विकिपीडिया mrwiki https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0 MediaWiki 1.39.0-wmf.19 first-letter मिडिया विशेष चर्चा सदस्य सदस्य चर्चा विकिपीडिया विकिपीडिया चर्चा चित्र चित्र चर्चा मिडियाविकी मिडियाविकी चर्चा साचा साचा चर्चा सहाय्य सहाय्य चर्चा वर्ग वर्ग चर्चा दालन दालन चर्चा TimedText TimedText talk विभाग विभाग चर्चा Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 2980 2138945 2123725 2022-07-20T00:10:22Z CommonsDelinker 685 Golden_Pagoda_in_Arunachal_Pradesh_(photo_-_Jim_Ankan_Deka).jpg या चित्राऐवजी Golden_Pagoda_Namsai_Arunachal_Pradesh.jpg चित्र वापरले. wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = राज्य |राज्य_नाव = अरुणाचल प्रदेश |स्थानिक_नाव = अरुणाचल प्रदेश |राजधानी = इटानगर |अक्षांश = 27.06 |रेखांश=93.37 |मोठे_शहर = इटानगर |संक्षिप्त_नाव = IN-AR |अधिकृत_भाषा = [[इंग्लिश भाषा|इंग्रजी]], [[हिंदी भाषा|हिंदी]] |विधानसभा_प्रकार = Unicameral |विधानसभा_संख्या = 60 |नेता_पद_१ = {{AutoLink|अरुणाचल प्रदेशचे राज्यपाल|राज्यपाल}} |नेता_नाव_१ = बी डी मिश्रा |नेता_पद_२ = {{AutoLink|अरुणाचल प्रदेशचे मुख्यमंत्री|मुख्यमंत्री}} |नेता_नाव_२ = प्रेमा खंडु |स्थापित_दिनांक = [[२० फेब्रुवारी]] [[इ.स. १९८७|१९८७]] |क्षेत्रफळ_एकूण = ८३७४३ |क्षेत्रफळ_आकारमान = 10 |क्षेत्रफळ_क्रमांक = १४ वे |हवामान = Aw, BSh |लोकसंख्या_वर्ष =इ.स. २०११ |लोकसंख्या_एकूण = १३,८२,६११ |लोकसंख्या_क्रमांक = २६ वे |लोकसंख्या_घनता = 17 |जिल्हे = १७ |संकेतस्थळ = arunachalpradesh.nic.in |संकेतस्थळ_नाव = अरुणाचल प्रदेश संकेतस्थळ |चिन्ह= |चिन्ह_आकारमान =75 px |चिन्ह_शीर्षक= }} [[File:Nishi tribal lightened.jpg|thumb|निशी जनजातीमधील पुरुष पारंपरिक पोशाखात]] '''अरुणाचल प्रदेश''' हे [[भारत]]ाच्या [[ईशान्य]] भागातील एक प्रमुख [[राज्य]] आहे. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://ignca.gov.in/hi/divisionss/janapada-sampada/northeastern-regional-centre/introduction-arunachal-pradesh/|title=परिचय – अरुणाचल प्रदेश {{!}} IGNCA|website=ignca.gov.in|access-date=2021-10-22}}</ref>हे राज्य भारताच्या अगदी [[पूर्व]]ेला येत असल्याने भारतात सर्वात आधी [[सूर्य]] या राज्यात उगवतो, म्हणून राज्याला अरुणाचल प्रदेश म्हणजेच '''सर्वप्रथम सू्र्य उगवणारा प्रदेश''' हे नाव मिळाले आहे.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=gGGAyVQJTRwC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=arunachal+pradesh&hl=en|title=Arunachal Pradesh: Past and Present|last=Joshi|first=H. G.|date=2005-01-01|publisher=Mittal Publications|isbn=978-81-8324-000-0|language=en}}</ref>या राज्याच्या [[सीमा]] [[चीन]] व [[म्यानमार]] या देशांना लागून आहेत. म्हणून या राज्याच्या काही भागावर चीननेही अधिकार सांगितला आहे. त्यासाठी आणि इतर काही कारणांसाठी चीनने भारताशी [[इ.स. १९६२]] साली [[युद्ध]] केले होते. [[इटानगर]] ही अरुणाचलची [[राजधानी]] व सर्वात मोठे [[शहर]] आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://itanagar.nic.in/about-district/|title=about Itanagar Capital {{!}} ITANAGAR CAPITAL COMPLEX {{!}} Official website of District Administration {{!}} India|language=en-US|access-date=2022-06-16}}</ref> अरुणाचलमध्ये शेजारच्या राज्यांप्रमाणे फुटीरवादी संघटनांचा प्रभाव नाही.<ref>[http://maharashtratimes.indiatimes.com/articleshow/8164478.cms दुर्दैवी योगायोग]</ref> == इतिहास == [[आसाम]] राज्याचे विभाजन होऊन अरुणाचल प्रदेश हे वेगळे राज्य [[इ.स. १९८७]] साली स्थापन झाले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.britannica.com/place/Arunachal-Pradesh|title=Arunachal Pradesh {{!}} History, Capital, Map, Population, & Facts|website=Encyclopedia Britannica|language=en|access-date=2021-10-20}}</ref> == भूगोल == अरुणाचलच्या [[दक्षिण]]ेला [[आसाम]] हे राज्य आहे तर [[पश्चिम]]ेला [[भूतान]], [[उत्तर]]ेला [[चीन]] तर [[पूर्व]]ेला [[म्यानमार]] हे [[देश]] आहेत. अरूणाचलचे [[क्षेत्रफळ]] ८३,७४३ चौ.किमी एवढे आहे. तर [[लोकसंख्या]] १३,८२,६११ एवढी आहे. भारतात सर्वात विरळ लोकसंख्या अरूणाचल प्रदेशाचीच आहे. तरीही या छोट्याशा राज्याचे भारतासाठी भूराजकीय महत्त्व आहे. [[मोनपा]] व [[मिजी]] ह्या येथील प्रमुख [[भाषा]] आहेत. अरूणाचलची [[साक्षरता]] ६६.९५ टक्के आहे. या राज्यात [[आदिवासी]]ंचे प्रमाण जास्त असल्याने भारतातल्या कमी साक्षर राज्यात या राज्याची गणना होते. [[भात]], [[मका]] व [[नाचणी]] ही अरूणाचलमधील प्रमुख पिके आहेत. अरुणाचल हे अतुलनीय निसर्ग सौंदर्याने नटले असल्याने [[पर्यटन]]ाच्या दृष्टीने सुद्धा हे भारतासाठी अतिशय महत्त्वाचे राज्य आहे. == जिल्हे == ''यावरील विस्तृत लेख [[अरुणाचल प्रदेशमधील जिल्हे|येथे]] आहे.'' अरुणाचल प्रदेश या राज्यात १३ जिल्हे आहेत. ==राजवट== २६ जानेवारी २०१६ रोजी भारताच्या केंद्रीय मंत्रिमंडळाने अरुणाचल प्रदेशावर राष्ट्रपती राजवटीची शिफारस केली. मात्र राष्ट्रपती राजवट मागे घेऊन तेथे पुन्हा काँग्रेसचे सरकार प्रस्थापित करण्याचा निकाल सर्वोच्च न्यायालयाने दिला असून त्यात ९ डिसेंबर २०१५ रोजी राज्यपालांनी काढलेले सर्व आदेश व निर्णय रद्दबातल केले. ===घटनाक्रम=== * डिसेंबर २०१४- मुख्यमंत्री नाबाम तुकी यांनी आरोग्य व कुटुंब कल्याण मंत्री कालिखो पूल यांना मंत्रिमंडळातून वगळले. * एप्रिल २०१५- पूल यांनी सरकारने आर्थिक गैरव्यवहार केल्याचा आरोप केला व काँग्रेसने त्यांना पक्षविरोधी कारवायांमुळे काढून टाकले. * १ जून २०१५- ज्योती प्रसाद राजखोवा यांनी राज्यपाल म्हणून सूत्रे हाती घेतली. * २१ ऑक्टोबर २०१५- विधानसभेचे पाचवे अधिवेशन संपले. * ३ नोव्हेंबर २०१५- राज्यपालांनी सहावे अधिवेशन १४ जानेवारी २०१६ रोजी बोलावले. * नोव्हेंबर २०१५- काँग्रेस आमदारांनी उपसभापतींना तर भाजप आमदारांनी सभापतींना काढण्याची मागणी केली. * ९ डिसेंबर २०१५- राज्यपालांनी अधिवेशन १४ जानेवारी ऐवजी १६ डिसेंबर २०१५ रोजी म्हणजे आधीच बोलावले. * १५ डिसेंबर २०१५- सभापती नाबामा रेबिया यांनी काँग्रेसच्या २१ बंडखोर आमदारांपैकी १४ आमदारांना अपात्रतेची नोटीस दिली. * १६ डिसेंबर २०१५- उपसभापतींनी सांगितले की, सहावे अधिवेशन २५ डिसेंबरला सुरू करण्याचा सभापतींचा निर्णय बेकायदेशीर आहे. * १६ डिसेंबर २०१६- तुकी सरकारने विधानसभेला कुलूप लावले व दुसऱ्या इमारतीत अधिवेशन घेतले व तेथे ३३ आमदार उपस्थित होते. सभापती नाबिया यांना काढण्याचा ठराव मंजूर झाला व नवीन सभापती नियुक्त करण्यात आले. * १७ डिसेंबर २०१५- कम्युनिटी हॉल पाडल्याने बंडखोरांनी विधानसभेत बैठक घेतली व तुकी यांच्या विरोधात मतदान केले तसेच पूल यांना मुख्यमंत्रिपदी नेमण्याच्या बाजूने मतदान केले. रेबिया यांनी गुवाहाटी न्यायालयात विधानसभा स्थगित ठेवण्याची याचिका दाखल केली. * ५ जानेवारी २०१६- उच्च न्यायालयाने १४ काँग्रेस आमदारांच्या अपात्रतेस स्थगिती दिली. * ६ जानेवारी २०१६- सर्वोच्च न्यायालयाने बंडखोर आमदारांनी काढलेल्या अरुणाचल सभापतींच्या याचिकेवर सुनावणी करण्याचे मान्य केले. * १३ जानेवारी २०१६- सर्वोच्च न्यायालयाने १८ जानेवारीपर्यंत विधानसभेचे कामकाज न घेण्याचे आदेश दिले. * १४ जानेवारी २०१६- सर्वोच्च न्यायालयाने अरुणाचलचा प्रश्न घटनापीठाकडे पाठवला. * १५ जानेवारी २०१६- सर्वोच्च न्यायालयाने राज्यपालांच्या घटनात्मक अधिकारांच्या व्याप्तीची तपासणी केली. * १८ जानेवारी २०१६- काँग्रेसने सर्वोच्च न्यायालयाला सांगितले की, राज्यपाल विरोधी भाजप आमदार व इतर दोन अपक्षांच्या ठरावानुसार विधानसभा अधिवेशन ठरल्यापेक्षा आधीच्या तारखेला घेऊ शकत नाही. * २५ जानेवारी २०१६- काँग्रेसने अरुणाचलात राष्ट्रपती राजवटीच्या शिफारशीविरोधात सर्वोच्च न्यायालयात दाद मागितली. * २६ जानेवारी २०१६- केंद्रीय मंत्रिमंडळाने राष्ट्रपती राजवटीची शिफारस केली. * २७ जानेवारी २०१६- अरुणाचलमधील राष्ट्रपती राजवटीचा मुद्दा सर्वोच्च न्यायालयात छाननीसाठी आला. सर्वोच्च न्यायालयाने राज्यपालांचा राष्ट्रपती राजवट शिफारशीचा अहवाल मागवला व हे गंभीर प्रकरण असल्याचे म्हटले. * २८ जानेवारी २०१६- नाबाम तुकी यांचा राष्ट्रपती राजवटीविरोधात पुन्हा सर्वोच्च न्यायालयात अर्ज. * २९ जानेवारी २०१६- केंद्राकडून सर्वोच्च न्यायालयात राष्ट्रपती राजवटीचे समर्थन करणारे प्रतिज्ञापत्र सादर. परिस्थिती पूर्ण ढासळल्याचा दावा. * १ फेब्रुवारी २०१६- राज्यपालांना दिलेली नोटीस न्यायालयाकडून मागे. * २ फेब्रुवारी २०१६- राज्यपालांच्या अधिकारांबाबत सुनावणी सुरू. * ४ फेब्रुवारी २०१६- सर्वोच्च न्यायालयाने राज्यपालांचे सर्व निर्णय न्यायिक अवलोकनाच्या अधिकारात येत नाहीत या विधानाची दखल घेतली. * ५ फेब्रुवारी २०१६- अरुणाचल प्रदेशचे अधिवेशन जानेवारीऐवजी डिसेंबरमध्ये घेण्याच्या राज्यपालांच्या आदेशावर न्यायालयाचे प्रश्नचिन्ह. * ९ फेब्रुवारी २०१६ -सभापतींनी राजीनामा स्वीकारण्याची केलेली कृती योग्य होती या गुवाहाटी उच्च न्यायालयाने दिलेल्या निकालास आव्हान देणारी दोन काँग्रेस बंडखोर आमदारांची याचिका सर्वोच्च न्यायालयाने फेटाळली. * १० फेब्रुवारी २०१६ -राज्यपाल राजखोवा यांनी त्यांच्या निर्णयाचे समर्थन करताना मुख्यमंत्री व सभापती यांचे साटेलोटे होते व बहुमत नसताना ते सत्तेवर राहण्याचा प्रयत्‍न करीत होते असे सर्वोच्च न्यायालयाला सांगितले. * ११ फेब्रुवारी २०१६- राज्यपाल सभापतींचे अधिकार हिरावून घेऊ शकत नाही, असे सर्वोच्च न्यायालयाने सांगितले. * १६ फेब्रुवारी २०१६- सर्वोच्च न्यायालयाने राज्यपालांनी मुख्यमंत्र्यांना शपथ देण्यास मनाई करावी ही काँग्रेसची याचिका फेटाळली. * १८ फेब्रुवारी २०१६- काँग्रेसच्या १४ आमदारांच्या अपात्रतेला [[गुवाहाटी]] उच्च न्यायालयाची स्थगिती सर्वोच्च न्यायालयास मान्य व नवीन सरकारचा मार्ग खुला. * १९ फेब्रुवारी २०१६- सर्वोच्च न्यायालयाने अरुणाचल प्रदेश विधानसभेत पुन्हा बहुमत चाचणी घेण्याची काँग्रेसची मागणी फेटाळली. * १९ फेब्रुवारी २०१६- अरुणाचलातील राष्ट्रपती राजवट उठवली. * २० फेब्रुवारी- २०१६- पूल यांचा अरुणाचलचे मुख्यमंत्री म्हणून शपथविधी. * १३ जुलै २०१६- सर्वोच्च न्यायालयाने राज्यपालांचा निर्णय अवैध ठरवला. अरुणाचल प्रदेशात पुन्हा काँग्रेसचे सरकार प्रस्थापित करण्याचा आदेश दिला. नाबाम तुकी पुन्हा मुख्यमंत्री झाले. ==आहार पद्धती== येथील जनजाती आणि त्यांचा आहार याचा प्रभाव अरुणाचल प्रदेशावर दिसून येतो. अपांग म्हणजे तांदळापासून तयार केलेले मद्य हे येथील पेय आहे.विविध चवींचे हे पेय या प्रदेशात लोकप्रिय आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://indianexpress.com/article/lifestyle/food-wine/arunachal-pradesh-local-beer-enjoy-your-glass-of-chhang-at-mechukha-4489800/|title=Arunachal Pradesh’s local beer: Enjoy your glass of chhang at Mechukha|date=2017-01-24|website=The Indian Express|language=en|access-date=2022-06-16}}</ref> ==चित्रदालन== <gallery> चित्र:Sela Pass .jpg|सेला खिंड चित्र:Tutsa Dancers from Changlang District.jpg|नृत्य चित्र:Golden Pagoda Namsai Arunachal Pradesh.jpg|पेगोडा चित्र:Tawang Monastery (Tibetan Buddhist).jpg|तवांग येथील विहार File:Nyokum festival Nyishi.JPG|thumb|न्योकुम उत्सव </gallery> == संदर्भ == {{भौगोलिक स्थान |मध्य = [[अरुणाचल प्रदेश]] |उत्तर = {{ध्वज|चीन}} |ईशान्य = {{ध्वज|चीन}} |पूर्व = {{ध्वज|म्यानमार}} |आग्नेय = {{ध्वज|म्यानमार}} |दक्षिण = [[नागालॅंड]] |नैऋत्य = [[आसाम]] |पश्चिम = {{ध्वज|भूतान}} |वायव्य = }} [[वर्ग:अरुणाचल प्रदेश|*]] [[वर्ग:ईशान्य भारत]] [[वर्ग:चित्र हवे]] [https://pravasmitra.com/arunachal-pradesh-information-in-marathi/ अरुणाचल प्रदेश मधील पर्यटन स्थळे] jgtm6yb1ismmhu5wscgtsnorkoo991z 0 5099 2138839 2138829 2022-07-19T12:21:06Z संतोष गोरे 135680 [[Special:Contributions/कानबा गणपत कवाने|कानबा गणपत कवाने]] ([[User talk:कानबा गणपत कवाने|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:103.207.149.127|103.207.149.127]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले. wikitext text/x-wiki {{जिल्हा सूचना|जिल्हा_नाव=औरंगाबाद}} {{हा लेख|[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद जिल्हा (निःसंदिग्धीकरण)}} {{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा |जिल्ह्याचे_नाव = औरंगाबाद जिल्हा |स्थानिक_नाव = |चित्र_नकाशा = aurangabad_in_Maharashtra_(India).svg |अक्षांश-रेखांश = |राज्याचे_नाव = महाराष्ट्र |विभागाचे_नाव = [[औरंगाबाद विभाग]] |मुख्यालयाचे_नाव = [[औरंगाबाद]] |तालुक्यांची_नावे = १ [[खुलताबाद]] २ [[औरंगाबाद तालुका|संभाजीनगर तालुका]] ३ [[सोयगांव]] ४ [[सिल्लोड]] ५ [[गंगापुर]] ६ [[कन्नड, औरंगाबाद|कन्नड़]] ७ [[फुलंब्री]] ८ [[पैठण]] ९ [[वैजापूर]] |क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = १०,११० |लोकसंख्या_एकूण = २७,०१,२८२ |जनगणना_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_घनता = २८६ |शहरी_लोकसंख्या = १०,८७,१५० |साक्षरता_दर = ६१.१५ |लिंग_गुणोत्तर = |प्रमुख_शहरे = [[पैठण]], [[सिल्लोड]], [[वेरूळ]] |जिल्हाधिकार्यांचे_नाव = (सुनिल चव्हाण २०२१-२२) |लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे = [[औरंगाबाद (लोकसभा मतदारसंघ)]], [[जालना (लोकसभा मतदारसंघ)]] |विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे = १ [[पैठण विधानसभा मतदारसंघ|पैठण]], २.[[फुलंब्री विधानसभा मतदारसंघ|फुलंब्री]], ३.[[सिल्लोड विधानसभा मतदारसंघ|सिल्लोड]], ४ [[औरंगाबाद पश्चिम विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद पश्चिम]], ५ [[औरंगाबाद पूर्व विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद पूर्व]], ६ [[औरंगाबाद मध्य विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद मध्य]], ७ [[कन्नड विधानसभा मतदारसंघ|कन्नड]], ८ [[गंगापूर विधानसभा मतदारसंघ|गंगापूर]], ९ [[वैजापूर विधानसभा मतदारसंघ|वैजापूर]] |खासदारांची_नावे = [[इम्तियाज जलील]] (औरंगाबाद), [[रावसाहेब दानवे]] (जालना) |पर्जन्यमान_मिमी = ७३४ |संकेतस्थळ = http://www.aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm }} '''औरंगाबाद जिल्हा''' (प्रस्तावित '''संभाजीनगर जिल्हा''') हा [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[मराठवाडा]] विभागातील महत्त्वाचा जिल्हा आहे. [[औरंगाबाद]] हे जिल्ह्यातील मुख्य शहर असून या शहरात [[मुंबई उच्च न्यायालय]]ाचे खंडपीठ आहे. जगप्रसिद्ध [[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजंठा-वेरूळ लेणी]], [[बीबी का मकबरा]], पानचक्की,(थत्तहोद) [[दौलताबाद]] तालुक्यातील [[देवगिरी]] ([[दौलताबाद]]) किल्ला याच जिल्ह्यात आहेत. औरंगाबाद जिल्हा हा भारताच्या एकमेव जिल्हा आहे, ज्यात २ जगप्रसिद्ध जागतिक वारसास्थळ ([[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजिंठा लेणी व वेरूळ लेण्या]]) आहेत. जिल्ह्यातील [[पैठण]] हे शहर ''[[पैठणी]]'' साड्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. मुहम्मद तुघलकाने [[औरंगाबाद]] येथील [[दौलताबाद|दौलताबादेत]] आपली राजधानी वसवली होती आणि औरंगजेबाचे वास्तव्य तिथे अधिक काळ होते.<ref>[http://www.indiatravelite.com/aurangabad/aboutaur.htm इंडियाट्रेवेलाईट-औरंगाबाद]</ref> [[Image:Bibika.jpg|thumb|right|250px|बीबीका मकबरा]] औरंगाबाद जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ १०१०० चौ.कि.मी. असून लोकसंख्या २७,०१,२८२ (२०११ जनगणना) इतकी आहे. शहरी भागात छावणी तर ग्रामीण भागात लासूर ही मोठी बाजारपेठ आहे. जिल्ह्यातील प्रमुख पीके - [[कापूस]], [[बाजरी]], [[मका]], [[तूर]], [[मूग]], [[ज्वारी]], [[गहू]] ही आहेत. जिल्ह्यातील प्रमुख नद्या - [[गोदावरी]], [[तापी]], [[पूर्णा]] ह्या आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यातील ८ टेकड्या - म्हैसमाळ, शुलीभंजन, भेंडाळा, सीतापुरी, सारोळा, गौताळा, अजिंठा, गोगाबाबा टेकडी ह्या आहेत. ==हवामान== {{Weather box |location = Aurangabad |metric first = Yes |single line = Yes |Jan high C = 29.7 |Feb high C = 32.5 |Mar high C = 36.1 |Apr high C = 39.0 |May high C = 39.9 |Jun high C = 34.9 |Jul high C = 30.3 |Aug high C = 29.1 |Sep high C = 30.4 |Oct high C = 32.6 |Nov high C = 30.9 |Dec high C = 29.3 |Year high C = 32.9 |Jan low C = 14.2 |Feb low C = 16.3 |Mar low C = 20.2 |Apr low C = 23.7 |May low C = 24.6 |Jun low C = 23.0 |Jul low C = 21.8 |Aug low C = 21.1 |Sep low C = 20.9 |Oct low C = 19.7 |Nov low C = 16.4 |Dec low C = 14.0 |Year low C = 19.7 |Jan precipitation mm = 2.2 |Feb precipitation mm = 2.9 |Mar precipitation mm = 5.1 |Apr precipitation mm = 6.3 |May precipitation mm = 25.5 |Jun precipitation mm = 131.4 |Jul precipitation mm = 167.0 |Aug precipitation mm = 165.0 |Sep precipitation mm = 135.3 |Oct precipitation mm = 52.6 |Nov precipitation mm = 29.3 |Dec precipitation mm = 8.4 |Year precipitation mm = 731.0 |source=[http://www.imd.gov.in/section/climate/nasik2.htm IMD]{{मृत दुवा}} |date=February 2011}} == जिल्ह्यातील पर्यटनस्थळे == * [[अजिंठा लेणी]] * [[वेरूळची लेणी]] * [[सिद्धार्थ उद्यान आणि प्राणिसंग्रहालय]] * [[दौलताबाद किल्ला]] * [[बीबी का मकबरा]] * [[घृष्णेश्वर]] मंदीर * [[पानचक्की]] * पैठण - संत एकनाथ यांचे गाव * [[जायकवाडी धरण]] * [[औरंगाबाद लेणी]] ==हे सुद्धा पहा== *[[अजिंठा-वेरूळची लेणी]] *[[औरंगाबाद|औरंगाबाद शहर]] ==जिल्ह्यातील तालुके== * [[खुलताबाद तालुका]] * [[औरंगाबाद तालुका]] * [[सोयगांव तालुका]] * [[सिल्लोड तालुका]] * [[गंगापुर तालुका]] * [[कन्नड तालुका]] * [[फुलंब्री तालुका]] * [[पैठण तालुका]] * [[वैजापूर तालुका]] ==संदर्भ== <div class="references-small"> * [http://aurangabad.nic.in औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.maharashtra.gov.in/marathi/mahInfo/aurangabad.php महाराष्ट्र शासनाचे औरंगाबाद विषयक संकेतस्थळ]{{मृत दुवा}} <references/> {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:औरंगाबाद विभागातील जिल्हे]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] fe6mjuklvkvpsow1monvp5ewe8fpmmt 2138857 2138839 2022-07-19T14:53:52Z 2409:4042:2304:A6FE:447E:4C2C:D9E1:9B35 wikitext text/x-wiki {{जिल्हा सूचना|जिल्हा_नाव=संभाजी नगर}} {{हा लेख|[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] संभाजी नगर जिल्हा|संभाजी नगर जिल्हा (निःसंदिग्धीकरण)}} {{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा |जिल्ह्याचे_नाव = संभाजी नगर जिल्हा |स्थानिक_नाव = |चित्र_नकाशा = aurangabad_in_Maharashtra_(India).svg |अक्षांश-रेखांश = |राज्याचे_नाव = महाराष्ट्र |विभागाचे_नाव = [[संभाजी नगर विभाग]] |मुख्यालयाचे_नाव = [[संभाजी नगर]] |तालुक्यांची_नावे = १ [[खुलताबाद]] २ [[संभाजी नगर तालुका|संभाजीनगर तालुका]] ३ [[सोयगांव]] ४ [[सिल्लोड]] ५ [[गंगापुर]] ६ [[कन्नड, संभाजी नगर|कन्नड़]] ७ [[फुलंब्री]] ८ [[पैठण]] ९ [[वैजापूर]] |क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = १०,११० |लोकसंख्या_एकूण = २७,०१,२८२ |जनगणना_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_घनता = २८६ |शहरी_लोकसंख्या = १०,८७,१५० |साक्षरता_दर = ६१.१५ |लिंग_गुणोत्तर = |प्रमुख_शहरे = [[पैठण]], [[सिल्लोड]], [[वेरूळ]] |जिल्हाधिकार्यांचे_नाव = (सुनिल चव्हाण २०२१-२२) |लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे = [[संभाजी नगर (लोकसभा मतदारसंघ)]], [[जालना (लोकसभा मतदारसंघ)]] |विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे = १ [[पैठण विधानसभा मतदारसंघ|पैठण]], २.[[फुलंब्री विधानसभा मतदारसंघ|फुलंब्री]], ३.[[सिल्लोड विधानसभा मतदारसंघ|सिल्लोड]], ४ [[औरंगाबाद पश्चिम विधानसभा मतदारसंघ|संभाजी नगर पश्चिम]], ५ [[संभाजी नगर पूर्व विधानसभा मतदारसंघ|संभाजी नगर पूर्व]], ६ [[औरंगाबाद मध्य विधानसभा मतदारसंघ|संभाजी नगर मध्य]], ७ [[कन्नड विधानसभा मतदारसंघ|कन्नड]], ८ [[गंगापूर विधानसभा मतदारसंघ|गंगापूर]], ९ [[वैजापूर विधानसभा मतदारसंघ|वैजापूर]] |खासदारांची_नावे = [[इम्तियाज जलील]] (संभाजी नगर), [[रावसाहेब दानवे]] (जालना) |पर्जन्यमान_मिमी = ७३४ |संकेतस्थळ = http://www.aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm }} '''संभाजी नगर जिल्हा''' (प्रस्तावित '''संभाजीनगर जिल्हा''') हा [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[मराठवाडा]] विभागातील महत्त्वाचा जिल्हा आहे. [[संभाजी नगर]] हे जिल्ह्यातील मुख्य शहर असून या शहरात [[मुंबई उच्च न्यायालय]]ाचे खंडपीठ आहे. जगप्रसिद्ध [[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजंठा-वेरूळ लेणी]], [[बीबी का मकबरा]], पानचक्की,(थत्तहोद) [[दौलताबाद]] तालुक्यातील [[देवगिरी]] ([[दौलताबाद]]) किल्ला याच जिल्ह्यात आहेत. संभाजी नगर जिल्हा हा भारताच्या एकमेव जिल्हा आहे, ज्यात २ जगप्रसिद्ध जागतिक वारसास्थळ ([[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजिंठा लेणी व वेरूळ लेण्या]]) आहेत. जिल्ह्यातील [[पैठण]] हे शहर ''[[पैठणी]]'' साड्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. मुहम्मद तुघलकाने [[औरंगाबाद]] येथील [[दौलताबाद|दौलताबादेत]] आपली राजधानी वसवली होती आणि औरंगजेबाचे वास्तव्य तिथे अधिक काळ होते.<ref>[http://www.indiatravelite.com/aurangabad/aboutaur.htm इंडियाट्रेवेलाईट-औरंगाबाद]</ref> [[Image:Bibika.jpg|thumb|right|250px|बीबीका मकबरा]] औरंगाबाद जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ १०१०० चौ.कि.मी. असून लोकसंख्या २७,०१,२८२ (२०११ जनगणना) इतकी आहे. शहरी भागात छावणी तर ग्रामीण भागात लासूर ही मोठी बाजारपेठ आहे. जिल्ह्यातील प्रमुख पीके - [[कापूस]], [[बाजरी]], [[मका]], [[तूर]], [[मूग]], [[ज्वारी]], [[गहू]] ही आहेत. जिल्ह्यातील प्रमुख नद्या - [[गोदावरी]], [[तापी]], [[पूर्णा]] ह्या आहेत. संभाजी नगर जिल्ह्यातील ८ टेकड्या - म्हैसमाळ, शुलीभंजन, भेंडाळा, सीतापुरी, सारोळा, गौताळा, अजिंठा, गोगाबाबा टेकडी ह्या आहेत. ==हवामान== {{Weather box |location = Aurangabad |metric first = Yes |single line = Yes |Jan high C = 29.7 |Feb high C = 32.5 |Mar high C = 36.1 |Apr high C = 39.0 |May high C = 39.9 |Jun high C = 34.9 |Jul high C = 30.3 |Aug high C = 29.1 |Sep high C = 30.4 |Oct high C = 32.6 |Nov high C = 30.9 |Dec high C = 29.3 |Year high C = 32.9 |Jan low C = 14.2 |Feb low C = 16.3 |Mar low C = 20.2 |Apr low C = 23.7 |May low C = 24.6 |Jun low C = 23.0 |Jul low C = 21.8 |Aug low C = 21.1 |Sep low C = 20.9 |Oct low C = 19.7 |Nov low C = 16.4 |Dec low C = 14.0 |Year low C = 19.7 |Jan precipitation mm = 2.2 |Feb precipitation mm = 2.9 |Mar precipitation mm = 5.1 |Apr precipitation mm = 6.3 |May precipitation mm = 25.5 |Jun precipitation mm = 131.4 |Jul precipitation mm = 167.0 |Aug precipitation mm = 165.0 |Sep precipitation mm = 135.3 |Oct precipitation mm = 52.6 |Nov precipitation mm = 29.3 |Dec precipitation mm = 8.4 |Year precipitation mm = 731.0 |source=[http://www.imd.gov.in/section/climate/nasik2.htm IMD]{{मृत दुवा}} |date=February 2011}} == जिल्ह्यातील पर्यटनस्थळे == * [[अजिंठा लेणी]] * [[वेरूळची लेणी]] * [[सिद्धार्थ उद्यान आणि प्राणिसंग्रहालय]] * [[दौलताबाद किल्ला]] * [[बीबी का मकबरा]] * [[घृष्णेश्वर]] मंदीर * [[पानचक्की]] * पैठण - संत एकनाथ यांचे गाव * [[जायकवाडी धरण]] * [[औरंगाबाद लेणी]] ==हे सुद्धा पहा== *[[अजिंठा-वेरूळची लेणी]] *[[औरंगाबाद|औरंगाबाद शहर]] ==जिल्ह्यातील तालुके== * [[खुलताबाद तालुका]] * [[औरंगाबाद तालुका]] * [[सोयगांव तालुका]] * [[सिल्लोड तालुका]] * [[गंगापुर तालुका]] * [[कन्नड तालुका]] * [[फुलंब्री तालुका]] * [[पैठण तालुका]] * [[वैजापूर तालुका]] ==संदर्भ== <div class="references-small"> * [http://aurangabad.nic.in औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.maharashtra.gov.in/marathi/mahInfo/aurangabad.php महाराष्ट्र शासनाचे औरंगाबाद विषयक संकेतस्थळ]{{मृत दुवा}} <references/> {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:औरंगाबाद विभागातील जिल्हे]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] mvksqolvp0osq9o9jd6920nuf8zsdrp 2138864 2138857 2022-07-19T15:25:26Z संतोष गोरे 135680 [[Special:Contributions/2409:4042:2304:A6FE:447E:4C2C:D9E1:9B35|2409:4042:2304:A6FE:447E:4C2C:D9E1:9B35]] ([[User talk:2409:4042:2304:A6FE:447E:4C2C:D9E1:9B35|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:संतोष गोरे|संतोष गोरे]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले. wikitext text/x-wiki {{जिल्हा सूचना|जिल्हा_नाव=औरंगाबाद}} {{हा लेख|[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद जिल्हा (निःसंदिग्धीकरण)}} {{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा |जिल्ह्याचे_नाव = औरंगाबाद जिल्हा |स्थानिक_नाव = |चित्र_नकाशा = aurangabad_in_Maharashtra_(India).svg |अक्षांश-रेखांश = |राज्याचे_नाव = महाराष्ट्र |विभागाचे_नाव = [[औरंगाबाद विभाग]] |मुख्यालयाचे_नाव = [[औरंगाबाद]] |तालुक्यांची_नावे = १ [[खुलताबाद]] २ [[औरंगाबाद तालुका|संभाजीनगर तालुका]] ३ [[सोयगांव]] ४ [[सिल्लोड]] ५ [[गंगापुर]] ६ [[कन्नड, औरंगाबाद|कन्नड़]] ७ [[फुलंब्री]] ८ [[पैठण]] ९ [[वैजापूर]] |क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = १०,११० |लोकसंख्या_एकूण = २७,०१,२८२ |जनगणना_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_घनता = २८६ |शहरी_लोकसंख्या = १०,८७,१५० |साक्षरता_दर = ६१.१५ |लिंग_गुणोत्तर = |प्रमुख_शहरे = [[पैठण]], [[सिल्लोड]], [[वेरूळ]] |जिल्हाधिकार्यांचे_नाव = (सुनिल चव्हाण २०२१-२२) |लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे = [[औरंगाबाद (लोकसभा मतदारसंघ)]], [[जालना (लोकसभा मतदारसंघ)]] |विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे = १ [[पैठण विधानसभा मतदारसंघ|पैठण]], २.[[फुलंब्री विधानसभा मतदारसंघ|फुलंब्री]], ३.[[सिल्लोड विधानसभा मतदारसंघ|सिल्लोड]], ४ [[औरंगाबाद पश्चिम विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद पश्चिम]], ५ [[औरंगाबाद पूर्व विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद पूर्व]], ६ [[औरंगाबाद मध्य विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद मध्य]], ७ [[कन्नड विधानसभा मतदारसंघ|कन्नड]], ८ [[गंगापूर विधानसभा मतदारसंघ|गंगापूर]], ९ [[वैजापूर विधानसभा मतदारसंघ|वैजापूर]] |खासदारांची_नावे = [[इम्तियाज जलील]] (औरंगाबाद), [[रावसाहेब दानवे]] (जालना) |पर्जन्यमान_मिमी = ७३४ |संकेतस्थळ = http://www.aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm }} '''औरंगाबाद जिल्हा''' (प्रस्तावित '''संभाजीनगर जिल्हा''') हा [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[मराठवाडा]] विभागातील महत्त्वाचा जिल्हा आहे. [[औरंगाबाद]] हे जिल्ह्यातील मुख्य शहर असून या शहरात [[मुंबई उच्च न्यायालय]]ाचे खंडपीठ आहे. जगप्रसिद्ध [[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजंठा-वेरूळ लेणी]], [[बीबी का मकबरा]], पानचक्की,(थत्तहोद) [[दौलताबाद]] तालुक्यातील [[देवगिरी]] ([[दौलताबाद]]) किल्ला याच जिल्ह्यात आहेत. औरंगाबाद जिल्हा हा भारताच्या एकमेव जिल्हा आहे, ज्यात २ जगप्रसिद्ध जागतिक वारसास्थळ ([[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजिंठा लेणी व वेरूळ लेण्या]]) आहेत. जिल्ह्यातील [[पैठण]] हे शहर ''[[पैठणी]]'' साड्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. मुहम्मद तुघलकाने [[औरंगाबाद]] येथील [[दौलताबाद|दौलताबादेत]] आपली राजधानी वसवली होती आणि औरंगजेबाचे वास्तव्य तिथे अधिक काळ होते.<ref>[http://www.indiatravelite.com/aurangabad/aboutaur.htm इंडियाट्रेवेलाईट-औरंगाबाद]</ref> [[Image:Bibika.jpg|thumb|right|250px|बीबीका मकबरा]] औरंगाबाद जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ १०१०० चौ.कि.मी. असून लोकसंख्या २७,०१,२८२ (२०११ जनगणना) इतकी आहे. शहरी भागात छावणी तर ग्रामीण भागात लासूर ही मोठी बाजारपेठ आहे. जिल्ह्यातील प्रमुख पीके - [[कापूस]], [[बाजरी]], [[मका]], [[तूर]], [[मूग]], [[ज्वारी]], [[गहू]] ही आहेत. जिल्ह्यातील प्रमुख नद्या - [[गोदावरी]], [[तापी]], [[पूर्णा]] ह्या आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यातील ८ टेकड्या - म्हैसमाळ, शुलीभंजन, भेंडाळा, सीतापुरी, सारोळा, गौताळा, अजिंठा, गोगाबाबा टेकडी ह्या आहेत. ==हवामान== {{Weather box |location = Aurangabad |metric first = Yes |single line = Yes |Jan high C = 29.7 |Feb high C = 32.5 |Mar high C = 36.1 |Apr high C = 39.0 |May high C = 39.9 |Jun high C = 34.9 |Jul high C = 30.3 |Aug high C = 29.1 |Sep high C = 30.4 |Oct high C = 32.6 |Nov high C = 30.9 |Dec high C = 29.3 |Year high C = 32.9 |Jan low C = 14.2 |Feb low C = 16.3 |Mar low C = 20.2 |Apr low C = 23.7 |May low C = 24.6 |Jun low C = 23.0 |Jul low C = 21.8 |Aug low C = 21.1 |Sep low C = 20.9 |Oct low C = 19.7 |Nov low C = 16.4 |Dec low C = 14.0 |Year low C = 19.7 |Jan precipitation mm = 2.2 |Feb precipitation mm = 2.9 |Mar precipitation mm = 5.1 |Apr precipitation mm = 6.3 |May precipitation mm = 25.5 |Jun precipitation mm = 131.4 |Jul precipitation mm = 167.0 |Aug precipitation mm = 165.0 |Sep precipitation mm = 135.3 |Oct precipitation mm = 52.6 |Nov precipitation mm = 29.3 |Dec precipitation mm = 8.4 |Year precipitation mm = 731.0 |source=[http://www.imd.gov.in/section/climate/nasik2.htm IMD]{{मृत दुवा}} |date=February 2011}} == जिल्ह्यातील पर्यटनस्थळे == * [[अजिंठा लेणी]] * [[वेरूळची लेणी]] * [[सिद्धार्थ उद्यान आणि प्राणिसंग्रहालय]] * [[दौलताबाद किल्ला]] * [[बीबी का मकबरा]] * [[घृष्णेश्वर]] मंदीर * [[पानचक्की]] * पैठण - संत एकनाथ यांचे गाव * [[जायकवाडी धरण]] * [[औरंगाबाद लेणी]] ==हे सुद्धा पहा== *[[अजिंठा-वेरूळची लेणी]] *[[औरंगाबाद|औरंगाबाद शहर]] ==जिल्ह्यातील तालुके== * [[खुलताबाद तालुका]] * [[औरंगाबाद तालुका]] * [[सोयगांव तालुका]] * [[सिल्लोड तालुका]] * [[गंगापुर तालुका]] * [[कन्नड तालुका]] * [[फुलंब्री तालुका]] * [[पैठण तालुका]] * [[वैजापूर तालुका]] ==संदर्भ== <div class="references-small"> * [http://aurangabad.nic.in औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.maharashtra.gov.in/marathi/mahInfo/aurangabad.php महाराष्ट्र शासनाचे औरंगाबाद विषयक संकेतस्थळ]{{मृत दुवा}} <references/> {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:औरंगाबाद विभागातील जिल्हे]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] fe6mjuklvkvpsow1monvp5ewe8fpmmt 2138891 2138864 2022-07-19T16:15:31Z 2409:4042:2384:5A5B:0:0:239B:48A1 Satyamev Jayate Aurangabad wikitext text/x-wiki {{जिल्हा सूचना|जिल्हा_नाव=औरंगाबाद}} {{हा लेख|[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद जिल्हा (निःसंदिग्धीकरण)}} {{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा |जिल्ह्याचे_नाव = औरंगाबाद जिल्हा |स्थानिक_नाव = |चित्र_नकाशा = aurangabad_in_Maharashtra_(India).svg |अक्षांश-रेखांश = |राज्याचे_नाव = महाराष्ट्र |विभागाचे_नाव = [[औरंगाबाद विभाग]] |मुख्यालयाचे_नाव = [[औरंगाबाद]] |तालुक्यांची_नावे = १ [[खुलताबाद]] २ [[औरंगाबाद तालुका तालुका]] ३ [[सोयगांव]] ४ [[सिल्लोड]] ५ [[गंगापुर]] ६ [[कन्नड, औरंगाबाद|कन्नड़]] ७ [[फुलंब्री]] ८ [[पैठण]] ९ [[वैजापूर]] |क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = १०,११० |लोकसंख्या_एकूण = २७,०१,२८२ |जनगणना_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_घनता = २८६ |शहरी_लोकसंख्या = १०,८७,१५० |साक्षरता_दर = ६१.१५ |लिंग_गुणोत्तर = |प्रमुख_शहरे = [[पैठण]], [[सिल्लोड]], [[वेरूळ]] |जिल्हाधिकार्यांचे_नाव = (सुनिल चव्हाण २०२१-२२) |लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे = [[औरंगाबाद (लोकसभा मतदारसंघ)]], [[जालना (लोकसभा मतदारसंघ)]] |विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे = १ [[पैठण विधानसभा मतदारसंघ|पैठण]], २.[[फुलंब्री विधानसभा मतदारसंघ|फुलंब्री]], ३.[[सिल्लोड विधानसभा मतदारसंघ|सिल्लोड]], ४ [[औरंगाबाद पश्चिम विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद पश्चिम]], ५ [[औरंगाबाद पूर्व विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद पूर्व]], ६ [[औरंगाबाद मध्य विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद मध्य]], ७ [[कन्नड विधानसभा मतदारसंघ|कन्नड]], ८ [[गंगापूर विधानसभा मतदारसंघ|गंगापूर]], ९ [[वैजापूर विधानसभा मतदारसंघ|वैजापूर]] |खासदारांची_नावे = [[इम्तियाज जलील]] (औरंगाबाद), |पर्जन्यमान_मिमी = ७३४ |संकेतस्थळ = http://www.aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm }} '''औरंगाबाद जिल्हा''' (प्रस्तावित '''संभाजीनगर जिल्हा''') हा [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[मराठवाडा]] विभागातील महत्त्वाचा जिल्हा आहे. [[औरंगाबाद]] हे जिल्ह्यातील मुख्य शहर असून या शहरात [[मुंबई उच्च न्यायालय]]ाचे खंडपीठ आहे. जगप्रसिद्ध [[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजंठा-वेरूळ लेणी]], [[बीबी का मकबरा]], पानचक्की,(थत्तहोद) [[दौलताबाद]] तालुक्यातील [[देवगिरी]] ([[दौलताबाद]]) किल्ला याच जिल्ह्यात आहेत. औरंगाबाद जिल्हा हा भारताच्या एकमेव जिल्हा आहे, ज्यात २ जगप्रसिद्ध जागतिक वारसास्थळ ([[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजिंठा लेणी व वेरूळ लेण्या]]) आहेत. जिल्ह्यातील [[पैठण]] हे शहर ''[[पैठणी]]'' साड्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. मुहम्मद तुघलकाने [[औरंगाबाद]] येथील [[दौलताबाद|दौलताबादेत]] आपली राजधानी वसवली होती आणि औरंगजेबाचे वास्तव्य तिथे अधिक काळ होते.<ref>[http://www.indiatravelite.com/aurangabad/aboutaur.htm इंडियाट्रेवेलाईट-औरंगाबाद]</ref> [[Image:Bibika.jpg|thumb|right|250px|बीबीका मकबरा]] औरंगाबाद जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ १०१०० चौ.कि.मी. असून लोकसंख्या २७,०१,२८२ (२०११ जनगणना) इतकी आहे. शहरी भागात छावणी तर ग्रामीण भागात लासूर ही मोठी बाजारपेठ आहे. जिल्ह्यातील प्रमुख पीके - [[कापूस]], [[बाजरी]], [[मका]], [[तूर]], [[मूग]], [[ज्वारी]], [[गहू]] ही आहेत. जिल्ह्यातील प्रमुख नद्या - [[गोदावरी]], [[तापी]], [[पूर्णा]] ह्या आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यातील ८ टेकड्या - म्हैसमाळ, शुलीभंजन, भेंडाळा, सीतापुरी, सारोळा, गौताळा, अजिंठा, गोगाबाबा टेकडी ह्या आहेत. ==हवामान== {{Weather box |location = Aurangabad |metric first = Yes |single line = Yes |Jan high C = 29.7 |Feb high C = 32.5 |Mar high C = 36.1 |Apr high C = 39.0 |May high C = 39.9 |Jun high C = 34.9 |Jul high C = 30.3 |Aug high C = 29.1 |Sep high C = 30.4 |Oct high C = 32.6 |Nov high C = 30.9 |Dec high C = 29.3 |Year high C = 32.9 |Jan low C = 14.2 |Feb low C = 16.3 |Mar low C = 20.2 |Apr low C = 23.7 |May low C = 24.6 |Jun low C = 23.0 |Jul low C = 21.8 |Aug low C = 21.1 |Sep low C = 20.9 |Oct low C = 19.7 |Nov low C = 16.4 |Dec low C = 14.0 |Year low C = 19.7 |Jan precipitation mm = 2.2 |Feb precipitation mm = 2.9 |Mar precipitation mm = 5.1 |Apr precipitation mm = 6.3 |May precipitation mm = 25.5 |Jun precipitation mm = 131.4 |Jul precipitation mm = 167.0 |Aug precipitation mm = 165.0 |Sep precipitation mm = 135.3 |Oct precipitation mm = 52.6 |Nov precipitation mm = 29.3 |Dec precipitation mm = 8.4 |Year precipitation mm = 731.0 |source=[http://www.imd.gov.in/section/climate/nasik2.htm IMD]{{मृत दुवा}} |date=February 2011}} == जिल्ह्यातील पर्यटनस्थळे == * [[अजिंठा लेणी]] * [[वेरूळची लेणी]] * [[सिद्धार्थ उद्यान आणि प्राणिसंग्रहालय]] * [[दौलताबाद किल्ला]] * [[बीबी का मकबरा]] * [[घृष्णेश्वर]] मंदीर * [[पानचक्की]] * पैठण - संत एकनाथ यांचे गाव * [[जायकवाडी धरण]] * [[औरंगाबाद लेणी]] ==हे सुद्धा पहा== *[[अजिंठा-वेरूळची लेणी]] *[[औरंगाबाद|औरंगाबाद शहर]] ==जिल्ह्यातील तालुके== * [[खुलताबाद तालुका]] * [[औरंगाबाद तालुका]] * [[सोयगांव तालुका]] * [[सिल्लोड तालुका]] * [[गंगापुर तालुका]] * [[कन्नड तालुका]] * [[फुलंब्री तालुका]] * [[पैठण तालुका]] * [[वैजापूर तालुका]] ==संदर्भ== <div class="references-small"> * [http://aurangabad.nic.in औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.maharashtra.gov.in/marathi/mahInfo/aurangabad.php महाराष्ट्र शासनाचे औरंगाबाद विषयक संकेतस्थळ]{{मृत दुवा}} <references/> {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:औरंगाबाद विभागातील जिल्हे]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] t8oefek5qnwr2j19gy1sfv6zeal70j2 2139000 2138891 2022-07-20T09:17:44Z 2409:4042:2C83:6D06:0:0:2F89:2401 wikitext text/x-wiki {{जिल्हा सूचना|जिल्हा_नाव=औरंगाबाद}} {{हा लेख|[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद जिल्हा (निःसंदिग्धीकरण)}} {{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा |जिल्ह्याचे_नाव = औरंगाबाद जिल्हा |स्थानिक_नाव = |चित्र_नकाशा = aurangabad_in_Maharashtra_(India).svg |अक्षांश-रेखांश = |राज्याचे_नाव = महाराष्ट्र |विभागाचे_नाव = [[औरंगाबाद विभाग]] |मुख्यालयाचे_नाव = [[औरंगाबाद]] |तालुक्यांची_नावे = १ [[खुलताबाद]] २ [[औरंगाबाद तालुका तालुका]] ३ [[सोयगांव]] ४ [[सिल्लोड]] ५ [[गंगापुर]] ६ [[कन्नड, औरंगाबाद|कन्नड़]] ७ [[फुलंब्री]] ८ [[पैठण]] ९ [[वैजापूर]] |क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = १०,११० |लोकसंख्या_एकूण = २७,०१,२८२ |जनगणना_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_घनता = २८६ |शहरी_लोकसंख्या = १०,८७,१५० |साक्षरता_दर = ६१.१५ |लिंग_गुणोत्तर = |प्रमुख_शहरे = [[पैठण]], [[सिल्लोड]], [[वेरूळ]] |जिल्हाधिकार्यांचे_नाव = (सुनिल चव्हाण २०२१-२२) |लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे = [[औरंगाबाद (लोकसभा मतदारसंघ)]], [[जालना (लोकसभा मतदारसंघ)]] |विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे = १ [[पैठण विधानसभा मतदारसंघ|पैठण]], २.[[फुलंब्री विधानसभा मतदारसंघ|फुलंब्री]], ३.[[सिल्लोड विधानसभा मतदारसंघ|सिल्लोड]], ४ [[औरंगाबाद पश्चिम विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद पश्चिम]], ५ [[औरंगाबाद पूर्व विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद पूर्व]], ६ [[औरंगाबाद मध्य विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद मध्य]], ७ [[कन्नड विधानसभा मतदारसंघ|कन्नड]], ८ [[गंगापूर विधानसभा मतदारसंघ|गंगापूर]], ९ [[वैजापूर विधानसभा मतदारसंघ|वैजापूर]] |खासदारांची_नावे = [[इम्तियाज जलील]] (औरंगाबाद), |पर्जन्यमान_मिमी = ७३४ |संकेतस्थळ = http://www.aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm }} '''औरंगाबाद जिल्हा''' हा [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[मराठवाडा]] विभागातील महत्त्वाचा जिल्हा आहे. [[औरंगाबाद]] हे जिल्ह्यातील मुख्य शहर असून या शहरात [[मुंबई उच्च न्यायालय]]ाचे खंडपीठ आहे. जगप्रसिद्ध [[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजंठा-वेरूळ लेणी]], [[बीबी का मकबरा]], पानचक्की,(थत्तहोद) [[दौलताबाद]] तालुक्यातील [[देवगिरी]] ([[दौलताबाद]]) किल्ला याच जिल्ह्यात आहेत. औरंगाबाद जिल्हा हा भारताच्या एकमेव जिल्हा आहे, ज्यात २ जगप्रसिद्ध जागतिक वारसास्थळ ([[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजिंठा लेणी व वेरूळ लेण्या]]) आहेत. जिल्ह्यातील [[पैठण]] हे शहर ''[[पैठणी]]'' साड्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. मुहम्मद तुघलकाने [[औरंगाबाद]] येथील [[दौलताबाद|दौलताबादेत]] आपली राजधानी वसवली होती आणि औरंगजेबाचे वास्तव्य तिथे अधिक काळ होते.<ref>[http://www.indiatravelite.com/aurangabad/aboutaur.htm इंडियाट्रेवेलाईट-औरंगाबाद]</ref> [[Image:Bibika.jpg|thumb|right|250px|बीबीका मकबरा]] औरंगाबाद जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ १०१०० चौ.कि.मी. असून लोकसंख्या २७,०१,२८२ (२०११ जनगणना) इतकी आहे. शहरी भागात छावणी तर ग्रामीण भागात लासूर ही मोठी बाजारपेठ आहे. जिल्ह्यातील प्रमुख पीके - [[कापूस]], [[बाजरी]], [[मका]], [[तूर]], [[मूग]], [[ज्वारी]], [[गहू]] ही आहेत. जिल्ह्यातील प्रमुख नद्या - [[गोदावरी]], [[तापी]], [[पूर्णा]] ह्या आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यातील ८ टेकड्या - म्हैसमाळ, शुलीभंजन, भेंडाळा, सीतापुरी, सारोळा, गौताळा, अजिंठा, गोगाबाबा टेकडी ह्या आहेत. ==हवामान== {{Weather box |location = Aurangabad |metric first = Yes |single line = Yes |Jan high C = 29.7 |Feb high C = 32.5 |Mar high C = 36.1 |Apr high C = 39.0 |May high C = 39.9 |Jun high C = 34.9 |Jul high C = 30.3 |Aug high C = 29.1 |Sep high C = 30.4 |Oct high C = 32.6 |Nov high C = 30.9 |Dec high C = 29.3 |Year high C = 32.9 |Jan low C = 14.2 |Feb low C = 16.3 |Mar low C = 20.2 |Apr low C = 23.7 |May low C = 24.6 |Jun low C = 23.0 |Jul low C = 21.8 |Aug low C = 21.1 |Sep low C = 20.9 |Oct low C = 19.7 |Nov low C = 16.4 |Dec low C = 14.0 |Year low C = 19.7 |Jan precipitation mm = 2.2 |Feb precipitation mm = 2.9 |Mar precipitation mm = 5.1 |Apr precipitation mm = 6.3 |May precipitation mm = 25.5 |Jun precipitation mm = 131.4 |Jul precipitation mm = 167.0 |Aug precipitation mm = 165.0 |Sep precipitation mm = 135.3 |Oct precipitation mm = 52.6 |Nov precipitation mm = 29.3 |Dec precipitation mm = 8.4 |Year precipitation mm = 731.0 |source=[http://www.imd.gov.in/section/climate/nasik2.htm IMD]{{मृत दुवा}} |date=February 2011}} == जिल्ह्यातील पर्यटनस्थळे == * [[अजिंठा लेणी]] * [[वेरूळची लेणी]] * [[सिद्धार्थ उद्यान आणि प्राणिसंग्रहालय]] * [[दौलताबाद किल्ला]] * [[बीबी का मकबरा]] * [[घृष्णेश्वर]] मंदीर * [[पानचक्की]] * पैठण - संत एकनाथ यांचे गाव * [[जायकवाडी धरण]] * [[औरंगाबाद लेणी]] ==हे सुद्धा पहा== *[[अजिंठा-वेरूळची लेणी]] *[[औरंगाबाद|औरंगाबाद शहर]] ==जिल्ह्यातील तालुके== * [[खुलताबाद तालुका]] * [[औरंगाबाद तालुका]] * [[सोयगांव तालुका]] * [[सिल्लोड तालुका]] * [[गंगापुर तालुका]] * [[कन्नड तालुका]] * [[फुलंब्री तालुका]] * [[पैठण तालुका]] * [[वैजापूर तालुका]] ==संदर्भ== <div class="references-small"> * [http://aurangabad.nic.in औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.maharashtra.gov.in/marathi/mahInfo/aurangabad.php महाराष्ट्र शासनाचे औरंगाबाद विषयक संकेतस्थळ]{{मृत दुवा}} <references/> {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:औरंगाबाद विभागातील जिल्हे]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] 8yrs25rwqzj6kp4cpieeo2y1wci9wt1 2139009 2139000 2022-07-20T10:19:30Z 106.200.119.56 महाराष्ट्र शासनाने घेतला निर्णय मध्ये औरंगाबाद या शहराचे नाव बदलले असून ते आता छत्रपती संभाजीनगर झाले आहे तरी आपण याची दखल घेण्यात यावी ही विनंती. wikitext text/x-wiki {{जिल्हा सूचना|जिल्हा_नाव=छत्रपती संभाजीनगर}} {{हा लेख|[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा |छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा (निःसंदिग्धीकरण)}} {{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा |जिल्ह्याचे_नाव = छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा |स्थानिक_नाव = |चित्र_नकाशा = aurangabad_in_Maharashtra_(India).svg |अक्षांश-रेखांश = |राज्याचे_नाव = महाराष्ट्र |विभागाचे_नाव = [[औरंगाबाद विभाग]] |मुख्यालयाचे_नाव = [[औरंगाबाद]] |तालुक्यांची_नावे = १ [[खुलताबाद]] २ [[छत्रपती संभाजीनगर तालुका तालुका]] ३ [[सोयगांव]] ४ [[सिल्लोड]] ५ [[गंगापुर]] ६ [[कन्नड, औरंगाबाद|कन्नड़]] ७ [[फुलंब्री]] ८ [[पैठण]] ९ [[वैजापूर]] |क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = १०,११० |लोकसंख्या_एकूण = २७,०१,२८२ |जनगणना_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_घनता = २८६ |शहरी_लोकसंख्या = १०,८७,१५० |साक्षरता_दर = ६१.१५ |लिंग_गुणोत्तर = |प्रमुख_शहरे = [[पैठण]], [[सिल्लोड]], [[वेरूळ]] |जिल्हाधिकार्यांचे_नाव = (सुनिल चव्हाण २०२१-२२) |लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे = [[छत्रपती संभाजीनगर (लोकसभा मतदारसंघ)]], [[जालना (लोकसभा मतदारसंघ)]] |विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे = १ [[पैठण विधानसभा मतदारसंघ|पैठण]], २.[[फुलंब्री विधानसभा मतदारसंघ|फुलंब्री]], ३.[[सिल्लोड विधानसभा मतदारसंघ|सिल्लोड]], ४ [[छत्रपती संभाजीनगर पश्चिम विधानसभा मतदारसंघ|छत्रपती संभाजीनगर पश्चिम]], ५ [[छत्रपती संभाजीनगर पूर्व विधानसभा मतदारसंघ|छत्रपती संभाजीनगर पूर्व]], ६ [[छत्रपती संभाजीनगर मध्य विधानसभा मतदारसंघ|छत्रपती संभाजीनगर मध्य]], ७ [[कन्नड विधानसभा मतदारसंघ|कन्नड]], ८ [[गंगापूर विधानसभा मतदारसंघ|गंगापूर]], ९ [[वैजापूर विधानसभा मतदारसंघ|वैजापूर]] | (छत्रपती संभाजीनगर), |पर्जन्यमान_मिमी = ७३४ |संकेतस्थळ = http://www.aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm }} '''छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा''' हा [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[मराठवाडा]] विभागातील महत्त्वाचा जिल्हा आहे. [[औरंगाबाद]] हे जिल्ह्यातील मुख्य शहर असून या शहरात [[मुंबई उच्च न्यायालय]]ाचे खंडपीठ आहे. जगप्रसिद्ध [[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजंठा-वेरूळ लेणी]], [[बीबी का मकबरा]], पानचक्की,(थत्तहोद) [[दौलताबाद]] तालुक्यातील [[देवगिरी]] ([[देवगिरी]]) किल्ला याच जिल्ह्यात आहेत. छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा हा भारताच्या एकमेव जिल्हा आहे, ज्यात २ जगप्रसिद्ध जागतिक वारसास्थळ ([[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजिंठा लेणी व वेरूळ लेण्या]]) आहेत. जिल्ह्यातील [[पैठण]] हे शहर ''[[पैठणी]]'' साड्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. मुहम्मद तुघलकाने [[छत्रपती संभाजीनगर]] येथील [[दौलताबाद|दौलताबादेत]] आपली राजधानी वसवली होती आणि औरंगजेबाचे वास्तव्य तिथे अधिक काळ होते.<ref>[http://www.indiatravelite.com/aurangabad/aboutaur.htm इंडियाट्रेवेलाईट-औरंगाबाद]</ref> [[Image:Bibika.jpg|thumb|right|250px|बीबीका मकबरा]] छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ १०१०० चौ.कि.मी. असून लोकसंख्या २७,०१,२८२ (२०११ जनगणना) इतकी आहे. शहरी भागात छावणी तर ग्रामीण भागात लासूर ही मोठी बाजारपेठ आहे. जिल्ह्यातील प्रमुख पीके - [[कापूस]], [[बाजरी]], [[मका]], [[तूर]], [[मूग]], [[ज्वारी]], [[गहू]] ही आहेत. जिल्ह्यातील प्रमुख नद्या - [[गोदावरी]], [[तापी]], [[पूर्णा]] ह्या आहेत. छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यातील ८ टेकड्या - म्हैसमाळ, शुलीभंजन, भेंडाळा, सीतापुरी, सारोळा, गौताळा, अजिंठा, गोगाबाबा टेकडी ह्या आहेत. ==हवामान== {{Weather box |location = Aurangabad |metric first = Yes |single line = Yes |Jan high C = 29.7 |Feb high C = 32.5 |Mar high C = 36.1 |Apr high C = 39.0 |May high C = 39.9 |Jun high C = 34.9 |Jul high C = 30.3 |Aug high C = 29.1 |Sep high C = 30.4 |Oct high C = 32.6 |Nov high C = 30.9 |Dec high C = 29.3 |Year high C = 32.9 |Jan low C = 14.2 |Feb low C = 16.3 |Mar low C = 20.2 |Apr low C = 23.7 |May low C = 24.6 |Jun low C = 23.0 |Jul low C = 21.8 |Aug low C = 21.1 |Sep low C = 20.9 |Oct low C = 19.7 |Nov low C = 16.4 |Dec low C = 14.0 |Year low C = 19.7 |Jan precipitation mm = 2.2 |Feb precipitation mm = 2.9 |Mar precipitation mm = 5.1 |Apr precipitation mm = 6.3 |May precipitation mm = 25.5 |Jun precipitation mm = 131.4 |Jul precipitation mm = 167.0 |Aug precipitation mm = 165.0 |Sep precipitation mm = 135.3 |Oct precipitation mm = 52.6 |Nov precipitation mm = 29.3 |Dec precipitation mm = 8.4 |Year precipitation mm = 731.0 |source=[http://www.imd.gov.in/section/climate/nasik2.htm IMD]{{मृत दुवा}} |date=February 2011}} == जिल्ह्यातील पर्यटनस्थळे == * [[अजिंठा लेणी]] * [[वेरूळची लेणी]] * [[सिद्धार्थ उद्यान आणि प्राणिसंग्रहालय]] * [[दौलताबाद किल्ला]] * [[बीबी का मकबरा]] * [[घृष्णेश्वर]] मंदीर * [[पानचक्की]] * पैठण - संत एकनाथ यांचे गाव * [[जायकवाडी धरण]] * [[औरंगाबाद लेणी]] ==हे सुद्धा पहा== *[[अजिंठा-वेरूळची लेणी]] *[[औरंगाबाद|औरंगाबाद शहर]] ==जिल्ह्यातील तालुके== * [[खुलताबाद तालुका]] * [[औरंगाबाद तालुका]] * [[सोयगांव तालुका]] * [[सिल्लोड तालुका]] * [[गंगापुर तालुका]] * [[कन्नड तालुका]] * [[फुलंब्री तालुका]] * [[पैठण तालुका]] * [[वैजापूर तालुका]] ==संदर्भ== <div class="references-small"> * [http://aurangabad.nic.in औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.maharashtra.gov.in/marathi/mahInfo/aurangabad.php महाराष्ट्र शासनाचे औरंगाबाद विषयक संकेतस्थळ]{{मृत दुवा}} <references/> {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:औरंगाबाद विभागातील जिल्हे]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] 9vr5kcwzgsaooqfm3z4jmy6skyace1q 2139010 2139009 2022-07-20T10:25:44Z 106.200.119.56 wikitext text/x-wiki {{जिल्हा सूचना|जिल्हा_नाव=छत्रपती संभाजीनगर}} {{हा लेख|[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा |छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा (निःसंदिग्धीकरण)}} {{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा |जिल्ह्याचे_नाव = छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा |स्थानिक_नाव = |चित्र_नकाशा = aurangabad_in_Maharashtra_(India).svg |अक्षांश-रेखांश = |राज्याचे_नाव = महाराष्ट्र |विभागाचे_नाव = [[छत्रपती संभाजीनगर विभाग]] |मुख्यालयाचे_नाव = [[छत्रपती संभाजीनगर]] |तालुक्यांची_नावे = १ [[खुलताबाद]] २ [[छत्रपती संभाजीनगर तालुका तालुका]] ३ [[सोयगांव]] ४ [[सिल्लोड]] ५ [[गंगापुर]] ६ [[कन्नड, औरंगाबाद|कन्नड़]] ७ [[फुलंब्री]] ८ [[पैठण]] ९ [[वैजापूर]] |क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = १०,११० |लोकसंख्या_एकूण = २७,०१,२८२ |जनगणना_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_घनता = २८६ |शहरी_लोकसंख्या = १०,८७,१५० |साक्षरता_दर = ६१.१५ |लिंग_गुणोत्तर = |प्रमुख_शहरे = [[पैठण]], [[सिल्लोड]], [[वेरूळ]] |जिल्हाधिकार्यांचे_नाव = (सुनिल चव्हाण २०२१-२२) |लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे = [[छत्रपती संभाजीनगर (लोकसभा मतदारसंघ)]], [[जालना (लोकसभा मतदारसंघ)]] |विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे = १ [[पैठण विधानसभा मतदारसंघ|पैठण]], २.[[फुलंब्री विधानसभा मतदारसंघ|फुलंब्री]], ३.[[सिल्लोड विधानसभा मतदारसंघ|सिल्लोड]], ४ [[छत्रपती संभाजीनगर पश्चिम विधानसभा मतदारसंघ|छत्रपती संभाजीनगर पश्चिम]], ५ [[छत्रपती संभाजीनगर पूर्व विधानसभा मतदारसंघ|छत्रपती संभाजीनगर पूर्व]], ६ [[छत्रपती संभाजीनगर मध्य विधानसभा मतदारसंघ|छत्रपती संभाजीनगर मध्य]], ७ [[कन्नड विधानसभा मतदारसंघ|कन्नड]], ८ [[गंगापूर विधानसभा मतदारसंघ|गंगापूर]], ९ [[वैजापूर विधानसभा मतदारसंघ|वैजापूर]] | (छत्रपती संभाजीनगर), |पर्जन्यमान_मिमी = ७३४ |संकेतस्थळ = http://www.aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm }} '''छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा''' हा [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[मराठवाडा]] विभागातील महत्त्वाचा जिल्हा आहे. छत्रपती संभाजीनगर हे जिल्ह्यातील मुख्य शहर असून या शहरात [[मुंबई उच्च न्यायालय]]ाचे खंडपीठ आहे. जगप्रसिद्ध [[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजंठा-वेरूळ लेणी]], [[बीबी का मकबरा]], पानचक्की,(थत्तहोद) [[दौलताबाद]] तालुक्यातील [[देवगिरी]] ([[देवगिरी]]) किल्ला याच जिल्ह्यात आहेत. छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा हा भारताच्या एकमेव जिल्हा आहे, ज्यात २ जगप्रसिद्ध जागतिक वारसास्थळ ([[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजिंठा लेणी व वेरूळ लेण्या]]) आहेत. जिल्ह्यातील [[पैठण]] हे शहर ''[[पैठणी]]'' साड्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. मुहम्मद तुघलकाने [[छत्रपती संभाजीनगर]] येथील [[दौलताबाद|दौलताबादेत]] आपली राजधानी वसवली होती आणि औरंगजेबाचे वास्तव्य तिथे अधिक काळ होते.<ref>[http://www.indiatravelite.com/aurangabad/aboutaur.htm इंडियाट्रेवेलाईट-औरंगाबाद]</ref> [[Image:Bibika.jpg|thumb|right|250px|बीबीका मकबरा]] छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ १०१०० चौ.कि.मी. असून लोकसंख्या २७,०१,२८२ (२०११ जनगणना) इतकी आहे. शहरी भागात छावणी तर ग्रामीण भागात लासूर ही मोठी बाजारपेठ आहे. जिल्ह्यातील प्रमुख पीके - [[कापूस]], [[बाजरी]], [[मका]], [[तूर]], [[मूग]], [[ज्वारी]], [[गहू]] ही आहेत. जिल्ह्यातील प्रमुख नद्या - [[गोदावरी]], [[तापी]], [[पूर्णा]] ह्या आहेत. छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यातील ८ टेकड्या - म्हैसमाळ, शुलीभंजन, भेंडाळा, सीतापुरी, सारोळा, गौताळा, अजिंठा, गोगाबाबा टेकडी ह्या आहेत. ==हवामान== {{Weather box |location = Aurangabad |metric first = Yes |single line = Yes |Jan high C = 29.7 |Feb high C = 32.5 |Mar high C = 36.1 |Apr high C = 39.0 |May high C = 39.9 |Jun high C = 34.9 |Jul high C = 30.3 |Aug high C = 29.1 |Sep high C = 30.4 |Oct high C = 32.6 |Nov high C = 30.9 |Dec high C = 29.3 |Year high C = 32.9 |Jan low C = 14.2 |Feb low C = 16.3 |Mar low C = 20.2 |Apr low C = 23.7 |May low C = 24.6 |Jun low C = 23.0 |Jul low C = 21.8 |Aug low C = 21.1 |Sep low C = 20.9 |Oct low C = 19.7 |Nov low C = 16.4 |Dec low C = 14.0 |Year low C = 19.7 |Jan precipitation mm = 2.2 |Feb precipitation mm = 2.9 |Mar precipitation mm = 5.1 |Apr precipitation mm = 6.3 |May precipitation mm = 25.5 |Jun precipitation mm = 131.4 |Jul precipitation mm = 167.0 |Aug precipitation mm = 165.0 |Sep precipitation mm = 135.3 |Oct precipitation mm = 52.6 |Nov precipitation mm = 29.3 |Dec precipitation mm = 8.4 |Year precipitation mm = 731.0 |source=[http://www.imd.gov.in/section/climate/nasik2.htm IMD]{{मृत दुवा}} |date=February 2011}} == जिल्ह्यातील पर्यटनस्थळे == * [[अजिंठा लेणी]] * [[वेरूळची लेणी]] * [[सिद्धार्थ उद्यान आणि प्राणिसंग्रहालय]] * [[दौलताबाद किल्ला]] * [[बीबी का मकबरा]] * [[घृष्णेश्वर]] मंदीर * [[पानचक्की]] * पैठण - संत एकनाथ यांचे गाव * [[जायकवाडी धरण]] * [[औरंगाबाद लेणी]] ==हे सुद्धा पहा== *[[अजिंठा-वेरूळची लेणी]] *[[औरंगाबाद|औरंगाबाद शहर]] ==जिल्ह्यातील तालुके== * [[खुलताबाद तालुका]] * [[औरंगाबाद तालुका]] * [[सोयगांव तालुका]] * [[सिल्लोड तालुका]] * [[गंगापुर तालुका]] * [[कन्नड तालुका]] * [[फुलंब्री तालुका]] * [[पैठण तालुका]] * [[वैजापूर तालुका]] ==संदर्भ== <div class="references-small"> * [http://aurangabad.nic.in औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.maharashtra.gov.in/marathi/mahInfo/aurangabad.php महाराष्ट्र शासनाचे औरंगाबाद विषयक संकेतस्थळ]{{मृत दुवा}} <references/> {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:औरंगाबाद विभागातील जिल्हे]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] g8lsu9c69i0fjz0m9hf8iy1el1itner 2139017 2139010 2022-07-20T11:17:01Z संतोष गोरे 135680 [[Special:Contributions/106.200.119.56|106.200.119.56]] ([[User talk:106.200.119.56|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:2409:4042:2C83:6D06:0:0:2F89:2401|2409:4042:2C83:6D06:0:0:2F89:2401]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले. wikitext text/x-wiki {{जिल्हा सूचना|जिल्हा_नाव=औरंगाबाद}} {{हा लेख|[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद जिल्हा (निःसंदिग्धीकरण)}} {{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा |जिल्ह्याचे_नाव = औरंगाबाद जिल्हा |स्थानिक_नाव = |चित्र_नकाशा = aurangabad_in_Maharashtra_(India).svg |अक्षांश-रेखांश = |राज्याचे_नाव = महाराष्ट्र |विभागाचे_नाव = [[औरंगाबाद विभाग]] |मुख्यालयाचे_नाव = [[औरंगाबाद]] |तालुक्यांची_नावे = १ [[खुलताबाद]] २ [[औरंगाबाद तालुका तालुका]] ३ [[सोयगांव]] ४ [[सिल्लोड]] ५ [[गंगापुर]] ६ [[कन्नड, औरंगाबाद|कन्नड़]] ७ [[फुलंब्री]] ८ [[पैठण]] ९ [[वैजापूर]] |क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = १०,११० |लोकसंख्या_एकूण = २७,०१,२८२ |जनगणना_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_घनता = २८६ |शहरी_लोकसंख्या = १०,८७,१५० |साक्षरता_दर = ६१.१५ |लिंग_गुणोत्तर = |प्रमुख_शहरे = [[पैठण]], [[सिल्लोड]], [[वेरूळ]] |जिल्हाधिकार्यांचे_नाव = (सुनिल चव्हाण २०२१-२२) |लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे = [[औरंगाबाद (लोकसभा मतदारसंघ)]], [[जालना (लोकसभा मतदारसंघ)]] |विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे = १ [[पैठण विधानसभा मतदारसंघ|पैठण]], २.[[फुलंब्री विधानसभा मतदारसंघ|फुलंब्री]], ३.[[सिल्लोड विधानसभा मतदारसंघ|सिल्लोड]], ४ [[औरंगाबाद पश्चिम विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद पश्चिम]], ५ [[औरंगाबाद पूर्व विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद पूर्व]], ६ [[औरंगाबाद मध्य विधानसभा मतदारसंघ|औरंगाबाद मध्य]], ७ [[कन्नड विधानसभा मतदारसंघ|कन्नड]], ८ [[गंगापूर विधानसभा मतदारसंघ|गंगापूर]], ९ [[वैजापूर विधानसभा मतदारसंघ|वैजापूर]] |खासदारांची_नावे = [[इम्तियाज जलील]] (औरंगाबाद), |पर्जन्यमान_मिमी = ७३४ |संकेतस्थळ = http://www.aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm }} '''औरंगाबाद जिल्हा''' हा [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[मराठवाडा]] विभागातील महत्त्वाचा जिल्हा आहे. [[औरंगाबाद]] हे जिल्ह्यातील मुख्य शहर असून या शहरात [[मुंबई उच्च न्यायालय]]ाचे खंडपीठ आहे. जगप्रसिद्ध [[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजंठा-वेरूळ लेणी]], [[बीबी का मकबरा]], पानचक्की,(थत्तहोद) [[दौलताबाद]] तालुक्यातील [[देवगिरी]] ([[दौलताबाद]]) किल्ला याच जिल्ह्यात आहेत. औरंगाबाद जिल्हा हा भारताच्या एकमेव जिल्हा आहे, ज्यात २ जगप्रसिद्ध जागतिक वारसास्थळ ([[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजिंठा लेणी व वेरूळ लेण्या]]) आहेत. जिल्ह्यातील [[पैठण]] हे शहर ''[[पैठणी]]'' साड्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. मुहम्मद तुघलकाने [[औरंगाबाद]] येथील [[दौलताबाद|दौलताबादेत]] आपली राजधानी वसवली होती आणि औरंगजेबाचे वास्तव्य तिथे अधिक काळ होते.<ref>[http://www.indiatravelite.com/aurangabad/aboutaur.htm इंडियाट्रेवेलाईट-औरंगाबाद]</ref> [[Image:Bibika.jpg|thumb|right|250px|बीबीका मकबरा]] औरंगाबाद जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ १०१०० चौ.कि.मी. असून लोकसंख्या २७,०१,२८२ (२०११ जनगणना) इतकी आहे. शहरी भागात छावणी तर ग्रामीण भागात लासूर ही मोठी बाजारपेठ आहे. जिल्ह्यातील प्रमुख पीके - [[कापूस]], [[बाजरी]], [[मका]], [[तूर]], [[मूग]], [[ज्वारी]], [[गहू]] ही आहेत. जिल्ह्यातील प्रमुख नद्या - [[गोदावरी]], [[तापी]], [[पूर्णा]] ह्या आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यातील ८ टेकड्या - म्हैसमाळ, शुलीभंजन, भेंडाळा, सीतापुरी, सारोळा, गौताळा, अजिंठा, गोगाबाबा टेकडी ह्या आहेत. ==हवामान== {{Weather box |location = Aurangabad |metric first = Yes |single line = Yes |Jan high C = 29.7 |Feb high C = 32.5 |Mar high C = 36.1 |Apr high C = 39.0 |May high C = 39.9 |Jun high C = 34.9 |Jul high C = 30.3 |Aug high C = 29.1 |Sep high C = 30.4 |Oct high C = 32.6 |Nov high C = 30.9 |Dec high C = 29.3 |Year high C = 32.9 |Jan low C = 14.2 |Feb low C = 16.3 |Mar low C = 20.2 |Apr low C = 23.7 |May low C = 24.6 |Jun low C = 23.0 |Jul low C = 21.8 |Aug low C = 21.1 |Sep low C = 20.9 |Oct low C = 19.7 |Nov low C = 16.4 |Dec low C = 14.0 |Year low C = 19.7 |Jan precipitation mm = 2.2 |Feb precipitation mm = 2.9 |Mar precipitation mm = 5.1 |Apr precipitation mm = 6.3 |May precipitation mm = 25.5 |Jun precipitation mm = 131.4 |Jul precipitation mm = 167.0 |Aug precipitation mm = 165.0 |Sep precipitation mm = 135.3 |Oct precipitation mm = 52.6 |Nov precipitation mm = 29.3 |Dec precipitation mm = 8.4 |Year precipitation mm = 731.0 |source=[http://www.imd.gov.in/section/climate/nasik2.htm IMD]{{मृत दुवा}} |date=February 2011}} == जिल्ह्यातील पर्यटनस्थळे == * [[अजिंठा लेणी]] * [[वेरूळची लेणी]] * [[सिद्धार्थ उद्यान आणि प्राणिसंग्रहालय]] * [[दौलताबाद किल्ला]] * [[बीबी का मकबरा]] * [[घृष्णेश्वर]] मंदीर * [[पानचक्की]] * पैठण - संत एकनाथ यांचे गाव * [[जायकवाडी धरण]] * [[औरंगाबाद लेणी]] ==हे सुद्धा पहा== *[[अजिंठा-वेरूळची लेणी]] *[[औरंगाबाद|औरंगाबाद शहर]] ==जिल्ह्यातील तालुके== * [[खुलताबाद तालुका]] * [[औरंगाबाद तालुका]] * [[सोयगांव तालुका]] * [[सिल्लोड तालुका]] * [[गंगापुर तालुका]] * [[कन्नड तालुका]] * [[फुलंब्री तालुका]] * [[पैठण तालुका]] * [[वैजापूर तालुका]] ==संदर्भ== <div class="references-small"> * [http://aurangabad.nic.in औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.maharashtra.gov.in/marathi/mahInfo/aurangabad.php महाराष्ट्र शासनाचे औरंगाबाद विषयक संकेतस्थळ]{{मृत दुवा}} <references/> {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:औरंगाबाद विभागातील जिल्हे]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] 8yrs25rwqzj6kp4cpieeo2y1wci9wt1 4 5742 2138842 2136639 2022-07-19T12:29:14Z MediaWiki message delivery 38883 /* CIS-A2K Newsletter June 2022 */ नवीन विभाग wikitext text/x-wiki {{स्वयं संग्रह | algo = old(7d) | archive = विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा १२ | counter = 0 }} {{जुन्या चर्चा चौकट|search=yes| <center>[[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा १|१]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा २|२]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ३|३]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ४|४]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ५|५]],<br> [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ६|६]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ७|७]],[[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ८|८]],[[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ९|९]],[[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा १०|१०]],<br> [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ११|११]],[[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा १२|१२]]</center> }} {{सुचालन चावडी}} == Meet the new Movement Charter Drafting Committee members == :''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' The Movement Charter Drafting Committee election and selection processes are complete. * The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|election results have been published]]. 1018 participants voted to elect seven members to the committee: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_Knipel_(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne_Clin_(Risker)|Anne Clin (Risker)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice_Wiegand_(lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Micha%C5%82_Buczy%C5%84ski_(Aegis_Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_(Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan_J_Al-Taie_(Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell_(Ciell)|Ciell (Ciell)]]'''. * The [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Affiliate-chosen_members|affiliate process]] has selected six members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anass_Sedrati_(Anass_Sedrati)|Anass Sedrati (Anass Sedrati)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#%C3%89rica_Azzellini_(EricaAzzellini)|Érica Azzellini (EricaAzzellini)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jamie_Li-Yun_Lin_(Li-Yun_Lin)|Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Georges_Fodouop_(Geugeor)|Georges Fodouop (Geugeor)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Manavpreet_Kaur_(Manavpreet_Kaur)|Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Pepe_Flores_(Padaguan)|Pepe Flores (Padaguan)]]'''. * The Wikimedia Foundation has [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Wikimedia_Foundation-chosen_members|appointed]] two members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Runa_Bhattacharjee_(Runab_WMF)|Runa Bhattacharjee (Runab WMF)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Jorge_Vargas_(JVargas_(WMF))|Jorge Vargas (JVargas (WMF))]]'''. The committee will convene soon to start its work. The committee can appoint up to three more members to bridge diversity and expertise gaps. If you are interested in engaging with [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] drafting process, follow the updates [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|on Meta]] and join the [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram group]. With thanks from the Movement Strategy and Governance team,<br> [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ०७:५७, २ नोव्हेंबर २०२१ (IST) <!-- सदस्य:RamzyM (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/South_Asia_Village_Pumps&oldid=22177090 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Maryana’s Listening Tour ― South Asia == Hello everyone, As a part of the Wikimedia Foundation Chief Executive Officer Maryana’s Listening Tour, a meeting is scheduled for conversation with communities in South Asia. Maryana Iskander will be the guest of the session and she will interact with South Asian communities or Wikimedians. For more information please visit the event page [[:m: Maryana’s Listening Tour ― South Asia|here]]. The meet will be on Friday 26 November 2021 - 1:30 pm UTC [7:00 pm IST]. We invite you to join the meet. The session will be hosted on Zoom and will be recorded. Please fill this short form, if you are interested to attend the meet. Registration form link is [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScp_Hv7t2eE5UvvYXD9ajmCfgB2TNlZeDQzjurl8v6ILkQCEg/viewform here]. <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=19112563 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Festive Season 2021 edit-a-thon == Dear Wikimedians, CIS-A2K started a series of mini edit-a-thons in 2020. This year, we had conducted Mahatma Gandhi 2021 edit-a-thon so far. Now, we are going to be conducting a [[:m: Festive Season 2021 edit-a-thon|Festive Season 2021 edit-a-thon]] which will be its second iteration. During this event, we encourage you to create, develop, update or edit data, upload files on Wikimedia Commons or Wikipedia articles etc. This event will take place on 11 and 12 December 2021. Be ready to participate and develop content on your local Wikimedia projects. Thank you. on behalf of the organising committee [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १३:१६, १० डिसेंबर २०२१ (IST) <!-- सदस्य:Jayantanth@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433389 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == First Newsletter: Wikimedia Wikimeet India 2022 == Dear Wikimedians, We are glad to inform you that the [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022|second iteration of Wikimedia Wikimeet India]] is going to be organised in February. This is an upcoming online wiki event that is to be conducted from 18 to 20 February 2022 to celebrate International Mother Language Day. The planning of the event has already started and there are many opportunities for Wikimedians to volunteer in order to help make it a successful event. The major announcement is that [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Submissions|submissions for sessions]] has opened from today until a month (until 23 January 2022). You can propose your session [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Submissions|here]]. For more updates and how you can get involved in the same, please read the [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Newsletter/2021-12-23|first newsletter]] If you want regular updates regarding the event on your talk page, please add your username [[:m: Global message delivery/Targets/Wikimedia Wikimeet India 2022|here]]. You will get the next newsletter after 15 days. Please get involved in the event discussions, open tasks and so on. [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) २०:२८, २३ डिसेंबर २०२१ (IST) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Second Newsletter: Wikimedia Wikimeet India 2022 == Good morning Wikimedians, Happy New Year! Hope you are doing well and safe. It's time to update you regarding [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022|Wikimedia Wikimeet India 2022]], the second iteration of Wikimedia Wikimeet India which is going to be conducted in February. Please note the dates of the event, 18 to 20 February 2022. The [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Submissions|submissions]] has opened from 23 December until 23 January 2022. You can propose your session [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Submissions|here]]. We want a few proposals from Indian communities or Wikimedians. For more updates and how you can get involved in the same, please read the [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Newsletter/2022-01-07|second newsletter]] If you want regular updates regarding the event on your talk page, please add your username [[:m: Global message delivery/Targets/Wikimedia Wikimeet India 2022|here]]. You will get the next newsletter after 15 days. Please get involved in the event discussions, open tasks and so on. [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ११:०९, ८ जानेवारी २०२२ (IST) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 28th''' of February. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2022 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2022|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १८:४५, ९ जानेवारी २०२२ (IST) </div> <!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22560402 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Feminism and Folklore 2022 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} Greetings! You are invited to participate in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competion. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia. You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles focused on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of suggested articles [[:m:Feminism and Folklore 2022/List of Articles|here]]. You can also support us in organizing the contest on your local Wikipedia by signing up your community to participate in this project and also translating the [[m:Feminism and Folklore 2022|project page]] and help us spread the word in your native language. Learn more about the contest and prizes from our project page. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2022|talk page]] or via Email if you need any assistance... Thank you. '''Feminism and Folklore Team''', [[User:Tiven2240|Tiven2240]] --११:१९, ११ जानेवारी २०२२ (IST) </div> <!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22574381 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Subscribe to the This Month in Education newsletter - learn from others and share your stories == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear community members, Greetings from the EWOC Newsletter team and the education team at Wikimedia Foundation. We are very excited to share that we on tenth years of Education Newsletter ([[m:Education/News|This Month in Education]]) invite you to join us by [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|subscribing to the newsletter on your talk page]] or by [[m:Education/News/Newsroom|sharing your activities in the upcoming newsletters]]. The Wikimedia Education newsletter is a monthly newsletter that collects articles written by community members using Wikimedia projects in education around the world, and it is published by the EWOC Newsletter team in collaboration with the Education team. These stories can bring you new ideas to try, valuable insights about the success and challenges of our community members in running education programs in their context. If your affiliate/language project is developing its own education initiatives, please remember to take advantage of this newsletter to publish your stories with the wider movement that shares your passion for education. You can submit newsletter articles in your own language or submit bilingual articles for the education newsletter. For the month of January the deadline to submit articles is on the 20th January. We look forward to reading your stories. Older versions of this newsletter can be found in the [[outreach:Education/Newsletter/Archives|complete archive]]. More information about the newsletter can be found at [[m:Education/News/Publication Guidelines|Education/Newsletter/About]]. For more information, please contact spatnaik{{@}}wikimedia.org. ------ <div style="text-align: center;"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[User:ZI Jony|<span style="color:#8B0000">'''ZI Jony'''</span>]] [[User talk:ZI Jony|^{<span style="color:Green"><i>(Talk)</i></span>}]], {{<includeonly>subst:</includeonly>#time:l G:i, d F Y|}} (UTC)</div></div> </div> <!-- सदस्य:ZI Jony@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:ZI_Jony/MassMessage/Awareness_of_Education_Newsletter/List_of_Village_Pumps&oldid=21244129 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Movement Strategy and Governance News – Issue 5 == <section begin="ucoc-newsletter"/> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 5, January 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics. This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe '''[[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]]''' if you would like to receive these updates. <div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> *'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 16th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]]) *'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]]) *'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]]) *'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]]) *'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about MSG on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])</div><section end="ucoc-newsletter"/> [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १३:३९, १९ जानेवारी २०२२ (IST) == Wikimedia Wikimeet India 2022 Postponed == Dear Wikimedians, We want to give you an update related to Wikimedia Wikimeet India 2022. [[:m:Wikimedia Wikimeet India 2022|Wikimedia Wikimeet India 2022]] (or WMWM2022) was to be conducted from 18 to 20 February 2022 and is postponed now. Currently, we are seeing a new wave of the pandemic that is affecting many people around. Although WMWM is an online event, it has multiple preparation components such as submission, registration, RFC etc which require community involvement. We feel this may not be the best time for extensive community engagement. We have also received similar requests from Wikimedians around us. Following this observation, please note that we are postponing the event, and the new dates will be informed on the mailing list and on the event page. Although the main WMWM is postponed, we may conduct a couple of brief calls/meets (similar to the [[:m:Stay safe, stay connected|Stay safe, stay connected]] call) on the mentioned date, if things go well. We'll also get back to you about updates related to WMWM once the situation is better. Thank you [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १२:५७, २७ जानेवारी २०२२ (IST) <small> Nitesh Gill on behalf of WMWM Centre for Internet and Society </small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == [Announcement] Leadership Development Task Force == Dear community members, The [[:m:Strategy/Wikimedia movement/2018-20/Recommendations/Invest in Skills and Leadership Development|Invest in Skill and Leadership Development]] Movement Strategy recommendation indicates that our movement needs a globally coordinated effort to succeed in leadership development. The [[:m:Community Development|Community Development team]] is supporting the creation of a global and community-driven [[:m:Leadership Development Task Force]] ([[:m:Leadership Development Task Force/Purpose and Structure|Purpose & Structure]]). The purpose of the task force is to advise leadership development work. The team seeks community feedback on what could be the responsibilities of the task force. Also, if any community member wishes to be a part of the 12-member task force, kindly reach out to us. The feedback period is until 25 February 2022. '''Where to share feedback?''' '''#1''' Interested community members can add their thoughts on the [[:m:Talk:Leadership Development Task Force|Discussion page]]. '''#2''' Interested community members can join a regional discussion on 18 February, Friday through Google Meet. '''Date & Time''' * Friday, 18 February · 7:00 – 8:00 PM IST ([https://zonestamp.toolforge.org/1645191032 Your Timezone]) ([https://calendar.google.com/event?action=TEMPLATE&tmeid=NHVqMjgxNGNnOG9rYTFtMW8zYzFiODlvNGMgY19vbWxxdXBsMTRqbnNhaHQ2N2Y5M2RoNDJnMEBn&tmsrc=c_omlqupl14jnsaht67f93dh42g0%40group.calendar.google.com Add to Calendar]) * Google Meet link: https://meet.google.com/nae-rgsd-vif Thanks for your time. Regards, [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १७:२७, ९ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == International Mother Language Day 2022 edit-a-thon == Dear Wikimedians, CIS-A2K announced [[:m:International Mother Language Day 2022 edit-a-thon|International Mother Language Day]] mini edit-a-thon which is going to take place on 19 & 20 February 2022. The motive of conducting this edit-a-thon is to celebrate International Mother Language Day. This time we will celebrate the day by creating & developing articles on local Wikimedia projects, such as proofreading the content on Wikisource, items that need to be created on Wikidata [edit Labels & Descriptions], some language-related content must be uploaded on Wikimedia Commons and so on. It will be a two-days long edit-a-thon to increase content about languages or related to languages. Anyone can participate in this event and users can add their names to the given link. Thank you [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १८:३८, १५ फेब्रुवारी २०२२ (IST) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Wiki Loves Folklore is extended till 15th March == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">{{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]] Greetings from Wiki Loves Folklore International Team, We are pleased to inform you that [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]] an international photographic contest on Wikimedia Commons has been extended till the '''15th of March 2022'''. The scope of the contest is focused on folk culture of different regions on categories, such as, but not limited to, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, etc. We would like to have your immense participation in the photographic contest to document your local Folk culture on Wikipedia. You can also help with the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|translation]] of project pages and share a word in your local language. Best wishes, '''International Team'''<br /> '''Wiki Loves Folklore''' [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १०:२०, २२ फेब्रुवारी २०२२ (IST) </div> <!-- सदस्य:Rockpeterson@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines & Ratification Vote == '''In brief:''' the [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised Enforcement Guidelines]] have been published. Voting to ratify the guidelines will happen from [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|7 March to 21 March 2022]]. Community members can participate in the discussion with the UCoC project team and drafting committee members on 25 February (12:00 UTC) and 4 March (15:00 UTC). Please [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|sign-up]]. '''Details:''' The [[:m:Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire Wikimedia movement. The UCoC and the Enforcement Guidelines were written by [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|volunteer-staff drafting committees]] following community consultations. The revised guidelines were published 24 January 2022. '''What’s next?''' '''#1 Community Conversations''' To help to understand the guidelines, the [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team will host conversations with the UCoC project team and drafting committee members on 25 February (12:00 UTC) and 4 March (15:00 UTC). Please [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|sign-up]]. Comments about the guidelines can be shared [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on the Enforcement Guidelines talk page]]. You can comment in any language. '''#2 Ratification Voting''' The Wikimedia Foundation Board of Trustees released a [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/January 2022 - Board of Trustees on Community ratification of enforcement guidelines of UCoC|statement on the ratification process]] where eligible voters can support or oppose the adoption of the enforcement guidelines through vote. Wikimedians are invited to [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information/Volunteer|translate and share important information]]. A [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|SecurePoll vote]] is scheduled from 7 March to 21 March 2022. [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information#Voting%20eligibility|Eligible voters]] are invited to answer a poll question and share comments. Voters will be asked if they support the enforcement of the UCoC based on the proposed guidelines. Thank you. [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) २१:३६, २२ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == Coming soon == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> === Several improvements around templates === Hello, from March 9, several improvements around templates will become available on your wiki: * Fundamental improvements of the [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor template dialog]] ([[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|1]], [[m:WMDE Technical Wishes/Removing a template from a page using the VisualEditor|2]]), * Improvements to make it easier to put a template on a page ([[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|3]]) (for the template dialogs in [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor]], [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor#/media/File:VectorEditorBasic-en.png|2010 Wikitext]] and [[Mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|New Wikitext Mode]]), * and improvements in the syntax highlighting extension [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] ([[m:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|4]], [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|5]]) (which is available on wikis with writing direction left-to-right). All these changes are part of the “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]” project by [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes]]. We hope they will help you in your work, and we would love to hear your feedback on the talk pages of these projects. </div> - [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] १८:०८, २८ फेब्रुवारी २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=22907463 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == <section begin="announcement-header" />The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now closed <section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Call for Feedback: Board of Trustees elections]] is now closed. This Call ran from 10 January and closed on 16 February 2022. The Call focused on [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions#Questions|three key questions]] and received broad discussion [[m:Talk:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions|on Meta-wiki]], during meetings with affiliates, and in various community conversations. The community and affiliates provided many proposals and discussion points. The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Reports|reports]] are on Meta-wiki. This information will be shared with the Board of Trustees and Elections Committee so they can make informed decisions about the upcoming Board of Trustees election. The Board of Trustees will then follow with an announcement after they have discussed the information. Thank you to everyone who participated in the Call for Feedback to help improve Board election processes. Thank you, Movement Strategy and Governance<br /><section end="announcement-content" /> [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १३:४६, ५ मार्च २०२२ (IST) == UCoC Enforcement Guidelines Ratification Vote Begins (7 - 21 March 2022) == The ratification of the [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|enforcement guidelines]] has started. Every eligible community member can vote. For instructions on voting using SecurePoll and Voting eligibility, [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter_information|please read this]]. The last date to vote is 21 March 2022. '''Vote here''' - https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 Thank you, [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) २२:४१, ७ मार्च २०२२ (IST) == CIS-A2K Newsletter February 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about February 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events, ongoing events and upcoming events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Launching of WikiProject Rivers with Tarun Bharat Sangh|Wikimedia session with WikiProject Rivers team]] * [[:m:Indic Wikisource Community/Online meetup 19 February 2022|Indic Wikisource online meetup]] * [[:m:International Mother Language Day 2022 edit-a-thon]] * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] ; Ongoing events * [[:m:Indic Wikisource Proofreadthon March 2022|Indic Wikisource Proofreadthon March 2022]] - You can still participate in this event which will run till tomorrow. ;Upcoming Events * [[:m:International Women's Month 2022 edit-a-thon|International Women's Month 2022 edit-a-thon]] - The event is 19-20 March and you can add your name for the participation. * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Pune Nadi Darshan 2022]] - The event is going to start by tomorrow. * Annual proposal - CIS-A2K is currently working to prepare our next annual plan for the period 1 July 2022 – 30 June 2023 Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/February 2022|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 08:58, 14 March 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Wiki Loves Folklore 2022 ends tomorrow == [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]] International photographic contest [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022| Wiki Loves Folklore 2022]] ends on 15th March 2022 23:59:59 UTC. This is the last chance of the year to upload images about local folk culture, festival, cuisine, costume, folklore etc on Wikimedia Commons. Watch out our social media handles for regular updates and declaration of Winners. ([https://www.facebook.com/WikiLovesFolklore/ Facebook] , [https://twitter.com/WikiFolklore Twitter ] , [https://www.instagram.com/wikilovesfolklore/ Instagram]) The writing competition Feminism and Folklore will run till 31st of March 2022 23:59:59 UTC. Write about your local folk tradition, women, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, folklore, and tradition, including ballads, folktales, fairy tales, legends, traditional song and dance, folk plays, games, seasonal events, calendar customs, folk arts, folk religion, mythology etc. on your local Wikipedia. Check if your [[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|local Wikipedia is participating]] A special competition called '''Wiki Loves Falles''' is organised in Spain and the world during 15th March 2022 till 15th April 2022 to document local folk culture and [[:en:Falles|Falles]] in Valencia, Spain. Learn more about it on [[:ca:Viquiprojecte:Falles 2022|Catalan Wikipedia project page]]. We look forward for your immense co-operation. Thanks Wiki Loves Folklore international Team [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) २०:१०, १४ मार्च २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Rockpeterson@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Pune Nadi Darshan 2022: A campaign cum photography contest == Dear Wikimedians, Greetings for the Holi festival! CIS-A2K is glad to announce a campaign cum photography contest, Pune Nadi Darshan 2022, organised jointly by Rotary Water Olympiad and CIS-A2K on the occasion of ‘World Water Week’. This is a pilot campaign to document the rivers in the Pune district on Wikimedia Commons. The campaign period is from 16 March to 16 April 2022. Under this campaign, participants are expected to click and upload the photos of rivers in the Pune district on the following topics - * Beauty of rivers in Pune district * Flora & fauna of rivers in Pune district * Religious & cultural places around rivers in Pune district * Human activities at rivers in Pune district * Constructions on rivers in Pune district * River Pollution in Pune district Please visit the [[:c:commons:Pune Nadi Darshan 2022|event page]] for more details. We welcome your participation in this campaign. Thank you [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १२:४९, १५ मार्च २०२२ (IST) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting is now closed == : ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' : ''<div class="plainlinks">[[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Greetings, The ratification voting process for the [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) came to a close on 21 March 2022. '''Over {{#expr:2300}} Wikimedians voted''' across different regions of our movement. Thank you to everyone who participated in this process! The scrutinizing group is now reviewing the vote for accuracy, so please allow up to two weeks for them to finish their work. The final results from the voting process will be announced [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|here]], along with the relevant statistics and a summary of comments as soon as they are available. Please check out [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|the voter information page]] to learn about the next steps. You can comment on the project talk page [[metawiki:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on Meta-wiki]] in any language. You may also contact the UCoC project team by email: ucocproject[[File:At_sign.svg|link=|16x16px|(_AT_)]]wikimedia.org Best regards, [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १५:१०, २३ मार्च २०२२ (IST) == Feminism and Folklore 2022 ends soon == [[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|right|frameless|250px]] [[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] which is an international writing contest organized at Wikipedia ends soon that is on <b>31 March 2022 11:59 UTC</b>. This is the last chance of the year to write about feminism, women biographies and gender-focused topics such as <i>folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more</i> Keep an eye on the project page for declaration of Winners. We look forward for your immense co-operation. Thanks Wiki Loves Folklore international Team [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १९:५८, २६ मार्च २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Rockpeterson@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf&oldid=23060054 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Announcing Indic Hackathon 2022 and Scholarship Applications == Dear Wikimedians, we are happy to announce that the Indic MediaWiki Developers User Group will be organizing [[m:Indic Hackathon 2022|Indic Hackathon 2022]], a regional event as part of the main [[mw:Wikimedia Hackathon 2022|Wikimedia Hackathon 2022]] taking place in a hybrid mode during 20-22 May 2022. The event will take place in Hyderabad. The regional event will be in-person with support for virtual participation. As it is with any hackathon, the event’s program will be semi-structured i.e. while we will have some sessions in sync with the main hackathon event, the rest of the time will be upto participants’ interest on what issues they are interested to work on. The event page can be seen on [[m:Indic Hackathon 2022|this page]]. In this regard, we would like to invite community members who would like to attend in-person to fill out a [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc1lhp8IdXNxL55sgPmgOKzfWxknWzN870MvliqJZHhIijY5A/viewform?usp=sf_link form for scholarship application] by 17 April, which is available on the event page. Please note that the hackathon won’t be focusing on training of new skills, and it is expected that applications have some experience/knowledge contributing to technical areas of the Wikimedia movement. Please post on the event talk page if you have any queries. [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ००:०१, ८ एप्रिल २०२२ (IST) <!-- सदस्य:KCVelaga@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/South_Asia_Village_Pumps&oldid=23115331 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter March 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about March 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events and ongoing events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Wikimedia session in Rajiv Gandhi University, Arunachal Pradesh|Wikimedia session in Rajiv Gandhi University, Arunachal Pradesh]] * [[c:Commons:RIWATCH|Launching of the GLAM project with RIWATCH, Roing, Arunachal Pradesh]] * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] * [[:m:International Women's Month 2022 edit-a-thon]] * [[:m:Indic Wikisource Proofreadthon March 2022]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Relicensing & digitisation of books, audios, PPTs and images in March 2022|Relicensing & digitisation of books, audios, PPTs and images in March 2022]] * [https://msuglobaldh.org/abstracts/ Presentation on A2K Research in a session on 'Building Multilingual Internets'] ; Ongoing events * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] * Two days of edit-a-thon by local communities [Punjabi & Santali] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/March 2022|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 09:33, 16 April 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Extension of Pune Nadi Darshan 2022: A campaign cum photography contest == Dear Wikimedians, As you already know, [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Pune Nadi Darshan]] is a campaign cum photography contest on Wikimedia Commons organised jointly by Rotary Water Olympiad and CIS-A2K. The contest started on 16 March on the occasion of World Water Week and received a good response from citizens as well as organisations working on river issues. Taking into consideration the feedback from the volunteers and organisations about extending the deadline of 16 April, the organisers have decided to extend the contest till 16 May 2022. Some leading organisations have also shown interest in donating their archive and need a sufficient time period for the process. We are still mainly using these topics which are mentioned below. * Beauty of rivers in Pune district * Flora & fauna of rivers in Pune district * Religious & cultural places around rivers in Pune district * Human activities at rivers in Pune district * Constructions on rivers in Pune district * River Pollution in Pune district Anyone can participate still now, so, we appeal to all Wikimedians to contribute to this campaign to enrich river-related content on Wikimedia Commons. For more information, you can visit the [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|event page]]. Regards [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 04:58, 17 April 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Join the South Asia / ESEAP Annual Plan Meeting with Maryana Iskander == Dear community members, In continuation of [[m:User:MIskander-WMF|Maryana Iskander]]'s [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour| listening tour]], the [[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Movement Communications]] and [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] teams invite you to discuss the '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|2022-23 Wikimedia Foundation Annual Plan]]'''. The conversations are about these questions: * The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|2030 Wikimedia Movement Strategy]] sets a direction toward "knowledge as a service" and "knowledge equity". The Wikimedia Foundation wants to plan according to these two goals. How do you think the Wikimedia Foundation should apply them to our work? * The Wikimedia Foundation continues to explore better ways of working at a regional level. We have increased our regional focus in areas like grants, new features, and community conversations. How can we improve? * Anyone can contribute to the Movement Strategy process. We want to know about your activities, ideas, requests, and lessons learned. How can the Wikimedia Foundation better support the volunteers and affiliates working in Movement Strategy activities? <b>Date and Time</b> The meeting will happen via [https://wikimedia.zoom.us/j/84673607574?pwd=dXo0Ykpxa0xkdWVZaUZPNnZta0k1UT09 Zoom] on 24 April (Sunday) at 07:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1650783659 local time]). Kindly [https://calendar.google.com/event?action=TEMPLATE&tmeid=MmtjZnJibXVjYXYyZzVwcGtiZHVjNW1lY3YgY19vbWxxdXBsMTRqbnNhaHQ2N2Y5M2RoNDJnMEBn&tmsrc=c_omlqupl14jnsaht67f93dh42g0%40group.calendar.google.com add the event to your calendar]. Live interpretation will be available for some languages. Regards, [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १५:४५, १७ एप्रिल २०२२ (IST) == New Wikipedia Library Collections Available Now - April 2022 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] has free access to new paywalled reliable sources. You can these and dozens more collections at https://wikipedialibrary.wmflabs.org/: * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/128/ Wiley]''' – journals, books, and research resources, covering life, health, social, and physical sciences * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/125/ OECD]''' – OECD iLibrary, Data, and Multimedia​​ published by the Organisation for Economic Cooperation and Development * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/129/ SPIE Digital Library]''' – journals and eBooks on optics and photonics applied research Many other sources are freely available for experienced editors, including collections which recently became accessible to all eligible editors: Cambridge University Press, BMJ, AAAS, Érudit and more. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: log in today! <br>--The Wikipedia Library Team १८:४७, २६ एप्रिल २०२२ (IST) :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- सदस्य:Samwalton9@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=23036656 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Call for Candidates: 2022 Board of Trustees Election == Dear community members, The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees elections]] process has begun. The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|Call for Candidates]] has been announced. The Board of Trustees oversees the operations of the Wikimedia Foundation. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees. The Wikimedia community will vote to elect two seats on the Board of Trustees in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board of Trustees. Kindly [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|submit your candidacy]] to join the Board of Trustees. [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १४:२४, २९ एप्रिल २०२२ (IST) == Coming soon: Improvements for templates == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <!--T:11--> [[File:Overview of changes in the VisualEditor template dialog by WMDE Technical Wishes.webm|thumb|Fundamental changes in the template dialog.]] Hello, more changes around templates are coming to your wiki soon: The [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|'''template dialog''' in VisualEditor]] and in the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 Wikitext Editor]] (beta) will be '''improved fundamentally''': This should help users understand better what the template expects, how to navigate the template, and how to add parameters. * [[metawiki:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|talk page]] In '''syntax highlighting''' ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] extension), you can activate a '''colorblind-friendly''' color scheme with a user setting. * [[metawiki:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting#Color-blind_mode|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|talk page]] Deployment is planned for May 10. This is the last set of improvements from [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes']] focus area “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]”. We would love to hear your feedback on our talk pages! </div> -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] १६:४३, २९ एप्रिल २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=23222263 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Enabling Section Translation: a new mobile translation experience == {{int:Hello}} Marathi Wikipedians! Apologies as this message is not in Marathi language, {{Int:Please-translate}}. The [https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_engineering WMF Language team] is pleased to let you know that we will like to enable the [[mw:Content_translation/Section_translation|Section translation]] tool in Marathi Wikipedia. For this, our team will love you to read about the tool and test it so you can: *Give us your feedback *Ask us questions *Tell us how to improve it. Below is background information about Section translation, why we have chosen your community, and how to test it. '''Background information''' [[mw:Content_translation|Content Translation]] has been a successful tool for editors to create content in their language. More than one million articles have been created across all languages since the tool was released in 2015. The Wikimedia Foundation Language team has improved the translation experience further with the Section Translation. The WMF Language team enabled the early version of the tool in February in Bengali Wikipedia. Through their feedback, the tool was improved and ready for your community to test and help us with feedback to make it better. [https://design.wikimedia.org/strategy/section-translation.html Section Translation] extends the capabilities of Content Translation to support mobile devices. On mobile, the tool will: *Guide you to translate one section at a time in order to expand existing articles or create new ones. *Make it easy to transfer knowledge across languages anytime from your mobile device. Marathi Wikipedia seems an ideal candidate to enjoy this new tool since data shows significant mobile editing activity. We plan to enable the tool on Marathi Wikipedia in the coming weeks if there are no objections from your community. After it is enabled, we’ll monitor the content created with the tool and process all the feedback. In any case, feel free to raise any concerns or questions you may already have in any of the following formats: *As a reply to this message *On [[mw:Talk:Content_translation/Section_translation|the project talk page]]. '''Try the tool''' Before the enablement, you can try the current implementation of the tool in [https://test.m.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation our testing instance]. Once it is enabled on Marathi Wikipedia, you’ll have access to https://mr.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation with your mobile device. You can select an article to translate, and machine translation will be provided as a starting point for editors to improve. '''Provide feedback''' Please provide feedback about Section translation in any of the formats you are most comfortable with. We want to hear about your impressions on: *The tool *What you think about our plans to enable it *Your ideas for improving the tool. Thanks, and we look forward to your feedback and questions. [[सदस्य:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:UOzurumba (WMF)|चर्चा]]) ०४:०६, ३ मे २०२२ (IST) On behalf of the WMF Language team :Thanks for finally getting it to test deployment. I was waiting for it and I am sure many in not just mrwiki but other projects too were waiting for this tool to be deployed. Currently we have huge number of articles but the content is unsourced or not so good. I am confident that this tool will be helpful in translations of good content, bring sources to the content and expansion of numerous stubs. thanks a lot [[सदस्य:QueerEcofeminist|'''<span style="background color: black; color:#008000">QueerEcofeminist</span>''']]^{[[सदस्य चर्चा:QueerEcofeminist|<span style="color: maroon">"संदर्भ द्या! अगदी भांडतानासुध्दा"!!!</span>]]}[they/them/their] ०९:३९, ४ मे २०२२ (IST) ::Thank you, [[सदस्य:QueerEcofeminist|'''QueerEcofeminist''']], for your feedback. We look forward to your community using the tool to translate good quality articles once the Section Translation tool is enabled. [[सदस्य:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:UOzurumba (WMF)|चर्चा]]) ०६:५८, १० मे २०२२ (IST) '''PS''': Sending your feedback or questions in English is particularly appreciated. But, you can still send them in the language of your choice. == CIS-A2K Newsletter April 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, I hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about April 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events, ongoing events and upcoming events. ; Conducted events * [[:m:Grants talk:Programs/Wikimedia Community Fund/Annual plan of the Centre for Internet and Society Access to Knowledge|Annual Proposal Submission]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Digitisation session with Dakshin Bharat Jain Sabha|Digitisation session with Dakshin Bharat Jain Sabha]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Wikimedia Commons sessions of organisations working on river issues|Training sessions of organisations working on river issues]] * Two days edit-a-thon by local communities * [[:m:CIS-A2K/Events/Digitisation review and partnerships in Goa|Digitisation review and partnerships in Goa]] * [https://www.youtube.com/watch?v=3WHE_PiFOtU&ab_channel=JessicaStephenson Let's Connect: Learning Clinic on Qualitative Evaluation Methods] ; Ongoing events * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] ; Upcoming event * [[:m:CIS-A2K/Events/Indic Wikisource Plan 2022-23|Indic Wikisource Work-plan 2022-2023]] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/April 2022|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 15:47, 11 May 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == <section begin="announcement-header" />Wikimedia Foundation Board of Trustees election 2022 - Call for Election Volunteers<section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The Movement Strategy and Governance team is looking for community members to serve as election volunteers in the upcoming Board of Trustees election. The idea of the Election Volunteer Program came up during the 2021 Wikimedia Board of Trustees Election. This program turned out to be successful. With the help of Election Volunteers we were able to increase outreach and participation in the election by 1,753 voters over 2017. Overall turnout was 10.13%, 1.1 percentage points more, and 214 wikis were represented in the election. There were a total of 74 wikis that did not participate in 2017 that produced voters in the 2021 election. Can you help increase the participation even more? Election volunteers will help in the following areas: * Translate short messages and announce the ongoing election process in community channels * Optional: Monitor community channels for community comments and questions Volunteers should: * Maintain the friendly space policy during conversations and events * Present the guidelines and voting information to the community in a neutral manner Do you want to be an election volunteer and ensure your community is represented in the vote? Sign up [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|here]] to receive updates. You can use the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|talk page]] for questions about translation.<br /><section end="announcement-content" /> [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १५:४९, १२ मे २०२२ (IST) == June Month Celebration 2022 edit-a-thon == Dear Wikimedians, CIS-A2K announced June month mini edit-a-thon which is going to take place on 25 & 26 June 2022 (on this weekend). The motive of conducting this edit-a-thon is to celebrate June Month which is also known as pride month. This time we will celebrate the month, which is full of notable days, by creating & developing articles on local Wikimedia projects, such as proofreading the content on Wikisource if there are any, items that need to be created on Wikidata [edit Labels & Descriptions], some June month related content must be uploaded on Wikimedia Commons and so on. It will be a two-days long edit-a-thon to increase content about the month of June or related to its days, directly or indirectly. Anyone can participate in this event and the link you can find [[:m: June Month Celebration 2022 edit-a-thon|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:46, 21 June 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Propose statements for the 2022 Election Compass == : ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' : ''<div class="plainlinks">[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Community members are invited to ''' [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass]]''' for the [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election.]] An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. Here is the timeline for the Election Compass: * July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass * July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements * July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements * August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements * August 5 - 12: candidates align themselves with the statements * August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on. Regards, Movement Strategy & Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १३:४५, १२ जुलै २०२२ (IST) == CIS-A2K Newsletter June 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about June 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned A2K's conducted events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]] * [[:m:June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]] * [https://pudhari.news/maharashtra/pune/228918/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A4%AC%E0%A4%B3%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A4%9A-%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A8-%E0%A4%A1%E0%A5%89-%E0%A4%85%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%95-%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A4-%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%87-%E0%A4%AE%E0%A4%A4/ar Presentation in Marathi Literature conference] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/June 2022|here]]. <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 19 July 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> 5sb8oxa2jk91m4rjub19mh28up1scwz 2138995 2138842 2022-07-20T08:56:49Z CSinha (WMF) 140649 wikitext text/x-wiki {{स्वयं संग्रह | algo = old(7d) | archive = विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा १२ | counter = 0 }} {{जुन्या चर्चा चौकट|search=yes| <center>[[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा १|१]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा २|२]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ३|३]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ४|४]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ५|५]],<br> [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ६|६]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ७|७]],[[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ८|८]],[[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ९|९]],[[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा १०|१०]],<br> [[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा ११|११]],[[विकिपीडिया:चावडी/प्रगती/जुनी चर्चा १२|१२]]</center> }} {{सुचालन चावडी}} == Meet the new Movement Charter Drafting Committee members == :''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' The Movement Charter Drafting Committee election and selection processes are complete. * The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|election results have been published]]. 1018 participants voted to elect seven members to the committee: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_Knipel_(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne_Clin_(Risker)|Anne Clin (Risker)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice_Wiegand_(lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Micha%C5%82_Buczy%C5%84ski_(Aegis_Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_(Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan_J_Al-Taie_(Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell_(Ciell)|Ciell (Ciell)]]'''. * The [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Affiliate-chosen_members|affiliate process]] has selected six members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anass_Sedrati_(Anass_Sedrati)|Anass Sedrati (Anass Sedrati)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#%C3%89rica_Azzellini_(EricaAzzellini)|Érica Azzellini (EricaAzzellini)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jamie_Li-Yun_Lin_(Li-Yun_Lin)|Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Georges_Fodouop_(Geugeor)|Georges Fodouop (Geugeor)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Manavpreet_Kaur_(Manavpreet_Kaur)|Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Pepe_Flores_(Padaguan)|Pepe Flores (Padaguan)]]'''. * The Wikimedia Foundation has [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Wikimedia_Foundation-chosen_members|appointed]] two members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Runa_Bhattacharjee_(Runab_WMF)|Runa Bhattacharjee (Runab WMF)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Jorge_Vargas_(JVargas_(WMF))|Jorge Vargas (JVargas (WMF))]]'''. The committee will convene soon to start its work. The committee can appoint up to three more members to bridge diversity and expertise gaps. If you are interested in engaging with [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] drafting process, follow the updates [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|on Meta]] and join the [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram group]. With thanks from the Movement Strategy and Governance team,<br> [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ०७:५७, २ नोव्हेंबर २०२१ (IST) <!-- सदस्य:RamzyM (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/South_Asia_Village_Pumps&oldid=22177090 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Maryana’s Listening Tour ― South Asia == Hello everyone, As a part of the Wikimedia Foundation Chief Executive Officer Maryana’s Listening Tour, a meeting is scheduled for conversation with communities in South Asia. Maryana Iskander will be the guest of the session and she will interact with South Asian communities or Wikimedians. For more information please visit the event page [[:m: Maryana’s Listening Tour ― South Asia|here]]. The meet will be on Friday 26 November 2021 - 1:30 pm UTC [7:00 pm IST]. We invite you to join the meet. The session will be hosted on Zoom and will be recorded. Please fill this short form, if you are interested to attend the meet. Registration form link is [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScp_Hv7t2eE5UvvYXD9ajmCfgB2TNlZeDQzjurl8v6ILkQCEg/viewform here]. <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=19112563 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Festive Season 2021 edit-a-thon == Dear Wikimedians, CIS-A2K started a series of mini edit-a-thons in 2020. This year, we had conducted Mahatma Gandhi 2021 edit-a-thon so far. Now, we are going to be conducting a [[:m: Festive Season 2021 edit-a-thon|Festive Season 2021 edit-a-thon]] which will be its second iteration. During this event, we encourage you to create, develop, update or edit data, upload files on Wikimedia Commons or Wikipedia articles etc. This event will take place on 11 and 12 December 2021. Be ready to participate and develop content on your local Wikimedia projects. Thank you. on behalf of the organising committee [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १३:१६, १० डिसेंबर २०२१ (IST) <!-- सदस्य:Jayantanth@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433389 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == First Newsletter: Wikimedia Wikimeet India 2022 == Dear Wikimedians, We are glad to inform you that the [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022|second iteration of Wikimedia Wikimeet India]] is going to be organised in February. This is an upcoming online wiki event that is to be conducted from 18 to 20 February 2022 to celebrate International Mother Language Day. The planning of the event has already started and there are many opportunities for Wikimedians to volunteer in order to help make it a successful event. The major announcement is that [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Submissions|submissions for sessions]] has opened from today until a month (until 23 January 2022). You can propose your session [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Submissions|here]]. For more updates and how you can get involved in the same, please read the [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Newsletter/2021-12-23|first newsletter]] If you want regular updates regarding the event on your talk page, please add your username [[:m: Global message delivery/Targets/Wikimedia Wikimeet India 2022|here]]. You will get the next newsletter after 15 days. Please get involved in the event discussions, open tasks and so on. [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) २०:२८, २३ डिसेंबर २०२१ (IST) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Second Newsletter: Wikimedia Wikimeet India 2022 == Good morning Wikimedians, Happy New Year! Hope you are doing well and safe. It's time to update you regarding [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022|Wikimedia Wikimeet India 2022]], the second iteration of Wikimedia Wikimeet India which is going to be conducted in February. Please note the dates of the event, 18 to 20 February 2022. The [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Submissions|submissions]] has opened from 23 December until 23 January 2022. You can propose your session [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Submissions|here]]. We want a few proposals from Indian communities or Wikimedians. For more updates and how you can get involved in the same, please read the [[:m: Wikimedia Wikimeet India 2022/Newsletter/2022-01-07|second newsletter]] If you want regular updates regarding the event on your talk page, please add your username [[:m: Global message delivery/Targets/Wikimedia Wikimeet India 2022|here]]. You will get the next newsletter after 15 days. Please get involved in the event discussions, open tasks and so on. [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ११:०९, ८ जानेवारी २०२२ (IST) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 28th''' of February. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2022 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2022|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १८:४५, ९ जानेवारी २०२२ (IST) </div> <!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22560402 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Feminism and Folklore 2022 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} Greetings! You are invited to participate in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competion. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia. You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles focused on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of suggested articles [[:m:Feminism and Folklore 2022/List of Articles|here]]. You can also support us in organizing the contest on your local Wikipedia by signing up your community to participate in this project and also translating the [[m:Feminism and Folklore 2022|project page]] and help us spread the word in your native language. Learn more about the contest and prizes from our project page. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2022|talk page]] or via Email if you need any assistance... Thank you. '''Feminism and Folklore Team''', [[User:Tiven2240|Tiven2240]] --११:१९, ११ जानेवारी २०२२ (IST) </div> <!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22574381 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Subscribe to the This Month in Education newsletter - learn from others and share your stories == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear community members, Greetings from the EWOC Newsletter team and the education team at Wikimedia Foundation. We are very excited to share that we on tenth years of Education Newsletter ([[m:Education/News|This Month in Education]]) invite you to join us by [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|subscribing to the newsletter on your talk page]] or by [[m:Education/News/Newsroom|sharing your activities in the upcoming newsletters]]. The Wikimedia Education newsletter is a monthly newsletter that collects articles written by community members using Wikimedia projects in education around the world, and it is published by the EWOC Newsletter team in collaboration with the Education team. These stories can bring you new ideas to try, valuable insights about the success and challenges of our community members in running education programs in their context. If your affiliate/language project is developing its own education initiatives, please remember to take advantage of this newsletter to publish your stories with the wider movement that shares your passion for education. You can submit newsletter articles in your own language or submit bilingual articles for the education newsletter. For the month of January the deadline to submit articles is on the 20th January. We look forward to reading your stories. Older versions of this newsletter can be found in the [[outreach:Education/Newsletter/Archives|complete archive]]. More information about the newsletter can be found at [[m:Education/News/Publication Guidelines|Education/Newsletter/About]]. For more information, please contact spatnaik{{@}}wikimedia.org. ------ <div style="text-align: center;"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[User:ZI Jony|<span style="color:#8B0000">'''ZI Jony'''</span>]] [[User talk:ZI Jony|^{<span style="color:Green"><i>(Talk)</i></span>}]], {{<includeonly>subst:</includeonly>#time:l G:i, d F Y|}} (UTC)</div></div> </div> <!-- सदस्य:ZI Jony@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:ZI_Jony/MassMessage/Awareness_of_Education_Newsletter/List_of_Village_Pumps&oldid=21244129 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Movement Strategy and Governance News – Issue 5 == <section begin="ucoc-newsletter"/> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 5, January 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics. This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe '''[[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]]''' if you would like to receive these updates. <div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> *'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 16th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]]) *'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]]) *'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]]) *'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]]) *'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about MSG on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])</div><section end="ucoc-newsletter"/> [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १३:३९, १९ जानेवारी २०२२ (IST) == Wikimedia Wikimeet India 2022 Postponed == Dear Wikimedians, We want to give you an update related to Wikimedia Wikimeet India 2022. [[:m:Wikimedia Wikimeet India 2022|Wikimedia Wikimeet India 2022]] (or WMWM2022) was to be conducted from 18 to 20 February 2022 and is postponed now. Currently, we are seeing a new wave of the pandemic that is affecting many people around. Although WMWM is an online event, it has multiple preparation components such as submission, registration, RFC etc which require community involvement. We feel this may not be the best time for extensive community engagement. We have also received similar requests from Wikimedians around us. Following this observation, please note that we are postponing the event, and the new dates will be informed on the mailing list and on the event page. Although the main WMWM is postponed, we may conduct a couple of brief calls/meets (similar to the [[:m:Stay safe, stay connected|Stay safe, stay connected]] call) on the mentioned date, if things go well. We'll also get back to you about updates related to WMWM once the situation is better. Thank you [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १२:५७, २७ जानेवारी २०२२ (IST) <small> Nitesh Gill on behalf of WMWM Centre for Internet and Society </small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == [Announcement] Leadership Development Task Force == Dear community members, The [[:m:Strategy/Wikimedia movement/2018-20/Recommendations/Invest in Skills and Leadership Development|Invest in Skill and Leadership Development]] Movement Strategy recommendation indicates that our movement needs a globally coordinated effort to succeed in leadership development. The [[:m:Community Development|Community Development team]] is supporting the creation of a global and community-driven [[:m:Leadership Development Task Force]] ([[:m:Leadership Development Task Force/Purpose and Structure|Purpose & Structure]]). The purpose of the task force is to advise leadership development work. The team seeks community feedback on what could be the responsibilities of the task force. Also, if any community member wishes to be a part of the 12-member task force, kindly reach out to us. The feedback period is until 25 February 2022. '''Where to share feedback?''' '''#1''' Interested community members can add their thoughts on the [[:m:Talk:Leadership Development Task Force|Discussion page]]. '''#2''' Interested community members can join a regional discussion on 18 February, Friday through Google Meet. '''Date & Time''' * Friday, 18 February · 7:00 – 8:00 PM IST ([https://zonestamp.toolforge.org/1645191032 Your Timezone]) ([https://calendar.google.com/event?action=TEMPLATE&tmeid=NHVqMjgxNGNnOG9rYTFtMW8zYzFiODlvNGMgY19vbWxxdXBsMTRqbnNhaHQ2N2Y5M2RoNDJnMEBn&tmsrc=c_omlqupl14jnsaht67f93dh42g0%40group.calendar.google.com Add to Calendar]) * Google Meet link: https://meet.google.com/nae-rgsd-vif Thanks for your time. Regards, [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १७:२७, ९ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == International Mother Language Day 2022 edit-a-thon == Dear Wikimedians, CIS-A2K announced [[:m:International Mother Language Day 2022 edit-a-thon|International Mother Language Day]] mini edit-a-thon which is going to take place on 19 & 20 February 2022. The motive of conducting this edit-a-thon is to celebrate International Mother Language Day. This time we will celebrate the day by creating & developing articles on local Wikimedia projects, such as proofreading the content on Wikisource, items that need to be created on Wikidata [edit Labels & Descriptions], some language-related content must be uploaded on Wikimedia Commons and so on. It will be a two-days long edit-a-thon to increase content about languages or related to languages. Anyone can participate in this event and users can add their names to the given link. Thank you [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १८:३८, १५ फेब्रुवारी २०२२ (IST) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Wiki Loves Folklore is extended till 15th March == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">{{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]] Greetings from Wiki Loves Folklore International Team, We are pleased to inform you that [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]] an international photographic contest on Wikimedia Commons has been extended till the '''15th of March 2022'''. The scope of the contest is focused on folk culture of different regions on categories, such as, but not limited to, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, etc. We would like to have your immense participation in the photographic contest to document your local Folk culture on Wikipedia. You can also help with the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|translation]] of project pages and share a word in your local language. Best wishes, '''International Team'''<br /> '''Wiki Loves Folklore''' [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १०:२०, २२ फेब्रुवारी २०२२ (IST) </div> <!-- सदस्य:Rockpeterson@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines & Ratification Vote == '''In brief:''' the [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised Enforcement Guidelines]] have been published. Voting to ratify the guidelines will happen from [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|7 March to 21 March 2022]]. Community members can participate in the discussion with the UCoC project team and drafting committee members on 25 February (12:00 UTC) and 4 March (15:00 UTC). Please [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|sign-up]]. '''Details:''' The [[:m:Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire Wikimedia movement. The UCoC and the Enforcement Guidelines were written by [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|volunteer-staff drafting committees]] following community consultations. The revised guidelines were published 24 January 2022. '''What’s next?''' '''#1 Community Conversations''' To help to understand the guidelines, the [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team will host conversations with the UCoC project team and drafting committee members on 25 February (12:00 UTC) and 4 March (15:00 UTC). Please [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|sign-up]]. Comments about the guidelines can be shared [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on the Enforcement Guidelines talk page]]. You can comment in any language. '''#2 Ratification Voting''' The Wikimedia Foundation Board of Trustees released a [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/January 2022 - Board of Trustees on Community ratification of enforcement guidelines of UCoC|statement on the ratification process]] where eligible voters can support or oppose the adoption of the enforcement guidelines through vote. Wikimedians are invited to [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information/Volunteer|translate and share important information]]. A [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|SecurePoll vote]] is scheduled from 7 March to 21 March 2022. [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information#Voting%20eligibility|Eligible voters]] are invited to answer a poll question and share comments. Voters will be asked if they support the enforcement of the UCoC based on the proposed guidelines. Thank you. [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) २१:३६, २२ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == Coming soon == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> === Several improvements around templates === Hello, from March 9, several improvements around templates will become available on your wiki: * Fundamental improvements of the [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor template dialog]] ([[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|1]], [[m:WMDE Technical Wishes/Removing a template from a page using the VisualEditor|2]]), * Improvements to make it easier to put a template on a page ([[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|3]]) (for the template dialogs in [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor]], [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor#/media/File:VectorEditorBasic-en.png|2010 Wikitext]] and [[Mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|New Wikitext Mode]]), * and improvements in the syntax highlighting extension [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] ([[m:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|4]], [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|5]]) (which is available on wikis with writing direction left-to-right). All these changes are part of the “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]” project by [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes]]. We hope they will help you in your work, and we would love to hear your feedback on the talk pages of these projects. </div> - [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] १८:०८, २८ फेब्रुवारी २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=22907463 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == <section begin="announcement-header" />The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now closed <section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Call for Feedback: Board of Trustees elections]] is now closed. This Call ran from 10 January and closed on 16 February 2022. The Call focused on [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions#Questions|three key questions]] and received broad discussion [[m:Talk:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions|on Meta-wiki]], during meetings with affiliates, and in various community conversations. The community and affiliates provided many proposals and discussion points. The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Reports|reports]] are on Meta-wiki. This information will be shared with the Board of Trustees and Elections Committee so they can make informed decisions about the upcoming Board of Trustees election. The Board of Trustees will then follow with an announcement after they have discussed the information. Thank you to everyone who participated in the Call for Feedback to help improve Board election processes. Thank you, Movement Strategy and Governance<br /><section end="announcement-content" /> [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १३:४६, ५ मार्च २०२२ (IST) == UCoC Enforcement Guidelines Ratification Vote Begins (7 - 21 March 2022) == The ratification of the [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|enforcement guidelines]] has started. Every eligible community member can vote. For instructions on voting using SecurePoll and Voting eligibility, [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter_information|please read this]]. The last date to vote is 21 March 2022. '''Vote here''' - https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 Thank you, [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) २२:४१, ७ मार्च २०२२ (IST) == CIS-A2K Newsletter February 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about February 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events, ongoing events and upcoming events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Launching of WikiProject Rivers with Tarun Bharat Sangh|Wikimedia session with WikiProject Rivers team]] * [[:m:Indic Wikisource Community/Online meetup 19 February 2022|Indic Wikisource online meetup]] * [[:m:International Mother Language Day 2022 edit-a-thon]] * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] ; Ongoing events * [[:m:Indic Wikisource Proofreadthon March 2022|Indic Wikisource Proofreadthon March 2022]] - You can still participate in this event which will run till tomorrow. ;Upcoming Events * [[:m:International Women's Month 2022 edit-a-thon|International Women's Month 2022 edit-a-thon]] - The event is 19-20 March and you can add your name for the participation. * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Pune Nadi Darshan 2022]] - The event is going to start by tomorrow. * Annual proposal - CIS-A2K is currently working to prepare our next annual plan for the period 1 July 2022 – 30 June 2023 Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/February 2022|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 08:58, 14 March 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Wiki Loves Folklore 2022 ends tomorrow == [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]] International photographic contest [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022| Wiki Loves Folklore 2022]] ends on 15th March 2022 23:59:59 UTC. This is the last chance of the year to upload images about local folk culture, festival, cuisine, costume, folklore etc on Wikimedia Commons. Watch out our social media handles for regular updates and declaration of Winners. ([https://www.facebook.com/WikiLovesFolklore/ Facebook] , [https://twitter.com/WikiFolklore Twitter ] , [https://www.instagram.com/wikilovesfolklore/ Instagram]) The writing competition Feminism and Folklore will run till 31st of March 2022 23:59:59 UTC. Write about your local folk tradition, women, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, folklore, and tradition, including ballads, folktales, fairy tales, legends, traditional song and dance, folk plays, games, seasonal events, calendar customs, folk arts, folk religion, mythology etc. on your local Wikipedia. Check if your [[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|local Wikipedia is participating]] A special competition called '''Wiki Loves Falles''' is organised in Spain and the world during 15th March 2022 till 15th April 2022 to document local folk culture and [[:en:Falles|Falles]] in Valencia, Spain. Learn more about it on [[:ca:Viquiprojecte:Falles 2022|Catalan Wikipedia project page]]. We look forward for your immense co-operation. Thanks Wiki Loves Folklore international Team [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) २०:१०, १४ मार्च २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Rockpeterson@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Pune Nadi Darshan 2022: A campaign cum photography contest == Dear Wikimedians, Greetings for the Holi festival! CIS-A2K is glad to announce a campaign cum photography contest, Pune Nadi Darshan 2022, organised jointly by Rotary Water Olympiad and CIS-A2K on the occasion of ‘World Water Week’. This is a pilot campaign to document the rivers in the Pune district on Wikimedia Commons. The campaign period is from 16 March to 16 April 2022. Under this campaign, participants are expected to click and upload the photos of rivers in the Pune district on the following topics - * Beauty of rivers in Pune district * Flora & fauna of rivers in Pune district * Religious & cultural places around rivers in Pune district * Human activities at rivers in Pune district * Constructions on rivers in Pune district * River Pollution in Pune district Please visit the [[:c:commons:Pune Nadi Darshan 2022|event page]] for more details. We welcome your participation in this campaign. Thank you [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १२:४९, १५ मार्च २०२२ (IST) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting is now closed == : ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' : ''<div class="plainlinks">[[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Greetings, The ratification voting process for the [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) came to a close on 21 March 2022. '''Over {{#expr:2300}} Wikimedians voted''' across different regions of our movement. Thank you to everyone who participated in this process! The scrutinizing group is now reviewing the vote for accuracy, so please allow up to two weeks for them to finish their work. The final results from the voting process will be announced [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|here]], along with the relevant statistics and a summary of comments as soon as they are available. Please check out [[metawiki:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|the voter information page]] to learn about the next steps. You can comment on the project talk page [[metawiki:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on Meta-wiki]] in any language. You may also contact the UCoC project team by email: ucocproject[[File:At_sign.svg|link=|16x16px|(_AT_)]]wikimedia.org Best regards, [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १५:१०, २३ मार्च २०२२ (IST) == Feminism and Folklore 2022 ends soon == [[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|right|frameless|250px]] [[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] which is an international writing contest organized at Wikipedia ends soon that is on <b>31 March 2022 11:59 UTC</b>. This is the last chance of the year to write about feminism, women biographies and gender-focused topics such as <i>folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more</i> Keep an eye on the project page for declaration of Winners. We look forward for your immense co-operation. Thanks Wiki Loves Folklore international Team [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १९:५८, २६ मार्च २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Rockpeterson@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf&oldid=23060054 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Announcing Indic Hackathon 2022 and Scholarship Applications == Dear Wikimedians, we are happy to announce that the Indic MediaWiki Developers User Group will be organizing [[m:Indic Hackathon 2022|Indic Hackathon 2022]], a regional event as part of the main [[mw:Wikimedia Hackathon 2022|Wikimedia Hackathon 2022]] taking place in a hybrid mode during 20-22 May 2022. The event will take place in Hyderabad. The regional event will be in-person with support for virtual participation. As it is with any hackathon, the event’s program will be semi-structured i.e. while we will have some sessions in sync with the main hackathon event, the rest of the time will be upto participants’ interest on what issues they are interested to work on. The event page can be seen on [[m:Indic Hackathon 2022|this page]]. In this regard, we would like to invite community members who would like to attend in-person to fill out a [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc1lhp8IdXNxL55sgPmgOKzfWxknWzN870MvliqJZHhIijY5A/viewform?usp=sf_link form for scholarship application] by 17 April, which is available on the event page. Please note that the hackathon won’t be focusing on training of new skills, and it is expected that applications have some experience/knowledge contributing to technical areas of the Wikimedia movement. Please post on the event talk page if you have any queries. [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ००:०१, ८ एप्रिल २०२२ (IST) <!-- सदस्य:KCVelaga@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/South_Asia_Village_Pumps&oldid=23115331 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter March 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about March 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events and ongoing events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Wikimedia session in Rajiv Gandhi University, Arunachal Pradesh|Wikimedia session in Rajiv Gandhi University, Arunachal Pradesh]] * [[c:Commons:RIWATCH|Launching of the GLAM project with RIWATCH, Roing, Arunachal Pradesh]] * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] * [[:m:International Women's Month 2022 edit-a-thon]] * [[:m:Indic Wikisource Proofreadthon March 2022]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Relicensing & digitisation of books, audios, PPTs and images in March 2022|Relicensing & digitisation of books, audios, PPTs and images in March 2022]] * [https://msuglobaldh.org/abstracts/ Presentation on A2K Research in a session on 'Building Multilingual Internets'] ; Ongoing events * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] * Two days of edit-a-thon by local communities [Punjabi & Santali] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/March 2022|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 09:33, 16 April 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Extension of Pune Nadi Darshan 2022: A campaign cum photography contest == Dear Wikimedians, As you already know, [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Pune Nadi Darshan]] is a campaign cum photography contest on Wikimedia Commons organised jointly by Rotary Water Olympiad and CIS-A2K. The contest started on 16 March on the occasion of World Water Week and received a good response from citizens as well as organisations working on river issues. Taking into consideration the feedback from the volunteers and organisations about extending the deadline of 16 April, the organisers have decided to extend the contest till 16 May 2022. Some leading organisations have also shown interest in donating their archive and need a sufficient time period for the process. We are still mainly using these topics which are mentioned below. * Beauty of rivers in Pune district * Flora & fauna of rivers in Pune district * Religious & cultural places around rivers in Pune district * Human activities at rivers in Pune district * Constructions on rivers in Pune district * River Pollution in Pune district Anyone can participate still now, so, we appeal to all Wikimedians to contribute to this campaign to enrich river-related content on Wikimedia Commons. For more information, you can visit the [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|event page]]. Regards [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 04:58, 17 April 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Join the South Asia / ESEAP Annual Plan Meeting with Maryana Iskander == Dear community members, In continuation of [[m:User:MIskander-WMF|Maryana Iskander]]'s [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour| listening tour]], the [[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Movement Communications]] and [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] teams invite you to discuss the '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|2022-23 Wikimedia Foundation Annual Plan]]'''. The conversations are about these questions: * The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|2030 Wikimedia Movement Strategy]] sets a direction toward "knowledge as a service" and "knowledge equity". The Wikimedia Foundation wants to plan according to these two goals. How do you think the Wikimedia Foundation should apply them to our work? * The Wikimedia Foundation continues to explore better ways of working at a regional level. We have increased our regional focus in areas like grants, new features, and community conversations. How can we improve? * Anyone can contribute to the Movement Strategy process. We want to know about your activities, ideas, requests, and lessons learned. How can the Wikimedia Foundation better support the volunteers and affiliates working in Movement Strategy activities? <b>Date and Time</b> The meeting will happen via [https://wikimedia.zoom.us/j/84673607574?pwd=dXo0Ykpxa0xkdWVZaUZPNnZta0k1UT09 Zoom] on 24 April (Sunday) at 07:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1650783659 local time]). Kindly [https://calendar.google.com/event?action=TEMPLATE&tmeid=MmtjZnJibXVjYXYyZzVwcGtiZHVjNW1lY3YgY19vbWxxdXBsMTRqbnNhaHQ2N2Y5M2RoNDJnMEBn&tmsrc=c_omlqupl14jnsaht67f93dh42g0%40group.calendar.google.com add the event to your calendar]. Live interpretation will be available for some languages. Regards, [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १५:४५, १७ एप्रिल २०२२ (IST) == New Wikipedia Library Collections Available Now - April 2022 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] has free access to new paywalled reliable sources. You can these and dozens more collections at https://wikipedialibrary.wmflabs.org/: * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/128/ Wiley]''' – journals, books, and research resources, covering life, health, social, and physical sciences * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/125/ OECD]''' – OECD iLibrary, Data, and Multimedia​​ published by the Organisation for Economic Cooperation and Development * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/129/ SPIE Digital Library]''' – journals and eBooks on optics and photonics applied research Many other sources are freely available for experienced editors, including collections which recently became accessible to all eligible editors: Cambridge University Press, BMJ, AAAS, Érudit and more. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: log in today! <br>--The Wikipedia Library Team १८:४७, २६ एप्रिल २०२२ (IST) :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- सदस्य:Samwalton9@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=23036656 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Call for Candidates: 2022 Board of Trustees Election == Dear community members, The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees elections]] process has begun. The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|Call for Candidates]] has been announced. The Board of Trustees oversees the operations of the Wikimedia Foundation. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees. The Wikimedia community will vote to elect two seats on the Board of Trustees in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board of Trustees. Kindly [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|submit your candidacy]] to join the Board of Trustees. [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १४:२४, २९ एप्रिल २०२२ (IST) == Coming soon: Improvements for templates == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <!--T:11--> [[File:Overview of changes in the VisualEditor template dialog by WMDE Technical Wishes.webm|thumb|Fundamental changes in the template dialog.]] Hello, more changes around templates are coming to your wiki soon: The [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|'''template dialog''' in VisualEditor]] and in the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 Wikitext Editor]] (beta) will be '''improved fundamentally''': This should help users understand better what the template expects, how to navigate the template, and how to add parameters. * [[metawiki:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|talk page]] In '''syntax highlighting''' ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] extension), you can activate a '''colorblind-friendly''' color scheme with a user setting. * [[metawiki:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting#Color-blind_mode|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|talk page]] Deployment is planned for May 10. This is the last set of improvements from [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes']] focus area “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]”. We would love to hear your feedback on our talk pages! </div> -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] १६:४३, २९ एप्रिल २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=23222263 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Enabling Section Translation: a new mobile translation experience == {{int:Hello}} Marathi Wikipedians! Apologies as this message is not in Marathi language, {{Int:Please-translate}}. The [https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_engineering WMF Language team] is pleased to let you know that we will like to enable the [[mw:Content_translation/Section_translation|Section translation]] tool in Marathi Wikipedia. For this, our team will love you to read about the tool and test it so you can: *Give us your feedback *Ask us questions *Tell us how to improve it. Below is background information about Section translation, why we have chosen your community, and how to test it. '''Background information''' [[mw:Content_translation|Content Translation]] has been a successful tool for editors to create content in their language. More than one million articles have been created across all languages since the tool was released in 2015. The Wikimedia Foundation Language team has improved the translation experience further with the Section Translation. The WMF Language team enabled the early version of the tool in February in Bengali Wikipedia. Through their feedback, the tool was improved and ready for your community to test and help us with feedback to make it better. [https://design.wikimedia.org/strategy/section-translation.html Section Translation] extends the capabilities of Content Translation to support mobile devices. On mobile, the tool will: *Guide you to translate one section at a time in order to expand existing articles or create new ones. *Make it easy to transfer knowledge across languages anytime from your mobile device. Marathi Wikipedia seems an ideal candidate to enjoy this new tool since data shows significant mobile editing activity. We plan to enable the tool on Marathi Wikipedia in the coming weeks if there are no objections from your community. After it is enabled, we’ll monitor the content created with the tool and process all the feedback. In any case, feel free to raise any concerns or questions you may already have in any of the following formats: *As a reply to this message *On [[mw:Talk:Content_translation/Section_translation|the project talk page]]. '''Try the tool''' Before the enablement, you can try the current implementation of the tool in [https://test.m.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation our testing instance]. Once it is enabled on Marathi Wikipedia, you’ll have access to https://mr.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation with your mobile device. You can select an article to translate, and machine translation will be provided as a starting point for editors to improve. '''Provide feedback''' Please provide feedback about Section translation in any of the formats you are most comfortable with. We want to hear about your impressions on: *The tool *What you think about our plans to enable it *Your ideas for improving the tool. Thanks, and we look forward to your feedback and questions. [[सदस्य:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:UOzurumba (WMF)|चर्चा]]) ०४:०६, ३ मे २०२२ (IST) On behalf of the WMF Language team :Thanks for finally getting it to test deployment. I was waiting for it and I am sure many in not just mrwiki but other projects too were waiting for this tool to be deployed. Currently we have huge number of articles but the content is unsourced or not so good. I am confident that this tool will be helpful in translations of good content, bring sources to the content and expansion of numerous stubs. thanks a lot [[सदस्य:QueerEcofeminist|'''<span style="background color: black; color:#008000">QueerEcofeminist</span>''']]^{[[सदस्य चर्चा:QueerEcofeminist|<span style="color: maroon">"संदर्भ द्या! अगदी भांडतानासुध्दा"!!!</span>]]}[they/them/their] ०९:३९, ४ मे २०२२ (IST) ::Thank you, [[सदस्य:QueerEcofeminist|'''QueerEcofeminist''']], for your feedback. We look forward to your community using the tool to translate good quality articles once the Section Translation tool is enabled. [[सदस्य:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:UOzurumba (WMF)|चर्चा]]) ०६:५८, १० मे २०२२ (IST) '''PS''': Sending your feedback or questions in English is particularly appreciated. But, you can still send them in the language of your choice. == CIS-A2K Newsletter April 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, I hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about April 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events, ongoing events and upcoming events. ; Conducted events * [[:m:Grants talk:Programs/Wikimedia Community Fund/Annual plan of the Centre for Internet and Society Access to Knowledge|Annual Proposal Submission]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Digitisation session with Dakshin Bharat Jain Sabha|Digitisation session with Dakshin Bharat Jain Sabha]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Wikimedia Commons sessions of organisations working on river issues|Training sessions of organisations working on river issues]] * Two days edit-a-thon by local communities * [[:m:CIS-A2K/Events/Digitisation review and partnerships in Goa|Digitisation review and partnerships in Goa]] * [https://www.youtube.com/watch?v=3WHE_PiFOtU&ab_channel=JessicaStephenson Let's Connect: Learning Clinic on Qualitative Evaluation Methods] ; Ongoing events * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] ; Upcoming event * [[:m:CIS-A2K/Events/Indic Wikisource Plan 2022-23|Indic Wikisource Work-plan 2022-2023]] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/April 2022|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 15:47, 11 May 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == <section begin="announcement-header" />Wikimedia Foundation Board of Trustees election 2022 - Call for Election Volunteers<section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The Movement Strategy and Governance team is looking for community members to serve as election volunteers in the upcoming Board of Trustees election. The idea of the Election Volunteer Program came up during the 2021 Wikimedia Board of Trustees Election. This program turned out to be successful. With the help of Election Volunteers we were able to increase outreach and participation in the election by 1,753 voters over 2017. Overall turnout was 10.13%, 1.1 percentage points more, and 214 wikis were represented in the election. There were a total of 74 wikis that did not participate in 2017 that produced voters in the 2021 election. Can you help increase the participation even more? Election volunteers will help in the following areas: * Translate short messages and announce the ongoing election process in community channels * Optional: Monitor community channels for community comments and questions Volunteers should: * Maintain the friendly space policy during conversations and events * Present the guidelines and voting information to the community in a neutral manner Do you want to be an election volunteer and ensure your community is represented in the vote? Sign up [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|here]] to receive updates. You can use the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|talk page]] for questions about translation.<br /><section end="announcement-content" /> [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १५:४९, १२ मे २०२२ (IST) == June Month Celebration 2022 edit-a-thon == Dear Wikimedians, CIS-A2K announced June month mini edit-a-thon which is going to take place on 25 & 26 June 2022 (on this weekend). The motive of conducting this edit-a-thon is to celebrate June Month which is also known as pride month. This time we will celebrate the month, which is full of notable days, by creating & developing articles on local Wikimedia projects, such as proofreading the content on Wikisource if there are any, items that need to be created on Wikidata [edit Labels & Descriptions], some June month related content must be uploaded on Wikimedia Commons and so on. It will be a two-days long edit-a-thon to increase content about the month of June or related to its days, directly or indirectly. Anyone can participate in this event and the link you can find [[:m: June Month Celebration 2022 edit-a-thon|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:46, 21 June 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Propose statements for the 2022 Election Compass == : ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' : ''<div class="plainlinks">[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Community members are invited to ''' [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass]]''' for the [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election.]] An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. Here is the timeline for the Election Compass: * July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass * July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements * July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements * August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements * August 5 - 12: candidates align themselves with the statements * August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on. Regards, Movement Strategy & Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १३:४५, १२ जुलै २०२२ (IST) == CIS-A2K Newsletter June 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about June 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned A2K's conducted events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]] * [[:m:June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]] * [https://pudhari.news/maharashtra/pune/228918/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A4%AC%E0%A4%B3%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A4%9A-%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A8-%E0%A4%A1%E0%A5%89-%E0%A4%85%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%95-%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A4-%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%87-%E0%A4%AE%E0%A4%A4/ar Presentation in Marathi Literature conference] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/June 2022|here]]. <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 19 July 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Board of Trustees - Affiliate Voting Results == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear community members, '''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The shortlisted 2022 Board of Trustees candidates are: * Tobechukwu Precious Friday ([[User:Tochiprecious|Tochiprecious]]) * Farah Jack Mustaklem ([[User:Fjmustak|Fjmustak]]) * Shani Evenstein Sigalov ([[User:Esh77|Esh77]]) * Kunal Mehta ([[User:Legoktm|Legoktm]]) * Michał Buczyński ([[User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]]) * Mike Peel ([[User:Mike Peel|Mike Peel]]) See more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this election. Please take a moment to appreciate the Affiliate representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. Thank you for your participation. '''The next part of the Board election process is the community voting period.''' View the election timeline [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline| here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with, in the following ways: * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&A]]. * See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]]. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles. * Encourage others in your community to take part in the election. Regards, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[सदस्य:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[सदस्य चर्चा:CSinha (WMF)|चर्चा]]) १४:२६, २० जुलै २०२२ (IST) 0ja1baah371lehf2nuun49an0xtu6nr 0 9189 2138843 2134361 2022-07-19T12:33:22Z Dr. Ajay jadhavpatil 146619 नावात बदल केला wikitext text/x-wiki {{जिल्हा_शहर|ज=औरंगाबाद जिल्हा|श=औरंगाबाद}} {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = शहर |स्थानिक_नाव=औरंगाबाद <br/><br/> संभाजीनगर |आकाशदेखावा = Meister des Mahâjanaka Jâtaka 001.jpg |आकाशदेखावा_शीर्षक = [[अजिंठा लेणी]] |शोधक_स्थान=right | अक्षांश = 19| अक्षांशमिनिटे =52 | अक्षांशसेकंद = 48 | रेखांश = 75| रेखांशमिनिटे = 19| रेखांशसेकंद = 12 |राज्य_नाव =महाराष्ट्र |जिल्हा=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]] |नेता_पद_१ =महापौर |नेता_नाव_१ = [[नंदकुमार घोडेले]] |नेता_पद_२ = महानगरपालिका आयुक्त |नेता_नाव_२ = आस्तिक कुमार पांडेय |नेता_पद_३ = पोलीस आयुक्त |नेता_नाव_३ = चिरंजीव प्रसाद |उन्नतांश=513 |लोकसंख्या_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_एकूण = ११,७५,११६ |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = <ref name="GOI_2011">{{संकेतस्थळ स्रोत <!-- -->|दुवा = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/2719_PART_B_DCHB_AURANGABAD.pdf २०११|title=DISTRICT CENSUS HANDBOOK AURANGABAD<!-- -->}}</ref> |क्षेत्रफळ_एकूण =138.5 |एसटीडी_कोड = 0240 |पिन_कोड = 431001 |आरटीओ_कोड= MH-20 |संकेतस्थळ = www.aurangabadmahapalika.org |संकेतस्थळ_नाव = औरंगाबाद महापालिका संकेतस्थळ |स्वयंवर्गीत = नाही |इतर_नाव= |टोपणनाव=५२ दारांचे शहर |जवळचे_शहर=अहमदनगर, जालना |लिंग_गुणोत्तर= |लोकसंख्या_मेट्रो= |लोकसंख्या_शहरी= |लोकसंख्या_क्रमांक= |अधिकृत_भाषा=मराठी }} '''औरंगाबाद''' ({{Lang-mr|औरंगाबाद}}, {{Lang-ur|{{Nastaliq|اورنگ‌آباد}}}}) ('''संभाजीनगर'''), [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक महत्त्वाचे, मध्यवर्ती, औद्यौगिक केंद्र व ऐतिहासिक पर्यटनकेंद्र आहे. ते [[मराठवाडा]] विभागाचे मुख्यालय आहे. औरंगाबाद हे नाव [[औरंगजेब]] ([[इ.स. १६५९]] - [[इ.स. १७०७]]) ह्या [[मुघल]] सम्राटाच्या नावावरून त्याच्या मृत्यूनंतर ठेवले गेले असावे. जुने नाव खडकी होते. हे शहर संभाजीनगर नावाने ही ओळखले जाते. औरंगाबादला ५२ दरवाजांचे शहर म्हणून ओळखले जाते. आजही जुन्या औरंगाबाद शहरात अशी अनेक महाद्वारे अर्थात दरवाजे आहेत. मुंबई उच्च न्यायालयाचे खंडपीठ औरंगाबादेत आहे. औरंगाबाद हे जगातले एक सर्वाधिक वेगाने वाढणारे [[औद्योगिक क्रांती|औद्यौगिक]] शहर आहे. हे मराठवाड्याच्या व त्यासोबतच महाराष्ट्र पर्यटनाच्या राजधानीचे शहर आहे.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/news/india/11-Indian-cities-among-worlds-fastest-growing/articleshow/2481744.cms जगाच्या जलदरितीने वाढणाऱ्या शहरांमधील ११ भारतीय शहरे.]</ref> १७जुलै२०२२ रोजी औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून ''''छत्रपती संभाजीनगर''' 'करण्याचा निर्णय एकनाथ शिंदेच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. पैठण ही सातवाहन राजघराण्याची शाही राजधानी, तसेच दौलताबाद किंवा देवगिरी ही यादव घराण्याची राजधानी, आधुनिक औरंगाबादच्या हद्दीत स्थित आहेत. इ.स. १३०८ मध्ये सुलतान अलाउद्दीन खलजींच्या कारकिर्दीत हा प्रदेश दिल्ली सल्तनतला जोडला गेला होता. १३२७ मध्ये, दिल्ली सल्तनतची राजधानी दिल्लीहून दौलताबाद (सध्याच्या औरंगाबादमध्ये) येथे सुलतान मुहम्मद बिन तुगलकांच्या कारकिर्दीत स्थानांतरित झाली, ज्याने दिल्लीच्या लोकसंख्येचे मोठ्या प्रमाणावर दौलताबाद येथे स्थलांतर करण्याचे आदेश दिले. तथापि, मुहम्मद बिन तुघलक यांनी १33४ मध्ये आपला निर्णय बदलला आणि राजधानी दिल्लीला परत नेली. १४९९ मध्ये, दौलताबाद अहमदनगर सल्तनतचा एक भाग बनला. इथिओपियाचे लष्करी नेते मलिक अंबर यांनी अहमदनगर सल्तनतची राजधानी म्हणून सेवा बजावण्यासाठी आधुनिक औरंगाबादच्या ठिकाणी १६१० मध्ये खडकी नावाचे नवीन शहर स्थापन केले. ते गुलाम म्हणून भारतात आले पण ते गुलाब म्हणून लोकप्रिय पंतप्रधान बनले. अहमदनगर सल्तनतचे मलिक अंबर याच्यानंतर त्याचा मुलगा फतेह खान यांनी नाव बदलून फतेहनगर केले. १६३६ मध्ये औरंगाजेब, जो त्यावेळी डेक्कन प्रांताचा मोगल वाइसरॉय होता, त्यांनी या शहराला मोगल साम्राज्यात जोडले. १६५३ मध्ये औरंगजेबाने शहराचे नाव बदलून "औरंगाबाद" केले आणि त्यास मुगल साम्राज्याच्या डेक्कन प्रदेशाची राजधानी बनविली. १७२४ मध्ये डेक्कनचा मोगल गव्हर्नर निजाम असफ प्रथम, पहिला मोगल साम्राज्यातून निघाला आणि त्याने स्वतःच्या असफ जाही राजवंशाची स्थापना केली. १७६३ मध्ये हैदराबाद शहराकडे त्यांची राजधानी हस्तांतरित होईपर्यंत औरंगाबादला हैदराबादची राजधानी बनवले होते. ब्रिटीश राजवटीत हैदराबाद राज्य एक राजसत्ता बनले आणि १५० वर्षे ते तसे राहिले. १९५५ पर्यंत औरंगाबाद हे हैदराबाद राज्याचा भाग राहिले. १९६० मध्ये औरंगाबाद व मराठी भाषिक मराठवाडा हा महाराष्ट्र राज्याचा एक भाग बनला.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-10-01|title=Marathi language|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Marathi_language&oldid=919061085|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> औरंगाबादचे नामकरन संभाजीनगर करण्याची मागणी आहे. == इतिहास == औरंगाबाद हे शहर ज्या परिसरात वसलेले आहे, त्याचा इतिहास सातवाहन या काळापर्यंत आढळून येतो. विक्रमादित्य राजाच्या काळातही या परिसराचा उल्लेख आहे. सातवाहनाच्या काळात खाम नदीकिनारी अनेक लहान मोठी खेडी होती. त्यापैकी एक असलेले ''खडकी'' हे आजचे औरंगाबाद मानले जाते आहे. सातव्या शतकात या गावाच्या उत्तरेस बुद्धलेणी व विहार खोदण्यात आले. नंतरच्या शतकामध्ये या गावाचा राजतलक किंवा राजतडाग म्हणूनही उल्लेख आढळतो. चौदाव्या शतकापर्यंत या परिसरात देवगिरीच्या यादवांचे राज्य होते. ===सतरावे शतक=== काही इतिहासकारांच्या मते [[इ.स. १६०४|१६०४]] मध्ये [[अहमदनगर|अहमदनगरचा]] निजामशहा मूर्तझा द्वितीय याचा मंत्री मलिक अंबर याने औरंगाबाद हे शहर वसवले आहे. परंतु हे गाव पूर्वीपासूनच अस्तित्वात होते मलिक अंबरने फक्त त्याचे नाव बदलून फतेहपूर ठेवले होते. [[इ.स. १६३४|१६३४]] मध्ये औरंगजेब ह्या (खडकी/फतेहपूर) शहरात दख्खन विभागाचा सुभेदार म्हणून आला. [[इ.स. १६४४|१६४४]] मध्ये तो आग्ऱ्याला परत गेला. त्यानंतर [[इ.स. १६८१|१६८१]] मध्ये औरंगजेब मुघल बादशाह असताना पुन्हा ह्या शहरात आला. [[इ.स. १७०७|१७०७]] मध्ये त्याच्या मृत्यूपर्यंत औरंगजेब इथेच राहिला. औरंगाबाद शहराजवळ असणाऱ्या [[खुलताबाद]] या छोट्याशा गावात औरंगजेबाची कबर आहे. ===अठरावे शतक=== इ.स. १७०७ नंतर औरंगाबादचा ताबा हैदराबादच्या [[निजाम राजवट|निझाम राजवटीकडे]] आला. ===एकोणिसावे शतक=== इ.स. १८८९ मध्ये औरंगाबादेत पहिली कापूस प्रक्रिया गिरणी उभी राहिली, त्यात सातशे जणांना रोजगार मिळाला. ===विसावे शतक=== निझाम राज्यात हैदराबाद-गोदावरी व्हॅली रेल्वेची सुरुवात झाल्यानंतर इ.स. १९०० च्या सुमारास शहर आणि परिसरात अनेक जिनिंग कारखाने सुरू झाले. औरंगाबादला महाविद्यालय सुरू झाले आणि उच्च शिक्षणाची मुहुर्तमेढ रोवली गेली. शहरात पदवीशिक्षण घेतलेल्यांची संख्या वाढली. उद्योगव्यवसायाला प्रारंभ झाला. विसाव्या शतकाच्या मध्यापर्यंत हैदराबाद संस्थांनातही देशाच्या अन्य भागाप्रमाणेच स्वातंत्र्यासाठी चळवळ सुरू झाली होती. हैदराबाद स्टेट कॉंग्रेसच्या नेतृत्वाखाली लढा उभारला गेला. औरंगाबाद हे या लढ्याचे एक केंद्र बनले. हैदराबाद संस्थानाच्या विलीनीकरणानंतर मराठवाड्यासह औरंगाबाद शहर ही भाषिक आधारावर महाराष्ट्राशी जोडण्यात आले. संयुक्त महाराष्ट्राची स्थापना १ मे, १९६०ला झाली. त्या दिवशीपासून औरंगाबाद महाराष्ट्राचा भाग बनले. == संभाजीनगर नामांतर == शिवसेना प्रमुख स्वर्गिय श्री [[बाळ ठाकरे|बाळासाहेब ठाकरे]] यांनी या शहराचे नाव '''संभाजीनगर''' व्हावे अशी ईच्छा व्यक्त केली होती. आणि त्यांनी या शहराला संभाजीनगर नाव दिलेलेच आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.esakal.com/maharashtra/subhash-desai-on-sambhajinagar-temple-reopening-covid-19-pps96|title='संभाजीनगर नावासाठी आम्हाला कुणाच्या परवानगीची गरज नाही'|website=eSakal - Marathi Newspaper|language=mr-IN|access-date=2022-03-18}}</ref> पण ते सरकारी स्तरावर कार्यवाहीत आले नाही. विभागीय आयुक्तांकडे नामांतराबाबतचा प्रस्तावही पाठवण्यात आला आहे असे दिसून् येते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.timesofmaharashtra.com/2021/08/blog-post_545.html|title=औरंगाबादचे संभाजीनगर असे नामांतर करण्याबाबत सुभाष देसाईंचे मोठे विधान - Times of Maharashtra|website=www.timesofmaharashtra.com|access-date=2022-03-18}}</ref> पालकमंत्री सुभाष देसाई यांच्या कडून अधिकृत लेटरहेडवरच आता संभाजीनगरचा अधिकृतपणे उल्लेख केला जात आहे.[https://www.sarkarnama.in/rajya-aurangabad/balasaheb-thackeray-has-named-city-sambhajinagar-now-no-ones-permission-required] मात्र संभाजी नगर असे नामांतर करण्याला काँग्रेस पक्षाने विरोध केल्याचे दिसून येते.[https://www.bbc.com/marathi/india-46152067] २९ जून २०२२ रोजी औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय उद्धव ठाकरेंच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. == भूगोल == {{climate chart |औरंगाबाद |12|29|2.8 |14|32|2.1 |19|36|3.3 |22|38|3.5 |25|39|24.4 |24|34|114.2 |22|30|115.6 |21|29|119.6 |21|30|121.6 |19|32|60.8 |15|30|10.7 |12|28|6.5 |source=[http://weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C एमएसएन वेदर] |float=right |clear=leftt }} भौगोलिकदृष्ट्या औरंगाबाद उत्तर अक्षांश १९°५३'४७" - पूर्व रेखांश ७५°२३'५४" याठिकाणी वसलेले आहे. हे शहर चारही बाजूनीं टेकड्या आणि डोंगरांनी वेढलेले आहे. उत्तरेकडून दक्षिणेकडे असा जमिनीचा उतार आढळून येतो. अनेक लहानलहान टेकड्यांवर शहर वसलेले आहे. त्यामुळे शहरातून अनेक नाले वाहतात. ते दक्षिण- नैर्ऋत्येस वाहात जातात. शहराच्या उत्तरेस डोंगररांग आहे. दक्षिणेसही डोंगर आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यात मध्यम ते भारी स्वरूपाची काळी मृदा आहे जिच्या मध्ये कॅल्शिअम आणि मॅग्नेशिअमचे प्रमाण अधिक आढळून येते. '''तापमान :''' औरंगाबादचे वार्षिक तापमान ९ ते ४० अंश सेल्सिअस दरम्यान असते. शहराला भेट देण्याचा आल्हाददायक काळ हा हिवाळ्यात, ऑक्टोबर ते मार्च दरम्यान आहे.<ref>[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?level=2&showFile=1&gazetteerSqlId=20020423103801&gazetteerMainId=&gazetteerFile2Id=20020423105420&distId=19&gazId=20020422121541&pubYear=&fileExists=1&headingSqlName=General&chapter= महाराष्ट्र शासनाचे संकेतस्थळ]</ref> '''पर्जन्यमान :''' पडत असलेल्या पावसापैकी सर्वाधिक पाऊस जून ते सप्टेंबर या काळात पडतो साधारणपणे ९.० ते ६९३ मिलीमीटर/महिना हे पावसाचे प्रमाण असते. सरासरी वार्षिक पर्जन्यमान हे ७२५ मिलीमीटर असते. {{Infobox Weather |metric_first = yes |single_line = yes |location = Aurangabad |Jan_Hi_°C = 29 |Jan_REC_Hi_°C = |Feb_Hi_°C = 32|Feb_REC_Hi_°C = |Mar_Hi_°C = 36 |Mar_REC_Hi_°C = |Apr_Hi_°C = 38|Apr_REC_Hi_°C = |May_Hi_°C = 38|May_REC_Hi_°C = |Jun_Hi_°C = 34|Jun_REC_Hi_°C = |Jul_Hi_°C = 30|Jul_REC_Hi_°C = |Aug_Hi_°C = 30|Aug_REC_Hi_°C = |Sep_Hi_°C = 29|Sep_REC_Hi_°C = |Oct_Hi_°C = 32|Oct_REC_Hi_°C = |Nov_Hi_°C = 30|Nov_REC_Hi_°C = |Dec_Hi_°C = 28|Dec_REC_Hi_°C = |Year_Hi_°C = 32|Year_REC_Hi_°C = |Jan_Lo_°C =12 |Jan_REC_Lo_°C = |Feb_Lo_°C =14 |Feb_REC_Lo_°C = |Mar_Lo_°C = 19 |Mar_REC_Lo_°C = |Apr_Lo_°C =22 |Apr_REC_Lo_°C = |May_Lo_°C =25 |May_REC_Lo_°C = |Jun_Lo_°C =24 |Jun_REC_Lo_°C = |Jul_Lo_°C =22|Jul_REC_Lo_°C = |Aug_Lo_°C =21|Aug_REC_Lo_°C = |Sep_Lo_°C =21|Sep_REC_Lo_°C = |Oct_Lo_°C =19|Oct_REC_Lo_°C = |Nov_Lo_°C =15 |Nov_REC_Lo_°C = |Dec_Lo_°C =12 |Dec_REC_Lo_°C = |Year_Lo_°C =20 |Year_REC_Lo_°C = <!--**** use mm or cm but not both! ****--> |Jan_Precip_cm = |Jan_Precip_mm =2.8 |Feb_Precip_cm = |Feb_Precip_mm =2.1 |Mar_Precip_cm = |Mar_Precip_mm =3.3 |Apr_Precip_cm = |Apr_Precip_mm =3.5 |May_Precip_cm = |May_Precip_mm =24.4 |Jun_Precip_cm = |Jun_Precip_mm =114.2 |Jul_Precip_cm = |Jul_Precip_mm =115.6 |Aug_Precip_cm = |Aug_Precip_mm =119.6 |Sep_Precip_cm = |Sep_Precip_mm =121.6 |Oct_Precip_cm = |Oct_Precip_mm =60.8 |Nov_Precip_cm = |Nov_Precip_mm =10.7 |Dec_Precip_cm = |Dec_Precip_mm =6.5 |Year_Precip_cm = |Year_Precip_mm =725 |source = weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C MSN Weather |accessdate = 2008-07-26 }} ==शहराची रचना== औरंगाबाद हे ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचे शहर आहे. औरंगाबाद शहरातील ५२ दरवाजे व खिडक्या प्रसिद्ध आहेत. सद्यस्थितीतील यातील अनेक दरवाजे हे शेवटची घटका मोजत आहेत. औरंगाबादला जागतिक महत्त्व आहे. औरंगाबाद या शहराला महाराष्ट्राची पर्यटनाची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. औरंगाबादला राजतडाग, खडकी , फतेहपूर म्हणून सुद्धा ओळखले जाते. औरंगाबाद शहरातील दरवाजे पुढील प्रमाणे आहेत. भडकल गेट, मकई गेट, दिल्ली गेट, रोशन गेट, पैठण गेट, रंगीन दरवाजा, कटकट गेट, जाफर गेट, बारापुला गेट, नौबत गेट, हाथी गेट, नूर गेट इ. आहेत. सध्या काही दरवाजे हे इतिहास जमा झाले आहेत. एकूण ५२ पैकी २१ दरवाजे व १ खिडकी उभी आहेत. औरंगाबादचे विशेष असे की या शहराला ५२ दरवाजे, ५२ खिडक्या आणि ५२ पुरे (बेगमपुरा, उस्मानपुरा इ.) होते. == प्रशासकीय व्यवस्था == औरंगाबाद महानगरपालिका ही औरंगाबाद शहराचा कारभार पाहणारी स्थानिक स्वराज्य संस्था आहे. एकूण आठ झोन मध्ये ११८ वॉर्डात महानगरपालिका क्षेत्राची विभागणी झाली आहे. शहरालगतच्या लष्कराच्या ताब्यातील परिसराचा कारभार पाहण्यासाठी औरंगाबाद छावणी मंडळ (कॅन्टोन्मेंट बोर्ड) ही संस्था अस्तित्वात आहे. ===लोकसभा, विधानसभेत प्रतिनिधित्व=== औरंगाबाद लोकसभा मतदारसंघात संपूर्ण औरंगाबाद शहराचा समावेश होतो. महाराष्ट्राच्या विधानसभेच्या तीन जागा औरंगाबाद महानगरपालिका क्षेत्रात प्रामुख्याने आहेत. औरंगाबाद (पूर्व) औरंगाबाद (मध्य) आणि औरंगाबाद (पश्चिम) अशी या तीनही विधानसभा मतदारसंघांची नावे आहेत {| class="wikitable" |+ औरंगाबादचे लोकप्रतिनिधी ! लोकसभा मतदारसंघ !! विधानसभा औरंगाबाद पूर्व || विधानसभा औरंगाबाद मध्य || विधानसभा औरंगाबाद पश्चिम |- | खासदार [[इम्तियाज जलील]]|| आमदार [[अतुल सावे ]]|| आमदार [[प्रदीप जैस्वाल]] || आमदार [[संजय शिरसाट]] |} == अर्थव्यवस्था == [[File:Prozone-mall-aurangabad1.jpg|thumbnail|प्रोझोन मॉल औरंगाबाद]] गुजरात आणि सिंधमधील व्यापारी ठाण्यांना दक्षिण भारताच्या व्यापारी केंद्रांशी जोडणारा महत्त्वाचा मार्ग औरंगाबादहून जात होता. याच मार्गावरचा महत्त्वाचा थांबा म्हणून औरंगाबाद विकसित झाले असावे असे मानता येते. शहरात गुजराती व्यापारी समाजाचे वास्तव्य ऐतिहासिक काळापासून आहे. कापूस लोकर आणि वनस्पतीजन्य तेलांचा व्यवसाय इथे ऐतिहासिक काळापासून चालतो कापूस आणि रेशीम यांच्या एकत्रीकरणातून तयार झालेल्या हिमरू नावाच्या वस्त्रप्रकारासाठी औरंगाबाद ओळखले जाते. पैठणी या नावाने आजही लोकप्रिय असलेल्या रेशमी साड्यांचे उत्पादनही औरंगाबाद परिसरात मोठ्या प्रमाणात होई. पैठण या औरंगाबादच्या जवळच्या गावाच्या नावावरूनच या प्रकाराचे नाव पडले. हिमरू शाली आणि पैठण्यांच्या व्यवसायाची कालौघात बरीच पडझड झाली असली तर औरंगाबाद सिल्क मिल्स आणि स्टॅंडर्ड सिल्क मिल्स सारख्या उद्योगांमध्ये आजही रेशमी आणि हिमरू वस्त्रांचे उत्पादन चालते. औरंगाबादेमध्ये औद्यौगिक वसाहती १९७० च्या दशकात सुरू झाल्या. === उद्योगधंदे === येथील एमआयडीसी (महाराष्ट्र इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेन्ट काॅर्पोरेशन) बरीच मोठी असून येथे स्वयंचलित वाहने आणि वाहनांचे सुटे भाग, घरातील वापराच्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, बिअर आणि व्हिस्की, चामडे, औषधनिर्मिती, रबर, बी-बियाणे आणि कीटकनाशके ही औरंगाबादेतील प्रमुख उत्पादने होत. निर्लेप, लुपिन लॅबोरेटरी, ग्रीव्ह्ज कॉटन लिमिटेड, गरवारे पॉलिस्टर्स, औरंगाबाद सिल्क मिल्स, केविल सोल्यूशन इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड यांचे प्रकल्प आहेत. शिवाय अनेक भारतीय आणि परदेशी बहुराष्ट्रीय कंपन्या आणि उद्योगसमूहांचे कारखाने औरंगाबादेत आहेत. अनेक नवीन उद्योग उभे राहत आहेत. ही एमआयडीसी पुणे रस्त्यावर आहे. {{col-begin}} {{col-5}} * [[व्हीडिओकॉन]] * [[Škoda India|स्कोडा ऑटो]] * [[वाॅकहार्ट]] * [[जॉन्सन ॲन्ड जॉन्सन]] * [[सीमेन्स]] {{col-break}} * [[गुड ईयर टायर व रबर कंपनी]] * [[बजाज ऑटो लिमिटेड]] * [[कोलगेट-पामोलिव्ह]] * [[केनस्टार]] * [[एंड्रेस हौजर]] * [[व्हिजन पेट्रोकेमिकल्स]] {{col-end}} * [[गरवारे]] * [[अजंता फार्मा]] * [[लुपिन फार्मा]] * [[विप्रो]] * [[एंडुअरन्स सिस्टिम्स]] * [[ऋचा इंजिनिअरिंग]] * कॅनपॅक * इंडोजर्मन टूलरूम प्रोझॉन मॉल येथील मोठा बाजार आहे. ==सांस्कृतिक जीवन== ===साहित्य=== जेष्ठ साहित्यिक [[रा.रं.बोराडे]], कवी वीरा राठोड, कविवर्य [[प्रा.दासू वैद्य]], बालकवी [[गणेश घुले]] आदी अनेक नावे उल्लेखनीय आहेत. === नाट्य === ज्याप्रमाणे औरंगाबाद जिल्ह्यान पर्यटनाच्या दृष्टीतून अनेकांच्या भुवया उंचावल्या त्याच औरंगाबादने कितेक वर्षांपासून नाट्य व सिने क्षेत्रात आपलं वर्चस्व कायम अव्वल स्थानी राखून आहे. सुप्रसिद्ध साहित्यिक अजित दळवी द्वारा लिखित अनेक नाटकांनी महाराष्ट्रातील जनसामान्यांच्या मनावर कोरलीत. अलिकडे त्यांनी "कायद्याचे बोला" या चित्रपटाची पटकथा लिहीली. शिवाय [[प्रतिक्षा लोणकर]], [[चंद्रकांत कुलकर्णी]], [[मकरंद अनासपुरे]], चला हवा फेम [[योगेश सिरसाठ]], बाळू मामांच्या नावाने चांगभल, स्वराज्य रक्षक संभाजी या मालिकेतून प्रेक्षकांच्या मनावर अधिराज्य गाजवणारा [[रोहित देशमुख]], राजा राणीची ग जोडी फेम [[शैलेश कोरडे]], [[मंजिरी पवार]], [[दिपक अंभुरे]], [[प्रविण डाळिंबीकर]], [[रमाकांत भालेराव]], [[प्राजक्ता सुपेकर]], [[सुनील कांबळे]], आदी दिग्गज कलावंतानी आपल्या करीयरची सुरुवात औरंगाबादेपासून केली आणि मग ते मुंबईला चमकले. त्याआधी, कुमार देशमुख, आलोक चौधरी, विजय दिवाण, त्र्यंबक महाजन अशा अनेक नामवंत कलाकारांनी राज्य नाट्य स्पर्धा, कामगार राज्य नाट्य स्पर्धा गाजवलेल्या व अनेकदा जिंकल्यातही. '[[व-हाड निघालंय लंडनला]]' या विश्वविक्रमी नाटकाचे सर्वेसर्वा [[लक्ष्मण देशपांडे|लक्ष्मणराव देशपांडे]] हेही औरंगाबादचे रहिवासी होते. ===संगीत=== ===चित्र-शिल्प=== ==वाहतूक== ===हवाई वाहतूक=== औरंगाबाद आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे चिकलठाणा येथे स्थित आहे. येथून हैदराबाद, दिल्ली, उदैपूर, मुंबई, जयपूर, पुणे आणि नागपूर साठी विमान सेवा उपलब्ध आहे. २००८ पासून हज्ज यात्रा साठी विमान सेवा उपलब्ध झाली आहे. सद्यस्थितीत विमानतळाच्या इमारतीचे नवीनीकरण करण्यात आले आहे. विमानतळ औरंगाबाद शहराच्या मध्यवर्ती बसस्थानकापासून १० कि.मी. अंतरावर आहे. ===रेल्वे वाहतूक=== औरंगाबाद (स्टेशन कोड:AWB) हे दक्षिण-मध्य रेल्वेच्या नांदेड विभागाच्या सिकंदराबाद-मनमाड ब्रॉ़डगेज लोहमार्गावर असलेले एक रेल्वे-स्थानक आहे. औरंगाबाद पासून नांदेड, मुंबई, दिल्ली, हैदराबाद, शिर्डी, नागपूर, नाशिक, पुणे, अमृतसर, अंबाला, निझामाबाद, कुर्नुल, रेनिगुंटा, विशाखापट्टनम्, इरोडे, मदुराई, भोपाळ, ग्वालियर, वडोदरा, चेन्नई, तिरुपती, रामेश्वरम , अहमदाबाद आणि राजकोटपर्यंत रेल्वे-सेवा उपलब्ध आहे. ===रस्ते वाहतूक=== औरंगाबाद महाराष्ट्र आणि इतर राज्यांत विविध प्रमुख शहरे रस्त्यांनी जोडले आहे.राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक २११ हा शहरातूनच जातो.जालना, पुणे, अहमदनगर, नांदेड, नागपूर, बीड आणि मुंबई ही शहरे रस्त्याने जोडलेली आहेत आणि हा मार्ग सध्या राष्ट्रीय महामार्ग मानक चार लेन रोड मध्ये बदलविल्या जात आहे. नवीन नागपूर-औरंगाबाद-मुंबई एक्सप्रेस हायवे देखील विकसित केला जात आहे. औरंगाबाद येथून शिर्डी येथे जाता येते, रस्ताने हे अंतर ८५ कि.मी. एवढे आहे. == प्रसिद्ध शिक्षण संस्था == === विद्यापीठ === औरंगाबादमध्ये दोन विद्यापीठे आहेत — [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] आणि [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]]. [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] हे विद्यापीठ मराठवाड्यातील [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]], [[जालना जिल्हा|जालना]], [[बीड जिल्हा|बीड]], [[उस्मानाबाद जिल्हा|उस्मानाबाद]] या जिल्ह्यात असलेल्या शासकीय मान्यताप्राप्त संस्थांचा कारभार पाहाते. [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]] यांनी वेरूळ-अजिंठ्यालगतच औरंगाबाद परिसरात एक मोठे शिक्षण, ज्ञानकेंद्र उभारण्याची योजना आखली होती. प्रामुख्याने आधुनिक शिक्षणापासून वंचित राहिलेल्या समाजातील बहुसंख्यकांसाठी हे नियोजन होते. औरंगाबाद शहराजवळच्या भागाचे [[नागसेनवन]] असे नामकरण करून तेथे पीपल्स एज्युकेशन सोसायटीच्या [[मिलिंद महाविद्यालय]]ाची स्थापना त्यांनी केली. याच परिसरात भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर मराठवाडा विद्यापीठ स्थापन करण्यात आले. पुढे [[नामांतर आंदोलन|नामांतराच्या लढ्यानंतर]] [[शरद पवार]] मुख्यमंत्री असताना महाराष्ट्र शासनाने "मराठवाडा विद्यापीठ" याचे नाव बदलून "डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ" असे केले. या विद्यापीठाच्या परिसरामध्ये १६व्या शतकातील पहाडसिंग याने बांधलेला [[सोनेरी महाल]] आहे. त्यासोबत फुटा मकबरा व काही जुन्या वस्तू आहेत. [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]] हे औरंगाबाद एक राज्य विद्यापीठ आहे. महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ अधिनियम, २०१४ च्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकारद्वारे २०१७ मध्ये स्थापण करण्यात आले. हे मुंबई व नागपूर नंतर राज्यातील तिसरे आणि अंतिम राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. हे भारताच्या २१व्या क्रमांकाचे राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. {{multicol}} === अभियांत्रिकी === * [http://www.dietms.org/ म. शि. प्र. मं. संचालित देवगिरी अभियांत्रिकी महाविद्यालय] * [http://www.mit.asia/ एम.आय.टी महाविद्यालय] * [[शासकीय अभियांत्रिकी महाविद्यालय, औरंगाबाद|शासकिय अभियांत्रिकी महविद्यालय]] * [http://www.mitindia.net/web/ मराठवाडा प्राद्यौगिकी संस्था ] * [http://www.jnec.ac.in/ म.गा.मि. जवाहरलाल नेहरु अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.pescoe.ac.in/ पी.ई.एस. अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [http://www.hitechengg.org/ हायटेक इंस्टीटूट आफ टेक्नोलॉजी, अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.eescoet.org/ईसीईटी-एव्हरेस्ट कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी] {{multicol-break}} === वैद्यकीय === * शासकीय वैद्यकीय महविद्यालय व शासकीय कर्क रोग रुग्णालय औरंगाबाद * म.गा.मि. वैद्यकीय महविद्यालय * शासकीय दंतविद्या महाविद्यालय * भगवान होमियोपेथिक महाविद्यालय * फोस्टर डेव्हलपमेंट होमियोपेथिक महाविद्यालय् * वाय. बी. चव्हाण कॉलेज ऑफ फार्मसी {{multicol-break}} === कला, वाणिज्य आणि विज्ञान === * सरस्वती भुवन महविद्यालय * देवगिरी महविद्यालय * विवेकानंद महविद्यालय * पंडित जवाहरलाल नेहरु महाविद्यालय * डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर महाविद्यालय * मौलाना आझाद महाविद्यालय * वसंतराव नाईक महाविद्यालय * छत्रपती शिवाजी महाविद्यालय * [[मिलिंद महाविद्यालय]] * शासकीय महाविद्यालय * माणिकचंद पहाडे विधि महाविद्यालय * महात्मा गांधी मिशन वैद्यकीय महाविद्यालय * मराठवाडा इन्स्टिटयूट ऑफ टेक्नॉलॉजी * [http://www.ykmaurangabad.org यशवंत कला महाविद्यालय] === मॅनेजमेन्ट कॉलेज === * मराठवाडा इन्स्टीटयूट ऑफ मॅनेजमेन्ट & रिसर्च * महात्मा गांधी मिशन इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * राजर्षी शाहू इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * देवगिरी इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * मौलाना आ़झाद इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट ===== हॉस्पिटल ===== * श्रद्धा हास्पिटल * कमलनयन बजाज हॉस्पिटल * सेठ नंदलाल धुत हॉस्पिटल * एम.जि.एम वैद्यकीय महविद्यालय व हॉस्पिटल * हेडगेवार हॉस्पिटल * माणिक हॉस्पिटल आणि रिसचॅ सेंटर * सिंघमा हॉस्पिटल * दुनाखे हॉस्पिटल * सिटी केयर हॉस्पिटल * सरकारी कैंसर हॉस्पिटल * मॉस्क हॉस्पिटल * लिलावती हॉस्पिटल * गोल्डन केयर हॉस्पिटल * रोपळेकर हॉस्पिटल * आधार क्रिटिकल हॉस्पिटल * ब्रैन हॉस्पिटल * चौबे हॉस्पिटल * साई युरोलॉजी हॉस्पिटल * साई हॉस्पिटल * डागा हॉस्पिटल * न्यु लाईफ हॉस्पिटल * पाटिल हॉस्पिटल * डॉ.काळबांडे हॉस्पिटल * प्यासिफिक हॉस्पिटल * आयकान हॉस्पिटल * शासकीय वैदकीय महाविद्यालय व रुग्णालय घाटी * औरंगाबाद जिल्हा सामान्य रुग्णालय चिकलठाणा औरंगाबाद * शासकीय कर्करोग रुग्णालय औरंगाबाद {{multicol-end}} == प्रेक्षणीय स्थळे == {{multicol}} * [[सिद्धार्थ उद्यान व प्राणी संग्रहालय]] * [[घृष्णेश्वर मंदिर]] ([[ज्योतिर्लिंग]]) * [[बीबी का मकबरा]] * [[औरंगाबाद लेणी]] * [[पाणचक्की]] * [[सोनेरी महाल]] * [[अंतुर किल्ला]] * [[गौताळा अभयारण्य]] * [[पितळखोरे लेणी]] {{multicol-break}} * [[खुल्ताबाद]] * व्हॅली ऑफ सेन्ट्स <small>¥1</small> * दरवाजे <small>¥2</small> * [[गौताळा अभयारण्य]] * म्हैसमाळ * संत ज्ञानेश्वर उद्यान * [[पैठण]] * जायकवाडी धरण पक्षी अभयारण्य {{multicol-break}} [[चित्र:bibika.jpg|thumb|बीबी का मकबरा]] {{multicol-end}} <small> ¥1 - इथे अंदाजे १५०० सुफी संतांना दफनविण्यात आलेले आहे{{संदर्भ हवा}} देवगड - दत्ताचे देवस्थान औरंगाबाद लेणी बुद्ध लेणी ¥2 - मुघल शासनकाळात औरंगाबादला ४ मुख्य व ९ इतर दरवाजे होते. यातील पैठण गेट आणि रोशन गेट प्रसिद्ध आहेत </small> * प्रोझोन मॉल * डी मार्ट मॉल * रिलायन्स मॉल हॉस्पिटल घाटी - मराठवाड्यातील सर्वात मोठे शासकीय रूग्णालय. याठिकाणी विदर्भ, खानदेशातील रूग्णही उपचारासाठी येतात. तसेच अद्यावत सुविधा आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून उपचार पद्धती केली जाते. ===दरवाजे=== भारतात इतर अनेक मध्ययुगीन शहरांपासून औरंगाबादला उभे राहिलेल्या गोष्टींपैकी 52 गोष्टी "गेट्स" आहेत, त्यापैकी प्रत्येक स्थानिक इतिहासाचा किंवा त्याच्याशी संबंध असलेल्या व्यक्ती होत्या. औरंगाबादला "गेट्स ऑफ सिटी" म्हणून मोठ्या प्रमाणात ओळखले जाते. 52 पैकी केवळ 4 मुख्य आणि 9 इतर गेट टिकून आहेत, सर्वात प्रसिद्ध, सर्वात जुने आणि सर्वात मोठ्या निजाम पॅलेस (पॅलेस ऑफ निजाम) जवळ भडकल गेट आहे. वाडीचा किल्ला. सोयगाव शहारा पासुन 4 किमी अंतरावर वडीचा किल्ला आहे येथील निसर्गरम्य वातावरण प्रेक्षणीय आहे. ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} == बाह्य दुवे == * [http://aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.aurangabadmahapalika.org औरंगाबाद महानगरपालिका] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Aurangabad%2C_Maharashtra इंग्लिश विकिपिडीयावर औरंगाबाद] * [http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 गॅझेटीयर] {{NSEW|[[जळगाव]]|[[बीड]]|[[जालना]]|[[अहमदनगर]]|||||}} {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे]] [[वर्ग:मराठवाड्यातील शहरे]] [[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] osq7va4h5c8tn2j48pxfi7mlg5513ff 2138845 2138843 2022-07-19T12:38:08Z Dr. Ajay jadhavpatil 146619 wikitext text/x-wiki {{जिल्हा_शहर|ज=औरंगाबाद जिल्हा|श=औरंगाबाद}} {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = शहर |स्थानिक_नाव=औरंगाबाद <br/><br/> संभाजीनगर |आकाशदेखावा = Meister des Mahâjanaka Jâtaka 001.jpg |आकाशदेखावा_शीर्षक = [[अजिंठा लेणी]] |शोधक_स्थान=right | अक्षांश = 19| अक्षांशमिनिटे =52 | अक्षांशसेकंद = 48 | रेखांश = 75| रेखांशमिनिटे = 19| रेखांशसेकंद = 12 |राज्य_नाव =महाराष्ट्र |जिल्हा=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]] |नेता_पद_१ =महापौर |नेता_नाव_१ = [[नंदकुमार घोडेले]] |नेता_पद_२ = महानगरपालिका आयुक्त |नेता_नाव_२ = आस्तिक कुमार पांडेय |नेता_पद_३ = पोलीस आयुक्त |नेता_नाव_३ = चिरंजीव प्रसाद |उन्नतांश=513 |लोकसंख्या_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_एकूण = ११,७५,११६ |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = <ref name="GOI_2011">{{संकेतस्थळ स्रोत <!-- -->|दुवा = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/2719_PART_B_DCHB_AURANGABAD.pdf २०११|title=DISTRICT CENSUS HANDBOOK AURANGABAD<!-- -->}}</ref> |क्षेत्रफळ_एकूण =138.5 |एसटीडी_कोड = 0240 |पिन_कोड = 431001 |आरटीओ_कोड= MH-20 |संकेतस्थळ = www.aurangabadmahapalika.org |संकेतस्थळ_नाव = औरंगाबाद महापालिका संकेतस्थळ |स्वयंवर्गीत = नाही |इतर_नाव= |टोपणनाव=५२ दारांचे शहर |जवळचे_शहर=अहमदनगर, जालना |लिंग_गुणोत्तर= |लोकसंख्या_मेट्रो= |लोकसंख्या_शहरी= |लोकसंख्या_क्रमांक= |अधिकृत_भाषा=मराठी }} '''छत्रपती संभाजीनगर'''({{Lang-mr|औरंगाबाद}}, {{Lang-ur|{{Nastaliq|اورنگ‌آباد}}}}) ( '''छत्रपती संभाजीनगर'''), [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक महत्त्वाचे, मध्यवर्ती, औद्यौगिक केंद्र व ऐतिहासिक पर्यटनकेंद्र आहे. ते [[मराठवाडा]] विभागाचे मुख्यालय आहे. औरंगाबाद हे नाव [[औरंगजेब]] ([[इ.स. १६५९]] - [[इ.स. १७०७]]) ह्या [[मुघल]] सम्राटाच्या नावावरून त्याच्या मृत्यूनंतर ठेवले गेले असावे. जुने नाव खडकी होते. हे शहर संभाजीनगर नावाने ही ओळखले जाते. औरंगाबादला ५२ दरवाजांचे शहर म्हणून ओळखले जाते. आजही जुन्या औरंगाबाद शहरात अशी अनेक महाद्वारे अर्थात दरवाजे आहेत. मुंबई उच्च न्यायालयाचे खंडपीठ औरंगाबादेत आहे. औरंगाबाद हे जगातले एक सर्वाधिक वेगाने वाढणारे [[औद्योगिक क्रांती|औद्यौगिक]] शहर आहे. हे मराठवाड्याच्या व त्यासोबतच महाराष्ट्र पर्यटनाच्या राजधानीचे शहर आहे.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/news/india/11-Indian-cities-among-worlds-fastest-growing/articleshow/2481744.cms जगाच्या जलदरितीने वाढणाऱ्या शहरांमधील ११ भारतीय शहरे.]</ref> १७जुलै२०२२ रोजी औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून ''''छत्रपती संभाजीनगर''' 'करण्याचा निर्णय एकनाथ शिंदेच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. पैठण ही सातवाहन राजघराण्याची शाही राजधानी, तसेच दौलताबाद किंवा देवगिरी ही यादव घराण्याची राजधानी, आधुनिक औरंगाबादच्या हद्दीत स्थित आहेत. इ.स. १३०८ मध्ये सुलतान अलाउद्दीन खलजींच्या कारकिर्दीत हा प्रदेश दिल्ली सल्तनतला जोडला गेला होता. १३२७ मध्ये, दिल्ली सल्तनतची राजधानी दिल्लीहून दौलताबाद (सध्याच्या औरंगाबादमध्ये) येथे सुलतान मुहम्मद बिन तुगलकांच्या कारकिर्दीत स्थानांतरित झाली, ज्याने दिल्लीच्या लोकसंख्येचे मोठ्या प्रमाणावर दौलताबाद येथे स्थलांतर करण्याचे आदेश दिले. तथापि, मुहम्मद बिन तुघलक यांनी १33४ मध्ये आपला निर्णय बदलला आणि राजधानी दिल्लीला परत नेली. १४९९ मध्ये, दौलताबाद अहमदनगर सल्तनतचा एक भाग बनला. इथिओपियाचे लष्करी नेते मलिक अंबर यांनी अहमदनगर सल्तनतची राजधानी म्हणून सेवा बजावण्यासाठी आधुनिक औरंगाबादच्या ठिकाणी १६१० मध्ये खडकी नावाचे नवीन शहर स्थापन केले. ते गुलाम म्हणून भारतात आले पण ते गुलाब म्हणून लोकप्रिय पंतप्रधान बनले. अहमदनगर सल्तनतचे मलिक अंबर याच्यानंतर त्याचा मुलगा फतेह खान यांनी नाव बदलून फतेहनगर केले. १६३६ मध्ये औरंगाजेब, जो त्यावेळी डेक्कन प्रांताचा मोगल वाइसरॉय होता, त्यांनी या शहराला मोगल साम्राज्यात जोडले. १६५३ मध्ये औरंगजेबाने शहराचे नाव बदलून "औरंगाबाद" केले आणि त्यास मुगल साम्राज्याच्या डेक्कन प्रदेशाची राजधानी बनविली. १७२४ मध्ये डेक्कनचा मोगल गव्हर्नर निजाम असफ प्रथम, पहिला मोगल साम्राज्यातून निघाला आणि त्याने स्वतःच्या असफ जाही राजवंशाची स्थापना केली. १७६३ मध्ये हैदराबाद शहराकडे त्यांची राजधानी हस्तांतरित होईपर्यंत औरंगाबादला हैदराबादची राजधानी बनवले होते. ब्रिटीश राजवटीत हैदराबाद राज्य एक राजसत्ता बनले आणि १५० वर्षे ते तसे राहिले. १९५५ पर्यंत औरंगाबाद हे हैदराबाद राज्याचा भाग राहिले. १९६० मध्ये औरंगाबाद व मराठी भाषिक मराठवाडा हा महाराष्ट्र राज्याचा एक भाग बनला.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-10-01|title=Marathi language|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Marathi_language&oldid=919061085|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> औरंगाबादचे नामकरन संभाजीनगर करण्याची मागणी आहे. == इतिहास == औरंगाबाद हे शहर ज्या परिसरात वसलेले आहे, त्याचा इतिहास सातवाहन या काळापर्यंत आढळून येतो. विक्रमादित्य राजाच्या काळातही या परिसराचा उल्लेख आहे. सातवाहनाच्या काळात खाम नदीकिनारी अनेक लहान मोठी खेडी होती. त्यापैकी एक असलेले ''खडकी'' हे आजचे औरंगाबाद मानले जाते आहे. सातव्या शतकात या गावाच्या उत्तरेस बुद्धलेणी व विहार खोदण्यात आले. नंतरच्या शतकामध्ये या गावाचा राजतलक किंवा राजतडाग म्हणूनही उल्लेख आढळतो. चौदाव्या शतकापर्यंत या परिसरात देवगिरीच्या यादवांचे राज्य होते. ===सतरावे शतक=== काही इतिहासकारांच्या मते [[इ.स. १६०४|१६०४]] मध्ये [[अहमदनगर|अहमदनगरचा]] निजामशहा मूर्तझा द्वितीय याचा मंत्री मलिक अंबर याने औरंगाबाद हे शहर वसवले आहे. परंतु हे गाव पूर्वीपासूनच अस्तित्वात होते मलिक अंबरने फक्त त्याचे नाव बदलून फतेहपूर ठेवले होते. [[इ.स. १६३४|१६३४]] मध्ये औरंगजेब ह्या (खडकी/फतेहपूर) शहरात दख्खन विभागाचा सुभेदार म्हणून आला. [[इ.स. १६४४|१६४४]] मध्ये तो आग्ऱ्याला परत गेला. त्यानंतर [[इ.स. १६८१|१६८१]] मध्ये औरंगजेब मुघल बादशाह असताना पुन्हा ह्या शहरात आला. [[इ.स. १७०७|१७०७]] मध्ये त्याच्या मृत्यूपर्यंत औरंगजेब इथेच राहिला. औरंगाबाद शहराजवळ असणाऱ्या [[खुलताबाद]] या छोट्याशा गावात औरंगजेबाची कबर आहे. ===अठरावे शतक=== इ.स. १७०७ नंतर औरंगाबादचा ताबा हैदराबादच्या [[निजाम राजवट|निझाम राजवटीकडे]] आला. ===एकोणिसावे शतक=== इ.स. १८८९ मध्ये औरंगाबादेत पहिली कापूस प्रक्रिया गिरणी उभी राहिली, त्यात सातशे जणांना रोजगार मिळाला. ===विसावे शतक=== निझाम राज्यात हैदराबाद-गोदावरी व्हॅली रेल्वेची सुरुवात झाल्यानंतर इ.स. १९०० च्या सुमारास शहर आणि परिसरात अनेक जिनिंग कारखाने सुरू झाले. औरंगाबादला महाविद्यालय सुरू झाले आणि उच्च शिक्षणाची मुहुर्तमेढ रोवली गेली. शहरात पदवीशिक्षण घेतलेल्यांची संख्या वाढली. उद्योगव्यवसायाला प्रारंभ झाला. विसाव्या शतकाच्या मध्यापर्यंत हैदराबाद संस्थांनातही देशाच्या अन्य भागाप्रमाणेच स्वातंत्र्यासाठी चळवळ सुरू झाली होती. हैदराबाद स्टेट कॉंग्रेसच्या नेतृत्वाखाली लढा उभारला गेला. औरंगाबाद हे या लढ्याचे एक केंद्र बनले. हैदराबाद संस्थानाच्या विलीनीकरणानंतर मराठवाड्यासह औरंगाबाद शहर ही भाषिक आधारावर महाराष्ट्राशी जोडण्यात आले. संयुक्त महाराष्ट्राची स्थापना १ मे, १९६०ला झाली. त्या दिवशीपासून औरंगाबाद महाराष्ट्राचा भाग बनले. == संभाजीनगर नामांतर == शिवसेना प्रमुख स्वर्गिय श्री [[बाळ ठाकरे|बाळासाहेब ठाकरे]] यांनी या शहराचे नाव '''संभाजीनगर''' व्हावे अशी ईच्छा व्यक्त केली होती. आणि त्यांनी या शहराला संभाजीनगर नाव दिलेलेच आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.esakal.com/maharashtra/subhash-desai-on-sambhajinagar-temple-reopening-covid-19-pps96|title='संभाजीनगर नावासाठी आम्हाला कुणाच्या परवानगीची गरज नाही'|website=eSakal - Marathi Newspaper|language=mr-IN|access-date=2022-03-18}}</ref> पण ते सरकारी स्तरावर कार्यवाहीत आले नाही. विभागीय आयुक्तांकडे नामांतराबाबतचा प्रस्तावही पाठवण्यात आला आहे असे दिसून् येते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.timesofmaharashtra.com/2021/08/blog-post_545.html|title=औरंगाबादचे संभाजीनगर असे नामांतर करण्याबाबत सुभाष देसाईंचे मोठे विधान - Times of Maharashtra|website=www.timesofmaharashtra.com|access-date=2022-03-18}}</ref> पालकमंत्री सुभाष देसाई यांच्या कडून अधिकृत लेटरहेडवरच आता संभाजीनगरचा अधिकृतपणे उल्लेख केला जात आहे.[https://www.sarkarnama.in/rajya-aurangabad/balasaheb-thackeray-has-named-city-sambhajinagar-now-no-ones-permission-required] मात्र संभाजी नगर असे नामांतर करण्याला काँग्रेस पक्षाने विरोध केल्याचे दिसून येते.[https://www.bbc.com/marathi/india-46152067] २९ जून २०२२ रोजी औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय उद्धव ठाकरेंच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. == भूगोल == {{climate chart |औरंगाबाद |12|29|2.8 |14|32|2.1 |19|36|3.3 |22|38|3.5 |25|39|24.4 |24|34|114.2 |22|30|115.6 |21|29|119.6 |21|30|121.6 |19|32|60.8 |15|30|10.7 |12|28|6.5 |source=[http://weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C एमएसएन वेदर] |float=right |clear=leftt }} भौगोलिकदृष्ट्या औरंगाबाद उत्तर अक्षांश १९°५३'४७" - पूर्व रेखांश ७५°२३'५४" याठिकाणी वसलेले आहे. हे शहर चारही बाजूनीं टेकड्या आणि डोंगरांनी वेढलेले आहे. उत्तरेकडून दक्षिणेकडे असा जमिनीचा उतार आढळून येतो. अनेक लहानलहान टेकड्यांवर शहर वसलेले आहे. त्यामुळे शहरातून अनेक नाले वाहतात. ते दक्षिण- नैर्ऋत्येस वाहात जातात. शहराच्या उत्तरेस डोंगररांग आहे. दक्षिणेसही डोंगर आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यात मध्यम ते भारी स्वरूपाची काळी मृदा आहे जिच्या मध्ये कॅल्शिअम आणि मॅग्नेशिअमचे प्रमाण अधिक आढळून येते. '''तापमान :''' औरंगाबादचे वार्षिक तापमान ९ ते ४० अंश सेल्सिअस दरम्यान असते. शहराला भेट देण्याचा आल्हाददायक काळ हा हिवाळ्यात, ऑक्टोबर ते मार्च दरम्यान आहे.<ref>[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?level=2&showFile=1&gazetteerSqlId=20020423103801&gazetteerMainId=&gazetteerFile2Id=20020423105420&distId=19&gazId=20020422121541&pubYear=&fileExists=1&headingSqlName=General&chapter= महाराष्ट्र शासनाचे संकेतस्थळ]</ref> '''पर्जन्यमान :''' पडत असलेल्या पावसापैकी सर्वाधिक पाऊस जून ते सप्टेंबर या काळात पडतो साधारणपणे ९.० ते ६९३ मिलीमीटर/महिना हे पावसाचे प्रमाण असते. सरासरी वार्षिक पर्जन्यमान हे ७२५ मिलीमीटर असते. {{Infobox Weather |metric_first = yes |single_line = yes |location = Aurangabad |Jan_Hi_°C = 29 |Jan_REC_Hi_°C = |Feb_Hi_°C = 32|Feb_REC_Hi_°C = |Mar_Hi_°C = 36 |Mar_REC_Hi_°C = |Apr_Hi_°C = 38|Apr_REC_Hi_°C = |May_Hi_°C = 38|May_REC_Hi_°C = |Jun_Hi_°C = 34|Jun_REC_Hi_°C = |Jul_Hi_°C = 30|Jul_REC_Hi_°C = |Aug_Hi_°C = 30|Aug_REC_Hi_°C = |Sep_Hi_°C = 29|Sep_REC_Hi_°C = |Oct_Hi_°C = 32|Oct_REC_Hi_°C = |Nov_Hi_°C = 30|Nov_REC_Hi_°C = |Dec_Hi_°C = 28|Dec_REC_Hi_°C = |Year_Hi_°C = 32|Year_REC_Hi_°C = |Jan_Lo_°C =12 |Jan_REC_Lo_°C = |Feb_Lo_°C =14 |Feb_REC_Lo_°C = |Mar_Lo_°C = 19 |Mar_REC_Lo_°C = |Apr_Lo_°C =22 |Apr_REC_Lo_°C = |May_Lo_°C =25 |May_REC_Lo_°C = |Jun_Lo_°C =24 |Jun_REC_Lo_°C = |Jul_Lo_°C =22|Jul_REC_Lo_°C = |Aug_Lo_°C =21|Aug_REC_Lo_°C = |Sep_Lo_°C =21|Sep_REC_Lo_°C = |Oct_Lo_°C =19|Oct_REC_Lo_°C = |Nov_Lo_°C =15 |Nov_REC_Lo_°C = |Dec_Lo_°C =12 |Dec_REC_Lo_°C = |Year_Lo_°C =20 |Year_REC_Lo_°C = <!--**** use mm or cm but not both! ****--> |Jan_Precip_cm = |Jan_Precip_mm =2.8 |Feb_Precip_cm = |Feb_Precip_mm =2.1 |Mar_Precip_cm = |Mar_Precip_mm =3.3 |Apr_Precip_cm = |Apr_Precip_mm =3.5 |May_Precip_cm = |May_Precip_mm =24.4 |Jun_Precip_cm = |Jun_Precip_mm =114.2 |Jul_Precip_cm = |Jul_Precip_mm =115.6 |Aug_Precip_cm = |Aug_Precip_mm =119.6 |Sep_Precip_cm = |Sep_Precip_mm =121.6 |Oct_Precip_cm = |Oct_Precip_mm =60.8 |Nov_Precip_cm = |Nov_Precip_mm =10.7 |Dec_Precip_cm = |Dec_Precip_mm =6.5 |Year_Precip_cm = |Year_Precip_mm =725 |source = weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C MSN Weather |accessdate = 2008-07-26 }} ==शहराची रचना== औरंगाबाद हे ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचे शहर आहे. औरंगाबाद शहरातील ५२ दरवाजे व खिडक्या प्रसिद्ध आहेत. सद्यस्थितीतील यातील अनेक दरवाजे हे शेवटची घटका मोजत आहेत. औरंगाबादला जागतिक महत्त्व आहे. औरंगाबाद या शहराला महाराष्ट्राची पर्यटनाची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. औरंगाबादला राजतडाग, खडकी , फतेहपूर म्हणून सुद्धा ओळखले जाते. औरंगाबाद शहरातील दरवाजे पुढील प्रमाणे आहेत. भडकल गेट, मकई गेट, दिल्ली गेट, रोशन गेट, पैठण गेट, रंगीन दरवाजा, कटकट गेट, जाफर गेट, बारापुला गेट, नौबत गेट, हाथी गेट, नूर गेट इ. आहेत. सध्या काही दरवाजे हे इतिहास जमा झाले आहेत. एकूण ५२ पैकी २१ दरवाजे व १ खिडकी उभी आहेत. औरंगाबादचे विशेष असे की या शहराला ५२ दरवाजे, ५२ खिडक्या आणि ५२ पुरे (बेगमपुरा, उस्मानपुरा इ.) होते. == प्रशासकीय व्यवस्था == औरंगाबाद महानगरपालिका ही औरंगाबाद शहराचा कारभार पाहणारी स्थानिक स्वराज्य संस्था आहे. एकूण आठ झोन मध्ये ११८ वॉर्डात महानगरपालिका क्षेत्राची विभागणी झाली आहे. शहरालगतच्या लष्कराच्या ताब्यातील परिसराचा कारभार पाहण्यासाठी औरंगाबाद छावणी मंडळ (कॅन्टोन्मेंट बोर्ड) ही संस्था अस्तित्वात आहे. ===लोकसभा, विधानसभेत प्रतिनिधित्व=== औरंगाबाद लोकसभा मतदारसंघात संपूर्ण औरंगाबाद शहराचा समावेश होतो. महाराष्ट्राच्या विधानसभेच्या तीन जागा औरंगाबाद महानगरपालिका क्षेत्रात प्रामुख्याने आहेत. औरंगाबाद (पूर्व) औरंगाबाद (मध्य) आणि औरंगाबाद (पश्चिम) अशी या तीनही विधानसभा मतदारसंघांची नावे आहेत {| class="wikitable" |+ औरंगाबादचे लोकप्रतिनिधी ! लोकसभा मतदारसंघ !! विधानसभा औरंगाबाद पूर्व || विधानसभा औरंगाबाद मध्य || विधानसभा औरंगाबाद पश्चिम |- | खासदार [[इम्तियाज जलील]]|| आमदार [[अतुल सावे ]]|| आमदार [[प्रदीप जैस्वाल]] || आमदार [[संजय शिरसाट]] |} == अर्थव्यवस्था == [[File:Prozone-mall-aurangabad1.jpg|thumbnail|प्रोझोन मॉल औरंगाबाद]] गुजरात आणि सिंधमधील व्यापारी ठाण्यांना दक्षिण भारताच्या व्यापारी केंद्रांशी जोडणारा महत्त्वाचा मार्ग औरंगाबादहून जात होता. याच मार्गावरचा महत्त्वाचा थांबा म्हणून औरंगाबाद विकसित झाले असावे असे मानता येते. शहरात गुजराती व्यापारी समाजाचे वास्तव्य ऐतिहासिक काळापासून आहे. कापूस लोकर आणि वनस्पतीजन्य तेलांचा व्यवसाय इथे ऐतिहासिक काळापासून चालतो कापूस आणि रेशीम यांच्या एकत्रीकरणातून तयार झालेल्या हिमरू नावाच्या वस्त्रप्रकारासाठी औरंगाबाद ओळखले जाते. पैठणी या नावाने आजही लोकप्रिय असलेल्या रेशमी साड्यांचे उत्पादनही औरंगाबाद परिसरात मोठ्या प्रमाणात होई. पैठण या औरंगाबादच्या जवळच्या गावाच्या नावावरूनच या प्रकाराचे नाव पडले. हिमरू शाली आणि पैठण्यांच्या व्यवसायाची कालौघात बरीच पडझड झाली असली तर औरंगाबाद सिल्क मिल्स आणि स्टॅंडर्ड सिल्क मिल्स सारख्या उद्योगांमध्ये आजही रेशमी आणि हिमरू वस्त्रांचे उत्पादन चालते. औरंगाबादेमध्ये औद्यौगिक वसाहती १९७० च्या दशकात सुरू झाल्या. === उद्योगधंदे === येथील एमआयडीसी (महाराष्ट्र इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेन्ट काॅर्पोरेशन) बरीच मोठी असून येथे स्वयंचलित वाहने आणि वाहनांचे सुटे भाग, घरातील वापराच्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, बिअर आणि व्हिस्की, चामडे, औषधनिर्मिती, रबर, बी-बियाणे आणि कीटकनाशके ही औरंगाबादेतील प्रमुख उत्पादने होत. निर्लेप, लुपिन लॅबोरेटरी, ग्रीव्ह्ज कॉटन लिमिटेड, गरवारे पॉलिस्टर्स, औरंगाबाद सिल्क मिल्स, केविल सोल्यूशन इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड यांचे प्रकल्प आहेत. शिवाय अनेक भारतीय आणि परदेशी बहुराष्ट्रीय कंपन्या आणि उद्योगसमूहांचे कारखाने औरंगाबादेत आहेत. अनेक नवीन उद्योग उभे राहत आहेत. ही एमआयडीसी पुणे रस्त्यावर आहे. {{col-begin}} {{col-5}} * [[व्हीडिओकॉन]] * [[Škoda India|स्कोडा ऑटो]] * [[वाॅकहार्ट]] * [[जॉन्सन ॲन्ड जॉन्सन]] * [[सीमेन्स]] {{col-break}} * [[गुड ईयर टायर व रबर कंपनी]] * [[बजाज ऑटो लिमिटेड]] * [[कोलगेट-पामोलिव्ह]] * [[केनस्टार]] * [[एंड्रेस हौजर]] * [[व्हिजन पेट्रोकेमिकल्स]] {{col-end}} * [[गरवारे]] * [[अजंता फार्मा]] * [[लुपिन फार्मा]] * [[विप्रो]] * [[एंडुअरन्स सिस्टिम्स]] * [[ऋचा इंजिनिअरिंग]] * कॅनपॅक * इंडोजर्मन टूलरूम प्रोझॉन मॉल येथील मोठा बाजार आहे. ==सांस्कृतिक जीवन== ===साहित्य=== जेष्ठ साहित्यिक [[रा.रं.बोराडे]], कवी वीरा राठोड, कविवर्य [[प्रा.दासू वैद्य]], बालकवी [[गणेश घुले]] आदी अनेक नावे उल्लेखनीय आहेत. === नाट्य === ज्याप्रमाणे औरंगाबाद जिल्ह्यान पर्यटनाच्या दृष्टीतून अनेकांच्या भुवया उंचावल्या त्याच औरंगाबादने कितेक वर्षांपासून नाट्य व सिने क्षेत्रात आपलं वर्चस्व कायम अव्वल स्थानी राखून आहे. सुप्रसिद्ध साहित्यिक अजित दळवी द्वारा लिखित अनेक नाटकांनी महाराष्ट्रातील जनसामान्यांच्या मनावर कोरलीत. अलिकडे त्यांनी "कायद्याचे बोला" या चित्रपटाची पटकथा लिहीली. शिवाय [[प्रतिक्षा लोणकर]], [[चंद्रकांत कुलकर्णी]], [[मकरंद अनासपुरे]], चला हवा फेम [[योगेश सिरसाठ]], बाळू मामांच्या नावाने चांगभल, स्वराज्य रक्षक संभाजी या मालिकेतून प्रेक्षकांच्या मनावर अधिराज्य गाजवणारा [[रोहित देशमुख]], राजा राणीची ग जोडी फेम [[शैलेश कोरडे]], [[मंजिरी पवार]], [[दिपक अंभुरे]], [[प्रविण डाळिंबीकर]], [[रमाकांत भालेराव]], [[प्राजक्ता सुपेकर]], [[सुनील कांबळे]], आदी दिग्गज कलावंतानी आपल्या करीयरची सुरुवात औरंगाबादेपासून केली आणि मग ते मुंबईला चमकले. त्याआधी, कुमार देशमुख, आलोक चौधरी, विजय दिवाण, त्र्यंबक महाजन अशा अनेक नामवंत कलाकारांनी राज्य नाट्य स्पर्धा, कामगार राज्य नाट्य स्पर्धा गाजवलेल्या व अनेकदा जिंकल्यातही. '[[व-हाड निघालंय लंडनला]]' या विश्वविक्रमी नाटकाचे सर्वेसर्वा [[लक्ष्मण देशपांडे|लक्ष्मणराव देशपांडे]] हेही औरंगाबादचे रहिवासी होते. ===संगीत=== ===चित्र-शिल्प=== ==वाहतूक== ===हवाई वाहतूक=== औरंगाबाद आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे चिकलठाणा येथे स्थित आहे. येथून हैदराबाद, दिल्ली, उदैपूर, मुंबई, जयपूर, पुणे आणि नागपूर साठी विमान सेवा उपलब्ध आहे. २००८ पासून हज्ज यात्रा साठी विमान सेवा उपलब्ध झाली आहे. सद्यस्थितीत विमानतळाच्या इमारतीचे नवीनीकरण करण्यात आले आहे. विमानतळ औरंगाबाद शहराच्या मध्यवर्ती बसस्थानकापासून १० कि.मी. अंतरावर आहे. ===रेल्वे वाहतूक=== औरंगाबाद (स्टेशन कोड:AWB) हे दक्षिण-मध्य रेल्वेच्या नांदेड विभागाच्या सिकंदराबाद-मनमाड ब्रॉ़डगेज लोहमार्गावर असलेले एक रेल्वे-स्थानक आहे. औरंगाबाद पासून नांदेड, मुंबई, दिल्ली, हैदराबाद, शिर्डी, नागपूर, नाशिक, पुणे, अमृतसर, अंबाला, निझामाबाद, कुर्नुल, रेनिगुंटा, विशाखापट्टनम्, इरोडे, मदुराई, भोपाळ, ग्वालियर, वडोदरा, चेन्नई, तिरुपती, रामेश्वरम , अहमदाबाद आणि राजकोटपर्यंत रेल्वे-सेवा उपलब्ध आहे. ===रस्ते वाहतूक=== औरंगाबाद महाराष्ट्र आणि इतर राज्यांत विविध प्रमुख शहरे रस्त्यांनी जोडले आहे.राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक २११ हा शहरातूनच जातो.जालना, पुणे, अहमदनगर, नांदेड, नागपूर, बीड आणि मुंबई ही शहरे रस्त्याने जोडलेली आहेत आणि हा मार्ग सध्या राष्ट्रीय महामार्ग मानक चार लेन रोड मध्ये बदलविल्या जात आहे. नवीन नागपूर-औरंगाबाद-मुंबई एक्सप्रेस हायवे देखील विकसित केला जात आहे. औरंगाबाद येथून शिर्डी येथे जाता येते, रस्ताने हे अंतर ८५ कि.मी. एवढे आहे. == प्रसिद्ध शिक्षण संस्था == === विद्यापीठ === औरंगाबादमध्ये दोन विद्यापीठे आहेत — [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] आणि [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]]. [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] हे विद्यापीठ मराठवाड्यातील [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]], [[जालना जिल्हा|जालना]], [[बीड जिल्हा|बीड]], [[उस्मानाबाद जिल्हा|उस्मानाबाद]] या जिल्ह्यात असलेल्या शासकीय मान्यताप्राप्त संस्थांचा कारभार पाहाते. [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]] यांनी वेरूळ-अजिंठ्यालगतच औरंगाबाद परिसरात एक मोठे शिक्षण, ज्ञानकेंद्र उभारण्याची योजना आखली होती. प्रामुख्याने आधुनिक शिक्षणापासून वंचित राहिलेल्या समाजातील बहुसंख्यकांसाठी हे नियोजन होते. औरंगाबाद शहराजवळच्या भागाचे [[नागसेनवन]] असे नामकरण करून तेथे पीपल्स एज्युकेशन सोसायटीच्या [[मिलिंद महाविद्यालय]]ाची स्थापना त्यांनी केली. याच परिसरात भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर मराठवाडा विद्यापीठ स्थापन करण्यात आले. पुढे [[नामांतर आंदोलन|नामांतराच्या लढ्यानंतर]] [[शरद पवार]] मुख्यमंत्री असताना महाराष्ट्र शासनाने "मराठवाडा विद्यापीठ" याचे नाव बदलून "डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ" असे केले. या विद्यापीठाच्या परिसरामध्ये १६व्या शतकातील पहाडसिंग याने बांधलेला [[सोनेरी महाल]] आहे. त्यासोबत फुटा मकबरा व काही जुन्या वस्तू आहेत. [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]] हे औरंगाबाद एक राज्य विद्यापीठ आहे. महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ अधिनियम, २०१४ च्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकारद्वारे २०१७ मध्ये स्थापण करण्यात आले. हे मुंबई व नागपूर नंतर राज्यातील तिसरे आणि अंतिम राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. हे भारताच्या २१व्या क्रमांकाचे राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. {{multicol}} === अभियांत्रिकी === * [http://www.dietms.org/ म. शि. प्र. मं. संचालित देवगिरी अभियांत्रिकी महाविद्यालय] * [http://www.mit.asia/ एम.आय.टी महाविद्यालय] * [[शासकीय अभियांत्रिकी महाविद्यालय, औरंगाबाद|शासकिय अभियांत्रिकी महविद्यालय]] * [http://www.mitindia.net/web/ मराठवाडा प्राद्यौगिकी संस्था ] * [http://www.jnec.ac.in/ म.गा.मि. जवाहरलाल नेहरु अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.pescoe.ac.in/ पी.ई.एस. अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [http://www.hitechengg.org/ हायटेक इंस्टीटूट आफ टेक्नोलॉजी, अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.eescoet.org/ईसीईटी-एव्हरेस्ट कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी] {{multicol-break}} === वैद्यकीय === * शासकीय वैद्यकीय महविद्यालय व शासकीय कर्क रोग रुग्णालय औरंगाबाद * म.गा.मि. वैद्यकीय महविद्यालय * शासकीय दंतविद्या महाविद्यालय * भगवान होमियोपेथिक महाविद्यालय * फोस्टर डेव्हलपमेंट होमियोपेथिक महाविद्यालय् * वाय. बी. चव्हाण कॉलेज ऑफ फार्मसी {{multicol-break}} === कला, वाणिज्य आणि विज्ञान === * सरस्वती भुवन महविद्यालय * देवगिरी महविद्यालय * विवेकानंद महविद्यालय * पंडित जवाहरलाल नेहरु महाविद्यालय * डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर महाविद्यालय * मौलाना आझाद महाविद्यालय * वसंतराव नाईक महाविद्यालय * छत्रपती शिवाजी महाविद्यालय * [[मिलिंद महाविद्यालय]] * शासकीय महाविद्यालय * माणिकचंद पहाडे विधि महाविद्यालय * महात्मा गांधी मिशन वैद्यकीय महाविद्यालय * मराठवाडा इन्स्टिटयूट ऑफ टेक्नॉलॉजी * [http://www.ykmaurangabad.org यशवंत कला महाविद्यालय] === मॅनेजमेन्ट कॉलेज === * मराठवाडा इन्स्टीटयूट ऑफ मॅनेजमेन्ट & रिसर्च * महात्मा गांधी मिशन इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * राजर्षी शाहू इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * देवगिरी इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * मौलाना आ़झाद इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट ===== हॉस्पिटल ===== * श्रद्धा हास्पिटल * कमलनयन बजाज हॉस्पिटल * सेठ नंदलाल धुत हॉस्पिटल * एम.जि.एम वैद्यकीय महविद्यालय व हॉस्पिटल * हेडगेवार हॉस्पिटल * माणिक हॉस्पिटल आणि रिसचॅ सेंटर * सिंघमा हॉस्पिटल * दुनाखे हॉस्पिटल * सिटी केयर हॉस्पिटल * सरकारी कैंसर हॉस्पिटल * मॉस्क हॉस्पिटल * लिलावती हॉस्पिटल * गोल्डन केयर हॉस्पिटल * रोपळेकर हॉस्पिटल * आधार क्रिटिकल हॉस्पिटल * ब्रैन हॉस्पिटल * चौबे हॉस्पिटल * साई युरोलॉजी हॉस्पिटल * साई हॉस्पिटल * डागा हॉस्पिटल * न्यु लाईफ हॉस्पिटल * पाटिल हॉस्पिटल * डॉ.काळबांडे हॉस्पिटल * प्यासिफिक हॉस्पिटल * आयकान हॉस्पिटल * शासकीय वैदकीय महाविद्यालय व रुग्णालय घाटी * औरंगाबाद जिल्हा सामान्य रुग्णालय चिकलठाणा औरंगाबाद * शासकीय कर्करोग रुग्णालय औरंगाबाद {{multicol-end}} == प्रेक्षणीय स्थळे == {{multicol}} * [[सिद्धार्थ उद्यान व प्राणी संग्रहालय]] * [[घृष्णेश्वर मंदिर]] ([[ज्योतिर्लिंग]]) * [[बीबी का मकबरा]] * [[औरंगाबाद लेणी]] * [[पाणचक्की]] * [[सोनेरी महाल]] * [[अंतुर किल्ला]] * [[गौताळा अभयारण्य]] * [[पितळखोरे लेणी]] {{multicol-break}} * [[खुल्ताबाद]] * व्हॅली ऑफ सेन्ट्स <small>¥1</small> * दरवाजे <small>¥2</small> * [[गौताळा अभयारण्य]] * म्हैसमाळ * संत ज्ञानेश्वर उद्यान * [[पैठण]] * जायकवाडी धरण पक्षी अभयारण्य {{multicol-break}} [[चित्र:bibika.jpg|thumb|बीबी का मकबरा]] {{multicol-end}} <small> ¥1 - इथे अंदाजे १५०० सुफी संतांना दफनविण्यात आलेले आहे{{संदर्भ हवा}} देवगड - दत्ताचे देवस्थान औरंगाबाद लेणी बुद्ध लेणी ¥2 - मुघल शासनकाळात औरंगाबादला ४ मुख्य व ९ इतर दरवाजे होते. यातील पैठण गेट आणि रोशन गेट प्रसिद्ध आहेत </small> * प्रोझोन मॉल * डी मार्ट मॉल * रिलायन्स मॉल हॉस्पिटल घाटी - मराठवाड्यातील सर्वात मोठे शासकीय रूग्णालय. याठिकाणी विदर्भ, खानदेशातील रूग्णही उपचारासाठी येतात. तसेच अद्यावत सुविधा आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून उपचार पद्धती केली जाते. ===दरवाजे=== भारतात इतर अनेक मध्ययुगीन शहरांपासून औरंगाबादला उभे राहिलेल्या गोष्टींपैकी 52 गोष्टी "गेट्स" आहेत, त्यापैकी प्रत्येक स्थानिक इतिहासाचा किंवा त्याच्याशी संबंध असलेल्या व्यक्ती होत्या. औरंगाबादला "गेट्स ऑफ सिटी" म्हणून मोठ्या प्रमाणात ओळखले जाते. 52 पैकी केवळ 4 मुख्य आणि 9 इतर गेट टिकून आहेत, सर्वात प्रसिद्ध, सर्वात जुने आणि सर्वात मोठ्या निजाम पॅलेस (पॅलेस ऑफ निजाम) जवळ भडकल गेट आहे. वाडीचा किल्ला. सोयगाव शहारा पासुन 4 किमी अंतरावर वडीचा किल्ला आहे येथील निसर्गरम्य वातावरण प्रेक्षणीय आहे. ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} == बाह्य दुवे == * [http://aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.aurangabadmahapalika.org औरंगाबाद महानगरपालिका] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Aurangabad%2C_Maharashtra इंग्लिश विकिपिडीयावर औरंगाबाद] * [http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 गॅझेटीयर] {{NSEW|[[जळगाव]]|[[बीड]]|[[जालना]]|[[अहमदनगर]]|||||}} {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे]] [[वर्ग:मराठवाड्यातील शहरे]] [[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] qpjep6f7bfg8fjfbyq9svam6i2jgpch 2138865 2138845 2022-07-19T15:37:10Z संतोष गोरे 135680 दुरुस्ती wikitext text/x-wiki {{जिल्हा_शहर|ज=औरंगाबाद जिल्हा|श=औरंगाबाद}} {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = शहर |स्थानिक_नाव=औरंगाबाद <br/><br/> संभाजीनगर |आकाशदेखावा = Meister des Mahâjanaka Jâtaka 001.jpg |आकाशदेखावा_शीर्षक = [[अजिंठा लेणी]] |शोधक_स्थान=right | अक्षांश = 19| अक्षांशमिनिटे =52 | अक्षांशसेकंद = 48 | रेखांश = 75| रेखांशमिनिटे = 19| रेखांशसेकंद = 12 |राज्य_नाव =महाराष्ट्र |जिल्हा=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]] |नेता_पद_१ =महापौर |नेता_नाव_१ = [[नंदकुमार घोडेले]] |नेता_पद_२ = महानगरपालिका आयुक्त |नेता_नाव_२ = आस्तिक कुमार पांडेय |नेता_पद_३ = पोलीस आयुक्त |नेता_नाव_३ = चिरंजीव प्रसाद |उन्नतांश=513 |लोकसंख्या_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_एकूण = ११,७५,११६ |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = <ref name="GOI_2011">{{संकेतस्थळ स्रोत <!-- -->|दुवा = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/2719_PART_B_DCHB_AURANGABAD.pdf २०११|title=DISTRICT CENSUS HANDBOOK AURANGABAD<!-- -->}}</ref> |क्षेत्रफळ_एकूण =138.5 |एसटीडी_कोड = 0240 |पिन_कोड = 431001 |आरटीओ_कोड= MH-20 |संकेतस्थळ = www.aurangabadmahapalika.org |संकेतस्थळ_नाव = औरंगाबाद महापालिका संकेतस्थळ |स्वयंवर्गीत = नाही |इतर_नाव= |टोपणनाव=५२ दारांचे शहर |जवळचे_शहर=अहमदनगर, जालना |लिंग_गुणोत्तर= |लोकसंख्या_मेट्रो= |लोकसंख्या_शहरी= |लोकसंख्या_क्रमांक= |अधिकृत_भाषा=मराठी }} '''औरंगाबाद'''({{Lang-ur|{{Nastaliq|اورنگ‌آباد}}}}) (प्रस्तावित: '''छत्रपती संभाजीनगर'''), हे [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक महत्त्वाचे, मध्यवर्ती, औद्यौगिक केंद्र व ऐतिहासिक पर्यटनकेंद्र आहे. ते [[मराठवाडा]] विभागाचे मुख्यालय आहे. औरंगाबाद हे नाव [[औरंगजेब]] ह्या [[मुघल]] सम्राटाच्या नावावरून त्याच्या मृत्यूनंतर ठेवले गेले असावे. जुने नाव खडकी होते. हे शहर संभाजीनगर नावाने ही ओळखले जाते. औरंगाबादला ५२ दरवाजांचे शहर म्हणून ओळखले जाते. आजही जुन्या औरंगाबाद शहरात अशी अनेक महाद्वारे अर्थात दरवाजे आहेत. मुंबई उच्च न्यायालयाचे खंडपीठ औरंगाबादेत आहे. औरंगाबाद हे जगातले एक सर्वाधिक वेगाने वाढणारे [[औद्योगिक क्रांती|औद्यौगिक]] शहर आहे. हे मराठवाड्याच्या व त्यासोबतच महाराष्ट्र पर्यटनाच्या राजधानीचे शहर आहे.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/news/india/11-Indian-cities-among-worlds-fastest-growing/articleshow/2481744.cms जगाच्या जलदरितीने वाढणाऱ्या शहरांमधील ११ भारतीय शहरे.]</ref> औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''छत्रपती संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय प्रथम [[उद्धव ठाकरे]] यांच्या मंत्रिमंडळात २९ जून २०२२ रोजी आणि तदनंतर १७ जुलै २०२२ रोजी [[एकनाथ शिंदे]] यांच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. पैठण ही सातवाहन राजघराण्याची शाही राजधानी, तसेच दौलताबाद किंवा देवगिरी ही यादव घराण्याची राजधानी, आधुनिक औरंगाबादच्या हद्दीत स्थित आहेत. इ.स. १३०८ मध्ये सुलतान अलाउद्दीन खलजींच्या कारकिर्दीत हा प्रदेश दिल्ली सल्तनतला जोडला गेला होता. १३२७ मध्ये, दिल्ली सल्तनतची राजधानी दिल्लीहून दौलताबाद (सध्याच्या औरंगाबादमध्ये) येथे सुलतान मुहम्मद बिन तुगलकांच्या कारकिर्दीत स्थानांतरित झाली, ज्याने दिल्लीच्या लोकसंख्येचे मोठ्या प्रमाणावर दौलताबाद येथे स्थलांतर करण्याचे आदेश दिले. तथापि, मुहम्मद बिन तुघलक यांनी १33४ मध्ये आपला निर्णय बदलला आणि राजधानी दिल्लीला परत नेली. १४९९ मध्ये, दौलताबाद अहमदनगर सल्तनतचा एक भाग बनला. इथिओपियाचे लष्करी नेते मलिक अंबर यांनी अहमदनगर सल्तनतची राजधानी म्हणून सेवा बजावण्यासाठी आधुनिक औरंगाबादच्या ठिकाणी १६१० मध्ये खडकी नावाचे नवीन शहर स्थापन केले. ते गुलाम म्हणून भारतात आले पण ते गुलाब म्हणून लोकप्रिय पंतप्रधान बनले. अहमदनगर सल्तनतचे मलिक अंबर याच्यानंतर त्याचा मुलगा फतेह खान यांनी नाव बदलून फतेहनगर केले. १६३६ मध्ये औरंगाजेब, जो त्यावेळी डेक्कन प्रांताचा मोगल वाइसरॉय होता, त्यांनी या शहराला मोगल साम्राज्यात जोडले. १६५३ मध्ये औरंगजेबाने शहराचे नाव बदलून "औरंगाबाद" केले आणि त्यास मुगल साम्राज्याच्या डेक्कन प्रदेशाची राजधानी बनविली. १७२४ मध्ये डेक्कनचा मोगल गव्हर्नर निजाम असफ प्रथम, पहिला मोगल साम्राज्यातून निघाला आणि त्याने स्वतःच्या असफ जाही राजवंशाची स्थापना केली. १७६३ मध्ये हैदराबाद शहराकडे त्यांची राजधानी हस्तांतरित होईपर्यंत औरंगाबादला हैदराबादची राजधानी बनवले होते. ब्रिटीश राजवटीत हैदराबाद राज्य एक राजसत्ता बनले आणि १५० वर्षे ते तसे राहिले. १९५५ पर्यंत औरंगाबाद हे हैदराबाद राज्याचा भाग राहिले. १९६० मध्ये औरंगाबाद व मराठी भाषिक मराठवाडा हा महाराष्ट्र राज्याचा एक भाग बनला.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-10-01|title=Marathi language|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Marathi_language&oldid=919061085|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> औरंगाबादचे नामकरन संभाजीनगर करण्याची मागणी आहे. == इतिहास == औरंगाबाद हे शहर ज्या परिसरात वसलेले आहे, त्याचा इतिहास सातवाहन या काळापर्यंत आढळून येतो. विक्रमादित्य राजाच्या काळातही या परिसराचा उल्लेख आहे. सातवाहनाच्या काळात खाम नदीकिनारी अनेक लहान मोठी खेडी होती. त्यापैकी एक असलेले ''खडकी'' हे आजचे औरंगाबाद मानले जाते आहे. सातव्या शतकात या गावाच्या उत्तरेस बुद्धलेणी व विहार खोदण्यात आले. नंतरच्या शतकामध्ये या गावाचा राजतलक किंवा राजतडाग म्हणूनही उल्लेख आढळतो. चौदाव्या शतकापर्यंत या परिसरात देवगिरीच्या यादवांचे राज्य होते. ===सतरावे शतक=== काही इतिहासकारांच्या मते [[इ.स. १६०४|१६०४]] मध्ये [[अहमदनगर|अहमदनगरचा]] निजामशहा मूर्तझा द्वितीय याचा मंत्री मलिक अंबर याने औरंगाबाद हे शहर वसवले आहे. परंतु हे गाव पूर्वीपासूनच अस्तित्वात होते मलिक अंबरने फक्त त्याचे नाव बदलून फतेहपूर ठेवले होते. [[इ.स. १६३४|१६३४]] मध्ये औरंगजेब ह्या (खडकी/फतेहपूर) शहरात दख्खन विभागाचा सुभेदार म्हणून आला. [[इ.स. १६४४|१६४४]] मध्ये तो आग्ऱ्याला परत गेला. त्यानंतर [[इ.स. १६८१|१६८१]] मध्ये औरंगजेब मुघल बादशाह असताना पुन्हा ह्या शहरात आला. [[इ.स. १७०७|१७०७]] मध्ये त्याच्या मृत्यूपर्यंत औरंगजेब इथेच राहिला. औरंगाबाद शहराजवळ असणाऱ्या [[खुलताबाद]] या छोट्याशा गावात औरंगजेबाची कबर आहे. ===अठरावे शतक=== इ.स. १७०७ नंतर औरंगाबादचा ताबा हैदराबादच्या [[निजाम राजवट|निझाम राजवटीकडे]] आला. ===एकोणिसावे शतक=== इ.स. १८८९ मध्ये औरंगाबादेत पहिली कापूस प्रक्रिया गिरणी उभी राहिली, त्यात सातशे जणांना रोजगार मिळाला. ===विसावे शतक=== निझाम राज्यात हैदराबाद-गोदावरी व्हॅली रेल्वेची सुरुवात झाल्यानंतर इ.स. १९०० च्या सुमारास शहर आणि परिसरात अनेक जिनिंग कारखाने सुरू झाले. औरंगाबादला महाविद्यालय सुरू झाले आणि उच्च शिक्षणाची मुहुर्तमेढ रोवली गेली. शहरात पदवीशिक्षण घेतलेल्यांची संख्या वाढली. उद्योगव्यवसायाला प्रारंभ झाला. विसाव्या शतकाच्या मध्यापर्यंत हैदराबाद संस्थांनातही देशाच्या अन्य भागाप्रमाणेच स्वातंत्र्यासाठी चळवळ सुरू झाली होती. हैदराबाद स्टेट कॉंग्रेसच्या नेतृत्वाखाली लढा उभारला गेला. औरंगाबाद हे या लढ्याचे एक केंद्र बनले. हैदराबाद संस्थानाच्या विलीनीकरणानंतर मराठवाड्यासह औरंगाबाद शहर ही भाषिक आधारावर महाराष्ट्राशी जोडण्यात आले. संयुक्त महाराष्ट्राची स्थापना १ मे, १९६०ला झाली. त्या दिवशीपासून औरंगाबाद महाराष्ट्राचा भाग बनले. == संभाजीनगर नामांतर == शिवसेना प्रमुख स्वर्गिय श्री [[बाळ ठाकरे|बाळासाहेब ठाकरे]] यांनी या शहराचे नाव '''संभाजीनगर''' व्हावे अशी ईच्छा व्यक्त केली होती. आणि त्यांनी या शहराला संभाजीनगर नाव दिलेलेच आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.esakal.com/maharashtra/subhash-desai-on-sambhajinagar-temple-reopening-covid-19-pps96|title='संभाजीनगर नावासाठी आम्हाला कुणाच्या परवानगीची गरज नाही'|website=eSakal - Marathi Newspaper|language=mr-IN|access-date=2022-03-18}}</ref> पण ते सरकारी स्तरावर कार्यवाहीत आले नाही. विभागीय आयुक्तांकडे नामांतराबाबतचा प्रस्तावही पाठवण्यात आला आहे असे दिसून् येते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.timesofmaharashtra.com/2021/08/blog-post_545.html|title=औरंगाबादचे संभाजीनगर असे नामांतर करण्याबाबत सुभाष देसाईंचे मोठे विधान - Times of Maharashtra|website=www.timesofmaharashtra.com|access-date=2022-03-18}}</ref> पालकमंत्री सुभाष देसाई यांच्या कडून अधिकृत लेटरहेडवरच आता संभाजीनगरचा अधिकृतपणे उल्लेख केला जात आहे.[https://www.sarkarnama.in/rajya-aurangabad/balasaheb-thackeray-has-named-city-sambhajinagar-now-no-ones-permission-required] मात्र संभाजी नगर असे नामांतर करण्याला काँग्रेस पक्षाने विरोध केल्याचे दिसून येते.[https://www.bbc.com/marathi/india-46152067] २९ जून २०२२ रोजी औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय उद्धव ठाकरेंच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. == भूगोल == {{climate chart |औरंगाबाद |12|29|2.8 |14|32|2.1 |19|36|3.3 |22|38|3.5 |25|39|24.4 |24|34|114.2 |22|30|115.6 |21|29|119.6 |21|30|121.6 |19|32|60.8 |15|30|10.7 |12|28|6.5 |source=[http://weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C एमएसएन वेदर] |float=right |clear=leftt }} भौगोलिकदृष्ट्या औरंगाबाद उत्तर अक्षांश १९°५३'४७" - पूर्व रेखांश ७५°२३'५४" याठिकाणी वसलेले आहे. हे शहर चारही बाजूनीं टेकड्या आणि डोंगरांनी वेढलेले आहे. उत्तरेकडून दक्षिणेकडे असा जमिनीचा उतार आढळून येतो. अनेक लहानलहान टेकड्यांवर शहर वसलेले आहे. त्यामुळे शहरातून अनेक नाले वाहतात. ते दक्षिण- नैर्ऋत्येस वाहात जातात. शहराच्या उत्तरेस डोंगररांग आहे. दक्षिणेसही डोंगर आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यात मध्यम ते भारी स्वरूपाची काळी मृदा आहे जिच्या मध्ये कॅल्शिअम आणि मॅग्नेशिअमचे प्रमाण अधिक आढळून येते. '''तापमान :''' औरंगाबादचे वार्षिक तापमान ९ ते ४० अंश सेल्सिअस दरम्यान असते. शहराला भेट देण्याचा आल्हाददायक काळ हा हिवाळ्यात, ऑक्टोबर ते मार्च दरम्यान आहे.<ref>[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?level=2&showFile=1&gazetteerSqlId=20020423103801&gazetteerMainId=&gazetteerFile2Id=20020423105420&distId=19&gazId=20020422121541&pubYear=&fileExists=1&headingSqlName=General&chapter= महाराष्ट्र शासनाचे संकेतस्थळ]</ref> '''पर्जन्यमान :''' पडत असलेल्या पावसापैकी सर्वाधिक पाऊस जून ते सप्टेंबर या काळात पडतो साधारणपणे ९.० ते ६९३ मिलीमीटर/महिना हे पावसाचे प्रमाण असते. सरासरी वार्षिक पर्जन्यमान हे ७२५ मिलीमीटर असते. {{Infobox Weather |metric_first = yes |single_line = yes |location = Aurangabad |Jan_Hi_°C = 29 |Jan_REC_Hi_°C = |Feb_Hi_°C = 32|Feb_REC_Hi_°C = |Mar_Hi_°C = 36 |Mar_REC_Hi_°C = |Apr_Hi_°C = 38|Apr_REC_Hi_°C = |May_Hi_°C = 38|May_REC_Hi_°C = |Jun_Hi_°C = 34|Jun_REC_Hi_°C = |Jul_Hi_°C = 30|Jul_REC_Hi_°C = |Aug_Hi_°C = 30|Aug_REC_Hi_°C = |Sep_Hi_°C = 29|Sep_REC_Hi_°C = |Oct_Hi_°C = 32|Oct_REC_Hi_°C = |Nov_Hi_°C = 30|Nov_REC_Hi_°C = |Dec_Hi_°C = 28|Dec_REC_Hi_°C = |Year_Hi_°C = 32|Year_REC_Hi_°C = |Jan_Lo_°C =12 |Jan_REC_Lo_°C = |Feb_Lo_°C =14 |Feb_REC_Lo_°C = |Mar_Lo_°C = 19 |Mar_REC_Lo_°C = |Apr_Lo_°C =22 |Apr_REC_Lo_°C = |May_Lo_°C =25 |May_REC_Lo_°C = |Jun_Lo_°C =24 |Jun_REC_Lo_°C = |Jul_Lo_°C =22|Jul_REC_Lo_°C = |Aug_Lo_°C =21|Aug_REC_Lo_°C = |Sep_Lo_°C =21|Sep_REC_Lo_°C = |Oct_Lo_°C =19|Oct_REC_Lo_°C = |Nov_Lo_°C =15 |Nov_REC_Lo_°C = |Dec_Lo_°C =12 |Dec_REC_Lo_°C = |Year_Lo_°C =20 |Year_REC_Lo_°C = <!--**** use mm or cm but not both! ****--> |Jan_Precip_cm = |Jan_Precip_mm =2.8 |Feb_Precip_cm = |Feb_Precip_mm =2.1 |Mar_Precip_cm = |Mar_Precip_mm =3.3 |Apr_Precip_cm = |Apr_Precip_mm =3.5 |May_Precip_cm = |May_Precip_mm =24.4 |Jun_Precip_cm = |Jun_Precip_mm =114.2 |Jul_Precip_cm = |Jul_Precip_mm =115.6 |Aug_Precip_cm = |Aug_Precip_mm =119.6 |Sep_Precip_cm = |Sep_Precip_mm =121.6 |Oct_Precip_cm = |Oct_Precip_mm =60.8 |Nov_Precip_cm = |Nov_Precip_mm =10.7 |Dec_Precip_cm = |Dec_Precip_mm =6.5 |Year_Precip_cm = |Year_Precip_mm =725 |source = weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C MSN Weather |accessdate = 2008-07-26 }} ==शहराची रचना== औरंगाबाद हे ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचे शहर आहे. औरंगाबाद शहरातील ५२ दरवाजे व खिडक्या प्रसिद्ध आहेत. सद्यस्थितीतील यातील अनेक दरवाजे हे शेवटची घटका मोजत आहेत. औरंगाबादला जागतिक महत्त्व आहे. औरंगाबाद या शहराला महाराष्ट्राची पर्यटनाची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. औरंगाबादला राजतडाग, खडकी , फतेहपूर म्हणून सुद्धा ओळखले जाते. औरंगाबाद शहरातील दरवाजे पुढील प्रमाणे आहेत. भडकल गेट, मकई गेट, दिल्ली गेट, रोशन गेट, पैठण गेट, रंगीन दरवाजा, कटकट गेट, जाफर गेट, बारापुला गेट, नौबत गेट, हाथी गेट, नूर गेट इ. आहेत. सध्या काही दरवाजे हे इतिहास जमा झाले आहेत. एकूण ५२ पैकी २१ दरवाजे व १ खिडकी उभी आहेत. औरंगाबादचे विशेष असे की या शहराला ५२ दरवाजे, ५२ खिडक्या आणि ५२ पुरे (बेगमपुरा, उस्मानपुरा इ.) होते. == प्रशासकीय व्यवस्था == औरंगाबाद महानगरपालिका ही औरंगाबाद शहराचा कारभार पाहणारी स्थानिक स्वराज्य संस्था आहे. एकूण आठ झोन मध्ये ११८ वॉर्डात महानगरपालिका क्षेत्राची विभागणी झाली आहे. शहरालगतच्या लष्कराच्या ताब्यातील परिसराचा कारभार पाहण्यासाठी औरंगाबाद छावणी मंडळ (कॅन्टोन्मेंट बोर्ड) ही संस्था अस्तित्वात आहे. ===लोकसभा, विधानसभेत प्रतिनिधित्व=== औरंगाबाद लोकसभा मतदारसंघात संपूर्ण औरंगाबाद शहराचा समावेश होतो. महाराष्ट्राच्या विधानसभेच्या तीन जागा औरंगाबाद महानगरपालिका क्षेत्रात प्रामुख्याने आहेत. औरंगाबाद (पूर्व) औरंगाबाद (मध्य) आणि औरंगाबाद (पश्चिम) अशी या तीनही विधानसभा मतदारसंघांची नावे आहेत {| class="wikitable" |+ औरंगाबादचे लोकप्रतिनिधी ! लोकसभा मतदारसंघ !! विधानसभा औरंगाबाद पूर्व || विधानसभा औरंगाबाद मध्य || विधानसभा औरंगाबाद पश्चिम |- | खासदार [[इम्तियाज जलील]]|| आमदार [[अतुल सावे ]]|| आमदार [[प्रदीप जैस्वाल]] || आमदार [[संजय शिरसाट]] |} == अर्थव्यवस्था == [[File:Prozone-mall-aurangabad1.jpg|thumbnail|प्रोझोन मॉल औरंगाबाद]] गुजरात आणि सिंधमधील व्यापारी ठाण्यांना दक्षिण भारताच्या व्यापारी केंद्रांशी जोडणारा महत्त्वाचा मार्ग औरंगाबादहून जात होता. याच मार्गावरचा महत्त्वाचा थांबा म्हणून औरंगाबाद विकसित झाले असावे असे मानता येते. शहरात गुजराती व्यापारी समाजाचे वास्तव्य ऐतिहासिक काळापासून आहे. कापूस लोकर आणि वनस्पतीजन्य तेलांचा व्यवसाय इथे ऐतिहासिक काळापासून चालतो कापूस आणि रेशीम यांच्या एकत्रीकरणातून तयार झालेल्या हिमरू नावाच्या वस्त्रप्रकारासाठी औरंगाबाद ओळखले जाते. पैठणी या नावाने आजही लोकप्रिय असलेल्या रेशमी साड्यांचे उत्पादनही औरंगाबाद परिसरात मोठ्या प्रमाणात होई. पैठण या औरंगाबादच्या जवळच्या गावाच्या नावावरूनच या प्रकाराचे नाव पडले. हिमरू शाली आणि पैठण्यांच्या व्यवसायाची कालौघात बरीच पडझड झाली असली तर औरंगाबाद सिल्क मिल्स आणि स्टॅंडर्ड सिल्क मिल्स सारख्या उद्योगांमध्ये आजही रेशमी आणि हिमरू वस्त्रांचे उत्पादन चालते. औरंगाबादेमध्ये औद्यौगिक वसाहती १९७० च्या दशकात सुरू झाल्या. === उद्योगधंदे === येथील एमआयडीसी (महाराष्ट्र इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेन्ट काॅर्पोरेशन) बरीच मोठी असून येथे स्वयंचलित वाहने आणि वाहनांचे सुटे भाग, घरातील वापराच्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, बिअर आणि व्हिस्की, चामडे, औषधनिर्मिती, रबर, बी-बियाणे आणि कीटकनाशके ही औरंगाबादेतील प्रमुख उत्पादने होत. निर्लेप, लुपिन लॅबोरेटरी, ग्रीव्ह्ज कॉटन लिमिटेड, गरवारे पॉलिस्टर्स, औरंगाबाद सिल्क मिल्स, केविल सोल्यूशन इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड यांचे प्रकल्प आहेत. शिवाय अनेक भारतीय आणि परदेशी बहुराष्ट्रीय कंपन्या आणि उद्योगसमूहांचे कारखाने औरंगाबादेत आहेत. अनेक नवीन उद्योग उभे राहत आहेत. ही एमआयडीसी पुणे रस्त्यावर आहे. {{col-begin}} {{col-5}} * [[व्हीडिओकॉन]] * [[Škoda India|स्कोडा ऑटो]] * [[वाॅकहार्ट]] * [[जॉन्सन ॲन्ड जॉन्सन]] * [[सीमेन्स]] {{col-break}} * [[गुड ईयर टायर व रबर कंपनी]] * [[बजाज ऑटो लिमिटेड]] * [[कोलगेट-पामोलिव्ह]] * [[केनस्टार]] * [[एंड्रेस हौजर]] * [[व्हिजन पेट्रोकेमिकल्स]] {{col-end}} * [[गरवारे]] * [[अजंता फार्मा]] * [[लुपिन फार्मा]] * [[विप्रो]] * [[एंडुअरन्स सिस्टिम्स]] * [[ऋचा इंजिनिअरिंग]] * कॅनपॅक * इंडोजर्मन टूलरूम प्रोझॉन मॉल येथील मोठा बाजार आहे. ==सांस्कृतिक जीवन== ===साहित्य=== जेष्ठ साहित्यिक [[रा.रं.बोराडे]], कवी वीरा राठोड, कविवर्य [[प्रा.दासू वैद्य]], बालकवी [[गणेश घुले]] आदी अनेक नावे उल्लेखनीय आहेत. === नाट्य === ज्याप्रमाणे औरंगाबाद जिल्ह्यान पर्यटनाच्या दृष्टीतून अनेकांच्या भुवया उंचावल्या त्याच औरंगाबादने कितेक वर्षांपासून नाट्य व सिने क्षेत्रात आपलं वर्चस्व कायम अव्वल स्थानी राखून आहे. सुप्रसिद्ध साहित्यिक अजित दळवी द्वारा लिखित अनेक नाटकांनी महाराष्ट्रातील जनसामान्यांच्या मनावर कोरलीत. अलिकडे त्यांनी "कायद्याचे बोला" या चित्रपटाची पटकथा लिहीली. शिवाय [[प्रतिक्षा लोणकर]], [[चंद्रकांत कुलकर्णी]], [[मकरंद अनासपुरे]], चला हवा फेम [[योगेश सिरसाठ]], बाळू मामांच्या नावाने चांगभल, स्वराज्य रक्षक संभाजी या मालिकेतून प्रेक्षकांच्या मनावर अधिराज्य गाजवणारा [[रोहित देशमुख]], राजा राणीची ग जोडी फेम [[शैलेश कोरडे]], [[मंजिरी पवार]], [[दिपक अंभुरे]], [[प्रविण डाळिंबीकर]], [[रमाकांत भालेराव]], [[प्राजक्ता सुपेकर]], [[सुनील कांबळे]], आदी दिग्गज कलावंतानी आपल्या करीयरची सुरुवात औरंगाबादेपासून केली आणि मग ते मुंबईला चमकले. त्याआधी, कुमार देशमुख, आलोक चौधरी, विजय दिवाण, त्र्यंबक महाजन अशा अनेक नामवंत कलाकारांनी राज्य नाट्य स्पर्धा, कामगार राज्य नाट्य स्पर्धा गाजवलेल्या व अनेकदा जिंकल्यातही. '[[व-हाड निघालंय लंडनला]]' या विश्वविक्रमी नाटकाचे सर्वेसर्वा [[लक्ष्मण देशपांडे|लक्ष्मणराव देशपांडे]] हेही औरंगाबादचे रहिवासी होते. ===संगीत=== ===चित्र-शिल्प=== ==वाहतूक== ===हवाई वाहतूक=== औरंगाबाद आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे चिकलठाणा येथे स्थित आहे. येथून हैदराबाद, दिल्ली, उदैपूर, मुंबई, जयपूर, पुणे आणि नागपूर साठी विमान सेवा उपलब्ध आहे. २००८ पासून हज्ज यात्रा साठी विमान सेवा उपलब्ध झाली आहे. सद्यस्थितीत विमानतळाच्या इमारतीचे नवीनीकरण करण्यात आले आहे. विमानतळ औरंगाबाद शहराच्या मध्यवर्ती बसस्थानकापासून १० कि.मी. अंतरावर आहे. ===रेल्वे वाहतूक=== औरंगाबाद (स्टेशन कोड:AWB) हे दक्षिण-मध्य रेल्वेच्या नांदेड विभागाच्या सिकंदराबाद-मनमाड ब्रॉ़डगेज लोहमार्गावर असलेले एक रेल्वे-स्थानक आहे. औरंगाबाद पासून नांदेड, मुंबई, दिल्ली, हैदराबाद, शिर्डी, नागपूर, नाशिक, पुणे, अमृतसर, अंबाला, निझामाबाद, कुर्नुल, रेनिगुंटा, विशाखापट्टनम्, इरोडे, मदुराई, भोपाळ, ग्वालियर, वडोदरा, चेन्नई, तिरुपती, रामेश्वरम , अहमदाबाद आणि राजकोटपर्यंत रेल्वे-सेवा उपलब्ध आहे. ===रस्ते वाहतूक=== औरंगाबाद महाराष्ट्र आणि इतर राज्यांत विविध प्रमुख शहरे रस्त्यांनी जोडले आहे.राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक २११ हा शहरातूनच जातो.जालना, पुणे, अहमदनगर, नांदेड, नागपूर, बीड आणि मुंबई ही शहरे रस्त्याने जोडलेली आहेत आणि हा मार्ग सध्या राष्ट्रीय महामार्ग मानक चार लेन रोड मध्ये बदलविल्या जात आहे. नवीन नागपूर-औरंगाबाद-मुंबई एक्सप्रेस हायवे देखील विकसित केला जात आहे. औरंगाबाद येथून शिर्डी येथे जाता येते, रस्ताने हे अंतर ८५ कि.मी. एवढे आहे. == प्रसिद्ध शिक्षण संस्था == === विद्यापीठ === औरंगाबादमध्ये दोन विद्यापीठे आहेत — [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] आणि [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]]. [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] हे विद्यापीठ मराठवाड्यातील [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]], [[जालना जिल्हा|जालना]], [[बीड जिल्हा|बीड]], [[उस्मानाबाद जिल्हा|उस्मानाबाद]] या जिल्ह्यात असलेल्या शासकीय मान्यताप्राप्त संस्थांचा कारभार पाहाते. [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]] यांनी वेरूळ-अजिंठ्यालगतच औरंगाबाद परिसरात एक मोठे शिक्षण, ज्ञानकेंद्र उभारण्याची योजना आखली होती. प्रामुख्याने आधुनिक शिक्षणापासून वंचित राहिलेल्या समाजातील बहुसंख्यकांसाठी हे नियोजन होते. औरंगाबाद शहराजवळच्या भागाचे [[नागसेनवन]] असे नामकरण करून तेथे पीपल्स एज्युकेशन सोसायटीच्या [[मिलिंद महाविद्यालय]]ाची स्थापना त्यांनी केली. याच परिसरात भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर मराठवाडा विद्यापीठ स्थापन करण्यात आले. पुढे [[नामांतर आंदोलन|नामांतराच्या लढ्यानंतर]] [[शरद पवार]] मुख्यमंत्री असताना महाराष्ट्र शासनाने "मराठवाडा विद्यापीठ" याचे नाव बदलून "डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ" असे केले. या विद्यापीठाच्या परिसरामध्ये १६व्या शतकातील पहाडसिंग याने बांधलेला [[सोनेरी महाल]] आहे. त्यासोबत फुटा मकबरा व काही जुन्या वस्तू आहेत. [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]] हे औरंगाबाद एक राज्य विद्यापीठ आहे. महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ अधिनियम, २०१४ च्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकारद्वारे २०१७ मध्ये स्थापण करण्यात आले. हे मुंबई व नागपूर नंतर राज्यातील तिसरे आणि अंतिम राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. हे भारताच्या २१व्या क्रमांकाचे राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. {{multicol}} === अभियांत्रिकी === * [http://www.dietms.org/ म. शि. प्र. मं. संचालित देवगिरी अभियांत्रिकी महाविद्यालय] * [http://www.mit.asia/ एम.आय.टी महाविद्यालय] * [[शासकीय अभियांत्रिकी महाविद्यालय, औरंगाबाद|शासकिय अभियांत्रिकी महविद्यालय]] * [http://www.mitindia.net/web/ मराठवाडा प्राद्यौगिकी संस्था ] * [http://www.jnec.ac.in/ म.गा.मि. जवाहरलाल नेहरु अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.pescoe.ac.in/ पी.ई.एस. अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [http://www.hitechengg.org/ हायटेक इंस्टीटूट आफ टेक्नोलॉजी, अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.eescoet.org/ईसीईटी-एव्हरेस्ट कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी] {{multicol-break}} === वैद्यकीय === * शासकीय वैद्यकीय महविद्यालय व शासकीय कर्क रोग रुग्णालय औरंगाबाद * म.गा.मि. वैद्यकीय महविद्यालय * शासकीय दंतविद्या महाविद्यालय * भगवान होमियोपेथिक महाविद्यालय * फोस्टर डेव्हलपमेंट होमियोपेथिक महाविद्यालय् * वाय. बी. चव्हाण कॉलेज ऑफ फार्मसी {{multicol-break}} === कला, वाणिज्य आणि विज्ञान === * सरस्वती भुवन महविद्यालय * देवगिरी महविद्यालय * विवेकानंद महविद्यालय * पंडित जवाहरलाल नेहरु महाविद्यालय * डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर महाविद्यालय * मौलाना आझाद महाविद्यालय * वसंतराव नाईक महाविद्यालय * छत्रपती शिवाजी महाविद्यालय * [[मिलिंद महाविद्यालय]] * शासकीय महाविद्यालय * माणिकचंद पहाडे विधि महाविद्यालय * महात्मा गांधी मिशन वैद्यकीय महाविद्यालय * मराठवाडा इन्स्टिटयूट ऑफ टेक्नॉलॉजी * [http://www.ykmaurangabad.org यशवंत कला महाविद्यालय] === मॅनेजमेन्ट कॉलेज === * मराठवाडा इन्स्टीटयूट ऑफ मॅनेजमेन्ट & रिसर्च * महात्मा गांधी मिशन इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * राजर्षी शाहू इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * देवगिरी इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * मौलाना आ़झाद इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट ===== हॉस्पिटल ===== * श्रद्धा हास्पिटल * कमलनयन बजाज हॉस्पिटल * सेठ नंदलाल धुत हॉस्पिटल * एम.जि.एम वैद्यकीय महविद्यालय व हॉस्पिटल * हेडगेवार हॉस्पिटल * माणिक हॉस्पिटल आणि रिसचॅ सेंटर * सिंघमा हॉस्पिटल * दुनाखे हॉस्पिटल * सिटी केयर हॉस्पिटल * सरकारी कैंसर हॉस्पिटल * मॉस्क हॉस्पिटल * लिलावती हॉस्पिटल * गोल्डन केयर हॉस्पिटल * रोपळेकर हॉस्पिटल * आधार क्रिटिकल हॉस्पिटल * ब्रैन हॉस्पिटल * चौबे हॉस्पिटल * साई युरोलॉजी हॉस्पिटल * साई हॉस्पिटल * डागा हॉस्पिटल * न्यु लाईफ हॉस्पिटल * पाटिल हॉस्पिटल * डॉ.काळबांडे हॉस्पिटल * प्यासिफिक हॉस्पिटल * आयकान हॉस्पिटल * शासकीय वैदकीय महाविद्यालय व रुग्णालय घाटी * औरंगाबाद जिल्हा सामान्य रुग्णालय चिकलठाणा औरंगाबाद * शासकीय कर्करोग रुग्णालय औरंगाबाद {{multicol-end}} == प्रेक्षणीय स्थळे == {{multicol}} * [[सिद्धार्थ उद्यान व प्राणी संग्रहालय]] * [[घृष्णेश्वर मंदिर]] ([[ज्योतिर्लिंग]]) * [[बीबी का मकबरा]] * [[औरंगाबाद लेणी]] * [[पाणचक्की]] * [[सोनेरी महाल]] * [[अंतुर किल्ला]] * [[गौताळा अभयारण्य]] * [[पितळखोरे लेणी]] {{multicol-break}} * [[खुल्ताबाद]] * व्हॅली ऑफ सेन्ट्स <small>¥1</small> * दरवाजे <small>¥2</small> * [[गौताळा अभयारण्य]] * म्हैसमाळ * संत ज्ञानेश्वर उद्यान * [[पैठण]] * जायकवाडी धरण पक्षी अभयारण्य {{multicol-break}} [[चित्र:bibika.jpg|thumb|बीबी का मकबरा]] {{multicol-end}} <small> ¥1 - इथे अंदाजे १५०० सुफी संतांना दफनविण्यात आलेले आहे{{संदर्भ हवा}} देवगड - दत्ताचे देवस्थान औरंगाबाद लेणी बुद्ध लेणी ¥2 - मुघल शासनकाळात औरंगाबादला ४ मुख्य व ९ इतर दरवाजे होते. यातील पैठण गेट आणि रोशन गेट प्रसिद्ध आहेत </small> * प्रोझोन मॉल * डी मार्ट मॉल * रिलायन्स मॉल हॉस्पिटल घाटी - मराठवाड्यातील सर्वात मोठे शासकीय रूग्णालय. याठिकाणी विदर्भ, खानदेशातील रूग्णही उपचारासाठी येतात. तसेच अद्यावत सुविधा आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून उपचार पद्धती केली जाते. ===दरवाजे=== भारतात इतर अनेक मध्ययुगीन शहरांपासून औरंगाबादला उभे राहिलेल्या गोष्टींपैकी 52 गोष्टी "गेट्स" आहेत, त्यापैकी प्रत्येक स्थानिक इतिहासाचा किंवा त्याच्याशी संबंध असलेल्या व्यक्ती होत्या. औरंगाबादला "गेट्स ऑफ सिटी" म्हणून मोठ्या प्रमाणात ओळखले जाते. 52 पैकी केवळ 4 मुख्य आणि 9 इतर गेट टिकून आहेत, सर्वात प्रसिद्ध, सर्वात जुने आणि सर्वात मोठ्या निजाम पॅलेस (पॅलेस ऑफ निजाम) जवळ भडकल गेट आहे. वाडीचा किल्ला. सोयगाव शहारा पासुन 4 किमी अंतरावर वडीचा किल्ला आहे येथील निसर्गरम्य वातावरण प्रेक्षणीय आहे. ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} == बाह्य दुवे == * [http://aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.aurangabadmahapalika.org औरंगाबाद महानगरपालिका] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Aurangabad%2C_Maharashtra इंग्लिश विकिपिडीयावर औरंगाबाद] * [http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 गॅझेटीयर] {{NSEW|[[जळगाव]]|[[बीड]]|[[जालना]]|[[अहमदनगर]]|||||}} {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे]] [[वर्ग:मराठवाड्यातील शहरे]] [[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] 0z8b9l2lv83e515b2f2xmd9o4owom1f 2138904 2138865 2022-07-19T16:22:31Z 2409:4042:2304:A6FE:447E:4C2C:D9E1:9B35 wikitext text/x-wiki {{जिल्हा_शहर|ज=छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा|श=छत्रपती संभाजीनगर}} {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = शहर |स्थानिक_नाव=छत्रपती संभाजीनगर <br/><br/> छत्रपती संभाजीनगर |आकाशदेखावा = Meister des Mahâjanaka Jâtaka 001.jpg |आकाशदेखावा_शीर्षक = [[अजिंठा लेणी]] |शोधक_स्थान=right | अक्षांश = 19| अक्षांशमिनिटे =52 | अक्षांशसेकंद = 48 | रेखांश = 75| रेखांशमिनिटे = 19| रेखांशसेकंद = 12 |राज्य_नाव =महाराष्ट्र |जिल्हा=[[छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा|छत्रपती संभाजीनगर]] |नेता_पद_१ =महापौर |नेता_नाव_१ = [[नंदकुमार घोडेले]] |नेता_पद_२ = महानगरपालिका आयुक्त |नेता_नाव_२ = आस्तिक कुमार पांडेय |नेता_पद_३ = पोलीस आयुक्त |नेता_नाव_३ = चिरंजीव प्रसाद |उन्नतांश=513 |लोकसंख्या_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_एकूण = ११,७५,११६ |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = <ref name="GOI_2011">{{संकेतस्थळ स्रोत <!-- -->|दुवा = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/2719_PART_B_DCHB_chatrapati sambhaji nagar २०११|title=DISTRICT CENSUS HANDBOOK AURANGABAD<!-- -->}}</ref> |क्षेत्रफळ_एकूण =138.5 |एसटीडी_कोड = 0240 |पिन_कोड = 431001 |आरटीओ_कोड= MH-20 |संकेतस्थळ = www.aurangabadmahapalika.org |संकेतस्थळ_नाव = छत्रपती संभाजीनगर महापालिका संकेतस्थळ |स्वयंवर्गीत = नाही |इतर_नाव= |टोपणनाव=५२ दारांचे शहर |जवळचे_शहर=अहमदनगर, जालना |लिंग_गुणोत्तर= |लोकसंख्या_मेट्रो= |लोकसंख्या_शहरी= |लोकसंख्या_क्रमांक= |अधिकृत_भाषा=मराठी }} '''औरंगाबाद'''({{Lang-ur|{{Nastaliq|اورنگ‌آباد}}}}) (प्रस्तावित: '''छत्रपती संभाजीनगर'''), हे [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक महत्त्वाचे, मध्यवर्ती, औद्यौगिक केंद्र व ऐतिहासिक पर्यटनकेंद्र आहे. ते [[मराठवाडा]] विभागाचे मुख्यालय आहे. छत्रपती संभाजीनगर हे नाव [[औरंगजेब]] ह्या [[मुघल]] सम्राटाच्या नावावरून त्याच्या मृत्यूनंतर ठेवले गेले असावे. जुने नाव खडकी होते. हे शहर संभाजीनगर नावाने ही ओळखले जाते. छत्रपती संभाजीनगरला ५२ दरवाजांचे शहर म्हणून ओळखले जाते. आजही जुन्या छत्रपती संभाजीनगर शहरात अशी अनेक महाद्वारे अर्थात दरवाजे आहेत. मुंबई उच्च न्यायालयाचे खंडपीठ छत्रपती संभाजीनगरत आहे. छत्रपती संभाजीनगर हे जगातले एक सर्वाधिक वेगाने वाढणारे [[औद्योगिक क्रांती|औद्यौगिक]] शहर आहे. हे मराठवाड्याच्या व त्यासोबतच महाराष्ट्र पर्यटनाच्या राजधानीचे शहर आहे.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/news/india/11-Indian-cities-among-worlds-fastest-growing/articleshow/2481744.cms जगाच्या जलदरितीने वाढणाऱ्या शहरांमधील ११ भारतीय शहरे.]</ref> औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''छत्रपती संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय प्रथम [[उद्धव ठाकरे]] यांच्या मंत्रिमंडळात २९ जून २०२२ रोजी आणि तदनंतर १७ जुलै २०२२ रोजी [[एकनाथ शिंदे]] यांच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. पैठण ही सातवाहन राजघराण्याची शाही राजधानी, तसेच दौलताबाद किंवा देवगिरी ही यादव घराण्याची राजधानी, आधुनिक औरंगाबादच्या हद्दीत स्थित आहेत. इ.स. १३०८ मध्ये सुलतान अलाउद्दीन खलजींच्या कारकिर्दीत हा प्रदेश दिल्ली सल्तनतला जोडला गेला होता. १३२७ मध्ये, दिल्ली सल्तनतची राजधानी दिल्लीहून दौलताबाद (सध्याच्या छत्रपती संभाजीनगरमध्ये) येथे सुलतान मुहम्मद बिन तुगलकांच्या कारकिर्दीत स्थानांतरित झाली, ज्याने दिल्लीच्या लोकसंख्येचे मोठ्या प्रमाणावर दौलताबाद येथे स्थलांतर करण्याचे आदेश दिले. तथापि, मुहम्मद बिन तुघलक यांनी १33४ मध्ये आपला निर्णय बदलला आणि राजधानी दिल्लीला परत नेली. १४९९ मध्ये, दौलताबाद अहमदनगर सल्तनतचा एक भाग बनला. इथिओपियाचे लष्करी नेते मलिक अंबर यांनी अहमदनगर सल्तनतची राजधानी म्हणून सेवा बजावण्यासाठी आधुनिक छत्रपती संभाजीनगरच्या ठिकाणी १६१० मध्ये खडकी नावाचे नवीन शहर स्थापन केले. ते गुलाम म्हणून भारतात आले पण ते गुलाब म्हणून लोकप्रिय पंतप्रधान बनले. अहमदनगर सल्तनतचे मलिक अंबर याच्यानंतर त्याचा मुलगा फतेह खान यांनी नाव बदलून फतेहनगर केले. १६३६ मध्ये औरंगाजेब, जो त्यावेळी डेक्कन प्रांताचा मोगल वाइसरॉय होता, त्यांनी या शहराला मोगल साम्राज्यात जोडले. १६५३ मध्ये औरंगजेबाने शहराचे नाव बदलून "औरंगाबाद" केले आणि त्यास मुगल साम्राज्याच्या डेक्कन प्रदेशाची राजधानी बनविली. १७२४ मध्ये डेक्कनचा मोगल गव्हर्नर निजाम असफ प्रथम, पहिला मोगल साम्राज्यातून निघाला आणि त्याने स्वतःच्या असफ जाही राजवंशाची स्थापना केली. १७६३ मध्ये हैदराबाद शहराकडे त्यांची राजधानी हस्तांतरित होईपर्यंत छत्रपती संभाजीनगरला हैदराबादची राजधानी बनवले होते. ब्रिटीश राजवटीत हैदराबाद राज्य एक राजसत्ता बनले आणि १५० वर्षे ते तसे राहिले. १९५५ पर्यंत छत्रपती संभाजीनगर हे हैदराबाद राज्याचा भाग राहिले. १९६० मध्ये छत्रपती संभाजीनगर व मराठी भाषिक मराठवाडा हा महाराष्ट्र राज्याचा एक भाग बनला.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-10-01|title=Marathi language|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Marathi_language&oldid=919061085|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> औरंगाबादचे नामकरन संभाजीनगर करण्याची मागणी आहे. == इतिहास == औरंगाबाद हे शहर ज्या परिसरात वसलेले आहे, त्याचा इतिहास सातवाहन या काळापर्यंत आढळून येतो. विक्रमादित्य राजाच्या काळातही या परिसराचा उल्लेख आहे. सातवाहनाच्या काळात खाम नदीकिनारी अनेक लहान मोठी खेडी होती. त्यापैकी एक असलेले ''खडकी'' हे आजचे औरंगाबाद मानले जाते आहे. सातव्या शतकात या गावाच्या उत्तरेस बुद्धलेणी व विहार खोदण्यात आले. नंतरच्या शतकामध्ये या गावाचा राजतलक किंवा राजतडाग म्हणूनही उल्लेख आढळतो. चौदाव्या शतकापर्यंत या परिसरात देवगिरीच्या यादवांचे राज्य होते. ===सतरावे शतक=== काही इतिहासकारांच्या मते [[इ.स. १६०४|१६०४]] मध्ये [[अहमदनगर|अहमदनगरचा]] निजामशहा मूर्तझा द्वितीय याचा मंत्री मलिक अंबर याने औरंगाबाद हे शहर वसवले आहे. परंतु हे गाव पूर्वीपासूनच अस्तित्वात होते मलिक अंबरने फक्त त्याचे नाव बदलून फतेहपूर ठेवले होते. [[इ.स. १६३४|१६३४]] मध्ये औरंगजेब ह्या (खडकी/फतेहपूर) शहरात दख्खन विभागाचा सुभेदार म्हणून आला. [[इ.स. १६४४|१६४४]] मध्ये तो आग्ऱ्याला परत गेला. त्यानंतर [[इ.स. १६८१|१६८१]] मध्ये औरंगजेब मुघल बादशाह असताना पुन्हा ह्या शहरात आला. [[इ.स. १७०७|१७०७]] मध्ये त्याच्या मृत्यूपर्यंत औरंगजेब इथेच राहिला. औरंगाबाद शहराजवळ असणाऱ्या [[खुलताबाद]] या छोट्याशा गावात औरंगजेबाची कबर आहे. ===अठरावे शतक=== इ.स. १७०७ नंतर औरंगाबादचा ताबा हैदराबादच्या [[निजाम राजवट|निझाम राजवटीकडे]] आला. ===एकोणिसावे शतक=== इ.स. १८८९ मध्ये औरंगाबादेत पहिली कापूस प्रक्रिया गिरणी उभी राहिली, त्यात सातशे जणांना रोजगार मिळाला. ===विसावे शतक=== निझाम राज्यात हैदराबाद-गोदावरी व्हॅली रेल्वेची सुरुवात झाल्यानंतर इ.स. १९०० च्या सुमारास शहर आणि परिसरात अनेक जिनिंग कारखाने सुरू झाले. औरंगाबादला महाविद्यालय सुरू झाले आणि उच्च शिक्षणाची मुहुर्तमेढ रोवली गेली. शहरात पदवीशिक्षण घेतलेल्यांची संख्या वाढली. उद्योगव्यवसायाला प्रारंभ झाला. विसाव्या शतकाच्या मध्यापर्यंत हैदराबाद संस्थांनातही देशाच्या अन्य भागाप्रमाणेच स्वातंत्र्यासाठी चळवळ सुरू झाली होती. हैदराबाद स्टेट कॉंग्रेसच्या नेतृत्वाखाली लढा उभारला गेला. औरंगाबाद हे या लढ्याचे एक केंद्र बनले. हैदराबाद संस्थानाच्या विलीनीकरणानंतर मराठवाड्यासह औरंगाबाद शहर ही भाषिक आधारावर महाराष्ट्राशी जोडण्यात आले. संयुक्त महाराष्ट्राची स्थापना १ मे, १९६०ला झाली. त्या दिवशीपासून औरंगाबाद महाराष्ट्राचा भाग बनले. == संभाजीनगर नामांतर == शिवसेना प्रमुख स्वर्गिय श्री [[बाळ ठाकरे|बाळासाहेब ठाकरे]] यांनी या शहराचे नाव '''संभाजीनगर''' व्हावे अशी ईच्छा व्यक्त केली होती. आणि त्यांनी या शहराला संभाजीनगर नाव दिलेलेच आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.esakal.com/maharashtra/subhash-desai-on-sambhajinagar-temple-reopening-covid-19-pps96|title='संभाजीनगर नावासाठी आम्हाला कुणाच्या परवानगीची गरज नाही'|website=eSakal - Marathi Newspaper|language=mr-IN|access-date=2022-03-18}}</ref> पण ते सरकारी स्तरावर कार्यवाहीत आले नाही. विभागीय आयुक्तांकडे नामांतराबाबतचा प्रस्तावही पाठवण्यात आला आहे असे दिसून् येते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.timesofmaharashtra.com/2021/08/blog-post_545.html|title=औरंगाबादचे संभाजीनगर असे नामांतर करण्याबाबत सुभाष देसाईंचे मोठे विधान - Times of Maharashtra|website=www.timesofmaharashtra.com|access-date=2022-03-18}}</ref> पालकमंत्री सुभाष देसाई यांच्या कडून अधिकृत लेटरहेडवरच आता संभाजीनगरचा अधिकृतपणे उल्लेख केला जात आहे.[https://www.sarkarnama.in/rajya-aurangabad/balasaheb-thackeray-has-named-city-sambhajinagar-now-no-ones-permission-required] मात्र संभाजी नगर असे नामांतर करण्याला काँग्रेस पक्षाने विरोध केल्याचे दिसून येते.[https://www.bbc.com/marathi/india-46152067] २९ जून २०२२ रोजी औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय उद्धव ठाकरेंच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. == भूगोल == {{climate chart |औरंगाबाद |12|29|2.8 |14|32|2.1 |19|36|3.3 |22|38|3.5 |25|39|24.4 |24|34|114.2 |22|30|115.6 |21|29|119.6 |21|30|121.6 |19|32|60.8 |15|30|10.7 |12|28|6.5 |source=[http://weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C एमएसएन वेदर] |float=right |clear=leftt }} भौगोलिकदृष्ट्या औरंगाबाद उत्तर अक्षांश १९°५३'४७" - पूर्व रेखांश ७५°२३'५४" याठिकाणी वसलेले आहे. हे शहर चारही बाजूनीं टेकड्या आणि डोंगरांनी वेढलेले आहे. उत्तरेकडून दक्षिणेकडे असा जमिनीचा उतार आढळून येतो. अनेक लहानलहान टेकड्यांवर शहर वसलेले आहे. त्यामुळे शहरातून अनेक नाले वाहतात. ते दक्षिण- नैर्ऋत्येस वाहात जातात. शहराच्या उत्तरेस डोंगररांग आहे. दक्षिणेसही डोंगर आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यात मध्यम ते भारी स्वरूपाची काळी मृदा आहे जिच्या मध्ये कॅल्शिअम आणि मॅग्नेशिअमचे प्रमाण अधिक आढळून येते. '''तापमान :''' औरंगाबादचे वार्षिक तापमान ९ ते ४० अंश सेल्सिअस दरम्यान असते. शहराला भेट देण्याचा आल्हाददायक काळ हा हिवाळ्यात, ऑक्टोबर ते मार्च दरम्यान आहे.<ref>[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?level=2&showFile=1&gazetteerSqlId=20020423103801&gazetteerMainId=&gazetteerFile2Id=20020423105420&distId=19&gazId=20020422121541&pubYear=&fileExists=1&headingSqlName=General&chapter= महाराष्ट्र शासनाचे संकेतस्थळ]</ref> '''पर्जन्यमान :''' पडत असलेल्या पावसापैकी सर्वाधिक पाऊस जून ते सप्टेंबर या काळात पडतो साधारणपणे ९.० ते ६९३ मिलीमीटर/महिना हे पावसाचे प्रमाण असते. सरासरी वार्षिक पर्जन्यमान हे ७२५ मिलीमीटर असते. {{Infobox Weather |metric_first = yes |single_line = yes |location = Aurangabad |Jan_Hi_°C = 29 |Jan_REC_Hi_°C = |Feb_Hi_°C = 32|Feb_REC_Hi_°C = |Mar_Hi_°C = 36 |Mar_REC_Hi_°C = |Apr_Hi_°C = 38|Apr_REC_Hi_°C = |May_Hi_°C = 38|May_REC_Hi_°C = |Jun_Hi_°C = 34|Jun_REC_Hi_°C = |Jul_Hi_°C = 30|Jul_REC_Hi_°C = |Aug_Hi_°C = 30|Aug_REC_Hi_°C = |Sep_Hi_°C = 29|Sep_REC_Hi_°C = |Oct_Hi_°C = 32|Oct_REC_Hi_°C = |Nov_Hi_°C = 30|Nov_REC_Hi_°C = |Dec_Hi_°C = 28|Dec_REC_Hi_°C = |Year_Hi_°C = 32|Year_REC_Hi_°C = |Jan_Lo_°C =12 |Jan_REC_Lo_°C = |Feb_Lo_°C =14 |Feb_REC_Lo_°C = |Mar_Lo_°C = 19 |Mar_REC_Lo_°C = |Apr_Lo_°C =22 |Apr_REC_Lo_°C = |May_Lo_°C =25 |May_REC_Lo_°C = |Jun_Lo_°C =24 |Jun_REC_Lo_°C = |Jul_Lo_°C =22|Jul_REC_Lo_°C = |Aug_Lo_°C =21|Aug_REC_Lo_°C = |Sep_Lo_°C =21|Sep_REC_Lo_°C = |Oct_Lo_°C =19|Oct_REC_Lo_°C = |Nov_Lo_°C =15 |Nov_REC_Lo_°C = |Dec_Lo_°C =12 |Dec_REC_Lo_°C = |Year_Lo_°C =20 |Year_REC_Lo_°C = <!--**** use mm or cm but not both! ****--> |Jan_Precip_cm = |Jan_Precip_mm =2.8 |Feb_Precip_cm = |Feb_Precip_mm =2.1 |Mar_Precip_cm = |Mar_Precip_mm =3.3 |Apr_Precip_cm = |Apr_Precip_mm =3.5 |May_Precip_cm = |May_Precip_mm =24.4 |Jun_Precip_cm = |Jun_Precip_mm =114.2 |Jul_Precip_cm = |Jul_Precip_mm =115.6 |Aug_Precip_cm = |Aug_Precip_mm =119.6 |Sep_Precip_cm = |Sep_Precip_mm =121.6 |Oct_Precip_cm = |Oct_Precip_mm =60.8 |Nov_Precip_cm = |Nov_Precip_mm =10.7 |Dec_Precip_cm = |Dec_Precip_mm =6.5 |Year_Precip_cm = |Year_Precip_mm =725 |source = weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C MSN Weather |accessdate = 2008-07-26 }} ==शहराची रचना== औरंगाबाद हे ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचे शहर आहे. औरंगाबाद शहरातील ५२ दरवाजे व खिडक्या प्रसिद्ध आहेत. सद्यस्थितीतील यातील अनेक दरवाजे हे शेवटची घटका मोजत आहेत. औरंगाबादला जागतिक महत्त्व आहे. औरंगाबाद या शहराला महाराष्ट्राची पर्यटनाची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. औरंगाबादला राजतडाग, खडकी , फतेहपूर म्हणून सुद्धा ओळखले जाते. औरंगाबाद शहरातील दरवाजे पुढील प्रमाणे आहेत. भडकल गेट, मकई गेट, दिल्ली गेट, रोशन गेट, पैठण गेट, रंगीन दरवाजा, कटकट गेट, जाफर गेट, बारापुला गेट, नौबत गेट, हाथी गेट, नूर गेट इ. आहेत. सध्या काही दरवाजे हे इतिहास जमा झाले आहेत. एकूण ५२ पैकी २१ दरवाजे व १ खिडकी उभी आहेत. औरंगाबादचे विशेष असे की या शहराला ५२ दरवाजे, ५२ खिडक्या आणि ५२ पुरे (बेगमपुरा, उस्मानपुरा इ.) होते. == प्रशासकीय व्यवस्था == औरंगाबाद महानगरपालिका ही औरंगाबाद शहराचा कारभार पाहणारी स्थानिक स्वराज्य संस्था आहे. एकूण आठ झोन मध्ये ११८ वॉर्डात महानगरपालिका क्षेत्राची विभागणी झाली आहे. शहरालगतच्या लष्कराच्या ताब्यातील परिसराचा कारभार पाहण्यासाठी औरंगाबाद छावणी मंडळ (कॅन्टोन्मेंट बोर्ड) ही संस्था अस्तित्वात आहे. ===लोकसभा, विधानसभेत प्रतिनिधित्व=== औरंगाबाद लोकसभा मतदारसंघात संपूर्ण औरंगाबाद शहराचा समावेश होतो. महाराष्ट्राच्या विधानसभेच्या तीन जागा औरंगाबाद महानगरपालिका क्षेत्रात प्रामुख्याने आहेत. औरंगाबाद (पूर्व) औरंगाबाद (मध्य) आणि औरंगाबाद (पश्चिम) अशी या तीनही विधानसभा मतदारसंघांची नावे आहेत {| class="wikitable" |+ औरंगाबादचे लोकप्रतिनिधी ! लोकसभा मतदारसंघ !! विधानसभा औरंगाबाद पूर्व || विधानसभा औरंगाबाद मध्य || विधानसभा औरंगाबाद पश्चिम |- | खासदार [[इम्तियाज जलील]]|| आमदार [[अतुल सावे ]]|| आमदार [[प्रदीप जैस्वाल]] || आमदार [[संजय शिरसाट]] |} == अर्थव्यवस्था == [[File:Prozone-mall-aurangabad1.jpg|thumbnail|प्रोझोन मॉल औरंगाबाद]] गुजरात आणि सिंधमधील व्यापारी ठाण्यांना दक्षिण भारताच्या व्यापारी केंद्रांशी जोडणारा महत्त्वाचा मार्ग औरंगाबादहून जात होता. याच मार्गावरचा महत्त्वाचा थांबा म्हणून औरंगाबाद विकसित झाले असावे असे मानता येते. शहरात गुजराती व्यापारी समाजाचे वास्तव्य ऐतिहासिक काळापासून आहे. कापूस लोकर आणि वनस्पतीजन्य तेलांचा व्यवसाय इथे ऐतिहासिक काळापासून चालतो कापूस आणि रेशीम यांच्या एकत्रीकरणातून तयार झालेल्या हिमरू नावाच्या वस्त्रप्रकारासाठी औरंगाबाद ओळखले जाते. पैठणी या नावाने आजही लोकप्रिय असलेल्या रेशमी साड्यांचे उत्पादनही औरंगाबाद परिसरात मोठ्या प्रमाणात होई. पैठण या औरंगाबादच्या जवळच्या गावाच्या नावावरूनच या प्रकाराचे नाव पडले. हिमरू शाली आणि पैठण्यांच्या व्यवसायाची कालौघात बरीच पडझड झाली असली तर औरंगाबाद सिल्क मिल्स आणि स्टॅंडर्ड सिल्क मिल्स सारख्या उद्योगांमध्ये आजही रेशमी आणि हिमरू वस्त्रांचे उत्पादन चालते. औरंगाबादेमध्ये औद्यौगिक वसाहती १९७० च्या दशकात सुरू झाल्या. === उद्योगधंदे === येथील एमआयडीसी (महाराष्ट्र इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेन्ट काॅर्पोरेशन) बरीच मोठी असून येथे स्वयंचलित वाहने आणि वाहनांचे सुटे भाग, घरातील वापराच्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, बिअर आणि व्हिस्की, चामडे, औषधनिर्मिती, रबर, बी-बियाणे आणि कीटकनाशके ही औरंगाबादेतील प्रमुख उत्पादने होत. निर्लेप, लुपिन लॅबोरेटरी, ग्रीव्ह्ज कॉटन लिमिटेड, गरवारे पॉलिस्टर्स, औरंगाबाद सिल्क मिल्स, केविल सोल्यूशन इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड यांचे प्रकल्प आहेत. शिवाय अनेक भारतीय आणि परदेशी बहुराष्ट्रीय कंपन्या आणि उद्योगसमूहांचे कारखाने औरंगाबादेत आहेत. अनेक नवीन उद्योग उभे राहत आहेत. ही एमआयडीसी पुणे रस्त्यावर आहे. {{col-begin}} {{col-5}} * [[व्हीडिओकॉन]] * [[Škoda India|स्कोडा ऑटो]] * [[वाॅकहार्ट]] * [[जॉन्सन ॲन्ड जॉन्सन]] * [[सीमेन्स]] {{col-break}} * [[गुड ईयर टायर व रबर कंपनी]] * [[बजाज ऑटो लिमिटेड]] * [[कोलगेट-पामोलिव्ह]] * [[केनस्टार]] * [[एंड्रेस हौजर]] * [[व्हिजन पेट्रोकेमिकल्स]] {{col-end}} * [[गरवारे]] * [[अजंता फार्मा]] * [[लुपिन फार्मा]] * [[विप्रो]] * [[एंडुअरन्स सिस्टिम्स]] * [[ऋचा इंजिनिअरिंग]] * कॅनपॅक * इंडोजर्मन टूलरूम प्रोझॉन मॉल येथील मोठा बाजार आहे. ==सांस्कृतिक जीवन== ===साहित्य=== जेष्ठ साहित्यिक [[रा.रं.बोराडे]], कवी वीरा राठोड, कविवर्य [[प्रा.दासू वैद्य]], बालकवी [[गणेश घुले]] आदी अनेक नावे उल्लेखनीय आहेत. === नाट्य === ज्याप्रमाणे औरंगाबाद जिल्ह्यान पर्यटनाच्या दृष्टीतून अनेकांच्या भुवया उंचावल्या त्याच औरंगाबादने कितेक वर्षांपासून नाट्य व सिने क्षेत्रात आपलं वर्चस्व कायम अव्वल स्थानी राखून आहे. सुप्रसिद्ध साहित्यिक अजित दळवी द्वारा लिखित अनेक नाटकांनी महाराष्ट्रातील जनसामान्यांच्या मनावर कोरलीत. अलिकडे त्यांनी "कायद्याचे बोला" या चित्रपटाची पटकथा लिहीली. शिवाय [[प्रतिक्षा लोणकर]], [[चंद्रकांत कुलकर्णी]], [[मकरंद अनासपुरे]], चला हवा फेम [[योगेश सिरसाठ]], बाळू मामांच्या नावाने चांगभल, स्वराज्य रक्षक संभाजी या मालिकेतून प्रेक्षकांच्या मनावर अधिराज्य गाजवणारा [[रोहित देशमुख]], राजा राणीची ग जोडी फेम [[शैलेश कोरडे]], [[मंजिरी पवार]], [[दिपक अंभुरे]], [[प्रविण डाळिंबीकर]], [[रमाकांत भालेराव]], [[प्राजक्ता सुपेकर]], [[सुनील कांबळे]], आदी दिग्गज कलावंतानी आपल्या करीयरची सुरुवात औरंगाबादेपासून केली आणि मग ते मुंबईला चमकले. त्याआधी, कुमार देशमुख, आलोक चौधरी, विजय दिवाण, त्र्यंबक महाजन अशा अनेक नामवंत कलाकारांनी राज्य नाट्य स्पर्धा, कामगार राज्य नाट्य स्पर्धा गाजवलेल्या व अनेकदा जिंकल्यातही. '[[व-हाड निघालंय लंडनला]]' या विश्वविक्रमी नाटकाचे सर्वेसर्वा [[लक्ष्मण देशपांडे|लक्ष्मणराव देशपांडे]] हेही औरंगाबादचे रहिवासी होते. ===संगीत=== ===चित्र-शिल्प=== ==वाहतूक== ===हवाई वाहतूक=== औरंगाबाद आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे चिकलठाणा येथे स्थित आहे. येथून हैदराबाद, दिल्ली, उदैपूर, मुंबई, जयपूर, पुणे आणि नागपूर साठी विमान सेवा उपलब्ध आहे. २००८ पासून हज्ज यात्रा साठी विमान सेवा उपलब्ध झाली आहे. सद्यस्थितीत विमानतळाच्या इमारतीचे नवीनीकरण करण्यात आले आहे. विमानतळ औरंगाबाद शहराच्या मध्यवर्ती बसस्थानकापासून १० कि.मी. अंतरावर आहे. ===रेल्वे वाहतूक=== औरंगाबाद (स्टेशन कोड:AWB) हे दक्षिण-मध्य रेल्वेच्या नांदेड विभागाच्या सिकंदराबाद-मनमाड ब्रॉ़डगेज लोहमार्गावर असलेले एक रेल्वे-स्थानक आहे. औरंगाबाद पासून नांदेड, मुंबई, दिल्ली, हैदराबाद, शिर्डी, नागपूर, नाशिक, पुणे, अमृतसर, अंबाला, निझामाबाद, कुर्नुल, रेनिगुंटा, विशाखापट्टनम्, इरोडे, मदुराई, भोपाळ, ग्वालियर, वडोदरा, चेन्नई, तिरुपती, रामेश्वरम , अहमदाबाद आणि राजकोटपर्यंत रेल्वे-सेवा उपलब्ध आहे. ===रस्ते वाहतूक=== औरंगाबाद महाराष्ट्र आणि इतर राज्यांत विविध प्रमुख शहरे रस्त्यांनी जोडले आहे.राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक २११ हा शहरातूनच जातो.जालना, पुणे, अहमदनगर, नांदेड, नागपूर, बीड आणि मुंबई ही शहरे रस्त्याने जोडलेली आहेत आणि हा मार्ग सध्या राष्ट्रीय महामार्ग मानक चार लेन रोड मध्ये बदलविल्या जात आहे. नवीन नागपूर-औरंगाबाद-मुंबई एक्सप्रेस हायवे देखील विकसित केला जात आहे. औरंगाबाद येथून शिर्डी येथे जाता येते, रस्ताने हे अंतर ८५ कि.मी. एवढे आहे. == प्रसिद्ध शिक्षण संस्था == === विद्यापीठ === औरंगाबादमध्ये दोन विद्यापीठे आहेत — [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] आणि [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]]. [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] हे विद्यापीठ मराठवाड्यातील [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]], [[जालना जिल्हा|जालना]], [[बीड जिल्हा|बीड]], [[उस्मानाबाद जिल्हा|उस्मानाबाद]] या जिल्ह्यात असलेल्या शासकीय मान्यताप्राप्त संस्थांचा कारभार पाहाते. [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]] यांनी वेरूळ-अजिंठ्यालगतच औरंगाबाद परिसरात एक मोठे शिक्षण, ज्ञानकेंद्र उभारण्याची योजना आखली होती. प्रामुख्याने आधुनिक शिक्षणापासून वंचित राहिलेल्या समाजातील बहुसंख्यकांसाठी हे नियोजन होते. औरंगाबाद शहराजवळच्या भागाचे [[नागसेनवन]] असे नामकरण करून तेथे पीपल्स एज्युकेशन सोसायटीच्या [[मिलिंद महाविद्यालय]]ाची स्थापना त्यांनी केली. याच परिसरात भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर मराठवाडा विद्यापीठ स्थापन करण्यात आले. पुढे [[नामांतर आंदोलन|नामांतराच्या लढ्यानंतर]] [[शरद पवार]] मुख्यमंत्री असताना महाराष्ट्र शासनाने "मराठवाडा विद्यापीठ" याचे नाव बदलून "डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ" असे केले. या विद्यापीठाच्या परिसरामध्ये १६व्या शतकातील पहाडसिंग याने बांधलेला [[सोनेरी महाल]] आहे. त्यासोबत फुटा मकबरा व काही जुन्या वस्तू आहेत. [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]] हे औरंगाबाद एक राज्य विद्यापीठ आहे. महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ अधिनियम, २०१४ च्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकारद्वारे २०१७ मध्ये स्थापण करण्यात आले. हे मुंबई व नागपूर नंतर राज्यातील तिसरे आणि अंतिम राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. हे भारताच्या २१व्या क्रमांकाचे राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. {{multicol}} === अभियांत्रिकी === * [http://www.dietms.org/ म. शि. प्र. मं. संचालित देवगिरी अभियांत्रिकी महाविद्यालय] * [http://www.mit.asia/ एम.आय.टी महाविद्यालय] * [[शासकीय अभियांत्रिकी महाविद्यालय, औरंगाबाद|शासकिय अभियांत्रिकी महविद्यालय]] * [http://www.mitindia.net/web/ मराठवाडा प्राद्यौगिकी संस्था ] * [http://www.jnec.ac.in/ म.गा.मि. जवाहरलाल नेहरु अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.pescoe.ac.in/ पी.ई.एस. अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [http://www.hitechengg.org/ हायटेक इंस्टीटूट आफ टेक्नोलॉजी, अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.eescoet.org/ईसीईटी-एव्हरेस्ट कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी] {{multicol-break}} === वैद्यकीय === * शासकीय वैद्यकीय महविद्यालय व शासकीय कर्क रोग रुग्णालय औरंगाबाद * म.गा.मि. वैद्यकीय महविद्यालय * शासकीय दंतविद्या महाविद्यालय * भगवान होमियोपेथिक महाविद्यालय * फोस्टर डेव्हलपमेंट होमियोपेथिक महाविद्यालय् * वाय. बी. चव्हाण कॉलेज ऑफ फार्मसी {{multicol-break}} === कला, वाणिज्य आणि विज्ञान === * सरस्वती भुवन महविद्यालय * देवगिरी महविद्यालय * विवेकानंद महविद्यालय * पंडित जवाहरलाल नेहरु महाविद्यालय * डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर महाविद्यालय * मौलाना आझाद महाविद्यालय * वसंतराव नाईक महाविद्यालय * छत्रपती शिवाजी महाविद्यालय * [[मिलिंद महाविद्यालय]] * शासकीय महाविद्यालय * माणिकचंद पहाडे विधि महाविद्यालय * महात्मा गांधी मिशन वैद्यकीय महाविद्यालय * मराठवाडा इन्स्टिटयूट ऑफ टेक्नॉलॉजी * [http://www.ykmaurangabad.org यशवंत कला महाविद्यालय] === मॅनेजमेन्ट कॉलेज === * मराठवाडा इन्स्टीटयूट ऑफ मॅनेजमेन्ट & रिसर्च * महात्मा गांधी मिशन इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * राजर्षी शाहू इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * देवगिरी इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * मौलाना आ़झाद इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट ===== हॉस्पिटल ===== * श्रद्धा हास्पिटल * कमलनयन बजाज हॉस्पिटल * सेठ नंदलाल धुत हॉस्पिटल * एम.जि.एम वैद्यकीय महविद्यालय व हॉस्पिटल * हेडगेवार हॉस्पिटल * माणिक हॉस्पिटल आणि रिसचॅ सेंटर * सिंघमा हॉस्पिटल * दुनाखे हॉस्पिटल * सिटी केयर हॉस्पिटल * सरकारी कैंसर हॉस्पिटल * मॉस्क हॉस्पिटल * लिलावती हॉस्पिटल * गोल्डन केयर हॉस्पिटल * रोपळेकर हॉस्पिटल * आधार क्रिटिकल हॉस्पिटल * ब्रैन हॉस्पिटल * चौबे हॉस्पिटल * साई युरोलॉजी हॉस्पिटल * साई हॉस्पिटल * डागा हॉस्पिटल * न्यु लाईफ हॉस्पिटल * पाटिल हॉस्पिटल * डॉ.काळबांडे हॉस्पिटल * प्यासिफिक हॉस्पिटल * आयकान हॉस्पिटल * शासकीय वैदकीय महाविद्यालय व रुग्णालय घाटी * औरंगाबाद जिल्हा सामान्य रुग्णालय चिकलठाणा औरंगाबाद * शासकीय कर्करोग रुग्णालय औरंगाबाद {{multicol-end}} == प्रेक्षणीय स्थळे == {{multicol}} * [[सिद्धार्थ उद्यान व प्राणी संग्रहालय]] * [[घृष्णेश्वर मंदिर]] ([[ज्योतिर्लिंग]]) * [[बीबी का मकबरा]] * [[औरंगाबाद लेणी]] * [[पाणचक्की]] * [[सोनेरी महाल]] * [[अंतुर किल्ला]] * [[गौताळा अभयारण्य]] * [[पितळखोरे लेणी]] {{multicol-break}} * [[खुल्ताबाद]] * व्हॅली ऑफ सेन्ट्स <small>¥1</small> * दरवाजे <small>¥2</small> * [[गौताळा अभयारण्य]] * म्हैसमाळ * संत ज्ञानेश्वर उद्यान * [[पैठण]] * जायकवाडी धरण पक्षी अभयारण्य {{multicol-break}} [[चित्र:bibika.jpg|thumb|बीबी का मकबरा]] {{multicol-end}} <small> ¥1 - इथे अंदाजे १५०० सुफी संतांना दफनविण्यात आलेले आहे{{संदर्भ हवा}} देवगड - दत्ताचे देवस्थान औरंगाबाद लेणी बुद्ध लेणी ¥2 - मुघल शासनकाळात औरंगाबादला ४ मुख्य व ९ इतर दरवाजे होते. यातील पैठण गेट आणि रोशन गेट प्रसिद्ध आहेत </small> * प्रोझोन मॉल * डी मार्ट मॉल * रिलायन्स मॉल हॉस्पिटल घाटी - मराठवाड्यातील सर्वात मोठे शासकीय रूग्णालय. याठिकाणी विदर्भ, खानदेशातील रूग्णही उपचारासाठी येतात. तसेच अद्यावत सुविधा आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून उपचार पद्धती केली जाते. ===दरवाजे=== भारतात इतर अनेक मध्ययुगीन शहरांपासून औरंगाबादला उभे राहिलेल्या गोष्टींपैकी 52 गोष्टी "गेट्स" आहेत, त्यापैकी प्रत्येक स्थानिक इतिहासाचा किंवा त्याच्याशी संबंध असलेल्या व्यक्ती होत्या. औरंगाबादला "गेट्स ऑफ सिटी" म्हणून मोठ्या प्रमाणात ओळखले जाते. 52 पैकी केवळ 4 मुख्य आणि 9 इतर गेट टिकून आहेत, सर्वात प्रसिद्ध, सर्वात जुने आणि सर्वात मोठ्या निजाम पॅलेस (पॅलेस ऑफ निजाम) जवळ भडकल गेट आहे. वाडीचा किल्ला. सोयगाव शहारा पासुन 4 किमी अंतरावर वडीचा किल्ला आहे येथील निसर्गरम्य वातावरण प्रेक्षणीय आहे. ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} == बाह्य दुवे == * [http://aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.aurangabadmahapalika.org औरंगाबाद महानगरपालिका] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Aurangabad%2C_Maharashtra इंग्लिश विकिपिडीयावर औरंगाबाद] * [http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 गॅझेटीयर] {{NSEW|[[जळगाव]]|[[बीड]]|[[जालना]]|[[अहमदनगर]]|||||}} {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे]] [[वर्ग:मराठवाड्यातील शहरे]] [[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] o6045wz5ljro1c7ongoh4go2pofvy0q 2138946 2138904 2022-07-20T00:57:11Z संतोष गोरे 135680 [[Special:Contributions/2409:4042:2304:A6FE:447E:4C2C:D9E1:9B35|2409:4042:2304:A6FE:447E:4C2C:D9E1:9B35]] ([[User talk:2409:4042:2304:A6FE:447E:4C2C:D9E1:9B35|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:संतोष गोरे|संतोष गोरे]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले. wikitext text/x-wiki {{जिल्हा_शहर|ज=औरंगाबाद जिल्हा|श=औरंगाबाद}} {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = शहर |स्थानिक_नाव=औरंगाबाद <br/><br/> संभाजीनगर |आकाशदेखावा = Meister des Mahâjanaka Jâtaka 001.jpg |आकाशदेखावा_शीर्षक = [[अजिंठा लेणी]] |शोधक_स्थान=right | अक्षांश = 19| अक्षांशमिनिटे =52 | अक्षांशसेकंद = 48 | रेखांश = 75| रेखांशमिनिटे = 19| रेखांशसेकंद = 12 |राज्य_नाव =महाराष्ट्र |जिल्हा=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]] |नेता_पद_१ =महापौर |नेता_नाव_१ = [[नंदकुमार घोडेले]] |नेता_पद_२ = महानगरपालिका आयुक्त |नेता_नाव_२ = आस्तिक कुमार पांडेय |नेता_पद_३ = पोलीस आयुक्त |नेता_नाव_३ = चिरंजीव प्रसाद |उन्नतांश=513 |लोकसंख्या_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_एकूण = ११,७५,११६ |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = <ref name="GOI_2011">{{संकेतस्थळ स्रोत <!-- -->|दुवा = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/2719_PART_B_DCHB_AURANGABAD.pdf २०११|title=DISTRICT CENSUS HANDBOOK AURANGABAD<!-- -->}}</ref> |क्षेत्रफळ_एकूण =138.5 |एसटीडी_कोड = 0240 |पिन_कोड = 431001 |आरटीओ_कोड= MH-20 |संकेतस्थळ = www.aurangabadmahapalika.org |संकेतस्थळ_नाव = औरंगाबाद महापालिका संकेतस्थळ |स्वयंवर्गीत = नाही |इतर_नाव= |टोपणनाव=५२ दारांचे शहर |जवळचे_शहर=अहमदनगर, जालना |लिंग_गुणोत्तर= |लोकसंख्या_मेट्रो= |लोकसंख्या_शहरी= |लोकसंख्या_क्रमांक= |अधिकृत_भाषा=मराठी }} '''औरंगाबाद'''({{Lang-ur|{{Nastaliq|اورنگ‌آباد}}}}) (प्रस्तावित: '''छत्रपती संभाजीनगर'''), हे [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक महत्त्वाचे, मध्यवर्ती, औद्यौगिक केंद्र व ऐतिहासिक पर्यटनकेंद्र आहे. ते [[मराठवाडा]] विभागाचे मुख्यालय आहे. औरंगाबाद हे नाव [[औरंगजेब]] ह्या [[मुघल]] सम्राटाच्या नावावरून त्याच्या मृत्यूनंतर ठेवले गेले असावे. जुने नाव खडकी होते. हे शहर संभाजीनगर नावाने ही ओळखले जाते. औरंगाबादला ५२ दरवाजांचे शहर म्हणून ओळखले जाते. आजही जुन्या औरंगाबाद शहरात अशी अनेक महाद्वारे अर्थात दरवाजे आहेत. मुंबई उच्च न्यायालयाचे खंडपीठ औरंगाबादेत आहे. औरंगाबाद हे जगातले एक सर्वाधिक वेगाने वाढणारे [[औद्योगिक क्रांती|औद्यौगिक]] शहर आहे. हे मराठवाड्याच्या व त्यासोबतच महाराष्ट्र पर्यटनाच्या राजधानीचे शहर आहे.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/news/india/11-Indian-cities-among-worlds-fastest-growing/articleshow/2481744.cms जगाच्या जलदरितीने वाढणाऱ्या शहरांमधील ११ भारतीय शहरे.]</ref> औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''छत्रपती संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय प्रथम [[उद्धव ठाकरे]] यांच्या मंत्रिमंडळात २९ जून २०२२ रोजी आणि तदनंतर १७ जुलै २०२२ रोजी [[एकनाथ शिंदे]] यांच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. पैठण ही सातवाहन राजघराण्याची शाही राजधानी, तसेच दौलताबाद किंवा देवगिरी ही यादव घराण्याची राजधानी, आधुनिक औरंगाबादच्या हद्दीत स्थित आहेत. इ.स. १३०८ मध्ये सुलतान अलाउद्दीन खलजींच्या कारकिर्दीत हा प्रदेश दिल्ली सल्तनतला जोडला गेला होता. १३२७ मध्ये, दिल्ली सल्तनतची राजधानी दिल्लीहून दौलताबाद (सध्याच्या औरंगाबादमध्ये) येथे सुलतान मुहम्मद बिन तुगलकांच्या कारकिर्दीत स्थानांतरित झाली, ज्याने दिल्लीच्या लोकसंख्येचे मोठ्या प्रमाणावर दौलताबाद येथे स्थलांतर करण्याचे आदेश दिले. तथापि, मुहम्मद बिन तुघलक यांनी १33४ मध्ये आपला निर्णय बदलला आणि राजधानी दिल्लीला परत नेली. १४९९ मध्ये, दौलताबाद अहमदनगर सल्तनतचा एक भाग बनला. इथिओपियाचे लष्करी नेते मलिक अंबर यांनी अहमदनगर सल्तनतची राजधानी म्हणून सेवा बजावण्यासाठी आधुनिक औरंगाबादच्या ठिकाणी १६१० मध्ये खडकी नावाचे नवीन शहर स्थापन केले. ते गुलाम म्हणून भारतात आले पण ते गुलाब म्हणून लोकप्रिय पंतप्रधान बनले. अहमदनगर सल्तनतचे मलिक अंबर याच्यानंतर त्याचा मुलगा फतेह खान यांनी नाव बदलून फतेहनगर केले. १६३६ मध्ये औरंगाजेब, जो त्यावेळी डेक्कन प्रांताचा मोगल वाइसरॉय होता, त्यांनी या शहराला मोगल साम्राज्यात जोडले. १६५३ मध्ये औरंगजेबाने शहराचे नाव बदलून "औरंगाबाद" केले आणि त्यास मुगल साम्राज्याच्या डेक्कन प्रदेशाची राजधानी बनविली. १७२४ मध्ये डेक्कनचा मोगल गव्हर्नर निजाम असफ प्रथम, पहिला मोगल साम्राज्यातून निघाला आणि त्याने स्वतःच्या असफ जाही राजवंशाची स्थापना केली. १७६३ मध्ये हैदराबाद शहराकडे त्यांची राजधानी हस्तांतरित होईपर्यंत औरंगाबादला हैदराबादची राजधानी बनवले होते. ब्रिटीश राजवटीत हैदराबाद राज्य एक राजसत्ता बनले आणि १५० वर्षे ते तसे राहिले. १९५५ पर्यंत औरंगाबाद हे हैदराबाद राज्याचा भाग राहिले. १९६० मध्ये औरंगाबाद व मराठी भाषिक मराठवाडा हा महाराष्ट्र राज्याचा एक भाग बनला.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-10-01|title=Marathi language|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Marathi_language&oldid=919061085|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> औरंगाबादचे नामकरन संभाजीनगर करण्याची मागणी आहे. == इतिहास == औरंगाबाद हे शहर ज्या परिसरात वसलेले आहे, त्याचा इतिहास सातवाहन या काळापर्यंत आढळून येतो. विक्रमादित्य राजाच्या काळातही या परिसराचा उल्लेख आहे. सातवाहनाच्या काळात खाम नदीकिनारी अनेक लहान मोठी खेडी होती. त्यापैकी एक असलेले ''खडकी'' हे आजचे औरंगाबाद मानले जाते आहे. सातव्या शतकात या गावाच्या उत्तरेस बुद्धलेणी व विहार खोदण्यात आले. नंतरच्या शतकामध्ये या गावाचा राजतलक किंवा राजतडाग म्हणूनही उल्लेख आढळतो. चौदाव्या शतकापर्यंत या परिसरात देवगिरीच्या यादवांचे राज्य होते. ===सतरावे शतक=== काही इतिहासकारांच्या मते [[इ.स. १६०४|१६०४]] मध्ये [[अहमदनगर|अहमदनगरचा]] निजामशहा मूर्तझा द्वितीय याचा मंत्री मलिक अंबर याने औरंगाबाद हे शहर वसवले आहे. परंतु हे गाव पूर्वीपासूनच अस्तित्वात होते मलिक अंबरने फक्त त्याचे नाव बदलून फतेहपूर ठेवले होते. [[इ.स. १६३४|१६३४]] मध्ये औरंगजेब ह्या (खडकी/फतेहपूर) शहरात दख्खन विभागाचा सुभेदार म्हणून आला. [[इ.स. १६४४|१६४४]] मध्ये तो आग्ऱ्याला परत गेला. त्यानंतर [[इ.स. १६८१|१६८१]] मध्ये औरंगजेब मुघल बादशाह असताना पुन्हा ह्या शहरात आला. [[इ.स. १७०७|१७०७]] मध्ये त्याच्या मृत्यूपर्यंत औरंगजेब इथेच राहिला. औरंगाबाद शहराजवळ असणाऱ्या [[खुलताबाद]] या छोट्याशा गावात औरंगजेबाची कबर आहे. ===अठरावे शतक=== इ.स. १७०७ नंतर औरंगाबादचा ताबा हैदराबादच्या [[निजाम राजवट|निझाम राजवटीकडे]] आला. ===एकोणिसावे शतक=== इ.स. १८८९ मध्ये औरंगाबादेत पहिली कापूस प्रक्रिया गिरणी उभी राहिली, त्यात सातशे जणांना रोजगार मिळाला. ===विसावे शतक=== निझाम राज्यात हैदराबाद-गोदावरी व्हॅली रेल्वेची सुरुवात झाल्यानंतर इ.स. १९०० च्या सुमारास शहर आणि परिसरात अनेक जिनिंग कारखाने सुरू झाले. औरंगाबादला महाविद्यालय सुरू झाले आणि उच्च शिक्षणाची मुहुर्तमेढ रोवली गेली. शहरात पदवीशिक्षण घेतलेल्यांची संख्या वाढली. उद्योगव्यवसायाला प्रारंभ झाला. विसाव्या शतकाच्या मध्यापर्यंत हैदराबाद संस्थांनातही देशाच्या अन्य भागाप्रमाणेच स्वातंत्र्यासाठी चळवळ सुरू झाली होती. हैदराबाद स्टेट कॉंग्रेसच्या नेतृत्वाखाली लढा उभारला गेला. औरंगाबाद हे या लढ्याचे एक केंद्र बनले. हैदराबाद संस्थानाच्या विलीनीकरणानंतर मराठवाड्यासह औरंगाबाद शहर ही भाषिक आधारावर महाराष्ट्राशी जोडण्यात आले. संयुक्त महाराष्ट्राची स्थापना १ मे, १९६०ला झाली. त्या दिवशीपासून औरंगाबाद महाराष्ट्राचा भाग बनले. == संभाजीनगर नामांतर == शिवसेना प्रमुख स्वर्गिय श्री [[बाळ ठाकरे|बाळासाहेब ठाकरे]] यांनी या शहराचे नाव '''संभाजीनगर''' व्हावे अशी ईच्छा व्यक्त केली होती. आणि त्यांनी या शहराला संभाजीनगर नाव दिलेलेच आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.esakal.com/maharashtra/subhash-desai-on-sambhajinagar-temple-reopening-covid-19-pps96|title='संभाजीनगर नावासाठी आम्हाला कुणाच्या परवानगीची गरज नाही'|website=eSakal - Marathi Newspaper|language=mr-IN|access-date=2022-03-18}}</ref> पण ते सरकारी स्तरावर कार्यवाहीत आले नाही. विभागीय आयुक्तांकडे नामांतराबाबतचा प्रस्तावही पाठवण्यात आला आहे असे दिसून् येते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.timesofmaharashtra.com/2021/08/blog-post_545.html|title=औरंगाबादचे संभाजीनगर असे नामांतर करण्याबाबत सुभाष देसाईंचे मोठे विधान - Times of Maharashtra|website=www.timesofmaharashtra.com|access-date=2022-03-18}}</ref> पालकमंत्री सुभाष देसाई यांच्या कडून अधिकृत लेटरहेडवरच आता संभाजीनगरचा अधिकृतपणे उल्लेख केला जात आहे.[https://www.sarkarnama.in/rajya-aurangabad/balasaheb-thackeray-has-named-city-sambhajinagar-now-no-ones-permission-required] मात्र संभाजी नगर असे नामांतर करण्याला काँग्रेस पक्षाने विरोध केल्याचे दिसून येते.[https://www.bbc.com/marathi/india-46152067] २९ जून २०२२ रोजी औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय उद्धव ठाकरेंच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. == भूगोल == {{climate chart |औरंगाबाद |12|29|2.8 |14|32|2.1 |19|36|3.3 |22|38|3.5 |25|39|24.4 |24|34|114.2 |22|30|115.6 |21|29|119.6 |21|30|121.6 |19|32|60.8 |15|30|10.7 |12|28|6.5 |source=[http://weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C एमएसएन वेदर] |float=right |clear=leftt }} भौगोलिकदृष्ट्या औरंगाबाद उत्तर अक्षांश १९°५३'४७" - पूर्व रेखांश ७५°२३'५४" याठिकाणी वसलेले आहे. हे शहर चारही बाजूनीं टेकड्या आणि डोंगरांनी वेढलेले आहे. उत्तरेकडून दक्षिणेकडे असा जमिनीचा उतार आढळून येतो. अनेक लहानलहान टेकड्यांवर शहर वसलेले आहे. त्यामुळे शहरातून अनेक नाले वाहतात. ते दक्षिण- नैर्ऋत्येस वाहात जातात. शहराच्या उत्तरेस डोंगररांग आहे. दक्षिणेसही डोंगर आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यात मध्यम ते भारी स्वरूपाची काळी मृदा आहे जिच्या मध्ये कॅल्शिअम आणि मॅग्नेशिअमचे प्रमाण अधिक आढळून येते. '''तापमान :''' औरंगाबादचे वार्षिक तापमान ९ ते ४० अंश सेल्सिअस दरम्यान असते. शहराला भेट देण्याचा आल्हाददायक काळ हा हिवाळ्यात, ऑक्टोबर ते मार्च दरम्यान आहे.<ref>[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?level=2&showFile=1&gazetteerSqlId=20020423103801&gazetteerMainId=&gazetteerFile2Id=20020423105420&distId=19&gazId=20020422121541&pubYear=&fileExists=1&headingSqlName=General&chapter= महाराष्ट्र शासनाचे संकेतस्थळ]</ref> '''पर्जन्यमान :''' पडत असलेल्या पावसापैकी सर्वाधिक पाऊस जून ते सप्टेंबर या काळात पडतो साधारणपणे ९.० ते ६९३ मिलीमीटर/महिना हे पावसाचे प्रमाण असते. सरासरी वार्षिक पर्जन्यमान हे ७२५ मिलीमीटर असते. {{Infobox Weather |metric_first = yes |single_line = yes |location = Aurangabad |Jan_Hi_°C = 29 |Jan_REC_Hi_°C = |Feb_Hi_°C = 32|Feb_REC_Hi_°C = |Mar_Hi_°C = 36 |Mar_REC_Hi_°C = |Apr_Hi_°C = 38|Apr_REC_Hi_°C = |May_Hi_°C = 38|May_REC_Hi_°C = |Jun_Hi_°C = 34|Jun_REC_Hi_°C = |Jul_Hi_°C = 30|Jul_REC_Hi_°C = |Aug_Hi_°C = 30|Aug_REC_Hi_°C = |Sep_Hi_°C = 29|Sep_REC_Hi_°C = |Oct_Hi_°C = 32|Oct_REC_Hi_°C = |Nov_Hi_°C = 30|Nov_REC_Hi_°C = |Dec_Hi_°C = 28|Dec_REC_Hi_°C = |Year_Hi_°C = 32|Year_REC_Hi_°C = |Jan_Lo_°C =12 |Jan_REC_Lo_°C = |Feb_Lo_°C =14 |Feb_REC_Lo_°C = |Mar_Lo_°C = 19 |Mar_REC_Lo_°C = |Apr_Lo_°C =22 |Apr_REC_Lo_°C = |May_Lo_°C =25 |May_REC_Lo_°C = |Jun_Lo_°C =24 |Jun_REC_Lo_°C = |Jul_Lo_°C =22|Jul_REC_Lo_°C = |Aug_Lo_°C =21|Aug_REC_Lo_°C = |Sep_Lo_°C =21|Sep_REC_Lo_°C = |Oct_Lo_°C =19|Oct_REC_Lo_°C = |Nov_Lo_°C =15 |Nov_REC_Lo_°C = |Dec_Lo_°C =12 |Dec_REC_Lo_°C = |Year_Lo_°C =20 |Year_REC_Lo_°C = <!--**** use mm or cm but not both! ****--> |Jan_Precip_cm = |Jan_Precip_mm =2.8 |Feb_Precip_cm = |Feb_Precip_mm =2.1 |Mar_Precip_cm = |Mar_Precip_mm =3.3 |Apr_Precip_cm = |Apr_Precip_mm =3.5 |May_Precip_cm = |May_Precip_mm =24.4 |Jun_Precip_cm = |Jun_Precip_mm =114.2 |Jul_Precip_cm = |Jul_Precip_mm =115.6 |Aug_Precip_cm = |Aug_Precip_mm =119.6 |Sep_Precip_cm = |Sep_Precip_mm =121.6 |Oct_Precip_cm = |Oct_Precip_mm =60.8 |Nov_Precip_cm = |Nov_Precip_mm =10.7 |Dec_Precip_cm = |Dec_Precip_mm =6.5 |Year_Precip_cm = |Year_Precip_mm =725 |source = weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C MSN Weather |accessdate = 2008-07-26 }} ==शहराची रचना== औरंगाबाद हे ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचे शहर आहे. औरंगाबाद शहरातील ५२ दरवाजे व खिडक्या प्रसिद्ध आहेत. सद्यस्थितीतील यातील अनेक दरवाजे हे शेवटची घटका मोजत आहेत. औरंगाबादला जागतिक महत्त्व आहे. औरंगाबाद या शहराला महाराष्ट्राची पर्यटनाची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. औरंगाबादला राजतडाग, खडकी , फतेहपूर म्हणून सुद्धा ओळखले जाते. औरंगाबाद शहरातील दरवाजे पुढील प्रमाणे आहेत. भडकल गेट, मकई गेट, दिल्ली गेट, रोशन गेट, पैठण गेट, रंगीन दरवाजा, कटकट गेट, जाफर गेट, बारापुला गेट, नौबत गेट, हाथी गेट, नूर गेट इ. आहेत. सध्या काही दरवाजे हे इतिहास जमा झाले आहेत. एकूण ५२ पैकी २१ दरवाजे व १ खिडकी उभी आहेत. औरंगाबादचे विशेष असे की या शहराला ५२ दरवाजे, ५२ खिडक्या आणि ५२ पुरे (बेगमपुरा, उस्मानपुरा इ.) होते. == प्रशासकीय व्यवस्था == औरंगाबाद महानगरपालिका ही औरंगाबाद शहराचा कारभार पाहणारी स्थानिक स्वराज्य संस्था आहे. एकूण आठ झोन मध्ये ११८ वॉर्डात महानगरपालिका क्षेत्राची विभागणी झाली आहे. शहरालगतच्या लष्कराच्या ताब्यातील परिसराचा कारभार पाहण्यासाठी औरंगाबाद छावणी मंडळ (कॅन्टोन्मेंट बोर्ड) ही संस्था अस्तित्वात आहे. ===लोकसभा, विधानसभेत प्रतिनिधित्व=== औरंगाबाद लोकसभा मतदारसंघात संपूर्ण औरंगाबाद शहराचा समावेश होतो. महाराष्ट्राच्या विधानसभेच्या तीन जागा औरंगाबाद महानगरपालिका क्षेत्रात प्रामुख्याने आहेत. औरंगाबाद (पूर्व) औरंगाबाद (मध्य) आणि औरंगाबाद (पश्चिम) अशी या तीनही विधानसभा मतदारसंघांची नावे आहेत {| class="wikitable" |+ औरंगाबादचे लोकप्रतिनिधी ! लोकसभा मतदारसंघ !! विधानसभा औरंगाबाद पूर्व || विधानसभा औरंगाबाद मध्य || विधानसभा औरंगाबाद पश्चिम |- | खासदार [[इम्तियाज जलील]]|| आमदार [[अतुल सावे ]]|| आमदार [[प्रदीप जैस्वाल]] || आमदार [[संजय शिरसाट]] |} == अर्थव्यवस्था == [[File:Prozone-mall-aurangabad1.jpg|thumbnail|प्रोझोन मॉल औरंगाबाद]] गुजरात आणि सिंधमधील व्यापारी ठाण्यांना दक्षिण भारताच्या व्यापारी केंद्रांशी जोडणारा महत्त्वाचा मार्ग औरंगाबादहून जात होता. याच मार्गावरचा महत्त्वाचा थांबा म्हणून औरंगाबाद विकसित झाले असावे असे मानता येते. शहरात गुजराती व्यापारी समाजाचे वास्तव्य ऐतिहासिक काळापासून आहे. कापूस लोकर आणि वनस्पतीजन्य तेलांचा व्यवसाय इथे ऐतिहासिक काळापासून चालतो कापूस आणि रेशीम यांच्या एकत्रीकरणातून तयार झालेल्या हिमरू नावाच्या वस्त्रप्रकारासाठी औरंगाबाद ओळखले जाते. पैठणी या नावाने आजही लोकप्रिय असलेल्या रेशमी साड्यांचे उत्पादनही औरंगाबाद परिसरात मोठ्या प्रमाणात होई. पैठण या औरंगाबादच्या जवळच्या गावाच्या नावावरूनच या प्रकाराचे नाव पडले. हिमरू शाली आणि पैठण्यांच्या व्यवसायाची कालौघात बरीच पडझड झाली असली तर औरंगाबाद सिल्क मिल्स आणि स्टॅंडर्ड सिल्क मिल्स सारख्या उद्योगांमध्ये आजही रेशमी आणि हिमरू वस्त्रांचे उत्पादन चालते. औरंगाबादेमध्ये औद्यौगिक वसाहती १९७० च्या दशकात सुरू झाल्या. === उद्योगधंदे === येथील एमआयडीसी (महाराष्ट्र इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेन्ट काॅर्पोरेशन) बरीच मोठी असून येथे स्वयंचलित वाहने आणि वाहनांचे सुटे भाग, घरातील वापराच्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, बिअर आणि व्हिस्की, चामडे, औषधनिर्मिती, रबर, बी-बियाणे आणि कीटकनाशके ही औरंगाबादेतील प्रमुख उत्पादने होत. निर्लेप, लुपिन लॅबोरेटरी, ग्रीव्ह्ज कॉटन लिमिटेड, गरवारे पॉलिस्टर्स, औरंगाबाद सिल्क मिल्स, केविल सोल्यूशन इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड यांचे प्रकल्प आहेत. शिवाय अनेक भारतीय आणि परदेशी बहुराष्ट्रीय कंपन्या आणि उद्योगसमूहांचे कारखाने औरंगाबादेत आहेत. अनेक नवीन उद्योग उभे राहत आहेत. ही एमआयडीसी पुणे रस्त्यावर आहे. {{col-begin}} {{col-5}} * [[व्हीडिओकॉन]] * [[Škoda India|स्कोडा ऑटो]] * [[वाॅकहार्ट]] * [[जॉन्सन ॲन्ड जॉन्सन]] * [[सीमेन्स]] {{col-break}} * [[गुड ईयर टायर व रबर कंपनी]] * [[बजाज ऑटो लिमिटेड]] * [[कोलगेट-पामोलिव्ह]] * [[केनस्टार]] * [[एंड्रेस हौजर]] * [[व्हिजन पेट्रोकेमिकल्स]] {{col-end}} * [[गरवारे]] * [[अजंता फार्मा]] * [[लुपिन फार्मा]] * [[विप्रो]] * [[एंडुअरन्स सिस्टिम्स]] * [[ऋचा इंजिनिअरिंग]] * कॅनपॅक * इंडोजर्मन टूलरूम प्रोझॉन मॉल येथील मोठा बाजार आहे. ==सांस्कृतिक जीवन== ===साहित्य=== जेष्ठ साहित्यिक [[रा.रं.बोराडे]], कवी वीरा राठोड, कविवर्य [[प्रा.दासू वैद्य]], बालकवी [[गणेश घुले]] आदी अनेक नावे उल्लेखनीय आहेत. === नाट्य === ज्याप्रमाणे औरंगाबाद जिल्ह्यान पर्यटनाच्या दृष्टीतून अनेकांच्या भुवया उंचावल्या त्याच औरंगाबादने कितेक वर्षांपासून नाट्य व सिने क्षेत्रात आपलं वर्चस्व कायम अव्वल स्थानी राखून आहे. सुप्रसिद्ध साहित्यिक अजित दळवी द्वारा लिखित अनेक नाटकांनी महाराष्ट्रातील जनसामान्यांच्या मनावर कोरलीत. अलिकडे त्यांनी "कायद्याचे बोला" या चित्रपटाची पटकथा लिहीली. शिवाय [[प्रतिक्षा लोणकर]], [[चंद्रकांत कुलकर्णी]], [[मकरंद अनासपुरे]], चला हवा फेम [[योगेश सिरसाठ]], बाळू मामांच्या नावाने चांगभल, स्वराज्य रक्षक संभाजी या मालिकेतून प्रेक्षकांच्या मनावर अधिराज्य गाजवणारा [[रोहित देशमुख]], राजा राणीची ग जोडी फेम [[शैलेश कोरडे]], [[मंजिरी पवार]], [[दिपक अंभुरे]], [[प्रविण डाळिंबीकर]], [[रमाकांत भालेराव]], [[प्राजक्ता सुपेकर]], [[सुनील कांबळे]], आदी दिग्गज कलावंतानी आपल्या करीयरची सुरुवात औरंगाबादेपासून केली आणि मग ते मुंबईला चमकले. त्याआधी, कुमार देशमुख, आलोक चौधरी, विजय दिवाण, त्र्यंबक महाजन अशा अनेक नामवंत कलाकारांनी राज्य नाट्य स्पर्धा, कामगार राज्य नाट्य स्पर्धा गाजवलेल्या व अनेकदा जिंकल्यातही. '[[व-हाड निघालंय लंडनला]]' या विश्वविक्रमी नाटकाचे सर्वेसर्वा [[लक्ष्मण देशपांडे|लक्ष्मणराव देशपांडे]] हेही औरंगाबादचे रहिवासी होते. ===संगीत=== ===चित्र-शिल्प=== ==वाहतूक== ===हवाई वाहतूक=== औरंगाबाद आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे चिकलठाणा येथे स्थित आहे. येथून हैदराबाद, दिल्ली, उदैपूर, मुंबई, जयपूर, पुणे आणि नागपूर साठी विमान सेवा उपलब्ध आहे. २००८ पासून हज्ज यात्रा साठी विमान सेवा उपलब्ध झाली आहे. सद्यस्थितीत विमानतळाच्या इमारतीचे नवीनीकरण करण्यात आले आहे. विमानतळ औरंगाबाद शहराच्या मध्यवर्ती बसस्थानकापासून १० कि.मी. अंतरावर आहे. ===रेल्वे वाहतूक=== औरंगाबाद (स्टेशन कोड:AWB) हे दक्षिण-मध्य रेल्वेच्या नांदेड विभागाच्या सिकंदराबाद-मनमाड ब्रॉ़डगेज लोहमार्गावर असलेले एक रेल्वे-स्थानक आहे. औरंगाबाद पासून नांदेड, मुंबई, दिल्ली, हैदराबाद, शिर्डी, नागपूर, नाशिक, पुणे, अमृतसर, अंबाला, निझामाबाद, कुर्नुल, रेनिगुंटा, विशाखापट्टनम्, इरोडे, मदुराई, भोपाळ, ग्वालियर, वडोदरा, चेन्नई, तिरुपती, रामेश्वरम , अहमदाबाद आणि राजकोटपर्यंत रेल्वे-सेवा उपलब्ध आहे. ===रस्ते वाहतूक=== औरंगाबाद महाराष्ट्र आणि इतर राज्यांत विविध प्रमुख शहरे रस्त्यांनी जोडले आहे.राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक २११ हा शहरातूनच जातो.जालना, पुणे, अहमदनगर, नांदेड, नागपूर, बीड आणि मुंबई ही शहरे रस्त्याने जोडलेली आहेत आणि हा मार्ग सध्या राष्ट्रीय महामार्ग मानक चार लेन रोड मध्ये बदलविल्या जात आहे. नवीन नागपूर-औरंगाबाद-मुंबई एक्सप्रेस हायवे देखील विकसित केला जात आहे. औरंगाबाद येथून शिर्डी येथे जाता येते, रस्ताने हे अंतर ८५ कि.मी. एवढे आहे. == प्रसिद्ध शिक्षण संस्था == === विद्यापीठ === औरंगाबादमध्ये दोन विद्यापीठे आहेत — [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] आणि [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]]. [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] हे विद्यापीठ मराठवाड्यातील [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]], [[जालना जिल्हा|जालना]], [[बीड जिल्हा|बीड]], [[उस्मानाबाद जिल्हा|उस्मानाबाद]] या जिल्ह्यात असलेल्या शासकीय मान्यताप्राप्त संस्थांचा कारभार पाहाते. [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]] यांनी वेरूळ-अजिंठ्यालगतच औरंगाबाद परिसरात एक मोठे शिक्षण, ज्ञानकेंद्र उभारण्याची योजना आखली होती. प्रामुख्याने आधुनिक शिक्षणापासून वंचित राहिलेल्या समाजातील बहुसंख्यकांसाठी हे नियोजन होते. औरंगाबाद शहराजवळच्या भागाचे [[नागसेनवन]] असे नामकरण करून तेथे पीपल्स एज्युकेशन सोसायटीच्या [[मिलिंद महाविद्यालय]]ाची स्थापना त्यांनी केली. याच परिसरात भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर मराठवाडा विद्यापीठ स्थापन करण्यात आले. पुढे [[नामांतर आंदोलन|नामांतराच्या लढ्यानंतर]] [[शरद पवार]] मुख्यमंत्री असताना महाराष्ट्र शासनाने "मराठवाडा विद्यापीठ" याचे नाव बदलून "डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ" असे केले. या विद्यापीठाच्या परिसरामध्ये १६व्या शतकातील पहाडसिंग याने बांधलेला [[सोनेरी महाल]] आहे. त्यासोबत फुटा मकबरा व काही जुन्या वस्तू आहेत. [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]] हे औरंगाबाद एक राज्य विद्यापीठ आहे. महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ अधिनियम, २०१४ च्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकारद्वारे २०१७ मध्ये स्थापण करण्यात आले. हे मुंबई व नागपूर नंतर राज्यातील तिसरे आणि अंतिम राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. हे भारताच्या २१व्या क्रमांकाचे राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. {{multicol}} === अभियांत्रिकी === * [http://www.dietms.org/ म. शि. प्र. मं. संचालित देवगिरी अभियांत्रिकी महाविद्यालय] * [http://www.mit.asia/ एम.आय.टी महाविद्यालय] * [[शासकीय अभियांत्रिकी महाविद्यालय, औरंगाबाद|शासकिय अभियांत्रिकी महविद्यालय]] * [http://www.mitindia.net/web/ मराठवाडा प्राद्यौगिकी संस्था ] * [http://www.jnec.ac.in/ म.गा.मि. जवाहरलाल नेहरु अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.pescoe.ac.in/ पी.ई.एस. अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [http://www.hitechengg.org/ हायटेक इंस्टीटूट आफ टेक्नोलॉजी, अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.eescoet.org/ईसीईटी-एव्हरेस्ट कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी] {{multicol-break}} === वैद्यकीय === * शासकीय वैद्यकीय महविद्यालय व शासकीय कर्क रोग रुग्णालय औरंगाबाद * म.गा.मि. वैद्यकीय महविद्यालय * शासकीय दंतविद्या महाविद्यालय * भगवान होमियोपेथिक महाविद्यालय * फोस्टर डेव्हलपमेंट होमियोपेथिक महाविद्यालय् * वाय. बी. चव्हाण कॉलेज ऑफ फार्मसी {{multicol-break}} === कला, वाणिज्य आणि विज्ञान === * सरस्वती भुवन महविद्यालय * देवगिरी महविद्यालय * विवेकानंद महविद्यालय * पंडित जवाहरलाल नेहरु महाविद्यालय * डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर महाविद्यालय * मौलाना आझाद महाविद्यालय * वसंतराव नाईक महाविद्यालय * छत्रपती शिवाजी महाविद्यालय * [[मिलिंद महाविद्यालय]] * शासकीय महाविद्यालय * माणिकचंद पहाडे विधि महाविद्यालय * महात्मा गांधी मिशन वैद्यकीय महाविद्यालय * मराठवाडा इन्स्टिटयूट ऑफ टेक्नॉलॉजी * [http://www.ykmaurangabad.org यशवंत कला महाविद्यालय] === मॅनेजमेन्ट कॉलेज === * मराठवाडा इन्स्टीटयूट ऑफ मॅनेजमेन्ट & रिसर्च * महात्मा गांधी मिशन इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * राजर्षी शाहू इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * देवगिरी इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * मौलाना आ़झाद इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट ===== हॉस्पिटल ===== * श्रद्धा हास्पिटल * कमलनयन बजाज हॉस्पिटल * सेठ नंदलाल धुत हॉस्पिटल * एम.जि.एम वैद्यकीय महविद्यालय व हॉस्पिटल * हेडगेवार हॉस्पिटल * माणिक हॉस्पिटल आणि रिसचॅ सेंटर * सिंघमा हॉस्पिटल * दुनाखे हॉस्पिटल * सिटी केयर हॉस्पिटल * सरकारी कैंसर हॉस्पिटल * मॉस्क हॉस्पिटल * लिलावती हॉस्पिटल * गोल्डन केयर हॉस्पिटल * रोपळेकर हॉस्पिटल * आधार क्रिटिकल हॉस्पिटल * ब्रैन हॉस्पिटल * चौबे हॉस्पिटल * साई युरोलॉजी हॉस्पिटल * साई हॉस्पिटल * डागा हॉस्पिटल * न्यु लाईफ हॉस्पिटल * पाटिल हॉस्पिटल * डॉ.काळबांडे हॉस्पिटल * प्यासिफिक हॉस्पिटल * आयकान हॉस्पिटल * शासकीय वैदकीय महाविद्यालय व रुग्णालय घाटी * औरंगाबाद जिल्हा सामान्य रुग्णालय चिकलठाणा औरंगाबाद * शासकीय कर्करोग रुग्णालय औरंगाबाद {{multicol-end}} == प्रेक्षणीय स्थळे == {{multicol}} * [[सिद्धार्थ उद्यान व प्राणी संग्रहालय]] * [[घृष्णेश्वर मंदिर]] ([[ज्योतिर्लिंग]]) * [[बीबी का मकबरा]] * [[औरंगाबाद लेणी]] * [[पाणचक्की]] * [[सोनेरी महाल]] * [[अंतुर किल्ला]] * [[गौताळा अभयारण्य]] * [[पितळखोरे लेणी]] {{multicol-break}} * [[खुल्ताबाद]] * व्हॅली ऑफ सेन्ट्स <small>¥1</small> * दरवाजे <small>¥2</small> * [[गौताळा अभयारण्य]] * म्हैसमाळ * संत ज्ञानेश्वर उद्यान * [[पैठण]] * जायकवाडी धरण पक्षी अभयारण्य {{multicol-break}} [[चित्र:bibika.jpg|thumb|बीबी का मकबरा]] {{multicol-end}} <small> ¥1 - इथे अंदाजे १५०० सुफी संतांना दफनविण्यात आलेले आहे{{संदर्भ हवा}} देवगड - दत्ताचे देवस्थान औरंगाबाद लेणी बुद्ध लेणी ¥2 - मुघल शासनकाळात औरंगाबादला ४ मुख्य व ९ इतर दरवाजे होते. यातील पैठण गेट आणि रोशन गेट प्रसिद्ध आहेत </small> * प्रोझोन मॉल * डी मार्ट मॉल * रिलायन्स मॉल हॉस्पिटल घाटी - मराठवाड्यातील सर्वात मोठे शासकीय रूग्णालय. याठिकाणी विदर्भ, खानदेशातील रूग्णही उपचारासाठी येतात. तसेच अद्यावत सुविधा आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून उपचार पद्धती केली जाते. ===दरवाजे=== भारतात इतर अनेक मध्ययुगीन शहरांपासून औरंगाबादला उभे राहिलेल्या गोष्टींपैकी 52 गोष्टी "गेट्स" आहेत, त्यापैकी प्रत्येक स्थानिक इतिहासाचा किंवा त्याच्याशी संबंध असलेल्या व्यक्ती होत्या. औरंगाबादला "गेट्स ऑफ सिटी" म्हणून मोठ्या प्रमाणात ओळखले जाते. 52 पैकी केवळ 4 मुख्य आणि 9 इतर गेट टिकून आहेत, सर्वात प्रसिद्ध, सर्वात जुने आणि सर्वात मोठ्या निजाम पॅलेस (पॅलेस ऑफ निजाम) जवळ भडकल गेट आहे. वाडीचा किल्ला. सोयगाव शहारा पासुन 4 किमी अंतरावर वडीचा किल्ला आहे येथील निसर्गरम्य वातावरण प्रेक्षणीय आहे. ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} == बाह्य दुवे == * [http://aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.aurangabadmahapalika.org औरंगाबाद महानगरपालिका] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Aurangabad%2C_Maharashtra इंग्लिश विकिपिडीयावर औरंगाबाद] * [http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 गॅझेटीयर] {{NSEW|[[जळगाव]]|[[बीड]]|[[जालना]]|[[अहमदनगर]]|||||}} {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे]] [[वर्ग:मराठवाड्यातील शहरे]] [[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] 0z8b9l2lv83e515b2f2xmd9o4owom1f 2138966 2138946 2022-07-20T04:48:22Z 106.193.144.3 नवीन नाव टाकले wikitext text/x-wiki {{जिल्हा_शहर|ज=संभाजीनगर जिल्हा|श=संभाजी नगर}} {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = शहर |स्थानिक_नाव=औरंगाबाद <br/><br/> संभाजीनगर |आकाशदेखावा = Meister des Mahâjanaka Jâtaka 001.jpg |आकाशदेखावा_शीर्षक = [[अजिंठा लेणी]] |शोधक_स्थान=right | अक्षांश = 19| अक्षांशमिनिटे =52 | अक्षांशसेकंद = 48 | रेखांश = 75| रेखांशमिनिटे = 19| रेखांशसेकंद = 12 |राज्य_नाव =महाराष्ट्र |जिल्हा=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]] |नेता_पद_१ =महापौर |नेता_नाव_१ = [[नंदकुमार घोडेले]] |नेता_पद_२ = महानगरपालिका आयुक्त |नेता_नाव_२ = आस्तिक कुमार पांडेय |नेता_पद_३ = पोलीस आयुक्त |नेता_नाव_३ = चिरंजीव प्रसाद |उन्नतांश=513 |लोकसंख्या_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_एकूण = ११,७५,११६ |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = <ref name="GOI_2011">{{संकेतस्थळ स्रोत <!-- -->|दुवा = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/2719_PART_B_DCHB_AURANGABAD.pdf २०११|title=DISTRICT CENSUS HANDBOOK AURANGABAD<!-- -->}}</ref> |क्षेत्रफळ_एकूण =138.5 |एसटीडी_कोड = 0240 |पिन_कोड = 431001 |आरटीओ_कोड= MH-20 |संकेतस्थळ = www.aurangabadmahapalika.org |संकेतस्थळ_नाव = औरंगाबाद महापालिका संकेतस्थळ |स्वयंवर्गीत = नाही |इतर_नाव= |टोपणनाव=५२ दारांचे शहर |जवळचे_शहर=अहमदनगर, जालना |लिंग_गुणोत्तर= |लोकसंख्या_मेट्रो= |लोकसंख्या_शहरी= |लोकसंख्या_क्रमांक= |अधिकृत_भाषा=मराठी }} '''औरंगाबाद'''({{Lang-ur|{{Nastaliq|اورنگ‌آباد}}}}) (प्रस्तावित: '''छत्रपती संभाजीनगर'''), हे [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक महत्त्वाचे, मध्यवर्ती, औद्यौगिक केंद्र व ऐतिहासिक पर्यटनकेंद्र आहे. ते [[मराठवाडा]] विभागाचे मुख्यालय आहे. औरंगाबाद हे नाव [[औरंगजेब]] ह्या [[मुघल]] सम्राटाच्या नावावरून त्याच्या मृत्यूनंतर ठेवले गेले असावे. जुने नाव खडकी होते. हे शहर संभाजीनगर नावाने ही ओळखले जाते. औरंगाबादला ५२ दरवाजांचे शहर म्हणून ओळखले जाते. आजही जुन्या औरंगाबाद शहरात अशी अनेक महाद्वारे अर्थात दरवाजे आहेत. मुंबई उच्च न्यायालयाचे खंडपीठ औरंगाबादेत आहे. औरंगाबाद हे जगातले एक सर्वाधिक वेगाने वाढणारे [[औद्योगिक क्रांती|औद्यौगिक]] शहर आहे. हे मराठवाड्याच्या व त्यासोबतच महाराष्ट्र पर्यटनाच्या राजधानीचे शहर आहे.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/news/india/11-Indian-cities-among-worlds-fastest-growing/articleshow/2481744.cms जगाच्या जलदरितीने वाढणाऱ्या शहरांमधील ११ भारतीय शहरे.]</ref> औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''छत्रपती संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय प्रथम [[उद्धव ठाकरे]] यांच्या मंत्रिमंडळात २९ जून २०२२ रोजी आणि तदनंतर १७ जुलै २०२२ रोजी [[एकनाथ शिंदे]] यांच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. पैठण ही सातवाहन राजघराण्याची शाही राजधानी, तसेच दौलताबाद किंवा देवगिरी ही यादव घराण्याची राजधानी, आधुनिक औरंगाबादच्या हद्दीत स्थित आहेत. इ.स. १३०८ मध्ये सुलतान अलाउद्दीन खलजींच्या कारकिर्दीत हा प्रदेश दिल्ली सल्तनतला जोडला गेला होता. १३२७ मध्ये, दिल्ली सल्तनतची राजधानी दिल्लीहून दौलताबाद (सध्याच्या औरंगाबादमध्ये) येथे सुलतान मुहम्मद बिन तुगलकांच्या कारकिर्दीत स्थानांतरित झाली, ज्याने दिल्लीच्या लोकसंख्येचे मोठ्या प्रमाणावर दौलताबाद येथे स्थलांतर करण्याचे आदेश दिले. तथापि, मुहम्मद बिन तुघलक यांनी १33४ मध्ये आपला निर्णय बदलला आणि राजधानी दिल्लीला परत नेली. १४९९ मध्ये, दौलताबाद अहमदनगर सल्तनतचा एक भाग बनला. इथिओपियाचे लष्करी नेते मलिक अंबर यांनी अहमदनगर सल्तनतची राजधानी म्हणून सेवा बजावण्यासाठी आधुनिक औरंगाबादच्या ठिकाणी १६१० मध्ये खडकी नावाचे नवीन शहर स्थापन केले. ते गुलाम म्हणून भारतात आले पण ते गुलाब म्हणून लोकप्रिय पंतप्रधान बनले. अहमदनगर सल्तनतचे मलिक अंबर याच्यानंतर त्याचा मुलगा फतेह खान यांनी नाव बदलून फतेहनगर केले. १६३६ मध्ये औरंगाजेब, जो त्यावेळी डेक्कन प्रांताचा मोगल वाइसरॉय होता, त्यांनी या शहराला मोगल साम्राज्यात जोडले. १६५३ मध्ये औरंगजेबाने शहराचे नाव बदलून "औरंगाबाद" केले आणि त्यास मुगल साम्राज्याच्या डेक्कन प्रदेशाची राजधानी बनविली. १७२४ मध्ये डेक्कनचा मोगल गव्हर्नर निजाम असफ प्रथम, पहिला मोगल साम्राज्यातून निघाला आणि त्याने स्वतःच्या असफ जाही राजवंशाची स्थापना केली. १७६३ मध्ये हैदराबाद शहराकडे त्यांची राजधानी हस्तांतरित होईपर्यंत औरंगाबादला हैदराबादची राजधानी बनवले होते. ब्रिटीश राजवटीत हैदराबाद राज्य एक राजसत्ता बनले आणि १५० वर्षे ते तसे राहिले. १९५५ पर्यंत औरंगाबाद हे हैदराबाद राज्याचा भाग राहिले. १९६० मध्ये औरंगाबाद व मराठी भाषिक मराठवाडा हा महाराष्ट्र राज्याचा एक भाग बनला.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-10-01|title=Marathi language|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Marathi_language&oldid=919061085|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> औरंगाबादचे नामकरन संभाजीनगर करण्याची मागणी आहे. == इतिहास == औरंगाबाद हे शहर ज्या परिसरात वसलेले आहे, त्याचा इतिहास सातवाहन या काळापर्यंत आढळून येतो. विक्रमादित्य राजाच्या काळातही या परिसराचा उल्लेख आहे. सातवाहनाच्या काळात खाम नदीकिनारी अनेक लहान मोठी खेडी होती. त्यापैकी एक असलेले ''खडकी'' हे आजचे औरंगाबाद मानले जाते आहे. सातव्या शतकात या गावाच्या उत्तरेस बुद्धलेणी व विहार खोदण्यात आले. नंतरच्या शतकामध्ये या गावाचा राजतलक किंवा राजतडाग म्हणूनही उल्लेख आढळतो. चौदाव्या शतकापर्यंत या परिसरात देवगिरीच्या यादवांचे राज्य होते. ===सतरावे शतक=== काही इतिहासकारांच्या मते [[इ.स. १६०४|१६०४]] मध्ये [[अहमदनगर|अहमदनगरचा]] निजामशहा मूर्तझा द्वितीय याचा मंत्री मलिक अंबर याने औरंगाबाद हे शहर वसवले आहे. परंतु हे गाव पूर्वीपासूनच अस्तित्वात होते मलिक अंबरने फक्त त्याचे नाव बदलून फतेहपूर ठेवले होते. [[इ.स. १६३४|१६३४]] मध्ये औरंगजेब ह्या (खडकी/फतेहपूर) शहरात दख्खन विभागाचा सुभेदार म्हणून आला. [[इ.स. १६४४|१६४४]] मध्ये तो आग्ऱ्याला परत गेला. त्यानंतर [[इ.स. १६८१|१६८१]] मध्ये औरंगजेब मुघल बादशाह असताना पुन्हा ह्या शहरात आला. [[इ.स. १७०७|१७०७]] मध्ये त्याच्या मृत्यूपर्यंत औरंगजेब इथेच राहिला. औरंगाबाद शहराजवळ असणाऱ्या [[खुलताबाद]] या छोट्याशा गावात औरंगजेबाची कबर आहे. ===अठरावे शतक=== इ.स. १७०७ नंतर औरंगाबादचा ताबा हैदराबादच्या [[निजाम राजवट|निझाम राजवटीकडे]] आला. ===एकोणिसावे शतक=== इ.स. १८८९ मध्ये औरंगाबादेत पहिली कापूस प्रक्रिया गिरणी उभी राहिली, त्यात सातशे जणांना रोजगार मिळाला. ===विसावे शतक=== निझाम राज्यात हैदराबाद-गोदावरी व्हॅली रेल्वेची सुरुवात झाल्यानंतर इ.स. १९०० च्या सुमारास शहर आणि परिसरात अनेक जिनिंग कारखाने सुरू झाले. औरंगाबादला महाविद्यालय सुरू झाले आणि उच्च शिक्षणाची मुहुर्तमेढ रोवली गेली. शहरात पदवीशिक्षण घेतलेल्यांची संख्या वाढली. उद्योगव्यवसायाला प्रारंभ झाला. विसाव्या शतकाच्या मध्यापर्यंत हैदराबाद संस्थांनातही देशाच्या अन्य भागाप्रमाणेच स्वातंत्र्यासाठी चळवळ सुरू झाली होती. हैदराबाद स्टेट कॉंग्रेसच्या नेतृत्वाखाली लढा उभारला गेला. औरंगाबाद हे या लढ्याचे एक केंद्र बनले. हैदराबाद संस्थानाच्या विलीनीकरणानंतर मराठवाड्यासह औरंगाबाद शहर ही भाषिक आधारावर महाराष्ट्राशी जोडण्यात आले. संयुक्त महाराष्ट्राची स्थापना १ मे, १९६०ला झाली. त्या दिवशीपासून औरंगाबाद महाराष्ट्राचा भाग बनले. == संभाजीनगर नामांतर == शिवसेना प्रमुख स्वर्गिय श्री [[बाळ ठाकरे|बाळासाहेब ठाकरे]] यांनी या शहराचे नाव '''संभाजीनगर''' व्हावे अशी ईच्छा व्यक्त केली होती. आणि त्यांनी या शहराला संभाजीनगर नाव दिलेलेच आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.esakal.com/maharashtra/subhash-desai-on-sambhajinagar-temple-reopening-covid-19-pps96|title='संभाजीनगर नावासाठी आम्हाला कुणाच्या परवानगीची गरज नाही'|website=eSakal - Marathi Newspaper|language=mr-IN|access-date=2022-03-18}}</ref> पण ते सरकारी स्तरावर कार्यवाहीत आले नाही. विभागीय आयुक्तांकडे नामांतराबाबतचा प्रस्तावही पाठवण्यात आला आहे असे दिसून् येते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.timesofmaharashtra.com/2021/08/blog-post_545.html|title=औरंगाबादचे संभाजीनगर असे नामांतर करण्याबाबत सुभाष देसाईंचे मोठे विधान - Times of Maharashtra|website=www.timesofmaharashtra.com|access-date=2022-03-18}}</ref> पालकमंत्री सुभाष देसाई यांच्या कडून अधिकृत लेटरहेडवरच आता संभाजीनगरचा अधिकृतपणे उल्लेख केला जात आहे.[https://www.sarkarnama.in/rajya-aurangabad/balasaheb-thackeray-has-named-city-sambhajinagar-now-no-ones-permission-required] मात्र संभाजी नगर असे नामांतर करण्याला काँग्रेस पक्षाने विरोध केल्याचे दिसून येते.[https://www.bbc.com/marathi/india-46152067] २९ जून २०२२ रोजी औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय उद्धव ठाकरेंच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. == भूगोल == {{climate chart |औरंगाबाद |12|29|2.8 |14|32|2.1 |19|36|3.3 |22|38|3.5 |25|39|24.4 |24|34|114.2 |22|30|115.6 |21|29|119.6 |21|30|121.6 |19|32|60.8 |15|30|10.7 |12|28|6.5 |source=[http://weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C एमएसएन वेदर] |float=right |clear=leftt }} भौगोलिकदृष्ट्या औरंगाबाद उत्तर अक्षांश १९°५३'४७" - पूर्व रेखांश ७५°२३'५४" याठिकाणी वसलेले आहे. हे शहर चारही बाजूनीं टेकड्या आणि डोंगरांनी वेढलेले आहे. उत्तरेकडून दक्षिणेकडे असा जमिनीचा उतार आढळून येतो. अनेक लहानलहान टेकड्यांवर शहर वसलेले आहे. त्यामुळे शहरातून अनेक नाले वाहतात. ते दक्षिण- नैर्ऋत्येस वाहात जातात. शहराच्या उत्तरेस डोंगररांग आहे. दक्षिणेसही डोंगर आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यात मध्यम ते भारी स्वरूपाची काळी मृदा आहे जिच्या मध्ये कॅल्शिअम आणि मॅग्नेशिअमचे प्रमाण अधिक आढळून येते. '''तापमान :''' औरंगाबादचे वार्षिक तापमान ९ ते ४० अंश सेल्सिअस दरम्यान असते. शहराला भेट देण्याचा आल्हाददायक काळ हा हिवाळ्यात, ऑक्टोबर ते मार्च दरम्यान आहे.<ref>[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?level=2&showFile=1&gazetteerSqlId=20020423103801&gazetteerMainId=&gazetteerFile2Id=20020423105420&distId=19&gazId=20020422121541&pubYear=&fileExists=1&headingSqlName=General&chapter= महाराष्ट्र शासनाचे संकेतस्थळ]</ref> '''पर्जन्यमान :''' पडत असलेल्या पावसापैकी सर्वाधिक पाऊस जून ते सप्टेंबर या काळात पडतो साधारणपणे ९.० ते ६९३ मिलीमीटर/महिना हे पावसाचे प्रमाण असते. सरासरी वार्षिक पर्जन्यमान हे ७२५ मिलीमीटर असते. {{Infobox Weather |metric_first = yes |single_line = yes |location = Aurangabad |Jan_Hi_°C = 29 |Jan_REC_Hi_°C = |Feb_Hi_°C = 32|Feb_REC_Hi_°C = |Mar_Hi_°C = 36 |Mar_REC_Hi_°C = |Apr_Hi_°C = 38|Apr_REC_Hi_°C = |May_Hi_°C = 38|May_REC_Hi_°C = |Jun_Hi_°C = 34|Jun_REC_Hi_°C = |Jul_Hi_°C = 30|Jul_REC_Hi_°C = |Aug_Hi_°C = 30|Aug_REC_Hi_°C = |Sep_Hi_°C = 29|Sep_REC_Hi_°C = |Oct_Hi_°C = 32|Oct_REC_Hi_°C = |Nov_Hi_°C = 30|Nov_REC_Hi_°C = |Dec_Hi_°C = 28|Dec_REC_Hi_°C = |Year_Hi_°C = 32|Year_REC_Hi_°C = |Jan_Lo_°C =12 |Jan_REC_Lo_°C = |Feb_Lo_°C =14 |Feb_REC_Lo_°C = |Mar_Lo_°C = 19 |Mar_REC_Lo_°C = |Apr_Lo_°C =22 |Apr_REC_Lo_°C = |May_Lo_°C =25 |May_REC_Lo_°C = |Jun_Lo_°C =24 |Jun_REC_Lo_°C = |Jul_Lo_°C =22|Jul_REC_Lo_°C = |Aug_Lo_°C =21|Aug_REC_Lo_°C = |Sep_Lo_°C =21|Sep_REC_Lo_°C = |Oct_Lo_°C =19|Oct_REC_Lo_°C = |Nov_Lo_°C =15 |Nov_REC_Lo_°C = |Dec_Lo_°C =12 |Dec_REC_Lo_°C = |Year_Lo_°C =20 |Year_REC_Lo_°C = <!--**** use mm or cm but not both! ****--> |Jan_Precip_cm = |Jan_Precip_mm =2.8 |Feb_Precip_cm = |Feb_Precip_mm =2.1 |Mar_Precip_cm = |Mar_Precip_mm =3.3 |Apr_Precip_cm = |Apr_Precip_mm =3.5 |May_Precip_cm = |May_Precip_mm =24.4 |Jun_Precip_cm = |Jun_Precip_mm =114.2 |Jul_Precip_cm = |Jul_Precip_mm =115.6 |Aug_Precip_cm = |Aug_Precip_mm =119.6 |Sep_Precip_cm = |Sep_Precip_mm =121.6 |Oct_Precip_cm = |Oct_Precip_mm =60.8 |Nov_Precip_cm = |Nov_Precip_mm =10.7 |Dec_Precip_cm = |Dec_Precip_mm =6.5 |Year_Precip_cm = |Year_Precip_mm =725 |source = weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C MSN Weather |accessdate = 2008-07-26 }} ==शहराची रचना== औरंगाबाद हे ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचे शहर आहे. औरंगाबाद शहरातील ५२ दरवाजे व खिडक्या प्रसिद्ध आहेत. सद्यस्थितीतील यातील अनेक दरवाजे हे शेवटची घटका मोजत आहेत. औरंगाबादला जागतिक महत्त्व आहे. औरंगाबाद या शहराला महाराष्ट्राची पर्यटनाची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. औरंगाबादला राजतडाग, खडकी , फतेहपूर म्हणून सुद्धा ओळखले जाते. औरंगाबाद शहरातील दरवाजे पुढील प्रमाणे आहेत. भडकल गेट, मकई गेट, दिल्ली गेट, रोशन गेट, पैठण गेट, रंगीन दरवाजा, कटकट गेट, जाफर गेट, बारापुला गेट, नौबत गेट, हाथी गेट, नूर गेट इ. आहेत. सध्या काही दरवाजे हे इतिहास जमा झाले आहेत. एकूण ५२ पैकी २१ दरवाजे व १ खिडकी उभी आहेत. औरंगाबादचे विशेष असे की या शहराला ५२ दरवाजे, ५२ खिडक्या आणि ५२ पुरे (बेगमपुरा, उस्मानपुरा इ.) होते. == प्रशासकीय व्यवस्था == औरंगाबाद महानगरपालिका ही औरंगाबाद शहराचा कारभार पाहणारी स्थानिक स्वराज्य संस्था आहे. एकूण आठ झोन मध्ये ११८ वॉर्डात महानगरपालिका क्षेत्राची विभागणी झाली आहे. शहरालगतच्या लष्कराच्या ताब्यातील परिसराचा कारभार पाहण्यासाठी औरंगाबाद छावणी मंडळ (कॅन्टोन्मेंट बोर्ड) ही संस्था अस्तित्वात आहे. ===लोकसभा, विधानसभेत प्रतिनिधित्व=== औरंगाबाद लोकसभा मतदारसंघात संपूर्ण औरंगाबाद शहराचा समावेश होतो. महाराष्ट्राच्या विधानसभेच्या तीन जागा औरंगाबाद महानगरपालिका क्षेत्रात प्रामुख्याने आहेत. औरंगाबाद (पूर्व) औरंगाबाद (मध्य) आणि औरंगाबाद (पश्चिम) अशी या तीनही विधानसभा मतदारसंघांची नावे आहेत {| class="wikitable" |+ औरंगाबादचे लोकप्रतिनिधी ! लोकसभा मतदारसंघ !! विधानसभा औरंगाबाद पूर्व || विधानसभा औरंगाबाद मध्य || विधानसभा औरंगाबाद पश्चिम |- | खासदार [[इम्तियाज जलील]]|| आमदार [[अतुल सावे ]]|| आमदार [[प्रदीप जैस्वाल]] || आमदार [[संजय शिरसाट]] |} == अर्थव्यवस्था == [[File:Prozone-mall-aurangabad1.jpg|thumbnail|प्रोझोन मॉल औरंगाबाद]] गुजरात आणि सिंधमधील व्यापारी ठाण्यांना दक्षिण भारताच्या व्यापारी केंद्रांशी जोडणारा महत्त्वाचा मार्ग औरंगाबादहून जात होता. याच मार्गावरचा महत्त्वाचा थांबा म्हणून औरंगाबाद विकसित झाले असावे असे मानता येते. शहरात गुजराती व्यापारी समाजाचे वास्तव्य ऐतिहासिक काळापासून आहे. कापूस लोकर आणि वनस्पतीजन्य तेलांचा व्यवसाय इथे ऐतिहासिक काळापासून चालतो कापूस आणि रेशीम यांच्या एकत्रीकरणातून तयार झालेल्या हिमरू नावाच्या वस्त्रप्रकारासाठी औरंगाबाद ओळखले जाते. पैठणी या नावाने आजही लोकप्रिय असलेल्या रेशमी साड्यांचे उत्पादनही औरंगाबाद परिसरात मोठ्या प्रमाणात होई. पैठण या औरंगाबादच्या जवळच्या गावाच्या नावावरूनच या प्रकाराचे नाव पडले. हिमरू शाली आणि पैठण्यांच्या व्यवसायाची कालौघात बरीच पडझड झाली असली तर औरंगाबाद सिल्क मिल्स आणि स्टॅंडर्ड सिल्क मिल्स सारख्या उद्योगांमध्ये आजही रेशमी आणि हिमरू वस्त्रांचे उत्पादन चालते. औरंगाबादेमध्ये औद्यौगिक वसाहती १९७० च्या दशकात सुरू झाल्या. === उद्योगधंदे === येथील एमआयडीसी (महाराष्ट्र इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेन्ट काॅर्पोरेशन) बरीच मोठी असून येथे स्वयंचलित वाहने आणि वाहनांचे सुटे भाग, घरातील वापराच्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, बिअर आणि व्हिस्की, चामडे, औषधनिर्मिती, रबर, बी-बियाणे आणि कीटकनाशके ही औरंगाबादेतील प्रमुख उत्पादने होत. निर्लेप, लुपिन लॅबोरेटरी, ग्रीव्ह्ज कॉटन लिमिटेड, गरवारे पॉलिस्टर्स, औरंगाबाद सिल्क मिल्स, केविल सोल्यूशन इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड यांचे प्रकल्प आहेत. शिवाय अनेक भारतीय आणि परदेशी बहुराष्ट्रीय कंपन्या आणि उद्योगसमूहांचे कारखाने औरंगाबादेत आहेत. अनेक नवीन उद्योग उभे राहत आहेत. ही एमआयडीसी पुणे रस्त्यावर आहे. {{col-begin}} {{col-5}} * [[व्हीडिओकॉन]] * [[Škoda India|स्कोडा ऑटो]] * [[वाॅकहार्ट]] * [[जॉन्सन ॲन्ड जॉन्सन]] * [[सीमेन्स]] {{col-break}} * [[गुड ईयर टायर व रबर कंपनी]] * [[बजाज ऑटो लिमिटेड]] * [[कोलगेट-पामोलिव्ह]] * [[केनस्टार]] * [[एंड्रेस हौजर]] * [[व्हिजन पेट्रोकेमिकल्स]] {{col-end}} * [[गरवारे]] * [[अजंता फार्मा]] * [[लुपिन फार्मा]] * [[विप्रो]] * [[एंडुअरन्स सिस्टिम्स]] * [[ऋचा इंजिनिअरिंग]] * कॅनपॅक * इंडोजर्मन टूलरूम प्रोझॉन मॉल येथील मोठा बाजार आहे. ==सांस्कृतिक जीवन== ===साहित्य=== जेष्ठ साहित्यिक [[रा.रं.बोराडे]], कवी वीरा राठोड, कविवर्य [[प्रा.दासू वैद्य]], बालकवी [[गणेश घुले]] आदी अनेक नावे उल्लेखनीय आहेत. === नाट्य === ज्याप्रमाणे औरंगाबाद जिल्ह्यान पर्यटनाच्या दृष्टीतून अनेकांच्या भुवया उंचावल्या त्याच औरंगाबादने कितेक वर्षांपासून नाट्य व सिने क्षेत्रात आपलं वर्चस्व कायम अव्वल स्थानी राखून आहे. सुप्रसिद्ध साहित्यिक अजित दळवी द्वारा लिखित अनेक नाटकांनी महाराष्ट्रातील जनसामान्यांच्या मनावर कोरलीत. अलिकडे त्यांनी "कायद्याचे बोला" या चित्रपटाची पटकथा लिहीली. शिवाय [[प्रतिक्षा लोणकर]], [[चंद्रकांत कुलकर्णी]], [[मकरंद अनासपुरे]], चला हवा फेम [[योगेश सिरसाठ]], बाळू मामांच्या नावाने चांगभल, स्वराज्य रक्षक संभाजी या मालिकेतून प्रेक्षकांच्या मनावर अधिराज्य गाजवणारा [[रोहित देशमुख]], राजा राणीची ग जोडी फेम [[शैलेश कोरडे]], [[मंजिरी पवार]], [[दिपक अंभुरे]], [[प्रविण डाळिंबीकर]], [[रमाकांत भालेराव]], [[प्राजक्ता सुपेकर]], [[सुनील कांबळे]], आदी दिग्गज कलावंतानी आपल्या करीयरची सुरुवात औरंगाबादेपासून केली आणि मग ते मुंबईला चमकले. त्याआधी, कुमार देशमुख, आलोक चौधरी, विजय दिवाण, त्र्यंबक महाजन अशा अनेक नामवंत कलाकारांनी राज्य नाट्य स्पर्धा, कामगार राज्य नाट्य स्पर्धा गाजवलेल्या व अनेकदा जिंकल्यातही. '[[व-हाड निघालंय लंडनला]]' या विश्वविक्रमी नाटकाचे सर्वेसर्वा [[लक्ष्मण देशपांडे|लक्ष्मणराव देशपांडे]] हेही औरंगाबादचे रहिवासी होते. ===संगीत=== ===चित्र-शिल्प=== ==वाहतूक== ===हवाई वाहतूक=== औरंगाबाद आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे चिकलठाणा येथे स्थित आहे. येथून हैदराबाद, दिल्ली, उदैपूर, मुंबई, जयपूर, पुणे आणि नागपूर साठी विमान सेवा उपलब्ध आहे. २००८ पासून हज्ज यात्रा साठी विमान सेवा उपलब्ध झाली आहे. सद्यस्थितीत विमानतळाच्या इमारतीचे नवीनीकरण करण्यात आले आहे. विमानतळ औरंगाबाद शहराच्या मध्यवर्ती बसस्थानकापासून १० कि.मी. अंतरावर आहे. ===रेल्वे वाहतूक=== औरंगाबाद (स्टेशन कोड:AWB) हे दक्षिण-मध्य रेल्वेच्या नांदेड विभागाच्या सिकंदराबाद-मनमाड ब्रॉ़डगेज लोहमार्गावर असलेले एक रेल्वे-स्थानक आहे. औरंगाबाद पासून नांदेड, मुंबई, दिल्ली, हैदराबाद, शिर्डी, नागपूर, नाशिक, पुणे, अमृतसर, अंबाला, निझामाबाद, कुर्नुल, रेनिगुंटा, विशाखापट्टनम्, इरोडे, मदुराई, भोपाळ, ग्वालियर, वडोदरा, चेन्नई, तिरुपती, रामेश्वरम , अहमदाबाद आणि राजकोटपर्यंत रेल्वे-सेवा उपलब्ध आहे. ===रस्ते वाहतूक=== औरंगाबाद महाराष्ट्र आणि इतर राज्यांत विविध प्रमुख शहरे रस्त्यांनी जोडले आहे.राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक २११ हा शहरातूनच जातो.जालना, पुणे, अहमदनगर, नांदेड, नागपूर, बीड आणि मुंबई ही शहरे रस्त्याने जोडलेली आहेत आणि हा मार्ग सध्या राष्ट्रीय महामार्ग मानक चार लेन रोड मध्ये बदलविल्या जात आहे. नवीन नागपूर-औरंगाबाद-मुंबई एक्सप्रेस हायवे देखील विकसित केला जात आहे. औरंगाबाद येथून शिर्डी येथे जाता येते, रस्ताने हे अंतर ८५ कि.मी. एवढे आहे. == प्रसिद्ध शिक्षण संस्था == === विद्यापीठ === औरंगाबादमध्ये दोन विद्यापीठे आहेत — [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] आणि [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]]. [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] हे विद्यापीठ मराठवाड्यातील [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]], [[जालना जिल्हा|जालना]], [[बीड जिल्हा|बीड]], [[उस्मानाबाद जिल्हा|उस्मानाबाद]] या जिल्ह्यात असलेल्या शासकीय मान्यताप्राप्त संस्थांचा कारभार पाहाते. [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]] यांनी वेरूळ-अजिंठ्यालगतच औरंगाबाद परिसरात एक मोठे शिक्षण, ज्ञानकेंद्र उभारण्याची योजना आखली होती. प्रामुख्याने आधुनिक शिक्षणापासून वंचित राहिलेल्या समाजातील बहुसंख्यकांसाठी हे नियोजन होते. औरंगाबाद शहराजवळच्या भागाचे [[नागसेनवन]] असे नामकरण करून तेथे पीपल्स एज्युकेशन सोसायटीच्या [[मिलिंद महाविद्यालय]]ाची स्थापना त्यांनी केली. याच परिसरात भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर मराठवाडा विद्यापीठ स्थापन करण्यात आले. पुढे [[नामांतर आंदोलन|नामांतराच्या लढ्यानंतर]] [[शरद पवार]] मुख्यमंत्री असताना महाराष्ट्र शासनाने "मराठवाडा विद्यापीठ" याचे नाव बदलून "डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ" असे केले. या विद्यापीठाच्या परिसरामध्ये १६व्या शतकातील पहाडसिंग याने बांधलेला [[सोनेरी महाल]] आहे. त्यासोबत फुटा मकबरा व काही जुन्या वस्तू आहेत. [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]] हे औरंगाबाद एक राज्य विद्यापीठ आहे. महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ अधिनियम, २०१४ च्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकारद्वारे २०१७ मध्ये स्थापण करण्यात आले. हे मुंबई व नागपूर नंतर राज्यातील तिसरे आणि अंतिम राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. हे भारताच्या २१व्या क्रमांकाचे राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. {{multicol}} === अभियांत्रिकी === * [http://www.dietms.org/ म. शि. प्र. मं. संचालित देवगिरी अभियांत्रिकी महाविद्यालय] * [http://www.mit.asia/ एम.आय.टी महाविद्यालय] * [[शासकीय अभियांत्रिकी महाविद्यालय, औरंगाबाद|शासकिय अभियांत्रिकी महविद्यालय]] * [http://www.mitindia.net/web/ मराठवाडा प्राद्यौगिकी संस्था ] * [http://www.jnec.ac.in/ म.गा.मि. जवाहरलाल नेहरु अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.pescoe.ac.in/ पी.ई.एस. अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [http://www.hitechengg.org/ हायटेक इंस्टीटूट आफ टेक्नोलॉजी, अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.eescoet.org/ईसीईटी-एव्हरेस्ट कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी] {{multicol-break}} === वैद्यकीय === * शासकीय वैद्यकीय महविद्यालय व शासकीय कर्क रोग रुग्णालय औरंगाबाद * म.गा.मि. वैद्यकीय महविद्यालय * शासकीय दंतविद्या महाविद्यालय * भगवान होमियोपेथिक महाविद्यालय * फोस्टर डेव्हलपमेंट होमियोपेथिक महाविद्यालय् * वाय. बी. चव्हाण कॉलेज ऑफ फार्मसी {{multicol-break}} === कला, वाणिज्य आणि विज्ञान === * सरस्वती भुवन महविद्यालय * देवगिरी महविद्यालय * विवेकानंद महविद्यालय * पंडित जवाहरलाल नेहरु महाविद्यालय * डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर महाविद्यालय * मौलाना आझाद महाविद्यालय * वसंतराव नाईक महाविद्यालय * छत्रपती शिवाजी महाविद्यालय * [[मिलिंद महाविद्यालय]] * शासकीय महाविद्यालय * माणिकचंद पहाडे विधि महाविद्यालय * महात्मा गांधी मिशन वैद्यकीय महाविद्यालय * मराठवाडा इन्स्टिटयूट ऑफ टेक्नॉलॉजी * [http://www.ykmaurangabad.org यशवंत कला महाविद्यालय] === मॅनेजमेन्ट कॉलेज === * मराठवाडा इन्स्टीटयूट ऑफ मॅनेजमेन्ट & रिसर्च * महात्मा गांधी मिशन इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * राजर्षी शाहू इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * देवगिरी इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * मौलाना आ़झाद इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट ===== हॉस्पिटल ===== * श्रद्धा हास्पिटल * कमलनयन बजाज हॉस्पिटल * सेठ नंदलाल धुत हॉस्पिटल * एम.जि.एम वैद्यकीय महविद्यालय व हॉस्पिटल * हेडगेवार हॉस्पिटल * माणिक हॉस्पिटल आणि रिसचॅ सेंटर * सिंघमा हॉस्पिटल * दुनाखे हॉस्पिटल * सिटी केयर हॉस्पिटल * सरकारी कैंसर हॉस्पिटल * मॉस्क हॉस्पिटल * लिलावती हॉस्पिटल * गोल्डन केयर हॉस्पिटल * रोपळेकर हॉस्पिटल * आधार क्रिटिकल हॉस्पिटल * ब्रैन हॉस्पिटल * चौबे हॉस्पिटल * साई युरोलॉजी हॉस्पिटल * साई हॉस्पिटल * डागा हॉस्पिटल * न्यु लाईफ हॉस्पिटल * पाटिल हॉस्पिटल * डॉ.काळबांडे हॉस्पिटल * प्यासिफिक हॉस्पिटल * आयकान हॉस्पिटल * शासकीय वैदकीय महाविद्यालय व रुग्णालय घाटी * औरंगाबाद जिल्हा सामान्य रुग्णालय चिकलठाणा औरंगाबाद * शासकीय कर्करोग रुग्णालय औरंगाबाद {{multicol-end}} == प्रेक्षणीय स्थळे == {{multicol}} * [[सिद्धार्थ उद्यान व प्राणी संग्रहालय]] * [[घृष्णेश्वर मंदिर]] ([[ज्योतिर्लिंग]]) * [[बीबी का मकबरा]] * [[औरंगाबाद लेणी]] * [[पाणचक्की]] * [[सोनेरी महाल]] * [[अंतुर किल्ला]] * [[गौताळा अभयारण्य]] * [[पितळखोरे लेणी]] {{multicol-break}} * [[खुल्ताबाद]] * व्हॅली ऑफ सेन्ट्स <small>¥1</small> * दरवाजे <small>¥2</small> * [[गौताळा अभयारण्य]] * म्हैसमाळ * संत ज्ञानेश्वर उद्यान * [[पैठण]] * जायकवाडी धरण पक्षी अभयारण्य {{multicol-break}} [[चित्र:bibika.jpg|thumb|बीबी का मकबरा]] {{multicol-end}} <small> ¥1 - इथे अंदाजे १५०० सुफी संतांना दफनविण्यात आलेले आहे{{संदर्भ हवा}} देवगड - दत्ताचे देवस्थान औरंगाबाद लेणी बुद्ध लेणी ¥2 - मुघल शासनकाळात औरंगाबादला ४ मुख्य व ९ इतर दरवाजे होते. यातील पैठण गेट आणि रोशन गेट प्रसिद्ध आहेत </small> * प्रोझोन मॉल * डी मार्ट मॉल * रिलायन्स मॉल हॉस्पिटल घाटी - मराठवाड्यातील सर्वात मोठे शासकीय रूग्णालय. याठिकाणी विदर्भ, खानदेशातील रूग्णही उपचारासाठी येतात. तसेच अद्यावत सुविधा आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून उपचार पद्धती केली जाते. ===दरवाजे=== भारतात इतर अनेक मध्ययुगीन शहरांपासून औरंगाबादला उभे राहिलेल्या गोष्टींपैकी 52 गोष्टी "गेट्स" आहेत, त्यापैकी प्रत्येक स्थानिक इतिहासाचा किंवा त्याच्याशी संबंध असलेल्या व्यक्ती होत्या. औरंगाबादला "गेट्स ऑफ सिटी" म्हणून मोठ्या प्रमाणात ओळखले जाते. 52 पैकी केवळ 4 मुख्य आणि 9 इतर गेट टिकून आहेत, सर्वात प्रसिद्ध, सर्वात जुने आणि सर्वात मोठ्या निजाम पॅलेस (पॅलेस ऑफ निजाम) जवळ भडकल गेट आहे. वाडीचा किल्ला. सोयगाव शहारा पासुन 4 किमी अंतरावर वडीचा किल्ला आहे येथील निसर्गरम्य वातावरण प्रेक्षणीय आहे. ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} == बाह्य दुवे == * [http://aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.aurangabadmahapalika.org औरंगाबाद महानगरपालिका] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Aurangabad%2C_Maharashtra इंग्लिश विकिपिडीयावर औरंगाबाद] * [http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 गॅझेटीयर] {{NSEW|[[जळगाव]]|[[बीड]]|[[जालना]]|[[अहमदनगर]]|||||}} {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे]] [[वर्ग:मराठवाड्यातील शहरे]] [[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] 9cxwtodoohqgxavw3m5t8yx938xw2it 2139002 2138966 2022-07-20T09:25:09Z 152.57.85.69 wikitext text/x-wiki {{जिल्हा_शहर|औरंगाबाद जिल्हा|श= औरंगाबाद}} {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = शहर |स्थानिक_नाव=औरंगाबाद |आकाशदेखावा = Meister des Mahâjanaka Jâtaka 001.jpg |आकाशदेखावा_शीर्षक = [[अजिंठा लेणी]] |शोधक_स्थान=right | अक्षांश = 19| अक्षांशमिनिटे =52 | अक्षांशसेकंद = 48 | रेखांश = 75| रेखांशमिनिटे = 19| रेखांशसेकंद = 12 |राज्य_नाव =महाराष्ट्र |जिल्हा=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]] |नेता_पद_१ =महापौर |नेता_नाव_१ = [[नंदकुमार घोडेले]] |नेता_पद_२ = महानगरपालिका आयुक्त |नेता_नाव_२ = आस्तिक कुमार पांडेय |नेता_पद_३ = पोलीस आयुक्त |नेता_नाव_३ = चिरंजीव प्रसाद |उन्नतांश=513 |लोकसंख्या_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_एकूण = ११,७५,११६ |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = <ref name="GOI_2011">{{संकेतस्थळ स्रोत <!-- -->|दुवा = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/2719_PART_B_DCHB_AURANGABAD.pdf २०११|title=DISTRICT CENSUS HANDBOOK AURANGABAD<!-- -->}}</ref> |क्षेत्रफळ_एकूण =138.5 |एसटीडी_कोड = 0240 |पिन_कोड = 431001 |आरटीओ_कोड= MH-20 |संकेतस्थळ = www.aurangabadmahapalika.org |संकेतस्थळ_नाव = औरंगाबाद महापालिका संकेतस्थळ |स्वयंवर्गीत = नाही |इतर_नाव= |टोपणनाव=५२ दारांचे शहर |जवळचे_शहर=अहमदनगर, जालना |लिंग_गुणोत्तर= |लोकसंख्या_मेट्रो= |लोकसंख्या_शहरी= |लोकसंख्या_क्रमांक= |अधिकृत_भाषा=मराठी }} '''औरंगाबाद'''({{Lang-ur|{{Nastaliq|اورنگ‌آباد}}}}), हे [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक महत्त्वाचे, मध्यवर्ती, औद्यौगिक केंद्र व ऐतिहासिक पर्यटनकेंद्र आहे. ते [[मराठवाडा]] विभागाचे मुख्यालय आहे. औरंगाबाद हे नाव [[औरंगजेब]] ह्या [[मुघल]] सम्राटाच्या नावावरून त्याच्या मृत्यूनंतर ठेवले गेले असावे. जुने नाव खडकी होते. हे शहर औरंगाबाद नावाने ही ओळखले जाते. औरंगाबादला ५२ दरवाजांचे शहर म्हणून ओळखले जाते. आजही जुन्या औरंगाबाद शहरात अशी अनेक महाद्वारे अर्थात दरवाजे आहेत. मुंबई उच्च न्यायालयाचे खंडपीठ औरंगाबादेत आहे. औरंगाबाद हे जगातले एक सर्वाधिक वेगाने वाढणारे [[औद्योगिक क्रांती|औद्यौगिक]] शहर आहे. हे मराठवाड्याच्या व त्यासोबतच महाराष्ट्र पर्यटनाच्या राजधानीचे शहर आहे.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/news/india/11-Indian-cities-among-worlds-fastest-growing/articleshow/2481744.cms जगाच्या जलदरितीने वाढणाऱ्या शहरांमधील ११ भारतीय शहरे.] पैठण ही सातवाहन राजघराण्याची शाही राजधानी, तसेच दौलताबाद किंवा देवगिरी ही यादव घराण्याची राजधानी, आधुनिक औरंगाबादच्या हद्दीत स्थित आहेत. इ.स. १३०८ मध्ये सुलतान अलाउद्दीन खलजींच्या कारकिर्दीत हा प्रदेश दिल्ली सल्तनतला जोडला गेला होता. १३२७ मध्ये, दिल्ली सल्तनतची राजधानी दिल्लीहून दौलताबाद (सध्याच्या औरंगाबादमध्ये) येथे सुलतान मुहम्मद बिन तुगलकांच्या कारकिर्दीत स्थानांतरित झाली, ज्याने दिल्लीच्या लोकसंख्येचे मोठ्या प्रमाणावर दौलताबाद येथे स्थलांतर करण्याचे आदेश दिले. तथापि, मुहम्मद बिन तुघलक यांनी १33४ मध्ये आपला निर्णय बदलला आणि राजधानी दिल्लीला परत नेली. १४९९ मध्ये, दौलताबाद अहमदनगर सल्तनतचा एक भाग बनला. इथिओपियाचे लष्करी नेते मलिक अंबर यांनी अहमदनगर सल्तनतची राजधानी म्हणून सेवा बजावण्यासाठी आधुनिक औरंगाबादच्या ठिकाणी १६१० मध्ये खडकी नावाचे नवीन शहर स्थापन केले. ते गुलाम म्हणून भारतात आले पण ते गुलाब म्हणून लोकप्रिय पंतप्रधान बनले. अहमदनगर सल्तनतचे मलिक अंबर याच्यानंतर त्याचा मुलगा फतेह खान यांनी नाव बदलून फतेहनगर केले. १६३६ मध्ये औरंगाजेब, जो त्यावेळी डेक्कन प्रांताचा मोगल वाइसरॉय होता, त्यांनी या शहराला मोगल साम्राज्यात जोडले. १६५३ मध्ये औरंगजेबाने शहराचे नाव बदलून "औरंगाबाद" केले आणि त्यास मुगल साम्राज्याच्या डेक्कन प्रदेशाची राजधानी बनविली. १७२४ मध्ये डेक्कनचा मोगल गव्हर्नर निजाम असफ प्रथम, पहिला मोगल साम्राज्यातून निघाला आणि त्याने स्वतःच्या असफ जाही राजवंशाची स्थापना केली. १७६३ मध्ये हैदराबाद शहराकडे त्यांची राजधानी हस्तांतरित होईपर्यंत औरंगाबादला हैदराबादची राजधानी बनवले होते. ब्रिटीश राजवटीत हैदराबाद राज्य एक राजसत्ता बनले आणि १५० वर्षे ते तसे राहिले. १९५५ पर्यंत औरंगाबाद हे हैदराबाद राज्याचा भाग राहिले. १९६० मध्ये औरंगाबाद व मराठी भाषिक मराठवाडा हा महाराष्ट्र राज्याचा एक भाग बनला.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-10-01|title=Marathi language|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Marathi_language&oldid=919061085|journal=Wikipedia|language=en}} == इतिहास == औरंगाबाद हे शहर ज्या परिसरात वसलेले आहे, त्याचा इतिहास सातवाहन या काळापर्यंत आढळून येतो. विक्रमादित्य राजाच्या काळातही या परिसराचा उल्लेख आहे. सातवाहनाच्या काळात खाम नदीकिनारी अनेक लहान मोठी खेडी होती. त्यापैकी एक असलेले ''खडकी'' हे आजचे औरंगाबाद मानले जाते आहे. सातव्या शतकात या गावाच्या उत्तरेस बुद्धलेणी व विहार खोदण्यात आले. नंतरच्या शतकामध्ये या गावाचा राजतलक किंवा राजतडाग म्हणूनही उल्लेख आढळतो. चौदाव्या शतकापर्यंत या परिसरात देवगिरीच्या यादवांचे राज्य होते. ===सतरावे शतक=== काही इतिहासकारांच्या मते [[इ.स. १६०४|१६०४]] मध्ये [[अहमदनगर|अहमदनगरचा]] निजामशहा मूर्तझा द्वितीय याचा मंत्री मलिक अंबर याने औरंगाबाद हे शहर वसवले आहे. परंतु हे गाव पूर्वीपासूनच अस्तित्वात होते मलिक अंबरने फक्त त्याचे नाव बदलून फतेहपूर ठेवले होते. [[इ.स. १६३४|१६३४]] मध्ये औरंगजेब ह्या (खडकी/फतेहपूर) शहरात दख्खन विभागाचा सुभेदार म्हणून आला. [[इ.स. १६४४|१६४४]] मध्ये तो आग्ऱ्याला परत गेला. त्यानंतर [[इ.स. १६८१|१६८१]] मध्ये औरंगजेब मुघल बादशाह असताना पुन्हा ह्या शहरात आला. [[इ.स. १७०७|१७०७]] मध्ये त्याच्या मृत्यूपर्यंत औरंगजेब इथेच राहिला. औरंगाबाद शहराजवळ असणाऱ्या [[खुलताबाद]] या छोट्याशा गावात औरंगजेबाची कबर आहे. ===अठरावे शतक=== इ.स. १७०७ नंतर औरंगाबादचा ताबा हैदराबादच्या [[निजाम राजवट|निझाम राजवटीकडे]] आला. ===एकोणिसावे शतक=== इ.स. १८८९ मध्ये औरंगाबादेत पहिली कापूस प्रक्रिया गिरणी उभी राहिली, त्यात सातशे जणांना रोजगार मिळाला. ===विसावे शतक=== निझाम राज्यात हैदराबाद-गोदावरी व्हॅली रेल्वेची सुरुवात झाल्यानंतर इ.स. १९०० च्या सुमारास शहर आणि परिसरात अनेक जिनिंग कारखाने सुरू झाले. औरंगाबादला महाविद्यालय सुरू झाले आणि उच्च शिक्षणाची मुहुर्तमेढ रोवली गेली. शहरात पदवीशिक्षण घेतलेल्यांची संख्या वाढली. उद्योगव्यवसायाला प्रारंभ झाला. विसाव्या शतकाच्या मध्यापर्यंत हैदराबाद संस्थांनातही देशाच्या अन्य भागाप्रमाणेच स्वातंत्र्यासाठी चळवळ सुरू झाली होती. हैदराबाद स्टेट कॉंग्रेसच्या नेतृत्वाखाली लढा उभारला गेला. औरंगाबाद हे या लढ्याचे एक केंद्र बनले. हैदराबाद संस्थानाच्या विलीनीकरणानंतर मराठवाड्यासह औरंगाबाद शहर ही भाषिक आधारावर महाराष्ट्राशी जोडण्यात आले. संयुक्त महाराष्ट्राची स्थापना १ मे, १९६०ला झाली. त्या दिवशीपासून औरंगाबाद महाराष्ट्राचा भाग बनले. == संभाजीनगर नामांतर == शिवसेना प्रमुख स्वर्गिय श्री [[बाळ ठाकरे|बाळासाहेब ठाकरे]] यांनी या शहराचे नाव '''संभाजीनगर''' व्हावे अशी ईच्छा व्यक्त केली होती. आणि त्यांनी या शहराला संभाजीनगर नाव दिलेलेच आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.esakal.com/maharashtra/subhash-desai-on-sambhajinagar-temple-reopening-covid-19-pps96|title='संभाजीनगर नावासाठी आम्हाला कुणाच्या परवानगीची गरज नाही'|website=eSakal - Marathi Newspaper|language=mr-IN|access-date=2022-03-18}}</ref> पण ते सरकारी स्तरावर कार्यवाहीत आले नाही. विभागीय आयुक्तांकडे नामांतराबाबतचा प्रस्तावही पाठवण्यात आला आहे असे दिसून् येते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.timesofmaharashtra.com/2021/08/blog-post_545.html|title=औरंगाबादचे संभाजीनगर असे नामांतर करण्याबाबत सुभाष देसाईंचे मोठे विधान - Times of Maharashtra|website=www.timesofmaharashtra.com|access-date=2022-03-18}}</ref> पालकमंत्री सुभाष देसाई यांच्या कडून अधिकृत लेटरहेडवरच आता संभाजीनगरचा अधिकृतपणे उल्लेख केला जात आहे.[https://www.sarkarnama.in/rajya-aurangabad/balasaheb-thackeray-has-named-city-sambhajinagar-now-no-ones-permission-required] मात्र संभाजी नगर असे नामांतर करण्याला काँग्रेस पक्षाने विरोध केल्याचे दिसून येते.[https://www.bbc.com/marathi/india-46152067] २९ जून २०२२ रोजी औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय उद्धव ठाकरेंच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. == भूगोल == {{climate chart |औरंगाबाद |12|29|2.8 |14|32|2.1 |19|36|3.3 |22|38|3.5 |25|39|24.4 |24|34|114.2 |22|30|115.6 |21|29|119.6 |21|30|121.6 |19|32|60.8 |15|30|10.7 |12|28|6.5 |source=[http://weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C एमएसएन वेदर] |float=right |clear=leftt }} भौगोलिकदृष्ट्या औरंगाबाद उत्तर अक्षांश १९°५३'४७" - पूर्व रेखांश ७५°२३'५४" याठिकाणी वसलेले आहे. हे शहर चारही बाजूनीं टेकड्या आणि डोंगरांनी वेढलेले आहे. उत्तरेकडून दक्षिणेकडे असा जमिनीचा उतार आढळून येतो. अनेक लहानलहान टेकड्यांवर शहर वसलेले आहे. त्यामुळे शहरातून अनेक नाले वाहतात. ते दक्षिण- नैर्ऋत्येस वाहात जातात. शहराच्या उत्तरेस डोंगररांग आहे. दक्षिणेसही डोंगर आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यात मध्यम ते भारी स्वरूपाची काळी मृदा आहे जिच्या मध्ये कॅल्शिअम आणि मॅग्नेशिअमचे प्रमाण अधिक आढळून येते. '''तापमान :''' औरंगाबादचे वार्षिक तापमान ९ ते ४० अंश सेल्सिअस दरम्यान असते. शहराला भेट देण्याचा आल्हाददायक काळ हा हिवाळ्यात, ऑक्टोबर ते मार्च दरम्यान आहे.<ref>[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?level=2&showFile=1&gazetteerSqlId=20020423103801&gazetteerMainId=&gazetteerFile2Id=20020423105420&distId=19&gazId=20020422121541&pubYear=&fileExists=1&headingSqlName=General&chapter= महाराष्ट्र शासनाचे संकेतस्थळ]</ref> '''पर्जन्यमान :''' पडत असलेल्या पावसापैकी सर्वाधिक पाऊस जून ते सप्टेंबर या काळात पडतो साधारणपणे ९.० ते ६९३ मिलीमीटर/महिना हे पावसाचे प्रमाण असते. सरासरी वार्षिक पर्जन्यमान हे ७२५ मिलीमीटर असते. {{Infobox Weather |metric_first = yes |single_line = yes |location = Aurangabad |Jan_Hi_°C = 29 |Jan_REC_Hi_°C = |Feb_Hi_°C = 32|Feb_REC_Hi_°C = |Mar_Hi_°C = 36 |Mar_REC_Hi_°C = |Apr_Hi_°C = 38|Apr_REC_Hi_°C = |May_Hi_°C = 38|May_REC_Hi_°C = |Jun_Hi_°C = 34|Jun_REC_Hi_°C = |Jul_Hi_°C = 30|Jul_REC_Hi_°C = |Aug_Hi_°C = 30|Aug_REC_Hi_°C = |Sep_Hi_°C = 29|Sep_REC_Hi_°C = |Oct_Hi_°C = 32|Oct_REC_Hi_°C = |Nov_Hi_°C = 30|Nov_REC_Hi_°C = |Dec_Hi_°C = 28|Dec_REC_Hi_°C = |Year_Hi_°C = 32|Year_REC_Hi_°C = |Jan_Lo_°C =12 |Jan_REC_Lo_°C = |Feb_Lo_°C =14 |Feb_REC_Lo_°C = |Mar_Lo_°C = 19 |Mar_REC_Lo_°C = |Apr_Lo_°C =22 |Apr_REC_Lo_°C = |May_Lo_°C =25 |May_REC_Lo_°C = |Jun_Lo_°C =24 |Jun_REC_Lo_°C = |Jul_Lo_°C =22|Jul_REC_Lo_°C = |Aug_Lo_°C =21|Aug_REC_Lo_°C = |Sep_Lo_°C =21|Sep_REC_Lo_°C = |Oct_Lo_°C =19|Oct_REC_Lo_°C = |Nov_Lo_°C =15 |Nov_REC_Lo_°C = |Dec_Lo_°C =12 |Dec_REC_Lo_°C = |Year_Lo_°C =20 |Year_REC_Lo_°C = <!--**** use mm or cm but not both! ****--> |Jan_Precip_cm = |Jan_Precip_mm =2.8 |Feb_Precip_cm = |Feb_Precip_mm =2.1 |Mar_Precip_cm = |Mar_Precip_mm =3.3 |Apr_Precip_cm = |Apr_Precip_mm =3.5 |May_Precip_cm = |May_Precip_mm =24.4 |Jun_Precip_cm = |Jun_Precip_mm =114.2 |Jul_Precip_cm = |Jul_Precip_mm =115.6 |Aug_Precip_cm = |Aug_Precip_mm =119.6 |Sep_Precip_cm = |Sep_Precip_mm =121.6 |Oct_Precip_cm = |Oct_Precip_mm =60.8 |Nov_Precip_cm = |Nov_Precip_mm =10.7 |Dec_Precip_cm = |Dec_Precip_mm =6.5 |Year_Precip_cm = |Year_Precip_mm =725 |source = weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C MSN Weather |accessdate = 2008-07-26 }} ==शहराची रचना== औरंगाबाद हे ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचे शहर आहे. औरंगाबाद शहरातील ५२ दरवाजे व खिडक्या प्रसिद्ध आहेत. सद्यस्थितीतील यातील अनेक दरवाजे हे शेवटची घटका मोजत आहेत. औरंगाबादला जागतिक महत्त्व आहे. औरंगाबाद या शहराला महाराष्ट्राची पर्यटनाची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. औरंगाबादला राजतडाग, खडकी , फतेहपूर म्हणून सुद्धा ओळखले जाते. औरंगाबाद शहरातील दरवाजे पुढील प्रमाणे आहेत. भडकल गेट, मकई गेट, दिल्ली गेट, रोशन गेट, पैठण गेट, रंगीन दरवाजा, कटकट गेट, जाफर गेट, बारापुला गेट, नौबत गेट, हाथी गेट, नूर गेट इ. आहेत. सध्या काही दरवाजे हे इतिहास जमा झाले आहेत. एकूण ५२ पैकी २१ दरवाजे व १ खिडकी उभी आहेत. औरंगाबादचे विशेष असे की या शहराला ५२ दरवाजे, ५२ खिडक्या आणि ५२ पुरे (बेगमपुरा, उस्मानपुरा इ.) होते. == प्रशासकीय व्यवस्था == औरंगाबाद महानगरपालिका ही औरंगाबाद शहराचा कारभार पाहणारी स्थानिक स्वराज्य संस्था आहे. एकूण आठ झोन मध्ये ११८ वॉर्डात महानगरपालिका क्षेत्राची विभागणी झाली आहे. शहरालगतच्या लष्कराच्या ताब्यातील परिसराचा कारभार पाहण्यासाठी औरंगाबाद छावणी मंडळ (कॅन्टोन्मेंट बोर्ड) ही संस्था अस्तित्वात आहे. ===लोकसभा, विधानसभेत प्रतिनिधित्व=== औरंगाबाद लोकसभा मतदारसंघात संपूर्ण औरंगाबाद शहराचा समावेश होतो. महाराष्ट्राच्या विधानसभेच्या तीन जागा औरंगाबाद महानगरपालिका क्षेत्रात प्रामुख्याने आहेत. औरंगाबाद (पूर्व) औरंगाबाद (मध्य) आणि औरंगाबाद (पश्चिम) अशी या तीनही विधानसभा मतदारसंघांची नावे आहेत {| class="wikitable" |+ औरंगाबादचे लोकप्रतिनिधी ! लोकसभा मतदारसंघ !! विधानसभा औरंगाबाद पूर्व || विधानसभा औरंगाबाद मध्य || विधानसभा औरंगाबाद पश्चिम |- | खासदार [[इम्तियाज जलील]]|| आमदार [[अतुल सावे ]]|| आमदार [[प्रदीप जैस्वाल]] || आमदार [[संजय शिरसाट]] |} == अर्थव्यवस्था == [[File:Prozone-mall-aurangabad1.jpg|thumbnail|प्रोझोन मॉल औरंगाबाद]] गुजरात आणि सिंधमधील व्यापारी ठाण्यांना दक्षिण भारताच्या व्यापारी केंद्रांशी जोडणारा महत्त्वाचा मार्ग औरंगाबादहून जात होता. याच मार्गावरचा महत्त्वाचा थांबा म्हणून औरंगाबाद विकसित झाले असावे असे मानता येते. शहरात गुजराती व्यापारी समाजाचे वास्तव्य ऐतिहासिक काळापासून आहे. कापूस लोकर आणि वनस्पतीजन्य तेलांचा व्यवसाय इथे ऐतिहासिक काळापासून चालतो कापूस आणि रेशीम यांच्या एकत्रीकरणातून तयार झालेल्या हिमरू नावाच्या वस्त्रप्रकारासाठी औरंगाबाद ओळखले जाते. पैठणी या नावाने आजही लोकप्रिय असलेल्या रेशमी साड्यांचे उत्पादनही औरंगाबाद परिसरात मोठ्या प्रमाणात होई. पैठण या औरंगाबादच्या जवळच्या गावाच्या नावावरूनच या प्रकाराचे नाव पडले. हिमरू शाली आणि पैठण्यांच्या व्यवसायाची कालौघात बरीच पडझड झाली असली तर औरंगाबाद सिल्क मिल्स आणि स्टॅंडर्ड सिल्क मिल्स सारख्या उद्योगांमध्ये आजही रेशमी आणि हिमरू वस्त्रांचे उत्पादन चालते. औरंगाबादेमध्ये औद्यौगिक वसाहती १९७० च्या दशकात सुरू झाल्या. === उद्योगधंदे === येथील एमआयडीसी (महाराष्ट्र इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेन्ट काॅर्पोरेशन) बरीच मोठी असून येथे स्वयंचलित वाहने आणि वाहनांचे सुटे भाग, घरातील वापराच्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, बिअर आणि व्हिस्की, चामडे, औषधनिर्मिती, रबर, बी-बियाणे आणि कीटकनाशके ही औरंगाबादेतील प्रमुख उत्पादने होत. निर्लेप, लुपिन लॅबोरेटरी, ग्रीव्ह्ज कॉटन लिमिटेड, गरवारे पॉलिस्टर्स, औरंगाबाद सिल्क मिल्स, केविल सोल्यूशन इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड यांचे प्रकल्प आहेत. शिवाय अनेक भारतीय आणि परदेशी बहुराष्ट्रीय कंपन्या आणि उद्योगसमूहांचे कारखाने औरंगाबादेत आहेत. अनेक नवीन उद्योग उभे राहत आहेत. ही एमआयडीसी पुणे रस्त्यावर आहे. {{col-begin}} {{col-5}} * [[व्हीडिओकॉन]] * [[Škoda India|स्कोडा ऑटो]] * [[वाॅकहार्ट]] * [[जॉन्सन ॲन्ड जॉन्सन]] * [[सीमेन्स]] {{col-break}} * [[गुड ईयर टायर व रबर कंपनी]] * [[बजाज ऑटो लिमिटेड]] * [[कोलगेट-पामोलिव्ह]] * [[केनस्टार]] * [[एंड्रेस हौजर]] * [[व्हिजन पेट्रोकेमिकल्स]] {{col-end}} * [[गरवारे]] * [[अजंता फार्मा]] * [[लुपिन फार्मा]] * [[विप्रो]] * [[एंडुअरन्स सिस्टिम्स]] * [[ऋचा इंजिनिअरिंग]] * कॅनपॅक * इंडोजर्मन टूलरूम प्रोझॉन मॉल येथील मोठा बाजार आहे. ==सांस्कृतिक जीवन== ===साहित्य=== जेष्ठ साहित्यिक [[रा.रं.बोराडे]], कवी वीरा राठोड, कविवर्य [[प्रा.दासू वैद्य]], बालकवी [[गणेश घुले]] आदी अनेक नावे उल्लेखनीय आहेत. === नाट्य === ज्याप्रमाणे औरंगाबाद जिल्ह्यान पर्यटनाच्या दृष्टीतून अनेकांच्या भुवया उंचावल्या त्याच औरंगाबादने कितेक वर्षांपासून नाट्य व सिने क्षेत्रात आपलं वर्चस्व कायम अव्वल स्थानी राखून आहे. सुप्रसिद्ध साहित्यिक अजित दळवी द्वारा लिखित अनेक नाटकांनी महाराष्ट्रातील जनसामान्यांच्या मनावर कोरलीत. अलिकडे त्यांनी "कायद्याचे बोला" या चित्रपटाची पटकथा लिहीली. शिवाय [[प्रतिक्षा लोणकर]], [[चंद्रकांत कुलकर्णी]], [[मकरंद अनासपुरे]], चला हवा फेम [[योगेश सिरसाठ]], बाळू मामांच्या नावाने चांगभल, स्वराज्य रक्षक संभाजी या मालिकेतून प्रेक्षकांच्या मनावर अधिराज्य गाजवणारा [[रोहित देशमुख]], राजा राणीची ग जोडी फेम [[शैलेश कोरडे]], [[मंजिरी पवार]], [[दिपक अंभुरे]], [[प्रविण डाळिंबीकर]], [[रमाकांत भालेराव]], [[प्राजक्ता सुपेकर]], [[सुनील कांबळे]], आदी दिग्गज कलावंतानी आपल्या करीयरची सुरुवात औरंगाबादेपासून केली आणि मग ते मुंबईला चमकले. त्याआधी, कुमार देशमुख, आलोक चौधरी, विजय दिवाण, त्र्यंबक महाजन अशा अनेक नामवंत कलाकारांनी राज्य नाट्य स्पर्धा, कामगार राज्य नाट्य स्पर्धा गाजवलेल्या व अनेकदा जिंकल्यातही. '[[व-हाड निघालंय लंडनला]]' या विश्वविक्रमी नाटकाचे सर्वेसर्वा [[लक्ष्मण देशपांडे|लक्ष्मणराव देशपांडे]] हेही औरंगाबादचे रहिवासी होते. ===संगीत=== ===चित्र-शिल्प=== ==वाहतूक== ===हवाई वाहतूक=== औरंगाबाद आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे चिकलठाणा येथे स्थित आहे. येथून हैदराबाद, दिल्ली, उदैपूर, मुंबई, जयपूर, पुणे आणि नागपूर साठी विमान सेवा उपलब्ध आहे. २००८ पासून हज्ज यात्रा साठी विमान सेवा उपलब्ध झाली आहे. सद्यस्थितीत विमानतळाच्या इमारतीचे नवीनीकरण करण्यात आले आहे. विमानतळ औरंगाबाद शहराच्या मध्यवर्ती बसस्थानकापासून १० कि.मी. अंतरावर आहे. ===रेल्वे वाहतूक=== औरंगाबाद (स्टेशन कोड:AWB) हे दक्षिण-मध्य रेल्वेच्या नांदेड विभागाच्या सिकंदराबाद-मनमाड ब्रॉ़डगेज लोहमार्गावर असलेले एक रेल्वे-स्थानक आहे. औरंगाबाद पासून नांदेड, मुंबई, दिल्ली, हैदराबाद, शिर्डी, नागपूर, नाशिक, पुणे, अमृतसर, अंबाला, निझामाबाद, कुर्नुल, रेनिगुंटा, विशाखापट्टनम्, इरोडे, मदुराई, भोपाळ, ग्वालियर, वडोदरा, चेन्नई, तिरुपती, रामेश्वरम , अहमदाबाद आणि राजकोटपर्यंत रेल्वे-सेवा उपलब्ध आहे. ===रस्ते वाहतूक=== औरंगाबाद महाराष्ट्र आणि इतर राज्यांत विविध प्रमुख शहरे रस्त्यांनी जोडले आहे.राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक २११ हा शहरातूनच जातो.जालना, पुणे, अहमदनगर, नांदेड, नागपूर, बीड आणि मुंबई ही शहरे रस्त्याने जोडलेली आहेत आणि हा मार्ग सध्या राष्ट्रीय महामार्ग मानक चार लेन रोड मध्ये बदलविल्या जात आहे. नवीन नागपूर-औरंगाबाद-मुंबई एक्सप्रेस हायवे देखील विकसित केला जात आहे. औरंगाबाद येथून शिर्डी येथे जाता येते, रस्ताने हे अंतर ८५ कि.मी. एवढे आहे. == प्रसिद्ध शिक्षण संस्था == === विद्यापीठ === औरंगाबादमध्ये दोन विद्यापीठे आहेत — [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] आणि [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]]. [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] हे विद्यापीठ मराठवाड्यातील [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]], [[जालना जिल्हा|जालना]], [[बीड जिल्हा|बीड]], [[उस्मानाबाद जिल्हा|उस्मानाबाद]] या जिल्ह्यात असलेल्या शासकीय मान्यताप्राप्त संस्थांचा कारभार पाहाते. [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]] यांनी वेरूळ-अजिंठ्यालगतच औरंगाबाद परिसरात एक मोठे शिक्षण, ज्ञानकेंद्र उभारण्याची योजना आखली होती. प्रामुख्याने आधुनिक शिक्षणापासून वंचित राहिलेल्या समाजातील बहुसंख्यकांसाठी हे नियोजन होते. औरंगाबाद शहराजवळच्या भागाचे [[नागसेनवन]] असे नामकरण करून तेथे पीपल्स एज्युकेशन सोसायटीच्या [[मिलिंद महाविद्यालय]]ाची स्थापना त्यांनी केली. याच परिसरात भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर मराठवाडा विद्यापीठ स्थापन करण्यात आले. पुढे [[नामांतर आंदोलन|नामांतराच्या लढ्यानंतर]] [[शरद पवार]] मुख्यमंत्री असताना महाराष्ट्र शासनाने "मराठवाडा विद्यापीठ" याचे नाव बदलून "डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ" असे केले. या विद्यापीठाच्या परिसरामध्ये १६व्या शतकातील पहाडसिंग याने बांधलेला [[सोनेरी महाल]] आहे. त्यासोबत फुटा मकबरा व काही जुन्या वस्तू आहेत. [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]] हे औरंगाबाद एक राज्य विद्यापीठ आहे. महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ अधिनियम, २०१४ च्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकारद्वारे २०१७ मध्ये स्थापण करण्यात आले. हे मुंबई व नागपूर नंतर राज्यातील तिसरे आणि अंतिम राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. हे भारताच्या २१व्या क्रमांकाचे राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. {{multicol}} === अभियांत्रिकी === * [http://www.dietms.org/ म. शि. प्र. मं. संचालित देवगिरी अभियांत्रिकी महाविद्यालय] * [http://www.mit.asia/ एम.आय.टी महाविद्यालय] * [[शासकीय अभियांत्रिकी महाविद्यालय, औरंगाबाद|शासकिय अभियांत्रिकी महविद्यालय]] * [http://www.mitindia.net/web/ मराठवाडा प्राद्यौगिकी संस्था ] * [http://www.jnec.ac.in/ म.गा.मि. जवाहरलाल नेहरु अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.pescoe.ac.in/ पी.ई.एस. अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [http://www.hitechengg.org/ हायटेक इंस्टीटूट आफ टेक्नोलॉजी, अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.eescoet.org/ईसीईटी-एव्हरेस्ट कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी] {{multicol-break}} === वैद्यकीय === * शासकीय वैद्यकीय महविद्यालय व शासकीय कर्क रोग रुग्णालय औरंगाबाद * म.गा.मि. वैद्यकीय महविद्यालय * शासकीय दंतविद्या महाविद्यालय * भगवान होमियोपेथिक महाविद्यालय * फोस्टर डेव्हलपमेंट होमियोपेथिक महाविद्यालय् * वाय. बी. चव्हाण कॉलेज ऑफ फार्मसी {{multicol-break}} === कला, वाणिज्य आणि विज्ञान === * सरस्वती भुवन महविद्यालय * देवगिरी महविद्यालय * विवेकानंद महविद्यालय * पंडित जवाहरलाल नेहरु महाविद्यालय * डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर महाविद्यालय * मौलाना आझाद महाविद्यालय * वसंतराव नाईक महाविद्यालय * छत्रपती शिवाजी महाविद्यालय * [[मिलिंद महाविद्यालय]] * शासकीय महाविद्यालय * माणिकचंद पहाडे विधि महाविद्यालय * महात्मा गांधी मिशन वैद्यकीय महाविद्यालय * मराठवाडा इन्स्टिटयूट ऑफ टेक्नॉलॉजी * [http://www.ykmaurangabad.org यशवंत कला महाविद्यालय] === मॅनेजमेन्ट कॉलेज === * मराठवाडा इन्स्टीटयूट ऑफ मॅनेजमेन्ट & रिसर्च * महात्मा गांधी मिशन इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * राजर्षी शाहू इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * देवगिरी इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * मौलाना आ़झाद इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट ===== हॉस्पिटल ===== * श्रद्धा हास्पिटल * कमलनयन बजाज हॉस्पिटल * सेठ नंदलाल धुत हॉस्पिटल * एम.जि.एम वैद्यकीय महविद्यालय व हॉस्पिटल * हेडगेवार हॉस्पिटल * माणिक हॉस्पिटल आणि रिसचॅ सेंटर * सिंघमा हॉस्पिटल * दुनाखे हॉस्पिटल * सिटी केयर हॉस्पिटल * सरकारी कैंसर हॉस्पिटल * मॉस्क हॉस्पिटल * लिलावती हॉस्पिटल * गोल्डन केयर हॉस्पिटल * रोपळेकर हॉस्पिटल * आधार क्रिटिकल हॉस्पिटल * ब्रैन हॉस्पिटल * चौबे हॉस्पिटल * साई युरोलॉजी हॉस्पिटल * साई हॉस्पिटल * डागा हॉस्पिटल * न्यु लाईफ हॉस्पिटल * पाटिल हॉस्पिटल * डॉ.काळबांडे हॉस्पिटल * प्यासिफिक हॉस्पिटल * आयकान हॉस्पिटल * शासकीय वैदकीय महाविद्यालय व रुग्णालय घाटी * औरंगाबाद जिल्हा सामान्य रुग्णालय चिकलठाणा औरंगाबाद * शासकीय कर्करोग रुग्णालय औरंगाबाद {{multicol-end}} == प्रेक्षणीय स्थळे == {{multicol}} * [[सिद्धार्थ उद्यान व प्राणी संग्रहालय]] * [[घृष्णेश्वर मंदिर]] ([[ज्योतिर्लिंग]]) * [[बीबी का मकबरा]] * [[औरंगाबाद लेणी]] * [[पाणचक्की]] * [[सोनेरी महाल]] * [[अंतुर किल्ला]] * [[गौताळा अभयारण्य]] * [[पितळखोरे लेणी]] {{multicol-break}} * [[खुल्ताबाद]] * व्हॅली ऑफ सेन्ट्स <small>¥1</small> * दरवाजे <small>¥2</small> * [[गौताळा अभयारण्य]] * म्हैसमाळ * संत ज्ञानेश्वर उद्यान * [[पैठण]] * जायकवाडी धरण पक्षी अभयारण्य {{multicol-break}} [[चित्र:bibika.jpg|thumb|बीबी का मकबरा]] {{multicol-end}} <small> ¥1 - इथे अंदाजे १५०० सुफी संतांना दफनविण्यात आलेले आहे{{संदर्भ हवा}} देवगड - दत्ताचे देवस्थान औरंगाबाद लेणी बुद्ध लेणी ¥2 - मुघल शासनकाळात औरंगाबादला ४ मुख्य व ९ इतर दरवाजे होते. यातील पैठण गेट आणि रोशन गेट प्रसिद्ध आहेत </small> * प्रोझोन मॉल * डी मार्ट मॉल * रिलायन्स मॉल हॉस्पिटल घाटी - मराठवाड्यातील सर्वात मोठे शासकीय रूग्णालय. याठिकाणी विदर्भ, खानदेशातील रूग्णही उपचारासाठी येतात. तसेच अद्यावत सुविधा आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून उपचार पद्धती केली जाते. ===दरवाजे=== भारतात इतर अनेक मध्ययुगीन शहरांपासून औरंगाबादला उभे राहिलेल्या गोष्टींपैकी 52 गोष्टी "गेट्स" आहेत, त्यापैकी प्रत्येक स्थानिक इतिहासाचा किंवा त्याच्याशी संबंध असलेल्या व्यक्ती होत्या. औरंगाबादला "गेट्स ऑफ सिटी" म्हणून मोठ्या प्रमाणात ओळखले जाते. 52 पैकी केवळ 4 मुख्य आणि 9 इतर गेट टिकून आहेत, सर्वात प्रसिद्ध, सर्वात जुने आणि सर्वात मोठ्या निजाम पॅलेस (पॅलेस ऑफ निजाम) जवळ भडकल गेट आहे. वाडीचा किल्ला. सोयगाव शहारा पासुन 4 किमी अंतरावर वडीचा किल्ला आहे येथील निसर्गरम्य वातावरण प्रेक्षणीय आहे. ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} == बाह्य दुवे == * [http://aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.aurangabadmahapalika.org औरंगाबाद महानगरपालिका] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Aurangabad%2C_Maharashtra इंग्लिश विकिपिडीयावर औरंगाबाद] * [http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 गॅझेटीयर] {{NSEW|[[जळगाव]]|[[बीड]]|[[जालना]]|[[अहमदनगर]]|||||}} {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे]] [[वर्ग:मराठवाड्यातील शहरे]] [[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] l2copac9f5f81momrh28g4z91vk84p9 2139005 2139002 2022-07-20T09:34:53Z 2409:4042:2C83:6D06:0:0:2F89:2401 नाव दुरूस्त wikitext text/x-wiki {{जिल्हा_शहर|औरंगाबाद जिल्हा|श= औरंगाबाद}} {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = शहर |स्थानिक_नाव=औरंगाबाद |आकाशदेखावा = Meister des Mahâjanaka Jâtaka 001.jpg |आकाशदेखावा_शीर्षक = [[अजिंठा लेणी]] |शोधक_स्थान=right | अक्षांश = 19| अक्षांशमिनिटे =52 | अक्षांशसेकंद = 48 | रेखांश = 75| रेखांशमिनिटे = 19| रेखांशसेकंद = 12 |राज्य_नाव =महाराष्ट्र |जिल्हा=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]] |नेता_पद_१ =महापौर |नेता_नाव_१ = [[नंदकुमार घोडेले]] |नेता_पद_२ = महानगरपालिका आयुक्त |नेता_नाव_२ = आस्तिक कुमार पांडेय |नेता_पद_३ = पोलीस आयुक्त |नेता_नाव_३ = चिरंजीव प्रसाद |उन्नतांश=513 |लोकसंख्या_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_एकूण = ११,७५,११६ |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = <ref name="GOI_2011">{{संकेतस्थळ स्रोत <!-- -->|दुवा = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/2719_PART_B_DCHB_AURANGABAD.pdf २०११|title=DISTRICT CENSUS HANDBOOK AURANGABAD<!-- -->}}</ref> |क्षेत्रफळ_एकूण =138.5 |एसटीडी_कोड = 0240 |पिन_कोड = 431001 |आरटीओ_कोड= MH-20 |संकेतस्थळ = www.aurangabadmahapalika.org |संकेतस्थळ_नाव = औरंगाबाद महापालिका संकेतस्थळ |स्वयंवर्गीत = नाही |इतर_नाव= |टोपणनाव=५२ दारांचे शहर |जवळचे_शहर=अहमदनगर, जालना |लिंग_गुणोत्तर= |लोकसंख्या_मेट्रो= |लोकसंख्या_शहरी= |लोकसंख्या_क्रमांक= |अधिकृत_भाषा=मराठी }} '''औरंगाबाद'''({{Lang-ur|{{Nastaliq|اورنگ‌آباد}}}}), हे [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक महत्त्वाचे, मध्यवर्ती, औद्यौगिक केंद्र व ऐतिहासिक पर्यटनकेंद्र आहे. ते [[मराठवाडा]] विभागाचे मुख्यालय आहे. औरंगाबाद हे नाव [[औरंगजेब]] ह्या [[मुघल]] सम्राटाच्या नावावरून त्याच्या मृत्यूनंतर ठेवले गेले असावे. जुने नाव खडकी होते. हे शहर औरंगाबाद नावाने ही ओळखले जाते. औरंगाबादला ५२ दरवाजांचे शहर म्हणून ओळखले जाते. आजही जुन्या औरंगाबाद शहरात अशी अनेक महाद्वारे अर्थात दरवाजे आहेत. मुंबई उच्च न्यायालयाचे खंडपीठ औरंगाबादेत आहे. औरंगाबाद हे जगातले एक सर्वाधिक वेगाने वाढणारे [[औद्योगिक क्रांती|औद्यौगिक]] शहर आहे. हे मराठवाड्याच्या व त्यासोबतच महाराष्ट्र पर्यटनाच्या राजधानीचे शहर आहे. जगाच्या जलदरितीने वाढणाऱ्या [ शहरांमधील ११ भारतीय शहरे.] पैठण ही सातवाहन राजघराण्याची शाही राजधानी, तसेच दौलताबाद किंवा देवगिरी ही यादव घराण्याची राजधानी, आधुनिक औरंगाबादच्या हद्दीत स्थित आहेत. इ.स. १३०८ मध्ये सुलतान अलाउद्दीन खलजींच्या कारकिर्दीत हा प्रदेश दिल्ली सल्तनतला जोडला गेला होता. १३२७ मध्ये, दिल्ली सल्तनतची राजधानी दिल्लीहून दौलताबाद (सध्याच्या औरंगाबादमध्ये) येथे सुलतान मुहम्मद बिन तुगलकांच्या कारकिर्दीत स्थानांतरित झाली, ज्याने दिल्लीच्या लोकसंख्येचे मोठ्या प्रमाणावर दौलताबाद येथे स्थलांतर करण्याचे आदेश दिले. तथापि, मुहम्मद बिन तुघलक यांनी १33४ मध्ये आपला निर्णय बदलला आणि राजधानी दिल्लीला परत नेली. १४९९ मध्ये, दौलताबाद अहमदनगर सल्तनतचा एक भाग बनला. इथिओपियाचे लष्करी नेते मलिक अंबर यांनी अहमदनगर सल्तनतची राजधानी म्हणून सेवा बजावण्यासाठी आधुनिक औरंगाबादच्या ठिकाणी १६१० मध्ये खडकी नावाचे नवीन शहर स्थापन केले. ते गुलाम म्हणून भारतात आले पण ते गुलाब म्हणून लोकप्रिय पंतप्रधान बनले. अहमदनगर सल्तनतचे मलिक अंबर याच्यानंतर त्याचा मुलगा फतेह खान यांनी नाव बदलून फतेहनगर केले. १६३६ मध्ये औरंगाजेब, जो त्यावेळी डेक्कन प्रांताचा मोगल वाइसरॉय होता, त्यांनी या शहराला मोगल साम्राज्यात जोडले. १६५३ मध्ये औरंगजेबाने शहराचे नाव बदलून "औरंगाबाद" केले आणि त्यास मुगल साम्राज्याच्या डेक्कन प्रदेशाची राजधानी बनविली. १७२४ मध्ये डेक्कनचा मोगल गव्हर्नर निजाम असफ प्रथम, पहिला मोगल साम्राज्यातून निघाला आणि त्याने स्वतःच्या असफ जाही राजवंशाची स्थापना केली. १७६३ मध्ये हैदराबाद शहराकडे त्यांची राजधानी हस्तांतरित होईपर्यंत औरंगाबादला हैदराबादची राजधानी बनवले होते. ब्रिटीश राजवटीत हैदराबाद राज्य एक राजसत्ता बनले आणि १५० वर्षे ते तसे राहिले. १९५५ पर्यंत औरंगाबाद हे हैदराबाद राज्याचा भाग राहिले. १९६० मध्ये औरंगाबाद व मराठी भाषिक मराठवाडा हा महाराष्ट्र राज्याचा एक भाग बनला. == इतिहास == औरंगाबाद हे शहर ज्या परिसरात वसलेले आहे, त्याचा इतिहास सातवाहन या काळापर्यंत आढळून येतो. विक्रमादित्य राजाच्या काळातही या परिसराचा उल्लेख आहे. सातवाहनाच्या काळात खाम नदीकिनारी अनेक लहान मोठी खेडी होती. त्यापैकी एक असलेले ''खडकी'' हे आजचे औरंगाबाद मानले जाते आहे. सातव्या शतकात या गावाच्या उत्तरेस बुद्धलेणी व विहार खोदण्यात आले. नंतरच्या शतकामध्ये या गावाचा राजतलक किंवा राजतडाग म्हणूनही उल्लेख आढळतो. चौदाव्या शतकापर्यंत या परिसरात देवगिरीच्या यादवांचे राज्य होते. ===सतरावे शतक=== काही इतिहासकारांच्या मते [[इ.स. १६०४|१६०४]] मध्ये [[अहमदनगर|अहमदनगरचा]] निजामशहा मूर्तझा द्वितीय याचा मंत्री मलिक अंबर याने औरंगाबाद हे शहर वसवले आहे. परंतु हे गाव पूर्वीपासूनच अस्तित्वात होते मलिक अंबरने फक्त त्याचे नाव बदलून फतेहपूर ठेवले होते. [[इ.स. १६३४|१६३४]] मध्ये औरंगजेब ह्या (खडकी/फतेहपूर) शहरात दख्खन विभागाचा सुभेदार म्हणून आला. [[इ.स. १६४४|१६४४]] मध्ये तो आग्ऱ्याला परत गेला. त्यानंतर [[इ.स. १६८१|१६८१]] मध्ये औरंगजेब मुघल बादशाह असताना पुन्हा ह्या शहरात आला. [[इ.स. १७०७|१७०७]] मध्ये त्याच्या मृत्यूपर्यंत औरंगजेब इथेच राहिला. औरंगाबाद शहराजवळ असणाऱ्या [[खुलताबाद]] या छोट्याशा गावात औरंगजेबाची कबर आहे. ===अठरावे शतक=== इ.स. १७०७ नंतर औरंगाबादचा ताबा हैदराबादच्या [[निजाम राजवट|निझाम राजवटीकडे]] आला. ===एकोणिसावे शतक=== इ.स. १८८९ मध्ये औरंगाबादेत पहिली कापूस प्रक्रिया गिरणी उभी राहिली, त्यात सातशे जणांना रोजगार मिळाला. ===विसावे शतक=== निझाम राज्यात हैदराबाद-गोदावरी व्हॅली रेल्वेची सुरुवात झाल्यानंतर इ.स. १९०० च्या सुमारास शहर आणि परिसरात अनेक जिनिंग कारखाने सुरू झाले. औरंगाबादला महाविद्यालय सुरू झाले आणि उच्च शिक्षणाची मुहुर्तमेढ रोवली गेली. शहरात पदवीशिक्षण घेतलेल्यांची संख्या वाढली. उद्योगव्यवसायाला प्रारंभ झाला. विसाव्या शतकाच्या मध्यापर्यंत हैदराबाद संस्थांनातही देशाच्या अन्य भागाप्रमाणेच स्वातंत्र्यासाठी चळवळ सुरू झाली होती. हैदराबाद स्टेट कॉंग्रेसच्या नेतृत्वाखाली लढा उभारला गेला. औरंगाबाद हे या लढ्याचे एक केंद्र बनले. हैदराबाद संस्थानाच्या विलीनीकरणानंतर मराठवाड्यासह औरंगाबाद शहर ही भाषिक आधारावर महाराष्ट्राशी जोडण्यात आले. संयुक्त महाराष्ट्राची स्थापना १ मे, १९६०ला झाली. त्या दिवशीपासून औरंगाबाद महाराष्ट्राचा भाग बनले. == संभाजीनगर नामांतर == शिवसेना प्रमुख स्वर्गिय श्री [[बाळ ठाकरे|बाळासाहेब ठाकरे]] यांनी या शहराचे नाव '''संभाजीनगर''' व्हावे अशी ईच्छा व्यक्त केली होती. आणि त्यांनी या शहराला संभाजीनगर नाव दिलेलेच आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.esakal.com/maharashtra/subhash-desai-on-sambhajinagar-temple-reopening-covid-19-pps96|title='संभाजीनगर नावासाठी आम्हाला कुणाच्या परवानगीची गरज नाही'|website=eSakal - Marathi Newspaper|language=mr-IN|access-date=2022-03-18}}</ref> पण ते सरकारी स्तरावर कार्यवाहीत आले नाही. विभागीय आयुक्तांकडे नामांतराबाबतचा प्रस्तावही पाठवण्यात आला आहे असे दिसून् येते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.timesofmaharashtra.com/2021/08/blog-post_545.html|title=औरंगाबादचे संभाजीनगर असे नामांतर करण्याबाबत सुभाष देसाईंचे मोठे विधान - Times of Maharashtra|website=www.timesofmaharashtra.com|access-date=2022-03-18}}</ref> पालकमंत्री सुभाष देसाई यांच्या कडून अधिकृत लेटरहेडवरच आता संभाजीनगरचा अधिकृतपणे उल्लेख केला जात आहे.[https://www.sarkarnama.in/rajya-aurangabad/balasaheb-thackeray-has-named-city-sambhajinagar-now-no-ones-permission-required] मात्र संभाजी नगर असे नामांतर करण्याला काँग्रेस पक्षाने विरोध केल्याचे दिसून येते.[https://www.bbc.com/marathi/india-46152067] २९ जून २०२२ रोजी औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय उद्धव ठाकरेंच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. == भूगोल == {{climate chart |औरंगाबाद |12|29|2.8 |14|32|2.1 |19|36|3.3 |22|38|3.5 |25|39|24.4 |24|34|114.2 |22|30|115.6 |21|29|119.6 |21|30|121.6 |19|32|60.8 |15|30|10.7 |12|28|6.5 |source=[http://weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C एमएसएन वेदर] |float=right |clear=leftt }} भौगोलिकदृष्ट्या औरंगाबाद उत्तर अक्षांश १९°५३'४७" - पूर्व रेखांश ७५°२३'५४" याठिकाणी वसलेले आहे. हे शहर चारही बाजूनीं टेकड्या आणि डोंगरांनी वेढलेले आहे. उत्तरेकडून दक्षिणेकडे असा जमिनीचा उतार आढळून येतो. अनेक लहानलहान टेकड्यांवर शहर वसलेले आहे. त्यामुळे शहरातून अनेक नाले वाहतात. ते दक्षिण- नैर्ऋत्येस वाहात जातात. शहराच्या उत्तरेस डोंगररांग आहे. दक्षिणेसही डोंगर आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यात मध्यम ते भारी स्वरूपाची काळी मृदा आहे जिच्या मध्ये कॅल्शिअम आणि मॅग्नेशिअमचे प्रमाण अधिक आढळून येते. '''तापमान :''' औरंगाबादचे वार्षिक तापमान ९ ते ४० अंश सेल्सिअस दरम्यान असते. शहराला भेट देण्याचा आल्हाददायक काळ हा हिवाळ्यात, ऑक्टोबर ते मार्च दरम्यान आहे.<ref>[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?level=2&showFile=1&gazetteerSqlId=20020423103801&gazetteerMainId=&gazetteerFile2Id=20020423105420&distId=19&gazId=20020422121541&pubYear=&fileExists=1&headingSqlName=General&chapter= महाराष्ट्र शासनाचे संकेतस्थळ]</ref> '''पर्जन्यमान :''' पडत असलेल्या पावसापैकी सर्वाधिक पाऊस जून ते सप्टेंबर या काळात पडतो साधारणपणे ९.० ते ६९३ मिलीमीटर/महिना हे पावसाचे प्रमाण असते. सरासरी वार्षिक पर्जन्यमान हे ७२५ मिलीमीटर असते. {{Infobox Weather |metric_first = yes |single_line = yes |location = Aurangabad |Jan_Hi_°C = 29 |Jan_REC_Hi_°C = |Feb_Hi_°C = 32|Feb_REC_Hi_°C = |Mar_Hi_°C = 36 |Mar_REC_Hi_°C = |Apr_Hi_°C = 38|Apr_REC_Hi_°C = |May_Hi_°C = 38|May_REC_Hi_°C = |Jun_Hi_°C = 34|Jun_REC_Hi_°C = |Jul_Hi_°C = 30|Jul_REC_Hi_°C = |Aug_Hi_°C = 30|Aug_REC_Hi_°C = |Sep_Hi_°C = 29|Sep_REC_Hi_°C = |Oct_Hi_°C = 32|Oct_REC_Hi_°C = |Nov_Hi_°C = 30|Nov_REC_Hi_°C = |Dec_Hi_°C = 28|Dec_REC_Hi_°C = |Year_Hi_°C = 32|Year_REC_Hi_°C = |Jan_Lo_°C =12 |Jan_REC_Lo_°C = |Feb_Lo_°C =14 |Feb_REC_Lo_°C = |Mar_Lo_°C = 19 |Mar_REC_Lo_°C = |Apr_Lo_°C =22 |Apr_REC_Lo_°C = |May_Lo_°C =25 |May_REC_Lo_°C = |Jun_Lo_°C =24 |Jun_REC_Lo_°C = |Jul_Lo_°C =22|Jul_REC_Lo_°C = |Aug_Lo_°C =21|Aug_REC_Lo_°C = |Sep_Lo_°C =21|Sep_REC_Lo_°C = |Oct_Lo_°C =19|Oct_REC_Lo_°C = |Nov_Lo_°C =15 |Nov_REC_Lo_°C = |Dec_Lo_°C =12 |Dec_REC_Lo_°C = |Year_Lo_°C =20 |Year_REC_Lo_°C = <!--**** use mm or cm but not both! ****--> |Jan_Precip_cm = |Jan_Precip_mm =2.8 |Feb_Precip_cm = |Feb_Precip_mm =2.1 |Mar_Precip_cm = |Mar_Precip_mm =3.3 |Apr_Precip_cm = |Apr_Precip_mm =3.5 |May_Precip_cm = |May_Precip_mm =24.4 |Jun_Precip_cm = |Jun_Precip_mm =114.2 |Jul_Precip_cm = |Jul_Precip_mm =115.6 |Aug_Precip_cm = |Aug_Precip_mm =119.6 |Sep_Precip_cm = |Sep_Precip_mm =121.6 |Oct_Precip_cm = |Oct_Precip_mm =60.8 |Nov_Precip_cm = |Nov_Precip_mm =10.7 |Dec_Precip_cm = |Dec_Precip_mm =6.5 |Year_Precip_cm = |Year_Precip_mm =725 |source = weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C MSN Weather |accessdate = 2008-07-26 }} ==शहराची रचना== औरंगाबाद हे ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचे शहर आहे. औरंगाबाद शहरातील ५२ दरवाजे व खिडक्या प्रसिद्ध आहेत. सद्यस्थितीतील यातील अनेक दरवाजे हे शेवटची घटका मोजत आहेत. औरंगाबादला जागतिक महत्त्व आहे. औरंगाबाद या शहराला महाराष्ट्राची पर्यटनाची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. औरंगाबादला राजतडाग, खडकी , फतेहपूर म्हणून सुद्धा ओळखले जाते. औरंगाबाद शहरातील दरवाजे पुढील प्रमाणे आहेत. भडकल गेट, मकई गेट, दिल्ली गेट, रोशन गेट, पैठण गेट, रंगीन दरवाजा, कटकट गेट, जाफर गेट, बारापुला गेट, नौबत गेट, हाथी गेट, नूर गेट इ. आहेत. सध्या काही दरवाजे हे इतिहास जमा झाले आहेत. एकूण ५२ पैकी २१ दरवाजे व १ खिडकी उभी आहेत. औरंगाबादचे विशेष असे की या शहराला ५२ दरवाजे, ५२ खिडक्या आणि ५२ पुरे (बेगमपुरा, उस्मानपुरा इ.) होते. == प्रशासकीय व्यवस्था == औरंगाबाद महानगरपालिका ही औरंगाबाद शहराचा कारभार पाहणारी स्थानिक स्वराज्य संस्था आहे. एकूण आठ झोन मध्ये ११८ वॉर्डात महानगरपालिका क्षेत्राची विभागणी झाली आहे. शहरालगतच्या लष्कराच्या ताब्यातील परिसराचा कारभार पाहण्यासाठी औरंगाबाद छावणी मंडळ (कॅन्टोन्मेंट बोर्ड) ही संस्था अस्तित्वात आहे. ===लोकसभा, विधानसभेत प्रतिनिधित्व=== औरंगाबाद लोकसभा मतदारसंघात संपूर्ण औरंगाबाद शहराचा समावेश होतो. महाराष्ट्राच्या विधानसभेच्या तीन जागा औरंगाबाद महानगरपालिका क्षेत्रात प्रामुख्याने आहेत. औरंगाबाद (पूर्व) औरंगाबाद (मध्य) आणि औरंगाबाद (पश्चिम) अशी या तीनही विधानसभा मतदारसंघांची नावे आहेत {| class="wikitable" |+ औरंगाबादचे लोकप्रतिनिधी ! लोकसभा मतदारसंघ !! विधानसभा औरंगाबाद पूर्व || विधानसभा औरंगाबाद मध्य || विधानसभा औरंगाबाद पश्चिम |- | खासदार [[इम्तियाज जलील]]|| आमदार [[अतुल सावे ]]|| आमदार [[प्रदीप जैस्वाल]] || आमदार [[संजय शिरसाट]] |} == अर्थव्यवस्था == [[File:Prozone-mall-aurangabad1.jpg|thumbnail|प्रोझोन मॉल औरंगाबाद]] गुजरात आणि सिंधमधील व्यापारी ठाण्यांना दक्षिण भारताच्या व्यापारी केंद्रांशी जोडणारा महत्त्वाचा मार्ग औरंगाबादहून जात होता. याच मार्गावरचा महत्त्वाचा थांबा म्हणून औरंगाबाद विकसित झाले असावे असे मानता येते. शहरात गुजराती व्यापारी समाजाचे वास्तव्य ऐतिहासिक काळापासून आहे. कापूस लोकर आणि वनस्पतीजन्य तेलांचा व्यवसाय इथे ऐतिहासिक काळापासून चालतो कापूस आणि रेशीम यांच्या एकत्रीकरणातून तयार झालेल्या हिमरू नावाच्या वस्त्रप्रकारासाठी औरंगाबाद ओळखले जाते. पैठणी या नावाने आजही लोकप्रिय असलेल्या रेशमी साड्यांचे उत्पादनही औरंगाबाद परिसरात मोठ्या प्रमाणात होई. पैठण या औरंगाबादच्या जवळच्या गावाच्या नावावरूनच या प्रकाराचे नाव पडले. हिमरू शाली आणि पैठण्यांच्या व्यवसायाची कालौघात बरीच पडझड झाली असली तर औरंगाबाद सिल्क मिल्स आणि स्टॅंडर्ड सिल्क मिल्स सारख्या उद्योगांमध्ये आजही रेशमी आणि हिमरू वस्त्रांचे उत्पादन चालते. औरंगाबादेमध्ये औद्यौगिक वसाहती १९७० च्या दशकात सुरू झाल्या. === उद्योगधंदे === येथील एमआयडीसी (महाराष्ट्र इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेन्ट काॅर्पोरेशन) बरीच मोठी असून येथे स्वयंचलित वाहने आणि वाहनांचे सुटे भाग, घरातील वापराच्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, बिअर आणि व्हिस्की, चामडे, औषधनिर्मिती, रबर, बी-बियाणे आणि कीटकनाशके ही औरंगाबादेतील प्रमुख उत्पादने होत. निर्लेप, लुपिन लॅबोरेटरी, ग्रीव्ह्ज कॉटन लिमिटेड, गरवारे पॉलिस्टर्स, औरंगाबाद सिल्क मिल्स, केविल सोल्यूशन इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड यांचे प्रकल्प आहेत. शिवाय अनेक भारतीय आणि परदेशी बहुराष्ट्रीय कंपन्या आणि उद्योगसमूहांचे कारखाने औरंगाबादेत आहेत. अनेक नवीन उद्योग उभे राहत आहेत. ही एमआयडीसी पुणे रस्त्यावर आहे. {{col-begin}} {{col-5}} * [[व्हीडिओकॉन]] * [[Škoda India|स्कोडा ऑटो]] * [[वाॅकहार्ट]] * [[जॉन्सन ॲन्ड जॉन्सन]] * [[सीमेन्स]] {{col-break}} * [[गुड ईयर टायर व रबर कंपनी]] * [[बजाज ऑटो लिमिटेड]] * [[कोलगेट-पामोलिव्ह]] * [[केनस्टार]] * [[एंड्रेस हौजर]] * [[व्हिजन पेट्रोकेमिकल्स]] {{col-end}} * [[गरवारे]] * [[अजंता फार्मा]] * [[लुपिन फार्मा]] * [[विप्रो]] * [[एंडुअरन्स सिस्टिम्स]] * [[ऋचा इंजिनिअरिंग]] * कॅनपॅक * इंडोजर्मन टूलरूम प्रोझॉन मॉल येथील मोठा बाजार आहे. ==सांस्कृतिक जीवन== ===साहित्य=== जेष्ठ साहित्यिक [[रा.रं.बोराडे]], कवी वीरा राठोड, कविवर्य [[प्रा.दासू वैद्य]], बालकवी [[गणेश घुले]] आदी अनेक नावे उल्लेखनीय आहेत. === नाट्य === ज्याप्रमाणे औरंगाबाद जिल्ह्यान पर्यटनाच्या दृष्टीतून अनेकांच्या भुवया उंचावल्या त्याच औरंगाबादने कितेक वर्षांपासून नाट्य व सिने क्षेत्रात आपलं वर्चस्व कायम अव्वल स्थानी राखून आहे. सुप्रसिद्ध साहित्यिक अजित दळवी द्वारा लिखित अनेक नाटकांनी महाराष्ट्रातील जनसामान्यांच्या मनावर कोरलीत. अलिकडे त्यांनी "कायद्याचे बोला" या चित्रपटाची पटकथा लिहीली. शिवाय [[प्रतिक्षा लोणकर]], [[चंद्रकांत कुलकर्णी]], [[मकरंद अनासपुरे]], चला हवा फेम [[योगेश सिरसाठ]], बाळू मामांच्या नावाने चांगभल, स्वराज्य रक्षक संभाजी या मालिकेतून प्रेक्षकांच्या मनावर अधिराज्य गाजवणारा [[रोहित देशमुख]], राजा राणीची ग जोडी फेम [[शैलेश कोरडे]], [[मंजिरी पवार]], [[दिपक अंभुरे]], [[प्रविण डाळिंबीकर]], [[रमाकांत भालेराव]], [[प्राजक्ता सुपेकर]], [[सुनील कांबळे]], आदी दिग्गज कलावंतानी आपल्या करीयरची सुरुवात औरंगाबादेपासून केली आणि मग ते मुंबईला चमकले. त्याआधी, कुमार देशमुख, आलोक चौधरी, विजय दिवाण, त्र्यंबक महाजन अशा अनेक नामवंत कलाकारांनी राज्य नाट्य स्पर्धा, कामगार राज्य नाट्य स्पर्धा गाजवलेल्या व अनेकदा जिंकल्यातही. '[[व-हाड निघालंय लंडनला]]' या विश्वविक्रमी नाटकाचे सर्वेसर्वा [[लक्ष्मण देशपांडे|लक्ष्मणराव देशपांडे]] हेही औरंगाबादचे रहिवासी होते. ===संगीत=== ===चित्र-शिल्प=== ==वाहतूक== ===हवाई वाहतूक=== औरंगाबाद आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे चिकलठाणा येथे स्थित आहे. येथून हैदराबाद, दिल्ली, उदैपूर, मुंबई, जयपूर, पुणे आणि नागपूर साठी विमान सेवा उपलब्ध आहे. २००८ पासून हज्ज यात्रा साठी विमान सेवा उपलब्ध झाली आहे. सद्यस्थितीत विमानतळाच्या इमारतीचे नवीनीकरण करण्यात आले आहे. विमानतळ औरंगाबाद शहराच्या मध्यवर्ती बसस्थानकापासून १० कि.मी. अंतरावर आहे. ===रेल्वे वाहतूक=== औरंगाबाद (स्टेशन कोड:AWB) हे दक्षिण-मध्य रेल्वेच्या नांदेड विभागाच्या सिकंदराबाद-मनमाड ब्रॉ़डगेज लोहमार्गावर असलेले एक रेल्वे-स्थानक आहे. औरंगाबाद पासून नांदेड, मुंबई, दिल्ली, हैदराबाद, शिर्डी, नागपूर, नाशिक, पुणे, अमृतसर, अंबाला, निझामाबाद, कुर्नुल, रेनिगुंटा, विशाखापट्टनम्, इरोडे, मदुराई, भोपाळ, ग्वालियर, वडोदरा, चेन्नई, तिरुपती, रामेश्वरम , अहमदाबाद आणि राजकोटपर्यंत रेल्वे-सेवा उपलब्ध आहे. ===रस्ते वाहतूक=== औरंगाबाद महाराष्ट्र आणि इतर राज्यांत विविध प्रमुख शहरे रस्त्यांनी जोडले आहे.राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक २११ हा शहरातूनच जातो.जालना, पुणे, अहमदनगर, नांदेड, नागपूर, बीड आणि मुंबई ही शहरे रस्त्याने जोडलेली आहेत आणि हा मार्ग सध्या राष्ट्रीय महामार्ग मानक चार लेन रोड मध्ये बदलविल्या जात आहे. नवीन नागपूर-औरंगाबाद-मुंबई एक्सप्रेस हायवे देखील विकसित केला जात आहे. औरंगाबाद येथून शिर्डी येथे जाता येते, रस्ताने हे अंतर ८५ कि.मी. एवढे आहे. == प्रसिद्ध शिक्षण संस्था == === विद्यापीठ === औरंगाबादमध्ये दोन विद्यापीठे आहेत — [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] आणि [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]]. [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] हे विद्यापीठ मराठवाड्यातील [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]], [[जालना जिल्हा|जालना]], [[बीड जिल्हा|बीड]], [[उस्मानाबाद जिल्हा|उस्मानाबाद]] या जिल्ह्यात असलेल्या शासकीय मान्यताप्राप्त संस्थांचा कारभार पाहाते. [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]] यांनी वेरूळ-अजिंठ्यालगतच औरंगाबाद परिसरात एक मोठे शिक्षण, ज्ञानकेंद्र उभारण्याची योजना आखली होती. प्रामुख्याने आधुनिक शिक्षणापासून वंचित राहिलेल्या समाजातील बहुसंख्यकांसाठी हे नियोजन होते. औरंगाबाद शहराजवळच्या भागाचे [[नागसेनवन]] असे नामकरण करून तेथे पीपल्स एज्युकेशन सोसायटीच्या [[मिलिंद महाविद्यालय]]ाची स्थापना त्यांनी केली. याच परिसरात भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर मराठवाडा विद्यापीठ स्थापन करण्यात आले. पुढे [[नामांतर आंदोलन|नामांतराच्या लढ्यानंतर]] [[शरद पवार]] मुख्यमंत्री असताना महाराष्ट्र शासनाने "मराठवाडा विद्यापीठ" याचे नाव बदलून "डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ" असे केले. या विद्यापीठाच्या परिसरामध्ये १६व्या शतकातील पहाडसिंग याने बांधलेला [[सोनेरी महाल]] आहे. त्यासोबत फुटा मकबरा व काही जुन्या वस्तू आहेत. [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]] हे औरंगाबाद एक राज्य विद्यापीठ आहे. महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ अधिनियम, २०१४ च्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकारद्वारे २०१७ मध्ये स्थापण करण्यात आले. हे मुंबई व नागपूर नंतर राज्यातील तिसरे आणि अंतिम राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. हे भारताच्या २१व्या क्रमांकाचे राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. {{multicol}} === अभियांत्रिकी === * [http://www.dietms.org/ म. शि. प्र. मं. संचालित देवगिरी अभियांत्रिकी महाविद्यालय] * [http://www.mit.asia/ एम.आय.टी महाविद्यालय] * [[शासकीय अभियांत्रिकी महाविद्यालय, औरंगाबाद|शासकिय अभियांत्रिकी महविद्यालय]] * [http://www.mitindia.net/web/ मराठवाडा प्राद्यौगिकी संस्था ] * [http://www.jnec.ac.in/ म.गा.मि. जवाहरलाल नेहरु अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.pescoe.ac.in/ पी.ई.एस. अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [http://www.hitechengg.org/ हायटेक इंस्टीटूट आफ टेक्नोलॉजी, अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.eescoet.org/ईसीईटी-एव्हरेस्ट कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी] {{multicol-break}} === वैद्यकीय === * शासकीय वैद्यकीय महविद्यालय व शासकीय कर्क रोग रुग्णालय औरंगाबाद * म.गा.मि. वैद्यकीय महविद्यालय * शासकीय दंतविद्या महाविद्यालय * भगवान होमियोपेथिक महाविद्यालय * फोस्टर डेव्हलपमेंट होमियोपेथिक महाविद्यालय् * वाय. बी. चव्हाण कॉलेज ऑफ फार्मसी {{multicol-break}} === कला, वाणिज्य आणि विज्ञान === * सरस्वती भुवन महविद्यालय * देवगिरी महविद्यालय * विवेकानंद महविद्यालय * पंडित जवाहरलाल नेहरु महाविद्यालय * डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर महाविद्यालय * मौलाना आझाद महाविद्यालय * वसंतराव नाईक महाविद्यालय * छत्रपती शिवाजी महाविद्यालय * [[मिलिंद महाविद्यालय]] * शासकीय महाविद्यालय * माणिकचंद पहाडे विधि महाविद्यालय * महात्मा गांधी मिशन वैद्यकीय महाविद्यालय * मराठवाडा इन्स्टिटयूट ऑफ टेक्नॉलॉजी * [http://www.ykmaurangabad.org यशवंत कला महाविद्यालय] === मॅनेजमेन्ट कॉलेज === * मराठवाडा इन्स्टीटयूट ऑफ मॅनेजमेन्ट & रिसर्च * महात्मा गांधी मिशन इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * राजर्षी शाहू इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * देवगिरी इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * मौलाना आ़झाद इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट ===== हॉस्पिटल ===== * श्रद्धा हास्पिटल * कमलनयन बजाज हॉस्पिटल * सेठ नंदलाल धुत हॉस्पिटल * एम.जि.एम वैद्यकीय महविद्यालय व हॉस्पिटल * हेडगेवार हॉस्पिटल * माणिक हॉस्पिटल आणि रिसचॅ सेंटर * सिंघमा हॉस्पिटल * दुनाखे हॉस्पिटल * सिटी केयर हॉस्पिटल * सरकारी कैंसर हॉस्पिटल * मॉस्क हॉस्पिटल * लिलावती हॉस्पिटल * गोल्डन केयर हॉस्पिटल * रोपळेकर हॉस्पिटल * आधार क्रिटिकल हॉस्पिटल * ब्रैन हॉस्पिटल * चौबे हॉस्पिटल * साई युरोलॉजी हॉस्पिटल * साई हॉस्पिटल * डागा हॉस्पिटल * न्यु लाईफ हॉस्पिटल * पाटिल हॉस्पिटल * डॉ.काळबांडे हॉस्पिटल * प्यासिफिक हॉस्पिटल * आयकान हॉस्पिटल * शासकीय वैदकीय महाविद्यालय व रुग्णालय घाटी * औरंगाबाद जिल्हा सामान्य रुग्णालय चिकलठाणा औरंगाबाद * शासकीय कर्करोग रुग्णालय औरंगाबाद {{multicol-end}} == प्रेक्षणीय स्थळे == {{multicol}} * [[सिद्धार्थ उद्यान व प्राणी संग्रहालय]] * [[घृष्णेश्वर मंदिर]] ([[ज्योतिर्लिंग]]) * [[बीबी का मकबरा]] * [[औरंगाबाद लेणी]] * [[पाणचक्की]] * [[सोनेरी महाल]] * [[अंतुर किल्ला]] * [[गौताळा अभयारण्य]] * [[पितळखोरे लेणी]] {{multicol-break}} * [[खुल्ताबाद]] * व्हॅली ऑफ सेन्ट्स <small>¥1</small> * दरवाजे <small>¥2</small> * [[गौताळा अभयारण्य]] * म्हैसमाळ * संत ज्ञानेश्वर उद्यान * [[पैठण]] * जायकवाडी धरण पक्षी अभयारण्य {{multicol-break}} [[चित्र:bibika.jpg|thumb|बीबी का मकबरा]] {{multicol-end}} <small> ¥1 - इथे अंदाजे १५०० सुफी संतांना दफनविण्यात आलेले आहे{{संदर्भ हवा}} देवगड - दत्ताचे देवस्थान औरंगाबाद लेणी बुद्ध लेणी ¥2 - मुघल शासनकाळात औरंगाबादला ४ मुख्य व ९ इतर दरवाजे होते. यातील पैठण गेट आणि रोशन गेट प्रसिद्ध आहेत </small> * प्रोझोन मॉल * डी मार्ट मॉल * रिलायन्स मॉल हॉस्पिटल घाटी - मराठवाड्यातील सर्वात मोठे शासकीय रूग्णालय. याठिकाणी विदर्भ, खानदेशातील रूग्णही उपचारासाठी येतात. तसेच अद्यावत सुविधा आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून उपचार पद्धती केली जाते. ===दरवाजे=== भारतात इतर अनेक मध्ययुगीन शहरांपासून औरंगाबादला उभे राहिलेल्या गोष्टींपैकी 52 गोष्टी "गेट्स" आहेत, त्यापैकी प्रत्येक स्थानिक इतिहासाचा किंवा त्याच्याशी संबंध असलेल्या व्यक्ती होत्या. औरंगाबादला "गेट्स ऑफ सिटी" म्हणून मोठ्या प्रमाणात ओळखले जाते. 52 पैकी केवळ 4 मुख्य आणि 9 इतर गेट टिकून आहेत, सर्वात प्रसिद्ध, सर्वात जुने आणि सर्वात मोठ्या निजाम पॅलेस (पॅलेस ऑफ निजाम) जवळ भडकल गेट आहे. वाडीचा किल्ला. सोयगाव शहारा पासुन 4 किमी अंतरावर वडीचा किल्ला आहे येथील निसर्गरम्य वातावरण प्रेक्षणीय आहे. ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} == बाह्य दुवे == * [http://aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.aurangabadmahapalika.org औरंगाबाद महानगरपालिका] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Aurangabad%2C_Maharashtra इंग्लिश विकिपिडीयावर औरंगाबाद] * [http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 गॅझेटीयर] {{NSEW|[[जळगाव]]|[[बीड]]|[[जालना]]|[[अहमदनगर]]|||||}} {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे]] [[वर्ग:मराठवाड्यातील शहरे]] [[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] 10ofg2zy6kf85l73rcxxdhr9y00cnns 2139006 2139005 2022-07-20T09:39:25Z 2409:4042:2C83:6D06:0:0:2F89:2401 wikitext text/x-wiki {{जिल्हा_शहर|औरंगाबाद जिल्हा|श= औरंगाबाद}} {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = शहर |स्थानिक_नाव=औरंगाबाद |आकाशदेखावा = Meister des Mahâjanaka Jâtaka 001.jpg |आकाशदेखावा_शीर्षक = [[अजिंठा लेणी]] |शोधक_स्थान=right | अक्षांश = 19| अक्षांशमिनिटे =52 | अक्षांशसेकंद = 48 | रेखांश = 75| रेखांशमिनिटे = 19| रेखांशसेकंद = 12 |राज्य_नाव =महाराष्ट्र |जिल्हा=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]] |नेता_पद_१ =महापौर |नेता_नाव_१ = [[नंदकुमार घोडेले]] |नेता_पद_२ = महानगरपालिका आयुक्त |नेता_नाव_२ = आस्तिक कुमार पांडेय |नेता_पद_३ = पोलीस आयुक्त |नेता_नाव_३ = चिरंजीव प्रसाद |उन्नतांश=513 |लोकसंख्या_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_एकूण = ११,७५,११६ |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = <ref name="GOI_2011">{{संकेतस्थळ स्रोत <!-- -->|दुवा = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/2719_PART_B_DCHB_AURANGABAD.pdf २०११|title=DISTRICT CENSUS HANDBOOK AURANGABAD<!-- -->}}</ref> |क्षेत्रफळ_एकूण =138.5 |एसटीडी_कोड = 0240 |पिन_कोड = 431001 |आरटीओ_कोड= MH-20 |संकेतस्थळ = www.aurangabadmahapalika.org |संकेतस्थळ_नाव = औरंगाबाद महापालिका संकेतस्थळ |स्वयंवर्गीत = नाही |इतर_नाव= |टोपणनाव=५२ दारांचे शहर |जवळचे_शहर=अहमदनगर, जालना |लिंग_गुणोत्तर= |लोकसंख्या_मेट्रो= |लोकसंख्या_शहरी= |लोकसंख्या_क्रमांक= |अधिकृत_भाषा=मराठी }} '''औरंगाबाद'''({{Lang-ur|{{Nastaliq|اورنگ‌آباد}}}}), हे [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक महत्त्वाचे, मध्यवर्ती, औद्यौगिक केंद्र व ऐतिहासिक पर्यटनकेंद्र आहे. ते [[मराठवाडा]] विभागाचे मुख्यालय आहे. औरंगाबाद हे नाव [[औरंगजेब]] ह्या [[मुघल]] सम्राटाच्या नावावरून त्याच्या मृत्यूनंतर ठेवले गेले असावे. जुने नाव खडकी होते. हे शहर औरंगाबाद नावाने ही ओळखले जाते. औरंगाबादला ५२ दरवाजांचे शहर म्हणून ओळखले जाते. आजही जुन्या औरंगाबाद शहरात अशी अनेक महाद्वारे अर्थात दरवाजे आहेत. मुंबई उच्च न्यायालयाचे खंडपीठ औरंगाबादेत आहे. औरंगाबाद हे जगातले एक सर्वाधिक वेगाने वाढणारे [[औद्योगिक क्रांती|औद्यौगिक]] शहर आहे. हे मराठवाड्याच्या व त्यासोबतच महाराष्ट्र पर्यटनाच्या राजधानीचे शहर आहे. जगाच्या जलदरितीने वाढणाऱ्या [ शहरांमधील ११ भारतीय शहरे.] पैठण ही सातवाहन राजघराण्याची शाही राजधानी, तसेच दौलताबाद किंवा देवगिरी ही यादव घराण्याची राजधानी, आधुनिक औरंगाबादच्या हद्दीत स्थित आहेत. इ.स. १३०८ मध्ये सुलतान अलाउद्दीन खलजींच्या कारकिर्दीत हा प्रदेश दिल्ली सल्तनतला जोडला गेला होता. १३२७ मध्ये, दिल्ली सल्तनतची राजधानी दिल्लीहून दौलताबाद (सध्याच्या औरंगाबादमध्ये) येथे सुलतान मुहम्मद बिन तुगलकांच्या कारकिर्दीत स्थानांतरित झाली, ज्याने दिल्लीच्या लोकसंख्येचे मोठ्या प्रमाणावर दौलताबाद येथे स्थलांतर करण्याचे आदेश दिले. तथापि, मुहम्मद बिन तुघलक यांनी १33४ मध्ये आपला निर्णय बदलला आणि राजधानी दिल्लीला परत नेली. १४९९ मध्ये, दौलताबाद अहमदनगर सल्तनतचा एक भाग बनला. इथिओपियाचे लष्करी नेते मलिक अंबर यांनी अहमदनगर सल्तनतची राजधानी म्हणून सेवा बजावण्यासाठी आधुनिक औरंगाबादच्या ठिकाणी १६१० मध्ये खडकी नावाचे नवीन शहर स्थापन केले. ते गुलाम म्हणून भारतात आले पण ते गुलाब म्हणून लोकप्रिय पंतप्रधान बनले. अहमदनगर सल्तनतचे मलिक अंबर याच्यानंतर त्याचा मुलगा फतेह खान यांनी नाव बदलून फतेहनगर केले. १६३६ मध्ये औरंगाजेब, जो त्यावेळी डेक्कन प्रांताचा मोगल वाइसरॉय होता, त्यांनी या शहराला मोगल साम्राज्यात जोडले. १६५३ मध्ये औरंगजेबाने शहराचे नाव बदलून "औरंगाबाद" केले आणि त्यास मुगल साम्राज्याच्या डेक्कन प्रदेशाची राजधानी बनविली. १७२४ मध्ये डेक्कनचा मोगल गव्हर्नर निजाम असफ प्रथम, पहिला मोगल साम्राज्यातून निघाला आणि त्याने स्वतःच्या असफ जाही राजवंशाची स्थापना केली. १७६३ मध्ये हैदराबाद शहराकडे त्यांची राजधानी हस्तांतरित होईपर्यंत औरंगाबादला हैदराबादची राजधानी बनवले होते. ब्रिटीश राजवटीत हैदराबाद राज्य एक राजसत्ता बनले आणि १५० वर्षे ते तसे राहिले. १९५५ पर्यंत औरंगाबाद हे हैदराबाद राज्याचा भाग राहिले. १९६० मध्ये औरंगाबाद व मराठी भाषिक मराठवाडा हा महाराष्ट्र राज्याचा एक भाग बनला. == इतिहास == औरंगाबाद हे शहर ज्या परिसरात वसलेले आहे, त्याचा इतिहास सातवाहन या काळापर्यंत आढळून येतो. विक्रमादित्य राजाच्या काळातही या परिसराचा उल्लेख आहे. सातवाहनाच्या काळात खाम नदीकिनारी अनेक लहान मोठी खेडी होती. त्यापैकी एक असलेले ''खडकी'' हे आजचे औरंगाबाद मानले जाते आहे. सातव्या शतकात या गावाच्या उत्तरेस बुद्धलेणी व विहार खोदण्यात आले. नंतरच्या शतकामध्ये या गावाचा राजतलक किंवा राजतडाग म्हणूनही उल्लेख आढळतो. चौदाव्या शतकापर्यंत या परिसरात देवगिरीच्या यादवांचे राज्य होते. ===सतरावे शतक=== काही इतिहासकारांच्या मते [[इ.स. १६०४|१६०४]] मध्ये [[अहमदनगर|अहमदनगरचा]] निजामशहा मूर्तझा द्वितीय याचा मंत्री मलिक अंबर याने औरंगाबाद हे शहर वसवले आहे. परंतु हे गाव पूर्वीपासूनच अस्तित्वात होते मलिक अंबरने फक्त त्याचे नाव बदलून फतेहपूर ठेवले होते. [[इ.स. १६३४|१६३४]] मध्ये औरंगजेब ह्या (खडकी/फतेहपूर) शहरात दख्खन विभागाचा सुभेदार म्हणून आला. [[इ.स. १६४४|१६४४]] मध्ये तो आग्ऱ्याला परत गेला. त्यानंतर [[इ.स. १६८१|१६८१]] मध्ये औरंगजेब मुघल बादशाह असताना पुन्हा ह्या शहरात आला. [[इ.स. १७०७|१७०७]] मध्ये त्याच्या मृत्यूपर्यंत औरंगजेब इथेच राहिला. औरंगाबाद शहराजवळ असणाऱ्या [[खुलताबाद]] या छोट्याशा गावात औरंगजेबाची कबर आहे. ===अठरावे शतक=== इ.स. १७०७ नंतर औरंगाबादचा ताबा हैदराबादच्या [[निजाम राजवट|निझाम राजवटीकडे]] आला. ===एकोणिसावे शतक=== इ.स. १८८९ मध्ये औरंगाबादेत पहिली कापूस प्रक्रिया गिरणी उभी राहिली, त्यात सातशे जणांना रोजगार मिळाला. ===विसावे शतक=== निझाम राज्यात हैदराबाद-गोदावरी व्हॅली रेल्वेची सुरुवात झाल्यानंतर इ.स. १९०० च्या सुमारास शहर आणि परिसरात अनेक जिनिंग कारखाने सुरू झाले. औरंगाबादला महाविद्यालय सुरू झाले आणि उच्च शिक्षणाची मुहुर्तमेढ रोवली गेली. शहरात पदवीशिक्षण घेतलेल्यांची संख्या वाढली. उद्योगव्यवसायाला प्रारंभ झाला. विसाव्या शतकाच्या मध्यापर्यंत हैदराबाद संस्थांनातही देशाच्या अन्य भागाप्रमाणेच स्वातंत्र्यासाठी चळवळ सुरू झाली होती. हैदराबाद स्टेट कॉंग्रेसच्या नेतृत्वाखाली लढा उभारला गेला. औरंगाबाद हे या लढ्याचे एक केंद्र बनले. हैदराबाद संस्थानाच्या विलीनीकरणानंतर मराठवाड्यासह औरंगाबाद शहर ही भाषिक आधारावर महाराष्ट्राशी जोडण्यात आले. संयुक्त महाराष्ट्राची स्थापना १ मे, १९६०ला झाली. त्या दिवशीपासून औरंगाबाद महाराष्ट्राचा भाग बनले. == भूगोल == {{climate chart |औरंगाबाद |12|29|2.8 |14|32|2.1 |19|36|3.3 |22|38|3.5 |25|39|24.4 |24|34|114.2 |22|30|115.6 |21|29|119.6 |21|30|121.6 |19|32|60.8 |15|30|10.7 |12|28|6.5 |source=[http://weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C एमएसएन वेदर] |float=right |clear=leftt }} भौगोलिकदृष्ट्या औरंगाबाद उत्तर अक्षांश १९°५३'४७" - पूर्व रेखांश ७५°२३'५४" याठिकाणी वसलेले आहे. हे शहर चारही बाजूनीं टेकड्या आणि डोंगरांनी वेढलेले आहे. उत्तरेकडून दक्षिणेकडे असा जमिनीचा उतार आढळून येतो. अनेक लहानलहान टेकड्यांवर शहर वसलेले आहे. त्यामुळे शहरातून अनेक नाले वाहतात. ते दक्षिण- नैर्ऋत्येस वाहात जातात. शहराच्या उत्तरेस डोंगररांग आहे. दक्षिणेसही डोंगर आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यात मध्यम ते भारी स्वरूपाची काळी मृदा आहे जिच्या मध्ये कॅल्शिअम आणि मॅग्नेशिअमचे प्रमाण अधिक आढळून येते. '''तापमान :''' औरंगाबादचे वार्षिक तापमान ९ ते ४० अंश सेल्सिअस दरम्यान असते. शहराला भेट देण्याचा आल्हाददायक काळ हा हिवाळ्यात, ऑक्टोबर ते मार्च दरम्यान आहे.<ref>[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?level=2&showFile=1&gazetteerSqlId=20020423103801&gazetteerMainId=&gazetteerFile2Id=20020423105420&distId=19&gazId=20020422121541&pubYear=&fileExists=1&headingSqlName=General&chapter= महाराष्ट्र शासनाचे संकेतस्थळ]</ref> '''पर्जन्यमान :''' पडत असलेल्या पावसापैकी सर्वाधिक पाऊस जून ते सप्टेंबर या काळात पडतो साधारणपणे ९.० ते ६९३ मिलीमीटर/महिना हे पावसाचे प्रमाण असते. सरासरी वार्षिक पर्जन्यमान हे ७२५ मिलीमीटर असते. {{Infobox Weather |metric_first = yes |single_line = yes |location = Aurangabad |Jan_Hi_°C = 29 |Jan_REC_Hi_°C = |Feb_Hi_°C = 32|Feb_REC_Hi_°C = |Mar_Hi_°C = 36 |Mar_REC_Hi_°C = |Apr_Hi_°C = 38|Apr_REC_Hi_°C = |May_Hi_°C = 38|May_REC_Hi_°C = |Jun_Hi_°C = 34|Jun_REC_Hi_°C = |Jul_Hi_°C = 30|Jul_REC_Hi_°C = |Aug_Hi_°C = 30|Aug_REC_Hi_°C = |Sep_Hi_°C = 29|Sep_REC_Hi_°C = |Oct_Hi_°C = 32|Oct_REC_Hi_°C = |Nov_Hi_°C = 30|Nov_REC_Hi_°C = |Dec_Hi_°C = 28|Dec_REC_Hi_°C = |Year_Hi_°C = 32|Year_REC_Hi_°C = |Jan_Lo_°C =12 |Jan_REC_Lo_°C = |Feb_Lo_°C =14 |Feb_REC_Lo_°C = |Mar_Lo_°C = 19 |Mar_REC_Lo_°C = |Apr_Lo_°C =22 |Apr_REC_Lo_°C = |May_Lo_°C =25 |May_REC_Lo_°C = |Jun_Lo_°C =24 |Jun_REC_Lo_°C = |Jul_Lo_°C =22|Jul_REC_Lo_°C = |Aug_Lo_°C =21|Aug_REC_Lo_°C = |Sep_Lo_°C =21|Sep_REC_Lo_°C = |Oct_Lo_°C =19|Oct_REC_Lo_°C = |Nov_Lo_°C =15 |Nov_REC_Lo_°C = |Dec_Lo_°C =12 |Dec_REC_Lo_°C = |Year_Lo_°C =20 |Year_REC_Lo_°C = <!--**** use mm or cm but not both! ****--> |Jan_Precip_cm = |Jan_Precip_mm =2.8 |Feb_Precip_cm = |Feb_Precip_mm =2.1 |Mar_Precip_cm = |Mar_Precip_mm =3.3 |Apr_Precip_cm = |Apr_Precip_mm =3.5 |May_Precip_cm = |May_Precip_mm =24.4 |Jun_Precip_cm = |Jun_Precip_mm =114.2 |Jul_Precip_cm = |Jul_Precip_mm =115.6 |Aug_Precip_cm = |Aug_Precip_mm =119.6 |Sep_Precip_cm = |Sep_Precip_mm =121.6 |Oct_Precip_cm = |Oct_Precip_mm =60.8 |Nov_Precip_cm = |Nov_Precip_mm =10.7 |Dec_Precip_cm = |Dec_Precip_mm =6.5 |Year_Precip_cm = |Year_Precip_mm =725 |source = weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C MSN Weather |accessdate = 2008-07-26 }} ==शहराची रचना== औरंगाबाद हे ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचे शहर आहे. औरंगाबाद शहरातील ५२ दरवाजे व खिडक्या प्रसिद्ध आहेत. सद्यस्थितीतील यातील अनेक दरवाजे हे शेवटची घटका मोजत आहेत. औरंगाबादला जागतिक महत्त्व आहे. औरंगाबाद या शहराला महाराष्ट्राची पर्यटनाची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. औरंगाबादला राजतडाग, खडकी , फतेहपूर म्हणून सुद्धा ओळखले जाते. औरंगाबाद शहरातील दरवाजे पुढील प्रमाणे आहेत. भडकल गेट, मकई गेट, दिल्ली गेट, रोशन गेट, पैठण गेट, रंगीन दरवाजा, कटकट गेट, जाफर गेट, बारापुला गेट, नौबत गेट, हाथी गेट, नूर गेट इ. आहेत. सध्या काही दरवाजे हे इतिहास जमा झाले आहेत. एकूण ५२ पैकी २१ दरवाजे व १ खिडकी उभी आहेत. औरंगाबादचे विशेष असे की या शहराला ५२ दरवाजे, ५२ खिडक्या आणि ५२ पुरे (बेगमपुरा, उस्मानपुरा इ.) होते. == प्रशासकीय व्यवस्था == औरंगाबाद महानगरपालिका ही औरंगाबाद शहराचा कारभार पाहणारी स्थानिक स्वराज्य संस्था आहे. एकूण आठ झोन मध्ये ११८ वॉर्डात महानगरपालिका क्षेत्राची विभागणी झाली आहे. शहरालगतच्या लष्कराच्या ताब्यातील परिसराचा कारभार पाहण्यासाठी औरंगाबाद छावणी मंडळ (कॅन्टोन्मेंट बोर्ड) ही संस्था अस्तित्वात आहे. ===लोकसभा, विधानसभेत प्रतिनिधित्व=== औरंगाबाद लोकसभा मतदारसंघात संपूर्ण औरंगाबाद शहराचा समावेश होतो. महाराष्ट्राच्या विधानसभेच्या तीन जागा औरंगाबाद महानगरपालिका क्षेत्रात प्रामुख्याने आहेत. औरंगाबाद (पूर्व) औरंगाबाद (मध्य) आणि औरंगाबाद (पश्चिम) अशी या तीनही विधानसभा मतदारसंघांची नावे आहेत {| class="wikitable" |+ औरंगाबादचे लोकप्रतिनिधी ! लोकसभा मतदारसंघ !! विधानसभा औरंगाबाद पूर्व || विधानसभा औरंगाबाद मध्य || विधानसभा औरंगाबाद पश्चिम |- | खासदार [[इम्तियाज जलील]]|| आमदार [[अतुल सावे ]]|| आमदार [[प्रदीप जैस्वाल]] || आमदार [[संजय शिरसाट]] |} == अर्थव्यवस्था == [[File:Prozone-mall-aurangabad1.jpg|thumbnail|प्रोझोन मॉल औरंगाबाद]] गुजरात आणि सिंधमधील व्यापारी ठाण्यांना दक्षिण भारताच्या व्यापारी केंद्रांशी जोडणारा महत्त्वाचा मार्ग औरंगाबादहून जात होता. याच मार्गावरचा महत्त्वाचा थांबा म्हणून औरंगाबाद विकसित झाले असावे असे मानता येते. शहरात गुजराती व्यापारी समाजाचे वास्तव्य ऐतिहासिक काळापासून आहे. कापूस लोकर आणि वनस्पतीजन्य तेलांचा व्यवसाय इथे ऐतिहासिक काळापासून चालतो कापूस आणि रेशीम यांच्या एकत्रीकरणातून तयार झालेल्या हिमरू नावाच्या वस्त्रप्रकारासाठी औरंगाबाद ओळखले जाते. पैठणी या नावाने आजही लोकप्रिय असलेल्या रेशमी साड्यांचे उत्पादनही औरंगाबाद परिसरात मोठ्या प्रमाणात होई. पैठण या औरंगाबादच्या जवळच्या गावाच्या नावावरूनच या प्रकाराचे नाव पडले. हिमरू शाली आणि पैठण्यांच्या व्यवसायाची कालौघात बरीच पडझड झाली असली तर औरंगाबाद सिल्क मिल्स आणि स्टॅंडर्ड सिल्क मिल्स सारख्या उद्योगांमध्ये आजही रेशमी आणि हिमरू वस्त्रांचे उत्पादन चालते. औरंगाबादेमध्ये औद्यौगिक वसाहती १९७० च्या दशकात सुरू झाल्या. === उद्योगधंदे === येथील एमआयडीसी (महाराष्ट्र इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेन्ट काॅर्पोरेशन) बरीच मोठी असून येथे स्वयंचलित वाहने आणि वाहनांचे सुटे भाग, घरातील वापराच्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, बिअर आणि व्हिस्की, चामडे, औषधनिर्मिती, रबर, बी-बियाणे आणि कीटकनाशके ही औरंगाबादेतील प्रमुख उत्पादने होत. निर्लेप, लुपिन लॅबोरेटरी, ग्रीव्ह्ज कॉटन लिमिटेड, गरवारे पॉलिस्टर्स, औरंगाबाद सिल्क मिल्स, केविल सोल्यूशन इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड यांचे प्रकल्प आहेत. शिवाय अनेक भारतीय आणि परदेशी बहुराष्ट्रीय कंपन्या आणि उद्योगसमूहांचे कारखाने औरंगाबादेत आहेत. अनेक नवीन उद्योग उभे राहत आहेत. ही एमआयडीसी पुणे रस्त्यावर आहे. {{col-begin}} {{col-5}} * [[व्हीडिओकॉन]] * [[Škoda India|स्कोडा ऑटो]] * [[वाॅकहार्ट]] * [[जॉन्सन ॲन्ड जॉन्सन]] * [[सीमेन्स]] {{col-break}} * [[गुड ईयर टायर व रबर कंपनी]] * [[बजाज ऑटो लिमिटेड]] * [[कोलगेट-पामोलिव्ह]] * [[केनस्टार]] * [[एंड्रेस हौजर]] * [[व्हिजन पेट्रोकेमिकल्स]] {{col-end}} * [[गरवारे]] * [[अजंता फार्मा]] * [[लुपिन फार्मा]] * [[विप्रो]] * [[एंडुअरन्स सिस्टिम्स]] * [[ऋचा इंजिनिअरिंग]] * कॅनपॅक * इंडोजर्मन टूलरूम प्रोझॉन मॉल येथील मोठा बाजार आहे. ==सांस्कृतिक जीवन== ===साहित्य=== जेष्ठ साहित्यिक [[रा.रं.बोराडे]], कवी वीरा राठोड, कविवर्य [[प्रा.दासू वैद्य]], बालकवी [[गणेश घुले]] आदी अनेक नावे उल्लेखनीय आहेत. === नाट्य === ज्याप्रमाणे औरंगाबाद जिल्ह्यान पर्यटनाच्या दृष्टीतून अनेकांच्या भुवया उंचावल्या त्याच औरंगाबादने कितेक वर्षांपासून नाट्य व सिने क्षेत्रात आपलं वर्चस्व कायम अव्वल स्थानी राखून आहे. सुप्रसिद्ध साहित्यिक अजित दळवी द्वारा लिखित अनेक नाटकांनी महाराष्ट्रातील जनसामान्यांच्या मनावर कोरलीत. अलिकडे त्यांनी "कायद्याचे बोला" या चित्रपटाची पटकथा लिहीली. शिवाय [[प्रतिक्षा लोणकर]], [[चंद्रकांत कुलकर्णी]], [[मकरंद अनासपुरे]], चला हवा फेम [[योगेश सिरसाठ]], बाळू मामांच्या नावाने चांगभल, स्वराज्य रक्षक संभाजी या मालिकेतून प्रेक्षकांच्या मनावर अधिराज्य गाजवणारा [[रोहित देशमुख]], राजा राणीची ग जोडी फेम [[शैलेश कोरडे]], [[मंजिरी पवार]], [[दिपक अंभुरे]], [[प्रविण डाळिंबीकर]], [[रमाकांत भालेराव]], [[प्राजक्ता सुपेकर]], [[सुनील कांबळे]], आदी दिग्गज कलावंतानी आपल्या करीयरची सुरुवात औरंगाबादेपासून केली आणि मग ते मुंबईला चमकले. त्याआधी, कुमार देशमुख, आलोक चौधरी, विजय दिवाण, त्र्यंबक महाजन अशा अनेक नामवंत कलाकारांनी राज्य नाट्य स्पर्धा, कामगार राज्य नाट्य स्पर्धा गाजवलेल्या व अनेकदा जिंकल्यातही. '[[व-हाड निघालंय लंडनला]]' या विश्वविक्रमी नाटकाचे सर्वेसर्वा [[लक्ष्मण देशपांडे|लक्ष्मणराव देशपांडे]] हेही औरंगाबादचे रहिवासी होते. ===संगीत=== ===चित्र-शिल्प=== ==वाहतूक== ===हवाई वाहतूक=== औरंगाबाद आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे चिकलठाणा येथे स्थित आहे. येथून हैदराबाद, दिल्ली, उदैपूर, मुंबई, जयपूर, पुणे आणि नागपूर साठी विमान सेवा उपलब्ध आहे. २००८ पासून हज्ज यात्रा साठी विमान सेवा उपलब्ध झाली आहे. सद्यस्थितीत विमानतळाच्या इमारतीचे नवीनीकरण करण्यात आले आहे. विमानतळ औरंगाबाद शहराच्या मध्यवर्ती बसस्थानकापासून १० कि.मी. अंतरावर आहे. ===रेल्वे वाहतूक=== औरंगाबाद (स्टेशन कोड:AWB) हे दक्षिण-मध्य रेल्वेच्या नांदेड विभागाच्या सिकंदराबाद-मनमाड ब्रॉ़डगेज लोहमार्गावर असलेले एक रेल्वे-स्थानक आहे. औरंगाबाद पासून नांदेड, मुंबई, दिल्ली, हैदराबाद, शिर्डी, नागपूर, नाशिक, पुणे, अमृतसर, अंबाला, निझामाबाद, कुर्नुल, रेनिगुंटा, विशाखापट्टनम्, इरोडे, मदुराई, भोपाळ, ग्वालियर, वडोदरा, चेन्नई, तिरुपती, रामेश्वरम , अहमदाबाद आणि राजकोटपर्यंत रेल्वे-सेवा उपलब्ध आहे. ===रस्ते वाहतूक=== औरंगाबाद महाराष्ट्र आणि इतर राज्यांत विविध प्रमुख शहरे रस्त्यांनी जोडले आहे.राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक २११ हा शहरातूनच जातो.जालना, पुणे, अहमदनगर, नांदेड, नागपूर, बीड आणि मुंबई ही शहरे रस्त्याने जोडलेली आहेत आणि हा मार्ग सध्या राष्ट्रीय महामार्ग मानक चार लेन रोड मध्ये बदलविल्या जात आहे. नवीन नागपूर-औरंगाबाद-मुंबई एक्सप्रेस हायवे देखील विकसित केला जात आहे. औरंगाबाद येथून शिर्डी येथे जाता येते, रस्ताने हे अंतर ८५ कि.मी. एवढे आहे. == प्रसिद्ध शिक्षण संस्था == === विद्यापीठ === औरंगाबादमध्ये दोन विद्यापीठे आहेत — [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] आणि [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]]. [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] हे विद्यापीठ मराठवाड्यातील [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]], [[जालना जिल्हा|जालना]], [[बीड जिल्हा|बीड]], [[उस्मानाबाद जिल्हा|उस्मानाबाद]] या जिल्ह्यात असलेल्या शासकीय मान्यताप्राप्त संस्थांचा कारभार पाहाते. [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]] यांनी वेरूळ-अजिंठ्यालगतच औरंगाबाद परिसरात एक मोठे शिक्षण, ज्ञानकेंद्र उभारण्याची योजना आखली होती. प्रामुख्याने आधुनिक शिक्षणापासून वंचित राहिलेल्या समाजातील बहुसंख्यकांसाठी हे नियोजन होते. औरंगाबाद शहराजवळच्या भागाचे [[नागसेनवन]] असे नामकरण करून तेथे पीपल्स एज्युकेशन सोसायटीच्या [[मिलिंद महाविद्यालय]]ाची स्थापना त्यांनी केली. याच परिसरात भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर मराठवाडा विद्यापीठ स्थापन करण्यात आले. पुढे [[नामांतर आंदोलन|नामांतराच्या लढ्यानंतर]] [[शरद पवार]] मुख्यमंत्री असताना महाराष्ट्र शासनाने "मराठवाडा विद्यापीठ" याचे नाव बदलून "डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ" असे केले. या विद्यापीठाच्या परिसरामध्ये १६व्या शतकातील पहाडसिंग याने बांधलेला [[सोनेरी महाल]] आहे. त्यासोबत फुटा मकबरा व काही जुन्या वस्तू आहेत. [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]] हे औरंगाबाद एक राज्य विद्यापीठ आहे. महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ अधिनियम, २०१४ च्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकारद्वारे २०१७ मध्ये स्थापण करण्यात आले. हे मुंबई व नागपूर नंतर राज्यातील तिसरे आणि अंतिम राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. हे भारताच्या २१व्या क्रमांकाचे राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. {{multicol}} === अभियांत्रिकी === * [http://www.dietms.org/ म. शि. प्र. मं. संचालित देवगिरी अभियांत्रिकी महाविद्यालय] * [http://www.mit.asia/ एम.आय.टी महाविद्यालय] * [[शासकीय अभियांत्रिकी महाविद्यालय, औरंगाबाद|शासकिय अभियांत्रिकी महविद्यालय]] * [http://www.mitindia.net/web/ मराठवाडा प्राद्यौगिकी संस्था ] * [http://www.jnec.ac.in/ म.गा.मि. जवाहरलाल नेहरु अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.pescoe.ac.in/ पी.ई.एस. अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [http://www.hitechengg.org/ हायटेक इंस्टीटूट आफ टेक्नोलॉजी, अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.eescoet.org/ईसीईटी-एव्हरेस्ट कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी] {{multicol-break}} === वैद्यकीय === * शासकीय वैद्यकीय महविद्यालय व शासकीय कर्क रोग रुग्णालय औरंगाबाद * म.गा.मि. वैद्यकीय महविद्यालय * शासकीय दंतविद्या महाविद्यालय * भगवान होमियोपेथिक महाविद्यालय * फोस्टर डेव्हलपमेंट होमियोपेथिक महाविद्यालय् * वाय. बी. चव्हाण कॉलेज ऑफ फार्मसी {{multicol-break}} === कला, वाणिज्य आणि विज्ञान === * सरस्वती भुवन महविद्यालय * देवगिरी महविद्यालय * विवेकानंद महविद्यालय * पंडित जवाहरलाल नेहरु महाविद्यालय * डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर महाविद्यालय * मौलाना आझाद महाविद्यालय * वसंतराव नाईक महाविद्यालय * छत्रपती शिवाजी महाविद्यालय * [[मिलिंद महाविद्यालय]] * शासकीय महाविद्यालय * माणिकचंद पहाडे विधि महाविद्यालय * महात्मा गांधी मिशन वैद्यकीय महाविद्यालय * मराठवाडा इन्स्टिटयूट ऑफ टेक्नॉलॉजी * [http://www.ykmaurangabad.org यशवंत कला महाविद्यालय] === मॅनेजमेन्ट कॉलेज === * मराठवाडा इन्स्टीटयूट ऑफ मॅनेजमेन्ट & रिसर्च * महात्मा गांधी मिशन इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * राजर्षी शाहू इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * देवगिरी इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * मौलाना आ़झाद इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट ===== हॉस्पिटल ===== * श्रद्धा हास्पिटल * कमलनयन बजाज हॉस्पिटल * सेठ नंदलाल धुत हॉस्पिटल * एम.जि.एम वैद्यकीय महविद्यालय व हॉस्पिटल * हेडगेवार हॉस्पिटल * माणिक हॉस्पिटल आणि रिसचॅ सेंटर * सिंघमा हॉस्पिटल * दुनाखे हॉस्पिटल * सिटी केयर हॉस्पिटल * सरकारी कैंसर हॉस्पिटल * मॉस्क हॉस्पिटल * लिलावती हॉस्पिटल * गोल्डन केयर हॉस्पिटल * रोपळेकर हॉस्पिटल * आधार क्रिटिकल हॉस्पिटल * ब्रैन हॉस्पिटल * चौबे हॉस्पिटल * साई युरोलॉजी हॉस्पिटल * साई हॉस्पिटल * डागा हॉस्पिटल * न्यु लाईफ हॉस्पिटल * पाटिल हॉस्पिटल * डॉ.काळबांडे हॉस्पिटल * प्यासिफिक हॉस्पिटल * आयकान हॉस्पिटल * शासकीय वैदकीय महाविद्यालय व रुग्णालय घाटी * औरंगाबाद जिल्हा सामान्य रुग्णालय चिकलठाणा औरंगाबाद * शासकीय कर्करोग रुग्णालय औरंगाबाद {{multicol-end}} == प्रेक्षणीय स्थळे == {{multicol}} * [[सिद्धार्थ उद्यान व प्राणी संग्रहालय]] * [[घृष्णेश्वर मंदिर]] ([[ज्योतिर्लिंग]]) * [[बीबी का मकबरा]] * [[औरंगाबाद लेणी]] * [[पाणचक्की]] * [[सोनेरी महाल]] * [[अंतुर किल्ला]] * [[गौताळा अभयारण्य]] * [[पितळखोरे लेणी]] {{multicol-break}} * [[खुल्ताबाद]] * व्हॅली ऑफ सेन्ट्स <small>¥1</small> * दरवाजे <small>¥2</small> * [[गौताळा अभयारण्य]] * म्हैसमाळ * संत ज्ञानेश्वर उद्यान * [[पैठण]] * जायकवाडी धरण पक्षी अभयारण्य {{multicol-break}} [[चित्र:bibika.jpg|thumb|बीबी का मकबरा]] {{multicol-end}} <small> ¥1 - इथे अंदाजे १५०० सुफी संतांना दफनविण्यात आलेले आहे{{संदर्भ हवा}} देवगड - दत्ताचे देवस्थान औरंगाबाद लेणी बुद्ध लेणी ¥2 - मुघल शासनकाळात औरंगाबादला ४ मुख्य व ९ इतर दरवाजे होते. यातील पैठण गेट आणि रोशन गेट प्रसिद्ध आहेत </small> * प्रोझोन मॉल * डी मार्ट मॉल * रिलायन्स मॉल हॉस्पिटल घाटी - मराठवाड्यातील सर्वात मोठे शासकीय रूग्णालय. याठिकाणी विदर्भ, खानदेशातील रूग्णही उपचारासाठी येतात. तसेच अद्यावत सुविधा आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून उपचार पद्धती केली जाते. ===दरवाजे=== भारतात इतर अनेक मध्ययुगीन शहरांपासून औरंगाबादला उभे राहिलेल्या गोष्टींपैकी 52 गोष्टी "गेट्स" आहेत, त्यापैकी प्रत्येक स्थानिक इतिहासाचा किंवा त्याच्याशी संबंध असलेल्या व्यक्ती होत्या. औरंगाबादला "गेट्स ऑफ सिटी" म्हणून मोठ्या प्रमाणात ओळखले जाते. 52 पैकी केवळ 4 मुख्य आणि 9 इतर गेट टिकून आहेत, सर्वात प्रसिद्ध, सर्वात जुने आणि सर्वात मोठ्या निजाम पॅलेस (पॅलेस ऑफ निजाम) जवळ भडकल गेट आहे. वाडीचा किल्ला. सोयगाव शहारा पासुन 4 किमी अंतरावर वडीचा किल्ला आहे येथील निसर्गरम्य वातावरण प्रेक्षणीय आहे. ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} == बाह्य दुवे == * [http://aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.aurangabadmahapalika.org औरंगाबाद महानगरपालिका] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Aurangabad%2C_Maharashtra इंग्लिश विकिपिडीयावर औरंगाबाद] * [http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 गॅझेटीयर] {{NSEW|[[जळगाव]]|[[बीड]]|[[जालना]]|[[अहमदनगर]]|||||}} {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे]] [[वर्ग:मराठवाड्यातील शहरे]] [[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] mcdldzuvy6ebad3rqmj8pof64dow1cc 2139022 2139006 2022-07-20T11:19:48Z संतोष गोरे 135680 जुनी आवृत्ती पुनर्स्थापित केली wikitext text/x-wiki {{जिल्हा_शहर|ज=औरंगाबाद जिल्हा|श=औरंगाबाद}} {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = शहर |स्थानिक_नाव=औरंगाबाद <br/><br/> संभाजीनगर |आकाशदेखावा = Meister des Mahâjanaka Jâtaka 001.jpg |आकाशदेखावा_शीर्षक = [[अजिंठा लेणी]] |शोधक_स्थान=right | अक्षांश = 19| अक्षांशमिनिटे =52 | अक्षांशसेकंद = 48 | रेखांश = 75| रेखांशमिनिटे = 19| रेखांशसेकंद = 12 |राज्य_नाव =महाराष्ट्र |जिल्हा=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]] |नेता_पद_१ =महापौर |नेता_नाव_१ = [[नंदकुमार घोडेले]] |नेता_पद_२ = महानगरपालिका आयुक्त |नेता_नाव_२ = आस्तिक कुमार पांडेय |नेता_पद_३ = पोलीस आयुक्त |नेता_नाव_३ = चिरंजीव प्रसाद |उन्नतांश=513 |लोकसंख्या_वर्ष = २०११ |लोकसंख्या_एकूण = ११,७५,११६ |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = <ref name="GOI_2011">{{संकेतस्थळ स्रोत <!-- -->|दुवा = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/2719_PART_B_DCHB_AURANGABAD.pdf २०११|title=DISTRICT CENSUS HANDBOOK AURANGABAD<!-- -->}}</ref> |क्षेत्रफळ_एकूण =138.5 |एसटीडी_कोड = 0240 |पिन_कोड = 431001 |आरटीओ_कोड= MH-20 |संकेतस्थळ = www.aurangabadmahapalika.org |संकेतस्थळ_नाव = औरंगाबाद महापालिका संकेतस्थळ |स्वयंवर्गीत = नाही |इतर_नाव= |टोपणनाव=५२ दारांचे शहर |जवळचे_शहर=अहमदनगर, जालना |लिंग_गुणोत्तर= |लोकसंख्या_मेट्रो= |लोकसंख्या_शहरी= |लोकसंख्या_क्रमांक= |अधिकृत_भाषा=मराठी }} '''औरंगाबाद'''({{Lang-ur|{{Nastaliq|اورنگ‌آباد}}}}) (प्रस्तावित: '''छत्रपती संभाजीनगर'''), हे [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक महत्त्वाचे, मध्यवर्ती, औद्यौगिक केंद्र व ऐतिहासिक पर्यटनकेंद्र आहे. ते [[मराठवाडा]] विभागाचे मुख्यालय आहे. औरंगाबाद हे नाव [[औरंगजेब]] ह्या [[मुघल]] सम्राटाच्या नावावरून त्याच्या मृत्यूनंतर ठेवले गेले असावे. जुने नाव खडकी होते. हे शहर संभाजीनगर नावाने ही ओळखले जाते. औरंगाबादला ५२ दरवाजांचे शहर म्हणून ओळखले जाते. आजही जुन्या औरंगाबाद शहरात अशी अनेक महाद्वारे अर्थात दरवाजे आहेत. मुंबई उच्च न्यायालयाचे खंडपीठ औरंगाबादेत आहे. औरंगाबाद हे जगातले एक सर्वाधिक वेगाने वाढणारे [[औद्योगिक क्रांती|औद्यौगिक]] शहर आहे. हे मराठवाड्याच्या व त्यासोबतच महाराष्ट्र पर्यटनाच्या राजधानीचे शहर आहे.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/news/india/11-Indian-cities-among-worlds-fastest-growing/articleshow/2481744.cms जगाच्या जलदरितीने वाढणाऱ्या शहरांमधील ११ भारतीय शहरे.]</ref> औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''छत्रपती संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय प्रथम [[उद्धव ठाकरे]] यांच्या मंत्रिमंडळात २९ जून २०२२ रोजी आणि तदनंतर १७ जुलै २०२२ रोजी [[एकनाथ शिंदे]] यांच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. पैठण ही सातवाहन राजघराण्याची शाही राजधानी, तसेच दौलताबाद किंवा देवगिरी ही यादव घराण्याची राजधानी, आधुनिक औरंगाबादच्या हद्दीत स्थित आहेत. इ.स. १३०८ मध्ये सुलतान अलाउद्दीन खलजींच्या कारकिर्दीत हा प्रदेश दिल्ली सल्तनतला जोडला गेला होता. १३२७ मध्ये, दिल्ली सल्तनतची राजधानी दिल्लीहून दौलताबाद (सध्याच्या औरंगाबादमध्ये) येथे सुलतान मुहम्मद बिन तुगलकांच्या कारकिर्दीत स्थानांतरित झाली, ज्याने दिल्लीच्या लोकसंख्येचे मोठ्या प्रमाणावर दौलताबाद येथे स्थलांतर करण्याचे आदेश दिले. तथापि, मुहम्मद बिन तुघलक यांनी १33४ मध्ये आपला निर्णय बदलला आणि राजधानी दिल्लीला परत नेली. १४९९ मध्ये, दौलताबाद अहमदनगर सल्तनतचा एक भाग बनला. इथिओपियाचे लष्करी नेते मलिक अंबर यांनी अहमदनगर सल्तनतची राजधानी म्हणून सेवा बजावण्यासाठी आधुनिक औरंगाबादच्या ठिकाणी १६१० मध्ये खडकी नावाचे नवीन शहर स्थापन केले. ते गुलाम म्हणून भारतात आले पण ते गुलाब म्हणून लोकप्रिय पंतप्रधान बनले. अहमदनगर सल्तनतचे मलिक अंबर याच्यानंतर त्याचा मुलगा फतेह खान यांनी नाव बदलून फतेहनगर केले. १६३६ मध्ये औरंगाजेब, जो त्यावेळी डेक्कन प्रांताचा मोगल वाइसरॉय होता, त्यांनी या शहराला मोगल साम्राज्यात जोडले. १६५३ मध्ये औरंगजेबाने शहराचे नाव बदलून "औरंगाबाद" केले आणि त्यास मुगल साम्राज्याच्या डेक्कन प्रदेशाची राजधानी बनविली. १७२४ मध्ये डेक्कनचा मोगल गव्हर्नर निजाम असफ प्रथम, पहिला मोगल साम्राज्यातून निघाला आणि त्याने स्वतःच्या असफ जाही राजवंशाची स्थापना केली. १७६३ मध्ये हैदराबाद शहराकडे त्यांची राजधानी हस्तांतरित होईपर्यंत औरंगाबादला हैदराबादची राजधानी बनवले होते. ब्रिटीश राजवटीत हैदराबाद राज्य एक राजसत्ता बनले आणि १५० वर्षे ते तसे राहिले. १९५५ पर्यंत औरंगाबाद हे हैदराबाद राज्याचा भाग राहिले. १९६० मध्ये औरंगाबाद व मराठी भाषिक मराठवाडा हा महाराष्ट्र राज्याचा एक भाग बनला.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-10-01|title=Marathi language|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Marathi_language&oldid=919061085|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> औरंगाबादचे नामकरन संभाजीनगर करण्याची मागणी आहे. == इतिहास == औरंगाबाद हे शहर ज्या परिसरात वसलेले आहे, त्याचा इतिहास सातवाहन या काळापर्यंत आढळून येतो. विक्रमादित्य राजाच्या काळातही या परिसराचा उल्लेख आहे. सातवाहनाच्या काळात खाम नदीकिनारी अनेक लहान मोठी खेडी होती. त्यापैकी एक असलेले ''खडकी'' हे आजचे औरंगाबाद मानले जाते आहे. सातव्या शतकात या गावाच्या उत्तरेस बुद्धलेणी व विहार खोदण्यात आले. नंतरच्या शतकामध्ये या गावाचा राजतलक किंवा राजतडाग म्हणूनही उल्लेख आढळतो. चौदाव्या शतकापर्यंत या परिसरात देवगिरीच्या यादवांचे राज्य होते. ===सतरावे शतक=== काही इतिहासकारांच्या मते [[इ.स. १६०४|१६०४]] मध्ये [[अहमदनगर|अहमदनगरचा]] निजामशहा मूर्तझा द्वितीय याचा मंत्री मलिक अंबर याने औरंगाबाद हे शहर वसवले आहे. परंतु हे गाव पूर्वीपासूनच अस्तित्वात होते मलिक अंबरने फक्त त्याचे नाव बदलून फतेहपूर ठेवले होते. [[इ.स. १६३४|१६३४]] मध्ये औरंगजेब ह्या (खडकी/फतेहपूर) शहरात दख्खन विभागाचा सुभेदार म्हणून आला. [[इ.स. १६४४|१६४४]] मध्ये तो आग्ऱ्याला परत गेला. त्यानंतर [[इ.स. १६८१|१६८१]] मध्ये औरंगजेब मुघल बादशाह असताना पुन्हा ह्या शहरात आला. [[इ.स. १७०७|१७०७]] मध्ये त्याच्या मृत्यूपर्यंत औरंगजेब इथेच राहिला. औरंगाबाद शहराजवळ असणाऱ्या [[खुलताबाद]] या छोट्याशा गावात औरंगजेबाची कबर आहे. ===अठरावे शतक=== इ.स. १७०७ नंतर औरंगाबादचा ताबा हैदराबादच्या [[निजाम राजवट|निझाम राजवटीकडे]] आला. ===एकोणिसावे शतक=== इ.स. १८८९ मध्ये औरंगाबादेत पहिली कापूस प्रक्रिया गिरणी उभी राहिली, त्यात सातशे जणांना रोजगार मिळाला. ===विसावे शतक=== निझाम राज्यात हैदराबाद-गोदावरी व्हॅली रेल्वेची सुरुवात झाल्यानंतर इ.स. १९०० च्या सुमारास शहर आणि परिसरात अनेक जिनिंग कारखाने सुरू झाले. औरंगाबादला महाविद्यालय सुरू झाले आणि उच्च शिक्षणाची मुहुर्तमेढ रोवली गेली. शहरात पदवीशिक्षण घेतलेल्यांची संख्या वाढली. उद्योगव्यवसायाला प्रारंभ झाला. विसाव्या शतकाच्या मध्यापर्यंत हैदराबाद संस्थांनातही देशाच्या अन्य भागाप्रमाणेच स्वातंत्र्यासाठी चळवळ सुरू झाली होती. हैदराबाद स्टेट कॉंग्रेसच्या नेतृत्वाखाली लढा उभारला गेला. औरंगाबाद हे या लढ्याचे एक केंद्र बनले. हैदराबाद संस्थानाच्या विलीनीकरणानंतर मराठवाड्यासह औरंगाबाद शहर ही भाषिक आधारावर महाराष्ट्राशी जोडण्यात आले. संयुक्त महाराष्ट्राची स्थापना १ मे, १९६०ला झाली. त्या दिवशीपासून औरंगाबाद महाराष्ट्राचा भाग बनले. == संभाजीनगर नामांतर == शिवसेना प्रमुख स्वर्गिय श्री [[बाळ ठाकरे|बाळासाहेब ठाकरे]] यांनी या शहराचे नाव '''संभाजीनगर''' व्हावे अशी ईच्छा व्यक्त केली होती. आणि त्यांनी या शहराला संभाजीनगर नाव दिलेलेच आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.esakal.com/maharashtra/subhash-desai-on-sambhajinagar-temple-reopening-covid-19-pps96|title='संभाजीनगर नावासाठी आम्हाला कुणाच्या परवानगीची गरज नाही'|website=eSakal - Marathi Newspaper|language=mr-IN|access-date=2022-03-18}}</ref> पण ते सरकारी स्तरावर कार्यवाहीत आले नाही. विभागीय आयुक्तांकडे नामांतराबाबतचा प्रस्तावही पाठवण्यात आला आहे असे दिसून् येते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.timesofmaharashtra.com/2021/08/blog-post_545.html|title=औरंगाबादचे संभाजीनगर असे नामांतर करण्याबाबत सुभाष देसाईंचे मोठे विधान - Times of Maharashtra|website=www.timesofmaharashtra.com|access-date=2022-03-18}}</ref> पालकमंत्री सुभाष देसाई यांच्या कडून अधिकृत लेटरहेडवरच आता संभाजीनगरचा अधिकृतपणे उल्लेख केला जात आहे.[https://www.sarkarnama.in/rajya-aurangabad/balasaheb-thackeray-has-named-city-sambhajinagar-now-no-ones-permission-required] मात्र संभाजी नगर असे नामांतर करण्याला काँग्रेस पक्षाने विरोध केल्याचे दिसून येते.[https://www.bbc.com/marathi/india-46152067] २९ जून २०२२ रोजी औरंगाबाद शहराचे नाव बदलून '''संभाजीनगर''' करण्याचा निर्णय उद्धव ठाकरेंच्या मंत्रिमंडळात मंजूर झाला. == भूगोल == {{climate chart |औरंगाबाद |12|29|2.8 |14|32|2.1 |19|36|3.3 |22|38|3.5 |25|39|24.4 |24|34|114.2 |22|30|115.6 |21|29|119.6 |21|30|121.6 |19|32|60.8 |15|30|10.7 |12|28|6.5 |source=[http://weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C एमएसएन वेदर] |float=right |clear=leftt }} भौगोलिकदृष्ट्या औरंगाबाद उत्तर अक्षांश १९°५३'४७" - पूर्व रेखांश ७५°२३'५४" याठिकाणी वसलेले आहे. हे शहर चारही बाजूनीं टेकड्या आणि डोंगरांनी वेढलेले आहे. उत्तरेकडून दक्षिणेकडे असा जमिनीचा उतार आढळून येतो. अनेक लहानलहान टेकड्यांवर शहर वसलेले आहे. त्यामुळे शहरातून अनेक नाले वाहतात. ते दक्षिण- नैर्ऋत्येस वाहात जातात. शहराच्या उत्तरेस डोंगररांग आहे. दक्षिणेसही डोंगर आहेत. औरंगाबाद जिल्ह्यात मध्यम ते भारी स्वरूपाची काळी मृदा आहे जिच्या मध्ये कॅल्शिअम आणि मॅग्नेशिअमचे प्रमाण अधिक आढळून येते. '''तापमान :''' औरंगाबादचे वार्षिक तापमान ९ ते ४० अंश सेल्सिअस दरम्यान असते. शहराला भेट देण्याचा आल्हाददायक काळ हा हिवाळ्यात, ऑक्टोबर ते मार्च दरम्यान आहे.<ref>[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?level=2&showFile=1&gazetteerSqlId=20020423103801&gazetteerMainId=&gazetteerFile2Id=20020423105420&distId=19&gazId=20020422121541&pubYear=&fileExists=1&headingSqlName=General&chapter= महाराष्ट्र शासनाचे संकेतस्थळ]</ref> '''पर्जन्यमान :''' पडत असलेल्या पावसापैकी सर्वाधिक पाऊस जून ते सप्टेंबर या काळात पडतो साधारणपणे ९.० ते ६९३ मिलीमीटर/महिना हे पावसाचे प्रमाण असते. सरासरी वार्षिक पर्जन्यमान हे ७२५ मिलीमीटर असते. {{Infobox Weather |metric_first = yes |single_line = yes |location = Aurangabad |Jan_Hi_°C = 29 |Jan_REC_Hi_°C = |Feb_Hi_°C = 32|Feb_REC_Hi_°C = |Mar_Hi_°C = 36 |Mar_REC_Hi_°C = |Apr_Hi_°C = 38|Apr_REC_Hi_°C = |May_Hi_°C = 38|May_REC_Hi_°C = |Jun_Hi_°C = 34|Jun_REC_Hi_°C = |Jul_Hi_°C = 30|Jul_REC_Hi_°C = |Aug_Hi_°C = 30|Aug_REC_Hi_°C = |Sep_Hi_°C = 29|Sep_REC_Hi_°C = |Oct_Hi_°C = 32|Oct_REC_Hi_°C = |Nov_Hi_°C = 30|Nov_REC_Hi_°C = |Dec_Hi_°C = 28|Dec_REC_Hi_°C = |Year_Hi_°C = 32|Year_REC_Hi_°C = |Jan_Lo_°C =12 |Jan_REC_Lo_°C = |Feb_Lo_°C =14 |Feb_REC_Lo_°C = |Mar_Lo_°C = 19 |Mar_REC_Lo_°C = |Apr_Lo_°C =22 |Apr_REC_Lo_°C = |May_Lo_°C =25 |May_REC_Lo_°C = |Jun_Lo_°C =24 |Jun_REC_Lo_°C = |Jul_Lo_°C =22|Jul_REC_Lo_°C = |Aug_Lo_°C =21|Aug_REC_Lo_°C = |Sep_Lo_°C =21|Sep_REC_Lo_°C = |Oct_Lo_°C =19|Oct_REC_Lo_°C = |Nov_Lo_°C =15 |Nov_REC_Lo_°C = |Dec_Lo_°C =12 |Dec_REC_Lo_°C = |Year_Lo_°C =20 |Year_REC_Lo_°C = <!--**** use mm or cm but not both! ****--> |Jan_Precip_cm = |Jan_Precip_mm =2.8 |Feb_Precip_cm = |Feb_Precip_mm =2.1 |Mar_Precip_cm = |Mar_Precip_mm =3.3 |Apr_Precip_cm = |Apr_Precip_mm =3.5 |May_Precip_cm = |May_Precip_mm =24.4 |Jun_Precip_cm = |Jun_Precip_mm =114.2 |Jul_Precip_cm = |Jul_Precip_mm =115.6 |Aug_Precip_cm = |Aug_Precip_mm =119.6 |Sep_Precip_cm = |Sep_Precip_mm =121.6 |Oct_Precip_cm = |Oct_Precip_mm =60.8 |Nov_Precip_cm = |Nov_Precip_mm =10.7 |Dec_Precip_cm = |Dec_Precip_mm =6.5 |Year_Precip_cm = |Year_Precip_mm =725 |source = weather.msn.com/monthly_averages.aspx?&wealocations=wc%3aINXX0184&setunit=C MSN Weather |accessdate = 2008-07-26 }} ==शहराची रचना== औरंगाबाद हे ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचे शहर आहे. औरंगाबाद शहरातील ५२ दरवाजे व खिडक्या प्रसिद्ध आहेत. सद्यस्थितीतील यातील अनेक दरवाजे हे शेवटची घटका मोजत आहेत. औरंगाबादला जागतिक महत्त्व आहे. औरंगाबाद या शहराला महाराष्ट्राची पर्यटनाची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. औरंगाबादला राजतडाग, खडकी , फतेहपूर म्हणून सुद्धा ओळखले जाते. औरंगाबाद शहरातील दरवाजे पुढील प्रमाणे आहेत. भडकल गेट, मकई गेट, दिल्ली गेट, रोशन गेट, पैठण गेट, रंगीन दरवाजा, कटकट गेट, जाफर गेट, बारापुला गेट, नौबत गेट, हाथी गेट, नूर गेट इ. आहेत. सध्या काही दरवाजे हे इतिहास जमा झाले आहेत. एकूण ५२ पैकी २१ दरवाजे व १ खिडकी उभी आहेत. औरंगाबादचे विशेष असे की या शहराला ५२ दरवाजे, ५२ खिडक्या आणि ५२ पुरे (बेगमपुरा, उस्मानपुरा इ.) होते. == प्रशासकीय व्यवस्था == औरंगाबाद महानगरपालिका ही औरंगाबाद शहराचा कारभार पाहणारी स्थानिक स्वराज्य संस्था आहे. एकूण आठ झोन मध्ये ११८ वॉर्डात महानगरपालिका क्षेत्राची विभागणी झाली आहे. शहरालगतच्या लष्कराच्या ताब्यातील परिसराचा कारभार पाहण्यासाठी औरंगाबाद छावणी मंडळ (कॅन्टोन्मेंट बोर्ड) ही संस्था अस्तित्वात आहे. ===लोकसभा, विधानसभेत प्रतिनिधित्व=== औरंगाबाद लोकसभा मतदारसंघात संपूर्ण औरंगाबाद शहराचा समावेश होतो. महाराष्ट्राच्या विधानसभेच्या तीन जागा औरंगाबाद महानगरपालिका क्षेत्रात प्रामुख्याने आहेत. औरंगाबाद (पूर्व) औरंगाबाद (मध्य) आणि औरंगाबाद (पश्चिम) अशी या तीनही विधानसभा मतदारसंघांची नावे आहेत {| class="wikitable" |+ औरंगाबादचे लोकप्रतिनिधी ! लोकसभा मतदारसंघ !! विधानसभा औरंगाबाद पूर्व || विधानसभा औरंगाबाद मध्य || विधानसभा औरंगाबाद पश्चिम |- | खासदार [[इम्तियाज जलील]]|| आमदार [[अतुल सावे ]]|| आमदार [[प्रदीप जैस्वाल]] || आमदार [[संजय शिरसाट]] |} == अर्थव्यवस्था == [[File:Prozone-mall-aurangabad1.jpg|thumbnail|प्रोझोन मॉल औरंगाबाद]] गुजरात आणि सिंधमधील व्यापारी ठाण्यांना दक्षिण भारताच्या व्यापारी केंद्रांशी जोडणारा महत्त्वाचा मार्ग औरंगाबादहून जात होता. याच मार्गावरचा महत्त्वाचा थांबा म्हणून औरंगाबाद विकसित झाले असावे असे मानता येते. शहरात गुजराती व्यापारी समाजाचे वास्तव्य ऐतिहासिक काळापासून आहे. कापूस लोकर आणि वनस्पतीजन्य तेलांचा व्यवसाय इथे ऐतिहासिक काळापासून चालतो कापूस आणि रेशीम यांच्या एकत्रीकरणातून तयार झालेल्या हिमरू नावाच्या वस्त्रप्रकारासाठी औरंगाबाद ओळखले जाते. पैठणी या नावाने आजही लोकप्रिय असलेल्या रेशमी साड्यांचे उत्पादनही औरंगाबाद परिसरात मोठ्या प्रमाणात होई. पैठण या औरंगाबादच्या जवळच्या गावाच्या नावावरूनच या प्रकाराचे नाव पडले. हिमरू शाली आणि पैठण्यांच्या व्यवसायाची कालौघात बरीच पडझड झाली असली तर औरंगाबाद सिल्क मिल्स आणि स्टॅंडर्ड सिल्क मिल्स सारख्या उद्योगांमध्ये आजही रेशमी आणि हिमरू वस्त्रांचे उत्पादन चालते. औरंगाबादेमध्ये औद्यौगिक वसाहती १९७० च्या दशकात सुरू झाल्या. === उद्योगधंदे === येथील एमआयडीसी (महाराष्ट्र इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेन्ट काॅर्पोरेशन) बरीच मोठी असून येथे स्वयंचलित वाहने आणि वाहनांचे सुटे भाग, घरातील वापराच्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, बिअर आणि व्हिस्की, चामडे, औषधनिर्मिती, रबर, बी-बियाणे आणि कीटकनाशके ही औरंगाबादेतील प्रमुख उत्पादने होत. निर्लेप, लुपिन लॅबोरेटरी, ग्रीव्ह्ज कॉटन लिमिटेड, गरवारे पॉलिस्टर्स, औरंगाबाद सिल्क मिल्स, केविल सोल्यूशन इंडिया प्रायव्हेट लिमिटेड यांचे प्रकल्प आहेत. शिवाय अनेक भारतीय आणि परदेशी बहुराष्ट्रीय कंपन्या आणि उद्योगसमूहांचे कारखाने औरंगाबादेत आहेत. अनेक नवीन उद्योग उभे राहत आहेत. ही एमआयडीसी पुणे रस्त्यावर आहे. {{col-begin}} {{col-5}} * [[व्हीडिओकॉन]] * [[Škoda India|स्कोडा ऑटो]] * [[वाॅकहार्ट]] * [[जॉन्सन ॲन्ड जॉन्सन]] * [[सीमेन्स]] {{col-break}} * [[गुड ईयर टायर व रबर कंपनी]] * [[बजाज ऑटो लिमिटेड]] * [[कोलगेट-पामोलिव्ह]] * [[केनस्टार]] * [[एंड्रेस हौजर]] * [[व्हिजन पेट्रोकेमिकल्स]] {{col-end}} * [[गरवारे]] * [[अजंता फार्मा]] * [[लुपिन फार्मा]] * [[विप्रो]] * [[एंडुअरन्स सिस्टिम्स]] * [[ऋचा इंजिनिअरिंग]] * कॅनपॅक * इंडोजर्मन टूलरूम प्रोझॉन मॉल येथील मोठा बाजार आहे. ==सांस्कृतिक जीवन== ===साहित्य=== जेष्ठ साहित्यिक [[रा.रं.बोराडे]], कवी वीरा राठोड, कविवर्य [[प्रा.दासू वैद्य]], बालकवी [[गणेश घुले]] आदी अनेक नावे उल्लेखनीय आहेत. === नाट्य === ज्याप्रमाणे औरंगाबाद जिल्ह्यान पर्यटनाच्या दृष्टीतून अनेकांच्या भुवया उंचावल्या त्याच औरंगाबादने कितेक वर्षांपासून नाट्य व सिने क्षेत्रात आपलं वर्चस्व कायम अव्वल स्थानी राखून आहे. सुप्रसिद्ध साहित्यिक अजित दळवी द्वारा लिखित अनेक नाटकांनी महाराष्ट्रातील जनसामान्यांच्या मनावर कोरलीत. अलिकडे त्यांनी "कायद्याचे बोला" या चित्रपटाची पटकथा लिहीली. शिवाय [[प्रतिक्षा लोणकर]], [[चंद्रकांत कुलकर्णी]], [[मकरंद अनासपुरे]], चला हवा फेम [[योगेश सिरसाठ]], बाळू मामांच्या नावाने चांगभल, स्वराज्य रक्षक संभाजी या मालिकेतून प्रेक्षकांच्या मनावर अधिराज्य गाजवणारा [[रोहित देशमुख]], राजा राणीची ग जोडी फेम [[शैलेश कोरडे]], [[मंजिरी पवार]], [[दिपक अंभुरे]], [[प्रविण डाळिंबीकर]], [[रमाकांत भालेराव]], [[प्राजक्ता सुपेकर]], [[सुनील कांबळे]], आदी दिग्गज कलावंतानी आपल्या करीयरची सुरुवात औरंगाबादेपासून केली आणि मग ते मुंबईला चमकले. त्याआधी, कुमार देशमुख, आलोक चौधरी, विजय दिवाण, त्र्यंबक महाजन अशा अनेक नामवंत कलाकारांनी राज्य नाट्य स्पर्धा, कामगार राज्य नाट्य स्पर्धा गाजवलेल्या व अनेकदा जिंकल्यातही. '[[व-हाड निघालंय लंडनला]]' या विश्वविक्रमी नाटकाचे सर्वेसर्वा [[लक्ष्मण देशपांडे|लक्ष्मणराव देशपांडे]] हेही औरंगाबादचे रहिवासी होते. ===संगीत=== ===चित्र-शिल्प=== ==वाहतूक== ===हवाई वाहतूक=== औरंगाबाद आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे चिकलठाणा येथे स्थित आहे. येथून हैदराबाद, दिल्ली, उदैपूर, मुंबई, जयपूर, पुणे आणि नागपूर साठी विमान सेवा उपलब्ध आहे. २००८ पासून हज्ज यात्रा साठी विमान सेवा उपलब्ध झाली आहे. सद्यस्थितीत विमानतळाच्या इमारतीचे नवीनीकरण करण्यात आले आहे. विमानतळ औरंगाबाद शहराच्या मध्यवर्ती बसस्थानकापासून १० कि.मी. अंतरावर आहे. ===रेल्वे वाहतूक=== औरंगाबाद (स्टेशन कोड:AWB) हे दक्षिण-मध्य रेल्वेच्या नांदेड विभागाच्या सिकंदराबाद-मनमाड ब्रॉ़डगेज लोहमार्गावर असलेले एक रेल्वे-स्थानक आहे. औरंगाबाद पासून नांदेड, मुंबई, दिल्ली, हैदराबाद, शिर्डी, नागपूर, नाशिक, पुणे, अमृतसर, अंबाला, निझामाबाद, कुर्नुल, रेनिगुंटा, विशाखापट्टनम्, इरोडे, मदुराई, भोपाळ, ग्वालियर, वडोदरा, चेन्नई, तिरुपती, रामेश्वरम , अहमदाबाद आणि राजकोटपर्यंत रेल्वे-सेवा उपलब्ध आहे. ===रस्ते वाहतूक=== औरंगाबाद महाराष्ट्र आणि इतर राज्यांत विविध प्रमुख शहरे रस्त्यांनी जोडले आहे.राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक २११ हा शहरातूनच जातो.जालना, पुणे, अहमदनगर, नांदेड, नागपूर, बीड आणि मुंबई ही शहरे रस्त्याने जोडलेली आहेत आणि हा मार्ग सध्या राष्ट्रीय महामार्ग मानक चार लेन रोड मध्ये बदलविल्या जात आहे. नवीन नागपूर-औरंगाबाद-मुंबई एक्सप्रेस हायवे देखील विकसित केला जात आहे. औरंगाबाद येथून शिर्डी येथे जाता येते, रस्ताने हे अंतर ८५ कि.मी. एवढे आहे. == प्रसिद्ध शिक्षण संस्था == === विद्यापीठ === औरंगाबादमध्ये दोन विद्यापीठे आहेत — [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] आणि [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]]. [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ]] हे विद्यापीठ मराठवाड्यातील [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]], [[जालना जिल्हा|जालना]], [[बीड जिल्हा|बीड]], [[उस्मानाबाद जिल्हा|उस्मानाबाद]] या जिल्ह्यात असलेल्या शासकीय मान्यताप्राप्त संस्थांचा कारभार पाहाते. [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]] यांनी वेरूळ-अजिंठ्यालगतच औरंगाबाद परिसरात एक मोठे शिक्षण, ज्ञानकेंद्र उभारण्याची योजना आखली होती. प्रामुख्याने आधुनिक शिक्षणापासून वंचित राहिलेल्या समाजातील बहुसंख्यकांसाठी हे नियोजन होते. औरंगाबाद शहराजवळच्या भागाचे [[नागसेनवन]] असे नामकरण करून तेथे पीपल्स एज्युकेशन सोसायटीच्या [[मिलिंद महाविद्यालय]]ाची स्थापना त्यांनी केली. याच परिसरात भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर मराठवाडा विद्यापीठ स्थापन करण्यात आले. पुढे [[नामांतर आंदोलन|नामांतराच्या लढ्यानंतर]] [[शरद पवार]] मुख्यमंत्री असताना महाराष्ट्र शासनाने "मराठवाडा विद्यापीठ" याचे नाव बदलून "डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ" असे केले. या विद्यापीठाच्या परिसरामध्ये १६व्या शतकातील पहाडसिंग याने बांधलेला [[सोनेरी महाल]] आहे. त्यासोबत फुटा मकबरा व काही जुन्या वस्तू आहेत. [[महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद|महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ]] हे औरंगाबाद एक राज्य विद्यापीठ आहे. महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ अधिनियम, २०१४ च्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकारद्वारे २०१७ मध्ये स्थापण करण्यात आले. हे मुंबई व नागपूर नंतर राज्यातील तिसरे आणि अंतिम राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. हे भारताच्या २१व्या क्रमांकाचे राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ आहे. {{multicol}} === अभियांत्रिकी === * [http://www.dietms.org/ म. शि. प्र. मं. संचालित देवगिरी अभियांत्रिकी महाविद्यालय] * [http://www.mit.asia/ एम.आय.टी महाविद्यालय] * [[शासकीय अभियांत्रिकी महाविद्यालय, औरंगाबाद|शासकिय अभियांत्रिकी महविद्यालय]] * [http://www.mitindia.net/web/ मराठवाडा प्राद्यौगिकी संस्था ] * [http://www.jnec.ac.in/ म.गा.मि. जवाहरलाल नेहरु अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.pescoe.ac.in/ पी.ई.एस. अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [http://www.hitechengg.org/ हायटेक इंस्टीटूट आफ टेक्नोलॉजी, अभियांत्रिकी महविद्यालय] * [https://www.eescoet.org/ईसीईटी-एव्हरेस्ट कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी] {{multicol-break}} === वैद्यकीय === * शासकीय वैद्यकीय महविद्यालय व शासकीय कर्क रोग रुग्णालय औरंगाबाद * म.गा.मि. वैद्यकीय महविद्यालय * शासकीय दंतविद्या महाविद्यालय * भगवान होमियोपेथिक महाविद्यालय * फोस्टर डेव्हलपमेंट होमियोपेथिक महाविद्यालय् * वाय. बी. चव्हाण कॉलेज ऑफ फार्मसी {{multicol-break}} === कला, वाणिज्य आणि विज्ञान === * सरस्वती भुवन महविद्यालय * देवगिरी महविद्यालय * विवेकानंद महविद्यालय * पंडित जवाहरलाल नेहरु महाविद्यालय * डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर महाविद्यालय * मौलाना आझाद महाविद्यालय * वसंतराव नाईक महाविद्यालय * छत्रपती शिवाजी महाविद्यालय * [[मिलिंद महाविद्यालय]] * शासकीय महाविद्यालय * माणिकचंद पहाडे विधि महाविद्यालय * महात्मा गांधी मिशन वैद्यकीय महाविद्यालय * मराठवाडा इन्स्टिटयूट ऑफ टेक्नॉलॉजी * [http://www.ykmaurangabad.org यशवंत कला महाविद्यालय] === मॅनेजमेन्ट कॉलेज === * मराठवाडा इन्स्टीटयूट ऑफ मॅनेजमेन्ट & रिसर्च * महात्मा गांधी मिशन इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * राजर्षी शाहू इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * देवगिरी इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट * मौलाना आ़झाद इन्स्टिटयूट ऑफ मॅनेजमेण्ट ===== हॉस्पिटल ===== * श्रद्धा हास्पिटल * कमलनयन बजाज हॉस्पिटल * सेठ नंदलाल धुत हॉस्पिटल * एम.जि.एम वैद्यकीय महविद्यालय व हॉस्पिटल * हेडगेवार हॉस्पिटल * माणिक हॉस्पिटल आणि रिसचॅ सेंटर * सिंघमा हॉस्पिटल * दुनाखे हॉस्पिटल * सिटी केयर हॉस्पिटल * सरकारी कैंसर हॉस्पिटल * मॉस्क हॉस्पिटल * लिलावती हॉस्पिटल * गोल्डन केयर हॉस्पिटल * रोपळेकर हॉस्पिटल * आधार क्रिटिकल हॉस्पिटल * ब्रैन हॉस्पिटल * चौबे हॉस्पिटल * साई युरोलॉजी हॉस्पिटल * साई हॉस्पिटल * डागा हॉस्पिटल * न्यु लाईफ हॉस्पिटल * पाटिल हॉस्पिटल * डॉ.काळबांडे हॉस्पिटल * प्यासिफिक हॉस्पिटल * आयकान हॉस्पिटल * शासकीय वैदकीय महाविद्यालय व रुग्णालय घाटी * औरंगाबाद जिल्हा सामान्य रुग्णालय चिकलठाणा औरंगाबाद * शासकीय कर्करोग रुग्णालय औरंगाबाद {{multicol-end}} == प्रेक्षणीय स्थळे == {{multicol}} * [[सिद्धार्थ उद्यान व प्राणी संग्रहालय]] * [[घृष्णेश्वर मंदिर]] ([[ज्योतिर्लिंग]]) * [[बीबी का मकबरा]] * [[औरंगाबाद लेणी]] * [[पाणचक्की]] * [[सोनेरी महाल]] * [[अंतुर किल्ला]] * [[गौताळा अभयारण्य]] * [[पितळखोरे लेणी]] {{multicol-break}} * [[खुल्ताबाद]] * व्हॅली ऑफ सेन्ट्स <small>¥1</small> * दरवाजे <small>¥2</small> * [[गौताळा अभयारण्य]] * म्हैसमाळ * संत ज्ञानेश्वर उद्यान * [[पैठण]] * जायकवाडी धरण पक्षी अभयारण्य {{multicol-break}} [[चित्र:bibika.jpg|thumb|बीबी का मकबरा]] {{multicol-end}} <small> ¥1 - इथे अंदाजे १५०० सुफी संतांना दफनविण्यात आलेले आहे{{संदर्भ हवा}} देवगड - दत्ताचे देवस्थान औरंगाबाद लेणी बुद्ध लेणी ¥2 - मुघल शासनकाळात औरंगाबादला ४ मुख्य व ९ इतर दरवाजे होते. यातील पैठण गेट आणि रोशन गेट प्रसिद्ध आहेत </small> * प्रोझोन मॉल * डी मार्ट मॉल * रिलायन्स मॉल हॉस्पिटल घाटी - मराठवाड्यातील सर्वात मोठे शासकीय रूग्णालय. याठिकाणी विदर्भ, खानदेशातील रूग्णही उपचारासाठी येतात. तसेच अद्यावत सुविधा आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून उपचार पद्धती केली जाते. ===दरवाजे=== भारतात इतर अनेक मध्ययुगीन शहरांपासून औरंगाबादला उभे राहिलेल्या गोष्टींपैकी 52 गोष्टी "गेट्स" आहेत, त्यापैकी प्रत्येक स्थानिक इतिहासाचा किंवा त्याच्याशी संबंध असलेल्या व्यक्ती होत्या. औरंगाबादला "गेट्स ऑफ सिटी" म्हणून मोठ्या प्रमाणात ओळखले जाते. 52 पैकी केवळ 4 मुख्य आणि 9 इतर गेट टिकून आहेत, सर्वात प्रसिद्ध, सर्वात जुने आणि सर्वात मोठ्या निजाम पॅलेस (पॅलेस ऑफ निजाम) जवळ भडकल गेट आहे. वाडीचा किल्ला. सोयगाव शहारा पासुन 4 किमी अंतरावर वडीचा किल्ला आहे येथील निसर्गरम्य वातावरण प्रेक्षणीय आहे. ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} == बाह्य दुवे == * [http://aurangabad.nic.in/htmldocs/index.htm औरंगाबाद एन.आय.सी] * [http://www.aurangabadmahapalika.org औरंगाबाद महानगरपालिका] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Aurangabad%2C_Maharashtra इंग्लिश विकिपिडीयावर औरंगाबाद] * [http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 गॅझेटीयर] {{NSEW|[[जळगाव]]|[[बीड]]|[[जालना]]|[[अहमदनगर]]|||||}} {{महाराष्ट्रातील जिल्हे}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे]] [[वर्ग:मराठवाड्यातील शहरे]] [[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]] [[वर्ग:संभाजी महाराज यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] 0z8b9l2lv83e515b2f2xmd9o4owom1f 0 13534 2138928 1753946 2022-07-19T16:47:42Z Khirid Harshad 138639 [[ज्याँ-लुक डेहेन]] कडे पुनर्निर्देशित wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[ज्याँ-लुक डेहेन]] 6bbgcw30wwbsvd8u8nuxr6jvdsqkaio 0 14816 2138969 2114200 2022-07-20T05:55:00Z 2401:4900:1214:74E9:11A9:E9AE:508C:8CF9 Rahul wikitext text/x-wiki {{विकिडेटा माहितीचौकट}} '''customer service 09861450351 //9861450351 /सिक्‍युरिटीज ॲन्ड एक्‍स्चेंज बोर्ड ऑफ इंडिया ( सेबी )''' ही भारतातील भांडवली बाजारावर नियंत्रण ठेवणारी सर्वोच्च संस्था आहे. ==इतिहास== सिक्युरिटीज एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (सेबी)ची स्थापना सर्वप्रथम 1988 मध्ये सिक्युरिटीज मार्केटमध्ये नियमन करण्यासाठी गैर-वैधानिक संस्था म्हणून केली गेली. १२ एप्रिल  1992  रोजी ही एक स्वायत्त संस्था बनली आणि भारतीय संसदेने सेबी कायदा १९९२ संमत केल्याने वैधानिक अधिकार देण्यात आले. मुंबईतील वांद्रे कुर्ला कॉम्प्लेक्सच्या व्यवसाय जिल्ह्यात सेबीचे मुख्यालय असून अनुक्रमे नवी दिल्ली, कोलकाता, चेन्नई आणि अहमदाबाद येथे उत्तर, पूर्व, दक्षिण आणि पश्चिम क्षेत्रीय कार्यालये आहेत. जयपूर आणि बेंगळुरू येथे स्थानिक कार्यालये उघडली गेली आहेत आणि वित्तीय वर्ष २०१३-२०१४ मध्ये गुवाहाटी, भुवनेश्वर, पटना, कोची आणि चंदीगड येथे कार्यालये देखील उघडली आहेत. भांडवली मुद्द्यांचे नियंत्रक हा नियामक प्राधिकारी होता; भांडवल मुद्दे (नियंत्रण) अधिनियम, १९४७. पासून त्याचा अधिकार आला. सेबीचे सदस्य त्याद्वारे व्यवस्थापित केले जातात, ज्यात खालील गोष्टींचा समावेश आहे: १. अध्यक्ष हे भारत सरकारकडून नामित केले जातात. २. दोन सदस्य, म्हणजेच केंद्रीय अर्थ मंत्रालयाचे अधिकारी ३. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाचा एक सदस्य. ४. उर्वरित पाच सदस्य भारत सरकारकडून नामित केले जातात, त्यातील किमान तीन सदस्य पूर्णवेळ सदस्य असतील. १९९९ च्या दुरुस्तीनंतर सामूहिक गुंतवणूक योजना निधी, चिट फंड आणि सहकारी वगळता सेबीच्या अंतर्गत आणल्या गेल्या.भारतीय भांडवल बाजाराचे नियंत्रण करण्यासाठी भारत सरकारने दोन कायदे संमत केले होते. * [[कंपनी कायदा १९५६]] * [[प्रतिभूती करार (विनियमन) कायदा १९५६]] (SCRA 1956) तरीसुद्धा भांडवल बाजारात अनेक दोष/उणीवा होत्या. १९८० नंतर भांडवल बाजाराचा विस्तार लक्षणीय होता परंतु शिस्तबद्ध नव्हता. म्हणून सरकारला भारतीय भांडवल बाजाराचे नियंत्रण व विकास घडवून आणण्यासाठी एक स्वतंत्र संस्था असावी अशी गरज भासत होती. त्यासाठी सेबीची स्थापना करण्यात आली. =='''स्थापना'''== जी.एस. पटेल समितीच्या शिफारसीच्या आधारावर एक अवैधानिक संस्था म्हणून १२ एप्रिल १९८८ रोजी सेबीची स्थापना करण्यात आली. ३१ जानेवारी १९९२ रोजी सेबीला वैधानिक दर्जा व विस्तृत अधिकार देण्यासाठी राष्ट्रपतीचा वटहुकूम प्रसिद्ध करण्यात आला. कालांतराने 'सेबी बिल' संसदेत संमत करण्यात येऊन ३१ मार्च १९९२ पासून सेबीला स्वायत्त व वैधानिक दर्जा देण्यात आला. एप्रिल १९९८ मध्ये भारत शासनाने सेबीला संपूर्ण भांडवली बाजाराचा नियंत्रक म्हणुन घोषित केलेले आहे .सेबीचे मुख्यालय मुंबईला असून कोलकाता, दिल्ली व चेन्नईला तिची विभागीय कार्यालये आहेत. सेबीचे व्यवस्थापन सहा सदस्यीय संचालक मंडळामार्फत केले जाते. निवृत्त पोलीस अधिकारी [[दत्तात्रेय शंकर सोमण]] हे सेबीचे काही काळ सल्लागार होते. आर्थिक गुन्हेगारी रोखण्यासाठी काय करता येईल याविषयी '[[सेबी]]'ला त्यांनी सल्लागाराच्या भूमिकेत मदत केली. यामुळे '[[सेबी]]' बळकट झाली आणि गुंतवणूकदारांना दिलासा देण्यात यशस्वी झाली.अजय त्यागी हे सध्या सेबीचे चेअरमन आहेत. श्री जी महालिंगम , श्रीमती माधबी पुरी बूच ,श्री एसके मोहंती ,श्री अनंत बरुआ हे सध्या पूर्णवेळ सदस्य आहेत. = सेबीचे सर्व विभाग = कमोडिटी डेरिव्हेटिव्ह्ज मार्केट रेगुलेशन विभाग महानगरपालिका वित्त विभाग विभाग आर्थिक आणि धोरण विश्लेषण कर्ज आणि संकरित विभाग अंमलबजावणी विभाग - 1 अंमलबजावणी विभाग - 2 चौकशी आणि निवारण विभाग सामान्य सेवा विभाग पुनर्प्राप्ती आणि परतावा विभाग मानव संसाधन विभाग परकीय पोर्टफोलिओ गुंतवणूकदार आणि संरक्षकांचे विभाग माहिती तंत्रज्ञान विभाग एकात्मिक पाळत ठेव विभाग अन्वेषण विभाग गुंतवणूक व्यवस्थापन विभाग कायदेशीर व्यवहार विभाग मार्केट इंटरमीडियरीज नियमन व पर्यवेक्षण विभाग बाजार नियमन विभाग आंतरराष्ट्रीय व्यवहार कार्यालय गुंतवणूकदार सहाय्य आणि शिक्षण कार्यालय अध्यक्ष कार्यालय प्रादेशिक कार्यालये दक्षता विभाग =='''सेबीची उद्दिष्टे'''== * कंपन्या / संस्था यांना आपल्या प्रतिभूतींच्या(शेअर्स,डिबेंचर्स इ.) विक्रीसाठी योग्य वातावरण निर्मिती करणे. * गुंतवणूकदारांचे हितसंरक्षण करणे. * सर्व रोखे बाजाराच्या व्यवस्थापनावर परिणामकारक नियंत्रण ठेवणे. * रोखे बाजारात व्यवहार करणाऱ्यांसाठी आवश्यक,योग्य व अत्याधुनिक सोयी-सुविधा उपलब्ध करून देण्यास प्रयत्नशील राहणे. तसेच रोखे बाजारांचा कारभार स्पर्धात्मक व व्यावसायिक तत्त्वांवर चालण्यासाठी वातावरण निर्मिती करणे. '''सेबीची कार्यपद्धती -''' १) सेबी तीन घटकांसाठी काम करीत असते अ) प्रतिभूती निर्गमक ब) गुंतवणूकदार क) बाजारातील मध्यस्थ आणि बाजार '''सेबीची महत्त्वाची''' '''कार्ये''' कार्ये कार्ये प्रभावीपणे पार पाडण्यासाठी सेबीला खालील अधिकार सोपविण्यात आले आहेत: १. सिक्युरिटीज एक्सचेंजच्या कायद्यांद्वारे मंजूर करणे. २. सिक्युरिटीज एक्सचेंजला त्यांच्या  कायद्यांद्वारे दुरुस्ती करणे आवश्यक आहे. ३. खात्यांच्या पुस्तकांची तपासणी करा आणि मान्यताप्राप्त सिक्युरिटीज एक्सचेंजमधून नियमित परतावा मागवणे . ४. आर्थिक मध्यस्थांच्या खात्यांच्या पुस्तकांची तपासणी करा. ५. विशिष्ट कंपन्यांना एक किंवा अधिक सिक्युरिटीज एक्सचेंजमध्ये त्यांचे समभाग सूचीबद्ध करण्यास भाग पाडणे. ६. ब्रोकर आणि सब-ब्रोकरची नोंदणी ७. कार्यकारी प्रमुख म्हणून सेबी गैरव्यवहारांची तपासणी आणि त्यावर कारवाई करते.   ८. कायदेपालक म्हणून नियंत्रणाचे सर्व कायदे करण्याचा सेबीला अधिकार देण्यात आला आहे.   ९. न्यायालयीन प्रमुख म्हणुन घोषणा ,नियम,आदेश काढण्याचा सेबीला अधिकार आहे . [[वर्ग:भारतातील रोखे बाजार]] 9z5ku1jw5c0tx12r948xjxh73pgft6t 2138970 2138969 2022-07-20T05:55:46Z FlyingAce 139229 Undid edits by [[Special:Contribs/2401:4900:1214:74E9:11A9:E9AE:508C:8CF9|2401:4900:1214:74E9:11A9:E9AE:508C:8CF9]] ([[User talk:2401:4900:1214:74E9:11A9:E9AE:508C:8CF9|talk]]) to last version by KiranBOT II: unnecessary links or spam wikitext text/x-wiki {{विकिडेटा माहितीचौकट}} '''सिक्‍युरिटीज ॲन्ड एक्‍स्चेंज बोर्ड ऑफ इंडिया ( सेबी )''' ही भारतातील भांडवली बाजारावर नियंत्रण ठेवणारी सर्वोच्च संस्था आहे. ==इतिहास== सिक्युरिटीज एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (सेबी)ची स्थापना सर्वप्रथम 1988 मध्ये सिक्युरिटीज मार्केटमध्ये नियमन करण्यासाठी गैर-वैधानिक संस्था म्हणून केली गेली. १२ एप्रिल  1992  रोजी ही एक स्वायत्त संस्था बनली आणि भारतीय संसदेने सेबी कायदा १९९२ संमत केल्याने वैधानिक अधिकार देण्यात आले. मुंबईतील वांद्रे कुर्ला कॉम्प्लेक्सच्या व्यवसाय जिल्ह्यात सेबीचे मुख्यालय असून अनुक्रमे नवी दिल्ली, कोलकाता, चेन्नई आणि अहमदाबाद येथे उत्तर, पूर्व, दक्षिण आणि पश्चिम क्षेत्रीय कार्यालये आहेत. जयपूर आणि बेंगळुरू येथे स्थानिक कार्यालये उघडली गेली आहेत आणि वित्तीय वर्ष २०१३-२०१४ मध्ये गुवाहाटी, भुवनेश्वर, पटना, कोची आणि चंदीगड येथे कार्यालये देखील उघडली आहेत. भांडवली मुद्द्यांचे नियंत्रक हा नियामक प्राधिकारी होता; भांडवल मुद्दे (नियंत्रण) अधिनियम, १९४७. पासून त्याचा अधिकार आला. सेबीचे सदस्य त्याद्वारे व्यवस्थापित केले जातात, ज्यात खालील गोष्टींचा समावेश आहे: १. अध्यक्ष हे भारत सरकारकडून नामित केले जातात. २. दोन सदस्य, म्हणजेच केंद्रीय अर्थ मंत्रालयाचे अधिकारी ३. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाचा एक सदस्य. ४. उर्वरित पाच सदस्य भारत सरकारकडून नामित केले जातात, त्यातील किमान तीन सदस्य पूर्णवेळ सदस्य असतील. १९९९ च्या दुरुस्तीनंतर सामूहिक गुंतवणूक योजना निधी, चिट फंड आणि सहकारी वगळता सेबीच्या अंतर्गत आणल्या गेल्या.भारतीय भांडवल बाजाराचे नियंत्रण करण्यासाठी भारत सरकारने दोन कायदे संमत केले होते. * [[कंपनी कायदा १९५६]] * [[प्रतिभूती करार (विनियमन) कायदा १९५६]] (SCRA 1956) तरीसुद्धा भांडवल बाजारात अनेक दोष/उणीवा होत्या. १९८० नंतर भांडवल बाजाराचा विस्तार लक्षणीय होता परंतु शिस्तबद्ध नव्हता. म्हणून सरकारला भारतीय भांडवल बाजाराचे नियंत्रण व विकास घडवून आणण्यासाठी एक स्वतंत्र संस्था असावी अशी गरज भासत होती. त्यासाठी सेबीची स्थापना करण्यात आली. =='''स्थापना'''== जी.एस. पटेल समितीच्या शिफारसीच्या आधारावर एक अवैधानिक संस्था म्हणून १२ एप्रिल १९८८ रोजी सेबीची स्थापना करण्यात आली. ३१ जानेवारी १९९२ रोजी सेबीला वैधानिक दर्जा व विस्तृत अधिकार देण्यासाठी राष्ट्रपतीचा वटहुकूम प्रसिद्ध करण्यात आला. कालांतराने 'सेबी बिल' संसदेत संमत करण्यात येऊन ३१ मार्च १९९२ पासून सेबीला स्वायत्त व वैधानिक दर्जा देण्यात आला. एप्रिल १९९८ मध्ये भारत शासनाने सेबीला संपूर्ण भांडवली बाजाराचा नियंत्रक म्हणुन घोषित केलेले आहे .सेबीचे मुख्यालय मुंबईला असून कोलकाता, दिल्ली व चेन्नईला तिची विभागीय कार्यालये आहेत. सेबीचे व्यवस्थापन सहा सदस्यीय संचालक मंडळामार्फत केले जाते. निवृत्त पोलीस अधिकारी [[दत्तात्रेय शंकर सोमण]] हे सेबीचे काही काळ सल्लागार होते. आर्थिक गुन्हेगारी रोखण्यासाठी काय करता येईल याविषयी '[[सेबी]]'ला त्यांनी सल्लागाराच्या भूमिकेत मदत केली. यामुळे '[[सेबी]]' बळकट झाली आणि गुंतवणूकदारांना दिलासा देण्यात यशस्वी झाली.अजय त्यागी हे सध्या सेबीचे चेअरमन आहेत. श्री जी महालिंगम , श्रीमती माधबी पुरी बूच ,श्री एसके मोहंती ,श्री अनंत बरुआ हे सध्या पूर्णवेळ सदस्य आहेत. = सेबीचे सर्व विभाग = कमोडिटी डेरिव्हेटिव्ह्ज मार्केट रेगुलेशन विभाग महानगरपालिका वित्त विभाग विभाग आर्थिक आणि धोरण विश्लेषण कर्ज आणि संकरित विभाग अंमलबजावणी विभाग - 1 अंमलबजावणी विभाग - 2 चौकशी आणि निवारण विभाग सामान्य सेवा विभाग पुनर्प्राप्ती आणि परतावा विभाग मानव संसाधन विभाग परकीय पोर्टफोलिओ गुंतवणूकदार आणि संरक्षकांचे विभाग माहिती तंत्रज्ञान विभाग एकात्मिक पाळत ठेव विभाग अन्वेषण विभाग गुंतवणूक व्यवस्थापन विभाग कायदेशीर व्यवहार विभाग मार्केट इंटरमीडियरीज नियमन व पर्यवेक्षण विभाग बाजार नियमन विभाग आंतरराष्ट्रीय व्यवहार कार्यालय गुंतवणूकदार सहाय्य आणि शिक्षण कार्यालय अध्यक्ष कार्यालय प्रादेशिक कार्यालये दक्षता विभाग =='''सेबीची उद्दिष्टे'''== * कंपन्या / संस्था यांना आपल्या प्रतिभूतींच्या(शेअर्स,डिबेंचर्स इ.) विक्रीसाठी योग्य वातावरण निर्मिती करणे. * गुंतवणूकदारांचे हितसंरक्षण करणे. * सर्व रोखे बाजाराच्या व्यवस्थापनावर परिणामकारक नियंत्रण ठेवणे. * रोखे बाजारात व्यवहार करणाऱ्यांसाठी आवश्यक,योग्य व अत्याधुनिक सोयी-सुविधा उपलब्ध करून देण्यास प्रयत्नशील राहणे. तसेच रोखे बाजारांचा कारभार स्पर्धात्मक व व्यावसायिक तत्त्वांवर चालण्यासाठी वातावरण निर्मिती करणे. '''सेबीची कार्यपद्धती -''' १) सेबी तीन घटकांसाठी काम करीत असते अ) प्रतिभूती निर्गमक ब) गुंतवणूकदार क) बाजारातील मध्यस्थ आणि बाजार '''सेबीची महत्त्वाची''' '''कार्ये''' कार्ये कार्ये प्रभावीपणे पार पाडण्यासाठी सेबीला खालील अधिकार सोपविण्यात आले आहेत: १. सिक्युरिटीज एक्सचेंजच्या कायद्यांद्वारे मंजूर करणे. २. सिक्युरिटीज एक्सचेंजला त्यांच्या  कायद्यांद्वारे दुरुस्ती करणे आवश्यक आहे. ३. खात्यांच्या पुस्तकांची तपासणी करा आणि मान्यताप्राप्त सिक्युरिटीज एक्सचेंजमधून नियमित परतावा मागवणे . ४. आर्थिक मध्यस्थांच्या खात्यांच्या पुस्तकांची तपासणी करा. ५. विशिष्ट कंपन्यांना एक किंवा अधिक सिक्युरिटीज एक्सचेंजमध्ये त्यांचे समभाग सूचीबद्ध करण्यास भाग पाडणे. ६. ब्रोकर आणि सब-ब्रोकरची नोंदणी ७. कार्यकारी प्रमुख म्हणून सेबी गैरव्यवहारांची तपासणी आणि त्यावर कारवाई करते.   ८. कायदेपालक म्हणून नियंत्रणाचे सर्व कायदे करण्याचा सेबीला अधिकार देण्यात आला आहे.   ९. न्यायालयीन प्रमुख म्हणुन घोषणा ,नियम,आदेश काढण्याचा सेबीला अधिकार आहे . [[वर्ग:भारतातील रोखे बाजार]] i9jrhk23sl81tqy1zpx455gpwxks6ga 0 20369 2138908 2062491 2022-07-19T16:36:38Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[फ्रांस क्रिकेट]] वरुन [[फ्रान्स राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]] ला हलविला wikitext text/x-wiki {{क्रिकेट खेळणारा देश |logo= |caption=क्रिकेट ऑस्ट्रेलिया |देश=- |आय.सी.सी. सदस्यत्त्व=- |सदस्यत्त्व सुरुवात=- |नाव=- |मुख्यालय=- |विश्वकप विजय=- |कसोटी गुणवत्ता=- |कसोटी गुणवत्ता दिनांक=- |एकदिवसीय गुणवत्ता=- |एकदिवसीय गुणवत्ता दिनांक=- }} ==इतिहास== ==क्रिकेट संघटन == ==महत्त्वाच्या स्पर्धा== ==माहिती== ==बाह्य दुवे == [[Category:क्रिकेट संघटना]] [[वर्ग:रिकामी पाने]] [[वर्ग:फ्रांस|क्रिकेट संघ|]] 35rgghn1hi1visut2xo7fki4g9b2190 0 21833 2138881 1171280 2022-07-19T16:03:09Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[डॉ. राजकुमार]] वरुन [[राजकुमार (अभिनेता)]] ला हलविला wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट गायक | नाव = '''{{लेखनाव}}''' | चित्र = | चित्रशीर्षक = | उपाख्य = | टोपणनावे = | जन्म_दिनांक = | जन्म_स्थान = [[भारत]] | मृत्यू_दिनांक = | मृत्यू_स्थान = | मृत्यू_कारण = | धर्म = [[हिंदू]] | वांशिकत्व = | नागरिकत्व =[[भारत|भारतीय]] | मूळ_गाव = | देश = {{ध्वज|भारत}} | भाषा = [[हिंदी भाषा]] | आई = | वडील = | जोडीदार = | अपत्ये = | नातेवाईक = | शिक्षण = | प्रशिक्षण संस्था = | गुरू = | संगीत प्रकार = [[गायन]] | घराणे = | कार्य = | पेशा = गायकी | कार्य संस्था = | विशेष कार्य = | कार्यकाळ = | विशेष उपाधी = | गौरव = | पुरस्कार = | संकीर्ण = | तळटिप = | स्वाक्षरी = | संकेतस्थळ = }} '''{{लेखनाव}}''' (जन्मदिनांक अज्ञात - हयात) हे [[हिंदी भाषा]] चित्रपटसृष्टीतील [[पार्श्वगायक]] आहेत. {{राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार, सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायक}} {{विस्तार}} [[वर्ग:पार्श्वगायक|राजकुमार,डॉ.]] [[en:Rajkumar]] [[kn:ಡಾ.ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] s91pyu2nbjyh86mogm862xrmsnjhp63 0 23039 2138918 1787775 2022-07-19T16:40:50Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[फ्रान्सिस्को दि पॉला रॉद्रिगेस अल्वेस]] वरुन [[फ्रांसिस्को दि पॉला रॉद्रिगेस अल्वेस]] ला हलविला wikitext text/x-wiki [[चित्र:Rodrigues_Alves_3.jpg|thumb|right|250px|फ्रान्सिस्को दि पॉला रॉद्रिगेस अल्वेस]] '''फ्रान्सिस्को दि पॉला रॉद्रिगेस अल्वेस''' ({{lang-pt|Francisco de Paula Rodrigues Alves}}; ७ जुलै १८४८, ग्वारातिंग्वेता, [[साओ पाउलो (राज्य)|साओ पाउलो]], [[ब्राझील]] − १६ जानेवारी १९१९, [[रियो दि जानेरो]]) हा [[ब्राझील]]मधील एक [[राजकारणी]], [[देश]]ाचा ५वा [[राष्ट्राध्यक्ष]] व दोन वेळा [[साओ पाउलो (राज्य)|साओ पाउलो राज्याचा]] राज्यपाल होता. १९०२ ते १९६ दरम्यान ब्राझीलच्या राष्ट्राध्यक्षपदावर असलेला रॉद्रिगेस अल्वेस १९१८ मधील अध्यक्षीय निवडणुकीमध्ये ९९.१ टक्के इतक्या मोठ्या मताधिक्याने विजयी झाला होता. परंतु राष्ट्राध्यक्षपदाची शपथ घेण्याअगोदरच तो [[इंफ्लुएंझा]]च्या एका साथीमध्ये आजारी पडून मृत्यू पावला. ==बाह्य दुवे== *[http://www.presidencia.gov.br/info_historicas/galeria_pres/galrodrigues2/galrod/integrapresidente_view/ व्यक्तिचित्र] {{कॉमन्स वर्ग|Rodrigues Alves|{{लेखनाव}}}} {{s-start}} {{succession box | title = ब्राझीलचे राष्ट्राध्यक्ष | before = [[मनोएल फेरेझ दि काम्पोस सॅलेस]] | after = [[अफोन्सो ऑगुस्तो मोरेरा पेना]] | years = १९०२–१९०६ }} {{s-end}} {{DEFAULTSORT:रॉद्रिगेझ अल्वेस, फ्रान्सिस्को दि पॉला}} [[वर्ग:इ.स. १८४८ मधील जन्म]] [[वर्ग:इ.स. १९१९ मधील मृत्यू]] [[वर्ग:ब्राझिलचे राष्ट्राध्यक्ष]] [[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]] rq86aglb37qflvp6xanwtm9kv3yxk2m 0 30937 2138832 2138260 2022-07-19T12:07:13Z नरेश सावे 88037 wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = तालुका |स्थानिक_नाव = काटोल काटोल |इतर_नाव = कुन्तलापुर् |टोपणनाव = |राज्य_नाव = [[महाराष्ट्र]] |मेट्रो = <!-- फक्त शेजार /उपनगर साठी --> |आकाशदेखावा = India Maharashtra location map.svg |आकाशदेखावा_शीर्षक = महाराष्ट्रराज्य |अक्षांश =21 |अक्षांशमिनिटे =16 |अक्षांशसेकंद =27 |रेखांश= 78|रेखांशमिनिटे=35 |रेखांशसेकंद=24 |मुळ_नकाशा = <!-- only if default map not wanted --> |शोधक_स्थान = <!-- left/right --> |मुळ_नकाशा_पट्टी = हो<!-- हो/नाही --> |आतील_नकाशा_चिन्ह = हो<!-- हो/नाही --> |नकाशा_शीर्षक = |क्षेत्रफळ_एकूण = |क्षेत्रफळ_आकारमान = |क्षेत्रफळ_क्रमांक = |क्षेत्रफळ_एकूण_संदर्भ = |क्षेत्रफळ_मेट्रो = |क्षेत्रफळ_मेट्रो_संदर्भ = |उंची = |उंची_संदर्भ = |समुद्री_किनारा = |हवामान = |वर्षाव = |तापमान_वार्षिक = |तापमान_हिवाळा = |तापमान_उन्हाळा = |मुख्यालय = <!-- फक्त जिल्हांसाठीच--> |मोठे_शहर = |मोठे_मेट्रो = |जवळचे_शहर = |प्रांत = |विभाग = नागपूर |जिल्हा = <!-- नावे --> |लोकसंख्या_एकूण = |लोकसंख्या_वर्ष = |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = |लोकसंख्या_घनता = |लिंग_गुणोत्तर = |साक्षरता = |साक्षरता_पुरुष = |साक्षरता_स्त्री = |अधिकृत_भाषा = मराठी |नेता_पद_१ = अनिल देशमुख |नेता_नाव_१ = |नेता_पद_२ = |नेता_नाव_२ = |संसदीय_मतदारसंघ = रामटेक |विधानसभा_मतदारसं = कतोल-नरखेड |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_१ = [[तहसील]] |न्यायक्षेत्र_नाव_१ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_२ = [[पंचायत समिती]] |न्यायक्षेत्र_नाव_२ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_३ = |न्यायक्षेत्र_नाव_३ = |कोरे_शीर्षक_१ = |कोरे_उत्तर_१ = |एसटीडी_कोड = 07112 |पिन_कोड = 441302 |आरटीओ_कोड = |संकेतस्थळ = |संकेतस्थळ_नाव = |दालन = |तळटिपा = |गुणक_शीर्षक = हो<!-- हो/नाही --> |स्वयंवर्गीत = हो<!-- हो/नाही --> }} '''काटोल''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्याचा]] एक तालुका आहे. काटोल शहर हे त्याचे मुख्यालय आहे. शहरात एक [[चंडिका|चंडिकेचे]] व एक [[सरस्वती]]चे अशी दोन पुरातन मंदिरे आहेत. ==प्रास्ताविक== त्याचप्रमाणे येथे हनुमान मंदिर तळ्याची पार येथील हनुमान मंदिर अतिशय पुरातन असून त्यालगतच असलेले शिवमंदिर अतिशय पुरातन आहे,शिवमंदिराचे बांधकाम अतिशय पुरातन शिल्पकलेने बनलेले असून प्राचीन काळापासून या मंदिरात गं.भा.नर्मदाबाई वैष्णव आणि त्यांचे वंशज सेवादान करीत आहेत.दरवर्षी येथे नवरात्री महोत्सव साजरा केला जातो,आणि हजारांच्या संख्येत भक्तजन दर्शनाला येतात आणि भव्य जत्रेचे आयोजन केले जाते,या शहराजवळ ८ मैल अंतरावर पारडसिंगा हे गाव वसलेले आहे, ऐतिहासिक आणि धार्मिकदृष्ट्या या गावाचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. येथे श्री.अनुसया माता देवस्थान अतिशय दर्शनीय स्थळ असून शेकडो भाविकभक्त नित्यनियमाने दररोज दर्शनाला येतात देवस्थानासमोर एक उंच टेकडी असून याची उंची ३८९ फूट आहे,टेकडीवर पंचमुखी हनुमानाचे सुंदर मंदिर असून उंच जागी प्राचीन शिवलिंगाची स्थापना करण्यात आली आहे,या टेकडीवर जाण्यासाठी मार्ग सुलभ व्हावा म्हणून संस्थानाने वाटेच्या दोन्ही बाजूंनी झाडे लावली आहेत, जागोजागी पाण्याचे हौद आहेत,त्याचप्रमाणे टेकडीच्या मागच्या बाजूला जड वाहने ये-जा करण्यासाठी २२६ मीटर लांबीच्या मार्गाचे निर्माण करण्यात आले आहे. ==तालुक्यातील गावे== [[अहमदनगर]] [[आजणगाव]] [[आकेवाडा]] [[आलागोंदी]] [[अंबाडा]] [[अमनेरगोंदी]] [[बाबुळखेडा]] [[भाजीपाणी]] [[भोरगड]] [[भुडकमडका]] [[बिडजटांझरी]] [[बिहळगोंदी]] [[बिलवरगोंदी]] [[बोपापूर]] [[बोरडोह]] [[बोरगाव]] [[बोरगोंडी]] [[बोरी]] [[बोरखेडी]] [[ब्रम्हपुरी]] [[चाकडोह]] [[चंदनपारडी]] [[चारगाव]] [[चौकीगड]] [[चौरेपठार]] [[चेंडकापूर]] [[चिचाळा]] [[चिचोळी]] [[चिखली]] [[चिखलागड]] [[देलवाडी]] [[धामणगाव]] [[धानकुंडव]] [[धवळापूर]] [[धीवरवाडी]] [[धोतीवाडा]] [[धुरखेडा]] [[दिग्रस]] [[दोडकी]] [[डोंगरगाव]] [[डोरली]] [[दुधाळा]] [[एळकापार]] [[फेटरी]] [[गणेशपुर]] [[गंगाळडोह]] [[गरमसुर]] [[घरतवाडा]] [[घोरपड]] [[घुबडी]] [[गोलारखापा]] [[गोंदीदिग्रस]] [[गोंदीखापा]] [[गोंदीमोहगाव]] [[गोन्ही]] [[गुजरखेडी]] [[हरणखुरी]] [[हरदोळी]] [[हातळा]] [[इसापुर]] [[इसासणी]] [[जामगड]] [[जाटंकोहळा]] [[जाटंझरी]] [[जाटलापुर]] [[जुनापाणी]] [[जुनेवणी]] [[कचरीसावंगा]] [[कळंभा]] [[कालकुही]] [[कालमुंडा]] [[कामठी [[कार्ला [[कातलाबोडी [[कवडीमेट [[केदारपुर [[केळापुर [[खडकी [[खैरी [[खामळी [[खंडाळा [[खाणगाव [[खाणवाडी [[खापा [[खापरी [[खुरसापुर [[खुटांबा [[किंकीधोडा [[कोहळा [[कोकर्डा [[कोळंबी [[कोल्हु [[कोंढाळी [[कोंढासावळी [[कोतवालबारडी [[कुंडी [[लाडगाव [[लाखोळी [[लामधाम [[लिंगा [[मालेगाव [[मलकापुर [[मांदळा [[मरगसुर [[मासळी [[मासोड [[मेंढेपठार [[मेंडकी [[मेटपांजरा [[म्हासळा [[म्हासखापरा [[मिनीवाडा [[मोहगाव [[मोहखेडी [[मुकणी [[मुरळी [[मुरती [[नायगाव [[नांदा [[नंडोरा [[पालगोंदी [[पांचधार [[पांढरढाकणी [[पांजरा [[पानवाडी [[पारडसिंगा [[पारडी [[पारसोडी [[पठार [[प्रतापगड [[पुसागोंदी [[राजणी [[रांधोडा [[राऊळगाव [[रिढोरा [[रिंगणाबोडी [[सबकुंड [[सळाई [[सावोळी [[शेकापुर [[शिरमी [[शिवकामठ [[सिरसावाडी [[सोनेगाव सोनखांब [[सोनमोह [[सोनोळी [[सोनपुर [[तांदुळवणी [[तापणी [[ताराबोडी [[तारोडा [[उबगी [[वसंतनगर [[वाधोणा [[वडविहारा [[वाघोडा [[वाई [[वाजबोडी [[वळणी [[वांदळी [[येणविहीरा [[येणवा [[येरळा [[झिलपा ==भौगोलिक स्थान== ==हवामान== ==लोकजीवन== ==प्रेक्षणीय स्थळे== ==नागरी सुविधा== ==जवळपासचे तालुके== ==संदर्भ== #https://villageinfo.in/ #https://www.census2011.co.in/ #http://tourism.gov.in/ #https://www.incredibleindia.org/ #https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism #https://www.mapsofindia.com/ #https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics #https://www.weather-atlas.com/en/india-climate {{विस्तार}} {{नागपूर जिल्ह्यातील तालुके}} [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील तालुके]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील तालुके]] [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]] b15jpe1pafgz3izs6zyyrru4f37324v 2138833 2138832 2022-07-19T12:13:11Z नरेश सावे 88037 wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = तालुका |स्थानिक_नाव = काटोल काटोल |इतर_नाव = कुन्तलापुर् |टोपणनाव = |राज्य_नाव = [[महाराष्ट्र]] |मेट्रो = <!-- फक्त शेजार /उपनगर साठी --> |आकाशदेखावा = India Maharashtra location map.svg |आकाशदेखावा_शीर्षक = महाराष्ट्रराज्य |अक्षांश =21 |अक्षांशमिनिटे =16 |अक्षांशसेकंद =27 |रेखांश= 78|रेखांशमिनिटे=35 |रेखांशसेकंद=24 |मुळ_नकाशा = <!-- only if default map not wanted --> |शोधक_स्थान = <!-- left/right --> |मुळ_नकाशा_पट्टी = हो<!-- हो/नाही --> |आतील_नकाशा_चिन्ह = हो<!-- हो/नाही --> |नकाशा_शीर्षक = |क्षेत्रफळ_एकूण = |क्षेत्रफळ_आकारमान = |क्षेत्रफळ_क्रमांक = |क्षेत्रफळ_एकूण_संदर्भ = |क्षेत्रफळ_मेट्रो = |क्षेत्रफळ_मेट्रो_संदर्भ = |उंची = |उंची_संदर्भ = |समुद्री_किनारा = |हवामान = |वर्षाव = |तापमान_वार्षिक = |तापमान_हिवाळा = |तापमान_उन्हाळा = |मुख्यालय = <!-- फक्त जिल्हांसाठीच--> |मोठे_शहर = |मोठे_मेट्रो = |जवळचे_शहर = |प्रांत = |विभाग = नागपूर |जिल्हा = <!-- नावे --> |लोकसंख्या_एकूण = |लोकसंख्या_वर्ष = |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = |लोकसंख्या_घनता = |लिंग_गुणोत्तर = |साक्षरता = |साक्षरता_पुरुष = |साक्षरता_स्त्री = |अधिकृत_भाषा = मराठी |नेता_पद_१ = अनिल देशमुख |नेता_नाव_१ = |नेता_पद_२ = |नेता_नाव_२ = |संसदीय_मतदारसंघ = रामटेक |विधानसभा_मतदारसं = कतोल-नरखेड |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_१ = [[तहसील]] |न्यायक्षेत्र_नाव_१ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_२ = [[पंचायत समिती]] |न्यायक्षेत्र_नाव_२ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_३ = |न्यायक्षेत्र_नाव_३ = |कोरे_शीर्षक_१ = |कोरे_उत्तर_१ = |एसटीडी_कोड = 07112 |पिन_कोड = 441302 |आरटीओ_कोड = |संकेतस्थळ = |संकेतस्थळ_नाव = |दालन = |तळटिपा = |गुणक_शीर्षक = हो<!-- हो/नाही --> |स्वयंवर्गीत = हो<!-- हो/नाही --> }} '''काटोल''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्याचा]] एक तालुका आहे. काटोल शहर हे त्याचे मुख्यालय आहे. शहरात एक [[चंडिका|चंडिकेचे]] व एक [[सरस्वती]]चे अशी दोन पुरातन मंदिरे आहेत. ==प्रास्ताविक== त्याचप्रमाणे येथे हनुमान मंदिर तळ्याची पार येथील हनुमान मंदिर अतिशय पुरातन असून त्यालगतच असलेले शिवमंदिर अतिशय पुरातन आहे,शिवमंदिराचे बांधकाम अतिशय पुरातन शिल्पकलेने बनलेले असून प्राचीन काळापासून या मंदिरात गं.भा.नर्मदाबाई वैष्णव आणि त्यांचे वंशज सेवादान करीत आहेत.दरवर्षी येथे नवरात्री महोत्सव साजरा केला जातो,आणि हजारांच्या संख्येत भक्तजन दर्शनाला येतात आणि भव्य जत्रेचे आयोजन केले जाते,या शहराजवळ ८ मैल अंतरावर पारडसिंगा हे गाव वसलेले आहे, ऐतिहासिक आणि धार्मिकदृष्ट्या या गावाचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. येथे श्री.अनुसया माता देवस्थान अतिशय दर्शनीय स्थळ असून शेकडो भाविकभक्त नित्यनियमाने दररोज दर्शनाला येतात देवस्थानासमोर एक उंच टेकडी असून याची उंची ३८९ फूट आहे,टेकडीवर पंचमुखी हनुमानाचे सुंदर मंदिर असून उंच जागी प्राचीन शिवलिंगाची स्थापना करण्यात आली आहे,या टेकडीवर जाण्यासाठी मार्ग सुलभ व्हावा म्हणून संस्थानाने वाटेच्या दोन्ही बाजूंनी झाडे लावली आहेत, जागोजागी पाण्याचे हौद आहेत,त्याचप्रमाणे टेकडीच्या मागच्या बाजूला जड वाहने ये-जा करण्यासाठी २२६ मीटर लांबीच्या मार्गाचे निर्माण करण्यात आले आहे. ==तालुक्यातील गावे== [[अहमदनगर (काटोल)]] [[आजणगाव (काटोल)]] [[आकेवाडा]] [[आलागोंदी]] [[अंबाडा]] [[अमनेरगोंदी]] [[बाबुळखेडा]] [[भाजीपाणी]] [[भोरगड]] [[भुडकमडका]] [[बिडजटांझरी]] [[बिहळगोंदी]] [[बिलवरगोंदी]] [[बोपापूर]] [[बोरडोह]] [[बोरगाव]] [[बोरगोंडी]] [[बोरी]] [[बोरखेडी]] [[ब्रम्हपुरी]] [[चाकडोह]] [[चंदनपारडी]] [[चारगाव]] [[चौकीगड]] [[चौरेपठार]] [[चेंडकापूर]] [[चिचाळा]] [[चिचोळी]] [[चिखली]] [[चिखलागड]] [[देलवाडी]] [[धामणगाव]] [[धानकुंडव]] [[धवळापूर]] [[धीवरवाडी]] [[धोतीवाडा]] [[धुरखेडा]] [[दिग्रस]] [[दोडकी]] [[डोंगरगाव]] [[डोरली]] [[दुधाळा]] [[एळकापार]] [[फेटरी]] [[गणेशपुर]] [[गंगाळडोह]] [[गरमसुर]] [[घरतवाडा]] [[घोरपड]] [[घुबडी]] [[गोलारखापा]] [[गोंदीदिग्रस]] [[गोंदीखापा]] [[गोंदीमोहगाव]] [[गोन्ही]] [[गुजरखेडी]] [[हरणखुरी]] [[हरदोळी]] [[हातळा]] [[इसापुर]] [[इसासणी]] [[जामगड]] [[जाटंकोहळा]] [[जाटंझरी]] [[जाटलापुर]] [[जुनापाणी]] [[जुनेवणी]] [[कचरीसावंगा]] [[कळंभा]] [[कालकुही]] [[कालमुंडा]] [[कामठी]] [[कार्ला]] [[कातलाबोडी]] [[कवडीमेट]] [[केदारपुर]] [[केळापुर]] [[खडकी]] [[खैरी]] [[खामळी]] [[खंडाळा]] [[खाणगाव]] [[खाणवाडी]] [[खापा]] [[खापरी]] [[खुरसापुर]] [[खुटांबा]] [[किंकीधोडा]] [[कोहळा]] [[कोकर्डा]] [[कोळंबी]] [[कोल्हु]] [[कोंढाळी]] [[कोंढासावळी]] [[कोतवालबारडी]] [[कुंडी]] [[लाडगाव]] [[लाखोळी]] [[लामधाम]] [[लिंगा]] [[मालेगाव]] [[मलकापुर]] [[मांदळा]] [[मरगसुर]] [[मासळी]] [[मासोड]] [[मेंढेपठार]] [[मेंडकी]] [[मेटपांजरा]] [[म्हासळा]] [[म्हासखापरा]] [[मिनीवाडा]] [[मोहगाव]] [[मोहखेडी]] [[मुकणी]] [[मुरळी]] [[मुरती]] [[नायगाव]] [[नांदा]] [[नंडोरा]] [[पालगोंदी]] [[पांचधार]] [[पांढरढाकणी]] [[पांजरा]] [[पानवाडी]] [[पारडसिंगा]] [[पारडी]] [[पारसोडी]] [[पठार]] [[प्रतापगड]] [[पुसागोंदी]] [[राजणी]] [[रांधोडा]] [[राऊळगाव]] [[रिढोरा]] [[रिंगणाबोडी]] [[सबकुंड]] [[सळाई]] [[सावोळी]] [[शेकापुर]] [[शिरमी]] [[शिवकामठ]] [[सिरसावाडी]] [[सोनेगाव]] [[सोनखांब]] [[सोनमोह]] [[सोनोळी]] [[सोनपुर]] [[तांदुळवणी]] [[तापणी]] [[ताराबोडी]] [[तारोडा]] [[उबगी]] [[वसंतनगर]] [[वाधोणा]] [[वडविहारा]] [[वाघोडा]] [[वाई]] [[वाजबोडी]] [[वळणी]] [[वांदळी]] [[येणविहीरा]] [[येणवा]] [[येरळा]] [[झिलपा]] ==भौगोलिक स्थान== ==हवामान== ==लोकजीवन== ==प्रेक्षणीय स्थळे== ==नागरी सुविधा== ==जवळपासचे तालुके== ==संदर्भ== #https://villageinfo.in/ #https://www.census2011.co.in/ #http://tourism.gov.in/ #https://www.incredibleindia.org/ #https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism #https://www.mapsofindia.com/ #https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics #https://www.weather-atlas.com/en/india-climate {{विस्तार}} {{नागपूर जिल्ह्यातील तालुके}} [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील तालुके]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील तालुके]] [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]] 8e0jyj6gd38kh4o13xj4yin6n1h5wuj 2138834 2138833 2022-07-19T12:13:51Z नरेश सावे 88037 wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = तालुका |स्थानिक_नाव = काटोल काटोल |इतर_नाव = कुन्तलापुर् |टोपणनाव = |राज्य_नाव = [[महाराष्ट्र]] |मेट्रो = <!-- फक्त शेजार /उपनगर साठी --> |आकाशदेखावा = India Maharashtra location map.svg |आकाशदेखावा_शीर्षक = महाराष्ट्रराज्य |अक्षांश =21 |अक्षांशमिनिटे =16 |अक्षांशसेकंद =27 |रेखांश= 78|रेखांशमिनिटे=35 |रेखांशसेकंद=24 |मुळ_नकाशा = <!-- only if default map not wanted --> |शोधक_स्थान = <!-- left/right --> |मुळ_नकाशा_पट्टी = हो<!-- हो/नाही --> |आतील_नकाशा_चिन्ह = हो<!-- हो/नाही --> |नकाशा_शीर्षक = |क्षेत्रफळ_एकूण = |क्षेत्रफळ_आकारमान = |क्षेत्रफळ_क्रमांक = |क्षेत्रफळ_एकूण_संदर्भ = |क्षेत्रफळ_मेट्रो = |क्षेत्रफळ_मेट्रो_संदर्भ = |उंची = |उंची_संदर्भ = |समुद्री_किनारा = |हवामान = |वर्षाव = |तापमान_वार्षिक = |तापमान_हिवाळा = |तापमान_उन्हाळा = |मुख्यालय = <!-- फक्त जिल्हांसाठीच--> |मोठे_शहर = |मोठे_मेट्रो = |जवळचे_शहर = |प्रांत = |विभाग = नागपूर |जिल्हा = <!-- नावे --> |लोकसंख्या_एकूण = |लोकसंख्या_वर्ष = |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = |लोकसंख्या_घनता = |लिंग_गुणोत्तर = |साक्षरता = |साक्षरता_पुरुष = |साक्षरता_स्त्री = |अधिकृत_भाषा = मराठी |नेता_पद_१ = अनिल देशमुख |नेता_नाव_१ = |नेता_पद_२ = |नेता_नाव_२ = |संसदीय_मतदारसंघ = रामटेक |विधानसभा_मतदारसं = कतोल-नरखेड |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_१ = [[तहसील]] |न्यायक्षेत्र_नाव_१ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_२ = [[पंचायत समिती]] |न्यायक्षेत्र_नाव_२ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_३ = |न्यायक्षेत्र_नाव_३ = |कोरे_शीर्षक_१ = |कोरे_उत्तर_१ = |एसटीडी_कोड = 07112 |पिन_कोड = 441302 |आरटीओ_कोड = |संकेतस्थळ = |संकेतस्थळ_नाव = |दालन = |तळटिपा = |गुणक_शीर्षक = हो<!-- हो/नाही --> |स्वयंवर्गीत = हो<!-- हो/नाही --> }} '''काटोल''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्याचा]] एक तालुका आहे. काटोल शहर हे त्याचे मुख्यालय आहे. शहरात एक [[चंडिका|चंडिकेचे]] व एक [[सरस्वती]]चे अशी दोन पुरातन मंदिरे आहेत. ==प्रास्ताविक== त्याचप्रमाणे येथे हनुमान मंदिर तळ्याची पार येथील हनुमान मंदिर अतिशय पुरातन असून त्यालगतच असलेले शिवमंदिर अतिशय पुरातन आहे,शिवमंदिराचे बांधकाम अतिशय पुरातन शिल्पकलेने बनलेले असून प्राचीन काळापासून या मंदिरात गं.भा.नर्मदाबाई वैष्णव आणि त्यांचे वंशज सेवादान करीत आहेत.दरवर्षी येथे नवरात्री महोत्सव साजरा केला जातो,आणि हजारांच्या संख्येत भक्तजन दर्शनाला येतात आणि भव्य जत्रेचे आयोजन केले जाते,या शहराजवळ ८ मैल अंतरावर पारडसिंगा हे गाव वसलेले आहे, ऐतिहासिक आणि धार्मिकदृष्ट्या या गावाचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. येथे श्री.अनुसया माता देवस्थान अतिशय दर्शनीय स्थळ असून शेकडो भाविकभक्त नित्यनियमाने दररोज दर्शनाला येतात देवस्थानासमोर एक उंच टेकडी असून याची उंची ३८९ फूट आहे,टेकडीवर पंचमुखी हनुमानाचे सुंदर मंदिर असून उंच जागी प्राचीन शिवलिंगाची स्थापना करण्यात आली आहे,या टेकडीवर जाण्यासाठी मार्ग सुलभ व्हावा म्हणून संस्थानाने वाटेच्या दोन्ही बाजूंनी झाडे लावली आहेत, जागोजागी पाण्याचे हौद आहेत,त्याचप्रमाणे टेकडीच्या मागच्या बाजूला जड वाहने ये-जा करण्यासाठी २२६ मीटर लांबीच्या मार्गाचे निर्माण करण्यात आले आहे. ==तालुक्यातील गावे== [[अहमदनगर (काटोल)]] [[आजणगाव (काटोल)]] [[आकेवाडा]] [[आलागोंदी]] [[अंबाडा (काटोल)]] [[अमनेरगोंदी]] [[बाबुळखेडा]] [[भाजीपाणी]] [[भोरगड]] [[भुडकमडका]] [[बिडजटांझरी]] [[बिहळगोंदी]] [[बिलवरगोंदी]] [[बोपापूर]] [[बोरडोह]] [[बोरगाव]] [[बोरगोंडी]] [[बोरी]] [[बोरखेडी]] [[ब्रम्हपुरी]] [[चाकडोह]] [[चंदनपारडी]] [[चारगाव]] [[चौकीगड]] [[चौरेपठार]] [[चेंडकापूर]] [[चिचाळा]] [[चिचोळी]] [[चिखली]] [[चिखलागड]] [[देलवाडी]] [[धामणगाव]] [[धानकुंडव]] [[धवळापूर]] [[धीवरवाडी]] [[धोतीवाडा]] [[धुरखेडा]] [[दिग्रस]] [[दोडकी]] [[डोंगरगाव]] [[डोरली]] [[दुधाळा]] [[एळकापार]] [[फेटरी]] [[गणेशपुर]] [[गंगाळडोह]] [[गरमसुर]] [[घरतवाडा]] [[घोरपड]] [[घुबडी]] [[गोलारखापा]] [[गोंदीदिग्रस]] [[गोंदीखापा]] [[गोंदीमोहगाव]] [[गोन्ही]] [[गुजरखेडी]] [[हरणखुरी]] [[हरदोळी]] [[हातळा]] [[इसापुर]] [[इसासणी]] [[जामगड]] [[जाटंकोहळा]] [[जाटंझरी]] [[जाटलापुर]] [[जुनापाणी]] [[जुनेवणी]] [[कचरीसावंगा]] [[कळंभा]] [[कालकुही]] [[कालमुंडा]] [[कामठी]] [[कार्ला]] [[कातलाबोडी]] [[कवडीमेट]] [[केदारपुर]] [[केळापुर]] [[खडकी]] [[खैरी]] [[खामळी]] [[खंडाळा]] [[खाणगाव]] [[खाणवाडी]] [[खापा]] [[खापरी]] [[खुरसापुर]] [[खुटांबा]] [[किंकीधोडा]] [[कोहळा]] [[कोकर्डा]] [[कोळंबी]] [[कोल्हु]] [[कोंढाळी]] [[कोंढासावळी]] [[कोतवालबारडी]] [[कुंडी]] [[लाडगाव]] [[लाखोळी]] [[लामधाम]] [[लिंगा]] [[मालेगाव]] [[मलकापुर]] [[मांदळा]] [[मरगसुर]] [[मासळी]] [[मासोड]] [[मेंढेपठार]] [[मेंडकी]] [[मेटपांजरा]] [[म्हासळा]] [[म्हासखापरा]] [[मिनीवाडा]] [[मोहगाव]] [[मोहखेडी]] [[मुकणी]] [[मुरळी]] [[मुरती]] [[नायगाव]] [[नांदा]] [[नंडोरा]] [[पालगोंदी]] [[पांचधार]] [[पांढरढाकणी]] [[पांजरा]] [[पानवाडी]] [[पारडसिंगा]] [[पारडी]] [[पारसोडी]] [[पठार]] [[प्रतापगड]] [[पुसागोंदी]] [[राजणी]] [[रांधोडा]] [[राऊळगाव]] [[रिढोरा]] [[रिंगणाबोडी]] [[सबकुंड]] [[सळाई]] [[सावोळी]] [[शेकापुर]] [[शिरमी]] [[शिवकामठ]] [[सिरसावाडी]] [[सोनेगाव]] [[सोनखांब]] [[सोनमोह]] [[सोनोळी]] [[सोनपुर]] [[तांदुळवणी]] [[तापणी]] [[ताराबोडी]] [[तारोडा]] [[उबगी]] [[वसंतनगर]] [[वाधोणा]] [[वडविहारा]] [[वाघोडा]] [[वाई]] [[वाजबोडी]] [[वळणी]] [[वांदळी]] [[येणविहीरा]] [[येणवा]] [[येरळा]] [[झिलपा]] ==भौगोलिक स्थान== ==हवामान== ==लोकजीवन== ==प्रेक्षणीय स्थळे== ==नागरी सुविधा== ==जवळपासचे तालुके== ==संदर्भ== #https://villageinfo.in/ #https://www.census2011.co.in/ #http://tourism.gov.in/ #https://www.incredibleindia.org/ #https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism #https://www.mapsofindia.com/ #https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics #https://www.weather-atlas.com/en/india-climate {{विस्तार}} {{नागपूर जिल्ह्यातील तालुके}} [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील तालुके]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील तालुके]] [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]] ea7sydwagg5xeszl43z3zqa1g5eo10j 2138835 2138834 2022-07-19T12:15:33Z नरेश सावे 88037 /* तालुक्यातील गावे */ wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = तालुका |स्थानिक_नाव = काटोल काटोल |इतर_नाव = कुन्तलापुर् |टोपणनाव = |राज्य_नाव = [[महाराष्ट्र]] |मेट्रो = <!-- फक्त शेजार /उपनगर साठी --> |आकाशदेखावा = India Maharashtra location map.svg |आकाशदेखावा_शीर्षक = महाराष्ट्रराज्य |अक्षांश =21 |अक्षांशमिनिटे =16 |अक्षांशसेकंद =27 |रेखांश= 78|रेखांशमिनिटे=35 |रेखांशसेकंद=24 |मुळ_नकाशा = <!-- only if default map not wanted --> |शोधक_स्थान = <!-- left/right --> |मुळ_नकाशा_पट्टी = हो<!-- हो/नाही --> |आतील_नकाशा_चिन्ह = हो<!-- हो/नाही --> |नकाशा_शीर्षक = |क्षेत्रफळ_एकूण = |क्षेत्रफळ_आकारमान = |क्षेत्रफळ_क्रमांक = |क्षेत्रफळ_एकूण_संदर्भ = |क्षेत्रफळ_मेट्रो = |क्षेत्रफळ_मेट्रो_संदर्भ = |उंची = |उंची_संदर्भ = |समुद्री_किनारा = |हवामान = |वर्षाव = |तापमान_वार्षिक = |तापमान_हिवाळा = |तापमान_उन्हाळा = |मुख्यालय = <!-- फक्त जिल्हांसाठीच--> |मोठे_शहर = |मोठे_मेट्रो = |जवळचे_शहर = |प्रांत = |विभाग = नागपूर |जिल्हा = <!-- नावे --> |लोकसंख्या_एकूण = |लोकसंख्या_वर्ष = |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = |लोकसंख्या_घनता = |लिंग_गुणोत्तर = |साक्षरता = |साक्षरता_पुरुष = |साक्षरता_स्त्री = |अधिकृत_भाषा = मराठी |नेता_पद_१ = अनिल देशमुख |नेता_नाव_१ = |नेता_पद_२ = |नेता_नाव_२ = |संसदीय_मतदारसंघ = रामटेक |विधानसभा_मतदारसं = कतोल-नरखेड |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_१ = [[तहसील]] |न्यायक्षेत्र_नाव_१ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_२ = [[पंचायत समिती]] |न्यायक्षेत्र_नाव_२ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_३ = |न्यायक्षेत्र_नाव_३ = |कोरे_शीर्षक_१ = |कोरे_उत्तर_१ = |एसटीडी_कोड = 07112 |पिन_कोड = 441302 |आरटीओ_कोड = |संकेतस्थळ = |संकेतस्थळ_नाव = |दालन = |तळटिपा = |गुणक_शीर्षक = हो<!-- हो/नाही --> |स्वयंवर्गीत = हो<!-- हो/नाही --> }} '''काटोल''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्याचा]] एक तालुका आहे. काटोल शहर हे त्याचे मुख्यालय आहे. शहरात एक [[चंडिका|चंडिकेचे]] व एक [[सरस्वती]]चे अशी दोन पुरातन मंदिरे आहेत. ==प्रास्ताविक== त्याचप्रमाणे येथे हनुमान मंदिर तळ्याची पार येथील हनुमान मंदिर अतिशय पुरातन असून त्यालगतच असलेले शिवमंदिर अतिशय पुरातन आहे,शिवमंदिराचे बांधकाम अतिशय पुरातन शिल्पकलेने बनलेले असून प्राचीन काळापासून या मंदिरात गं.भा.नर्मदाबाई वैष्णव आणि त्यांचे वंशज सेवादान करीत आहेत.दरवर्षी येथे नवरात्री महोत्सव साजरा केला जातो,आणि हजारांच्या संख्येत भक्तजन दर्शनाला येतात आणि भव्य जत्रेचे आयोजन केले जाते,या शहराजवळ ८ मैल अंतरावर पारडसिंगा हे गाव वसलेले आहे, ऐतिहासिक आणि धार्मिकदृष्ट्या या गावाचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. येथे श्री.अनुसया माता देवस्थान अतिशय दर्शनीय स्थळ असून शेकडो भाविकभक्त नित्यनियमाने दररोज दर्शनाला येतात देवस्थानासमोर एक उंच टेकडी असून याची उंची ३८९ फूट आहे,टेकडीवर पंचमुखी हनुमानाचे सुंदर मंदिर असून उंच जागी प्राचीन शिवलिंगाची स्थापना करण्यात आली आहे,या टेकडीवर जाण्यासाठी मार्ग सुलभ व्हावा म्हणून संस्थानाने वाटेच्या दोन्ही बाजूंनी झाडे लावली आहेत, जागोजागी पाण्याचे हौद आहेत,त्याचप्रमाणे टेकडीच्या मागच्या बाजूला जड वाहने ये-जा करण्यासाठी २२६ मीटर लांबीच्या मार्गाचे निर्माण करण्यात आले आहे. ==तालुक्यातील गावे== [[अहमदनगर (काटोल)]] [[आजणगाव (काटोल)]] [[आकेवाडा]] [[आलागोंदी]] [[अंबाडा (काटोल)]] [[अमनेरगोंदी]] [[बाबुळखेडा]] [[भाजीपाणी]] [[भोरगड]] [[भुडकमडका]] [[बिडजटांझरी]] [[बिहळगोंदी]] [[बिलवरगोंदी]] [[बोपापूर (काटोल)]] [[बोरडोह (काटोल)]] [[बोरगाव (काटोल)]] [[बोरगोंडी]] [[बोरी]] [[बोरखेडी]] [[ब्रम्हपुरी]] [[चाकडोह]] [[चंदनपारडी]] [[चारगाव]] [[चौकीगड]] [[चौरेपठार]] [[चेंडकापूर]] [[चिचाळा]] [[चिचोळी]] [[चिखली]] [[चिखलागड]] [[देलवाडी]] [[धामणगाव]] [[धानकुंडव]] [[धवळापूर]] [[धीवरवाडी]] [[धोतीवाडा]] [[धुरखेडा]] [[दिग्रस]] [[दोडकी]] [[डोंगरगाव]] [[डोरली]] [[दुधाळा]] [[एळकापार]] [[फेटरी]] [[गणेशपुर]] [[गंगाळडोह]] [[गरमसुर]] [[घरतवाडा]] [[घोरपड]] [[घुबडी]] [[गोलारखापा]] [[गोंदीदिग्रस]] [[गोंदीखापा]] [[गोंदीमोहगाव]] [[गोन्ही]] [[गुजरखेडी]] [[हरणखुरी]] [[हरदोळी]] [[हातळा]] [[इसापुर]] [[इसासणी]] [[जामगड]] [[जाटंकोहळा]] [[जाटंझरी]] [[जाटलापुर]] [[जुनापाणी]] [[जुनेवणी]] [[कचरीसावंगा]] [[कळंभा]] [[कालकुही]] [[कालमुंडा]] [[कामठी]] [[कार्ला]] [[कातलाबोडी]] [[कवडीमेट]] [[केदारपुर]] [[केळापुर]] [[खडकी]] [[खैरी]] [[खामळी]] [[खंडाळा]] [[खाणगाव]] [[खाणवाडी]] [[खापा]] [[खापरी]] [[खुरसापुर]] [[खुटांबा]] [[किंकीधोडा]] [[कोहळा]] [[कोकर्डा]] [[कोळंबी]] [[कोल्हु]] [[कोंढाळी]] [[कोंढासावळी]] [[कोतवालबारडी]] [[कुंडी]] [[लाडगाव]] [[लाखोळी]] [[लामधाम]] [[लिंगा]] [[मालेगाव]] [[मलकापुर]] [[मांदळा]] [[मरगसुर]] [[मासळी]] [[मासोड]] [[मेंढेपठार]] [[मेंडकी]] [[मेटपांजरा]] [[म्हासळा]] [[म्हासखापरा]] [[मिनीवाडा]] [[मोहगाव]] [[मोहखेडी]] [[मुकणी]] [[मुरळी]] [[मुरती]] [[नायगाव]] [[नांदा]] [[नंडोरा]] [[पालगोंदी]] [[पांचधार]] [[पांढरढाकणी]] [[पांजरा]] [[पानवाडी]] [[पारडसिंगा]] [[पारडी]] [[पारसोडी]] [[पठार]] [[प्रतापगड]] [[पुसागोंदी]] [[राजणी]] [[रांधोडा]] [[राऊळगाव]] [[रिढोरा]] [[रिंगणाबोडी]] [[सबकुंड]] [[सळाई]] [[सावोळी]] [[शेकापुर]] [[शिरमी]] [[शिवकामठ]] [[सिरसावाडी]] [[सोनेगाव]] [[सोनखांब]] [[सोनमोह]] [[सोनोळी]] [[सोनपुर]] [[तांदुळवणी]] [[तापणी]] [[ताराबोडी]] [[तारोडा]] [[उबगी]] [[वसंतनगर]] [[वाधोणा]] [[वडविहारा]] [[वाघोडा]] [[वाई]] [[वाजबोडी]] [[वळणी]] [[वांदळी]] [[येणविहीरा]] [[येणवा]] [[येरळा]] [[झिलपा]] ==भौगोलिक स्थान== ==हवामान== ==लोकजीवन== ==प्रेक्षणीय स्थळे== ==नागरी सुविधा== ==जवळपासचे तालुके== ==संदर्भ== #https://villageinfo.in/ #https://www.census2011.co.in/ #http://tourism.gov.in/ #https://www.incredibleindia.org/ #https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism #https://www.mapsofindia.com/ #https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics #https://www.weather-atlas.com/en/india-climate {{विस्तार}} {{नागपूर जिल्ह्यातील तालुके}} [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील तालुके]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील तालुके]] [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]] 4hdnpo55wunvhvpaffnq2w8az5z1ie4 2138836 2138835 2022-07-19T12:17:35Z नरेश सावे 88037 wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = तालुका |स्थानिक_नाव = काटोल काटोल |इतर_नाव = कुन्तलापुर् |टोपणनाव = |राज्य_नाव = [[महाराष्ट्र]] |मेट्रो = <!-- फक्त शेजार /उपनगर साठी --> |आकाशदेखावा = India Maharashtra location map.svg |आकाशदेखावा_शीर्षक = महाराष्ट्रराज्य |अक्षांश =21 |अक्षांशमिनिटे =16 |अक्षांशसेकंद =27 |रेखांश= 78|रेखांशमिनिटे=35 |रेखांशसेकंद=24 |मुळ_नकाशा = <!-- only if default map not wanted --> |शोधक_स्थान = <!-- left/right --> |मुळ_नकाशा_पट्टी = हो<!-- हो/नाही --> |आतील_नकाशा_चिन्ह = हो<!-- हो/नाही --> |नकाशा_शीर्षक = |क्षेत्रफळ_एकूण = |क्षेत्रफळ_आकारमान = |क्षेत्रफळ_क्रमांक = |क्षेत्रफळ_एकूण_संदर्भ = |क्षेत्रफळ_मेट्रो = |क्षेत्रफळ_मेट्रो_संदर्भ = |उंची = |उंची_संदर्भ = |समुद्री_किनारा = |हवामान = |वर्षाव = |तापमान_वार्षिक = |तापमान_हिवाळा = |तापमान_उन्हाळा = |मुख्यालय = <!-- फक्त जिल्हांसाठीच--> |मोठे_शहर = |मोठे_मेट्रो = |जवळचे_शहर = |प्रांत = |विभाग = नागपूर |जिल्हा = <!-- नावे --> |लोकसंख्या_एकूण = |लोकसंख्या_वर्ष = |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = |लोकसंख्या_घनता = |लिंग_गुणोत्तर = |साक्षरता = |साक्षरता_पुरुष = |साक्षरता_स्त्री = |अधिकृत_भाषा = मराठी |नेता_पद_१ = अनिल देशमुख |नेता_नाव_१ = |नेता_पद_२ = |नेता_नाव_२ = |संसदीय_मतदारसंघ = रामटेक |विधानसभा_मतदारसं = कतोल-नरखेड |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_१ = [[तहसील]] |न्यायक्षेत्र_नाव_१ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_२ = [[पंचायत समिती]] |न्यायक्षेत्र_नाव_२ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_३ = |न्यायक्षेत्र_नाव_३ = |कोरे_शीर्षक_१ = |कोरे_उत्तर_१ = |एसटीडी_कोड = 07112 |पिन_कोड = 441302 |आरटीओ_कोड = |संकेतस्थळ = |संकेतस्थळ_नाव = |दालन = |तळटिपा = |गुणक_शीर्षक = हो<!-- हो/नाही --> |स्वयंवर्गीत = हो<!-- हो/नाही --> }} '''काटोल''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्याचा]] एक तालुका आहे. काटोल शहर हे त्याचे मुख्यालय आहे. शहरात एक [[चंडिका|चंडिकेचे]] व एक [[सरस्वती]]चे अशी दोन पुरातन मंदिरे आहेत. ==प्रास्ताविक== त्याचप्रमाणे येथे हनुमान मंदिर तळ्याची पार येथील हनुमान मंदिर अतिशय पुरातन असून त्यालगतच असलेले शिवमंदिर अतिशय पुरातन आहे,शिवमंदिराचे बांधकाम अतिशय पुरातन शिल्पकलेने बनलेले असून प्राचीन काळापासून या मंदिरात गं.भा.नर्मदाबाई वैष्णव आणि त्यांचे वंशज सेवादान करीत आहेत.दरवर्षी येथे नवरात्री महोत्सव साजरा केला जातो,आणि हजारांच्या संख्येत भक्तजन दर्शनाला येतात आणि भव्य जत्रेचे आयोजन केले जाते,या शहराजवळ ८ मैल अंतरावर पारडसिंगा हे गाव वसलेले आहे, ऐतिहासिक आणि धार्मिकदृष्ट्या या गावाचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. येथे श्री.अनुसया माता देवस्थान अतिशय दर्शनीय स्थळ असून शेकडो भाविकभक्त नित्यनियमाने दररोज दर्शनाला येतात देवस्थानासमोर एक उंच टेकडी असून याची उंची ३८९ फूट आहे,टेकडीवर पंचमुखी हनुमानाचे सुंदर मंदिर असून उंच जागी प्राचीन शिवलिंगाची स्थापना करण्यात आली आहे,या टेकडीवर जाण्यासाठी मार्ग सुलभ व्हावा म्हणून संस्थानाने वाटेच्या दोन्ही बाजूंनी झाडे लावली आहेत, जागोजागी पाण्याचे हौद आहेत,त्याचप्रमाणे टेकडीच्या मागच्या बाजूला जड वाहने ये-जा करण्यासाठी २२६ मीटर लांबीच्या मार्गाचे निर्माण करण्यात आले आहे. ==तालुक्यातील गावे== [[अहमदनगर (काटोल)]] [[आजणगाव (काटोल)]] [[आकेवाडा]] [[आलागोंदी]] [[अंबाडा (काटोल)]] [[अमनेरगोंदी]] [[बाबुळखेडा]] [[भाजीपाणी]] [[भोरगड]] [[भुडकमडका]] [[बिडजटांझरी]] [[बिहळगोंदी]] [[बिलवरगोंदी]] [[बोपापूर (काटोल)]] [[बोरडोह (काटोल)]] [[बोरगाव (काटोल)]] [[बोरगोंडी]] [[बोरी (काटोल)]] [[बोरखेडी (काटोल)]] [[ब्रम्हपुरी (काटोल)]] [[चाकडोह (काटोल)]] [[चंदनपारडी]] [[चारगाव]] [[चौकीगड]] [[चौरेपठार]] [[चेंडकापूर]] [[चिचाळा]] [[चिचोळी]] [[चिखली]] [[चिखलागड]] [[देलवाडी]] [[धामणगाव]] [[धानकुंडव]] [[धवळापूर]] [[धीवरवाडी]] [[धोतीवाडा]] [[धुरखेडा]] [[दिग्रस]] [[दोडकी]] [[डोंगरगाव]] [[डोरली]] [[दुधाळा]] [[एळकापार]] [[फेटरी]] [[गणेशपुर]] [[गंगाळडोह]] [[गरमसुर]] [[घरतवाडा]] [[घोरपड]] [[घुबडी]] [[गोलारखापा]] [[गोंदीदिग्रस]] [[गोंदीखापा]] [[गोंदीमोहगाव]] [[गोन्ही]] [[गुजरखेडी]] [[हरणखुरी]] [[हरदोळी]] [[हातळा]] [[इसापुर]] [[इसासणी]] [[जामगड]] [[जाटंकोहळा]] [[जाटंझरी]] [[जाटलापुर]] [[जुनापाणी]] [[जुनेवणी]] [[कचरीसावंगा]] [[कळंभा]] [[कालकुही]] [[कालमुंडा]] [[कामठी]] [[कार्ला]] [[कातलाबोडी]] [[कवडीमेट]] [[केदारपुर]] [[केळापुर]] [[खडकी]] [[खैरी]] [[खामळी]] [[खंडाळा]] [[खाणगाव]] [[खाणवाडी]] [[खापा]] [[खापरी]] [[खुरसापुर]] [[खुटांबा]] [[किंकीधोडा]] [[कोहळा]] [[कोकर्डा]] [[कोळंबी]] [[कोल्हु]] [[कोंढाळी]] [[कोंढासावळी]] [[कोतवालबारडी]] [[कुंडी]] [[लाडगाव]] [[लाखोळी]] [[लामधाम]] [[लिंगा]] [[मालेगाव]] [[मलकापुर]] [[मांदळा]] [[मरगसुर]] [[मासळी]] [[मासोड]] [[मेंढेपठार]] [[मेंडकी]] [[मेटपांजरा]] [[म्हासळा]] [[म्हासखापरा]] [[मिनीवाडा]] [[मोहगाव]] [[मोहखेडी]] [[मुकणी]] [[मुरळी]] [[मुरती]] [[नायगाव]] [[नांदा]] [[नंडोरा]] [[पालगोंदी]] [[पांचधार]] [[पांढरढाकणी]] [[पांजरा]] [[पानवाडी]] [[पारडसिंगा]] [[पारडी]] [[पारसोडी]] [[पठार]] [[प्रतापगड]] [[पुसागोंदी]] [[राजणी]] [[रांधोडा]] [[राऊळगाव]] [[रिढोरा]] [[रिंगणाबोडी]] [[सबकुंड]] [[सळाई]] [[सावोळी]] [[शेकापुर]] [[शिरमी]] [[शिवकामठ]] [[सिरसावाडी]] [[सोनेगाव]] [[सोनखांब]] [[सोनमोह]] [[सोनोळी]] [[सोनपुर]] [[तांदुळवणी]] [[तापणी]] [[ताराबोडी]] [[तारोडा]] [[उबगी]] [[वसंतनगर]] [[वाधोणा]] [[वडविहारा]] [[वाघोडा]] [[वाई]] [[वाजबोडी]] [[वळणी]] [[वांदळी]] [[येणविहीरा]] [[येणवा]] [[येरळा]] [[झिलपा]] ==भौगोलिक स्थान== ==हवामान== ==लोकजीवन== ==प्रेक्षणीय स्थळे== ==नागरी सुविधा== ==जवळपासचे तालुके== ==संदर्भ== #https://villageinfo.in/ #https://www.census2011.co.in/ #http://tourism.gov.in/ #https://www.incredibleindia.org/ #https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism #https://www.mapsofindia.com/ #https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics #https://www.weather-atlas.com/en/india-climate {{विस्तार}} {{नागपूर जिल्ह्यातील तालुके}} [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील तालुके]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील तालुके]] [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]] ikpiee9mfx474r9789i7pvix263nbx1 2138837 2138836 2022-07-19T12:18:48Z नरेश सावे 88037 /* तालुक्यातील गावे */ wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = तालुका |स्थानिक_नाव = काटोल काटोल |इतर_नाव = कुन्तलापुर् |टोपणनाव = |राज्य_नाव = [[महाराष्ट्र]] |मेट्रो = <!-- फक्त शेजार /उपनगर साठी --> |आकाशदेखावा = India Maharashtra location map.svg |आकाशदेखावा_शीर्षक = महाराष्ट्रराज्य |अक्षांश =21 |अक्षांशमिनिटे =16 |अक्षांशसेकंद =27 |रेखांश= 78|रेखांशमिनिटे=35 |रेखांशसेकंद=24 |मुळ_नकाशा = <!-- only if default map not wanted --> |शोधक_स्थान = <!-- left/right --> |मुळ_नकाशा_पट्टी = हो<!-- हो/नाही --> |आतील_नकाशा_चिन्ह = हो<!-- हो/नाही --> |नकाशा_शीर्षक = |क्षेत्रफळ_एकूण = |क्षेत्रफळ_आकारमान = |क्षेत्रफळ_क्रमांक = |क्षेत्रफळ_एकूण_संदर्भ = |क्षेत्रफळ_मेट्रो = |क्षेत्रफळ_मेट्रो_संदर्भ = |उंची = |उंची_संदर्भ = |समुद्री_किनारा = |हवामान = |वर्षाव = |तापमान_वार्षिक = |तापमान_हिवाळा = |तापमान_उन्हाळा = |मुख्यालय = <!-- फक्त जिल्हांसाठीच--> |मोठे_शहर = |मोठे_मेट्रो = |जवळचे_शहर = |प्रांत = |विभाग = नागपूर |जिल्हा = <!-- नावे --> |लोकसंख्या_एकूण = |लोकसंख्या_वर्ष = |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = |लोकसंख्या_घनता = |लिंग_गुणोत्तर = |साक्षरता = |साक्षरता_पुरुष = |साक्षरता_स्त्री = |अधिकृत_भाषा = मराठी |नेता_पद_१ = अनिल देशमुख |नेता_नाव_१ = |नेता_पद_२ = |नेता_नाव_२ = |संसदीय_मतदारसंघ = रामटेक |विधानसभा_मतदारसं = कतोल-नरखेड |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_१ = [[तहसील]] |न्यायक्षेत्र_नाव_१ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_२ = [[पंचायत समिती]] |न्यायक्षेत्र_नाव_२ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_३ = |न्यायक्षेत्र_नाव_३ = |कोरे_शीर्षक_१ = |कोरे_उत्तर_१ = |एसटीडी_कोड = 07112 |पिन_कोड = 441302 |आरटीओ_कोड = |संकेतस्थळ = |संकेतस्थळ_नाव = |दालन = |तळटिपा = |गुणक_शीर्षक = हो<!-- हो/नाही --> |स्वयंवर्गीत = हो<!-- हो/नाही --> }} '''काटोल''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्याचा]] एक तालुका आहे. काटोल शहर हे त्याचे मुख्यालय आहे. शहरात एक [[चंडिका|चंडिकेचे]] व एक [[सरस्वती]]चे अशी दोन पुरातन मंदिरे आहेत. ==प्रास्ताविक== त्याचप्रमाणे येथे हनुमान मंदिर तळ्याची पार येथील हनुमान मंदिर अतिशय पुरातन असून त्यालगतच असलेले शिवमंदिर अतिशय पुरातन आहे,शिवमंदिराचे बांधकाम अतिशय पुरातन शिल्पकलेने बनलेले असून प्राचीन काळापासून या मंदिरात गं.भा.नर्मदाबाई वैष्णव आणि त्यांचे वंशज सेवादान करीत आहेत.दरवर्षी येथे नवरात्री महोत्सव साजरा केला जातो,आणि हजारांच्या संख्येत भक्तजन दर्शनाला येतात आणि भव्य जत्रेचे आयोजन केले जाते,या शहराजवळ ८ मैल अंतरावर पारडसिंगा हे गाव वसलेले आहे, ऐतिहासिक आणि धार्मिकदृष्ट्या या गावाचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. येथे श्री.अनुसया माता देवस्थान अतिशय दर्शनीय स्थळ असून शेकडो भाविकभक्त नित्यनियमाने दररोज दर्शनाला येतात देवस्थानासमोर एक उंच टेकडी असून याची उंची ३८९ फूट आहे,टेकडीवर पंचमुखी हनुमानाचे सुंदर मंदिर असून उंच जागी प्राचीन शिवलिंगाची स्थापना करण्यात आली आहे,या टेकडीवर जाण्यासाठी मार्ग सुलभ व्हावा म्हणून संस्थानाने वाटेच्या दोन्ही बाजूंनी झाडे लावली आहेत, जागोजागी पाण्याचे हौद आहेत,त्याचप्रमाणे टेकडीच्या मागच्या बाजूला जड वाहने ये-जा करण्यासाठी २२६ मीटर लांबीच्या मार्गाचे निर्माण करण्यात आले आहे. ==तालुक्यातील गावे== [[अहमदनगर (काटोल)]] [[आजणगाव (काटोल)]] [[आकेवाडा]] [[आलागोंदी]] [[अंबाडा (काटोल)]] [[अमनेरगोंदी]] [[बाबुळखेडा]] [[भाजीपाणी]] [[भोरगड]] [[भुडकमडका]] [[बिडजटांझरी]] [[बिहळगोंदी]] [[बिलवरगोंदी]] [[बोपापूर (काटोल)]] [[बोरडोह (काटोल)]] [[बोरगाव (काटोल)]] [[बोरगोंडी]] [[बोरी (काटोल)]] [[बोरखेडी (काटोल)]] [[ब्रम्हपुरी (काटोल)]] [[चाकडोह (काटोल)]] [[चंदनपारडी]] [[चारगाव (काटोल)]] [[चौकीगड]] [[चौरेपठार]] [[चेंडकापूर (काटोल)]] [[चिचाळा (काटोल)]] [[चिचोळी]] [[चिखली]] [[चिखलागड]] [[देलवाडी]] [[धामणगाव]] [[धानकुंडव]] [[धवळापूर]] [[धीवरवाडी]] [[धोतीवाडा]] [[धुरखेडा]] [[दिग्रस]] [[दोडकी]] [[डोंगरगाव]] [[डोरली]] [[दुधाळा]] [[एळकापार]] [[फेटरी]] [[गणेशपुर]] [[गंगाळडोह]] [[गरमसुर]] [[घरतवाडा]] [[घोरपड]] [[घुबडी]] [[गोलारखापा]] [[गोंदीदिग्रस]] [[गोंदीखापा]] [[गोंदीमोहगाव]] [[गोन्ही]] [[गुजरखेडी]] [[हरणखुरी]] [[हरदोळी]] [[हातळा]] [[इसापुर]] [[इसासणी]] [[जामगड]] [[जाटंकोहळा]] [[जाटंझरी]] [[जाटलापुर]] [[जुनापाणी]] [[जुनेवणी]] [[कचरीसावंगा]] [[कळंभा]] [[कालकुही]] [[कालमुंडा]] [[कामठी]] [[कार्ला]] [[कातलाबोडी]] [[कवडीमेट]] [[केदारपुर]] [[केळापुर]] [[खडकी]] [[खैरी]] [[खामळी]] [[खंडाळा]] [[खाणगाव]] [[खाणवाडी]] [[खापा]] [[खापरी]] [[खुरसापुर]] [[खुटांबा]] [[किंकीधोडा]] [[कोहळा]] [[कोकर्डा]] [[कोळंबी]] [[कोल्हु]] [[कोंढाळी]] [[कोंढासावळी]] [[कोतवालबारडी]] [[कुंडी]] [[लाडगाव]] [[लाखोळी]] [[लामधाम]] [[लिंगा]] [[मालेगाव]] [[मलकापुर]] [[मांदळा]] [[मरगसुर]] [[मासळी]] [[मासोड]] [[मेंढेपठार]] [[मेंडकी]] [[मेटपांजरा]] [[म्हासळा]] [[म्हासखापरा]] [[मिनीवाडा]] [[मोहगाव]] [[मोहखेडी]] [[मुकणी]] [[मुरळी]] [[मुरती]] [[नायगाव]] [[नांदा]] [[नंडोरा]] [[पालगोंदी]] [[पांचधार]] [[पांढरढाकणी]] [[पांजरा]] [[पानवाडी]] [[पारडसिंगा]] [[पारडी]] [[पारसोडी]] [[पठार]] [[प्रतापगड]] [[पुसागोंदी]] [[राजणी]] [[रांधोडा]] [[राऊळगाव]] [[रिढोरा]] [[रिंगणाबोडी]] [[सबकुंड]] [[सळाई]] [[सावोळी]] [[शेकापुर]] [[शिरमी]] [[शिवकामठ]] [[सिरसावाडी]] [[सोनेगाव]] [[सोनखांब]] [[सोनमोह]] [[सोनोळी]] [[सोनपुर]] [[तांदुळवणी]] [[तापणी]] [[ताराबोडी]] [[तारोडा]] [[उबगी]] [[वसंतनगर]] [[वाधोणा]] [[वडविहारा]] [[वाघोडा]] [[वाई]] [[वाजबोडी]] [[वळणी]] [[वांदळी]] [[येणविहीरा]] [[येणवा]] [[येरळा]] [[झिलपा]] ==भौगोलिक स्थान== ==हवामान== ==लोकजीवन== ==प्रेक्षणीय स्थळे== ==नागरी सुविधा== ==जवळपासचे तालुके== ==संदर्भ== #https://villageinfo.in/ #https://www.census2011.co.in/ #http://tourism.gov.in/ #https://www.incredibleindia.org/ #https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism #https://www.mapsofindia.com/ #https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics #https://www.weather-atlas.com/en/india-climate {{विस्तार}} {{नागपूर जिल्ह्यातील तालुके}} [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील तालुके]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील तालुके]] [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]] 20e8fzn2jjei8pwebkb72z35va8p3jw 2138838 2138837 2022-07-19T12:19:43Z नरेश सावे 88037 wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = तालुका |स्थानिक_नाव = काटोल काटोल |इतर_नाव = कुन्तलापुर् |टोपणनाव = |राज्य_नाव = [[महाराष्ट्र]] |मेट्रो = <!-- फक्त शेजार /उपनगर साठी --> |आकाशदेखावा = India Maharashtra location map.svg |आकाशदेखावा_शीर्षक = महाराष्ट्रराज्य |अक्षांश =21 |अक्षांशमिनिटे =16 |अक्षांशसेकंद =27 |रेखांश= 78|रेखांशमिनिटे=35 |रेखांशसेकंद=24 |मुळ_नकाशा = <!-- only if default map not wanted --> |शोधक_स्थान = <!-- left/right --> |मुळ_नकाशा_पट्टी = हो<!-- हो/नाही --> |आतील_नकाशा_चिन्ह = हो<!-- हो/नाही --> |नकाशा_शीर्षक = |क्षेत्रफळ_एकूण = |क्षेत्रफळ_आकारमान = |क्षेत्रफळ_क्रमांक = |क्षेत्रफळ_एकूण_संदर्भ = |क्षेत्रफळ_मेट्रो = |क्षेत्रफळ_मेट्रो_संदर्भ = |उंची = |उंची_संदर्भ = |समुद्री_किनारा = |हवामान = |वर्षाव = |तापमान_वार्षिक = |तापमान_हिवाळा = |तापमान_उन्हाळा = |मुख्यालय = <!-- फक्त जिल्हांसाठीच--> |मोठे_शहर = |मोठे_मेट्रो = |जवळचे_शहर = |प्रांत = |विभाग = नागपूर |जिल्हा = <!-- नावे --> |लोकसंख्या_एकूण = |लोकसंख्या_वर्ष = |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = |लोकसंख्या_घनता = |लिंग_गुणोत्तर = |साक्षरता = |साक्षरता_पुरुष = |साक्षरता_स्त्री = |अधिकृत_भाषा = मराठी |नेता_पद_१ = अनिल देशमुख |नेता_नाव_१ = |नेता_पद_२ = |नेता_नाव_२ = |संसदीय_मतदारसंघ = रामटेक |विधानसभा_मतदारसं = कतोल-नरखेड |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_१ = [[तहसील]] |न्यायक्षेत्र_नाव_१ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_२ = [[पंचायत समिती]] |न्यायक्षेत्र_नाव_२ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_३ = |न्यायक्षेत्र_नाव_३ = |कोरे_शीर्षक_१ = |कोरे_उत्तर_१ = |एसटीडी_कोड = 07112 |पिन_कोड = 441302 |आरटीओ_कोड = |संकेतस्थळ = |संकेतस्थळ_नाव = |दालन = |तळटिपा = |गुणक_शीर्षक = हो<!-- हो/नाही --> |स्वयंवर्गीत = हो<!-- हो/नाही --> }} '''काटोल''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्याचा]] एक तालुका आहे. काटोल शहर हे त्याचे मुख्यालय आहे. शहरात एक [[चंडिका|चंडिकेचे]] व एक [[सरस्वती]]चे अशी दोन पुरातन मंदिरे आहेत. ==प्रास्ताविक== त्याचप्रमाणे येथे हनुमान मंदिर तळ्याची पार येथील हनुमान मंदिर अतिशय पुरातन असून त्यालगतच असलेले शिवमंदिर अतिशय पुरातन आहे,शिवमंदिराचे बांधकाम अतिशय पुरातन शिल्पकलेने बनलेले असून प्राचीन काळापासून या मंदिरात गं.भा.नर्मदाबाई वैष्णव आणि त्यांचे वंशज सेवादान करीत आहेत.दरवर्षी येथे नवरात्री महोत्सव साजरा केला जातो,आणि हजारांच्या संख्येत भक्तजन दर्शनाला येतात आणि भव्य जत्रेचे आयोजन केले जाते,या शहराजवळ ८ मैल अंतरावर पारडसिंगा हे गाव वसलेले आहे, ऐतिहासिक आणि धार्मिकदृष्ट्या या गावाचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. येथे श्री.अनुसया माता देवस्थान अतिशय दर्शनीय स्थळ असून शेकडो भाविकभक्त नित्यनियमाने दररोज दर्शनाला येतात देवस्थानासमोर एक उंच टेकडी असून याची उंची ३८९ फूट आहे,टेकडीवर पंचमुखी हनुमानाचे सुंदर मंदिर असून उंच जागी प्राचीन शिवलिंगाची स्थापना करण्यात आली आहे,या टेकडीवर जाण्यासाठी मार्ग सुलभ व्हावा म्हणून संस्थानाने वाटेच्या दोन्ही बाजूंनी झाडे लावली आहेत, जागोजागी पाण्याचे हौद आहेत,त्याचप्रमाणे टेकडीच्या मागच्या बाजूला जड वाहने ये-जा करण्यासाठी २२६ मीटर लांबीच्या मार्गाचे निर्माण करण्यात आले आहे. ==तालुक्यातील गावे== [[अहमदनगर (काटोल)]] [[आजणगाव (काटोल)]] [[आकेवाडा]] [[आलागोंदी]] [[अंबाडा (काटोल)]] [[अमनेरगोंदी]] [[बाबुळखेडा]] [[भाजीपाणी]] [[भोरगड]] [[भुडकमडका]] [[बिडजटांझरी]] [[बिहळगोंदी]] [[बिलवरगोंदी]] [[बोपापूर (काटोल)]] [[बोरडोह (काटोल)]] [[बोरगाव (काटोल)]] [[बोरगोंडी]] [[बोरी (काटोल)]] [[बोरखेडी (काटोल)]] [[ब्रम्हपुरी (काटोल)]] [[चाकडोह (काटोल)]] [[चंदनपारडी]] [[चारगाव (काटोल)]] [[चौकीगड]] [[चौरेपठार]] [[चेंडकापूर (काटोल)]] [[चिचाळा (काटोल)]] [[चिचोळी]] [[चिखली (काटोल)]] [[चिखलागड]] [[देलवाडी]] [[धामणगाव (काटोल)]] [[धानकुंडव]] [[धवळापूर]] [[धीवरवाडी]] [[धोतीवाडा]] [[धुरखेडा]] [[दिग्रस]] [[दोडकी]] [[डोंगरगाव]] [[डोरली]] [[दुधाळा]] [[एळकापार]] [[फेटरी]] [[गणेशपुर]] [[गंगाळडोह]] [[गरमसुर]] [[घरतवाडा]] [[घोरपड]] [[घुबडी]] [[गोलारखापा]] [[गोंदीदिग्रस]] [[गोंदीखापा]] [[गोंदीमोहगाव]] [[गोन्ही]] [[गुजरखेडी]] [[हरणखुरी]] [[हरदोळी]] [[हातळा]] [[इसापुर]] [[इसासणी]] [[जामगड]] [[जाटंकोहळा]] [[जाटंझरी]] [[जाटलापुर]] [[जुनापाणी]] [[जुनेवणी]] [[कचरीसावंगा]] [[कळंभा]] [[कालकुही]] [[कालमुंडा]] [[कामठी]] [[कार्ला]] [[कातलाबोडी]] [[कवडीमेट]] [[केदारपुर]] [[केळापुर]] [[खडकी]] [[खैरी]] [[खामळी]] [[खंडाळा]] [[खाणगाव]] [[खाणवाडी]] [[खापा]] [[खापरी]] [[खुरसापुर]] [[खुटांबा]] [[किंकीधोडा]] [[कोहळा]] [[कोकर्डा]] [[कोळंबी]] [[कोल्हु]] [[कोंढाळी]] [[कोंढासावळी]] [[कोतवालबारडी]] [[कुंडी]] [[लाडगाव]] [[लाखोळी]] [[लामधाम]] [[लिंगा]] [[मालेगाव]] [[मलकापुर]] [[मांदळा]] [[मरगसुर]] [[मासळी]] [[मासोड]] [[मेंढेपठार]] [[मेंडकी]] [[मेटपांजरा]] [[म्हासळा]] [[म्हासखापरा]] [[मिनीवाडा]] [[मोहगाव]] [[मोहखेडी]] [[मुकणी]] [[मुरळी]] [[मुरती]] [[नायगाव]] [[नांदा]] [[नंडोरा]] [[पालगोंदी]] [[पांचधार]] [[पांढरढाकणी]] [[पांजरा]] [[पानवाडी]] [[पारडसिंगा]] [[पारडी]] [[पारसोडी]] [[पठार]] [[प्रतापगड]] [[पुसागोंदी]] [[राजणी]] [[रांधोडा]] [[राऊळगाव]] [[रिढोरा]] [[रिंगणाबोडी]] [[सबकुंड]] [[सळाई]] [[सावोळी]] [[शेकापुर]] [[शिरमी]] [[शिवकामठ]] [[सिरसावाडी]] [[सोनेगाव]] [[सोनखांब]] [[सोनमोह]] [[सोनोळी]] [[सोनपुर]] [[तांदुळवणी]] [[तापणी]] [[ताराबोडी]] [[तारोडा]] [[उबगी]] [[वसंतनगर]] [[वाधोणा]] [[वडविहारा]] [[वाघोडा]] [[वाई]] [[वाजबोडी]] [[वळणी]] [[वांदळी]] [[येणविहीरा]] [[येणवा]] [[येरळा]] [[झिलपा]] ==भौगोलिक स्थान== ==हवामान== ==लोकजीवन== ==प्रेक्षणीय स्थळे== ==नागरी सुविधा== ==जवळपासचे तालुके== ==संदर्भ== #https://villageinfo.in/ #https://www.census2011.co.in/ #http://tourism.gov.in/ #https://www.incredibleindia.org/ #https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism #https://www.mapsofindia.com/ #https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics #https://www.weather-atlas.com/en/india-climate {{विस्तार}} {{नागपूर जिल्ह्यातील तालुके}} [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील तालुके]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील तालुके]] [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]] 4xsrwh56hl8f9s0lfnt4n0eq75f34w2 2138840 2138838 2022-07-19T12:22:11Z नरेश सावे 88037 wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार = तालुका |स्थानिक_नाव = काटोल काटोल |इतर_नाव = कुन्तलापुर् |टोपणनाव = |राज्य_नाव = [[महाराष्ट्र]] |मेट्रो = <!-- फक्त शेजार /उपनगर साठी --> |आकाशदेखावा = India Maharashtra location map.svg |आकाशदेखावा_शीर्षक = महाराष्ट्रराज्य |अक्षांश =21 |अक्षांशमिनिटे =16 |अक्षांशसेकंद =27 |रेखांश= 78|रेखांशमिनिटे=35 |रेखांशसेकंद=24 |मुळ_नकाशा = <!-- only if default map not wanted --> |शोधक_स्थान = <!-- left/right --> |मुळ_नकाशा_पट्टी = हो<!-- हो/नाही --> |आतील_नकाशा_चिन्ह = हो<!-- हो/नाही --> |नकाशा_शीर्षक = |क्षेत्रफळ_एकूण = |क्षेत्रफळ_आकारमान = |क्षेत्रफळ_क्रमांक = |क्षेत्रफळ_एकूण_संदर्भ = |क्षेत्रफळ_मेट्रो = |क्षेत्रफळ_मेट्रो_संदर्भ = |उंची = |उंची_संदर्भ = |समुद्री_किनारा = |हवामान = |वर्षाव = |तापमान_वार्षिक = |तापमान_हिवाळा = |तापमान_उन्हाळा = |मुख्यालय = <!-- फक्त जिल्हांसाठीच--> |मोठे_शहर = |मोठे_मेट्रो = |जवळचे_शहर = |प्रांत = |विभाग = नागपूर |जिल्हा = <!-- नावे --> |लोकसंख्या_एकूण = |लोकसंख्या_वर्ष = |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = |लोकसंख्या_घनता = |लिंग_गुणोत्तर = |साक्षरता = |साक्षरता_पुरुष = |साक्षरता_स्त्री = |अधिकृत_भाषा = मराठी |नेता_पद_१ = अनिल देशमुख |नेता_नाव_१ = |नेता_पद_२ = |नेता_नाव_२ = |संसदीय_मतदारसंघ = रामटेक |विधानसभा_मतदारसं = कतोल-नरखेड |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_१ = [[तहसील]] |न्यायक्षेत्र_नाव_१ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_२ = [[पंचायत समिती]] |न्यायक्षेत्र_नाव_२ = काटोल |न्यायक्षेत्र_शीर्षक_३ = |न्यायक्षेत्र_नाव_३ = |कोरे_शीर्षक_१ = |कोरे_उत्तर_१ = |एसटीडी_कोड = 07112 |पिन_कोड = 441302 |आरटीओ_कोड = |संकेतस्थळ = |संकेतस्थळ_नाव = |दालन = |तळटिपा = |गुणक_शीर्षक = हो<!-- हो/नाही --> |स्वयंवर्गीत = हो<!-- हो/नाही --> }} '''काटोल''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्याचा]] एक तालुका आहे. काटोल शहर हे त्याचे मुख्यालय आहे. शहरात एक [[चंडिका|चंडिकेचे]] व एक [[सरस्वती]]चे अशी दोन पुरातन मंदिरे आहेत. ==प्रास्ताविक== त्याचप्रमाणे येथे हनुमान मंदिर तळ्याची पार येथील हनुमान मंदिर अतिशय पुरातन असून त्यालगतच असलेले शिवमंदिर अतिशय पुरातन आहे,शिवमंदिराचे बांधकाम अतिशय पुरातन शिल्पकलेने बनलेले असून प्राचीन काळापासून या मंदिरात गं.भा.नर्मदाबाई वैष्णव आणि त्यांचे वंशज सेवादान करीत आहेत.दरवर्षी येथे नवरात्री महोत्सव साजरा केला जातो,आणि हजारांच्या संख्येत भक्तजन दर्शनाला येतात आणि भव्य जत्रेचे आयोजन केले जाते,या शहराजवळ ८ मैल अंतरावर पारडसिंगा हे गाव वसलेले आहे, ऐतिहासिक आणि धार्मिकदृष्ट्या या गावाचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. येथे श्री.अनुसया माता देवस्थान अतिशय दर्शनीय स्थळ असून शेकडो भाविकभक्त नित्यनियमाने दररोज दर्शनाला येतात देवस्थानासमोर एक उंच टेकडी असून याची उंची ३८९ फूट आहे,टेकडीवर पंचमुखी हनुमानाचे सुंदर मंदिर असून उंच जागी प्राचीन शिवलिंगाची स्थापना करण्यात आली आहे,या टेकडीवर जाण्यासाठी मार्ग सुलभ व्हावा म्हणून संस्थानाने वाटेच्या दोन्ही बाजूंनी झाडे लावली आहेत, जागोजागी पाण्याचे हौद आहेत,त्याचप्रमाणे टेकडीच्या मागच्या बाजूला जड वाहने ये-जा करण्यासाठी २२६ मीटर लांबीच्या मार्गाचे निर्माण करण्यात आले आहे. ==तालुक्यातील गावे== [[अहमदनगर (काटोल)]] [[आजणगाव (काटोल)]] [[आकेवाडा]] [[आलागोंदी]] [[अंबाडा (काटोल)]] [[अमनेरगोंदी]] [[बाबुळखेडा]] [[भाजीपाणी]] [[भोरगड]] [[भुडकमडका]] [[बिडजटांझरी]] [[बिहळगोंदी]] [[बिलवरगोंदी]] [[बोपापूर (काटोल)]] [[बोरडोह (काटोल)]] [[बोरगाव (काटोल)]] [[बोरगोंडी]] [[बोरी (काटोल)]] [[बोरखेडी (काटोल)]] [[ब्रम्हपुरी (काटोल)]] [[चाकडोह (काटोल)]] [[चंदनपारडी]] [[चारगाव (काटोल)]] [[चौकीगड]] [[चौरेपठार]] [[चेंडकापूर (काटोल)]] [[चिचाळा (काटोल)]] [[चिचोळी]] [[चिखली (काटोल)]] [[चिखलागड]] [[देलवाडी]] [[धामणगाव (काटोल)]] [[धानकुंडव]] [[धवळापूर]] [[धीवरवाडी]] [[धोतीवाडा]] [[धुरखेडा (काटोल)]] [[दिग्रस (काटोल)]] [[दोडकी (काटोल)]] [[डोंगरगाव (काटोल)]] [[डोरली (काटोल)]] [[दुधाळा (काटोल)]] [[एळकापार]] [[फेटरी]] [[गणेशपुर]] [[गंगाळडोह]] [[गरमसुर]] [[घरतवाडा]] [[घोरपड]] [[घुबडी]] [[गोलारखापा]] [[गोंदीदिग्रस]] [[गोंदीखापा]] [[गोंदीमोहगाव]] [[गोन्ही]] [[गुजरखेडी]] [[हरणखुरी]] [[हरदोळी]] [[हातळा]] [[इसापुर]] [[इसासणी]] [[जामगड]] [[जाटंकोहळा]] [[जाटंझरी]] [[जाटलापुर]] [[जुनापाणी]] [[जुनेवणी]] [[कचरीसावंगा]] [[कळंभा]] [[कालकुही]] [[कालमुंडा]] [[कामठी]] [[कार्ला]] [[कातलाबोडी]] [[कवडीमेट]] [[केदारपुर]] [[केळापुर]] [[खडकी]] [[खैरी]] [[खामळी]] [[खंडाळा]] [[खाणगाव]] [[खाणवाडी]] [[खापा]] [[खापरी]] [[खुरसापुर]] [[खुटांबा]] [[किंकीधोडा]] [[कोहळा]] [[कोकर्डा]] [[कोळंबी]] [[कोल्हु]] [[कोंढाळी]] [[कोंढासावळी]] [[कोतवालबारडी]] [[कुंडी]] [[लाडगाव]] [[लाखोळी]] [[लामधाम]] [[लिंगा]] [[मालेगाव]] [[मलकापुर]] [[मांदळा]] [[मरगसुर]] [[मासळी]] [[मासोड]] [[मेंढेपठार]] [[मेंडकी]] [[मेटपांजरा]] [[म्हासळा]] [[म्हासखापरा]] [[मिनीवाडा]] [[मोहगाव]] [[मोहखेडी]] [[मुकणी]] [[मुरळी]] [[मुरती]] [[नायगाव]] [[नांदा]] [[नंडोरा]] [[पालगोंदी]] [[पांचधार]] [[पांढरढाकणी]] [[पांजरा]] [[पानवाडी]] [[पारडसिंगा]] [[पारडी]] [[पारसोडी]] [[पठार]] [[प्रतापगड]] [[पुसागोंदी]] [[राजणी]] [[रांधोडा]] [[राऊळगाव]] [[रिढोरा]] [[रिंगणाबोडी]] [[सबकुंड]] [[सळाई]] [[सावोळी]] [[शेकापुर]] [[शिरमी]] [[शिवकामठ]] [[सिरसावाडी]] [[सोनेगाव]] [[सोनखांब]] [[सोनमोह]] [[सोनोळी]] [[सोनपुर]] [[तांदुळवणी]] [[तापणी]] [[ताराबोडी]] [[तारोडा]] [[उबगी]] [[वसंतनगर]] [[वाधोणा]] [[वडविहारा]] [[वाघोडा]] [[वाई]] [[वाजबोडी]] [[वळणी]] [[वांदळी]] [[येणविहीरा]] [[येणवा]] [[येरळा]] [[झिलपा]] ==भौगोलिक स्थान== ==हवामान== ==लोकजीवन== ==प्रेक्षणीय स्थळे== ==नागरी सुविधा== ==जवळपासचे तालुके== ==संदर्भ== #https://villageinfo.in/ #https://www.census2011.co.in/ #http://tourism.gov.in/ #https://www.incredibleindia.org/ #https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism #https://www.mapsofindia.com/ #https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics #https://www.weather-atlas.com/en/india-climate {{विस्तार}} {{नागपूर जिल्ह्यातील तालुके}} [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील तालुके]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील तालुके]] [[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]] 1p0mryjfxv5rh1m24zpow19dfho1fog 0 33634 2138898 2032994 2022-07-19T16:18:41Z Khirid Harshad 138639 [[बॉम्बे टाइम्स]] कडे पुनर्निर्देशित wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[बॉम्बे टाइम्स]] 7t8qw7za4rpemqwf6diaijck7r6olrf 0 33670 2138899 677137 2022-07-19T16:18:58Z Khirid Harshad 138639 [[बाँबे टाइम्स]] ला असणारे पुनर्निर्देशन हटविले wikitext text/x-wiki '''बॉम्बे टाइम्स''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मुंबई]] शहरातून प्रसिद्ध होणारे पुरवणीवजा वृत्तपत्र आहे. [[द टाइम्स ऑफ इंडिया]]च्या [[मुंबई]] आवृत्तीबरोबर हे वृत्तपत्र वितरीत केले जाते. यात बव्हंशी मनोरंजन, संगीत व इतर कलांबद्दलच्या बातम्या आणि माहिती असते. {{विस्तार}} [[वर्ग:मुंबईतील वृत्तपत्रे]] 3xjmn0xc9r40e809jvii882kka1b98q 0 34026 2138954 1933564 2022-07-20T02:41:35Z Antonkjiv22 146636 /* चित्रदालन */ wikitext text/x-wiki {{विस्तार}} [[File:The Birth of Venus detail - Venus.jpg|thumb|upright|Detail of [[Sandro Botticelli]]'s ''[[The Birth of Venus]]'' (circa 1485)]] [[File:Old women in village.jpg|thumb|वृद्ध स्त्री]] [[मानव]] प्राण्यातील [[मादी]]ला जातीला '''स्त्री''' असे म्हणतात. सर्वसाधारपणे प्रौढ (३० किंवा त्यातून अधिक वय) मानव मादीला स्त्री असे संबोधले जाते. '''मुलगी''' हा सर्वनाम शब्द बाल्यावस्थेतील स्त्रियांकरता वापरला जातो. '''युवती''' हा शब्द ज्यांचे वय १५ ते २९ दरम्यान असते अशा तरुण स्त्रियांसाठी वापरला जातो . [[स्त्री अधिकार|स्त्री अधिकारांच्या]] संदर्भात स्त्री हा शब्द सर्व वयोगटांना मिळून लागू केला जातो.भारत देशा मध्ये स्त्रियांना सर्व क्षेत्रात ५०% आरक्षण लागू झाले आहे.अजूनही काही राज्यामध्ये 50% आरक्षण मिळाले नाही. उदा. महाराष्टमध्ये 33% आरक्षण आहे.आजही त्याची अमंलबजावनी केली जात नाही. ==चित्रदालन== <gallery> चित्र:Szyndler Eve.jpg|[[इव्ह (बायबल)|इव्ह]]चे चित्र चित्र:Woman labeled.jpg|प्रौढ [[स्त्री]]चे समोरून चित्र (अवयवांच्या नावासह) चित्र:Obnazhennaya zhenshchina szadi.png|alt=|प्रौढ मादीचे मागील दृश्य चित्र:Fine-art-nudephotography.jpg|प्रौढ स्त्रीचे चित्र (कलाप्रकार) </gallery> == हेही पहा == * [[पुरुष]] * [[प्राणी]] * [[मानव]] [[वर्ग:प्राणी]] [[वर्ग:मानव]] [[वर्ग:जीवशास्त्र]] s99k2j39eubnghfsn4g5jsyar1m02cu 0 39813 2138858 2092007 2022-07-19T14:56:21Z 2409:4042:4B80:B813:0:0:244B:510 wikitext text/x-wiki '''[[हृदय]]''' [[चित्र:Anatomy Heart English Tiesworks.jpg| हृदय व त्याचे भाग| thumb]] हृदय हा अवयव अभिसरण संस्था असलेल्या सर्व प्राण्यामध्ये आढळतो. स्नायूनी बनलेल्या हृदयामुळे रक्तवाहिन्यामधून रक्त लयबद्ध रितीने वाहून नेले जाते. इंग्रजीमध्ये ‘कार्डियाक’ हा हृदय संबंधी आलेल्या शब्दाचा उगम ग्रीक भाषेतील कार्डिया (हृदय) शब्दाशी आहे. पृष्ठवंशी प्राण्यामध्ये हृदय हृदयस्नायूनी बनलेले असते. हृदयस्नायू अनैच्छिक असून त्यांच्या पृष्ठभागावर सूक्ष्म दर्शकाखाली पट्टे दिसतात. हृदय प्रामुख्याने हृदयस्नायूनी आणि थोड्या संयोजी उतीनी बनलेले असते. सामान्यपणे मानवी हृदय दर मिनिटास 72 वेळा आकुंचन पावते. सरासरी सहासष्ट वर्षांच्या आयुष्यातील कालखंडामध्ये हृदय पंचवीस लक्ष वेळा अकुंचन पावते. स्त्रियामध्ये हृद्याचे सरासरी वजन 250-300 ग्रॅम आणि पुरुषामध्ये 300-350 ग्रॅम असते. अपृष्ठवंशी प्राण्यामध्ये हृदय म्हणजे एक लहान आकाराची पिशवी किंवा आकुंचन पावणारी नलिका असते. यामधून शरीरास प्रथिने,मेदाम्ले आणि कर्बोदके वाहून नेली जातात. कीटकांचे रक्त रंगहीन असून त्यामधून श्वसनवायूंचे वहन होत नाही. संधिपाद खेकड्यासारख्या प्राण्यामध्ये आणि कोळी आणि मृदुकाय गटातील नळ, म्हाकूळ आणि ऑक्टोपस सारख्या प्राण्यामधील रक्तामध्ये तांबे असलेले हीमोसायनिन नावाचे श्वसनवायू वाहून नेणारे निळ्या रंगाचे रक्तद्रव्य असते. हीमोसायनिन युक्त रक्ताचे वहन या प्राण्यांच्या हृदयामार्फत होते. (पहा रक्त) '''हृद्यविकास''' सस्तन प्राण्यामधील गर्भाच्या अपिस्तर उती मध्य स्तर उती आणि अंतःस्तर उती अशी उती विभागणी झाल्यानंतर मध्यस्तर उतीमधील एका विशिष्ट संयोजी उतीपासून त्रिस्तरीय अवस्थेमध्ये हृद्याचा विकास होतो. हृदयालगतचे हृदयावरण मध्यस्तर उतीपासून तर बाह्य हृदयावरण अंतःस्तर उतीनी बनलेले असते. हृदयाचे आतील आवरण , रसवाहिन्या आणि रक्तवाहिन्या अंतःस्तर उतीपासून बनतात. हृदय स्नायू मात्र मध्यस्तर उतीनी बनलेले असतात. ह्र्दयस्नायू तयार होतानाच काहीं हृदय स्नायूंचे विभाजन होऊन हृदय स्नायू आकुंचन पावण्यासाठी विद्युत संदेश उत्सर्जित करणारे केंद्र तयार होते. या केंद्रास हृदय गतिकारक (पेस मेकर) असे म्ह्णतात. मानवी गर्भामध्ये एकविसाव्या दिवशी पासुन गर्भाचे हृदय कार्य करण्यास प्रारंभ करते. गर्भहृदय साधारणपणे दर मिनिटास 75-80 वेळा आकुंचन पावते. गर्भ हृद् याचा वेग पहिल्या महिन्यामध्ये शंभर पर्यंत वाढतो. सातव्या आठवड्यामध्ये तो सर्वाधिक म्ह्णजे 165-185 पर्यंत होतो. याचा वेग या दिवसामध्ये दररोज तीनने वाढतो. नवव्या आठवड्यापासून पंधराव्या आठवड्यापर्यंत तो एकशे बावन्न पर्यंत कमी होतो. या काळात गर्भाचा आकार सु. 25 मिमि एवढा असतो. मूल जन्मण्याआधी स्त्री आणि पुरुष बालकाच्या हृदयाच्या गतीमध्ये कोणताही फरक नसतो. गर्भावस्थेमध्ये पहिल्या महिन्यात हृदयाचे ठोके मिनिटास सरासरी 100 असतात. सातव्या आठवड्यात ते सर्वाधिक म्हणजे 165-185 एवढे होतात. हृदयाचे ठोके वाढण्याचा वेग दररोज 3.3 एवढा वाढतो. नवव्या आठवड्यापासून हृदयाचा वेग 152 पर्यंत कमी होतो. पंधराव्या आठवड्यानंतर तो सरासरी 145 वर स्थिर होतो. जन्मण्या आधी मुलगा आणि मुलीच्या हृदयाच्या वेगामध्ये फरक आढळून येत नाही. हृदय रचना हृदयाची रचना प्राणिसृष्टीमधील संघाप्रमाणे बदलते. शीर्षपाद मृदुकाय सजीवामध्ये दोन कल्ले हृदये आणि एक अतिरिक्त हृदय असते. पृष्ठवंशी प्राण्यामध्ये हृदय शरीराच्या पुढील भागामध्ये उरोपोकळीमध्ये अन्न्नलिकेच्या अधर बाजूस असते. हृदय नेहमी हृदयावरणाने आवेष्ठित असते. हृदयावरण कधीकधी पर्युदरापासून निघाल्यासारखे वाटते. पण हृदयावरण हा पर्युदराचा भाग नाही. पृष्ठवंशी प्राण्यामधील अप्रगत हॅगफिश मध्ये शेपटीमध्ये आणखी एक हृदयासारखा अवयव असतो . ''' हृदय रचना''' हृदयाची रचना प्राणिसृष्टीमधील संघाप्रमाणे बदलते. शीर्षपाद मृदुकाय सजीवामध्ये दोन कल्ले हृदये आणि एक अतिरिक्त हृदय असते. पृष्ठवंशी प्राण्यामध्ये हृदय शरीराच्या पुढील भागामध्ये उरोपोकळीमध्ये अन्न्नलिकेच्या अधर बाजूस असते. हृदय नेहमी हृदयावरणाने आवेष्ठित असते. हृदयावरण कधीकधी पर्युदरापासून निघाल्यासारखे वाटते. पण हृदयावरण हा पर्युदराचा भाग नाही. पृष्ठवंशी प्राण्यामधील अप्रगत हॅगफिश मध्ये शेपटीमध्ये आणखी एक हृदयासारखा अवयव असतो. '''मानवी हृदय''' मानवी हृद याचे वजन 250-350 ग्रॅम असून त्याचा आकार हाताच्या वळलेल्या मुठीएवढा असतो. उरोस्थीच्या मागे आणि पाठीच्या कण्याच्या पुढे उरोपोकळीमध्ये हृदय स्थित असते. हृद्य दोन पदरी हृदयावरणाने वेढलेले असते. बाह्य हृदयावरण तंतुमय असून हृदयाचे संरक्षण उरोपोकळीमध्ये हृदय स्थिर ठेवणे आणि हृदयामध्ये अधिक रक्त साचण्यास प्रतिबंध करते. मानवी हृदय तीन स्थरानी बनलेले असते. हृदयालगतचा हृदयावरण थर हे हृदयाचे पहिले आवरण बाह्य हृदयावरण आणि हृदयालगतचे हृदयावरण यामध्ये एक जलीय पदार्थ असतो. त्यामुळे ह्रदयाची हालचाल होताना घर्षण होत नाही. हृदयाचे मधला थर हृदयस्नायूनी बनलेला असतो. हृदयाचा सर्वात आतील थर हृदंतस्तर या नावाने ओळखला जातो. हा एक पेशीय थर रक्तवाहिन्यांच्या अंतःस्तराशी संलग्न असतो. हृदंतस्थर हृदयाच्या झडपा आणि हृदयाच्या पोकळ्या आच्छादतो. '''माशाचे हृदय''' आद्य मत्स्यवर्गीय पृष्ठवंशी प्राण्यामध्ये हृदय एकापाठोपाठ चार कप्प्यानी बनलेले असते. माशाचे हृदय सस्तन प्राण्यांच्या चार कप्प्यांच्या हृदयासारखे मुळीच दिसत नाही. पहिला कप्पा शीर कोटर (सायनस व्हिनॉसस) या नावाने ओळखला जातो. या कप्प्यामध्ये शरीरातील शिरामधून कमी ऑक्सिजनयुक्त रक्त जमा होते. शीर कोटरातून रक्त अलिंदामध्ये जाते. अलिंदामधून ते निलयामध्ये आणि निलयामधून महाधमनी शंकूमध्ये (कोनस आर्टेरिओसस) महाधमनी शंकू महाधमनीमध्ये उघडतो. निलय स्नायूयुक्त असते. महाधमनीमधील रक्त क्लोमामध्ये जाते. क्लोमाभोवती असलेल्या पाण्यातील ऑक्सिजन अभिसरणाने रक्तामध्ये मिसळतो. इतर चार कप्प्याच्या हृद्यामध्ये अधिक ऑक्सिजनयुक्त रक्त निलयामध्ये येते आणि शरीराच्या विविध भागामध्ये पोहोचते. पण माशाच्या हृदयामधील रक्त महाधमनीच्या विविधशाखावाटे शरीराच्या सर्व भागामध्ये पोहोचते. प्रौढ माशाचे हृदय सरळ नलिकेऐवजी इंग्रजी ‘एस’च्या आकारासारखे दिसते. प्रारंभीचे दोन कप्पे अधर बाजूस तर पुढील दोन कप्पे आधीच्या कप्प्यांच्या ऊर्ध्व बाजूस असतात. (चतुष्पाद प्राण्यामध्ये अधर महाधमनीच्या दोन शाखा होतात एक फुफ्फुस धमनी आणि दुसरी ऊर्ध्व धमनी.) अस्थिमत्स्यामध्ये महाधमनीशंकूचा आकार लहान असतो. पक्षी आणि सस्तन प्राण्यांच्या ह्र्दयामध्ये शीर कोटर आणि महाधमनी शंकू या भागांचा अभाव सतो. == मानवी हृदय कार्य == हृदय त्याकडे आलेले रक्त आत घेत व बाहेर टाकते. हृदयाकडे [[रक्त]] आणले जाते व हृदय ते बाहेर फेकते. हृदयाला चार कप्पे (वर दोन कणिर्का-Auricles व खाली दोन जवनिका-Ventricles) असतात. उजव्या बाजूला अशुद्ध रक्त असते व डाव्या बाजूला शुद्ध रक्त असते. हृदय हे सतत आकुंचन व प्रसरण पावत असते. त्याचा वेग मिनिटाला ६० ते १०० ठोके असतो. उजव्या बाजूला शरीराकडून आलेले रक्त [[फुफ्फुस|फुफ्फुसाकडे]] पाठवले जाते. फुफ्फुसामध्ये रक्तातील [[कार्बन डायॉक्साइड|कार्बन डायऑक्साईड]] बाहेर फेकला जाउन [[प्राणवायू]] शोषला जातो. हे रक्त हृदयाच्या डाव्या कर्णिकेत आणले जाते. आणि तेथून ते डाव्या जवनिकेतुन शरीरभर पोहोचवले जाते. विविध शरीराची कामे करण्यासाठी [[प्राणवायू]], साखर व इतर [[मूलद्रव्ये]] ही रक्तामार्फत शरीरभर नेली जातात. शरीर लागेल त्याप्रमाणे [[प्राणवायू|ऑक्सिजन]] व इतर पौष्टिक पदार्थ घेते व परत अशुद्ध रक्त हृदयाकडे पोहचवते. रक्त जेव्हा धमन्यातून वाहते तेव्हा धमन्यांचा त्याच्यावर दाब पडतो त्याला [[रक्तदाब]] असे म्हणतात. [[चित्र:Heart diagram blood flow en.svg| कप्पे व रक्तप्रवाहाचे मार्ग| thumb ]] हृदयाला काम करण्यासाठी त्यातील काम करणाऱ्या स्नायूंना [[शर्करा]] व [[प्राणवायू]] या मूलभूत [[ऊर्जा]] निर्माण करणाऱ्या घटकांचा सतत पुरवठा होणे अत्यंत आवश्यक असते. [[शर्करा]] आणि [[प्राणवायू]] हे रक्तातूनच मिळतात आणि ते रक्तवाहिन्यांद्वारे हृदयाच्या सर्व भागांत पोहोचविले जातात. हृदयाच्या स्नायुंना प्रसरन काळात रक्तपुरवठा होत असतो. हृदयाला सतत स्पंदन निर्माण करणाऱ्या एका विद्युतस्त्रोताची आवश्यकता असते. हा विद्युतस्त्रोत [[कर्णिका|कर्णिकेच्या]] [[पेशीभित्ती]]मध्ये असतो. विद्युत स्पंदन हे हृदयाच्या कर्णिकेत तयार होऊन सर्व हृदयभर पसरविले जाते. त्यामुळे हृदयाच्या आकुंचन पावण्याची क्रिया होऊन हृदयाचा पंप काम करू लागतो. त्यासाठी सतत असा विद्युतस्त्रोत आवश्यक असतो. मानवी[[हृदय]] मिनिटाला सरासरी ७२ वेळा आकुंचन प्रसरण पावते. === कप्पे व कार्य === # उजवी कर्णिका # डावी कर्णिका # उजवी जवनिका # डावी जवनिका * हृदयाला चार झडपा (वॉल्व्ह) असतात: *# २ डाव्या बाजूला (मिट्रल आणि एऑर्टिक) *# २ उजव्या बाजूला (पल्मनरी आणि ट्रायकस्पीड), ज्यामुळे रक्त प्रवाह एका दिशेला वाहतो. * कर्णिकांमध्ये धमन्यांमार्फत आणलेले रक्त जाते. कर्णिका व जवनिकांमध्ये झडपा असतात. प्रथम कर्णिका आकुंचन पावतात. त्यामुळे झडपा उघडून रक्त कर्णिकेतून जवनिकेत येते. * आता [[रक्त]] जवनिकेत मध्ये आल्यावर कर्णिका प्रसरण पावते व जवनिका आकुंचन पावते. त्याच वेळा झडपा बंद होवून [[रक्त]] परत मागे फेकले जात नाही व एकाच वेळेला फुफ्फुसाकडे आणि शरीराकडे रक्त पोहोचवले जाते. * यामधले डाव्या बाजूचे दोन कप्पे फुफ्फुसाकडुन ऑक्सिजन घेऊन आलेले रक्त हाताळतात. तर उजव्या बाजूचे दोन कप्पे शरीराला ऑक्सिजन पुरवून आलेले व फुफ्फुसाकडे नेण्यासाठी [[कार्बन डायॉक्साइड|कार्बन डायऑक्साईड]] सोबत आणलेले रक्त सांभाळतात. या प्रक्रियेत बिघाड झाल्यावर [[हृदयविकार|हृदयविकाराला]] सुरुवात होते. हृदयाला रक्तपुरवठा करणाऱ्या तीन प्रमुख रक्तवाहिन्या([http://en.wikipedia.org/wiki/Coronary circulation]) असतात. या धमन्यांमध्ये [[कोलेस्टेरॉल]], [[कॅल्शियम]], रक्तातल्या लघुपेशी, [[पांढऱ्या रक्त पेशी]] काही ठिकाणी जमा होऊन रक्तप्रवाहात अडथळा निर्माण करतात. यालाच [[धमनी काठिण्य]] असे म्हणतात. [[चित्र:Humhrt2.jpg| शरीराबाहेर काढलेले हृदय| thumb ]] == हृदयाचे आजार == * जन्मजात आजार *# जवनिकेच्या पडद्याला असणारे छिद *# कणिर्केच्या पडद्याला असणारे छिद *# हृदयाच्या झडपा आकुंचित असणे. *# हृदय उजव्याबाजुला असणे[http://en.wikipedia.org/wiki/Dextrocardia]. ** जोरजोरात श्वास घेणे , त्वचेवर, ओठांवर, बोटांच्या टोकांवर वा नखांवर निळ्या रंगाची छटा असणे आणि रक्त पुरवठा कमी असणे अशा प्रकारच्या लक्षणांचा समावेश असतो. * हृदयविकार * [[हृदयाघात]] == अधिक वाचन == <br /> == बाह्य दुवे == {{विस्तार}} [[वर्ग:जीवशास्त्र]] [[वर्ग:शरीरशास्त्र]] d3vcrih51hbx2ihziyooggal1hnm132 2 39827 2138960 2001050 2022-07-20T03:08:59Z Khirid Harshad 138639 [[सदस्य:निनाद]] ला असणारे पुनर्निर्देशन हटविले wikitext text/x-wiki [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8/%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A6 माझे निनाद नावाने केले जुने कार्य येथे आहे!] {{माहितीचौकट व्यक्ती | चौकट_रुंदी = | नाव = निनाद | चित्र = | चित्र_आकारमान = | चित्रशीर्षक = | चित्रशीर्षक_पर्याय = | जन्मनाव = | जन्म_दिनांक = | जन्म_स्थान = | मृत्यू_दिनांक = | मृत्यू_स्थान = | मृत्यू_कारण = | कलेवर_सापडलेले_स्थान = | चिरविश्रांतिस्थान = | चिरविश्रांतिस्थान_अक्षांश_रेखांश = | निवासस्थान = | राष्ट्रीयत्व = | टोपणनावे = | वांशिकत्व = | नागरिकत्व = | शिक्षण = | प्रशिक्षणसंस्था = | पेशा = | कारकीर्द_काळ = विकिपीडिया:<br />१ मे, इ.स. २००७ - सद्य | मालक = | प्रसिद्ध_कामे = | मूळ_गाव = | पगार = | निव्वळ_मालमत्ता = | उंची = | वजन = | ख्याती = | पदवी_हुद्दा = | कार्यकाळ = | पूर्ववर्ती = | परवर्ती = | राजकीय_पक्ष = | विरोधक = | संचालकमंडळ = | धर्म = | जोडीदार = | अपत्ये = | वडील = | आई = | नातेवाईक = | पुरस्कार = | स्वाक्षरी = | स्वाक्षरीशीर्षक_पर्याय = | संकेतस्थळ = | तळटिपा = | संकीर्ण = }} ==ओळख== नमस्कार, माझ्या पानावर स्वागत आहे. जमेल तेंव्हा येथे येणे व टंकणे हाच छंद लागला आहे :) माझे लेखन शुद्ध करणार्‍या, वर्गीकरण करणार्‍या व त्यात भर घालणार्‍या सर्वांचा मी ऋणी आहे. आपला, निनाद {{सदस्यचौकट हॉटकॅट}} {{सदस्यचौकट मराठी फायरफॉक्स}} {{५००० संपादने}} {{हिंदुस्तानी संगीताचा रसिक}} {{User mr}} {{UsersSpeak|म|मराठी|'''मराठी'''}} crjev5xkczxvmrnsceldvik3eo7wbss 0 40487 2138869 2138807 2022-07-19T15:55:18Z संतोष गोरे 135680 अनावश्यक आणि पुनरावृत्ती झालेला मजकूर वगळला wikitext text/x-wiki '''एकत्र कुटुंब पद्धती'''मध्ये एकाहून जास्त पिढ्या किंवा एकाच पिढीतील अनेक भावंडे एकाच घरात राहतात. [[भारत|भारतात]] ग्रामीण भागात ही पद्धत प्रचलित असली तरी नागरी भागातून ही पद्धत आता हळूहळू नाहीशी होत आहे. [[हिंदू]] समाजातील एक वैशिष्ट्यपूर्ण संस्था. '''हिंदूमध्ये एकत्र [[कुटुंब]] हे केवळ जास्त पिढ्यांचेच असते''' किंवा जास्त काळपर्यंत अस्तित्वात असते असे नसून, अशा कुटुंबास एक विधिमान्य दर्जा व त्यांच्या घटकांस काही वैशिष्ट्यपूर्ण अधिकार प्राप्त झालेले आहेत. शहरातील फ्लॅट संस्कृतीप्रमाणेच ग्रामीण भागातून एकत्रित कुटुंब पद्धती कालबाह्य होत असून बरेच जण स्वतंत्र राहणे पसंत करीत असल्याचे चित्र सध्या दिसत आहे. ग्रामीण भागात प्राचीन काळापासून मोठ्या कुटुंबातील सर्वजण एकत्र गुण्यागोविंदाने राहत असत. कुटुंबाचा कारभार हा त्या कुटुंबातील जेष्ठ व्यक्ती कारभारी म्हणून बघत असे. हा कारभारी होण्याचा मान मोठ्या बंधूला असे. सर्वांच्या एकीच्या बळामुळे विहीर खोदणे, जमीन खरेदी करणे, लग्नकार्य व्यवस्थित पार पाडणे असे मोठे व्यवहार सहज पार पाडले जात. त्याचबरोबर शेती व्यवसाय करणाऱ्या शेतकऱ्यांना घरच्या घरी शेतात काम करणारी मंडळी असल्याने मजुर लावण्याची गरज नसे. त्यामुळे मजुरी खर्चाची मोठ्या प्रमाणावर बचत होत असे. त्याचबरोबर मोठ्या कुटुंबाचा गावात धाक असे. मात्र पुढे कालांतराने एकत्रित कुटुंब पद्धतीत अनेक अडचणी निर्माण होऊ लागल्या. एकत्रित कुटुंब पद्धतीत अल्पशा कारणास्तव घरातील तंटे निर्माण होऊ लागले. आणि शासनाच्या धोरणानुसार ' छोटे कुटुंब सुखी कुटुंब ' म्हणून सदस्य वेगळ्या चुली मांडू लागले. जमिनीचे तुकडे करून शेतकरी अल्पभूधारक झाले. लग्नकार्य संकट वाटू लागले. त्यामुळे ग्रामीण भागातील शेतकरी कर्जबाजारी होत असल्याचे चित्र आहे. ग्रामीण भागातील शेतकरी आपल्या शेतात जाऊन राहू लागल्याने गावे ओस पडत आहेत. हिंदूमध्ये एकत्र कुटुंबास एक विधिमान्य दर्जा व त्यांच्या घटकांस काही वैशिष्ट्यपूर्ण अधिकार प्राप्त झालेले आहेत. घराण्याचा अस्तित्वात असलेला समान पुरुष पूर्वज, त्याची कुठल्याही श्रेणीपर्यंत असणारी पुरुषानुवर्ती पुरुषसंतती व ह्या सर्वांच्या पतन्या, विधवा व अविवाहित मुली या सर्वांचे मिळून एक एकत्र हिंदू कुटुंब होते. याप्रमाणे हिंदू कुटुंब हा कायद्याने नसून रक्ताने जोडलेला वरील मर्यादेत बसणारा एकगोत्री आप्तवर्ग होय. सामान्यत: हिंदू कुटुंब हे एकत्र कुटुंबच आहे,अशी कायद्याची धारणा आहे व विभाजनाचा प्रत्यक्ष पुरावा दाखविल्याखेरीज या धारणेचे खंडन होत नाही. सामायिक रहिवास, सामायिक देवता, सामायिक भोजन व सामायिक मालमत्ता ही सर्वसाधारणपणे एकत्र कुटुंबाची लक्षणे आहेत. परंतु सामायिक मालमत्ता हे मात्र एकत्र कुटुंबाच्या अस्तित्वाचे अपरिहार्य लक्षण नव्हे. त्यामुळे सामायिक मालमत्तेशिवायही एकत्र कुटुंब अस्तित्वात असू शकते. घराण्याचा अस्तित्वात असलेला समान पुरुष पूर्वज, त्याची कुठल्याही श्रेणीपर्यंत असणारी पुरुषानुवर्ती पुरुषसंतती व ह्या सर्वांच्या पात्न्या, [[विधवा]] व अविवाहित मुली या सर्वांचे मिळून एक एकत्र हिंदू कुटुंब होते. याप्रमाणे हिंदू कुटुंबहाकायद्याने नसून रक्ताने जोडलेला वरील मर्यादेत बसणारा एकगोत्री आप्तवर्ग होय. सामान्यत: हिंदू कुटुंब हे एकत्र कुटुंबच आहे, अशी कायद्याची धारणा आहे व विभाजनाचा प्रत्यक्ष पुरावा दाखविल्याखेरीज या धारणेचे खंडन होत नाही. सामायिक रहिवास, सामायिक देवता, सामायिक भोजन व सामायिक मालमत्ता ही सर्वसाधारणपणे एकत्र कुटुंबाची लक्षणे आहेत. परंतु सामायिक मालमत्ता हे मात्र एकत्र कुटुंबाच्या अस्तित्वाचे अपरिहार्य लक्षण नव्हे. त्यामुळे सामायिक मालमत्तेशिवायही एकत्र कुटुंब अस्तित्वात असू शकते. कायद्याच्या क्षेत्रात एकत्र कुटुंबाला तदंतर्गत असणाऱ्या सहदायादवर्गामुळे विशेष महत्त्व प्राप्त झाले आहे. हासहदायादवर्ग मात्र केवळ रक्ताच्या नात्यामुळे निर्माण न होता, एखाद्या नातेवाईकाच्या एका विषिष्ट प्रकारच्या संपत्तीशी उत्तराधिकारामुळे एकसमयावच्छेदेकरून निगडित होणाऱ्या गटामध्ये विधिचालनानुसार निर्माण होतो. प्रत्येक हिंदूची वडिलार्जित व स्वार्जि किंवा स्वकष्टार्जित अशी दोन प्रकारची संपत्ती असू शकते. [[वडील|पिता]], पितामह किंवा प्रपितामह यांपासून पुत्र, पौत्र किंवा प्रपौत्र यास वारसाहक्काने मिळालेल्या संपत्तीस ‘वडिलार्जित’ असे नामाभिधान आहे. अन्य कुठल्याही व्यक्तीकडून वा कुठल्याही मार्गाने मिळवलेली संपत्ती ही सर्वसाधारणपणे स्वार्जित म्हणून गणली जाते. अर्थात पित्याची स्वार्जित संपत्ती ही वारसाहक्काने [[पुत्र|पुत्रा]]<nowiki/>च्या हाती पडल्यास ती पुत्राचे हाती वडिलार्जित संपत्ती बनते. या संपत्तीच्या अवस्थांतूनच सहदायादवर्ग जन्मास येतो. परंतु मिताक्षरा व दायभाग असे हिंदू कायद्याचे दोन पंय असून त्यांच्याप्रमाणे अशा सहदायादवर्गाची व्याख्या व व्याप्ती वेगवेगळी असते. मिताक्षरापंथानुसार पुत्राला जन्मतःच पित्याच्या दोन्ही प्रकारच्या संपत्तीत मालकी हक्क मिळत असला, तरी न्यायनिर्णित विधीप्रमाणे मिताक्षरापंथीय पुत्राला पित्याच्या स्वार्जित संपत्तीमध्ये जन्मसिद्ध हक्क मिळत नाही फक्त वडिलार्जितामध्येच मिळतो, असे ठरले गेले आहे. त्यामुळे उपर्युक्त उदाहरणामध्ये पित्याच्या स्वार्जितांचे वारसाहक्काने पुत्राच्या वडिलार्जितामध्ये रूपांतर झाल्याबरोबर, अशा पुत्राचे स्वतःचे पुत्र, पौत्र व प्रपौत्र हे त्या संपत्तीमध्ये जन्मसिद्ध हक्क मिळवतात व या सर्वांचा एक सहदायादवर्ग निर्माण होतो. अशा रीतीने सहदायादवर्गात फक्त पुरुषच असतात व एकावेळी एकंदरीत फक्त चार पिढ्यांचेच पुरुष त्यामध्ये मोडतात. अर्थात उपर्युक्त मूळ पुरुष निवर्तल्यावर त्याच्या पुढील चार पिढ्यांचे पुरुष सहदायादवर्गाचे सभासद होतात. हा सहदायादवर्ग विभाजन होईपर्यंत पिढ्यान्पिढ्या चालू शकतो. परंतु दायभाग पंथाप्रमाणे सहदायादवर्ग हा चार पिढ्यांचाच असला, तरी दायभागानुसार पुत्राला पित्याच्या कुठल्याही संपत्तीमध्ये जन्मसिद्ध अधिकार नसल्यामुळे व पित्याची दोन्ही प्रकारची संपत्ती पुत्राला पित्याच्या मरणानंतरच मिळत असल्यामुळे सदरहू सहदायादवर्गामध्ये पिता असेपर्यंत पुत्राचा अंतर्भाव होऊ शकत नाही. त्यामुळे दायभागपंथीय सहदायादवर्ग हा भिन्नशाखीय वंशजाचीचा बनलेला असतो. उदा., उपर्युक्त वडिलार्जित संपत्ती मिळवणाऱ्या पुत्राबरोबर त्याचे बंधू, मृत बंधूंचे पुत्र, मृत बंधूंच्या मृत पुत्रांचे पुत्र इ. भिन्नशाखीय पुरुष वंशज त्यांच्या सहदायादवर्गामध्ये समाविष्ट होतात. हे सर्व पूर्वीपासून एकत्र कुटुंबाचे घटक असतातच परंतुत्यांच्याव्यतिरिक्त एकत्र कुटुंबामध्ये स्त्रिया व चार पिढ्यांनंतरची पुरुष संतती यांचाही समावेश होऊ शकतो. याप्रमाणे एकत्र कुटुंब व सहदायादवर्ग यामध्ये थोडा फरक असला, तरी वरील रीतीने प्राप्त झालेली सहदायादवर्गाची संपत्ती म्हणजेच तत्संबंधी एकत्र कुटुंबाची सामायिक संपत्ती हे समीकरण विधिमान्य झालेले आहे. हा बाह्यतः विरोधाभास वाटला, तरी अशा सहदाय संपत्तीवर सहदायादवर्गाचा मालकीहक्क असतो व त्या वर्गामध्ये न मोडणाऱ्या एकत्र कुटुंबाच्या इतर घटकांचे अशा संपत्तीमध्ये निर्वाहादी उपयोगासाठी लाभप्रद्र हितसंबंध असतात, असे त्याचे स्पष्टीकरण आहे. दायभाग पंथ [[बंगाल]]<nowiki/>मध्ये रूढ असून मिताक्षरा पंथ हा भारतात इतरत्र रूढ आहे. मिताक्षरा सहदायाची काही खास लक्षणे आहेत. सहदायादवर्गाच्या चार पिढ्यांच्या मर्यादेपर्यंत जन्माला येणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीस जन्मसिद्ध हक्क मिळतो व त्या वर्गापैकी कुठलीही व्यक्ती मृत झाल्यास तिचा सामायिक मालमत्तेमधील हक्क तिच्या वारसांकडे न जाता उत्तरजीवित्वाच्या तत्त्वानुसार उर्वरित सहदायादांकडे अनुक्रमित होतो. सहदायादवर्गापैंकी सर्वांची सहदायादावर सारखीच मालकी असल्यामुळे व नवीन सहदायाद जन्मास आल्यास इतरांचा वैयक्तिक मालकीहक्क कमी होणे आणि एखादा सहदायाद मृत झाल्यास इतरांचा मालकीहक्क त्या प्रमाणात वाढणे क्रमप्राप्तअसल्यामुळे, विभागणी होईपर्यंत कुठल्याही विशिष्ट सहदायादाला सहदायाच्या कुठल्याही विशिष्ट भागांवर आपला खास वैयक्तिक हक्क सांगता येत नाही व तोपर्यंत त्याच्या वैयक्तिक अविभक्त हितसंबंधाची व्याप्ती बदलती व अतिरिक्त स्वरूपाची असते. परंतु दायभाग पंथाने जन्मसिद्ध हक्क व उत्तरजीवित्व ही दोन्ही तत्त्वे झिडकारलेली असल्याकारणाने दायभागपंथीय सहदायादाच्या अविभक्त हितसंबंधांचे स्वरूप किंवा सहदायामधील त्याचा हिस्सा प्रथमापासूनच निश्चित स्वरूपाचा असतो व त्याच्या मृत्यूनंतर तो त्याच्या विधवा, मुलगा आदी वारसांकडे वारसा हक्काने अनुक्रमित होतो. यावरून एकत्र किंवा अविभक्त असतानासुद्धा दायभागपंथीय सहदायादाचे अविभक्त हितसंबंध हे विभक्तसदृश असतात, असे आढळून येईल. त्याचप्रमाणे काहीखास अपवाद वगळल्यास मिताक्षरापंथीय सहदायादास आपला सहदायामधील अविभक्त हितसंबंध हस्तांतरित करता येत नाही, तर दायभागपंथीय सहदायादाच्या हितसंबंधाचे स्वरूप म्हणजेच त्याचा सहदायातील हिस्सा प्रथमपासून निश्चित असल्यामुळे त्याचे त्याला सुलभतेने हस्तांतरण करता येते. सहदायादांची सहदाय मालमत्ता म्हणजेच एकत्र किंवा अविभक्त कुटुंबाची सामायिक मिळकत. ही नाना प्रकारची असू शकते व तिच्यामध्ये वडिलार्जित संपत्ती, एखाद्या सहदायादाने सामायिक संपत्तीमध्ये संमिश्रित केलेली त्याची वैयक्तिक स्वार्जित संपत्ती तसेच सहदायादांनी वडिलार्जित संपत्तीच्या मदतीने व सामायिक प्रयत्नांनी मिळवलेली संपत्ती या सर्वांचा समावेश होऊ शकतो. अविभक्त असेपर्यंत सहदायाच्याबाबतीत सर्व सहदायादांना उपभोगाचा सारखाच हक्क असतो. सहदायातून आपल्या निर्वाहाची व्यवस्था करून घेणे व सर्व सहदायावर ताबा असणे, हे प्रत्येक सहदायादाचे महत्त्वाचे आहेत. सहदायादवर्गामध्ये प्रथमत: समान पूर्वज व त्यांच्या मृत्यूनंतर उर्वरितांमधील सर्वसाधारणत: जेष्ठ पुरुष हाकर्ता म्हणून समजला जातो. या कर्त्यास इतर सहदायादांचे सर्वसामान्य अधिकार असतातच. त्याशिवाय सामायिक मालमत्तेची व्यवस्था पाहणे, कुटुंबाचे उत्पन्न स्वमतानुसारकुटुंबाच्या गरजांसाठी खर्च करणे, एकत्र कुटुंबाचे वादामध्ये वादी वा प्रतिवादी या नात्याने भाग घेणे, संविदेत सहभागी होणे, अशा कुटुंबाचा सामायिक धंदा चालवणे व त्यासाठी प्रसंगविशेषी कर्ज उभारणे इ. अनेक हक्क त्याला कर्ता या नात्याने प्राप्तहोतात. परंतु विशेष म्हणजे विधिमान्य गरजेसाठी किंवा सहदायलाभासाठी कर्त्याला इतर सहदायादांच्या संमतीशिवाय किंवा त्यांच्या मनाविरुद्धसुद्धा मालमत्तेचे किंवा तिच्या विशिष्ट भागाचे हस्तांतरण करण्याचा आहे. असे सबळ कारण नसताना त्याने केलेले हस्तांतरण शून्यनीय असते व त्यास इतर सहदायादांपैकी कोणीही आक्षेप घेतल्यास कोर्ट ते रद्दबातल करतो. एकत्र कुटुंबाच्या सामायिक मालमत्तेचे स्वार्जित संपत्तीमध्ये रूपांतर करण्याचा एक सर्वसाधारण मार्ग म्हणजे विभाजन. विभाजन हे दरडोई तत्त्वावर नसून दरशाखा तत्त्वानुसार होते. हिस्सेदार समदायादास पुत्रपौत्रादी असल्यास पुन्हा त्यांच्याबरोबर विभागणी होईपर्यंत त्यांच्या हातातील हिस्सा हा त्याच्या पुत्रापौत्रदिकांच्या बाबतीत सामायिकच राहतो. त्याचप्रमाणे अविवाहित किंवा निपुत्रिक असणाऱ्या हिस्सेदाराचा हिस्सा हातात्पुरता स्वार्जितासारखा हस्तांतरणीय असला, तरी त्याचे मूळचे स्वरूप वडिलार्जित असल्यामुळे सदरहू दायादास पुढे पुत्र झाल्यास किंवा त्याने पुत्र [[दत्तकपुत्र|दत्तक]] घेतल्यास सदरहू पुत्राच्या जन्मसिद्ध अधिकारामुळे पुन्हा पितापुत्रांमध्ये सहदायादवर्ग निर्माण होतो व उपरोक्त हिस्सा सामायिक मालमत्ता बनते. विभाजनामध्ये सर्व सहदायाबादांना हिस्सा मिळतोच. त्याशिवाय विभाजन पितापुत्रांमध्ये असल्यास पित्याची पत्नी, केवळ पुत्रांमध्ये असल्यास त्यांची [[विधवा|विधवा माता]] व पुत्रपौत्रांमध्ये असल्यास त्यांची विधवा आजी ह्या स्त्रियांनासुद्धा खास अपवाद म्हणून हिस्सा मिळतो. त्याशिवाय १९३७चा ‘हिंदू संपत्तिविषयक हक्क’ या अधिनियमान्वये एखादा मिताक्षरा सहदायाद मृत झाल्यास त्याचे सामायिक मालमत्तेमधील अविभक्त हितसंबंध वारसाहक्काने त्याच्या विधवेस मिळण्याची तरतूद केली आहे व तिला तत्संबंधी विभाजन मागण्याचाही हक्क देण्यात आला आहे. मिताक्षरा सहदायादवर्गास लागू असलेल्या उत्तरजीवित्वाच्या अनुक्रमणपद्धतीस सांविधिक कायद्याने दिलेला हा पहिलाच व मोठा धक्का होय. एकत्र कुटुंब पद्धत १९५६ च्या हिंदु-उत्तराधिकार अधिनियमाने बाह्यतः जरी नष्ट केलेली नसली, तरी अस्तित्वात असलेल्या सहदायादवर्गाचे क्रमशः परंतु निश्चितपणे विघटन होण्याची व नवीन सहदायादवर्ग उत्पन्न होण्यास प्रतिबंध करण्याची भरपूर तरतूद त्यातील कलम ६ व कलम १९ (ब) या अन्वये करण्यात आली आहे. त्याचप्रमाणे तिसाव्या कलमान्वये आपल्या अविभक्त हितसंबंधांची मृत्युपत्रान्वये विल्हेवाट लावण्याचा अधिकार सहदायादास देण्यात आला आहे. त्यामुळे येत्या चाळीस-पन्नास वर्षात एकत्र कुटुंबपद्धती ही कायद्याच्या उपाययोजनेमुळे पार नष्ट होईल, असे अनेकांचे मत आहे, सामायिक जमीन कसणे हाकुटुंबाच्या उत्पन्नाचा एकमेव मार्ग राहिला नसल्यामुळे व त्याला नोकरी, धंदा इ. व्यक्तिगत पर्याय उपलब्ध झाल्यामुळे तसेच औद्योगिकीकरण, [[लोकसंख्या|लोकसंख्ये]]<nowiki/>चे नागरीकरण, सामाजिक परिवर्तन इ. कारणांमुळे एकत्र हिंदू कुटुंब हे दिवसेंदिवस आईबाष व अज्ञान मुले एवढ्यांपुरते संकुचित होत आहे व काहीअंशी लयाला जाऊ पहात आहे, ही गोष्ट खरी आहे. परंतु सगोत्र बंधूंना एकमेकांविषयी विलक्षण ओढ अजूनहीवाटते, ही गोष्ट तितकीच खरी आहे. त्याशिवाय १९६१ च्या आयकर अधिनियमान्वये व्यक्तिगत उत्पन्नापेक्षा अविभक्त हिंदू कुटुंबास आयकरांतून जास्त सूट मिळत असल्यामुळे, तसेच धंदा करताना परक्या लोकांबरोबर भागीदारी करण्यापेक्षा आपापसात एकत्र कुटुंब या नात्याने धंदा करणे जास्त चांगले आहे, असे अनेक धनिक पितापुत्रांना आढळून आल्यामुळे हिंदू समाजामध्ये विशेषतः व्यापारी वर्गामध्ये, एकत्र कुटुंबपद्धतीला चिकटून राहण्याची, एवढेच नव्हे, तर संमिश्रणाच्या मार्गाने नवनवीन सहदायादवर्ग निर्माण करण्याची प्रवृत्ती दिसून येत आहे. त्यामुळे एकत्र कुटुंबाच्या भवितव्याविषयी निश्चित अंदाज वर्तवणे कठीणच आहे. [[वर्ग:कुटुंबनियोजन]] [[वर्ग:महिला संपादनेथॉन २०२१ लेख]] [[वर्ग:कुटुंब]] cl3k9qn58vqhcok1unno42f7cqyd87i 2138870 2138869 2022-07-19T15:56:31Z संतोष गोरे 135680 नवीन वर्ग घातला - [[WP:HC|हॉटकॅट]] वापरले wikitext text/x-wiki '''एकत्र कुटुंब पद्धती'''मध्ये एकाहून जास्त पिढ्या किंवा एकाच पिढीतील अनेक भावंडे एकाच घरात राहतात. [[भारत|भारतात]] ग्रामीण भागात ही पद्धत प्रचलित असली तरी नागरी भागातून ही पद्धत आता हळूहळू नाहीशी होत आहे. [[हिंदू]] समाजातील एक वैशिष्ट्यपूर्ण संस्था. '''हिंदूमध्ये एकत्र [[कुटुंब]] हे केवळ जास्त पिढ्यांचेच असते''' किंवा जास्त काळपर्यंत अस्तित्वात असते असे नसून, अशा कुटुंबास एक विधिमान्य दर्जा व त्यांच्या घटकांस काही वैशिष्ट्यपूर्ण अधिकार प्राप्त झालेले आहेत. शहरातील फ्लॅट संस्कृतीप्रमाणेच ग्रामीण भागातून एकत्रित कुटुंब पद्धती कालबाह्य होत असून बरेच जण स्वतंत्र राहणे पसंत करीत असल्याचे चित्र सध्या दिसत आहे. ग्रामीण भागात प्राचीन काळापासून मोठ्या कुटुंबातील सर्वजण एकत्र गुण्यागोविंदाने राहत असत. कुटुंबाचा कारभार हा त्या कुटुंबातील जेष्ठ व्यक्ती कारभारी म्हणून बघत असे. हा कारभारी होण्याचा मान मोठ्या बंधूला असे. सर्वांच्या एकीच्या बळामुळे विहीर खोदणे, जमीन खरेदी करणे, लग्नकार्य व्यवस्थित पार पाडणे असे मोठे व्यवहार सहज पार पाडले जात. त्याचबरोबर शेती व्यवसाय करणाऱ्या शेतकऱ्यांना घरच्या घरी शेतात काम करणारी मंडळी असल्याने मजुर लावण्याची गरज नसे. त्यामुळे मजुरी खर्चाची मोठ्या प्रमाणावर बचत होत असे. त्याचबरोबर मोठ्या कुटुंबाचा गावात धाक असे. मात्र पुढे कालांतराने एकत्रित कुटुंब पद्धतीत अनेक अडचणी निर्माण होऊ लागल्या. एकत्रित कुटुंब पद्धतीत अल्पशा कारणास्तव घरातील तंटे निर्माण होऊ लागले. आणि शासनाच्या धोरणानुसार ' छोटे कुटुंब सुखी कुटुंब ' म्हणून सदस्य वेगळ्या चुली मांडू लागले. जमिनीचे तुकडे करून शेतकरी अल्पभूधारक झाले. लग्नकार्य संकट वाटू लागले. त्यामुळे ग्रामीण भागातील शेतकरी कर्जबाजारी होत असल्याचे चित्र आहे. ग्रामीण भागातील शेतकरी आपल्या शेतात जाऊन राहू लागल्याने गावे ओस पडत आहेत. हिंदूमध्ये एकत्र कुटुंबास एक विधिमान्य दर्जा व त्यांच्या घटकांस काही वैशिष्ट्यपूर्ण अधिकार प्राप्त झालेले आहेत. घराण्याचा अस्तित्वात असलेला समान पुरुष पूर्वज, त्याची कुठल्याही श्रेणीपर्यंत असणारी पुरुषानुवर्ती पुरुषसंतती व ह्या सर्वांच्या पतन्या, विधवा व अविवाहित मुली या सर्वांचे मिळून एक एकत्र हिंदू कुटुंब होते. याप्रमाणे हिंदू कुटुंब हा कायद्याने नसून रक्ताने जोडलेला वरील मर्यादेत बसणारा एकगोत्री आप्तवर्ग होय. सामान्यत: हिंदू कुटुंब हे एकत्र कुटुंबच आहे,अशी कायद्याची धारणा आहे व विभाजनाचा प्रत्यक्ष पुरावा दाखविल्याखेरीज या धारणेचे खंडन होत नाही. सामायिक रहिवास, सामायिक देवता, सामायिक भोजन व सामायिक मालमत्ता ही सर्वसाधारणपणे एकत्र कुटुंबाची लक्षणे आहेत. परंतु सामायिक मालमत्ता हे मात्र एकत्र कुटुंबाच्या अस्तित्वाचे अपरिहार्य लक्षण नव्हे. त्यामुळे सामायिक मालमत्तेशिवायही एकत्र कुटुंब अस्तित्वात असू शकते. घराण्याचा अस्तित्वात असलेला समान पुरुष पूर्वज, त्याची कुठल्याही श्रेणीपर्यंत असणारी पुरुषानुवर्ती पुरुषसंतती व ह्या सर्वांच्या पात्न्या, [[विधवा]] व अविवाहित मुली या सर्वांचे मिळून एक एकत्र हिंदू कुटुंब होते. याप्रमाणे हिंदू कुटुंबहाकायद्याने नसून रक्ताने जोडलेला वरील मर्यादेत बसणारा एकगोत्री आप्तवर्ग होय. सामान्यत: हिंदू कुटुंब हे एकत्र कुटुंबच आहे, अशी कायद्याची धारणा आहे व विभाजनाचा प्रत्यक्ष पुरावा दाखविल्याखेरीज या धारणेचे खंडन होत नाही. सामायिक रहिवास, सामायिक देवता, सामायिक भोजन व सामायिक मालमत्ता ही सर्वसाधारणपणे एकत्र कुटुंबाची लक्षणे आहेत. परंतु सामायिक मालमत्ता हे मात्र एकत्र कुटुंबाच्या अस्तित्वाचे अपरिहार्य लक्षण नव्हे. त्यामुळे सामायिक मालमत्तेशिवायही एकत्र कुटुंब अस्तित्वात असू शकते. कायद्याच्या क्षेत्रात एकत्र कुटुंबाला तदंतर्गत असणाऱ्या सहदायादवर्गामुळे विशेष महत्त्व प्राप्त झाले आहे. हासहदायादवर्ग मात्र केवळ रक्ताच्या नात्यामुळे निर्माण न होता, एखाद्या नातेवाईकाच्या एका विषिष्ट प्रकारच्या संपत्तीशी उत्तराधिकारामुळे एकसमयावच्छेदेकरून निगडित होणाऱ्या गटामध्ये विधिचालनानुसार निर्माण होतो. प्रत्येक हिंदूची वडिलार्जित व स्वार्जि किंवा स्वकष्टार्जित अशी दोन प्रकारची संपत्ती असू शकते. [[वडील|पिता]], पितामह किंवा प्रपितामह यांपासून पुत्र, पौत्र किंवा प्रपौत्र यास वारसाहक्काने मिळालेल्या संपत्तीस ‘वडिलार्जित’ असे नामाभिधान आहे. अन्य कुठल्याही व्यक्तीकडून वा कुठल्याही मार्गाने मिळवलेली संपत्ती ही सर्वसाधारणपणे स्वार्जित म्हणून गणली जाते. अर्थात पित्याची स्वार्जित संपत्ती ही वारसाहक्काने [[पुत्र|पुत्रा]]<nowiki/>च्या हाती पडल्यास ती पुत्राचे हाती वडिलार्जित संपत्ती बनते. या संपत्तीच्या अवस्थांतूनच सहदायादवर्ग जन्मास येतो. परंतु मिताक्षरा व दायभाग असे हिंदू कायद्याचे दोन पंय असून त्यांच्याप्रमाणे अशा सहदायादवर्गाची व्याख्या व व्याप्ती वेगवेगळी असते. मिताक्षरापंथानुसार पुत्राला जन्मतःच पित्याच्या दोन्ही प्रकारच्या संपत्तीत मालकी हक्क मिळत असला, तरी न्यायनिर्णित विधीप्रमाणे मिताक्षरापंथीय पुत्राला पित्याच्या स्वार्जित संपत्तीमध्ये जन्मसिद्ध हक्क मिळत नाही फक्त वडिलार्जितामध्येच मिळतो, असे ठरले गेले आहे. त्यामुळे उपर्युक्त उदाहरणामध्ये पित्याच्या स्वार्जितांचे वारसाहक्काने पुत्राच्या वडिलार्जितामध्ये रूपांतर झाल्याबरोबर, अशा पुत्राचे स्वतःचे पुत्र, पौत्र व प्रपौत्र हे त्या संपत्तीमध्ये जन्मसिद्ध हक्क मिळवतात व या सर्वांचा एक सहदायादवर्ग निर्माण होतो. अशा रीतीने सहदायादवर्गात फक्त पुरुषच असतात व एकावेळी एकंदरीत फक्त चार पिढ्यांचेच पुरुष त्यामध्ये मोडतात. अर्थात उपर्युक्त मूळ पुरुष निवर्तल्यावर त्याच्या पुढील चार पिढ्यांचे पुरुष सहदायादवर्गाचे सभासद होतात. हा सहदायादवर्ग विभाजन होईपर्यंत पिढ्यान्पिढ्या चालू शकतो. परंतु दायभाग पंथाप्रमाणे सहदायादवर्ग हा चार पिढ्यांचाच असला, तरी दायभागानुसार पुत्राला पित्याच्या कुठल्याही संपत्तीमध्ये जन्मसिद्ध अधिकार नसल्यामुळे व पित्याची दोन्ही प्रकारची संपत्ती पुत्राला पित्याच्या मरणानंतरच मिळत असल्यामुळे सदरहू सहदायादवर्गामध्ये पिता असेपर्यंत पुत्राचा अंतर्भाव होऊ शकत नाही. त्यामुळे दायभागपंथीय सहदायादवर्ग हा भिन्नशाखीय वंशजाचीचा बनलेला असतो. उदा., उपर्युक्त वडिलार्जित संपत्ती मिळवणाऱ्या पुत्राबरोबर त्याचे बंधू, मृत बंधूंचे पुत्र, मृत बंधूंच्या मृत पुत्रांचे पुत्र इ. भिन्नशाखीय पुरुष वंशज त्यांच्या सहदायादवर्गामध्ये समाविष्ट होतात. हे सर्व पूर्वीपासून एकत्र कुटुंबाचे घटक असतातच परंतुत्यांच्याव्यतिरिक्त एकत्र कुटुंबामध्ये स्त्रिया व चार पिढ्यांनंतरची पुरुष संतती यांचाही समावेश होऊ शकतो. याप्रमाणे एकत्र कुटुंब व सहदायादवर्ग यामध्ये थोडा फरक असला, तरी वरील रीतीने प्राप्त झालेली सहदायादवर्गाची संपत्ती म्हणजेच तत्संबंधी एकत्र कुटुंबाची सामायिक संपत्ती हे समीकरण विधिमान्य झालेले आहे. हा बाह्यतः विरोधाभास वाटला, तरी अशा सहदाय संपत्तीवर सहदायादवर्गाचा मालकीहक्क असतो व त्या वर्गामध्ये न मोडणाऱ्या एकत्र कुटुंबाच्या इतर घटकांचे अशा संपत्तीमध्ये निर्वाहादी उपयोगासाठी लाभप्रद्र हितसंबंध असतात, असे त्याचे स्पष्टीकरण आहे. दायभाग पंथ [[बंगाल]]<nowiki/>मध्ये रूढ असून मिताक्षरा पंथ हा भारतात इतरत्र रूढ आहे. मिताक्षरा सहदायाची काही खास लक्षणे आहेत. सहदायादवर्गाच्या चार पिढ्यांच्या मर्यादेपर्यंत जन्माला येणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीस जन्मसिद्ध हक्क मिळतो व त्या वर्गापैकी कुठलीही व्यक्ती मृत झाल्यास तिचा सामायिक मालमत्तेमधील हक्क तिच्या वारसांकडे न जाता उत्तरजीवित्वाच्या तत्त्वानुसार उर्वरित सहदायादांकडे अनुक्रमित होतो. सहदायादवर्गापैंकी सर्वांची सहदायादावर सारखीच मालकी असल्यामुळे व नवीन सहदायाद जन्मास आल्यास इतरांचा वैयक्तिक मालकीहक्क कमी होणे आणि एखादा सहदायाद मृत झाल्यास इतरांचा मालकीहक्क त्या प्रमाणात वाढणे क्रमप्राप्तअसल्यामुळे, विभागणी होईपर्यंत कुठल्याही विशिष्ट सहदायादाला सहदायाच्या कुठल्याही विशिष्ट भागांवर आपला खास वैयक्तिक हक्क सांगता येत नाही व तोपर्यंत त्याच्या वैयक्तिक अविभक्त हितसंबंधाची व्याप्ती बदलती व अतिरिक्त स्वरूपाची असते. परंतु दायभाग पंथाने जन्मसिद्ध हक्क व उत्तरजीवित्व ही दोन्ही तत्त्वे झिडकारलेली असल्याकारणाने दायभागपंथीय सहदायादाच्या अविभक्त हितसंबंधांचे स्वरूप किंवा सहदायामधील त्याचा हिस्सा प्रथमापासूनच निश्चित स्वरूपाचा असतो व त्याच्या मृत्यूनंतर तो त्याच्या विधवा, मुलगा आदी वारसांकडे वारसा हक्काने अनुक्रमित होतो. यावरून एकत्र किंवा अविभक्त असतानासुद्धा दायभागपंथीय सहदायादाचे अविभक्त हितसंबंध हे विभक्तसदृश असतात, असे आढळून येईल. त्याचप्रमाणे काहीखास अपवाद वगळल्यास मिताक्षरापंथीय सहदायादास आपला सहदायामधील अविभक्त हितसंबंध हस्तांतरित करता येत नाही, तर दायभागपंथीय सहदायादाच्या हितसंबंधाचे स्वरूप म्हणजेच त्याचा सहदायातील हिस्सा प्रथमपासून निश्चित असल्यामुळे त्याचे त्याला सुलभतेने हस्तांतरण करता येते. सहदायादांची सहदाय मालमत्ता म्हणजेच एकत्र किंवा अविभक्त कुटुंबाची सामायिक मिळकत. ही नाना प्रकारची असू शकते व तिच्यामध्ये वडिलार्जित संपत्ती, एखाद्या सहदायादाने सामायिक संपत्तीमध्ये संमिश्रित केलेली त्याची वैयक्तिक स्वार्जित संपत्ती तसेच सहदायादांनी वडिलार्जित संपत्तीच्या मदतीने व सामायिक प्रयत्नांनी मिळवलेली संपत्ती या सर्वांचा समावेश होऊ शकतो. अविभक्त असेपर्यंत सहदायाच्याबाबतीत सर्व सहदायादांना उपभोगाचा सारखाच हक्क असतो. सहदायातून आपल्या निर्वाहाची व्यवस्था करून घेणे व सर्व सहदायावर ताबा असणे, हे प्रत्येक सहदायादाचे महत्त्वाचे आहेत. सहदायादवर्गामध्ये प्रथमत: समान पूर्वज व त्यांच्या मृत्यूनंतर उर्वरितांमधील सर्वसाधारणत: जेष्ठ पुरुष हाकर्ता म्हणून समजला जातो. या कर्त्यास इतर सहदायादांचे सर्वसामान्य अधिकार असतातच. त्याशिवाय सामायिक मालमत्तेची व्यवस्था पाहणे, कुटुंबाचे उत्पन्न स्वमतानुसारकुटुंबाच्या गरजांसाठी खर्च करणे, एकत्र कुटुंबाचे वादामध्ये वादी वा प्रतिवादी या नात्याने भाग घेणे, संविदेत सहभागी होणे, अशा कुटुंबाचा सामायिक धंदा चालवणे व त्यासाठी प्रसंगविशेषी कर्ज उभारणे इ. अनेक हक्क त्याला कर्ता या नात्याने प्राप्तहोतात. परंतु विशेष म्हणजे विधिमान्य गरजेसाठी किंवा सहदायलाभासाठी कर्त्याला इतर सहदायादांच्या संमतीशिवाय किंवा त्यांच्या मनाविरुद्धसुद्धा मालमत्तेचे किंवा तिच्या विशिष्ट भागाचे हस्तांतरण करण्याचा आहे. असे सबळ कारण नसताना त्याने केलेले हस्तांतरण शून्यनीय असते व त्यास इतर सहदायादांपैकी कोणीही आक्षेप घेतल्यास कोर्ट ते रद्दबातल करतो. एकत्र कुटुंबाच्या सामायिक मालमत्तेचे स्वार्जित संपत्तीमध्ये रूपांतर करण्याचा एक सर्वसाधारण मार्ग म्हणजे विभाजन. विभाजन हे दरडोई तत्त्वावर नसून दरशाखा तत्त्वानुसार होते. हिस्सेदार समदायादास पुत्रपौत्रादी असल्यास पुन्हा त्यांच्याबरोबर विभागणी होईपर्यंत त्यांच्या हातातील हिस्सा हा त्याच्या पुत्रापौत्रदिकांच्या बाबतीत सामायिकच राहतो. त्याचप्रमाणे अविवाहित किंवा निपुत्रिक असणाऱ्या हिस्सेदाराचा हिस्सा हातात्पुरता स्वार्जितासारखा हस्तांतरणीय असला, तरी त्याचे मूळचे स्वरूप वडिलार्जित असल्यामुळे सदरहू दायादास पुढे पुत्र झाल्यास किंवा त्याने पुत्र [[दत्तकपुत्र|दत्तक]] घेतल्यास सदरहू पुत्राच्या जन्मसिद्ध अधिकारामुळे पुन्हा पितापुत्रांमध्ये सहदायादवर्ग निर्माण होतो व उपरोक्त हिस्सा सामायिक मालमत्ता बनते. विभाजनामध्ये सर्व सहदायाबादांना हिस्सा मिळतोच. त्याशिवाय विभाजन पितापुत्रांमध्ये असल्यास पित्याची पत्नी, केवळ पुत्रांमध्ये असल्यास त्यांची [[विधवा|विधवा माता]] व पुत्रपौत्रांमध्ये असल्यास त्यांची विधवा आजी ह्या स्त्रियांनासुद्धा खास अपवाद म्हणून हिस्सा मिळतो. त्याशिवाय १९३७चा ‘हिंदू संपत्तिविषयक हक्क’ या अधिनियमान्वये एखादा मिताक्षरा सहदायाद मृत झाल्यास त्याचे सामायिक मालमत्तेमधील अविभक्त हितसंबंध वारसाहक्काने त्याच्या विधवेस मिळण्याची तरतूद केली आहे व तिला तत्संबंधी विभाजन मागण्याचाही हक्क देण्यात आला आहे. मिताक्षरा सहदायादवर्गास लागू असलेल्या उत्तरजीवित्वाच्या अनुक्रमणपद्धतीस सांविधिक कायद्याने दिलेला हा पहिलाच व मोठा धक्का होय. एकत्र कुटुंब पद्धत १९५६ च्या हिंदु-उत्तराधिकार अधिनियमाने बाह्यतः जरी नष्ट केलेली नसली, तरी अस्तित्वात असलेल्या सहदायादवर्गाचे क्रमशः परंतु निश्चितपणे विघटन होण्याची व नवीन सहदायादवर्ग उत्पन्न होण्यास प्रतिबंध करण्याची भरपूर तरतूद त्यातील कलम ६ व कलम १९ (ब) या अन्वये करण्यात आली आहे. त्याचप्रमाणे तिसाव्या कलमान्वये आपल्या अविभक्त हितसंबंधांची मृत्युपत्रान्वये विल्हेवाट लावण्याचा अधिकार सहदायादास देण्यात आला आहे. त्यामुळे येत्या चाळीस-पन्नास वर्षात एकत्र कुटुंबपद्धती ही कायद्याच्या उपाययोजनेमुळे पार नष्ट होईल, असे अनेकांचे मत आहे, सामायिक जमीन कसणे हाकुटुंबाच्या उत्पन्नाचा एकमेव मार्ग राहिला नसल्यामुळे व त्याला नोकरी, धंदा इ. व्यक्तिगत पर्याय उपलब्ध झाल्यामुळे तसेच औद्योगिकीकरण, [[लोकसंख्या|लोकसंख्ये]]<nowiki/>चे नागरीकरण, सामाजिक परिवर्तन इ. कारणांमुळे एकत्र हिंदू कुटुंब हे दिवसेंदिवस आईबाष व अज्ञान मुले एवढ्यांपुरते संकुचित होत आहे व काहीअंशी लयाला जाऊ पहात आहे, ही गोष्ट खरी आहे. परंतु सगोत्र बंधूंना एकमेकांविषयी विलक्षण ओढ अजूनहीवाटते, ही गोष्ट तितकीच खरी आहे. त्याशिवाय १९६१ च्या आयकर अधिनियमान्वये व्यक्तिगत उत्पन्नापेक्षा अविभक्त हिंदू कुटुंबास आयकरांतून जास्त सूट मिळत असल्यामुळे, तसेच धंदा करताना परक्या लोकांबरोबर भागीदारी करण्यापेक्षा आपापसात एकत्र कुटुंब या नात्याने धंदा करणे जास्त चांगले आहे, असे अनेक धनिक पितापुत्रांना आढळून आल्यामुळे हिंदू समाजामध्ये विशेषतः व्यापारी वर्गामध्ये, एकत्र कुटुंबपद्धतीला चिकटून राहण्याची, एवढेच नव्हे, तर संमिश्रणाच्या मार्गाने नवनवीन सहदायादवर्ग निर्माण करण्याची प्रवृत्ती दिसून येत आहे. त्यामुळे एकत्र कुटुंबाच्या भवितव्याविषयी निश्चित अंदाज वर्तवणे कठीणच आहे. [[वर्ग:कुटुंबनियोजन]] [[वर्ग:महिला संपादनेथॉन २०२१ लेख]] [[वर्ग:कुटुंब]] [[वर्ग:मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर]] i2n1yqmkt7dmuirvz4fxfglki44oi1a 0 40675 2138971 2056485 2022-07-20T05:56:01Z 2401:4900:1214:74E9:11A9:E9AE:508C:8CF9 Rahul wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट कंपनी | नाव = आयसीआयसीआय बँक | लोगो = ICICI Bank Logo.svg | लोगो रुंदी = | लोगो शीर्षक = आयसीआयसीआय बँक | प्रकार = बँक | स्थापना = १९९४ | संस्थापक = [[आयसीआयसीआय]] | मुख्यालय शहर = [[मुंबई]] | मुख्यालय देश = [[भारत]] | मुख्यालय स्थान = आयसीआयसीआय बँक टॉवर्स, बांद्रा-कुर्ला कॉम्लेक्स, [[मुंबई]] | स्थानिक कार्यालय संख्या = | महत्त्वाच्या व्यक्ती = के.व्ही.कामथ(चेअरमन), संदीप बक्षी(कार्यकारी संचालक) | सेवांतर्गत प्रदेश = | उद्योगक्षेत्र = | उत्पादने = | सेवा = वित्तीय सेवा | महसूल = $ ३.४ बिलियन | एकूण उत्पन्न = | निव्वळ उत्पन्न = $ १.१३४ बिलियन | कर्मचारी संख्या = ७४,०५६ | पालक कंपनी = [[आयसीआयसीआय]] | विभाग = | पोटकंपनी = | मालक = | ब्रीदवाक्य = खयाल आपका | संकेतस्थळ = http://www.icicibank.com/ | विसर्जन = | तळटिपा = | आंतरराष्ट्रीय = }} '''customer service 09861450351 //9861450351 /आयसीआयसीआय बँक''' ({{मुंबई रोखे बाजार|532174}}, {{राष्ट्रीय रोखे बाजार|ICICIBANK}}) पूर्वी ह्याचे नाव '''भारतीय औद्योगिक पत आणि गुंतवणूक महामंडळ''' (इंडस्ट्रीयल क्रेडीट ॲंड इन्व्हेसमेंट कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया) असे होते. {{विस्तार}} [[वर्ग:भारतातील वित्तसंस्था]] [[वर्ग:न्यू यॉर्क रोखे बाजारातील नोंदणीकृत कंपन्या]] 0ivsqtli9x70f5b0weduxoffsqtp9df 2138972 2138971 2022-07-20T05:56:14Z Mtarch11 127137 [[Special:Contributions/2401:4900:1214:74E9:11A9:E9AE:508C:8CF9|2401:4900:1214:74E9:11A9:E9AE:508C:8CF9]] ([[User talk:2401:4900:1214:74E9:11A9:E9AE:508C:8CF9|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:Tiven2240|Tiven2240]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले. wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट कंपनी | नाव = आयसीआयसीआय बँक | लोगो = ICICI Bank Logo.svg | लोगो रुंदी = | लोगो शीर्षक = आयसीआयसीआय बँक | प्रकार = बँक | स्थापना = १९९४ | संस्थापक = [[आयसीआयसीआय]] | मुख्यालय शहर = [[मुंबई]] | मुख्यालय देश = [[भारत]] | मुख्यालय स्थान = आयसीआयसीआय बँक टॉवर्स, बांद्रा-कुर्ला कॉम्लेक्स, [[मुंबई]] | स्थानिक कार्यालय संख्या = | महत्त्वाच्या व्यक्ती = के.व्ही.कामथ(चेअरमन), संदीप बक्षी(कार्यकारी संचालक) | सेवांतर्गत प्रदेश = | उद्योगक्षेत्र = | उत्पादने = | सेवा = वित्तीय सेवा | महसूल = $ ३.४ बिलियन | एकूण उत्पन्न = | निव्वळ उत्पन्न = $ १.१३४ बिलियन | कर्मचारी संख्या = ७४,०५६ | पालक कंपनी = [[आयसीआयसीआय]] | विभाग = | पोटकंपनी = | मालक = | ब्रीदवाक्य = खयाल आपका | संकेतस्थळ = http://www.icicibank.com/ | विसर्जन = | तळटिपा = | आंतरराष्ट्रीय = }} '''आयसीआयसीआय बँक''' ({{मुंबई रोखे बाजार|532174}}, {{राष्ट्रीय रोखे बाजार|ICICIBANK}}) पूर्वी ह्याचे नाव '''भारतीय औद्योगिक पत आणि गुंतवणूक महामंडळ''' (इंडस्ट्रीयल क्रेडीट ॲंड इन्व्हेसमेंट कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया) असे होते. {{विस्तार}} [[वर्ग:भारतातील वित्तसंस्था]] [[वर्ग:न्यू यॉर्क रोखे बाजारातील नोंदणीकृत कंपन्या]] 7yycyuundl084mq29ry918p74arxa6s 0 41940 2138947 2051393 2022-07-20T01:00:26Z Katyare 1186 wikitext text/x-wiki {{विकिडेटा माहितीचौकट}} [[चित्र:Priscacara-liops.jpg|right|thumb|300px|माशाचे जीवाश्म]] [[मृत]] [[प्राणी]], [[वनस्पती]] यांचे नैसर्गिक रित्या जतन केले गेलेले [[अवशेष]] म्हणजे जीवाश्म होय. ते [[खडक|खडकांमध्ये]], [[नदी]] किंवा [[समुद्र]]तळाशी पडलेल्या गाळामध्ये तयार होतात. [[जीवाश्मशास्त्र|जीवाश्मशास्त्रात]] जीवाश्मांचा अभ्यास केला जातो. जिवाश्म तयार होण्याऱ्या विविध पद्धती आहेत. जीवाश्म खडकात सापडतात, म्हणून भूवैज्ञानिकांना जीवाश्मांच्या अभ्यासात स्वारस्य असते; तर जीवाश्म अतिप्राचीन काळी अस्तित्वात असणाऱ्या सजीवांचे अवशेष असतात, म्हणून जीववैज्ञानिकांनाही जीवाश्मांच्या अभ्यासाचे महत्त्व वाटते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.loksatta.com/navneet/study-of-fossils-llving-fossils-study-of-organisms-zws-70-3003265/|title=कुतूहल : जीवित जीवाश्म|website=Loksatta|language=mr|access-date=2022-07-20}}</ref> [[वर्ग:जीवाश्मशास्त्र]] [[वर्ग:जीवशास्त्र]] [[वर्ग:इतिहास]] [[वर्ग: पुरावनस्पतीशास्त्र]] bljuj8thk2m5a7ora59nmc7e1d0ev94 0 42500 2138965 2122901 2022-07-20T04:47:59Z अमर राऊत 140696 चित्र जोडले wikitext text/x-wiki {{मुखपृष्ठ सदर टीप |तारीख = ५ मार्च |वर्ष = २०१७ }} {{माहितीचौकट क्रिकेटपटू संपूर्ण माहिती | नाव = विराट कोहली | image = VIRAT KOHLI JAN 2015 (cropped).jpg | caption = | देश= भारत | देश_इंग्लिश_नाव = India | पूर्ण नाव = विराट प्रेम कोहली | उपाख्य = चिकू, किंग ऑफ क्रिकेट, रन मशीन, किंग कोहली | living = true | दिनांकजन्म = ५ | महिनाजन्म = ११ | वर्षजन्म = १९८८ | स्थान_जन्म = [[दिल्ली]] | देश_जन्म = भारत | दिनांकमृत्यू = | महिनामृत्यू = | वर्षमृत्यू = | स्थान_मृत्यू = | पत्नी = अनुष्का शर्मा | मुलगी= | देश_मृत्यू = | heightft = ५ | heightinch = ९ | heightm = | फलंदाजीची पद्धत = उजखोरा | गोलंदाजीची पद्धत = उजव्या हाताने | विशेषता = [[फलंदाज]] | international = true | कसोटी सामना पदार्पण दिनांक = २० जून | कसोटी सामना पदार्पणवर्ष = २०११ | कसोटी सामना पदार्पण विरुद्ध= वेस्ट इंडीज | कसोटी सामने = २६८ | शेवटचा कसोटी सामना दिनांक = १३ - १७ फेब्रुवारी | शेवटचा कसोटी सामना वर्ष = २०२१ | शेवटचा कसोटी सामना विरुद्ध= दक्षिण आफ्रिका | आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना पदार्पण दिनांक = २२ डिसेंबर | आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना पदार्पणवर्ष = २००८ | आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना पदार्पण विरुद्ध= श्रीलंका | आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने = १७५ | शेवटचा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना दिनांक = १४ ऑगस्ट | शेवटचा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना वर्ष = २०१९ | शेवटचा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना विरुद्ध= ऑस्ट्रेलिया | एकदिवसीय शर्ट क्र = १८ | आंतरराष्ट्रीय टी२० पदार्पण दिनांक = १२ जून | आंतरराष्ट्रीय टी२० पदार्पणवर्ष = २०१० | आंतरराष्ट्रीय टी२० पदार्पण विरुद्ध = झिंबाब्वे | T२०Icap = ३१ | शेवटचा आंतरराष्ट्रीय टी२० सामना दिनांक = ७ जानेवारी | शेवटचा आंतरराष्ट्रीय टी२० सामना वर्ष = २०२० | शेवटचा आंतरराष्ट्रीय टी२० सामना विरुद्ध = वेस्ट इंडीज | संघ१ = [[दिल्ली क्रिकेट संघ|दिल्ली]] | वर्ष१ = २००६-सद्य | संघ क्र.१ = | संघ२ = [[रॉयल चॅलेंजर्स बंगलोर]] | वर्ष२ = २००८-सद्य | संघ क्र.२ = | संघ३ = | वर्ष३ = | संघ क्र.३ = | संघ४ = | वर्ष४ = | संघ क्र.४ = | संघ५ = | वर्ष५ = | संघ क्र.५ = | type१ = प्रथम श्रेणी | onetype१ = | पदार्पण दिनांक१ = २३ नोव्हेंबर | पदार्पणवर्ष१ = २००६ | पदार्पणकडून१ = [[दिल्ली क्रिकेट संघ|दिल्ली]] | पदार्पण विरुद्ध१ = [[तमिळनाडू क्रिकेट संघ|तमिळनाडू]] | शेवटचा दिनांक१ = १२ ऑक्टोबर | शेवटचावर्ष१ = २०१८ | शेवटचाकडून१ = भारत | शेवटचा विरुद्ध१ = वेस्ट इंडीज | type२ = List-A | onetype२ = | पदार्पण दिनांक२ = १८ फेब्रुवारी | पदार्पणवर्ष२ = २००६ | पदार्पणकडून२ = [[दिल्ली क्रिकेट संघ|दिल्ली]] | पदार्पण विरुद्ध२ = सर्विसेस | शेवटचा दिनांक२ = १ नोव्हेंबर | शेवटचावर्ष२ = २०१८ | शेवटचाकडून२ = भारत | शेवटचा विरुद्ध२ = वेस्ट इंडीज | column१ = [[कसोटी सामने|कसोटी]] | सामने१ = ८९ | धावा१ = ७२४० | फलंदाजीची सरासरी१ = ५३.६३ | शतके/अर्धशतके१ = २७/२५ | सर्वोच्च धावसंख्या१ = २५४[[नाबाद|*]] | चेंडू१ = १६३ | बळी१ = ० | गोलंदाजीची सरासरी१ = - | ५ बळी१ = - | १० बळी१ = - | सर्वोत्तम गोलंदाजी१ = - | झेल/यष्टीचीत१ = ८०/- | column२ = [[एकदिवसीय सामने|ए.सा.]] | सामने२ = २४८ | धावा२ = ११८६७ | फलंदाजीची सरासरी२ = ५९.३४ | शतके/अर्धशतके२ = ४३/५८ | सर्वोच्च धावसंख्या२ = १८३ | चेंडू२ = ६४१ | बळी२ = ४ | गोलंदाजीची सरासरी२ = १६६.२५ | ५ बळी२ = ० | १० बळी२ = ० | सर्वोत्तम गोलंदाजी२ = १/१५ | झेल/यष्टीचीत२ = १२६/- | column३ = [[आंतरराष्ट्रीय टी२०|आं. टी२०]] | सामने३ = ८२ | धावा३ = २७९४ | फलंदाजीची सरासरी३ = ५०.८० | शतके/अर्धशतके३ = ०/२४ | सर्वोच्च धावसंख्या३ = ९०[[नाबाद|*]] | चेंडू३ = १४६ | बळी३ = ४ | गोलंदाजीची सरासरी३ = ४९.५० | ५ बळी३ = ० | १० बळी३ = ० | सर्वोत्तम गोलंदाजी३ = १/१३ | झेल/यष्टीचीत३ = ४१/- | column४ = [[प्रथम श्रेणी क्रिकेट|प्र.श्रे.]] | सामने४ = ११८ | धावा४ = ९४८९ | फलंदाजीची सरासरी४ = ५३.९१ | शतके/अर्धशतके४ = ३४/३० | सर्वोच्च धावसंख्या४ = २५४[[नाबाद|*]] | चेंडू४ = ६४३ | बळी४ = ३ | गोलंदाजीची सरासरी४ = ११२.६६ | ५ बळी४ = ० | १० बळी४ = ० | सर्वोत्तम गोलंदाजी४ = २/४२ | झेल/यष्टीचीत४ = ११३/- | दिनांक = १६ सप्टेंबर | वर्ष = २०२० | source = {{cricinfo|ref=india/content/player/253802.html}} |लग्न=}} '''विराट कोहली''' {{Audio-IPA|Virat Kohli.ogg|ध्वनि}}([[५ नोव्हेंबर]], [[इ.स. १९८८]]:[[दिल्ली]], [[भारत]] - ) हा भारतीय संघाकडून आंतरराष्ट्रीय [[क्रिकेट]] खेळणारा खेळाडू आणि [[भारतीय क्रिकेट संघ|भारतीय राष्ट्रीय संघाचा]] [[कर्णधार (क्रिकेट)|कर्णधार]] आहे. उजव्या हाताने फलंदाजी करणाऱ्या [https://www.hindimahiti.com/2021/02/virat-kohli-full-information-records.html कोहलीचा] अनेकवेळा जगातील सर्वोत्तम फलंदाज म्हणून उल्लेख केला गेला आहे.<ref> *{{संकेतस्थळ स्रोत|title=आयसीसी विश्व ट्वेंटी२०: विराट जगातील सर्वोत्तम फलंदाज, सुनील गावसकर |दुवा=http://indiatoday.intoday.in/t20-world-cup-2016/story/icc-world-twenty20-virat-kohli-best-batsman-in-the-world-says-sunil-gavaskar/1/628713.html|प्रकाशक=इंडिया टुडे|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=२ मार्च २०१७}} *{{संकेतस्थळ स्रोत|title=कोहली जगातील सर्वोत्तम फलंदाज: वसिम अक्रम|दुवा=http://tribune.com.pk/story/1063365/kohli-is-worlds-best-batsman-wasim-akram/|प्रकाशक=द एक्सप्रेस ट्रिब्यून |भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=२ मार्च २०१७}} *{{संकेतस्थळ स्रोत|title= कोहली जगात सर्वोत्तम: वॉ|दुवा=http://www.cricket.com.au/news/virat-kohli-steve-waugh-austin-best-in-the-world-australian-cricket-team/2015-09-10|प्रकाशक=क्रिकेट.कॉम.एयू |भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=२ मार्च २०१७}} *{{संकेतस्थळ स्रोत|title=विराट कोहली, ए बी डि व्हिलीयर्सपेक्षा सरस, शेन वॉर्न|दुवा=http://indiatoday.intoday.in/ipl2016/story/virat-kohli-better-than-ab-de-villiers-says-shane-warne/1/678806.html|प्रकाशक=इंडिया टुडे|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=२ मार्च २०१७}} *{{संकेतस्थळ स्रोत|title=सचिन तेंडुलकर वि विराट कोहली: इम्रान खान जॉइन्स डीबेट, सेज करन्ट टेस्ट कॅप्टन इज 'बेटर दॅन एनीवन'|दुवा=http://zeenews.india.com/sports/cricket/sachin-tendulkar-vs-virat-kohli-imran-khan-joins-debate-says-current-test-captain-is-better-than-anyone_1897626.html|प्रकाशक=झी न्यूज|अ‍ॅक्सेसदिनांक=२ मार्च २०१७}}</ref> इएसपीएनच्या जगातील सर्वात जास्त विख्यात ॲथलीट्सच्या २०१६ च्या यादीत कोहलीचे नाव आठव्या क्रमांकावर आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=इएसपीएन्स वर्ल्ड फेम १००|दुवा=http://espn.go.com/espn/feature/story/_/id/15685581/espn-world-fame-100|प्रकाशक=इएसपीएन|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=२ मार्च २०१७}}</ref> [[इंडियन प्रीमियर लीग]]च्या [[रॉयल चॅलेंजर्स बंगलोर]] संघाकडून तो खेळतो, आणि २०१३ पासून तो संघाचा कर्णधार आहे. कर्णधार झाल्यापासून तो खूप अचूक फलंदाजी करतो. [[चित्र:2015_CWC_I_v_UAE_02-28_Kohli_(03)_(cropped).JPG|इवलेसे|२०१५ मधील एका सामन्यात]] दिल्लीसाठी विविध वयोगटातील आणि स्थानिक क्रिकेटमध्ये दिल्लीचे प्रतिनिधित्व केल्यानंतर, विराट कोहलीने २००८ साली मलेशियामधील [[१९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, २००८|१९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक]]ासाठी खेळविल्या गेलेल्या सामन्यांमध्ये विजेत्या संघाचे कर्णधारपद भूषविले. त्यानंतर काही महिन्यातच म्हणजे ऑगस्ट २००८मध्ये, १९ वर्षांचा असताना त्याने भारताकडून श्रीलंकेविरुद्धच्या एकदिवसीय सामन्यात पदार्पण केले.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/top-stories/Virat-Kohli-completes-sensational-seven-years-in-ODIs/articleshow/48579114.cms कोहलीची एकदिवसीय कारकि‍र्दीतली सनसनाटी सात वर्षे पूर्ण (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://zeenews.india.com/sports/cricket/sri-lanka-vs-india-2015%20/this-is-just-the-beginning-virat-kohli-after-completing-seven-years-in-international-cricket_1650792.html ही तर फक्त सुरवात आहे: आंतरराष्ट्रीय कारकीर्दीतली सात वर्षे पूर्ण केल्यानंतर, कोहली (इंग्रजी मजकूर)]</ref> सुरुवातीला राखीव खेळाडू असलेल्या विराट कोहलीने लवकरच भारताच्या मधल्या फळीमध्ये एक महत्त्वाचे स्थान प्राप्त केले. २०११ क्रिकेट विश्वचषक विजेत्या भारतीय संघातही त्याचा समावेश होता. कोहली आपला पहिला कसोटी सामना २०११ मध्ये वेस्ट इंडीज विरुद्ध [[किंगस्टन]] येथे खेळला. ऑस्ट्रेलिया आणि दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध कसोटी शतके झळकावत, २०१३ पर्यंत त्याने “एकदिवसीय विशेषज्ञ” हा त्याच्यावर असलेला शिक्का पुसून टाकला.<ref>[http://zeenews.india.com/blog/india-vs-south-africa-2013-post-tendulkar-era-begins-virat-kohli-shines_6811.html भारत वि. दक्षिण आफ्रिका २०१३: तेंडूलकरनंतरचे युग सुरू, विराट कोहली नवा चमकता तारा (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्याच वर्षी आयसीसी एकदिवसीय क्रमवारीत त्याने पहिल्यांदाच पहिल्या क्रमांकावर झेप घेतली<ref name="odirank">[http://maharashtratimes.indiatimes.com/sports/cricket/virat-kohli-becomes-no-1-odi-batsman/articleshow/25185669.cms विराट कोहली नंबर वन]</ref>. [[२०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धा, २०१४|२०-२० क्रिकेट विश्वचषक, २०१४]] मध्ये मालिकावीराचा पुरस्कार मिळवित त्याने ट्वेंटी२० क्रिकेट प्रकारातही आपले वर्चस्व सिद्ध केले. त्याच वर्षी नंतर त्याने आयसीसी आंतरराष्ट्रीय टी२० क्रमवारीतसुद्धा अव्वल स्थान पटकाविले.<ref name="t20rank">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.icc-cricket.com/news/180414|title=विराट कोहली आंतरराष्ट्रीय टी२० फलंदाजांच्या क्रमवारीत पहिल्यांदाच अग्रस्थानी|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=६ मार्च २०१७|कृती=आयसीसी-क्रिकेट}}</ref> त्यानंतर [[२०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धा, २०१६|आयसीसी विश्व ट्वेंटी२०, २०१६]]मध्ये पुन्हा त्याला मालिकावीराचा पुरस्कार मिळाला.<ref>[http://maharashtratimes.indiatimes.com/sports/cricket/west-indies-win-world-t20-final/articleshow/51675508.cms चॅम्पियन... चॅम्पियन]</ref><ref name="imos4">[http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/engine/match/951373.html विश्व टी२०, अंतिम सामना: इंग्लंड वि. वेस्ट इंडीज, कोलकात्ता, एप्रिल ३, २०१६]</ref> २०१२ मध्ये कोहलीची भारतीय एकदिवसीय क्रिकेट संघाचा उपकर्णधार म्हणून नियुक्ती झाली. त्याने अनेकदा कर्णधार [[महेन्द्रसिंग धोनी]]च्या अनुपस्थितीत कर्णधारपदाची जबाबदारीही पार पाडली. २०१४ मध्ये धोनिने कसोटी क्रिकेटमधून निवृत्ती पत्करल्यानंतर, कोहली भारतीय संघाचा कर्णधार झाला. सध्या एकदिवसीय क्रिकेटमधील बरेच विक्रम कोहलीच्या नावे आहेत. त्यांत सर्वात जलद शतक, सर्वात जलद ५००० धावा आणि सर्वात जलद १० शतके या विक्रमांचा समावेश आहे. सलग चार कॅलेंडर वर्षांत प्रत्येक वर्षी किमान १००० धावा करणारा तो जगातील केवळ दुसरा फलंदाज आहे.<ref name=bccistat>[http://www.bcci.tv/one-day-limited-overs-league-2014-15/news/2014/news/8957/stats-highlights-india-vs-sl-5th-odi|publisher=bcci.tv प्रमुख आकडेवारी, भारत वि. श्रीलंका, ५वा एकदिवसीय सामना]</ref> २०१५ मध्ये तो आंतरराष्ट्रीय टी२० मध्ये सर्वात जलद १००० धावा पूर्ण करणारा फलंदाजही झाला.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/925247.html नोंदी / आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० / फलंदाजीतील नोंदी / सर्वात जलद १००० धावा]</ref> आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० मध्ये सर्वाधिक अर्धशतके (१६) करण्याचा विक्रम सुद्धा कोहलीच्या नावे आहे.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/283018.html नोंदी / आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० / फलंदाजीतील नोंदी / कारकीर्दीतील सर्वाधिक अर्धशतके]</ref><ref>[http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/993863.html रन्स इन बाउंड्रीज १४६ वि. ९२ (इंग्रजी मजकूर)]</ref> विराट हा तिन्ही खेळाच्या प्रकारात धावांचा वर्षाव करतो म्हणून त्याला <nowiki>''विराट द रन मशीन''</nowiki> म्हटले आहे. कोहलीला अनेक पुरस्कार मिळाले आहेत. त्यांत आयसीसी सर्वोत्कृष्ट एकदिवसीय खेळाडू २०१२ आणि २०११-१२ व २०१४-१५ साठीचा बीसीसीआय आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटरचा पुरस्कारसुद्धा समाविष्ट आहे. २०१३ मध्ये त्याला त्याच्या आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधील कामगिरीसाठी [[अर्जुन पुरस्कार]]ने सन्मानित करण्यात आले.<ref name=arjuna>[http://sports.ndtv.com/othersports/news/212289-arjuna-for-kohli-sindhu-sodhi-gets-khel-ratna कोहलीला, पी. व्ही. सिंधूला अर्जुन पुरस्कार, रोंजन सोढीला खेलरत्न (इंग्रजी मजकूर)]</ref> स्पोर्ट्‌सप्रो (SportsPro), नावाच्या एका इंग्लंडच्या मासिकाने २०१४ मध्ये कोहलीला दुसरा सर्वात उल्लेखनीय खेळाडू म्हणून उल्लेखले आहे.<ref name=market>[http://articles.economictimes.indiatimes.com/2014-05-20/news/49974897_1_list-andy-murray-novak-djokovic SportsPro च्या मोस्ट मार्केटेबल ॲथलिटच्या यादीद विराट कोहली हा एकच भारतीय (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ११ डिसेंबर २०१७ रोजी विराट कोहली सिने अभिनेत्री अनुष्का शर्मा सोबत विवाहबद्ध झाला.  तो [[आयएसएल]]च्या [[एफ.सी. गोवा]] आणि [[आयपीटीएल]]च्या [[यूएई रॉयल्स]]चा सह-मालक आहे. विराट. IPL मध्ये विराट आणि ए.बी.डिव्हीलियर्स या दोघांचा थाट वेगळाच असतो आणि ते दोघे एकमेकांचे खास मित्रही आहेत.विराट कोहली हा जगातील सर्वोत्तम फलंदाजांपैकि एक आहे. तसेच तो उत्कृष्ट क्षेत्ररक्षक आहे. पुर्वी तो गोलंदाज ही होता.परंतु कर्णधार झाल्यापासून तो सहसा गोलंदाजी करताना दिसला नाही. ==सुरुवातीचे जीवन== विराट कोहलीचा जन्म [[५ नोव्हेंबर]], [[इ.स. १९८८|१९८८]] रोजी [[दिल्ली]]तील उत्तम नगर मध्ये राहणाऱ्या एका पंजाबी कुटुंबात झाला<ref>[http://indiatoday.intoday.in/story/kapil-dev-in-conversation-with-virat-kohli/1/237624.html आजही क्रिकेटपटूला पुरेसा पैसा मिळत नाही : कपिलदेव आणि विराट कोहलीचा संवाद (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://forbesindia.com/printcontent/36731 विराट कोहली : द ग्लॅडिएटर (इंग्रजी मजकूर)]</ref>. त्याचे वडील प्रेम कोहली व्यवसायाने एक वकील होते व आई सरोज कोहली ही गृहिणी आहे.<ref name="ToI2008">[http://timesofindia.indiatimes.com/sports/icc-world-cup-2015/top-stories/Virat-changed-after-his-dads-death-Mother/articleshow/2835049.cms वडीलांच्या मृत्युनंतर विराट बदलला : आई (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्याच्या मोठ्या भावाचे नाव विकास तर मोठ्या बहिणीचे नाव भावना आहे.<ref>[http://www.telegraphindia.com/1110307/jsp/sports/story_13677586.jsp माझ्यात नैसर्गिक आक्रमकता आहे: विराट कोहली]</ref> त्याच्या कुटुंबाच्या म्हणण्यानुसार, तीन वर्षांचा असल्यापासून कोहली त्याची क्रिकेट बॅट उचलून ती फिरवत वडिलांना गोलंदाजी करण्यास सांगत असे.<ref name=thisis>[http://www.thecricketmonthly.com/story/877745/this-is-virat असा आहे विराट (इंग्लिश मजकूर)]</ref> कोहली उत्तम नगर<ref name=symbol/> मध्ये लहानाचा मोठा झाला आणि विशाल भारती पब्लिक स्कूलमध्ये त्याचे शालेय शिक्षण सुरू झाले. १९९८ साली, पश्चिम दिल्ली क्रिकेट अकँडमीची स्थापना झाली, आणि नऊ वर्षांचा कोहली त्यांच्या पहिल्या तुकडीचा एक सदस्य होता.<ref name="symbol">[http://archive.indianexpress.com/news/cricketer-virat-kohli-indias-latest-sex-s/754199/ क्रिकेटर विराट कोहली - इंडियाज लेटेस्ट सेक्स सिंबॉल (इंग्रजी मजकूर)]</ref> “विराटने गल्ली क्रिकेटमध्ये वेळ वाया घालविण्याऐवजी त्याचे नाव एका व्यावसायिक क्लबमध्ये नोंदवा”, असे शेजाऱ्यांनी सुचविल्यानंतर कोहलीचे वडील त्याला अकादमीमध्ये घेऊन गेले.<ref name="ToI2008" /> अकादमीमध्ये कोहलीने राजकुमार शर्मा यांच्याकडून प्रशिक्षण घेतले. त्यावेळी नोयडा जवळच्या सुमित डोग्रा अकादमीकडून ही तो सामने खेळला.<ref name="symbol" /> नववीमध्ये असताना क्रिकेट सरावासाठी मदत म्हणून त्याने दिल्लीतील पश्चिम विहार नावाच्या वसाहातीमधील सेव्हियर कॉन्व्हेंटमध्ये प्रवेश घेतला.<ref name="ToI2008" /> खेळा शिवाय कोहली अभ्यासातही हुशार होता. त्याचे शिक्षक त्याला 'एक तेजस्वी आणि हुशार मुलगा' समजत.<ref>[http://vishalbhartipublicschool.in/alumni.php यशस्वी माजी विद्यार्थी / विशाल भारती पब्लिक स्कूल (इंग्रजी मजकूर)]</ref> मेंदूच्या झटक्यामुळे एक महिना बिछान्यावर असलेल्या कोहलीच्या वडिलांचे १८ डिसेंबर २००६ रोजी निधन झाले. त्याच्या पूर्वायुष्याबद्दल बोलत असताना कोहली सांगतो, "मी माझ्या आयुष्यात खूप काही पाहिलं आहे. लहान वयात माझ्या वडिलांचे निधन झाले, कौटुंबिक व्यापारही व्यवस्थित चालत नव्हता, आम्ही भाड्याच्या घरात राहत होतो. कुटुंबावर कठीण वेळा आल्या... हे सर्व मनावर खोल रुतून बसलं आहे."<ref>[http://www.abplive.in/sports/2015/04/19/article561805.ece/Id-give-my-life-for-those-dear-to-me-Virat-on-Anushka जे माझ्यासाठी प्रिय आहेत त्यांच्यासाठी मी माझे जीवन देऊ शकतो. (इंग्रजी मजकूर)]</ref> कोहलीने सांगितल्यानुसार त्याच्या लहानपणी त्याच्या वडिलांनी त्याच्या क्रिकेट प्रशिक्षणाला खूप पाठिंबा दिला होता, "माझे वडील हा माझा सर्वात मोठा आधार होता. ते नेहमी मला सरावासाठी घेऊन जात असत. अजूनही कधी कधी मला त्यांच्या सहवासाची आठवण होते."<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/sports/icc-world-cup-2015/top-stories/Superstar-Virat-Kohli-goes-back-to-school/articleshow/12397226.cms सुपरस्टार विराट कोहली पून्हा शाळेत (इंग्लिश मजकूर)]</ref> ==तरुणपणीची आणि स्थानिक कामगिरी== कोहली प्रथम ऑक्टोबर २००२ मध्ये पार पडलेल्या २००२-०३ [[पॉली उम्रीगर ट्रॉफी]] स्पर्धेत १५ वर्षांखालील [[दिल्ली क्रिकेट संघ|दिल्लीच्या संघातून]] खेळला. या स्पर्धेत ३४.४० च्या सरासरीने त्याने सर्वांत जास्त १७२ धावा केल्या.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/6/Polly_Umrigar_Trophy_2002-03/Delhi_Under-15s_Batting.html २००२-०३ पॉली उम्रीगर ट्रॉफी]</ref> २००३-०४ पॉली उम्रीगर ट्रॉफीसाठी त्याची संघाचा कर्णधार म्हणून निवड झाली.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Scorecards/127/127276.html १५ वर्षांखालील दिल्ली वि १५ वर्षांखालील हिमाचल प्रदेश, २००३-०४]</ref>. त्या स्पर्धेत पाच डावांत त्याने दोन शतके आणि दोन अर्धशतकांसह ७८ च्या सरासरीने ३९० धावा केल्या.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/6/Polly_Umrigar_Trophy_2003-04/Delhi_Under-15s_Batting.html २००३-०४, पॉली उम्रीगर ट्रॉफीमध्ये १५ वर्षांखालील दिल्ली संघाची फलंदाजी]</ref> २००४ च्या उत्तरार्धात तो २००४-०५ [[विजय मर्चंट ट्रॉफी]]साठी १७ वर्षांखालील दिल्ली संघात निवडला गेला. त्या स्पर्धेत त्याने दोन शतकांसह ११७.५० च्या सरासरीने ४७० धावा केल्या, त्यात नाबाद २५१ ही त्याची सर्वोच्च धावसंख्या होती.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/7/Vijay_Merchant_Trophy_2004-05/Delhi_Under-17s_Batting.html २००४-०५, विजय मर्चंट ट्रॉफीमध्ये १७ वर्षांखालील दिल्ली संघाची फलंदाजी]</ref> २००५-०६ विजय मर्चंट ट्रॉफी, १७ वर्षांखालील दिल्लीच्या संघाने जिंकली, ज्यात कोहली सर्वात जास्त धावा करणारा फलंदाज होता. त्याने ७ सामन्यांत तीन शतकांसह ८४.११ च्या सरासरीने ७५७ धावा केल्या.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/7/Vijay_Merchant_Trophy_2005-06/Batting_by_Runs.html २००५-०६, विजय मर्चंट ट्रॉफीमधील फलंदाजी]</ref> फेब्रुवारी २००६ मध्ये त्याने [[सर्व्हिसेस क्रिकेट संघ|सर्व्हिसेस]]च्या संघाविरुद्ध [[दिल्ली क्रिकेट संघ|दिल्ली]]कडून [[लिस्ट अ सामने|लिस्ट अ सामन्यामध्ये]] पदार्पण केले, परंतु त्याला फलंदाजी मिळाली नाही.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Scorecards/84/84988.html २००६, दिल्ली विरुद्ध सर्व्हिसेस]</ref> जुलै २००६ मध्ये कोहली [[इंग्लंड]] दौऱ्यावर जाणाऱ्या [[भारत १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघ|भारताच्या १९ वर्षांखालील खेळाडूंच्या क्रिकेट संघात]] निवडला गेला. त्याने [[इंग्लंड १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघ|इंग्लंडच्या १९ वर्षांखालील खेळाडूंच्या क्रिकेट संघा]]विरुद्ध तीन एकदिवसीय सामन्यांच्या मालिकेत १०५ च्या सरासरीने <ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/4/India_Under-19s_in_England_2006/uo_India_Under-19s_Batting.html २००६ मध्ये इंग्लंड १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाविरुद्ध भारत १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाची एकदिवसीय मालिकेतील फलंदाजी]</ref> तर तीन कसोटी सामन्यांच्या मालिकेत ४९ च्या सरासरीने धावा केल्या<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/4/India_Under-19s_in_England_2006/ut_India_Under-19s_Batting.html २००६ मध्ये इंग्लंड १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाविरुद्ध भारत १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाची कसोटी मालिकेतील फलंदाजी]</ref>. भारताच्या क्रिकेट संघाने १९ वर्षांखालील क्रिकेट सामन्यांच्या दोन्ही मालिकांमध्ये अजिंक्यपद मिळवले. दौऱ्याच्या समाप्‍तीच्या वेळी संघाचे प्रशिक्षक [[लालचंद राजपूत]] कोहलीच्या फलंदाजीने प्रभावित होत म्हणाले, ''कोहलीने जलद आणि फिरकी दोन्ही गोलंदाजी विरुद्ध मजबूत तांत्रिक कौशल्य दाखविले'' <ref>[http://www.espncricinfo.com/india/content/story/256341.html लालचंद राजपूत भारताच्या १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाच्या कामगिरीने संतुष्ट (इंग्लिश मजकूर)]</ref>. सप्टेंबर महिन्यात भारताच्या १९ वर्षांखालील खेळाडूंच्या क्रिकेट संघाने [[पाकिस्तान]]चा दौरा केला. कोहलीने [[पाकिस्तान १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघ]]ा विरुद्ध कसोटी मालिकेत ५८<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/5/India_Under-19s_in_Pakistan_2006-07/ut_India_Under-19s_Batting.html २००६-०७ मध्ये पाकिस्तान १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाविरुद्ध भारत १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाची कसोटी मालिकेतील फलंदाजी]</ref> तर एकदिवसीय मालिकेत ४१.६६ च्या सरासरीने धावा केल्या.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/5/India_Under-19s_in_Pakistan_2006-07/uo_India_Under-19s_Batting.html २००६-०७ मध्ये पाकिस्तान १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाविरुद्ध भारत १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाची एकदिवसीय मालिकेतील फलंदाजी]</ref> ऑक्टोबर मध्ये दिल्ली १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाकडून खेळताना त्याने [[विनू मांकड ट्रॉफी]]मध्ये १५ च्या सरासरीने<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/6/Vinoo_Mankad_Trophy_2006-07/Delhi_Under-19s_Batting.html २००६-०७, विनू मंकड ट्रॉफीमध्ये १९ वर्षांखालील दिल्ली संघाची फलंदाजी]</ref> आणि कुचबिहार ट्रॉफीमध्ये ७२.६६ च्या सरासरीने धावा केल्या.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/6/Cooch_Behar_Trophy_2006-07/Delhi_Under-19s_Batting.html २००६-०७, कुचबिहार ट्रॉफीमध्ये १९ वर्षांखालील दिल्ली संघाची फलंदाजी]</ref> त्यानंतर तो विजय हजारे ट्रॉफीसाठी उत्तर विभाग १९ वर्षांखालील संघामध्ये निवडला गेला, ज्यामध्ये त्याने दोन सामन्यांत २८ च्या सरासरीने धावा केल्या.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/8/Vijay_Hazare_Trophy_2006-07/North_Zone_Under-19s_Batting.html उत्तर विभाग १९ वर्षांखालील संघाची २००६-०७ विजय हजारे ट्रॉफीमध्ये फलंदाजी]</ref> {{Quote box |width=33% |align=right |quoted=1 |quote=मी ज्याप्रकारे खेळाला सामोरा गेलो, त्यामुळे तो दिवसच बदलला. माझ्या मनात एकच गोष्ट होती – की मला माझ्या देशासाठी खेळायचं आहे आणि माझ्या वडिलांसाठी ते स्वप्न जगायचं आहे.|salign=right |source=— कोहली त्याच्या कर्नाटक विरुद्धच्या खेळीबद्दल.<ref name=emerging>[http://www.espncricinfo.com/slvind/content/story/364033.html स्वतः उदयोन्मुख (इंग्लिश मजकूर)]</ref>}} कोहलीने नोव्हेंबर २००६ मध्ये, तो १८ वर्षांचा असताना [[तामिळनाडू क्रिकेट संघ|तामिळनाडू]]विरुद्ध प्रथम श्रेणी सामन्यात पदार्पण केले,<ref>[http://video.scroll.in/805847/watch-a-teenage-virat-kohli-talk-about-how-he-likes-to-hit-bowlers-out-of-the-ground किशोरवयीन विराट कोहली, त्याच्या गोलंदाजांना मैदानाबाहेर भिरकावून देण्याच्या आवडीबद्दल सांगताना]</ref> आणि पदार्पणाच्या सामन्यात तो अवघ्या १० धावा काढू शकला. परंतु जेव्हा तो डिसेंबर महिन्यात झालेल्या वडलांच्या निधनानंतरही [[कर्नाटक क्रिकेट संघ|कर्नाटक]]विरुद्ध खेळला तेव्हा तो तेव्हा खऱ्या अर्थाने प्रकाशझोतात आला. त्या सामन्यात त्याने ९० धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/india/content/story/273398.html दिल्लीच्या लढ्याची सूत्रे बिश्त आणि कोहलीकडे (इंग्लिश मजकूर)]</ref> तो बाद झाल्यानंतर लगेचच वडिलांच्या अंत्यविधीसाठी गेला. दिल्लीचा कर्णधार [[मिथुन मन्हास]] म्हणतो "ही एक खूपच वचनबद्धतेची कृती आहे आणि त्याच्या खेळी निर्णायक ठरली. त्याचा करारीपणा आणि वृत्तीला सलाम." <ref>[http://archive.indianexpress.com/news/father-dead-he-bats-to-save-delhi/18988/ वडिलांच्या निधनानंतरही तो दिल्लीला वाचविण्यासाठी खेळला (इंग्लिश मजकूर)]</ref> त्याची आई नमूद करते की "त्या दिवसानंतर विराट थोडासा बदलला. एका रात्रीत तो खूपच प्रौढ झाला. प्रत्येक सामना त्याने खूप गंभीरपणे घेतला. बाकावर बसून राहण्याचा त्याला तिटकारा येऊ लागला. जसं काही त्याचं आयुष्य पूर्णपणे क्रिकेटशी जोडलं गेलंय. आता, तो फक्त त्याच्या वडलांच्या स्वप्नामागे धावतोय. ते त्याचं स्वतःचं सुद्धा स्वप्न आहे." <ref name=ToI2008/> त्या मोसमात त्याने ६ सामन्यांत ३६.७१ च्या सरासीने २५७ धावा केल्या.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/5/Ranji_Trophy_2006-07/Delhi_Batting.html २००६-०७, रणजी करंडक स्पर्धेत दिल्लीची फलंदाजी]</ref> एप्रिल २००७ मध्ये त्याने ट्वेंटी२०त पदार्पण केले आणि आंतरराज्य टी२० स्पर्धेत ३५.८० च्या सरासरीने १७९ धावा करून त्याच्या संघामध्ये त्याने सर्वोत्कृष्ट कामगिरी केली.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/6/Inter_State_Twenty-20_Tournament_2006-07/Delhi_Batting.html २००६-०७ आंतरराज्य टी२० स्पर्धा]</ref> जुलै-ऑगस्ट २००७ मध्ये भारताच्या १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाने श्रीलंकेचा दौरा केला. [[श्रीलंका १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघ]] आणि [[बांग्लादेश १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघ]]यांच्याशी झालेल्या त्रिकोणी मालिकेतील ५ सामन्यांमध्ये कोहलीने १४६ धावा केल्या आणि सर्वाधिक धावा करणाऱ्या फलंदाजांच्या यादीत त्याने दुसरे स्थान मिळविले.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=3206;type=tournament श्रीलंकेमधील १९ वर्षांखालील त्रिकोणी मालिका, २००७ मध्ये सर्वाधिक धावा]</ref> त्यानंतरच्या दोन कसोटी सामन्यांच्या मलिकेत त्याने एका शतकाच्या आणि एका अर्धशतकाच्या जोरावर १२२ च्या सरासरीने २४४ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=3201;type=series भारत १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाची श्रीलंकेतील कसोटी मालिका, २००७]</ref> {{Quote box |width=25% |align=left |quoted=1 |quote=तो एक भक्कम शरीरयष्टी असलेला खेळाडू आहे. तो त्याची शरिरीक क्षमता त्याच्या खेळात वापरतो आणि त्याला त्याच्या कौशल्याची जोड देतो.|salign=right |source=- भारतीय प्रशिक्षक [[डाव्ह व्हॉटमोर]] १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक २००८ स्पर्धेदरम्यान कोहली बाबत बोलताना.<ref name=emerging/>}} फेब्रुवारी-मार्च २००८ मध्ये कोहली [[मलेशिया]] मध्ये पार पडलेल्या [[१९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, २००८|१९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक]] जिंकणाऱ्या संघाचा कर्णधार होता. ४थ्या क्रमांकावर फलंदाजीला येऊन ६ सामन्यांमध्ये ४७ च्या सरासरीने त्याने २३५ धावा केल्या, आणि सर्वात जास्त धावा करणाऱ्या फलंदाजांच्या यादीत तिसरे स्थान मिळविले. स्पर्धेमध्ये शतक झळकावणाऱ्या तीन फलंदाजांपैकी तो एक होता.<ref name=border>[http://www.espncricinfo.com/india/content/story/353779.html कोहली, सांगवान आणि श्रीवास्तव ऑस्ट्रेलियामध्ये प्रशिक्षण घेणार (इंग्लिश मजकूर)]</ref> वेस्ट इंडीज १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाविरुद्धची त्याच्या ७४ चेंडूंतील १०० धावांच्या खेळीला ESPNcricinfo ने स्पर्धेतील सर्वोत्कृष्ट खेळी म्हणून संबोधले आहे.<ref name=onestowatch>[http://www.espncricinfo.com/india/content/story/340902.html पाहण्यासारखी खेळी (इंग्लिश मजकूर)]</ref>. त्याच्या या खेळीमुळे वेस्ट इंडीज विरुद्ध भारताने ५० धावांनी विजय मिळविला आणि त्याला सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला. कोहलीला सामन्यादरम्यान पायाला दुखापत झाली परंतु इंग्लंड १९ वर्षांखालील संघाविरुद्ध उपांत्यपूर्व सामना खेळण्यासाठी तो वेळेत बरा झाला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/u19wc2008/content/story/340550.html लीडिंग द वे (इंग्लिश मजकूर)]</ref> [[न्यू झीलंड १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघ]]ाविरुद्ध विजयात त्याचा खूप मोठा वाटा होता. त्या सामन्यात त्याने २७ धावांत २ गडी बाद केले आणि लक्ष्याचा तणावपूर्ण पाठलाग करताना ४३ धावा केल्या, या सामन्यातही त्याला सामनावीराचा पुरस्कार देण्यात आला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/317005.html १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, उपांत्य सामना: भारत १९ वर्षांखालील संघ विरुद्ध न्यूझीलंड १९ वर्षांखालील संघ कौलालंपूर, २७ फेब्रुवारी २००८]</ref> अंतिम सामन्यात दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध त्याने १९ धावा केल्या, हा सामना भारताने डकवर्थ/लुईस पद्धतीनुसार १२ धावांनी जिंकला. ESPNcricinfo ने त्याने स्पर्धेत अनेकदा केलेल्या गोलंदाजीतील बदलांची प्रशंसा केली.<ref name=onestowatch/> १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषकानंतर, [[रॉयल चॅलेंजर्स बंगलोर]]ने कोहलीला ३०,००० [[अमेरिकन डॉलर|अमेरिकी डॉलर्स]] किंमतीत करारावर विकत घेतले.<ref>[http://sports.ndtv.com/cricket/news/43683-hopes-draws-biggest-bid-at-ipl-auction होपसाठी आयपीएल लिलावात सर्वात जास्त बोली. (इंग्लिश मजकूर)]</ref> जून २००८ मध्ये कोहली आणि त्याचे १९ वर्षांखालील संघमित्र [[प्रदीप संगवान]] व [[तन्मय श्रीवास्तव]] या तिघांनाही बॉर्डर-गावस्कर शिष्यवृत्ती देण्यात आली. या शिष्यवृत्तीअंतर्गत तिघांनाही [[ब्रिस्बेन]] येथे [[क्रिकेट ऑस्ट्रेलिया]]च्या सेंटर ऑफ एक्सलन्स मध्ये सहा आठवड्यांच्या प्रशिक्षणासाठी मान्यता देण्यात आली.<ref name=border/> जुलै २००८ मध्ये, सप्टेंबर २००८ दरम्यान पाकिस्तानात होणाऱ्या [[आयसीसी चॅम्पियन्स ट्रॉफी]]साठी ३० जणांच्या संभाव्य खेळाडूंच्या यादीत त्याचे नाव सामील करण्यात आले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/iccct2008/content/story/360353.html आयसीसी चॅम्पियन्स ट्रॉफीसाठी भारताचा संभाव्य संघ जाहीर (इंग्लिश मजकूर)]</ref> तसेच ऑस्ट्रेलियामध्ये होणाऱ्या चार संघांच्या उदयोन्मुळ खेळाडूंच्या स्पर्धेसाठी भारतीय उदयोन्मुख खेळाडूंच्या संघात त्याचा समावेश करण्यात आला. त्या स्पर्धेतील सहा सामन्यांत त्याने ४१.२० च्या सरासरीने २०६ धावा केल्या.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Events/9/Cricket_Australia_Emerging_Players_Tournament_2008/National_Cricket_Academy_Batting.html क्रिकेट ऑस्ट्रेलिया उदयोन्मुळ खेळाडू स्पर्धेतील राष्ट्रीय क्रिकेट अकादमी साठी फलंदाजी]</ref>.सर्वात चांगला कॅप्तैन आहे.विराट कोहली याला २०१८ या वर्षीच्या इंडियन प्रेमियर लीगसाठी १७ कोटी रुपयाला राँयल चलेन्जेर्स बंगलोर या संघाने रिटेन केले आहे. ==आंतरराष्ट्रीय कारकीर्द== ===सुरुवातीची वर्षे=== ऑगस्ट २००८ मध्ये, [[भारत क्रिकेट संघाचा श्रीलंका दौरा, २००८|श्रीलंकेच्या दौऱ्यासाठी]] आणि पाकिस्तानात आयोजित चॅम्पियन्स ट्रॉफीसाठी जाणाऱ्या भारतीय संघामध्ये कोहलीची निवड करण्यात आली. श्रीलंकेच्या दौऱ्याआधी कोहली फक्त आठ [[लिस्ट अ]] सामने खेळला होता.<ref>[http://cricketarchive.com/Archive/Players/101/101095/List_A_Matches.html कोहलीचे लिस्ट अ सामने]</ref> त्यामुळे त्याच्या संघात निवडल्या जाण्याबद्दल आश्चर्य व्यक्त झाले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/363942.html कोहलीची आश्चर्यकारक निवड (इंग्रजी मजकूर)]</ref> श्रीलंकेच्या दौऱ्यादरम्यान [[सचिन तेंडूलकर]] आणि [[विरेंद्र सेहवाग]] हे दोन्ही सलामीवीर जायबंदी झाल्याने, कोहलीने पूर्ण दौऱ्यामध्ये कामचलाऊ सलामीवीर म्हणून भूमिका पार पाडली. वयाच्या १९ व्या वर्षी पदार्पणाच्या एकदिवसीय लढतीत तो फक्त १२ धावांवर बाद झाला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/343732.html भारत क्रिकेट संघाचा श्रीलंका दौरा, १ला एकदिवसीय सामना: श्रीलंका वि भारत, दांबुला, ऑगस्ट १८, २००८]</ref> मालिकेतील चौथ्या सामन्यात त्याने ५४ धावा काढून तो सामना व मालिका जिंकण्यात योगदान दिले<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/366341.html भारत क्रिकेट संघाचा श्रीलंका दौरा, ४था एकदिवसीय सामना: श्रीलंका विरुद्ध भारत, कोलंबो, ऑगस्ट २७, २००८]</ref> इतर तीन सामन्यांत त्याने ३७, २५ आणि ३१ धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/343736.html भारत क्रिकेट संघाचा श्रीलंका दौरा, ५वा एकदिवसीय सामना: श्रीलंका विरुद्ध भारत, कोलंबो, ऑगस्ट २९, २००८]</ref> भारताने मालिका ३-२ अशी जिंकली. हा भारताचा श्रीलंकेविरुद्ध श्रीलंकेत पहिलाच मालिका विजय होता. चॅम्पियन्स ट्रॉफी २००९ पुढे ढकलली गेल्या नंतर जायबंदी [[शिखर धवन]]च्या जागी कोहलीची सप्टेंबर २००८ मध्ये ऑस्ट्रेलिया अ संघाविरुद्ध अनधिकृत कसोटी मालिकेसाठी भारत अ संघात निवड झाली.<ref>[http://www.espncricinfo.com/india/content/story/366757.html धवन ऐवजी कोहलीची भारत अ संघात निवड (इंग्रजी मजकूर)]</ref> दोन सामन्यांच्या मालिकेत त्याला एकदाच फलंदाजी मिळाली, त्यात त्याने ४९ धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/365646.html १ली अनधिकृत कसोटी: भारत अ विरुद्ध ऑस्ट्रेलिया अ, बंगळूर, सप्टेंबर ३-५, २००८]</ref> त्यानंतर त्याच महिन्यात तो [[निस्सार ट्रॉफी]]मध्ये [[सुई नॉर्दन गॅस पाईपलाईन्स लिमीटेड क्रिकेट संघ|एसएनजीपीएल]] विरुद्ध दिल्लीकडून खेळला, आणि दोन्ही डावांत तो ५२ आणि १९७ धावा करून सर्वात जास्त धावा करणारा फलंदाज ठरला. सामना अनिर्णित राहिला परंतु एसएनजीपीएलचा संघाने पहिल्या डावाच्या आघाडीच्या जोरावर ट्रॉफी जिंकली.<ref>[http://www.espncricinfo.com/indiandomestic2008/engine/match/368336.html दिल्ली विरुद्ध सुई नॉर्दर्न गॅस पाईपलाइन्स लिमिटेड, दिल्ली, सप्टेंबर १५-१८, २००८]</ref> ऑक्टोबर २००८ मध्ये कोहली ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध भारतीय अध्यक्षीय XI संघाकडून चार दिवसीय सामना खेळला. त्याने [[ब्रेट ली]], [[स्टुअर्ट क्लार्क]], [[मिचेल जॉन्सन]], [[पीटर सीडल]], [[जॅसन क्रेझा]] अशा दिग्गज गोलंदाजांचा सामना करत १०५ आणि नाबाद १६ धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/indvaus2008/engine/match/345668.html ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध भारत अध्यक्षीय XI संघ, हैदराबाद, ऑक्टोबर २-५, २००८]</ref>. नोव्हेंबर २००८ मध्ये [[इंग्लंड क्रिकेट संघ|इंग्लंड]]विरुद्ध मायदेशी खेळल्या गेलेल्या मालिकेसाठी कोहलीची निवड झाली, परंतु तेंडुलकर आणि सेहवागच्या संघातील समावेशामुळे त्याला एकही सामना खेळण्याची संधी मिळाली नाही.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/squad/377066.html इंग्लंडचा भारत दौरा / भारत एकदिवसीय संघ – पहिले तीन सामने (इंग्रजी मजकूर)]</ref> डिसेंबर २००८ मध्ये बीसीसीआयच्या वार्षिक करारांच्या यादीत त्याला ड दर्जाचा करार देण्यात आला, ज्यामुळे तो १५ लाख रुपये मिळण्यास पात्र ठरला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/india/content/story/382299.html इशांत, रोहित आणि बद्रीनाथचा नवीन करारामुळे फायदा (इंग्लिश मजकूर)]</ref> त्यानंतर जानेवारी २००९ च्या श्रीलंकेविरुद्ध श्रीलंकेत होणाऱ्या दौऱ्यातून त्याला वगळण्यात आले. जुलै-ऑगस्ट २००९ मध्ये ऑस्ट्रेलियात होणाऱ्या चार संघांच्या उदयोन्मुख खेळाडूंच्या स्पर्धेसाठी कोहलीची निवड झाली. त्याने भारत उदयोन्मुख खेळाडूंच्या संघासाठी या स्पर्धेत सलामीवीराची भूमिका बजावली. सदर स्पर्धेत त्याने सात सामन्यांत ६६.३३ च्या सरासरीने स्पर्धेत सर्वाधिक ३९८ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=5116;type=tournament उदयोन्मुख खेळाडू स्पर्धा, २००९ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> त्याने [[ब्रिस्बेन]] येथील अंतिम सामन्यात दक्षिण आफ्रिकेच्या संघाविरुद्ध १०२ चेंडूत १०४ धावा केल्या. भारताने तो सामना १७ धावांनी जिंकून विजेतेपद पटकावले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/417275.html उदयोन्मुख खेळाडू स्पर्धेचे विजेतेपद भारताकडे (इंग्लिश मजकूर)]</ref> स्पर्धेच्या शेवटी [[भारतीय राष्ट्रीय क्रिकेट संघ निवड समिती|राष्ट्रीय निवड समिती]]चे अध्यक्ष [[कृष्णम्माचारी श्रीकांत]] कोहलीच्या कामगिरीवर खूष होऊन म्हणाले, "मला सांगावसं वाटतंय, सलामीवीर विराट कोहली खूपच छान खेळला. त्याने खेळलेल्या काही फटकेच त्याची क्षमता सिद्ध करतात."<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/417786.html भारतीय क्रिकेटच्या सखोलतेवर श्रीकांत आनंदी (इंग्लिश मजकूर)]</ref> कोहलीच्या मते ही स्पर्धा म्हणजे त्याच्या कारकि‍र्दीला ''कलाटणी देणारा क्षण'' होता.<ref name=brash/> कोहलीने नंतर [[२००९ श्रीलंका त्रिकोणी मालिका|श्रीलंकेतील त्रिकोणी मालिकेत]] जायबंदी [[गौतम गंभीर]]ची जागा घेतली.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/424397.html त्रिकोणी मालिकेसाठी जायबंदी गंभीर ऐवजी कोहलीची निवड (इंग्रजी मजकूर)]</ref> [[२००९ आय.सी.सी. चँपियन्स ट्रॉफी]]मध्ये जायबंदी [[युवराज सिंग]]च्या जागी ४थ्या क्रमांकावर कोहलीने फलंदाजी केली. फारसे महत्त्व नसलेल्या गट सामन्यात [[वेस्ट इंडीज क्रिकेट संघ|वेस्ट इंडीज]] विरुद्ध १३० धावांच्या लक्ष्याचा यशस्वी पाठलाग करताना त्याने नाबाद ७९ धावा करीत पहिल्यांदाच सामनावीराचा पुरस्कार मिळवला.<ref name=mom1>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/415284.html आयसीसी चँपियन्स ट्रॉफी, १२वा सामना, गट अ: भारत विरुदॄद वेस्ट इंडीज, जोहान्सबर्ग, सप्टेंबर ३०, २००९]</ref> [[ऑस्ट्रेलिया क्रिकेट संघ|ऑस्ट्रेलिया]] विरुद्धच्या [[ऑस्ट्रेलियन क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २००९|मायदेशी होणाऱ्या सात एकदिवसीय सामन्यांच्या मालिकेत]] कोहलीची एक आरक्षित फलंदाज म्हणून निवड झाली, त्यापैकी दोन सामन्यांत तो दुखापत झालेल्या युवराज सिंग आणि गौतम गंभीर ऐवजी खेळला. डिसेंबर २००९ मध्ये [[श्रीलंका क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २००९|मायदेशी होणाऱ्या श्रीलंकेविरुद्धच्या एकदिवसीय मालिकेसाठी]] कोहलीची निवड झाली. त्याने पहिल्या दोन एकदिवसीय सामन्यात २७ आणि ५४ धावा केल्या. त्यानंतर दुखापतीतून सावरलेल्या युवराज सिंगने तिसऱ्या सामन्यासाठी त्याची जागा घेतली. परंतु, युवराजच्या वारंवार उद्भवणाऱ्या बोटाच्या दुखापतीमुळे त्याला संघाबाहेर बसावे लागले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/440812.html भारताच्या दुखापतींमुळे श्रीलंकेला संधी (इंग्रजी मजकूर)]</ref> कोलकात्याच्या ४थ्या एकदिवसीय सामन्यात कोहलीने संघात पुनरागमन केले. त्याने १११ चेंडूंत १०७ धावा करीत पहिले एकदिवसीय शतक साकारले. गौतम गंभीरने त्याच्या सर्वोच्च १५० धावा करून कोहलीसोबत तिसऱ्या गड्यासाठी २२४ धावांची भागीदारी केली. भारताने सात गडी राखून सामना जिंकला आणि मालिकेमध्ये ३-१ अशी विजयी आघाडी घेतली.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/430889.html श्रीलंकेचा भारत दौरा, ४था एकदिवसीय सामना: भारत विरुद्ध श्रीलंका, कोलकाता, डिसेंबर २४, २००९]</ref> गंभीरला सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला, तो त्याने कोहलीला दिला.<ref>[http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/cricket/8430324.stm गौतम गंभीर आणि विराट कोहलींच्या शतकामुळे भारताचा विजय (इंग्रजी मजकूर)]</ref> जानेवारी २०१० मध्ये झालेल्या [[बांगलादेश त्रिकोणी मालिका, २०१०|बांगलादेश मधील त्रिकोणी मालिकेसाठी]] तेंडूलकरला विश्रांती देण्यात आली, त्यामुळे कोहलीला भारताच्या सर्वच्या सर्व पाच सामन्यांमध्ये खेळण्याची संधी मिळाली. श्रीलंकेविरुद्ध पराभव झालेल्या पहिल्या सामन्यात त्याने ९ धावा केल्या, परंतु त्यानंतरच्या [[बांगलादेश क्रिकेट संघ|बांगलादेश]] विरुद्धच्या सामन्यात २९७ धावांचा पाठलाग करताना भारताची फलंदाजी ५१/३ अशी कोसळली असताना त्याने ९१ धावांची खेळी करून भारताला विजय प्राप्त करून दिला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/434260.html बांगलादेश त्रिकोणी मालिका, ३रा सामना, बांगलादेश विरुद्ध भारत, ढाका, जानेवारी ७ , २०१०]</ref> पुढच्या श्रीलंकेविरुद्धच्या सामन्यात कोहलीने नाबाद ७१ धावा केल्या, त्यामुळे भारताने केवळ ३३ षटकांत २१४ धावांचा पाठलाग करून बोनस गुण मिळवला. पुढच्याच दिवशी त्याने बांगलादेशविरुद्ध त्याचे दुसरे शतक झळकावले आणि भारताने तो सामनासुद्धा जिंकला.<ref name=mom2>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/434263.html बांगलादेश त्रिकोणी मालिका, ६वा सामना, बांगलादेश विरुद्ध भारत, ढाका, जानेवारी ११ , २०१०]</ref> भारतातर्फे २२व्या वाढदिवसाआधी दोन शतके झळकाविणारा तेंडूलकर आणि [[सुरेश रैना]] नंतर तो तिसराच फलंदाज.<ref name="Indian Squad for the series">[http://content-usa.cricinfo.com/india/content/story/386770.html जडेजाचा प्रवेश, प्रविणचे पुनरागमन (इंग्रजी मजकूर)]</ref> या मालिकेमधील कोहलीच्या कामगिरीमुळे त्याची खुप प्रशंसा करण्यात आली,<ref name=brash>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/443585.html विराट कोहली डीकन्स्ट्रक्टस् द ब्राश स्टीरिओटाईप (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/443456.html भारताच्या विजयात कोहलीचे नाबाद शतक (इंग्रजी मजकूर)]</ref> प्रामुख्याने कर्णधार धोणीद्वारा.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/443003.html कोहली वयात आला (इंग्रजी मजकूर)]</ref> श्रीलंके विरुद्ध अंतिम सामन्यात भारत ४ गडी राखून पराभूत झाला त्यात कोहलीने फक्त २ धावा केल्या,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/434264.html बांगलादेश त्रिकोणी मालिका, अंतिम सामना, भारत विरुद्ध श्रीलंका, डाक्का, जानेवारी १३ , २०१०]</ref> परंतु तरीही पाच डावांमध्ये ९१.६६ च्या सरासरीने २७५ धावा काढून तो मालिकेत सर्वात जास्त धावा करणारा फलंदाज ठरला.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=5598;type=tournament बांगलादेश त्रिकोणी मालिका, २००९-१० / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> फेब्रुवारी २०१० मध्ये [[दक्षिण आफ्रिका क्रिकेट संघ|दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध]] मायदेशी झालेल्या [[दक्षिण आफ्रिका क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१०|तीन सामन्यांच्या एकदिवसीय मालिकेमध्ये]] दोन सामन्यांत त्याने ३१ आणि ५७ धावा केल्या. ===तळागाळातून वर=== पहिला पर्याय असणाऱ्या खेळाडूंना मे-जून २०१० दरम्यान होणाऱ्या [[झिम्बाब्वे त्रिकोणी मालिका, २०१०|श्रीलंका आणि झिंबाब्वे विररुद्धच्या त्रिकोणी मालिकेमधून]] वगळण्यात आल्यामुळे रैनाची कर्णधार म्हणून तर कोहलीची उपकर्णधार म्हणून निवड झाली. कोहलीने दोन अर्धशतकांसह ४२.०० च्या सरासरीने १६८ धावा केल्या,<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=5802;type=tournament झिंबाब्वे त्रिकोणी मालिका, २०१० / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> परंतु चार सामन्यांपैकी तीन मध्ये पराभव झाल्याने भारत स्पर्धेतून बाद झाला. मालिकेदरम्यान, कोहली भारतातर्फे आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये सर्वात जलद १००० धावा पूर्ण करणारा फलंदाज ठरला.<ref name=fastest1000i>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/283174.html नोंदी / आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने / फलंदाजीतील विक्रम / सर्वात जलद १००० धावा]</ref> त्याने हरारे येथे झिंबाब्वे विरुद्ध आंतरराष्ट्रीय टी२० पदार्पण केले आणि नाबाद २६ धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/452153.html भारताचा झिंबाब्वे दौरा, १ला आंतरराष्ट्रीय टी२० सामना: झिंबाब्वे विरुद्ध भारत, हरारे, जून १२, २०१०]</ref> नंतर त्याच महिन्यात [[२०१० आशिया चषक]]ासाठी कर्णधार धोणी आणि उपकर्णधार सेहवागच्या नेतृत्वाखाली भारताने आपला पूर्ण ताकदीचा संघ निवडला. संपूर्ण मालिकेमध्ये कोहलीने ३ऱ्या क्रमांकावर फलंदाजी केली आणि १६.७५ च्या सरासरीने ६७ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=5477;type=tournament आशिया चषक, २०१० / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> त्यानंतर ऑगस्ट २०१० मध्ये पार पडलेल्या [[श्रीलंका त्रिकोणी मालिका, २०१०|श्रीलंका आणि न्यू झीलंड विरुद्धच्या त्रिकोणी मालिकेमध्ये]] सुद्धा त्याला सूर गवसला नाही. त्या मालिकेत तो फक्त १५ च्या सरासरीने धावा करू शकला. [[File:Virat Kohli Batting.jpg|250px|thumb|कोहली न्यू झीलंड विरुद्ध २०१० मध्ये फलंदाजी करताना.]] खराब कामगिरीनंतरसुद्धा, ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध ऑक्टोबरमध्ये झालेल्या [[ऑस्ट्रेलिया क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१०#एकदिवसीय मालिका|तीन एकदिवसीय सामन्यांच्या मालिकेसाठी]] कोहलीची निवड झाली. पहिला आणि तिसरा सामना पावसामुळे रद्द झाला. विशाखापट्टणम् येथील दुसऱ्या सामन्यात कोहलीने त्याचे तिसरे एकदिवसीय शतक साजरे केले. त्याने १२१ चेंडूंत ११८ धावा केल्या त्यामुळे हा सामना २९० धावांचा पाठलाग करत असताना सलामीवीरांना लवकर गमावूनसुद्धा भारताने जिंकला.<ref name=mom3>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/464529.html ऑस्ट्रेलियाचा भारत दौरा (सप्टेंबर-ऑक्टोबर २०१०), २रा एकदिवसीय सामना: भारत विरुद्ध ऑस्ट्रेलिया, विशाखापट्टणम्, ऑक्टोबर २०, २०१०]</ref> त्याला सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला आणि त्याने कबूल केले की आधीच्या दोन मालिकांमधील अपयशामुळे भारतीय संघातील स्थान टिकवून ठेवण्यासाठी तो दडपणाखाली होता.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/482917.html स्थान टिकवून ठेवण्याचे दडपण कोहलीला जाणवत होते (इंग्रजी मजकूर)]</ref> २०१० च्या शेवटी [[न्यू झीलँड क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१०|न्यू झीलंड विरुद्ध एकदिवसीय मालिकेसाठी]] गौतम गंभीरच्या नेतृत्वाखाली भारताचा एक खूपच अननुभवी संघ निवडण्यात आला, ज्यात कोहलीने आपले स्थान राखले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/489325.html गंभीर नेतृत्वाच्या आव्हानाने उत्सुक (इंग्रजी मजकूर)]</ref> गुवाहाटीमधल्या पहिल्या एकदिवसीय सामन्यात कोहलीने १०४ चेंडूत १०५ धावा केल्या, हे त्याचे लागोपाठ दुसरे व आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय क्रिकेटमधील चवथे शतक. सामन्यामध्ये भारताने ४० धावांनी विजय मिळवला आणि कोहलीला सामनावीराचा पुरस्कार देण्यात आला.<ref name=mom4>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/467883.html न्यूझीलंडचा भारत दौरा-नोव्हेंबर २०१०, १ला एकदिवसीय सामना: भारत विरुद्ध न्यूझीलंड, गुवाहाटी, नोव्हेंबर २८, २०१०]</ref> दुसऱ्या आणि तिसऱ्या सामन्यात त्याने धावांचा पाठलाग करताना गंभीरसोबत १०० पेक्षा जास्त धावांची भागीदारी केली आणि अनुक्रमे ६४ आणि ६३* धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/467884.html न्यूझीलंडचा भारत दौरा-नोव्हेंबर २०१०, २रा एकदिवसीय सामना: भारत विरुद्ध न्यूझीलंड, जयपूर, डिसेंबर १, २०१०]</ref><ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/467885.html न्यूझीलंडचा भारत दौरा-नोव्हेंबर २०१०, ३रा एकदिवसीय सामना: भारत विरुद्ध न्यूझीलंड, वडोदरा, डिसेंबर ४, २०१०]</ref> भारताने मालिकेत न्यू झीलंडला ५-० ने हरवून व्हॉईटवॉश दिला. कोहलीच्या या मालिकेतील कामगिरीमुळे तो आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय संघात एक नियमित झाला<ref>[http://www.espncricinfo.com/magazine/content/story/492907.html कोहली आणि त्याचा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामन्यातील पराक्रम (इंग्रजी मजकूर)]</ref> आणि तो भारताच्या विश्वचषक संघाचा एक प्रबळ दावेदार झाला<ref>[http://www.espncricinfo.com/magazine/content/story/490146.html कोहलीने भारतीय संघात विविधता आणली (इंग्रजी मजकूर)]</ref> २०१० मध्ये २५ आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामन्यांमध्ये ४७.३८ च्या सरासरीने ३ शतकांसह त्याने ९९५ धावा केल्या. त्यावर्षीची ही भारतीय फलंदाजांमधील सर्वोत्कृष्ट कामगिरी होती.<ref name=stat2010>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?class=2;id=2010;team=6;type=year नोंदी / २०१० – भारत / आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय / सर्वाधिक धावा]</ref> जानेवारी २०११ मध्ये [[भारतीय क्रिकेट संघाचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, २०१०-११|दक्षिण आफ्रिकेच्या दौऱ्यावर]] कोहली एका आंतरराष्ट्रीय टी२० सामन्याच्या मालिकेत आणि सर्वच्या सर्व पाच आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामन्यांत खेळला. टी२० सामन्यात भारताचा विजय झाला. या सामन्यात त्याने २८ धावा केल्या, परंतु एकदिवसीय मालिकेत भारताचा २-३ असा पराभव झाला. एकदिवसीय मालिकेत दोन अर्धशतकांसह ४८.२५ च्या सरासरीने त्याने १९३ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=5927;type=series नोंदी / दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध भारत एकदिवसीय मालिका, २०१०-११ / सर्वाधिक धावा]</ref> एकदिवसीय मालिकेदरम्यान भारताने [[क्रिकेट विश्वचषक, २०११ - संघ|विश्वचषकासाठी १५ खेळाडूंचा संघ घोषित केला]] ज्यात कोहलीचेही नाव होते<ref>[http://www.espncricinfo.com/icc_cricket_worldcup2011/content/story/497102.html विश्वचषक संघात रोहित शर्मा नाही]</ref>. मालिकेदरम्यान आयसीसी क्रमवारीत एकदिवसीय फलंदाजांच्या यादीत कोहली दुसऱ्या स्थानावर पोहोचला.<ref name=kohliraina/> [[क्रिकेट विश्वचषक, २०११|विश्वचषकाच्या]] संघात कोहली आणि रैना दोघांचाही समावेश झाल्याने, शेवटच्या अकरा जणांत कोण खेळणार याविषयी अनेक तर्क-वितर्क लढवले गेले. स्पर्धेमधल्या भारताच्या पहिल्या सामन्याच्या काही दिवस आधी धोणीने सूचित केले की, रैनाऐवजी ऐन भरात असलेल्या कोहलीला प्राधान्य दिले जाईल<ref name=kohliraina>[http://www.espncricinfo.com/icc_cricket_worldcup2011/content/story/501317.html रैना ऐवजी कोहली खेळणार: धोणी (इंग्रजी मजकूर)]</ref>. भारताच्या विश्वचषकाच्या यशस्वी मोहिमेमध्ये कोहली प्रत्येक सामना खेळला. बांगलादेश विरुद्धच्या पहिल्याच सामन्यात त्याने नाबाद १०० धावा करीत आपले पाचवे एकदिवसीय शतक साजरे केले आणि पदार्पणातल्या विश्वचषकात शतक झळकाविणारा पहिला भारतीय फलंदाज बनला.<ref>[http://www.deccanherald.com/content/139360/kohli-first-indian-hit-century.html पदार्पणातल्या विश्वचषकात शतक झळकाविणारा पहिला भारतीय फलंदाज, कोहली]</ref> पुढच्या चार सामन्यांत त्याने इंग्लंड, [[आयर्लंड क्रिकेट संघ|आयर्लंड]], [[नेदरलँड्स क्रिकेट संघ|नेदरलँड्स]] आणि दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध त्याने अनुक्रमे ८, ३४, १२ आणि १ अशा खूपच कमी धावा केल्या. वेस्ट इंडीजविरुद्धच्या सामन्यात त्याला त्याचा सूर सापडला आणि त्याने युवराज सिंग सोबत तिसऱ्या गड्यासाठी १२२ धावांची भागीदारी केली, ज्यात त्याचा वाटा ५९ धावांचा होता.<ref>[http://www.espncricinfo.com/icc_cricket_worldcup2011/engine/match/433599.html आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक, ४२वा सामना, गट ब: भारत विरुद्ध वेस्ट इंडीज, चेन्नई, मार्च २०, २०११]</ref> ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध उपांत्य सामन्यात त्याने २४ धावा केल्या,<ref>[http://www.espncricinfo.com/icc_cricket_worldcup2011/engine/match/433601.html आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक, दुसरा उपांत्यपूर्व सामना: भारत वि. ऑस्ट्रेलिया, अहमदाबाद, मार्च २४, २०११]</ref> आणि पाकिस्तान विरुद्ध उपांत्य सामन्यात तो ९ धावा काढून बाद झाला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/icc_cricket_worldcup2011/engine/match/433605.html आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक, दुसरा उपांत्य सामना: भारत वि. पाकिस्तान, मोहाली, मार्च ३०, २०११]</ref> भारताने दोन्ही सामने जिंकून मुंबईतील श्रीलंकेविरुद्ध अंतिम सामन्यात प्रवेश केला. अंतिम सामन्यात २७५ धावांचा पाठलाग करताना पहिल्या सात षटकांमध्ये दोन्ही सलामीवीर बाद झाल्यानंतर कोहली आणि गंभीरने तिसऱ्या गड्यासाठी ८३ धावांची भागीदारी केली, ज्यात कोहलीने ३५ धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/icc_cricket_worldcup2011/engine/match/433606.html आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक, अंतिम सामना: भारत वि. श्रीलंका, मुंबई, एप्रिल २, २०११]</ref> ही भागीदारी म्हणजे "सामन्याचा एक टर्निंग पॉईंट होता".<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/530962.html कोहलीचे शैक्षणिक वळण]</ref> भारताने सामन्यात ६ गडी राखून विजय मिळवला आणि १९८३ नंतर पहिल्यांदाच विश्वचषक जिंकला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/icc_cricket_worldcup2011/content/story/509121.html धोणी आणि गंभीरच्या खेळीमुळे भारताने विश्वचषक जिंकला]</ref> [[File:India Vs New zealand One day International, 10 December 2010 (6159922053) (cropped).jpg|thumb|upright|left|कोहली सामन्यादरम्यान क्षेत्ररक्षण करताना, डिसेंबर २०१०.]] जून-जुलै २०११ च्या [[भारतीय क्रिकेट संघाचा वेस्ट इंडीज दौरा, २०११|भारतीय संघाच्या वेस्ट इंडीज दौऱ्यासाठी]] भारताने खूपच अनुभवी संघ निवडला, ज्यात तेंडूलकरला विश्रांती देण्यात आली आणि गंभीर व सेहवागला दुखापतीमुळे माघार घ्यावी लागली. कसोटी संघामध्ये पदार्पण करण्याऱ्या तीन खेळाडूंपैकी एक कोहली होता.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/516872.html तेंडूलकर, युवराज, गंभीर वेस्ट इंडीज दौऱ्यातून बाहेर]</ref> एकदिवसीय मालिका कोहलीसाठी यशस्वी ठरली. त्याने ३९.८० च्या सरासरीने १९९ धावा केल्या. ही मालिका भारताने ३-२ अशी जिंकली.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=6338;type=series नोंदी / भारत वि. वेस्ट इंडीज एकदिवसीय मालिका, २०११ / सर्वाधिक धावा]</ref> त्याची सर्वोत्कृष्ट खेळी ठरली ती पोर्ट ऑफ स्पेन मधील दुसऱ्या एकदिवसीय सामन्यातली. भारताने सामना ७ गडी राखून जिंकला, त्यात कोहलीने ८१ धावा केल्या आणि सामनावीराचा पुरस्कार मिळविला.<ref name=mom5>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/489222.html भारताचा वेस्ट इंडीज दौरा, २रा एकदिवसीय सामना: वेस्ट इंडीज वि. भारत, पोर्ट ऑफ स्पेन, जून ८, २०११]</ref> पाचव्या एकदिवसीय सामन्यात त्याने ९४ धावा केल्या परंतु भारताच्या पदरी ७ गडी राखून पराभव पडला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/489225.html ५वा एकदिवसीय सामना: वेस्ट इंडीज वि. भारत, किंग्स्टन, जून १६, २०११]</ref> कोहलीने त्याचे कसोटी पदार्पण त्यानंतर लगेचच झालेल्या किंग्स्टन मधील पाहिल्या कसोटीत केले. त्या सामन्यात तो पाचव्या क्रमांकावर खेळला आणि ४ व १५ धावांवर बाद झाला. दोन्ही वेळेस तो यष्टींमागे [[फिडेल एडवर्ड्‌स]] कडे झेल देऊन बाद झाला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/489226.html भारताचा वेस्ट इंडीज दौरा, १ली कसोटी, वेस्ट इंडीज वि. भारत, किंग्स्टन, जूनन २०-२३,२०११]</ref> भारताने कसोटी मालिका १-० अशी जिंकली परंतु संपूर्ण मालिकेमध्ये कोहली धावांसाठी झगडताना दिसला, तो ५ डावांमध्ये फक्त ७६ धावा करू शकला<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=6340;type=series नोंदी / भारताचा वि. वेस्ट इंडीज कसोटी मालिका, २०११ / सर्वाधिक धावा]</ref> आखूड टप्प्याच्या चेंडूविरूद्ध त्याला संघर्ष करावा लागला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/522704.html संघर्षपूर्ण मालिकाविजया मध्ये भारताने गमावलेल्या संधी.]</ref> आणि विशेषतः एडवर्डसच्या जलद गोलंदाजीने त्याला त्रस्त केले, त्याने त्याला मालिकेत तीन वेळा बाद केले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/522647.html भारताच्या विजयात निर्दयीपणाची उणीव]</ref> जुलै आणि ऑगस्ट २०११ दरम्यान पार पडलेल्या [[भारतीय क्रिकेट संघाचा इंग्लंड दौरा, २०११|इंग्लंडविरुद्धच्या चार कसोटी सामन्यांच्या मालिकेतून]] सुरुवातीला वगळण्यात आलेल्या कोहलीला, दुखापतग्रस्त युवराजच्या जागी पाचारण करण्यात आले,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/525791.html दुखापतग्रस्त युवराज आणि हरभजन कसोटी मालिकेतून बाहेर (इंग्रजी मजकूर)]</ref> परंतु त्याला मालिकेत एकाही सामन्यात खेळता आले नाही. त्यानंतर पार पडलेल्या एकदिवसीय मालिकेमध्ये माफक यश मिळाले, त्याने ३८.८० च्या सरासरीने धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=6114;type=series नोंदी / नाटवेस्ट मालिका (इंग्लंडमध्ये भारतीय संघ), २०११ / सर्वाधिक धावा]</ref> चेस्टर-ल-स्ट्रीट येथे झालेल्या पहिल्या एकदिवसीय सामन्यात त्याने ५५ धावा केल्या,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/474477.html भारताचा इंग्लंड दौरा, १ला एकदिवसीय सामना: इंग्लंड वि. भारत, चेस्टर-ल-स्ट्रीट, सप्टेंबर ३, २०११]</ref> त्यानंतर पुढच्या तीन सामन्यांत त्याला जास्त धावा करता आल्या नाहीत. शेवटच्या सामन्यात, कोहलीने आपले सहावे एकदिवसीय शतक साजरे करताना [[राहुल द्रविड]] सोबत तिसऱ्या गड्यासाठी १७० धावांची भागीदारी केली, ज्यात त्याचा वाटा ९३ चेंडूंत १०७ धावांचा होता. राहुल द्रविडचा हा शेवटचा एकदिवसीय सामना होता, ज्यात भारताने मालिकेत पहिल्यांदा ३०० पेक्षा जास्त धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/532607.html बेअरस्टोच्या पदार्पणातील धमाकेदार खेळीने इंग्लंडचा विजय (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्या सामन्यात कोहली [[हिट विकेट]]ने बाद झाला. त्याचे शतक हे संपूर्ण मालिकेतील दोन्ही संघांकडून एकमेव शतक होते. त्याची "मेहनत" आणि "कष्ट" यामुळे त्याची खूपच प्रशंसा झाली.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/532704.html इतक्या दुखापती कधीच पाहिल्या नाहीत (इंग्रजी मजकूर)]</ref> परंतु तरीही इंग्लंडने डकवर्थ/लुईस ने सामन्यात आणि मालिकेत ३-० असा विजय मिळवला ऑक्टोबर २०११ मध्ये [[इंग्लिश क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०११|इंग्लंडविरुद्ध मायदेशी पाच एकदिवसीय सामन्यांच्या मलिकेत]] कोहली सर्वाधिक धावा करणारा फलंदाज होता. ही मालिका भारताने ५-० अशी जिंकली. कोहलीने मालिकेत एकूण २७० धावा केल्या. दिल्लीतील दुसऱ्या एकदिवसीय सामन्यात त्याने ९८ चेंडूंमध्ये ११२ धावा केल्या आणि गंभीरसोबत नाबाद २०९ धावांची भागीदारी केली,<ref name=mom6>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/521219.html इंग्लंडचा भारत दौरा, २रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. इंग्लंड, दिल्ली, १७ ऑक्टोबर, २०११]</ref> आणि मुंबई मध्ये ८६ धावा केल्या. दोन्ही सामन्यांत भारताने धावांचा यशस्वी पाठलाग केला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/521221.html इंग्लंडचा भारत दौरा, ४था एकदिवसीय सामना: भारत वि. इंग्लंड, मुंबई, २३ ऑक्टोबर, २०११]</ref> या एकदिवसीय मालिकेतील यशामुळे नोव्हेंबर-डिसेंबर २०११ दरम्यान मायदेशी झालेल्या [[वेस्ट इंडीज क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०११|वेस्ट इंडीज विरुद्ध कसोटी मालिके]]साठी रैना ऐवजी कोहलीची निवड करण्यात आली. युवराज सिंग बरोबर सहाव्या गड्यासाठी त्याची स्पर्धा होती,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/538351.html कसोटी मालिकेसाठी हरभजनला वगळले; कोहली आणि अश्विनची संघात निवड (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ज्यामध्ये तो फक्त शेवटच्या कसोटीत त्याची संघात निवड करण्यात आली.<ref>[http://www.cricketarchive.com/Archive/Players/101/101095/Test_Matches.html विराट कोहलीने खेळलेले कसोटी सामने]</ref> सामन्यात त्याने दोनही डावांत अर्धशतक केले आणि याआधीची स्वतःची ३० धावांची सर्वोच्च कामगिरी मोडीत काढली.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/535999.html वेस्ट इंडीजचा भारत दौरा, ३रा कसोटी सामना: भारत वि. वेस्ट इंडीज, मुंबई, नोव्हेंबर २२-२६, २०११]</ref> त्याच्या पहिल्या डावातील ५२ धावांच्या खेळीमुळे भारताला फॉलो-ऑन टाळता आला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/542088.html मानसिक कणखरता करते कोहलीचे मार्गदर्शन (इंग्रजी मजकूर)]</ref> सदर सामना अनिर्णितावस्थेत संपला, पहिल्या दोन सामन्यांतील विजयामुळे भारताने मालिका २-० अशी जिंकली. त्यानंतरची एकदिवसीय मालिकेत भारताने ४-१ असा विजय मिळवला, ज्यात कोहलीने ६०.७५ च्या सरासरीने २४३ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=6938;type=series नोंदी / वेस्ट इंडीजची भारतातील एकदिवसीय मालिका, २०११/१२ / सर्वाधिक धावा]</ref> मालिकेदरम्यान कोहलीने विशाखापट्टणम मध्ये त्याचे आठवे एकदिवसीय शतक केले, ज्यामध्ये २७१ धावांचा पाठलाग करताना त्याने १२३ चेंडूंत ११७ धावा केल्या.<ref name=mom7>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/536930.html वेस्ट इंडीजचा भारत दौरा, २रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. वेस्ट इंडीज, विशाखापट्टणम, डिसेंबर २, २०११]</ref> त्याच्या ह्या खेळीमुळे त्याला "ॲन एक्सपर्ट ऑफ द चेस" (पाठलाग तज्ञ) असा नावलौकिक मिळाला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/543325.html कोहली आणि रोहितची वेस्ट इंडीजवर मात (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ३४ सामन्यांत चार शतकांसह ४७.६२ च्या सरासरीने १३८१ धावा करणारा कोहली सन २०११ मध्ये आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामन्यांत सर्वाधिक धावा करणारा फलंदाज ठरला.<ref name=stat2011>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?class=2;id=2011;type=year नोंदी / २०११ / आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने / सर्वाधिक धावा]</ref> ===एकदिवसीय उप-कर्णधार म्हणून बढती=== डिसेंबर २०११ च्या [[भारतीय क्रिकेट संघाचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, २०११-१२|ऑस्ट्रेलियाच्या दौऱ्यावर]] जाणाऱ्या भारताच्या कसोटी संघामध्ये कोहलीची निवड झाली. युवराज सिंगला कसोटी संघातून वगळण्यात आले, याचा अर्थ सहाव्या क्रमांकासाठी त्याची स्पर्धा आता कसोटी पदार्पणासाठी उत्सुक असलेल्या [[रोहित शर्मा]]शी होती.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/543742.html कोहली, रोहित मध्ये कसोटी मध्ये सहाव्या क्रमांकासाठी स्पर्धा (इंग्रजी मजकूर)]</ref> क्रिकेट ऑस्ट्रेलिया अध्यक्षीय XI संघाविरुद्ध खेळल्या गेलेल्या सराव सामन्यात कोहलीने सर्वाधिक १३२ धावा केल्या, आणि बॉक्सिंग डे कसोटीसाठी स्वतःचे स्थान बळकट केले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/546253.html एड कॉवनचा शतकाने दावा (इंग्रजी मजकूर)]</ref> मेलबर्न येथील पहिल्या कसोटी सामन्यात कोहलीची निवड झाली, परंतु सामन्यात त्याचे बचावतंत्र उघड झाले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/547340.html भारताच्या फलंदाजीचे परदेशात परवड सुरूच]</ref> [[बेन हिल्फेनहौस]]ने त्याला पहिल्या डावात ११ धावांवर तर दुसऱ्या डावात पहिल्याच चेंडूवर शून्यावर बाद केले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/518950.html भारताचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, १ला कसोटी सामना: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, मेलबर्न, डिसेंबर २६-२९, २०११]</ref> सिडनी मधील दुसऱ्या कसोटीतही त्याला धावांसाठी संघर्ष करावा लागला, त्याने २४ आणि ९ धावा केल्या. सामन्याच्या दुसऱ्या दिवशी सीमारेषेजवळ क्षेत्ररक्षण करताना, त्याने दर्शकांकडे पाहून मधले बोट दाखवले, त्यासाठी त्याला सामनाधिकाऱ्यांनी त्याच्या सामना शुल्कापैकी ५०% रकमेचा दंड ठोठावला. याघटनेबाबत [[ट्विटर]]वर दिलेल्या प्रतिक्रियेत कोहली म्हणाला: "मला मान्य आहे की क्रिकेटपटूने जशास तसे उत्तर देऊ नये. जमावाने तुमच्या आई आणि बहिणीबद्दल अपशब्द काढले तर काय. मी खूप वाईट ऐकलं." (sic).<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/548089.html दर्शकांकडे पाहून निर्देश केल्याने कोहलीला दंड (इंग्रजी मजकूर)]</ref> पर्थमधील तिसऱ्या सामन्यात भारताने सलग दुसऱ्यांदा डावाने शरणागती पत्करली, तरीही दोन्ही डावांमध्ये ४४ आणि ७५ धावा करून कोहली भारतातर्फे सर्वात जास्त धावा करणारा फलंदाज होता.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/549518.html भारताचा ऑस्ट्रेलियाकडून डावाने पराभव, मालिकेत ३-० अशी विजयी आघाडी (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ॲडलेड मधील चवथ्या आणि शेवटच्य सामन्याच्या पहिल्या डावात कोहलीने पहिले शतक साजरे केले, त्याने ११६ धावा केल्या; भारतीय फलंदाजांतर्फे संपूर्ण मालिकेमधील हे एकमेव शतक होते.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/551028.html शा‍ब्दिक चकमकीनंतरही कोहलीची उत्कृष्ट कामगिरी]</ref> भारताने मालिका ४-० अशी गमावली आणि मालिकेमध्ये भारताकडून कोहलीने सर्वात जास्त धावा केल्या. त्याला उद्देशून "द लोन ब्राइट स्पॉट इन ॲन अदरवाईज नाईटमेयर विजीट फॉर द टूरिस्ट" (पाहुण्यांच्या दुःस्वप्नातील एकमेव तेजस्वी ठिपका) असे वर्णन करण्यात आले.<ref>[http://www.abc.net.au/news/2012-01-26/kohli-stands-tall-on-australia27s-day/3795350 कोहली स्टँड्स टॉल ऑन ऑस्ट्रेलियाज डे (इंग्रजी मजकूर)]</ref> कसोटी मालिकेनंतर, भारतीय संघ ऑसट्रेलियामध्ये दोन सामन्यांची आंतरराष्ट्रीय टी२० मालिका आणि [[२०१२ कॉमनवेल्थ बँक त्रिकोणी मालिका|कॉमनवेल्थ बँक त्रिकोणी मालिकेमध्ये]] ऑस्ट्रेलिया आणि श्रीलंकेविरुद्ध खेळला. १-१ अशा अनिर्णितावस्थेत संपलेल्या टी२० मालिकेमध्ये कोहलीने २२ आणि ३१ धावा केल्या. त्रिकोणी मलिकेच्या पहिल्याच सामन्यात भारताला ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध पराभव पत्करावा लागला, ज्यात कोहली ३१ धावा करून सर्वाधिक धावा करणारा फलंदाज होता.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/518956.html कॉमनवेल्थ बँक मालिका, १ला सामना: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, मेलबर्न, फेब्रुवारी ५, २०१२]</ref> पर्थ येथील श्रीलंकेविरुद्धच्या दुसऱ्या सामन्यात त्याने ७७ धावा केल्या आणि भारताने सामना चार गडी राखून जिंकला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/518957.html कॉमनवेल्थ बँक मालिका, २रा सामना: भारत वि. श्रीलंका, पर्थ, फेब्रुवारी ८, २०१२]</ref> पुढील पाच सामन्यात त्याने १८, १५, १२, ६६ आणि २१ धावा केल्या. भारतीय संघाला सात सामन्यांमध्ये फक्त दोन विजय आणि एक बरोबरी प्राप्त करता आली याचा अर्थ स्पर्धेतील आव्हान कायम ठेवण्यासाठी, होबार्ट मधील श्रीलंकेविरुद्ध शेवटच्या सामन्यात संघाला बोनस गुणासहीत विजयाची गरज होती.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/555417.html जखमी भारतीय संघाला जिवंत राहण्यासाठी शेवटची संधी (इंग्रजी मजकूर)]</ref> श्रीलंकेच्या ३२१ धावांच्या आव्हानाचा पाठलाग करताना, कोहली मैदानात उतरला तेव्हा भारतीय संघाची स्थिती २ बाद ८६ अशी होती. कोहलीच्या ८६ चेंडूंतील १३३ धावांच्या स्फोटक खेळीमुळे भारताने श्रीलंकेचे आव्हान १३ षटके राखून सहज पार केले.<ref name=mom8>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/518966.html कॉमनवेल्थ बँक मालिका, ११वा सामना: भारत वि. श्रीलंका, पर्थ, फेब्रुवारी २८, २०१२]</ref> त्याने [[लसिथ मलिंगा]]च्या एका षटकामध्ये २४ धावा फटकावल्या. भारताने सामन्यात बोनस गुणासह विजय मिळवला आणि कोहलीला त्याच्या मेहनतीसाठी सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/555498.html कोहलीच्या खणखणीत शतकामुळे भारताच्या आशा जिवंत (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ऑस्ट्रेलियाचा माजी क्रिकेटपटू आणि समालोचक [[डीन जोन्स]] कोहलीच्या खेळीबद्दल म्हणाला, " महान एकदिवसीय खेळींपैकी ही एक आहे."<ref>[http://www.telegraphindia.com/1120303/jsp/sports/story_15207013.jsp#.VUfnnPApp-J कोहलीने जोन्सची प्रशंसा मिळवली (इंग्रजी मजकूर)]</ref> परंतु तीन दिवसांनंतर श्रीलंकेने त्यांच्या शेवटच्या सामन्यात ऑस्ट्रेलियाला हरवून भारताला मालिकेतून बाद केले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/555937.html नऊ धावांनी मिळवलेल्या विजयाने श्रीलंका अंतिम फेरीत (इंग्रजी मजकूर)]</ref> पुन्हा एकदा मालिकेत भारतातर्फे शतक झळकाविणारा एकमेव फलंदाज विराट कोहलीच होता, त्याने ५३.२८ च्या सरासरीने ३७३ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=6632;type=tournament कॉमनवेल्थ बँक मालिका, २०११/१२ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> ऑस्ट्रेलिया मधील उत्कृष्ट कामगिरीमुळे मार्च २०१२ दरम्यान बांगलादेशमध्येपार पडलेल्या [[२०१२ आशिया कप]] स्पर्धेसाठी कोहलीची उपकर्णधार म्हणून नियुक्ती झाली. निवड समितीचे अध्यक्ष [[कृष्णम्माचारी श्रीकांत]] पत्रकांशी बोलताना म्हणाले, "कोहली ज्याप्रकारे खेळला त्याबद्दल त्याला सलाम. आपण आता भविष्याकडे पहायला सुरुवात करायला हवी. कोहली भविष्यात कर्णधार होऊ शकतो असं निवड समिती आणि मंडळाला वाटतं"<ref>[http://www.thehindu.com/sport/sehwag-and-zaheer-rested-kohli-named-vicecaptain/article2945859.ece सेहवाग आणि झहीरला विश्रांती; कोहली उपकर्णधार (इंग्रजी मजकूर)]</ref> स्पर्धेदरम्यान कोहली खूपच चांगल्या भरात होता. ११९ च्या सरासरीने ३५७ धावा करून तो सर्वाधिक धावा करणाऱ्या फलंदाजांमध्ये अग्रभागी होता.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=6730;type=tournament नोंदी / आशिया चषक, २०११/१२ / सर्वाधिक धावा]</ref> त्याने श्रीलंकेविरुद्ध पहिल्याच सामन्यात १०८ धावा केल्या आणि भारताचा ५० धावांनी विजय झाला.<ref name=mom9>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/535795.html आशिया चषक, २रा सामना: भारत वि. श्रीलंका, ढाका, मार्च १३, २०१२]</ref> दुसऱ्या सामन्या मध्ये बांगलादेशविरुद्ध भारताचा पराभव झाला, ज्यात त्याने ६६ धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/535797.html आशिया चषक, ४था सामना: भारत वि. बांगलादेश, ढाका, मार्च १६, २०१२]</ref> गट फेरीच्या पाकिस्तानविरुद्ध शेवटच्या सामन्यात त्याने त्याची वैयक्तिक सर्वोच्च कामगिरी केली, त्याने ११ शतक झळकावताना अवघ्या १४८ चेंडूंत १८३ धावा कुटल्या. संघाचा शून्य धावांवर पहिला गडी बाद झालेला असताना, त्याने त्याच्या डावात २२ चौकार आणि १ षट्कार मारला, त्याच्या या खेळीची मदत भारताला ३३० धावांचा पाठलाग करण्यासाठी झाली. हा भारताचा त्यावेळचा सर्वोच्च यशस्वी पाठलाग होता.<ref name=mom10>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/535798.html आशिया चषक, ५वा सामना: भारत वि. पाकिस्तान, ढाका, मार्च १८, २०१२]</ref><ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/557744.html विक्रमी पाठलाग करताना कोहलीने पाकिस्तानला उध्वस्त केले (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्याची ही खेळी आशिया चषकाच्या इतिहासातील सर्वोच्च धावसंख्या आणि एकदिवसीय सामन्यांतील पाकिस्तानविरुद्ध [[ब्रायन लारा]]चा १५६ धावांचा विक्रम मोडीत काढून, दुसऱ्या क्रमांकाच्या खेळीसोबत बरोबरी करणारी ठरली.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/557837.html कोहलीचे धावांच्या पाठलागामधील नैपुण्य (इंग्रजी मजकूर)]</ref> भारताने जिंकलेल्या दोन्ही सामन्यांत कोहलीला सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला, परंतु भारत स्पर्धेच्या अंतिम फेरीत जाऊ शकला नाही. जुलै-ऑगस्ट २०१२ दरम्यान [[भारतीय क्रिकेट संघाचा श्रीलंका दौरा, २०१२|श्रीलंकेविरुद्ध पाच-सामन्यांच्या एकदिवसीय मालिकेमध्ये]] कोहलीने दोन शतके झळकावली, हंबन्टोटा येथे ११३ चेंडूंमध्ये १०६ आणि कोलंबो येथे ११९ चेंडूंत नाबाद १२८- या दोन्ही खेळींमुळे त्याला सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला.<ref name=mom11>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/564781.html भारताचा श्रीलंका दौरा, १ला एकदिवसीय सामना: श्रीलंका वि. भारत, हंबन्टोटा, जुलै २१, २०१२]</ref><ref name=mom12>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/564784.html भारताचा श्रीलंका दौरा, ४था एकदिवसीय सामना: श्रीलंका वि. भारत, हंबन्टोटा, जुलै ३१, २०१२]</ref> भारताने मालिका ४-१ अशी जिंकली आणि मालिकेमध्ये सर्वाधिक धावा केल्यामुळे कोहलीला मालिकाविराचा पुरस्कार मिळाला.<ref name=mos1>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/564785.html भारताचा श्रीलंका दौरा, ५वा एकदिवसीय सामना: श्रीलंका वि. भारत, पल्लेकेले, ऑगस्ट ४, २०१२]</ref> त्यानंतर झालेल्या एकमेव टी२० सामन्यात त्याने ४८ चेंडूत ६८ धावा केल्या, हे त्याचे पहिले आंतरराष्ट्रीय टी२० अर्धशतक, आणि त्याला मालिकाविराचा पुरस्कार मिळाला.<ref name=imos1>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/564786.html भारताचा श्रीलंका दौरा, एकमेव टी२० सामना: श्रीलंका वि. भारत, पल्लेकेले, ऑगस्ट ७, २०१२]</ref> कोहलीने बंगळूरमध्ये त्याचे दुसरे कसोटी शतक झळकावले ते [[न्यू झीलँड क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१२|न्यू झीलंडच्या भारत दौऱ्यामध्ये]] आणि त्याच सामन्यात त्याला पहिल्यांदाच कसोटी मध्ये सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला.<ref name=tmom1>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/565818.html न्यूझीलंडचा भारत दौरा, २रा कसोटी सामना: भारत वि. न्यूझीलंड, बंगळूर, ऑगस्ट ३१-सप्टेंबर ३, २०१२]</ref> भारताने दोन सामन्यांची मालिका २-० अशी जिंकली, आणि कोहलीने तीन डावांत एक शतक आणि दोन अर्धशतकांसह १०६ च्या सरासरीने २१२ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=7342;type=series नोंदी / न्यूझीलंडची भारतातील कसोटी मालिका, २०१२ / सर्वाधिक धावा]</ref> त्यानंतर झालेल्या आंतरराष्ट्रीय टी२० मालिकेमधील पहिला सामना पावसामुळे रद्द झाला तर दुसऱ्या सामन्यात त्याने ४१ चेंडूंत ७० धावा केल्या, परंतु भारताचा अवघ्या १ धावेने पराभव झाला आणि मालिका न्यू झीलंडने १-० अशी खिशात टाकली.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/565820.html न्यूझीलंडचा भारत दौरा, २रा टी२० सामना: भारत वि. न्यूझीलंड, चेन्नई, सप्टेंबर ११, २०१२]</ref> त्याची हा फॉर्म श्रीलंकेत झालेल्या [[२०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धा, २०१२]] मध्ये सुद्धा तसाच राहिला, ५ सामन्यांत त्याने ४६.२५ च्या सरासरीने १८५ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=6856;type=tournament आयसीसी विश्व ट्वेंटी२०, २०१२/१३ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> त्याने स्पर्धेत दोन अर्धशतके झळकावली, [[अफगाणिस्तान क्रिकेट संघ|अफगाणिस्तान]]विरुद्ध ५०<ref name=imom1>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/533274.html आयसीसी विश्व ट्वेंटी२०, ३रा सामना, गट अ: अफगाणिस्तान वि. भारत, कोलंबो (आरपीएस), सप्टेंबर १९, २०१२]</ref> आणि सुपर आठ मध्ये पाकिस्तान विरुद्ध ७८*, दोन्ही सामन्यांमध्ये त्याला सामनावीराचा बहुमान मिळाला.<ref name=imom2>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/533291.html आयसीसी विश्व टी२०, २०वा सामना, गट २: भारत वि. पाकिस्तान, कोलंबो (आरपीएस), सप्टेंबर ३०, २०१२]</ref> [[इंग्लिश क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१२-१३|इंग्लंडच्या भारत दौऱ्यामध्यल्या]] पाहिल्या तीन कसोटी सामन्यांपर्यंत कोहली फारशी चमक दाखवू शकला नाही. पहिल्या तीन सामन्यांत इंग्लंडने २-१ अशी आघाडी घेतली होती आणि कोहलीची सर्वोच्च धावसंख्या होती २०. नागपूर मधल्या शेवटच्या सामन्यात मंद आणि चेंडू खाली राहणाऱ्या धावपट्टीवर त्याने चिकाटीने आणि शांतपणे खेळ केला आणि २९५ चेंडूंत १०३ धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/597252.html भारताची हिंमतवान मुलं (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ''ESPNcricinfo''ने कोहलीची प्रशंसा करताना म्हटले "संघाला ज्या प्रकारच्या खेळीची गरज होती तशीच खेळी करून त्याने त्याच्यातली वाढती परिपक्वता दाखवून दिली",<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/597238.html कोहली मोठा होतोय (इंग्रजी मजकूर)]</ref>. त्याचवेळी कोहली त्याच्या खेळीचे वर्णन "अ लर्निंग इंनिंग्स" (एक शिकवणारा डाव) असे करतो.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/597259.html कोहली टेक्स प्राइड इन 'लर्निंग इंनिंग्स' (इंग्रजी मजकूर)]</ref> सामना अनिर्णित राहिला आणि इंग्लंडने २८ वर्षांनी पहिल्यांदा भारतात कसोटी मालिकेमध्ये विजय मिळवला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/597420.html भारतामधल्या विजयाच्या इंग्लंडच्या २८ वर्षांच्या प्रतिक्षेचा शेवट (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्यामागोमागची टी२० मालिका १-१ अशी अनिर्णित राहिली, ज्यात कोहलीने २१ आणि ३८ धावा केल्या. जानेवारी २०१३ च्या इंग्लंडविरुद्ध एकदिवसीय मालिकेआधी, [[पाकिस्तान क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१२-१३|भारतीय संघाने पाकिस्तानी संघाचा पाहुणचार केला]], ज्यात दोन टी२० आणि तीन एकदिवसीय सामन्यांची मालिका खेळण्यात आली. टी२० मालिका १-१ अशी बरोबरीत सुटली तर एकदिवसीय मालिका भारताने २-१ अशी गमावली. दोन्ही मालिकांमध्ये कोहली धावांसाठी संघर्ष करताना दिसला, त्याची टी२० मध्ये सरासरी होती १८<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=7818;team=6;type=series नोंदी / पाकिस्तान संघाची भारतामधील आंतरराष्ट्रीय टी२० मालिका, २०१२/१३ – भारत / फलंदाजी आणि गोलंदाजी सरासरी]</ref> आणि एकदिवसीय मालिकेमध्ये ४.३३.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=7819;team=6;type=series नोंदी / पाकिस्तान संघाची भारतामधील एकदिवसीय मालिका, २०१२/१३ – भारत / फलंदाजी आणि गोलंदाजी सरासरी]</ref> जलदगती गोलंदाजांनी कोहलीला त्रस्त केले, विशेषतः [[जुनैद खान]], त्याने कोहलीला तीनही एकदिवसीय सामन्यांत बाद केले.<ref>[http://sports.ndtv.com/india-vs-pakistan-2012/news/202306-knew-virat-kohli-would-find-it-difficult-to-pick-my-length-junaid-khan मला माहित होतं विराट कोहलीला माझ्या गोलंदाजीची लांबी शोधणं अवघड जाईल: जुनैद खान (इंग्रजी मजकूर)]</ref> इंग्लंडविरुद्ध एकदिवसीय मलिका कोहली साठी शांततेत गेली, ज्यात त्याने ३८.७५ च्या सरासरीने १५५ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=7341;type=series नोंदी / इंग्लंडची भारतातील एकदिवसीय मालिका, २०१२/१३ / सर्वाधिक धावा]</ref> अपवाद होता तो रांची मधील तिसरा एकदिवसीय सामना, ज्यात त्याने नाबाद ७७ धावांची सामना जिंकून देणारी खेळी केली.<ref name=mom13>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/565814.html इंग्लंडचा भारत दौरा, ३रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. इंग्लंड, रांची, जानेवारी १९, २०१३]</ref> {{Quote box |width=33% |align=right |quoted=1 |quote="मला विराट कोहलीची फलंदाजी पहायला खूप आवडतं. तो मला माझ्या अंतःव्यक्ति सारखा वाटतो. मला त्याची आक्रमकता आवडते, आणि गंभीर भावना जी माझ्यात असायची. तो मला माझी स्वतःची आठवण करून देतो. "|salign=right |source=— माजी वेस्ट इंडीज कर्णधार [[व्हिव्ह रिचर्ड्स|सर व्हिव्ह रिचर्ड्स]] कोहलीबद्दल.<ref name=himself>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/632180.html|title=कोहली मला माझी आठवण करून देतो – व्हिव्ह रिचर्ड्स|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=६ मार्च २०१७|कृती=इएसपीएन क्रिकइन्फो}}</ref>}} फेब्रुवारी २०१३ मध्ये [[ऑस्ट्रेलियन क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१३|ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध मायदेशी झालेल्या कसोटी मालिकेमधल्या]] चेन्नईतील पहिल्या कसोटीमध्ये कोहलीने १०७ धावा करून आपले चवथे कसोटी शतक साजरे केले. तो म्हणाला, आधीच्या दोन मालिकांमधील अपयशानंतर "मला ह्या मालिकेची भूक लागली होती" आणि शंभर धावा केल्यानंतर लगेच बाद झाल्याने तो निराशही झाला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/606302.html Kohli lauds Dhoni special (इंग्रजी मजकूर)]</ref> भारताने मालिका ४-० अशी जिंकली, आणि चार दशकांपेक्षा जास्त कालावधीनंतर ऑस्ट्रेलियाला व्हाईटवॉश देणारा पहिला संघ ठरला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/626612.html ऑस्ट्रेलियाला नाणेफेकीचा फायदा नाही (इंग्रजी मजकूर)]</ref> कोहलीने मालिकेमध्ये ५६.८० च्या सरासरीने धावा केल्या आणि कसोटी संघातली आपली जागा मजबूत केली.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=7977;type=series बॉर्डर-गावस्कर ट्रॉफी, २०१२/१३ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> ===विक्रमांची मांदियाळी=== [[File:Virat Kohli batting 2013.jpg|230px|thumb|left|कोहली, कार्डीफमध्ये दक्षिण आफ्रिकेवरुद्ध फलंदाजी करताना, चँपियन्स ट्रॉफी, जून २०१३]] ६ ते २३ जून २०१३ दरम्यान इंग्लंड मध्ये पार पडलेल्या [[२०१३ आय.सी.सी. चॅम्पियन्स ट्रॉफी|आय.सी.सी. चॅम्पियन्स ट्रॉफी]]मध्ये कोहलीची निवड झाली. ही स्पर्धा भारताने जिंकली होती. कोहलीने सराव सामन्यात श्रीलंकेविरुद्ध सामना जिंकून देणारी १४४ धावांची खेळी केली.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/634962.html|कृती=इएसपीएन क्रिकइन्फो|title=आय.सी.सी. चॅम्पियन्स ट्रॉफी सराव सामने, भारत वि. श्रीलंका, बर्मिंगहॅम, जून १, २०१३|अ‍ॅक्सेसदिनांक=६ मार्च २०१७}}</ref> स्पर्धेतील दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध पहिल्या सामन्यात, [[लोन्वाबो त्सोत्सोबे]]च्या एका आखूड टप्प्याच्या चेंडूवर पूल करण्याच्या नादात तो ३४ धावांवर बाद झाला,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/578614.html आय.सी.सी. चॅम्पियन्स ट्रॉफी, १ला सामना, गट ब: भारत वि. दक्षिण आफ्रिका, कार्डीफ, जून ६, २०१३]</ref> आणि पुढच्या सामन्यात [[सुनिल नारायण]]ने त्याला २२ धावांवर बाद केले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/578619.html आय.सी.सी. चॅम्पियन्स ट्रॉफी, ६वा सामना, गट ब: भारत वि. वेस्ट इंडीज, ओव्हल, जून ११, २०१३]</ref> पाकिस्तान विरुद्ध भारताच्या शेवटच्या गट सामन्यात तो २२ धावांवर नाबाद राहिला, आणि भारत एकही सामना न हरता उपांत्यफेरीसाठी पात्र झाला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/578623.html आय.सी.सी. चॅम्पियन्स ट्रॉफी, १०वा सामना, गट ब: भारत वि. पाकिस्तान, कार्डीफ, जून १५, २०१३]</ref> कार्डीफ येथे खेळवल्या गेलेल्या उपांत्य सामन्यात भारताने श्रीलंकेचा आठ गडी राखून पराभव केला, ज्यात कोहलीने नाबाद ५८ धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/566947.html आय.सी.सी. चॅम्पियन्स ट्रॉफी, २रा उपांत्य सामना, भारत वि. श्रीलंका, कार्डीफ, जून २०, २०१३]</ref> बर्मिंगहॅम येथील इंग्लंड विरुद्ध भारत अंतिम सामना पावसामुळे उशिरा सुरू होऊन २० षटकांचा खेळवला गेला. प्रथम फलंदाजी करताना भारताने २० षटकांमध्ये ७ गड्यांच्या मोबदल्यात १२९ धावा केल्या. कोहलीने ३४ चेंडूंत ४३ धावा केल्या, तो सामन्यात सर्वाधिक धावा करणारा फलंदाज होता, त्याने [[रविंद्र जडेजा]]सोबत सहाव्या गड्यासाठी ३३ चेंडूंमध्ये ४७ धावांची एक महत्त्वपूर्ण भागीदारी केली. भारताने सामन्यात ५ धावांनी विजय मिळवित सलग दुसरी आयसीसी एकदिवसीय स्पर्धा जिंकली.<ref>[http://sports.ndtv.com/icc-champions-trophy-2013/news/209671-icc-champions-trophy-final-england-vs-india आय.सी.सी. चॅम्पियन्स ट्रॉफी: भारताचा रोमांचक विजय, इंग्लंडची एकदिवसीय अंतिम सामन्यांतील पराभवाची मालिका सुरूच (इंग्रजी मजकूर)]</ref> [[वेस्ट इंडीज त्रिकोणी मालिका, २०१३|वेस्ट इंडीज मधील त्रिकोणी मालिकेमधल्या]] पाहिल्या सामन्यादरम्यान धोणीला दुखापत झाल्याने कोहलीवर कर्णधार पदाची जबाबदारी देण्यात आली. सामना भारताने १ गडी राखून गमावला आणि त्यानंतर धोणीला मालिकेमधून बाहेर पडावे लागले व राहिलेल्या सामन्यांमध्ये कोहलीकडे कर्णधारपदाची धुरा सोपवण्यात आली.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/646695.html जायबंदी धोणी त्रिकोणी मालिकेतून बाहेर]</ref> कर्णधार म्हणून त्याच्या दुसऱ्या सामन्यात त्याने, कर्णधार म्हणून पहिले शतक झळकावले. पोर्ट ऑफ स्पेन मधील या सामन्यात कोहलीने केलेल्या ८३ चेंडूंतील १०२ धावांच्या जोरावर भारताने वेस्टइंडीज वर बोनस गुण मिळवून मात केली.<ref name=mom14>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/597926.html वेस्ट इंडीज त्रिकोणी मालिका, ४था सामना: वेस्ट इंडीज वि. भारत, पोर्ट ऑफ स्पेन, जुलै ५, २०१३]</ref> पुढच्याच श्रीलंकेविरुद्धच्या सामन्यातही भारताने बोनस गुण मिळवून गुणतालिकेत अग्रस्थान मिळवले आणि श्रीलंकेविरुद्धच अंतिम सामनास्याठी संघ पात्र झाला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/649699.html गुणफलकाच्या सर्वात वरच्या स्थानाचा कोहला आभिमान (इंग्रजी मजकूर)]</ref> अंतिम सामन्याआधी कोहली दुखापतीतून सावरला आणि कर्णधार म्हणून परतला. कोहली फक्त २ धावा करून बाद झाला, परंतु भारताने सामन्यात १ गडी राखून विजय मिळवला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/597929.html वेस्ट इंडीज त्रिकोणी मालिका, अंतिम सामना: भारत वि. श्रीलंका, पोर्ट ऑफ स्पेन, जुलै ११, २०१३]</ref> जुलै २४ ते ऑगस्ट ३, २०१३ दरम्यान खेळवल्या गेलेल्या [[भारतीय क्रिकेट संघाचा झिम्बाब्वे दौरा, २०१३|झिंबाब्वे मधील पाच एकदिवसीय सामन्यांच्या दौऱ्यामधून]] धोणीसह बऱ्याच वरिष्ठ खेळाडूंना विश्रांती देण्यात आली आणि पहिल्यांदाच संपूर्ण मालिकेसाठी कर्णधार पद कोहलीकडे देण्यात आले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/654539.html यशस्वी बदलांमुळे कोहलीकडून तरूण सोबत्यांची प्रशंसा]</ref> हरारे मधील पहिल्या सामन्यात २२९ धावांचा यशस्वी पाठलाग करताना त्याने १०८ चेंडूंमध्ये ११५ धावा केल्या आणि सामनावीराचा पुरस्कार सुद्धा जिंकला.<ref name=mom15>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/643665.html भारत वि. झिंबाब्वे, १ला एकदिवसीय सामना, हरारे, जुलै २४, २०१३]</ref> मालिकेमध्ये त्याने आणखी दोनदा फलंदाजी केली ज्यामध्ये त्याने १४ आणि नाबाद ५८ धावा केल्या. भारताने झिंबाब्वेला ५-० असे हरवले. परदेशातील एकदिवसीय मालिकेतील हा भारताने दिलेला हा पहिला व्हाईटवॉश होता.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/658057.html मिश्राच्या ६ बळींमुळे भारताचा ५-० मालिकाविजय]</ref> {{Quote box |width=33% |align=right |quoted=1 |quote="विराट कोहली सोबत काम करायला सुरुवात केली तेव्हा पासून माझ्या मनात नेहमी एक वेगळ्या प्रकारची भावना होती. सुरुवातीपासूनच, माझी खात्री होती की त्याच्यामध्ये एक दुर्मिळ प्रतिभा आहे आणि तो एक महान खेळाडू होईल. मागील काही वर्षांत तो प्रंचड मोठा आणि प्रौढ झाला आहे. त्याला मोठं होताना पाहणं आणि त्या प्रक्रियेचा एक भाग असणं खूप आनंददायी आहे आणि त्याबद्दल मी स्वतःला नशीबवान समजतो."|salign=right |source=— [[गॅरी कर्स्टन]], भारतीय संघ प्रशिक्षक, २००८-२०११.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/668183.html|कृती=इएसपीएन क्रिकइन्फो|title=कोहली, एक दुर्मिळ प्रतिभावान खेळाडू - कर्स्टन|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=६ मार्च २०१७}}</ref>}} ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध [[ऑस्ट्रेलिया क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१३-१४|सात सामन्यांची एकदिवसीय मालिका]] कोहलीसाठी फलंदाजीच्या बाबतीत खुपच यशस्वी ठरली. पुण्यात झालेल्या पराभवामध्ये सर्वाधिक ६१ धावा केल्यानंतर, त्याने जयपुर मधल्या दुसऱ्या सामन्यात भारतीय फलंदाजातर्फे सर्वात जलद शतक ठोकले. अवघ्या ५२ चेंडूंत मैलाचा दगड पार करताना त्याने रोहित शर्मासोबत फक्त १७.२ षटकांमध्ये नाबाद १८६ धावांची भागीदारी केली,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/679829.html ३६० धावांचे तेजस्वी लक्ष्य भारताने पार केले. (इंग्रजी मजकूर)]</ref> कोहलीच्या नाबाद १०० धावांच्या खेळीमुळे भारताने ३६० धावांचे लक्ष्य केवळ एका गड्याच्या मोबदल्यात आणि ६ षटके राखून पार केले. हा एकदिवसीय क्रिकेटच्या इतिहासातील [[एकदिवसीय सामन्यातील विक्रमांची यादी#दुसऱ्या डावात सर्वोच्च धावांसह विजय|दुसरा सर्वात मोठा यशस्वी पाठलाग]] होता, ज्यात कोहलीचे शतक ही ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध सर्वात जलद आणि धावांचा पाठलाग करताना तिसरे जलद शतक होते.<ref name=fastest100>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/680015.html भारतातर्फे सर्वात वेगवान एकदिवसीय शतक आणि महागड्या गोलंदाजीची रेलचेल (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्या सामन्यानंतर पुढच्या मोहालीमधल्या सामन्यातील भारताच्या अजून एका पराभवामध्ये त्याने ६८ धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/647253.html ऑस्ट्रेलियाचा भारत दौरा, ३रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. ऑस्ट्रेलिया, मोहाली, ऑक्टोबर १९, २०१३]</ref> त्याआधीचे दोन सामने पावसामुळे होऊ शकले नाहीत.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/682607.html पावसामुळे पाचवा एकदिवसीय सामना रद्द (इंग्रजी मजकूर)]</ref> नागपूर मधल्या सहाव्या एकदिवसीय सामन्यात त्याने ६६ चेंडूंत ११५ धावा केल्या आणि भारताने ३५१ धावांच्या लक्ष्याचा यशस्वी पाठलाग करत मालिका २-२ अशी बरोबरीत आणली. कोहलीला सामनावीर घोषित करण्यात आले.<ref name=mom16>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/647259.html ऑस्ट्रेलियाचा भारत दौरा, ६वा एकदिवसीय सामना: भारत वि. ऑस्ट्रेलिया, नागपूर, ऑक्टोबर ३०, २०१३]</ref> १०० धावांचा टप्पा त्याने ६१ चेंडूंत गाठला आणि भारतातर्फे तिसरे सर्वात जलद शतक ठोकले. तसेच सर्वात जलद १७ एकदिवसीय शतके करण्याचा विक्रम स्वतःच्या नावे केला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/684111.html सर्वात जलद १७ एकदिवसीय शतके कोहलीच्या नावावर (इंग्रजी मजकूर)]</ref> शेवटच्या सामन्यात कोहली शून्यावर बाद झाला परंतु सामना जिंकून भारताने मालिकासुद्धा ३-२ अशी खिशात घातली.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/647261.html ऑस्ट्रेलियाचा भारत दौरा, ७वा एकदिवसीय सामना: भारत वि. ऑस्ट्रेलिया, बंगळूर, नोव्हेंबर २, २०१३]</ref> मालिकेच्या शेवटी कोहली त्याच्या कारकि‍र्दीत प्रथमच आयसीसी एकदिवसीय फलंदाजांच्या क्रमवारीत पहिल्या क्रमांकावर विराजमान झाला.<ref name=odirank/> वेस्ट इंडीज विरुद्ध [[वेस्ट इंडीज क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१३|दोन कसोटी सामन्यांच्या मालिकेत]] कोहलीने दोन वेळा फलंदाजी केली आणि ३ व ५७ धावांवर त्याला दोन्ही वेळा [[शेन शिलिंगफोर्ड]]ने बाद केले. ही सचिन तेंडूलकरची शेवटची कसोटी मालिका होती आणि मालिकेनंतर कोहलीने तेंडूलकरचे चवथ्या क्रमांकाचे स्थान घेणे अपेक्षित होते.<ref name=king/> यानंतरच्या तीन एकदिवसीय सामन्यांच्या मालिकेतील, कोची येथील पहिल्या सामन्यात कोहलीने ८६ धावा करून सहा-गडी राखून भारताचा विजय निश्चित केला आणि सामनावीराचा पुरस्कार मिळवला.<ref name=mom17>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/676529.html वेस्ट इंडीजचा भारत दौरा, १ला एकदिवसीय सामना: भारत वि. वेस्ट इंडीज, कोची, नोव्हेंबर २१, २०१३]</ref> सामन्या दरम्यान त्याने [[व्हिव्ह रिचर्ड्स]]चा सर्वात जलद (११४ डावांत) ५,००० एकदिवसीय धावा करण्याच्या विक्रमाशी बरोबरी केली. कोहली विक्रमाबद्दल म्हणतो, "त्यांच्यासारख्या खेळाडूच्या पराक्रमाशी बरोबरी करताना खुप छान वाटतंय परंतु हे इथेच थांबणार नाही कारण ही एक थोडीफार सुरुवात आहे. मी आता फक्त २५ वर्षांचा आहे. त्यांच्या विक्रमाशी बरोबरी करणं चांगलं आहे पण तरीही मला अजून खूप पुढे जायचंय."<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/691167.html रिचर्ड्सशी बरोबरीनंतर कोहली अविचल]</ref> विशाखापट्टणम मधील पुढच्याच सामन्यात [[रवि रामपॉल]]च्या गोलंदाजीवर हूकचा फटका मारताना तो ९९ धावांवर बाद झाला आणि त्याचे शतक हुकले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/692241.html सुटलेले झेल आणि हुकलेले शतक]</ref> भारताचा दोन गडी राखून पराभव झाला परंतु कानपूर मधील शेवटच्या सामन्यात विजय मिळवून भारताने मालिका २-१ अशी जिंकली. कोहलीला मालिकावीर घोषित करण्यात आले.<ref name=mos2>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/676533.html वेस्ट इंडीजचा भारत दौरा, ३रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. वेस्ट इंडीज, कानपूर, नोव्हेंबर २७, २०१३]</ref> ६८ च्या सरासरीने २०४ धावा करून कोहलीने मालिकेत पुन्हा एकदा सर्वाधिक धवा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=8673;type=series वेस्ट इंडीजचा भारत दौरा, एकदिवसीय मालिका, २०१३/१४ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> ===परदेशी हंगाम=== डिसेंबर २०१३ मध्ये भारतीय संघ तीन एकदिवसीय सामने आणि दोन कसोटी सामने खेळण्यासाठी [[भारत क्रिकेट संघाचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, २०१३|दक्षिण आफ्रिकेच्या दौऱ्यावर]] रवाना झाला. एकदिवसीय मालिकेमध्ये कोहली फक्त १५.५० च्या सरासरीने धावा करू शकला, ज्यामध्ये एकदा तो शून्यावर बाद झाला.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=8269;team=6;type=series नोंदी / दक्षिण आफ्रिकेमध्ये भारताची एकदिवसीय मालिका, २०१३/१४ – भारत / फलंदाजी आणि गोलंदाजी सरासरी]</ref> जोहान्सबर्गमधल्या पहिल्या कसोटीत जी त्याची दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध पहिलीच कसोटी होती,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/702529.html पुजारा आणि कोहलीचा अपेक्षेपेक्षा चांगला खेळ (इंग्रजी मजकूर)]</ref> तो पहिल्यांदाच चवथ्या क्रमांकावर फलंदाजीस उतरला,<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/player/253802.html?class=1;template=results;type=batting;view=innings आकडेवारी / विराट कोहली / कसोटी सामने]</ref> त्या कसोटीत त्याने ११९ आणि ९६ धावा केल्या. त्याचे शतक हे त्या मैदानावरचे भारतीय उपखंडातील फलंदाजाचे १९९८ नंतर पहिलेच शतक होते.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/701589.html कोहलीचे अत्युत्तम आणि दुर्मिळ पहिल्या डावातील शतक]</ref> दक्षिण आफ्रिकेचा माजी तेजगती गोलंदाज आणि गोलंदाजी प्रशिक्षक [[ॲलन डोनाल्ड]], कोहलीच्या शतकाबद्दल म्हणाला, "माझ्या मनात जो एकच शब्द येतोय तो म्हणजे जबाबदारी. मला वाटतं त्याने [कोहलीने] प्रंचड शिस्त आणि जबाबदारी दाखवली. त्याच्यामुळे माला १९९६ च्या दौऱ्यावर आलेला सचिन तेंडूलकार आठवला."<ref name=donald/> सामना अनिर्णितावस्थेत संपला आणि कोहलीला सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला.<ref name=tmom2>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/648665.html भारताचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, १ला कसोटी सामना: दक्षिण आफ्रिका वि. भारत, जोहान्सबर्ग, डिसेंबर १८-२२, २०१३]</ref> भारत संपूर्ण दौऱ्यावर एकही सामना जिंकू शकला नाही, दुसरा कसोटी सामना भारताने १० गडी राखून गमावला, त्यात कोहलीने ४६ आणि ११ धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/648667.html भारताचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, २रा कसोटी सामना: दक्षिण आफ्रिका वि. भारत, डर्बन, डिसेंबर २६-३०, २०१३]</ref> {{Quote box |width=33% |align=left |quoted=1 |quote="[कोहली] पुढची निवड आहे. त्याच्याकडे [[राहुल द्रविड|द्रविड]]चा आवेश आहे, [[विरेंद्र सेहवाग|सेहवागचे]] धारिष्ट्य आहे, आणि [[सचिन तेंडूलकर|तेंडूलकरचा]] असामान्य आवाका आहे. ते त्याला फक्त चांगला नाही तर, एक अनन्यसाधारण बनवतात, त्याच्या स्वतःच्या खास प्रकारचा."|salign=right |source=— न्यू झीलंडचा माजी कर्णधार [[मार्टीन क्रो]].<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/magazine/content/story/715355.html|कृती=इएसपीएन क्रिकइन्फो|title=कोहली नावाची एक शक्ती|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=६ मार्च २०१७}}</ref>}} यानंतरच्या [[भारतीय क्रिकेट संघाचा न्यू झीलँड दौरा, २०१४|न्यू झीलंड दौऱ्यावर]] सुद्धा कोहलीच्या धावांचा रतीब सुरूच राहिला. त्याने पाच सामन्यांच्या एकदिवसीय मालिकेमध्ये ५८.२१ च्या सरासरीने धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=8555;type=series नोंदी / भारताची न्यूझीलंडमधील एकदिवसीय मालिका, २०१३/१४ / सर्वाधिक धावा]</ref> त्याने नेपियर मध्ये १११ चेंडूंत १२३,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/667641.html भारताचा न्यूझीलंड दौरा, १ला एकदिवसीय सामना, न्यूझीलंड वि. भारत, नेपियर, जानेवारी १९, २०१४]</ref> हॅमिल्टन मध्ये ६५ चेंडूंत ७८,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/667643.html भारताचा न्यूझीलंड दौरा, २रा एकदिवसीय सामना, न्यूझीलंड वि. भारत, नेपियर, जानेवारी २२, २०१४]</ref> आणि वेलिंग्टनमध्ये ७८ चेंडूंत ८२ धावा केल्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/667649.html भारताचा न्यूझीलंड दौरा, ५वा एकदिवसीय सामना, न्यूझीलंड वि. भारत, वेलिंग्टन, जानेवारी ३१, २०१४]</ref> परंतु त्याच्या सर्व खेळी व्यर्थ गेल्या कारण भारताने मालिका ४-० अशी गमावली. त्यानंतरच्या कसोटीमालिकेमध्ये त्याने ७१.३३ च्या सरासरीने २१४ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=8557;type=series नोंदी / भारताची न्यूझीलंडमधील कसोटी मालिका, २०१३/१४ / सर्वाधिक धावा]</ref> वेलिंग्टनच्या दुसऱ्या कसोटीच्या शेवटच्या दिवशी केलेल्या त्याच्या नाबाद १०५ धावांच्या खेळीमुळे ती कसोटी अनिर्णितावस्थेत संपली.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/667653.html भारताचा न्यूझीलंड दौरा, २रा कसोटी सामना, न्यूझीलंड वि. भारत, वेलिंग्टन, फेब्रुवारी १४-१८, २०१४]</ref> [[२०१४ आशिया कप|आशिया कप]] आणि [[२०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धा, २०१४|विश्व ट्वेंटी२०]] स्पर्धेसाठी भारतीय संघाने बांगलादेशचा दौरा केला. दुखापतीमुळे धोणीला आशिया चषक स्पर्धेतून माघार घ्यावी लागली आणि स्पर्धेसाठी कोहलीकडे कर्णधार पद सोपवण्यात आले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/720907.html दुखापतीमुळे धोणी आशिया चषक स्पर्धेतून बाहेर (इंग्रजी मजकूर)]</ref> बांगलादेशविरुद्ध पहिल्या सामन्यात २८० धावांचा यशस्वी पाठलाग करताना कोहलीने १२२ चेंडूंत १३६ धावा केल्या आणि [[अजिंक्य रहाणे]]सोबत तिसऱ्या गड्यासाठी २१३ धावांची भागीदारी केली.<ref name=mom18>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/710293.html आशिया चषक, २रा सामना: बांगलादेश वि. भारत, फतुल्ला, फेब्रुवारी २६, २०१४]</ref> हे त्याचे एकूण एकोणिसावे आणि बांगलादेशविरुद्ध पाचवे एकदिवसीय शतक. ह्या शतकामुळे तो बांगलादेशमध्ये सर्वाधिक शतके करणारा फलंदाज ठरला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/723187.html कोहलीचा दुसऱ्या डावातील पराक्रम, कप्तानांची शतके (इंग्रजी मजकूर)]</ref> श्रीलंका आणि पाकिस्तानविरुद्धच्या अटीतटीच्या लढतीतील पराभावांमुळे भारत स्पर्धेतून बाद झाला, या सामन्यांत कोहलीने अनुक्रमे ४८ आणि ५ धावा केल्या. दुखापतीतून सावरलेला धोणीने [[२०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धा, २०१४]] साठी संघात कर्णधार म्हणून पुनरागमन केले आणि कोहली उपकर्णधार झाला. स्पर्धेतील पाकिस्तानविरुद्ध पहिल्या सामन्यात, कोहलीने सर्वाधिक नाबाद ३६ धावा करून भारताला सात गडी राखून विजय मिळवून दिला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/682921.html विश्व टी२०, १३वा सामना, गट २: भारत वि. पाकिस्तान, ढाका, मार्च २१, २०१४]</ref> पुढच्या वेस्ट इंडीजविरुद्ध सामन्यात त्याने ४१ चेंडूत ५४ धावा केल्या<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/682929.html विश्व टी२०, १७वा सामना, गट २: भारत वि. वेस्ट इंडीज, ढाका, मार्च २३, २०१४]</ref> आणि बांग्लादेश विरुद्ध ५० चेंडूत नाबाद ५७ धावा केल्या,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/682943.html विश्व टी२०, २४वा सामना, गट २: भारत वि. बांगलादेश, ढाका, मार्च २८, २०१४]</ref> दोन्ही सामन्यात भारताने धावांचा यशस्वी पाठलाग केला. उपांत्य सामन्यामध्ये दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध त्याच्या ४४ चेंडूंमधील ७२ धावांच्या जोरावर, भारताने १७३ धावांचा, सहा गडी आणि पाच चेंडू राखून यशस्वी पाठलाग केला.<ref name=imom3>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/682963.html विश्व टी२०, २रा उपांत्य सामना, भारत वि. दक्षिण आफ्रिका, ढाका, एप्रिल ४, २०१४]</ref> ह्या सामन्यात त्याला सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला, ज्याला तो "माझी सर्वोत्तम टी२० खेळी" असे म्हणतो.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/734905.html 'माझी सर्वोत्तम टी२० खेळी' – कोहली (इंग्रजी मजकूर)]</ref> श्रीलंकेविरुद्ध अंतिम सामन्यात भारताने १३०/४ अशी धावसंख्या उभारली, ज्यात कोहलीचा वाटा होता ५८ चेंडूंत ७७ धावांचा, अखेरीस भारताने सामना सहा गडी राखून गमावला.<ref name=imos2>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/682965.html विश्व टी२०, अंतिम सामना, भारत वि. श्रीलंका, ढाका, एप्रिल ६, २०१४]</ref> कोहलीने स्पर्धेत १०६.३३ च्या सरासरीने ३१९ धावा केल्या, आणि एका [[२०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धा|२०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धेत]] सर्वाधिक धावा करणारा फलंदाज होण्याचा मान मिळवला,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/735397.html युवराजची २१ चेंडूंची धडपड, आणि श्रीलंकेची भेदक गोलंदाजी (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ज्यासाठी त्याला मालिकावीराचा पुरस्कार मिळाला.<ref name=imos2/> [[भारतीय क्रिकेट संघाचा इंग्लंड दौरा, २०१४|इंग्लंड दौऱ्याआधी]] बांगलादेश दौऱ्यासाठी, कोहली आणि इतर वरिष्ठ खेळाडूंना विश्रांती देण्यात आली होती. इंग्लंडविरुद्ध पाहिल्या दोन कसोटी सामन्यानंतर १-० अशी आघाडी घेऊनही भारतीय संघाला कसोटी मालिकेत ३-१ असा पराभव स्वीकारावा लागला. ३९ ह्या सर्वोच्च धावा करून १० डावांत कोहलीची सरासरी १३.४० इतकी खराब होती.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=8561;type=series नोंदी / पतौडी ट्रॉफी, २०१४ / सर्वाधिक धावा]</ref> मालिकेत सहा वेळा तो एक अंकी धावसंख्येवर बाद झाला. जास्तकरून तो ऑफ स्टंपच्या बाहेर स्विंग होणाऱ्या चेंडूवर चाचपडताना दिसला, आणि कित्येकदा बॅटची कड घेणाऱ्या चेंडूवर यष्टीरक्षक किंवा स्लीप मधल्या क्षेत्ररक्षकाकडून झेलबाद झाला. मालिकावीर [[जेम्स अँडरसन]]ने कोहलीला चार वेळा बाद केले. विश्लेषक आणि माजी क्रिकेटपटूंनी कोहलीच्या फलंदाजी तंत्राबद्दल प्रश्नचिन्ह व्यक्त केले.<ref>[http://www.rediff.com/cricket/report/stats-virat-kohli-the-walking-wicket-for-james-anderson-england-tour-stats-rajneesh-gupta/20140810.htm आकडेवारी: कोहली, अँडरसनसाठी एक सोपा बळी (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://indianexpress.com/article/sports/cricket/spineless-embarrassing-pathetic-english-press-let-it-rip/ ‘स्पाइनलेस’, ‘एमबॅरसिंग’, ‘पथेटीक’; इंग्लिश प्रेस लेट इट रिप (इंग्रजी मजकूर)]</ref> [[जेफ्री बॉयकॉट]] म्हणतात, "जिमी अँडरसनने त्याला नाश्त्याला खाल्ले. जेव्हा कोहली फलंदाजीला उतरत असे, त्याने फक्त ऑफ स्टंपच्या थोडंसं बाहेर, गोलंदाजी केली, आणि कोहली दरवेळी फसला. तो त्याच्या पॅडपासून खूप लांब बॅटने खेळत होता. त्याने त्याच्या तंत्राच्या चित्रफित पाहाव्यात आणि मूळ तंत्र सुधारण्यावर भर द्यावा".<ref>[http://sports.ndtv.com/england-vs-india-2014/news/229723-virat-kohli-needs-to-improve-poor-technique-says-geoffrey-boycott विराट कोहलीला त्याचं वाईट तंत्र सुधारण्यावर भर द्यायला हवा (इंग्रजी मजकूर)]</ref> यानंतर झालेली एकदिवसीय मालिका भारताने ३-१ अशी जिंकली परंतु कोहलीला त्याचा सूर मात्र सापडला नाही, त्याने चार डावांत १८ च्या सरासरीने धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=8563;team=6;type=series भारताची इंग्लंडमधी एकदिवसीय मालिका, २०१४ – भारत / नोंदी / फलंदाजी आणि गोलंदाजी सरासरी]</ref> दौऱ्यातल्या शेवटच्या आणि एकमेव टी२० सामन्यात त्याने ४१ चेंडूत ६६ धावा केल्या. भारताने सामना तीन धावांनी गमावला,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/667731.html भारताचा इंग्लंड दौरा, एकमेव टी२० सामना: इंग्लंड वि. भारत, बर्मिंगहॅम, सप्टेंबर ७, २०१४]</ref> परंतु आंतरराष्ट्रीय टी२० आयसीसी क्रमवारीच्या फलंदाजांच्या यादीत कोहली पहिल्या क्रमांकावर पोहोचला.<ref name=t20rank/> ऑक्टोबर २०१४ मध्ये, [[वेस्ट इंडीज क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१४|वेस्ट इंडीजविरुद्ध मायदेशी झालेल्या एकदिवसीय मालिकेमध्ये]] कोहलीला चांगले यश मिळाले. फेब्रुवारी पासून खेळलेल्या १६ डावांतील पहिले अर्धशतक त्याने, दिल्लीमधल्या दुसऱ्या एकदिवसीय सामन्यात. ६२ धावा करून झळकावले,<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/789885.html कोहलीच्या शतकाने मालिका विजयाची पायाभरणी (इंग्रजी मजकूर)]</ref> आणि तो म्हणाला ह्या खेळीमुळे त्याला त्याचा हरवलेला "आत्मविश्वास पुन्हा मिळाला."<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/789873.html 'मला माझा आत्मविश्वास पुन्हा मिळाला' – कोहली (इंग्रजी मजकूर)]</ref> धरमशाला येथील चवथ्या सामन्यात त्याने त्याचे २०वे शतक साजरे करताना ११४ चेंडूंत १२७ धावा फटकावल्या. भारताचा ५९ धावांनी विजय झाला आणि कोहलीला सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला.<ref name=mom19>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/770127.html वेस्ट इंडीजचा भारत दौरा, ४था एकदिवसीय सामना: भारत वि. वेस्ट इंडीज, धरमशाला, ऑक्टोबर १७, २०१४]</ref> नोव्हेंबर मधल्या [[श्रीलंका क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१४|श्रीलंकेविरुद्ध पाच एकदिवसीय सामन्यांच्या मालिकेसाठी]] धोणीला विश्रांती देण्यात आली, ज्यामुळे कोहलीला पुन्हा एकदा संपूर्ण मालिकेसाठी कर्णधारपद देण्यात आले. संपूर्ण स्पर्धेत कोहलीने चवथ्या क्रमांकावर फलंदाजी केली आणि पहिल्या चार एकदिवसीय सामन्यांत त्याने २२, ४९, ५३ आणि ६६ अशा धावा केल्या. भारताने चारही सामने जिंकून मालिकेमध्ये ४-० अशी विजयी आघाडी घेतली. रांची मधील पाचव्या सामन्यात २८७ धावांचा पाठलाग करताना भारताची अवस्था १४/२ अशी झालेली असताना कोहली फलंदाजीला आला आणि त्याने १२६ चेंडूंत १३९ धावा करून श्रीलंकेला व्हाईटवॉश आणि संघाला तीन गडी राखून विजय मिळवून दिला.<ref name=mos3>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/792297.html श्रीलंकेचा भारत दौरा, ५वा एकदिवसीय सामना: भारत वि. श्रीलंका, रांची, नोव्हेंबर १६, २०१४]</ref> कोहलीला मालिकावीराचा पुरस्कार मिळाला, आणि त्याच्या नेतृत्वाखाली हा दुसरा व्हाईटवॉश होता.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/799993.html भारताच्या विजयाचे शतक (इंग्रजी मजकूर)]</ref> मालिकेदरम्यान त्याने एकदिवसीय कारकिर्दीतील सर्वात जलद ६००० धावा पूर्ण करण्याचा विक्रम केला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/797645.html कोहली आणि धवनने मोडले मोठे विक्रम (इंग्रजी मजकूर)]</ref> २०१४ मध्ये ५८.५५ च्या सरासरीने त्याने १०५४ धावा केल्या, आणि लागोपाठ ४ वर्षांत १००० धावा पूर्ण करणारा [[सौरव गांगुली]]नंतर जगातील दुसरा फलंदाज ठरला... ===कसोटी कर्णधार=== [[File:VIRAT KHOLI & DUNCAN FLETCHER (15570557124).jpg|230px|thumb|सिडनी कसोटी आधी प्रशिक्षक [[डंकन फ्लेचर]] सोबत.]]ॲडलेड येथे डिसेंबर २०१४ मध्ये सुरू झालेल्या [[भारतीय क्रिकेट संघाचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, २०१४-१५|ऑस्ट्रेलिया दौऱ्यावरच्या]] पहिल्या कसोटी सामन्यासाठी पहिल्यांदाच दुखापतग्रस्त धोणीऐवजी कर्णधारपदाची सुत्रे कोहलीच्या हाती दिली गेली.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/808233.html ॲडलेड कसोटीचे नेतृत्व कोहलीकडे (इंग्रजी मजकूर)]</ref> सामन्यात कोहलीने पहिल्या डावात ११५ धावा केल्या. कसोटी कर्णधार म्हणून पहिल्याच सामन्यात शतक करणारा तो चवथा भारतीय कर्णधार.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/809397.html कर्णधार-पदार्पणात कोहलीचे शतक (इंग्रजी मजकूर)]</ref> दुसऱ्या डावात पाचव्या दिवशी भारतासमोर विजयासाठी ३६४ धावांचे लक्ष्य ठेवण्यात आले. भारताची धावसंख्या २ गडी बाद ५७ असताना कोहली फलंदाजीस आला आणि त्वेशाने फलंदाजी करू लागला. त्याने [[मुरली विजय]] सोबत तिसऱ्या गड्यासाठी १८५ धावांची भागीदारी केली. परंतु त्यानंतर २४२/२ अशा सुस्थितीतून भारताचा डाव ३१५ धावांवर आटोपला. १७५ चेंडूत १४१ धावा करून कोहली सामन्यातील सर्वाधिक धावा करणारा फलंदाज होता.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/754737.html १ला कसोटी सामना: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, ॲडलेड, डिसेंबर ९-१३, २०१४]</ref> कोहली म्हणला, संघाने सामना अनिर्णित ठेवण्यासाठी नाही तर जिंकण्यासाठीच प्रयत्न केले, "मी सहभागी झालेली सर्वोत्तम कसोटी" असेही तो म्हणाला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/810011.html 'मी कोणत्याही क्षणी सामना अनिर्णित राखण्याचा विचार करत नव्हतो.' – कोहली (इंग्रजी मजकूर)]</ref> कोहलीच्या दुसऱ्या डावातल्या शतकाचे ऑस्ट्रेलियाच्या बऱ्याच समालोचकांनी 'ऑस्ट्रेलियामध्ये पाहिलेली सर्वाधिक आकर्षक चवथ्या डावातील खेळी' असे वर्णन केले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/814343.html विराट कोहली, भारतीय फलंदाजीचा आत्मा (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ब्रिस्बेन येथील दुसऱ्या कसोटी सामन्यात धोणी कर्णधार म्हणून परतला, ज्यात कोहलीने १९ आणि १ धावा केल्या आणि भारताचा चार गडी राखून पराभव झाला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/754739.html २रा कसोटी सामना: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, ब्रिस्बेन, डिसेंबर १७-२०, २०१४]</ref> मेलबर्न बॉक्सिंग डे कसोटीमध्ये भारताकडून दोन्ही डावांत कोहलीने सर्वाधिक धावा केल्या. पहिल्या डावात त्याने त्याची सर्वोत्कृष्ट धावसंख्या १६९ केली आणि रहाणेसोबत २६२ धावांची भागीदारी केली. त्यांची ही भागीदारी भारताची दहा वर्षातली आशियाच्या बाहेरची सर्वात मोठी भागीदारी होती.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/814297.html भारताची आशियाबाहेरची १० वर्षातली सर्वात मोठी भागीदारी (इंग्रजी मजकूर)]</ref> दुसऱ्या डावातील पाचव्या दिवशी, कोहलीच्या ५४ धावांमुळे भारताला कसोटी अनिर्णित राखण्यात यश आले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/754741.html ३रा कसोटी सामना: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, मेलबर्न, डिसेंबर २६-३०, २०१४]</ref> हा सामना संपल्यानंतर धोणीने आंतरराष्ट्रीय कसोटी मधून निवृत्ती जाहीर केली आणि सिडनीतील चवथ्या कसोटीपासून कोहली भारताचा नवा कसोटी कर्णधार झाला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/814975.html धोणीची कसोटी क्रिकेट मधून निवृत्ती (इंग्रजी मजकूर)]</ref> संघाचे दुसऱ्यांदा नेतृत्व करताना कोहलीने पहिल्या डावात १४७ धावा फटकावल्या. कसोटी इतिहासात कर्णधार म्हणून पहिल्या तीन डावांत तीन शतके झळकाविणारा कोहली हा पहिलाच फलंदाज.<ref name=ausstat/> दुसऱ्या डावात तो ४६ धावांवर बाद झाला, आणि भारताने आणखी एक कसोटी सामना अनिर्णित राखला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/754743.html ४था कसोटी सामना: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, सिडनी, जानेवारी ६-१०, २०१५]</ref> चार कसोटी सामन्यांत कोहलीने ६९२ धावा केल्या. ऑस्ट्रेलियामधील कसोटी मालिकेत भारतीय फलंदाजातर्फे ह्या सर्वाधिक धावा होत्या.<ref name=ausstat>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/819173.html चार कसोटी सामने, ५८७० धावा (इंग्रजी मजकूर)]</ref> [[File:2015 CWC I v UAE 02-28 Kohli (12) (cropped).JPG|180px|left|thumb|कोहली, २०१५ च्या विश्वचषक सामन्यात पर्थ येथे संयुक्त अरब अमिराती विरुद्ध खेळताना.]] जानेवारी २०१५ मध्ये ऑस्ट्रेलियात झालेल्या [[ऑस्ट्रेलिया त्रिकोणी मालिका, २०१५|त्रिकोणी मालिकेमध्ये]] यजमान ऑस्ट्रेलिया आणि इंग्लंड विरुद्ध भारताला एकही विजय मिळवता आला नाही. कसोटी मालिकेतील यशस्वी वाटचाल कोहली एकदिवसीय सामन्यांत चालू ठेवू शकला नाही. त्याला चार सामन्यांत एकदाही दोन आकडी धावसंख्या गाठता आली नाही. कोहलीचा एकदिवसीय सामन्यातील सूर त्याला विश्वचषकाच्या सराव सामन्यांपर्यंत सापडू शकला नाही. सराव सामन्यांत तो ऑस्ट्रेलिया आणि अफगाणिस्तानविरुद्ध अनुक्रमे फक्त १८ आणि ५ धावा करू शकला. ॲडलेड येथील [[२०१५ क्रिकेट विश्वचषक|क्रिकेट विश्वचषकाच्या]] पहिल्या सामन्यात त्याने पाकिस्तानविरुद्ध १२६ चेंडूमध्ये १०७ धावा केल्या. त्यात त्याने धवन आणि रैना दोघांसोबत १०० पेक्षा अधिक धावांची भागीदारी केली, त्यामुळे भारताने पाकिस्तानसमोर ३०० धावांचे लक्ष्य ठेवले आणि सामना ७६ धावांनी जिंकला. या खेळीसाठी त्याला त्याचा २० एकदिवसीय आणि विश्वचषक सामन्यातील पहिला सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला.<ref name=mom20>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/656405.html आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक, ४था सामना, गट ब: पाकिस्तान वि. भारत, ॲडलेड, फेब्रुवारी १५, २०१५]</ref> दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध मेलबर्न येथे, दुसऱ्या सामन्यात तो ४६ धावा करून बाद झाला. त्याने आणखी एक शतकी भागीदारी केली ती सलामीवीर धवनसोबत. भारताने ५० षटकांमध्ये ३०७ धावा केल्या आणि १३० धावांनी विजय मिळवला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/656423.html आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक, १३वा सामना, गट ब: भारत वि. दक्षिण आफ्रिका, मेलबर्न, फेब्रुवारी २२, २०१५]</ref> उर्वरित चार गट फेरीच्या सामन्यांमध्ये भारताने प्रत्येक वेळी दुसरी फलंदाजी केली आणि कोहलीने [[संयुक्त अरब अमिराती क्रिकेट संघ|संयुक्त अरब अमिराती]], वेस्ट इंडीज, आयर्लंड आणि झिंबाब्वे विरुद्ध अनुक्रमे ३३*, ३३, ४४* आणि ३८ धावा केल्या. भारताने सर्वच्या सर्व चार सामने जिंकून गट बच्या गुणफलकावर पहिल्या क्रमांकावर मिळवला.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/series/509587.html?view=pointstable आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक / गुणफलक]</ref> उपांत्यपूर्व सामन्यात भारताने बांगलादेशवर १०९ धावांनी विजय मिळवला, कोहलीला [[रुबेल हुसेन]]ने ३ धावांवर बाद केले.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/656485.html आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक, २रा उपांत्यपूर्व सामना: भारत वि. बांगलादेश, मेलबर्न, मार्च १९, २०१५]</ref> मेलबर्न येथील उपांत्यफेरीत ऑस्ट्रेलियाने भारताला हरवून स्पर्धेतून बाद केले. कोहली १३ चेंडूत फक्त १ धाव करून [[मिचेल जॉन्सन]]च्या गोलंदाजीवर बाद झाला <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/656493.html आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक, २रा उपांत्य सामना: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, सिडनी, मार्च २६, २०१५]</ref> जून २०१५ मधल्या भारताच्या [[भारतीय क्रिकेट संघाचा बांगलादेश दौरा, २०१५|बांगलादेश दौऱ्यावर]] कोहलीच्या धावा मंदावल्या. त्याने अनिर्णित राहिलेल्या एकमेव कसोटी सामन्यात फक्त १४ धावा केल्या आणि बांगलादेशने २-१ असा विजय मिळवलेल्या एकदिवसीय मालिकेत फक्त १६.३३ च्या सरासरीने धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/averages/batting_bowling_by_team.html?id=10069;team=6;type=series नोंदी / भारताची बांगलादेशमधील एकदिवसीय मालिका, २०१५ – भारत / फलंदाजी आणि गोलंदाजी सरासरी]</ref> कोहलीची कमी धावांची माळ तुटली ती [[भारतीय क्रिकेट संघाचा श्रीलंका दौरा, २०१५|श्रीलंकेच्या दौऱ्यावर]]. त्याने पहिल्या कसोटी सामन्यात त्याचे ११ वे शतक साजरे केले, परंतु भारताने सामना गमावला. भारताने मालिकेत पुनरागमन करत पुढील दोन्ही सामने जिंकून आणि मालिका २-१ अशी खिशात घातली. कोहलीचा कर्णधार म्हणून पहिला मालिका विजय आणि भारताचा चार वर्षांनंतर परदेशातला विजय<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/916287.html भारताचा दुर्मिळ मालिकाविजय (इंग्रजी मजकूर)]</ref> [[दक्षिण आफ्रिका क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१५|दक्षिण आफ्रिकेच्या भारताच्या दौऱ्यावर]], कोहलीने टी२० मालिकेमध्ये २२ च्या सरासरीने धावा केल्या. त्यानंतर त्याने दोन एकदिवसीय सामन्यात चवथ्या क्रमांकावर फलंदाजी केली परंतु त्याला त्यात चांगल्या धावा करता आल्या नाही. राजकोट मधील सामन्यात तो पुन्हा एकदा तिसऱ्या क्रमांकावर फलंदाजीस उतरला आणि त्याने ७७ धावा केल्या. चेन्नई मधील चवथ्या सामन्यात त्याने सामना जिंकून देणारी १३८ धावांची खळी केली आणि भारताने मालिकेमध्ये बरोबरी साधली.<ref name=mom21>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/903599.html|कृती=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|title=दक्षिण आफ्रिकेचा भारत दौरा, ४था एकदिवसीय सामना: भारत वि. दक्षिण आफ्रिका, चेन्नई, ऑक्टोबर २२, २०१५|अ‍ॅक्सेसदिनांक=६ मार्च २०१७}}</ref> मुंबईतील शेवटच्या सामन्याबरोबर भारताने मालिकासुद्धा ३-२ अशी गमावली. कोहलीने मालिकेत ४९ च्या सरासरीने धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=10315;type=series दक्षिण आफ्रिकेची भारतातील एकदिवसीय मालिका, २०१५/१६ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> भारताने कम बॅक करत पहिल्या क्रमांकावरच्या दक्षिण आफ्रिकेच्या संघाला विराट कोहलीच्या नेतृत्वाखाली चार सामन्यांच्या कसोटी मालिकेत ३-० असे पराभूत केले आणि आयसीसी कसोटी क्रमवारीत दुसऱ्या स्थानावर झेप घेतली.<ref>[http://www.rediff.com/cricket/report/india-no-2-in-test-rankings-after-3-0-series-rout-over-south-africa-sa-tour-india-delhi-test/20151207.htm दक्षिण आफ्रिकेला ३-० ने हरवून भारत कसोटी क्रमवारीत दुसऱ्या स्थानावर (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्याने मालिकेमध्ये ३३.३३ च्या सरासरीने २०० धावा केल्या, ज्यात दिल्लीमधल्या शेवटच्या सामन्यातील ४४ आणि ८८ धावा होत्या.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/903609.html दक्षिण आफ्रिकेचा भारत दौरा, ४था कसोटी सामना: भारत वि. दक्षिण आफ्रिका, दिल्ली, डिसेंबर ३-७, २०१५]</ref> 15 जानेवारी 2022 रोजी, दक्षिण आफ्रिकेतील कसोटी मालिकेनंतर त्याने त्याच्या इंस्टाग्राम प्रोफाइलवर त्याची घोषणा करून भारतीय कसोटी संघाचे कर्णधारपद सोडले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://gnptimes.in/kohli-also-resigned-as-test-captain/|title=कसोटी: कोहलीने कसोटी कर्णधारपदाचाही राजीनामा दिला|date=2022-01-15|website=The GNP Marathi Times|language=mr-IN|access-date=2022-01-15}}</ref> ===क्र. १ कसोटी संघ आणि मर्यादित-षटकांच्या सामन्यांचे नेतृत्व === कोहलीने २०१६ची सुरुवात [[भारतीय क्रिकेट संघाचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, २०१५-१६|मर्यादित षटकांच्या ऑस्ट्रेलिया दौऱ्यावर]] पहिल्या दोन एकदिवसीय सामन्यांत ९१ आणि ५९ धावांनी केली. त्यामागोमाग त्याने मेलबर्न येथे चेंडूमागे एक धाव ह्या गतीने ११७ धावा केल्या आणि कॅनबेरा येथे ९२ चेंडूत १०६ धावा केल्या. मालिकेदरम्यान, तो एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये सर्वात जलद ७००० धावा पूर्ण करणारा फलंदाज ठरला, त्याने हा मैलाचा दगड केवळ १६१ डावांमध्ये पूर्ण केला, तसेच तो सर्वात जलद २५ शतके झळकावणारा फलंदाजसुद्धा ठरला. एकदिवसीय मालिकेमध्ये १-४ असा पराभव झाल्यानंतर, भारतीय संघाने टी२० मध्ये ऑस्ट्रेलियाला ३-० असा व्हाईटवॉश दिला. कोहलीने नाबाद ९०,<ref name="imom4">{{संकेतस्थळ स्रोत|title=भारताचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, १ला टी२० सामना: ऑस्ट्रेलिया वि भारत, अ‍ॅडलेड, २६ जानेवारी २०१६|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/895817.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> नाबाद ५९ <ref name="imom5">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= भारताचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, २रा टी२० सामना: ऑस्ट्रेलिया वि भारत, मेलबर्न, २९ जानेवारी २०१६|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/895819.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> आणि ५० अशा तिनही सामन्यांमध्ये अर्धशतके झळकावली, आणि दोन सामन्यांमध्ये सामनावीराच्या पुरस्कारासहित, मालिकावीराचा बहुमान सुद्धा मिळवला.<ref name=imos3>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= भारताचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, ३रा टी२० सामना: ऑस्ट्रेलिया वि भारत, सिडनी, ३१ जानेवारी २०१६|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/895821.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> त्यानंतर झालेल्या [[२०१६ आशिया चषक|आशिया चषक]] स्पर्धेतील भारताच्या विजयात त्याची महत्त्वाची भूमिका होती, ज्यात त्याने पाकिस्तानविरुद्ध ८४ धावांचा पाठलाग करताना ४९ धावा केल्या,<ref name="imom6">{{संकेतस्थळ स्रोत|title=आशिया चषक, ४था सामना: भारत वि पाकिस्तान, ढाका, २७ फेब्रुवारी २०१६|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/966751.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> त्यामागोमाग दोन वेळा धावांचा यशस्वी पाठलाग करताना श्रीलंकेविरुद्ध नाबाद ५६ आणि बांगलादेशविरुद्ध अंतिम सामन्यात नाबाद ४१ धावा केल्या.<ref name="imom7">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= आशिया चषक, ७वा सामना: भारत वि श्रीलंका, ढाका, १ मार्च २०१६ |दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/966757.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> कोहलीने त्याची विजयी घोडदौडीतील कामगिरी भारतातील [[२०१६ आयसीसी विश्व ट्वेंटी२०]] स्पर्धेतही सुरूच ठेवली. त्याने पाकिस्तानविरुद्ध धावांचा यशस्वी पाठलाग करताना नाबाद ५५ धावा केल्या.<ref name="imom8">{{संकेतस्थळ स्रोत|title=विश्व टी२०, १९वा सामना, सुपर १० गट २: भारत वि पाकिस्तान, कोलकाता, १९ मार्च २०१६|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/951341.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> विजय आवश्यक असलेल्या गटातील एका सामन्यात ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध त्याने ५१ चेंडूंत ८२ धावांची प्रेक्षणीय खेळी केली.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=मॅजिकल कोहली स्टीयर्स इंडिया इनटू सेमी-फायनल्स|दुवा=http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/991461.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref><ref name="imom9">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= विश्व टी२०, ३१वा सामना, सुपर १० गट २: भारत वि ऑस्ट्रेलिया, मोहाली, २७ मार्च २०१६|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/951363.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> त्याच्या ह्या खेळीमुळे भारताने सामना सहा गडी राखून जिंकला आणि उपांत्यफेरीतील आपले स्थान निश्चित केले; कोहलीच्या मते ही त्याची टी२० मधील सर्वोत्कृष्ट खेळी होती.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title='भावूक' कोहलीच्या मते मोहालीची खेळी सर्वोत्तम |दुवा=http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/991795.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> उपांत्य सामन्यात, कोहली ४७ चेंडून ८९ धावा करून, पुन्हा एकदा सामन्यात सर्वात जास्त धावा करणारा फलंदाज होता, पण वेस्ट इंडीजने भारताची १९२ धावसंख्या पार केली आणि भारताचे आव्हान संपुष्टात आले. पाच सामन्यांमध्ये १३६.५० च्या सरासरीने त्याने २७३ धावा केल्या आणि विश्व ट्वेंटी२० मध्ये सलग दुसऱ्यांदा सामनावीर होण्याचा मान मिळवला.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=विश्व टी२०, २रा उपांत्य सामना: भारत वि वेस्ट इंडीज, मोहाली, ३१ मार्च २०१६|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/951371.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> पदार्पण केल्यानंतर पहिल्यांदाच वेस्ट इंडीजमध्ये खेळताना त्याने अँटिग्वा येथील [[भारतीय क्रिकेट संघाचा वेस्ट इंडीज दौरा, २०१६|पहिल्या कसोटी]] सामन्यात २०० धावा केल्या. भारताने वेस्ट इंडीजचा एक डाव आणि ९२ धावांनी पराभव करून आशिया बाहेरील सर्वात मोठ्या विजयाची नोंद केली. प्रथम श्रेणी क्रिकेटमधील हे त्याचे पहिलेच द्विशतक आणि भारतीय कर्णधारातर्फे भारताबाहेरचेसुद्धा पहिलेच द्विशतक.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=कर्णधार कोहलीचा नवा विक्रम |दुवा=http://www.espncricinfo.com/west-indies-v-india-2016/content/story/1038005.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> भारताने मालिका २-० अशी जिंकली आणि पाकिस्तानने मागे टाकण्याआधी काही वेळासाठी कसोटी क्रमवारीत पहिला क्रमांक मिळवला. [[न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१६-१७|न्यू झीलंडविरुद्ध]] तिसऱ्या कसोटी सामन्यात त्याने आणखी एक द्विशतक केले आणि न्यू झीलंडला ३-० असा व्हाईटवॉश देऊन भारताने पुन्हा एकदा कसोटी क्रमवारीमध्ये पहिला क्रमांक मिळवला.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=न्यूझीलंडचा भारत दौरा, ३री कसोटी: भारत वि न्यूझीलंड, इंदूर, ८-११ ऑक्टोबर २०१६|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1030217.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> त्यानंतरच्या एकदिवसु मालिकेमध्ये, कोहलीने धरमशाला येथे ८५ आणि मोहाली येथे १३४ चेंडूत १५४ धावा करून भारताला विजय मिळवून दिला.<ref name=mom22>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=न्यूझीलंडचा भारत दौरा, ३रा एकदिवसीय सामना: भारत वि न्यूझीलंड, मोहाली, २३ ऑक्टोबर २०१६|दुवा=http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1030223.html|प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> त्यानंतर मालिकेचा निकाल लागण्याच्या दृष्टीने महत्त्वाच्या पाचव्या सामन्यात त्याने ६५ धावा केल्या आणि भारत विजयी झाला.... ==आयपीएल कारकीर्द== {| class="wikitable" style="float:right; margin-left:1em; width:50%;" |- !colspan="7"|'''कोहलीच्या ट्वेंटी२० सामन्यांतील खेळी''' |- |&nbsp;||सामने||धावा||सर्वोच्च||१००||५०||सरासरी |- |[[२०-२० सामने|आंतरराष्ट्रीय टी२०]]<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/player/253802.html कोहलीची माहिती cricinfo वर]</ref> ||४८||१७०९||९०*||०||१६||५३.४० |- |[[इंडियन प्रीमियर लीग|आयपीएल]]<ref>[http://stats.espncricinfo.com/indian-premier-league-2013/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=117;type=trophy आयपीएल नोंदी – सर्वाधिक धावा]</ref> ||१४९||४४१८||११३||४||३०||३७.४४ |- |[[२०-२० चँपियन्स लीग|चँपियन्स लीग]]<ref>[http://stats.espncricinfo.com/champions-league-twenty20-2013/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=120;type=trophy २०-२० चँपियन्स लीग टी२० नोंदी – सर्वाधिक धावा]</ref> ||१५||४२४||८४*||०||२||३८.५४ |} मार्च २००८ मध्ये, कोहलीला [[इंडियन प्रीमियर लीग]] फ्रंचायसी असलेल्या [[रॉयल चॅलेंजर्स बंगलोर]]ने ३०,००० अमेरिकी डॉलर्स किंमतीत यूथ कॉन्ट्रॅक्ट विकत घेतले. त्याच्यासाठी [[२००८ इंडियन प्रीमियर लीग|२००८चा मोसम]] खूपच वाईट गेला, त्याने १२ डावांमध्ये १०५.०९चा स्ट्राईक रेट आणि १५ च्या सरासरीने १६५ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=3519;type=tournament इंडियन प्रिमीयर लीग, २००७/०८ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> [[२००९ इंडियन प्रीमियर लीग|दुसऱ्या मोसमात]] त्याच्या कामगिरीमध्ये थोडी सुधारणा झाली. त्याने ११२चा स्ट्राईक रेट आणि २२.३६ च्या सरासीने २४६ धावा केल्या, आणि त्याचा संघ उपांत्य सामन्यापर्यंत पोहोचला.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=4801;type=tournament इंडियन प्रिमीयर लीग, २००९ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> [[२०१० इंडियन प्रीमियर लीग|२०१० च्या मोसमात]], त्याच्या संघातून तो सर्वाधिक धावा करणाऱ्या फलंदाजांमध्ये तिसऱ्या क्रमांकावर होता. त्याने २७.९० च्या सरासरीने ३०७ धावा केल्या. तसेच त्याच्या स्ट्राईक रेट मध्ये १४४.८१ अशी कमालीची सुधारणा झाली.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=5319;type=tournament इंडियन प्रिमीयर लीग, २००९/१० / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> [[२०११ इंडियन प्रीमियर लीग|२०११ च्या आयपीएल मध्ये]], रॉयल चॅलेंजर्सने जुन्या खेळाडूंपैकी फक्त कोहलीचीच निवड केली. त्या वर्षी कोहलीच्या हातात उपकर्णधारपदाची सुत्रे दिली गेली, तसेच काही सामन्यात दुखापतग्रस्त कर्णधार [[डॅनियल व्हेट्टोरी]]च्या गैरहजेरीत त्याने कर्णधारपदाची धुरा देखील सांभाळली. रॉयल चॅलेंजर्सचे प्रशिक्षक [[रे जेनींग्स]]च्या मते २२ वर्षीय कोहली हा भविष्यात फ्रंचायसीचाच नाही तर भारतीय संघाचादेखील कर्णधार होईल.<ref>[http://sports.ndtv.com/ipl/news/173516-kohli-is-skipper-material-rcb-coach कोहली हा कर्णधार पदाच्या लायकीचा खेळाडू आहे: आरसीबी प्रशिक्षक (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ह्या मोसमात कोहली त्याचा संघमित्र [[ख्रिस गेल]]नंतर सर्वाधिक धावा करणारा दुसरा फलंदाज होता. ह्या आयपीएल मध्ये बंगलोरच्या संघाला उपविजेते पदावर समाधान मानावे लागले. कोहलीने १२१चा स्ट्राईक रेट आणि ४६.४१ च्या सरासरीने ५५७ धावा केल्या, ज्यात चार अर्धशतकांचा समावेश होता.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=5969;type=tournament इंडियन प्रिमीयर लीग, २०११ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> [[२०१२ इंडियन प्रीमियर लीग|आयपीएल २०१२ मध्ये]] त्याला बेताचेस यश मिळाले. त्याने २८ च्या सरासरीने ३६४ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=6680;type=tournament इंडियन प्रिमीयर लीग, २०१२ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> [[२०१३ इंडियन प्रीमियर लीग|२०१३ च्या मोसमात]] कोहलीची संघाचा कर्णधार म्हणून नियुक्ती झाली. त्या वर्षी रॉयल चॅलेंजर्सच्या संघाला क्रमवारीत पाचव्या स्थानावर समाधान मानावे लागले, परंतु फलंदाज म्हणून कोहलीला बऱ्यापैकी यश मिळाले. १३८पेक्षा जास्त स्ट्राईक रेट आणि ४५.२८ च्या सरासरीने त्याने ६३४ धावा केल्या, त्यामध्ये सहा अर्धशतके आणि सर्वोच्च धावसंख्या ९९ यांचा समावेश होता. स्पर्धेत तो फलंदाजांच्या क्रमवारीत तिसरा होता.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=7720;type=tournament इंडियन प्रिमीयर लीग, २०१३ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> [[२०१४ इंडियन प्रीमियर लीग|पुढच्या मोसमात]] बंगलोरला सातव्या स्थानावर समाधान मानावे लागले, ज्यामध्ये कोहलीने २७.६१ च्या सरासरीने ३५९ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=8827;type=tournament इंडियन प्रिमीयर लीग, २०१४ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> [[२०१५ इंडियन प्रीमियर लीग|२०१५ आयपीएल मध्ये]] त्याच्या फलंदाजीतील यशाने त्याचा संघ प्ले ऑफ पर्यंत पोहोचला. स्पर्धेत तो फलंदाजांच्या क्रमवारीत ५व्या स्थानावर होता. त्याने १३०.८२चा स्ट्राईक रेट आणि ४५.९० च्या सरासरीने ५०५ धावा केल्या.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=9657;type=tournament इंडियन प्रिमीयर लीग, २०१५ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref> आयपीएल २०१६, विराट कोहलीच्या दृष्टीने फारच फलदायी ठरली. स्पर्धेत स्फोटक फलंदाजीचे प्रदर्शन घडवताना, कोहलीने १६ सामन्यांमध्ये ४ शतके, ६ अर्धशतके यांसह ८३ चौकार आणि ३८ षट्कारांसह ९७३ धावा केल्या. त्याची सरासरी होती ८१.०८ आणि स्ट्राईक रेट १५२.०३.<ref name="IPLMostRuns"/> स्पर्धेत त्याने सर्वाधिक षट्कार मारले,<ref>[http://stats.espncricinfo.com/indian-premier-league-2016/engine/records/batting/most_sixes_career.html?id=11001;type=tournament आयपीएल, २०१६ / नोंदी / सर्वाधिक षट्कार]</ref> सर्वाधिक धावा केल्या<ref name="IPLMostRuns">[http://stats.espncricinfo.com/indian-premier-league-2016/engine/records/batting/most_runs_career.html?id=11001;type=tournament आयपीएल, २०१६ / नोंदी / सर्वाधिक धावा]</ref>. त्याची सरासरी सर्वात जास्त होती आणि २५० पेक्षा जास्त धावा करणाऱ्या फलंदाजांच्या यादीत स्ट्राईक रेटचा विचार करता, तो दुसऱ्या क्रमांकावर होता.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/indian-premier-league-2016/engine/records/batting/highest_career_strike_rate.html?id=11001;type=tournament आयपीएल, २०१६ / नोंदी / सर्वाधिक स्ट्राईक रेट]</ref> स्पर्धेत त्याला मालिकावीराचा पुरस्कार मिळाला. ==खेळाची शैली== [[File:2015 CWC I v UAE 02-28 Kohli (03) (cropped).JPG|thumb|left|कोहली [[२०१५ क्रिकेट विश्वचषक]] सामन्यात फ्लिकचा फटका खेळताना.]] कोहली नैसर्गिकरित्या मजबूत तांत्रिक कौशल्यासह<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/684917.html कोहली योग्य तंत्र हेच त्याच्या जलद शतकामागचं कारण आहे (इंग्रजी मजकूर)]</ref> एक आक्रमक फलंदाज आहे.<ref name="emerging"/>. बहुतेक वेळा तो मधल्या फळीतील फलंदाज आहे, परंतु बरेचदा त्याने संघासाठी डावाची सुरुवातही केली आहे. तो थोडासा छाती पुढे काढलेल्या पावित्र्यात <ref>[http://www.newindianexpress.com/cricket/news/Kohli-Pujara-Caught-in-Mindfield/2014/08/05/article2362164.ece कोहली, पुजारा कॉट इन माईंडफिल्ड? (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.india.com/sports/virat-kohli-gautam-gambhir-murali-vijay-india-let-down-by-batsmen-at-old-trafford-113285/|कृती=इंडिया.कॉम|title=विराट कोहली, गौतम गंभीर, मुरली विजय: ओल्ड ट्रॅफर्डवर फलंदाजांकडून निराशा|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=६ मार्च २०१७}}</ref> आणि खालच्या हाताची मजबूत पकड घेऊन फलंदाजी करतो,<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/magazine/content/story/581741.html|कृती=इएसपीएन क्रिकइन्फो|title=कोहलीची पद्धत|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=६ मार्च २०१७}}</ref><ref>[http://www.tribuneindia.com/2014/20140811/sports.htm#1 नॉट गेटींग इनटू स्विंग ऑफ थिंग्स, विराट ऑन हिज नीज (इंग्रजी मजकूर)]</ref> आणि तो पायाची हालचालसुद्धा चपळतेने करतो.<ref>[http://indianexpress.com/article/sports/cricket/technical-knock-out/ तांत्रिक, नॉक आऊट (इंग्रजी मजकूर)]</ref> तो त्याच्या फटक्याची विविधता, डावाची गती वाढवणे आणि दबावाखाली फलंदाजीबाबत ओळखला जातो.<ref>[http://www.espncricinfo.com/world-t20/content/story/734917.html दबावाखाली कोहलीच्या फलंदाजीला धार येते (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www1.skysports.com/cricket/news/12079/9248926/virat-kohli-india-batsman-has-talent-temperament-and-cricketing-intelligence-in-droves विराट कोहलीः प्रतिभावान, टेंम्परामेंट आणि क्रिकेटमधील बुद्धिमत्ता असलेला भारतीय फलंदाज (इंग्रजी मजकूर)]</ref> मिड-विकेट आणि कव्हर क्षेत्रात त्याचे खास सामर्थ्य आहे.<ref>[http://sports.ndtv.com/cricket/news/222814-virat-kohli-the-flag-bearer-of-indian-cricket विराट कोहली: भारतीय क्रिकेटचा फ्लॅग-बिअरर (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्याच्या मते कव्हर ड्राइव्ह हा त्याचा आवडता फटका आहे, आणि त्याला फ्लिकचा फटका नैसर्गिकरित्या येतो.<ref name=thisis/> तो सहसा स्वीपचा फटका खेळत नाही म्हणून त्याला "नॉट अ नॅचरल स्वीपर ऑफ क्रिकेट बॉल" असे म्हटले जाते.<ref>[http://www.cricbuzz.com/cricket-news/68783/kohli-rises-india-go-down कोहली रायजेस, इंडिया गो डाऊन (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्याचे संघ सहकारी त्याचा आत्मविश्वास, बांधिलकी, एकाग्रता आणि नीतितत्त्वे याबद्दल त्याची प्रशंसा करतात.<ref>[http://www.espncricinfo.com/india/content/story/560815.html कोहलीने युवराजला काय शिकवले (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www.theguardian.com/sport/2014/jul/05/india-virat-kohli-england-batsman-cricket इंग्लंडला आडचणीत आणणारा तोरा आणि द्रव्य कोहलीमध्ये आहे. (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/711333.html अपूर्व आकड्यांची चळत लावणं कोहलीकडून सुरूच (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref name=bstd/> कोहली एक खूप "शार्प" क्षेत्ररक्षक सुद्धा आहे.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/531613.html भारत युवांमध्ये समाधान शोधतोय (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[https://cricket.yahoo.com/blogs/yahoo-cricket-columns/kohli-fair-deal-2.html कोहलीला योग्य संधी मिळेल? (इंग्रजी मजकूर)]</ref> कोहलीला मर्यादित षटकांच्या क्रिकेटमधील एक सर्वोत्तम फलंदाज मानले जाते, मुख्यत्वे धावांचा पाठलाग करताना<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/654653.html पाठलाग करताना कोहलीचे आणखी एक शतक, भारताचा आणखी एक विजय (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/684281.html चँपियन इन द चेस (इंग्रजी मजकूर)]</ref> एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये पाठलाग करताना त्याची सरासरी आहे ६१.२२, आणि त्याच्या विरुद्ध प्रथम फलंदाजी करताना आहे ४१.२३]<ref name=odisummary>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/player/253802.html?class=2;template=results;type=batting आकडेवारी / स्टॅट्सगुरू / विराट कोहली / आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने]</ref> त्याची २५ पैकी १५ शतके धावांचा पाठलाग करताना आली आहेत, जी [[सचिन तेंडूलकर]]पेक्षा फक्त दोनने कमी आहेत, ज्याच्या नावावर दुसऱ्या डावातील सर्वाधिक एकदिवसीय शतके आहेत.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/stats/index.html?class=2;filter=advanced;innings_number=2;orderby=hundreds;size=100;template=results;type=batting आकडेवारी / स्टॅट्सगुरू / आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने / फलंदाजीतील विक्रम]</ref> दुसरी फलंदाजी करताना त्याच्या प्रभावी फलंदाजी बद्दल कोहली म्हणतो "धावांच्या आव्हानाचा पाठलाग करताना जी एकंदरीत परिस्थिती असते ती मला आवडते. केव्हा एकेरी धाव घ्यायची आणि केव्हा चौकार-षटकार मारायचा ह्याबाबात मला स्वतःची परीक्षा घेण्याचं आव्हान आवडतं"<ref name=thisis/> फलंदाजी करण्याच्या एकसारख्या शैलीमुळे कोहलीची तुलना नेहमी तेंडूलकरबरोबर होते, आणि कधीकधी तर त्याला तेंडूलकरचा "वारसदार" असेही म्हटले जाते.<ref name=king>[http://www.espncricinfo.com/magazine/content/story/685039.html राजा आणि त्याचा उत्तराधिकारी (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref name=donald>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/701693.html कोहली तेंडूलकर सारखे शतक करतो]</ref> अनेक माजी क्रिकेटपटू त्याच्याकडून तेंडूलकरचे विक्रम मोडण्याची अपेक्षा करतात.<ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/684773.html एकदिवसीय सामन्यात कोहलीकडून तेंडूलकरच्या पुढे जाण्याची गावस्कररांची अपेक्षा (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://sports.ndtv.com/cricket/news/220105-virat-kohli-can-break-sachin-tendulkars-record-chetan-chauhan विराट कोहली सचिन तेंडूलकरचे विक्रम मोडू शकतो: चेतन चौहान (इंग्रजी मजकूर)]</ref> वेस्ट इंडीजचा माजी सर्वोत्तम क्रिकेटपटू [[व्हिव्ह रिचर्ड्स]], ज्याला क्रिकेटमधील सर्वात घातक फलंदाज म्हटले जाते, तो सुद्धा म्हणतो कोहली मला माझी आठवण करून देतो.<ref name=himself/> २०१५ च्या सुरुवातीला, रिचर्ड्स म्हणाले, कोहली एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये "आत्ताच विख्यात" आहे,<ref>[http://www.thehindu.com/sport/cricket/kohli-already-a-odi-batting-legend-richards/article6852325.ece कोहली आत्ताच एकदिवसीय विख्यात फलंदाज: रिचर्ड्स (इंग्रजी मजकूर)]</ref> तसेच माजी ऑस्ट्रेलियन क्रिकेटपटू [[डीन जोन्स]] कोहलीला "क्रिकेट विश्वाचा नवा राजा" म्हणाले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.cricketcountry.com/news/virat-kohli-is-the-new-king-of-world-cricket-says-dean-jones-231613|title=विराट कोहली हा क्रिकेट विश्वाचा नवा राजा आहे, डीन जोन्स|कृती=क्रिकेट काउंटी|भाषा=इंग्रजी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=६ मार्च २०१७}}</ref> कोहली त्याच्या मैदाना मधील आक्रमकतेसाठी ओळखला जातो आणि त्याच्या सुरुवातीच्या कारकि‍र्दीत त्याचे वर्णन प्रसार माध्यमांनी "उतावीळ" आणि "उद्दाम" असे केले होते.<ref name=bstd>[http://www.business-standard.com/article/beyond-business/why-virat-kohli-is-who-he-is-113110800588_1.html विराट कोहली जसा आहे तसा तो का आहे (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www.vervemagazine.in/people/virat-kohli द राईज अँड राईज ऑफ विराट कोहली (इंग्रजी मजकूर)]</ref> तो बरेचदा खेळाडू आणि पंचांशी वादात पडला आहे.<ref name=bstd/><ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/sports/icc-world-cup-2015/ipl/news/Virat-Kohli-Gautam-Gambhir-ugly-on-field-spat-stuns-IPL-fans/articleshow/19495547.cms विराट कोहली-गौतम गंभीर यांच्या भांडणामुळे आयपीएल शौकिनांना धक्का (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www.foxsports.com.au/cricket/australia/australia-v-india-2014-david-warner-confrontation-slammed-by-indian-media/story-fn2mcu3x-1227154787433 ऑस्ट्रेलिया वि. भारत २०१४: डेव्हिड वॉर्नरच्या confrontationवर भारतीय प्रसारमाध्यमांकडून टीका (इंग्रजी मजकूर)]</ref> बऱ्याच माजी क्रिकेटपटूंनी त्याच्या आक्रमकतेला पाठिंबा दिला आहे,<ref>[http://sports.ndtv.com/australia-vs-india-2014-15/news/235409-vivian-richards-backs-virat-kohli-s-aggressive-attitude विराट कोहलीच्या आक्रमकतेला व्हिव्ह रिचर्ड्सचा पाठिंबा (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www.business-standard.com/article/pti-stories/shastri-strongly-defends-kohli-s-aggressive-attitude-115010400324_1.html कोहलीच्या आक्रमक वृत्तीची शास्त्रीकडून पाठराखण (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/sports/icc-world-cup-2015/top-stories/For-me-what-matters-are-runs-that-Virat-Kohli-scores-Sourav-Ganguly/articleshow/47192449.cms माझ्यासाठी कोहली ज्या धावा करतो त्या महत्त्वाच्या आहेतः सौरव गांगुली (इंग्रजी मजकूर)]</ref> आणि काहींनी त्याची टीका सुद्धा केली आहे.<ref name=bstd/><ref>[http://sports.ndtv.com/australia-vs-india-2014-15/news/235223-virat-kohli-aggression-can-be-counter-productive-for-india-in-australia-sunil-gavaskar विराट कोहलीची आक्रमकता ऑस्ट्रेलियामधील भारताच्या उद्दीष्टप्राप्तीत अडथळा ठरू शकते: सुनिल गावस्कर (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www.abplive.in/sports/2015/05/21/article594516.ece/We-need-a-strong-coach-to-control-Kohlis-temperament-Bedi कोहलीच्या स्वभावाला लगाम घालण्यासाठी आपल्याला खंबीर प्रशिक्षक हवा आहे: बेदी]</ref> २०१२ मध्ये, कोहली नमूद करतो की तो त्याच्या आक्रमकतेला आवर घालण्याचा प्रयत्न करत आहे परंतु "खेळतील ताण आणि काही विशिष्ट प्रसंगी आक्रमकतेला आवर घालणे अवघड जाते."<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/sports/icc-world-cup-2015/top-stories/Dhoni-tells-me-not-to-cross-the-line-of-aggression-Kohli/articleshow/13998095.cms धोणी मला सांगतो की आक्रमकतेची मर्यादा ओलांडू नकोस]</ref> ==क्रिकेट व्यतिरिक्त== ===वैयक्तिक जीवन=== डिसेंबर २०१५ पर्यंत, कोहलीचे बॉलिवूडमधील अभिनेत्री [[अनुष्का शर्मा]]शी संबंध होते.<ref>[http://daily.bhaskar.com/news-np/TOP-isl-final-virat-kohli-anushka-sharma-abhishek-bachchan-mahendra-singh-dhoni-5202067-PHO.html आयएसएल राऊंडअप: हाऊ स्टार टूक सेंटरस्टेज फॉर ग्रँड फिनाले! (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्यांच्या संबंधांना प्रसारमाध्यमांनी खूप जास्त प्रसिद्धी दिली.<ref>[http://www.hindustantimes.com/cricket-world-cup-2015/worldcup2015-topstories/virat-kohli-abuses-ht-journalist-covering-world-cup-hदुवाs-expletives-/article1-1322655.aspx विराट कोहली स्वेयर्स बाय गर्लफ्रेंड अनुष्का, अब्युजेज एचटी जर्नालिस्ट (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www.india.com/sports/virat-kohli-not-ms-dhoni-leads-indian-cricket-team-in-times-most-desirable-men-poll-367653/ टाइम्स मोस्ट डिजायरेबल मॅन मतदानात विराट कोहलीची आघाडी (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्याने ११ डिसेंबर २०१७ रोजी अनुष्का शर्माशी लग्न केले. कोहली आपण अंधश्रद्धाळू असल्याचे मान्य करतो. क्रिकेटमधील अंधश्रद्धा म्हणून तो काळा मनगटी पट्टा (रिस्टबँड) बांधतो; आधी तो ज्या ग्लोव्ह्ज घालून जास्त धावा होतील त्याच वापरत असे. २०१२ पासून तो धार्मिक काळ्या धाग्याशिवाय तो उजव्या हातावर कडे सुद्धा घालतो.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/sports/india-in-australia/top-stories/World-Cup-2015-Cricketers-and-their-superstitions/articleshow/46466406.cms क्रिकेट विश्वचषक २०१५: क्रिकेटपटू आणि त्यांच्या अंधश्रद्धा (इंग्रजी मजकूर)]</ref> विराट कोहलीच्या मोठ्या भावाचे नाव विकास कोहली आहे आणि तो सुधा क्रिकेट खेळत होता परंतु त्याने खेळणे सोडून दिले . ===व्यावसायिक गुंतवणूक=== कोहलीच्या सांगण्यांनुसार, फुटबॉल हा त्याचा दुसरा आवडता खेळ आहे.<ref>[http://www.mid-day.com/articles/isl-virat-kohli-starts-a-new-innings-as-fc-goa-co-owner/15630166 आयएसएल: एफसी गोवाचा सह-मालक म्हणून विराट कोहलीचा नवा डाव (इंग्रजी मजकूर)]</ref> २०१४, मध्ये विराट कोहली [[इंडियन सुपर लीग]]च्या क्लब [[एफसी गोवा]]चा सह-मालक झाला. “फुटबॉलच्या उत्सुकतेपोटी” आणि “भारतात फुटबॉल वाढीस लागावा” म्हणून त्याने क्लब मध्ये गुंतवणूक केली असे तो म्हणतो. त्या शिवाय तो असेही म्हणतो की "हा माझ्यासाठी एक व्यावसायिक उपक्रम आहे, ज्याकडे मी भविष्याच्या दृष्टीने पाहत आहे. क्रिकेट शेवट पर्यंत राहणार नाही म्हणून, जेव्हा मी निवृत्त होईन, त्यावेळेसाठी मी माझे पर्याय खुले ठेवतोय.” <ref>[http://indianexpress.com/article/sports/football/virat-kohli-25-cricket-star-co-owner-of-isl-team-fc-goa/ विराट कोहली: २५, क्रिकेटमधला तारा, आयएसएल संघ एफसी गोवाचा सह-मालक (इंग्रजी मजकूर)]</ref> नोव्हेंबर २०१४ मध्ये, कोहली आणि अंजना रेड्डीचे युनिव्हर्सल स्पोर्टझबिझ (USPL) यांनी मिळून 'WROGN' हा तरुणांसाठीचा फॅशन ब्रँडची सुरुवात केली. २०१५ मध्ये ह्या ब्रँडने पुरूषांसाठी कॅज्युअल कपडे बनवण्यास सुरुवात केली, आणि [[मायंत्रा]] तसेच [[शॉपर्स स्टॉप]] यांच्याशी हातमिळवणी केली.<ref>[http://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/virat-kohli-takes-a-wrogn-turn/articleshow/45228555.cms कोहली टेक्स अ 'WROGN' टर्न (इंग्रजी मजकूर)]</ref> २०१५ मध्ये कोहलीने देशभरात व्यायामशाळा आणि स्वास्थ केंद्र यांची साखळी सुरू करण्यासाठी {{INRConvert|90|c}}ची गुंतवणूक केली. "Chisel" नावाची व्यायामशाळाची साखळी विराट कोहलीच्या संयुक्त विद्यमाने मालकीची आहे. CSE (कॉर्नरस्टोन स्पोर्टस अँड एंटरटेन्मेंट), नावाची एजन्सी कोहलीची व्यावसायिक हितसंबंध पाहते.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Virat-Kohli-to-invest-Rs-90cr-set-up-chain-of-gyms/articleshow/46994068.cms व्यायामशाळांसाठी कोहलीची ९० कोटी रूपयांची गुंतवणूक (इंग्रजी मजकूर)]</ref> सप्टेंबर २०१५, मध्ये कोहली [[इंटरनॅशनल प्रीमियर लीग]]ची फ्रंचायसी [[युएई रॉयल्स]]चा सह-मालक झाला.<ref>[http://www.thehindu.com/sport/cricket/kohli-becomes-coowner-of-uae-royals/article7638986.ece कोहली युएई रॉयल्सचा सह-मालक (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ===एंडोर्समेंट्स=== कॉर्नरस्टोन स्पोर्टस अँड एंटरटेन्मेंटचे बंटी सजदेह ह्या स्पोर्टस् एजंटने २००८, १९ वर्षांखालील विश्वचषकानंतर कोहलीला करारबद्ध केले. सजदेह सांगतात "मी, ते सितारे झाल्यानंतर त्यांच्यामागे जात नाही. खरंतर मी कौलालंपूरमधल्या २००८, आयसीसी १९ वर्षांखालील विश्वचषकामध्ये विराटला पाहिलं. आणि त्याची वर्तणूक आणि तो ज्याप्रकारे त्याच्या संघावर नियंत्रण ठेवत होता, ते पाहून मी फार प्रभावित झालो. त्याच्यात ती ठिणगी होती. आणि मी [[युवराज सिंग|युवीला]] भेट घडवून द्यायला सांगितली. "<ref name=jerry/> [[शिखर धवन]], [[रोहित शर्मा]] आणि [[मुरली विजय]] सोबत सजदेह कोहलीच्या एनडोर्समेंट्स सांभाळतो. २०१३ मध्ये कोहलीची ब्रँ एनडोर्समेंट्स {{INR}}१०० कोटी इतकी होती.<ref>[http://archive.indianexpress.com/news/brand-virat-kohli-is-now-worth-rs-100-crore/1089766/ ब्रँड कोहली आता रू १०० कोटींचा (इंग्रजी मजकूर)]</ref> २०१४ मध्ये, अमेरिकन अप्रेजल ने ब्रँड कोहलीचे मूल्य {{USD}}५६.४ दशलक्ष इतके दाखवून त्याला भारताच्या सर्वात महागड्या ख्यातनाम व्यक्तींच्या यादीत चवथे स्थान दिले<ref>[http://www.firstpost.com/business/money/brand-wars-srk-ranbir-worth-more-than-100-mn-but-virat-kohli-kicks-salmans-ass-1995397.html ब्रँड वॉर्स: एसआरके, रणबीर $100 दशलक्षहून जास्त परंतू विराट कोहली सलमानपेक्षा वरचढ (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्याची बॅट संबंधीचा एमआरएफ बरोबरचा करार हा भारतीय क्रिकेटच्या इतिहासातील एक सर्वात महागडा करार समजला जातो.<ref name=jerry>[http://www.dnaindia.com/sport/report-you-can-call-him-jerry-maguire-1924003 तुम्ही त्याला जेरी मॅकग्वायर म्हणू शकता (इंग्रजी मजकूर)]</ref> २०१४ मध्ये, इंग्लंडमधील एक नियतकालिक ''स्पोर्ट्सप्रो'' ने कोहलीला [[लुईस हॅमिल्टन]] नंतर दुसरा सर्वात जास्त मार्केटेबल खेळाडू म्हटले होते, ज्याला त्यावेळी [[क्रिस्तियानो रोनाल्डो]], [[लायोनेल मेस्सी]], आणि [[उसेन बोल्ट]]च्या ही वर मानांकन दिले गेले.<ref name=market/> जानेवारी २०१५ पर्यंत, कोहलीला एकूण ११ ब्रँड ने करारबद्ध केले आहे. ज्या मध्ये [[पेप्सिको]], [[बुस्ट]], मंच ([[नेस्ट्ले]]द्वारा), क्लियर हेयर केयर ([[युनिलिव्हर]]), रॉयल चॅलेंज ([[युनायटेड स्पिरीट्स]]द्वारा), [[आदिदास]], एमआरएफ, मॅटरेल, ओकले, [[टीव्हीएस् मोटर्स]] आणि [[विक्स]] यांचा समावेश आहे.<ref>[http://www.business-standard.com/article/companies/virat-kohli-set-to-score-heavily-off-the-field-too-115010100035_1.html मैदानाबाहेरही कोहलीच्या जोरदार धावा (इंग्रजी मजकूर)]</ref> याआधी कोहलीने फास्ट्रॅक ([[टायटन]]द्वारा), संगम सुटिंग्स, [[फेअर अँड लव्हली]], [[हर्बलाईफ]], फ्लाईंग मशीन, रेड चीफ शुज, [[टोयोटा मोटर्स]], [[सेलकॉन मोबाईल्स]], सिंथॉल ([[गोदरेज]]द्वारा) आणि ३सी कंपनी या ब्रँडसोबतही करार केले होते.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/At-Rs-3-crore-Brand-Virat-Kohli-breaks-into-big-league/articleshow/12347561.cms ३ कोटी रूपयांसहीत ब्रँड विराट कोहली मोठ्या पंक्तीत – द टाइम्स ऑफ इंडिया (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www.indianexpress.com/news/brand-virat-kohli-is-now-worth-rs-100-crore/1089766/ ब्रँड विराट कोहली आता १०० कोटी रूपयांचा (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ===विराट कोहली फाऊंडेशन=== [[File:Virat Kohli charity (cropped).jpg|250px|right|thumb|जून २०१६ मधील विराट कोहली फाऊंडेशन चॅरिटी कार्यक्रमात कोहली.]] मार्च २०१३ मध्ये, कोहलीने 'विराट कोहली फाऊंडेशन' नावाने गरीबांना मदत करणारी संस्था सुरू केली. वंचित मुलांना मदत करणे आणि चॅरिटीसाठी पैसा गोळा करणे हे संस्थेचे मुळ उद्देश आहेत.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/sports/off-the-field/Virat-Kohli-to-start-charity-foundation-for-underprivileged-kids/articleshow/19094868.cms विराट कोहली गरीबांना मदत करणारी संस्था सुरू करणार (इंग्रजी मजकूर)]</ref> कोहलीच्या मते ही संस्था काही निवडक स्वयंसेवी संस्थासोबत "ते करत असलेल्या विविध परोपकारी कामांसाठी निधी जमा करणे, मदत मिळवणे, जागरूकता निर्माण करणे यासाठी काम करील"<ref>[http://www.dnaindia.com/entertainment/report-interview-charity-is-a-matter-of-personal-passion-willingness-and-preference-virat-kohli-1987473 मुलाखत: दानधर्म ही व्यक्तिगत आवड, इच्छा आणि प्राधान्य बाब आहे – विराट कोहली (इंग्रजी मजकूर)]</ref> मे २०१४ मध्ये [[इबे]] आणि [[सेव्ह द चिल्ड्रेन]] यांनी विराट कोहली फाऊंडेशन सोबत दानधर्म लिलाव केला आणि जमा झालेला निधी वंचित मुलांचे शिक्षण आणि आरोग्यासाठी दिला.<ref>[http://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/ebay-and-save-the-children-setting-up-a-charity-auction-with-virat-kohli/articleshow/34818306.cms इबे आणि सेव्ह द चिल्ड्रेन याचा विराट कोहलीसोबत दानधर्म लिलाव (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ==विक्रम आणि कामगिरी== ;सर्वात जलद शतक * भारतीय फलंदाजांमधील सर्वात जलद शतक (५२ चेंडूंत)<ref name=fastest100/> ;महत्त्वाचे टप्पे * सर्वात जलद १००० एकदिवसीय धावा पूर्ण करणारा पहिल्या क्रमांकाचा भारतीय भारतीय.<ref name=fastest1000i/> * सर्वात जलद ४००० एकदिवसीय धावा पूर्ण करणारा पहिल्या क्रमांकाचा भारतीय आणि जगातील तिसऱ्या क्रमांकाचा फलंदाज.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/283157.html नोंदी / एकदिवसीय क्रिकेट / फलंदाजीतील विक्रम / सर्वात जलद ४००० धावा]</ref> * सर्वात जलद ५००० एकदिवसीय धावा पूर्ण करणारा पहिल्या क्रमांकाचा भारतीय आणि जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा फलंदाज.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/283182.html नोंदी / एकदिवसीय क्रिकेट / फलंदाजीतील विक्रम / सर्वात जलद ५००० धावा]</ref> * सर्वात जलद ६००० एकदिवसीय धावा पूर्ण करणारा पहिल्या क्रमांकाचा भारतीय आणि जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा फलंदाज.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/283184.html नोंदी / एकदिवसीय क्रिकेट / फलंदाजीतील विक्रम / सर्वात जलद ६००० धावा]</ref> * सर्वात जलद ७००० एकदिवसीय धावा पूर्ण करणारा फलंदाज.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/283184.html नोंदी / एकदिवसीय क्रिकेट / फलंदाजीतील विक्रम / सर्वात जलद ७००० धावा]</ref> * सर्वात जलद १० एकदिवसीय शतके करणारा भारतीय आणि जगातील तिसऱ्या क्रमांकाचा फलंदाज.<ref>[http://www.telegraphindia.com/1120314/jsp/sports/story_15247935.jsp#.UNnALuQ3vEg विराट कोहली १० व्या शतकाकडे सर्वात जलद (इंग्रजी मजकूर)]</ref> * सर्वात जलद १५ एकदिवसीय शतके करणारा भारतीय आणि जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा फलंदाज.<ref>[http://www.hindustantimes.com/cricket/kohli-tops-anwar-s-record-becomes-fastest-to-score-15-tons/story-CEBtj0rcRdArsvpz9hG58K.html कोहली सर्वात जलद १५ शतके करणारा फलंदाज]</ref> * सर्वात जलद २० एकदिवसीय शतके करणारा भारतीय आणि जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा फलंदाज.<ref>[http://www.india.com/buzz/virat-kohlis-20th-odi-century-5-things-you-need-to-know-174958/ विराट कोहलीचे २० वे एकदिवसीय शतक: ५ गोष्टी तुम्हाला माहित असाव्यात अशा]</ref> * सर्वात जलद २५ एकदिवसीय शतके करणारा फलंदाज. * सर्वात जलद १००० आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० धावा पूर्ण करणारा फलंदाज.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/925247.html नोंदी / आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० / फलंदाजीतील विक्रम]</ref> ;कॅलेंडर वर्षात सर्वाधिक धावा * २०१० मध्ये सर्वाधिक एकदिवसीय धावा करणारा भारतीय.<ref name=stat2010/> * २०११ मध्ये सर्वाधिक एकदिवसीय धावा.<ref name=stat2011/> * २०१२ मध्ये सर्वाधिक एकदिवसीय धावा करणारा भारतीय.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?class=2;id=2012;type=year नोंदी / २०१२ / एकदिवसीय सामने / सर्वाधिक धावा]</ref> * २०१३ मध्ये सर्वाधिक एकदिवसीय धावा करणारा भारतीय.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?class=2;id=2013;type=year नोंदी / २०१३ / एकदिवसीय सामने / सर्वाधिक धावा]</ref> * २०१४ मध्ये सर्वाधिक एकदिवसीय धावा करणारा भारतीय.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?class=2;id=2014;type=year नोंदी / २०१४ / एकदिवसीय सामने / सर्वाधिक धावा]</ref> * २०१२ मध्ये सर्वाधिक कसोटी धावा करणारा भारतीय.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?class=1;id=2012;type=year नोंदी / २०१२ / कसोटी सामने / सर्वाधिक धावा]</ref> * २०१५ मध्ये सर्वाधिक कसोटी धावा करणारा भारतीय.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?class=1;id=2015;type=year नोंदी / २०१५ / कसोटी सामने / सर्वाधिक धावा]</ref> * २०१६ मध्ये सर्वाधिक कसोटी धावा करणारा भारतीय.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?class=1;id=2016;type=year नोंदी / २०१६ / कसोटी सामने / सर्वाधिक धावा]</ref> * एका आयपीएल मोसमात सर्वाधिक धावा (९७३).<ref>[http://stats.espncricinfo.com/indian-premier-league-2016/engine/records/batting/most_runs_series.html?id=117;type=trophy आयपीएल / नोंदी / एका मालिकेमध्ये सर्वाधिक धावा]</ref> ;कर्णधार विक्रम * कर्णधार म्हणून पहिल्या तीन कसोटी डावांत शतके करणारा पहिला क्रिकेटपटू.<ref name=ausstat/> * परदेशात द्विशतक करणारा पहिला भारतीय कर्णधार. * दोन किंवा अधिक द्विशतके करणारा पहिला भारतीय कसोटी कर्णधार. * एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये सर्वात जलद १००० धावा पूर्ण करणारा कर्णधार.<ref name=fastest1000captainODI>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.oneindia.com/sports/cricket/virat-kohli-becomes-fastest-captain-score-1000-odi-runs-2324751.html|title=विराट कोहली एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये सर्वात जलद १००० धावा पूर्ण करणारा कर्णधार.|प्रकाशक=www.oneindia.com|भाषा=इंग्रजी|ॲक्सेसदिनांक=३ मार्च २०१७}}</ref> * ऑस्ट्रेलियात कसोटी मालिका जिंकणारा पहिला भारतीय व आशियाई कर्णधार ==आकडेवारी== {{col-begin}} {{col-break}} ===फलंदाजी=== ====कसोटी क्रिकेट==== ;वर्षान्वये {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! style="width:50px;"| वर्ष !! style="width:30px;"| सामने !! style="width:30px;"| डाव !! style="width:30px;"| धावा !! style="width:50px;"| सरासरी !! style="width:50px;"| १०० !! style="width:30px;"| ५० !! style="width:30px;"| सर्वोच्च |- | २०११ || ५ || ९ || २०२ || २२.४४ || ० || २ || ६३ |- | २०१२ || ९ || १६ || ६८९ || ४९.२१ || ३ || ३ || ११६ |- | २०१३ || ८ || १२ || ६१६ || ५६.०० || २ || ३ || ११९ |- | २०१४ || 10 || २० || ८४७ || ४४.५७ || ४ || २ || १६९ |- | २०१५ || ९ || १५ || ६४० || ४२.६६ || २ || २ || १४७ |- | २०१६ || १२ || १८ || १२१५ || ७५.६३ || ४ || २ || २३५ |- | २०१७ || १० || १६ || १०५९ || ७५.६४ || ५ || १ || २४३ |- | २०१८ || १३ || २४ || १३२२ || ५५.०८ || ५ || ५ || १५३ |- | २०१९ || ८ || ११ || ६१२ || ६८.०० || २ || २ || २५४* |- | २०२० || २ || ४ || ३८ || ९.५० || ० || ० || १९ |} ;ठिकाणानुसार {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! style="width:50px;"| ठिकाण !! style="width:30px;"| सामने !! style="width:30px;"|डाव !! style="width:30px;"| धावा !! style="width:30px;"| सरासरी !! style="width:50px;"| १०० !! style="width:30px;"| ५० !! style="width:30px;"| सर्वोच्च |- | मायदेशी || ३९ || ६० || ३५५८ || ६८.४२ || १३ || १० || २५४* |- | परदेशी || ४७ || ८५ ||३६८२ || ४४.३६ || १४ || १२ || २०० |} संदर्भ:<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/player/253802.html?class=1;template=results;type=batting विराट कोहली कसोटी क्रिकेट आकडेवारी espncricinfo.com वर]</ref> {{col-break}} ====एकदिवसीय क्रिकेट==== ;वर्षान्वये {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! style="width:50px;"| वर्ष !! style="width:30px;"| सामने !! style="width:50px;"| धावा !! style="width:50px;"| सरासरी !! style="width:30px;"| १०० !! style="width:30px;"| ५० !! style="width:30px;"| सर्वोच्च |- | २००८ || ५ || १५९ || ३१.८० || ० || १ || ५४ |- | २००९ || १० || ३२५ || ५४.१६ || १ || २ || १०७ |- | २०१० || २५ || ९९५ || ४७.३८ || ३ || ७ || ११८ |- | २०११ || ३४ || १,३८१ || ४७.६२ || ४ || ८ || ११७ |- | २०१२ || १७ || १,०२६ || ६८.४० || ५ || ३ || १८३ |- | २०१३ || ३४ || १,२६८ || ५२.८३ || ४ || ७ || ११५* |- | २०१४ || २१ || १,०५४ || ५८.५५ || ४ || ५ || १३९* |- | २०१५ || २० || ६२३ || ३६.६४ || २ || १ || १३८ |- | २०१६ || १० || ७३९ || ९२.३७ || ३ || ४ || १५४* |- | २०१७ || २६ || १,४६० || ७६.८४ || ६ || ७ || १३१ |- | २०१८ || १४ || १,२०२ || १३३.५५ || ३ || ३ || १६०* |- | २०१९ || २६ || १,३७७ || ५९.८६ || ५ || ७ || १२३ |- | २०२० || ६ || २५८ || ४३.०० || ० || ३ || ८९ |} ;ठिकाणानुसार {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! style="width:50px;"| ठिकाण !! style="width:30px;"| सामने !! style="width:50px;"| धावा !! style="width:50px;"| सरासरी !! style="width:30px;"| १०० !! style="width:30px;"| ५० !! style="width:30px;"| सर्वोच्च |- | मायदेशी || ९५ || ४,८६५ || ६०.८१ || १९ || २३ || १५७* |- | परदेशी || १०४ || ४,८८४ || ५८.१४ || २० || २१ || १६०* |- | तटस्थ || ४९ || २,११८ || ५८.८३ || ४ || १४ || १८३ |} संदर्भ:<ref name=odisummary/> {{col-end}} ====आंतरराष्ट्रीय टी२० क्रिकेट==== ;वर्षान्वये {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! style="width:50px;"| वर्ष !! style="width:30px;"| सामने !! style="width:50px;"| धावा !! style="width:50px;"| सरासरी !! style="width:30px;"| १०० !! style="width:30px;"| ५० !! style="width:30px;"| सर्वोच्च |- | २०१० || २ || २६ || - || ० || ० || २६* |- | २०११ || ४ || ६१ || १५.२५ || ० || ० || २८ |- | २०१२ || १४ || ४७१ || ३९.२५ || ० || ४ || ७८* |- | २०१३ || १ || २९ || २९.०० || ० || ० || २९ |- | २०१४ || ७ || ३८५ || ९६.२५ || ० || ५ || ७७ |- | २०१५ || २ || ४४ || २२.०० || ० || ० || ४३ |- | २०१६ || १५ || ६४१ || १०६.८३ || ० || ७ || ९०* |- | २०१७ || ३ || ५२ || १७.३३ || ० || ० || ९०* |} ;ठिकाणानुसार {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! style="width:50px;"| ठिकाण !! style="width:30px;"| सामने !! style="width:50px;"| धावा !! style="width:50px;"| सरासरी !! style="width:30px;"| १०० !! style="width:30px;"| ५० !! style="width:30px;"| सर्वोच्च |- | मायदेशी || १७ || ५७८ || ४१.२८ || ० || ४ || ८९* |- | परदेशी || १६ || ५६३ || ६२.०० || ०|| ६ || ९०* |- | तटस्थ|| १५ || ५६८ || ६३.११ || ० || ६ || ७८* |} संदर्भः<ref name=T20Isummary>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=आकडेवारी / स्टॅट्सगुरू / विराट कोहली / आंतरराष्ट्रीय टी२० सामने|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/player/253802.html?class=3;template=results;type=batting|प्रकाशक=ESPNcricinfo|दिनांक=१९ एप्रिल २०१६}}</ref> ===कर्णधारपद=== {| class="wikitable" |- ! स्वरुप !! सामने !! विजय !! पराभव !! अनिर्णित !! बरोबरी !! रद्द !! वि/प |- | कसोटी<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=क्रिकेट नोंदी {{!}} नोंदी {{!}} भारत {{!}} कसोटी सामने {{!}} कर्णधार म्हणून सामने {{!}} इएसपीएन क्रिकइन्फो|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/individual/most_matches_as_captain.html?class=1;id=6;type=team|ॲक्सेसदिनांक=२४ नोव्हेंबर २०१६}}</ref> || १९ || ११ || २ || ६ || ० || ० || ५.५० |- | ए.दि.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=क्रिकेट नोंदी {{!}} नोंदी {{!}} भारत {{!}} आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय {{!}} कर्णधार म्हणून सामने {{!}} इएसपीएन क्रिकइन्फो|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/individual/most_matches_as_captain.html?class=2;id=6;type=team|ॲक्सेसदिनांक=२४ नोव्हेंबर २०१६}}</ref> || १७ || १४ || ३ || ० || ० || ० || ४.६६ |} * आयसीसी सर्वोत्कृष्ट एकदिवसीय क्रिकेटपटू २०१२<ref>[http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-09-15/top-stories/33862024_1_virat-kohli-icc-odi-cricketer-sir-garfield-sobers-trophy विराट कोहलीला २०१२ आयसीसी सर्वोत्कृष्ट क्रिकेटपटू पुरस्कार]</ref> * आयसीसी विश्व एकदिवसीय XI : २०१२, २०१४ <ref>[http://www.icc-cricket.com/news/2014/media-releases/82831/icc-test-and-odi-teams-of-the-year-2014-announced २०१४ आयसीसी कसोटी आणि एकदिवसीय संघ घोषित (इंग्रजी मजकूर)]</ref> * आयसीसी विश्व ट्वेंटी२० XI : २०१६ (कर्णधार)<ref>[http://maharashtratimes.indiatimes.com/sports/cricket/Virat-Kohli-named-captain-of-ICC-World-T20-XI-Ashish-Nehra-included/articleshow/51690775.cms कोहली 'वर्ल्ड टी-२०' संघाचा कर्णधार]</ref><ref>[https://www.icc-cricket.com/news/183125 आयसीसी विश्व ट्वेंटी२० स्पर्धेचा संघ जाहीर (इंग्रजी मजकूर)]</ref> * बीसीसीआय सर्वोत्कृष्ट आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटपटू पॉली उम्रीगर पुरस्कार : २०११-१२, २०१४-१५ <ref>[http://www.loksatta.com/krida-news/this-award-present-to-cricket-lover-gawaskar-13008/ विराट कोहली पॉली उम्रीगर पुरस्काराने सन्मानित]</ref> * [[अर्जुन पुरस्कार]]: २०१३<ref name=arjuna/> * विराट कोहलीं याला 2018 मध्ये खेलरत्न पुरस्काकाराने गौरवण्यातआले * ===कसोटी क्रिकेट=== ====सामनावीर पुरस्कार==== {| class="wikitable" style="width:95%; margin-left:10px" |- !क्र. ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |विरुद्ध ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |ठिकाण ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |तारीख ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |सामन्यातील कामगिरी ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |निकाल ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |संदर्भ |- |style="text-align:center" |१ | {{cr|NZL}} | {{flagicon|India}} [[एम्. चिन्नास्वामी मैदान]], [[बंगळूर]] | ३१ ऑगस्ट–३ सप्टेंबर २०१२ | १ला डाव: १०३ (१९३ चेंडू: १४x४ १x६)<br/> २रा डाव: ५१ (८२ चेंडू: ९x४) | विजयी |<ref name=tmom1/> |- |style="text-align:center" |२ | {{cr|RSA}} | {{flagicon|South Africa}} [[न्यू वाँडरर्स मैदान]], [[जोहान्सबर्ग]] | १८-२२ डिसेंबर २०१३ | १ला डाव: ११९ (१८१ चेंडू: १८x४) २रा डाव: ९६ (१९३ चेंडू: ९x४) | अनिर्णित |<ref name=tmom2/> |- |style="text-align:center" |३ | {{cr|ENG}} | {{flagicon|India}} [[एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान]], [[विशाखापट्टणम्]] | १७–२१ नोव्हेंबर २०१६ | १ला डाव: १६७ (२६७ चेंडू: १८×४) २रा डाव: ८१ (१०९ चेंडू: ८×४) | विजयी |<ref name=tmom3>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.espncricinfo.com/india-v-england-2016-17/engine/match/1034811.html |title=इंग्लंडचा भारत दौरा, २री कसोटी: भारत वि इंग्लंड, विशाखापट्टणम्, नोव्हेंबर १७-२१, २०१६ |कृती=इएसपीएन क्रिकइन्फो}}</ref> |- |style="text-align:center" |४ | {{cr|ENG}} | {{flagicon|India}} [[वानखेडे मैदान]], [[मुंबई]] | ८-१२ डिसेंबर २०१६ | १ला डाव: २३५ (३४० चेंडू: २५×४, १x६) | विजयी |<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.espncricinfo.com/india-v-england-2016-17/engine/match/1034815.html |title=इंग्लंडचा भारत दौरा, ४थी कसोटी: भारत वि इंग्लंड, मुंबई, डिसेंबर ८-१२, २०१६ |कृती=इएसपीएन क्रिकइन्फो}}</ref> |- |style="text-align:center" |५ | {{cr|BAN}} | {{flagicon|India}} [[राजीव गांधी आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट मैदान]], [[हैदराबाद]] | ९-१३ फेब्रुवारी २०१७ | १ला डाव: २०४ (२४६ चेंडू: २४×४) २रा डाव: ३८ (४० चेंडू: २×४, १×६) | विजयी |<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.espncricinfo.com/india-v-bangladesh-2016-17/engine/match/1041761.html |title= बांगलादेशचा भारत दौरा, एकमेव कसोटी: भारत वि बांगलादेश, हैदराबाद, फेब्रुवारी ९-१३, २०१७ |कृती=इएसपीएन क्रिकइन्फो}}</ref> |} ===एकदिवसीय क्रिकेट=== ====सामनावीर पुरस्कार==== {| class="wikitable" style="width:100%; margin-left:0px" |- !क्र. ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |विरुद्ध ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |ठिकाण ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |तारीख ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |सामन्यातील कामगिरी ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |निकाल ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |संदर्भ |- |१ | {{cr|WIN}} | {{flagicon|South Africa}} [[वॉन्डरर्स स्टेडियम, जोहान्सबर्ग|वॉन्डरर्स स्टेडियम]], [[जोहान्सबर्ग]] | ३० सप्टेंबर २००९ | ७९* (१०४ चेंडू: ९x४, २x६) | विजयी |<ref name=mom1/> |- |२ | {{cr|BAN}} | {{flagicon|Bangladesh}} [[शेर-ए-बांगला क्रिकेट मैदान]], [[ढाका]] | ११ जानेवारी २०१० | १०२* (९५ चेंडू: ११x४) | विजयी |<ref name=mom2/> |- |३ | {{cr|AUS}} | {{flagicon|India}} [[एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान]], [[विशाखापट्टणम्]] | २० ऑक्टोबर २०१० | ११८ (१२१ चेंडू: ११x४, १x६) | विजयी |<ref name=mom3/> |- |४ | {{cr|NZL}} | {{flagicon|India}} [[नेहरू स्टेडियम, गुवाहाटी|नेहरू स्टेडियम]], [[गुवाहाटी]] | २८ नोव्हेंबर २०१० | १०५ (१०४ चेंडू: १०x४) | विजयी |<ref name=mom4/> |- |५ | {{cr|WIN}} | {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[क्वीन्स पार्क ओव्हल]], [[पोर्ट ऑफ स्पेन]] | ८ जून २०११ | ८१ (१०३ चेंडू: ६x४, १x६) | विजयी |<ref name=mom5/> |- |६ | {{cr|ENG}} | {{flagicon|India}} [[फिरोजशाह कोटला मैदान]], [[दिल्ली]] | १७ ऑक्टोबर २०११ | ११२* (९८ चेंडू: १६x४) | विजयी |<ref name=mom6/> |- |७ | {{cr|WIN}} | {{flagicon|India}} [[एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान]], [[विशाखापट्टणम्]] | २ डिसेंबर २०११ | ११७ (१२३ चेंडू: १४x४) | विजयी |<ref name=mom7/> |- |८ | {{cr|SRI}} | {{flagicon|Australia}} [[बेलेराइव्ह ओव्हल]], [[होबार्ट]] | २८ फेब्रुवारी २०१२ | १३३* (८६ चेंडू: १६x४ २x६) | विजयी |<ref name=mom8/> |- |९ | {{cr|SRI}} | {{flagicon|Bangladesh}} [[शेर-ए-बांगला क्रिकेट मैदान]], [[ढाका]] | १२ मार्च २०१३ | १०८ (१२० चेंडू: ७x४) | विजयी |<ref name=mom9/> |- |१० | {{cr|PAK}} | {{flagicon|Bangladesh}} [[शेर-ए-बांगला क्रिकेट मैदान]], [[ढाका]] | १८ मार्च २०१२ | १८३ (१४८ चेंडू: २२x४ १x६) | विजयी |<ref name=mom10/> |- |११ | {{cr|SRI}} | {{flagicon|Sri Lanka}} [[महिंद राजपक्ष आंतरराष्ट्रीय मैदान]], [[हंबन्टोटा]] | २१ जुलै २०१२ | १०६ (११३ चेंडू: ९x४) | विजयी |<ref name=mom11/> |- |१२ | {{cr|SRI}} | {{flagicon|Sri Lanka}} [[रणसिंगे प्रेमदासा मैदान]], [[कोलंबो]] | ३१ जुलै २०१२ | १२८* (११९ चेंडू: १२x४ १x६) | विजयी |<ref name=mom12/> |- |१३ | {{cr|ENG}} | {{flagicon|India}} [[जेएससीए आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट मैदान]], [[रांची]] | १९ जानेवारी २०१३ | ७७* (७९ चेंडू: ९x४ २x६) | विजयी |<ref name=mom13/> |- |१४ | {{cr|WIN}} | {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[क्वीन्स पार्क ओव्हल]], [[पोर्ट ऑफ स्पेन]] | ५ जुलै २०१३ | १०२ (८३ चेंडू: १३x४, २x६) | विजयी |<ref name=mom14/> |- |१५ | {{cr|ZIM}} | {{flagicon|Zimbabwe}} [[हरारे स्पोर्ट्स क्लब]], [[हरारे]] | २४ जुलै २०१३ | ११५ (१०८ चेंडू: १३x४, १x६) | विजयी |<ref name=mom15/> |- |१६ | {{cr|AUS}} | {{flagicon|India}} [[विदर्भ क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[नागपूर]] | ३० ऑक्टोबर २०१३ | ११५* (६६ चेंडू: १८x४, १x६) | विजयी |<ref name=mom16/> |- |१७ |{{cr|WIN}} | {{flagicon|India}} [[जवाहरलाल नेहरू मैदान, कोची|जवाहरलाल नेहरू मैदान]], [[कोची]] | २१ नोव्हेंबर २०१३ | ८६ (८४ चेंडू: ९x४, २x६) | विजयी |<ref name=mom17/> |- |१८ | {{cr|BAN}} | {{flagicon|Bangladesh}} [[खान साहेब ओस्मान अली मैदान]], [[फतुल्ला]] | २६ फेब्रुवारी २०१४ | १३६ (१२२ चेंडू: १६x४, २x६) | विजयी |<ref name=mom18/> |- |१९ | {{cr|WIN}} | {{flagicon|India}} [[एच.पी.सी.ए. मैदान|हिमाचल प्रदेश क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[धरमशाला]] | १७ ऑक्टोबर २०१४ | १२७ (११४ चेंडू: १३x४, ३x६) | विजयी |<ref name=mom19/> |- |२० | {{cr|PAK}} | {{flagicon|Australia}} [[ॲडलेड ओव्हल]], [[ॲडलेड]] | १५ फेब्रुवारी २०१५ | १०७ (१२६ चेंडू: ८x४) | विजयी |<ref name=mom20/> |- |२१ | {{cr|RSA}} | {{flagicon|India}} [[एम.ए. चिदंबरम मैदान]], [[चेन्नई]] | २२ ऑक्टोबर २०१५ | १३८ (१४० चेंडू: ६x४, ५x६) | विजयी |<ref name=mom21/> |- |२२ | {{cr|NZL}} | {{flagicon|India}} [[पंजाब क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[मोहाली]] | २३ ऑक्टोबर २०१६ | १५४* (१३४ चेंडू: १६×४, १×६) | विजयी | |- |२३ | {{cr|WIN}} | {{flagicon|WIN}} [[सबाइना पार्क, जमैका|सबाइना पार्क]], [[जमैका]] | ६ जुलै २०१७ | १११ (११५ चेंडू: १२×४, २×६) | विजयी | |} ====मालिकावीर पुरस्कार==== {| class="wikitable" !क्र. ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |मालिका ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |मोसम ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |मालिकेतील कामगिरी ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |निकाल ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |संदर्भ |- | १ | [[भारतीय क्रिकेट संघाचा श्रीलंका दौरा, २०१२|भारताचा श्रीलंका दौरा]] | २०१२ | ७४.०० च्या सरासरीने २९६ धावा (५ सामने) | {{cr|IND}} मालिकेत ४-१ ने विजयी | <ref name=mos1/> |- | २ | [[वेस्ट इंडीज क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१३|वेस्ट इंडीजचा भारत दौरा]] | २०१३-१४ | ६८.०० च्या सरासरीने २०४ धावा (३ सामने) | {{cr|IND}} मालिकेत २-१ ने विजयी | <ref name=mos2/> |- | 3 | [[श्रीलंका क्रिकेट संघाचा भारत दौरा २०१४-१५|श्रीलंकेचा भारत दौरा]] | २०१४-१५ | ८२.२५ च्या सरासरीने ३२९ धावा (५ सामने) | {{cr|IND}} मालिकेत ५-० ने विजयी | <ref name=mos3/> |} ===आंतरराष्ट्रीय टी२० क्रिकेट=== ====सामनावीर पुरस्कार==== {| class="wikitable" style="width:100%; margin-left:0px" |- !क्र. ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |विरुद्ध ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |स्थळ ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |तारीख ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |सामन्यातील कामगिरी ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |निकाल ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |संदर्भ |- |१ | {{cr|AFG}} | {{flagicon|Sri Lanka}} [[रणसिंगे प्रेमदासा मैदान]], [[कोलंबो]] | १९ सप्टेंबर २०१२ | ५० (३९ चेंडू: ४x४, २x६) | विजयी |<ref name=imom1/> |- |२ | {{cr|PAK}} | {{flagicon|Sri Lanka}} [[रणसिंगे प्रेमदासा मैदान]], [[कोलंबो]] | ३० सप्टेंबर २०१२ | ७८* (६१ चेंडू: ८x४, २x६) | विजयी |<ref name=imom2/> |- |३ | {{cr|RSA}} | {{flagicon|Bangladesh}} [[शेर-ए-बांगला क्रिकेट मैदान]], [[ढाका]] | ४ एप्रिल २०१४ | ७२* (४४ चेंडू: ५x४, २x६) | विजयी |<ref name=imom3/> |- |४ | {{cr|AUS}} | {{flagicon|AUS}} [[ॲडलेड ओव्हल]], [[ॲडलेड]] | २६ जानेवारी २०१६ | ९०* (५५ चेंडू: ९x४, २x६) | विजयी |<ref name=imom4/> |- |५ | {{cr|AUS}} | {{flagicon|AUS}} [[मेलबर्न क्रिकेट मैदान]], [[मेलबर्न]] | २९ जानेवारी २०१६ | ५९* (३३ चेंडू: ७x४, १x६) | विजयी |<ref name=imom5/> |- |६ | {{cr|PAK}} | {{flagicon|BAN}} [[शेर-ए-बांगला क्रिकेट मैदान]], [[ढाका]] | २८ फेब्रुवारी २०१६ | ४९ (५१ चेंडू: ७x४) | विजयी |<ref name="imom6"/> |- |७ | {{cr|SL}} | {{flagicon|BAN}} [[शेर-ए-बांगला क्रिकेट मैदान]], [[ढाका]] | १ मार्च २०१६ | ५६* (४७ चेंडू: ७x४) | विजयी |<ref name="imom7"/> |- |८ | {{cr|PAK}} | {{flagicon|IND}} [[इडन गार्डन्स]], [[कोलकाता]] | १९ मार्च २०१६ | ५५* (३७ चेंडू: ७x४, १x६) | विजयी |<ref name="imom8"/> |- |९ | {{cr|AUS}} | {{flagicon|IND}} [[पंजाब क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[मोहाली]] | २७ मार्च २०१६ | ८२* (५१ चेंडू: ९x४, २x६) | विजयी |<ref name="imom9"/> |} ====मालिकावीर पुरस्कार==== {| class="wikitable" !क्र. ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |मालिका ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |मोसम ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |मालिका कामगिरी ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |निकाल ! style="background:#000FF; color:#FFFF;" |संदर्भ |- |- | १ | [[भारतीय क्रिकेट संघाचा श्रीलंका दौरा, २०१२|भारताचा श्रीलंका दौरा]] | २०१२ | ६८.०० च्या सरासरीने ६८ धावा (१ सामना) | {{cr|IND}} मालिकेत १-० ने विजयी | <ref name=imos1/> |- | २ | [[२०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धा, २०१४]] | २०१३-१४ | १०६.३३ च्या सरासरीने ३१९ धावा (६ सामने) | {{cr|IND}} उपविजेता | <ref name=imos2/> |- | ३ | [[भारत क्रिकेट संघाचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, २०१६|भारताचा ऑस्ट्रेलिया दौरा]] | २०१५-१६ |१९९.० च्या सरासरीने १९९ धावा (३ सामने) | {{cr|IND}} मालिकेत ३-० ने विजयी | <ref name=imos3/> |- | ४ | [[२०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धा, २०१६]] | २०१६ | १३६.५० च्या सरासरीने २७३ धावा (५ सामने) | {{cr|IND}} उपांत्य सामन्यात पराभूत | <ref name=imos4/> |} {{क्रम |यादी=[[भारत राष्ट्रीय क्रिकेट कर्णधारांची यादी|भारतीय क्रिकेट संघाचे कर्णधार]] |पासून=[[इ.स. २०१४]]-१५ |पर्यंत=सद्य |मागील=[[महेंद्रसिंग धोणी]] |पुढील= }} ==संदर्भ आणि नोंदी== <small> {{संदर्भयादी|virat kohli=life story}} {{भारतीय संघ - क्रिकेट विश्वचषक, २०११}} {{रॉयल चॅलेंजर्स बंगलोर संघ २०१० २०-२० चँपियन्स लीग}} {{बंगलोर रॉयल चॅलेंजर्स संघ}} {{भारतीय संघ २०१५ क्रिकेट विश्वचषक}} {{राजीव गांधी खेलरत्न पुरस्कार}} [https://www.hindimahiti.com/2021/02/virat-kohli-full-information-records.html विराट कोहलीची माहिती] [[वर्ग:भारतातील पुरूष क्रिकेट खेळाडू]] [[वर्ग:२००८ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक खेळाडू]] [[वर्ग:अर्जुन पुरस्कारविजेते]] [[वर्ग:२०११ विश्वचषक सामन्यांतील क्रिकेटपटू]] [[वर्ग:२०१५ विश्वचषक सामन्यांतील क्रिकेटपटू]] [[वर्ग:भारताचे एकदिवसीय क्रिकेट खेळाडू]] [[वर्ग:भारताचे कसोटी क्रिकेट खेळाडू]] [[वर्ग:भारतीय कसोटी फलंदाज]] [[वर्ग:विराट कोहली]] [[वर्ग:भारतीय कसोटी क्रिकेट कर्णधार]] [[वर्ग:पद्मश्री पुरस्कारविजेते]] [[वर्ग:विकिपीडिया मुखपृष्ठ सदर २०१७]] [[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]] [[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]] [[वर्ग:हयात भारतीय व्यक्ती]] [[वर्ग:राजीव गांधी खेलरत्न पुरस्कार विजेते]] bdvomlb1oowiegywv4trqpsamdyf3ce 0 45737 2139023 1341494 2022-07-20T11:21:45Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[अनतोल फ्रांस]] वरुन [[अनतोल फ्रान्स]] ला हलविला wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट साहित्यिक | नाव = अनतोल फ्रांस | चित्र = Anatole France young years.jpg | चित्र_रुंदी = 250 px | चित्र_शीर्षक = | पूर्ण_नाव = फ्रांस्वा-अनतोल थिबॉ | टोपण_नाव = | जन्म_दिनांक = {{जन्म दिनांक|1844|4|16}} | जन्म_स्थान = [[पॅरिस]] | मृत्यू_दिनांक = {{मृत्यू दिनांक आणि वय|1924|10|12|1844|4|16}} | मृत्यू_स्थान = [[तुर, फ्रान्स|तुर]] | कार्यक्षेत्र = कादंबरीकार | राष्ट्रीयत्व = [[फ्रान्स|फ्रेंच]] | भाषा = | कार्यकाळ = | साहित्य_प्रकार = | विषय = | चळवळ = | प्रसिद्ध_साहित्यकृती = | प्रभाव = | प्रभावित = | पुरस्कार = [[साहित्यातील नोबेल पारितोषिक]] (१९२१) | वडील_नाव = | आई_नाव = | पती_नाव = | पत्नी_नाव = | अपत्ये = | स्वाक्षरी_चित्र = Signature Anatole France.gif | संकेतस्थळ_दुवा = | तळटिपा = }} '''अनतोल फ्रांस''' ({{lang-fr|Anatole France}}; १६ एप्रिल १८४४ - १२ ऑक्टोबर १९२४) हा एक प्रसिद्ध [[फ्रान्स|फ्रेंच]] साहित्यिक होता. त्याच्या कादंबरी व इतर लेखनासाठी फ्रांसला १९२१ साली [[साहित्यातील नोबेल पारितोषिक|साहित्यातील]] [[नोबेल पारितोषिक]] मिळाले होते. ==बाह्य दुवे== {{कॉमन्स|Anatole France|{{लेखनाव}}}} *[http://www.gutenberg.org/author/Anatole+France फ्रांसचे साहित्य] {{s-start}} {{succession box| before = [[क्नुट हाम्सुन]]| title = [[साहित्यातील नोबेल पारितोषिक]] विजेते| years =१९२१| after = [[हासिंतो बेनाव्हेंते]] }} {{s-end}} {{DEFAULTSORT:फ्रांस, अनतोल}} [[वर्ग:फ्रेंच लेखक]] [[वर्ग:साहित्यातील नोबेल पारितोषिकविजेते]] l8r4nfussu32nmsbfmau4nhha2a8h1a 0 46071 2138929 674595 2022-07-19T16:48:16Z Khirid Harshad 138639 [[ज्यॉँ-लुक डेहेन]] ला असणारे पुनर्निर्देशन हटविले wikitext text/x-wiki [[चित्र:Jean-Luc Dehaene (speech).jpg|thumb|ज्यॉॅं-लुक जोसेफ मरी डेहेन]] '''ज्याँ-लुक जोसेफ मरी डेहेन''' ([[ऑगस्ट ७]], [[इ.स. १९४०]]:[[मॉॅंतपेलिये, फ्रांस]] - ) हा [[बेल्जियम]]चा राजकारणी आहे. तो बेल्जियमचा पंतप्रधान होता. {{विस्तार}} [[वर्ग:बेल्जियमचे पंतप्रधान|डेहेन, ज्यॉॅं-लुक]] [[वर्ग:इ.स. १९४० मधील जन्म]] eb9x113mxv7gqcvs9phv2kdomq7viwn 0 49724 2139011 2057141 2022-07-20T10:35:15Z CommonsDelinker 685 Coat_of_Arms_of_Omsk.svg या चित्राऐवजी Coat_of_Arms_of_Omsk_(1785).svg चित्र वापरले. wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट शहर | नाव = ओम्स्क | स्थानिक = Омск | चित्र = Hram v Omsk.JPG | चित्र_वर्णन = ओम्स्क [[कॅथेड्रल]] | ध्वज = Flag of Omsk.svg | चिन्ह = Coat of Arms of Omsk (1785).svg | नकाशा१ = रशिया | नकाशा = | वर्णन = | pushpin_label_position = | देश = रशिया | विभाग = [[ओम्स्क ओब्लास्त]] | स्थापना = [[इ.स. १७८२]] | महापौर = | क्षेत्रफळ = ५७२.९ | उंची = २८५ | लोकसंख्या_वर्ष = २०१३ | लोकसंख्या = ११,६०,६७० | घनता = १,९६८ | महानगर_लोकसंख्या = | वेळ = ओम्स्क प्रमाणवेळ ([[यूटीसी+०६:००]]) | वेब = [http://www.admomsk.ru/ अधिकृत संकेतस्थळ] |latd = 54 |latm = 59 |lats = |latNS = N |longd = 73 |longm = 22 |longs = |longEW = E }} [[चित्र:Омск, у. Энтузиастов.jpg|250px|इवलेसे]] '''ओम्स्क''' ({{lang-ru|Омск}}) हे [[रशिया]] देशाच्या [[ओम्स्क ओब्लास्त]]चे मुख्यालय व रशियामधील मोठ्या शहरांपैकी एक आहे. आहे. ओम्स्क शहर [[सायबेरिया]]च्या नैऋत्य भागात [[इर्तिश नदी]]च्या काठावर वसले आहे. २०१० सालच्या गणनेनुसार ११.५४ लाख लोकसंख्या असलेले ओम्स्क हे [[नोव्होसिबिर्स्क]] खालोखाल पूर्व रशियामधील सर्वात मोठे शहर आहे. [[मॉस्को]] ते [[व्लादिवोस्तॉक]] दरम्यान धावणाऱ्या [[सायबेरियन रेल्वे]]वरील ओम्स्क हे एक महत्त्वाचे [[रेल्वे स्थानक|स्थानक]] आहे. ==हे सुद्धा पहा== *[[रशियामधील शहरांची यादी]] == बाह्य दुवे == * [http://www.admomsk.ru/ अधिकृत संकेतस्थळ] *{{wikivoyage|Omsk|ओम्स्क}} {{कॉमन्स|Омск|ओम्स्क}} [[वर्ग:रशियामधील शहरे]] gnyubr5wlff0ok0fv2kdxaxgvp0r2e4 0 54485 2138892 1756509 2022-07-19T16:16:16Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[बाँबे मिलहँड्‌स असोसिएशन]] वरुन [[बॉम्बे मिल हँड्‌स असोसिएशन]] ला हलविला wikitext text/x-wiki '''बॉंबे मिल हॅंड्‌स असोसिएशन''' ही [[ब्रिटिश भारत|ब्रिटिश भारतातील]] [[मुंबई]]त कामगारांना न्याय मिळवून देणासाठी व त्यांचे हक्क अबाधित ठेवण्यासाठी स्थापली गेलेली गिरणी कामगार संघटना होती. महात्मा फुले यांच्या सत्यशोधकी विचारांचा वारसा लाभलेले [[नारायण मेघाजी लोखंडे]] यांनी २३ सेप्टेंबर, इ.स. १८८४ रोजी ही संघटना स्थापली. या संघटनेपासूनच भारतातील कामगार चळवळ आरंभली, असे मानले जाते. भारतातील कामगार चळवळीच्या एकूणच कार्यामध्ये नारायण मेघाजी लोखंडे यांचे योगदान मोलाचे होते. {{विस्तार}} [[वर्ग:भारतामधील कामगार संघटना]] [[वर्ग:इ.स. १८९० मधील निर्मिती]] 98lctrdmf6s9oyjqpfs27rb4vea05p8 0 57093 2138974 2090820 2022-07-20T06:26:30Z आर्या जोशी 65452 /* व्रते */ संदर्भ घातला wikitext text/x-wiki '''श्रावण''' महिना हा हिंदू [[पंचांग]]ानुसार आणि [[भारतीय सौर दिनदर्शिका|भारतीय सौर दिनदर्शिके]]नुसार वर्षातला पाचवा महिना आहे. या महिन्याच्या [[पौर्णिमा|पौर्णिमे]]ला [[चंद्र]] श्रवण नक्षत्रात असतो, त्यावरून या महिन्याला श्रावण असे नाव मिळाले आहे.<ref>{{स्रोत पुस्तक|title=भारतीय संस्कृती कोश खंड नववा|last=जोशी|first=महादेवशास्त्री|publisher=भारतीय संस्कृतिकोश मंडळ|year=मार्च २०१०|isbn=|location=पुणे|pages=४५६}}</ref>[[भारतीय राष्ट्रीय दिनदर्शिका|भारतीय राष्ट्रीय दिनदर्शिकेतला]] श्रावण महिना हा २३ जुले ते २२ ऑगस्ट या तारखांदरम्यान असतो. श्रावणाला हिंदीत सावन म्हणतात, संस्कृतमध्ये श्रावण आणि नभ(स्) असे कमीतकमी दोन शब्द आहेत. ==अधिक श्रावण== साधारणपणे ८ किंवा ११ आणि क्वचित १९ वर्षांनी [[अधिक मास|अधिक श्रावण]] येतो. त्या महिन्यात येणाऱ्या शुक्ल किंवा वद्य या दोन्ही एकादश्यांना कमला एकादशी हे नाव आहे. उत्तर हिंदुस्थानात या एकादश्यांना अनुक्रमे पद्मिनी आणि परम एकादशी म्हणतात. एकादश्या वगळल्या तर [[अधिक मास|अधिक श्रावणात]] कोणतेही हिंदू सण किंवा व्रताचे दिवस येत नाहीत. ज्यावर्षी [[अधिक मास|अधिक श्रावण]] असतो त्यावर्षी पाच महिन्यांचा [[चातुर्मास]] असतो. [[चातुर्मास|चातुर्मासात]] लग्ने होत नसल्याने ती [[अधिक मास|अधिक श्रावणातही]] होत नाहीत. {{संदर्भ हवा|}} [[अधिक मास|अधिक श्रावण]] असलेली गेली आणि येणारी काही वर्षे : इसवी सन १९०१, १९०९, १९२०, १९२८, १९३९, १९४७, १९५८, १९६६, १९७७, १९८५, २००४ आणि २०२३, २०४२, २०६१...वगैरे. ==सणांचा राजा== श्रावण महिन्याला सर्व व्रतांचा/सणांचा राजा म्हटले जाते.<ref name=":0">{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.in/books?id=g6FsB3psOTIC&pg=PA640&dq=auspicious+month+of+shravan&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiC67fg9dTcAhXBfSsKHcjfARsQ6AEIPTAE#v=onepage&q=auspicious%20month%20of%20shravan&f=false|title=The Illustrated Encyclopoedia of Hinduism, Volume 2|last=Ph.D|first=James G. Lochtefeld|date=2001-12-15|publisher=The Rosen Publishing Group, Inc|isbn=9780823931804|language=en}}</ref> श्रावण महिन्यातील प्रत्येक वारी कोणत्याना कोणत्या देवतेची पूजा वा व्रत करण्याची हिंदू आणि [[जैन]]धर्मीयांची परंपरा आहे. या विशिष्ट महिन्यात केल्या जाणाऱ्या शंकराच्या उपासनेला [[हिंदू धर्म|हिंदू धर्मा]]त विशेष महत्त्व आहे.<ref name=":0" /> == श्रावण महिन्यातील सण == * श्रावण शुद्ध पंचमी- मुख्य पान : [[नागपंचमी]] या दिवशी नागांची पूजा करण्याची परंपरा भारतीय संस्कृतीत प्रचलित आहे.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.in/books?id=o4GcDwAAQBAJ&pg=PA19&dq=%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%AA%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A4%AE%E0%A5%80&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiTtrvvtbTjAhUKRo8KHY9yCdwQ6AEIMTAB#v=onepage&q=%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%AA%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A4%AE%E0%A5%80&f=false|title=Maihar Ke Angana|last=Raghuvanshi|first=Deepa Singh|date=2019-06-10|publisher=Vani Prakashan|isbn=9789388434331|language=hi}}</ref> <br> * श्रावण महिन्याच्या शुक्ल पक्षातल्या [[षष्ठी]]च्या दिवशी [[कल्की]] जयंती असते.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.in/books?id=Fb9Zc0yPVUUC&pg=PA144&dq=%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%80+%E0%A4%9C%E0%A4%AF%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A5%80&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwixsLnTt7TjAhVK7HMBHcYNBcYQ6AEINDAC#v=onepage&q=%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%80%20%E0%A4%9C%E0%A4%AF%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A5%80&f=false|title=The Hindu Religious Year|last=Underhill|first=Muriel Marion|date=1991|publisher=Asian Educational Services|isbn=9788120605237|language=en}}</ref> * श्रावण शुक्ल त्रयोदशी - [[नरहरी सोनार]] जयंती. * श्रावण पौर्णिमा- '''रक्षाबंधन''', '''नारळी पौर्णिमा'''. {{मुख्यलेख|श्रावण पौर्णिमा}} ''नारळी पौर्णिमा''' हा सण हिंदू महिन्यांपैकी [[श्रावण पौर्णिमा|श्रावण महिन्यातील पौर्णिमेच्या दिवशी]] साजरा केला जातो.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.in/books?id=IleHyBDWbzEC&pg=PA565&dq=%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%B3%E0%A5%80+%E0%A4%AA%E0%A5%8C%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A3%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%BE&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwixjPPxt7TjAhUk4XMBHbWXCcQQ6AEIKjAA#v=onepage&q=%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%B3%E0%A5%80%20%E0%A4%AA%E0%A5%8C%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A3%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%BE&f=false|title=Land and people of Indian states and union territories : (in 36 volumes). 16. Maharashtra|last=Bhargava|first=S. C. Bhatt, Gopal K.|date=2005|publisher=Gyan Publishing House|isbn=9788178353722|language=en}}</ref> या दिवशी [[समुद्र]]किनारी राहणारे लोक [[वरुण]]देवतेप्रीत्यर्थ समुद्राची पूजा करून त्याला [[नारळ]] अर्पण करतात. या दिवशी मासेमारी करणारे महाराष्ट्रातले [[कोळी]] व समुद्राशी निगडित असलेल्या व्यवसायांतील इतर लोक [[समुद्र|समुद्राची]] [[पूजा]] करून त्यास [[नारळ]] अर्पण करतात.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.uk/books?id=aL_kDAAAQBAJ&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PT944&dq=narali+purnima+festival&hl=en&redir_esc=y|title=The Rough Guide to India (Travel Guide eBook)|last=Guides|first=Rough|date=2016-10-03|publisher=Rough Guides UK|isbn=978-0-241-29539-7|language=en}}</ref> पावसाळ्यात बंद असलेले मासे पकडणे या दिवसापासून परत सुरू होते. ज्या कुटुंबात रोजच्या खाण्यात नारळ नसतो, त्याही मराठी घरांमधून या दिवशी नारळीभात, नारळाच्या वड्या यांसारखे नारळापासून बनलेले खाद्य पदार्थ बनवतात. [[File:होडी पूजन साहित्य नेणा-या महिला.jpg|thumb|होडी पूजन साहित्य नेणा-या महिला]] याच दिवशी बहीण भावाच्या हातात राखी बांधते त्यावरून या पौर्णिमेला [[रक्षाबंधन|राखी]] पौर्णिमा असे म्हणतात.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.in/books?id=HJ6O8nwsFWgC&pg=PA321&dq=%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%96%E0%A5%80++%E0%A4%AA%E0%A5%8C%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A3%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%BE&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiNhJaXuLTjAhXUTX0KHYQ7DXEQ6AEIOzAD#v=onepage&q=%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%96%E0%A5%80%20%20%E0%A4%AA%E0%A5%8C%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A3%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%BE&f=false|title=A Dictionary of Hinduism: Including Its Mythology, Religion, History, Literature and Pantheon|last=Kapoor|first=Subodh|date=2004-11|publisher=Cosmo Publications|isbn=9788177558746|language=en}}</ref> ही [[पौर्णिमा]] पोवती पौर्णिमा म्हणूनही ओळखली जाते, कारण या दिवशी सुताची पोवती करून ती [[विष्णू]], [[शिव]], [[सूर्य]] इत्यादी देवतांना अर्पण करतात व मग कुटुंबातील स्त्री-पुरुष ती पोवती हातात बांधतात. याच दिवशी श्रवण नक्षत्र असल्याने ब्राह्मण पुरुष उपाकर्म करून नवीन यज्ञोपवीत धारण करतात. या विधीला श्रावणी असे नाव आहे.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.in/books?id=oDIqAQAAMAAJ&q=%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A3%E0%A5%80+%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0&dq=%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A3%E0%A5%80+%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjPx5KDubTjAhUNA3IKHZ_MBKAQ6AEIODAC|title=सूत्र साहित्य में वर्णित भारतीय समाज एवं संस्कृति|last=गुप्त|first=देवेंद्र कुमार|date=2010|publisher=प्रतिभा प्रकाशन|isbn=9788177022209|language=hi}}</ref><br>श्रावणी ही श्रावण पौर्णिमेलाच करतात असे नाही, श्रावणी हस्त नक्षत्रात चंद्र असताना 'श्रावण शुक्ल पंचमी'लाही असू शकते. पौर्णिमेला चंद्रग्रहण असल्यास श्रावण पौर्णिमेला श्रावणी नक्कीच करत नाहीत. ऋग्वेद्यांची श्रावणी, यजुर्वेद्यांची श्रावणी, तैत्तिरीय शाखा व तिच्या अंतर्गत येणाऱ्या हिरण्यकेशी उपशाखेच्या ब्राह्मणांची श्रावणी या वेगवेगळ्या दिवशी असू शकतात. श्रावण महिन्यात लागोपाठच्या दोन दिवशी पौर्णिमा असेल, तर पहिल्या दिवशी नारळी पौर्णिमा आणि दुसऱ्या दिवशी राखी पौर्णिमा असते. राखी पौर्णिमेच्या दिवशी भारताच्या उत्तराखंड राज्याच्या चंपावत जिह्यातल्या देईपुरी इलाख्यात बरही देवीला खुश करण्यासाठी गावातल्या दोन गटांत एकमेकांवर दगडफेक होते. दगडफेकीत अनेकजण घायाळ होतात. २०१९ साली १२० लोक जखमी झाले होते. मात्र हायकोर्टाने दगडफेकीवर बंदी आणल्याने काही लोकांनी दगडांऐवजी सफरचंदे फेकून मारली. * श्रावण वद्य प्रतिपदा (मध्य प्रदेशातील भाद्रपद वद्य प्रतिपदा) : भुज(जा)रिया पर्व. राखी पौर्णिमेच्या दुसऱ्या दिवशी भुजरिया पर्व असते. भारताच्या मध्य प्रदेश राज्यातील खेड्यांमध्ये हे धूमधडाक्यात साजरे होते.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.uk/books?id=eL4MAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=bhujaria+festival&q=bhujaria+festival&hl=en&redir_esc=y|title=Rock-art of India: Paintings and Engravings|last=Chakravarty|first=Kalyan Kumar|date=1984|publisher=Arnold-Heinemann|isbn=978-0-391-03219-4|language=en}}</ref> भुजरिया पर्वाची तयारी नागपंचमीपासून होते. या दिवशी घरांघरांत टोपल्यांमध्ये किंवा मातीच्या छोट्या कुंड्यांमध्ये माती भरून घरातले गव्हाचे बी पेरतात. अंकुर फुटल्यावर ती रोपे राखी पौर्णिमेच्या दुसऱ्या दिवशी उपटून नदीच्या पाण्यात बुचकळून धुतात आणि एकमेकांना वाटतात. रोपांना कजलिया म्हणतात. गावातील वृद्ध माणसे कजलिया पाहून एक प्रकारे मातीचे आणि बियांचे परीक्षण करतात, व रोपे आणणाऱ्या मुलांना खाऊ देतात. या निमित्ताने गावातले स्त्री-पुरुष टिमकी, ढोलक, झांजा, यांच्या तालावर नाचतात. स्त्रिया मंगलगीते गात गात नदीवर, जलाशयांवर जाऊन भुजारियांचे विसर्जन करतात. * श्रावण वद्य [[अष्टमी]]- [[श्रीकृष्ण]] जयंती/'''[[कृष्ण जन्माष्टमी|कृष्ण जन्माष्टमी']]'' श्रावण वद्य अष्टमीला श्रीकृष्ण जन्माष्टमी असे म्हणतात, कारण या दिवशी श्रीकृष्णाचा जन्म झाला.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.in/books?id=1qhYL4ydm5UC&pg=PA147&dq=%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3+%E0%A4%9C%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%AE%E0%A5%80&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjXrsmwubTjAhWWSH0KHWGWDMIQ6AEIXTAI#v=onepage&q=%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3%20%E0%A4%9C%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%AE%E0%A5%80&f=false|title=Hindi Ki Shabd Sampada|last=Mishra|first=Vidyaniwas|date=2009-01-01|publisher=Rajkamal Prakashan|isbn=9788126715930|language=hi}}</ref> या दिवशी भाविक स्त्रीपुरुष [[उपवास]] करतात व कृष्ण जन्माचा सोहळा करतात. श्रावण वद्य नवमी या दिवशी बालगोपाल गोपाळकाला किंवा [[गोपाळकाला |दहीहंडी]] साजरी करतात.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.uk/books?id=RYUaBgAAQBAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=dahihandi++festival&hl=en&redir_esc=y|title=Festivals of India|last=Mukundananda|first=Swami|date=2015-01-04|publisher=Jagadguru Kripaluji Yog|language=en}}</ref><br> * पिठोरी अमावास्या/दर्भग्रहणी अमावास्या/ '''[[पोळा]]''' श्रावण महिन्यातील अमावास्येला पिठोरी अमावास्या असे नाव आहे. संततीच्या प्राप्तीसाठी सौभाग्यवती स्त्रिया पिठोरी व्रत करतात.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.in/books?id=ooV3Rz9zQvQC&pg=PA168&dq=%E0%A4%AA%E0%A4%BF%E0%A4%A0%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A5%80+%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjt4rX6ubTjAhVEbn0KHUXNDO4Q6AEIKjAA#v=onepage&q=%E0%A4%AA%E0%A4%BF%E0%A4%A0%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A5%80%20%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE&f=false|title=Images of Women in Maharashtrian Literature and Religion: A Translation of the Pratyabhijnahrdayam with an Introduction and Notes, by Ksemaraja|last=Feldhaus|first=Anne|last2=Feldhaus|first2=Professor of Religious Studies Anne|date=1996-01-01|publisher=SUNY Press|isbn=9780791428375|language=en}}</ref> याच दिवशी काही ठिकाणी [[शेतकरी]] [[पोळा]] नावाचा सण साजरा करतात.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.in/books?id=JC-014hKeKAC&pg=PA85&dq=pola+festival&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiE7YPzvbTjAhVJfH0KHUMMDCkQ6AEIKjAA#v=onepage&q=pola%20festival&f=false|title=Fairs and Festivals of Indian Tribes|last=Tribhuwan|first=Robin D.|date=2003|publisher=Discovery Publishing House|isbn=9788171416400|language=en}}</ref>हा सण बैलांसंबंधी असून, या दिवशी बैलांना शृंगारून त्यांची मिरवणूक काढतात.<ref>भारतीय संस्कृती कोश खंड नववा </ref> ==व्रते== [[File:मंगळागौरी पूजन.jpg|thumb|मंगळागौरी पूजन]] व्रत म्हणजे व्रतवैकल्ये! वैकल्यांचा अर्थ विकलता ! म्हणजे बारीक होणे. स्वार्थ व परमार्थ साधणारे हे व्रत आहे . <ref>लेखक- य .शं. लेले (लेखक हे धर्मशास्राचे अभ्यासक असून त्यांच्या अभ्यासातून त्यांनी त्यांचे विचार मांडले आहेत.) विवेक २६ ऑगस्ट २००७</ref> सोमवार- श्रावणातील सोमवारी शंकराची पूजा व उपासना करण्याची पद्धत आहे. नवविवाहित वधू लग्नानंतर पाच वर्षेपर्यंत श्रावणातल्या दर सोमवारी शिवामूठ वाहतात. मूठभर तांदूळ व तीळ, मूग, जवस, व सातूची शिवामूठ एकेका सोमवारी एकेक याप्रमाणे शिवाला वाहतात.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.in/books?id=aWcRAQAAIAAJ&q=%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2+%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%87&dq=%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2+%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%87&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwj6pMuaurTjAhWDbX0KHTK-AREQ6AEIRDAE|title=Mādheracā āhera|last=Reje|first=Shailaja Prasannakumar|date=1968|language=mr}}</ref><br> मंगळवार-नवविवाहित स्त्रिया श्रावणात दर मंगळवारी शिव मंगळागौरीची पूजा करतात.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.tv9marathi.com/spiritual-adhyatmik/sawan-2022-mangalagouri-vrat-significance-and-puja-rituals-observed-on-first-tuesday-of-shravan-au189-761332.html|title=Shravan 2022: श्रावणातल्या पहिल्या मंगळवारी ठेवतात मंगळागौरी व्रत, महत्त्व आणि पूजा विधी|last=Marathi|first=TV9|date=2022-07-19|website=TV9 Marathi|language=mr|access-date=2022-07-20}}</ref> पहिली पाच वर्षे मंगळागौर केल्यानंतर, नंतरच्या एखाद्या वर्षी उद्यापन करतात. त्यावेळी आपल्या आईला वाण म्हणून सोन्याचा नाग देतात.<br> बुधवार- बुधाची पूजा <br> गुरुवार- बृहस्पती पूजा <br> शुक्रवार - जिवती देवीचे पूजन, पुरणाच्या दिव्यांनी अपत्यांना ओवाळणे आणि हळदी-कुंकू करण्याचीही प्रथा आहे.<br> शनिवार- ब्रह्मचारी किंवा ब्राह्मण यांचे पूजन<ref>{{स्रोत पुस्तक|title=भारतीय संस्कृती कोष खंड नववा|last=जोशी|first=महादेवशास्त्री|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref><br> रविवार- आदित्य राणूबाई पूजन <br> सत्यनारायण पूजा - श्रावण महिन्यात [[सत्यनारायण पूजा]] करण्याची पद्धती महाराष्ट्रात प्रचलित झाली आहे.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.in/books?id=PT5h4IjBMk0C&printsec=frontcover&dq=satyanarayan+pooja+in+Shravan&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwj_1IvTurTjAhVXcCsKHaiRDlcQ6AEINDAC#v=onepage&q&f=false|title=Explore Hinduism|last=Pandit|first=Bansi|date=2005|publisher=Heart of Albion|isbn=9781872883816|language=en}}</ref> दान - श्रावण हा चातुर्मासातील श्रेष्ठ महिना मानला जात असल्याने कित्येक धनिक लोक प्रतिपदेपासून अमावास्येपर्यंत ब्राह्मणांना व गोरगरिबांना भोजन देतात. देवस्थानांतही या महिन्यात कथापुराणादी कार्यक्रम ठेवतात.<ref>भारतीय संस्कृती कोश खंड नववा </ref> * कावड नेणे- [[उत्तर भारत|उत्तर भारता]]त विशेषतः [[बिहार]] मधील वैजनाथ या [[ज्योतिर्लिंग|ज्योतिर्लिंगां]]पैकी एक असलेल्या शिवमंदिरात [[गंगा नदी|गंगे]]चे पाणी कावडीतून वाहून नेऊन शिवपिंडीला अभिषेक करण्याची परंपरा आहे.<ref name=":0" /> ==[[भारत]]ात अन्य ठिकाणी== [[उत्तर भारत]]ात या महिन्यात झुलन यात्रा, रक्षाबंधन, जन्माष्टमी व नंदोत्सव हे उत्सव विशेष महत्त्वाचे मानतात. झुलन जत्रा हा दोलोत्सव आहे. [[पौर्णिमा|पौर्णिमे]]च्या दिवशी [[राधा]] व [[कृष्ण]] यांना हिंदोळ्यावर बसवून झोके देतात व स्त्रिया त्यांच्यासंबंधी गीते गातात. हा उत्सव एकादशी पासून पौर्णिमेपर्यंत चालतो. कृष्ण जन्माच्या दुसऱ्या दिवशी नंदोत्सव करतात. नंदाला पुत्र झाला असे समजून या दिवशी हळदी-कुंकू मिसळलेले पाणी पिचकारीने उडवतात.<ref>भारतीय संस्कृती कोश खंड नववा</ref> ==साहित्यात== * असा रंगारी श्रावण आला (क्रमिक पाठ्यपुस्तकातील कविता, कवी [[ऐश्वर्य पाटेकर]]) * आकाशाचा अतिथी, आला श्रावण श्रावण. त्याच्या सुंदर पोतडीत सप्तरंगी तोरण * आला आषाढ-श्रावण, आल्या पावसाच्या सरी, किती चातकचोचीने प्यावा वर्षांऋतू तरी! (कवी - [[बा.सी. मर्ढेकर]]) * आला श्रावण श्रावण, होई मनही स्वच्छंद, सर्वाच्या मनी दरवळे, भक्तीचा सुगंध. * इंद्रधनुष्याच्या बांधित कमानी, संध्येच्या गगनी श्रावण आला * कुरवाळित येतिल मजला, श्रावणातिल जलधारा, सळसळून भिजली पाने, मज करतिल सजल इशारा ... (कविता, कवी -[[मंगेश पाडगावकर]]) * चल गं सये वारुळाला वारुळाला, नागोबाला पुजायाला पूजायाला (समूहगीत, गीतकार - [[ग.दि. माडगूळकर]]; संगीत दिग्दर्शक - [[सुधीर फडके]]; चित्रपट - जिवाचा सखा) * चार दिसावर उभा ओला श्रावण झुलवा, न्याया पाठवा भावाला हिला माहेरी बोलवा (कवयित्री : [[शांता शेळके]]) * पाउसाच्या मोहक थेंबात, श्रावण हे सजले, भिजुनी अंग अंग, ओले चिंब, मन हे भिजले (कवी - सचिन तळे) * फांद्यावरी बांधिले गं मुलींनी हिंदोळे . . पंचमिचा सण आला डोळे माझे ओले (ग.दि. माडगूळकर; गजानन वाटवे, गजानन वाटवे). . . * भारती सृष्टीचे सौंदर्य खेळे....श्रावणी पाऊस हास्याचा पडे, श्रीकृष्ण जन्माची दंगल उडे (कवी : [[शांताराम आठवले]], संगीत : [[केशवराव भोळे]], गायिका : [[वासंती]] चित्रपट : कुंकू, राग : [[राग देस|देस]]) * रात्र श्रावणी आज राजसा पाऊस पडतोय भारी | पाखरू पिरतीचं लाजून बसलंय उरी (लावणी, कवी अशोकजी परांजपे; गायिका [[सुलोचना चव्हाण]]; संगीत विश्वनाथ मोरे; नाटक -आतून कीर्तन वरून तमाशा) * रिमझिम झरती श्रावणधारा धरतीच्या कलशात, प्रियाविण उदास वाटे रात (भावगीत), कवी- मधुकर जोशी, संगीत दिग्दर्शक - [[दशरथ पुजारी]], गायिका - [[सुमन कल्याणपूर]]) * रिमझिम बरसत आला श्रावण, साजन नाही आला…. (कविता, कवयित्री -[[शांता शेळके]]) * श्रावण आला गं वनी श्रावण आला, दरवळे गंध मधूर ओला ([[ग.दि. माडगुळकर]], [[राम कदम]], [[आशा भोसले]], चित्रपट-वऱ्हाडी आणि वाजंत्री ) * श्रावण आला तरू तरूला बांधू हिंदोळा (गायिका आणि अभिनेत्री : [[लता मंगेशकर]], [[स्नेहप्रभा प्रधान]], संगीतकार : [[दादा चांदोरकर]], चित्रपट : पहिली मंगळागौर-१९४२) * श्रावणमासी, हर्ष मानसी, हिरवळ दाटे चोहीकडे " या [[बालकवी]] यांच्या कवितेत श्रावण महिन्याचे वर्णन आले आहे. * श्रावणा कुणाचे मनस्वी हे क्षण? निसर्ग चित्रांत पावले स्पंदन! -कविता, कवयित्री- [[इंदिरा संत]]) * भरलं आऽभाऽळ पावसाळी पाहुणा गऽ, बाई श्रावणाचं ऊन्ह मला झेऽपेऽऽना (लावणी/चित्रगीत, चित्रपट : एक होता विदूषक, कवीे : [[ना.धों. महानोर]], संगीतकार : [[आनंद मोडक]], गायिका [[आशा भोसले||) * श्रावणात घन निळा बरसला (कवी-मंगेश पाडगांवकर, संगीत दिग्दर्शक-[[श्रीनिवास खळे]], गायिका [[लता मंगेशकर]]) * सर सुखाची श्रावणी की नाचरा वळीव हा | गुंतण्या आतुर फिरुनी आज वेडा जीव हा (कवी नीलेश मोहरीर/गुरू ठाकूर; गायक - अभिजित शिंदे, बेला शेंडे, चित्रपट - मंगलाष्टक वन्स मोअर) * हासरा नाचरा जरासा लाजरा, सुंदर साजिरा श्रावण आला, तांबुस कोमल पाऊल टाकीत, भिजल्या मातीत श्रावण आला ...(कविता, कवी -[[कुसुमाग्रज]])<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.lokmat.com/maharashtra/great-marathi-poems-and-literature-about-shravan-month/|title=हासरा नाचरा जरासा लाजरा, सुंदर साजिरा श्रावण आला...!|last=author/online-lokmat|date=2018-08-12|website=Lokmat|language=mr-IN|access-date=2021-08-12}}</ref> * क्षणात लपून जाशी क्षणात दिसून, जसे काही श्रावणाचे सोनसळी उन्ह (कवी : [[संदीप खरे]], संगीत/गायक : [[सलील कुलकर्णी]]) ==चित्रपटगीतांत सावन (कवी, संगीत दिग्दर्शक, गायक/गायिका, चित्रपट, राग)== * अजहुँ न आएँ बालमा सावन बीता जाएँ (हसरत जयपुरी, शंकर जयकिशन, सुमन कल्याणपूर-मोहम्मद रफी, साँझ और सवेरा, मधुवंती) * अब के बरस भेज भैया को बाबुल, सावन में लीजो बुलाय रे (शैलेंद्र, सचिनदेव बर्मन, आशा भोसले, बंदिनी, ??) * अब के सावन ऐसे बरसे (पारंपरिक, शुभा मुद्गल) * अब के सावन घर आजा (पारंपरिक, मुरली मनोहर स्वरूप, ठुमरी-बेगम अख्तर) * अब के सावन साजन घर आजा (इक्बाल बानू आणि बरकत अली खान आणि श्रुती सडोलीकर, अनुक्रमे तिलक कामोद आणि तिलक कामोद आणि मांड खमाज) * अब के साजन सावन में, आग लगेगी बदनमें (आनंद बक्षी, सचिनदेव बर्मन, लता, चुपके चुपके, ??) * आओगे तुम, जब साजना, अँगना फूल खिलेंगे, बरसेगा सावन, बरसेगा सावन, झूम झूम के (इरशाद कामिल, प्रीतम व संदेश शांडिल्य, राशीद खान, जब वी मेट, ??) * आया सावन झूम के (आनंद बक्षी, लक्ष्मीकांत प्यारेलाल, लता मंगेशकर-मोहम्मद रफी, आया सावन झूम के, ??) * आया है सावन का मस्त महीना (अज़ीज़ कश्मीरी, विनोद, ??, आशा भोसले, एक दोन तीन, ?? ) * कई बार पहले बरसा था ये सावन (हिंदी चित्रपटगीत; चित्रपट - यूँही कभी; कवी - [[योगेश गौर]]; गायक/गायिका - [[उदित नारायण]]+[[कविता कृष्णमूर्ती]]; संगीतकार - निखिल-विनय) * कितने सावन बरस गये (आनंद बक्षी, लक्ष्मीकांत प्यारेलाल, अनुराधा पौडवाल, बीस साल बाद, ??) * गरजत बरसत सावन आयो रे, लायो न संग में, हमरे बिछडे बलमवा (साहिर लुधियानवी, रोशन, कमल बारोत-सुधा मल्होत्रा-सुमन कल्याणपूर, बरसात की रात, ??) * गरज बरस सावन घिर आयो (अली अझमत-सबीर जफर, अन्नू मलिक, अली अझमत, पाप, ??) * झिलमिल सितारों का आँगन होगा झिम झिम बरसता सावन होगा (आनंद बक्षी, लक्ष्मीकांत प्यारेलाल, मोहम्मद रफी-लता, जीवनमृत्यु, ??) * तू मिला दे मिला दे (गायक सोनू निगम, चित्रपट : सावन - द लव्ह सीझन) (गाण्याच्या शब्दांत सावन सापडला नाही) * मौसम है आशिक़ाना, ऐ दिल कहीं से उनको, ऐसें में ढूँढ लाना,.....काली घटा के साएँ, बिरहन को डस रहे हैं, डर हैना मार डालें, सावन का क्या ठिकाना ([[कमाल अमरोही]], [[गुलाम मोहम्मद]], [[लता मंगेशकर]], पाकीज़ा) * बदला छाए कि झूले पड गये, हाय कि मेले लग गये, कि आया सावन झूम के (आनंद बक्षी, लक्ष्मीकांत प्यारेलाल, लता मंगेशकर-मोहम्मद रफी-साथी, आया सावन झूम के, ??) * बागों में पडे झुले, तुम भूल गये हमको; हम तुमको नहीं भूले..सावन का महिना है, साजन से जुदा रह कर जीना भी क्या जीना है (गायक - बडे गुलाम अली) * बालम आये बसो मेरे मन में, सावन आया तुमना आये (पारंपरिक, तिमिर बरन, कुंदनलाल सैगल, देवदास, काफी) * मेरे नैना सावन भादों (आनंद बक्षी, राहुलदेव बर्मन, किशोर. लता, मेहबूबा) * मौसम है आशिकाना... काली घटा के साए, बिरहन को डस रहे है, डर हैना मार डाले, सावन का क्या ठिकाना, सावन का क्या ठिकाना (कमाल अमरोही, गुलाम मोहम्मद, लता, पाकिज़ा) * मोहोब्बत बरसा देना तू, सावन आया है (गीत-अरिजीतसिंग) * रिमझिम गिरे सावन, सुलग सुलग जाये मन ([[योगेश गौर]]; [[राहुलदेव बर्मन]]; [[किशोरकुमार]]+[[लता मंगेशकर]]; चित्रपट - मंज़िल) * रुमझुम बरसे बदरवा‍, मस्त हवाएं आई, पिया घर आजा आजा, पिया घर आजा | सावन कैसे बीते रे, मै यहाँ तुम वहाँ, हमको नींद न आयें रे, याद सताये तेरी.. (दीनानाथ मधोक, नौशाद, जोहराबाई अंबालावाली, रतन, ??) * सावन का महीना पवन कॆे सोर (आनंद बक्षी, लक्ष्मीकांत प्यारेलाल, मुकेश-लता, मिलन, ??) * सावन का महीना शादीबिना मुश्किल है जीना (एम.जी. हशमत, अनू मलिक, विनोद राठोड, हलचल, ??) * सावन के झूले पडे (आनंद बक्षी, राहुलदेव बर्मन, लता मंगेशकर, जुर्माना, पहाडी) * सावन के झूलों ने (??, ??, मोहम्मद अज़ीज़, निगाहें, ??) * सावन के नज़ारे हैं, अहा अहा (वली साहब, गुलाम हैदर, शमशाद बेगम-गुलाम हैदर, खजांची, ??) * सावन के बादलों, उनसे ये जा कहो (डी.एन. मधोक, नौशाद, करण दीवाण, जोहराबाई अंबाली, रतन, वृंदावनी सारंग) * सावन के बादलों की तरह से भरे हुए, ये वो नयन हैं जिनसे के जंगल हरे हुए (कवी : [[मिर्झा मुहम्मद रफी सौदा|सौदा]]) * सावन घन गरजे बजाये मधुर मधुर मल्हार (विद्याधर गोखले, वसंत देसाई, प्रसाद सावकार, पंडितराज जगन्नाथ-नाटक, ??) * सावन बरसता है ... तुझसे मिल कर भी यह दिल तरसता है (अंजान; बप्पी लाहिरी; अनुराधा पौडवाल; शानदार) * सावन में मोरनी बन के, मैं तो छम छम नाचूँ, ओ मैं तो छम छम नाचूँ (मेहबूब, ललित सेन, फाल्गुनी पाठक, सांवरियाँ तेरी याद में, ??) * अरे हाय हाय ये मजबूरी, ये मौसम और ये दूरी, अरे हाय हाय हाय मजबूरी, ये मौसम और ये दूरी, मुझे पल पल है तड़पाये, तेरी दो टकियाँ दी नौकरी वे मेरा लाखों का सावन जाये (वर्मा मलिक, लक्ष्मीकांत प्यारेलाल, लता मंगेशकर, रोटी, कपडा ऑर मकान, ??) * हर दिल जो प्यार करेगा, वो गाना गायेगा...... अब कह दूँगी, करते करते, कितने सावन बीत गये, जाने कब इन आँखों का शरमाना जायेगा, दीवाना सैंकड़ों में पहचाना जायेगा (शैलेंद्र-आर.एस. शंकरसिंग, शंकर-जयकिशन, हर दिल जो प्यार करेगा, मुकेश-लता-महेंद्र कपूर, ??) * हरियाला सावन ढोल बजाता आया, धिन तक तक मन के मोर नचाता आया ([[शैलेंद्र]], [[सलील चौधरी]]. [[लता मंगेशकर]]-[[मन्ना डे]] आणि कोरस, दो बीघा जमीन) ==चित्रदालन== <gallery> File:Rakhi shopping Raksha Bandhan Hindu festival.jpg|thumb|राखी पौर्णिमा पूर्वतयारी File:Janmashtami 01.jpg|thumb|कृष्ण जन्माष्टमी File:Dahi Handi.JPG|thumb|दही हंडी File:Inside Meruling Temple of Lord Shiva.jpg|thumb|शिवाचे मंदिर File:Bhimashankar1.jpg|thumb|शिवपूजा File:Satyanarayan Pooja.jpg|thumb|सत्यनारायण पूजा </gallery> ==संदर्भ व नोंदी== {{संदर्भयादी}} {{भारतीय दिनदर्शिका महिना|श्रावण|आषाढ|भाद्रपद}} {{भारतीय महिने}} {{साचा:हिंदू कालमापन}} [[वर्ग:हिंदू कालमापन]] [[वर्ग:हिंदू पंचांग]] [[वर्ग:ज्योतिष]] [[वर्ग:श्रावण महिना|*]] 9psjzvpycp4j0wv0mxrq2542j2ptxpr 0 58331 2138968 1781814 2022-07-20T05:24:51Z 2401:4900:5025:9A2E:1:0:A91C:46CD wikitext text/x-wiki [[File:The Chakaymanta Dance School (7).jpg|thumb|300px|मालाम्बो, अर्जेंटीनाचे लोकनृत्य]] जनसामान्यांमध्ये प्रचलित असलेले परंपरागत अलिखित नृत्यप्रकार म्हणजे लोकनृत्ये असे म्हणता येते. == व्याख्या == खालील सर्व निकषांवर बसणा-या [[नृत्य|नृत्यांना]] लोकनृत्य म्हणता येईल. :१ १९ व्या शतकाच्या आधीपासून प्रचलित व प्रताधिकारीत नसलेली नृत्ये. :२ परंपरेने चालत आलेली नृत्ये. :३ सामान्य माणसांमध्ये लोकप्रिय असलेली नृत्ये. :४ उत्स्फुर्तता हा मुख्य घटक असलेली नृत्ये. == भारतातील लोकनृत्ये == भारतात विविध प्रकारची लोकनृत्ये आहेत त्यापैकी काही राज्यातील खाली दिली आहेत:<ref>{{स्रोत बातमी | दुवा = http://epaper.lokmat.com/epapermain.aspx?queryed=21 | title =दैनिक लोकमत,नागपूर, दिनांक ४ डिसेंबर,२०१३, हॅलो नागपूर पुरवणी, पान क्र.७. | भाषा = मराठी | लेखक = | लेखकदुवा = | आडनाव = | पहिलेनाव = | सहलेखक = | दिनांक = | फॉरमॅट = | आर्काइव्हदुवा = | आर्काइव्हदिनांक = | कृती = | पृष्ठे = | प्रकाशक = | अ‍ॅक्सेसदिनांक = ४ डिसेंबर,२०१३ | अवतरण =बातमी मथळा: लोकनृत्याला प्रेक्षकांची दाद | आयडी = | तिरपे = }}</ref> * बिन जोगी नृत्य ,['''हरियाणा]''' * बधाई व नोरता नृत्य, [मध्य प्रदेश] * बरदोई सिखता व ढाल ठुगरी नृत्य, [[आसाम]] * पुरुलिया छाऊ गरुडपर्व नृत्य, [[पश्चिम बंगाल]] * मेवासी नृत्य,[[गुजरात]] * कावडी करगमनृत्य,[[तामिळनाडू]] * ककसार नृत्य,[[छत्तिसगढ]] * बिहू नृत्य [[आसाम]] * बारामासी घंटू नृत्य [[सिक्कीम]] *वारली नृत्य [[कोकण]] * कर्मानृत्य, - वरुणराजाला प्रसन्न करण्यासाठी सादर करण्यात येणारे. * शेतकरी नृत्य, * वाघ्यामुरळी नृत्य [[महाराष्ट्र]] * कालबेलिया [[राजस्थान]] (युनेस्कोच्या सूचीत सामील) * छाऊ नृत्य [[ओडिशा]], [[झारखंड]] व [[पश्चिम बंगाल]] (युनेस्कोच्या सूचीत सामील) * मुडियेट्टू नृत्य [[केरळ]] (युनेस्कोच्या सूचीत सामील) *डोलू कुनिथा [[कर्नाटक]] * भांगडा [[पंजाब]] == भारताबाहेरील लोकनृत्ये == ===युरोप=== *बॉल डी बॅस्टन्स *बार्न नृत्य *इंग्रजी देश नृत्य *जॉर्जियन लोकनृत्य *ग्रीक नृत्य *फुले नृत्य *मॉरिस नृत्य *वेल्श मॉरिस नृत्य *पोलिश नृत्य *तुर्की नृत्य *नॉर्डिक पोल्स्का नृत्य *स्क्वेअर नृत्य *तलवार नृत्य ==मध्य पूर्व आणि दक्षिण आशिया== *अत्तन - अफगाणिस्तान राष्ट्रीय नृत्य *आझरबैजानी नृत्य *कुर्दी नृत्य *असिरियन नृत्य *इस्रायली नृत्य *जपानी पारंपारिक नृत्य , *बुयो जपानी गेशाज किंवा नृत्य कलाकारांच्या ठराविक नृत्य *तुर्कमेनिस्तान राष्ट्रीय नृत्य ==आग्नेय आशिया== *फिलिपींस *केरिनोसा ==लॅटिन अमेरिका== * बेले ( मेक्सिको आणि मध्य अमेरिका ) ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} [[वर्ग:लोककला]] [[वर्ग:नृत्य]] 00hqj3cd9b126el83p2yswoksfbd901 0 58640 2138939 2057017 2022-07-19T17:31:03Z 106.213.165.55 /* दगडी कोळसा कोळशाचे प्रकार */ wikitext text/x-wiki [[चित्र:Coal anthracite.jpg|thumb|right|250px|Coal]] [[चित्र:Struktura chemiczna węgla kamiennego.svg|thumb|right|250px|Example. kartikaswani94@gmail.com structure of coal]] == [[दगडी कोळशाचे प्रकार|दगडी कोळसा]] कोळशाचे प्रकार == * [[ॲंथ्रेसाइट]] - कडक दगडी कोळसा * [[लिगनाईट]] - मध्यम कडक दगडी कोळसा * [[बदामी कोळसा]] - ब्राउन कोल * [[पीट]] -कच्चा कोळसा * कोक - दगडी कोळशातून कोलगॅस काढून घेतल्यावर उरणाऱ्या शुद्ध कार्बनी कोळशाला कोक म्हणतात. उष्णता देण्याच्या क्षमतेनुसार त्याचे पाच प्रकार पडतात. ते खालीलप्रमाणे 1) ॲन्थ्रोसाईट 2) बिटूमिनस 3) लिग्नाईट 4) पिट 5) कॅनल 1)अँथ्रासाइट: कोळशाचा सर्वोच्च दर्जा. हा एक कडक, ठिसूळ आणि काळा चमकदार कोळसा आहे, ज्याला बर्‍याचदा कठोर कोळसा म्हटले जाते, ज्यामध्ये स्थिर कार्बनची उच्च टक्केवारी आणि अस्थिर पदार्थांची कमी टक्केवारी असते. 2) बिटुमिनस: बिटुमिनस कोळसा हा सबबिट्युमिनस आणि अँथ्रासाइट यांच्यातील मध्यम दर्जाचा कोळसा आहे. बिटुमिनस कोळशाचे सामान्यत: उच्च तापविण्याचे (Btu) मूल्य असते आणि ते युनायटेड स्टेट्समध्ये वीज निर्मिती आणि पोलाद निर्मितीमध्ये वापरले जाते. बिटुमिनस कोळसा अवरोधित आहे आणि जेव्हा तुम्ही तो प्रथम पाहता तेव्हा तो चमकदार आणि गुळगुळीत दिसतो, परंतु जवळून पाहिल्यास तुम्हाला त्याचे पातळ, आलटून-पालटणारे, चमकदार आणि निस्तेज स्तर दिसतील. 3) सबबिट्युमिनस: सबबिट्युमिनस कोळसा काळा रंगाचा असतो आणि मुख्यतः निस्तेज (चमकदार नसतो). सबबिट्युमिनस कोळसा कमी-ते-मध्यम हीटिंग व्हॅल्यू आहे आणि मुख्यतः वीज निर्मितीमध्ये वापरला जातो. 4) लिग्नाइट: लिग्नाइट कोळसा, उर्फ ​​तपकिरी कोळसा, सर्वात कमी दर्जाचा कोळसा आहे ज्यामध्ये कार्बनचे प्रमाण कमी आहे. लिग्नाईटचे हीटिंग व्हॅल्यू कमी आणि आर्द्रतेचे प्रमाण जास्त आहे आणि ते मुख्यतः वीज निर्मितीमध्ये वापरले जाते. == इतिहास == ==आधुनिक वापर== [[चित्र:Coke burning.jpg|thumb|कोळश्याचे ज्वलन]] [[चित्र:Ashtabulacoalcars e2.jpg|thumb|कोळश्याच्या वॅगन]] [[चित्र:Komatsu bulldozer pushing coal in Power plant Ljubljana (winter 2017).jpg|thumb|कोळसा बुलडोझरद्वारे एकत्र करतांना]] कोळसा हे एक प्रकारचे [[जीवाष्म इंधन]] आहे. जळाऊ लाकडे धुमसवून करतात त्या कोळशाला लोणारी कोळसा म्हणतात, तर खाणीत नैसर्गिकपणे बनलेल्या व सापडणाऱ्या कोळशाला दगडी कोळसा म्हणतात..लोणारी कोळशाच्या भुकटीपासून बनणाऱ्या कोळशाला कांडी कोळसा म्हणतात.दगडी कोळश्याचा वापर औष्णिक वीजनिर्मिती केंद्रात केला जातो. {{विस्तार}} [[वर्ग:कोळसा|*]] [[वर्ग:इंधने]] jbd4sbyl6n2bb8btzk6e2h1v2pdrib6 2138940 2138939 2022-07-19T17:32:04Z 106.213.165.55 /* दगडी कोळसा कोळशाचे प्रकार */ wikitext text/x-wiki [[चित्र:Coal anthracite.jpg|thumb|right|250px|Coal]] [[चित्र:Struktura chemiczna węgla kamiennego.svg|thumb|right|250px|Example. kartikaswani94@gmail.com structure of coal]] == [[दगडी कोळशाचे प्रकार|दगडी कोळसा]] कोळशाचे प्रकार == * [[ॲंथ्रेसाइट]] - कडक दगडी कोळसा * [[लिगनाईट]] - मध्यम कडक दगडी कोळसा * [[बदामी कोळसा]] - ब्राउन कोल * [[पीट]] -कच्चा कोळसा * कोक - दगडी कोळशातून कोलगॅस काढून घेतल्यावर उरणाऱ्या शुद्ध कार्बनी कोळशाला कोक म्हणतात. उष्णता देण्याच्या क्षमतेनुसार त्याचे पाच प्रकार पडतात. ते खालीलप्रमाणे 1) ॲन्थ्रोसाईट 2) बिटूमिनस 3) लिग्नाईट 4) पिट 5) कॅनल 1)अँथ्रासाइट: कोळशाचा सर्वोच्च दर्जा. हा एक कडक, ठिसूळ आणि काळा चमकदार कोळसा आहे, ज्याला बर्‍याचदा कठोर कोळसा म्हटले जाते, ज्यामध्ये स्थिर कार्बनची उच्च टक्केवारी आणि अस्थिर पदार्थांची कमी टक्केवारी असते. 2) बिटुमिनस: बिटुमिनस कोळसा हा सबबिट्युमिनस आणि अँथ्रासाइट यांच्यातील मध्यम दर्जाचा कोळसा आहे. बिटुमिनस कोळशाचे सामान्यत: उच्च तापविण्याचे (Btu) मूल्य असते आणि ते युनायटेड स्टेट्समध्ये वीज निर्मिती आणि पोलाद निर्मितीमध्ये वापरले जाते. बिटुमिनस कोळसा अवरोधित आहे आणि जेव्हा तुम्ही तो प्रथम पाहता तेव्हा तो चमकदार आणि गुळगुळीत दिसतो, परंतु जवळून पाहिल्यास तुम्हाला त्याचे पातळ, आलटून-पालटणारे, चमकदार आणि निस्तेज स्तर दिसतील. 3) सबबिट्युमिनस: सबबिट्युमिनस कोळसा काळा रंगाचा असतो आणि मुख्यतः निस्तेज (चमकदार नसतो). सबबिट्युमिनस कोळसा कमी-ते-मध्यम हीटिंग व्हॅल्यू आहे आणि मुख्यतः वीज निर्मितीमध्ये वापरला जातो. 4) लिग्नाइट: लिग्नाइट कोळसा, उर्फ ​​तपकिरी कोळसा, सर्वात कमी दर्जाचा कोळसा आहे ज्यामध्ये कार्बनचे प्रमाण कमी आहे. लिग्नाईटचे हीटिंग व्हॅल्यू कमी आणि आर्द्रतेचे प्रमाण जास्त आहे आणि ते मुख्यतः वीज निर्मितीमध्ये वापरले जाते. == इतिहास == ==आधुनिक वापर== [[चित्र:Coke burning.jpg|thumb|कोळश्याचे ज्वलन]] [[चित्र:Ashtabulacoalcars e2.jpg|thumb|कोळश्याच्या वॅगन]] [[चित्र:Komatsu bulldozer pushing coal in Power plant Ljubljana (winter 2017).jpg|thumb|कोळसा बुलडोझरद्वारे एकत्र करतांना]] कोळसा हे एक प्रकारचे [[जीवाष्म इंधन]] आहे. जळाऊ लाकडे धुमसवून करतात त्या कोळशाला लोणारी कोळसा म्हणतात, तर खाणीत नैसर्गिकपणे बनलेल्या व सापडणाऱ्या कोळशाला दगडी कोळसा म्हणतात..लोणारी कोळशाच्या भुकटीपासून बनणाऱ्या कोळशाला कांडी कोळसा म्हणतात.दगडी कोळश्याचा वापर औष्णिक वीजनिर्मिती केंद्रात केला जातो. {{विस्तार}} [[वर्ग:कोळसा|*]] [[वर्ग:इंधने]] 2uyycmel21cb9kfonsuga75gnaes7q3 2138996 2138940 2022-07-20T09:04:28Z KiranBOT II 140753 शुद्धलेखन — योग्य रकार ([[सदस्य:KiranBOT II/typos#योग्य रकार|अधिक माहिती]]) wikitext text/x-wiki [[चित्र:Coal anthracite.jpg|thumb|right|250px|Coal]] [[चित्र:Struktura chemiczna węgla kamiennego.svg|thumb|right|250px|Example. kartikaswani94@gmail.com structure of coal]] == [[दगडी कोळशाचे प्रकार|दगडी कोळसा]] कोळशाचे प्रकार == * [[ॲंथ्रेसाइट]] - कडक दगडी कोळसा * [[लिगनाईट]] - मध्यम कडक दगडी कोळसा * [[बदामी कोळसा]] - ब्राउन कोल * [[पीट]] -कच्चा कोळसा * कोक - दगडी कोळशातून कोलगॅस काढून घेतल्यावर उरणाऱ्या शुद्ध कार्बनी कोळशाला कोक म्हणतात. उष्णता देण्याच्या क्षमतेनुसार त्याचे पाच प्रकार पडतात. ते खालीलप्रमाणे 1) ॲन्थ्रोसाईट 2) बिटूमिनस 3) लिग्नाईट 4) पिट 5) कॅनल 1)अँथ्रासाइट: कोळशाचा सर्वोच्च दर्जा. हा एक कडक, ठिसूळ आणि काळा चमकदार कोळसा आहे, ज्याला बऱ्याचदा कठोर कोळसा म्हटले जाते, ज्यामध्ये स्थिर कार्बनची उच्च टक्केवारी आणि अस्थिर पदार्थांची कमी टक्केवारी असते. 2) बिटुमिनस: बिटुमिनस कोळसा हा सबबिट्युमिनस आणि अँथ्रासाइट यांच्यातील मध्यम दर्जाचा कोळसा आहे. बिटुमिनस कोळशाचे सामान्यत: उच्च तापविण्याचे (Btu) मूल्य असते आणि ते युनायटेड स्टेट्समध्ये वीज निर्मिती आणि पोलाद निर्मितीमध्ये वापरले जाते. बिटुमिनस कोळसा अवरोधित आहे आणि जेव्हा तुम्ही तो प्रथम पाहता तेव्हा तो चमकदार आणि गुळगुळीत दिसतो, परंतु जवळून पाहिल्यास तुम्हाला त्याचे पातळ, आलटून-पालटणारे, चमकदार आणि निस्तेज स्तर दिसतील. 3) सबबिट्युमिनस: सबबिट्युमिनस कोळसा काळा रंगाचा असतो आणि मुख्यतः निस्तेज (चमकदार नसतो). सबबिट्युमिनस कोळसा कमी-ते-मध्यम हीटिंग व्हॅल्यू आहे आणि मुख्यतः वीज निर्मितीमध्ये वापरला जातो. 4) लिग्नाइट: लिग्नाइट कोळसा, उर्फ ​​तपकिरी कोळसा, सर्वात कमी दर्जाचा कोळसा आहे ज्यामध्ये कार्बनचे प्रमाण कमी आहे. लिग्नाईटचे हीटिंग व्हॅल्यू कमी आणि आर्द्रतेचे प्रमाण जास्त आहे आणि ते मुख्यतः वीज निर्मितीमध्ये वापरले जाते. == इतिहास == ==आधुनिक वापर== [[चित्र:Coke burning.jpg|thumb|कोळश्याचे ज्वलन]] [[चित्र:Ashtabulacoalcars e2.jpg|thumb|कोळश्याच्या वॅगन]] [[चित्र:Komatsu bulldozer pushing coal in Power plant Ljubljana (winter 2017).jpg|thumb|कोळसा बुलडोझरद्वारे एकत्र करतांना]] कोळसा हे एक प्रकारचे [[जीवाष्म इंधन]] आहे. जळाऊ लाकडे धुमसवून करतात त्या कोळशाला लोणारी कोळसा म्हणतात, तर खाणीत नैसर्गिकपणे बनलेल्या व सापडणाऱ्या कोळशाला दगडी कोळसा म्हणतात..लोणारी कोळशाच्या भुकटीपासून बनणाऱ्या कोळशाला कांडी कोळसा म्हणतात.दगडी कोळश्याचा वापर औष्णिक वीजनिर्मिती केंद्रात केला जातो. {{विस्तार}} [[वर्ग:कोळसा|*]] [[वर्ग:इंधने]] ookdxi4jykuri68f49xyfme67t4j2gu 0 59630 2138847 2138792 2022-07-19T13:27:52Z 43.242.226.31 wikitext text/x-wiki {{गल्लत|वांगणी रेल्वे स्थानक}} {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''वांगणी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळचे_शहर= वेल्हे | जिल्हा = [[पुणे जिल्हा]] |अधिकृत_भाषा=मराठी | नेता_पद =[[सरपंच]] | नेता_नाव =रोहिदास (बाप्पू) चोरघे |लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|३२०० लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११ | लोकसंख्या_एकूण = | लोकसंख्या_घनता = |लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान = | क्षेत्रफळ_एकूण = |पिन_कोड=| एसटीडी_कोड = | पिन कोड = | आरटीओ_कोड = एमएच/ |संकेतस्थळ= |कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]मराठी |कोरे_उत्तर_१ = | तळटिपा = }} '''वांगणी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[पुणे जिल्हा|पुणे जिल्ह्यातील]] [[वेल्हे तालुका|वेल्हे तालुक्यातील]] एक गाव आहे.चारही बाजूंनी सह्याद्री पर्वत रांगांनी वेढलेले निसर्गरम्य ठिकाण आहे. राजगड,सिंहगड,तोरणा ह्या किल्ल्यांच्या कुशीत वसलेले वांगणी टुमदार गाव आहे. ==भौगोलिक स्थान== '''वांगणी''' हे [[पुणे जिल्हा|पुणे]] जिल्ह्यातल्या [[वेल्हे|वेल्हे तालुक्यातील]] एक गाव आहे.पुणे शहरापासुन शिवापुर मार्गे 37 किलोमीटर तर पुणे नसरापुर मार्गे 55 किलोमीटर अंतर आहे.तालुक्याचे ठिकाण वेल्हे वांगणी पासून 24 किलोमीटर अंतरावर आहे.वांगणी मध्ये शिवकालीन मळाईदेवी मंदिर आहे.लाखो भाविक पौष पौर्णिमेला देवी यात्रेला दर्शनाला येतात. == भोगोलिक स्थान आणि लोकसंख्या == वांगणी हे ९६६.२६ हेक्टर क्षेत्राचे गाव असून ह्याच्या सर्वात जवळचे शहर [[पुणे]] ५२ किलोमीटर अंतरावर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार, ह्या गावात २२३ कुटुंबे व एकूण १,००४ लोकसंख्या आहे. यामध्ये ५२० पुरुष आणि ४८४ स्त्रिया आहेत. यामध्ये अनुसूचित जातीचे लोक आहेत. ह्या गावाचा जनगणनेतील स्थल निर्देशांक ५५६६३६ आहे. == साक्षरता == * एकूण साक्षर लोकसंख्या: ६९३ (६९.०२%) ** साक्षर पुरुष लोकसंख्या: ४१२ (७९.२३%) ** साक्षर स्त्री लोकसंख्या: २८१ (५८.०६%) == शैक्षणिक सुविधा == गावात १ शासकीयपूर्व प्राथमिक शिक्षण|पूर्व-प्राथमिक शाळा आहे. गावात ३ शासकीय प्राथमिक शाळा आहेत. गावात २ शासकीय कनिष्ठ माध्यमिक शाळा आहेत. सर्वात जवळील उच्च माध्यमिक शिक्षण|उच्च माध्यमिक शाळा (अंबवणे) ८ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील महाविद्यालय|पदवी महाविद्यालय नसरापूर येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील अभियांत्रिकी|अभियांत्रिकी महाविद्यालय (पुणे) २५ किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील वैद्यकीय महाविद्यालय (पुणे) १५ किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. == वैद्यकीय सुविधा (शासकीय) == सर्वात जवळील सामूहिक आरोग्य केंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील प्राथमिक आरोग्य केंद्र ५ किलोमीटर आहे. गावात १ प्राथमिक आरोग्य उपकेंद्र आहे. == वैद्यकीय सुविधा (अशासकीय) == गावात १ बाह्यरुग्ण वैद्यकीय सुविधा आहे.गावात १ इतर पदवीधर वैद्यक व्यवसायी आहे. == पिण्याचे पाणी == गावात शुद्धीकरण केलेल्या नळाच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात झाकलेल्या तसेच न झाकलेल्या विहिरी आहेत. गावात हॅन्डपंपच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. == स्वच्छता == गावात उघडी गटारव्यवस्था उपलब्ध आहे.सांडपाणी थेट जलस्त्रोतांमध्ये सोडले जाते.या क्षेत्राचा संपूर्ण स्वच्छता अभियानात समावेश आहे. == संपर्क व दळणवळण == सर्वात जवळील पोस्ट ऑफिस १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात [[दूरध्वनी]] उपलब्ध आहे.गावात मोबाईल फोन सुविधा उपलब्ध आहे. गावात इंटरनेट सुविधा उपलब्ध आहे. == बाजार व पतव्यवस्था == सर्वात जवळील एटीएम १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील व्यापारी बँक ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील [[सहकारी संस्था|सहकारी बँक]] ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. गावात शेतकी कर्ज संस्था, स्वयंसहाय्य गट व रेशन दुकान उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील आठवड्याचा बाजार व कृषी उत्पन्न बाजार समिती १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. == आरोग्य == गावात अंगणवाडी (पोषण आहार केंद्र) उपलब्ध आहे. गावात [[आरोग्य|आशा]] स्वयंसेविका उपलब्ध आहे. गावात क्रीडांगण उपलब्ध आहे. गावात वृत्तपत्र पुरवठा उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील [[जन्म, मृत्यू, विवाह नोंदणी कायदा|जन्म व मृत्यु नोंदणी]] केंद्र ५ किलोमीटरहून कमी अंतरावर आहे. == वीज == प्रतिदिवस १६ तासांचा वीजपुरवठा सर्व प्रकारच्या वापरासाठी उपलब्ध आहे. == जमिनीचा वापर == वांगनी ह्या गावात जमिनीचा वापर खालीलप्रमाणे होतो (हेक्टरमध्ये क्षेत्रफळ): * [[वन]]: २००.७९ * बिगरशेती वापरात असलेली जमीन: २ * ओसाड व लागवडीला अयोग्य जमीन: ५९.३३ * कुरणे व इतर चराऊ जमीन: ५.१४ * लागवडीयोग्य पडीक जमीन: ५ * सद्यस्थितीतील पडीक जमीन: १ * पिकांखालची जमीन: ६९३ * एकूण कोरडवाहू जमीन: २ * एकूण बागायती जमीन: ६९१ == [[सिंचन]] सुविधा == या गावातील २ हेक्टर जमीन कालव्याच्या पाण्याने ओलिताखाली आहे. ==विशेष== वांगणी येथे मळाई देवीचे शिवकालीन मंदिर असुन ते जागृत देवस्थान आहे. ==हवामान== येथील सर्वसाधारण हवामान उष्ण व कोरडे आहे. हवामानातील बदलानुसार प्रत्येक वर्षात मुख्यतः तीन ऋतू असतात.मार्च ते मे पर्यंत उन्हाळा,जून ते ऑक्टोबर पर्यंत पावसाळा आणि नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी पर्यंत हिवाळा असतो. हिवाळ्यात शीतल वातावरण असते. तालुक्यातील वार्षिक सरासरी पर्जन्यमान २५६० मिमी.पर्यंत असते. ==लोकजीवन== ==प्रेक्षणीय स्थळे== ==नागरी सुविधा== ==जवळपासची गावे== ==संदर्भ== #https://villageinfo.in/ #https://www.census2011.co.in/ #http://tourism.gov.in/ #https://www.incredibleindia.org/ #https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism #https://www.mapsofindia.com/ #https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics #https://www.weather-atlas.com/en/india-climate [[वर्ग:पुणे जिल्ह्यातील गावे]] [[वर्ग:वेल्हे तालुक्यातील गावे]] klux315xlesyo3prvgj3ncky27vzhg9 2 59923 2138855 2077013 2022-07-19T14:15:23Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki [[चित्र:Barnstar-goldrun7.png|चौकट|उजवे|मराठी विकिपीडिया ज्ञानकोशात क्रीडाविषयक लेखांत मुबलक भर घातल्याबद्दल<br />[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) ११:४७, २४ ऑक्टोबर २०१६ (IST)]] [[Image:Cricket-barnstar-small.png|उजवे|frame|मराठी विकिपीडियावरील तुमच्या मोलाच्या योगदानाबद्दल मी तुम्हाला हे गौरवचिह्न प्रदान करीत आहे. <br />[[सदस्य:अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०१:२५, १६ जून २०१९ (IST)]] {| style="border: 1px solid gray; background-color: #fdffe7;" |rowspan="2" style="vertical-align:middle;" | [[Image:Cricket-barnstar-small.png|100px]] |rowspan="2" | |style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;" | '''The Cricket Star''' |- |style="vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;" | आपल्या क्रिकेटविषयक लेखांमधील उत्कृष्ट योगदानसाठी मी तुम्हाला हा बार्नस्टार देऊन सन्मानित करतो --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} १६:२०, १२ फेब्रुवारी २०१७ (IST) |} {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Asia medal.svg|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''आशियाई महिना बार्नस्टार''' |- |style="vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;" | आशियाई महिनात सहभागी होण्याकरिता वह ambassador म्हणून सन्मानीत झाल्या बद्दल धन्यवाद वह सुभेच्छा -[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} २२:१९, १६ फेब्रुवारी २०१७ (IST) |} {| |- | {{१०,००० संपादने}} |- | {{सदस्यचौकट मुंबईकर}} |- | {{साचा:User mr}} |- | {{सकोबो|mr|मराठी|'''मराठी'''}} |- | {{user mr-2}} |- | {{सकोबो|hi| हिंदी लिहु ,वाचु व|'''हिंदी'''}} |- | {{सकोबो|en|इंग्रजी लिहु ,वाचु व|'''इंग्रजी'''}} |- |{{द्रुतमाघारकार}} |- | {{मीक्रीडाचमू}} |- |{{भाषांतरचमूसदस्य}} |- |{{सदस्यचौकट हॉटकॅट}} |} == अष्टप्रधानमंडळ == नमस्कार, अष्टप्रधानमंडळांवरचा लेख चांगला बनत आहे. विकीवर तुमच्याकडून अशीच भर पडो. [[सदस्य:Dakutaa|Dakutaa]] १०:४३, ५ फेब्रुवारी २००९ (UTC) ==मार्च २०१७ बाबत शुभेच्छा== <div style="margin: 0.5em; border: 2px black solid; padding: 1em;background-color:#E3F0F4" > {| style="border:1px black solid; padding:2em; border-collapse:collapse; width:100%;" |- [[File:Working Man's Barnstar Hires.png|150px|center|link=https://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaMR.htm]] |- ! style="background-color:#FAFAFA; color:#1C2069; padding-left:2em; padding-top:.5em;" align=left |नमस्कार {{BASEPAGENAME}}, <span class="plainlinks"> विकिपीडियाने मार्च २०१७ च्या आकडे प्रकाशन केले आहे. त्यातील सर्वाधिक सक्रिय विकिपीडिया मराठी विकिपीडियामध्ये जगभरातील १७ व्या क्रमांकावर आहे. या आकडेवारीत आपण मराठी विकिपीडियाचे सातवे सर्वात सक्रिय विकिपीडियाचे सदस्य आहात.पूर्ण यादी [https://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaMR.htm#wikipedians इथे] पहा आम्ही मराठी विकिपीडियावर केलेल्या आपल्या प्रयत्नांचे अभिनंदन करतो आणि भविष्यात आणखी पुढे चालू ठेवण्यासाठी उत्सुकता दाखवतो. </span> [[File:Wikipedia-logo-mr.png|right|link=:mr:]] <br /> आपल्या [[Special:Contributions/{{ {{{|safesubst:}}}PAGENAME}}|योगदानाबद्दल]] धन्यवाद. <br /> आपला शुभचिंतक, [[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>''']] |}</div> --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} १४:४७, ३ मे २०१७ (IST) 5xc3qpkx11oocofsrhsgf9ayk7w85fh 0 62433 2138934 2033943 2022-07-19T17:00:09Z 2401:4900:52F7:EB0F:BEC6:40F2:1395:9BE0 wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट भारतीय तालुका |तालुक्याचे_नाव = सिल्लोड तालुका |स्थानिक_नाव = सिल्लोड तालुका |चित्र_नकाशा = |अक्षांश-रेखांश = {{Coord|20.3|N|75.65|E|}} |राज्याचे_नाव = महाराष्ट्र |जिल्ह्याचे_नाव = [[औरंगाबाद जिल्हा(प्रस्तावित छत्रपती संभाजीनगर जिल्हा)]] |जिल्हा_उपविभागाचे_नाव = [[सिल्लोड उपविभाग]] |मुख्यालयाचे_नाव = सिल्लोड |क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = १२३५.९ |लोकसंख्या_एकूण = २,९१,०५६ |जनगणना_वर्ष = २००१ |लोकसंख्या_घनता = |शहरी_लोकसंख्या = ४३,८६७ |साक्षरता_दर = |लिंग_गुणोत्तर = |प्रमुख_शहरे_खेडी = |तहसीलदाराचे_नाव = |लोकसभा_मतदारसंघाचे_नाव = [[जालना (लोकसभा मतदारसंघ)]] |विधानसभा_मतदारसंघाचे_नाव = [[सिल्लोड विधानसभा मतदारसंघ]] |आमदाराचे_नाव = अब्दुल सत्तार |पर्जन्यमान_मिमी = ७२१ |संकेतस्थळ = }} '''सिल्लोड तालुका''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद जिल्ह्याचा]] एक तालुका आहे. सिल्लोड तालुक्यामध्ये गोळेगांव,धानोरा, अमळनेर वाडी, पुर्णा वाडी, सवाई,अंभई,[[देऊळगाव बाजार]] [[उंडणगांव]][【हळदा】]आमठाना ,बोरगाव बाजार ,भराडी ,कोटनंद्रा , टाकळी खुर्द अजिंठा इत्यादी खेडी आहेत. {{विस्तार}} {{औरंगाबाद जिल्ह्यातील तालुके}} [[वर्ग:औरंगाबाद जिल्ह्यातील तालुके]] [[वर्ग:महाराष्ट्रातील तालुके]] s7rbmlmf6c226wdsufce0q3z2b5kuad 0 62807 2138922 2025123 2022-07-19T16:42:05Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[फ्रान्सिस्को सार्डिन्हा]] वरुन [[फ्रांसिस्को सार्डिन्हा]] ला हलविला wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट मुख्यमंत्री | नाव = फ्रान्सिस्को सार्डिन्हा | चित्र = | चित्र आकारमान = | क्रम = | पद = [[:वर्ग:गोव्याचे मुख्यमंत्री|गोव्याचे मुख्यमंत्री]] | कार्यकाळ_आरंभ = २४ नोव्हेंबर १९९९ | कार्यकाळ_समाप्ती = २४ ऑक्टोबर २००० | मागील = [[लुईझिन्हो फलेरो]] | पुढील = [[मनोहर पर्रीकर]] | पद1 = [[लोकसभा]] सदस्य | मतदारसंघ1 = [[दक्षिण गोवा (लोकसभा मतदारसंघ)|दक्षिण गोवा]] | कार्यकाळ_आरंभ1 = २००७ | कार्यकाळ_समाप्ती1 = | कार्यकाळ_आरंभ2 = १९९८ | कार्यकाळ_समाप्ती2 = १९९९ | जन्मदिनांक = {{जन्म दिनांक आणि वय|1946|4|15}} | जन्मस्थान = कुर्तोरिम, [[साष्टी]] तालुका, [[गोवा]] | मृत्युदिनांक = | मृत्युस्थान = | राष्ट्रीयत्व = भारतीय | वैचारीक पाया = | पक्ष =[[भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस]] |धर्म = }} '''फ्रान्सिस्को सार्डिन्हा''' ( १५ एप्रिल १९४६) हे [[भारत]]ामधील विद्यमान [[संसद सदस्य]] व [[गोवा|गोव्याचे]] माजी मुख्यमंत्री आहेत. ==बाह्य दुवे== *[http://164.100.47.132/LssNew/Members/Biography.aspx?mpsno=3914 लोकसभेवरील माहिती] {{DEFAULTSORT:सार्डिन्हा, फ्रान्सिस्को}} [[वर्ग:गोव्याचे मुख्यमंत्री]] [[वर्ग:भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस पक्षातील राजकारणी]] [[वर्ग:भारतीय राजकारणी]] [[वर्ग:१२ वी लोकसभा सदस्य]] [[वर्ग:१४ वी लोकसभा सदस्य]] [[वर्ग:१५ वी लोकसभा सदस्य]] [[वर्ग:१७ वी लोकसभा सदस्य]] jxrw9zhr4vg0qn1i4dzsbrl4y0jqkyd 0 64311 2138951 2072710 2022-07-20T01:17:54Z Katyare 1186 wikitext text/x-wiki [[चित्र:मराठी विज्ञान परिषद.jpg|अल्ट=मराठी विज्ञान परिषद|इवलेसे|मराठी विज्ञान परिषद]]मराठी विज्ञान परिषदेची स्थापना इ.स. १९६६ साली झाली. विज्ञानाचा प्रसार प्रामुख्याने मराठी भाषेतून करणे, विज्ञानाचा वापर करण्याच्या दृष्टीने मराठी भाषा समृद्ध करणे, लोकांमध्ये वैज्ञानिक साक्षरता वाढवणे आणि वैज्ञानिक दृष्टी विकसित करणे अशी प्रमुख उद्दिष्टे समोर ठेवून कार्य करीत असलेल्या या संस्थेचे मध्यवर्ती कार्यालय मुंबईत चुनाभट्टी येथे आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.mavipamumbai.org/contact-mar/|title=संपर्क – मराठी विज्ञान परिषद (मुंबई)|language=en-US|access-date=2022-07-20}}</ref> मध्यवर्तीशी संस्थेशी संलग्न विभागांशी संख्या एकूण ६८ इतकी आहे. हे सर्व विभाग महाराष्ट्रभर विखुरले असून महाराष्ट्राबाहेरही परिषदेचे ४ विभाग कार्यरत आहेत. अशाच उद्देशाने कलकत्यात १९१३ साली ’भारतीय विज्ञान परिषद संस्था’ स्थापन झाली आहे. मराठी विज्ञान परिषद या संस्थेहून निराळी आहे. ==उद्देश== १. विज्ञानाचा प्रसार प्रामुख्याने मराठी भाषेतून करणे. २. विज्ञान व्यक्त करण्यासाठी मराठी भाषा समृद्ध करणे. ३. विज्ञानाचे जीवनात महत्त्व वाढवणे. ४. वैज्ञानिक संशोधन व विज्ञानाची प्रगती करणे<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.mavipamumbai.org/about-mvp-mar/|title=परिषदेबद्दल – मराठी विज्ञान परिषद (मुंबई)|language=en-US|access-date=2022-07-20}}</ref> ==कार्य== वार्षिक संमेलने, विविध विषयावरील व्याख्याने, परिसंवाद, कार्यशाळा, शिबिरे, विद्यार्थ्यांसाठीचे प्रयोगाद्वारे विज्ञान शिक्षण देणारे विविध उपक्रम, मासिक विज्ञान गप्पांचा कार्यक्रम, दृकश्राव्य कार्यक्रम, घनकचरा व्यवस्थापन, सौरऊर्जा प्रसार, प्रासंगिक विषयावर जागरूकता, याचबरोबर विविध स्पर्धा घेऊन [[पुरस्कार]] / पारितोषिके देणे, स्वतंत्र विज्ञान मासिक चालवणे, वेगवेगळ्या विषयावरील पुस्तिकांचे प्रकाशन करणे असे उपक्रम परिषदेतर्फे पार पाडले जातात. मध्यवर्ती संस्थेचे अध्यक्षपद इ.स. २००० सालापासून श्री. प्रभाकर देवधर (माजी अध्यक्ष, इलेक्ट्रॉनिक आयोग, भारत सरकार) हे सांभाळीत आहेत. आतापर्यंत हे पद डॉ.रा.वि.साठे (१९६६-७६), श्री.म.ना.गोगटे (१९७६-८२), प्रा.भा.मा.उदगांवकर (१९८२-९१), प्रा.जयंत नारळीकर (१९९१-९४), डॉ.वसंत गोवारीकर (१९९४-२०००) या मान्यवर शास्त्रज्ञ/वैज्ञानिकांनी भूषवले आहे. मराठी विज्ञान परिषदेला भारत सरकारचा विज्ञान तंत्रज्ञान विभाग, तसेच इचलकरंजीचे [[फाय फाउंडेशन]] यांच्याकडून उत्तम कार्यासाठी [[पुरस्कार]] मिळाले आहेत. मराठी विज्ञान परिषदेच्या पत्रिकेलाही आतापर्यंत महाराष्ट्र साहित्य परिषद, महाराष्ट्र राज्य साहित्य आणि संस्कृती मंडळ अशा संस्थांकडून विशेष [[पुरस्कार]] प्राप्त झाले आहेत. =='परिषदेचे विभाग== === ''मुंबई व कोकण'' === १) ईशान्य [[मुंबई]], २) [[ठाणे]], ३) [[डोंबिवली]], ४) [[अंबरनाथ]], ५) चिंचणी-तारापूर, ६) बोर्डी, ७) [[रोहा]], ८) [[रत्‍नागिरी]], ९) नारिंग्रे === ''पश्चिम महाराष्ट्र'' === १) लोणावळा, २) तळेगाव, ३) [[पुणे]], ४) बारामती, ५) अहमदनगर, ६) कराड, ७) राजारामनगर, ८) सांगली, ९) कोल्हापूर, १०) गडहिंग्लज, ११) आजरा, १२) चंदगड, १३) बिद्री, १४) बार्शी, १५) सोलापूर ====पुणे विभाग==== मराठीतून आधुनिक विज्ञानाचा प्रसार करणे या हेतूने १९६७ साली मराठी विज्ञान परिषद (पुणे विभाग) ह्या संस्थेची स्थापना झाली. === ''उत्तर महाराष्ट्र'' === १) धुळे, २) चाळीसगाव, ३) नंदुरबार, ४) खांडबारा, ५) साक्री, ६) नाशिक === ''मराठवाडा'' === १) औरंगाबाद, २) जालना, ३) उदगीर, ४) उमरगा, ५) नांदेड, ६) किनवट, ७) बीड, ८) हिंगोली, ९) उस्मानाबाद, १०) नळदुर्ग, ११) उमरी, १२) माजलगांव === ''विदर्भ'' === १) नागपूर, २) वरोरा, ३) वणी, ४) अमरावती, ५) गडचिरोली, ६) अहेरी, ७) नवरगाव, ८) वाशीम, ९) अकोला, १०) मुर्तिजापूर, ११) बुलढाणा, १२) पारस, १३) पुसद, १४) उमरखेड, १५) भंडारा, १६) वडसा, १७) चंद्रपूर, १८) आर्वी, १९) आरमोरी, २०) मानोरा, २१) मालेगांव, २२) गोंदिया === ''महाराष्ट्राबाहेर'' === १) बडोदा, २) गोवा, ३) बेळगाव, ४) भोपाळ ==अधिवेशने== * मराठी विज्ञान परिषदेचे पहिले अधिवेश १९६६मध्ये झाले होते. * ४४वे अधिवेशन नागपूरला २२ ते २४ जानेवारी २०१० या कालावधीत झाले होते. * ४५वे अधिवेशन बोर्डीला १८-२० डिसेंबरला भरले होते. * ४६वे अधिवेशन ३ ते५ नोव्हेंबर २०११दरम्यान पुणे मुक्कामी झाले होते. * ४७वे अखिल भारतीय मराठी विज्ञान अधिवेशन ७ ते ९ डिसेंबर २०१२ या काळात बारामती येथे झाले. * ५४वे अखिल भारतीय मराठी विज्ञान अधिवेशन २०१९ हे १८ ते २० जानेवारी, २०२०ला केशवसुत स्मारक, मालगुंड, रत्‍नागिरी येथे झाले. = पुरस्कार = ==== '''कविवर्य मंगेश पाडगांवकर भाषासंवर्धक पुरस्कार -२०१७''' ==== मराठी भाषा व साहित्याच्या विकासासाठी कार्यरत असणाऱ्यांना महाराष्ट्र शासनातर्फे देण्यात येणारा, ‘कविवर्य मंगेश पाडगांवकर भाषासंवर्धक पुरस्कार’<ref>[https://www.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Government%20Resolutions/Marathi/201802031549325833.pdf]दि.२२ फेब्रुवारी २०१८ च्या शासननिर्णयानुसार सन २०१७ या वर्षाचा “कविवर्य मंगेश पाडगांवकर मराठी भाषा-संवर्धक पुरस्कार”</ref> हा पुरस्कार या वर्षी मराठी विज्ञान परिषदेला देण्यात येत आहे. सामान्य माणसापर्यंत मराठी भाषेतून विज्ञान पोहोचवण्याच्या दृष्टीने, परिषद करीत असलेल्या गेल्या पाच दशकांच्या प्रयत्नांना मिळालेली ही मोठी पावती आहे. विविध विषयांवरील अभ्यासवर्ग, व्याख्याने, पुस्तके, इ-पुस्तके, मासिक, अशा विविध माध्यमांद्वारे, परिषद मराठीतून विज्ञानप्रसाराचे हे कार्य करीत आली आहे. या अभिमानास्पद गौरवाला पात्र होण्यासाठी, परिषदेच्या सत्तरहून अधिक विभागांतील परिषदेचे कार्यकर्ते, हितचिंतक, देणगीदार, कर्मचारीवृंद, अशा अनेक घटकांचा हातभार लागला आहे. या सर्वांचे मनःपूर्वक अभिनंदन! == बाह्य दुवे == * [http://www.mavipamumbai.org मध्यवर्ती संस्थेचे संकेतस्थळ] *[https://mavipa.org/?utm_source=Wikipedia&utm_medium=Page मराठी विज्ञान परिषद संकेतस्थळ] {{संकोले}} [[वर्ग:महाराष्ट्रामधील संघटना]] cmilzcpx0byjzo2dtz3bsupadnjoejk 2138952 2138951 2022-07-20T01:19:21Z Katyare 1186 wikitext text/x-wiki [[चित्र:मराठी विज्ञान परिषद.jpg|अल्ट=मराठी विज्ञान परिषद|इवलेसे|मराठी विज्ञान परिषद]]मराठी विज्ञान परिषदेची स्थापना इ.स. १९६६ साली झाली. विज्ञानाचा प्रसार प्रामुख्याने मराठी भाषेतून करणे, विज्ञानाचा वापर करण्याच्या दृष्टीने मराठी भाषा समृद्ध करणे, लोकांमध्ये वैज्ञानिक साक्षरता वाढवणे आणि वैज्ञानिक दृष्टी विकसित करणे अशी प्रमुख उद्दिष्टे समोर ठेवून कार्य करीत असलेल्या या संस्थेचे मध्यवर्ती कार्यालय मुंबईत चुनाभट्टी येथे आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.mavipamumbai.org/contact-mar/|title=संपर्क – मराठी विज्ञान परिषद (मुंबई)|language=en-US|access-date=2022-07-20}}</ref> मध्यवर्तीशी संस्थेशी संलग्न विभागांशी संख्या एकूण ६८ इतकी आहे. हे सर्व विभाग महाराष्ट्रभर विखुरले असून महाराष्ट्राबाहेरही परिषदेचे ४ विभाग कार्यरत आहेत. अशाच उद्देशाने कलकत्यात १९१३ साली ’भारतीय विज्ञान परिषद संस्था’ स्थापन झाली आहे. मराठी विज्ञान परिषद या संस्थेहून निराळी आहे. ==उद्देश== १. विज्ञानाचा प्रसार प्रामुख्याने मराठी भाषेतून करणे. २. विज्ञान व्यक्त करण्यासाठी मराठी भाषा समृद्ध करणे. ३. विज्ञानाचे जीवनात महत्त्व वाढवणे. ४. वैज्ञानिक संशोधन व विज्ञानाची प्रगती करणे<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.mavipamumbai.org/about-mvp-mar/|title=परिषदेबद्दल – मराठी विज्ञान परिषद (मुंबई)|language=en-US|access-date=2022-07-20}}</ref> ==कार्य== वार्षिक संमेलने, विविध विषयावरील व्याख्याने, परिसंवाद, कार्यशाळा, शिबिरे, विद्यार्थ्यांसाठीचे प्रयोगाद्वारे विज्ञान शिक्षण देणारे विविध उपक्रम, मासिक विज्ञान गप्पांचा कार्यक्रम, दृकश्राव्य कार्यक्रम, घनकचरा व्यवस्थापन, सौरऊर्जा प्रसार, प्रासंगिक विषयावर जागरूकता, याचबरोबर विविध स्पर्धा घेऊन [[पुरस्कार]] / पारितोषिके देणे, स्वतंत्र विज्ञान मासिक चालवणे, वेगवेगळ्या विषयावरील पुस्तिकांचे प्रकाशन करणे असे उपक्रम परिषदेतर्फे पार पाडले जातात. मध्यवर्ती संस्थेचे अध्यक्षपद इ.स. २००० सालापासून श्री. प्रभाकर देवधर (माजी अध्यक्ष, इलेक्ट्रॉनिक आयोग, भारत सरकार) हे सांभाळीत आहेत. आतापर्यंत हे पद डॉ.रा.वि.साठे (१९६६-७६), श्री.म.ना.गोगटे (१९७६-८२), प्रा.भा.मा.उदगांवकर (१९८२-९१), प्रा.जयंत नारळीकर (१९९१-९४), डॉ.वसंत गोवारीकर (१९९४-२०००) या मान्यवर शास्त्रज्ञ/वैज्ञानिकांनी भूषवले आहे. मराठी विज्ञान परिषदेला भारत सरकारचा विज्ञान तंत्रज्ञान विभाग, तसेच इचलकरंजीचे [[फाय फाउंडेशन]] यांच्याकडून उत्तम कार्यासाठी [[पुरस्कार]] मिळाले आहेत. मराठी विज्ञान परिषदेच्या पत्रिकेलाही आतापर्यंत महाराष्ट्र साहित्य परिषद, महाराष्ट्र राज्य साहित्य आणि संस्कृती मंडळ अशा संस्थांकडून विशेष [[पुरस्कार]] प्राप्त झाले आहेत. =='परिषदेचे विभाग== === ''मुंबई व कोकण'' === १) ईशान्य [[मुंबई]], २) [[ठाणे]], ३) [[डोंबिवली]], ४) [[अंबरनाथ]], ५) चिंचणी-तारापूर, ६) बोर्डी, ७) [[रोहा]], ८) [[रत्‍नागिरी]], ९) नारिंग्रे === ''पश्चिम महाराष्ट्र'' === १) लोणावळा, २) तळेगाव, ३) [[पुणे]], ४) बारामती, ५) अहमदनगर, ६) कराड, ७) राजारामनगर, ८) सांगली, ९) कोल्हापूर, १०) गडहिंग्लज, ११) आजरा, १२) चंदगड, १३) बिद्री, १४) बार्शी, १५) सोलापूर ====पुणे विभाग==== मराठीतून आधुनिक विज्ञानाचा प्रसार करणे या हेतूने १९६७ साली मराठी विज्ञान परिषद (पुणे विभाग) ह्या संस्थेची स्थापना झाली. === ''उत्तर महाराष्ट्र'' === १) धुळे, २) चाळीसगाव, ३) नंदुरबार, ४) खांडबारा, ५) साक्री, ६) नाशिक === ''मराठवाडा'' === १) औरंगाबाद, २) जालना, ३) उदगीर, ४) उमरगा, ५) नांदेड, ६) किनवट, ७) बीड, ८) हिंगोली, ९) उस्मानाबाद, १०) नळदुर्ग, ११) उमरी, १२) माजलगांव === ''विदर्भ'' === १) नागपूर, २) वरोरा, ३) वणी, ४) अमरावती, ५) गडचिरोली, ६) अहेरी, ७) नवरगाव, ८) वाशीम, ९) अकोला, १०) मुर्तिजापूर, ११) बुलढाणा, १२) पारस, १३) पुसद, १४) उमरखेड, १५) भंडारा, १६) वडसा, १७) चंद्रपूर, १८) आर्वी, १९) आरमोरी, २०) मानोरा, २१) मालेगांव, २२) गोंदिया === ''महाराष्ट्राबाहेर'' === १) बडोदा, २) गोवा, ३) बेळगाव, ४) भोपाळ ==अधिवेशने== * मराठी विज्ञान परिषदेचे पहिले अधिवेश १९६६मध्ये झाले होते. * ४४वे अधिवेशन नागपूरला २२ ते २४ जानेवारी २०१० या कालावधीत झाले होते. * ४५वे अधिवेशन बोर्डीला १८-२० डिसेंबरला भरले होते. * ४६वे अधिवेशन ३ ते५ नोव्हेंबर २०११दरम्यान पुणे मुक्कामी झाले होते. * ४७वे अखिल भारतीय मराठी विज्ञान अधिवेशन ७ ते ९ डिसेंबर २०१२ या काळात बारामती येथे झाले. * ५४वे अखिल भारतीय मराठी विज्ञान अधिवेशन २०१९ हे १८ ते २० जानेवारी, २०२०ला केशवसुत स्मारक, मालगुंड, रत्‍नागिरी येथे झाले. = पुरस्कार = ==== '''कविवर्य मंगेश पाडगांवकर भाषासंवर्धक पुरस्कार -२०१७''' ==== मराठी भाषा व साहित्याच्या विकासासाठी कार्यरत असणाऱ्यांना महाराष्ट्र शासनातर्फे देण्यात येणारा, ‘कविवर्य मंगेश पाडगांवकर भाषासंवर्धक पुरस्कार’<ref>[https://www.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Government%20Resolutions/Marathi/201802031549325833.pdf]दि.२२ फेब्रुवारी २०१८ च्या शासननिर्णयानुसार सन २०१७ या वर्षाचा “कविवर्य मंगेश पाडगांवकर मराठी भाषा-संवर्धक पुरस्कार”</ref> हा पुरस्कार या वर्षी मराठी विज्ञान परिषदेला देण्यात येत आहे. सामान्य माणसापर्यंत मराठी भाषेतून विज्ञान पोहोचवण्याच्या दृष्टीने, परिषद करीत असलेल्या गेल्या पाच दशकांच्या प्रयत्नांना मिळालेली ही मोठी पावती आहे. विविध विषयांवरील अभ्यासवर्ग, व्याख्याने, पुस्तके, इ-पुस्तके, मासिक, अशा विविध माध्यमांद्वारे, परिषद मराठीतून विज्ञानप्रसाराचे हे कार्य करीत आली आहे. या अभिमानास्पद गौरवाला पात्र होण्यासाठी, परिषदेच्या सत्तरहून अधिक विभागांतील परिषदेचे कार्यकर्ते, हितचिंतक, देणगीदार, कर्मचारीवृंद, अशा अनेक घटकांचा हातभार लागला आहे. या सर्वांचे मनःपूर्वक अभिनंदन! == बाह्य दुवे == * [http://www.mavipamumbai.org मध्यवर्ती संस्थेचे संकेतस्थळ] *[https://mavipa.org/?utm_source=Wikipedia&utm_medium=Page मराठी विज्ञान परिषद संकेतस्थळ] {{संकोले}} [[वर्ग:महाराष्ट्रामधील संघटना]] [[वर्ग:विज्ञान]] pbi0zqs1veyfoytgpsrc0z97vw74s1t 0 66891 2138914 2067694 2022-07-19T16:39:11Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[फ्रान्सिस दिब्रिटो]] वरुन [[फ्रांसिस दि'ब्रिटो]] ला हलविला wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट साहित्यिक | नाव = | चित्र = | चित्र_रुंदी = | चित्र_title = | पूर्ण_नाव = | टोपण_नाव = | जन्म_दिनांक = | जन्म_स्थान = | मृत्यू_दिनांक = | मृत्यू_स्थान = | शिक्षण = | कार्यक्षेत्र = | राष्ट्रीयत्व = | धर्म = | भाषा = | कार्यकाळ = | साहित्य_प्रकार = | विषय = | चळवळ = | संघटना = | प्रसिद्ध_साहित्यकृती = | प्रभाव = | प्रभावित = | पुरस्कार = | वडील_नाव = | आई_नाव = | पती_नाव = | पत्नी_नाव = | अपत्ये = | स्वाक्षरी_चित्र = | संकेतस्थळ_दुवा = | तळटिपा = }} ''फादर'' '''फ्रान्सिस दिब्रिटो''' (४ डिसेंबर, इ.स. १९४३<ref name="कार्व्हालो">{{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.thinkmaharashtra.com/index.php?option=com_content&view=article&id=466:2011-05-16-12-02-29&catid=34:2010-01-04-06-48-18&Itemid=182 | title = कृतिशील समाजचिंतक: फादर दिब्रिटो | लेखक = सिसिलिया कार्व्हालो | प्रकाशक = थिंकमहाराष्ट्र.कॉम | अ‍ॅक्सेसदिनांक = २४ सप्टेंबर, इ.स. २०११ | भाषा = मराठी }}</ref>; नंदाखाल, [[ठाणे जिल्हा]], [[महाराष्ट्र]] - हयात) हे [[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातल्या]] [[वसई]] येथील [[कॅथॉलिक]]पंथीय [[ख्रिस्ती]] धर्मगुरू व [[मराठी भाषा|मराठी]] लेखक आहेत. ख्रिस्ती व ज्यू धर्म हे त्यांचे प्रमुख अभ्यासविषय असून त्यांविषयी त्यांनी मराठीतून लेखन केले आहे. == जीवन == दिब्रिटोंचा जन्म ४ डिसेंबर, इ.स. १९४२ रोजी [[वसई तालुका|वसई तालुक्यातल्या]] ''नंदाखाल'' गावी झाला. दिब्रिटो इ.स. १९८३ ते इ.स. २००७ या कालखंडात ''सुवार्ता'' या प्रामुख्याने मराठी कॅथॉलिक समाजाशी संबंधित असलेल्या वार्तापत्राचे मुख्य संपादक होते. त्यांचे शिक्षण नंदाखाल येथील संत जोसेफ मराठी हायस्कुलात झाले. इ.स. १९७२ साली त्यांनी कॅथॉलिक धर्मगुरुपदाची दीक्षा घेतली. त्यांनी [[पुणे विद्यापीठ|पुणे विद्यापीठातून]] [[समाजशास्त्र|समाजशास्त्रात]] बी.ए., तर धर्मशास्त्रात एम.ए. केले आहे. ==कार्य== फ्रान्सिस दिब्रिटो हे ख्रिस्ती धर्मगुरू असले, तरी त्यांची खरी ओळख ती नाही. दिब्रिटो हे पर्यावरणाचे रक्षणकर्ते, गुंडशाहीविरुद्ध आवाज उठविणारे कार्यकर्ते आणि सुजाण, सजग आणि सामाजिक भान असलेले व्यक्तिमत्त्व अशी आहे. ’सुवार्ता’ या मासिकाद्वारे त्यांनी सामाजिक प्रबोधनाचे अनेक वेगवेगळे विषय मांडले आणि काही उपक्रमही राबवले. त्यामुळे हे मासिक केवळ ख्रिस्तीधर्मीयांसाठी न राहता मराठी साहित्यातही या मासिकाचा स्वतंत्र ठसा उमटला. ’हरित वसई संरक्षण समिती’च्या माध्यमातून फ्रान्सिस दिब्रिटो यांनी पर्यावरण संरक्षण, जतन आणि संवर्धनाची मोठी चळवळ उभी केली. वसईतील ’राजकारणाचे गुन्हेगारीकरण आणि गुन्हेगारीचे राजकारण’ यांच्या विरोधातही त्यांनी पुढाकार घेतला आणि मोठी मोहीम राबविली. ''संघर्षयात्रा ख्रिस्तभूमीची'' हे पुस्तक लिहिण्यासाठी दिब्रिटो यांनी बराच काळ [[इस्रायल]]मध्ये राहून संशोधन केले होते.<ref>{{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.loksatta.com/old/daily/20020714/lokdakal.htm | title = सृजनाचा मोहोर | प्रकाशक = लोकसत्ता | दिनांक = १४ जुलै, इ.स. २००२ | भाषा = मराठी }}{{मृत दुवा}}</ref>. == फादर फ्रान्सिस दिब्रिटो यांचे प्रकाशित साहित्य == * आनंदाचे अंतरंग : मदर तेरेसा * ओअ‍ॅसिसच्या शोधात (प्रवासानुभव, मूळ - दैनिकातील सदर). इंग्रजी रूपांतर 'इन सर्च ऑफ दि ओॲसिस'; अनुवादक - फ्रान्सिस दिब्रिटो+रेमंड मच्याडो) * ख्रिस्ताची गोष्ट (चरित्र) * ख्रिस्ती सण आणि उत्सव * तेजाची पाऊले (ललित) * नाही मी एकला (आत्मकथन) * संघर्षयात्रा ख्रिस्तभूमीची : इस्रायल व परिसराचा संघर्षमय इतिहास * सुबोध बायबल - नवा करार (’बायबल दि न्यू टेस्टॅमेंट’ या पुस्तकाचा मराठी अनुवाद) (पृष्ठसंख्या - ११२५) * सृजनाचा मळा * सृजनाचा मोहोर * परिवर्तनासाठी धर्म (वैचारिक) * मुलांचे बायबल (चरित्र) ==सन्मान== * ’सुबोध बायबल- नवा करार’ या पुस्तकासाठी त्यांना साहित्य अकादमीचा २०१३ सालचा राष्ट्रीय अनुवाद पुरस्कार मिळाला आहे. * फ्रान्सिस दिब्रिटो हे पुणे येथे झालेल्या १५व्या [[मराठी ख्रिस्ती साहित्य संमेलन|मराठी ख्रिस्ती साहित्य संमेलनाचे]] अध्यक्ष होते. * प्राचार्य [[शिवाजीराव भोसले]] स्मृती सन्मान (१४-७-२०१७) * [[उस्मानाबाद]] येथे जानेवारी २०२०मध्ये ९३व्या [[अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन]]ाचे अध्यक्षपद (२२ सप्टेंबर २०१९ची बातमी) * [[जळगावला]] भरलेल्या अकराव्या राज्यस्तरीय [[सूर्योदय मराठी साहित्य संमेलन|सूर्योदय मराठी साहित्य संमेलनाचे]] अध्यक्षपद == संदर्भ == {{संदर्भयादी}} {{विस्तार}} {{मराठी साहित्यिक}} {{DEFAULTSORT:दिब्रिटो,फ्रान्सिस}} [[वर्ग:मराठी पत्रकार]] [[वर्ग:मराठी लेखक]] [[वर्ग:इ.स. १९४३ मधील जन्म]] s8q0fcsrfgctm9j3ili24z4iow5tn5p 0 68574 2138900 1756508 2022-07-19T16:20:28Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[बाँबे जयश्री]] वरुन [[बॉम्बे जयश्री]] ला हलविला wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट गायक | नाव = '''{{लेखनाव}}''' | चित्र = Bombay Jayashree in concert.jpg | चित्रशीर्षक = बॉम्बे जयश्री | उपाख्य = | टोपणनावे = | जन्म_दिनांक = | जन्म_स्थान = [[भारत]] | मृत्यू_दिनांक = | मृत्यू_स्थान = | मृत्यू_कारण = | धर्म = [[हिंदू]] | वांशिकत्व = | नागरिकत्व =[[भारत|भारतीय]] | मूळ_गाव = | देश = {{ध्वज|भारत}} | भाषा = | आई = | वडील = | जोडीदार = | अपत्ये = | नातेवाईक = | शिक्षण = | प्रशिक्षण संस्था = | गुरू = | संगीत प्रकार = [[गायन]] | घराणे = | कार्य = तमिळ, तेलुगू व हिंदी चित्रपटांतून पार्श्वगायन | पेशा = गायकी | कार्य संस्था = | विशेष कार्य = | कार्यकाळ = | विशेष उपाधी = | गौरव = | पुरस्कार = | संकीर्ण = | तळटिप = | स्वाक्षरी = | संकेतस्थळ = }} '''बॉंबे जयश्री''' या [[कर्नाटक संगीत|कर्नाटक संगीतातील]] गायिका आहेत. कर्नाटक संगीतासोबतच त्यांनी अनेक तमिळ, तेलुगू व हिंदी चित्रपटांतून पार्श्वगायन केले आहे. {{DEFAULTSORT:जयश्री,बॉंबे}} [[वर्ग:पार्श्वगायक]] 96eyeqhsuc0qteni9hfd6p1ogee89cz 4 70318 2139029 2010347 2022-07-20T11:46:22Z 2409:4042:D13:17C2:0:0:E7C8:600B /* Johance barg */ नवीन विभाग wikitext text/x-wiki <!--दाखवा-लपवा सूचना मथळा कोड चालू--> <div class="NavFrame" style="padding:0px; border-style: none;"> <div class="NavFrame" style="border-style: none; padding: 0px;"> <div class="NavHead" style="padding-bottom:3px; background: #F8EABA; text-align: centre; padding: 0px;"> <span style="font-size:120%">[[विकिपीडिया:प्रकल्प/करावयाच्या गोष्टींची मध्यवर्ती यादी|'''करावयाच्या गोष्टींची यादी''']] </span>&nbsp;</br>(<small class="editlink noprint plainlinksneverexpand">[{{SERVER}}{{localurl:विकिपीडिया:प्रकल्प/करावयाच्या गोष्टींची मध्यवर्ती यादी|action=edit}} संपादित/अद्ययावत] आणि रचना नेटकी करण्यास साहाय्य करा</small>)</div> <div class="NavContent" style="display: none; text-align: left; padding: 0px;"> <div style="background-color: white; text-align:left;border: 1px solid #c0c090;padding: 5px; margin-top: 5px;"> <!-- दाखवा-लपवा सूचना मथळा कोड समाप्त Display area is above --> <!--दाखवा-लपवा सूचना "हवे असलेले लेख/माहिती विनंत्या" कोड चालू--> <div class="NavFrame" style="border-style: none; padding: 0px; font-size: 50%;"> <div class="NavFrame" style="border-style: none; text-align: left; border: #3232CD solid 0.5px; -moz-border-radius: 10px; padding: 2px; font-size: 85%;"> <div class="NavHead" style="{{Round corners}}; background: #dcc5fc; text-align: center; padding: 1px; font-size: 160%;"><font face="arial" color="#6B00A8" size="1"><b>१. हवे असलेले लेख/माहिती विनंत्या </b></font></div> <div class="NavContent" style="background: #EEEEFF; display: none; font-size: 150%;"> <!-- सूचना खाली आहे Display area is below --> {{विकिपीडिया:प्रकल्प/हवे असलेले लेख}} <!-- दाखवा-लपवा सूचना कोड "हवे असलेले लेख/माहिती विनंत्या" समाप्त Display area is above --> </div></div></div><br /> <!--दाखवा-लपवा सूचना १ कोड चालू--> <div class="NavFrame" style="border-style: none; padding: 0px; font-size: 50%;"> <div class="NavFrame" style="border-style: none; text-align: left; border: #3232CD solid 0.5px; -moz-border-radius: 10px; padding: 2px; font-size: 85%;"> <div class="NavHead" style="{{Round corners}}; background: #dcc5fc; text-align: center; padding: 1px; font-size: 160%;"><font face="arial" color="#6B00A8" size="1"><b>१. लेखात आणि मजकुरात भर </b></font></div> <div class="NavContent" style="background: #EEEEFF; display: none; font-size: 150%;"> <!-- सूचना खाली आहे Display area is below --> #[[विकिपीडिया:समाज मुखपृष्ठ/यादी|यादी]]त नसलेल्या नावांची भर टाका. *प्राधान्याने करावयाची कामे #[[:वर्ग:करण्याजोग्या गोष्टी|करण्यासारख्या गोष्टींची मुख्य यादी]] #[[विकिपीडिया:मुखपृष्ठ सदर लेख नामनिर्देशन|मुखपृष्ठ सदर लेख नामनिर्देशित]] लेखांचे [[विकिपीडिया:शुद्धलेखन|शुद्धलेखन]], [[विकिपीडिया:विकिकरण|विकिकरण]], [[विकिपीडिया:लेख तपासणी आणि सुधारणा प्रकल्प|मूल्यमापन आणि मूल्यांकन]] प्राधान्याने करून हवे असते. #इंग्रजी विकिपीडियावर असलेल्या मराठीभाषक सदस्यांच्या चर्चा पानावर [[विकिपीडिया:मुखपृष्ठ सदर लेख नामनिर्देशन]] आणि [[#निवड झालेले लेख|निवड झालेले लेख]] माहिती देण्याच्या दृष्टीने, इंग्रजी विकिपीडियावरील [[:en:Template:User interwiki infoboard mr|Template:User interwiki infoboard mr]] या साच्यास अद्ययावत ठेवण्यात आवर्जून हातभार लावावा. # # # *नित्य कामे #... #... # # # <!--दाखवा-लपवा सूचना १.१ कोड चालू--> <div class="NavFrame" style="border-style: none; padding: 0px; font-size: 50%;"> <div class="NavFrame" style="border-style: none; text-align: left; border: #3232CD solid 0.5px; -moz-border-radius: 10px; padding: 2px; font-size: 85%;"> <div class="NavHead" style="{{Round corners}}; background: #dcc5fc; text-align: center; padding: 1px; font-size: 160%;"><font face="arial" color="#6B00A8" size="1"><b>१.१. सूचना विस्तार</b></font></div> <div class="NavContent" style="background: #EEEEFF; display: none; font-size: 150%;"> <!-- सूचना खाली आहे Display area is below --> स्थानिक नांव नमूद केल्यास ते कोणत्या प्रांतातील/स्थानातील आहे ते कंसात लिहा.(उदाहरण-कोंकण/विदर्भ/मराठवाडा/गडचिरोली/बालाघाट/मध्य प्रदेश/उत्तर प्रदेश/हिमाचल इ.) हे शक्यतोवर कराच. ह्या माहितीचा उपयोग वनस्पतींच्या शास्त्रप्रणीत आंतरराष्ट्रीय माहिती-भांडाराशी जुळवून घेण्यास मदतरूप होईल. शक्य असेल तेथे वनस्पतीचे इतर भारतीय भाषांमधील नावही द्या. </div></div></div><br /> <!-- दाखवा-लपवा सूचना कोड १.१ समाप्त Display area is above --> </div></div></div><br /> <!-- दाखवा-लपवा सूचना कोड १ समाप्त Display area is above --> #अडचण आल्यास-विकिपीडिया मदतचमू आपल्या पाठीशी आहे. <!--'''(pl.delete after reading-'''there are so many naming standards in it to name 'flora'.i think we should accept the 'International Standards'obviously.--> # [[विकिपीडिया:समाज मुखपृष्ठ]] प्रकल्पांतर्गत समन्वयात सहकार्य करा <!--दाखवा-लपवा सूचना २ कोड चालू--> <div class="NavFrame" style="border-style: none; padding: 0px; font-size: 50%;"> <div class="NavFrame" style="border-style: none; text-align: left; border: #3232CD solid 0.5px; -moz-border-radius: 10px; padding: 2px; font-size: 85%;"> <div class="NavHead" style="{{Round corners}}; background: #dcc5fc; text-align: center; padding: 1px; font-size: 160%;"><font face="arial" color="#6B00A8" size="1"><b>२ विकिकरण</b></font></div> <div class="NavContent" style="background: #EEEEFF; display: none; font-size: 150%;"> <!-- सूचना खाली आहे Display area is below --> *प्राधान्याने करावयाची कामे #... #... # # # *नित्य कामे #... #... # # #<!--('''pl.delete after reading-'''i think we all should prepare the classes(वर्गः .....) pre-hand to avoid confusion and ambigious names and stacking of too many uncatagorised writings.)--> </div></div></div><br /> <!-- दाखवा-लपवा सूचना कोड २ समाप्त Display area is above --> <!--दाखवा-लपवा सुचना ३ कोड चालू--> <div class="NavFrame" style="border-style: none; padding: 0px; font-size: 50%;"> <div class="NavFrame" style="border-style: none; text-align: left; border: #3232CD solid 0.5px; -moz-border-radius: 10px; padding: 2px; font-size: 85%;"> <div class="NavHead" style="{{Round corners}}; background: #dcc5fc; text-align: center; padding: 1px; font-size: 160%;"><font face="arial" color="#6B00A8" size="1"><b>३[[दालन:वनस्पती]] अद्ययावत करण्याकरिता करावयाची कामे</b></font></div> <div class="NavContent" style="background: #EEEEFF; display: none; font-size: 150%;"> <!-- सूचना खाली आहे Display area is below --> *प्राधान्याने करावयाची कामे #... #... # # # *नित्य कामे #... #... # # # </div></div></div><br /> <!-- दाखवा-लपवा सूचना कोड ३ समाप्त Display area is above --> <!--दाखवा-लपवा सूचना ४ कोड चालू--> <div class="NavFrame" style="border-style: none; padding: 0px; font-size: 50%;"> <div class="NavFrame" style="border-style: none; text-align: left; border: #3232CD solid 0.5px; -moz-border-radius: 10px; padding: 2px; font-size: 85%;"> <div class="NavHead" style="{{Round corners}}; background: #dcc5fc; text-align: center; padding: 1px; font-size: 160%;"><font face="arial" color="#6B00A8" size="1"><b>४. वनस्पती प्रकल्प अंतर्गत प्रकल्पाची उपपाने अद्ययावत करण्याकरिता करावयाची कामे</b></font></div> <div class="NavContent" style="background: #EEEEFF; display: none; font-size: 150%;"> <!-- सूचना खाली आहे Display area is below --> *प्राधान्याने करावयाची कामे #... #... # # # *नित्य कामे #[[विकिपीडिया:समाज मुखपृष्ठ/प्रकल्प वृत्त]] चे संपादन #... #... # # # </div></div></div><br /> <!-- दाखवा-लपवा सूचना कोड ४ समाप्त Display area is above --> <!--दाखवा-लपवा सुचना ४.१ कोड चालू--> <div class="NavFrame" style="border-style: none; padding: 0px; font-size: 50%;"> <div class="NavFrame" style="border-style: none; text-align: left; border: #3232CD solid 0.5px; -moz-border-radius: 10px; padding: 2px; font-size: 85%;"> <div class="NavHead" style="{{Round corners}}; background: #dcc5fc; text-align: center; padding: 1px; font-size: 160%;"><font face="arial" color="#6B00A8" size="1"><b>४.१ वनस्पती प्रकल्पातील अंतर्गत तंत्र आणि साचे अद्ययावत करण्याकरिता करावयाची कामे</b></font></div> <div class="NavContent" style="background: #EEEEFF; display: none; font-size: 150%;"> <!-- सूचना खाली आहे Display area is below --> *प्राधान्याने करावयाची कामे #... #... # # # *नित्य कामे #... #... # # # </div></div></div><br /> <!-- दाखवा-लपवा सूचना कोड ४.१ समाप्त Display area is above --> <!--दाखवा-लपवा सुचना ५ कोड चालू--> <div class="NavFrame" style="border-style: none; padding: 0px; font-size: 50%;"> <div class="NavFrame" style="border-style: none; text-align: left; border: #3232CD solid 0.5px; -moz-border-radius: 10px; padding: 2px; font-size: 85%;"> <div class="NavHead" style="{{Round corners}}; background: #dcc5fc; text-align: center; padding: 1px; font-size: 160%;"><font face="arial" color="#6B00A8" size="1"><b>५. वनस्पती प्रकल्पाच्या यशस्वितेसाठी सदस्यसंख्येत वाढ व्हायला हवी. त्यासाठी आजच्या सदस्यांनी इतरत्र संपर्क करून करावयाची कामे</b></font></div> <div class="NavContent" style="background: #EEEEFF; display: none; font-size: 150%;"> <!-- सूचना खाली आहे Display area is below --> *प्राधान्याने करावयाची कामे #... #... # # # *नित्य कामे #... #... # # # </div></div></div><br /> <!-- दाखवा-लपवा सूचना कोड ५ समाप्त Display area is above --> <!--दाखवा-लपवा सूचना ६ कोड चालू--> <div class="NavFrame" style="border-style: none; padding: 0px; font-size: 50%;"> <div class="NavFrame" style="border-style: none; text-align: left; border: #3232CD solid 0.5px; -moz-border-radius: 10px; padding: 2px; font-size: 85%;"> <div class="NavHead" style="{{Round corners}}; background: #dcc5fc; text-align: center; padding: 1px; font-size: 160%;"><font face="arial" color="#6B00A8" size="1"><b>६. इंटरनेटवर न येणार्‍या त़ज्ज्ञांशी संपर्क करून सामग्रीची, प्रताधिकाराची व लेखाच्या तपासणीची कामे</b></font></div> <div class="NavContent" style="background: #EEEEFF; display: none; font-size: 150%;"> <!-- सूचना खाली आहे Display area is below --> *प्राधान्याने करावयाची कामे #... #... # # # *नित्य कामे #... #... # # # </div></div></div><br /> <!-- दाखवा-लपवा सूचना कोड ६ समाप्त Display area is above --> </div> * हेसुद्धा पाहा [[विकिपीडिया:समाज मुखपृष्ठ/यादी|यादी]], * [[विकिपीडिया:लेख संपादन स्पर्धा/लेखांची यादी]] </div> </div> </div> </div> {{असे हवे}} [[वर्ग:करण्याजोग्या गोष्टी]] मुक्त विद्यापीठातून grajuation केल्या नंतर काय काय करता येईल===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== या ओळीच्या वरच्या ओळीतल्या संपादन शब्दावर टिचकी द्या आणि उघडलेल्या पानावर आपल्याला ज्या विषयावरचा लेख हवा आहे तो विषय लिहा * [[पर्यावरण]] ** [[पर्यावरण व सार्वजनिक उत्सव]] * [[महानुभाव पंथ]] - भगवान श्री चक्रधर स्वामी सेवा समिती नेरी बु॥ * [[चंद्रपूर जिल्ह्यातील आदिवासी]] * [[आरोग्य#जागतीकीकरण आणि आरोग्य|जागतीकीकरण आणि आरोग्य]] * [[आरोग्य]] * विविध आजारांवर वनौषधींच्या उपयोगासंबधी माहिती असणारे लेख ** [[वनौषधी|वनौषधीं]] * [[पाळीव प्राणी]]'''ठळक मजकूर''' * [[नरसम्मा हिरय्या]] * [[पांडुरंग पोळ]] IAS * [[अहमदनगर जिल्हा]] * [[अहमदनगर]] इतिहास * [[चकाला]] ([[:en:Chakala]]) * [[:वर्ग:भारतामधील निवडणुकी]] [[:en:Elections in India]] * :>> आई कालची ,आजची आणि उद्याची : [[आई]] - विकिपीडीयात उद्या अथवा भविष्य विषयक लेखन अभिप्रेत नाही. * [[पखाल]] * [[बेरोजगारी]] * [[विधी सल्लागार]] * [[ज्वालामुखी]] * [[स्त्री भृण हत्या]] * [[संगणक अभियांत्रिकी]] * [[औंध, जिल्हा सातारा]] * [[पिसोळ (नांदिन) किल्ला]] हा नाशिक जिल्ल्यातील बागलाण तालुक्यातील नांदिन या गावाजवळ आहे.हा किल्ला मराठा साम्राज्याचा भाग होता.किल्ल्याच्या चहुबाजुने भक्कम भिंत व जागोजागी बुरुज आहेत.तसेच राजमहल,तुरंग,मंदिरे.पाण्याचे टाके,गुहा,खिंड,तलाव आहेत. किल्ल्याची अवस्था काहि भागात खराब दिसते जसे पाच मोठे प्रवेशद्वार व संरक्षन भिंत. * [[महाराष्ट्रातील आदिवासी समाज]] * [[धनंजय कीर]] * [[राज्य ग्रामिण वित्त विकास महामंडळ]] * [[लघू उद्योग]] * [[सिमेंट]] * [[वीट]] * [[राजापूरची गंगा]] * [[स्मिता तळवलकर]] [[: श्रेणी: संगणक फॉरेन्सिक्स]] == marquary information == ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख :bodhidharman #... #...bodhidharman <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव:pranita pimpalkar :{{{1|[[विशेष:योगदान/117.204.147.245|117.204.147.245]] २०:२४, १० सप्टेंबर २०१५ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/117.204.147.245|117.204.147.245]] २०:२४, १० सप्टेंबर २०१५ (IST)}}} नदी,तलाव यांमधील माश्यांचे प्रमाण कमी होत आहे ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[सदस्य:Sachinpawar1977|Sachinpawar1977]] ([[सदस्य चर्चा:Sachinpawar1977|चर्चा]]) १६:४४, १८ सप्टेंबर २०१५ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[सदस्य:Sachinpawar1977|Sachinpawar1977]] ([[सदस्य चर्चा:Sachinpawar1977|चर्चा]]) १६:४४, १८ सप्टेंबर २०१५ (IST)}}} पर्यावरण् प्रकल्प् - विषय- शहरान्मध्ये सेन्द्रिय् उत्पादिते विकनारी दुकाने आर्थिक् द्रुष्त्या श्रिमन्त् वस्त्यान्मध्ये असतात् ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/103.194.201.42|103.194.201.42]] १२:२६, १३ ऑक्टोबर २०१६ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: विशाल् == जागतिक तापमान वाढ == ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा-->पर्यावरण *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/117.217.56.57|117.217.56.57]] १५:२४, ५ डिसेंबर २०१६ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/117.217.56.57|117.217.56.57]] १५:२४, ५ डिसेंबर २०१६ (IST)}}} == विदर्भ दर्शन == ===विदर्भ दर्शन=== <!--विदर्भातील प्रेक्षणीय स्थळे, अभयारण्ये, किल्ले, प्राचीन मंदिरे इत्यादी गोष्टी या पेज वर बघायला मिळतात. : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[सदस्य:Ganeshbansod|Ganeshbansod]] ([[सदस्य चर्चा:Ganeshbansod|चर्चा]]) २२:२८, २५ फेब्रुवारी २०१७ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[सदस्य:Ganeshbansod|Ganeshbansod]] ([[सदस्य चर्चा:Ganeshbansod|चर्चा]]) २२:२८, २५ फेब्रुवारी २०१७ (IST)}}} == औषधी वनस्पती म्हणी == ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> औषधी वनस्पती म्हणी *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #...हरीतकी खाऊन जायफळाचा कैफ आणु नकोस #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[सदस्य:विलास जगताप|विलास जगताप]] ([[सदस्य चर्चा:विलास जगताप|चर्चा]]) ११:२३, ७ ऑगस्ट २०१७ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[सदस्य:विलास जगताप|विलास जगताप]] ([[सदस्य चर्चा:विलास जगताप|चर्चा]]) ११:२३, ७ ऑगस्ट २०१७ (IST)}}} B == राज्यशास्ञचा प्रकल्प == ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/106.210.182.94|106.210.182.94]] २०:५३, ७ सप्टेंबर २०१७ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/106.210.182.94|106.210.182.94]] २०:५३, ७ सप्टेंबर २०१७ (IST)}}} == शेतकरी समसत् == ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2405:204:94AE:BAA1:377C:AC3B:DA80:76DC|2405:204:94AE:BAA1:377C:AC3B:DA80:76DC]] १८:११, १६ नोव्हेंबर २०१७ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2405:204:94AE:BAA1:377C:AC3B:DA80:76DC|2405:204:94AE:BAA1:377C:AC3B:DA80:76DC]] १८:११, १६ नोव्हेंबर २०१७ (IST)}}} == प्रकल्प विषय एका आठवड्याच्या कालावधीतील बाजारात भाज्यांच्या बदलत्या किमतीची ग्राहकाची असणारी मागणी आकडेवारी गोळा करा = ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2405:204:9183:904:0:0:10E6:D8AC|2405:204:9183:904:0:0:10E6:D8AC]] १२:००, १ डिसेंबर २०१७ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2405:204:9183:904:0:0:10E6:D8AC|2405:204:9183:904:0:0:10E6:D8AC]] १२:००, १ डिसेंबर २०१७ (IST)}}} == जागतिक तापमानात वाढ == ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2405:204:92AB:1E3:0:0:1620:E8A5|2405:204:92AB:1E3:0:0:1620:E8A5]] १९:४१, ११ डिसेंबर २०१७ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2405:204:92AB:1E3:0:0:1620:E8A5|2405:204:92AB:1E3:0:0:1620:E8A5]] १९:४१, ११ डिसेंबर २०१७ (IST)}}} == जागतिकीकरण व आरोग्य == ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/106.210.201.173|106.210.201.173]] ०६:१९, १४ डिसेंबर २०१७ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/106.210.201.173|106.210.201.173]] ०६:१९, १४ डिसेंबर २०१७ (IST)}}} == थोर हुतात्मा == ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2405:204:9703:65DF:0:0:1C8F:40A5|2405:204:9703:65DF:0:0:1C8F:40A5]] २१:३७, ७ मार्च २०१८ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2405:204:9703:65DF:0:0:1C8F:40A5|2405:204:9703:65DF:0:0:1C8F:40A5]] २१:३७, ७ मार्च २०१८ (IST)}}} ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2405:204:9493:76F3:2B2B:8E0A:506A:5B86|2405:204:9493:76F3:2B2B:8E0A:506A:5B86]] २०:१८, २१ ऑगस्ट २०१९ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2405:204:9493:76F3:2B2B:8E0A:506A:5B86|2405:204:9493:76F3:2B2B:8E0A:506A:5B86]] २०:१८, २१ ऑगस्ट २०१९ (IST)}}} ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/106.210.170.238|106.210.170.238]] १७:२२, २३ ऑगस्ट २०१९ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/106.210.170.238|106.210.170.238]] १७:२२, २३ ऑगस्ट २०१९ (IST)}}} ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2405:204:902F:3A45:2DC9:B3BF:AFA8:C865|2405:204:902F:3A45:2DC9:B3BF:AFA8:C865]] ११:५७, २७ सप्टेंबर २०१९ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2405:204:902F:3A45:2DC9:B3BF:AFA8:C865|2405:204:902F:3A45:2DC9:B3BF:AFA8:C865]] ११:५७, २७ सप्टेंबर २०१९ (IST)}}} ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2409:4061:51C:4A7E:F2B1:F7C2:4E16:73A6|2409:4061:51C:4A7E:F2B1:F7C2:4E16:73A6]] ०६:४७, १६ नोव्हेंबर २०१९ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2409:4061:51C:4A7E:F2B1:F7C2:4E16:73A6|2409:4061:51C:4A7E:F2B1:F7C2:4E16:73A6]] ०६:४७, १६ नोव्हेंबर २०१९ (IST)}}} ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[सदस्य:नितीन घाडगे|नितीन घाडगे]] ([[सदस्य चर्चा:नितीन घाडगे|चर्चा]]) १५:१९, २१ नोव्हेंबर २०१९ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[सदस्य:नितीन घाडगे|नितीन घाडगे]] ([[सदस्य चर्चा:नितीन घाडगे|चर्चा]]) १५:१९, २१ नोव्हेंबर २०१९ (IST)}}} == पर्यावरण चळवळीचा इतिहास विषय राज्यशास्त्र == ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/106.77.35.76|106.77.35.76]] १९:५१, २६ नोव्हेंबर २०१९ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/106.77.35.76|106.77.35.76]] १९:५१, २६ नोव्हेंबर २०१९ (IST)}}} == Sakhar karakhanyachi mahiti == ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/106.210.140.233|106.210.140.233]] ०९:४९, १४ डिसेंबर २०१९ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/106.210.140.233|106.210.140.233]] ०९:४९, १४ डिसेंबर २०१९ (IST)}}} ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/49.35.57.45|49.35.57.45]] २०:००, २५ डिसेंबर २०१९ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/49.35.57.45|49.35.57.45]] २०:००, २५ डिसेंबर २०१९ (IST)}}} ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/223.178.150.166|223.178.150.166]] २२:३६, २६ एप्रिल २०२० (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/223.178.150.166|223.178.150.166]] २२:३६, २६ एप्रिल २०२० (IST)}}} ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #...बदलते शिक्षण #...गरीबी <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|अनंत घोलम }}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|अनंत घोलम }} ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[सदस्य:VinayakSMore|VinayakSMore]] ([[सदस्य चर्चा:VinayakSMore|चर्चा]]) १८:५१, २८ जून २०२० (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[सदस्य:VinayakSMore|VinayakSMore]] ([[सदस्य चर्चा:VinayakSMore|चर्चा]]) १८:५१, २८ जून २०२० (IST)}}} ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2401:4900:198D:9A2D:1:2:9ACE:84AE|2401:4900:198D:9A2D:1:2:9ACE:84AE]] १०:४४, २१ ऑक्टोबर २०२० (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2401:4900:198D:9A2D:1:2:9ACE:84AE|2401:4900:198D:9A2D:1:2:9ACE:84AE]] १०:४४, २१ ऑक्टोबर २०२० (IST)}}} == Jadhav pradip == ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2409:4042:2810:61EE:0:0:1E92:50AC|2409:4042:2810:61EE:0:0:1E92:50AC]] ०९:१८, १३ डिसेंबर २०२० (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2409:4042:2810:61EE:0:0:1E92:50AC|2409:4042:2810:61EE:0:0:1E92:50AC]] ०९:१८, १३ डिसेंबर २०२० (IST)}}} ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2401:4900:1B31:7BB1:56D7:A434:2426:82FA|2401:4900:1B31:7BB1:56D7:A434:2426:82FA]] २१:४२, २४ जानेवारी २०२२ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2401:4900:1B31:7BB1:56D7:A434:2426:82FA|2401:4900:1B31:7BB1:56D7:A434:2426:82FA]] २१:४२, २४ जानेवारी २०२२ (IST)}}} == Johance barg == ===मला खालील विषयावर माहिती/लेख हवा आहे=== <!--आपल्याला हवा असलेली माहिती किंवा लेख आधीच उपलब्ध आहे का शोधण्याकरिता या संपादन खिडकीच्या वर दिलेले सहाय्य अभ्यासा; इच्छित माहिती लेख मराठी विकिपीडियात सध्या उपलब्ध नाही असे वाटले तर येथे खाली नोंदवा--> *मला हवी असलेली माहिती/मला हवे असलेले नवे लेख : #... #... <!--खालील महिरपी कंसातील तंरंग चिन्हे(~~~~) वगळू नयेत त्या तरंगचिन्हाने आपोआप आपले सदस्य नाव उमटते आणि सहाय्य उपलब्ध करणे सोपे जाते. या खिडकीच्या खाली जतन करणे लिहिले आहे तेथे आवर्जून टिचकी मारून आपले हे लेखन येथे सेव्ह करावे. शंका मांडल्या बद्दल धन्यवाद --> :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2409:4042:D13:17C2:0:0:E7C8:600B|2409:4042:D13:17C2:0:0:E7C8:600B]] १७:१६, २० जुलै २०२२ (IST)}}} <!--तुमच्या विनंतीस इतर सदस्य येथे खाली प्रतिसाद देतील, हेपान खाली 'जतन करा' येथे टिचकी मारून सेव्ह करावयाचे विसरू नका.--> *वरील माहिती, लेख आधीच उपलब्ध असेल किंवा अशी माहिती इतरत्र कुठे ऊपलब्ध होईल याचे मार्गदर्शन येथे करावे : : :धन्यवाद! :माझे सदस्य नाव/टोपण नाव: :{{{1|[[विशेष:योगदान/2409:4042:D13:17C2:0:0:E7C8:600B|2409:4042:D13:17C2:0:0:E7C8:600B]] १७:१६, २० जुलै २०२२ (IST)}}} fmw1n2n4w8xq2yp11jprt6yackcyha9 1 70710 2138894 783414 2022-07-19T16:16:16Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[चर्चा:बाँबे मिलहँड्‌स असोसिएशन]] वरुन [[चर्चा:बॉम्बे मिल हँड्‌स असोसिएशन]] ला हलविला wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 74378 2138936 2138816 2022-07-19T17:07:59Z 2401:4900:1B18:72E2:0:0:1220:ED81 माहिती लिहिली. wikitext text/x-wiki {{विकिडेटा माहितीचौकट}} [[चित्र:Taxus wood.jpg|200px|thumb|right|झाडाचे एक [[खोड]]. यावर असलेल्या रिंगणांवरून झाडाचे वय काढणे शक्य असते.]] '''लाकूड''' हे सच्छिद्र आणि तंतुमय संरचनात्मक ऊतक आहे जे झाडे आणि इतर वृक्षाच्छादित वनस्पतींच्या देठ आणि मुळांमध्ये आढळते . ही एक सेंद्रिय सामग्री आहे - सेल्युलोज तंतूंचे  नैसर्गिक संमिश्र जे तणावात मजबूत असतात आणि लिग्निनच्या मॅट्रिक्समध्ये अंतर्भूत असतात जे कॉम्प्रेशनला प्रतिकार करतात. लाकडाची व्याख्या काहीवेळा झाडांच्या देठांमधील दुय्यम झायलेम म्हणून केली जाते,  किंवा झाडे किंवा झुडुपांच्या मुळांमध्ये समान प्रकारचे ऊतक समाविष्ट करण्यासाठी अधिक व्यापकपणे परिभाषित केले जाते. ^{[ ''उद्धरण आवश्यक'' ]}जिवंत झाडामध्ये ते सपोर्ट फंक्शन करते, ज्यामुळे वृक्षाच्छादित झाडे मोठी होऊ शकतात किंवा स्वतः उभी राहतात. ते पाने , इतर वाढणाऱ्या उती आणि मुळांमध्ये पाणी आणि पोषक द्रव्ये देखील पोहोचवते. लाकूड तुलनात्मक गुणधर्मांसह इतर वनस्पती सामग्रीचा आणि लाकूड, किंवा वुडचिप किंवा फायबरपासून तयार केलेल्या सामग्रीचा संदर्भ घेऊ शकते . {| class="wikitable" | |} {{विस्तार}} [[वर्ग:नैसर्गिक साधने]] [[वर्ग:लाकूड]] [[वर्ग:वनउपज]] agcafmrqsiwpa5sov5zfxbsk992ovvl 0 77974 2138981 2136440 2022-07-20T07:28:26Z Sandesh9822 66586 wikitext text/x-wiki '''श्रीलंकन ​​तमिळ''' हे दक्षिण आशियाई बेट राज्य श्रीलंकेचे मूळ तमिळ आहेत. आज, ते उत्तर प्रांतात बहुसंख्य आहेत, पूर्व प्रांतात लक्षणीय संख्येने राहतात आणि उर्वरित देशभरात अल्पसंख्याक आहेत. श्रीलंकेतील ७०% श्रीलंकन ​​तमिळ लोक उत्तर आणि पूर्व प्रांतात राहतात. आधुनिक श्रीलंकन ​​तमिळ लोक श्रीलंकेच्या उत्तरेकडील जाफना राज्य, पूर्वेकडील वन्निमाई सरदारांच्या रहिवाशांचे वंशज आहेत. मानववंशशास्त्रीय आणि पुरातत्वशास्त्रीय पुराव्यांनुसार, श्रीलंकेतील तमिळ लोकांचा श्रीलंकेत खूप मोठा इतिहास आहे आणि ते बेटावर किमान दुसऱ्या शतकाच्या आसपास राहतात. श्रीलंकेतील तमिळ बहुसंख्य हिंदू आहेत, त्यानंतर ख्रिश्चन आणि बौद्ध ते आहेत. जाफना राज्याच्या दरबारात मध्ययुगीन काळात धर्म आणि विज्ञान या विषयांवरील श्रीलंकन ​​तमिळ साहित्याची भरभराट झाली. 7og0kvbnqbvngltem0idqe0xzjeady5 2138982 2138981 2022-07-20T07:30:02Z Sandesh9822 66586 +[[वर्ग:श्रीलंकन व्यक्ती]]; +[[वर्ग:हिंदू व्यक्ती]]; +[[वर्ग:तमिळ व्यक्ती]] - [[WP:HC|हॉटकॅट]] वापरले wikitext text/x-wiki '''श्रीलंकन ​​तमिळ''' हे दक्षिण आशियाई बेट राज्य श्रीलंकेचे मूळ तमिळ आहेत. आज, ते उत्तर प्रांतात बहुसंख्य आहेत, पूर्व प्रांतात लक्षणीय संख्येने राहतात आणि उर्वरित देशभरात अल्पसंख्याक आहेत. श्रीलंकेतील ७०% श्रीलंकन ​​तमिळ लोक उत्तर आणि पूर्व प्रांतात राहतात. आधुनिक श्रीलंकन ​​तमिळ लोक श्रीलंकेच्या उत्तरेकडील जाफना राज्य, पूर्वेकडील वन्निमाई सरदारांच्या रहिवाशांचे वंशज आहेत. मानववंशशास्त्रीय आणि पुरातत्वशास्त्रीय पुराव्यांनुसार, श्रीलंकेतील तमिळ लोकांचा श्रीलंकेत खूप मोठा इतिहास आहे आणि ते बेटावर किमान दुसऱ्या शतकाच्या आसपास राहतात. श्रीलंकेतील तमिळ बहुसंख्य हिंदू आहेत, त्यानंतर ख्रिश्चन आणि बौद्ध ते आहेत. जाफना राज्याच्या दरबारात मध्ययुगीन काळात धर्म आणि विज्ञान या विषयांवरील श्रीलंकन ​​तमिळ साहित्याची भरभराट झाली. [[वर्ग:श्रीलंकन व्यक्ती]] [[वर्ग:हिंदू व्यक्ती]] [[वर्ग:तमिळ व्यक्ती]] ch5jyzucykkvwrz3ysu0g38v5dfaxz5 2138983 2138982 2022-07-20T07:31:02Z Sandesh9822 66586 Sandesh9822 ने लेख [[श्रीलंकन तमिळ माणसे]] वरुन [[श्रीलंकन तमिळ लोक]] ला हलविला: प्रचलित wikitext text/x-wiki '''श्रीलंकन ​​तमिळ''' हे दक्षिण आशियाई बेट राज्य श्रीलंकेचे मूळ तमिळ आहेत. आज, ते उत्तर प्रांतात बहुसंख्य आहेत, पूर्व प्रांतात लक्षणीय संख्येने राहतात आणि उर्वरित देशभरात अल्पसंख्याक आहेत. श्रीलंकेतील ७०% श्रीलंकन ​​तमिळ लोक उत्तर आणि पूर्व प्रांतात राहतात. आधुनिक श्रीलंकन ​​तमिळ लोक श्रीलंकेच्या उत्तरेकडील जाफना राज्य, पूर्वेकडील वन्निमाई सरदारांच्या रहिवाशांचे वंशज आहेत. मानववंशशास्त्रीय आणि पुरातत्वशास्त्रीय पुराव्यांनुसार, श्रीलंकेतील तमिळ लोकांचा श्रीलंकेत खूप मोठा इतिहास आहे आणि ते बेटावर किमान दुसऱ्या शतकाच्या आसपास राहतात. श्रीलंकेतील तमिळ बहुसंख्य हिंदू आहेत, त्यानंतर ख्रिश्चन आणि बौद्ध ते आहेत. जाफना राज्याच्या दरबारात मध्ययुगीन काळात धर्म आणि विज्ञान या विषयांवरील श्रीलंकन ​​तमिळ साहित्याची भरभराट झाली. [[वर्ग:श्रीलंकन व्यक्ती]] [[वर्ग:हिंदू व्यक्ती]] [[वर्ग:तमिळ व्यक्ती]] ch5jyzucykkvwrz3ysu0g38v5dfaxz5 2138985 2138983 2022-07-20T07:33:06Z Sandesh9822 66586 दुवे जोडले wikitext text/x-wiki '''श्रीलंकन ​​तमिळ''' हे दक्षिण आशियाई बेट राज्य [[श्रीलंका|श्रीलंकेचे]] मूळ [[तमिळ लोक|तमिळ]] आहेत. आज, ते उत्तर प्रांतात बहुसंख्य आहेत, पूर्व प्रांतात लक्षणीय संख्येने राहतात आणि उर्वरित देशभरात अल्पसंख्याक आहेत. श्रीलंकेतील ७०% श्रीलंकन ​​तमिळ लोक उत्तर आणि पूर्व प्रांतात राहतात. आधुनिक श्रीलंकन ​​तमिळ लोक श्रीलंकेच्या उत्तरेकडील [[जाफना]] राज्य, पूर्वेकडील वन्निमाई सरदारांच्या रहिवाशांचे वंशज आहेत. मानववंशशास्त्रीय आणि पुरातत्वशास्त्रीय पुराव्यांनुसार, श्रीलंकेतील तमिळ लोकांचा श्रीलंकेत खूप मोठा इतिहास आहे आणि ते बेटावर किमान दुसऱ्या शतकाच्या आसपास राहतात. श्रीलंकेतील तमिळ बहुसंख्य [[हिंदू]] आहेत, त्यानंतर [[ख्रिश्चन]] आणि [[बौद्ध]] ते आहेत. जाफना राज्याच्या दरबारात मध्ययुगीन काळात [[धर्म]] आणि [[विज्ञान]] या विषयांवरील श्रीलंकन ​​तमिळ साहित्याची भरभराट झाली. [[वर्ग:श्रीलंकन व्यक्ती]] [[वर्ग:हिंदू व्यक्ती]] [[वर्ग:तमिळ व्यक्ती]] m0su4zfym9ytmr2j9sk42jqgrlfaa34 2138986 2138985 2022-07-20T07:34:45Z Sandesh9822 66586 wikitext text/x-wiki [[File:Ceylon Tamil girl 1910.jpeg|thumb|श्रीलंकन ​​तमिळ मुलगी - १९१०]] '''श्रीलंकन ​​तमिळ''' हे दक्षिण आशियाई बेट राज्य [[श्रीलंका|श्रीलंकेचे]] मूळ [[तमिळ लोक|तमिळ]] आहेत. आज, ते उत्तर प्रांतात बहुसंख्य आहेत, पूर्व प्रांतात लक्षणीय संख्येने राहतात आणि उर्वरित देशभरात अल्पसंख्याक आहेत. श्रीलंकेतील ७०% श्रीलंकन ​​तमिळ लोक उत्तर आणि पूर्व प्रांतात राहतात. आधुनिक श्रीलंकन ​​तमिळ लोक श्रीलंकेच्या उत्तरेकडील [[जाफना]] राज्य, पूर्वेकडील वन्निमाई सरदारांच्या रहिवाशांचे वंशज आहेत. मानववंशशास्त्रीय आणि पुरातत्वशास्त्रीय पुराव्यांनुसार, श्रीलंकेतील तमिळ लोकांचा श्रीलंकेत खूप मोठा इतिहास आहे आणि ते बेटावर किमान दुसऱ्या शतकाच्या आसपास राहतात. श्रीलंकेतील तमिळ बहुसंख्य [[हिंदू]] आहेत, त्यानंतर [[ख्रिश्चन]] आणि [[बौद्ध]] ते आहेत. जाफना राज्याच्या दरबारात मध्ययुगीन काळात [[धर्म]] आणि [[विज्ञान]] या विषयांवरील श्रीलंकन ​​तमिळ साहित्याची भरभराट झाली. [[वर्ग:श्रीलंकन व्यक्ती]] [[वर्ग:हिंदू व्यक्ती]] [[वर्ग:तमिळ व्यक्ती]] rx0kogrogp9ks16bibajty3o9gohiwh 0 78779 2138868 1669554 2022-07-19T15:54:40Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki [[चित्र:Bhagavad Gita As It Is Marathi.jpg|इवलेसे|उजवे|200px|'भगवद् गीता जशी आहे तशी' पुस्तकाचे मुखपृष्ठ]] '''[[भगवद्गीता]] जशी आहे तशी''' हे मूळ इंग्लिश पुस्तक ''भगवत गीता ॲज इट इज'' याचे [[मराठी भाषा|मराठी भाषेतील]] अनुवादित पुस्तक आहे. [[गीता|गीतेवरील]] ही मूळ टीका [[इस्कॉन]]चे संस्थापक श्री [[प्रभुपाद]]स्वामींनी लिहिली आहे. [[इस्कॉन]]संस्थेने या गीतेचे प्रकाशन केले आहे. या पुस्तकामध्ये, गीतेतील प्रत्येक श्लोक, श्लोकातील शब्दांचे अर्थ, अन्वय, श्लोकाचा अनुवाद व त्या श्लोकाचा सारांश इत्यादी माहिती दिली आहे. त्यानंतर लेखकाचा परिचय दिला आहे. नंतर ग्रंथसूची दिलेली आहे, त्यात ’[[भगवद्‌गीता]] जशी आहे तशी’तील सर्व तात्पर्यांसाठी प्रमाणभूत वैदिक ग्रंथांचे नाव दिले आहे. त्या नंतर विशेष शब्दांचे अर्थ सांगणारी शब्दावली दिली आहे. शेवटी एकूण ७०० श्लोकांपैकी, प्रत्येक श्लोकाच्या पहिल्या शब्दाची अकारविल्हे सूची दिली आहे. [[वर्ग:मराठी साहित्य नामसूची]] etwefe5m8p0ao1p8uqw4rqumbjcyc10 0 79866 2139025 1931710 2022-07-20T11:22:16Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[पिएर मेंडेस-फ्रांस]] वरुन [[पिएर मेंडेस फ्रान्स]] ला हलविला wikitext text/x-wiki [[चित्र:Pierre Mendès France 1968.jpg|इवलेसे]] '''पिएर आयझॅक इसिदोर मेंडेस-फ्रांस''' ([[जानेवारी ११]], [[इ.स. १९०७]]:[[पॅरिस]] - [[ऑक्टोबर १८]], [[इ.स. १९८२]]) हा [[फ्रान्स|फ्रांस]]चा पंतप्रधान होता. {{विस्तार}} {{DEFAULTSORT:मेंडेस-फ्रांस, पिएर}} [[वर्ग:फ्रांसचे पंतप्रधान]] [[वर्ग:इ.स. १९०७ मधील जन्म]] [[वर्ग:इ.स. १९८२ मधील मृत्यू]] [[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]] 48w1q1wjvw1g32b4fq6od0dcq1hqbmu 0 85541 2138992 2123372 2022-07-20T08:45:00Z अमर राऊत 140696 Created by translating the opening section from the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1095797196|Cleopatra]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name={{लेखनाव}}|image=Kleopatra-VII.-Altes-Museum-Berlin1.jpg|alt=Photograph of an ancient Roman marble sculpture of Cleopatra VII's head as displayed at the Altes Museum in Berlin|caption=The [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], a [[Roman sculpture]] of Cleopatra wearing a royal [[diadem]], mid-1st century BC (around the time of her visits to Rome in 46–44 BC), discovered in an Italian villa along the [[Via Appia]] and now located in the [[Altes Museum]] in Germany.{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}}{{sfnp|Grout|2017b|}}<ref group="note">For further validation about the [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], see {{harvtxt|Pina Polo|2013|pp=184–186}}, {{harvtxt|Roller|2010|pp=54, 174–175}}, {{harvtxt|Jones|2006|p=33}}, and {{harvtxt|Hölbl|2001|p=234}}.</ref>|succession=[[Ptolemaic Kingdom|Queen of the Ptolemaic Kingdom]]|reign=इसपू ५१–३० BC (21&nbsp;years){{sfnp|Burstein|2004|pp=xx–xxiii, 155}}|reign-type=[[Reign of Cleopatra|Reign]]|predecessor=[[टोलेमी XII Auletes]]|regent={{unbulleted list|Ptolemy XII Auletes|[[Ptolemy XIII Theos Philopator]]|[[Ptolemy XIV Philopator]]|Ptolemy XV Caesarion}}|reg-type=Co-rulers|successor=[[टोलेमी XV सिझेरियन]]<ref group="note" name="Reign of Caesarion"/>|full name=क्लिओपात्रा VII थिआ फिलोपेटर|spouse={{unbulleted list|[[ टोलेमीXIII थिओस फिलोपेटर]]|[[टोलेमी XIV]]|[[मार्क अँटनी]]}}|issue={{unbulleted list|[[सिझेरियन]]|[[ अलेक्झांडर हेलिओस]]|[[ क्लिओपात्रा सेलेन II]]|[[टोलेमी फिलाडेल्फस (क्लिओपात्राचा मुलगा)| Ptolemy Philadelphus]]}}|dynasty=टोलेम|father=[[टोलेमी XII Auletes]]|mother=Presumably [[Cleopatra VI Tryphaena]] (also known as [[Cleopatra V Tryphaena]])<ref group="note" name="cleopatra v or vi" />|birth_date=[[Early life of Cleopatra|Early 69 BC]]|birth_place=अलेक्झांडरिया, टोलेमिक राज्य|death_date=[[Death of Cleopatra|10 August 30&nbsp;BC]] (aged&nbsp;39)<ref group="note" name="date of Cleopatra's death">12 August 30 BC in the later Julian calendar. {{harvtxt|Skeat|1953|pp=98–100}}.</ref>|death_place=अलेक्झांडरिया, रोमकालीन इजिप्त|place of burial=Tomb of Antony and Cleopatra{{!}}Unlocated tomb<br />(कदाचित इजिप्त)}} <references group="note" /> '''क्लियोपात्रा VII फिलोपेटर''' ( ६९ इ.स.पू 10 ऑगस्ट 30&nbsp;BC{{Sfnp|Hölbl|2001|p=231}}) 51 ते 30 BC पर्यंत [[प्राचीन इजिप्त संस्कृती|इजिप्तच्या]] [[टॉलेमिक साम्राज्य|टॉलेमिक राज्याची]] राणी होती आणि या राज्याची शेवटची सक्रिय शासक होती. ती टॉलेमिक राजवंशाच्या संस्थापक तसेच ग्रीक सेनापती असलेला टॉलेमी I सॉटर आणि [[अलेक्झांडर द ग्रेट|अलेक्झांडर द ग्रेटची]] साथीदार यांची वंशज होती. <ref group="note">{{Harvard citation text|Southern|2009|p=43}} writes about [[टोलेमी|Ptolemy I Soter]]: "The Ptolemaic dynasty, of which Cleopatra was the last representative, was founded at the end of the fourth century BC. </ref> क्लियोपेट्राच्या मृत्यूनंतर, इजिप्त हा [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्याचा]] [[इजिप्त (रोमन प्रांत)|एक प्रांत]] बनला, जो दुसऱ्या ते शेवटच्या हेलेनिस्टिक राज्याचा शेवट आणि अलेक्झांडरच्या कारकिर्दीपासून (336-323 ईसापूर्व) [[हेलेनिस्टिक कालखंड|काळ]] टिकला होता. <ref group="note" name="Grant Hellenistic period explanation">{{Harvard citation text|Grant|1972|pp=5–6}} notes that the Hellenistic period, beginning with the reign of Alexander the Great, came to an end with the death of Cleopatra in 30 BC. </ref> तिची मूळ भाषा कोइन ग्रीक होती आणि इजिप्शियन भाषा शिकणारी ती एकमेव टॉलेमिक शासक होती. <ref group="note" name="languages">The refusal of [[Ptolemaic rulers]] to speak the native language, [[Late Egyptian]], is why [[Ancient Greek]] (i.e. </ref> इसपू ५८ मध्ये, क्लियोपात्रा कदाचित तिचे वडील टॉलेमी XII ऑलेट्स यांच्यासोबत रोमला निर्वासित असताना इजिप्तमधील बंडानंतर (एक रोमन ग्राहक राज्य ) त्याची प्रतिस्पर्धी मुलगी बेरेनिस IV हिला त्याच्या सिंहासनावर दावा करण्यास परवानगी दिली. इ.स.पू. ५५ मध्ये टॉलेमी रोमन लष्करी सहाय्याने इजिप्तला परतला तेव्हा बेरेनिस मारला गेला. इ.स.पू. 51 मध्ये त्याचा मृत्यू झाला तेव्हा क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी तेरावा यांच्या संयुक्त राजवटीला सुरुवात झाली, परंतु त्यांच्यातील मतभेदामुळे खुले गृहयुद्ध झाले . सीझरच्या गृहयुद्धात त्याचा प्रतिस्पर्धी [[ज्युलियस सीझर]] (एक रोमन हुकूमशहा आणि सल्लागार ) विरुद्ध ग्रीसमध्ये 48 ईसापूर्व फार्सलसची लढाई हरल्यानंतर, [[प्राचीन रोम|रोमन]] राजकारणी पोम्पी इजिप्तला पळून गेला. पॉम्पी हा टॉलेमी XII चा राजकीय सहयोगी होता, परंतु टॉलेमी XIII ने, त्याच्या दरबारी नपुंसकांच्या आग्रहास्तव, सीझर येण्यापूर्वी आणि [[अलेक्झांड्रिया|अलेक्झांड्रियावर]] ताबा मिळवण्यापूर्वी पॉम्पीने हल्ला करून मारला होता. सीझरने नंतर प्रतिस्पर्धी टॉलेमिक भावंडांशी समेट करण्याचा प्रयत्न केला, परंतु टॉलेमीचे मुख्य सल्लागार, पोथिनोस यांनी सीझरच्या अटी क्लियोपात्राच्या बाजूने पाहिल्या, म्हणून त्याच्या सैन्याने तिला आणि सीझरला राजवाड्यात वेढा घातला . मजबुतीकरणाद्वारे वेढा उठवल्यानंतर लवकरच, टॉलेमी तेरावा नाईलच्या 47 बीसी लढाईत मरण पावला; क्लियोपात्राची सावत्र बहीण आर्सिनो IV हिला अखेरीस वेढा घालण्यात तिच्या भूमिकेसाठी [[इफेसूस|इफिससला]] हद्दपार करण्यात आले. सीझरने क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी चौदावा संयुक्त राज्यकर्ते घोषित केले परंतु क्लियोपेट्राशी खाजगी संबंध ठेवला ज्यामुळे एक मुलगा, सीझरियन जन्माला आला. 46 आणि 44 बीसी मध्ये क्लियोपेट्रा क्लायंट क्वीन म्हणून रोमला गेली, जिथे ती सीझरच्या व्हिलामध्ये राहिली. इ.स.पूर्व ४४ मध्ये सीझर आणि (तिच्या आदेशानुसार) टॉलेमी चौदाव्याच्या हत्येनंतर, तिने सीझेरियन सह-शासक टॉलेमी XV असे नाव दिले. 43-42 BC च्या लिबरेटर्सच्या गृहयुद्धात, क्लियोपेट्राने सीझरचा नातू आणि वारस [[ऑगस्टस|ऑक्टाव्हियन]], मार्क अँटोनी आणि मार्कस एमिलियस लेपिडस यांनी स्थापन केलेल्या रोमन द्वितीय ट्रायमविरेटची बाजू घेतली. 41 ईसापूर्व तारसोस येथे त्यांच्या भेटीनंतर, राणीचे अँटनीशी प्रेमसंबंध होते. त्याने आर्सिनोला तिच्या विनंतीनुसार फाशी दिली आणि [[पार्थियन साम्राज्य]] आणि आर्मेनियाच्या राज्यावर केलेल्या आक्रमणांदरम्यान निधी आणि लष्करी मदत या दोन्हीसाठी क्लियोपेट्रावर अधिकाधिक अवलंबून राहिली. अलेक्झांड्रियाच्या देणग्यांनी त्यांची मुले अलेक्झांडर हेलिओस, क्लियोपात्रा सेलेन II आणि टॉलेमी फिलाडेल्फस यांना अँटोनीच्या ट्रिमव्हायरल अधिकाराखाली विविध पूर्वीच्या प्रदेशांवर राज्यकर्ते घोषित केले. ही घटना, त्यांचे लग्न आणि ऑक्टाव्हियनची बहीण ऑक्टाव्हिया मायनर हिच्याशी अँटोनीचा घटस्फोट यामुळे [[रोमन प्रजासत्ताक|रोमन प्रजासत्ताकाचे]] अंतिम युद्ध झाले. ऑक्टाव्हियन प्रचाराच्या युद्धात गुंतले, रोमन सिनेटमधील अँटोनीच्या सहयोगींना 32 ईसापूर्व रोममधून पळून जाण्यास भाग पाडले आणि क्लियोपेट्रावर युद्ध घोषित केले. 31 बीसी ऍक्टियमच्या लढाईत अँटनी आणि क्लियोपात्रा यांच्या नौदल ताफ्याचा पराभव केल्यानंतर, ऑक्टाव्हियनच्या सैन्याने 30 बीसी मध्ये इजिप्तवर आक्रमण केले आणि अँटोनीचा पराभव केला, ज्यामुळे अँटनीची आत्महत्या झाली. जेव्हा क्लियोपेट्राला कळले की ऑक्टाव्हियनने तिला त्याच्या रोमन विजयी मिरवणुकीत आणण्याची योजना आखली आहे, तेव्हा तिने विष प्राशन करून आत्महत्या केली, तिला एएसपीने चावा घेतला होता या लोकप्रिय समजाच्या विरुद्ध. क्लियोपेट्राचा वारसा प्राचीन आणि आधुनिक कलाकृतींमध्ये टिकून आहे. रोमन इतिहासलेखन आणि लॅटिन कवितेने राणीबद्दल सामान्यतः टीकात्मक दृष्टिकोन निर्माण केला जो नंतरच्या मध्ययुगीन आणि पुनर्जागरण साहित्यात पसरला. व्हिज्युअल आर्ट्समध्ये, तिच्या प्राचीन चित्रणांमध्ये रोमन प्रतिमा, चित्रे आणि शिल्पे, कॅमिओ कोरीव काम आणि काच, टॉलेमिक आणि रोमन नाणे आणि आराम यांचा समावेश आहे. पुनर्जागरण आणि बारोक कला मध्ये, ती [[ऑपेरा]], चित्रे, कविता, शिल्पकला आणि नाट्य नाटकांसह अनेक कामांचा विषय होती. व्हिक्टोरियन काळापासून ती इजिप्‍टोमॅनियाची पॉप कल्चर आयकॉन बनली आहे आणि आधुनिक काळात, क्लियोपात्रा लागू आणि ललित कला, बर्लेस्क व्यंगचित्र, हॉलीवूड चित्रपट आणि व्यावसायिक उत्पादनांसाठी ब्रँड प्रतिमांमध्ये दिसली आहे. == इतिहास == [[इ.स.पू. ६९]] मध्ये जन्मलेली क्लिओपात्रा [[बारावा टॉलेमी|बाराव्या टॉलेमीची]] कन्या होती. या टॉलेमीचा पूर्वज [[पहिला टॉलेमी]] हा [[अलेक्झांडर द ग्रेट]] याच्या सैन्यात सेनानी होता. हा मॅसोडेनियन सेनानी अलेक्झांडरच्या मृत्यूनंतर [[इजिप्त]]चा पहिला टॉलेमी राजा झाला. या राजघराण्याने भाऊ-बहिणींमधील लग्नाची पद्धत वंशशुद्धीच्या कल्पनेने उचलली होती. क्लिओपात्राच्या जन्माच्या वेळी इजिप्त हे अतिशय श्रीमंत राज्य होते. परंतु हे राज्य राजकीयदृष्ट्या अस्थिर असल्यामुळे व शेजारच्या [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्यापुढे]] आपला टिकाव लागणार नाही म्हणून क्लिओपात्राच्या बापाने करार करून [[जुलियस सीझर|सीझर]] आणि पॉंपेईकडून आपला इजिप्तवर राजा म्हणून असलेला अधिकार मान्य करून घेतला होता. याबदल्यात रोमनांनी टॉलेमीकडून प्रचंड रक्कम घेतली. ही रक्कम टॉलेमीने रोमन धनकोंकडून कर्जाऊ घेऊन दिली. या प्रचंड रकमेची परतफेड करणे अवघड होते त्यामुळे त्याच्या राज्यातील नागरिकांना त्याचे हे कृत्य पसंत नसल्याने राज्यात अंतर्गत बंडाळी माजली. या परिस्थितीतच [[इ.स.पू. ५१]] मध्ये टॉलेमीचा मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यूनंतर त्याची १८ वर्षीय कन्या क्लिओपात्रा आणि तिचा धाकटा १० वर्षाचा भाऊ [[तेरावा टॉलेमी]] संयुक्तपणे राज्यावर आले. या राजघराण्यातील परंपरेनुसार हा तिचा धाकटा भाऊ तेरावा टॉलेमी क्लिओपात्राचा नवरा होता. तो आपल्याच हाताखालील एका सेवकाच्या आहारी जाऊन त्याच्या हातातील बाहुले बनला होता. क्लिओपात्राला दूर करून राज्य हातात घेण्याच्या त्यांच्या योजना चालू होत्या. [[रोम]]मध्येही त्याचवेळी सीझर सत्तेवर आला होता. रोमची तिजोरी रिकामी होती त्यासाठी सीझरला इजिप्तकडून वसूली करणे गरजेचे होते म्हणून सीझर [[अलेक्झांड्रिया, इजिप्त|अलेक्झांड्रिया]]ला आला. राज्यातील अंतर्गत बंडाळी आणि भावाची/नवऱ्याची कारस्थाने यातून मार्ग काढण्यासाठी क्लिओपात्राने सीझरची मदत घेतली. यानंतर क्लिओपात्राचे सीझरशी अत्यंत सलोख्याचे संबंध असले तरी रोमविषयी तिच्या मनात भीती होतीच. सीझरच्या खुनाच्या वेळी क्लिओपात्रा रोममध्येच होती. सीझरचे खूनी आणि त्याचे मित्रही या खुनासाठी क्लिओपात्राची मदत मागत होते. तिची सत्ता आणि राज्याचे स्वतंत्र असणे याचा विचार करून तिने त्यावेळी ॲंटोनीला मदत केली. नौका पुरविल्या. पैसा दिला. त्यामुळे साहजिकच क्लिओपात्रा आणि ॲंटोनी यांच्यातही सलोख्याचे संबंध निर्माण झाले. == मृत्यू == क्लिओपात्राचा मृत्यू कशामुळे झाला याचे गूढ अजूनही कायम आहे. मात्र तिने स्वतःच सर्पदंश करून घेऊन आत्महत्या केली असे मानले जाते. क्लिओपात्राचा समकालीन ग्रीक इतिहासकार स्ट्राबो याने आपल्या जिओग्राफीका या पुस्तकातही असाच उल्लेख केलेला आहे. यात तो म्हणतो एक तर क्लिओपात्राने विषारी द्रव्य सेवन केल्याने तिचा मृत्य झाला अथवा तिने स्वतःच्या [[वक्ष|वक्षावर]] सर्पदंश करवून घेतला. हा उपलब्ध स्रोत सर्वात जुना असून व क्लिओपात्राच्या मृत्यूसमयी स्ट्राबो अलेक्झांड्रिीयातच असल्याने हा स्रोत ग्राह्य मानला जातो. या घटनेनंतर साठ वर्षांनी मार्क्स व्हेलिअस पॅटरक्यूलस या [[:वर्ग:रोमन इतिहासकार|रोमन इतिहासकाराने]] कॉम्पेटीशन ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथात व या घटनेच्या १५० वर्षानंतर फ्लोरस या रोमन इतिहासकारानेच लिहिलेल्या एपिटोम ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथातही क्लिओपात्राने सर्पदंश करवून घेऊन [[आत्महत्या]] केल्याचे उल्लेख आहेत. क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर १३० वर्षांनी [[:वर्ग:ग्रीक इतिहासकार|ग्रीक इतिहासकार]] [[प्लुटार्क]] आपल्या लाईफ ऑफ ॲंटोनी मध्ये म्हणतो की, ऑक्टोव्हिअन क्लिओपात्राला शोधण्यात यशस्वी झाला होता आणि त्याने आपल्या सैनिकांना क्लिओपात्राला आत्महत्या करण्यापासून बाजूला करण्याचे आदेशही दिले होते कारण [[रोम]]ला परत गेल्यावर होणाऱ्या विजयी मिरवणूकीत नेऊन त्याला क्लिओपात्राला अपमानित करायचे होते. पण ज्यावेळेस सैनिक तिच्यापर्यंत गेले त्यावेळी क्लिओपात्रा मरून पडली होती व तिच्याजवळ तिच्या दोन दासी आणि अंजीराच्या टोपलीत एक सर्प होता. [[शेक्सपिअर]]नेही आपल्या ॲंटोनी ॲन्ड किलओपात्रा या नाटकात क्लिओपात्राच्या मृत्यूची हीच प्रतिमा कायम ठेवली आहे. अलीकडच्या काळात [[इ.स. २०१०]] मध्ये [[जर्मन]] इतिहासकार ख्रिस्तोफर शाफर याने म्हटले आहे की, क्लिओपात्राचा मृत्यू सर्पदंशाने न होता तो विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झालेला आहे. यासाठी त्याने अनेक ऐतिहासिक पुराव्यांची व विषतज्‍ज्ञांची मदत घेतली. तो म्हणतो ज्या सर्पाच्या दंशाने क्लिओपात्राचा मृत्यू झाला असे म्हटले जाते त्या सर्पाच्या (इजिप्शिअन कोब्रा) दंशाने झटपट आणि विनावेदना मृत्यू येऊ शकत नाही. या सर्पाच्या दंशाने मृ्त्यू येण्यापूर्वी हळूहळू शरीराचे एकक अवयव सुरुवातीला डोळ्यापासून निकामी होऊ लागतात. शाफर आणि विषतज्‍ज्ञ डायट्रीच मेब्स यांनी क्लिओपात्राचा मृत्यू हेमलॉक, वोल्फ्सबेन आणि ओपिअम या विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झाल्याचे म्हटले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://articles.cnn.com/2010-06-30/world/cleopatra.suicide_1_cleopatra-snake-cobra?_s=PM:WORLD | title = पॉइझन, नॉट स्नेक किल्ड क्लिओपात्रा | भाषा = इंग्रजी }}</ref> == चिरस्थान == क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर तिने घेतलेल्या चिरविश्रांतीचे ठिकाण शोधण्याचे आत्तापर्यंत अनेकांनी प्रयत्‍न केले आहेत. प्रसिद्ध इजिप्शियन पुरातत्त्वज्ञ डॉ. झही हवास आणि [[डॉमिनिकन प्रजासत्ताक|डॉमिनीकन रिपब्लिक]]ची पुरातत्त्वज्ञ डॉ. कॅथलिन मार्टीनेझ यांनी अलिक्झांड्रियाच्या पश्चिमेला ५० किलोमीटर अंतरावर असणाऱ्या तापोसिरीस मॅग्ना या मंदिरातच ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची चिरविश्रांतीस्थाने आहेत असा दावा केला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.nationalgeographic.com/news/2009/04/photogalleries/cleopatra-tomb-pictures/ | title = क्लिओपात्राज टॉम्ब साईट डिस्कव्हर्ड | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =२० एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =नॅशनल जिओग्राफिक | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> प्लुटार्कने उल्लेख केल्याप्रमाणे ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची दफने जवळजवळच आहेत या मतांचा त्यांनी आधार घेतला. हे तापोसिरीस मॅग्ना मंदिर ओरीसिस या देवतेचे असून तिला राक्षसाने मारून तिचे चौदा तुकडे इजिप्तच्या भूमीत फेकून दिले होते. हे ओरीसिसचे चौदा तुकडे जिथे जिथे पडले त्या त्या ठिकाणी इजिप्तमध्ये ही ओरीसिसची मंदिरे आहेत. त्यापैकीच तापोसिरीस मॅग्ना हे एक आहे. या मंदिराचे उत्खनन करतेवेळी डॉ. झही आणि मार्टिनेझ यांना त्या ठिकाणी अलेक्झांडर द ग्रेट याचे एक नाणे आणि क्लिओपात्राच्या चेहऱ्याचा मुखवटा सापडला आणि त्यावरून हे मंदिर चौथ्या टॉलेमीच्या काळात २००० वर्षांपूर्वी बांधले गेले असल्याचे त्यांनी सिद्ध केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.bbc.co.uk/2/hi/8000978.stm | title = डिग मे रिव्हील क्लिओपात्राज टॉम्ब | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =१५ एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =[[बी.बी.सी.|बीबीसी न्यूज]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> या पुरातत्त्ववेत्त्यांनी रडारचा वापर करून या मंदिरात खाली २५ ते ३० मीटर खोलीवर तीन ठिकाणे शोधली. त्यांपैकी एका ठिकाणी क्लिओपात्राचे दफन झालेले असू शकते अशी शक्यता वर्तवली आहे. == इतर == * क्लिओपात्रा आपल्या सौंदर्य रक्षणासाठी गाढवीच्या दुधाने आंघोळ करीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://tarunbharat.net/ftp/e-paper/2011-10-04/mpage3_20111004.htm | title = रूपवतींच्या सौंदर्याचे हे आहे रहस्य | भाषा = मराठी | दिनांक =४ ऑक्टोबर, २०११ | प्रकाशक =[[तरूण भारत]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * क्लिओपात्रा कारमाइन बीटल्सपासून बनवलेला लाल रंग ओठांचे सौंदर्य खुलविण्यासाठी वापरीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=173909:2011-08-01-16-02-18&catid=61:2009-07-20-04-02-48&Itemid=74 | title = अर्थवेध:लिपस्टिक | भाषा = मराठी | दिनांक =२ ऑगस्ट, २०११ | प्रकाशक =[[लोकसत्ता]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * आस्प जातीच्या सर्पाच्या दंशाने चटकन मृत्यू येतो याची खात्री करून घेण्यासाठी क्लिओपात्रा राणीने प्रथम तिच्या गुलामांवर प्रयोग केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://www.marathivishwakosh.in/index.php?option=com_content&view=article&id=4539%3A2010-11-15-06-28-12&catid=2&Itemid=3 | title = आमापन, जैव (मराठी विश्वकोश, खंड २) | भाषा = मराठी | दिनांक = | प्रकाशक =[[महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> == वंशावळ == {{वंशावली/प्रारंभ}} {{वंशावली | |PTOLEMY5|~|y|~|CLEO1|PTOLEMY5=पाचवा टॉलेमी, एपिफेन्स|CLEO1=इजिप्तची पहिली क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |,|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|.}} {{वंशावली | | |PTOLEMY8|7| |PTOLEMY6|~|y|~|CLEO2|PTOLEMY8=आठवा टॉलेमी, फिस्कॉन|PTOLEMY6=सहावा टॉलेमी फिलोपेटर|CLEO2=इजिप्तची दुसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | |:| | | | | |!}} {{वंशावली | | | | | |L|~|~|y|~|CLEO3|CLEO3=इजिप्तची तिसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | |,|-|-|-|v|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|-|.| }} {{वंशावली |PTOLEMY10|7| |CLEOSELENE|~|y|~|PTOLEMY9|~|y|~|CLEO4|PTOLEMY10=दहावा टॉलेमी|CLEOSELENE=पहिली क्लिओपात्रा सेलेनी|PTOLEMY9=दहावा टॉलेमी, लाथायरॉस|CLEO4=इजिप्तची चौथी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |:| | | | | |!| | | | | |!}} {{वंशावली | | | |L|~|~|y|~|BERENICE3| | |F|PTOLEMY12|BERENICE3=इजिप्तची तिसरी बेरेनाईस|PTOLEMY12=बारावा टॉलेमी, आउलेट्स}} {{वंशावली | | | | | | |!| | | | | | |:}} {{वंशावली | | | | | |CLEO5|~|~|y|~|~|J|CLEO5=इजिप्तची पाचवी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | | | | | |CLEO7|CLEO7='''क्लिओपात्रा'''}} {{वंशावली/अंत}} ==क्लिओपात्रावरील पुस्तके== * क्लिओपात्रा (कादंवरी, सन २०२०पर्यंत ७ आवृत्त्या, लेखक [[संजय सोनवणी]]) * क्लिओपात्रा (व्यक्तिचित्रण, लेखिका - अलका रोडे) == क्लियोपेट्रावर आधारित चित्रपट आणि टीव्ही मालिकांची यादी == * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९०८ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९१३ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९५९ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९७२ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (1974 टीव्ही नाटक) * अँटनी आणि क्लियोपात्रा (२०१५ चित्रपट) * बीबीसी टेलिव्हिजन शेक्सपियर * क्लियोपेट्रा (१९१७ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1934 चित्रपट) * क्लियोपात्रा (१९६३ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1970 चित्रपट) * क्लियोपेट्राचा दुसरा पती * कन्नकी (चित्रपट) * रेड नोटीस * झुल्फिकार (चित्रपट) == संदर्भ आणि नोंदी == {{संदर्भयादी}} == बाह्यदुवे == * {{इन आउर टाईम|क्लिओपात्रा|b00w7clj|Cleopatra}} [[वर्ग:इजिप्तचा इतिहास]] h9y3j04i1n2xx0hvbbk2sbg9jueopd6 2138993 2138992 2022-07-20T08:48:09Z अमर राऊत 140696 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name={{लेखनाव}}|image=Kleopatra-VII.-Altes-Museum-Berlin1.jpg|alt=Photograph of an ancient Roman marble sculpture of Cleopatra VII's head as displayed at the Altes Museum in Berlin|caption=The [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], a [[Roman sculpture]] of Cleopatra wearing a royal [[diadem]], mid-1st century BC (around the time of her visits to Rome in 46–44 BC), discovered in an Italian villa along the [[Via Appia]] and now located in the [[Altes Museum]] in Germany.{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}}{{sfnp|Grout|2017b|}}<ref group="note">For further validation about the [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], see {{harvtxt|Pina Polo|2013|pp=184–186}}, {{harvtxt|Roller|2010|pp=54, 174–175}}, {{harvtxt|Jones|2006|p=33}}, and {{harvtxt|Hölbl|2001|p=234}}.</ref>|succession=[[Ptolemaic Kingdom|Queen of the Ptolemaic Kingdom]]|reign=इसपू ५१–३० BC (21&nbsp;years){{sfnp|Burstein|2004|pp=xx–xxiii, 155}}|reign-type=[[Reign of Cleopatra|Reign]]|predecessor=[[टोलेमी XII Auletes]]|regent={{unbulleted list|Ptolemy XII Auletes|[[Ptolemy XIII Theos Philopator]]|[[Ptolemy XIV Philopator]]|Ptolemy XV Caesarion}}|reg-type=Co-rulers|successor=[[टोलेमी XV सिझेरियन]]<ref group="note" name="Reign of Caesarion"/>|full name=क्लिओपात्रा VII थिआ फिलोपेटर|spouse={{unbulleted list|[[ टोलेमीXIII थिओस फिलोपेटर]]|[[टोलेमी XIV]]|[[मार्क अँटनी]]}}|issue={{unbulleted list|[[सिझेरियन]]|[[ अलेक्झांडर हेलिओस]]|[[ क्लिओपात्रा सेलेन II]]|[[टोलेमी फिलाडेल्फस (क्लिओपात्राचा मुलगा)| Ptolemy Philadelphus]]}}|dynasty=टोलेम|father=[[टोलेमी XII Auletes]]|mother=Presumably [[Cleopatra VI Tryphaena]] (also known as [[Cleopatra V Tryphaena]])<ref group="note" name="cleopatra v or vi" />|birth_date=[[Early life of Cleopatra|Early 69 BC]]|birth_place=अलेक्झांडरिया, टोलेमिक राज्य|death_date=[[Death of Cleopatra|10 August 30&nbsp;BC]] (aged&nbsp;39)<ref group="note" name="date of Cleopatra's death">12 August 30 BC in the later Julian calendar. {{harvtxt|Skeat|1953|pp=98–100}}.</ref>|death_place=अलेक्झांडरिया, रोमकालीन इजिप्त|place of burial=Tomb of Antony and Cleopatra{{!}}Unlocated tomb<br />(कदाचित इजिप्त)}} '''क्लियोपात्रा VII फिलोपेटर''' ( ६९ इ.स.पू 10 ऑगस्ट 30&nbsp;BC{{Sfnp|Hölbl|2001|p=231}}) 51 ते 30 BC पर्यंत [[प्राचीन इजिप्त संस्कृती|इजिप्तच्या]] [[टॉलेमिक साम्राज्य|टॉलेमिक राज्याची]] राणी होती आणि या राज्याची शेवटची सक्रिय शासक होती. ती टॉलेमिक राजवंशाच्या संस्थापक तसेच ग्रीक सेनापती असलेला टॉलेमी I सॉटर आणि [[अलेक्झांडर द ग्रेट|अलेक्झांडर द ग्रेटची]] साथीदार यांची वंशज होती. <ref group="note">{{Harvard citation text|Southern|2009|p=43}} writes about [[टोलेमी|Ptolemy I Soter]]: "The Ptolemaic dynasty, of which Cleopatra was the last representative, was founded at the end of the fourth century BC. </ref> क्लियोपेट्राच्या मृत्यूनंतर, इजिप्त हा [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्याचा]] [[इजिप्त (रोमन प्रांत)|एक प्रांत]] बनला, जो दुसऱ्या ते शेवटच्या हेलेनिस्टिक राज्याचा शेवट आणि अलेक्झांडरच्या कारकिर्दीपासून (336-323 ईसापूर्व) [[हेलेनिस्टिक कालखंड|काळ]] टिकला होता. <ref group="note" name="Grant Hellenistic period explanation">{{Harvard citation text|Grant|1972|pp=5–6}} notes that the Hellenistic period, beginning with the reign of Alexander the Great, came to an end with the death of Cleopatra in 30 BC. </ref> तिची मूळ भाषा कोइन ग्रीक होती आणि इजिप्शियन भाषा शिकणारी ती एकमेव टॉलेमिक शासक होती. <ref group="note" name="languages">The refusal of [[Ptolemaic rulers]] to speak the native language, [[Late Egyptian]], is why [[Ancient Greek]] (i.e. </ref> इसपू ५८ मध्ये, क्लियोपात्रा कदाचित तिचे वडील टॉलेमी XII ऑलेट्स यांच्यासोबत रोमला निर्वासित असताना इजिप्तमधील बंडानंतर (एक रोमन ग्राहक राज्य ) त्याची प्रतिस्पर्धी मुलगी बेरेनिस IV हिला त्याच्या सिंहासनावर दावा करण्यास परवानगी दिली. इ.स.पू. ५५ मध्ये टॉलेमी रोमन लष्करी सहाय्याने इजिप्तला परतला तेव्हा बेरेनिस मारला गेला. इ.स.पू. 51 मध्ये त्याचा मृत्यू झाला तेव्हा क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी तेरावा यांच्या संयुक्त राजवटीला सुरुवात झाली, परंतु त्यांच्यातील मतभेदामुळे खुले गृहयुद्ध झाले . सीझरच्या गृहयुद्धात त्याचा प्रतिस्पर्धी [[ज्युलियस सीझर]] (एक रोमन हुकूमशहा आणि सल्लागार ) विरुद्ध ग्रीसमध्ये 48 ईसापूर्व फार्सलसची लढाई हरल्यानंतर, [[प्राचीन रोम|रोमन]] राजकारणी पोम्पी इजिप्तला पळून गेला. पॉम्पी हा टॉलेमी XII चा राजकीय सहयोगी होता, परंतु टॉलेमी XIII ने, त्याच्या दरबारी नपुंसकांच्या आग्रहास्तव, सीझर येण्यापूर्वी आणि [[अलेक्झांड्रिया|अलेक्झांड्रियावर]] ताबा मिळवण्यापूर्वी पॉम्पीने हल्ला करून मारला होता. सीझरने नंतर प्रतिस्पर्धी टॉलेमिक भावंडांशी समेट करण्याचा प्रयत्न केला, परंतु टॉलेमीचे मुख्य सल्लागार, पोथिनोस यांनी सीझरच्या अटी क्लियोपात्राच्या बाजूने पाहिल्या, म्हणून त्याच्या सैन्याने तिला आणि सीझरला राजवाड्यात वेढा घातला . मजबुतीकरणाद्वारे वेढा उठवल्यानंतर लवकरच, टॉलेमी तेरावा नाईलच्या 47 बीसी लढाईत मरण पावला; क्लियोपात्राची सावत्र बहीण आर्सिनो IV हिला अखेरीस वेढा घालण्यात तिच्या भूमिकेसाठी [[इफेसूस|इफिससला]] हद्दपार करण्यात आले. सीझरने क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी चौदावा संयुक्त राज्यकर्ते घोषित केले परंतु क्लियोपेट्राशी खाजगी संबंध ठेवला ज्यामुळे एक मुलगा, सीझरियन जन्माला आला. 46 आणि 44 बीसी मध्ये क्लियोपेट्रा क्लायंट क्वीन म्हणून रोमला गेली, जिथे ती सीझरच्या व्हिलामध्ये राहिली. इ.स.पूर्व ४४ मध्ये सीझर आणि (तिच्या आदेशानुसार) टॉलेमी चौदाव्याच्या हत्येनंतर, तिने सीझेरियन सह-शासक टॉलेमी XV असे नाव दिले. 43-42 BC च्या लिबरेटर्सच्या गृहयुद्धात, क्लियोपेट्राने सीझरचा नातू आणि वारस [[ऑगस्टस|ऑक्टाव्हियन]], मार्क अँटोनी आणि मार्कस एमिलियस लेपिडस यांनी स्थापन केलेल्या रोमन द्वितीय ट्रायमविरेटची बाजू घेतली. 41 ईसापूर्व तारसोस येथे त्यांच्या भेटीनंतर, राणीचे अँटनीशी प्रेमसंबंध होते. त्याने आर्सिनोला तिच्या विनंतीनुसार फाशी दिली आणि [[पार्थियन साम्राज्य]] आणि आर्मेनियाच्या राज्यावर केलेल्या आक्रमणांदरम्यान निधी आणि लष्करी मदत या दोन्हीसाठी क्लियोपेट्रावर अधिकाधिक अवलंबून राहिली. अलेक्झांड्रियाच्या देणग्यांनी त्यांची मुले अलेक्झांडर हेलिओस, क्लियोपात्रा सेलेन II आणि टॉलेमी फिलाडेल्फस यांना अँटोनीच्या ट्रिमव्हायरल अधिकाराखाली विविध पूर्वीच्या प्रदेशांवर राज्यकर्ते घोषित केले. ही घटना, त्यांचे लग्न आणि ऑक्टाव्हियनची बहीण ऑक्टाव्हिया मायनर हिच्याशी अँटोनीचा घटस्फोट यामुळे [[रोमन प्रजासत्ताक|रोमन प्रजासत्ताकाचे]] अंतिम युद्ध झाले. ऑक्टाव्हियन प्रचाराच्या युद्धात गुंतले, रोमन सिनेटमधील अँटोनीच्या सहयोगींना 32 ईसापूर्व रोममधून पळून जाण्यास भाग पाडले आणि क्लियोपेट्रावर युद्ध घोषित केले. 31 बीसी ऍक्टियमच्या लढाईत अँटनी आणि क्लियोपात्रा यांच्या नौदल ताफ्याचा पराभव केल्यानंतर, ऑक्टाव्हियनच्या सैन्याने 30 बीसी मध्ये इजिप्तवर आक्रमण केले आणि अँटोनीचा पराभव केला, ज्यामुळे अँटनीची आत्महत्या झाली. जेव्हा क्लियोपेट्राला कळले की ऑक्टाव्हियनने तिला त्याच्या रोमन विजयी मिरवणुकीत आणण्याची योजना आखली आहे, तेव्हा तिने विष प्राशन करून आत्महत्या केली, तिला एएसपीने चावा घेतला होता या लोकप्रिय समजाच्या विरुद्ध. क्लियोपेट्राचा वारसा प्राचीन आणि आधुनिक कलाकृतींमध्ये टिकून आहे. रोमन इतिहासलेखन आणि लॅटिन कवितेने राणीबद्दल सामान्यतः टीकात्मक दृष्टिकोन निर्माण केला जो नंतरच्या मध्ययुगीन आणि पुनर्जागरण साहित्यात पसरला. व्हिज्युअल आर्ट्समध्ये, तिच्या प्राचीन चित्रणांमध्ये रोमन प्रतिमा, चित्रे आणि शिल्पे, कॅमिओ कोरीव काम आणि काच, टॉलेमिक आणि रोमन नाणे आणि आराम यांचा समावेश आहे. पुनर्जागरण आणि बारोक कला मध्ये, ती [[ऑपेरा]], चित्रे, कविता, शिल्पकला आणि नाट्य नाटकांसह अनेक कामांचा विषय होती. व्हिक्टोरियन काळापासून ती इजिप्‍टोमॅनियाची पॉप कल्चर आयकॉन बनली आहे आणि आधुनिक काळात, क्लियोपात्रा लागू आणि ललित कला, बर्लेस्क व्यंगचित्र, हॉलीवूड चित्रपट आणि व्यावसायिक उत्पादनांसाठी ब्रँड प्रतिमांमध्ये दिसली आहे. == इतिहास == [[इ.स.पू. ६९]] मध्ये जन्मलेली क्लिओपात्रा [[बारावा टॉलेमी|बाराव्या टॉलेमीची]] कन्या होती. या टॉलेमीचा पूर्वज [[पहिला टॉलेमी]] हा [[अलेक्झांडर द ग्रेट]] याच्या सैन्यात सेनानी होता. हा मॅसोडेनियन सेनानी अलेक्झांडरच्या मृत्यूनंतर [[इजिप्त]]चा पहिला टॉलेमी राजा झाला. या राजघराण्याने भाऊ-बहिणींमधील लग्नाची पद्धत वंशशुद्धीच्या कल्पनेने उचलली होती. क्लिओपात्राच्या जन्माच्या वेळी इजिप्त हे अतिशय श्रीमंत राज्य होते. परंतु हे राज्य राजकीयदृष्ट्या अस्थिर असल्यामुळे व शेजारच्या [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्यापुढे]] आपला टिकाव लागणार नाही म्हणून क्लिओपात्राच्या बापाने करार करून [[जुलियस सीझर|सीझर]] आणि पॉंपेईकडून आपला इजिप्तवर राजा म्हणून असलेला अधिकार मान्य करून घेतला होता. याबदल्यात रोमनांनी टॉलेमीकडून प्रचंड रक्कम घेतली. ही रक्कम टॉलेमीने रोमन धनकोंकडून कर्जाऊ घेऊन दिली. या प्रचंड रकमेची परतफेड करणे अवघड होते त्यामुळे त्याच्या राज्यातील नागरिकांना त्याचे हे कृत्य पसंत नसल्याने राज्यात अंतर्गत बंडाळी माजली. या परिस्थितीतच [[इ.स.पू. ५१]] मध्ये टॉलेमीचा मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यूनंतर त्याची १८ वर्षीय कन्या क्लिओपात्रा आणि तिचा धाकटा १० वर्षाचा भाऊ [[तेरावा टॉलेमी]] संयुक्तपणे राज्यावर आले. या राजघराण्यातील परंपरेनुसार हा तिचा धाकटा भाऊ तेरावा टॉलेमी क्लिओपात्राचा नवरा होता. तो आपल्याच हाताखालील एका सेवकाच्या आहारी जाऊन त्याच्या हातातील बाहुले बनला होता. क्लिओपात्राला दूर करून राज्य हातात घेण्याच्या त्यांच्या योजना चालू होत्या. [[रोम]]मध्येही त्याचवेळी सीझर सत्तेवर आला होता. रोमची तिजोरी रिकामी होती त्यासाठी सीझरला इजिप्तकडून वसूली करणे गरजेचे होते म्हणून सीझर [[अलेक्झांड्रिया, इजिप्त|अलेक्झांड्रिया]]ला आला. राज्यातील अंतर्गत बंडाळी आणि भावाची/नवऱ्याची कारस्थाने यातून मार्ग काढण्यासाठी क्लिओपात्राने सीझरची मदत घेतली. यानंतर क्लिओपात्राचे सीझरशी अत्यंत सलोख्याचे संबंध असले तरी रोमविषयी तिच्या मनात भीती होतीच. सीझरच्या खुनाच्या वेळी क्लिओपात्रा रोममध्येच होती. सीझरचे खूनी आणि त्याचे मित्रही या खुनासाठी क्लिओपात्राची मदत मागत होते. तिची सत्ता आणि राज्याचे स्वतंत्र असणे याचा विचार करून तिने त्यावेळी ॲंटोनीला मदत केली. नौका पुरविल्या. पैसा दिला. त्यामुळे साहजिकच क्लिओपात्रा आणि ॲंटोनी यांच्यातही सलोख्याचे संबंध निर्माण झाले. == मृत्यू == क्लिओपात्राचा मृत्यू कशामुळे झाला याचे गूढ अजूनही कायम आहे. मात्र तिने स्वतःच सर्पदंश करून घेऊन आत्महत्या केली असे मानले जाते. क्लिओपात्राचा समकालीन ग्रीक इतिहासकार स्ट्राबो याने आपल्या जिओग्राफीका या पुस्तकातही असाच उल्लेख केलेला आहे. यात तो म्हणतो एक तर क्लिओपात्राने विषारी द्रव्य सेवन केल्याने तिचा मृत्य झाला अथवा तिने स्वतःच्या [[वक्ष|वक्षावर]] सर्पदंश करवून घेतला. हा उपलब्ध स्रोत सर्वात जुना असून व क्लिओपात्राच्या मृत्यूसमयी स्ट्राबो अलेक्झांड्रिीयातच असल्याने हा स्रोत ग्राह्य मानला जातो. या घटनेनंतर साठ वर्षांनी मार्क्स व्हेलिअस पॅटरक्यूलस या [[:वर्ग:रोमन इतिहासकार|रोमन इतिहासकाराने]] कॉम्पेटीशन ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथात व या घटनेच्या १५० वर्षानंतर फ्लोरस या रोमन इतिहासकारानेच लिहिलेल्या एपिटोम ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथातही क्लिओपात्राने सर्पदंश करवून घेऊन [[आत्महत्या]] केल्याचे उल्लेख आहेत. क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर १३० वर्षांनी [[:वर्ग:ग्रीक इतिहासकार|ग्रीक इतिहासकार]] [[प्लुटार्क]] आपल्या लाईफ ऑफ ॲंटोनी मध्ये म्हणतो की, ऑक्टोव्हिअन क्लिओपात्राला शोधण्यात यशस्वी झाला होता आणि त्याने आपल्या सैनिकांना क्लिओपात्राला आत्महत्या करण्यापासून बाजूला करण्याचे आदेशही दिले होते कारण [[रोम]]ला परत गेल्यावर होणाऱ्या विजयी मिरवणूकीत नेऊन त्याला क्लिओपात्राला अपमानित करायचे होते. पण ज्यावेळेस सैनिक तिच्यापर्यंत गेले त्यावेळी क्लिओपात्रा मरून पडली होती व तिच्याजवळ तिच्या दोन दासी आणि अंजीराच्या टोपलीत एक सर्प होता. [[शेक्सपिअर]]नेही आपल्या ॲंटोनी ॲन्ड किलओपात्रा या नाटकात क्लिओपात्राच्या मृत्यूची हीच प्रतिमा कायम ठेवली आहे. अलीकडच्या काळात [[इ.स. २०१०]] मध्ये [[जर्मन]] इतिहासकार ख्रिस्तोफर शाफर याने म्हटले आहे की, क्लिओपात्राचा मृत्यू सर्पदंशाने न होता तो विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झालेला आहे. यासाठी त्याने अनेक ऐतिहासिक पुराव्यांची व विषतज्‍ज्ञांची मदत घेतली. तो म्हणतो ज्या सर्पाच्या दंशाने क्लिओपात्राचा मृत्यू झाला असे म्हटले जाते त्या सर्पाच्या (इजिप्शिअन कोब्रा) दंशाने झटपट आणि विनावेदना मृत्यू येऊ शकत नाही. या सर्पाच्या दंशाने मृ्त्यू येण्यापूर्वी हळूहळू शरीराचे एकक अवयव सुरुवातीला डोळ्यापासून निकामी होऊ लागतात. शाफर आणि विषतज्‍ज्ञ डायट्रीच मेब्स यांनी क्लिओपात्राचा मृत्यू हेमलॉक, वोल्फ्सबेन आणि ओपिअम या विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झाल्याचे म्हटले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://articles.cnn.com/2010-06-30/world/cleopatra.suicide_1_cleopatra-snake-cobra?_s=PM:WORLD | title = पॉइझन, नॉट स्नेक किल्ड क्लिओपात्रा | भाषा = इंग्रजी }}</ref> == चिरस्थान == क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर तिने घेतलेल्या चिरविश्रांतीचे ठिकाण शोधण्याचे आत्तापर्यंत अनेकांनी प्रयत्‍न केले आहेत. प्रसिद्ध इजिप्शियन पुरातत्त्वज्ञ डॉ. झही हवास आणि [[डॉमिनिकन प्रजासत्ताक|डॉमिनीकन रिपब्लिक]]ची पुरातत्त्वज्ञ डॉ. कॅथलिन मार्टीनेझ यांनी अलिक्झांड्रियाच्या पश्चिमेला ५० किलोमीटर अंतरावर असणाऱ्या तापोसिरीस मॅग्ना या मंदिरातच ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची चिरविश्रांतीस्थाने आहेत असा दावा केला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.nationalgeographic.com/news/2009/04/photogalleries/cleopatra-tomb-pictures/ | title = क्लिओपात्राज टॉम्ब साईट डिस्कव्हर्ड | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =२० एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =नॅशनल जिओग्राफिक | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> प्लुटार्कने उल्लेख केल्याप्रमाणे ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची दफने जवळजवळच आहेत या मतांचा त्यांनी आधार घेतला. हे तापोसिरीस मॅग्ना मंदिर ओरीसिस या देवतेचे असून तिला राक्षसाने मारून तिचे चौदा तुकडे इजिप्तच्या भूमीत फेकून दिले होते. हे ओरीसिसचे चौदा तुकडे जिथे जिथे पडले त्या त्या ठिकाणी इजिप्तमध्ये ही ओरीसिसची मंदिरे आहेत. त्यापैकीच तापोसिरीस मॅग्ना हे एक आहे. या मंदिराचे उत्खनन करतेवेळी डॉ. झही आणि मार्टिनेझ यांना त्या ठिकाणी अलेक्झांडर द ग्रेट याचे एक नाणे आणि क्लिओपात्राच्या चेहऱ्याचा मुखवटा सापडला आणि त्यावरून हे मंदिर चौथ्या टॉलेमीच्या काळात २००० वर्षांपूर्वी बांधले गेले असल्याचे त्यांनी सिद्ध केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.bbc.co.uk/2/hi/8000978.stm | title = डिग मे रिव्हील क्लिओपात्राज टॉम्ब | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =१५ एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =[[बी.बी.सी.|बीबीसी न्यूज]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> या पुरातत्त्ववेत्त्यांनी रडारचा वापर करून या मंदिरात खाली २५ ते ३० मीटर खोलीवर तीन ठिकाणे शोधली. त्यांपैकी एका ठिकाणी क्लिओपात्राचे दफन झालेले असू शकते अशी शक्यता वर्तवली आहे. == इतर == * क्लिओपात्रा आपल्या सौंदर्य रक्षणासाठी गाढवीच्या दुधाने आंघोळ करीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://tarunbharat.net/ftp/e-paper/2011-10-04/mpage3_20111004.htm | title = रूपवतींच्या सौंदर्याचे हे आहे रहस्य | भाषा = मराठी | दिनांक =४ ऑक्टोबर, २०११ | प्रकाशक =[[तरूण भारत]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * क्लिओपात्रा कारमाइन बीटल्सपासून बनवलेला लाल रंग ओठांचे सौंदर्य खुलविण्यासाठी वापरीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=173909:2011-08-01-16-02-18&catid=61:2009-07-20-04-02-48&Itemid=74 | title = अर्थवेध:लिपस्टिक | भाषा = मराठी | दिनांक =२ ऑगस्ट, २०११ | प्रकाशक =[[लोकसत्ता]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * आस्प जातीच्या सर्पाच्या दंशाने चटकन मृत्यू येतो याची खात्री करून घेण्यासाठी क्लिओपात्रा राणीने प्रथम तिच्या गुलामांवर प्रयोग केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://www.marathivishwakosh.in/index.php?option=com_content&view=article&id=4539%3A2010-11-15-06-28-12&catid=2&Itemid=3 | title = आमापन, जैव (मराठी विश्वकोश, खंड २) | भाषा = मराठी | दिनांक = | प्रकाशक =[[महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> == वंशावळ == {{वंशावली/प्रारंभ}} {{वंशावली | |PTOLEMY5|~|y|~|CLEO1|PTOLEMY5=पाचवा टॉलेमी, एपिफेन्स|CLEO1=इजिप्तची पहिली क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |,|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|.}} {{वंशावली | | |PTOLEMY8|7| |PTOLEMY6|~|y|~|CLEO2|PTOLEMY8=आठवा टॉलेमी, फिस्कॉन|PTOLEMY6=सहावा टॉलेमी फिलोपेटर|CLEO2=इजिप्तची दुसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | |:| | | | | |!}} {{वंशावली | | | | | |L|~|~|y|~|CLEO3|CLEO3=इजिप्तची तिसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | |,|-|-|-|v|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|-|.| }} {{वंशावली |PTOLEMY10|7| |CLEOSELENE|~|y|~|PTOLEMY9|~|y|~|CLEO4|PTOLEMY10=दहावा टॉलेमी|CLEOSELENE=पहिली क्लिओपात्रा सेलेनी|PTOLEMY9=दहावा टॉलेमी, लाथायरॉस|CLEO4=इजिप्तची चौथी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |:| | | | | |!| | | | | |!}} {{वंशावली | | | |L|~|~|y|~|BERENICE3| | |F|PTOLEMY12|BERENICE3=इजिप्तची तिसरी बेरेनाईस|PTOLEMY12=बारावा टॉलेमी, आउलेट्स}} {{वंशावली | | | | | | |!| | | | | | |:}} {{वंशावली | | | | | |CLEO5|~|~|y|~|~|J|CLEO5=इजिप्तची पाचवी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | | | | | |CLEO7|CLEO7='''क्लिओपात्रा'''}} {{वंशावली/अंत}} ==क्लिओपात्रावरील पुस्तके== * क्लिओपात्रा (कादंवरी, सन २०२०पर्यंत ७ आवृत्त्या, लेखक [[संजय सोनवणी]]) * क्लिओपात्रा (व्यक्तिचित्रण, लेखिका - अलका रोडे) == क्लियोपेट्रावर आधारित चित्रपट आणि टीव्ही मालिकांची यादी == * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९०८ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९१३ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९५९ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९७२ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (1974 टीव्ही नाटक) * अँटनी आणि क्लियोपात्रा (२०१५ चित्रपट) * बीबीसी टेलिव्हिजन शेक्सपियर * क्लियोपेट्रा (१९१७ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1934 चित्रपट) * क्लियोपात्रा (१९६३ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1970 चित्रपट) * क्लियोपेट्राचा दुसरा पती * कन्नकी (चित्रपट) * रेड नोटीस * झुल्फिकार (चित्रपट) == संदर्भ आणि नोंदी == {{संदर्भयादी}} == बाह्यदुवे == * {{इन आउर टाईम|क्लिओपात्रा|b00w7clj|Cleopatra}} [[वर्ग:इजिप्तचा इतिहास]] lb2cvz5ga6ux0tbee9h57ixehpexwsm 2138994 2138993 2022-07-20T08:48:47Z अमर राऊत 140696 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name={{लेखनाव}}|image=Kleopatra-VII.-Altes-Museum-Berlin1.jpg|alt=Photograph of an ancient Roman marble sculpture of Cleopatra VII's head as displayed at the Altes Museum in Berlin|caption=The [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], a [[Roman sculpture]] of Cleopatra wearing a royal [[diadem]], mid-1st century BC (around the time of her visits to Rome in 46–44 BC), discovered in an Italian villa along the [[Via Appia]] and now located in the [[Altes Museum]] in Germany.{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}}{{sfnp|Grout|2017b|}}<ref group="note">For further validation about the [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], see {{harvtxt|Pina Polo|2013|pp=184–186}}, {{harvtxt|Roller|2010|pp=54, 174–175}}, {{harvtxt|Jones|2006|p=33}}, and {{harvtxt|Hölbl|2001|p=234}}.</ref>|succession=[[Ptolemaic Kingdom|Queen of the Ptolemaic Kingdom]]|reign=इसपू ५१–३० BC (21&nbsp;years){{sfnp|Burstein|2004|pp=xx–xxiii, 155}}|reign-type=[[Reign of Cleopatra|Reign]]|predecessor=[[टोलेमी XII Auletes]]|regent={{unbulleted list|Ptolemy XII Auletes|[[Ptolemy XIII Theos Philopator]]|[[Ptolemy XIV Philopator]]|Ptolemy XV Caesarion}}|reg-type=Co-rulers|successor=[[टोलेमी XV सिझेरियन]]<ref group="note" name="Reign of Caesarion"/>|full name=क्लिओपात्रा VII थिआ फिलोपेटर|spouse={{unbulleted list|[[ टोलेमीXIII थिओस फिलोपेटर]]|[[टोलेमी XIV]]|[[मार्क अँटनी]]}}|issue={{unbulleted list|[[सिझेरियन]]|[[ अलेक्झांडर हेलिओस]]|[[ क्लिओपात्रा सेलेन II]]|[[टोलेमी फिलाडेल्फस (क्लिओपात्राचा मुलगा)| Ptolemy Philadelphus]]}}|dynasty=टोलेम|father=[[टोलेमी XII Auletes]]|mother=Presumably [[Cleopatra VI Tryphaena]] (also known as [[Cleopatra V Tryphaena]])<ref group="note" name="cleopatra v or vi" />|birth_date=[[Early life of Cleopatra|Early 69 BC]]|birth_place=अलेक्झांडरिया, टोलेमिक राज्य|death_date=[[Death of Cleopatra|10 August 30&nbsp;BC]] (aged&nbsp;39)<ref group="note" name="date of Cleopatra's death">12 August 30 BC in the later Julian calendar. {{harvtxt|Skeat|1953|pp=98–100}}.</ref>|death_place=अलेक्झांडरिया, रोमकालीन इजिप्त|place of burial=Tomb of Antony and Cleopatra{{!}}Unlocated tomb<br />(कदाचित इजिप्त)}} '''क्लियोपात्रा VII फिलोपेटर''' ( ६९ इ.स.पू 10 ऑगस्ट 30&nbsp;BC{{Sfnp|Hölbl|2001|p=231}}) 51 ते 30 BC पर्यंत [[प्राचीन इजिप्त संस्कृती|इजिप्तच्या]] [[टॉलेमिक साम्राज्य|टॉलेमिक राज्याची]] राणी होती आणि या राज्याची शेवटची सक्रिय शासक होती. ती टॉलेमिक राजवंशाच्या संस्थापक तसेच ग्रीक सेनापती असलेला टॉलेमी I सॉटर आणि [[अलेक्झांडर द ग्रेट|अलेक्झांडर द ग्रेटची]] साथीदार यांची वंशज होती. <ref group="note">{{Harvard citation text|Southern|2009|p=43}} writes about [[टोलेमी|Ptolemy I Soter]]: "The Ptolemaic dynasty, of which Cleopatra was the last representative, was founded at the end of the fourth century BC. </ref> क्लियोपेट्राच्या मृत्यूनंतर, इजिप्त हा [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्याचा]] [[इजिप्त (रोमन प्रांत)|एक प्रांत]] बनला, जो दुसऱ्या ते शेवटच्या हेलेनिस्टिक राज्याचा शेवट आणि अलेक्झांडरच्या कारकिर्दीपासून (336-323 ईसापूर्व) [[हेलेनिस्टिक कालखंड|काळ]] टिकला होता. <ref group="note" name="Grant Hellenistic period explanation">{{Harvard citation text|Grant|1972|pp=5–6}} notes that the Hellenistic period, beginning with the reign of Alexander the Great, came to an end with the death of Cleopatra in 30 BC. </ref> तिची मूळ भाषा कोइन ग्रीक होती आणि इजिप्शियन भाषा शिकणारी ती एकमेव टॉलेमिक शासक होती. <ref group="note" name="languages">The refusal of [[Ptolemaic rulers]] to speak the native language, [[Late Egyptian]], is why [[Ancient Greek]] (i.e. </ref> इसपू ५८ मध्ये, क्लियोपात्रा कदाचित तिचे वडील टॉलेमी XII ऑलेट्स यांच्यासोबत रोमला निर्वासित असताना इजिप्तमधील बंडानंतर (एक रोमन ग्राहक राज्य ) त्याची प्रतिस्पर्धी मुलगी बेरेनिस IV हिला त्याच्या सिंहासनावर दावा करण्यास परवानगी दिली. इ.स.पू. ५५ मध्ये टॉलेमी रोमन लष्करी सहाय्याने इजिप्तला परतला तेव्हा बेरेनिस मारला गेला. इ.स.पू. 51 मध्ये त्याचा मृत्यू झाला तेव्हा क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी तेरावा यांच्या संयुक्त राजवटीला सुरुवात झाली, परंतु त्यांच्यातील मतभेदामुळे खुले गृहयुद्ध झाले . सीझरच्या गृहयुद्धात त्याचा प्रतिस्पर्धी [[ज्युलियस सीझर]] (एक रोमन हुकूमशहा आणि सल्लागार ) विरुद्ध ग्रीसमध्ये 48 ईसापूर्व फार्सलसची लढाई हरल्यानंतर, [[प्राचीन रोम|रोमन]] राजकारणी पोम्पी इजिप्तला पळून गेला. पॉम्पी हा टॉलेमी XII चा राजकीय सहयोगी होता, परंतु टॉलेमी XIII ने, त्याच्या दरबारी नपुंसकांच्या आग्रहास्तव, सीझर येण्यापूर्वी आणि [[अलेक्झांड्रिया|अलेक्झांड्रियावर]] ताबा मिळवण्यापूर्वी पॉम्पीने हल्ला करून मारला होता. सीझरने नंतर प्रतिस्पर्धी टॉलेमिक भावंडांशी समेट करण्याचा प्रयत्न केला, परंतु टॉलेमीचे मुख्य सल्लागार, पोथिनोस यांनी सीझरच्या अटी क्लियोपात्राच्या बाजूने पाहिल्या, म्हणून त्याच्या सैन्याने तिला आणि सीझरला राजवाड्यात वेढा घातला . मजबुतीकरणाद्वारे वेढा उठवल्यानंतर लवकरच, टॉलेमी तेरावा नाईलच्या 47 बीसी लढाईत मरण पावला; क्लियोपात्राची सावत्र बहीण आर्सिनो IV हिला अखेरीस वेढा घालण्यात तिच्या भूमिकेसाठी [[इफेसूस|इफिससला]] हद्दपार करण्यात आले. सीझरने क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी चौदावा संयुक्त राज्यकर्ते घोषित केले परंतु क्लियोपेट्राशी खाजगी संबंध ठेवला ज्यामुळे एक मुलगा, सीझरियन जन्माला आला. 46 आणि 44 बीसी मध्ये क्लियोपेट्रा क्लायंट क्वीन म्हणून रोमला गेली, जिथे ती सीझरच्या व्हिलामध्ये राहिली. इ.स.पूर्व ४४ मध्ये सीझर आणि (तिच्या आदेशानुसार) टॉलेमी चौदाव्याच्या हत्येनंतर, तिने सीझेरियन सह-शासक टॉलेमी XV असे नाव दिले. 43-42 BC च्या लिबरेटर्सच्या गृहयुद्धात, क्लियोपेट्राने सीझरचा नातू आणि वारस [[ऑगस्टस|ऑक्टाव्हियन]], मार्क अँटोनी आणि मार्कस एमिलियस लेपिडस यांनी स्थापन केलेल्या रोमन द्वितीय ट्रायमविरेटची बाजू घेतली. 41 ईसापूर्व तारसोस येथे त्यांच्या भेटीनंतर, राणीचे अँटनीशी प्रेमसंबंध होते. त्याने आर्सिनोला तिच्या विनंतीनुसार फाशी दिली आणि [[पार्थियन साम्राज्य]] आणि आर्मेनियाच्या राज्यावर केलेल्या आक्रमणांदरम्यान निधी आणि लष्करी मदत या दोन्हीसाठी क्लियोपेट्रावर अधिकाधिक अवलंबून राहिली. अलेक्झांड्रियाच्या देणग्यांनी त्यांची मुले अलेक्झांडर हेलिओस, क्लियोपात्रा सेलेन II आणि टॉलेमी फिलाडेल्फस यांना अँटोनीच्या ट्रिमव्हायरल अधिकाराखाली विविध पूर्वीच्या प्रदेशांवर राज्यकर्ते घोषित केले. ही घटना, त्यांचे लग्न आणि ऑक्टाव्हियनची बहीण ऑक्टाव्हिया मायनर हिच्याशी अँटोनीचा घटस्फोट यामुळे [[रोमन प्रजासत्ताक|रोमन प्रजासत्ताकाचे]] अंतिम युद्ध झाले. ऑक्टाव्हियन प्रचाराच्या युद्धात गुंतले, रोमन सिनेटमधील अँटोनीच्या सहयोगींना 32 ईसापूर्व रोममधून पळून जाण्यास भाग पाडले आणि क्लियोपेट्रावर युद्ध घोषित केले. 31 बीसी ऍक्टियमच्या लढाईत अँटनी आणि क्लियोपात्रा यांच्या नौदल ताफ्याचा पराभव केल्यानंतर, ऑक्टाव्हियनच्या सैन्याने 30 बीसी मध्ये इजिप्तवर आक्रमण केले आणि अँटोनीचा पराभव केला, ज्यामुळे अँटनीची आत्महत्या झाली. जेव्हा क्लियोपेट्राला कळले की ऑक्टाव्हियनने तिला त्याच्या रोमन विजयी मिरवणुकीत आणण्याची योजना आखली आहे, तेव्हा तिने विष प्राशन करून आत्महत्या केली, तिला एएसपीने चावा घेतला होता या लोकप्रिय समजाच्या विरुद्ध. क्लियोपेट्राचा वारसा प्राचीन आणि आधुनिक कलाकृतींमध्ये टिकून आहे. रोमन इतिहासलेखन आणि लॅटिन कवितेने राणीबद्दल सामान्यतः टीकात्मक दृष्टिकोन निर्माण केला जो नंतरच्या मध्ययुगीन आणि पुनर्जागरण साहित्यात पसरला. व्हिज्युअल आर्ट्समध्ये, तिच्या प्राचीन चित्रणांमध्ये रोमन प्रतिमा, चित्रे आणि शिल्पे, कॅमिओ कोरीव काम आणि काच, टॉलेमिक आणि रोमन नाणे आणि आराम यांचा समावेश आहे. पुनर्जागरण आणि बारोक कला मध्ये, ती [[ऑपेरा]], चित्रे, कविता, शिल्पकला आणि नाट्य नाटकांसह अनेक कामांचा विषय होती. व्हिक्टोरियन काळापासून ती इजिप्‍टोमॅनियाची पॉप कल्चर आयकॉन बनली आहे आणि आधुनिक काळात, क्लियोपात्रा लागू आणि ललित कला, बर्लेस्क व्यंगचित्र, हॉलीवूड चित्रपट आणि व्यावसायिक उत्पादनांसाठी ब्रँड प्रतिमांमध्ये दिसली आहे. == इतिहास == [[इ.स.पू. ६९]] मध्ये जन्मलेली क्लिओपात्रा [[बारावा टॉलेमी|बाराव्या टॉलेमीची]] कन्या होती. या टॉलेमीचा पूर्वज [[पहिला टॉलेमी]] हा [[अलेक्झांडर द ग्रेट]] याच्या सैन्यात सेनानी होता. हा मॅसोडेनियन सेनानी अलेक्झांडरच्या मृत्यूनंतर [[इजिप्त]]चा पहिला टॉलेमी राजा झाला. या राजघराण्याने भाऊ-बहिणींमधील लग्नाची पद्धत वंशशुद्धीच्या कल्पनेने उचलली होती. क्लिओपात्राच्या जन्माच्या वेळी इजिप्त हे अतिशय श्रीमंत राज्य होते. परंतु हे राज्य राजकीयदृष्ट्या अस्थिर असल्यामुळे व शेजारच्या [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्यापुढे]] आपला टिकाव लागणार नाही म्हणून क्लिओपात्राच्या बापाने करार करून [[जुलियस सीझर|सीझर]] आणि पॉंपेईकडून आपला इजिप्तवर राजा म्हणून असलेला अधिकार मान्य करून घेतला होता. याबदल्यात रोमनांनी टॉलेमीकडून प्रचंड रक्कम घेतली. ही रक्कम टॉलेमीने रोमन धनकोंकडून कर्जाऊ घेऊन दिली. या प्रचंड रकमेची परतफेड करणे अवघड होते त्यामुळे त्याच्या राज्यातील नागरिकांना त्याचे हे कृत्य पसंत नसल्याने राज्यात अंतर्गत बंडाळी माजली. या परिस्थितीतच [[इ.स.पू. ५१]] मध्ये टॉलेमीचा मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यूनंतर त्याची १८ वर्षीय कन्या क्लिओपात्रा आणि तिचा धाकटा १० वर्षाचा भाऊ [[तेरावा टॉलेमी]] संयुक्तपणे राज्यावर आले. या राजघराण्यातील परंपरेनुसार हा तिचा धाकटा भाऊ तेरावा टॉलेमी क्लिओपात्राचा नवरा होता. तो आपल्याच हाताखालील एका सेवकाच्या आहारी जाऊन त्याच्या हातातील बाहुले बनला होता. क्लिओपात्राला दूर करून राज्य हातात घेण्याच्या त्यांच्या योजना चालू होत्या. [[रोम]]मध्येही त्याचवेळी सीझर सत्तेवर आला होता. रोमची तिजोरी रिकामी होती त्यासाठी सीझरला इजिप्तकडून वसूली करणे गरजेचे होते म्हणून सीझर [[अलेक्झांड्रिया, इजिप्त|अलेक्झांड्रिया]]ला आला. राज्यातील अंतर्गत बंडाळी आणि भावाची/नवऱ्याची कारस्थाने यातून मार्ग काढण्यासाठी क्लिओपात्राने सीझरची मदत घेतली. यानंतर क्लिओपात्राचे सीझरशी अत्यंत सलोख्याचे संबंध असले तरी रोमविषयी तिच्या मनात भीती होतीच. सीझरच्या खुनाच्या वेळी क्लिओपात्रा रोममध्येच होती. सीझरचे खूनी आणि त्याचे मित्रही या खुनासाठी क्लिओपात्राची मदत मागत होते. तिची सत्ता आणि राज्याचे स्वतंत्र असणे याचा विचार करून तिने त्यावेळी ॲंटोनीला मदत केली. नौका पुरविल्या. पैसा दिला. त्यामुळे साहजिकच क्लिओपात्रा आणि ॲंटोनी यांच्यातही सलोख्याचे संबंध निर्माण झाले. == मृत्यू == क्लिओपात्राचा मृत्यू कशामुळे झाला याचे गूढ अजूनही कायम आहे. मात्र तिने स्वतःच सर्पदंश करून घेऊन आत्महत्या केली असे मानले जाते. क्लिओपात्राचा समकालीन ग्रीक इतिहासकार स्ट्राबो याने आपल्या जिओग्राफीका या पुस्तकातही असाच उल्लेख केलेला आहे. यात तो म्हणतो एक तर क्लिओपात्राने विषारी द्रव्य सेवन केल्याने तिचा मृत्य झाला अथवा तिने स्वतःच्या [[वक्ष|वक्षावर]] सर्पदंश करवून घेतला. हा उपलब्ध स्रोत सर्वात जुना असून व क्लिओपात्राच्या मृत्यूसमयी स्ट्राबो अलेक्झांड्रिीयातच असल्याने हा स्रोत ग्राह्य मानला जातो. या घटनेनंतर साठ वर्षांनी मार्क्स व्हेलिअस पॅटरक्यूलस या [[:वर्ग:रोमन इतिहासकार|रोमन इतिहासकाराने]] कॉम्पेटीशन ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथात व या घटनेच्या १५० वर्षानंतर फ्लोरस या रोमन इतिहासकारानेच लिहिलेल्या एपिटोम ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथातही क्लिओपात्राने सर्पदंश करवून घेऊन [[आत्महत्या]] केल्याचे उल्लेख आहेत. क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर १३० वर्षांनी [[:वर्ग:ग्रीक इतिहासकार|ग्रीक इतिहासकार]] [[प्लुटार्क]] आपल्या लाईफ ऑफ ॲंटोनी मध्ये म्हणतो की, ऑक्टोव्हिअन क्लिओपात्राला शोधण्यात यशस्वी झाला होता आणि त्याने आपल्या सैनिकांना क्लिओपात्राला आत्महत्या करण्यापासून बाजूला करण्याचे आदेशही दिले होते कारण [[रोम]]ला परत गेल्यावर होणाऱ्या विजयी मिरवणूकीत नेऊन त्याला क्लिओपात्राला अपमानित करायचे होते. पण ज्यावेळेस सैनिक तिच्यापर्यंत गेले त्यावेळी क्लिओपात्रा मरून पडली होती व तिच्याजवळ तिच्या दोन दासी आणि अंजीराच्या टोपलीत एक सर्प होता. [[शेक्सपिअर]]नेही आपल्या ॲंटोनी ॲन्ड किलओपात्रा या नाटकात क्लिओपात्राच्या मृत्यूची हीच प्रतिमा कायम ठेवली आहे. अलीकडच्या काळात [[इ.स. २०१०]] मध्ये [[जर्मन]] इतिहासकार ख्रिस्तोफर शाफर याने म्हटले आहे की, क्लिओपात्राचा मृत्यू सर्पदंशाने न होता तो विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झालेला आहे. यासाठी त्याने अनेक ऐतिहासिक पुराव्यांची व विषतज्‍ज्ञांची मदत घेतली. तो म्हणतो ज्या सर्पाच्या दंशाने क्लिओपात्राचा मृत्यू झाला असे म्हटले जाते त्या सर्पाच्या (इजिप्शिअन कोब्रा) दंशाने झटपट आणि विनावेदना मृत्यू येऊ शकत नाही. या सर्पाच्या दंशाने मृ्त्यू येण्यापूर्वी हळूहळू शरीराचे एकक अवयव सुरुवातीला डोळ्यापासून निकामी होऊ लागतात. शाफर आणि विषतज्‍ज्ञ डायट्रीच मेब्स यांनी क्लिओपात्राचा मृत्यू हेमलॉक, वोल्फ्सबेन आणि ओपिअम या विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झाल्याचे म्हटले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://articles.cnn.com/2010-06-30/world/cleopatra.suicide_1_cleopatra-snake-cobra?_s=PM:WORLD | title = पॉइझन, नॉट स्नेक किल्ड क्लिओपात्रा | भाषा = इंग्रजी }}</ref> == चिरस्थान == क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर तिने घेतलेल्या चिरविश्रांतीचे ठिकाण शोधण्याचे आत्तापर्यंत अनेकांनी प्रयत्‍न केले आहेत. प्रसिद्ध इजिप्शियन पुरातत्त्वज्ञ डॉ. झही हवास आणि [[डॉमिनिकन प्रजासत्ताक|डॉमिनीकन रिपब्लिक]]ची पुरातत्त्वज्ञ डॉ. कॅथलिन मार्टीनेझ यांनी अलिक्झांड्रियाच्या पश्चिमेला ५० किलोमीटर अंतरावर असणाऱ्या तापोसिरीस मॅग्ना या मंदिरातच ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची चिरविश्रांतीस्थाने आहेत असा दावा केला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.nationalgeographic.com/news/2009/04/photogalleries/cleopatra-tomb-pictures/ | title = क्लिओपात्राज टॉम्ब साईट डिस्कव्हर्ड | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =२० एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =नॅशनल जिओग्राफिक | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> प्लुटार्कने उल्लेख केल्याप्रमाणे ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची दफने जवळजवळच आहेत या मतांचा त्यांनी आधार घेतला. हे तापोसिरीस मॅग्ना मंदिर ओरीसिस या देवतेचे असून तिला राक्षसाने मारून तिचे चौदा तुकडे इजिप्तच्या भूमीत फेकून दिले होते. हे ओरीसिसचे चौदा तुकडे जिथे जिथे पडले त्या त्या ठिकाणी इजिप्तमध्ये ही ओरीसिसची मंदिरे आहेत. त्यापैकीच तापोसिरीस मॅग्ना हे एक आहे. या मंदिराचे उत्खनन करतेवेळी डॉ. झही आणि मार्टिनेझ यांना त्या ठिकाणी अलेक्झांडर द ग्रेट याचे एक नाणे आणि क्लिओपात्राच्या चेहऱ्याचा मुखवटा सापडला आणि त्यावरून हे मंदिर चौथ्या टॉलेमीच्या काळात २००० वर्षांपूर्वी बांधले गेले असल्याचे त्यांनी सिद्ध केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.bbc.co.uk/2/hi/8000978.stm | title = डिग मे रिव्हील क्लिओपात्राज टॉम्ब | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =१५ एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =[[बी.बी.सी.|बीबीसी न्यूज]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> या पुरातत्त्ववेत्त्यांनी रडारचा वापर करून या मंदिरात खाली २५ ते ३० मीटर खोलीवर तीन ठिकाणे शोधली. त्यांपैकी एका ठिकाणी क्लिओपात्राचे दफन झालेले असू शकते अशी शक्यता वर्तवली आहे. == इतर == * क्लिओपात्रा आपल्या सौंदर्य रक्षणासाठी गाढवीच्या दुधाने आंघोळ करीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://tarunbharat.net/ftp/e-paper/2011-10-04/mpage3_20111004.htm | title = रूपवतींच्या सौंदर्याचे हे आहे रहस्य | भाषा = मराठी | दिनांक =४ ऑक्टोबर, २०११ | प्रकाशक =[[तरूण भारत]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * क्लिओपात्रा कारमाइन बीटल्सपासून बनवलेला लाल रंग ओठांचे सौंदर्य खुलविण्यासाठी वापरीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=173909:2011-08-01-16-02-18&catid=61:2009-07-20-04-02-48&Itemid=74 | title = अर्थवेध:लिपस्टिक | भाषा = मराठी | दिनांक =२ ऑगस्ट, २०११ | प्रकाशक =[[लोकसत्ता]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * आस्प जातीच्या सर्पाच्या दंशाने चटकन मृत्यू येतो याची खात्री करून घेण्यासाठी क्लिओपात्रा राणीने प्रथम तिच्या गुलामांवर प्रयोग केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://www.marathivishwakosh.in/index.php?option=com_content&view=article&id=4539%3A2010-11-15-06-28-12&catid=2&Itemid=3 | title = आमापन, जैव (मराठी विश्वकोश, खंड २) | भाषा = मराठी | दिनांक = | प्रकाशक =[[महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> == वंशावळ == {{वंशावली/प्रारंभ}} {{वंशावली | |PTOLEMY5|~|y|~|CLEO1|PTOLEMY5=पाचवा टॉलेमी, एपिफेन्स|CLEO1=इजिप्तची पहिली क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |,|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|.}} {{वंशावली | | |PTOLEMY8|7| |PTOLEMY6|~|y|~|CLEO2|PTOLEMY8=आठवा टॉलेमी, फिस्कॉन|PTOLEMY6=सहावा टॉलेमी फिलोपेटर|CLEO2=इजिप्तची दुसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | |:| | | | | |!}} {{वंशावली | | | | | |L|~|~|y|~|CLEO3|CLEO3=इजिप्तची तिसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | |,|-|-|-|v|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|-|.| }} {{वंशावली |PTOLEMY10|7| |CLEOSELENE|~|y|~|PTOLEMY9|~|y|~|CLEO4|PTOLEMY10=दहावा टॉलेमी|CLEOSELENE=पहिली क्लिओपात्रा सेलेनी|PTOLEMY9=दहावा टॉलेमी, लाथायरॉस|CLEO4=इजिप्तची चौथी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |:| | | | | |!| | | | | |!}} {{वंशावली | | | |L|~|~|y|~|BERENICE3| | |F|PTOLEMY12|BERENICE3=इजिप्तची तिसरी बेरेनाईस|PTOLEMY12=बारावा टॉलेमी, आउलेट्स}} {{वंशावली | | | | | | |!| | | | | | |:}} {{वंशावली | | | | | |CLEO5|~|~|y|~|~|J|CLEO5=इजिप्तची पाचवी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | | | | | |CLEO7|CLEO7='''क्लिओपात्रा'''}} {{वंशावली/अंत}} ==क्लिओपात्रावरील पुस्तके== * क्लिओपात्रा (कादंवरी, सन २०२०पर्यंत ७ आवृत्त्या, लेखक [[संजय सोनवणी]]) * क्लिओपात्रा (व्यक्तिचित्रण, लेखिका - अलका रोडे) == क्लियोपेट्रावर आधारित चित्रपट आणि टीव्ही मालिकांची यादी == * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९०८ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९१३ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९५९ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९७२ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (1974 टीव्ही नाटक) * अँटनी आणि क्लियोपात्रा (२०१५ चित्रपट) * बीबीसी टेलिव्हिजन शेक्सपियर * क्लियोपेट्रा (१९१७ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1934 चित्रपट) * क्लियोपात्रा (१९६३ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1970 चित्रपट) * क्लियोपेट्राचा दुसरा पती * कन्नकी (चित्रपट) * रेड नोटीस * झुल्फिकार (चित्रपट) == संदर्भ आणि नोंदी == {{संदर्भयादी}} <references group="note" /> == बाह्यदुवे == * {{इन आउर टाईम|क्लिओपात्रा|b00w7clj|Cleopatra}} [[वर्ग:इजिप्तचा इतिहास]] 0tlp1fgfna9orjcm9mqqbcm19s0z9mf 2138998 2138994 2022-07-20T09:12:15Z अमर राऊत 140696 दुरुस्ती wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name={{लेखनाव}}|image=Kleopatra-VII.-Altes-Museum-Berlin1.jpg|alt=Photograph of an ancient Roman marble sculpture of Cleopatra VII's head as displayed at the Altes Museum in Berlin|caption=The [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], a [[Roman sculpture]] of Cleopatra wearing a royal [[diadem]], mid-1st century BC (around the time of her visits to Rome in 46–44 BC), discovered in an Italian villa along the [[Via Appia]] and now located in the [[Altes Museum]] in Germany.{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}}{{sfnp|Grout|2017b|}}<ref group="note">For further validation about the [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], see {{harvtxt|Pina Polo|2013|pp=184–186}}, {{harvtxt|Roller|2010|pp=54, 174–175}}, {{harvtxt|Jones|2006|p=33}}, and {{harvtxt|Hölbl|2001|p=234}}.</ref>|succession=[[Ptolemaic Kingdom|Queen of the Ptolemaic Kingdom]]|reign=इसपू ५१–३० BC (21&nbsp;years){{sfnp|Burstein|2004|pp=xx–xxiii, 155}}|reign-type=[[Reign of Cleopatra|Reign]]|predecessor=[[टोलेमी XII Auletes]]|regent={{unbulleted list|Ptolemy XII Auletes|[[Ptolemy XIII Theos Philopator]]|[[Ptolemy XIV Philopator]]|Ptolemy XV Caesarion}}|reg-type=Co-rulers|successor=[[टोलेमी XV सिझेरियन]]<ref group="note" name="Reign of Caesarion"/>|full name=क्लिओपात्रा VII थिआ फिलोपेटर|spouse={{unbulleted list|[[ टोलेमीXIII थिओस फिलोपेटर]]|[[टोलेमी XIV]]|[[मार्क अँटनी]]}}|issue={{unbulleted list|[[सिझेरियन]]|[[ अलेक्झांडर हेलिओस]]|[[ क्लिओपात्रा सेलेन II]]|[[टोलेमी फिलाडेल्फस (क्लिओपात्राचा मुलगा)| Ptolemy Philadelphus]]}}|dynasty=टोलेम|father=[[टोलेमी XII Auletes]]|mother=Presumably [[Cleopatra VI Tryphaena]] (also known as [[Cleopatra V Tryphaena]])<ref group="note" name="cleopatra v or vi" />|birth_date=[[Early life of Cleopatra|Early 69 BC]]|birth_place=अलेक्झांडरिया, टोलेमिक राज्य|death_date=[[Death of Cleopatra|10 August 30&nbsp;BC]] (aged&nbsp;39)<ref group="note" name="date of Cleopatra's death">12 August 30 BC in the later Julian calendar. {{harvtxt|Skeat|1953|pp=98–100}}.</ref>|death_place=अलेक्झांडरिया, रोमकालीन इजिप्त|place of burial=Tomb of Antony and Cleopatra{{!}}Unlocated tomb<br />(कदाचित इजिप्त)}} '''क्लिओपात्रा ७ फिलोपातोर''' (इ.स. पूर्व ६९ - १२ ऑगस्ट ३०{{Sfnp|Hölbl|2001|p=231}}) ही [[प्राचीन इजिप्त संस्कृती|इजिप्तच्या]] [[टॉलेमिक साम्राज्य|टॉलेमिक राज्याची]] राणी आणि या राज्याची शेवटची सक्रिय शासक होती. ती टॉलेमिक राजवंशाचा संस्थापक आणि ग्रीक सेनापती असलेला टॉलेमी I सॉटर तसेच [[अलेक्झांडर द ग्रेट|अलेक्झांडर द ग्रेटची]] यांची वंशज होती. <ref group="note">{{Harvard citation text|Southern|2009|p=43}} writes about [[टोलेमी|Ptolemy I Soter]]: "The Ptolemaic dynasty, of which Cleopatra was the last representative, was founded at the end of the fourth century BC. </ref> क्लियोपेट्राच्या मृत्यूनंतर इजिप्त हा [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्याचा]] [[इजिप्त (रोमन प्रांत)|एक प्रांत]] बनला. <ref group="note" name="Grant Hellenistic period explanation">{{Harvard citation text|Grant|1972|pp=5–6}} notes that the Hellenistic period, beginning with the reign of Alexander the Great, came to an end with the death of Cleopatra in 30 BC. </ref> तिची मूळ भाषा कोइन ग्रीक होती आणि इजिप्शियन भाषा शिकणारी ती एकमेव टॉलेमिक शासक होती. <ref group="note" name="languages">The refusal of [[Ptolemaic rulers]] to speak the native language, [[Late Egyptian]], is why [[Ancient Greek]] (i.e. </ref> इसपू ५८ मध्ये क्लियोपात्रा ही तिचे वडील टॉलेमी XII ऑलेट्स निर्वासित असताना त्यांच्यासोबत रोमला इजिप्तमधील बंडानंतर (इजिप्त हे एक रोमन ग्राहक राज्य होते ) मुलगी बेरेनिस IV हिला त्याच्या सिंहासनावर दावा करण्यास परवानगी दिली. इ.स.पू. ५५ मध्ये टॉलेमी हा रोमन लष्करी सहाय्याने इजिप्तला परतला तेव्हा बेरेनिस मारली गेली. इ.स.पू. ५१ मध्ये त्याचा मृत्यू झाला तेव्हा क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी तेरावा यांच्या संयुक्त राजवटीला सुरुवात झाली, परंतु त्यांच्यातील मतभेदामुळे खुले गृहयुद्ध झाले . After losing the 48 BC Battle of Pharsalus in Greece against his rival Julius Caesar (a Roman dictator and consul) in Caesar's Civil War, the Roman statesman Pompey fled to Egypt. Pompey had been a political ally of Ptolemy XII, but Ptolemy XIII, at the urging of his court eunuchs, had Pompey ambushed and killed before Caesar arrived and occupied Alexandria. Caesar then attempted to reconcile the rival Ptolemaic siblings, but Ptolemy's chief adviser, Potheinos, viewed Caesar's terms as favoring Cleopatra, so his forces besieged her and Caesar at the palace. सीझरच्या गृहयुद्धात प्रतिस्पर्धी असलेल्या [[ज्युलियस सीझर]] (रोमन हुकूमशहा) विरुद्ध ग्रीसमध्ये ईसापूर्व ४८ मधील फार्सलसची लढाई हरल्यानंतर, [[प्राचीन रोम|रोमन]] राजकारणी पोम्पी हा इजिप्तला पळून गेला. सीझरने नंतर प्रतिस्पर्धी असलेल्या टॉलेमिक भावंडांशी समेट करण्याचा प्रयत्न केला. परंतु टॉलेमीचा मुख्य सल्लागार पोथिनोसने सीझरच्या अटी क्लियोपात्राच्या बाजूने पाहिल्या, म्हणून त्याच्या सैन्याने तिला आणि सीझरला राजवाड्यात वेढा घातला. वेढा उठवल्यानंतर लवकरच टॉलेमी तेरावा नाईलच्या लढाईत मरण पावला; क्लियोपात्राची सावत्र बहीण आर्सिनो IV हिला अखेरीस वेढा घालण्यात तिच्या भूमिकेसाठी [[इफेसूस|इफिससला]] हद्दपार करण्यात आले. सीझरने क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी चौदावा यांना संयुक्त राज्यकर्ते घोषित केले परंतु क्लियोपेट्राशी खाजगी संबंध ठेवले ज्यामुळे त्यांना सीझरियन हा एक मुलगा जन्माला आला. ४६ आणि ४४बीसी मध्ये क्लियोपेट्रा क्लायंट क्वीन म्हणून रोमला गेली, जिथे ती सीझरच्या व्हिलामध्ये राहिली. इ.स.पूर्व ४४ मध्ये सीझर आणि (तिच्या आदेशानुसार) टॉलेमी चौदाव्याच्या हत्येनंतर, तिने सीझेरियन सह-शासक टॉलेमी XV असे नाव दिले. ४३-४२ BC च्या लिबरेटर्सच्या गृहयुद्धात क्लियोपेट्राने सीझरचा नातू आणि वारस असलेल्या [[ऑगस्टस|ऑक्टाव्हियन]], मार्क अँटोनी आणि मार्कस एमिलियस लेपिडस यांनी स्थापन केलेल्या रोमन द्वितीय ट्रायमविरेटची बाजू घेतली. ४१ ईसापूर्व तारसोस येथे त्यांच्या भेटीनंतर राणीचे अँटनीशी प्रेमसंबंध होते. त्याने आर्सिनोला तिच्या विनंतीनुसार फाशी दिली आणि [[पार्थियन साम्राज्य]] व आर्मेनियाच्या राज्यावर केलेल्या आक्रमणांदरम्यान निधी आणि लष्करी मदत या दोन्हीसाठी क्लियोपेट्रावर अधिकाधिक अवलंबून राहिली. अलेक्झांड्रियाच्या देणग्यांनी त्यांची मुले अलेक्झांडर हेलिओस, क्लियोपात्रा सेलेन II आणि टॉलेमी फिलाडेल्फस यांना अँटोनीच्या ट्रिमव्हायरल अधिकाराखाली विविध पूर्वीच्या प्रदेशांवर राज्यकर्ते घोषित केली. ही घटना, त्यांचे लग्न आणि ऑक्टाव्हियनची बहीण ऑक्टाव्हिया मायनर हिच्याशी अँटोनीचा घटस्फोट यामुळे [[रोमन प्रजासत्ताक|रोमन प्रजासत्ताकाचे]] अंतिम युद्ध झाले. ऑक्टाव्हियन प्रचाराच्या युद्धात गुंतले, रोमन सिनेटमधील अँटोनीच्या सहयोगींना 32 ईसापूर्व रोममधून पळून जाण्यास भाग पाडले आणि क्लियोपेट्रावर युद्ध घोषित केले. 31 बीसी ऍक्टियमच्या लढाईत अँटनी आणि क्लियोपात्रा यांच्या नौदल ताफ्याचा पराभव केल्यानंतर, ऑक्टाव्हियनच्या सैन्याने 30 बीसी मध्ये इजिप्तवर आक्रमण केले आणि अँटोनीचा पराभव केला, ज्यामुळे अँटनीची आत्महत्या झाली. जेव्हा क्लियोपेट्राला कळले की ऑक्टाव्हियनने तिला त्याच्या रोमन विजयी मिरवणुकीत आणण्याची योजना आखली आहे, तेव्हा तिने विष प्राशन करून आत्महत्या केली. परंतु तिचे सर्पदंशाने निधन झाले होते, असा लोकप्रिय गैरसमज आहे. क्लियोपेट्राचा वारसा प्राचीन आणि आधुनिक कलाकृतींमध्ये टिकून आहे. रोमन इतिहासलेखन आणि लॅटिन कवितांनी या राणीबद्दल सामान्यतः टीकात्मक दृष्टिकोन निर्माण केला, जो नंतरच्या मध्ययुगीन आणि प्रबोधन साहित्यात पसरला. व्हिज्युअल आर्ट्समध्ये तिच्या प्राचीन चित्रणांमध्ये रोमन प्रतिमा, चित्रे आणि शिल्पे, कॅमिओ कोरीव काम आणि काच, टॉलेमिक आणि रोमन नाणे आणि रिलिफ्स यांचा समावेश होतो. प्रबोधन आणि बारोक कलांमध्ये ती [[ऑपेरा]], चित्रे, कविता, शिल्पकला आणि नाट्य नाटकांसह अनेक कलाकृतींचा विषय होती. व्हिक्टोरियन काळापासून ती इजिप्‍टोमॅनियाची पॉप कल्चर आयकॉन बनली आहे. तसेच आधुनिक काळात क्लियोपात्रा ही अप्लायड आणि ललित कला, बर्लेस्क व्यंगचित्र, हॉलीवूड चित्रपट आणि व्यावसायिक उत्पादनांसाठी ब्रँड प्रतिमांमध्ये दिसत आली आहे. == इतिहास == [[इ.स.पू. ६९]] मध्ये जन्मलेली क्लिओपात्रा [[बारावा टॉलेमी|बाराव्या टॉलेमीची]] कन्या होती. या टॉलेमीचा पूर्वज [[पहिला टॉलेमी]] हा [[अलेक्झांडर द ग्रेट]] याच्या सैन्यात सेनानी होता. हा मॅसोडेनियन सेनानी अलेक्झांडरच्या मृत्यूनंतर [[इजिप्त]]चा पहिला टॉलेमी राजा झाला. या राजघराण्याने भाऊ-बहिणींमधील लग्नाची पद्धत वंशशुद्धीच्या कल्पनेने उचलली होती. क्लिओपात्राच्या जन्माच्या वेळी इजिप्त हे अतिशय श्रीमंत राज्य होते. परंतु हे राज्य राजकीयदृष्ट्या अस्थिर असल्यामुळे व शेजारच्या [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्यापुढे]] आपला टिकाव लागणार नाही म्हणून क्लिओपात्राच्या बापाने करार करून [[जुलियस सीझर|सीझर]] आणि पॉंपेईकडून आपला इजिप्तवर राजा म्हणून असलेला अधिकार मान्य करून घेतला होता. याबदल्यात रोमनांनी टॉलेमीकडून प्रचंड रक्कम घेतली. ही रक्कम टॉलेमीने रोमन धनकोंकडून कर्जाऊ घेऊन दिली. या प्रचंड रकमेची परतफेड करणे अवघड होते त्यामुळे त्याच्या राज्यातील नागरिकांना त्याचे हे कृत्य पसंत नसल्याने राज्यात अंतर्गत बंडाळी माजली. या परिस्थितीतच [[इ.स.पू. ५१]] मध्ये टॉलेमीचा मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यूनंतर त्याची १८ वर्षीय कन्या क्लिओपात्रा आणि तिचा धाकटा १० वर्षाचा भाऊ [[तेरावा टॉलेमी]] संयुक्तपणे राज्यावर आले. या राजघराण्यातील परंपरेनुसार हा तिचा धाकटा भाऊ तेरावा टॉलेमी क्लिओपात्राचा नवरा होता. तो आपल्याच हाताखालील एका सेवकाच्या आहारी जाऊन त्याच्या हातातील बाहुले बनला होता. क्लिओपात्राला दूर करून राज्य हातात घेण्याच्या त्यांच्या योजना चालू होत्या. [[रोम]]मध्येही त्याचवेळी सीझर सत्तेवर आला होता. रोमची तिजोरी रिकामी होती त्यासाठी सीझरला इजिप्तकडून वसूली करणे गरजेचे होते म्हणून सीझर [[अलेक्झांड्रिया, इजिप्त|अलेक्झांड्रिया]]ला आला. राज्यातील अंतर्गत बंडाळी आणि भावाची/नवऱ्याची कारस्थाने यातून मार्ग काढण्यासाठी क्लिओपात्राने सीझरची मदत घेतली. यानंतर क्लिओपात्राचे सीझरशी अत्यंत सलोख्याचे संबंध असले तरी रोमविषयी तिच्या मनात भीती होतीच. सीझरच्या खुनाच्या वेळी क्लिओपात्रा रोममध्येच होती. सीझरचे खूनी आणि त्याचे मित्रही या खुनासाठी क्लिओपात्राची मदत मागत होते. तिची सत्ता आणि राज्याचे स्वतंत्र असणे याचा विचार करून तिने त्यावेळी ॲंटोनीला मदत केली. नौका पुरविल्या. पैसा दिला. त्यामुळे साहजिकच क्लिओपात्रा आणि ॲंटोनी यांच्यातही सलोख्याचे संबंध निर्माण झाले. == मृत्यू == क्लिओपात्राचा मृत्यू कशामुळे झाला याचे गूढ अजूनही कायम आहे. मात्र तिने स्वतःच सर्पदंश करून घेऊन आत्महत्या केली असे मानले जाते. क्लिओपात्राचा समकालीन ग्रीक इतिहासकार स्ट्राबो याने आपल्या जिओग्राफीका या पुस्तकातही असाच उल्लेख केलेला आहे. यात तो म्हणतो एक तर क्लिओपात्राने विषारी द्रव्य सेवन केल्याने तिचा मृत्य झाला अथवा तिने स्वतःच्या [[वक्ष|वक्षावर]] सर्पदंश करवून घेतला. हा उपलब्ध स्रोत सर्वात जुना असून व क्लिओपात्राच्या मृत्यूसमयी स्ट्राबो अलेक्झांड्रिीयातच असल्याने हा स्रोत ग्राह्य मानला जातो. या घटनेनंतर साठ वर्षांनी मार्क्स व्हेलिअस पॅटरक्यूलस या [[:वर्ग:रोमन इतिहासकार|रोमन इतिहासकाराने]] कॉम्पेटीशन ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथात व या घटनेच्या १५० वर्षानंतर फ्लोरस या रोमन इतिहासकारानेच लिहिलेल्या एपिटोम ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथातही क्लिओपात्राने सर्पदंश करवून घेऊन [[आत्महत्या]] केल्याचे उल्लेख आहेत. क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर १३० वर्षांनी [[:वर्ग:ग्रीक इतिहासकार|ग्रीक इतिहासकार]] [[प्लुटार्क]] आपल्या लाईफ ऑफ ॲंटोनी मध्ये म्हणतो की, ऑक्टोव्हिअन क्लिओपात्राला शोधण्यात यशस्वी झाला होता आणि त्याने आपल्या सैनिकांना क्लिओपात्राला आत्महत्या करण्यापासून बाजूला करण्याचे आदेशही दिले होते कारण [[रोम]]ला परत गेल्यावर होणाऱ्या विजयी मिरवणूकीत नेऊन त्याला क्लिओपात्राला अपमानित करायचे होते. पण ज्यावेळेस सैनिक तिच्यापर्यंत गेले त्यावेळी क्लिओपात्रा मरून पडली होती व तिच्याजवळ तिच्या दोन दासी आणि अंजीराच्या टोपलीत एक सर्प होता. [[शेक्सपिअर]]नेही आपल्या ॲंटोनी ॲन्ड किलओपात्रा या नाटकात क्लिओपात्राच्या मृत्यूची हीच प्रतिमा कायम ठेवली आहे. अलीकडच्या काळात [[इ.स. २०१०]] मध्ये [[जर्मन]] इतिहासकार ख्रिस्तोफर शाफर याने म्हटले आहे की, क्लिओपात्राचा मृत्यू सर्पदंशाने न होता तो विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झालेला आहे. यासाठी त्याने अनेक ऐतिहासिक पुराव्यांची व विषतज्‍ज्ञांची मदत घेतली. तो म्हणतो ज्या सर्पाच्या दंशाने क्लिओपात्राचा मृत्यू झाला असे म्हटले जाते त्या सर्पाच्या (इजिप्शिअन कोब्रा) दंशाने झटपट आणि विनावेदना मृत्यू येऊ शकत नाही. या सर्पाच्या दंशाने मृ्त्यू येण्यापूर्वी हळूहळू शरीराचे एकक अवयव सुरुवातीला डोळ्यापासून निकामी होऊ लागतात. शाफर आणि विषतज्‍ज्ञ डायट्रीच मेब्स यांनी क्लिओपात्राचा मृत्यू हेमलॉक, वोल्फ्सबेन आणि ओपिअम या विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झाल्याचे म्हटले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://articles.cnn.com/2010-06-30/world/cleopatra.suicide_1_cleopatra-snake-cobra?_s=PM:WORLD | title = पॉइझन, नॉट स्नेक किल्ड क्लिओपात्रा | भाषा = इंग्रजी }}</ref> == चिरस्थान == क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर तिने घेतलेल्या चिरविश्रांतीचे ठिकाण शोधण्याचे आत्तापर्यंत अनेकांनी प्रयत्‍न केले आहेत. प्रसिद्ध इजिप्शियन पुरातत्त्वज्ञ डॉ. झही हवास आणि [[डॉमिनिकन प्रजासत्ताक|डॉमिनीकन रिपब्लिक]]ची पुरातत्त्वज्ञ डॉ. कॅथलिन मार्टीनेझ यांनी अलिक्झांड्रियाच्या पश्चिमेला ५० किलोमीटर अंतरावर असणाऱ्या तापोसिरीस मॅग्ना या मंदिरातच ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची चिरविश्रांतीस्थाने आहेत असा दावा केला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.nationalgeographic.com/news/2009/04/photogalleries/cleopatra-tomb-pictures/ | title = क्लिओपात्राज टॉम्ब साईट डिस्कव्हर्ड | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =२० एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =नॅशनल जिओग्राफिक | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> प्लुटार्कने उल्लेख केल्याप्रमाणे ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची दफने जवळजवळच आहेत या मतांचा त्यांनी आधार घेतला. हे तापोसिरीस मॅग्ना मंदिर ओरीसिस या देवतेचे असून तिला राक्षसाने मारून तिचे चौदा तुकडे इजिप्तच्या भूमीत फेकून दिले होते. हे ओरीसिसचे चौदा तुकडे जिथे जिथे पडले त्या त्या ठिकाणी इजिप्तमध्ये ही ओरीसिसची मंदिरे आहेत. त्यापैकीच तापोसिरीस मॅग्ना हे एक आहे. या मंदिराचे उत्खनन करतेवेळी डॉ. झही आणि मार्टिनेझ यांना त्या ठिकाणी अलेक्झांडर द ग्रेट याचे एक नाणे आणि क्लिओपात्राच्या चेहऱ्याचा मुखवटा सापडला आणि त्यावरून हे मंदिर चौथ्या टॉलेमीच्या काळात २००० वर्षांपूर्वी बांधले गेले असल्याचे त्यांनी सिद्ध केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.bbc.co.uk/2/hi/8000978.stm | title = डिग मे रिव्हील क्लिओपात्राज टॉम्ब | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =१५ एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =[[बी.बी.सी.|बीबीसी न्यूज]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> या पुरातत्त्ववेत्त्यांनी रडारचा वापर करून या मंदिरात खाली २५ ते ३० मीटर खोलीवर तीन ठिकाणे शोधली. त्यांपैकी एका ठिकाणी क्लिओपात्राचे दफन झालेले असू शकते अशी शक्यता वर्तवली आहे. == इतर == * क्लिओपात्रा आपल्या सौंदर्य रक्षणासाठी गाढवीच्या दुधाने आंघोळ करीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://tarunbharat.net/ftp/e-paper/2011-10-04/mpage3_20111004.htm | title = रूपवतींच्या सौंदर्याचे हे आहे रहस्य | भाषा = मराठी | दिनांक =४ ऑक्टोबर, २०११ | प्रकाशक =[[तरूण भारत]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * क्लिओपात्रा कारमाइन बीटल्सपासून बनवलेला लाल रंग ओठांचे सौंदर्य खुलविण्यासाठी वापरीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=173909:2011-08-01-16-02-18&catid=61:2009-07-20-04-02-48&Itemid=74 | title = अर्थवेध:लिपस्टिक | भाषा = मराठी | दिनांक =२ ऑगस्ट, २०११ | प्रकाशक =[[लोकसत्ता]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * आस्प जातीच्या सर्पाच्या दंशाने चटकन मृत्यू येतो याची खात्री करून घेण्यासाठी क्लिओपात्रा राणीने प्रथम तिच्या गुलामांवर प्रयोग केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://www.marathivishwakosh.in/index.php?option=com_content&view=article&id=4539%3A2010-11-15-06-28-12&catid=2&Itemid=3 | title = आमापन, जैव (मराठी विश्वकोश, खंड २) | भाषा = मराठी | दिनांक = | प्रकाशक =[[महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> == वंशावळ == {{वंशावली/प्रारंभ}} {{वंशावली | |PTOLEMY5|~|y|~|CLEO1|PTOLEMY5=पाचवा टॉलेमी, एपिफेन्स|CLEO1=इजिप्तची पहिली क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |,|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|.}} {{वंशावली | | |PTOLEMY8|7| |PTOLEMY6|~|y|~|CLEO2|PTOLEMY8=आठवा टॉलेमी, फिस्कॉन|PTOLEMY6=सहावा टॉलेमी फिलोपेटर|CLEO2=इजिप्तची दुसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | |:| | | | | |!}} {{वंशावली | | | | | |L|~|~|y|~|CLEO3|CLEO3=इजिप्तची तिसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | |,|-|-|-|v|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|-|.| }} {{वंशावली |PTOLEMY10|7| |CLEOSELENE|~|y|~|PTOLEMY9|~|y|~|CLEO4|PTOLEMY10=दहावा टॉलेमी|CLEOSELENE=पहिली क्लिओपात्रा सेलेनी|PTOLEMY9=दहावा टॉलेमी, लाथायरॉस|CLEO4=इजिप्तची चौथी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |:| | | | | |!| | | | | |!}} {{वंशावली | | | |L|~|~|y|~|BERENICE3| | |F|PTOLEMY12|BERENICE3=इजिप्तची तिसरी बेरेनाईस|PTOLEMY12=बारावा टॉलेमी, आउलेट्स}} {{वंशावली | | | | | | |!| | | | | | |:}} {{वंशावली | | | | | |CLEO5|~|~|y|~|~|J|CLEO5=इजिप्तची पाचवी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | | | | | |CLEO7|CLEO7='''क्लिओपात्रा'''}} {{वंशावली/अंत}} ==क्लिओपात्रावरील पुस्तके== * क्लिओपात्रा (कादंवरी, सन २०२०पर्यंत ७ आवृत्त्या, लेखक [[संजय सोनवणी]]) * क्लिओपात्रा (व्यक्तिचित्रण, लेखिका - अलका रोडे) == क्लियोपेट्रावर आधारित चित्रपट आणि टीव्ही मालिकांची यादी == * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९०८ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९१३ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९५९ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९७२ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (1974 टीव्ही नाटक) * अँटनी आणि क्लियोपात्रा (२०१५ चित्रपट) * बीबीसी टेलिव्हिजन शेक्सपियर * क्लियोपेट्रा (१९१७ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1934 चित्रपट) * क्लियोपात्रा (१९६३ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1970 चित्रपट) * क्लियोपेट्राचा दुसरा पती * कन्नकी (चित्रपट) * रेड नोटीस * झुल्फिकार (चित्रपट) == संदर्भ आणि नोंदी == {{संदर्भयादी}} <references group="note" /> == बाह्यदुवे == * {{इन आउर टाईम|क्लिओपात्रा|b00w7clj|Cleopatra}} [[वर्ग:इजिप्तचा इतिहास]] 28v8p29grfaijkt7sltf3ys6l0dr19s 2138999 2138998 2022-07-20T09:14:28Z अमर राऊत 140696 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name={{लेखनाव}}|image=Kleopatra-VII.-Altes-Museum-Berlin1.jpg|alt=Photograph of an ancient Roman marble sculpture of Cleopatra VII's head as displayed at the Altes Museum in Berlin|caption=The [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], a [[Roman sculpture]] of Cleopatra wearing a royal [[diadem]], mid-1st century BC (around the time of her visits to Rome in 46–44 BC), discovered in an Italian villa along the [[Via Appia]] and now located in the [[Altes Museum]] in Germany.{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}}{{sfnp|Grout|2017b|}}<ref group="note">For further validation about the [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], see {{harvtxt|Pina Polo|2013|pp=184–186}}, {{harvtxt|Roller|2010|pp=54, 174–175}}, {{harvtxt|Jones|2006|p=33}}, and {{harvtxt|Hölbl|2001|p=234}}.</ref>|succession=[[Ptolemaic Kingdom|Queen of the Ptolemaic Kingdom]]|reign=इसपू ५१–३० BC (21&nbsp;years){{sfnp|Burstein|2004|pp=xx–xxiii, 155}}|reign-type=[[Reign of Cleopatra|Reign]]|predecessor=[[टोलेमी XII Auletes]]|regent={{unbulleted list|Ptolemy XII Auletes|[[Ptolemy XIII Theos Philopator]]|[[Ptolemy XIV Philopator]]|Ptolemy XV Caesarion}}|reg-type=Co-rulers|successor=[[टोलेमी XV सिझेरियन]]<ref group="note" name="Reign of Caesarion"/>|full name=क्लिओपात्रा VII थिआ फिलोपेटर|spouse={{unbulleted list|[[ टोलेमीXIII थिओस फिलोपेटर]]|[[टोलेमी XIV]]|[[मार्क अँटनी]]}}|issue={{unbulleted list|[[सिझेरियन]]|[[ अलेक्झांडर हेलिओस]]|[[ क्लिओपात्रा सेलेन II]]|[[टोलेमी फिलाडेल्फस (क्लिओपात्राचा मुलगा)| Ptolemy Philadelphus]]}}|dynasty=टोलेम|father=[[टोलेमी XII Auletes]]|mother=Presumably [[Cleopatra VI Tryphaena]] (also known as [[Cleopatra V Tryphaena]])<ref group="note" name="cleopatra v or vi" />|birth_date=[[Early life of Cleopatra|Early 69 BC]]|birth_place=अलेक्झांडरिया, टोलेमिक राज्य|death_date=[[Death of Cleopatra|10 August 30&nbsp;BC]] (aged&nbsp;39)<ref group="note" name="date of Cleopatra's death">12 August 30 BC in the later Julian calendar. {{harvtxt|Skeat|1953|pp=98–100}}.</ref>|death_place=अलेक्झांडरिया, रोमकालीन इजिप्त|place of burial=Tomb of Antony and Cleopatra{{!}}Unlocated tomb<br />(कदाचित इजिप्त)}} '''क्लिओपात्रा ७ फिलोपातोर''' (इ.स. पूर्व ६९ - १२ ऑगस्ट ३०{{Sfnp|Hölbl|2001|p=231}}) ही [[प्राचीन इजिप्त संस्कृती|इजिप्तच्या]] [[टॉलेमिक साम्राज्य|टॉलेमिक राज्याची]] राणी आणि या राज्याची शेवटची सक्रिय शासक होती. ती टॉलेमिक राजवंशाचा संस्थापक आणि ग्रीक सेनापती असलेला टॉलेमी I सॉटर तसेच [[अलेक्झांडर द ग्रेट|अलेक्झांडर द ग्रेटची]] यांची वंशज होती. <ref group="note">{{Harvard citation text|Southern|2009|p=43}} writes about [[टोलेमी|Ptolemy I Soter]]: "The Ptolemaic dynasty, of which Cleopatra was the last representative, was founded at the end of the fourth century BC. </ref> क्लियोपेट्राच्या मृत्यूनंतर इजिप्त हा [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्याचा]] [[इजिप्त (रोमन प्रांत)|एक प्रांत]] बनला. <ref group="note" name="Grant Hellenistic period explanation">{{Harvard citation text|Grant|1972|pp=5–6}} notes that the Hellenistic period, beginning with the reign of Alexander the Great, came to an end with the death of Cleopatra in 30 BC. </ref> तिची मूळ भाषा कोइन ग्रीक होती आणि इजिप्शियन भाषा शिकणारी ती एकमेव टॉलेमिक शासक होती. <ref group="note" name="languages">The refusal of [[Ptolemaic rulers]] to speak the native language, [[Late Egyptian]], is why [[Ancient Greek]] (i.e. </ref> इसपू ५८ मध्ये क्लियोपात्रा ही तिचे वडील टॉलेमी XII ऑलेट्स निर्वासित असताना त्यांच्यासोबत रोमला इजिप्तमधील बंडानंतर (इजिप्त हे एक रोमन ग्राहक राज्य होते ) मुलगी बेरेनिस IV हिला त्याच्या सिंहासनावर दावा करण्यास परवानगी दिली. इ.स.पू. ५५ मध्ये टॉलेमी हा रोमन लष्करी सहाय्याने इजिप्तला परतला तेव्हा बेरेनिस मारली गेली. इ.स.पू. ५१ मध्ये त्याचा मृत्यू झाला तेव्हा क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी तेरावा यांच्या संयुक्त राजवटीला सुरुवात झाली, परंतु त्यांच्यातील मतभेदामुळे खुले गृहयुद्ध झाले . सीझरच्या गृहयुद्धात प्रतिस्पर्धी असलेल्या [[ज्युलियस सीझर]] (रोमन हुकूमशहा) विरुद्ध ग्रीसमध्ये ईसापूर्व ४८ मधील फार्सलसची लढाई हरल्यानंतर, [[प्राचीन रोम|रोमन]] राजकारणी पोम्पी हा इजिप्तला पळून गेला. सीझरने नंतर प्रतिस्पर्धी असलेल्या टॉलेमिक भावंडांशी समेट करण्याचा प्रयत्न केला. परंतु टॉलेमीचा मुख्य सल्लागार पोथिनोसने सीझरच्या अटी क्लियोपात्राच्या बाजूने पाहिल्या, म्हणून त्याच्या सैन्याने तिला आणि सीझरला राजवाड्यात वेढा घातला. वेढा उठवल्यानंतर लवकरच टॉलेमी तेरावा नाईलच्या लढाईत मरण पावला; क्लियोपात्राची सावत्र बहीण आर्सिनो IV हिला अखेरीस वेढा घालण्यात तिच्या भूमिकेसाठी [[इफेसूस|इफिससला]] हद्दपार करण्यात आले. सीझरने क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी चौदावा यांना संयुक्त राज्यकर्ते घोषित केले परंतु क्लियोपेट्राशी खाजगी संबंध ठेवले ज्यामुळे त्यांना सीझरियन हा एक मुलगा जन्माला आला. ४६ आणि ४४बीसी मध्ये क्लियोपेट्रा क्लायंट क्वीन म्हणून रोमला गेली, जिथे ती सीझरच्या व्हिलामध्ये राहिली. इ.स.पूर्व ४४ मध्ये सीझर आणि (तिच्या आदेशानुसार) टॉलेमी चौदाव्याच्या हत्येनंतर, तिने सीझेरियन सह-शासक टॉलेमी XV असे नाव दिले. ४३-४२ BC च्या लिबरेटर्सच्या गृहयुद्धात क्लियोपेट्राने सीझरचा नातू आणि वारस असलेल्या [[ऑगस्टस|ऑक्टाव्हियन]], मार्क अँटोनी आणि मार्कस एमिलियस लेपिडस यांनी स्थापन केलेल्या रोमन द्वितीय ट्रायमविरेटची बाजू घेतली. ४१ ईसापूर्व तारसोस येथे त्यांच्या भेटीनंतर राणीचे अँटनीशी प्रेमसंबंध होते. त्याने आर्सिनोला तिच्या विनंतीनुसार फाशी दिली आणि [[पार्थियन साम्राज्य]] व आर्मेनियाच्या राज्यावर केलेल्या आक्रमणांदरम्यान निधी आणि लष्करी मदत या दोन्हीसाठी क्लियोपेट्रावर अधिकाधिक अवलंबून राहिली. अलेक्झांड्रियाच्या देणग्यांनी त्यांची मुले अलेक्झांडर हेलिओस, क्लियोपात्रा सेलेन II आणि टॉलेमी फिलाडेल्फस यांना अँटोनीच्या ट्रिमव्हायरल अधिकाराखाली विविध पूर्वीच्या प्रदेशांवर राज्यकर्ते घोषित केली. ही घटना, त्यांचे लग्न आणि ऑक्टाव्हियनची बहीण ऑक्टाव्हिया मायनर हिच्याशी अँटोनीचा घटस्फोट यामुळे [[रोमन प्रजासत्ताक|रोमन प्रजासत्ताकाचे]] अंतिम युद्ध झाले. ऑक्टाव्हियन प्रचाराच्या युद्धात गुंतले, रोमन सिनेटमधील अँटोनीच्या सहयोगींना 32 ईसापूर्व रोममधून पळून जाण्यास भाग पाडले आणि क्लियोपेट्रावर युद्ध घोषित केले. 31 बीसी ऍक्टियमच्या लढाईत अँटनी आणि क्लियोपात्रा यांच्या नौदल ताफ्याचा पराभव केल्यानंतर, ऑक्टाव्हियनच्या सैन्याने 30 बीसी मध्ये इजिप्तवर आक्रमण केले आणि अँटोनीचा पराभव केला, ज्यामुळे अँटनीची आत्महत्या झाली. जेव्हा क्लियोपेट्राला कळले की ऑक्टाव्हियनने तिला त्याच्या रोमन विजयी मिरवणुकीत आणण्याची योजना आखली आहे, तेव्हा तिने विष प्राशन करून आत्महत्या केली. परंतु तिचे सर्पदंशाने निधन झाले होते, असा लोकप्रिय गैरसमज आहे. क्लियोपेट्राचा वारसा प्राचीन आणि आधुनिक कलाकृतींमध्ये टिकून आहे. रोमन इतिहासलेखन आणि लॅटिन कवितांनी या राणीबद्दल सामान्यतः टीकात्मक दृष्टिकोन निर्माण केला, जो नंतरच्या मध्ययुगीन आणि प्रबोधन साहित्यात पसरला. व्हिज्युअल आर्ट्समध्ये तिच्या प्राचीन चित्रणांमध्ये रोमन प्रतिमा, चित्रे आणि शिल्पे, कॅमिओ कोरीव काम आणि काच, टॉलेमिक आणि रोमन नाणे आणि रिलिफ्स यांचा समावेश होतो. प्रबोधन आणि बारोक कलांमध्ये ती [[ऑपेरा]], चित्रे, कविता, शिल्पकला आणि नाट्य नाटकांसह अनेक कलाकृतींचा विषय होती. व्हिक्टोरियन काळापासून ती इजिप्‍टोमॅनियाची पॉप कल्चर आयकॉन बनली आहे. तसेच आधुनिक काळात क्लियोपात्रा ही अप्लायड आणि ललित कला, बर्लेस्क व्यंगचित्र, हॉलीवूड चित्रपट आणि व्यावसायिक उत्पादनांसाठी ब्रँड प्रतिमांमध्ये दिसत आली आहे. == इतिहास == [[इ.स.पू. ६९]] मध्ये जन्मलेली क्लिओपात्रा [[बारावा टॉलेमी|बाराव्या टॉलेमीची]] कन्या होती. या टॉलेमीचा पूर्वज [[पहिला टॉलेमी]] हा [[अलेक्झांडर द ग्रेट]] याच्या सैन्यात सेनानी होता. हा मॅसोडेनियन सेनानी अलेक्झांडरच्या मृत्यूनंतर [[इजिप्त]]चा पहिला टॉलेमी राजा झाला. या राजघराण्याने भाऊ-बहिणींमधील लग्नाची पद्धत वंशशुद्धीच्या कल्पनेने उचलली होती. क्लिओपात्राच्या जन्माच्या वेळी इजिप्त हे अतिशय श्रीमंत राज्य होते. परंतु हे राज्य राजकीयदृष्ट्या अस्थिर असल्यामुळे व शेजारच्या [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्यापुढे]] आपला टिकाव लागणार नाही म्हणून क्लिओपात्राच्या बापाने करार करून [[जुलियस सीझर|सीझर]] आणि पॉंपेईकडून आपला इजिप्तवर राजा म्हणून असलेला अधिकार मान्य करून घेतला होता. याबदल्यात रोमनांनी टॉलेमीकडून प्रचंड रक्कम घेतली. ही रक्कम टॉलेमीने रोमन धनकोंकडून कर्जाऊ घेऊन दिली. या प्रचंड रकमेची परतफेड करणे अवघड होते त्यामुळे त्याच्या राज्यातील नागरिकांना त्याचे हे कृत्य पसंत नसल्याने राज्यात अंतर्गत बंडाळी माजली. या परिस्थितीतच [[इ.स.पू. ५१]] मध्ये टॉलेमीचा मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यूनंतर त्याची १८ वर्षीय कन्या क्लिओपात्रा आणि तिचा धाकटा १० वर्षाचा भाऊ [[तेरावा टॉलेमी]] संयुक्तपणे राज्यावर आले. या राजघराण्यातील परंपरेनुसार हा तिचा धाकटा भाऊ तेरावा टॉलेमी क्लिओपात्राचा नवरा होता. तो आपल्याच हाताखालील एका सेवकाच्या आहारी जाऊन त्याच्या हातातील बाहुले बनला होता. क्लिओपात्राला दूर करून राज्य हातात घेण्याच्या त्यांच्या योजना चालू होत्या. [[रोम]]मध्येही त्याचवेळी सीझर सत्तेवर आला होता. रोमची तिजोरी रिकामी होती त्यासाठी सीझरला इजिप्तकडून वसूली करणे गरजेचे होते म्हणून सीझर [[अलेक्झांड्रिया, इजिप्त|अलेक्झांड्रिया]]ला आला. राज्यातील अंतर्गत बंडाळी आणि भावाची/नवऱ्याची कारस्थाने यातून मार्ग काढण्यासाठी क्लिओपात्राने सीझरची मदत घेतली. यानंतर क्लिओपात्राचे सीझरशी अत्यंत सलोख्याचे संबंध असले तरी रोमविषयी तिच्या मनात भीती होतीच. सीझरच्या खुनाच्या वेळी क्लिओपात्रा रोममध्येच होती. सीझरचे खूनी आणि त्याचे मित्रही या खुनासाठी क्लिओपात्राची मदत मागत होते. तिची सत्ता आणि राज्याचे स्वतंत्र असणे याचा विचार करून तिने त्यावेळी ॲंटोनीला मदत केली. नौका पुरविल्या. पैसा दिला. त्यामुळे साहजिकच क्लिओपात्रा आणि ॲंटोनी यांच्यातही सलोख्याचे संबंध निर्माण झाले. == मृत्यू == क्लिओपात्राचा मृत्यू कशामुळे झाला याचे गूढ अजूनही कायम आहे. मात्र तिने स्वतःच सर्पदंश करून घेऊन आत्महत्या केली असे मानले जाते. क्लिओपात्राचा समकालीन ग्रीक इतिहासकार स्ट्राबो याने आपल्या जिओग्राफीका या पुस्तकातही असाच उल्लेख केलेला आहे. यात तो म्हणतो एक तर क्लिओपात्राने विषारी द्रव्य सेवन केल्याने तिचा मृत्य झाला अथवा तिने स्वतःच्या [[वक्ष|वक्षावर]] सर्पदंश करवून घेतला. हा उपलब्ध स्रोत सर्वात जुना असून व क्लिओपात्राच्या मृत्यूसमयी स्ट्राबो अलेक्झांड्रिीयातच असल्याने हा स्रोत ग्राह्य मानला जातो. या घटनेनंतर साठ वर्षांनी मार्क्स व्हेलिअस पॅटरक्यूलस या [[:वर्ग:रोमन इतिहासकार|रोमन इतिहासकाराने]] कॉम्पेटीशन ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथात व या घटनेच्या १५० वर्षानंतर फ्लोरस या रोमन इतिहासकारानेच लिहिलेल्या एपिटोम ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथातही क्लिओपात्राने सर्पदंश करवून घेऊन [[आत्महत्या]] केल्याचे उल्लेख आहेत. क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर १३० वर्षांनी [[:वर्ग:ग्रीक इतिहासकार|ग्रीक इतिहासकार]] [[प्लुटार्क]] आपल्या लाईफ ऑफ ॲंटोनी मध्ये म्हणतो की, ऑक्टोव्हिअन क्लिओपात्राला शोधण्यात यशस्वी झाला होता आणि त्याने आपल्या सैनिकांना क्लिओपात्राला आत्महत्या करण्यापासून बाजूला करण्याचे आदेशही दिले होते कारण [[रोम]]ला परत गेल्यावर होणाऱ्या विजयी मिरवणूकीत नेऊन त्याला क्लिओपात्राला अपमानित करायचे होते. पण ज्यावेळेस सैनिक तिच्यापर्यंत गेले त्यावेळी क्लिओपात्रा मरून पडली होती व तिच्याजवळ तिच्या दोन दासी आणि अंजीराच्या टोपलीत एक सर्प होता. [[शेक्सपिअर]]नेही आपल्या ॲंटोनी ॲन्ड किलओपात्रा या नाटकात क्लिओपात्राच्या मृत्यूची हीच प्रतिमा कायम ठेवली आहे. अलीकडच्या काळात [[इ.स. २०१०]] मध्ये [[जर्मन]] इतिहासकार ख्रिस्तोफर शाफर याने म्हटले आहे की, क्लिओपात्राचा मृत्यू सर्पदंशाने न होता तो विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झालेला आहे. यासाठी त्याने अनेक ऐतिहासिक पुराव्यांची व विषतज्‍ज्ञांची मदत घेतली. तो म्हणतो ज्या सर्पाच्या दंशाने क्लिओपात्राचा मृत्यू झाला असे म्हटले जाते त्या सर्पाच्या (इजिप्शिअन कोब्रा) दंशाने झटपट आणि विनावेदना मृत्यू येऊ शकत नाही. या सर्पाच्या दंशाने मृ्त्यू येण्यापूर्वी हळूहळू शरीराचे एकक अवयव सुरुवातीला डोळ्यापासून निकामी होऊ लागतात. शाफर आणि विषतज्‍ज्ञ डायट्रीच मेब्स यांनी क्लिओपात्राचा मृत्यू हेमलॉक, वोल्फ्सबेन आणि ओपिअम या विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झाल्याचे म्हटले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://articles.cnn.com/2010-06-30/world/cleopatra.suicide_1_cleopatra-snake-cobra?_s=PM:WORLD | title = पॉइझन, नॉट स्नेक किल्ड क्लिओपात्रा | भाषा = इंग्रजी }}</ref> == चिरस्थान == क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर तिने घेतलेल्या चिरविश्रांतीचे ठिकाण शोधण्याचे आत्तापर्यंत अनेकांनी प्रयत्‍न केले आहेत. प्रसिद्ध इजिप्शियन पुरातत्त्वज्ञ डॉ. झही हवास आणि [[डॉमिनिकन प्रजासत्ताक|डॉमिनीकन रिपब्लिक]]ची पुरातत्त्वज्ञ डॉ. कॅथलिन मार्टीनेझ यांनी अलिक्झांड्रियाच्या पश्चिमेला ५० किलोमीटर अंतरावर असणाऱ्या तापोसिरीस मॅग्ना या मंदिरातच ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची चिरविश्रांतीस्थाने आहेत असा दावा केला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.nationalgeographic.com/news/2009/04/photogalleries/cleopatra-tomb-pictures/ | title = क्लिओपात्राज टॉम्ब साईट डिस्कव्हर्ड | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =२० एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =नॅशनल जिओग्राफिक | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> प्लुटार्कने उल्लेख केल्याप्रमाणे ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची दफने जवळजवळच आहेत या मतांचा त्यांनी आधार घेतला. हे तापोसिरीस मॅग्ना मंदिर ओरीसिस या देवतेचे असून तिला राक्षसाने मारून तिचे चौदा तुकडे इजिप्तच्या भूमीत फेकून दिले होते. हे ओरीसिसचे चौदा तुकडे जिथे जिथे पडले त्या त्या ठिकाणी इजिप्तमध्ये ही ओरीसिसची मंदिरे आहेत. त्यापैकीच तापोसिरीस मॅग्ना हे एक आहे. या मंदिराचे उत्खनन करतेवेळी डॉ. झही आणि मार्टिनेझ यांना त्या ठिकाणी अलेक्झांडर द ग्रेट याचे एक नाणे आणि क्लिओपात्राच्या चेहऱ्याचा मुखवटा सापडला आणि त्यावरून हे मंदिर चौथ्या टॉलेमीच्या काळात २००० वर्षांपूर्वी बांधले गेले असल्याचे त्यांनी सिद्ध केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.bbc.co.uk/2/hi/8000978.stm | title = डिग मे रिव्हील क्लिओपात्राज टॉम्ब | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =१५ एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =[[बी.बी.सी.|बीबीसी न्यूज]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> या पुरातत्त्ववेत्त्यांनी रडारचा वापर करून या मंदिरात खाली २५ ते ३० मीटर खोलीवर तीन ठिकाणे शोधली. त्यांपैकी एका ठिकाणी क्लिओपात्राचे दफन झालेले असू शकते अशी शक्यता वर्तवली आहे. == इतर == * क्लिओपात्रा आपल्या सौंदर्य रक्षणासाठी गाढवीच्या दुधाने आंघोळ करीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://tarunbharat.net/ftp/e-paper/2011-10-04/mpage3_20111004.htm | title = रूपवतींच्या सौंदर्याचे हे आहे रहस्य | भाषा = मराठी | दिनांक =४ ऑक्टोबर, २०११ | प्रकाशक =[[तरूण भारत]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * क्लिओपात्रा कारमाइन बीटल्सपासून बनवलेला लाल रंग ओठांचे सौंदर्य खुलविण्यासाठी वापरीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=173909:2011-08-01-16-02-18&catid=61:2009-07-20-04-02-48&Itemid=74 | title = अर्थवेध:लिपस्टिक | भाषा = मराठी | दिनांक =२ ऑगस्ट, २०११ | प्रकाशक =[[लोकसत्ता]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * आस्प जातीच्या सर्पाच्या दंशाने चटकन मृत्यू येतो याची खात्री करून घेण्यासाठी क्लिओपात्रा राणीने प्रथम तिच्या गुलामांवर प्रयोग केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://www.marathivishwakosh.in/index.php?option=com_content&view=article&id=4539%3A2010-11-15-06-28-12&catid=2&Itemid=3 | title = आमापन, जैव (मराठी विश्वकोश, खंड २) | भाषा = मराठी | दिनांक = | प्रकाशक =[[महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> == वंशावळ == {{वंशावली/प्रारंभ}} {{वंशावली | |PTOLEMY5|~|y|~|CLEO1|PTOLEMY5=पाचवा टॉलेमी, एपिफेन्स|CLEO1=इजिप्तची पहिली क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |,|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|.}} {{वंशावली | | |PTOLEMY8|7| |PTOLEMY6|~|y|~|CLEO2|PTOLEMY8=आठवा टॉलेमी, फिस्कॉन|PTOLEMY6=सहावा टॉलेमी फिलोपेटर|CLEO2=इजिप्तची दुसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | |:| | | | | |!}} {{वंशावली | | | | | |L|~|~|y|~|CLEO3|CLEO3=इजिप्तची तिसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | |,|-|-|-|v|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|-|.| }} {{वंशावली |PTOLEMY10|7| |CLEOSELENE|~|y|~|PTOLEMY9|~|y|~|CLEO4|PTOLEMY10=दहावा टॉलेमी|CLEOSELENE=पहिली क्लिओपात्रा सेलेनी|PTOLEMY9=दहावा टॉलेमी, लाथायरॉस|CLEO4=इजिप्तची चौथी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |:| | | | | |!| | | | | |!}} {{वंशावली | | | |L|~|~|y|~|BERENICE3| | |F|PTOLEMY12|BERENICE3=इजिप्तची तिसरी बेरेनाईस|PTOLEMY12=बारावा टॉलेमी, आउलेट्स}} {{वंशावली | | | | | | |!| | | | | | |:}} {{वंशावली | | | | | |CLEO5|~|~|y|~|~|J|CLEO5=इजिप्तची पाचवी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | | | | | |CLEO7|CLEO7='''क्लिओपात्रा'''}} {{वंशावली/अंत}} ==क्लिओपात्रावरील पुस्तके== * क्लिओपात्रा (कादंवरी, सन २०२०पर्यंत ७ आवृत्त्या, लेखक [[संजय सोनवणी]]) * क्लिओपात्रा (व्यक्तिचित्रण, लेखिका - अलका रोडे) == क्लियोपेट्रावर आधारित चित्रपट आणि टीव्ही मालिकांची यादी == * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९०८ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९१३ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९५९ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९७२ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (1974 टीव्ही नाटक) * अँटनी आणि क्लियोपात्रा (२०१५ चित्रपट) * बीबीसी टेलिव्हिजन शेक्सपियर * क्लियोपेट्रा (१९१७ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1934 चित्रपट) * क्लियोपात्रा (१९६३ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1970 चित्रपट) * क्लियोपेट्राचा दुसरा पती * कन्नकी (चित्रपट) * रेड नोटीस * झुल्फिकार (चित्रपट) == संदर्भ आणि नोंदी == {{संदर्भयादी}} <references group="note" /> == बाह्यदुवे == * {{इन आउर टाईम|क्लिओपात्रा|b00w7clj|Cleopatra}} [[वर्ग:इजिप्तचा इतिहास]] d6svwndz44xh2n4ltr7ajavegtmugas 2139001 2138999 2022-07-20T09:18:36Z अमर राऊत 140696 दुरुस्ती wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name={{लेखनाव}}|image=Kleopatra-VII.-Altes-Museum-Berlin1.jpg|alt=Photograph of an ancient Roman marble sculpture of Cleopatra VII's head as displayed at the Altes Museum in Berlin|caption=बर्लिन क्लियोपेट्रा हे रॉयल डायडेम परिधान केलेले क्लियोपेट्राचे रोमन शिल्प, इ.स.पू. १ल्या शतकाच्या मध्यभागी (तिच्या रोमला भेटींच्या वेळी ४६-४४ इ.स.पू.), इटालियन व्हिलामध्ये सापडले आणि आता जर्मनीच्या संग्रहालयात आहे. {{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}}{{sfnp|Grout|2017b|}}<ref group="note">For further validation about the [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], see {{harvtxt|Pina Polo|2013|pp=184–186}}, {{harvtxt|Roller|2010|pp=54, 174–175}}, {{harvtxt|Jones|2006|p=33}}, and {{harvtxt|Hölbl|2001|p=234}}.</ref>|succession=[[Ptolemaic Kingdom|Queen of the Ptolemaic Kingdom]]|reign=इसपू ५१–३० BC (21&nbsp;years){{sfnp|Burstein|2004|pp=xx–xxiii, 155}}|reign-type=[[Reign of Cleopatra|Reign]]|predecessor=[[टोलेमी XII Auletes]]|regent={{unbulleted list|Ptolemy XII Auletes|[[Ptolemy XIII Theos Philopator]]|[[Ptolemy XIV Philopator]]|Ptolemy XV Caesarion}}|reg-type=Co-rulers|successor=[[टोलेमी XV सिझेरियन]]<ref group="note" name="Reign of Caesarion"/>|full name=क्लिओपात्रा VII थिआ फिलोपेटर|spouse={{unbulleted list|[[ टोलेमीXIII थिओस फिलोपेटर]]|[[टोलेमी XIV]]|[[मार्क अँटनी]]}}|issue={{unbulleted list|[[सिझेरियन]]|[[ अलेक्झांडर हेलिओस]]|[[ क्लिओपात्रा सेलेन II]]|[[टोलेमी फिलाडेल्फस (क्लिओपात्राचा मुलगा)| Ptolemy Philadelphus]]}}|dynasty=टोलेम|father=[[टोलेमी XII Auletes]]|mother=Presumably [[Cleopatra VI Tryphaena]] (also known as [[Cleopatra V Tryphaena]])<ref group="note" name="cleopatra v or vi" />|birth_date=[[Early life of Cleopatra|Early 69 BC]]|birth_place=अलेक्झांडरिया, टोलेमिक राज्य|death_date=[[Death of Cleopatra|10 August 30&nbsp;BC]] (aged&nbsp;39)<ref group="note" name="date of Cleopatra's death">12 August 30 BC in the later Julian calendar. {{harvtxt|Skeat|1953|pp=98–100}}.</ref>|death_place=अलेक्झांडरिया, रोमकालीन इजिप्त|place of burial=Tomb of Antony and Cleopatra{{!}}Unlocated tomb<br />(कदाचित इजिप्त)}} '''क्लिओपात्रा ७ फिलोपातोर''' (इ.स. पूर्व ६९ - १२ ऑगस्ट ३०{{Sfnp|Hölbl|2001|p=231}}) ही [[प्राचीन इजिप्त संस्कृती|इजिप्तच्या]] [[टॉलेमिक साम्राज्य|टॉलेमिक राज्याची]] राणी आणि या राज्याची शेवटची सक्रिय शासक होती. ती टॉलेमिक राजवंशाचा संस्थापक आणि ग्रीक सेनापती असलेला टॉलेमी I सॉटर तसेच [[अलेक्झांडर द ग्रेट|अलेक्झांडर द ग्रेटची]] यांची वंशज होती. <ref group="note">{{Harvard citation text|Southern|2009|p=43}} writes about [[टोलेमी|Ptolemy I Soter]]: "The Ptolemaic dynasty, of which Cleopatra was the last representative, was founded at the end of the fourth century BC. </ref> क्लियोपेट्राच्या मृत्यूनंतर इजिप्त हा [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्याचा]] [[इजिप्त (रोमन प्रांत)|एक प्रांत]] बनला. <ref group="note" name="Grant Hellenistic period explanation">{{Harvard citation text|Grant|1972|pp=5–6}} notes that the Hellenistic period, beginning with the reign of Alexander the Great, came to an end with the death of Cleopatra in 30 BC. </ref> तिची मूळ भाषा कोइन ग्रीक होती आणि इजिप्शियन भाषा शिकणारी ती एकमेव टॉलेमिक शासक होती. <ref group="note" name="languages">The refusal of [[Ptolemaic rulers]] to speak the native language, [[Late Egyptian]], is why [[Ancient Greek]] (i.e. </ref> इसपू ५८ मध्ये क्लियोपात्रा ही तिचे वडील टॉलेमी XII ऑलेट्स निर्वासित असताना त्यांच्यासोबत रोमला इजिप्तमधील बंडानंतर (इजिप्त हे एक रोमन ग्राहक राज्य होते ) मुलगी बेरेनिस IV हिला त्याच्या सिंहासनावर दावा करण्यास परवानगी दिली. इ.स.पू. ५५ मध्ये टॉलेमी हा रोमन लष्करी सहाय्याने इजिप्तला परतला तेव्हा बेरेनिस मारली गेली. इ.स.पू. ५१ मध्ये त्याचा मृत्यू झाला तेव्हा क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी तेरावा यांच्या संयुक्त राजवटीला सुरुवात झाली, परंतु त्यांच्यातील मतभेदामुळे खुले गृहयुद्ध झाले . सीझरच्या गृहयुद्धात प्रतिस्पर्धी असलेल्या [[ज्युलियस सीझर]] (रोमन हुकूमशहा) विरुद्ध ग्रीसमध्ये ईसापूर्व ४८ मधील फार्सलसची लढाई हरल्यानंतर, [[प्राचीन रोम|रोमन]] राजकारणी पोम्पी हा इजिप्तला पळून गेला. सीझरने नंतर प्रतिस्पर्धी असलेल्या टॉलेमिक भावंडांशी समेट करण्याचा प्रयत्न केला. परंतु टॉलेमीचा मुख्य सल्लागार पोथिनोसने सीझरच्या अटी क्लियोपात्राच्या बाजूने पाहिल्या, म्हणून त्याच्या सैन्याने तिला आणि सीझरला राजवाड्यात वेढा घातला. वेढा उठवल्यानंतर लवकरच टॉलेमी तेरावा नाईलच्या लढाईत मरण पावला; क्लियोपात्राची सावत्र बहीण आर्सिनो IV हिला अखेरीस वेढा घालण्यात तिच्या भूमिकेसाठी [[इफेसूस|इफिससला]] हद्दपार करण्यात आले. सीझरने क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी चौदावा यांना संयुक्त राज्यकर्ते घोषित केले परंतु क्लियोपेट्राशी खाजगी संबंध ठेवले ज्यामुळे त्यांना सीझरियन हा एक मुलगा जन्माला आला. ४६ आणि ४४बीसी मध्ये क्लियोपेट्रा क्लायंट क्वीन म्हणून रोमला गेली, जिथे ती सीझरच्या व्हिलामध्ये राहिली. इ.स.पूर्व ४४ मध्ये सीझर आणि (तिच्या आदेशानुसार) टॉलेमी चौदाव्याच्या हत्येनंतर, तिने सीझेरियन सह-शासक टॉलेमी XV असे नाव दिले. ४३-४२ BC च्या लिबरेटर्सच्या गृहयुद्धात क्लियोपेट्राने सीझरचा नातू आणि वारस असलेल्या [[ऑगस्टस|ऑक्टाव्हियन]], मार्क अँटोनी आणि मार्कस एमिलियस लेपिडस यांनी स्थापन केलेल्या रोमन द्वितीय ट्रायमविरेटची बाजू घेतली. ४१ ईसापूर्व तारसोस येथे त्यांच्या भेटीनंतर राणीचे अँटनीशी प्रेमसंबंध होते. त्याने आर्सिनोला तिच्या विनंतीनुसार फाशी दिली आणि [[पार्थियन साम्राज्य]] व आर्मेनियाच्या राज्यावर केलेल्या आक्रमणांदरम्यान निधी आणि लष्करी मदत या दोन्हीसाठी क्लियोपेट्रावर अधिकाधिक अवलंबून राहिली. अलेक्झांड्रियाच्या देणग्यांनी त्यांची मुले अलेक्झांडर हेलिओस, क्लियोपात्रा सेलेन II आणि टॉलेमी फिलाडेल्फस यांना अँटोनीच्या ट्रिमव्हायरल अधिकाराखाली विविध पूर्वीच्या प्रदेशांवर राज्यकर्ते घोषित केली. ही घटना, त्यांचे लग्न आणि ऑक्टाव्हियनची बहीण ऑक्टाव्हिया मायनर हिच्याशी अँटोनीचा घटस्फोट यामुळे [[रोमन प्रजासत्ताक|रोमन प्रजासत्ताकाचे]] अंतिम युद्ध झाले. ऑक्टाव्हियन प्रचाराच्या युद्धात गुंतले, रोमन सिनेटमधील अँटोनीच्या सहयोगींना 32 ईसापूर्व रोममधून पळून जाण्यास भाग पाडले आणि क्लियोपेट्रावर युद्ध घोषित केले. 31 बीसी ऍक्टियमच्या लढाईत अँटनी आणि क्लियोपात्रा यांच्या नौदल ताफ्याचा पराभव केल्यानंतर, ऑक्टाव्हियनच्या सैन्याने 30 बीसी मध्ये इजिप्तवर आक्रमण केले आणि अँटोनीचा पराभव केला, ज्यामुळे अँटनीची आत्महत्या झाली. जेव्हा क्लियोपेट्राला कळले की ऑक्टाव्हियनने तिला त्याच्या रोमन विजयी मिरवणुकीत आणण्याची योजना आखली आहे, तेव्हा तिने विष प्राशन करून आत्महत्या केली. परंतु तिचे सर्पदंशाने निधन झाले होते, असा लोकप्रिय गैरसमज आहे. क्लियोपेट्राचा वारसा प्राचीन आणि आधुनिक कलाकृतींमध्ये टिकून आहे. रोमन इतिहासलेखन आणि लॅटिन कवितांनी या राणीबद्दल सामान्यतः टीकात्मक दृष्टिकोन निर्माण केला, जो नंतरच्या मध्ययुगीन आणि प्रबोधन साहित्यात पसरला. व्हिज्युअल आर्ट्समध्ये तिच्या प्राचीन चित्रणांमध्ये रोमन प्रतिमा, चित्रे आणि शिल्पे, कॅमिओ कोरीव काम आणि काच, टॉलेमिक आणि रोमन नाणे आणि रिलिफ्स यांचा समावेश होतो. प्रबोधन आणि बारोक कलांमध्ये ती [[ऑपेरा]], चित्रे, कविता, शिल्पकला आणि नाट्य नाटकांसह अनेक कलाकृतींचा विषय होती. व्हिक्टोरियन काळापासून ती इजिप्‍टोमॅनियाची पॉप कल्चर आयकॉन बनली आहे. तसेच आधुनिक काळात क्लियोपात्रा ही अप्लायड आणि ललित कला, बर्लेस्क व्यंगचित्र, हॉलीवूड चित्रपट आणि व्यावसायिक उत्पादनांसाठी ब्रँड प्रतिमांमध्ये दिसत आली आहे. == इतिहास == [[इ.स.पू. ६९]] मध्ये जन्मलेली क्लिओपात्रा [[बारावा टॉलेमी|बाराव्या टॉलेमीची]] कन्या होती. या टॉलेमीचा पूर्वज [[पहिला टॉलेमी]] हा [[अलेक्झांडर द ग्रेट]] याच्या सैन्यात सेनानी होता. हा मॅसोडेनियन सेनानी अलेक्झांडरच्या मृत्यूनंतर [[इजिप्त]]चा पहिला टॉलेमी राजा झाला. या राजघराण्याने भाऊ-बहिणींमधील लग्नाची पद्धत वंशशुद्धीच्या कल्पनेने उचलली होती. क्लिओपात्राच्या जन्माच्या वेळी इजिप्त हे अतिशय श्रीमंत राज्य होते. परंतु हे राज्य राजकीयदृष्ट्या अस्थिर असल्यामुळे व शेजारच्या [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्यापुढे]] आपला टिकाव लागणार नाही म्हणून क्लिओपात्राच्या बापाने करार करून [[जुलियस सीझर|सीझर]] आणि पॉंपेईकडून आपला इजिप्तवर राजा म्हणून असलेला अधिकार मान्य करून घेतला होता. याबदल्यात रोमनांनी टॉलेमीकडून प्रचंड रक्कम घेतली. ही रक्कम टॉलेमीने रोमन धनकोंकडून कर्जाऊ घेऊन दिली. या प्रचंड रकमेची परतफेड करणे अवघड होते त्यामुळे त्याच्या राज्यातील नागरिकांना त्याचे हे कृत्य पसंत नसल्याने राज्यात अंतर्गत बंडाळी माजली. या परिस्थितीतच [[इ.स.पू. ५१]] मध्ये टॉलेमीचा मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यूनंतर त्याची १८ वर्षीय कन्या क्लिओपात्रा आणि तिचा धाकटा १० वर्षाचा भाऊ [[तेरावा टॉलेमी]] संयुक्तपणे राज्यावर आले. या राजघराण्यातील परंपरेनुसार हा तिचा धाकटा भाऊ तेरावा टॉलेमी क्लिओपात्राचा नवरा होता. तो आपल्याच हाताखालील एका सेवकाच्या आहारी जाऊन त्याच्या हातातील बाहुले बनला होता. क्लिओपात्राला दूर करून राज्य हातात घेण्याच्या त्यांच्या योजना चालू होत्या. [[रोम]]मध्येही त्याचवेळी सीझर सत्तेवर आला होता. रोमची तिजोरी रिकामी होती त्यासाठी सीझरला इजिप्तकडून वसूली करणे गरजेचे होते म्हणून सीझर [[अलेक्झांड्रिया, इजिप्त|अलेक्झांड्रिया]]ला आला. राज्यातील अंतर्गत बंडाळी आणि भावाची/नवऱ्याची कारस्थाने यातून मार्ग काढण्यासाठी क्लिओपात्राने सीझरची मदत घेतली. यानंतर क्लिओपात्राचे सीझरशी अत्यंत सलोख्याचे संबंध असले तरी रोमविषयी तिच्या मनात भीती होतीच. सीझरच्या खुनाच्या वेळी क्लिओपात्रा रोममध्येच होती. सीझरचे खूनी आणि त्याचे मित्रही या खुनासाठी क्लिओपात्राची मदत मागत होते. तिची सत्ता आणि राज्याचे स्वतंत्र असणे याचा विचार करून तिने त्यावेळी ॲंटोनीला मदत केली. नौका पुरविल्या. पैसा दिला. त्यामुळे साहजिकच क्लिओपात्रा आणि ॲंटोनी यांच्यातही सलोख्याचे संबंध निर्माण झाले. == मृत्यू == क्लिओपात्राचा मृत्यू कशामुळे झाला याचे गूढ अजूनही कायम आहे. मात्र तिने स्वतःच सर्पदंश करून घेऊन आत्महत्या केली असे मानले जाते. क्लिओपात्राचा समकालीन ग्रीक इतिहासकार स्ट्राबो याने आपल्या जिओग्राफीका या पुस्तकातही असाच उल्लेख केलेला आहे. यात तो म्हणतो एक तर क्लिओपात्राने विषारी द्रव्य सेवन केल्याने तिचा मृत्य झाला अथवा तिने स्वतःच्या [[वक्ष|वक्षावर]] सर्पदंश करवून घेतला. हा उपलब्ध स्रोत सर्वात जुना असून व क्लिओपात्राच्या मृत्यूसमयी स्ट्राबो अलेक्झांड्रिीयातच असल्याने हा स्रोत ग्राह्य मानला जातो. या घटनेनंतर साठ वर्षांनी मार्क्स व्हेलिअस पॅटरक्यूलस या [[:वर्ग:रोमन इतिहासकार|रोमन इतिहासकाराने]] कॉम्पेटीशन ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथात व या घटनेच्या १५० वर्षानंतर फ्लोरस या रोमन इतिहासकारानेच लिहिलेल्या एपिटोम ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथातही क्लिओपात्राने सर्पदंश करवून घेऊन [[आत्महत्या]] केल्याचे उल्लेख आहेत. क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर १३० वर्षांनी [[:वर्ग:ग्रीक इतिहासकार|ग्रीक इतिहासकार]] [[प्लुटार्क]] आपल्या लाईफ ऑफ ॲंटोनी मध्ये म्हणतो की, ऑक्टोव्हिअन क्लिओपात्राला शोधण्यात यशस्वी झाला होता आणि त्याने आपल्या सैनिकांना क्लिओपात्राला आत्महत्या करण्यापासून बाजूला करण्याचे आदेशही दिले होते कारण [[रोम]]ला परत गेल्यावर होणाऱ्या विजयी मिरवणूकीत नेऊन त्याला क्लिओपात्राला अपमानित करायचे होते. पण ज्यावेळेस सैनिक तिच्यापर्यंत गेले त्यावेळी क्लिओपात्रा मरून पडली होती व तिच्याजवळ तिच्या दोन दासी आणि अंजीराच्या टोपलीत एक सर्प होता. [[शेक्सपिअर]]नेही आपल्या ॲंटोनी ॲन्ड किलओपात्रा या नाटकात क्लिओपात्राच्या मृत्यूची हीच प्रतिमा कायम ठेवली आहे. अलीकडच्या काळात [[इ.स. २०१०]] मध्ये [[जर्मन]] इतिहासकार ख्रिस्तोफर शाफर याने म्हटले आहे की, क्लिओपात्राचा मृत्यू सर्पदंशाने न होता तो विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झालेला आहे. यासाठी त्याने अनेक ऐतिहासिक पुराव्यांची व विषतज्‍ज्ञांची मदत घेतली. तो म्हणतो ज्या सर्पाच्या दंशाने क्लिओपात्राचा मृत्यू झाला असे म्हटले जाते त्या सर्पाच्या (इजिप्शिअन कोब्रा) दंशाने झटपट आणि विनावेदना मृत्यू येऊ शकत नाही. या सर्पाच्या दंशाने मृ्त्यू येण्यापूर्वी हळूहळू शरीराचे एकक अवयव सुरुवातीला डोळ्यापासून निकामी होऊ लागतात. शाफर आणि विषतज्‍ज्ञ डायट्रीच मेब्स यांनी क्लिओपात्राचा मृत्यू हेमलॉक, वोल्फ्सबेन आणि ओपिअम या विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झाल्याचे म्हटले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://articles.cnn.com/2010-06-30/world/cleopatra.suicide_1_cleopatra-snake-cobra?_s=PM:WORLD | title = पॉइझन, नॉट स्नेक किल्ड क्लिओपात्रा | भाषा = इंग्रजी }}</ref> == चिरस्थान == क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर तिने घेतलेल्या चिरविश्रांतीचे ठिकाण शोधण्याचे आत्तापर्यंत अनेकांनी प्रयत्‍न केले आहेत. प्रसिद्ध इजिप्शियन पुरातत्त्वज्ञ डॉ. झही हवास आणि [[डॉमिनिकन प्रजासत्ताक|डॉमिनीकन रिपब्लिक]]ची पुरातत्त्वज्ञ डॉ. कॅथलिन मार्टीनेझ यांनी अलिक्झांड्रियाच्या पश्चिमेला ५० किलोमीटर अंतरावर असणाऱ्या तापोसिरीस मॅग्ना या मंदिरातच ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची चिरविश्रांतीस्थाने आहेत असा दावा केला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.nationalgeographic.com/news/2009/04/photogalleries/cleopatra-tomb-pictures/ | title = क्लिओपात्राज टॉम्ब साईट डिस्कव्हर्ड | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =२० एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =नॅशनल जिओग्राफिक | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> प्लुटार्कने उल्लेख केल्याप्रमाणे ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची दफने जवळजवळच आहेत या मतांचा त्यांनी आधार घेतला. हे तापोसिरीस मॅग्ना मंदिर ओरीसिस या देवतेचे असून तिला राक्षसाने मारून तिचे चौदा तुकडे इजिप्तच्या भूमीत फेकून दिले होते. हे ओरीसिसचे चौदा तुकडे जिथे जिथे पडले त्या त्या ठिकाणी इजिप्तमध्ये ही ओरीसिसची मंदिरे आहेत. त्यापैकीच तापोसिरीस मॅग्ना हे एक आहे. या मंदिराचे उत्खनन करतेवेळी डॉ. झही आणि मार्टिनेझ यांना त्या ठिकाणी अलेक्झांडर द ग्रेट याचे एक नाणे आणि क्लिओपात्राच्या चेहऱ्याचा मुखवटा सापडला आणि त्यावरून हे मंदिर चौथ्या टॉलेमीच्या काळात २००० वर्षांपूर्वी बांधले गेले असल्याचे त्यांनी सिद्ध केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.bbc.co.uk/2/hi/8000978.stm | title = डिग मे रिव्हील क्लिओपात्राज टॉम्ब | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =१५ एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =[[बी.बी.सी.|बीबीसी न्यूज]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> या पुरातत्त्ववेत्त्यांनी रडारचा वापर करून या मंदिरात खाली २५ ते ३० मीटर खोलीवर तीन ठिकाणे शोधली. त्यांपैकी एका ठिकाणी क्लिओपात्राचे दफन झालेले असू शकते अशी शक्यता वर्तवली आहे. == इतर == * क्लिओपात्रा आपल्या सौंदर्य रक्षणासाठी गाढवीच्या दुधाने आंघोळ करीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://tarunbharat.net/ftp/e-paper/2011-10-04/mpage3_20111004.htm | title = रूपवतींच्या सौंदर्याचे हे आहे रहस्य | भाषा = मराठी | दिनांक =४ ऑक्टोबर, २०११ | प्रकाशक =[[तरूण भारत]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * क्लिओपात्रा कारमाइन बीटल्सपासून बनवलेला लाल रंग ओठांचे सौंदर्य खुलविण्यासाठी वापरीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=173909:2011-08-01-16-02-18&catid=61:2009-07-20-04-02-48&Itemid=74 | title = अर्थवेध:लिपस्टिक | भाषा = मराठी | दिनांक =२ ऑगस्ट, २०११ | प्रकाशक =[[लोकसत्ता]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * आस्प जातीच्या सर्पाच्या दंशाने चटकन मृत्यू येतो याची खात्री करून घेण्यासाठी क्लिओपात्रा राणीने प्रथम तिच्या गुलामांवर प्रयोग केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://www.marathivishwakosh.in/index.php?option=com_content&view=article&id=4539%3A2010-11-15-06-28-12&catid=2&Itemid=3 | title = आमापन, जैव (मराठी विश्वकोश, खंड २) | भाषा = मराठी | दिनांक = | प्रकाशक =[[महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> == वंशावळ == {{वंशावली/प्रारंभ}} {{वंशावली | |PTOLEMY5|~|y|~|CLEO1|PTOLEMY5=पाचवा टॉलेमी, एपिफेन्स|CLEO1=इजिप्तची पहिली क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |,|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|.}} {{वंशावली | | |PTOLEMY8|7| |PTOLEMY6|~|y|~|CLEO2|PTOLEMY8=आठवा टॉलेमी, फिस्कॉन|PTOLEMY6=सहावा टॉलेमी फिलोपेटर|CLEO2=इजिप्तची दुसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | |:| | | | | |!}} {{वंशावली | | | | | |L|~|~|y|~|CLEO3|CLEO3=इजिप्तची तिसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | |,|-|-|-|v|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|-|.| }} {{वंशावली |PTOLEMY10|7| |CLEOSELENE|~|y|~|PTOLEMY9|~|y|~|CLEO4|PTOLEMY10=दहावा टॉलेमी|CLEOSELENE=पहिली क्लिओपात्रा सेलेनी|PTOLEMY9=दहावा टॉलेमी, लाथायरॉस|CLEO4=इजिप्तची चौथी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |:| | | | | |!| | | | | |!}} {{वंशावली | | | |L|~|~|y|~|BERENICE3| | |F|PTOLEMY12|BERENICE3=इजिप्तची तिसरी बेरेनाईस|PTOLEMY12=बारावा टॉलेमी, आउलेट्स}} {{वंशावली | | | | | | |!| | | | | | |:}} {{वंशावली | | | | | |CLEO5|~|~|y|~|~|J|CLEO5=इजिप्तची पाचवी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | | | | | |CLEO7|CLEO7='''क्लिओपात्रा'''}} {{वंशावली/अंत}} ==क्लिओपात्रावरील पुस्तके== * क्लिओपात्रा (कादंवरी, सन २०२०पर्यंत ७ आवृत्त्या, लेखक [[संजय सोनवणी]]) * क्लिओपात्रा (व्यक्तिचित्रण, लेखिका - अलका रोडे) == क्लियोपेट्रावर आधारित चित्रपट आणि टीव्ही मालिकांची यादी == * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९०८ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९१३ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९५९ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९७२ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (1974 टीव्ही नाटक) * अँटनी आणि क्लियोपात्रा (२०१५ चित्रपट) * बीबीसी टेलिव्हिजन शेक्सपियर * क्लियोपेट्रा (१९१७ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1934 चित्रपट) * क्लियोपात्रा (१९६३ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1970 चित्रपट) * क्लियोपेट्राचा दुसरा पती * कन्नकी (चित्रपट) * रेड नोटीस * झुल्फिकार (चित्रपट) == संदर्भ आणि नोंदी == {{संदर्भयादी}} <references group="note" /> == बाह्यदुवे == * {{इन आउर टाईम|क्लिओपात्रा|b00w7clj|Cleopatra}} [[वर्ग:इजिप्तचा इतिहास]] ct1mwpqlhihkt25p6itj4re2g2w1hr8 2139003 2139001 2022-07-20T09:27:38Z अमर राऊत 140696 दुरुस्ती wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name={{लेखनाव}}|image=Kleopatra-VII.-Altes-Museum-Berlin1.jpg|alt=Photograph of an ancient Roman marble sculpture of Cleopatra VII's head as displayed at the Altes Museum in Berlin|caption=बर्लिन क्लियोपेट्रा ही रोमन शिल्पाकृती. रॉयल डायडेम परिधान केलेले हे शिल्प इ.स.पू. १ल्या शतकाच्या मध्यभागी (तिच्या रोमला भेटींच्या वेळी ४६-४४ इ.स.पू.), इटालियन व्हिलामध्ये सापडले आणि आता जर्मनीच्या संग्रहालयात आहे. {{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}}{{sfnp|Grout|2017b|}}<ref group="note">For further validation about the [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], see {{harvtxt|Pina Polo|2013|pp=184–186}}, {{harvtxt|Roller|2010|pp=54, 174–175}}, {{harvtxt|Jones|2006|p=33}}, and {{harvtxt|Hölbl|2001|p=234}}.</ref>|succession=टोलेमिक राज्याची राणी|reign=इसपू ५१–३० (21&nbsp;years){{sfnp|Burstein|2004|pp=xx–xxiii, 155}}|reign-type=क्लिओपात्राचे राज्य|predecessor=टोलेमी XII आउलेटस|regent={{unbulleted list| टोलेमीXII आउलेटस | टोलेमी थिओस फिलोपेतर १३वा]]| टोलेमी फिलोपेतर १५वा | टोलेमी सिझेरियन १५वा}}|reg-type=सह-शासक|successor=टोलेमी XV सिझेरियन<ref group="note" name="Reign of Caesarion"/>|full name=क्लिओपात्रा थिआ फिलोपेटर ७वा|spouse={{unbulleted list| टोलेमी थिओस फिलोपेटर १३वा | टोलेमी १५वा|मार्क अँटनी]}}|issue={{unbulleted list| सिझेरियन |अलेक्झांडर हेलिओस| क्लिओपात्रा सेलेन दुसरा |टोलेमी फिलाडेल्फस (क्लिओपात्राचा मुलगा)| टोलेमी फिलापेडस Philadelphus}}|dynasty=टोलेम|father=टोलेमी आउलेटस १२वा|mother=कदाचित क्लिओपात्रा ट्रायफेना ६वी <ref group="note" name="cleopatra v or vi" />|birth_date=इसपू ६९|birth_place=अलेक्झांडरिया, टोलेमिक राज्य|death_date=[[Death of Cleopatra|10 August 30&nbsp;BC]] (aged&nbsp;39)<ref group="note" name="date of Cleopatra's death">12 August 30 BC in the later Julian calendar. {{harvtxt|Skeat|1953|pp=98–100}}.</ref>|death_place=अलेक्झांडरिया, रोमकालीन इजिप्त|place of burial=टोम्ब ऑफ अँटनी अँड क्लिओपात्रा<br />(कदाचित इजिप्त)}} '''क्लिओपात्रा ७ फिलोपातोर''' (इ.स. पूर्व ६९ - १२ ऑगस्ट ३०{{Sfnp|Hölbl|2001|p=231}}) ही [[प्राचीन इजिप्त संस्कृती|इजिप्तच्या]] [[टॉलेमिक साम्राज्य|टॉलेमिक राज्याची]] राणी आणि या राज्याची शेवटची सक्रिय शासक होती. ती टॉलेमिक राजवंशाचा संस्थापक आणि ग्रीक सेनापती असलेला टॉलेमी I सॉटर तसेच [[अलेक्झांडर द ग्रेट|अलेक्झांडर द ग्रेटची]] यांची वंशज होती. <ref group="note">{{Harvard citation text|Southern|2009|p=43}} writes about [[टोलेमी|Ptolemy I Soter]]: "The Ptolemaic dynasty, of which Cleopatra was the last representative, was founded at the end of the fourth century BC. </ref> क्लियोपेट्राच्या मृत्यूनंतर इजिप्त हा [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्याचा]] [[इजिप्त (रोमन प्रांत)|एक प्रांत]] बनला. <ref group="note" name="Grant Hellenistic period explanation">{{Harvard citation text|Grant|1972|pp=5–6}} notes that the Hellenistic period, beginning with the reign of Alexander the Great, came to an end with the death of Cleopatra in 30 BC. </ref> तिची मूळ भाषा कोइन ग्रीक होती आणि इजिप्शियन भाषा शिकणारी ती एकमेव टॉलेमिक शासक होती. <ref group="note" name="languages">The refusal of [[Ptolemaic rulers]] to speak the native language, [[Late Egyptian]], is why [[Ancient Greek]] (i.e. </ref> इसपू ५८ मध्ये क्लियोपात्रा ही तिचे वडील टॉलेमी XII ऑलेट्स निर्वासित असताना त्यांच्यासोबत रोमला इजिप्तमधील बंडानंतर (इजिप्त हे एक रोमन ग्राहक राज्य होते ) मुलगी बेरेनिस IV हिला त्याच्या सिंहासनावर दावा करण्यास परवानगी दिली. इ.स.पू. ५५ मध्ये टॉलेमी हा रोमन लष्करी सहाय्याने इजिप्तला परतला तेव्हा बेरेनिस मारली गेली. इ.स.पू. ५१ मध्ये त्याचा मृत्यू झाला तेव्हा क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी तेरावा यांच्या संयुक्त राजवटीला सुरुवात झाली, परंतु त्यांच्यातील मतभेदामुळे खुले गृहयुद्ध झाले . सीझरच्या गृहयुद्धात प्रतिस्पर्धी असलेल्या [[ज्युलियस सीझर]] (रोमन हुकूमशहा) विरुद्ध ग्रीसमध्ये ईसापूर्व ४८ मधील फार्सलसची लढाई हरल्यानंतर, [[प्राचीन रोम|रोमन]] राजकारणी पोम्पी हा इजिप्तला पळून गेला. सीझरने नंतर प्रतिस्पर्धी असलेल्या टॉलेमिक भावंडांशी समेट करण्याचा प्रयत्न केला. परंतु टॉलेमीचा मुख्य सल्लागार पोथिनोसने सीझरच्या अटी क्लियोपात्राच्या बाजूने पाहिल्या, म्हणून त्याच्या सैन्याने तिला आणि सीझरला राजवाड्यात वेढा घातला. वेढा उठवल्यानंतर लवकरच टॉलेमी तेरावा नाईलच्या लढाईत मरण पावला; क्लियोपात्राची सावत्र बहीण आर्सिनो IV हिला अखेरीस वेढा घालण्यात तिच्या भूमिकेसाठी [[इफेसूस|इफिससला]] हद्दपार करण्यात आले. सीझरने क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी चौदावा यांना संयुक्त राज्यकर्ते घोषित केले परंतु क्लियोपेट्राशी खाजगी संबंध ठेवले ज्यामुळे त्यांना सीझरियन हा एक मुलगा जन्माला आला. ४६ आणि ४४बीसी मध्ये क्लियोपेट्रा क्लायंट क्वीन म्हणून रोमला गेली, जिथे ती सीझरच्या व्हिलामध्ये राहिली. इ.स.पूर्व ४४ मध्ये सीझर आणि (तिच्या आदेशानुसार) टॉलेमी चौदाव्याच्या हत्येनंतर, तिने सीझेरियन सह-शासक टॉलेमी XV असे नाव दिले. ४३-४२ BC च्या लिबरेटर्सच्या गृहयुद्धात क्लियोपेट्राने सीझरचा नातू आणि वारस असलेल्या [[ऑगस्टस|ऑक्टाव्हियन]], मार्क अँटोनी आणि मार्कस एमिलियस लेपिडस यांनी स्थापन केलेल्या रोमन द्वितीय ट्रायमविरेटची बाजू घेतली. ४१ ईसापूर्व तारसोस येथे त्यांच्या भेटीनंतर राणीचे अँटनीशी प्रेमसंबंध होते. त्याने आर्सिनोला तिच्या विनंतीनुसार फाशी दिली आणि [[पार्थियन साम्राज्य]] व आर्मेनियाच्या राज्यावर केलेल्या आक्रमणांदरम्यान निधी आणि लष्करी मदत या दोन्हीसाठी क्लियोपेट्रावर अधिकाधिक अवलंबून राहिली. अलेक्झांड्रियाच्या देणग्यांनी त्यांची मुले अलेक्झांडर हेलिओस, क्लियोपात्रा सेलेन II आणि टॉलेमी फिलाडेल्फस यांना अँटोनीच्या ट्रिमव्हायरल अधिकाराखाली विविध पूर्वीच्या प्रदेशांवर राज्यकर्ते घोषित केली. ही घटना, त्यांचे लग्न आणि ऑक्टाव्हियनची बहीण ऑक्टाव्हिया मायनर हिच्याशी अँटोनीचा घटस्फोट यामुळे [[रोमन प्रजासत्ताक|रोमन प्रजासत्ताकाचे]] अंतिम युद्ध झाले. ऑक्टाव्हियन प्रचाराच्या युद्धात गुंतले, रोमन सिनेटमधील अँटोनीच्या सहयोगींना 32 ईसापूर्व रोममधून पळून जाण्यास भाग पाडले आणि क्लियोपेट्रावर युद्ध घोषित केले. 31 बीसी ऍक्टियमच्या लढाईत अँटनी आणि क्लियोपात्रा यांच्या नौदल ताफ्याचा पराभव केल्यानंतर, ऑक्टाव्हियनच्या सैन्याने 30 बीसी मध्ये इजिप्तवर आक्रमण केले आणि अँटोनीचा पराभव केला, ज्यामुळे अँटनीची आत्महत्या झाली. जेव्हा क्लियोपेट्राला कळले की ऑक्टाव्हियनने तिला त्याच्या रोमन विजयी मिरवणुकीत आणण्याची योजना आखली आहे, तेव्हा तिने विष प्राशन करून आत्महत्या केली. परंतु तिचे सर्पदंशाने निधन झाले होते, असा लोकप्रिय गैरसमज आहे. क्लियोपेट्राचा वारसा प्राचीन आणि आधुनिक कलाकृतींमध्ये टिकून आहे. रोमन इतिहासलेखन आणि लॅटिन कवितांनी या राणीबद्दल सामान्यतः टीकात्मक दृष्टिकोन निर्माण केला, जो नंतरच्या मध्ययुगीन आणि प्रबोधन साहित्यात पसरला. व्हिज्युअल आर्ट्समध्ये तिच्या प्राचीन चित्रणांमध्ये रोमन प्रतिमा, चित्रे आणि शिल्पे, कॅमिओ कोरीव काम आणि काच, टॉलेमिक आणि रोमन नाणे आणि रिलिफ्स यांचा समावेश होतो. प्रबोधन आणि बारोक कलांमध्ये ती [[ऑपेरा]], चित्रे, कविता, शिल्पकला आणि नाट्य नाटकांसह अनेक कलाकृतींचा विषय होती. व्हिक्टोरियन काळापासून ती इजिप्‍टोमॅनियाची पॉप कल्चर आयकॉन बनली आहे. तसेच आधुनिक काळात क्लियोपात्रा ही अप्लायड आणि ललित कला, बर्लेस्क व्यंगचित्र, हॉलीवूड चित्रपट आणि व्यावसायिक उत्पादनांसाठी ब्रँड प्रतिमांमध्ये दिसत आली आहे. == इतिहास == [[इ.स.पू. ६९]] मध्ये जन्मलेली क्लिओपात्रा [[बारावा टॉलेमी|बाराव्या टॉलेमीची]] कन्या होती. या टॉलेमीचा पूर्वज [[पहिला टॉलेमी]] हा [[अलेक्झांडर द ग्रेट]] याच्या सैन्यात सेनानी होता. हा मॅसोडेनियन सेनानी अलेक्झांडरच्या मृत्यूनंतर [[इजिप्त]]चा पहिला टॉलेमी राजा झाला. या राजघराण्याने भाऊ-बहिणींमधील लग्नाची पद्धत वंशशुद्धीच्या कल्पनेने उचलली होती. क्लिओपात्राच्या जन्माच्या वेळी इजिप्त हे अतिशय श्रीमंत राज्य होते. परंतु हे राज्य राजकीयदृष्ट्या अस्थिर असल्यामुळे व शेजारच्या [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्यापुढे]] आपला टिकाव लागणार नाही म्हणून क्लिओपात्राच्या बापाने करार करून [[जुलियस सीझर|सीझर]] आणि पॉंपेईकडून आपला इजिप्तवर राजा म्हणून असलेला अधिकार मान्य करून घेतला होता. याबदल्यात रोमनांनी टॉलेमीकडून प्रचंड रक्कम घेतली. ही रक्कम टॉलेमीने रोमन धनकोंकडून कर्जाऊ घेऊन दिली. या प्रचंड रकमेची परतफेड करणे अवघड होते त्यामुळे त्याच्या राज्यातील नागरिकांना त्याचे हे कृत्य पसंत नसल्याने राज्यात अंतर्गत बंडाळी माजली. या परिस्थितीतच [[इ.स.पू. ५१]] मध्ये टॉलेमीचा मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यूनंतर त्याची १८ वर्षीय कन्या क्लिओपात्रा आणि तिचा धाकटा १० वर्षाचा भाऊ [[तेरावा टॉलेमी]] संयुक्तपणे राज्यावर आले. या राजघराण्यातील परंपरेनुसार हा तिचा धाकटा भाऊ तेरावा टॉलेमी क्लिओपात्राचा नवरा होता. तो आपल्याच हाताखालील एका सेवकाच्या आहारी जाऊन त्याच्या हातातील बाहुले बनला होता. क्लिओपात्राला दूर करून राज्य हातात घेण्याच्या त्यांच्या योजना चालू होत्या. [[रोम]]मध्येही त्याचवेळी सीझर सत्तेवर आला होता. रोमची तिजोरी रिकामी होती त्यासाठी सीझरला इजिप्तकडून वसूली करणे गरजेचे होते म्हणून सीझर [[अलेक्झांड्रिया, इजिप्त|अलेक्झांड्रिया]]ला आला. राज्यातील अंतर्गत बंडाळी आणि भावाची/नवऱ्याची कारस्थाने यातून मार्ग काढण्यासाठी क्लिओपात्राने सीझरची मदत घेतली. यानंतर क्लिओपात्राचे सीझरशी अत्यंत सलोख्याचे संबंध असले तरी रोमविषयी तिच्या मनात भीती होतीच. सीझरच्या खुनाच्या वेळी क्लिओपात्रा रोममध्येच होती. सीझरचे खूनी आणि त्याचे मित्रही या खुनासाठी क्लिओपात्राची मदत मागत होते. तिची सत्ता आणि राज्याचे स्वतंत्र असणे याचा विचार करून तिने त्यावेळी ॲंटोनीला मदत केली. नौका पुरविल्या. पैसा दिला. त्यामुळे साहजिकच क्लिओपात्रा आणि ॲंटोनी यांच्यातही सलोख्याचे संबंध निर्माण झाले. == मृत्यू == क्लिओपात्राचा मृत्यू कशामुळे झाला याचे गूढ अजूनही कायम आहे. मात्र तिने स्वतःच सर्पदंश करून घेऊन आत्महत्या केली असे मानले जाते. क्लिओपात्राचा समकालीन ग्रीक इतिहासकार स्ट्राबो याने आपल्या जिओग्राफीका या पुस्तकातही असाच उल्लेख केलेला आहे. यात तो म्हणतो एक तर क्लिओपात्राने विषारी द्रव्य सेवन केल्याने तिचा मृत्य झाला अथवा तिने स्वतःच्या [[वक्ष|वक्षावर]] सर्पदंश करवून घेतला. हा उपलब्ध स्रोत सर्वात जुना असून व क्लिओपात्राच्या मृत्यूसमयी स्ट्राबो अलेक्झांड्रिीयातच असल्याने हा स्रोत ग्राह्य मानला जातो. या घटनेनंतर साठ वर्षांनी मार्क्स व्हेलिअस पॅटरक्यूलस या [[:वर्ग:रोमन इतिहासकार|रोमन इतिहासकाराने]] कॉम्पेटीशन ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथात व या घटनेच्या १५० वर्षानंतर फ्लोरस या रोमन इतिहासकारानेच लिहिलेल्या एपिटोम ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथातही क्लिओपात्राने सर्पदंश करवून घेऊन [[आत्महत्या]] केल्याचे उल्लेख आहेत. क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर १३० वर्षांनी [[:वर्ग:ग्रीक इतिहासकार|ग्रीक इतिहासकार]] [[प्लुटार्क]] आपल्या लाईफ ऑफ ॲंटोनी मध्ये म्हणतो की, ऑक्टोव्हिअन क्लिओपात्राला शोधण्यात यशस्वी झाला होता आणि त्याने आपल्या सैनिकांना क्लिओपात्राला आत्महत्या करण्यापासून बाजूला करण्याचे आदेशही दिले होते कारण [[रोम]]ला परत गेल्यावर होणाऱ्या विजयी मिरवणूकीत नेऊन त्याला क्लिओपात्राला अपमानित करायचे होते. पण ज्यावेळेस सैनिक तिच्यापर्यंत गेले त्यावेळी क्लिओपात्रा मरून पडली होती व तिच्याजवळ तिच्या दोन दासी आणि अंजीराच्या टोपलीत एक सर्प होता. [[शेक्सपिअर]]नेही आपल्या ॲंटोनी ॲन्ड किलओपात्रा या नाटकात क्लिओपात्राच्या मृत्यूची हीच प्रतिमा कायम ठेवली आहे. अलीकडच्या काळात [[इ.स. २०१०]] मध्ये [[जर्मन]] इतिहासकार ख्रिस्तोफर शाफर याने म्हटले आहे की, क्लिओपात्राचा मृत्यू सर्पदंशाने न होता तो विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झालेला आहे. यासाठी त्याने अनेक ऐतिहासिक पुराव्यांची व विषतज्‍ज्ञांची मदत घेतली. तो म्हणतो ज्या सर्पाच्या दंशाने क्लिओपात्राचा मृत्यू झाला असे म्हटले जाते त्या सर्पाच्या (इजिप्शिअन कोब्रा) दंशाने झटपट आणि विनावेदना मृत्यू येऊ शकत नाही. या सर्पाच्या दंशाने मृ्त्यू येण्यापूर्वी हळूहळू शरीराचे एकक अवयव सुरुवातीला डोळ्यापासून निकामी होऊ लागतात. शाफर आणि विषतज्‍ज्ञ डायट्रीच मेब्स यांनी क्लिओपात्राचा मृत्यू हेमलॉक, वोल्फ्सबेन आणि ओपिअम या विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झाल्याचे म्हटले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://articles.cnn.com/2010-06-30/world/cleopatra.suicide_1_cleopatra-snake-cobra?_s=PM:WORLD | title = पॉइझन, नॉट स्नेक किल्ड क्लिओपात्रा | भाषा = इंग्रजी }}</ref> == चिरस्थान == क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर तिने घेतलेल्या चिरविश्रांतीचे ठिकाण शोधण्याचे आत्तापर्यंत अनेकांनी प्रयत्‍न केले आहेत. प्रसिद्ध इजिप्शियन पुरातत्त्वज्ञ डॉ. झही हवास आणि [[डॉमिनिकन प्रजासत्ताक|डॉमिनीकन रिपब्लिक]]ची पुरातत्त्वज्ञ डॉ. कॅथलिन मार्टीनेझ यांनी अलिक्झांड्रियाच्या पश्चिमेला ५० किलोमीटर अंतरावर असणाऱ्या तापोसिरीस मॅग्ना या मंदिरातच ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची चिरविश्रांतीस्थाने आहेत असा दावा केला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.nationalgeographic.com/news/2009/04/photogalleries/cleopatra-tomb-pictures/ | title = क्लिओपात्राज टॉम्ब साईट डिस्कव्हर्ड | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =२० एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =नॅशनल जिओग्राफिक | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> प्लुटार्कने उल्लेख केल्याप्रमाणे ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची दफने जवळजवळच आहेत या मतांचा त्यांनी आधार घेतला. हे तापोसिरीस मॅग्ना मंदिर ओरीसिस या देवतेचे असून तिला राक्षसाने मारून तिचे चौदा तुकडे इजिप्तच्या भूमीत फेकून दिले होते. हे ओरीसिसचे चौदा तुकडे जिथे जिथे पडले त्या त्या ठिकाणी इजिप्तमध्ये ही ओरीसिसची मंदिरे आहेत. त्यापैकीच तापोसिरीस मॅग्ना हे एक आहे. या मंदिराचे उत्खनन करतेवेळी डॉ. झही आणि मार्टिनेझ यांना त्या ठिकाणी अलेक्झांडर द ग्रेट याचे एक नाणे आणि क्लिओपात्राच्या चेहऱ्याचा मुखवटा सापडला आणि त्यावरून हे मंदिर चौथ्या टॉलेमीच्या काळात २००० वर्षांपूर्वी बांधले गेले असल्याचे त्यांनी सिद्ध केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.bbc.co.uk/2/hi/8000978.stm | title = डिग मे रिव्हील क्लिओपात्राज टॉम्ब | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =१५ एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =[[बी.बी.सी.|बीबीसी न्यूज]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> या पुरातत्त्ववेत्त्यांनी रडारचा वापर करून या मंदिरात खाली २५ ते ३० मीटर खोलीवर तीन ठिकाणे शोधली. त्यांपैकी एका ठिकाणी क्लिओपात्राचे दफन झालेले असू शकते अशी शक्यता वर्तवली आहे. == इतर == * क्लिओपात्रा आपल्या सौंदर्य रक्षणासाठी गाढवीच्या दुधाने आंघोळ करीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://tarunbharat.net/ftp/e-paper/2011-10-04/mpage3_20111004.htm | title = रूपवतींच्या सौंदर्याचे हे आहे रहस्य | भाषा = मराठी | दिनांक =४ ऑक्टोबर, २०११ | प्रकाशक =[[तरूण भारत]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * क्लिओपात्रा कारमाइन बीटल्सपासून बनवलेला लाल रंग ओठांचे सौंदर्य खुलविण्यासाठी वापरीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=173909:2011-08-01-16-02-18&catid=61:2009-07-20-04-02-48&Itemid=74 | title = अर्थवेध:लिपस्टिक | भाषा = मराठी | दिनांक =२ ऑगस्ट, २०११ | प्रकाशक =[[लोकसत्ता]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * आस्प जातीच्या सर्पाच्या दंशाने चटकन मृत्यू येतो याची खात्री करून घेण्यासाठी क्लिओपात्रा राणीने प्रथम तिच्या गुलामांवर प्रयोग केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://www.marathivishwakosh.in/index.php?option=com_content&view=article&id=4539%3A2010-11-15-06-28-12&catid=2&Itemid=3 | title = आमापन, जैव (मराठी विश्वकोश, खंड २) | भाषा = मराठी | दिनांक = | प्रकाशक =[[महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> == वंशावळ == {{वंशावली/प्रारंभ}} {{वंशावली | |PTOLEMY5|~|y|~|CLEO1|PTOLEMY5=पाचवा टॉलेमी, एपिफेन्स|CLEO1=इजिप्तची पहिली क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |,|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|.}} {{वंशावली | | |PTOLEMY8|7| |PTOLEMY6|~|y|~|CLEO2|PTOLEMY8=आठवा टॉलेमी, फिस्कॉन|PTOLEMY6=सहावा टॉलेमी फिलोपेटर|CLEO2=इजिप्तची दुसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | |:| | | | | |!}} {{वंशावली | | | | | |L|~|~|y|~|CLEO3|CLEO3=इजिप्तची तिसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | |,|-|-|-|v|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|-|.| }} {{वंशावली |PTOLEMY10|7| |CLEOSELENE|~|y|~|PTOLEMY9|~|y|~|CLEO4|PTOLEMY10=दहावा टॉलेमी|CLEOSELENE=पहिली क्लिओपात्रा सेलेनी|PTOLEMY9=दहावा टॉलेमी, लाथायरॉस|CLEO4=इजिप्तची चौथी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |:| | | | | |!| | | | | |!}} {{वंशावली | | | |L|~|~|y|~|BERENICE3| | |F|PTOLEMY12|BERENICE3=इजिप्तची तिसरी बेरेनाईस|PTOLEMY12=बारावा टॉलेमी, आउलेट्स}} {{वंशावली | | | | | | |!| | | | | | |:}} {{वंशावली | | | | | |CLEO5|~|~|y|~|~|J|CLEO5=इजिप्तची पाचवी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | | | | | |CLEO7|CLEO7='''क्लिओपात्रा'''}} {{वंशावली/अंत}} ==क्लिओपात्रावरील पुस्तके== * क्लिओपात्रा (कादंवरी, सन २०२०पर्यंत ७ आवृत्त्या, लेखक [[संजय सोनवणी]]) * क्लिओपात्रा (व्यक्तिचित्रण, लेखिका - अलका रोडे) == क्लियोपेट्रावर आधारित चित्रपट आणि टीव्ही मालिकांची यादी == * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९०८ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९१३ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९५९ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९७२ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (1974 टीव्ही नाटक) * अँटनी आणि क्लियोपात्रा (२०१५ चित्रपट) * बीबीसी टेलिव्हिजन शेक्सपियर * क्लियोपेट्रा (१९१७ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1934 चित्रपट) * क्लियोपात्रा (१९६३ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1970 चित्रपट) * क्लियोपेट्राचा दुसरा पती * कन्नकी (चित्रपट) * रेड नोटीस * झुल्फिकार (चित्रपट) == संदर्भ आणि नोंदी == {{संदर्भयादी}} <references group="note" /> == बाह्यदुवे == * {{इन आउर टाईम|क्लिओपात्रा|b00w7clj|Cleopatra}} [[वर्ग:इजिप्तचा इतिहास]] pr0j4q18svy34z5jkgx27jeoznm3u3j 2139004 2139003 2022-07-20T09:28:23Z अमर राऊत 140696 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name={{लेखनाव}}|image=Kleopatra-VII.-Altes-Museum-Berlin1.jpg|alt=Photograph of an ancient Roman marble sculpture of Cleopatra VII's head as displayed at the Altes Museum in Berlin|caption=बर्लिन क्लियोपेट्रा ही रोमन शिल्पाकृती. रॉयल डायडेम परिधान केलेले हे शिल्प इ.स.पू. १ल्या शतकाच्या मध्यभागी (तिच्या रोमला भेटींच्या वेळी ४६-४४ इ.स.पू.), इटालियन व्हिलामध्ये सापडले आणि आता जर्मनीच्या संग्रहालयात आहे. {{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}}{{sfnp|Grout|2017b|}}<ref group="note">For further validation about the [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], see {{harvtxt|Pina Polo|2013|pp=184–186}}, {{harvtxt|Roller|2010|pp=54, 174–175}}, {{harvtxt|Jones|2006|p=33}}, and {{harvtxt|Hölbl|2001|p=234}}.</ref>|succession=टोलेमिक राज्याची राणी|reign=इसपू ५१–३० (21&nbsp;years){{sfnp|Burstein|2004|pp=xx–xxiii, 155}}|reign-type=क्लिओपात्राचे राज्य|predecessor=टोलेमी XII आउलेटस|regent={{unbulleted list| टोलेमीXII आउलेटस | टोलेमी थिओस फिलोपेतर १३वा]]| टोलेमी फिलोपेतर १५वा | टोलेमी सिझेरियन १५वा}}|reg-type=सह-शासक|successor=टोलेमी XV सिझेरियन<ref group="note" name="Reign of Caesarion"/>|full name=क्लिओपात्रा थिआ फिलोपेटर ७वी|spouse={{unbulleted list| टोलेमी थिओस फिलोपेटर १३वा | टोलेमी १५वा|मार्क अँटनी]}}|issue={{unbulleted list| सिझेरियन |अलेक्झांडर हेलिओस| क्लिओपात्रा सेलेन दुसरा |टोलेमी फिलाडेल्फस (क्लिओपात्राचा मुलगा)| टोलेमी फिलापेडस Philadelphus}}|dynasty=टोलेम|father=टोलेमी आउलेटस १२वा|mother=कदाचित क्लिओपात्रा ट्रायफेना ६वी <ref group="note" name="cleopatra v or vi" />|birth_date=इसपू ६९|birth_place=अलेक्झांडरिया, टोलेमिक राज्य|death_date=[[Death of Cleopatra|10 August 30&nbsp;BC]] (aged&nbsp;39)<ref group="note" name="date of Cleopatra's death">12 August 30 BC in the later Julian calendar. {{harvtxt|Skeat|1953|pp=98–100}}.</ref>|death_place=अलेक्झांडरिया, रोमकालीन इजिप्त|place of burial=टोम्ब ऑफ अँटनी अँड क्लिओपात्रा<br />(कदाचित इजिप्त)}} '''क्लिओपात्रा ७ फिलोपातोर''' (इ.स. पूर्व ६९ - १२ ऑगस्ट ३०{{Sfnp|Hölbl|2001|p=231}}) ही [[प्राचीन इजिप्त संस्कृती|इजिप्तच्या]] [[टॉलेमिक साम्राज्य|टॉलेमिक राज्याची]] राणी आणि या राज्याची शेवटची सक्रिय शासक होती. ती टॉलेमिक राजवंशाचा संस्थापक आणि ग्रीक सेनापती असलेला टॉलेमी I सॉटर तसेच [[अलेक्झांडर द ग्रेट|अलेक्झांडर द ग्रेटची]] यांची वंशज होती. <ref group="note">{{Harvard citation text|Southern|2009|p=43}} writes about [[टोलेमी|Ptolemy I Soter]]: "The Ptolemaic dynasty, of which Cleopatra was the last representative, was founded at the end of the fourth century BC. </ref> क्लियोपेट्राच्या मृत्यूनंतर इजिप्त हा [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्याचा]] [[इजिप्त (रोमन प्रांत)|एक प्रांत]] बनला. <ref group="note" name="Grant Hellenistic period explanation">{{Harvard citation text|Grant|1972|pp=5–6}} notes that the Hellenistic period, beginning with the reign of Alexander the Great, came to an end with the death of Cleopatra in 30 BC. </ref> तिची मूळ भाषा कोइन ग्रीक होती आणि इजिप्शियन भाषा शिकणारी ती एकमेव टॉलेमिक शासक होती. <ref group="note" name="languages">The refusal of [[Ptolemaic rulers]] to speak the native language, [[Late Egyptian]], is why [[Ancient Greek]] (i.e. </ref> इसपू ५८ मध्ये क्लियोपात्रा ही तिचे वडील टॉलेमी XII ऑलेट्स निर्वासित असताना त्यांच्यासोबत रोमला इजिप्तमधील बंडानंतर (इजिप्त हे एक रोमन ग्राहक राज्य होते ) मुलगी बेरेनिस IV हिला त्याच्या सिंहासनावर दावा करण्यास परवानगी दिली. इ.स.पू. ५५ मध्ये टॉलेमी हा रोमन लष्करी सहाय्याने इजिप्तला परतला तेव्हा बेरेनिस मारली गेली. इ.स.पू. ५१ मध्ये त्याचा मृत्यू झाला तेव्हा क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी तेरावा यांच्या संयुक्त राजवटीला सुरुवात झाली, परंतु त्यांच्यातील मतभेदामुळे खुले गृहयुद्ध झाले . सीझरच्या गृहयुद्धात प्रतिस्पर्धी असलेल्या [[ज्युलियस सीझर]] (रोमन हुकूमशहा) विरुद्ध ग्रीसमध्ये ईसापूर्व ४८ मधील फार्सलसची लढाई हरल्यानंतर, [[प्राचीन रोम|रोमन]] राजकारणी पोम्पी हा इजिप्तला पळून गेला. सीझरने नंतर प्रतिस्पर्धी असलेल्या टॉलेमिक भावंडांशी समेट करण्याचा प्रयत्न केला. परंतु टॉलेमीचा मुख्य सल्लागार पोथिनोसने सीझरच्या अटी क्लियोपात्राच्या बाजूने पाहिल्या, म्हणून त्याच्या सैन्याने तिला आणि सीझरला राजवाड्यात वेढा घातला. वेढा उठवल्यानंतर लवकरच टॉलेमी तेरावा नाईलच्या लढाईत मरण पावला; क्लियोपात्राची सावत्र बहीण आर्सिनो IV हिला अखेरीस वेढा घालण्यात तिच्या भूमिकेसाठी [[इफेसूस|इफिससला]] हद्दपार करण्यात आले. सीझरने क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी चौदावा यांना संयुक्त राज्यकर्ते घोषित केले परंतु क्लियोपेट्राशी खाजगी संबंध ठेवले ज्यामुळे त्यांना सीझरियन हा एक मुलगा जन्माला आला. ४६ आणि ४४बीसी मध्ये क्लियोपेट्रा क्लायंट क्वीन म्हणून रोमला गेली, जिथे ती सीझरच्या व्हिलामध्ये राहिली. इ.स.पूर्व ४४ मध्ये सीझर आणि (तिच्या आदेशानुसार) टॉलेमी चौदाव्याच्या हत्येनंतर, तिने सीझेरियन सह-शासक टॉलेमी XV असे नाव दिले. ४३-४२ BC च्या लिबरेटर्सच्या गृहयुद्धात क्लियोपेट्राने सीझरचा नातू आणि वारस असलेल्या [[ऑगस्टस|ऑक्टाव्हियन]], मार्क अँटोनी आणि मार्कस एमिलियस लेपिडस यांनी स्थापन केलेल्या रोमन द्वितीय ट्रायमविरेटची बाजू घेतली. ४१ ईसापूर्व तारसोस येथे त्यांच्या भेटीनंतर राणीचे अँटनीशी प्रेमसंबंध होते. त्याने आर्सिनोला तिच्या विनंतीनुसार फाशी दिली आणि [[पार्थियन साम्राज्य]] व आर्मेनियाच्या राज्यावर केलेल्या आक्रमणांदरम्यान निधी आणि लष्करी मदत या दोन्हीसाठी क्लियोपेट्रावर अधिकाधिक अवलंबून राहिली. अलेक्झांड्रियाच्या देणग्यांनी त्यांची मुले अलेक्झांडर हेलिओस, क्लियोपात्रा सेलेन II आणि टॉलेमी फिलाडेल्फस यांना अँटोनीच्या ट्रिमव्हायरल अधिकाराखाली विविध पूर्वीच्या प्रदेशांवर राज्यकर्ते घोषित केली. ही घटना, त्यांचे लग्न आणि ऑक्टाव्हियनची बहीण ऑक्टाव्हिया मायनर हिच्याशी अँटोनीचा घटस्फोट यामुळे [[रोमन प्रजासत्ताक|रोमन प्रजासत्ताकाचे]] अंतिम युद्ध झाले. ऑक्टाव्हियन प्रचाराच्या युद्धात गुंतले, रोमन सिनेटमधील अँटोनीच्या सहयोगींना 32 ईसापूर्व रोममधून पळून जाण्यास भाग पाडले आणि क्लियोपेट्रावर युद्ध घोषित केले. 31 बीसी ऍक्टियमच्या लढाईत अँटनी आणि क्लियोपात्रा यांच्या नौदल ताफ्याचा पराभव केल्यानंतर, ऑक्टाव्हियनच्या सैन्याने 30 बीसी मध्ये इजिप्तवर आक्रमण केले आणि अँटोनीचा पराभव केला, ज्यामुळे अँटनीची आत्महत्या झाली. जेव्हा क्लियोपेट्राला कळले की ऑक्टाव्हियनने तिला त्याच्या रोमन विजयी मिरवणुकीत आणण्याची योजना आखली आहे, तेव्हा तिने विष प्राशन करून आत्महत्या केली. परंतु तिचे सर्पदंशाने निधन झाले होते, असा लोकप्रिय गैरसमज आहे. क्लियोपेट्राचा वारसा प्राचीन आणि आधुनिक कलाकृतींमध्ये टिकून आहे. रोमन इतिहासलेखन आणि लॅटिन कवितांनी या राणीबद्दल सामान्यतः टीकात्मक दृष्टिकोन निर्माण केला, जो नंतरच्या मध्ययुगीन आणि प्रबोधन साहित्यात पसरला. व्हिज्युअल आर्ट्समध्ये तिच्या प्राचीन चित्रणांमध्ये रोमन प्रतिमा, चित्रे आणि शिल्पे, कॅमिओ कोरीव काम आणि काच, टॉलेमिक आणि रोमन नाणे आणि रिलिफ्स यांचा समावेश होतो. प्रबोधन आणि बारोक कलांमध्ये ती [[ऑपेरा]], चित्रे, कविता, शिल्पकला आणि नाट्य नाटकांसह अनेक कलाकृतींचा विषय होती. व्हिक्टोरियन काळापासून ती इजिप्‍टोमॅनियाची पॉप कल्चर आयकॉन बनली आहे. तसेच आधुनिक काळात क्लियोपात्रा ही अप्लायड आणि ललित कला, बर्लेस्क व्यंगचित्र, हॉलीवूड चित्रपट आणि व्यावसायिक उत्पादनांसाठी ब्रँड प्रतिमांमध्ये दिसत आली आहे. == इतिहास == [[इ.स.पू. ६९]] मध्ये जन्मलेली क्लिओपात्रा [[बारावा टॉलेमी|बाराव्या टॉलेमीची]] कन्या होती. या टॉलेमीचा पूर्वज [[पहिला टॉलेमी]] हा [[अलेक्झांडर द ग्रेट]] याच्या सैन्यात सेनानी होता. हा मॅसोडेनियन सेनानी अलेक्झांडरच्या मृत्यूनंतर [[इजिप्त]]चा पहिला टॉलेमी राजा झाला. या राजघराण्याने भाऊ-बहिणींमधील लग्नाची पद्धत वंशशुद्धीच्या कल्पनेने उचलली होती. क्लिओपात्राच्या जन्माच्या वेळी इजिप्त हे अतिशय श्रीमंत राज्य होते. परंतु हे राज्य राजकीयदृष्ट्या अस्थिर असल्यामुळे व शेजारच्या [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्यापुढे]] आपला टिकाव लागणार नाही म्हणून क्लिओपात्राच्या बापाने करार करून [[जुलियस सीझर|सीझर]] आणि पॉंपेईकडून आपला इजिप्तवर राजा म्हणून असलेला अधिकार मान्य करून घेतला होता. याबदल्यात रोमनांनी टॉलेमीकडून प्रचंड रक्कम घेतली. ही रक्कम टॉलेमीने रोमन धनकोंकडून कर्जाऊ घेऊन दिली. या प्रचंड रकमेची परतफेड करणे अवघड होते त्यामुळे त्याच्या राज्यातील नागरिकांना त्याचे हे कृत्य पसंत नसल्याने राज्यात अंतर्गत बंडाळी माजली. या परिस्थितीतच [[इ.स.पू. ५१]] मध्ये टॉलेमीचा मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यूनंतर त्याची १८ वर्षीय कन्या क्लिओपात्रा आणि तिचा धाकटा १० वर्षाचा भाऊ [[तेरावा टॉलेमी]] संयुक्तपणे राज्यावर आले. या राजघराण्यातील परंपरेनुसार हा तिचा धाकटा भाऊ तेरावा टॉलेमी क्लिओपात्राचा नवरा होता. तो आपल्याच हाताखालील एका सेवकाच्या आहारी जाऊन त्याच्या हातातील बाहुले बनला होता. क्लिओपात्राला दूर करून राज्य हातात घेण्याच्या त्यांच्या योजना चालू होत्या. [[रोम]]मध्येही त्याचवेळी सीझर सत्तेवर आला होता. रोमची तिजोरी रिकामी होती त्यासाठी सीझरला इजिप्तकडून वसूली करणे गरजेचे होते म्हणून सीझर [[अलेक्झांड्रिया, इजिप्त|अलेक्झांड्रिया]]ला आला. राज्यातील अंतर्गत बंडाळी आणि भावाची/नवऱ्याची कारस्थाने यातून मार्ग काढण्यासाठी क्लिओपात्राने सीझरची मदत घेतली. यानंतर क्लिओपात्राचे सीझरशी अत्यंत सलोख्याचे संबंध असले तरी रोमविषयी तिच्या मनात भीती होतीच. सीझरच्या खुनाच्या वेळी क्लिओपात्रा रोममध्येच होती. सीझरचे खूनी आणि त्याचे मित्रही या खुनासाठी क्लिओपात्राची मदत मागत होते. तिची सत्ता आणि राज्याचे स्वतंत्र असणे याचा विचार करून तिने त्यावेळी ॲंटोनीला मदत केली. नौका पुरविल्या. पैसा दिला. त्यामुळे साहजिकच क्लिओपात्रा आणि ॲंटोनी यांच्यातही सलोख्याचे संबंध निर्माण झाले. == मृत्यू == क्लिओपात्राचा मृत्यू कशामुळे झाला याचे गूढ अजूनही कायम आहे. मात्र तिने स्वतःच सर्पदंश करून घेऊन आत्महत्या केली असे मानले जाते. क्लिओपात्राचा समकालीन ग्रीक इतिहासकार स्ट्राबो याने आपल्या जिओग्राफीका या पुस्तकातही असाच उल्लेख केलेला आहे. यात तो म्हणतो एक तर क्लिओपात्राने विषारी द्रव्य सेवन केल्याने तिचा मृत्य झाला अथवा तिने स्वतःच्या [[वक्ष|वक्षावर]] सर्पदंश करवून घेतला. हा उपलब्ध स्रोत सर्वात जुना असून व क्लिओपात्राच्या मृत्यूसमयी स्ट्राबो अलेक्झांड्रिीयातच असल्याने हा स्रोत ग्राह्य मानला जातो. या घटनेनंतर साठ वर्षांनी मार्क्स व्हेलिअस पॅटरक्यूलस या [[:वर्ग:रोमन इतिहासकार|रोमन इतिहासकाराने]] कॉम्पेटीशन ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथात व या घटनेच्या १५० वर्षानंतर फ्लोरस या रोमन इतिहासकारानेच लिहिलेल्या एपिटोम ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथातही क्लिओपात्राने सर्पदंश करवून घेऊन [[आत्महत्या]] केल्याचे उल्लेख आहेत. क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर १३० वर्षांनी [[:वर्ग:ग्रीक इतिहासकार|ग्रीक इतिहासकार]] [[प्लुटार्क]] आपल्या लाईफ ऑफ ॲंटोनी मध्ये म्हणतो की, ऑक्टोव्हिअन क्लिओपात्राला शोधण्यात यशस्वी झाला होता आणि त्याने आपल्या सैनिकांना क्लिओपात्राला आत्महत्या करण्यापासून बाजूला करण्याचे आदेशही दिले होते कारण [[रोम]]ला परत गेल्यावर होणाऱ्या विजयी मिरवणूकीत नेऊन त्याला क्लिओपात्राला अपमानित करायचे होते. पण ज्यावेळेस सैनिक तिच्यापर्यंत गेले त्यावेळी क्लिओपात्रा मरून पडली होती व तिच्याजवळ तिच्या दोन दासी आणि अंजीराच्या टोपलीत एक सर्प होता. [[शेक्सपिअर]]नेही आपल्या ॲंटोनी ॲन्ड किलओपात्रा या नाटकात क्लिओपात्राच्या मृत्यूची हीच प्रतिमा कायम ठेवली आहे. अलीकडच्या काळात [[इ.स. २०१०]] मध्ये [[जर्मन]] इतिहासकार ख्रिस्तोफर शाफर याने म्हटले आहे की, क्लिओपात्राचा मृत्यू सर्पदंशाने न होता तो विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झालेला आहे. यासाठी त्याने अनेक ऐतिहासिक पुराव्यांची व विषतज्‍ज्ञांची मदत घेतली. तो म्हणतो ज्या सर्पाच्या दंशाने क्लिओपात्राचा मृत्यू झाला असे म्हटले जाते त्या सर्पाच्या (इजिप्शिअन कोब्रा) दंशाने झटपट आणि विनावेदना मृत्यू येऊ शकत नाही. या सर्पाच्या दंशाने मृ्त्यू येण्यापूर्वी हळूहळू शरीराचे एकक अवयव सुरुवातीला डोळ्यापासून निकामी होऊ लागतात. शाफर आणि विषतज्‍ज्ञ डायट्रीच मेब्स यांनी क्लिओपात्राचा मृत्यू हेमलॉक, वोल्फ्सबेन आणि ओपिअम या विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झाल्याचे म्हटले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://articles.cnn.com/2010-06-30/world/cleopatra.suicide_1_cleopatra-snake-cobra?_s=PM:WORLD | title = पॉइझन, नॉट स्नेक किल्ड क्लिओपात्रा | भाषा = इंग्रजी }}</ref> == चिरस्थान == क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर तिने घेतलेल्या चिरविश्रांतीचे ठिकाण शोधण्याचे आत्तापर्यंत अनेकांनी प्रयत्‍न केले आहेत. प्रसिद्ध इजिप्शियन पुरातत्त्वज्ञ डॉ. झही हवास आणि [[डॉमिनिकन प्रजासत्ताक|डॉमिनीकन रिपब्लिक]]ची पुरातत्त्वज्ञ डॉ. कॅथलिन मार्टीनेझ यांनी अलिक्झांड्रियाच्या पश्चिमेला ५० किलोमीटर अंतरावर असणाऱ्या तापोसिरीस मॅग्ना या मंदिरातच ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची चिरविश्रांतीस्थाने आहेत असा दावा केला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.nationalgeographic.com/news/2009/04/photogalleries/cleopatra-tomb-pictures/ | title = क्लिओपात्राज टॉम्ब साईट डिस्कव्हर्ड | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =२० एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =नॅशनल जिओग्राफिक | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> प्लुटार्कने उल्लेख केल्याप्रमाणे ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची दफने जवळजवळच आहेत या मतांचा त्यांनी आधार घेतला. हे तापोसिरीस मॅग्ना मंदिर ओरीसिस या देवतेचे असून तिला राक्षसाने मारून तिचे चौदा तुकडे इजिप्तच्या भूमीत फेकून दिले होते. हे ओरीसिसचे चौदा तुकडे जिथे जिथे पडले त्या त्या ठिकाणी इजिप्तमध्ये ही ओरीसिसची मंदिरे आहेत. त्यापैकीच तापोसिरीस मॅग्ना हे एक आहे. या मंदिराचे उत्खनन करतेवेळी डॉ. झही आणि मार्टिनेझ यांना त्या ठिकाणी अलेक्झांडर द ग्रेट याचे एक नाणे आणि क्लिओपात्राच्या चेहऱ्याचा मुखवटा सापडला आणि त्यावरून हे मंदिर चौथ्या टॉलेमीच्या काळात २००० वर्षांपूर्वी बांधले गेले असल्याचे त्यांनी सिद्ध केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.bbc.co.uk/2/hi/8000978.stm | title = डिग मे रिव्हील क्लिओपात्राज टॉम्ब | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =१५ एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =[[बी.बी.सी.|बीबीसी न्यूज]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> या पुरातत्त्ववेत्त्यांनी रडारचा वापर करून या मंदिरात खाली २५ ते ३० मीटर खोलीवर तीन ठिकाणे शोधली. त्यांपैकी एका ठिकाणी क्लिओपात्राचे दफन झालेले असू शकते अशी शक्यता वर्तवली आहे. == इतर == * क्लिओपात्रा आपल्या सौंदर्य रक्षणासाठी गाढवीच्या दुधाने आंघोळ करीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://tarunbharat.net/ftp/e-paper/2011-10-04/mpage3_20111004.htm | title = रूपवतींच्या सौंदर्याचे हे आहे रहस्य | भाषा = मराठी | दिनांक =४ ऑक्टोबर, २०११ | प्रकाशक =[[तरूण भारत]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * क्लिओपात्रा कारमाइन बीटल्सपासून बनवलेला लाल रंग ओठांचे सौंदर्य खुलविण्यासाठी वापरीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=173909:2011-08-01-16-02-18&catid=61:2009-07-20-04-02-48&Itemid=74 | title = अर्थवेध:लिपस्टिक | भाषा = मराठी | दिनांक =२ ऑगस्ट, २०११ | प्रकाशक =[[लोकसत्ता]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * आस्प जातीच्या सर्पाच्या दंशाने चटकन मृत्यू येतो याची खात्री करून घेण्यासाठी क्लिओपात्रा राणीने प्रथम तिच्या गुलामांवर प्रयोग केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://www.marathivishwakosh.in/index.php?option=com_content&view=article&id=4539%3A2010-11-15-06-28-12&catid=2&Itemid=3 | title = आमापन, जैव (मराठी विश्वकोश, खंड २) | भाषा = मराठी | दिनांक = | प्रकाशक =[[महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> == वंशावळ == {{वंशावली/प्रारंभ}} {{वंशावली | |PTOLEMY5|~|y|~|CLEO1|PTOLEMY5=पाचवा टॉलेमी, एपिफेन्स|CLEO1=इजिप्तची पहिली क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |,|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|.}} {{वंशावली | | |PTOLEMY8|7| |PTOLEMY6|~|y|~|CLEO2|PTOLEMY8=आठवा टॉलेमी, फिस्कॉन|PTOLEMY6=सहावा टॉलेमी फिलोपेटर|CLEO2=इजिप्तची दुसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | |:| | | | | |!}} {{वंशावली | | | | | |L|~|~|y|~|CLEO3|CLEO3=इजिप्तची तिसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | |,|-|-|-|v|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|-|.| }} {{वंशावली |PTOLEMY10|7| |CLEOSELENE|~|y|~|PTOLEMY9|~|y|~|CLEO4|PTOLEMY10=दहावा टॉलेमी|CLEOSELENE=पहिली क्लिओपात्रा सेलेनी|PTOLEMY9=दहावा टॉलेमी, लाथायरॉस|CLEO4=इजिप्तची चौथी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |:| | | | | |!| | | | | |!}} {{वंशावली | | | |L|~|~|y|~|BERENICE3| | |F|PTOLEMY12|BERENICE3=इजिप्तची तिसरी बेरेनाईस|PTOLEMY12=बारावा टॉलेमी, आउलेट्स}} {{वंशावली | | | | | | |!| | | | | | |:}} {{वंशावली | | | | | |CLEO5|~|~|y|~|~|J|CLEO5=इजिप्तची पाचवी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | | | | | |CLEO7|CLEO7='''क्लिओपात्रा'''}} {{वंशावली/अंत}} ==क्लिओपात्रावरील पुस्तके== * क्लिओपात्रा (कादंवरी, सन २०२०पर्यंत ७ आवृत्त्या, लेखक [[संजय सोनवणी]]) * क्लिओपात्रा (व्यक्तिचित्रण, लेखिका - अलका रोडे) == क्लियोपेट्रावर आधारित चित्रपट आणि टीव्ही मालिकांची यादी == * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९०८ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९१३ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९५९ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९७२ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (1974 टीव्ही नाटक) * अँटनी आणि क्लियोपात्रा (२०१५ चित्रपट) * बीबीसी टेलिव्हिजन शेक्सपियर * क्लियोपेट्रा (१९१७ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1934 चित्रपट) * क्लियोपात्रा (१९६३ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1970 चित्रपट) * क्लियोपेट्राचा दुसरा पती * कन्नकी (चित्रपट) * रेड नोटीस * झुल्फिकार (चित्रपट) == संदर्भ आणि नोंदी == {{संदर्भयादी}} <references group="note" /> == बाह्यदुवे == * {{इन आउर टाईम|क्लिओपात्रा|b00w7clj|Cleopatra}} [[वर्ग:इजिप्तचा इतिहास]] epja4firh0bx7j6ayk0nke42oan3ifu 2139013 2139004 2022-07-20T11:01:38Z अमर राऊत 140696 दुरुस्ती wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name={{लेखनाव}}|image=Kleopatra-VII.-Altes-Museum-Berlin1.jpg|alt=Photograph of an ancient Roman marble sculpture of Cleopatra VII's head as displayed at the Altes Museum in Berlin|caption=बर्लिन क्लियोपेट्रा ही रोमन शिल्पाकृती. रॉयल डायडेम परिधान केलेले हे शिल्प इ.स.पू. १ल्या शतकाच्या मध्यभागी (तिच्या रोमला भेटींच्या वेळी ४६-४४ इ.स.पू.), इटालियन व्हिलामध्ये सापडले आणि आता जर्मनीच्या संग्रहालयात आहे. {{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}}{{sfnp|Grout|2017b|}}<ref group="note">For further validation about the [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], see {{harvtxt|Pina Polo|2013|pp=184–186}}, {{harvtxt|Roller|2010|pp=54, 174–175}}, {{harvtxt|Jones|2006|p=33}}, and {{harvtxt|Hölbl|2001|p=234}}.</ref>|succession=टोलेमिक राज्याची राणी|reign=इसपू ५१–३० (21&nbsp;years){{sfnp|Burstein|2004|pp=xx–xxiii, 155}}|reign-type=क्लिओपात्राचे राज्य|predecessor=टोलेमी XII आउलेटस|regent={{unbulleted list| टोलेमीXII आउलेटस | टोलेमी थिओस फिलोपेतर १३वा]]| टोलेमी फिलोपेतर १५वा | टोलेमी सिझेरियन १५वा}}|reg-type=सह-शासक|successor=टोलेमी XV सिझेरियन<ref group="note" name="Reign of Caesarion"/>|full name=क्लिओपात्रा थिआ फिलोपेटर ७वी|spouse={{unbulleted list| टोलेमी थिओस फिलोपेटर १३वा | टोलेमी १५वा|मार्क अँटनी]}}|issue={{unbulleted list| सिझेरियन |अलेक्झांडर हेलिओस| क्लिओपात्रा सेलेन दुसरा |टोलेमी फिलाडेल्फस (क्लिओपात्राचा मुलगा)| टोलेमी फिलापेडस Philadelphus}}|dynasty=टोलेम|father=टोलेमी आउलेटस १२वा|mother=कदाचित क्लिओपात्रा ट्रायफेना ६वी <ref group="note" name="cleopatra v or vi" />|birth_date=इसपू ६९|birth_place=अलेक्झांडरिया, टोलेमिक राज्य|death_date=[[Death of Cleopatra|10 August 30&nbsp;BC]] (aged&nbsp;39)<ref group="note" name="date of Cleopatra's death">12 August 30 BC in the later Julian calendar. {{harvtxt|Skeat|1953|pp=98–100}}.</ref>|death_place=अलेक्झांडरिया, रोमकालीन इजिप्त|place of burial=टोम्ब ऑफ अँटनी अँड क्लिओपात्रा<br />(कदाचित इजिप्त)}} '''क्लिओपात्रा फिलोपातोर''' '''७वी''' (इ.स. पूर्व ६९ - १२ ऑगस्ट ३०{{Sfnp|Hölbl|2001|p=231}}) ही [[प्राचीन इजिप्त संस्कृती|इजिप्तच्या]] [[टॉलेमिक साम्राज्य|टॉलेमिक राज्याची]] राणी आणि या राज्याची शेवटची सक्रिय शासक होती. क्लिओपात्रा ही टॉलेमिक राजवंशाचा संस्थापक आणि ग्रीक सेनापती असलेला टॉलेमी सॉटर पहिला तसेच [[अलेक्झांडर द ग्रेट|अलेक्झांडर द ग्रेटची]] यांची वंशज होती. <ref group="note">{{Harvard citation text|Southern|2009|p=43}} writes about [[टोलेमी|Ptolemy I Soter]]: "The Ptolemaic dynasty, of which Cleopatra was the last representative, was founded at the end of the fourth century BC. </ref> तिच्या मृत्यूनंतर इजिप्त हा [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्याचा]] [[इजिप्त (रोमन प्रांत)|एक प्रांत]] बनला. <ref group="note" name="Grant Hellenistic period explanation">{{Harvard citation text|Grant|1972|pp=5–6}} notes that the Hellenistic period, beginning with the reign of Alexander the Great, came to an end with the death of Cleopatra in 30 BC. </ref> क्लिओपात्राची मूळ भाषा कोइन ग्रीक होती आणि इजिप्शियन भाषा शिकणारी ती एकमेव टॉलेमिक शासक होती. <ref group="note" name="languages">The refusal of [[Ptolemaic rulers]] to speak the native language, [[Late Egyptian]], is why [[Ancient Greek]] (i.e. </ref> इ.स.पूर्व ५८ मध्ये क्लिओपात्रा ही तिचे वडील टॉलेमी ऑलेट्स १२वा निर्वासित असताना त्यांच्यासोबत रोमला इजिप्तमधील बंडानंतर (इजिप्त हे एक रोमन ग्राहक राज्य होते ) मुलगी बेरेनिस IV हिला त्याच्या सिंहासनावर दावा करण्यास परवानगी दिली. इ.स.पू. ५५ मध्ये टॉलेमी हा रोमन लष्करी सहाय्याने इजिप्तला परतला तेव्हा बेरेनिस मारली गेली. इ.स.पू. ५१ मध्ये त्याचा मृत्यू झाला तेव्हा क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी तेरावा यांच्या संयुक्त राजवटीला सुरुवात झाली, परंतु त्यांच्यातील मतभेदामुळे खुले गृहयुद्ध झाले . सीझरच्या गृहयुद्धात प्रतिस्पर्धी असलेल्या [[ज्युलियस सीझर]] (रोमन हुकूमशहा) विरुद्ध ग्रीसमध्ये ईसापूर्व ४८ मधील फार्सलसची लढाई हरल्यानंतर, [[प्राचीन रोम|रोमन]] राजकारणी पोम्पी हा इजिप्तला पळून गेला. सीझरने नंतर प्रतिस्पर्धी असलेल्या टॉलेमिक भावंडांशी समेट करण्याचा प्रयत्न केला. परंतु टॉलेमीचा मुख्य सल्लागार पोथिनोसने सीझरच्या अटी क्लियोपात्राच्या बाजूने पाहिल्या, म्हणून त्याच्या सैन्याने तिला आणि सीझरला राजवाड्यात वेढा घातला. वेढा उठवल्यानंतर लवकरच टॉलेमी तेरावा नाईलच्या लढाईत मरण पावला; क्लियोपात्राची सावत्र बहीण आर्सिनो IV हिला अखेरीस वेढा घालण्यात तिच्या भूमिकेसाठी [[इफेसूस|इफिससला]] हद्दपार करण्यात आले. सीझरने क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी चौदावा यांना संयुक्त राज्यकर्ते घोषित केले परंतु क्लियोपेट्राशी खाजगी संबंध ठेवले ज्यामुळे त्यांना सीझरियन हा एक मुलगा जन्माला आला. ४६ आणि ४४बीसी मध्ये क्लियोपेट्रा क्लायंट क्वीन म्हणून रोमला गेली, जिथे ती सीझरच्या व्हिलामध्ये राहिली. इ.स.पूर्व ४४ मध्ये सीझर आणि (तिच्या आदेशानुसार) टॉलेमी चौदाव्याच्या हत्येनंतर, तिने सीझेरियन सह-शासक टॉलेमी XV असे नाव दिले. ४३-४२ BC च्या लिबरेटर्सच्या गृहयुद्धात क्लियोपेट्राने सीझरचा नातू आणि वारस असलेल्या [[ऑगस्टस|ऑक्टाव्हियन]], मार्क अँटोनी आणि मार्कस एमिलियस लेपिडस यांनी स्थापन केलेल्या रोमन द्वितीय ट्रायमविरेटची बाजू घेतली. ४१ ईसापूर्व तारसोस येथे त्यांच्या भेटीनंतर राणीचे अँटनीशी प्रेमसंबंध होते. त्याने आर्सिनोला तिच्या विनंतीनुसार फाशी दिली आणि [[पार्थियन साम्राज्य]] व आर्मेनियाच्या राज्यावर केलेल्या आक्रमणांदरम्यान निधी आणि लष्करी मदत या दोन्हीसाठी क्लियोपेट्रावर अधिकाधिक अवलंबून राहिली. अलेक्झांड्रियाच्या देणग्यांनी त्यांची मुले अलेक्झांडर हेलिओस, क्लियोपात्रा सेलेन II आणि टॉलेमी फिलाडेल्फस यांना अँटोनीच्या ट्रिमव्हायरल अधिकाराखाली विविध पूर्वीच्या प्रदेशांवर राज्यकर्ते घोषित केली. ही घटना, त्यांचे लग्न आणि ऑक्टाव्हियनची बहीण ऑक्टाव्हिया मायनर हिच्याशी अँटोनीचा घटस्फोट यामुळे [[रोमन प्रजासत्ताक|रोमन प्रजासत्ताकाचे]] अंतिम युद्ध झाले. ऑक्टाव्हियन प्रचाराच्या युद्धात गुंतले, रोमन सिनेटमधील अँटोनीच्या सहयोगींना 32 ईसापूर्व रोममधून पळून जाण्यास भाग पाडले आणि क्लियोपेट्रावर युद्ध घोषित केले. 31 बीसी ऍक्टियमच्या लढाईत अँटनी आणि क्लियोपात्रा यांच्या नौदल ताफ्याचा पराभव केल्यानंतर, ऑक्टाव्हियनच्या सैन्याने 30 बीसी मध्ये इजिप्तवर आक्रमण केले आणि अँटोनीचा पराभव केला, ज्यामुळे अँटनीची आत्महत्या झाली. जेव्हा क्लियोपेट्राला कळले की ऑक्टाव्हियनने तिला त्याच्या रोमन विजयी मिरवणुकीत आणण्याची योजना आखली आहे, तेव्हा तिने विष प्राशन करून आत्महत्या केली. परंतु तिचे सर्पदंशाने निधन झाले होते, असा लोकप्रिय गैरसमज आहे. क्लियोपेट्राचा वारसा प्राचीन आणि आधुनिक कलाकृतींमध्ये टिकून आहे. रोमन इतिहासलेखन आणि लॅटिन कवितांनी या राणीबद्दल सामान्यतः टीकात्मक दृष्टिकोन निर्माण केला, जो नंतरच्या मध्ययुगीन आणि प्रबोधन साहित्यात पसरला. व्हिज्युअल आर्ट्समध्ये तिच्या प्राचीन चित्रणांमध्ये रोमन प्रतिमा, चित्रे आणि शिल्पे, कॅमिओ कोरीव काम आणि काच, टॉलेमिक आणि रोमन नाणे आणि रिलिफ्स यांचा समावेश होतो. प्रबोधन आणि बारोक कलांमध्ये ती [[ऑपेरा]], चित्रे, कविता, शिल्पकला आणि नाट्य नाटकांसह अनेक कलाकृतींचा विषय होती. व्हिक्टोरियन काळापासून ती इजिप्‍टोमॅनियाची पॉप कल्चर आयकॉन बनली आहे. तसेच आधुनिक काळात क्लियोपात्रा ही अप्लायड आणि ललित कला, बर्लेस्क व्यंगचित्र, हॉलीवूड चित्रपट आणि व्यावसायिक उत्पादनांसाठी ब्रँड प्रतिमांमध्ये दिसत आली आहे. == इतिहास == [[इ.स.पू. ६९]] मध्ये जन्मलेली क्लिओपात्रा [[बारावा टॉलेमी|बाराव्या टॉलेमीची]] कन्या होती. या टॉलेमीचा पूर्वज [[पहिला टॉलेमी]] हा [[अलेक्झांडर द ग्रेट]] याच्या सैन्यात सेनानी होता. हा मॅसोडेनियन सेनानी अलेक्झांडरच्या मृत्यूनंतर [[इजिप्त]]चा पहिला टॉलेमी राजा झाला. या राजघराण्याने भाऊ-बहिणींमधील लग्नाची पद्धत वंशशुद्धीच्या कल्पनेने उचलली होती. क्लिओपात्राच्या जन्माच्या वेळी इजिप्त हे अतिशय श्रीमंत राज्य होते. परंतु हे राज्य राजकीयदृष्ट्या अस्थिर असल्यामुळे व शेजारच्या [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्यापुढे]] आपला टिकाव लागणार नाही म्हणून क्लिओपात्राच्या बापाने करार करून [[जुलियस सीझर|सीझर]] आणि पॉंपेईकडून आपला इजिप्तवर राजा म्हणून असलेला अधिकार मान्य करून घेतला होता. याबदल्यात रोमनांनी टॉलेमीकडून प्रचंड रक्कम घेतली. ही रक्कम टॉलेमीने रोमन धनकोंकडून कर्जाऊ घेऊन दिली. या प्रचंड रकमेची परतफेड करणे अवघड होते त्यामुळे त्याच्या राज्यातील नागरिकांना त्याचे हे कृत्य पसंत नसल्याने राज्यात अंतर्गत बंडाळी माजली. या परिस्थितीतच [[इ.स.पू. ५१]] मध्ये टॉलेमीचा मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यूनंतर त्याची १८ वर्षीय कन्या क्लिओपात्रा आणि तिचा धाकटा १० वर्षाचा भाऊ [[तेरावा टॉलेमी]] संयुक्तपणे राज्यावर आले. या राजघराण्यातील परंपरेनुसार हा तिचा धाकटा भाऊ तेरावा टॉलेमी क्लिओपात्राचा नवरा होता. तो आपल्याच हाताखालील एका सेवकाच्या आहारी जाऊन त्याच्या हातातील बाहुले बनला होता. क्लिओपात्राला दूर करून राज्य हातात घेण्याच्या त्यांच्या योजना चालू होत्या. [[रोम]]मध्येही त्याचवेळी सीझर सत्तेवर आला होता. रोमची तिजोरी रिकामी होती त्यासाठी सीझरला इजिप्तकडून वसूली करणे गरजेचे होते म्हणून सीझर [[अलेक्झांड्रिया, इजिप्त|अलेक्झांड्रिया]]ला आला. राज्यातील अंतर्गत बंडाळी आणि भावाची/नवऱ्याची कारस्थाने यातून मार्ग काढण्यासाठी क्लिओपात्राने सीझरची मदत घेतली. यानंतर क्लिओपात्राचे सीझरशी अत्यंत सलोख्याचे संबंध असले तरी रोमविषयी तिच्या मनात भीती होतीच. सीझरच्या खुनाच्या वेळी क्लिओपात्रा रोममध्येच होती. सीझरचे खूनी आणि त्याचे मित्रही या खुनासाठी क्लिओपात्राची मदत मागत होते. तिची सत्ता आणि राज्याचे स्वतंत्र असणे याचा विचार करून तिने त्यावेळी ॲंटोनीला मदत केली. नौका पुरविल्या. पैसा दिला. त्यामुळे साहजिकच क्लिओपात्रा आणि ॲंटोनी यांच्यातही सलोख्याचे संबंध निर्माण झाले. == मृत्यू == क्लिओपात्राचा मृत्यू कशामुळे झाला याचे गूढ अजूनही कायम आहे. मात्र तिने स्वतःच सर्पदंश करून घेऊन आत्महत्या केली असे मानले जाते. क्लिओपात्राचा समकालीन ग्रीक इतिहासकार स्ट्राबो याने आपल्या जिओग्राफीका या पुस्तकातही असाच उल्लेख केलेला आहे. यात तो म्हणतो एक तर क्लिओपात्राने विषारी द्रव्य सेवन केल्याने तिचा मृत्य झाला अथवा तिने स्वतःच्या [[वक्ष|वक्षावर]] सर्पदंश करवून घेतला. हा उपलब्ध स्रोत सर्वात जुना असून व क्लिओपात्राच्या मृत्यूसमयी स्ट्राबो अलेक्झांड्रिीयातच असल्याने हा स्रोत ग्राह्य मानला जातो. या घटनेनंतर साठ वर्षांनी मार्क्स व्हेलिअस पॅटरक्यूलस या [[:वर्ग:रोमन इतिहासकार|रोमन इतिहासकाराने]] कॉम्पेटीशन ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथात व या घटनेच्या १५० वर्षानंतर फ्लोरस या रोमन इतिहासकारानेच लिहिलेल्या एपिटोम ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथातही क्लिओपात्राने सर्पदंश करवून घेऊन [[आत्महत्या]] केल्याचे उल्लेख आहेत. क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर १३० वर्षांनी [[:वर्ग:ग्रीक इतिहासकार|ग्रीक इतिहासकार]] [[प्लुटार्क]] आपल्या लाईफ ऑफ ॲंटोनी मध्ये म्हणतो की, ऑक्टोव्हिअन क्लिओपात्राला शोधण्यात यशस्वी झाला होता आणि त्याने आपल्या सैनिकांना क्लिओपात्राला आत्महत्या करण्यापासून बाजूला करण्याचे आदेशही दिले होते कारण [[रोम]]ला परत गेल्यावर होणाऱ्या विजयी मिरवणूकीत नेऊन त्याला क्लिओपात्राला अपमानित करायचे होते. पण ज्यावेळेस सैनिक तिच्यापर्यंत गेले त्यावेळी क्लिओपात्रा मरून पडली होती व तिच्याजवळ तिच्या दोन दासी आणि अंजीराच्या टोपलीत एक सर्प होता. [[शेक्सपिअर]]नेही आपल्या ॲंटोनी ॲन्ड किलओपात्रा या नाटकात क्लिओपात्राच्या मृत्यूची हीच प्रतिमा कायम ठेवली आहे. अलीकडच्या काळात [[इ.स. २०१०]] मध्ये [[जर्मन]] इतिहासकार ख्रिस्तोफर शाफर याने म्हटले आहे की, क्लिओपात्राचा मृत्यू सर्पदंशाने न होता तो विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झालेला आहे. यासाठी त्याने अनेक ऐतिहासिक पुराव्यांची व विषतज्‍ज्ञांची मदत घेतली. तो म्हणतो ज्या सर्पाच्या दंशाने क्लिओपात्राचा मृत्यू झाला असे म्हटले जाते त्या सर्पाच्या (इजिप्शिअन कोब्रा) दंशाने झटपट आणि विनावेदना मृत्यू येऊ शकत नाही. या सर्पाच्या दंशाने मृ्त्यू येण्यापूर्वी हळूहळू शरीराचे एकक अवयव सुरुवातीला डोळ्यापासून निकामी होऊ लागतात. शाफर आणि विषतज्‍ज्ञ डायट्रीच मेब्स यांनी क्लिओपात्राचा मृत्यू हेमलॉक, वोल्फ्सबेन आणि ओपिअम या विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झाल्याचे म्हटले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://articles.cnn.com/2010-06-30/world/cleopatra.suicide_1_cleopatra-snake-cobra?_s=PM:WORLD | title = पॉइझन, नॉट स्नेक किल्ड क्लिओपात्रा | भाषा = इंग्रजी }}</ref> == चिरस्थान == क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर तिने घेतलेल्या चिरविश्रांतीचे ठिकाण शोधण्याचे आत्तापर्यंत अनेकांनी प्रयत्‍न केले आहेत. प्रसिद्ध इजिप्शियन पुरातत्त्वज्ञ डॉ. झही हवास आणि [[डॉमिनिकन प्रजासत्ताक|डॉमिनीकन रिपब्लिक]]ची पुरातत्त्वज्ञ डॉ. कॅथलिन मार्टीनेझ यांनी अलिक्झांड्रियाच्या पश्चिमेला ५० किलोमीटर अंतरावर असणाऱ्या तापोसिरीस मॅग्ना या मंदिरातच ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची चिरविश्रांतीस्थाने आहेत असा दावा केला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.nationalgeographic.com/news/2009/04/photogalleries/cleopatra-tomb-pictures/ | title = क्लिओपात्राज टॉम्ब साईट डिस्कव्हर्ड | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =२० एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =नॅशनल जिओग्राफिक | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> प्लुटार्कने उल्लेख केल्याप्रमाणे ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची दफने जवळजवळच आहेत या मतांचा त्यांनी आधार घेतला. हे तापोसिरीस मॅग्ना मंदिर ओरीसिस या देवतेचे असून तिला राक्षसाने मारून तिचे चौदा तुकडे इजिप्तच्या भूमीत फेकून दिले होते. हे ओरीसिसचे चौदा तुकडे जिथे जिथे पडले त्या त्या ठिकाणी इजिप्तमध्ये ही ओरीसिसची मंदिरे आहेत. त्यापैकीच तापोसिरीस मॅग्ना हे एक आहे. या मंदिराचे उत्खनन करतेवेळी डॉ. झही आणि मार्टिनेझ यांना त्या ठिकाणी अलेक्झांडर द ग्रेट याचे एक नाणे आणि क्लिओपात्राच्या चेहऱ्याचा मुखवटा सापडला आणि त्यावरून हे मंदिर चौथ्या टॉलेमीच्या काळात २००० वर्षांपूर्वी बांधले गेले असल्याचे त्यांनी सिद्ध केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.bbc.co.uk/2/hi/8000978.stm | title = डिग मे रिव्हील क्लिओपात्राज टॉम्ब | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =१५ एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =[[बी.बी.सी.|बीबीसी न्यूज]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> या पुरातत्त्ववेत्त्यांनी रडारचा वापर करून या मंदिरात खाली २५ ते ३० मीटर खोलीवर तीन ठिकाणे शोधली. त्यांपैकी एका ठिकाणी क्लिओपात्राचे दफन झालेले असू शकते अशी शक्यता वर्तवली आहे. == इतर == * क्लिओपात्रा आपल्या सौंदर्य रक्षणासाठी गाढवीच्या दुधाने आंघोळ करीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://tarunbharat.net/ftp/e-paper/2011-10-04/mpage3_20111004.htm | title = रूपवतींच्या सौंदर्याचे हे आहे रहस्य | भाषा = मराठी | दिनांक =४ ऑक्टोबर, २०११ | प्रकाशक =[[तरूण भारत]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * क्लिओपात्रा कारमाइन बीटल्सपासून बनवलेला लाल रंग ओठांचे सौंदर्य खुलविण्यासाठी वापरीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=173909:2011-08-01-16-02-18&catid=61:2009-07-20-04-02-48&Itemid=74 | title = अर्थवेध:लिपस्टिक | भाषा = मराठी | दिनांक =२ ऑगस्ट, २०११ | प्रकाशक =[[लोकसत्ता]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * आस्प जातीच्या सर्पाच्या दंशाने चटकन मृत्यू येतो याची खात्री करून घेण्यासाठी क्लिओपात्रा राणीने प्रथम तिच्या गुलामांवर प्रयोग केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://www.marathivishwakosh.in/index.php?option=com_content&view=article&id=4539%3A2010-11-15-06-28-12&catid=2&Itemid=3 | title = आमापन, जैव (मराठी विश्वकोश, खंड २) | भाषा = मराठी | दिनांक = | प्रकाशक =[[महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> == वंशावळ == {{वंशावली/प्रारंभ}} {{वंशावली | |PTOLEMY5|~|y|~|CLEO1|PTOLEMY5=पाचवा टॉलेमी, एपिफेन्स|CLEO1=इजिप्तची पहिली क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |,|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|.}} {{वंशावली | | |PTOLEMY8|7| |PTOLEMY6|~|y|~|CLEO2|PTOLEMY8=आठवा टॉलेमी, फिस्कॉन|PTOLEMY6=सहावा टॉलेमी फिलोपेटर|CLEO2=इजिप्तची दुसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | |:| | | | | |!}} {{वंशावली | | | | | |L|~|~|y|~|CLEO3|CLEO3=इजिप्तची तिसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | |,|-|-|-|v|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|-|.| }} {{वंशावली |PTOLEMY10|7| |CLEOSELENE|~|y|~|PTOLEMY9|~|y|~|CLEO4|PTOLEMY10=दहावा टॉलेमी|CLEOSELENE=पहिली क्लिओपात्रा सेलेनी|PTOLEMY9=दहावा टॉलेमी, लाथायरॉस|CLEO4=इजिप्तची चौथी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |:| | | | | |!| | | | | |!}} {{वंशावली | | | |L|~|~|y|~|BERENICE3| | |F|PTOLEMY12|BERENICE3=इजिप्तची तिसरी बेरेनाईस|PTOLEMY12=बारावा टॉलेमी, आउलेट्स}} {{वंशावली | | | | | | |!| | | | | | |:}} {{वंशावली | | | | | |CLEO5|~|~|y|~|~|J|CLEO5=इजिप्तची पाचवी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | | | | | |CLEO7|CLEO7='''क्लिओपात्रा'''}} {{वंशावली/अंत}} ==क्लिओपात्रावरील पुस्तके== * क्लिओपात्रा (कादंवरी, सन २०२०पर्यंत ७ आवृत्त्या, लेखक [[संजय सोनवणी]]) * क्लिओपात्रा (व्यक्तिचित्रण, लेखिका - अलका रोडे) == क्लियोपेट्रावर आधारित चित्रपट आणि टीव्ही मालिकांची यादी == * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९०८ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९१३ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९५९ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९७२ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (1974 टीव्ही नाटक) * अँटनी आणि क्लियोपात्रा (२०१५ चित्रपट) * बीबीसी टेलिव्हिजन शेक्सपियर * क्लियोपेट्रा (१९१७ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1934 चित्रपट) * क्लियोपात्रा (१९६३ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1970 चित्रपट) * क्लियोपेट्राचा दुसरा पती * कन्नकी (चित्रपट) * रेड नोटीस * झुल्फिकार (चित्रपट) == संदर्भ आणि नोंदी == {{संदर्भयादी}} <references group="note" /> == बाह्यदुवे == * {{इन आउर टाईम|क्लिओपात्रा|b00w7clj|Cleopatra}} [[वर्ग:इजिप्तचा इतिहास]] i6uwzsndp3f2b8co2ag90b8cc3oit0i 2139015 2139013 2022-07-20T11:09:09Z अमर राऊत 140696 दुरुस्ती wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty|name={{लेखनाव}}|image=Kleopatra-VII.-Altes-Museum-Berlin1.jpg|alt=Photograph of an ancient Roman marble sculpture of Cleopatra VII's head as displayed at the Altes Museum in Berlin|caption=बर्लिन क्लियोपेट्रा ही रोमन शिल्पाकृती. रॉयल डायडेम परिधान केलेले हे शिल्प इ.स.पू. १ल्या शतकाच्या मध्यभागी (तिच्या रोमला भेटींच्या वेळी ४६-४४ इ.स.पू.), इटालियन व्हिलामध्ये सापडले आणि आता जर्मनीच्या संग्रहालयात आहे. {{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}}{{sfnp|Grout|2017b|}}<ref group="note">For further validation about the [[commons:Category:Bust of Cleopatra VII in the Altes Museum Berlin|Berlin Cleopatra]], see {{harvtxt|Pina Polo|2013|pp=184–186}}, {{harvtxt|Roller|2010|pp=54, 174–175}}, {{harvtxt|Jones|2006|p=33}}, and {{harvtxt|Hölbl|2001|p=234}}.</ref>|succession=टोलेमिक राज्याची राणी|reign=इसपू ५१–३० (21&nbsp;years){{sfnp|Burstein|2004|pp=xx–xxiii, 155}}|reign-type=क्लिओपात्राचे राज्य|predecessor=टोलेमी XII आउलेटस|regent={{unbulleted list| टोलेमीXII आउलेटस | टोलेमी थिओस फिलोपेतर १३वा]]| टोलेमी फिलोपेतर १५वा | टोलेमी सिझेरियन १५वा}}|reg-type=सह-शासक|successor=टोलेमी XV सिझेरियन<ref group="note" name="Reign of Caesarion"/>|full name=क्लिओपात्रा थिआ फिलोपेटर ७वी|spouse={{unbulleted list| टोलेमी थिओस फिलोपेटर १३वा | टोलेमी १५वा|मार्क अँटनी]}}|issue={{unbulleted list| सिझेरियन |अलेक्झांडर हेलिओस| क्लिओपात्रा सेलेन दुसरा |टोलेमी फिलाडेल्फस (क्लिओपात्राचा मुलगा)| टोलेमी फिलापेडस Philadelphus}}|dynasty=टोलेम|father=टोलेमी आउलेटस १२वा|mother=कदाचित क्लिओपात्रा ट्रायफेना ६वी <ref group="note" name="cleopatra v or vi" />|birth_date=इसपू ६९|birth_place=अलेक्झांडरिया, टोलेमिक राज्य|death_date=[[Death of Cleopatra|10 August 30&nbsp;BC]] (aged&nbsp;39)<ref group="note" name="date of Cleopatra's death">12 August 30 BC in the later Julian calendar. {{harvtxt|Skeat|1953|pp=98–100}}.</ref>|death_place=अलेक्झांडरिया, रोमकालीन इजिप्त|place of burial=टोम्ब ऑफ अँटनी अँड क्लिओपात्रा<br />(कदाचित इजिप्त)}} '''क्लिओपात्रा फिलोपातोर''' '''७वी''' (इ.स. पूर्व ६९ - १२ ऑगस्ट ३०{{Sfnp|Hölbl|2001|p=231}}) ही [[प्राचीन इजिप्त संस्कृती|इजिप्तच्या]] [[टॉलेमिक साम्राज्य|टॉलेमिक राज्याची]] राणी आणि या राज्याची शेवटची सक्रिय शासक होती. क्लिओपात्रा ही टॉलेमिक राजवंशाचा संस्थापक आणि ग्रीक सेनापती असलेला टॉलेमी सॉटर पहिला तसेच [[अलेक्झांडर द ग्रेट|अलेक्झांडर द ग्रेटची]] यांची वंशज होती. <ref group="note">{{Harvard citation text|Southern|2009|p=43}} writes about [[टोलेमी|Ptolemy I Soter]]: "The Ptolemaic dynasty, of which Cleopatra was the last representative, was founded at the end of the fourth century BC. </ref> तिच्या मृत्यूनंतर इजिप्त हा [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्याचा]] [[इजिप्त (रोमन प्रांत)|एक प्रांत]] बनला. <ref group="note" name="Grant Hellenistic period explanation">{{Harvard citation text|Grant|1972|pp=5–6}} notes that the Hellenistic period, beginning with the reign of Alexander the Great, came to an end with the death of Cleopatra in 30 BC. </ref> क्लिओपात्राची मूळ भाषा कोइन ग्रीक होती आणि इजिप्शियन भाषा शिकणारी ती एकमेव टॉलेमिक शासक होती. <ref group="note" name="languages">The refusal of [[Ptolemaic rulers]] to speak the native language, [[Late Egyptian]], is why [[Ancient Greek]] (i.e. </ref> In 58 BC, Cleopatra presumably accompanied her father, Ptolemy XII Auletes, during his exile to Rome after a revolt in Egypt (a Roman client state) allowed his rival daughter Berenice IV to claim his throne. Berenice was killed in 55 BC when Ptolemy returned to Egypt with Roman military assistance. When he died in 51 BC, the joint reign of Cleopatra and her brother Ptolemy XIII began, but a falling-out between them led to open civil war. After losing the 48 BC Battle of Pharsalus in Greece against his rival Julius Caesar (a Roman dictator and consul) in Caesar's Civil War, the Roman statesman Pompey fled to Egypt. इ.स.पूर्व ५८ मध्ये क्लिओपात्रा ही तिचे वडील टोलेमी निर्वासित असताना त्यांच्यासोबत रोमला गेली, तेव्हा बेरेनिस ४थी हिने तिच्या वडिलांच्या सिंहासनावर दावा केला. इ.स.पूर्व ५५ मध्ये टॉलेमी हा रोमन लष्करी सहाय्याने इजिप्तला परतला तेव्हा बेरेनिस मारली गेली. इ.स.पू. ५१ मध्ये त्याचा मृत्यू झाला तेव्हा क्लिओपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी १३वा यांच्या संयुक्त राजवटीला सुरुवात झाली, परंतु पुढे मतभेदामुळे खुले गृहयुद्ध झाले. सीझरच्या गृहयुद्धात प्रतिस्पर्धी असलेल्या [[ज्युलियस सीझर]] (रोमन हुकूमशहा) विरुद्ध ग्रीसमध्ये ईसापूर्व ४८ मधील फार्सलसची लढाई हरल्यानंतर, [[प्राचीन रोम|रोमन]] राजकारणी पोम्पी हा इजिप्तला पळून गेला. सीझरने नंतर प्रतिस्पर्धी असलेल्या टॉलेमिक भावंडांशी समेट करण्याचा प्रयत्न केला. परंतु टॉलेमीचा मुख्य सल्लागार पोथिनोसने सीझरच्या अटी क्लियोपात्राच्या बाजूने पाहिल्या, म्हणून त्याच्या सैन्याने तिला आणि सीझरला राजवाड्यात वेढा घातला. वेढा उठवल्यानंतर लवकरच टॉलेमी तेरावा नाईलच्या लढाईत मरण पावला; क्लियोपात्राची सावत्र बहीण आर्सिनो IV हिला अखेरीस वेढा घालण्यात तिच्या भूमिकेसाठी [[इफेसूस|इफिससला]] हद्दपार करण्यात आले. सीझरने क्लियोपात्रा आणि तिचा भाऊ टॉलेमी चौदावा यांना संयुक्त राज्यकर्ते घोषित केले परंतु क्लियोपेट्राशी खाजगी संबंध ठेवले ज्यामुळे त्यांना सीझरियन हा एक मुलगा जन्माला आला. ४६ आणि ४४बीसी मध्ये क्लियोपेट्रा क्लायंट क्वीन म्हणून रोमला गेली, जिथे ती सीझरच्या व्हिलामध्ये राहिली. इ.स.पूर्व ४४ मध्ये सीझर आणि (तिच्या आदेशानुसार) टॉलेमी चौदाव्याच्या हत्येनंतर, तिने सीझेरियन सह-शासक टॉलेमी XV असे नाव दिले. ४३-४२ BC च्या लिबरेटर्सच्या गृहयुद्धात क्लियोपेट्राने सीझरचा नातू आणि वारस असलेल्या [[ऑगस्टस|ऑक्टाव्हियन]], मार्क अँटोनी आणि मार्कस एमिलियस लेपिडस यांनी स्थापन केलेल्या रोमन द्वितीय ट्रायमविरेटची बाजू घेतली. ४१ ईसापूर्व तारसोस येथे त्यांच्या भेटीनंतर राणीचे अँटनीशी प्रेमसंबंध होते. त्याने आर्सिनोला तिच्या विनंतीनुसार फाशी दिली आणि [[पार्थियन साम्राज्य]] व आर्मेनियाच्या राज्यावर केलेल्या आक्रमणांदरम्यान निधी आणि लष्करी मदत या दोन्हीसाठी क्लियोपेट्रावर अधिकाधिक अवलंबून राहिली. अलेक्झांड्रियाच्या देणग्यांनी त्यांची मुले अलेक्झांडर हेलिओस, क्लियोपात्रा सेलेन II आणि टॉलेमी फिलाडेल्फस यांना अँटोनीच्या ट्रिमव्हायरल अधिकाराखाली विविध पूर्वीच्या प्रदेशांवर राज्यकर्ते घोषित केली. ही घटना, त्यांचे लग्न आणि ऑक्टाव्हियनची बहीण ऑक्टाव्हिया मायनर हिच्याशी अँटोनीचा घटस्फोट यामुळे [[रोमन प्रजासत्ताक|रोमन प्रजासत्ताकाचे]] अंतिम युद्ध झाले. ऑक्टाव्हियन प्रचाराच्या युद्धात गुंतले, रोमन सिनेटमधील अँटोनीच्या सहयोगींना 32 ईसापूर्व रोममधून पळून जाण्यास भाग पाडले आणि क्लियोपेट्रावर युद्ध घोषित केले. 31 बीसी ऍक्टियमच्या लढाईत अँटनी आणि क्लियोपात्रा यांच्या नौदल ताफ्याचा पराभव केल्यानंतर, ऑक्टाव्हियनच्या सैन्याने 30 बीसी मध्ये इजिप्तवर आक्रमण केले आणि अँटोनीचा पराभव केला, ज्यामुळे अँटनीची आत्महत्या झाली. जेव्हा क्लियोपेट्राला कळले की ऑक्टाव्हियनने तिला त्याच्या रोमन विजयी मिरवणुकीत आणण्याची योजना आखली आहे, तेव्हा तिने विष प्राशन करून आत्महत्या केली. परंतु तिचे सर्पदंशाने निधन झाले होते, असा लोकप्रिय गैरसमज आहे. क्लियोपेट्राचा वारसा प्राचीन आणि आधुनिक कलाकृतींमध्ये टिकून आहे. रोमन इतिहासलेखन आणि लॅटिन कवितांनी या राणीबद्दल सामान्यतः टीकात्मक दृष्टिकोन निर्माण केला, जो नंतरच्या मध्ययुगीन आणि प्रबोधन साहित्यात पसरला. व्हिज्युअल आर्ट्समध्ये तिच्या प्राचीन चित्रणांमध्ये रोमन प्रतिमा, चित्रे आणि शिल्पे, कॅमिओ कोरीव काम आणि काच, टॉलेमिक आणि रोमन नाणे आणि रिलिफ्स यांचा समावेश होतो. प्रबोधन आणि बारोक कलांमध्ये ती [[ऑपेरा]], चित्रे, कविता, शिल्पकला आणि नाट्य नाटकांसह अनेक कलाकृतींचा विषय होती. व्हिक्टोरियन काळापासून ती इजिप्‍टोमॅनियाची पॉप कल्चर आयकॉन बनली आहे. तसेच आधुनिक काळात क्लियोपात्रा ही अप्लायड आणि ललित कला, बर्लेस्क व्यंगचित्र, हॉलीवूड चित्रपट आणि व्यावसायिक उत्पादनांसाठी ब्रँड प्रतिमांमध्ये दिसत आली आहे. == इतिहास == [[इ.स.पू. ६९]] मध्ये जन्मलेली क्लिओपात्रा [[बारावा टॉलेमी|बाराव्या टॉलेमीची]] कन्या होती. या टॉलेमीचा पूर्वज [[पहिला टॉलेमी]] हा [[अलेक्झांडर द ग्रेट]] याच्या सैन्यात सेनानी होता. हा मॅसोडेनियन सेनानी अलेक्झांडरच्या मृत्यूनंतर [[इजिप्त]]चा पहिला टॉलेमी राजा झाला. या राजघराण्याने भाऊ-बहिणींमधील लग्नाची पद्धत वंशशुद्धीच्या कल्पनेने उचलली होती. क्लिओपात्राच्या जन्माच्या वेळी इजिप्त हे अतिशय श्रीमंत राज्य होते. परंतु हे राज्य राजकीयदृष्ट्या अस्थिर असल्यामुळे व शेजारच्या [[रोमन साम्राज्य|रोमन साम्राज्यापुढे]] आपला टिकाव लागणार नाही म्हणून क्लिओपात्राच्या बापाने करार करून [[जुलियस सीझर|सीझर]] आणि पॉंपेईकडून आपला इजिप्तवर राजा म्हणून असलेला अधिकार मान्य करून घेतला होता. याबदल्यात रोमनांनी टॉलेमीकडून प्रचंड रक्कम घेतली. ही रक्कम टॉलेमीने रोमन धनकोंकडून कर्जाऊ घेऊन दिली. या प्रचंड रकमेची परतफेड करणे अवघड होते त्यामुळे त्याच्या राज्यातील नागरिकांना त्याचे हे कृत्य पसंत नसल्याने राज्यात अंतर्गत बंडाळी माजली. या परिस्थितीतच [[इ.स.पू. ५१]] मध्ये टॉलेमीचा मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यूनंतर त्याची १८ वर्षीय कन्या क्लिओपात्रा आणि तिचा धाकटा १० वर्षाचा भाऊ [[तेरावा टॉलेमी]] संयुक्तपणे राज्यावर आले. या राजघराण्यातील परंपरेनुसार हा तिचा धाकटा भाऊ तेरावा टॉलेमी क्लिओपात्राचा नवरा होता. तो आपल्याच हाताखालील एका सेवकाच्या आहारी जाऊन त्याच्या हातातील बाहुले बनला होता. क्लिओपात्राला दूर करून राज्य हातात घेण्याच्या त्यांच्या योजना चालू होत्या. [[रोम]]मध्येही त्याचवेळी सीझर सत्तेवर आला होता. रोमची तिजोरी रिकामी होती त्यासाठी सीझरला इजिप्तकडून वसूली करणे गरजेचे होते म्हणून सीझर [[अलेक्झांड्रिया, इजिप्त|अलेक्झांड्रिया]]ला आला. राज्यातील अंतर्गत बंडाळी आणि भावाची/नवऱ्याची कारस्थाने यातून मार्ग काढण्यासाठी क्लिओपात्राने सीझरची मदत घेतली. यानंतर क्लिओपात्राचे सीझरशी अत्यंत सलोख्याचे संबंध असले तरी रोमविषयी तिच्या मनात भीती होतीच. सीझरच्या खुनाच्या वेळी क्लिओपात्रा रोममध्येच होती. सीझरचे खूनी आणि त्याचे मित्रही या खुनासाठी क्लिओपात्राची मदत मागत होते. तिची सत्ता आणि राज्याचे स्वतंत्र असणे याचा विचार करून तिने त्यावेळी ॲंटोनीला मदत केली. नौका पुरविल्या. पैसा दिला. त्यामुळे साहजिकच क्लिओपात्रा आणि ॲंटोनी यांच्यातही सलोख्याचे संबंध निर्माण झाले. == मृत्यू == क्लिओपात्राचा मृत्यू कशामुळे झाला याचे गूढ अजूनही कायम आहे. मात्र तिने स्वतःच सर्पदंश करून घेऊन आत्महत्या केली असे मानले जाते. क्लिओपात्राचा समकालीन ग्रीक इतिहासकार स्ट्राबो याने आपल्या जिओग्राफीका या पुस्तकातही असाच उल्लेख केलेला आहे. यात तो म्हणतो एक तर क्लिओपात्राने विषारी द्रव्य सेवन केल्याने तिचा मृत्य झाला अथवा तिने स्वतःच्या [[वक्ष|वक्षावर]] सर्पदंश करवून घेतला. हा उपलब्ध स्रोत सर्वात जुना असून व क्लिओपात्राच्या मृत्यूसमयी स्ट्राबो अलेक्झांड्रिीयातच असल्याने हा स्रोत ग्राह्य मानला जातो. या घटनेनंतर साठ वर्षांनी मार्क्स व्हेलिअस पॅटरक्यूलस या [[:वर्ग:रोमन इतिहासकार|रोमन इतिहासकाराने]] कॉम्पेटीशन ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथात व या घटनेच्या १५० वर्षानंतर फ्लोरस या रोमन इतिहासकारानेच लिहिलेल्या एपिटोम ऑफ रोमन हिस्ट्री या ग्रंथातही क्लिओपात्राने सर्पदंश करवून घेऊन [[आत्महत्या]] केल्याचे उल्लेख आहेत. क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर १३० वर्षांनी [[:वर्ग:ग्रीक इतिहासकार|ग्रीक इतिहासकार]] [[प्लुटार्क]] आपल्या लाईफ ऑफ ॲंटोनी मध्ये म्हणतो की, ऑक्टोव्हिअन क्लिओपात्राला शोधण्यात यशस्वी झाला होता आणि त्याने आपल्या सैनिकांना क्लिओपात्राला आत्महत्या करण्यापासून बाजूला करण्याचे आदेशही दिले होते कारण [[रोम]]ला परत गेल्यावर होणाऱ्या विजयी मिरवणूकीत नेऊन त्याला क्लिओपात्राला अपमानित करायचे होते. पण ज्यावेळेस सैनिक तिच्यापर्यंत गेले त्यावेळी क्लिओपात्रा मरून पडली होती व तिच्याजवळ तिच्या दोन दासी आणि अंजीराच्या टोपलीत एक सर्प होता. [[शेक्सपिअर]]नेही आपल्या ॲंटोनी ॲन्ड किलओपात्रा या नाटकात क्लिओपात्राच्या मृत्यूची हीच प्रतिमा कायम ठेवली आहे. अलीकडच्या काळात [[इ.स. २०१०]] मध्ये [[जर्मन]] इतिहासकार ख्रिस्तोफर शाफर याने म्हटले आहे की, क्लिओपात्राचा मृत्यू सर्पदंशाने न होता तो विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झालेला आहे. यासाठी त्याने अनेक ऐतिहासिक पुराव्यांची व विषतज्‍ज्ञांची मदत घेतली. तो म्हणतो ज्या सर्पाच्या दंशाने क्लिओपात्राचा मृत्यू झाला असे म्हटले जाते त्या सर्पाच्या (इजिप्शिअन कोब्रा) दंशाने झटपट आणि विनावेदना मृत्यू येऊ शकत नाही. या सर्पाच्या दंशाने मृ्त्यू येण्यापूर्वी हळूहळू शरीराचे एकक अवयव सुरुवातीला डोळ्यापासून निकामी होऊ लागतात. शाफर आणि विषतज्‍ज्ञ डायट्रीच मेब्स यांनी क्लिओपात्राचा मृत्यू हेमलॉक, वोल्फ्सबेन आणि ओपिअम या विषारी द्रव्याच्या सेवनाने झाल्याचे म्हटले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://articles.cnn.com/2010-06-30/world/cleopatra.suicide_1_cleopatra-snake-cobra?_s=PM:WORLD | title = पॉइझन, नॉट स्नेक किल्ड क्लिओपात्रा | भाषा = इंग्रजी }}</ref> == चिरस्थान == क्लिओपात्राच्या मृत्यूनंतर तिने घेतलेल्या चिरविश्रांतीचे ठिकाण शोधण्याचे आत्तापर्यंत अनेकांनी प्रयत्‍न केले आहेत. प्रसिद्ध इजिप्शियन पुरातत्त्वज्ञ डॉ. झही हवास आणि [[डॉमिनिकन प्रजासत्ताक|डॉमिनीकन रिपब्लिक]]ची पुरातत्त्वज्ञ डॉ. कॅथलिन मार्टीनेझ यांनी अलिक्झांड्रियाच्या पश्चिमेला ५० किलोमीटर अंतरावर असणाऱ्या तापोसिरीस मॅग्ना या मंदिरातच ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची चिरविश्रांतीस्थाने आहेत असा दावा केला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.nationalgeographic.com/news/2009/04/photogalleries/cleopatra-tomb-pictures/ | title = क्लिओपात्राज टॉम्ब साईट डिस्कव्हर्ड | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =२० एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =नॅशनल जिओग्राफिक | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> प्लुटार्कने उल्लेख केल्याप्रमाणे ॲंटोनी आणि क्लिओपात्राची दफने जवळजवळच आहेत या मतांचा त्यांनी आधार घेतला. हे तापोसिरीस मॅग्ना मंदिर ओरीसिस या देवतेचे असून तिला राक्षसाने मारून तिचे चौदा तुकडे इजिप्तच्या भूमीत फेकून दिले होते. हे ओरीसिसचे चौदा तुकडे जिथे जिथे पडले त्या त्या ठिकाणी इजिप्तमध्ये ही ओरीसिसची मंदिरे आहेत. त्यापैकीच तापोसिरीस मॅग्ना हे एक आहे. या मंदिराचे उत्खनन करतेवेळी डॉ. झही आणि मार्टिनेझ यांना त्या ठिकाणी अलेक्झांडर द ग्रेट याचे एक नाणे आणि क्लिओपात्राच्या चेहऱ्याचा मुखवटा सापडला आणि त्यावरून हे मंदिर चौथ्या टॉलेमीच्या काळात २००० वर्षांपूर्वी बांधले गेले असल्याचे त्यांनी सिद्ध केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://news.bbc.co.uk/2/hi/8000978.stm | title = डिग मे रिव्हील क्लिओपात्राज टॉम्ब | भाषा = इंग्रजी | दिनांक =१५ एप्रिल, २००९ | प्रकाशक =[[बी.बी.सी.|बीबीसी न्यूज]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> या पुरातत्त्ववेत्त्यांनी रडारचा वापर करून या मंदिरात खाली २५ ते ३० मीटर खोलीवर तीन ठिकाणे शोधली. त्यांपैकी एका ठिकाणी क्लिओपात्राचे दफन झालेले असू शकते अशी शक्यता वर्तवली आहे. == इतर == * क्लिओपात्रा आपल्या सौंदर्य रक्षणासाठी गाढवीच्या दुधाने आंघोळ करीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://tarunbharat.net/ftp/e-paper/2011-10-04/mpage3_20111004.htm | title = रूपवतींच्या सौंदर्याचे हे आहे रहस्य | भाषा = मराठी | दिनांक =४ ऑक्टोबर, २०११ | प्रकाशक =[[तरूण भारत]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * क्लिओपात्रा कारमाइन बीटल्सपासून बनवलेला लाल रंग ओठांचे सौंदर्य खुलविण्यासाठी वापरीत असे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=173909:2011-08-01-16-02-18&catid=61:2009-07-20-04-02-48&Itemid=74 | title = अर्थवेध:लिपस्टिक | भाषा = मराठी | दिनांक =२ ऑगस्ट, २०११ | प्रकाशक =[[लोकसत्ता]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}{{मृत दुवा}}</ref> * आस्प जातीच्या सर्पाच्या दंशाने चटकन मृत्यू येतो याची खात्री करून घेण्यासाठी क्लिओपात्रा राणीने प्रथम तिच्या गुलामांवर प्रयोग केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://www.marathivishwakosh.in/index.php?option=com_content&view=article&id=4539%3A2010-11-15-06-28-12&catid=2&Itemid=3 | title = आमापन, जैव (मराठी विश्वकोश, खंड २) | भाषा = मराठी | दिनांक = | प्रकाशक =[[महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ]] | ॲक्सेसदिनांक =१३ एप्रिल, २०१२ }}</ref> == वंशावळ == {{वंशावली/प्रारंभ}} {{वंशावली | |PTOLEMY5|~|y|~|CLEO1|PTOLEMY5=पाचवा टॉलेमी, एपिफेन्स|CLEO1=इजिप्तची पहिली क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |,|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|.}} {{वंशावली | | |PTOLEMY8|7| |PTOLEMY6|~|y|~|CLEO2|PTOLEMY8=आठवा टॉलेमी, फिस्कॉन|PTOLEMY6=सहावा टॉलेमी फिलोपेटर|CLEO2=इजिप्तची दुसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | |:| | | | | |!}} {{वंशावली | | | | | |L|~|~|y|~|CLEO3|CLEO3=इजिप्तची तिसरी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | |,|-|-|-|v|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|-|.| }} {{वंशावली |PTOLEMY10|7| |CLEOSELENE|~|y|~|PTOLEMY9|~|y|~|CLEO4|PTOLEMY10=दहावा टॉलेमी|CLEOSELENE=पहिली क्लिओपात्रा सेलेनी|PTOLEMY9=दहावा टॉलेमी, लाथायरॉस|CLEO4=इजिप्तची चौथी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | |:| | | | | |!| | | | | |!}} {{वंशावली | | | |L|~|~|y|~|BERENICE3| | |F|PTOLEMY12|BERENICE3=इजिप्तची तिसरी बेरेनाईस|PTOLEMY12=बारावा टॉलेमी, आउलेट्स}} {{वंशावली | | | | | | |!| | | | | | |:}} {{वंशावली | | | | | |CLEO5|~|~|y|~|~|J|CLEO5=इजिप्तची पाचवी क्लिओपात्रा}} {{वंशावली | | | | | | | | | |CLEO7|CLEO7='''क्लिओपात्रा'''}} {{वंशावली/अंत}} ==क्लिओपात्रावरील पुस्तके== * क्लिओपात्रा (कादंवरी, सन २०२०पर्यंत ७ आवृत्त्या, लेखक [[संजय सोनवणी]]) * क्लिओपात्रा (व्यक्तिचित्रण, लेखिका - अलका रोडे) == क्लियोपेट्रावर आधारित चित्रपट आणि टीव्ही मालिकांची यादी == * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९०८ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९१३ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९५९ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (१९७२ चित्रपट) * अँटोनी आणि क्लियोपात्रा (1974 टीव्ही नाटक) * अँटनी आणि क्लियोपात्रा (२०१५ चित्रपट) * बीबीसी टेलिव्हिजन शेक्सपियर * क्लियोपेट्रा (१९१७ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1934 चित्रपट) * क्लियोपात्रा (१९६३ चित्रपट) * क्लियोपेट्रा (1970 चित्रपट) * क्लियोपेट्राचा दुसरा पती * कन्नकी (चित्रपट) * रेड नोटीस * झुल्फिकार (चित्रपट) == संदर्भ आणि नोंदी == {{संदर्भयादी}} <references group="note" /> == बाह्यदुवे == * {{इन आउर टाईम|क्लिओपात्रा|b00w7clj|Cleopatra}} [[वर्ग:इजिप्तचा इतिहास]] mcyes0esgmyg62dl5zdadvz11ieef56 3 89187 2139018 2076227 2022-07-20T11:17:06Z Khirid Harshad 138639 /* नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा! */ wikitext text/x-wiki {{विकिपीडिया:विकिपत्रिका/अंक/फेब्रुवारी २०१२}} {{विकिपीडिया:विकिपत्रिका/अंक/जानेवारी २०१२}} {| Align="Right" Style="Background-color: #FaFaFa; Border: #4ABAFF solid 2px" !Style="Border: #4ABAFE 2px solid"|Archives<BR/> जुन्या चर्चा येथे आहेत !Style="Border: #4ABAFE 2px solid"|पासून !Style="Border: #4ABAFE 2px solid"|पर्यंत |- Align="Left" |[[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101/जुनी चर्चा १|चर्चा १ (विदागार १)]]||, जानेवारी २०११ पासून - जुलै २०११ पर्यंत |- Align="Left" |[[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101/जुनी चर्चा २|चर्चा २ (विदागार २)]]||, ऑगस्ट २०११ पासून - डिसेंबर २०११ पर्यंत |} {{TOCright}} === धन्यवाद राहुल === मराठी विकी बद्दलची कालची शिकवणी खूपच छान वाटली. आपल्या मराठी भाषेसाठी काहीतरी योगदान करू शकू अशा सुवर्ण संधीशी अवगत करून दिल्याबद्दल आपले मनःपूर्वक आभार. -हरिष सातपुते == सहभाग == धन्यवाद राहूल मी अनुभववाद ही नोंद लिहित आहे, कृपया ती पाहावी, सुचना सांगाव्यात ही विनंती. श्रीनिवास नमस्कार राहुल, तुम्ही सुचविल्यानुसार मी तमिल्क्युबवर काम करण्याचा प्रयत्न करीत आहे. पण ते काम ऑनलाइन करावे लागते. ऑफ़लाईन कामासाठी बहारा सॉफ़्ट्वेअर फ़ारच चांगले पडते. मी दिनविशेषसाठी जरुर काम करेन. कळवावे, ही विनंती. rahul namskar mee sadasya ahech, pan adyapi kaam jamat nahee. mala madatichi garaj aahe. krupaya mala cell no dvyava mee call karen maza no 9226563052 :नमस्कार , राहूल आपण आत्त्तपर्यंत केलेली संपादने स्तुत्य आहेत. खासकरून भाषांतरात आपण भरीव योगदान करू शकाल असे वाटते; आवश्यक नाही पण सहज जमलेतर आपल्या सवडी प्रमाणे थोडा थोडा वेळ [[ज्ञानकोश]] लेखाच्या उर्वरीत भाषांतरास वेळ देणे जमल्यास पहावे हि विनंती. :आपण [[अमरावती]] लेखात भर घातली आहे त्याचे स्वागतच आहे , आपण [[मुंबई]],[[पुणे]],[[नागपूर]],[[औरंगाबाद]],[[नाशिक]] इत्यादी शहरा संदर्भातील लेख पाहिल्यास [[अमरावती]] लेखास अधीक उत्तम दिशा मिळण्यास मदत होईल. :[[२०१० इंडियन प्रीमियर लीग]] लेखातील माहिती चौकटीत आपण बदल केलेत,,पण ते तांत्रीक कारणामुळे आपल्याला दृष्टोत्पत्तीस पडले नसण्याची शक्यता आहे.विकिपीडियात माहिती चौकटी या साचा प्रकारांमध्ये मोडतात.त्यातही साचाच्या आत साचा अशी त्यांची रचना असते. त्यांची रचना अवघड नसलीतरी माहिती होण्यास कदाचित थोडा अवकाश लागेल,मी येत्या काळात काही संबधीत सहाय्य पानांचे दुवे आपणास उपलब्ध करेनच, या संदर्भाने काही सहाय्य लागल्यास सदस्य संकल्प द्रवीड यांच्याशी सुद्धा आपण संपर्क करू शकाल [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ००:०५, १९ जानेवारी २०११ (UTC) == लेखन तपासून बघावे == नमस्कार! आपण बनवलेल्या गेल्या काही लेखांची नावे सदोष होती; ती दुरुस्त केली आहेत. कृपया लेख जतन करायच्या आधी लिहिलेला सर्व मजकूर एकदा नजरेखालून घालून तपासावा; जेणेकरून शुद्धलेखनातील चुका अथवा टायपो टळतील. धन्यवाद! <br />--[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १५:४९, २७ जानेवारी २०११ (UTC) == चावडीवरील सूचना/अपेक्षा == <!--पुढचा प्रतिसाद येथे खाली लिहू शकता--> :राहूल,चावडीवरील आपल्या सुचना/अपेक्षा रास्तच आहेत.काम पुरेसे नसले तरी काही पानांची सुरवात करण्याचे प्रयत्न केले त्या बद्दल अभिप्राय आणि जमले तर सक्रीय सहभागाचे स्वागत असेल [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू]] , [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू/सुलभीकरण]], [[विकिपीडिया:चावडी/तांत्रिक प्रश्न]],[[विकिपीडिया:भाषांतर प्रकल्प/ऑनलाइन शब्दकोश यादी]] , [[मिडियाविकी चर्चा:Edittools]] [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०६:०३, २८ जानेवारी २०११ (UTC) == स्रोत मजकूर आणि विकिपीडिया == नमस्कार! आपण [[संत ज्ञानेश्वरांचे अभंग]] व त्यांतील अभंगांचे लेख बनवल्याचे पाहिले. ज्ञानेश्वरांचे किंव अन्य संतांचे साहित्य शंभरांहून (किंवा त्यांहून) अधिक वर्षांपूर्वीचे सर्व देशांतील [[प्रताधिकार]] कायद्यांच्या नियमांनुसार सार्वजनिक अधिक्षेत्रात (पब्लिक डोमेनात) मोडते. परंतु विकिपीडियावर असे पब्लिक डोमेन साहित्य/ अख्खेच्या अख्खे ऐतिहासिक कागदपत्रे/ ग्रंथ चढवणे अपेक्षित नसून, त्यांबद्दल विश्वकोशीय (समीक्षणात्मक किंवा रसग्रहणात्मकदेखील नव्हे) माहिती लिहिणे अपेक्षित आहे. [[विकिपीडिया:विकिपीडिया काय नव्हे#विकिपीडिया म्हणजे चित्रे, माध्यम संचिका, दुवे अथवा स्रोत मजकुराच्या साठवणुकीचे संकेतस्थळ नव्हे]] येथील धोरणानुसार खरेतर हे अभंग किंवा संतसाहित्य मराठी विकिस्रोत प्रकल्पात मांडावे व त्याचे दुवे [[ज्ञानेश्वर]] लेखाच्या शेवटी नोंदवावेत. चित्रपटांतील गाण्यांबद्दलतर मुद्दा अजूनच संवेदनशील असतो; कारण त्यांतील बहुसंख्य गाण्यांवरचे प्रताधिकार अजूनही लागू असू शकतात; त्यामुळे तशी गाणी प्रताधिकारमुक्ततेच्या हमीशिवाय विकिस्रोतावरदेखील घेता येत नाहीत. या मुद्द्यांनुसार योग्य ते बदल करावेत, अशी विनंती. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १७:५४, २९ जानेवारी २०११ (UTC) === स्पुट की स्फुट? === नमस्कार! माझ्या माहितीनुसार 'स्फुट' असा शब्द आहे (संदर्भ : ''मराठी शब्दलेखनकोश'' ; लेखक: प्रा. यास्मिन शेख ; प्रकाशक: मनोविकास प्रकाशन ;). [[वामन शिवराम आपटे]]कृत संस्कृत शब्दकोशातील नोंदीनुसार [http://dsal.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.6:1:2909.apte स्फुट् - स्फुटति (अर्थ: ''फुटणे'', ''एखाद्या गोष्टीची फोड करणे'' ;) हा षष्ठगण परस्मैपदी धातू]] 'स्फुट' या कर्मणि धातुसाधित विशेषणाचा मूळ धातू आहे. मराठीतही हे क.भू.धा.वि. संस्कृतातून तसेच आले आहे. 'स्पुट' असा शब्द माझ्या माहितीनुसार अस्तित्वात नाही. लेखाचे नाव चूक तर होतेच, शिवाय लेखात स्फुटकाव्याविषयी साहित्यिक दृष्टिकोनातून वर्णनात्मक व विश्वकोशीय दखलपात्रतेचे काही लिहिले नव्हते. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १५:२४, ३१ जानेवारी २०११ (UTC) == चर्चा:रूप पाहतां लोचनीं विकिपीडिया == <!--पुढचा प्रतिसाद येथे खाली लिहू शकता--> कृपया [[चर्चा:रूप पाहतां लोचनीं]] हि चर्चा पहावी == वर्गीकरणाची पद्धत == नमस्कार राहुल ! तुम्हांला विकिपीडियावर सक्रिय पाहून आनंद वाटला. तुम्ही [[:वर्ग:काल्पनिक व्यक्ती‎‎]] या वर्गात काही नावे लिहिल्याचे दिसले. परंतु वर्गीकरणात या पद्धतीने वर्गाच्या पानावर लेखांची नावे लिहिणे अपेक्षित नसून लेखांमध्ये योग्य ते वर्ग नोंदवणे, ही योग्य पद्धत असते. उदाहरणार्थ [[चिंटू]] या लेखात सर्वांत खाली '''<nowiki>[[वर्ग:काल्पनिक व्यक्ती‎‎]]</nowiki>''' असे लिहिलेले आढळेल. त्यामुळे तो लेख [[:वर्ग:काल्पनिक व्यक्ती‎‎]] वर्गात समाविष्ट होतो. आता तुम्हांला [[चिमणराव]] असा लेख लिहून तो या वर्गात समाविष्ट करायचा असेल, तर त्या लेखाच्या शेवटी वर दिल्याप्रमाणे सिंटॅक्स वापरून वर्ग नोंदवता येईल. काही मदत लागली, तर जरूर कळवा. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०२:२१, २६ एप्रिल २०११ (UTC) ::[[विकिपीडिया:चरित्र प्रकल्प/प्रस्तावित कामे#वर्ग:काल्पनिक व्यक्ती]] ::[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०८:१०, २६ एप्रिल २०११ (UTC) === वर्गीकरणासाठी मदत === नमस्कार राहुल, वर्गीकरण कसे करायचे या संदर्भात मी आधी अन्य काही सदस्यांना उपयोगी पडेल, अशी टिप्पणी कोणाच्यातरी सदस्यपानावर लिहिली होती. ती शोधून तुमच्या चर्चापानावर ैकडे चिकटवेन. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०२:१४, १६ जून २०११ (UTC) :नमस्कार राहुल ! जुन्या-पान्या चर्चापानांवर लिहिलेल्या माहितीचे संकलन करून [[सहाय्य:वर्ग]] या नावाने सहाय्य-पान बनवले आहे. तुम्हांला हवी असलेली वर्गीकरणाविषयीची माहिती तेथे मिळेल. :) :--[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १६:०७, २४ जून २०११ (UTC) == संदर्भीकरण== नमस्कार, तुम्ही संदर्भीकरणासाठीच्या मदतलेखात करीत असलेले बदल पाहून आनंद झाला. हा लेख मराठीत आल्यावर नवीन लेखकांना मदत होईल. एक सूचना करावीशी वाटते की भाषांतर करताना शब्दशः भाषांतर न करता अभिप्रेत असलेला अर्थ मराठीतून लिहावा (उदा. ''A quick how-to'' चे भाषांतर ''एक त्वरित कसे करावे'' पेक्षा ''कसे करावे (थोडक्यात)'' हे अधिक बरोबर वाटते.) [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] १४:१५, २७ एप्रिल २०११ (UTC) --नमस्कार अभय, (जी म्हणणार नाही .... पण एकेरी संबोधने मराठी मनाला आणि मानाला थोडे बोचते) भाषांतर झाल्यानंतर पूर्वावलोकन करत असतांना मला पण सदर भाषांतर पटले नाही आणि म्हणून मी ते बदलले, अगदी आपल्या सूचनेच्या काही सेकंद अगोदर, पण तरी आपल्या मराठी विपी वर असलेल्या बारीक नजरेची दाद द्यावी लागेल. धन्यवाद ..! राहुल देशमुख १४:४०, २७ एप्रिल २०११ (UTC) ===निर्मितीचमू=== निर्मितीचमू हा शब्द प्रॉडक्शन टीम साठी ठीक वाटतो, पण दूरचित्रवाणीमालिकेच्या संदर्भात किती चपखल आहे याबद्दल मला शंका आहे. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ००:१९, १ मे २०११ (UTC) ==आशयघनता, दर्जा== नमस्कार राहुल, तुमचा विचार वाचून आनंद झाला. अशा सर्वसमावेशक धोरणांनीच विकिपीडियाचा विकास अधिकाधिक होईलच. तुमच्याच प्रमाणे मी गेली अनेक वर्षे स्वतःवर नियम घातलेले आहेत. आशयघनतेला उद्दिष्ट असे नाही. हा आकडा असलेले लेख, पाने व संपादने यांवर आधारित आहे. तरीही मी दरमहिन्याला आशयघनता एक पूर्ण आकड्यानी वाढावी ही इच्छा/उद्दीष्ट मनात बाळगून आहे (एप्रिलमध्ये २२ होती, मेमध्ये २३ व्हावी). हे जरी निरर्थक उद्दीष्ट असले तरी त्याने मला नवीन लेख करण्यापेक्षा संपादने करण्यासाठीचे बंधन पडते. तसेच जेव्हा हे उद्दीष्ट पार पडते तेव्हा मी लेख वाढवण्याच्या मागे लागतो. अर्थात, वेळ पडली तर अधूनमधून लेख तयार करतोच. एखाद्या सदस्याची आशयघनता काढता येते का याचा मी शोध घेतला पण काही सापडले नाही. अगदी पाहिजेच असल्यास मासिक डेटाडंपमधून ही माहिती विंचरता येईल, पण त्यास अनेक तास किंवा दिवसांचे प्रॉसेसिंग करावे लागेल. माझे स्वतःची काही उद्दीष्टे/नियम मी घालून घेतली आहेत. ती तुम्ही किंवा इतर कोणीही पाळावी हा आग्रह बिलकूल नाही. * ११.११.११ तारखे पर्यंत येथे १,११,१११ लेख तयार व्हावे -- हे कधीच बाराच्या भावात गेले आहे. :-) * ११.१२.१३ तारखे पर्यंत येथे १,११,२१३ लेख तयार व्हावे, आशयघनताचा बोर्‍या न वाजता -- रोजचे ८३-८४ लेख करणे अवास्तव असल्याकारणाने हेही केरात जाणार असे दिसते. * २५.०२.१२ तारखे पर्यंत (पुढचा जागतिक मराठी दिन) ४०,००० लेख, १,००,००० एकूण पाने आणि १०,००,००० संपादने व्हावी. यात चढत्या क्रमाने महत्व द्यावे याबद्दल सध्या माझा (स्वतःशीच) झगडा चालू आहे. असो. इतर काही माहिती हवी असल्यास कळवालच. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] २३:२४, ९ मे २०११ (UTC) == विकिव्हर्सिटी == राहुल, मराठी विकिव्हर्सिटी प्रकल्पावर कोणी काम करीत असल्याचे ऐकीवात नाही. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] १२:४३, १४ जून २०११ (UTC) == विस्तार साचे == नमस्कार राहुल, फार पूर्वी मराठी विकिपीडियावरही लेखांचे सांगाडे बनवायची रीत अवलंबली जात होती. पण तीन-चार वर्षांमध्ये त्या सांगाड्यांवर मूठभर मांस चढलेले लेख प्रचंड अल्पसंख्य आहेत. आपल्याकडे एखादा लेख घेऊन तो सामग्र्याने लिहू शकणारे दर्जेदार कोशलेखक कमी आहेत; बर्‍याच लोकांची संपादनपद्धती दोन-तीन, दोन-तीन वाक्ये लेखात भरून पुढे जायची आहे. अश्या परिस्थितीत कोणताही लेख किमान एका क्रिटिकल वस्तुमानापर्यंत वाढल्याशिवाय त्यात उपविभाग/ परिच्छेद पाडण्यात काही विशेष फायदा होत नाही (केवळ अनावश्यक बाइट-आकारमान वाढवण्याखेरीज). त्यामुळे लेख सुरू करताना त्यात पहिल्यांदा जेवढी माहिती लिहिता येतील, तेवढी लिहून, त्यानंतर एखाद-दुसरे बाह्य दुवे व इंग्लिश विकिपीडिया/अन्य विकिपीडियाचा आंतरविकी दुवे देऊन [[साचा:विस्तार]] साचा लावून ठेवण्याची रीत पाळली जात आहे. विस्तार साच्यामुळे त्यांचे आपोआप [[:वर्ग:विस्तार विनंती]] या वर्गात वर्गीकरण होते. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १६:१६, १४ जून २०११ (UTC) == माहितीचौकट साचा == नमस्कार राहुल ! [[साचा:माहितीचौकट दूरचित्रवाणी मालिका]] साच्यात थोडे बदल करून त्याच्या वापराविषयीचे दस्तऐवजीकरण तिथे नोंदवले आहे. तसेच, [[आम्ही सारे खवय्ये]] या पानावर तो साचा वापरूनही पाहिला आहे. तूर्तास ठीक वाटत आहे. जमल्यास, तुमच्या सदस्य नामविश्वात उपपाने बनवून त्यावर हा साचा डकवून, त्यात वेगवेगळ्या पॅरामीटरांविषयी माहिती लिहून अजून काही चाचण्या करून पाहा. म्हणजे मग हा साचा सार्वत्रिक वापरास योग्य ठरेल. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १५:०७, १९ जून २०११ (UTC) kR=कृ [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]) १५:२५, १९ जून २०११ (UTC) ==चावडी/ध्येय आणि धोरणे== राहुल, आत्तापर्यंतची चर्चा थोडीशी विस्कळीत आणि अनेक कल्पनांचा ठाव घेणारी झाली आहे. या पानावर काम करण्यापूर्वी चावडीवर त्याबद्दलची संकीर्ण माहिती लिहिल्यास सगळ्यांना नक्की काय चालले आहे याची माहिती मिळेल आणि अधिकाधिक मदतही मिळेल. १. हे पान का पाहिजे. आत्ता असलेली पाने (चावडी, चावडी/प्रगती, विविध कौलपाने, इ) का पुरेशी नाहीत. २. या पानावर कोणकोणत्या विषयांवर चर्चा केली जाईल. ३. या पानावर कोणत्या विषयांवर चर्चा करू नये. ३. यात कोण भाग घेऊ शकेल. ४. या पानाच उद्दिष्ट काय. हे एक-दोन परिच्छेदात लिहावे. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ०१:४६, ३० जून २०११ (UTC) ===एकपात्री प्रयोग=== राहुल, येथील अनेक प्रयोग एकपात्रीच असतात. पैकी काहींना उत्स्फुर्त प्रतिसाद मिळतो तर बरेच जातात बाराच्या भावात. तुम्ही माहिती लिहा, सदस्यांचा प्रतिसाद काय आहे हे बघू आणि मग पुढील पावले उचलू. चर्चेला बांधणी देण्यासाठी अधूनमधून असे precis रूपात विषयाची पुनर्मांडणी आवश्यक आहे असे मला वाटते. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ०५:१८, ३० जून २०११ (UTC) ::ध्येय धोरणे हा बहूसंख्य मनुष्यजातीकरता तसा नेहमीच गंभीर वाटणारा विषय असल्यामुळे प्रतिसाद सावकाश येतील हे गृहीत धरून चालावे.स्ट्रॅटेजी विकिवरही थोडा वेळ देऊन तेथील चर्चांचा आदमास घेतल्यास मराठी विकिपीडियावर त्यातील काही चर्चेस घेण्याजोगे विषय आहेत का ते पहाता येईल. ::दुसरे चावड्यांकरता सुचालन साचा मथळ्या पाशी घेतल्यास लोक संबधीत चावडीवर जाणे अधिक स्विकारतील.नवीन चावडीचे नाव त्याचे जुने विदागार इतर चावड्यांसोबत शोध यंत्रातून शोधता येतील असे पहावे. सध्याच्या उजवीकडील सुचालन साचात विदागार विभाग दाखवा लपवा साचात लपवता आले तर बरे पडेल.पुढाकार घेणे हि नेहमीच चांगली गोष्ट आहे शुभेच्छा ==संकीर्ण चर्चा== राहुल, संकीर्ण चर्चा वाचली. ती चावडीवर किंवा त्याच्या उपपानावर घालावी. उपपानावर घातल्यास चावडीवर दुवा द्यावा व चर्चेसाठी आमंत्रण द्यावे. यासाठी गरज भासल्यास येथे कार्यरत मंडळींना व्यक्तिगत निरोपही पाठवावा. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] १९:१५, ४ जुलै २०११ (UTC) == मस्त == तुम्ही मस्त काम करत आहात! पद्धती आवडली. ==चावडी चावडीच रहावी== माझे मत एवढेच आहे की चावडी ही चावडीच रहावी. तिच्यावर कुणाही सदस्याला किंवा अ-सदस्याला काहीही लिहायची परवानगी हवी. तिथे लिहिण्यासाठी कुठलेही नियम किंबा बंधने असता कामा नयेत. नियम बनवणारे आणि निर्णय घेणारे व्यासपीठ वेगळे हवे. चावडीवरच्या एखाद्या चर्चेतून जर खरोखरच काही नियम बनण्याची शक्यता जाणवली तर तेवढी चर्चा ‘त्या’ व्यासपीठावर नकलवावी. सध्याच्या चावडीला ध्येय आणि धोरणे यांच्या मुसक्या बांधू नयेत....J १७:५५, ८ जुलै २०११ (UTC) ==भाषांतर सहाय्य== :इंग्रजी विकिपीडियाच्या चावडीचा [[:en:Template:Villagepump]] चा काही भाग तात्पूरता [[विकिपीडिया:चावडी/ध्येय आणि धोरणे/संकीर्ण]] पानावर नकलवला आहे अनुवाद आणि सुयोग्य दुवे देण्यात घडेल तसे सहाय्य करावे.(अनुवाद पूर्ण झाल्यानंतर [[साचा:सुचालन चावडी]] येथे स्थानांतरीत करूयात )[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] १८:०६, ९ जुलै २०११ (UTC) ==Idea lab== कल्पनाशाळा, कल्पनेचा मळा वगैरे....[[सदस्य:J|J]] ०५:५५, १० जुलै २०११ (UTC) ==सामान्यकरण करावे का?== >>>नमस्कार माहितीगार मी विकिपीडिया:चावडी/ध्येय आणि धोरणे/संकीर्ण पानाच्या भाषांतराचे आणि दुव्याचे किमान पातळी पर्यंतचे काम पूर्ण केले आहे. जर हा साचा साचा:सुचालन चावडी येथे स्थानांतरीत करायचा असेल तर त्याचे आपल्या गरजे प्रमाणे सामान्यकरण करावे का? हणजे नको असलेले विभागांच्या जागी हवे असलेले विभाग घालणे जसेकी चावडी/प्रगती इत्यादी. आणि नसलेले विभाग आयडिया ल्याब वैगरेचे काय करायचे ? संकीर्णला मुख्य चावडीने बदलवता येईल. ह्या साच्याचा स्थापने नंतर चावडीचे दर्शनी स्वरूप बदलेल (पुन्हा जे वैगरे मंडळी नव्याने चर्चा सुरु करतील ...? ) आपण आपली योजना सांगावी म्हणजे त्या अनुषंगाने मी कामे उरकती घेतो. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] २१:४७, ९ जुलै २०११ (UTC) :होय मलाही तुम्ही म्हणता आहात तसेच नको असलेले विभाग काढून मराठी विकिपीडियातील सध्याचे अस्तीत्वात असलेले विभाग जोडणेच अभिप्रेत आहे. (फारतर इंग्रजी विकितील सध्या आपल्याकडे नसलेले विभाग <nowiki><!-- ने -></nowiki> ने हाईड करून ठेवावेत,चावडीवरील चर्चांचे स्वरूपात होणारे बदल अभ्यासून चार-एक महिन्यानी नवे गरजेनुसार विभाग सुरू करावेत असे माझे व्यक्तिगत मत आहे ) सध्याच्या मध्यवर्ती चावडीचा दुवा संकीर्णच्या जागी द्यावा असे वाटते (भविष्यात बहूधा इंग्रजी विकिप्रमाणे मुख्य चावडीपान केवळ दुसर्‍या उपचावड्यांकडे नेणारे असेल असे करावे लागेल पण आणि तसे करणे गरजेचे अशा करता आहे कि त्या शिवाय चर्चा संबधीत चावडीत न होता विस्कळीत होत रहातील,पण असा बदल मराठी विकिपीडियन्सच्या पचनी पडण्यास काही अवधी आहे असे वाटते) , त्या शिवाय [[विकिपीडिया:मदतकेंद्र]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रचालकांना निवेदन]] हे जोडावेत त्या शिवाय [[साचा:सुचालन चावडी]] त "हवे असलेले लेख, विविध विषयांवर आपला कौल द्या,,विकिपीडिया:मुखपृष्ठ सदर लेख नामनिर्देशन‎ असे तीन दुवे आणि काही सुचना आहेत ते दुवे उपलब्ध ठेवत नवा भाषांतरीत मजकुराचा समावेश करून घ्यावा.आणि [[साचा:सुचालन चावडी]] दिसण्यास आणि वापरण्यास सुलभ होईल असे सुयोग्य वाटणारे बदल करावेत. :अर्थात वरील सुचनांचे स्वरूप ढोबळ आहे, असेच केले पाहिजे असे मुळीच नाही विकिपीडिया मुक्त जागा आहे मुक्त स्वातंत्र्याने काम करा आम्ही आपल्या पाठीशी आहोत. चर्चांकडे लक्ष द्या जिथे सहमती असेल त्याची अमल बजावणी करा पण काही चर्चा वर्षानू वर्षे चालत रहातात त्या करता तुम्ही म्हणाला त्या प्रमाणे नवी पहाट होण्याचे थांबवण्यात हशील नाही.विकिपीडिया:सफर आणि विकिपीडिया:निर्वाह या दोन पानांच्या नांवाच्या बदलावर गेल्या सहा वर्षात अजून तरी काही सहमती झालेली नाही.असो सध्यातरी एवढेच शुभेच्छा [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०७:३०, १० जुलै २०११ (UTC) >>>अधिक महत्वाच्या विभागांना जागा देऊन कमी महत्वाचे विषय पानाच्या तळाशी मांडता येतील. ::मला वाटते आता आधी बिनधास्त मजकुर साचा सुचालन मध्ये स्थानांतरीत करून घ्यावा दोन फायदे होतील चावड्यांवर प्रत्यक्षात कसे दिसते ते पहाता येईल आणि सुचना आपोआप येतील. माझे व्यक्तीगत मत मुख्य मॅट्रीक्स मध्ये ४-६ एकाच लाईन मधील दुवे ठेवावेत कमी महत्वाचे सध्या प्रमाणे दाखवा-लपवा साचात राहू द्यावे ज्यामुळे पानाची जागा मथळ्यात कमी अडकेल. शिवाय अभय,संकल्प आणि इतर सदस्यांचेही मत विचारात घ्यावे.बाकी काम छान चालू आहे आणि तुम्ही तयार करत असलेली चित्रे सुद्धा आवडली.[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] २१:४९, १० जुलै २०११ (UTC) --------------------------------------------- ==पूर्वीची पदके?== यापूर्वी मला दोन पदके मिळाली होती त्यांचे काय झाले? ती सदस्यपानावर दिसत नाही आहेत. हा आत्ता दिलेला बार्न स्टार मला काही वर्षांअगोदरच मिळालेला होता.---[[सदस्य:J|J]] ०५:१२, ११ जुलै २०११ (UTC) ----------------------------------------- ==आभार== पदकांचे पुनर्वसन केल्याबद्दल मनापासून आभार. पण ही तीनही पदके दिसायला एकसारखीच कशी? २९ जुलै २००७ मध्ये मिळालेले जे पदक आहे ते वेगळे होते असे अंधुक आठवते आहे. चटकचांदणी म्हणजे सुंदर, मोहक नखरेल स्त्री. हे नाव बार्नस्टारला शोभणार नाही. त्यापेक्षा चांगल्या योगदानाबद्दल मराठा साम्राज्यात होती तशी (तीन) चांदाची सरदारकी बहाल करावी....[[सदस्य:J|J]] ०६:४०, ११ जुलै २०११ (UTC) ------------------------------------------------------------ ==पूर्वीची पदके== पूर्वीची पदके वेगवेगळी दिसायची. आपल्या एक जुन्या विद्वान सदस्या Priya v p यांचे एक पदक मला नक्की आठवते आहे. त्यात एक गोलगोल फिरणारी रंगीत चांदणी होती. त्यांच्या सदस्यपानावर जाऊन पाहिले(आपणही पहावे), तिथेही तिन्ही पदके सारखीच दिसताहेत. केव्हातरी काहीतरी गडबड झाली आहे. असे काही असेल तर अभय नातू सांगू शकतील....[[सदस्य:J|J]] ०७:३२, ११ जुलै २०११ (UTC) == गुगल म्यापस == नमस्कार! कृपया [[गुगल मॅप्स]] हे पान बघावे. मला वाटते हा लेख duplicate झाला आहे.या लेखातील माहिती त्या लेखात टाकुन पानकाढा साचा लावावा म्हणजे हा लेख वगळता येईल. कोणताही लेख सुरू करण्यापूर्वी शेजारच्या शोधखिडकीत ते नाव टाकुन शोध घेतला असता असे duplication होत नाही.याचा वापर जरूर करावा असा माझा सल्ला आहे. आपल्या लिखाणाबद्दल हार्दिक शुभेच्छा. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०९:३०, ११ जुलै २०११ (UTC) हे तर चालायचेच.आम्हीही कधितरी नविनच होतो.अनेक चुका होत होत्या. जाणकार/माहितगार लोकांनी पुष्कळ मदत केली.माझ्यामुळे त्यांना सुरूवातीस फारच त्रास झाला.अनेक ठेचा लागत वाटचाल केली. उद्देश फक्त एकच होता, '''मराठीचे संवर्धन'''. येथील सर्व फारच चांगल्या मनाचे आहेत. फक्त हाक द्या. उपलब्ध असणारे कोणीतरी येतातच धाउन.मला अनुभव आहे त्याचा. दुसरे असे कि, लेख जतन करण्यापूर्वी एकदा त्याची झलक बघत जा.त्याने अनेक त्रुटी आपसुकच दुर होतात.मध्यंतरी वेळ नसल्यामुळे मी एक मुकदर्शीच होतो.आताशा थोडा वेळ मिळत आहे. पुन्हा शुभेच्छा.आपले कामातील सातत्य कायम राहो ही सदिच्छा. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १६:२६, ११ जुलै २०११ (UTC) == नवीन चावडी == राहुल, [[विकिपीडिया:धूळपाटी/चावडी/ध्येय आणि धोरणे]] या पानावर काही प्रतिक्रिया -- १. हे पान मुख्य चावडी होणे अपेक्षित आहे कि चावडी/ध्येय आणि धोरणे? या पानाचा एकंदर कल मुख्य चावडीसारखा दिसत आहे. मला वाटते वरील पट्टी ध्येय धोरणे आणि खालील चौकट मुख्य चावडीसाठी अपेक्षित असावी. २. चित्रे व त्यांची खोकी मोठी असल्यासारखी वाटत आहेत. शक्यतो कोणत्याही पानावर १०२४x७६८ या रिझॉल्युशनमध्ये महत्वाची सगळी माहिती स्क्रोल न करता दिसावी अशी रचना करावी. ३. एक इतर किंवा शिळोप्याच्या गप्पा असाही विभाग/खोका द्यावा. येथे अवांतर गप्पा चालू शकतात. पान जसजसे अधिक अवतीर्ण होईल तसतशा अधिक सूचना असतीलच. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] १७:२७, १२ जुलै २०११ (UTC) ::राहूल, मी [[साचा:सुचालन चावडी]] मजकुर स्थानांतरीत केला आहे (बाकीच्या सुचना नंतर जोडू) , त्यात मी बाकीचे बदल एक पंधरा दिवसात करून घेईन . केवळ ते एलजीबिटीचे चुकीचे चित्र बदलून ध्येय धोरणे संबंधीत लोगो टाकावा (मध्यवर्तीचर्चा करता लोगो छान झाला आहे तसा लोगो सुद्धा चालेल.) [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०६:२३, १३ जुलै २०११ (UTC) # मदत केंद्र उजव्या बाजूला अंतिम स्थळी आणले ::माझ व्यक्तीगत मत नवागतांसाठीचे मदतकेंद्र प्रथम क्रमांकावर (हे नवागत मंडळी आणि सहाय्य चमू दोन्हीकरता अधीक सोयीचे असेल).मग ध्येय धोरणे,मग तांत्रीक, मग मध्यवर्ती चावडी, शेवटी चावडी प्रगती असा क्रम बरा पडेल # सर्व खोक्याची रुंदी सारखी केली # ध्येयधोरणे आणि मध्यवर्ती चर्चा लोगो मोठे केले # लोगो वरील अक्षरे मिटवून नवीन लोगो पुर्स्थापित केला (अक्षरांवर निर्णय झाल्यावर ती लिहू ) :चावडी विभागची ग्रेकलर शीर्षकपट्टी शेवटच्या खोक्यावर का दिसत नाही आहे ते मला लक्षात नाही आले (जमले नाही) तसे करण्यात सहाय्य हवे आहे.बाकीची कामे चांगली झाली आहेत. *काही शंका # प्रचालकांना निवेदन हे चावडीच्या रांगेत बसणारा विषय आहे का ? (मदतकेंद्र आणि प्रचालकांना निवेदन हे चावडीच्या रांगेत बसणारे विषय नसले तरी त्या गोष्टींचे महत्व आणि सरमिसळ टाळून लोकांनी सुयोग्य पानावर जाणे महत्वाचे आहे,नवागतांना मदत आणि प्रचालककार्यात सध्या जो उशीर होतो तो टाळण्याच्या दृष्टीने ते उपयुक्त ठरावे असे वाटते.मराठी विकिपीडियाची संपादक संख्या वाढून लोकांना सवय होईपर्यंत(२-४वर्षे) तरी ते तसे ठेवावे असे माझे मत आहे. # साचा:AddNewSection ठेवायचा कि उडवायचा ? ठेवायचा तर साचा तयार आहे किवा कसे ? :मराठीकरणकरून ठेवायचा तर आहे यात जमले तर सहय्याचे स्वागत आहे # साचा:Google custom ठेवायचा कि उडवायचा ? ठेवायचा तर साचा तयार आहे किवा कसे ?:मराठीकरणकरून ठेवायचा तर आहे यात जमले तर सहय्याचे स्वागत आहे # चावडी कार्यान्वित झाल्याची घोषणा करणे बाबत, #काही अधीक काम असेल तर लगेच कळवा :AddNewSection ,Google custom चे कर्यान्वयन,"नवीन मत नोंदवण्यासाठी येथे टिचकी द्या" चाव्डी विभागच्या ग्रेपट्टीत घेणे, हे अवश्यपहा विदागारच्या दाखवालपवा पट्टीत समाविष्टकरून घेणे.सर्वचावड्या एकत्र दिसणार्‍या पानाची (इंग्रजीविकिपानाच्या समरूप) निर्मिती हि किमान कामे केल्यानंतर सुचालनसाचा सर्वचावड्यांवर कार्यान्वयीतकरून मग सर्वांना सुचीतकरता येईल.धोरणविषयक पानात शीर्षकलेखन संकेतचर्चा आणि उल्लेखनीयता चर्चा पानांचे दुवे स्वतंत्रपणे समाविष्ट करावेत आणि त्या चर्चा पानांवरही धोरण विषयक चावडीपानाचे दुवे असावे असे वाटते ::साचा वापरात आणण्याकरिता दुवे अजून सुयोग्य जागी उघडताहेत असे वाटत नाही त्या शिवाय ते अतीवापराचे पान असल्यामुळे लालदुव्यांवरून नवागतांकडून उत्पातपानांची विनाकारण निर्मिती होउन वेगळेच काम वाढेल किमान तेवढे होणे गरजेचे आहे. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] ०८:१६, १३ जुलै २०११ (UTC) ::टप्पा २ चावडी ध्येय धोरणेकरीता विदागार (अर्काईव्हज पानांची निर्मिती, या पानच्या निर्मिती संबधाने झालेली चर्चा वेगळा दुवा देऊन विदागर दुव्यांच्या ओळीत टाकणे, संकीर्ण माहितीतील सुद्धा काही भाग वेगळ्या दुव्याने जोडणे [अलिकडील बदल पानावरील हे पान : या पानाबद्दल चर्चा – ह्या पानाचा उद्देश काय?; या प्रमाणे उपपाने बनवुन दुवे दिले तरी चालतील (हेतु अभय म्हणतात त्या प्रमाणे सुचनांमध्ये अक्खे पान न भरता पानाची स्क्रोलॅबिलिटी सुधारणे). ::विदागार दुवे दाखवा म्हटल्यानंतर उजवीकडे स्वतंत्रपणे दिसावयास हवे , नवीन बदलामुळे ते आत उघडताना बाकी चावडी पान दिसेनाशी होते,स्क्रोलॅबिलिटी अगदी संपून जाते आहे, चावडी विभाग शब्द समूह नविनमत चे बटन आणि शोध एका ओळीत यावयास हवे आहेत ::दोन्ही बटने एका लायनीत घेण्याकरिता मराठी विकिपीडियन HTML आणि css एक्सपर्टची गरज आणि त्याने ते इतर प्रचालक आणि बगझीलाच्या मदती करून घ्यावे लागेल त्यामुळॅ हा प्रश्न चावडी तांत्रीकवर नमुदकरून ठेवून कालाय तस्मै नमः म्हणून प्रार्थना करावयाकस लागेल.तो पर्यंत शोध बॉक्स दाखवा लपवाच्या साच्याच्या आतच ठेवावयास लागेल. :पण विदागार दुवे दाखवा म्हटल्यानंतर उजवीकडे स्वतंत्रपणे दिसावयास हवे , हे मात्र आपल्या पातळीवर जमावयास हवे आणि तेही प्राधान्याने करण्याची आवश्यकता आहे असे वाटते >>>>Google custom बद्दल आदळ आपट केली असता असे दिसते कि त्यासाठी google extension enable करावे लागेल, मराठी विपी वर ते अस्तित्वात आहे का ? तसे असेल तर साचा बनवता येईल तसेच नवेमत नोंदवण्याचा साचा Add new section साठी वापरता येईल का ? [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १२:५९, १३ जुलै २०११ (UTC) ::नाही तसे एस्क्टेंशन सध्यातरी नाही , मला वाटते सध्या त्या सुविधेचाही विचार सोडून द्यावा लागेल, अ‍ॅड न्यू सेक्शन हा वेगळा साचा असावा सध्याचा नवे मत नोंदवण्याची सुविधा इन्पूटबॉक्स मधून आहे दोन्ही गोष्टी बहूतेक वेगवेगळ्या असाव्यात असे वाटते ::चावडी सुचालन साचाचे अद्ययावतीकरण माझ्या मनात बराच काळ पासन रेंगाळत होते,ते तुम्ही चावडी ध्येय धोरणेचे प्रकरण धसास लावण्याचे मनावर घेतल्यामुळे पूर्ण झाले ,पिच्छापुरवऊन काम धसास लावणे अशा स्वरूपाचा बार्नस्टार आहे का माहित नाही चित्र स्वरूपात नाही लेखी स्वरूपात मात्र बहाल करतो. ::बाकी हि सुरवात आहे पुढचे मराठी जनता जनार्दनाच्या चरणी अर्पण[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] १९:५५, १३ जुलै २०११ (UTC) >>अभय नातू म्हणतात >>>>विकिपीडिया हा मी-सांगतो-तू-कर या धाटणीचा कधीच नव्हता/नाही. तरीही अनेकवेळा असे पर्यत्न (मुख्यत्वे माहितगारर आणि इतर १-२ सदस्यांकडून) होतच असतात. >>पण तसे केले नाही तर अवघ्या आठवड्या भरात आपण हे करू शकलो नसतो. :: :) नातूंनी मागेच रामगोपाल वर्मा म्हणतो ≈ माहितगार सुचवतातचे सर्टीफिकेट दिलेले आहे.खरेतर हा टिमवर्कचा भाग आहे.हवे तर सदस्य रूळेपर्यंत आणि स्वतंत्रपणे कामे करू लागे पर्यंत दोन त्यांची कामे करावयाची आणि चार करून घ्यावयाची हा माझा लबाडपणा आहे असे म्हणा :) पण सारे काम एकट्याने रेटण्याचा अभयनातूंचा हातखंडा माझ्याकडे नसल्यामुळे कदाचित मी असा शॉर्टकट शोधत असतो :) बघत असतो कुणी मासा गळाला लागतोय का :) पण भूमिका मासा गट्टम करण्याची नसते मासा ट्रेन होऊन इतर माशांना मोठो होण्यात कसे सहाय्य करू शकेल अशी असते. ::मी अशात कौस्तुभ समुद्र,विजय नरसिकरजींशी संपर्कात नाही पण ते आता प्रचालकपदाची भूमिका छान स्वतंत्रपणे निभावून नेत आहेत. एक-एक माणूस जोडत जावा एवढेच. >> माझ्या साठी काही करण्याचे असेल तर कळवा. राहुल देशमुख ०५:३९, १४ जुलै २०११ (UTC) ::तुम्हाला आवडू शकेल असे काही असल्यास नक्कीच कळवेन, पण ध्येय धोरणे सारख्या चावडीचीच जबाबदारी लहान नाही त्यातील चर्चा आकारास येत नाहीत तो पर्यंत बरेच प्रयास करावयास लागतील. त्यात लोकांना विचार करण्यास भाग पाडण्याची भूमिका तुम्ही चांगली पार पाडत आहात ती चालू ठेवावी [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] १२:५२, १४ जुलै २०११ (UTC) == अडगळीची खोली == राहुल, पूर्वीच्या चावडीवर जुन्या चर्चा ठेवून देण्याची सोय होती. नवीन चावडीवर अशी सोय कोठे आहे? [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] २०:३५, १३ जुलै २०११ (UTC) :राहुल साचा अर्धसुरक्षीत केला आहे म्हणजे केवळ प्रवेश नकेलेले लोक आणि नवागत सदस्य (सदस्यत्व घेतल्या पासून) चार दिवस यांनाच संपादन करता येत नाही , तुम्हालाआणि इतर प्रवेश केलेल्या सदस्यांना तो संपादनाकरिता नेहमी मुक्त आहे.आणि मी काही भाग स्क्रोलॅबिलिटी तसेच दुवे सुधारण्याकरिता धुळपाटीवर काम करत आहे.तीथे तुम्ही सुद्धा जॉईन झाल्यास स्वागतच आहे.नवीन विभाग जोडा साचा तयार आहे, मला कल्पना नव्हती गूगल कस्टमचा साचा इंग्रजी विकिपीडियावर पण काम करत नाही.[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०५:१२, १४ जुलै २०११ (UTC) == लोगो == [[यूट्यूब]] लेखातील माहितीचौकट पाहिली. तिथे मराठी विकिपीडियावरील प्रताधिकारित संचिका किंवा विकिकॉमन्सातील संचिका नोंदवावी लागेल. सध्या दोन्ही ठिकाणी ती उपलब्ध नाही. इंग्लिश विकिपीडियावर ती प्रताधिकारित संचिका वर्गात, 'उचित वापर' समर्थन-टॅग लावून तात्पुरती वापरली आहे, असे दिसते. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १५:११, १९ जुलै २०११ (UTC) == Google Docs logo == म्हणजे थोडक्यात मी सदर चित्रे तेथून डाउनलोड करून मराठी विपीवर उपलोड करावी आणि त्यावर 'उचित वापर' समर्थन-टॅग लावून तात्पुरती वापरवी का ? या पूर्वी चित्र चर्चा:Google Docs logo.png साठी पण हाच प्रयोग मी केला होता पण त्यावर आपण त्यावेळेस वेळेस असे का महणून विचारले होते. राहुल देशमुख १५:५५, १९ जुलै २०११ (UTC) : माझे असे मत आहे कि तुम्ही हि चित्रे डाउनलोड करून मराठी विपीवर अपलोड करण्या ऐवजी कॉमन्स वर चढवली तर इतर सर्व भाषात वापरता येतील.....मंदार कुलकर्णी १६:१४, १९ जुलै २०११ (UTC) :माझ्या आठवणीप्रमाणे मी गूगल डोक्स लोगोवर केवळ <nowiki>{{प्रताधिकारित}}</nowiki> हा साचा लावला होता. असे करणे आवश्यक आहे, कारण गूगल किंवा कुणा एखाद्या कंपनीने त्यांचा लोगो विकिपीडियावर वापरण्यास मनाई करनारी कायदेशीर नोटीस काढल्यास, ही चित्रे उडवणे सोपे व्हावे. :मंदार, कुठल्याही प्रकारची प्रताधिकारित चित्रे कॉमन्सावर चढवता येत नाहीत; कारण तुम्हांला चित्रे चढवताना त्या चित्रांचे प्रताधिकारमुक्ततेविषयीचे प्रतिज्ञापत्र सादर करून योग्य त्या परवान्यांतर्गत चित्र प्रताधिकारमुक्त म्हणून जाहीर करावे लागते. कंपन्यांच्या लोगोंवर किंवा अन्य प्रताधिकारित चित्रांवर आपल्याकडे कायद्यान्वये प्रताधिकार नसल्यास, तसे करणे बेकायदेशीर आणि म्हणून शिक्षापात्र ठरते. :--[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०१:५२, २० जुलै २०११ (UTC) ------------------------------------ :सदरहू चित्रे कॉमन्सावरून काढून टाकणे हे उत्तम. तसेच विकिप्रकल्पांवर स्वतः काढलेली चित्रे प्रताधिकारमुक्त करून वापरावीत; अन्यथा इतरांनी प्रताधिकारमुक्त म्हणून घोषित केलेली चित्रे वापरावीत. कुणाचीही प्रताधिकारित चित्रे / मजकूर/ बौद्धिक संपदा त्यांच्या भाजीभाकरीचे साधन असल्यामुळे विकिमीडिया प्रतिष्ठानाचे सर्व विकिप्रकल्पांवर लागू असलेले हे धोरण न्याय्य आहे. :--[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १४:५१, २१ जुलै २०११ (UTC) ==मेसेंजर आणि मेसेजर== इंग्रजीत मेसेज हे जसे नाम आहे तसे क्रियापदही आहे. त्या क्रियापदापासून Messager बनते, अर्थ, निरोप पाठवणारा. आणखी एक नाम होते ते Messenger, अर्थ - निरोप घेऊन जाणारा, निरोप्या, हरकारा, जासूद, दूत वगैरे. गूगलवर जी-टॉक आहे, त्यावर बोलता येते, लेखी गप्पा(चॅट) मारता येतात, आणि दुसरी व्यक्ती हजर नसेल लिखित किवा तोंडी त्रोटक निरोप(व्हॉइस मेल) ठेवता येतो. म्हणून जीटॉक हा Messenger आहे, Messager नाही. ई-मेलने जो आपण पाठवतो तो त्रोटक नसून पुरेसा मोठा संदेश किंवा निरोप असतो. ते पत्र नसते, कारण त्यात मायना(ती. राजमान्य राजेश्री अमुकतमुक यांना बालके फलाण्याफलाण्याचा शिरसाष्टांग प्रणिपात), किंवा अशाच काही औपचारिक गोष्टींना थारा नसतो. त्याला फारतर चिठ्ठी-चपाटी म्हणता येईल. त्यामुळे ई-मेलला ई-पत्र(विपत्र) म्हणण्यापेक्षा विरोप म्हणणे अधिक योग्य आहे. आपण मराठी विकीवर जे लिहितो ते इंग्रजी विपीतल्या मजकुराचे भाषांतरच का असावे? मी आजवर जेवढे लेख लिहिले त्यांतला एकही भाषांतरित नव्हता. उलट मी दिलेली माहिती काही जणांनी इंग्रजी विकीवर ठेवली आहे. इंग्रजी विकी तरी भरंवशाचा आहे का? विकीवरचे मराठी भाषाविषक लेख किंवा दीनानाथ मंगेशकरांवरचा लेख यांसारखे काही लेख सत्त्याचा अपलाप करून केवळ बदनामीसाठी लिहिले आहेत. इंग्रजी विकीवर जेजे आहे ते त्रिकालाबाधित सत्य आहे असे कुणीही समजू नये. म्हणून निव्वळ भाषांतर न करता स्वतंत्र लेख लिहिणे अधिक चांगले. Online, interactive, sharing, यांचे भाषांतर एकाच इंग्रजी शब्दात झाले पाहिजे हा आग्रह सोडला तर पर्यायी शब्द-रचना सुचू शकतात. मराठीतल्या कित्येक शब्दांवे इंग्रजी रूपांतर करायला एकाहून अधिक शब्द वापरावे लागतात. खोक, ठेच, टेंगूळ भाचेजावई, साडू यांचे इंग्रजी भाषांतर एका शब्दात करता येईल? ऑनलाइन= (आंतर)जालावर असता(असता)नाच; संकेतस्थळावर जाऊन/राहून(अर्ज भरणे वगैरे); (विजेचा, पाण्याचा)प्रवाह चालू असताना; यंत्रावरची कामाची साखळी सुरू असताना वगैरे वगैरे. शेअरिंग=दोघांनी(किंवा अनेकांनी/सर्वांनी) मिळून, सहभागाने(सहकार्याने आणि सहभागाने यांच्या अर्थच्छटा थोड्या वेगळ्या आहेत.). webbased = जालावर असलेला, जालस्थित, जालप्रविष्ट, जालाधारित वगैरे....[[सदस्य:J|J]] ०७:१७, २० जुलै २०११ (UTC) ==विरोप आणि विपत्र== >>तेव्हा पत्र ह्या शब्दाच्या प्रयोजनाचा विचार जरूर व्हावा.<< म्हणूनच मराठीत ई-मेलसाठी विपत्र आणि विरोप असे दोन स्वतंत्र शब्द आहेत. जेथे जो योग्य, तेथे तो वापरावा. एका इंग्रजी शब्दा्च्या सर्व अर्थच्छटा दाखवण्यासाठी एकच मराठी शब्द, आणि एका मराठी शब्दाच्या छटा दाखवण्यासाठी एकच इंग्रजी शब्द हे अनेकदा शक्य नसते. >>जर मराठीला आपणास ज्ञान भाषा करायची असेल तर अशे शब्द बनवायला आणि वापरायला सुरुवात कशी करायची?<< सुरुवात झालीच आहे, शब्द जरूर बनवावेत. पण ते असे असावेत की मूळ इंग्रजी शब्द माहीत नसताना केवळ मराठी शब्द वाचून त्याच्या अर्थाचा अंदाज करणे बहुशः शक्य व्हावे. इंग्रजीत मात्र एका मराठी शब्दाकरिता एकच इंग्रजी शब्द निर्माण करण्याचा फारसा प्रयत्न झालेला दिसत नाही.....[[सदस्य:J|J]] १३:२२, २१ जुलै २०११ (UTC) :>>इंग्रजीत मात्र एका मराठी शब्दाकरिता एकच इंग्रजी शब्द निर्माण करण्याचा फारसा प्रयत्न झालेला दिसत नाही..... :) ! == ८ लाख संपादने == नमस्कार ! माझ्या माहितीप्रमाणे तरी सदस्यांमधील दैनंदिन संपादनविक्रमाची आकडेवारी कुठेही उपलब्ध नाही. एखाद्या सदस्याच्या एकंदरीत संपादनांची संख्या मात्र उपलब्ध होऊ शकते. बाकी, अभिनेत्यांच्या माहितीत थोडीशी भर घातल्याबद्दल धन्यवाद ! आशा आहे, की आपण प्रताधिकारित संचिका सदर लेखांमध्ये वापरायचे शक्यतो टाळले असेल. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १३:०६, २५ जुलै २०११ (UTC) ==विकिपीडिया:स्वॉट== :[[विकिपीडिया:स्वॉट]] नावाचे बरेच मागे एक पान बनवले होते त्यात सवडीनुसार डोकावून पहावे.[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०९:३७, २६ जुलै २०११ (UTC) ==मिडियाविकी नामविश्व== : तूर्तास [[मिडियाविकी:Edittools]] चा स्रोत धूळपाटी साचात साठवून घेतल्यास तो नेमका कसा दिसतो ते बहुधा बघता येईल असे वाटते (वापरून पहाता येणार नाही). तुम्हाला हवा तस स्रोत बनवुन दिला तर मी तो [[मिडियाविकी:Edittools]] मध्ये कॉपी पेस्ट करेन. [[मिडियाविकी:Edittools]] मध्ये बदल करून पहाण्यात काही अडचण नाही.एखादी गोष्ट झाली नाहीतरा संपादन उलटवणे फारसे त्रासाचे नाही. अडचण आहे ती [[मिडियाविकी:Common.js]] मधील बदलांची तेही बदल मला करून पहाता येऊ शकतील पण ती [[मिडियाविकी:Common.js]] मध्ये चूक होऊन चालत नाही मराठी विकिपीडियाची मुख्य इंजीनाचेचे चाक मागे पुढे झालेतर सार्‍या विकिपीडियन समुदायाला त्रासाचे ,[[मिडियाविकी:Common.js]] शिवाय शक्यतो सहमती घेऊन बदल करण्याचा संकेत पाळलेला बरे म्हणून थांबलो आहे, शिवाय मागे मैहीहूडॉन [[मिडियाविकी:Common.js]] अपडेट करण्याचे काम करतो म्हणाले होते पण त्यांना कदाचित पुरेशी सवड झाली नसावी. :बाकी मिडियाविकी नामविश्वात डायरेक्ट अ‍ॅक्सेस केवळ प्रचालकांपूरता मर्यादीत आहे. :Common.js तुम्हाला व्यक्तीगत पातळीवर [[विशेष:पसंती]] येथे जाऊन व्हेक्टर त्वचेचे js पान बनवून टेस्ट करून पहाता येऊ शकते ==="एडिट टूल "=== माहितिगार नमस्कार, पुन्हा थोड्याच दिवसाच्या शांति नंतर मी पुन्हा तुम्हाला त्रास देण्यास तत्परतेने हजर आहो. मला "एडिट टूल " चा एय्क्सेस मिळू शकेल काय ? आणि टेस्ट करण्याची काय पद्धति वापरायची? कळवावे - [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १३:३८, २६ जुलै २०११ (UTC) *>>>>तूर्तास मिडियाविकी:Edittools चा स्रोत धूळपाटी साचात साठवून घेतल्यास तो नेमका कसा दिसतो ते बहुधा बघता येईल असे वाटते (वापरून पहाता येणार नाही). सध्या मी हेच टूल कस्टमाइझ करून वापरतो आहे त्यामुळे दिसण्याचा प्रश्न सुटला. मी मराठी विपिव्रर वापरायचा स्त्रोत तयार करून माझ्या सर्वरवर टेस्ट करून आपणास देऊ शकतो. त्यासाठी आपण पहिले आपल्या गरजा ठरून घेऊ म्हणजे कामास सोपे जाईल असे वाटते. *ड्रॉप डाउन लिस्ट मधे कोणते गट असावेत ? ''''सद्या खालील गट दाटी वाटीने एकत्र बसून '''' आपण कारभार करतो आहे. या व्यतिरिक्तही काही अतिरिक्त गरजा असतीलच तर त्यापण सांगा म्हणजे स्त्रोत तयार करून टेस्ट करून पाहता येईल आणि मग आपणास तो विपी सर्वरवर स्थानांतरीत करण्यास देता येईल. # देवनागरी: अक्षरे + अंक ( माझ्या मते येथे आणखी काही कळा देता येतील + काही नेहमी वापराची चिन्हे ) # विशेष: (ह्याचे नामांतर करावे का ? येथे साधारणतः ट्यागस दिसतात आहे ) # चिह्ने: (ठीक आहेत} # ग्रीक अक्षरे: (ठीक आहेत) # IPA: (ह्याची गरज आहे का ?) # नेहमी लागणारे साचे: (हे वाढवावेत का ? विषयवार अधिक गट पण करता येतील जसे चौकटी, बिकट साचे आदी ) ++++ # वर्गाचा गट द्यावा का ? # फलक गट द्यावा का ? आपल्या काही अजूनही कल्पना असतीलच तेव्हा कळवावे. शक्य झाल्यास आता सम्पादनाचा हि चेहरा बदलवून टाकूया. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १५:१३, २६ जुलै २०११ (UTC) ::खरेतर माझ्याकडे [[मिडियाविकी चर्चा:Edittools#नविन प्रस्तावित बदल]] येथे मागे झालेल्या चर्चे व्यतरीक्त काही नवे मुद्दे आहेत असे नाही.शिवाय एकदा मुख्य सुविधा उपलब्ध झाल्या नंतर गटांचे आणि वर्ग किंवा साचांचे जोडणे वगळणे फारसे अवघड रहाणार नाही.साचे उपलब्धता [[मिडियाविकी चर्चा:Edittools#नविन प्रस्तावित बदल]] येथे नमूद केल्या प्रमाणे नामविश्वानुसार तसेच विषयवार गट देऊन करावी असे वाटते. ::IPA सहीत सर्वच अक्षर चिन्हे आपल्याला संपादन खिडकीच्यावर विशेषवर्ण मध्ये उपलब्ध करून देता येतात त्यामुळे पुनरावृत्ती टाळावी इतरांनी ती सुविधा पुर्वी संपादन खिडकीच्या वरच्या भागात उपलब्ध नसल्यामुळे मिडियाविकी Edittools मध्ये दिली होती तिची तशी आता Edittools मध्ये आवश्यकता नाही. ::उलट अधिकाधीक साचे वर्गीकरणे आणि बदलाचा आढावा साठी लागणार्‍या वाक्य समूहांचा समावेश करावा. ::अधिक उपलब्ध झालेली जागा संपादन विषयक लागू शकणारी इतर मदत उपलब्ध करून देण्याकरिता भविष्यात वापरता येईल ::विशेष मधील टॅग्सचे नामांतर करावे त्यातील पुनरावृत्ती सुद्धा टाळाव्यात ::तुमच्या मुळे नवी कॅटेगरी सुचली हे खरे [[विकिपीडिया:जादुई शब्द]] लेख वाचून घ्यावा आणि [http://translatewiki.net/w/i.php?language=mr&module=words&title=Special%3AAdvancedTranslate येथील यादीतील नेहमी लागू शकणारे मराठी जादुई शब्द] आंतर्भूत करावेत. ‌‌‍‌‌ ::फलक म्हणजे तुम्हाला कळफलक अभिप्रेत आहे किंवा कसे ? कळफलक अभिप्रेत असेल तर तोही संपादन खिडकीच्या वर दिसणे गरजेचे असेल खाली असलेल्या कळ फलकाचा किती उपयोग होईल या बद्दल साशंकता वाटते ::होय नहमी लागणार्‍या फलक/सूचना साचांचा समावेश करून हवा आहेच. स्मरणपत्र साचाची कल्पना चांगली आहे मी तुम्ही त्याचा केलेला वापर पाहीला आहे.(त्या साचाचे अनौपचारीक नाव "धसास" असे ठेवण्यासही हरकत नाही :) ------------------------------------------------------------------ ==आणखी चिन्हे== >>देवनागरी: अक्षरे + अंक ( माझ्या मते येथे आणखी काही कळा देता येतील + काही नेहमी वापराची चिन्हे )<< मराठी श, ल आणि ख हल्ली मिळत नाहीत, त्यांची सोय करायला पाहिजे. महाराष्ट्र सरकारने त्यांच्या एका परिपत्रकाद्वारे हिंदी श-ल ची मान्यता काढून घेतली आहे. ‘र’ न जोडलेला श्र देखील हवा, तो नसल्याने शृंगार हा शब्द टंकित करता येत नाही. पाऊण य, अर्धा ट, अर्धा ड आणि त्याखाली जोडलेली ट. ठ. ड, व, स ज ही अक्षरे हवीत. आज आपल्याला ट्विटर हा शब्द लिहिता येत नाही. अक्षरावरती काढायचा चंद्र तुर्की टोपीवर असतो तसा तिरपा झाला आहे, तो सरळ करावा. ऋकार आहे तसा रफारसुद्धा हवा. ऋकारही तिरपा आहे त्याला उभा(vertical) करावा. हे तिरपे ऋकार (ृ)देवनागरीसाठी नव्हते, ते उगीच युनिकोडने मराठीत घातले. एक द्वितियांश वगैरे आकडे मराठीत हवेत. IPA खुणा पाहिजेत. त्या कुठेही असल्या तरी सहज सापडायला हव्यात. गुणिले भागिलेच्या खुणा, वर्ग-वर्गमूळ, इंटिग्रेशनचे चिन्ह ह्याही खुणा पाहिजेत. ...[[सदस्य:J|J]] १७:५४, २६ जुलै २०११ (UTC) ::*नमस्कार जे, ::युनिकोड च्या चौकटीत राहून जे काही करता येईल ते सर्व शक्य आहे पण ज्या गोष्टींना युनिकोडच सपोर्ट करत नसेल तेथे मर्यादा आहेत. पण आपण सर्व प्रकारची गरज सांगा आपण शक्य तितक्या गोष्टी उपलब्ध करण्याचा पर्यंत करू कारण जर गरजच कळल्या नाही तर उपाय कशे सापडणार.[[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १८:३७, २६ जुलै २०११ (UTC) ::जेंच्या या चर्चा विखुरलेल्या ठिकाणी झाल्या आहेत त्या एकाच ठिकाणी होऊन त्याचा एक व्यवस्थीत मसुदा मिळावयास हवा [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०५:२४, २७ जुलै २०११ (UTC) :::*'''मग काहीच शक्य नाही''' युनिकोडवर पूर्वी अ‍ॅ, र्‍य आणि र्‍ह ही मराठी अक्षरे नव्हती. पुढे फारच आरडाओरडा झाल्याने त्यांना या अक्षरांची सोय करावी लागली. तरीसुद्धा बहुतेक देवनागरी फ़ॉन्टांत ही अक्षरे नसल्याने ती टंकता येतीलच अशी खात्री नाही. युनिकोडने मराठीत कधीही न लागणारे र्‍हस्व एकार-ओकार-ऐकारांच्या मात्रा दिल्या आहेत. या फक्त दाक्षिणात्य भाषांना लागतात. नुक्ता असलेली य़, ऱ आणि न ही अक्षरे दिली आहेत. यांतली पहिली दोन नेपाळीसाठी आणि शेवटचे फक्त तमिळसाठी लागते. त्र आणि श्र ही हिंदी मुळाक्षरे आहेत, त्यांची सोय युनिकोडने केली आहे. नुक्ता असलेली क़, ख़, ग़, ड़, ढ़, युनिकोड देते, पण मराठीत लागणारी च़, झ़ यांची सोय नाही. अक्षरावर काढायची चंद्रकोर ही मल्याळीत अतिर्‍हस्व उ काढण्याकरिता लागते, ती दिली आहे, पण मल्याळीत असते तशी तिरपी. थोडक्यात काय, तर युनिकोड मराठीसाठी नाही, त्यापेक्षा आन्सी बरे होते. आन्सीत मराठीतली सर्व अक्षरे छापता येतात. उदा० रफार असलेली अ, आ. उ, ए, ऐ आणि ऋ. अशी अक्षरे हविर्‌अन्न, कुर्‌आन, पुनर्‌उच्चार, पुनर्‌ऐक्य आणि नैर्‌ऋत्य हे शब्द टंकण्यासाठी लागतात. पाऊण य नाही, त्यामुळे ट्य, ड्य, छ्य ही अक्षरे टंकायची सोय ठेवलेली नाही. विकीवर आन्सीची सोय ठेवली तर ही अक्षरे टाइप करता येतील. मराठी छापखानावाले आणि पुस्तक प्रकाशक आन्सी का वापरतात याचा विचार करावा. ..[[सदस्य:J|J]] १९:०३, २६ जुलै २०११ (UTC) ==वीजनिर्मिती== आपले म्हणणे वाचले. यावर सार्वमत घ्यावयास हवे असे वाटते. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०८:०६, २७ जुलै २०११ (UTC) ==धन्यवाद== [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०८:३६, २७ जुलै २०११ (UTC) ==स्क्रोलॅबिलिटी== :तुम्ही संपादने करण्याचे स्वागतच आहे.तथापी एक महत्वाची गोष्ट अशीकी चावडी विभागानुसार स्वतंत्र उपसूचनांचा संच हा खाली येणारच त्यामुळे स्क्रोलॅबिलिटी कमी होणारच आहे.केवळ दुव्यां॰या बाबतीत जागा वचवता येते ती वाचवून घ्यावी, स्क्रोलॅबिलिटीशी शक्यतो कॉम्प्रमाईज करू नये असे वाटते.शिवाय आजकाल गॅजेटस डिव्हाईसेसमुळे स्क्रीन लहान होत आहेत अशा वेळी हि एक प्रॉब्लेमॅटीक गोष्ट आहे शिवाय मी जर नियमीत उपयोगकर्ता असेन तर वाचलेल्याच गोष्टी पुन्हपुन्हा नजरे समोर येणे आणि स्क्रोल करत बसणे नकोसे होणारे असते.म्हणून टाळावे असे माझे मत आहे शिवाय आपण त्याची काळजी घेतली नाहीत आज ना उद्या इतर कुणी तरी येऊन स्क्रोलॅबिळीटी करीता बदल करतीलच त्या पेक्षा आपणच काळजी घेतलेली बरी असे वाटते [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०७:१५, २८ जुलै २०११ (UTC) :चावडी पान कोणत्याचर्चेकरिता वापरावे कसे वापरावे /वापरू नये अशा प्रकारच्या जवळ पास एक परिच्छेदभर सुचना प्रचालकांना निवेदन,मदतकेंद्र आणि ध्येय धोरणेला आहेतच, अलिकडे तुम्ही चावडी/तांत्रीक वर मोबाईल फोनचे दुष्परिणाम सारखा संबध नसलेला संदेश वाचला असेल म्हणजे त्याही चावडीवर नवागतांकरिता विशेष सुचना जोडणे क्रमप्राप्त आहे.या सुचना चवाडीगणिक वेगवेगळ्या असल्यामुळे मी उपसंच असे म्हटले. :अजून एक मुद्दा असाही उजवीकडील मार्गक्रमण दुव्यांमध्ये नवीन चावड्यांचे विदागार बनवून त्यंचे दुवा विभाग सुद्धा जोडावयाचे बाकी आहेत,काही तांत्रीक आणि ध्येय धोरणेकरिता इतरत्रच्या संबधीत चर्चा दुव्यांचे विभागही जोडावयास हवेत. कौल पानांचाही एक विभाग जोडावा असा मानस आहे.योग्य पानात योग्य दुवे दिसावेत याकरिता कदाचित तेथे स्विच किंवा इतर प्रगत साचे सुविधा वापरावी लागण्याची शक्यत आहे म्हणूनही मी सध्याच्या स्वरूपाचा स्विकार केला. :तुमचा चावडी पान दिसण्यास कसे असावे या दृष्टीने जो मुद्दा आहे त्या करिता विकिपीडिया चावडी या पानाचा भविष्यातील स्वरूप दालन सदृश्य बनवता येईल.एकदा सुचालन साचाचे काम झाल्या नंतर ते काम हातात घेता येईल.तो पर्यंत वेगळ्या धूळपाटी पानावर ते काम तुम्ही चालू करून ठेवण्यास हरकत नाही. अभय आणि मंदार यांनी मुख्य चावडीवर बनवलेला निवडक चर्चा विभागास कुठे आणि कसा न्याय द्यावा ह्यावर मी तरी अजून विचार केला नाही आहे,पण कदाचित पानास दालन सदृश्य स्वरूप दिलेतर अधिक चर्चां पानांकडे वाचकांचे लक्ष वेधले जाईल आणि वाचकांचा वाटाड्या समाज मुख्पॄष्ठ या श्रेणीत अजून एक वाचकाभिमूख पान उपलब्ध असेल असे वाटते. == काही मुद्दे == माहितीगार नमस्कार , *काही मुद्दे : # जर चावड्या वेग वेगळ्या आहेत तर विदागार एकत्र का ? ज्या त्या चावडीचे जिथल्या तिथे द्यावे का ? ::तुमचा मुद्दा योग्य आहे,प्रगत साचांमध्ये साचा एकच ठेऊन पान बदलले तसे केवळ संबधीत दुवेच दिसतील अशी व्यवस्था करता येते आणि तशी ढोबळ कल्पना माझ्या मनात आहे. # जर एकत्रच देण्याचे असेल तर केवळ विदागार नावाचा दुवा देऊन वेगळ्या पानावर सर्वांचे विदगारांचे सुचालन देता येतील ::काही कारणाने स्क्रोलॅबिलिटी देणे शक्यच नसेल तर हा एक चांगला पर्याय आहे. # स्क्रोलॅबिलिटी साठी आपणास पोंपअप मेनू सारखे खोके अपेक्षित आहेत का ? ::पोंपअप मेनू म्हणजे समजले नाही असेच असावे तसेच असावे असा काही आग्रह नाही सूर्य उगवल्याशी मतलब. पानाच्या अनुक्रमाणिकेच्या वर साधारणतः जास्तीत जास्त दोन ते तीन परिच्छेद या पेक्षा जागा जास्त घेतल्यास खाली स्क्रोल करत जावे लागते असा सहसा अनुभव असतो ते स्क्रोल करणे कटकटीचे असते.माझा प्रयत्न साधारणतः दुव्यांची पट्टी अनुक्रमाणिकेच्या उजवीकडे पडावी म्हणजे जागा वाचते आणि स्क्रोलॅबिलिटीचा प्रश्नही येत नाही असा चालू होता. जीयुआय जितका सुट सुटीत आणि ठस ठासित तितका चांगला नेहमी प्रमाणेच मी म्हणेन कि सर्व गरजा (भविष्यातल्या सुद्धा ) पूर्ण पणे पहिले मांडाव्यात - चर्चा करून त्यास अंतिम स्वरूप द्यावे - मग डिझाईन - मग मोडूलस आणि मगच डेव्हलपमेंट आणि इम्पलीमेंटेशन इंट्रीग्रेषन असा थोडा योजना बद्ध कार्यक्रम बनवावा असे वाटते. काम फार जास्त नाही पण प्लानिग योग्य केले तर एक दीर्घ काळ चालणारी एकस्टेनडेबल सुविधा उभी करता येईल. :असे करण्यास मुळीच हरकत नाही, किंबहूना तसे करणे चांगले पण यात प्रक्रीया लांबची आहे चावडी पाने मजकुराने भरली जात आहेत आणि आपल्या सुचालन चावडीतील मागील बदला नंतर विदागाराचे दुवे कुठे आहेत हे नेमके माहीत नसल्यामुळे चावड्यांचे अर्काईव्हींग खोळंबले आहे त्यामुळे मी केलेले बदल तात्पुरते स्विकारून घ्यावे जेणेकरून विदागाराचे दुवे इतर सदस्यांना उपलब्ध राहतील हे पाहता येईल आणि पुढच्या सुधारीत आवृत्तीस सुरवात करावी असे वाटते. :चर्चांचे प्रमाण वाढल्यानंतर चावड्यांचे विदा साठवणे बॉट्सकरवी करावे लागेल आणि यात बॉट्सना कोणत्या प्रकारची व्यवस्था बॉटसुलभ असेल ते पुढील सुधारीत आवृत्तीत लक्षात घेणे गरजेचे आहे असे वाटते चर्चा पानांचे व्यवस्थापन अधिक सुटसुटीत व्हावे म्हणून स्ट्रॅटेजी विकिवर काही विशीष्ट एक्सटेंशन कार्यरत दिसते त्याची विकि सॉफ्टवेअर मध्ये सार्वत्रीक अंमल बजावणी करण्याचे काही बेत नाहीत ना याची माहिती अशा प्रकल्पाकरीता प्रदीर्घ वेळ देण्या पूर्वी करावयास हवी. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १३:३९, २८ जुलै २०११ (UTC) == ग्राफिक संकल्पकाचा बार्नस्टार == नमस्कार राहुल ! मराठी विकिपीडियावर मराठीतून ग्राफिक संकल्पनात बजावलेले मोलाचे योगदान गौरवण्यासाठी खालील बार्नस्टार तुम्हांला देण्यात येत आहे. हा बार्नस्टार गौरव (अर्थात, त्यातील साचा), तुम्ही तुमच्या सदस्यपानावर लावू शकता. :) {{ग्राफिक संकल्पकाचा बार्नस्टार|Rahuldeshmukh101}} --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०५:१३, ३० जुलै २०११ (UTC) :राहूल, संकल्प चित्रकला विषयातले दर्दी आहेत त्यांच्याकदून ग्राफिक संकल्पकाचा बार्नस्टार मिळाल्याबद्दल अभिनंदन,[[चित्र चर्चा:Chavdi-duva.png]] येथे माझा पुढचा प्रतिसाद नोंदवला आहे. सोबत एक विनंती आहे [https://docs.google.com/present/view?id=dctcbsf3_1g7fxfvdt मराठी विकिपीडियाची ओळख करून देणार हे ऑनलाईन गूगल पॉवर पॉईंट] तुम्ही पाहीला आहेत का कल्पना नाही , यात ग्रफीक्स कमतरता असल्याच माझ्या इतर विकि मित्र मंडळींनी निदर्शनास आणल होत. ग्राफीक्स या विषयात तुम्हाला रूची आणि गती आहे तेव्हा सवडी नुसार त्या पॉवर पाँईट ला काही ग्राफीक्स आणि जमल्यास काही साऊंड सपोर्ट देता आला तर करून पहावे हि विनंती [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०७:२२, ३० जुलै २०११ (UTC) == संपादने == संकल्प नमस्कार, मराठी विपी ने ८ लाख संपादनांचा टप्पा गाठल्या बद्दल अभिनंदन. :* गंमत म्हणून काही माहिती - :२४ जूलैला मी पण विपी वर एक प्रयोग करून पहिला. एकाच दिवसात जास्तीत जास्त संपादने करण्याच्या दृष्टीने. रविवार २४ जुलै २०११ ला, मी २० तासात १०११ पेक्षा जास्त वास्तविक गरजेवर आधारित संपादने पूर्ण केलीत. मराठी/हिंदी चित्रपट अभिनेते/अभिनेत्री माहिती चौकट/वर्ग/चित्रे आदी. गोष्ठी बनवण्याचे/व्यवस्थित करण्याचे बहुतेक काम पूर्ण झाले. या आधी एकाच दिवसात एकच सदस्याने केलेल्या सर्वाअधिक संपादनाची आकडेवारी माहित असल्यास सांगावी. राहुल देशमुख १२:५९, २५ जुलै २०११ (UTC) ::राहुल, ::तुम्ही करत असलेल्या कष्टाबद्दल तुमचे अभिनंदन करावे तेवढे थोडे आहे. मराठी विकिपीडियाला आपणा सारख्यांची (झपाट्याने काम करणारे) खूप गरज आहे ज्यामुळेच आपण सध्या या टप्यावर आलो आहोत. मला येथे एक सुचवावेसे वाटते. माझ्या माहितीप्रमाणे आपण केलेल्या संपादनांपैकी काही संपादने ही "सांगकाम्याच्या" मदतीने करता येऊ शकतात का ते पाहावे. संकल्प कडे ती जादू आहे ज्याद्वारे तो चुटकी सरशी काही कामे करू शकतो. ::संकल्प, तुझे काय मत आहे यावर?..... मंदार कुलकर्णी १६:५६, ३० जुलै २०११ (UTC) ==नमस्कार== आपण साचा बनविपर्यंत दिनविशेष वर काम करणे थांबवु काय अथवा सुरू ठेवु? कृपया कळावावे ही विनंती. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०६:४७, ३१ जुलै २०११ (UTC) ==दिनविशेष== मला काहीच घाई नाही. इतर पर्यायी कामे आहेत. तिकडे वळता येईल.मनात आलेला चांगला विचार प्र्त्यक्षात अमलात आणावा हीच भावना होती.याबाबत माहिती सुमारे ३०० दिवस असतील असा अंदाज आहे. खुपच नेमका आकडा हवा असेल तसे सांगतो. # साचा किवा तत्सम कल्पना योग्य वाटते का >>>विशेष तांत्रिक ज्ञानाच्या अभावामुळे मी याबद्दल सांगु शकत नाही. # दिनविशेष मध्ये तुम्हाला काय द्यावे असे अपेक्षित आहे (अभय चे निर्देश धरून )>>>बस नेमके तेव्हढेच.महाराष्ट्रातील /महात्मे/ आध्यात्मिक व्यक्ति यांच्या पुण्यतिथ्या /जयंत्या # सर्व साधारण माहिती किती असणार आहे (३६० दिवस/ १२ महिने / ??)>>>सुमारे ३०० दिवस. नेमका आकडा हवा असल्यास नंतर सांगतो. # जर आपणास थांबवले तर आपण किती दिवस वाट पाहू शकाल *(वेळेच्या नियोजनाच्या दृष्टीने )>>>आपण 'गो' म्हणेपर्यंत कितीही वेळ.अगदी माझ्या किंवा जगाच्या अंतापर्यंत (जे आधी घडेल ते)[हे खास 'सरकारी' उत्तर आहे.] # आपण पण साचे बनवता का? साच्या बरोबर आपली जवळीकता !>>>नाही.एक बनविला होता.(प्रयत्न केला होता) त्यात अनेकांची मदत घ्यावी लागली.अत्यंत प्राथमिक स्वरूपाचे ज्ञान आहे.ऍनालिटीकल ज्ञान आहे.बाकी 'पिकप' बरा आहे. लवकर समजु शकतो.पुन्हा प्रयत्न करु शकतो. # ह्या कमी अजून कोणी सोबत आहे का?>>>एकला चलो रे! # आणि वेळो वेळी त्रास द्यायला आपण उपलब्ध असाल का !!!!नोकरी व प्रपंच सांभाळुन लॉग होतो. पूर्णत्वाने उपलब्ध नाही.सप्ताहाचे ४-५ दिवस किमान अर्धा तासतरी, सवड मिळेल तेंव्हा.नाईलाज आहे. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०८:४०, ३१ जुलै २०११ (UTC) [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०८:४०, ३१ जुलै २०११ (UTC) ==एक्स्टेन्शन== माहितीगार नमस्कार, तपासले असता अशे निदर्शनास येते कि आपल्या कडे charinsert हे एक्स्टेन्शन जे कि अएडीट टूल साठी वापरतात हे वापरात आहे. आपणा समोर दोन मर्ग आहेत # असलेल्या स्तोताम्ध्ये सुधारणा करणे # नवीन स्त्रोत वापरणे दोघांच्याही पद्धतींचा अभ्यास केला असता दुसरा पर्याय उत्तम वाटतो. आपणास काय वाटते ते सुचवावे. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १०:१७, २७ जुलै २०११ (UTC) :अर्थात दुसरा पर्याय उत्तम [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०८:५७, ३१ जुलै २०११ (UTC) ==डेटा गृपिंग == माहितिगार नमस्कार, मी दिनविशेष चा डेटा जवळ जवळ ३०० दिवस , १२ महिने एकाच यंत्रणे द्वारे महिन्या वारी, अथवा दिवस वारी, अथवा महिना आणि दिवसवरी दिसेल अशा आशयाचे उपाय बनवावे असा विचार करतो आहे. डेटा गृपिंग आणि सॉर्टिग करण्या साठी काही पद्धत विकिपिडीयावर माहित आहे का (मिडियाविकी चे जसे DPL जे विकिपीडिया सपोर्ट करत नाही सारखे.) छोट्या डेटाला तर पार्सर ने नियंत्रित करता येतो पण मोठा कसा हाताळायचा? काही कल्पना असल्यास सांगावे. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] ०९:५२, ३१ जुलै २०११ (UTC) :मला वाटते दोन्ही बाबतीत अभय नातू कदाचित अधिक माहिती देऊ शकतील.दिनविशेष बद्दल सर्वाधिक काम नातूंनी केले आहे.अर्थात दिनविशेष मध्ये कुणी हात घातो म्हणाले तरी मी कचरतो कारण प्रथम दर्शनी वाटते त्यापेक्षा ते अती जास्त वेळ खाऊ आणि गुंतागुंतीचे प्रकरण आहे.त्याच वेळात इतर महत्वाची बरीच कामे होऊ सकतीअ असे वाटते [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] १०:४०, ३१ जुलै २०११ (UTC) ::नमस्कार राहुल ! तुमच्या वर्णनानुसार, मला वाटते तुम्ही बहुधा काही प्रमाणात अर्ध-स्वयंचलित बनवता येईल, अशी आमाआका व्यवस्था राबवण्याविषयी प्रयत्न करू पाहत आहात - जेणेकरून दैनंदिन आमाआका पानांचे लेख बनवून ठेवता येतील, व ते आपोआप दरदिवशी बदलले जातील. तसे असल्यास [[साचा:उदयोन्मुख लेख सदर]] येथील <nowiki>{{#ifexist: विकिपीडिया:उदयोन्मुख लेख/{{#time:j F Y}}</nowiki> या कोडात असलेली अट पाहा. त्या धर्तीवर दर दिवसाची पाने बनवल्यास हे काम अर्ध-स्वयंचलित पद्धतीने करता येऊ शकेल. मी मागे हे काम विकिपीडिया कॉमन्सावरील साचे पाहून केले होते; त्यामुळे आतादेखील तिथल्या साच्यांचे संदर्भ वापरता यावेत. ::--[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १४:३२, ३१ जुलै २०११ (UTC) * दिनविशेष मध्ये दिलेल्या प्रत्येक नोंदीचे भविष्यात लेख बनवण्याचा विचार असुशाकेल का ?\ आहे का ? >>>सध्या नाही. परंतु कालांतराने(किती काल नक्की नाही.)होय. * हि माहिती वेग वेगळ्या प्रकारे ग्रुप करावी लागेल का? जसे पोर्णिमा, द्वितीय, (यात सर्व १२ हि आल्या ) ह्याचे दिनविशेष>>>होय.दर महिन्याचे(मराठी महिने)प्रतिपदा ते पौर्णिमा (शुद्ध पक्ष) आणि प्रतिपदा ते अमावस्या(कृष्ण पक्ष)=अश्या ३० दिवसांचा एक गृप याप्रमाणे.यातही पक्षाप्रमाणे २ सब गृप होतील. * हि माहिती महिन्या प्रमाणे पण ग्रुप करवी अशी गरज पडेल का ? जसे श्रावण - ह्या महिन्यातील सर्वे दिनविशेष>>>नाही. जरुरी नाही. पण केले तर उत्तम.कोणास आवश्यकता असल्यास ती माहिती मिळु शकेल.(दूरदेशीच्या वाचकांना) * हि माहिती कोणत्या नामविश्वात साठवावी असे आपणास वाटते ( वैकल्पिक )>>>???? * आपल्याला मला कुठून निरोप दिला असे तर वाटत नाही ना !!!>>>>प्रत्येक बॉल टोलवू शकत नाही.पण पिचवर राहील व प्लेड करील.भलेही धाव न निघो. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १४:५७, ३१ जुलै २०११ (UTC) <<<मी दिनविशेष चा डेटा जवळ जवळ ३०० दिवस , १२ महिने एकाच यंत्रणे द्वारे महिन्या वारी, अथवा दिवस वारी, अथवा महिना आणि दिवसवरी दिसेल अशा आशयाचे उपाय बनवावे असा विचार करतो आहे. >>> '''ता.क.'''- यात मला अडचण अशी वाटते कि प्रत्येक तिथी ठराविक वेळेत बदलत नाही.तसेच याचा इंग्रजी तारखांशी काहीच संबंध नाही.यात दर महिन्यात /दर वर्षात Flexibility असते.श्रावण महिन्यात नवमी रात्री २०.४६ ला बदलु शकते.तर दुसर्‍या वर्षीच्या श्रावणात सकाळी १०.५१ .ते track करणे व त्यावर control ठेवणे मला वाटते कठीण काम आहे.शिवाय [[क्षय मास ]][[अधिक मास]] याचे त्यात synchronisation करणे तर दुस्तरच वाटते.त्यामुळे त्यास इंग्रजी महिन्यांप्रमाणे automated करुन display करणे हे सर्वथा विकित तरी अशक्य वाटते. अर्थात, मला याचा आवाका माहित नसल्यामुळे असेल कदाचित.हे तयार करण्यास एखादे softwareच लागेल.त्याचा output मग display शी लिंक करावा लागेल.असो. काय अडचण आहे हे मी कळविले. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १५:१२, ३१ जुलै २०११ (UTC) ::राहुल, आता माझी निघायची वेळ झाल्यामुळे आता पळतो; उद्या तुमच्या सूचनेसंदर्भात अधिक लिहितो. कलोअ. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १६:४५, १ ऑगस्ट २०११ (UTC) == दिनविशेष - हिंदू धर्म == दिनविशेष आणि हिंदू धर्म हे दोन्ही प्रकल्प एकत्र येणे सयुक्तीक आहे किंबहुना आवश्यकही आहे. माझा त्यासाठी पूर्ण पाठिंबा आहे. दिनविशेष साठी '''ऑटॉमेटेड पंचांगाचा वापर''' केल्यास ते जास्त उपयुक्त राहील असे वाटते. यामुळे तिथे नोंदवत रहाव्या लागणार नाहीत. त्या पानावर आपोआप पॉप्युलेट व्हायला हव्यात. सणवार आणि व्रते मात्र (कदाचित) नोंदवावे लागतील असे वाटते. (हे ऑटॉमेटेड पंचाग प्रत्यक्षात कसे आणायचे, याचे काम तुम्हालाच चटकन जमेल असे वाटते! ;) ) सद्य स्थितीत मी तिथींवर काही काम करत नाहीये. सध्या फक्त हा हिंदू धर्म प्रकल्प कसा चालवावा यावर विचार करतो आहे. तुमच्या सर्व सूचना, सुचवण्यांचे स्वागत आहे. कलोअ[[सदस्य:Katyare| निनाद]] ०२:४९, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) == वेगवान संपादने == वेगवान संपादने साधण्यासाठी तुम्ही काय युक्त्या वापरता? इंग्रजी किंवा इतर विकींवर काय वापरले जाते? तसेच तुम्ही सांगकामे वापरता का? असल्यास कसे?[[सदस्य:Katyare| निनाद]] ०२:५३, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) '''राहुलजी,''' आपले मराठी भाषेसाठी चालेले प्रयन्त खरोखरच वाखण्याजोगे आहे, आणि तुम्ही त्याला देत असलेली आधुनिक तंत्राद्यानाची जोड हि काळाची गरज आहे. मी आपली संपादने आणि चर्चा वाचल्या आहेत.मी नुकताच सदस्य म्हणून मराठी विकिशी जोडलो गेलो आहे. '''वेगवान संपादने''' हा मथळा मला उमगला नाही आहे,तरी त्याची सहनिषा वाव्हि आशी इच्छा. --सागर-मराठी सेवक ११:२६, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==आपला संदेश वाचला.== [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०६:१२, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==साचे छान काम करतात == माहितीगार नमस्कार आपण विदागार साचे पुनर्स्थापित केल्याचे पहिले. साचे छान काम करतात आहेत. काही शंका/विनंती आपण दिनांका नुसार विदागार स्मपूर्ण सांभाळावे. आपण त्याचे विश्लेषण करून इतर उपपाने केली आहेत तेपण उत्तम झाले तरी दिनांका नुसार पण जशीच्या तशी चावडीची एक प्रत असावीच असे वाटते. साच्यात संपादन हा दुवा दाखवा/लपवा जवळ होतो आणि चुकून तिचकवल्या जातो त्यास जर सं. अशा स्वरुपात दूर ठेवला कर कसे ? कारण साचा सम्पादन हा दुवा फारच थोड्या लोकांना (जाणकारांनला) लागते. धन्यवाद [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] ०५:३३, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) :ह्म् ,सध्याच्या साचांनी काम करून पुरेसे नाही, बॉट्स ना काम काम करता येण्याच्या दृष्टीने ते ऊपयूक्त ठरतील अशा सूधारणा करावयास हव्यात. मध्यवर्तीचावडीवरील सध्याचा मूख्य चर्चा विषय अजून एक दहा दिवसा नंतर चावडी/प्रगतीवर नेण्याचा मनोदय आहे त्या नंतर मध्यवर्ती चावडीवर चावडी/व्यवस्थापनातील प्रस्तावित सूधारणा व्यापक सहमती करिता पून्हा एकदा मांडू .नवीन चावडी/व्यवस्थापन वर वेगवेगळ्या सूचनांचे संकलन करून ठेवावे. :जो पर्यंत लोक त्यांचे मुद्दे मांडण्याकरिता सूयोग्य चावड्यांची निवड करावयास हवी. तरच बॉट संचलीत अर्काईव्हींगचा व्यवस्थीत फायदा होइल, दुसरे सहाय्य पाने बनवणार्‍यांचे आणि संकेतांबद्दल झालेल्या सहमती नोंदवून ठेवणार्‍यांचे हाल कमी होतील. :[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०९:३१, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==काहीच् अनुभव नही== मला येथील काहीच् अनुभव नही.पन आपण म्हणता तर कोणती मदत हवी ती करतो. *Makyaj १३:५७, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) I am sorry! i have to write this in english as i am not well acquented with the script here.What is dinvishesh? what way i would be helpful to you? to express myself properly, i chose english.Would i be able to do the work you are allotting to me? i am afraid i would not be of much use to u. Makyaj १४:०४, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) *I am again sorry.i have to take help of english to express myself in a better way.can u suggest certain articles which will help me in coming out of the situation. i really want to work here.the language here appears to be very pure and i am yet to get femilear with it.pl. help. Further, how could know i have made certain additions here? I didnot add aly sort of list. i made only certain corrections there. *Makyaj १४:१७, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) i can read very well in marathi but typing it here, i am facing problems. pl do write in marathi.and for some days, pl allow me to communicate in english. may i further know which designation u r holding here?are u from the supervisory cadre here? Makyaj १४:२४, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) see u 2mrow.i am constrained to close down. Makyaj १४:३०, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==कोडे कसे सोडवायचे ?== संकल्पचे म्हणणे बरोबर आहे. पण तरी प्रकल्प सुरुकार्ण्यासाठी किमान स्वरुपाची विशिष्ट विषयावर रुची ठेवणारी काही मंडळी (डेडीकेटेड) असावी म्हणजे ते प्रकल्पास आकार देऊ शकतील. काही जुने आणि काही नवे अशी सांगड घातली तर दुग्ध शर्करा. आता हिंदू धर्म प्रकल्पासाठी ४ जुने आणि ४ नवीन अशी ८ लोक केवळ दिनविशेष ह्या कामा साठी सहयोग करायला आज तयार झाली आहे. तेव्हा प्रकल्प पहिले कि सदस्य पहिले हे कोडे कसे सोडवायचे ? मला वाटते मूळ नियमा प्रमाणे किमान ४ सदस्य तरी असावेत. अन्यथा आपणास भविष्यात आजारी प्रकल्पांचा वर्ग निर्माण करावा लागेल. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १६:४१, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) :::तुमच्या इतरत्रच्या चर्चेत दखल दिल्याबद्दल क्षमस्व. तुम्ही निमंत्रण देऊन लोकांनी प्रकल्पात रस घेतला तर आनंदाचीच गोष्ट आहे. सोबत स्वत:हून सामिल होऊ इच्छिणार्‍या मंडळींना असे काही काम किंवा प्रकल्प चालू आहे हे कळण्याचा मार्ग काय? याकरिता इंग्रजी विकिपीडियामध्ये संबधीत लेखांच्या चर्चा पानांवर तो लेख कोणत्या प्रकल्पांतर्गत येतो त्याचा साचा लावण्याचा प्रघात आहे.त्यामुळे ज्यांना रस आहे ती मंडळी संबधीत प्रकल्प पानावर आपोआप सहजतेने पोहोचू शकतात.काही अनाकलनीय कारणामुळे मराठी विकिपीडियन्सनी आतापर्यंत तरी चर्चा पानांवर लावण्याकरीता लागणार्‍या साचांवर काम करणे आणि असे साचे चर्चा पानांवर लावणे यात रस दाखवलेला नाही. ::प्रत्येकवेळी प्रकल्प पान वेगळच असल पाहीजे अस नाही वर्ग पानाचा उपयोग प्रकल्प पाना सारखा करण्याचा कमी वापरला गेलेला पर्याय नेहमीच उपलब्ध आहे.[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] १७:०४, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) >>>मुख्यलेख पानावर ::सध्या मला वाटते मुख्यलेख पानावर "....विषयावरील अपूर्ण लेख" अशा प्रकारचे साचे काही ठिकाणी दिसतात पण त्या विषयांना कदाचित प्रकल्प पाने नाहीत ,त्या साचातच सुधारणा करून प्रयोग करून पहाण्यास हरकत नाही. दुसरे तर सध्याचा [[साचा:विस्तार]] वाचकांना [[विकिपीडिया:अपूर्ण लेख विकास]] या पानावर नेतो तीथे चावडी उस्चालन मध्ये मुख्यचावड्या ज्या प्रमाणे एका रांगेत दाखवल्या आहेत त्या प्रमाणे लोकप्रीय ठरू शकतील असे पाच एक प्रकल्पपानांचे दुवे लावून पहाण्यास हरकत नाही. ::अर्थात इंग्रजी विकिपीडियात प्रकल्प साचे चर्चा पानावर लावण्या मागे इतर दोनतीन उद्दीष्ट होती एकतर मुख्य लेखपानावर आधीच इतर सूचना साचे माहिती चैकटी आणि तळाशी असलेल्या मार्गक्रमण साचाची गर्दी असते. दुसरे चर्चापानावरील साचे केवळ विषया संबधीत प्रकल्पाचेच नाही तर मुल्यांकनादी इतर कामे पार पाडण्यात देखील उपयूक्त ठरली आहेत.एखादा लेख एका पेक्षा अधिक प्रकल्पांचा पण भाग ठरतो. चर्चा पानाचा दुवा लाल आहे म्ह्टल्यावर लोक चर्चा पानावर जात नाहीत पण दुवा निळा आहे म्हटल्यावर जाऊन पाहू शकतात. >>>साचा:Wikipedia ads ::यावर पुढे काही काम केलेले नाही.करण्यास हरकत नाही.(अशा जाहीरातीतून प्रकट होणारी माहिती चपखल आणि सूयोग्य असावी या दृष्टीने प्रत्यक्ष त्यावर काम करण्यापूर्वी सहाय्य पानांचे अधीक वाचन करून घेतले गेले तर बरे पडेल.) ==Vertualisation == :::Rahul, I am not doing any specific task on Marathi Tithi. Just wanted to create the required pages and possible information. That's all. I can support your work of vertualisation once I get the idea and details what you are exactly doing. My vision is that we get some information about our festivals and marathi tithi either in Panchang/ kalnirnaya / Bhaktimarg pradip. We and our next generation should get all this information on Wikipedia and also understand the real meaning/ cause of doing it.... मंदार कुलकर्णी ०८:५०, ४ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==चैत्र== चैत्र शु.प्रतिपदा/द्वितिया- हे नुकतेच टाकलेले लेख बघावेत. काही दुरुस्त्या /त्रुटी असतील तर सुचवाव्यात ही विनंती. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १३:४७, ४ ऑगस्ट २०११ (UTC) == अतिउत्तम मार्गदर्शन == तमिळ क्यूब वर काम करणे अगदीच सोपे आणि सरळ आहे. मराठी लिहिण्यासाठी खूपच छान साधन आहे. आभार!!! सागर:मराठी सेवक ०७:३३, ५ ऑगस्ट २०११ (UTC) * आपला संदेश मिळाला ,मी सध्या विकिपीडियावर नियमीत येत नसल्याकारणाने वेळेत उत्तर देता आले नाही,त्याबद्दल क्षमस्व. वेळ मिळाल्यावर उपरोक्त विषयासंबंधी आपणास पुन्हा संपर्क साधेन,कळावे,धन्यवाद. [[सदस्य:Prasannakumar|प्रसन्नकुमार]] १२:४२, ५ ऑगस्ट २०११ (UTC) == झपाट्याने == कल्पना मांडून ती झपाट्याने प्रत्यक्षात आणणारे फार कमी लोक असतात. ते तू साधलेस, यु आर अ स्टार! त्यामुळे मला कौतुक वाटले. शिवाय चावडीची कल्पना मांडण्यासाठी केलेले प्रेझेंटेशन अप्रतिम छाप पाडणारे होते/आहे! आता आपण वेगवान संपादने पार पाडण्यासाठी युक्त्या शोधू या. जसे की एखाद्या नावाचे पान बनले की त्या 'शब्दाला' सर्व मराठी विकि पानांवर दुवा बनवू शकेल असा सांगकाम्या. म्हणजे समजा तबला हा लेख बनला तर त्या सांगकाम्याने विकीवरच्या सर्व पानांवर तबला शब्दाचा दुवा बनवावा. (काही वेळा शब्द खुपदा आलेला असू शकतो त्यासाठी त्या पानावरील पहिल्या ३ शब्दांचा दुवा बनवावा असे फिल्टर घालता येईल.) तबल्याच्या असा शब्द असेल तर अर्थातच दुवा बनणार नाही हे मी समजू शकतो. - असे सांगकामे बनवणे जमू शकेल का?[[सदस्य:Katyare| निनाद]] ११:२२, ७ ऑगस्ट २०११ (UTC) :चावडीवर जातो मग आता... :) [[सदस्य:Katyare| निनाद]] ००:२५, ८ ऑगस्ट २०११ (UTC) == बदल == तुम्ही मागे बदल करण्याला जुने सदस्य अनुकूल नसतात असे काहीसे मत नोंदवले होते. मला ते मत तितकेसे पटत नाही. माझ्या अनुभवाप्रमाणे अभय नातूं पासून संकल्प पर्यंत सर्वजण बदलाला अनुकूल असतात. पण अनुभवी सदस्यांना आपण प्रपोज केलेल्या बदला मागे असलेले मॅकेनिझमही दिसत असते. ते त्याप्रमाणे बदल 'ट्विक' करण्याच्या प्रयत्नात असतात. त्यांच्या दृष्टीनेही आपण पाहिले पाहिजे असे मला वाटते. इतके असूनही माझे वाद होतातच. पण मी चर्चेतून समोरच्याचे मत काय आहे ते समजून घेण्याचा प्रयत्न करतो. माझे मतही आग्रहीपणे विविध मार्गे मांडतो. पण ते वादही निव्वळ त्या त्या पानापुरतेच आहेत असे मी समजतो. आणि ते त्या पानावरच विसरून जातो, किमान तसा प्रयत्न असतो! :) तेव्हा कोणताही पूर्वग्रह बाळगू नका इतकेच सांगणे![[सदस्य:Katyare| निनाद]] ०६:४५, ८ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==बिमार== सादर नमस्कार! आपणास दिव्य दृष्टी आहे काय? मी व माझा संगणक एकसमयावच्छेदेकरुन ४-५ दिवस बिमार होतो.मी सुधरलो पण संगणक अद्याप बिमारच आहे.हे काम दुसर्‍या संगणकावरुन करीत आहे.तसे आपणास धन्यवाद देतो. माझ्यातील दोष दाखविल्याबद्दल.मी यात सुधरण्याचा प्रयत्न करील.कोणाकोणास बिमार सोडले(लेख अथवा माणुस) ती यादी दिल्यासही मी आपला आभारी राहील.तसे,वयोमानापरत्वे प्रकृती ठिक रहात नाही हे तर आहेच.कसेतरी चालढकल व विरंगुळा म्हणुन येथे येतो. टाईमपास. दुसरे काय? 'मराठी प्रेम व निष्ठा' वगैरे सर्व दाखविण्याच्या बाबी आहेत असे माझे मत झाले आहे.माझ्यासारख्या माणसास आतापर्यंत अनेकांनी निभविले.उदार मनाने मदतीचा हात पुढे केला.त्यांचा मनःपुर्वक आभारी आहोच.माझे येथील काम आपणास वा कोणास पटत नसेल तर मी येथील लेखन/संपादन बंद करतो.तसे मला अगत्याने कळवावे. मी आपल्या संदेशाची वाट पहात आहो.मला येथे वा कोठेही कोणत्याही पदाची वा मानाची अपेक्षा नाही.आतापर्यंत केले ते काम बस झाले.आता येथील अवतारकार्य समाप्त करण्याचा विचार करीत आहो. आमच्या विदर्भात एक म्हण आहे. 'डंगर्‍या(थोराड) बैलास कोणीही शिंग मारतो.' त्याची या निमित्ताने आठवण झाली एव्हडेच. शक्य असल्यास आपल्या प्रत्यक्ष समोरासमोर भेटीची ईच्छा आहे. अर्थात, आपलीही असेल तर. आपणास पुन्हा एकदा धन्यवाद. काही चुकले माकले तर उदार मनाने माफ करावे अशी आपणांस विनंती करु काय? [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०६:१३, ९ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==प्रशासकपद== माहितगारांना प्रशासकपद देण्याबाबत आपण कुठे विनंती केली हेही कृपया कळवावे म्हणजे मला अनुमोदन देता येईल. जाता जाता एखादे चांगले काम करावे ही ईच्छा आहे. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०६:१९, ९ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==स्वागत चमू == स्वागत चमूचा सदस्य स्वतच होतायेते काय?किन्वा त्याची कोणाची परवानगी लागते? Makyaj ०९:५१, ९ ऑगस्ट २०११ (UTC) आपल्या सहय्याबद्द्ल धन्यवाद. [[सदस्य:Makyaj|मकरंद]]&nbsp;([[User talk:Makyaj|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/Makyaj|योगदान]]) १०:०४, ९ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==धूळपाटी पाने== राहुल, धूळपाटी आणि त्याची उपपाने ''विकिपीडिया'' नामविश्वात असावी म्हणजे त्यांची गणना विकिपीडियातील लेखांत होत नाही. संधी मिळाली की तुम्ही अलीकडे तयार केलेली सगळी ''धूळपाटी'' पाने (व इतरही जी हातास लागतील ती) ''विकिपीडिया:धूळपाटी'' अशी स्थानांतरित करावी. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] १४:३५, ९ ऑगस्ट २०११ (UTC) == आमंत्रण == [[File:Sacred lotus Nelumbo nucifera.jpg|70px|left]] विकिप्रकल्प हिंदू धर्म येथे सदस्य होण्यासाठी आपल्या आमंत्रण आहे! [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प हिंदू धर्म/सदस्य]] येथे सदस्य सूची मध्ये आपले नाव वाचण्यास उत्सुक आहे.[[सदस्य:Katyare| निनाद]] ११:१८, ११ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==Invite to WikiConference India 2011 == <div style="margin: 0.5em; border: 2px black solid; padding: 1em;background-color:#E3F0F4" > {| style="border:1px black solid; padding:2em; border-collapse:collapse; width:100%;" |- [[File:WCI_banner.png|800px|center|link=:meta:WikiConference_India_2011]]<br/> |- ! style="background-color:#FAFAFA; color:#1C2069; padding-left:2em; padding-top:.5em;" align=left |Hi {{BASEPAGENAME}}, <span class="plainlinks"> The First WikiConference India is being organized in Mumbai and will take place on 18-20 November 2011.<br> You can see our [http://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConference_India_2011 Official website], the [http://www.facebook.com/event.php?eid=183138458406482 Facebook event] and our [https://spreadsheets.google.com/spreadsheet/viewform?hl=en_US&formkey=dGNxSzAxUndoOHRGamdDSTFMVGNrd3c6MA#gid=0 Scholarship form]. But the activities start now with the [http://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConference_India_2011/Wiki_Outreach 100 day long WikiOutreach]. '''Call for participation''' is now open, please submit your entries '''[[m:WikiConference India 2011/Call for Participation|here]]'''. (last date for submission is 30 August 2011) </span><br> <br> As you are part of [http://wikimedia.in/ Wikimedia India community] we invite you to be there for conference and share your experience. Thank you for [[Special:Contributions/{{ {{{|safesubst:}}}PAGENAME}}|your contributions]]. We look forward to see you at Mumbai on 18-20 November 2011 |}</div> == सांगकाम्या बनवताय ना? == विकिलेखात सर्वत्र दुवे टाकू शकेल असा सांगकाम्या बनवताय? काही कारय घडले की चावडीवर जाऊन अजून परवानग्या मागता येतील.[[सदस्य:Katyare| निनाद]] २३:१२, ११ ऑगस्ट २०११ (UTC) == बिनशर्त माफी == झालेल्या प्रकाराबद्दल मी आपली 'बिनशर्त माफी' मागतो.'क्षमा वीरस्य भूषणम्' या उक्तिप्रमाणे आपण माफ कराल हीच अपेक्षा मनात बाळगुन आहे. कार्यालयीन कामकाजाचा ताण,वाढलेला रक्तदाब त्यातच येथे विकीवर येणे झाले. त्यामुळे तसे झाले असावे असे वाटते.कारण काहीही असो,माझा गैरसमज झाला. त्याबद्दल पुनश्च क्षमाप्रार्थी आहे. आपणही झाले-गेले ते मोठ्या मनाने विसरुन जावे व मनात कोणतेही किल्मिष ठेवु नये ही आग्रहाची विनंती. * तलवारीकडे हात जाउ नये असा सतत प्रयत्न करीतच असतो.त्या कारणामूळेच हातात लेखणी घेतली.पण काय करता? हात गेलाच तिकडे. 'रहीमन धागा प्रेमका । मत तोरे चटकाय ।। टुटे-जुरै सौ बार । पर बिच गाठ पर जाय ॥ आपल्या संबंधात कृपया अशी गाठ पडु देऊ नका. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १६:११, १२ ऑगस्ट २०११ (UTC) == मराठी स्पेलचेकर == मला सुचवावेसे वाटते की तुम्ही मराठी स्पेलचेकर वापरावा. हा फा फॉ वर चालतो आणि त्यातून माझे लेखन बर्‍यापैकी सुधारए असा माझा समज आहे. हा येथे मिळेल. [https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/marathi-spell-checker/ मराठी स्पेलचेकर] [[सदस्य:Katyare| निनाद]] २२:५७, १२ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==विकिपीडिया:प्रमाणपत्र== ::राहुल [[विकिपीडिया:प्रमाणपत्र]] या प्रकल्पात प्रमाणपत्र बनवण्यात तुमचा सहभाग हवा आहे.बाकी सुद्धा या प्रकल्पाच्या प्रगतीकरता काही वेळ देता आलातर स्वागतच आहे.[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ११:००, २० ऑगस्ट २०११ (UTC) :जसे शाळेत विद्यार्थ्यांना सहभाग घेतल्याबद्दल एखादे प्रमाणपत्र किंवा सर्टीफिकेट दिले जाते तसेच बनवून हवे आहे. शक्यतो मराठी विकिपीडियावरच नाव गाव टाईप करता येईल असा साचा प्रिफरेबल शिवाय A4 साईज कागदावर सहज प्रिंटेबल आणि दिसावयास चांगले असावे. :[http://strategy.wikimedia.org/wiki/Proposal:Audio/visual_Presentation_Competition मी स्टॅटेजी विकिवर येथे] बरेच सविस्तर लिहिले आहे. त्याचे चर्चा पानही पहावे.[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ११:३८, २० ऑगस्ट २०११ (UTC) >> (लोगो, चिन्ह , आदी.) काही ब्र्याड रंग (असल्यास ) बाबदची माहिती द्यावी ::विकिपीडियाचा लोगो वापरू नये त्या साठी विकिमीडिया फाऊंडेशनची परवानगी लागते (तेही भविष्यात त्यांची परवानगी घेउन करण्यास हरकत नाही). मराठी आणि महाराष्ट्र या संदर्भाने आणि विकिपीडियाशी संबधीत आहे या दोन्ही गोष्टी दाखवणारा एखादी नवीन लोगो संकल्पना सुद्धा चालेल किंवा नविन काही सुचे पर्यंत सध्याचा महाराष्ट्र बार्नस्टारचित्र तसेच ठेवले तरी चालेल. रंग इंटरनेट आणि प्रिंटींग मध्ये दोन्हीकडे व्यवस्थीत येणारा कोणताही चालेल. >>मसुदा आणि इतर माहिती ::मसुदे मुख्य प्रकार दोन १) विकिपीडिया संपादन कसा करावा या संदर्भात आपण चांगले ( पॉवर पॉइंट) प्रेझेंटेशन मराठी भाषेतून बनवून दिल्याबद्दल मराठी विकिपीडिया समुदायातर्फे हे प्रमाणपत्र प्रदान करण्या येत आहे २) विकिपीडिया ज्ञानकोशातील ज्ञानाचा सुयोग्य वापर करून आपण चांगले ( पॉवर पॉइंट) प्रेझेंटेशन मराठी भाषेतून बनवून मराठी भाषिकांना मुक्तपणे वापरण्याकरता उपलब्ध करून दिल्याबद्दल मराठी विकिपीडिया समुदायातर्फे हे प्रमाणपत्र प्रदान करण्या येत आहे ::सोबत "अशा जगाचा विचार करा, जिथे पृथ्वीवरील प्रत्येक माणसाला अखिल मानवी ज्ञानाभांडारात मु्क्त विहरता येईल." हे विकिपीडियाचे ब्रीदवाक्य [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] २०:०१, २० ऑगस्ट २०११ (UTC) >>>माहितीगार,आपण विकिपीडिया च्या लोगो वापर संबंधी परवानगी साठी त्वरित हालचाल करावयास हवी (मान्यता येईल तेव्हा येईल पण सुरुवात करून द्यावी )कारण विकिपीडियाच्या ब्र्यांड व्ह्यालूचा आपणास फायदा घेता येईल असे वाटते. ::अशा कार्यक्रमास विकिमीडिया इंडिया चॅप्टर, इंडिया प्रोग्राम्स आणि सरते शेवटी विकिमीडिया फाऊंडेशनची अधिकृत मान्यता लागेल.येत्या विकिकॉफरन्स (नव्हेंबरातल्या) मध्ये कुणी हा मुद्दा रेटला तर काही प्रगतीची शक्यता आहे.पण त्या करता मराठी विकिपीडियास जे उपयूक्त आहे ते करण्याकरता थांबून रहावयाचे का असा मुळात प्रश्न आहे उलट आपण आपला कार्यक्रम स्वतंत्र पणे रेटावा त्याच यश इतरांना सिद्ध करून दाखवाव आणि पाठींबा मागावा याचा फायदा आप्ल्या कृती आपल्याला चालू करता येतात इतरांवर विसंबून रहावयास लागत नाही. काही मुद्दे >>>विकिपीडियाचा यु आर एल द्यावा का :::प्रमाणपत्रात यु आर एल असलेला बरा. >>>आपणास जे जे ठावे ..... मराठी विपी चे (अनधिकृत/अधिकृत) घोष वाक्य लिहावे का ::विकिमीडिया फाऊंडेशनच "Imagine a world in which every single human being can freely share in the sum of all knowledge. That's our commitment." हे घोष वाक्यच मराठी विकिपीडियासही लागू होत.ते अधिक सर्वसमावेशक आहे. ::आपणास जे जे ठावे हे बर्‍याच लोकात लोकप्रिय आहे हे खरे असले तरी "शहाणे करून सोडावे सकळ जन" एका अर्थाने त्या वाक्यास दोन अर्थ छाटा आहेत,त्यातील एक अर्थ छटा ह विकिपीडियाच्या व्हॅल्यूज मध्ये परफेक्टली बसत नाही.कारण विकिपीडिया वाचकाला विवेक आहे यावर विश्वास ठेवत इतरांना शहाण करून सोडा म्हटल्या नंतर मला माझ व्यक्तिगत मत मांडण्याची मोकळीक अपेक्षीत होते ती विकिपीडियाच्या परिघात बसत नाही. त्यामुळे या बद्दल आग्रह धरू नये असे माझे प्रांजळ मत आहे. >>>प्रमाण पत्रावर सही राहणार आहे का (~~) ::बेसिकली मूळ कसेप्ट बार्नस्टार सारखाच कुणिही कुणालाही देण्याचे स्वातंत्र्य त्यामुळे ऑनलाईन सही पुरेशी ठरावी सोबत हवेतर प्रिंटेड सर्टीफिकेटवर सही करण्याकरता एखाद ओळीची जागा ठेवावी. >>>तारीख /कालावधी वैगरे ::कालावधीची आवश्यकता नाही तारीख प्रमाणपत्र देण्याची प्रिंटकरताना आपोआप त्यावेळची येईल अशी व्यवस्था केल्यास कसे असेल . >>>हा साचा असावा असे आपण म्हणता मग तो कोणीहि लावला/वापरला तर ? त्याचे वापराचे तंत्र कसे असावे. ::असे कुणी सहसा वपरणार नाही आणि वापरले तर वापरू द्या बार्नस्टारचा पर्याय आहे, नुक्सान होण्या सारखे काही आहे असे वाटत नाही. >>>बंधू प्रकल्प वा इतर काही विपिशी निगडीत गोष्टी जाहिरातीसाठी द्यावे का ::बंधूप्रकल्पावर जरी असे काम केले तरी असे प्रमाणपत्र देता आले पाहिजे. ::"जाहिरातीसाठी द्यावे का" हे समजले नाही [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] २२:०२, २० ऑगस्ट २०११ (UTC) ::ओके, तसे....या बंधूप्रकल्पाकरिता सूद्धा अशाच स्वरूपाची प्रेझेंटेशन्स बनवून देण्याचे आवाहन करून किंवा दुवा देण्यास हरकत नाही[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] २३:३२, २० ऑगस्ट २०११ (UTC) ::थँक्स राहूल, काम प्रमाणपत्राचे काम तुम्ही एक सही केले आहे संकल्पना सुद्धा मस्त जमली आहे . मला वाटते हा प्रकल्प राबवण्याकरता मंदार,निनाद मनोज आणि जमले तर इंग्रजी विकिपीडियावरील अभिजीत सुर्यवंशी यांना सामील करून घेऊ या , तत्पूर्वी शुद्धलेखन आणि तत्सम काही गोष्टी सुचल्यास पहावे म्हणून अभय आणि संकल्पचे मत घेतो. [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०६:३५, २५ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==दीनविशेष काम== होय ! काम तर सुरू करु या. पण हल्ली माझी व्यस्तता वाढली आहे. तरीपण करु काम. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १३:१२, २० ऑगस्ट २०११ (UTC) == दिनविशेष == Namsakar, me दिनविशेष sathi kam karnyas aatur aahe. Adeshachi vat pahat.... !!!मंदार कुलकर्णी ०४:१८, २१ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==खालील प्रस्तावावर तुमचे मत हवे== [[:mw:Extension:TitleBlacklist]] हे एक्सटंशन मराठी विकिपीडियावर अलरेडी आहेच त्याच्या अनुषंगाने [[विकिपीडिया:चावडी/तांत्रिक प्रश्न#Blocking of article titles in roman script by anon and new users]] हा प्रस्ताव मांडला आहे. प्रस्तावावर तुमचे मत हवे आहे. धन्यवाद [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०६:१०, २१ ऑगस्ट २०११ (UTC) == ग्राफिक संकल्पकाचा बार्नस्टार == नमस्कार राहुल ! मराठी विकिपीडियावर मराठीतून ग्राफिक संकल्पनात बजावलेले मोलाचे योगदान गौरवण्यासाठी खालील बार्नस्टार तुम्हांला देण्यात येत आहे. हा बार्नस्टार गौरव (अर्थात, त्यातील साचा), तुम्ही तुमच्या सदस्यपानावर लावू शकता. :) {{ग्राफिक संकल्पकाचा बार्नस्टार|Rahuldeshmukh101}} [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०६:२९, २५ ऑगस्ट २०११ (UTC) == List == Dear Rahul, I have seen many lists in English wikipedia. e.g. http://en.wikipedia.org/wiki/Swing_bridge We need to work out the strategy on lists in Marathi wp...मंदार कुलकर्णी ०९:०८, १५ सप्टेंबर २०११ (UTC) :राहुल, सहसा विकिपीडियावर विश्वकोशीय मूल्य असलेल्या याद्या/सूची चालतात - म्हणजे 'अमुक तमुक देशाच्या राष्ट्राध्यक्षांची/पंतप्रधानांची/गव्हर्नरांची सूची' इत्यादी. यादीपर/सूचीपर लेख जर निबंधात्मक वळणाकडे झुकू लागले, तर मात्र ते विश्वकोशीय दखलपात्रतेनुसार लायक न ठरण्याची शक्यता असते. त्यामुळे संबंधित ठिकाणी उल्लेखनीयता/दखलपात्रतेचा साचा लावून चर्चापानावर मत नोंदवावे, हे उत्तम. जर दखलपात्रता सिद्ध झाली नाही, तर ते लेख उडवता येतील. :--[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १२:११, १५ सप्टेंबर २०११ (UTC) :याद्या असण्यास हरकत नाही. त्यांना विश्वकोषीय मूल्य तर आहेच तसेच माहितीच्या संकलनाच्या व वर्गीकरणाच्या दृष्टीनेही अशी पाने उपयोगी ठरतात. तरी अशी पाने असू द्यावी वण वर संकल्पने म्हणल्यानुसार त्यांवर लक्ष असावे. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] २२:५६, १५ सप्टेंबर २०११ (UTC) == याद्या == राहुल, तुमचे चर्चा पानावरील मत वाचले.याद्या हव्यात का किंवा कशा हव्यात याविषयी चर्चा व्हायलाच हवी. पण या याद्या मुख्य लेखात ठेवण्यापेक्षा वेगळा उपलेख बनवून ठेवल्या तर मुख्य लेखाची लांबी आणि उपयुक्तता अबाधित राहील. त्या हिशोबाने हे उपलेख बनवले आहेत. याद्या या विश्वकोशात असायला हव्यात असे मला वाटते कारण अनेक जणांना थोडक्यात पुरेशी माहिती मिळते. इंग्लिश विपी मध्ये अशा याद्या अनेक आहेत आणि मी त्यात मला शक्य असेल तेंव्हा भर घालत असतो. नुसत्या याद्या देवून भागणार नाही हे मला मान्य. पण त्यातून कुठेतरी लेखाच्या शीर्षकाची सुरुवात तरी होते. तद नंतर जाणते मंडळी त्याचे नवीन लेख लिहून विपी मध्ये भर घालू शकतात. याचा अर्थ "याद्या नकोतच" असे नसावे असे वाटते....मंदार कुलकर्णी १४:१०, १७ सप्टेंबर २०११ (UTC) === साधित लेख/याद्या === नमस्कार राहुल ! बरोबर. या संदर्भात काही मार्गदर्शक तत्त्वे विशद करणे उपयोगी ठरू शकेल. मुळात विश्वकोशासाठी फारशी दखलपात्र नसलेली सूक्ष्मतम माहिती (मायक्रो-माहिती) ब्लॉगावर/अन्य संकेतस्थळांवर नोंदवता येईल आणि अश्या बाह्य दुव्यांची नोंद पूरक माहितीखातर विकिपीडियाच्या लेखाच्या अंती करता येईल. त्यासाठी विश्वकोशात स्वतंत्र लेख लिहिण्यात हशील नाही. नाहीतर 'माटुंगा परिसरातील दत्तमंदिरे' वगैरे लेखही मराठी विकिपीडियावर दिसायला लागतील. लोकांनी निबंध आणि विश्वकोशीय लेख यांतील फरक ओळखायला हवा. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १५:०४, १७ सप्टेंबर २०११ (UTC) == साचा == राहुल, मी खरतर गेले ३ महिने संकल्पच्या मताची आणि मदतीची वाट पाहत होतो. पण असे दिसत आहे की त्याला कार्यबाहुल्यामुळे वेळ झाला नाही. तुम्हाला जर यात झटपट काही दुरुस्त्या करता येत असतील तर अवश्य कराव्या. मला फक्त हा नवीन साचा जुन्या साच्याशी आवश्यक लेखात Replace कसा कराल ते शिकवा म्हणजे भविष्यात पण मला ते करता येईल.... मंदार कुलकर्णी १४:३२, १८ सप्टेंबर २०११ (UTC) ==कदम== नमस्कार राहुल, [[kadam|कदम]] हा लेख फक्त देवनागरी लिपीतल नावाखाली स्थलांतरी करण्यात यावा. चाचापानावरील मजकूर लिहिण्यात जरा गल्लत झाली. -[[सदस्य:Prabodh1987|प्रबोध]] १४:५६, १८ सप्टेंबर २०११ (UTC) ==सांगकाम्या == राहुलजी, सांगकाम्या कसा वापरावा ह्या बदल थोडे मार्गदर्शन हवे होते. १. तो कसा वापरावा ? २. कुठे वापरावा ? ३. कसा बनवावा ? [[सदस्य:Sagarmarkal|सागर:मराठी सेवक ]] १७:५५, २२ सप्टेंबर २०११ (UTC) -------------------------------- ==ट्रॅक== ट्रॅकसाठी अनेक शब्द आहेत, पण आपल्याचा कामाचा त्यांतल्या त्यात बरा शब्द, ''मार्गिका''(स्त्रीलिंगी) हा आहे असे वाटते. आणखी शब्द : चाकोरी, पथ, मार्ग, वाट, पायवाट वगैरे....[[सदस्य:J|J]] १७:२३, २७ सप्टेंबर २०११ (UTC) ----------------- ==मार्गिका== मार्गिका अपरिचित नाही. कोणत्याही शर्यतीसाठी मैदानावर जे मार्ग आखून दिले असतात त्यांना मार्गिका किंवा चाकोरी म्हणतात. चाकोरी नेहमी वर्तुळाकार असते. मार्गिका तशी नसते. गंगवे, पॅसेज किंवा कॉरिडॉरला मार्गिका म्हणतात. साहित्यसंमेलनात जे स्वतंत्र ट्रॅक असतात त्यांना मला वाटते उपसत्र, विषयसत्र, चर्चासत्र किंवा सभासत्र म्हणतात. सर्कशीत मुख्य सर्कशीच्या बाजूला असलेल्या अधिकच्या वर्तुळाला रिंग म्हणतात. त्या अर्थाने ट्रॅकसाठी मंडल, अंगण(ग्राउंड), अवकाश(स्पेस) किंवा त्यांहून चांगला प्रांगण(कँपस) हे शब्द वापरता येतील. मार्गिकेपेक्षा प्रांगण जास्त चांगला. वेगळे व्यासपीठ म्हटले तरी चालेल. मला वाटते 'एक स्वतंत्र व्यासपीठ' हा सर्वोत्तम शब्दप्रयोग ठरावा..मराठी सदरपेक्षाही मराठीसाठी वेगळे व्यासपीठ हा अधिक चांगला शब्द आहे असे वाटते...[[सदस्य:J|J]] १८:२५, २७ सप्टेंबर २०११ (UTC) ==धन्यवाद== नमस्कार राहुल. आपण जी चित्रे लेखात लावली आहेत ती अतिशय उत्तम आहेत. आपल्या मदती बद्दल धन्यवाद. [[सदस्य:Vishal1306|Vishal1306]] ०७:०४, ४ ऑक्टोबर २०११ (UTC) ==दुर्ग संपत्ती== नमस्कार राहुलजी, माझ्याकडे दुर्ग संपत्ती या विषयावर एक सुंदर चित्र उपलब्ध आहे पण ते कुठे वापरावे हे मला समजत नाही आहे तरी आपण मला या साठी मदत करावी (Durg_sampatti.jpg‎ ) [[सदस्य:Sagarmarkal|सागर:मराठी सेवक ]] १७:३९, ४ ऑक्टोबर २०११ (UTC) ==धन्यवाद == एरर काढल्या बद्दल धन्यवाद - मेघनाथ ०६:४७, १६ ऑक्टोबर २०११ (UTC) == डोळ्यांत तेल घालून लक्ष द्यावे लागणार == पण येत्या काळात अश्या प्रकारांकडे डोळ्यांत तेल घालून लक्ष द्यावे लागणार असे दिसते. :होय, मलाही तीच काळजी वाटते, आंतरजालावरून इतरत्रची झालेली कॉपी पेस्टींग भाषाशैलीवरून बरेच सहजतेने लक्षात येते.शासकीय विश्वकोशातील कुणी संदर्भ न देता कॉपी पेस्टींग केल्यास भाषेत अलंकृतता नसल्यामुळे आपल्या नजरेतून सुटेल पण त्याच वेळी तज्ञांनी स्वतःची भाषाशैली टिकवत लेखन केले आहे त्यामुळे कॉपीराईट भंग सिद्ध करणे तसे झाल्यास कायदेतज्ञांच्या मात्र हातचा मळ असेल आणि याचे गांभीर्य नवागत सदस्यांना कसे समजवावे हा एक मोठा यक्ष प्रश्न आहे चएचेतून भविष्याकारता काही मार्ग सुचावा याच उद्देशाने मी हा विषय चावडीवर मांडला आहे माहितगार १८:१२, १ नोव्हेंबर २०११ (UTC) ::Can we have a bot in Marathi Wipi like English which immd. founds the copied content from net... I think this is now badly required as it is very difficult to search such content manually.... Also we need to guide and teach the editors how to right the article by taking help of "Vishwakosh" without getting caught in Copyright issue. I guess some discussion is required in this topic. Just to tell you, the information in http://manase.org/ was earlier free (no copyright) and that was mentioned specifically on the website. On that basis, some articles in Marathi Wipi are been created/copied from that site and given the reference on page by some editors. Now during last 2 months http://manase.org/ has put back dated line "Copyright @ 2009 Maharashtra Navnirman Sena. All rights reserved." What to do now? मंदार कुलकर्णी ०७:२२, २ नोव्हेंबर २०११ (UTC) ==हार्दिक अभिनंदन== आपले, प्रचालकपद मिळाल्याबद्दल हार्दिक अभिनंदन.'विकिपीडियाच्या उत्कर्षाची शपथ' आपण सर्वांनी घेतलीच आहे.नविन टीम तयार झाली आहे.जोमाने कामास लागा.या पदास लागणारी नितीमत्ता,सुजाणता, सर्वसमावेशक वृत्ती,खिलाडूपणा,चिकाटी,धैर्य ईत्यादी आपणात सध्या असलेले गुण परम् उंचीवर नेण्याचा आपला प्रयत्न असावयास हवा एवढेच यानिमीत्त्याने सांगावेसे वाटते. पुन्हा मनःपूर्वक शुभेच्छा. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १५:०२, १२ नोव्हेंबर २०११ (UTC) हार्दिक अभिनंदन! आपल्या प्रचालकपदाच्या कारकिर्दीसाठी अनेक शुभेच्छा! -- [[सदस्य_चर्चा:कोल्हापुरी|कोल्हापुरी]] ०८:४२, १३ नोव्हेंबर २०११ (UTC) :राहुल, प्रचालकत्व मिळाल्याबद्दल अभिनंदन ([[विकिपीडिया:कौल/प्रचालक#Rahuldeshmukh101 (चर्चा)|संदर्भ]])! [[विकिपीडिया:प्रचालक/कामे]] येथे प्रचालकीय कर्तव्यांची माहिती नोंदवली आहे; त्यावर नजर टाकावी. काही अडचण असल्यास, जरूर कळवावे. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०९:०१, १३ नोव्हेंबर २०११ (UTC) नवनिर्वाचित प्रचालकांनी आपल्याबाबत माहिती त्यांचे सदस्यपानावर टाकावयास हवी अशी सूचना करावीशी वाटते. वि. नरसीकर (चर्चा • योगदान) ११:३५, १८ नोव्हेंबर २०११ (UTC) हार्दिक अभिनंदन! आपल्या प्रचालकपदाच्या कारकिर्दीसाठी अनेक शुभेच्छा! सोबत एक काम पण [[विकिपीडिया:चावडी/तांत्रिक प्रश्न#Using_Template:Random_subpage_in_two_levels]] मला हा प्रश्न अजून सुटलेला नाही सवडिनुसार मार्गदर्शन करावे [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] १२:४६, ४ डिसेंबर २०११ (UTC) ==काळजी करु नका== सगळे दुवे दुरुस्त करणयाचे काम अजून चालू आहे. काही चुका राहिल्यास कळवालच. [[सदस्य:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] १५:१४, ४ डिसेंबर २०११ (UTC) :मला वाटते सगळे दूवे ठिक झाले आहेत. एकदा नजरेखालून घालावे. काही चुका झाल्या असल्यास क्षमस्व. [[सदस्य:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] १५:४३, ४ डिसेंबर २०११ (UTC) :: विकिपत्रिके संबंधित सर्व पाने वर्ग:वि'''कि'''पत्रिका येथे आहेत. मला वाटते तुम्ही चित्र:Vikipatrika1.png हे वर्ग:वि'''की'''पत्रिका येथे टाकले होते. त्यामुळे तुम्हाला वर्ग मध्ये problem दिसला असेल. ते चित्रही मी वर्ग:वि'''कि'''पत्रिका येथे हलवले आहे. फक्त मला वर्ग:वि'''की'''पत्रिका याचे स्थानांतरण वर्ग:वि'''कि'''पत्रिका येथे करता येत नाही ते तुम्ही करावे ही विनंती. [[सदस्य:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] १९:१७, ५ डिसेंबर २०११ (UTC) == तुम्ही योग्य ते निर्णय घ्या. == राहुलजी नमस्कार . ठीक आहे .मला काहीच अडचण नाही.तुम्ही योग्य ते निर्णय घ्या.मी लिहित जाइन.पण सोलीव सुख हे प्रकरण का काढले?भावार्थ अवश्य काढून टाका .काही अडचण नाही == समर्थ व समर्थ शिष्य यांची काही चित्रे अपलोड केली आहेत == नमस्कार , ठीक आहे .मी समर्थ व समर्थ शिष्य यांची काही चित्रे अपलोड केली आहेत .सर्व चित्रे एकदम अधिकृत आहेत.ती ३०० वर्षांच्या परंपरेने चालत आलेली आहेत .कृपया एकदा तपासून बघा. == हि चित्रे मुक्त आहेत. == राहुलजी नमस्कार , मी अपलोड केलेली सर्व चित्रे यांच्यावर कसलाही व कोणाचाही कॉपीराईट नाही.याची सर्व जबाबदारी माझी व खात्री देतो.हि चित्रे मुक्त आहेत. धन्यवाद , मला आखणी करून काम करायला आवडेल. एक गोष्ट विचारायची होती ती म्हणजे पक्ष्यांच्या लेखांसाठी जीवचौकट व पक्शिचौकत एकत्र करता येईल का ? जीवचौकट व पक्शिचौकत मधील फक्त इतर भाषातील नावे व जमल्यास लांबी जसे कि या लेखामध्ये http://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%98%E0%AB%8B%E0%AA%B0_%E0%AA%96%E0%AB%8B%E0%AA%A6%E0%AB%80%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%82 {{विकीपत्रिका संदेश | नवा संदेश = मराठी विकिपीडिया मासिक पत्रिकेचे सदस्यत्व स्वीकारा. [[विकिपीडिया:विकीपत्रिका/ नोंदणी|सभासद नोंदणी करण्यासाठी येथे क्लिक करा.]] }} माफ करा. आपली परवानगी न घेता, तो साचा योग्य तर्‍हेने प्रदर्शित व्हावा म्हणुन, विकिपत्रिका संदेश या साच्यात काही टंकनचुका दुर केल्या आहेत. क.लो.अ. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०३:५०, १९ डिसेंबर २०११ (UTC) ==लेखाचे नाव कसे बदलायचे == एखाद्या लेखाचे नाव कसे बदलायचे (http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A4%आफ) ==Broad Categorization== I feel we should categorize the articles with "specific" categories instead of adding broad categories (e.g. [[:वर्ग:विकिपीडिया चित्रे|विकिपीडिया चित्रे]]). Also, these kind of edits can be easily automated. - [[सदस्य:Prabodh1987|प्रबोध]]&nbsp;([[सदस्य चर्चा:Prabodh1987|चर्चा]]) ०६:३९, २३ डिसेंबर २०११ (UTC) :चित्रे या विभागावर काम झाले पाहिजे, हे मान्य आहे. परंतु, इतका ढोबळ वर्ग लावल्याने फार काही साध्य होत नाही आहे, असे वाटते. व थोडे बहुत आपलेच काम विनाकारण वाढणार आहे (ढोबळ वर्ग लावणे व काढणे). :१००-२०० चित्रांची यादी तयार करून, चावडीवर अथवा साईट नोटीस वर सर्व संपादकांना चित्रांचे वर्गीकरण करण्यास निमंत्रित केल्यास कसे? अट एकाच असेल, कि विशिष्ट वर्गीकरण केले पाहिजे. हि यादी सामुर्णपणे वर्गीकृत झाली कि त्यास रिव्हू करायचे आणि एकदा समाधानकारक वर्गीकरण झाले कि यादीत नवीन चित्रे टाकायची. : - [[सदस्य:Prabodh1987|प्रबोध]]&nbsp;([[सदस्य चर्चा:Prabodh1987|चर्चा]]) ०८:३६, २३ डिसेंबर २०११ (UTC) ::जर एखाद्या चित्रास [[:वर्ग:विकिपीडिया चित्रे|विकिपीडिया चित्रे]] या पेक्षा विशिष्ट वर लावला तर [[:वर्ग:विकिपीडिया चित्रे|विकिपीडिया चित्रे]] हा वर्ग काढल्यास चालेल का? (उदा:[[:चित्र:-VAJRESHWARIDEVI MANDIR-1-.jpg]]) - [[सदस्य:Prabodh1987|प्रबोध]]&nbsp;([[सदस्य चर्चा:Prabodh1987|चर्चा]]) ०९:०१, २४ डिसेंबर २०११ (UTC) ::[[:चित्र:Wikipedialogokiran.png]] या सारख्या चित्रांस् [[:वर्ग:विकिपीडिया चित्रे|विकिपीडिया चित्रे]] हा वर्ग उचित वाटतो. - [[सदस्य:Prabodh1987|प्रबोध]]&nbsp;([[सदस्य चर्चा:Prabodh1987|चर्चा]]) १६:०२, २५ डिसेंबर २०११ (UTC) ::I have replied to you on your email. I feel adding [[:वर्ग:विकिपीडिया चित्रे|विकिपीडिया चित्रे]] is not necessary. Could you please check the email. - [[सदस्य:Prabodh1987|प्रबोध]]&nbsp;([[सदस्य चर्चा:Prabodh1987|चर्चा]]) ०५:५१, ३१ डिसेंबर २०११ (UTC) कृपया [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:V.narsikar/%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A5%AA#.E0.A4.A2.E0.A5.8B.E0.A4.AC.E0.A4.B3_.E0.A4.B5.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.97.E0.A5.80.E0.A4.95.E0.A4.B0.E0.A4.A3.E0.A4.BE.E0.A4.AA.E0.A5.87.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A4.BE_.E0.A4.A8.E0.A5.87.E0.A4.AE.E0.A4.95.E0.A5.87_.E0.A4.B5.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.97.E0.A5.80.E0.A4.95.E0.A4.B0.E0.A4.A3_.E0.A4.AC.E0.A4.B0.E0.A5.87 येथे] व [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:V.narsikar/%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A5%A8#.E0.A4.B5.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.97.E0.A4.83.E0.A4.B8.E0.A4.82.E0.A4.9A.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A4.BE येथे] बघावे. तेथे वर्गिकरणासंबंधी मते मांडली आहेत.त्याचा आपणास नक्कीच उपयोग होईल. धन्यवाद. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १५:३३, ३१ डिसेंबर २०११ (UTC) होय. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १४:४१, १ जानेवारी २०१२ (UTC) == येत्या मराठी भाषादिनानिमित्त (२७ फेब्रुवारी) उपक्रम करण्याविषयी == नमस्कार ! [[विकिपीडिया:चावडी#इ.स. २०१२निमित्त शुभेच्छा व येत्या मराठी भाषादिनानिमित्त (२७ फेब्रुवारी) उपक्रम करण्याविषयी|चावडीवर येथे]] येत्या मराठी भाषादिनानिमित्त (२७ फेब्रुवारी) उपक्रम करण्याविषयी काही प्रस्ताव मांडले आहेत. त्याविषयी कृपया आपली मते/कल्पना मांडावीत, अशी विनंती. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १४:५७, १ जानेवारी २०१२ (UTC) काम झाले. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १५:००, १ जानेवारी २०१२ (UTC) अहो! धन्यवाद कसचे? हा तर जगन्नाथाचा रथ आहे. सर्वांनी मिळुन ओढावयाचा आहे. :) [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०३:०१, २ जानेवारी २०१२ (UTC) == विकिपत्रिकेविषयी == नमस्कार राहुल ! विकिपत्रिकेचा पहिला अंक प्रकाशित झाल्याबद्दल आपल्या सर्वांचे, आणि अधिककरून तुमचे, अभिनंदन ! अंक नेटका आणि देखणा (याबद्दल विशेष शाबासकी :) ) झाला आहे. या अंकात अजून काही किरकोळ गोष्टी आणता आल्या/सुधारता॑ आल्या, तर आणखी बरवे होईल : * सांख्यिकीचा स्नॅपशॉट देताना तो कोणत्या दिनांकास आणि कोणत्या प्रमाणवेळेनुसार कोणत्या वेळेस घेतला आहे, त्याची टीपही सोबत नोंदवावी. हाच मुद्दा गूगल शोधाचे कल (ट्रेंड) दर्शवतानाही लागू होईल. * खेरीज "विकिमीडिया इंडिया - मेलिंग लिस्ट" या ईमेलयादीवर काही वेळा सर्व भारतीय भाषी विकिपीडियांसाठी (अर्थात मराठी विकिपीडियासाठीही) उपयोगी पडतील असे ईमेल/चर्चांचे धागे असतात. त्यांविषयी काही संक्षिप्त माहिती व त्यांचे दुवे देता आले, तर बरे होईल. म्हणजे असे बघा, की त्या यादीवर नुकतेच शीजू अ‍ॅलेक्स यांनी मराठी विकिपीडियाविषयी लिहिलेले निरीक्षण व निष्कर्ष ([http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimediaindia-l/2011-December/005573.html येथे पाहा]) आणि ऑक्टोबर, इ.स. २०११मधील भारतीय भाषी विकिपीडियांच्या सांख्यिकीचे विश्लेषण ([http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimediaindia-l/2011-December/005652.html येथे पाहा]) हे धागे खूप माहितीपूर्ण आहेत. त्यांविषयी विकिपत्रिकेच्या माध्यमातून लक्ष वेधल्यास आपल्या विकिसमुदायाला अन्यत्र चाललेल्या घडामोडींतून बोध घेण्याजोग्या गोष्टी समजत जातील. बाकी उत्तम. तुम्हांला नवीन [[ग्रेगोरियन दिनदर्शिका|ग्रेगोरियन वर्ष]] सुखासमाधानाचे जावो, अशी शुभेच्छा ! :) --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०४:४६, २ जानेवारी २०१२ (UTC) :जरूर सांख्यिकीबद्दलच्या विश्लेषणासाठी मदत नक्की करेन. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०८:३५, २ जानेवारी २०१२ (UTC) ==विकिपत्रिका बदल== विकिपत्रिकेचे वाटप ज्या ज्या सदस्यांना केले गेलेले आहे त्या सर्व सदस्यांची चर्चा पाने [[:वर्ग:विकिपत्रिका अंक]] आणि [[:वर्ग:विकिपत्रिका]] या वर्गात जाऊन पडली आहेत. पुढील विकिपत्रिका वितरणावेळी आवश्यक त्या सुधारणा झाल्यास बरे राहील. -[[सदस्य:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] १९:४७, ६ जानेवारी २०१२ (UTC) :<nowiki><noinclude> </noinclude></nowiki> टॅग वापरावयास लागेल [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०५:४६, ७ जानेवारी २०१२ (UTC) == मराठी विकिपीडिया मासिक पत्रिका जानेवारी 2012 == राहुल जी सादर नमस्कार नुतन वर्षाच्या हार्दिक शुभेच्छा. मराठी विकिपीडिया मासिक पत्रिकेचा प्रथम अंक जानेवारी,2012 पाहिला. आपल्या उत्कृष्ट संपादनाकरीता आपणांस व संपादक टीमचे हार्दिक अभिनंदन. या पत्रिकेमुळे मराठी विकिपीडिया विकास कार्याकरीता अनेक स्वयंसेवक जोडता येतील. नुतन घडामोडी व कार्यक्रमाची माहिती मिळेल. आपणांस हार्दिक शुभेच्छा. --विजय नगरकर ०६:५०, ९ जानेवारी २०१२ (UTC) ==संदर्भ कसा द्यायचा?== एखाद्या चॅनेल चा संदर्भ कसा द्यायचा? उदाहरणार्थ Natgeo == नमस्कार राहुल == नमस्कार राहुल, मध्ये येणे झाले नाही कारण, एका मराठी - इंग्रजी शब्दकोश बांधणीच्या कामात गुंतलो होतो/आहे. अर्थातच कोशाचे स्वरूप लोकांचा लोकांसाठी आणि फुकट! हा कोश आंतरजालावर लवकरच येईल. इंग्रजी वापरातले प्रमुख हजार पेक्षा जास्त शब्द यात घेतलेले आहेत. या कोशात विकिला लागणार्‍या संज्ञा असतील असे पाहिले आहे. पारिभाषिक शब्द घेण्याचा प्रयत्न केला आहे. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे हा कोश ऑफलाईन वापरासाठी उतरवून घेता येईल अशी सोय देण्याचा प्रयत्न असेल. तुमच्या सुचनांचे स्वागत आहे. सध्या या कोशाचे अँड्रॉईड अ‍ॅप बनवण्यासाठी शोधाशोध करत आहे. तुमचा विकीचा अंक मस्त झाला आहे. आवडला. त्यात सांख्यिकी देण्याची कल्पना फार आवडली. हा अंक इतर संकेतस्थळांवर सादर केला तर चालेल का? जसे मिसळपाव, ऐलपैल, ऐसीअक्षरे, उपक्रम आणि मायबोली वगैरे. तुम्ही सुचवलेल्या कार्यात रस आहेच. लवकरच सुरुवात करेन. पण आधे लगीन शब्दकोशाचे! :) कलोअ निनाद [[सदस्य:Katyare| निनाद]] ०२:३५, २७ जानेवारी २०१२ (UTC) ==एक विनंती== माझ्या मते, अंक टाकण्यापूर्वी एकदा वाचुन बघावा. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १७:०६, २ फेब्रुवारी २०१२ (IST) प्रत्येक वेळेस मी उपलब्ध असेनच असे नाही. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) २०:१७, २ फेब्रुवारी २०१२ (IST) ==प्राणी == <nowiki>[[वर्ग:सरपटणारे प्राणी]] </nowiki> व सरीस्रुप हे एकच आहेत. मी ते त्रान्स्फर कर्तो ==चीत्रकाम्या== राहुल, तुम्ही चीत्रकाम्या हा सांगकाम्यावजा सदस्य तयार केल्याचे पाहिले. १. [[सदस्य:चीत्रकाम्या]]ला सांगकाम्या करावे का? २. या सदस्य पानावर तुमच्या चर्चा पानाचा दुवा तसेच <nowiki>{{सांगकाम्या}}</nowiki> हा साचा लावावा. ३. फोटोथॉन संपल्यावर चीत्रकाम्याकरवी लावलेला साचा परत काढून घेणार का? [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] २२:५२, ९ फेब्रुवारी २०१२ (IST) :राहुल, :चीत्रकाम्याच्या आजच्या कामात साचा नीट लागत नाही आहे. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] २३:४३, १० फेब्रुवारी २०१२ (IST) == साचा सुधारणेत सहाय्य हवे == नमस्कार, इंग्रजी विकिपीडियातील [[:en:Template:Wikisource author]] >> [[साचा:विकिस्रोत साहित्यिक]] या नावाने आयात करण्याचा प्रयत्न केला. तो इंग्रजी विकिपीडियावर जशी सुयोग्य बन्धूप्रकल्पचित्राची निवडकरतो तशी होत नाही आहे शिवाय साचा चौकट आयताकृतीच्या एवजी लांब ओळीस्वरूप होते आहे. सवडीनुसार सहाय्य करावे. :{{बरोबर}} करण्याचा प्रयत्न केला आहे पहा. [[सदस्य:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] १९:०१, १५ फेब्रुवारी २०१२ (IST) ==विकिमोहीम वैद्यकशास्त्र == मोहीमेवर आपलि गरज आहे. टीम जमली तर मोहीम लवकरच फत्ते होईल.--[[User:Sachinvenga|<span style="font- weight:bold; color:blue; text-shadow:grey 0.4em 0.4em 0.5em; letter-spacing: 1px; padding: 1px 3px;"> <i>. Shlok</i></span>]] _{<small>[[User talk:Sachinvenga |<font color="gold">talk .</font>]]</small>} २३:१७, ५ मार्च २०१२ (IST) == अमराठी सदस्यांचा उपाद्रव नाही मराठी सदस्यांचा उपद्रव == अमराठी नाहि मराठी सदस्यांच्या उपद्रवा मुळे [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प वैद्यकशास्त्र/चालू कामे|मोहिम]] रद्द ..--[[User:Sachinvenga|<span style="font- weight:bold; color:blue; text-shadow:grey 0.4em 0.4em 0.5em; letter-spacing: 1px; padding: 1px 3px;"> <i>. Shlok</i></span>]] _{<small>[[User talk:Sachinvenga |<font color="gold">talk .</font>]]</small>} २२:१७, ६ मार्च २०१२ (IST) ==ढोबळ वर्गीकरण== विकिपीडिया चित्रे हे ढोबळ वर्गीकरण झाले. चित्रांचे अचूक ठिकाणी वर्गीकरण व्हायलाच हवे. (जसे मी मार्कंडाची सर्व चित्रे [[:वर्ग:मार्कंडा मंदिर चित्रे]] या वर्गात टाकून त्यांचा [[:वर्ग:विकिपीडिया चित्रे]] हा वर्ग काढून टाकला आहे.) येथील सर्व चित्रे विकिपीडियाचीच आहेत. त्यामुळे त्यांना स्वतंत्र विकिपीडिया चित्रे असा स्वतंत्र वर्ग न देता अचूक ठिकाणी त्यांचे वर्गीकरण व्हावे. दुसरे असे फोटोथोन मध्ये असंख्य चित्रे आलेली आहेत. पण अनेक चित्रांना योग्य चित्रनाव नाही नुसतेच abcd.jpg वगैरे धड प्रतिक्रीया नाही वा चित्रवर्णन नाही त्यामुळे चित्र कशाचे आहे तेही समजत नाही आणि कोठे वापरावे तेही समजत नाही. अशा चित्रांचे योग्य वर्णन उपलब्ध करावे वा अशी चित्रे तात्काळ विकिपीडियावरून काढून टाकावीत. [[सदस्य:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] ([[सदस्य चर्चा:संतोष दहिवळ|चर्चा]]) २०:४३, ७ मार्च २०१२ (IST) ==Some useful tips for typing in new Input method (transliteration mode)== {|style="color:black; background-color:#ffffcc;" cellpadding="10" class="wikitable" !Keyboard input !Converted to |- |rya |र्य |- |rrya |ऱ्य |- |rha |र्ह |- |rrha |ऱ्ह |- |nja |ञ |- |nga |ङ |- |a^ |ॲ |- |shU/// |शूऽऽ |- |Ll |ऌ |- |Lll |ॡ |- |hra |ह्र |- |hR |हृ |- |R |ऋ |- |RR |ॠ |- |ka` |क़ |- |k`a |क़ |- |\. |। |- |\.\ |॥ |} == विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी == नमस्कार, मागे चावडीवर कळवले होते त्या प्रमाणे "[[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी]]" याची प्रकल्प पाने आणि अंतर्गत पाने मराठी विकिपीडिया वर आजच बनवली आहेत. आपला सहभाग आणि पाठिंबा यासाठी आहेच. तेंव्हा या प्रकल्पांतर्गत मराठी रंगभूमीची अधिकाधिक माहिती मराठी विकिपीडिया वर आपण सारे टाकूया.... [[सदस्य:Mvkulkarni23|मंदार कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:Mvkulkarni23|चर्चा]]) २२:४३, ११ मार्च २०१२ (IST) : नमस्कार, "[[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी]]" या प्रकल्प अंतर्गत काही कामे भरली आहेत. [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी/चालू कामे]] यात अजून काही भर घालायची असेल तर अवश्य करावी. आपले काही मार्गदर्शन यासाठी झाले तर बरे होईल...[[सदस्य:Mvkulkarni23|मंदार कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:Mvkulkarni23|चर्चा]]) २१:२९, १७ मार्च २०१२ (IST) :: नमस्कार, गुढीपाडव्याच्या मुहूर्तावर "[[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी]]" वर प्रकल्प प्रस्ताव मांडला आहे आणि कामाला सुरुवात केली आहे. तसेच [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी/चालू कामे]] यात थोडी भर घालून काही लाल दुवे तयार केले आहेत. जशी सवड मिळेल तसे नवीन लेख तयार करून त्यात भर घालायला सुरुवात करूया. तसेच आहे त्या लेखातही बरीच भर घालायची आहे. नाटकांची सूची, नाटककारांची सूची, नाट्य कलावंतांची सूची, नाट्य निर्माते, नाट्य दिग्दर्शक अशा सूच्या बनवून त्यात माहिती लिहायची आहे. आपले अनमोल सहकार्य यामध्ये अपेक्षित आणि आवश्यक आहे.[[सदस्य:Mvkulkarni23|मंदार कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:Mvkulkarni23|चर्चा]]) २१:५६, २७ मार्च २०१२ (IST) == Your temporary access is going to expire soon on mr.wikisource == Hi Rahuldeshmukh101. Please take a look at [[:s:mr:User talk:Rahuldeshmukh101#Your temporary access is going to expire soon]]. [[सदस्य:Trijnstel|Trijnstel]] ([[सदस्य चर्चा:Trijnstel|चर्चा]]) १७:१८, ५ मे २०१२ (IST) == नमस्कार == प्रिय राहुलजी, गेल्या बर्‍याच महिन्यापासून आपल्याला (कदाचित कार्यबाहुल्यामुळे असेल) पण मराठी विकिपीडिया वर संपादन करण्यास वेळ झालेला दिसत नाही. आपण मराठी विकिपीडियावरील अतिशय चांगले काम करणारे संपादक आणि प्रचालक आहात. आपणास सर्व सदस्यांतर्फे विनंती आहे की आपण पुन्हा वेळात वेळ काढून येथे कार्यरत होवून मराठी विकिपीडियाच्या वाढीस सहाय्य करावे. - Mvkulkarni23 ११:५७, १० जून २०१२ (IST) ==विकिपीडिया दशक पूर्ती सोहळा== आपले मराठी विकिपीडिया वरील योगदान बहूमोलाचे आहे, आपण बर्‍याच वर्षांपासून कार्यरत आहात. आपणा सारख्या संपादकांकडे पाहून आमच्या सारख्या नवीन पिढीच्या संपादकांस प्रेरणा मिळते , तसेच भविष्यातील संपादकांना सुद्धा प्रेरणा मिळावी, व संपादकांचा गौरव व्हावा असे वाटते. त्या निमित्त मराठी विकिपीडिया वर [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%A6%E0%A4%B6%E0%A4%95%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%80_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE दशकपूर्ती सोहळा ] हे पान तयार केले आहे, कृपया आपले विचार जरूर कळवावे.<br> आपला नम्र [[सदस्य:AbhiSuryawanshi|AbhiSuryawanshi]] ([[सदस्य चर्चा:AbhiSuryawanshi|चर्चा]]) ०६:५३, ११ जून २०१२ (IST) ==नमस्कार== प्रिय राहुल, मी मराठी विकिवर सध्या वेगळ्या कारणासाठी आलो होतो, परंतु तुमचे माझ्या चर्चा पानावरील निरोप पाहिले. माफ करा पण मी पुढील लिखान इंग्लिश मध्ये करतो जेणे करून मी ते थोडे पटकन लिहु शकेन. I respect your feelings, your feelings are similar to any wiki contributor including me when they hear about some one leaving Marathi wiki. but I must say sorry to you about joining Marathi wiki again. I am not sure whether I am disappointed with my self or with existing users with duplicate ID's or ???? but one thing I am sure is that I need a long wiki break. I just wanted to share some feelings with you. When any new user joins wiki, he will be certainly aiming to contribute to some special topic. Like in my case, Initially I was more interested in contributing about my city, my colleges, famous personalities from my city. But the existing user had to work really hard correcting me grammatically, regarding structure of the content etc. But many new user's will be offended by such suggestion and a fight will be there. Eventually when the new user understands functioning or wiki and structure of wiki, they will start contributing without any problem. You can see a lot of such cases and I am happy for all such users. So all these fights, even when they look bad are acceptable because there result will be always positive. Some times you will find a new user who is not satisfied with the wiki system or the users will develop a grudge against wiki or some particular contributors. He will cause some nuisance with same user ID or with multiple ID's. I will say even this behavior is acceptable because it's a failure of wiki community to solve issues faced by a individual user. In my case, I mostly worked with sports related content. This is the safest place on Marathi wiki, no one want to touch you there :). I am proud to say that I worked with and developed most of the sport related articles on Marathi Wikipedia, if there are any objections, I accept them. I also want to add that there are many new users who actively participate in sports related articles now. So I had mostly peaceful stay on Marathi wiki with occasional acceptable disturbances. In sports content there are so many things to do that I was always hard pressed for free time. for this reason i hardly contributed in any discussion etc. But lately I started observing some disturbing trend in discussions on Marathi wiki. You will find a new user with 0 edits always participating in discussion with knowledge about wiki like a expert. On funny side I found it something like '''[[:en:The Curious Case of Benjamin Button (film)|The Curious Case of Benjamin Button]]'''. I even discussed in general about this thing with some senior Marathi wiki contributors. If you take a look at my all the discussions on my pages, you will not find the language I used while discussing with user '''भीमरावमहावीरजोशीपाटील'''. When I looked at his message to some user, I knew he is a mask. I just wanted to bring him out of his closet. If you look at his replies except for the जातियवाद accusation , you can see his understanding about wiki system even thou his arguments are weak. This is a understanding that comes with time which is more than 3 months, I am not considering exceptional genius here. since he know so much about wiki, he must be feeling sorry for himself about जातियवाद accusations. But he is not the only mask, I think there are about three masks unfortunately they have supporters. I allow you t think about me as paranoid :-) I have discussed about the new user conflicts but can you see any gain for any party in this '''Mask Game'''. I am disappointed because these masks are the people who have contributed , who have understanding of wiki in general, who can influence people as you see in there supporting post of all unknown users. Personally I don't see a meaning in contributing on Marathi wiki any more because of all this. I guess I just need a very long wiki break. ''''Please note : In my last post, I had mentioned about hidden members, I referred to users with mask only and no one else. ''' [[सदस्य:Maihudon|Maihudon]] ([[सदस्य चर्चा:Maihudon|चर्चा]]) ०२:१०, १४ ऑगस्ट २०१२ (IST) ==Request to ban ip 213.251.189.203 and user:भी.म.जो.पा.४२०== Dear Sysops, There are desparate attemtpts from certain users to malign and defame my image inapropriately so they can isolate me from rest of the community and cut me off from any support and there after ban me , seems to be a strategic plan. Herewith I declare that I have no connection with ip 213.251.189.203 or any edits from that ip. I have no objection in some one quoting me some where .But I do have stron objections some one signing on my behalf or write in a manner that rest of the people feel that I am wrtining it myself. I am clearly distancing myself from [http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80/%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%A8&curid=81480&diff=1054549&oldid=1054346 this contribution of ip 213.251.189.203] (This also -inapropriate atribution and falsifying copy paste amounts to be a copyright violation) and asking the sysops to ban this ip immidiately. I am also reminding and asking you again to ban accounts user:भी.म.जो.पा.४२० and भीमरावमहावीरजोशीपाटील1 for deliberate conspiracy to defame me. Terms of use does not allow any defamation and so these accounts be banned with imidiate effect. Any lethargy and inaction on sysop's part will be considered being a castiest consiracy against me.[[सदस्य:भीमरावमहावीरजोशीपाटील|भीमरावमहावीरजोशीपाटील]] ([[सदस्य चर्चा:भीमरावमहावीरजोशीपाटील|चर्चा]]) २३:००, २३ सप्टेंबर २०१२ (IST) ==आपल्या कडून उत्तराच्या अपेक्षेत== * <big>मै थोरा थोरा आता मराटीत् लिवन्याचा प्रतन्य् करिन् ... कर्यवाही कश्या साटी करणर् तुमी .. ठिक्से कळा नाही मला. भीमरावमहावीरजोशीपाटीलजींना आप्ती व्होती मनुन म्या नाव् बी बदल्ल्. त्यांन् प्रचालक वोन्या साठी नामांकन् बी केल् .... जरा सांग्नेची क्रुपा कर्नार का. आप्ल्या कडे तक्रार् आली का तक्रारी .. कार्न मले तर् तक्रार् दिसली आन् मी ते बद्द्ल् मापी बी मागत्ली.</big> [[सदस्य:Fan of Joker|Fan of Joker]] ([[सदस्य चर्चा:Fan of Joker|चर्चा]]) ०१:२०, २६ सप्टेंबर २०१२ (IST) ==आपल्या कडून ब्यानच्या अपेक्षेत== लै कमाल् है ... जातिविषय गप्पा तुमाले चालतात ... ४२० मननारा तुमाले चाल्तो ... तस् पाहिल् तर् तुमी काय् योगदान् कर्ता ... मी तर् तुमाले कदीबी योगदान् करतांना पाहिल् नाही ... मी तर् तुमाले पहिल्यांदाच् येते पाहिल् .... आमचे महान् भीमराव् कुटे योगदान् करत्तात् त्यांना ब्यान् करन्याची :D तुमाले ब्यान् कराय्च् तर् बीन्दास् करा ... माझे कडे एक् नाय् अनेक् आयपी भीमराव् पाटलांना प्रचालक् करण्यासाठी हाहेत. चला नाहीतर्र् आप्न् ब्यान ब्यान् चा खेळ् खेलु .... तुमी ब्यान् करून् थकता का मी संपादन् करून् नविन् प्रचालक् येनार् मनल्यावर् एव्ढ् घाबरायच् काराण् नाय .... [[सदस्य:Fan of Joker|Fan of Joker]] ([[सदस्य चर्चा:Fan of Joker|चर्चा]]) ०१:५२, २६ सप्टेंबर २०१२ (IST) ===namaskaar=== kay rahul ... kaul tumhee close kelaa. ... itaki bheeti ... yuvudya ekhada navin prachalak mag tumhi sudha kahi yogdan devu shakal ..... baryach varsha nantar:D ====france time==== what is the time in france right now .... are u in paris or what ====reverts==== No wrong intensions. Will take care in future.... [[सदस्य:Zadazadati101|Zadazadati101]] ([[सदस्य चर्चा:Zadazadati101|चर्चा]]) २२:५७, ५ ऑक्टोबर २०१२ (IST) ==प्रचालक माफ करा सदस्य Zadazadti बॅन== मी प्रचालक माफ करा सदस्य Zadazadti ला अंकपत्या सह बॅन करण्यासाठी निवेदन येथे[[विकिपीडिया:चावडी/प्रचालकांना निवेदन#प्रचालक माफ करा सदस्य Zadazadti बॅन|प्रचालकांना निवेदन#प्रचालक माफ करा सदस्य Zadazadti बॅन]] दिलेले आहे. आपन सुध्दा सदस्य :Zadazadti ला उत्पात रोखण्याची व तुमच्या भाषेत ''अनिच्छेने कोणतीही पूर्व सूचना न देता आपणावर कारवाई '' विनंती येथे [[सदस्य चर्चा:Zadazadti#भविष्यात आपण अशी कृती पुन्हा करू नये|भविष्यात आपण अशी कृती पुन्हा करू नये]] केली होती. माझ्या बाबतीत मी तुमची बॅन करण्याची तत्परता पाहिलेली आहे. तरी क्रुपया तशीच तत्परता दाखवुन सदस्य Zadazadti ला अंकपत्या सह १ वर्षासाठी बॅन करावे हि विनंती. [[सदस्य:Mrwiki reforms|Mrwiki reforms]] ([[सदस्य चर्चा:Mrwiki reforms|चर्चा]]) १४:२२, १३ ऑक्टोबर २०१२ (IST) == आपले मत कळवावे== [[विकिपीडिया:चावडी/ध्येय आणि धोरणे#नवी ध्येय धोरणे]] येथे प्रचालकपद कार्यकाळा संदर्भात एक कौल घेत आहे. क्रुपया आपले मत नोंदवावे. [[सदस्य:Mrwiki reforms|Mrwiki reforms]] ([[सदस्य चर्चा:Mrwiki reforms|चर्चा]]) ००:४१, २४ ऑक्टोबर २०१२ (IST) ==Bull Shit Mrwiki reforms== Bull Shit Mrwiki reforms, I am old time editor (and not admin) of Marathi Wikipedia). I am observing your activities for last some weeks and now you are trying to become HERO of Marathi Wikipedia. You have taken multiple IDs and tried to confuse people. First you took [[सदस्य:भीमरावमहावीरजोशीपाटील1]], then you took [[सदस्य:Fan of joker]], then [[सदस्य:भी.म.जो.पा.४२०]]; when Rahul banned those IDs, now you have taken ID as [[सदस्य :Mrwiki reforms]]. Initially, you started writing in English and pretended that [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A4%A8#Hi_Rahul_.28From_France.29.2C you do not understand Marathi]. After having fights with Rahul whole the night, you started again pretending that you are learning Marathi (मै थोरा थोरा आता मराटीत् लिवन्याचा प्रतन्य् करिन् ... कर्यवाही कश्या साटी करणर् तुमी .. ठिक्से कळा नाही मला. भीमरावमहावीरजोशीपाटीलजींना आप्ती व्होती मनुन म्या नाव् बी बदल्ल्. त्यांन् प्रचालक वोन्या साठी नामांकन् बी केल् .... जरा सांग्नेची क्रुपा कर्नार का. आप्ल्या कडे तक्रार् आली का तक्रारी .. कार्न मले तर् तक्रार् दिसली आन् मी ते बद्द्ल् मापी बी मागत्ली.) After that immd. you started writing in good Marathi and started making attacks on Admins. Why you are cheating Marathi Community? What kind of real contribution you have done with your so many multiple IDs? How many new articles you have created and added content into it? Who has given you the rights for deciding rules and regulations of Marathi Wikipedia? Who are you to put the voting for admins duration and activities? First go to any other wikipedia and understand the rules and policies and first of all "CONTRIBUTE SOMETHING". There are so much issues going on Marathi Wikipedia and the people like you are adding fuel into it. Dear Admins including Abhay Natu and Mahitgar (sorry sorry... what? "Vijay Sardeshpande"), I do not understand why the hell you are keeping mum on "Mrwiki reforms" activities and not banning him immd. There are so much noise over there due to this IDs, I request all admins to ban this ID and all his/her past and future IDs immd. If you "impotent" and can not act upon this, this situation would be the worst situation I had ever seen on Marathi Wikipedia. F**k O** you all ...... [[सदस्य:Mrwiki reforms101|Mrwiki reforms101]] ([[सदस्य चर्चा:Mrwiki reforms101|चर्चा]]) १२:४५, २४ ऑक्टोबर २०१२ (IST) == त्यागपत्र दिजिये == Mahitgar You have not replied to any of the comments and allegations made during the last month made by various editors and now you have started to give explanation by locking the main pages? Who has given you that authority? Only because, we simple people people should not edit those? Better you first resign from your admin post and then open your mouth.... so , त्यागपत्र दिजिये ..... [[Meshram123]] ==Mahitgar - Chale Jao== Dear Rahuldeshmukh101 Mahitgar is trying to become very smart and thinking that once he has deleted the whole page being an admin, whole history and my efforts will go waste. I had not done any personal attack on him neither I had used any wrong language, but still he has doen the mischief of deleting the content. I do not know whether you can revert the deleted content. I had put my some sleepless nights to collect the content with right reference to give sufficient backing. But he does know that there are poeple who knows what Mahitgar can do. Even if he has deleted everything, I have the super power to get that back... :) Now I am going to put this on all the relevant pages. Let us see, who gets tired first..... ==Mahitgar== '''Mahitgar''' has mostly contributed in the help pages. I am making my observations only on the basis on his wikipedia editing on various wikipedia projects. This does not cover any offline activity he has done in the past if any as I am not from his city and never came accross with this. * He is the person as per [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:Mahitgar#babel Babel] does not understand Marathi but an admin to Marathi Wikipedia for last [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%95%E0%A5%8C%E0%A4%B2/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95#.E0.A4.AE.E0.A4.BE.E0.A4.B9.E0.A4.BF.E0.A4.A4.E0.A4.97.E0.A4.BE.E0.A4.B0_.E0.A5.A7.E0.A5.AB:.E0.A5.A9.E0.A5.AD.2C_.E0.A5.AF_.E0.A4.A1.E0.A4.BF.E0.A4.B8.E0.A5.87.E0.A4.82.E0.A4.AC.E0.A4.B0_.E0.A5.A8.E0.A5.A6.E0.A5.A6.E0.A5.AF_.28UTC.29 3 years]. * He does not respond quickly to the issues * He do not take action when it is required and blame other people for doing it / not doing it * When the answer is expected in one line, he writes the essay and that confuses people and main topic gets diverted. * He had not disclosed his real name (Vijay Sardeshpande) for last 6 years unlike other admins like Abhay Natu, Sankalp Drawid, Rahul Deshmukh etc. (Even [http://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Jimbo_Wales Jimbo Wales] writes with his name) * Many times, he has put his views by taking names of other people in the discussion without their permission or written concent. * It is also observed that he is more or less dictating the terms by creating a long story and try to make people believe on that. * He has locked "N" number of pages recently including the pages of admins like [[User:Mahitgar]] and [[User:Mvkulkarni23]] so that no body could be able to write any good or bad on those pages. He has locked below important pages: [[विकिपीडिया:चावडी/प्रचालकांना निवेदन]], [[विकिपीडिया:चावडी/इतर चर्चा]], [[विकिपीडिया:ब्लॉक व अनब्लॉक धोरण]], [[विकिपीडिया:प्रचालक/प्रचालन सजगता]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रचालकांना निवेदन/अंमलात आणलेल्या सूचना]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रचालकांना निवेदन]]. he has also locked the page [[सदस्य चर्चा:Mvkulkarni23]] who was an admin on Marathi Wikipedia and who has recently resigned over here. Any person should be able express his/her views on these pages even if they are making contribution from IP addresses. * He was silent when the personal attacks were happening on other admins from Oct. 2011 till next [http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8/Mahitgar&limit=500&target=Mahitgar 6 months] * He himself has agreed that he is using [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A4%A8/%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A5%A7#.E0.A4.95.E0.A5.80.E0.A4.B8 dummy ID / duplicate IDs] (>>> होय , इथे नवोदित सदस्यांना मि इतर नावाने नवोदितां सारख्या शंका मदतकेंद्रावर विचारल्या तर कशा पद्धतीचा रिस्पॉन्स नवोदीतांना येतो याचा अभ्यास करण्या करता मी वेळो वेळी असे खाते वापरले आहे<<<) which is violation of [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Sock_puppetry#Inappropriate_uses_of_alternative_accounts wikipedia policies]. This is giving a wrong message to the whole community that bureaucrat is indulging into such practices. * There are some off wiki activities looks be happend during his promotion as [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%95%E0%A5%8C%E0%A4%B2/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%95 buerocrat] * Mahitgar created his account to Marathi Wictionary project [http://mr.wiktionary.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8/Mahitgar&dir=prev&target=Mahitgar 3rd Sep. 2006]. He applied for admin with 3 months on [http://mr.wiktionary.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B6%E0%A4%A8%E0%A4%B0%E0%A5%80:%E0%A4%95%E0%A5%8C%E0%A4%B2#.E0.A4.95.E0.A5.8C.E0.A4.B2_.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B0..E0.A5.A8-_.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B6.E0.A4.A8.E0.A4.B0.E0.A5.80_.E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.AC.E0.A4.82.E0.A4.A7.E0.A4.95_.E0.A4.A8.E0.A4.BE.E0.A4.AE.E0.A4.A8.E0.A4.BF.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.A6.E0.A5.87.E0.A4.B6.E0.A4.A8_Administrator_Nomination_Poll 19 Dec. 2006] without any sufficient contribution and experience and he got the adminship !!! Same case happened for Marathi Wikisource. He joined to Marathi Wikisrot on [http://mr.wikisource.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8/Mahitgar&offset=&limit=500&target=Mahitgar 27 Nov. 2011]. Apart from some addition in the help pages, he has not created a single page on Marathi Wikisource, he became an admin in [http://mr.wikisource.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0#.E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.9A.E0.A4.BE.E0.A4.B2.E0.A4.95.E0.A4.AA.E0.A4.A6.E0.A4.BE_.E0.A4.B8.E0.A4.BE.E0.A4.A0.E0.A5.80_.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.A8.E0.A4.82.E0.A4.A4.E0.A5.80 March 2012]. Same case for [http://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Permissions/2007-11#Mahitgar.40hi-Wikt-Hindi_Language_Wiktionary Hindi Wiktionary]. The similar pattern is seen on other places and clearly reveals that he is very possessive of having adminships at as many as projects of wikipedia, keep control of the project and enjoy the adminship at all the places. * In the year 2008, he also tried to become admin on [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Steward_requests%2FPermissions&diff=1284849&oldid=1284368#mahitgar.40sa.wp Sanskrit wikipedia] also, but his plan could not become successful. He edited in 2008 and 2009 but after that he has made [http://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7%E0%A4%AE%E0%A5%8D:%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A5%8D/Mahitgar 1 edit in the year 2010, 3 edits in 2011 and not a single edit in 2012]. This shows that he edits only when he gets the adminship of that wikipedia project. * When the things go out of control, he prefer to dump the stuff in "[http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A4%A8&action=history old discussions"] (प्रशासकीय हस्तक्षेप स्वच्छता ....) so that people slowly forget what has happened in the past. * Currently also many users are asking for his resignation on Marathi Wikipedia, but he is either [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:Mahitgar#.E0.A4.B8.E0.A4.A6.E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.AF_.E0.A4.9A.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.9A.E0.A4.BE:Mahitgar ignoring the stuff] or diverting it or [http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A5%80%E0%A4%AF_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%A8&oldid=1085061#.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.9C.E0.A4.AF_.E0.A4.B8.E0.A4.B0.E0.A4.A6.E0.A5.87.E0.A4.B6.E0.A4.AA.E0.A4.BE.E0.A4.82.E0.A4.A1.E0.A5.87_.E0.A4.89.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.AB_.E0.A4.AE.E0.A4.BE.E0.A4.B9.E0.A4.BF.E0.A4.A4.E0.A4.97.E0.A4.BE.E0.A4.B0_.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.82.E0.A4.9A.E0.A4.BE_.E0.A4.AE.E0.A5.81.E0.A4.96.E0.A4.B5.E0.A4.9F.E0.A4.BE_.E0.A4.86.E0.A4.A3.E0.A4.BF_.E0.A4.9A.E0.A5.87.E0.A4.B9.E0.A4.B0.E0.A4.BE_-_.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A5.80.E0.A4.B5.E0.A4.B0.E0.A5.80.E0.A4.B2_.E0.A4.8F.E0.A4.95_.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A5.83.E0.A4.A4.E0.A5.80 time killing] it or simply reverting the stuff by giving name as personal attacks. With all this, the Marathi Wikipedia community has to decide whether he should remain as bureaucrat/admin over here or not. I request other respected members to put their valuable comments and feedback over here itself and take the suitable action accordingly. With this I request all members to join my campain of "Mahitgar - Chale Jao". I also request other members to share their plans to execute the same. Now in Marathi – माहितगार यांना बहुतेक सौजन्याची भाषा पचनी पडत नाही असे दिसते. एकंदरीत माहितगार हे विकिपीडिया वरील गोचीड असून सर्व सभासदांचे आणि प्रचालकांचे रक्त शोषून घेवून विकिपीडिया वर महासत्ता गाजवण्याचा त्यांचा प्रयत्न चालू आहे. Maihudon आणि Mvkulkarni23 यांचा त्यांनी पद्धतशीर पणे कट करून काटा काढला आणि आणि त्यापुढे जाऊन कोहीही चर्चापानावर जाऊन त्यांना कोणी सहानभूती दाखवू नये म्हणून ती पाने lock करून टाकली. Mvkulkarni२३ यांनी निरोप घेतल्यापासून काही तासात माहितगार यांनी त्यांचा एक पितत्या सदस्य:Czeror याला [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%95%E0%A5%8C%E0%A4%B2/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95#.E0.A4.B8.E0.A4.A6.E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.AF:Czeror प्रचालक पदासाठी पुढे केले आहे]. हे म्हणजे मेलेल्या व्यक्तीच्या प्रेतावरील लोणी खाण्याचा प्रकार आहे. मी याचा जाहीररीत्या निषेध करून माहितगार यांची पहिल्यांदा राजीनाम्याची मागणी करतो. मराठी विकिपीडिया वरील जाणते सदस्य सर्व उघड्या डोळ्यांनी पाहत आहेत. त्या सर्वांनी एकसाथ उठून १९४२ साली ज्या प्रकारे बेधुंद इंग्रजांना "चले जाव" केले, तसेच आता माहितगार - चले जाव ही चळवळ चालू करत आहे. मराठी विकिपिडीयावरील सर्व जुने नवे जाणते सदस्य यात सहभागी होवून हे पूर्णत्वाला नेतील अशी मला खात्री आहे. [[सदस्य:Ujjwal Nikam|Ujjwal Nikam]] ([[सदस्य चर्चा:Ujjwal Nikam|चर्चा]]) २१:२६, २९ नोव्हेंबर २०१२ (IST) श्री आप्पाराव ओमाणा पाटील गटसमन्वयक, गटसाधन केंद्र पंचायत समिती चंदगड मायक्रोसॉप्ट इअनोव्हेटी टिचर नेशनल ॲवार्ड विनर २००७/०८ भारताचे प्रतिनिधित्व व्हिएतनाम येथे केले == Want a contact Number == Namaskar Sir, Mi wikipediacha navin sabhasad ahe mala Wkipedia baddal adhik mahiti milavinyasathi contact number milalyas abhari asen. Maza email id chandrashekhardani40@gmail.com == चित्रे == राहुल, आपला संदेश वाचला. I will not question anyone uploading images from now on. Just so you know, a lot of junk images are being uploaded during this project. I am sure the intention of this was to motivate members to contribute. But several images here will never be used in any article. It is important to note that Wikipedia is not a photo sharing website. Only images relevant to context should be used here. Also, most of these do not appear original contribution of the uploader, rather some images gathered on the internet. I am not sure what is the point of such a Photothon. Anyway, I will leave it to you to figure it out. - [[सदस्य:Abhijitsathe|अभिजीत साठे]] ([[सदस्य चर्चा:Abhijitsathe|चर्चा]]) २०:१०, २६ फेब्रुवारी २०१३ (IST) ==Wikimedians Speak== <div style="margin: 0.5em; border: 2px black solid; padding: 1em;background-color:#E3F0F4" > {| style="border:1px black solid; padding:2em; border-collapse:collapse; width:100%;" |- {| style="width:100%; font-family: serif; border:1px solid #C7D0F8; font-size:75%; -moz-border-radius:1em; -webkit-border-radius:1em;border-radius:1em;" | valign="top" style="padding:12px 17px 12px 17px" | <center><div style="font-size:210%; border:none; margin:0; padding:.1em; color:#3B444B">[[File:CIS-A2K Wikimedians Speak logo.png|center|250px|link=:commons:WikipediansSpeak]]<br/><center>''An initiative to bring the voices of Indian Wikimedians to the world''</center> |} |- ! style="background-color:#FAFAFA; color:#1C2069; padding-left:2em; padding-top:.5em;" align=left |Hi {{BASEPAGENAME}}, <span class="plainlinks"> I am writing as Community Communications Consultant at CIS-A2K. I would like to interview you. It will be a great pleasure to interview you and to capture your experiences of being a wikipedian. You can reach me at rahim@cis-india.org or call me on +91-7795949838 if you would like to coordinate this offline.</span> We would very much like to showcase your work to the rest of the world. Some of the previous interviews can be seen [[:commons:Category:WikipediansSpeak|here]]. Thank you! --[[सदस्य:రహ్మానుద్దీన్|రహ్మానుద్దీన్]] ([[सदस्य चर्चा:రహ్మానుద్దీన్|चर्चा]]) २३:५०, ९ एप्रिल २०१४ (IST) |}</div> == New sign-up page for the Medical Translation Project == Hey! This is a friendly reminder that the '''[[:w:en:Wikipedia:WikiProject_Medicine/Translation_task_force/Sign_up|sign-up page]]''' at the [[:w:en:WP:TTF|Medical Translation Project]] (previously Translation Task force) has been updated. This means everyone has to sign up again. Using the new page it will be easier for us to get into contact with you when there is work available. Please check out our [[:w:en:WP:TTFPROGRESS|progress pages]] now! There might be work there already for you. We are also very proud to introduce new roles and guides which allows people to help who don't have medical knowledge too! ;'''Here are ways you can help!''' ;[[:w:en:Wikipedia:WikiProject Medicine/Translation Task Force/Community organizing|Community organization]] :We need involved Wikipedians to engage the community on the different Wikipedias, and to '''spread the word'''! ;[[:w:en:Wikipedia:WikiProject Medicine/Translation task force/Integration guides/Pre translation|Assessing content]] :We need language knowledgeable Wikipedians (or not yet Wikipedians) who indicate on our progress tables '''which articles should and should not be translated'''! ;[[:w:en:Wikipedia:WikiProject Medicine/Translation task force/Integration guides/Translating|Translating]] :We are always on the look-out for dedicated '''translators''' to work with our content, especially in smaller languages! ;[[:w:en:Wikipedia:WikiProject Medicine/Translation task force/Integration guides/Post translation|Integration]] :Translated articles need to be '''integrated into local Wikipedias'''. This process is done manually, and needs to take merge or replace older articles. ;[[:w:en:Wikipedia:WikiProject Medicine/Translation task force/Integration guides/Localization|Template installation]] :For translations to be more useful templates and modules should be installed. We need people with the technical know-how who can help out! ;[[:w:en:Wikipedia:WikiProject Medicine/Translation task force/Integration guides/Programming|Programming]] :Several of our processes are in need of simplification and many could occur automatically with bots. Please use the '''[[:w:en:Wikipedia:WikiProject_Medicine/Translation_task_force/Sign_up|sign up page]]''', and thank you guys for all the work you've been doing. The translation project wouldn't be possible without you! -- [[:w:en:User:CFCF|<span style="background:#014225;color:#FFFDD0;padding:0 4px;font-family: Copperplate Gothic Bold">CFCF</span>]] [[:w:en:User talk:CFCF|🍌]] ([[Special:EmailUser/CFCF|email]]) 13:09, 24 September 2014 (UTC) <!-- Message sent by User:CFCF@metawiki using the list at http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:CFCF/Mass_message/Sign_up_message&oldid=9989702 --> == लायसन्सींग ट्यूटोरीयल अद्ययावत करण्यात साहाय्याची विनंती == [[File:Licensing tutorial en.svg|600px|उजवे]] [https://meta.wikimedia.org/wiki/Licensing_tutorial/en या मूळ इंग्रजी दस्तएवजाचा] [[https://meta.wikimedia.org/wiki/Licensing_tutorial/mr येथे मराठी अनूवाद] केला आहे. हा मराठी मजकूर शेजारील चित्राप्रमाणे मराठीत दिसून हवा आहे. विकिमिडीया कॉमन्स च्या [https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard अपलोड विझार्ड] साठीच्या लायसन्सिंग ट्यूटोरीयलच्या मजकुराच्या मराठी अनुवादाचे काम प्रुफरिडींग सहीत पूर्ण होऊन [https://meta.wikimedia.org/wiki/Licensing_tutorial/mr मेटावरील या दुव्यावर उपलब्ध आहे. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Licensing_tutorial या पानावरील मार्गदर्शनाप्रमाणे] संबंधीत अनुवादीत कॉमीक स्ट्रीप ट्यूटोरीयल '''<nowiki>File:Licensing tutorial mr.svg</nowiki>''' या नावाने विकिमिडीया कॉमन्सवर अपलोड करण्यात आपले साहाय्य हवे आहे. छायाचित्रणाबद्दल तांत्रिक काम असल्यामुळे हे काम तुम्ही लोक अधीक चटकन आणि चांगले करू शकाल म्हणून ही विनंती. [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) १२:१९, ८ मार्च २०१५ (IST) [[File:Licensing tutorial Marathi.png|thumb|left|मराठी लायसन्सिंग ट्यूटोरीयल ]] नमस्कार माहितगार, आपल्या गरजे नुसार लायसन्सिंग ट्यूटोरीयलच्या मूळ इंग्रजी दस्तएवजाचा मजकुराच्या मराठी अनुवादाचे चित्र स्वरुपात उपलब्ध करून देत आहोत. आशा आहे कि मराठी विकिपीडिया संचिका चढवण्याचे ट्यूटोरीयलच्या कार्यान्वित करण्यास ह्याची मदत होईल. धन्यवाद - [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] २१:०८, २५ जुलै २०१५ (IST) == मराठी विकिपिडिया २०१५-१६ वार्षिक आराखडा == नमस्कार, मला आपणास कळविण्यात आनंद होतो की, CIS-A2K नी मराठी विकीपीडियासाठी २०१५-१६ वर्षाच्या कामकाजाचा आराखडा मेटावर काही दिवसांपूर्वी सादर केला आला आहे. मी आपणास विनंती करतो की, कृपया मराठी विकिपीडियाच्या आराखाड्या बद्दल आपले विचार, शंका किंवा अभिप्राय मनमोकळेपणे [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:India_Access_To_Knowledge/Work_plan_July_2015_-_June_2016/Marathi चर्चा] पानावर सादर करून मराठी विकिपिडियाच्या आराखड्यात सुधारणा करण्यात मदत करावी. [https://meta.wikimedia.org/wiki/India_Access_To_Knowledge/Work_plan_July_2015_-_June_2016/Marathi मराठी विकिपिडिया २०१५-१६ वार्षिक आराखडा.] धन्यवाद. --[[सदस्य:Abhinavgarule|Abhinavgarule]] ([[सदस्य चर्चा:Abhinavgarule|चर्चा]]) २०:३६, ९ एप्रिल २०१५ (IST) == कॉपीराईट इश्यूज == [[वर्ग:प्रताधिकार विषयक चर्चा विभाग असलेली चर्चा पाने]] नमस्कार, अलिकडे कॉपीराईट विषय अभ्यासताना काही मुद्दांकडे लक्ष गेले. आपल्या मराठी विकिपीडियावरील आपल्या चित्रकाम्या या बॉटने लेखी अनुमतींशिवाय इतरांनी चढवलेल्या छायाचित्रावर परस्पर परवाने लावले आहेत का ? प्रथम दर्शनी यामुळे कदाचित महत्वपूर्ण कॉपीराईट इश्यूज तयार होताना दिसतात, ज्याची आपल्याकडून लौकरात लौकर दखल घेतली जावी अशी नम्र विनंती आहे. मागच्या एका फोटोथॉन नंतर, [[विशेष:योगदान/चीत्रकाम्या|चीत्रकाम्या]] या आपल्या बॉट मार्फत मराठी विकिपीडियावरील आपल्या स्वत:च्या नसलेल्या छायाचित्रांवरही प्रताधिकार त्यागणारे परवाने लावले गेले आहेत. लेखी करार अथवा परवानगी उपलब्ध नसताना, परवाने दुसऱ्याच व्यक्तीने लावले असणे हि कायदेशीर दृष्ट्या जोखीमीचे आणि विकिमिडीयास अभिप्रेत मुक्त सांस्कृतीक काम या तत्वात न बसणारी त्रुटी आहे. दुसऱ्यांच्या वतीने परवाना जारी करण्याच्या दृष्टीने आपण केलेल्या प्रक्रीयेत कायदेविषयक दृष्टीकोणातून [[विकिपीडिया:मराठी विकिपीडियावरील (छाया)चित्र परवाने विषयक सर्वसाधारण त्रुटी|त्रुटी]] शिल्लक असून सुरळीत प्रक्रीयेच्या अंमलबजावणीची सकृत दर्शनी गरज वाटते आहे. :१) '''जे आपले परिचितही नाहीत त्यांच्या छायाचित्रावर लावलेले परवाने तातडीने वगळल्यास बरे राहील''' कारण वेगळे ऑनलाईन संपर्क अभियान राबवून मराठी विकिपीडियावरील बहुसंख्य छायाचित्रांन्यांचे परवाने लावणे / अद्ययावत करण्यास सर्वांनाच सांगावे लागणार आहे. :२.१) एखाद्या व्यक्तीला स्वत:चे छायाचित्र / मजकुराचा जरी प्रताधिकार त्याग करावयाचा असेल तरीही प्रताधिकार त्यागाची छायाचित्र/ मजकुरासोबत उद्घोषणा केल्यानंतर [[साचा:Form I|Form I]] च्या विहीत नमुन्यात भारतीय कॉपीराईट ऑफीसला सुचीत करणे श्रेयस्कर आहे. अर्थात दुसऱ्या व्यक्तीच्या वतीने काम करतानाही हि प्रक्रीया पुरी केली जाणे श्रेयस्कर (एका अर्थाने सोईची) आहे . (हे सुद्धा पहा: [[साचा:Form I/(मुक्त सांस्कृतीक कामांसाठी अनुकुलीत, मराठी अनुवादासहीत)]] :२.२)''' छायाचित्र स्वत: काढलेले नाही ?''' ::: * आपण परिचीत व्यक्तीकडून (अगदी आई, वडील इतर कुटूंबीय आणि मित्रांसहीत) छायाचित्र मिळवले आहे? अथवा <u>त्यांनी चढवलेल्या छायाचित्रांवर लेखी अनुमती शिवाय परस्पर परवाने लावले आहेत का ?</u> [[साचा:Form I/(मुक्त सांस्कृतीक कामांसाठी अनुकुलीत, मराठी अनुवादासहीत)|Form I/(मुक्त सांस्कृतीक कामांसाठी अनुकुलीत, मराठी अनुवादासहीत)]] येथील Form I आणि प्रतिज्ञापत्र आणि [[विपी:परवाने]] येथील मान्य परवाना उतरवून, संबंधीत व्यक्तीची सही घेऊन रजीस्टर्ड पोस्टाने रजिस्ट्रार कॉपीराइट ऑफीस दिल्ली कडे पाठवा '''+''' [[:commons:Commons:Email templates]] निवडून permissions-commons -at- wikimedia.org या इमेलवर सुद्धा सुचीत करुन OTRS टिमची मान्यता घ्या मग छायाचित्र विकिमिडीया कॉमन्सवर चढवावेत. <u>''हे शक्य नसल्यास '''अशा स्वत: न चढवलेल्या छायाचित्रावर परस्पर लावलेले परवाने तातडीने वगळून'''; परिचित असले तरीही परवाने आणि सुचीत करण्याची प्रक्रीया ज्यांची त्यांची त्यांना त्यांना आपापली पार पाडण्यासही सांगावे. ''</u> (पहा:[[साचा:परवाना अद्ययावत करा]] आणि [[विकिपीडिया:मराठी विकिपीडियावरील (छाया)चित्र परवाने विषयक सर्वसाधारण त्रुटी]]) : ३) [[साचा:Own Work]] हा मुख्यत्वे Free Public Domain प्रकारात मोडतो, हा साचा अद्ययावत करण्याच्या दृष्टीने मी लवकरच प्रयत्न करेन. (मराठी विकिपीडियवर माझ्या सहीत काही जणांनी केवळ प्रताधिकार मुक्त एवढाच मजकुर आढाव्यात लिहिला आहे त्यांना Free Public Domain (मुक्त सार्वजनिक अधिक्षेत्र ) परवान्यांनी परवाने अद्ययावत करावे लागतील. (सध्या जिथे परवाने नाहीत तिथे परवानीकरण भारतीय कायदे आणि विकिमिडीया निती या दोन्ही नुसार गरजेचे आहे) : ४) आपण बनवलेला मल्टी-लायसन्सींग [[साचा:Cc]] या परवाने कसे काम करतात हे न समजणाऱ्यांसाठी कन्फ्युजींग वाटतो. विकिप्रकल्पातील छायाचित्रांसाठी Cc-by-sa परवाने सद्य परिस्थितीत सर्वात बरे असे माझे मत झाले आहे. तसेही सर्वांनाच त्यांचे परवाने अद्ययावत करण्यास सांगावयाचे आहेतर [[साचा:Cc]] मध्ये [[साचा:Cc-by-sa-4.0]] हा अद्ययावत परवाना अंतर्भूत करावा. GFDL आणि विकिपीडियास अनुकल नसलेले क्रिएटीव्ह कॉमन्सचे NC आणि ND परवाने [[साचा:Cc]] मध्येच दाखवा आणि लपवा साचात आंतर्भूत करून घ्यावेत असे सुचवावेसे वाटते. : [[साचा:Cc]] च्याच बाबतीत आणखी एक म्हणजे साचाचे सध्याचे नाव कॉमन्सवरील सध्याच्या त्याच नावाच्या साचाशी नीटसे जुळत नाही त्या पेक्षा [[साचा:सर्व परवाने]] या नावाने पुर्ननामीत करावा असे वाटते. : आणि last बट नॉट least केवळ अकॅडेमीक विमर्शाचा भाग म्हणून, सध्याचा किंवा आपण अद्ययावत करू तो सर्व परवाने असलेला [[साचा:Cc]] चा एकुण एफेक्ट फ्री पब्लिक डोमेन परवान्या पेक्षा नेमका कशा पद्धतीने वेगळा असेल का सेम इफेक्ट राहील या बाबत तुमचे मत जाणून घेणे आवडेल. आपल्या आवडीचे लेखन वाचन होत राहो ही शुभेच्छा. : आपल्या उत्तराच्या प्रतिक्षेत. : धन्यवाद आणि शुभेच्छा. [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) ०९:१७, १४ एप्रिल २०१५ (IST) == धोरण निश्चितीसाठी आपापले दृष्टीकोण नोंदविण्याचे आवाहन == {{विकिपीडिया:एकगठ्ठा संदेश प्रणाली संदेश/यादी ५ साठी १ला संदेश}} :<small>हा संदेश [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू|विकिपीडिया मदत चमू]] करिता [[विकिपीडिया:एकगठ्ठा संदेश प्रणाली]] सुविधा वापरून [[विपी:प्रचालक|मराठी विकिपीडिया प्रचालकांमार्फत]] पाठविला गेला असण्याची संभावना आहे.</small> <!-- Message sent by User:Mahitgar@mrwiki using the list at http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A4%97%E0%A4%A0%E0%A5%8D%E0%A4%A0%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6/%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A5%AB&oldid=1333364 --> == संचिका परवाने अद्ययावत करावेत == {{परवाना अद्ययावत करा}} :<small>हा संदेश [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू|विकिपीडिया मदत चमू]] करिता [[विकिपीडिया:एकगठ्ठा संदेश प्रणाली]] सुविधा वापरून [[विपी:प्रचालक|मराठी विकिपीडिया प्रचालकांमार्फत]] पाठविला गेला असण्याची संभावना आहे.</small> <!-- Message sent by User:Mahitgar@mrwiki using the list at http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A4%97%E0%A4%A0%E0%A5%8D%E0%A4%A0%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6/%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A5%AB&oldid=1333364 --> ==फाईल छान आहे, svg मध्ये सुद्धा हवी== नमस्कार आपण उपलब्ध करवून दिलेल्या [[:File:Licensing_tutorial_Marathi.png]] या नव्या फाईलची रिडॅबिलिटी अधिक चांगली आहे तेव्हा ती मराठी विकिपीडियावरील [[विकिपीडिया:चढवय्या सुक्षमता-प्रणाली (अपलोड विझार्ड)]] येथे जोडली आहे. मराठी विकिपीडियास png फॉर्मॅट चालून जाईल. हिच फाईल विकिमिडीया कॉमन्सवर png प्रमाणेच svg फोर्मॅट मध्ये आधीची फाईल अद्ययावत करण्याच्या दृष्टीने चढवल्यास विकिमिडीया कॉमन्सवरची रिडॅबिलीटी सुद्धा सुधारण्यास मदत मिळेल. पुन्हा एकदा धन्यवाद आणि शुभेच्छा.. [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) १५:३१, २६ जुलै २०१५ (IST) == साचा Cc‎ लायसन्सींग == # [[साचा:Cc‎]] लायसन्सींग मध्ये मल्टी लायसंन्सींग बाबत विकिमिडीया/पीडिया भूमिकेच्या संदर्भाने साचाच्या वापरकर्त्यांना क्लॅरिटी रहावी जलद संदर्भासाठी [[साचा:Cc‎]] मध्ये एका दाखवा-लपवा संदेशातून काही त्रोटक माहिती जोडली आहे. ती एकदा नजरे खालून घालावी. # (आता cc-by-sa-4.0 जोडल्यापासून विकिपीडिया उद्दीष्टांची पुर्ती होते आहे) तरीही [[साचा:Cc‎]] तुमच्या शिवाय अद्याप खूप जणांनी वापरलेला नाही, तेव्हा सर्व परवाने विभागात आपण निर्देशिलेल्या आवृत्या जुन्या आहेत त्यातील काही या निमीत्ताने [http://creativecommons.org/version4 चौथी आवृत्ती (क्रमांक- ४.0)] ने अद्ययावत करणे मल्टीलायसन्सींगच्या तुमच्या उद्दीष्टांसाठी अनुसरून असण्याची शक्यता असल्यास तसा बदल करून घेण्याची संधी उपलब्ध आहे असे वाटते. # जे परवाना साचे आपण मराठी विकिपीडियावर बनवले आहेत जसे की [[साचा:Cc‎]] यांना अजून एका मशिन रिडेबिलिटी तांत्रीक गोष्टीसाठी अद्ययावत करणे गरजेचे आहे. त्या बद्दल त्यांना [[:meta:File metadata cleanup drive/How to fix metadata]] आणि [[:meta:File metadata cleanup drive]] हे करे पर्यंत [[साचा:Cc‎]] लावून सुद्धा ॲटोमॅटीक कॅटेगरायझेशन मशिन रिडेबल परवाना लावला नाही असे होत राहील त्या साठी हे करणे जरुरी आहे. तांत्रीक असल्याने मला अद्यापतरी जमले नाही तुम्ही किंवा संतोष यात लक्ष घालून तडीस नेऊ शकाल असे वाटते. आपल्या अमुल्य सहकार्यासाठी धन्यवाद [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) ११:३०, २७ जुलै २०१५ (IST) ==साचा:सदस्यचौकट== जसे साताऱ्यातील लोकांसाठी [[साचा:सदस्यचौकट सातारकर]] हा साचा आहे तसे भंडाऱ्यातील लोकांसाठी [[साचा:सदस्यचौकट भंडाराकर]] एेवजी '''साचा:सदस्यचौकट भंडारकर''' असे लिहणे मला योग्य वाटते कारण भंडाऱ्यातील लोकही स्वत:ला '''भंडारकर''' असेच म्हणवतात. [[सदस्य:Pushkar Pande|Pushkar Pande]] ([[सदस्य चर्चा:Pushkar Pande|चर्चा]]) १९:४२, २३ आॅगस्ट २०१५ (IST) == start=1| ची समस्या == मराठी विकिपीडिया [[साचा:अविशिष्ट उपपान]] मध्ये काहीतरी विचीत्र तांत्रिक समस्या आहे की, तुम्ही जो काही स्टार्ट आकडा घ्याल त्याच्या एक आकडा आधी पासून प्रत्यक्ष काऊंटीग चालू होते. म्हणजे तुम्ही आता स्टार्ट start=1| ला ठेवले असेल तर कुणालातरी [[विकिपीडिया:साईट नोटीस/वाचन प्रेरणा/0]] दिसेल. मराठी विकिपीडियावरची जुनी समस्या आहे त्यामुळे सहसा मी start=2| पासून देतो म्हणजे तो प्रत्यक्षात 1 पासून येतो. [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) ००:२२, १५ ऑक्टोबर २०१५ (IST) == संचिका परवाने अद्ययावत करा-विनम्र स्मरण == कृपया पहा आणि वापरा [[विकिपीडिया:कॉपीराईट आणि प्रताधिकार त्याग उद्घोषणा, विवीध परवाने आणि साचे]] अधिक माहितीसाठी पहा [[साचा:परवाना अद्ययावत करा|परवाना अद्ययावत करा]] हा संदेश सदस्यांना मागील वर्षाभरात एकदा देऊन झालेला आहे. २८३ पैकी केवळ तीनच सदस्याचा सक्रीय प्रतिसाद आतापावेतो लाभला. सर्व सदस्यांना आपण चढवलेल्या संचिका परवाने अद्ययावत करण्यासाठी पुन्हा एकदा विनम्र स्मरण स्मरण दिले जात आहे. सुयोग्य संचिका परवान्यांचा अभाव असलेल्या संचिका काळाच्या ओघात वगळल्या जात असतात याची आपणास कल्पना असेलच. सक्रीय सहकार्यासाठी आभार. :<small>हा संदेश [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू|विकिपीडिया मदत चमू]] करिता [[विकिपीडिया:एकगठ्ठा संदेश प्रणाली]] सुविधा वापरून [[विपी:प्रचालक|मराठी विकिपीडिया प्रचालकांमार्फत]] पाठविला गेला असण्याची संभावना आहे.</small> <!-- Message sent by User:Mahitgar@mrwiki using the list at https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A4%97%E0%A4%A0%E0%A5%8D%E0%A4%A0%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6/%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A5%AB&oldid=1333364 --> == १६ जानेवारी २०१५ च्या मुंबई येथील कार्यक्रमाचे तपशील == मी मराठी विकी वर कार्यरत असून मला या कार्यक्रमात कृतीशील सहभाग घ्यायचा आहे. नोंदणी कशी करावी, काय काय संधी आहेत?<br /> ----[[सदस्य:सुबोध कुलकर्णी|सुबोध कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:सुबोध कुलकर्णी|चर्चा]]) १४:१७, १९ डिसेंबर २०१५ (IST) ==दालन महाराष्ट्र शासन== काम सुरू केले आहे. संगणक व प्रकृतीने साथ दिली तर ते पूर्ण करतो.यातील लेखावर आधारीत अनेक लेखदुव्यांवरदेखील काम करावे लागेल.ते लेख किमान थोडासा मजकूर असणारे हवेत.तसेच यासंबंधित केंद्र शासनाचे लेख अद्ययावत/तयार करावे लागतील. नाहीतर त्यात लाल दुवे दिसतील.मनुष्यबळ हवे.माहिती गोळा करणे चालू करीत आहे. अंमळ वेळ लागेल.हा उपक्रम खूप चांगला आहे. शुभेच्छा. --[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) ११:१७, २ जानेवारी २०१७ (IST) कृपया [[महाराष्ट्र शासनाचे विभाग]] येथील नावे टिचकून बघावित.लेखनाव दिसेल. धन्यवाद.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) २२:०६, २ जानेवारी २०१७ (IST) == कार्यशाळा == तुमच्या उद्याच्या कार्यशाळेसाठी शुभेच्छा. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १९:१०, ११ जानेवारी २०१७ (IST) ---- ==मराठी भाषा गौरव दिन== <div style="border-style:solid; border-color:black; background-color:BlanchedAlmond; border-width:2px; padding:8px;" class="plainlinks"> {{#if:||[[File:Echo thanks.svg|55px|right|alt=]]}} नमस्कार व महाजालावर मराठी भाषेच्या वाढीस हातभार लावल्याबद्दल धन्यवाद! '''मराठी भाषा गौरव दिनाच्या मनःपूर्वक शुभेच्छा.''' [[चित्र:27feb.png|770px|27th Feb Marathi gaurav din|link=विकिपीडिया:मराठी भाषा आणि सांस्कृतिक कार्यमंत्री महाराष्ट्र शासन यांचे आवाहन]]</div> <!--Template:Thanks-->[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) १७:५७, २७ फेब्रुवारी २०१७ (IST) == Social media == Marathi Wikipedia is genuine and I hope that you are among the representative of mh government to wiki. Correct me if I am wrong Marathi Wikipedia is a existing version of Wikipedia and according to me it should be verified on social media. To verify twitter log in into the account and follow the steps mentioned https://support.twitter.com/articles/20174631 . The procedure has been completed by Arabic Wikipedia too and you can see it's verified account here. https://twitter.com/ArabicWikipedia I have made the [[:template:Mp-social-media|Mp-social-media]] which contains links to the account please check whether the links are right and official if not than change the links and make the template protected to avoid vandalism It's the social media time now so I request you to make a facebook page for marathi Wikipedia and link the verified twitter handle to it so that there is more coverage of marathi Wikipedia on the social media. Whereas i suggest you to make a instagram account too so that there is coverage there too.. Hope as the govt is taking steps to propagate marathi language like the ''Feb 27 marathi bhasha gaurav din'' the above steps will act effective in its journey.. Voluntarily for Wikipedia --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} १७:४०, ४ मार्च २०१७ (IST) :टायवीनराव तुम्ही चांगले काम करता आहात. तुम्ही मुंबईची मुळ निवासी लोकांची मराठी बोली अभिमानाने बोलता. इतरांना समजावयास त्रास झाला तर त्यांचा प्रॉब्लेम तुम्ही मराठीतून लिहिणे का सोडता. राहुल देशमुखांना तुमची मराठी बोली समजण्याचा त्रास घेऊ द्यात जरासा. :) :[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) १८:५८, ४ मार्च २०१७ (IST) {{साद|Mahitgar}} प्रोफेशनल काम असले तर त्यात माझी भाषा चुकली नाही पाहिजे त्यामुळे मी इंग्लिश भाषा वापरतो. जर आपले शासन प्रोफेशनल काम मराठीत केले तर लोकांनाही समजणे कठीण होणार नाही. परंतु दुर्भाग्य मुंबईचे शासन खाली नाव बद्दलण्यापाठी आहे. जाऊदे माझ्या बायनाने हे शासन बदलणार नाही. मी विदेशी कॅम्पनीचे सोसियल अकोन्ट पहिले सर्व ऑफिसियल परंतु आपले लोकल सोसिल मीडियावर सर्व खाली. मी फेसबुक सोबत याचे प्रसन्न विचारले ते म्हणाले की भारताचा कायद्यात काहींचे उल्लेख बरोबर नाही,उगाच कायदाचा उलंदन करण्यापेक्षा फीचर लाँच नाही करणार. असेस तुम्ही कॉपीराईट बद्दल म्हणाले. परंतु जेव्हा मी देशमुकांचे नाव समचरपत्रात पहिले तेव्हा काही किरण दिसली की मराठी भाषा तर नाही परंतु विकिपीडियाचा तर विकास होणार. माझा उदेश जसा शाळेत म्हणतात इंफॉर्मशन पाहिजे विकिपीडियावर जा, तसं मराठी विकिपीडियावर जा असे म्हटले पाहिजे. याची सुरुवात मी केलेली दिसते परंतु जर सर्व प्रचालक याचा सपोर्ट करतील तर आपण खूप काही करू शकतो. तुमचे साईट नोटिसा आजही मला समजले नाही 😋😯😀 --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} १९:३०, ४ मार्च २०१७ (IST) ::नमस्कार टायवीन, {{साद|Mahitgar}} {{साद|Tiven2240}} ::तुम्ही सोशल मीडिया अकाउंटला अधिकारीक करण्या बाबत दिलेली कल्पना छान आहे. हे करायलाच पाहिजे. पण हे करण्या आधी काही गोष्टी समजावून घ्यायला हव्यात. आज मराठी विकिपीडियाचे जे काम चालते ते स्वयंसेवेतून करण्यात येते. त्यामुळे २०११ पासून अस्तित्वात असलेले फेसबुक. ट्विटर, युट्युब एव्हडेच काय तर लिंकडींन खाते हे वेग वेगळे स्वयंसेवक स्वयंम स्फुर्तीने जसे जमेल तसे चालवतात. एखाद्या गोष्टीला अधिकारीक दर्जा दिला कि मग त्याची २ तर्हेने जबाबदारी वाढते, एक म्हणजे अचूकता (त्यात भूमिका पण आली )आणि दुसरे म्हणजे ताजेपणा. ह्या दोन्ही गोष्टीची हमी देणे आणि तशी जबादारी पेलणारे स्वयंसेवक उपलब्ध करणे हे थोडे कठीण आहे. ::मी स्वतः कार्यबाहुल्या मुळे विकिपीडियास सुद्धा हवा तितका वेळ इच्छा असून सुद्धा देऊशकत नाही परंतु उत्तम स्वयंसेवकाच्या सहयोगातून हे सारे रेटने सुरु आहे. शासन,विश्वकोश निर्मिती मंडळ, विकिपीडिया चॅप्टर, विकिपीडिया फाऊंडेशन, CIS , A2K , मीडिया, मराठी विकिपीडिया वार्षिक कार्यक्रम, मराठी विकिपीडिया साठी तांत्रिक सुविधाचे निर्माण ह्या साऱ्या गोष्टी दैनंदिन कामातून वेळ काढून करणे सुद्धा कठीण जाते. तेव्हा आपली कल्पना उत्तम असून सुद्धा त्यावर पूर्ण विचार केल्या शिवाय पुढे जाणे थोडे कठीण वाटते आहे. आपल्या सूचनांचे मनापासून स्वागत ह्यातून काही मार्ग काढण्याचा जरूर प्रयत्न कारेन. - [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १९:०१, ५ मार्च २०१७ (IST) ता. क.- I hope that you are among the representative of mh government to wiki. मी महाराष्ट्र सरकारचा विकिपीडिया साठीचा प्रतिनिधी नसून मी तुमच्या सारखाच मराठी विकिपीडियाचा साधारण कार्यकर्ता महाराष्ट्र शासनाच्या दरबारी विकिपीडियाचे प्रतिनिधित्व करीत आहे. सोसिअल मीडिया बाबत माझी माहिती अचुक आहे कारण मी स्वतः 2 युट्युब चैनल तसेस त्याचे 2 ट्विटर व फेसबुक अकाउंट चालवतो.मराठी विकिपीडियाचे सोसिअल अकाउंट जर स्वयंसेवकाच्या तर्फेने चालते तर त्याला मला चालवण्याचा मौका घ्या. याचे अधिकारीक करणे व संभाळणेचे कार्य मी करणार. जसं जमेल तसे करा नाहीतर मला एका वेळी try करण्यास घ्या. --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} २३:१६, ५ मार्च २०१७ (IST) ::टायविनराव तुमचा सोशल मिडीया उत्साह तुमच्या तरुण वयाला साजेसा आहे म्हणून या चर्चेत प्रतिसाद देण्याचे टाळले होते -मला या विषयावर १९९६ पासूनचा अनुभव आहे. फेसबुक (A1Marathi Wikipedia) तसेच ट्विटरवर माझे मराठी विकिपीडिया ग्रूप्स आहेत; पहिली गोष्ट अशी की सोशल मिडीयावरचे लोक विकिपीडिया एडीटींगसाठी येतील अशी अपेक्षा ठेवली नाहीत तर निराशा येणार नाही, कारण कोणत्याही भाषेतल्या विकिपीडियाला सोशल मिडीयावर विकिपीडियाची माहिती सांगून फारसे विकिपीडियन मिळालेले नाहीत. जुने विकिपीडियन सुद्धा वेळ असेल तेव्हाच विकिपीडियावर येतात सोशल मिडीयावर दिलेल्या संदेशामुळे खूप फरक पडत नाही म्हणूनच सोशल मिडीयावरील सहभाग आता पुर्वी एवढा नसतो. त्यातल्या त्यात मिसळपाव डॉट कॉम मायबोली मनोगत ऐसीअक्षरे येथे असलेले अनुभवी विकिपीडियन संपादनेथॉनच्या आवाहनांना अधून मधून रिस्पाँड करतात त्या शिवाय तिथे एखाद्या विषयावर माहिती हवी असल्यास आवाहनास प्रतिसाद मिळतो, इतर सोशल मिडीयापेक्षा संदर्भांबाबत दर्जाही चांगला असतो. ::दुसरी गोष्ट अशी की तुम्हाला सोशल मिडीयाची अचूक माहिती असण्याचा प्रश्न नाही, तुमचा विकिपीडियाचा अनुभवच अजून पुरेसा नाही, दुसरेतर महाराष्ट्रातील राजकीय आणि सामाजिक विवाद्य प्रश्नातून सहीसलामत बाहेर पडता येईल एवढे बारकावे माहित हवेत, तुम्हाला जमणारच नाही असे नव्हे पण त्यासाठीही आपणास अद्यापी बरीच मजल गाठावयाची आहे. करा पण घाई टाळा एवढेच सांगावेसे वाटते. ::[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) २३:५१, ५ मार्च २०१७ (IST) {{साद|Mahitgar}} अनुभव आहे त्याचा शक नाही. तुमची जी युक्ती माझ्या भाषेत outdated आहे. A1Marathi Wikipedia हा एक ग्रुप आहे ज्यात माहिती दिली जाते व २०-२५ लोक त्यांना बगतात. कन्सेप्ट ब्रॉड असला पाहिजे हे मोरदेर्न स्टार्टरजी आहे. आपले आपले केले तर आपले आपलेच राहणार. ज्याला मराठीची माहिती नसली तोही त्याची माहिती घेणार असे युक्ती असली पाहिजे. तुमचे जे सोसिअल मीडिया attraction आहे जे फक्त अनुभवी (वरिष्ठ) लोकांना attract करेल. जे लोकांना tv मध्ये इंटरेस्ट नाही त्यांना तुमची युक्ती कॉम्पुटर(इंटरनेट) वापरायला सांगते. जे लोक ४० वर्षाचे पार आहेत त्यांना इंटरनेटची माहिती 30-40% आहेत. जर attract करायचे आहे तर 13-35 वर्षाचे लोकांना करा त्यांना संगणक प्रणाली आणि इंटरनेटची माहिती आहे. ते सोसिअल मीडियाच्या वेगळे टेक्निकनी होते. विकिपीडिया जाहिरात नाही परंतु सोसिअल मेडियातर तेच आहे. मी नाही बोलत की यांनी तुम्हाला संपादक येतील परंतु रीडर तर येतील ना! थोडे रीडर आले तर त्यातील संपादक येतील. माझ्या अनुभवात ज्याला ज्ञान आहे त्याला इंटरनेट इंटरेस्ट नाही ज्याला इंटरनेट इंटरेस्ट आहे तोह विकीवर येणार नाही. जे दोनी करतात त्याला '''wikipedian''' म्हणतात असे मला वाटते. सोसिअल मीडिया हा ते २७ फेब्रुवारी सारखे काम करील कारण मराठी लोकांना जेव्हा असे advertisment भेटतात तेव्हा मातीप्रेम त्यात जगतात असे मी अनुभव केले आहे. सोसिअल मीडिया csr सारकेही काम करील. एका वेळी दृष्टीत आलो की मग लोग विश्वास करतील. असेही मराठी विकिपीडियाची status आहे याला कायम केले तर आपुन '''विकिपीडिया''' म्हणूया नाहीतर आपला status website राहणार. बागा जे तुम्हाला वाटेल तसे करा,अजूनही वेळ वाया गेला नाही,घाई केली तर काही वाहील असे मला वाटते. जे आपुन 2003 पासून करतो तेच करायचे की 2017ची technology वापर करायची त्याचे पुढारीपण तुमचा हातात आहे. जर माझी व्यक्तिगत गोष्टी कोहळा तेस पोचवतो तर माफ करा --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} ०९:०९, ६ मार्च २०१७ (IST) == गुढीपाडवाचे शुभेच्छा! == {| style="border:2px ridge steelblue; border-radius: 10px; background:Tomato; padding-left: 8px; padding-right: 8px; padding-top: 8px; padding-bottom: 8px;" align=center |style="font-size: 30pt; padding: 4pt; color: white; font-family: Comic Sans MS, sans-serif;"| [[गुढीपाडवा|<span style="color:black;">'''गुढीपाडवाचे शुभेच्छा!'''</span>]] '''[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} तुम्हाला [[गुढीपाडवा]] व मराठी नववर्षाच्या हार्दिक शुभेच्छा देत आहे..!!''' 💐💐💐💐💐💐💐💐 </font> |[[File:Gudi Padwa Gudi 1.png|180px|none|right]] <center><span style="color:white"> '''<nowiki>{{subst:गुढीपाडवा शुभेच्छा}} </nowiki>'''</span> असे ज्या सदस्यास संदेश द्यावयाचा आहे, त्या सदस्याच्या चर्चापानावर जोडून हा शुभेच्छा संदेश त्यांचेपर्यंत पोचवा.''</center>{{clear}}</div> |} ==मार्च २०१७ बाबत शुभेच्छा== <div style="margin: 0.5em; border: 2px black solid; padding: 1em;background-color:#E3F0F4" > {| style="border:1px black solid; padding:2em; border-collapse:collapse; width:100%;" |- [[File:Working Man's Barnstar Hires.png|150px|center|link=https://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaMR.htm]] |- ! style="background-color:#FAFAFA; color:#1C2069; padding-left:2em; padding-top:.5em;" align=left |नमस्कार {{BASEPAGENAME}}, <span class="plainlinks"> विकिपीडियाने मार्च २०१७ च्या आकडे प्रकाशन केले आहे. त्यातील सर्वाधिक सक्रिय विकिपीडिया मराठी विकिपीडियामध्ये जगभरातील १७ व्या क्रमांकावर आहे. या आकडेवारीत आपण मराठी विकिपीडियाचे बारावे सर्वात सक्रिय विकिपीडियाचे सदस्य आहात.पूर्ण यादी [https://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaMR.htm#wikipedians इथे] पहा आम्ही मराठी विकिपीडियावर केलेल्या आपल्या प्रयत्नांचे अभिनंदन करतो आणि भविष्यात आणखी पुढे चालू ठेवण्यासाठी उत्सुकता दाखवतो. </span> [[File:Wikipedia-logo-mr.png|right|link=:mr:]] <br /> आपल्या [[Special:Contributions/{{ {{{|safesubst:}}}PAGENAME}}|योगदानाबद्दल]] धान्यवाद. <br /> आपला शुभचिंतक, [[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>''']] |}</div> --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} १४:५५, ३ मे २०१७ (IST) == विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७: सहभागी होण्यासाठी आमंत्रण == [[File:Sun Wiki.svg|250px|right]] नमस्कार! गेल्या तीन वर्षांपासून, मराठी विकिपीडियावर विकिपीडिया आशियाई महिना (WAM) असे कार्यक्रम आयोजित केला जाते. हा कार्यक्रम आंतरराष्ट्रीय स्तरावर यशस्वी असते, विविध विकिपीडिया प्रकल्पात शेकडो संपादकानीं आशियायी विषयांवर हजारो लेख तयार करतात. मी तुम्हाला '''[[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७|विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७]]''' साठी सहभागी होण्यासाठी निमंत्रित करू इच्छितो, जे पुन्हा एकदा नोव्हेंबर महिन्यापासून चालते.सदस्य आशियायी-संबंधित सामग्रीबद्दल नवीन लेख तयार करतील जे किमान ३,००० बाइट आणि ३०० शब्दांची लांबी असेल हे लक्ष्य आहे. किमान '''४''' (चार) लेख तयार करणारे संपादक विकिपीडिया आशियाई महिना पोस्टकार्ड प्राप्त करतील. आपल्याला स्वारस्य असल्यास, कृपया [[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७/प्रतिभागी|येथे]] साइन अप करा. जर तुमच्याकडे काही प्रश्न असतील तर कृपया [[विकिपीडिया चर्चा:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७|चर्चापानास]] विचारा. धन्यवाद! [[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७|विकिपीडिया आशियाई महिनाच्या]] वतीने [[सदस्य:Tiven2240|टायवीन२२४०]] (आयोजक) --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} १५:२२, १ नोव्हेंबर २०१७ (IST) == कार्यशाळा == नमस्कार राहुल, [[विकिपीडिया:महाराष्ट्र शासनातर्फे आयोजित मराठी विकिपीडिया कार्यशाळा मंत्रालय, मुंबई]] हे पानात कृपा सहभागी असलेले लोकांचे विकिसदस्यनाव (username) टाकावे. यांनी त्यांना संपर्क करण्यास मदत होईल. कार्यशाळेसाठी शुभेच्छा --[[User:Tiven2240|<span style="font-family:cursive;"><u><big>Tiven gonsalves</big></u></span>]][[User talk:Tiven2240|^{<font style="color:Gold">🎄🎉🎅🍻</font>}]] ०८:३३, ११ जानेवारी २०१८ (IST) == शुभेच्छा == उद्या मंत्रालयात होणाऱ्या कार्यशाळेसाठी सर्व मराठी विकिपीडियन्सतर्फे हार्दिक शुभेच्छा कृपया स्वीकाराव्यात ही विनंती.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १५:५०, ११ जानेवारी २०१८ (IST) == साईटनोटिस == मजकूर पानाबाहेर जात आहे. font size लहान करावयास हवा असे माझे मत आहे.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १९:१०, ११ जानेवारी २०१८ (IST) == टिप्पणी == मला आशा आहे की आपल्याला [[विकिपीडिया:चावडी/ध्येय आणि धोरणे#कार्यशाळा कशी हवी?]] वर टिप्पणी करणे आवडेल --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} १०:२६, १३ जानेवारी २०१८ (IST) == Image copyright == Rahuldeshmukh आपले मत [[विकिपीडिया:चावडी/प्रचालकांना निवेदन]]वर अपेक्षित आहे. कृपा मत द्यावे --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} २३:३७, २२ मार्च २०१८ (IST) == New article == Hello Rahuldeshmukh101! Could you please translate [https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:Red_Tree_50/Fausto_Cercignani this short version] of the English Wikipedia into Marathi. Pages on this scholar and poet are available also in other versions of Wikipedia. Many thanks for your kind attention! [[सदस्य:Red Tree 50|Red Tree 50]] ([[सदस्य चर्चा:Red Tree 50|चर्चा]]) २१:३३, २९ डिसेंबर २०१८ (IST) == विकी लव्हज् वुमन २०१९ == [[File:Wiki Loves Women Logo (mr).png|right|frameless]] प्रिय विकिसदस्य, '''[[विकिपीडिया:विकी लव्हज् वुमन २०१९|विकी लव्हज् वुमन भारत]]''' ही भारतातील विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. हा आंतरराष्ट्रीय विकी लव्हज् वुमन स्पर्धेचा एक भाग आहे. हे मुख्यत्वे महिला आणि महिला संबंधित विषयांवरील लेखांवर लक्ष केंद्रित करते. अनेक भारतीय समुदायांनी यात भाग घेतला आहे आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे. प्रकल्प पृष्ठ [[विकिपीडिया:विकी लव्हज् वुमन २०१९|येथे]] उपलब्ध आहे. आपण ही स्पर्धा जिंकल्यास आपण पोस्टकार्ड आणि रोमांचक भेटवस्तू आमच्याकडून जिंकू शकता. अधिक माहितीसाठी प्रकल्प पृष्ठ तपासा. [[विकिपीडिया:विकी लव्हज् वुमन २०१९/सहभागी|येथे]] आपली नोंदणी करा. आणि [https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/wlwi-2019-mr हा दुवा] वापरून आपला लेख सादर करा. जर तुम्हाला कोणत्या मदतीची गरज असेल तर या स्थानिक आयोजक [[सदस्य:संदेश हिवाळे|संदेश हिवाळे]] यांना संपर्क करा. धन्यवाद. --[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १९:१७, १४ मार्च २०१९ (IST) <!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=18933692 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> ==आपण दिलेली साईट नोटीस काढण्यास हरकत नसावी== नमस्कार, मी QueerEcofeminist. असे दिसले आहे की, आपण साईट नोटीस दिली होती आणि आता संपादेथॉन होऊन बराच काळ लोटला आहे. * आपली धन्यवादाची नोटीसही आता काढण्यास हरकत नसावी शिवाय * या मोहिमे अंतर्गत केलेल्या अनेक लेखांमध्ये प्रताधिकार भंग झालेला आहे ती पाने काढण्याचेही काम आपणच केल्यास खूपच उत्तम होईल. प्रताधिकार भंग झालेल्या पानांना पान काढा साचा लावला आहे. आपल्याला काही शंका असल्यास नक्की माझ्या चर्चापानावर लिहा, धन्यवाद ....[[सदस्य:QueerEcofeminist|'''<span style="background color: black; color:#008000">QueerEcofeminist</span>''']]^{[[सदस्य चर्चा:QueerEcofeminist|<span style="color: maroon">"संदर्भ द्या! अगदी भांडतानासुध्दा"!!!</span>]]}[they/them/their] १२:४६, १७ मार्च २०१९ (IST) {{साद|QueerEcofeminist}} नमस्कार, उशिराने उत्तर देत असल्या बद्दल क्षमस्व. आपण प्रताधिकार उल्लंघन झाल्या बाबत लिहिले आहे. >> "अनेक लेखांमध्ये प्रताधिकार भंग झालेला आहे ती पाने काढण्याचेही काम आपणच केल्यास खूपच उत्तम होईल." हि पाने तपासली असता आपण दिलेल्या कारणात आपण सादर लिखाण हे मराठी विश्वकोशातून घेतल्याचे म्हटले आहे. सध्या मराठी विश्वकोश हा प्रताधिकार मुक्त (CC by SA ४.0 ) असल्याने ह्यात प्रताधिकार भंग होण्याचे वारपंखी दिसत नाही. लेखाची विकिपीडियाच्या निकडीप्रमाणे बांधणीकरणे मात्र गरजेचे आहे. >> " प्रताधिकार भंग झालेल्या पानांना पान काढा साचा लावला आहे." आपणास जर ह्यावर अधिक आक्षेप नसल्यास हा साचा काढण्यास हरकत नसावी. धन्यवाद [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १५:५७, २२ मार्च २०१९ (IST) अनेक लेख विकासपिडीयातून जसेच्या तसे डकवले गेले आहेत, विकासपीडियातला मजकूर प्रताधिकारीत आहे. मराठी विश्वकोशाच्या साच्यातच तो कधी काढावा ह्याचा उल्लेख आलेला आहे. [[सदस्य:QueerEcofeminist|'''<span style="background color: black; color:#008000">QueerEcofeminist</span>''']]^{[[सदस्य चर्चा:QueerEcofeminist|<span style="color: maroon">"संदर्भ द्या! अगदी भांडतानासुध्दा"!!!</span>]]}[they/them/their] १७:५४, २२ मार्च २०१९ (IST) ::{{साद|QueerEcofeminist}} नमस्कार, ::तर्कतीर्थांनी १९७० च्या दशकात लिहिलेल्या विश्वकोशातील सर्व लिखाण जेव्हा महाराष्ट्र राज्य विश्वकोश निर्मिती मंडळाने स्वामित्व मुक्त केले तेव्हा ते लिखाण अनेक ठिकाणी जसेच्या तसे डकवले गेले. विकासपिडीया हे पण त्यातील एक. ''' विश्वकोशातील नोंदी ह्या मूळ नोंदी आहेत ''' ज्या प्रताधिकार मुक्त केल्याने विकिपीडिया किंवा इतरही माध्यमांना वापरासाठी खुले आहेत. इतर कोणी जसे विकासपीडिया यांनी ते वापरले तर '''''ते त्यांचा प्रताधिकार होऊन इतरांना वापरासाठी प्रतिबंधित होत नाहीत.'' ''' आपण प्रताधिकारा बाबत सजग आहात हे पाहून आनंद वाटला. प्रताधिकार उल्लंघन हि आज आपल्या समोरील मोठी समस्याच आहे. पण मराठी भाषा विश्वकोश हा प्रताधिकार मुक्त करण्याचे, शासनास समजावणे आणि त्याचा आग्रह करून तो सामान्य जनतेस स्वामित्व मुक्त करण्याच्या कामी माझी प्रमुख भूमिका राहिली आहे. त्यामुळे ह्या ठिकाणी प्रताधिकारांचे उल्लंघन होत नाही ह्या बाबीत आपणास मी विश्वास देऊ शकतो. आपणा कडून भविष्यातही मराठी विकिपीडियावर असेच सजग कार्याची अपेक्षा, फक्त कोणतीही गोष्ट हि वगळण्या पूर्वी कशी स्वीकारता येईल ह्या सकारात्मक दृष्टिकोनातून आपण पाहाल आणि मराठी विकिपीडिया दिवसोंदिवस वृद्धिंगत कराल हीच अपेक्षा. पुढील कामास शुभेच्छा. --[[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] ०८:५५, २३ मार्च २०१९ (IST) {{साद|Rahuldeshmukh101|QueerEcofeminist|अभय नातू|v.narsikar}},मला वाटते प्रताधिकार विषयक ही चर्चा महत्वाची आहे. मराठी विश्वकोशातील मजकुराविषयी, प्रताधिकार अटींविषयी काय धोरण असावे तसेच विकिपीडियात तो मजकूर आणताना काय प्रक्रिया असावी इ.वर माहितगार यांनी [[विकिपीडिया:मराठी विश्वकोश|हा प्रस्ताव]] मांडला होता. त्यावर चर्चा होवून एक निश्चित धोरण ठरविणे गरजेचे आहे. राहुल म्हणतात त्याप्रमाणे नोंदींमधील उत्तम दर्जाचा मजकूर विकिपीडियात समाविष्ट करण्यासाठी ही चांगली संधी आहे. धोरण ठरल्यास सुसूत्रता येवून अनेक जण या कामात सहभागी होऊ शकतील. ही चर्चा स्वतंत्र पानावर हलवावी असे माझे मत आहे.<br> --[[सदस्य:सुबोध कुलकर्णी|सुबोध कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:सुबोध कुलकर्णी|चर्चा]]) १०:०९, २३ मार्च २०१९ (IST) :::{{साद|Rahuldeshmukh101|सुबोध कुलकर्णी|अभय नातू|v.narsikar}}, ''मराठी भाषा विश्वकोश हा प्रताधिकार मुक्त करण्याचे, शासनास समजावणे आणि त्याचा आग्रह करून तो सामान्य जनतेस स्वामित्व मुक्त करण्याच्या कामी माझी प्रमुख भूमिका राहिली आहे. त्यामुळे ह्या ठिकाणी प्रताधिकारांचे उल्लंघन होत नाही ह्या बाबीत आपणास मी विश्वास देऊ शकतो.'' * मला विश्वास बसण्याचा प्रश्न इथे येत नाही. * विश्वकोशाच्या मंडळाकडून प्रकाशित अटींमध्ये हा स्पष्ट उल्लेख आहे, मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळातर्फे प्रकाशित करण्यात आलेल्या खंडाचे मूळ स्वरुप कायम ठेवून भारतीय कॉपीराईट अधिनियम, १९५७ च्या कलम २१ मधील तरतुदीनुसार मराठी विश्वकोशाचे स्वामित्व हक्क गैरव्यावसायिक वापरासाठी खुले करण्यात आले आहेत." त्या अटी खालीलप्रमाणे आहेत. '''# मराठी विश्वकोशामध्ये संग्रहित केलेली माहिती मूळ स्वरूपात तशीच कायम राहील. # विश्वकोशातील माहितीचा वापर करायचा असल्यास एक स्रोत म्हणून वापर करावा. # महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळाच्या खंडाचा, नोंदीचा, लेखकाचा योग्य तेथे संदर्भ म्हणून उल्लेख असावा. # वाचकांना मूळ नोंद पाहण्यासाठई या कार्यालयाच्या संकेतस्थळावर जाण्याची सोय असावी. (संकेतस्थळाचा पत्ता - www.marathivishwakosh.maharashtra.gov.in) # विश्वकोशातील माहितीचा वापर केल्यानंतर एखादी व्यक्ती व संस्था त्यामध्ये जो बदल करेल ती त्या व्यक्ती व संस्थेची स्वंतंत्र निर्मिती व जबाबदारी राहील. त्याची जबाबदारी विश्वकोश मंडळाची राहणार नाही.''' * जितके मला त्या अटीं वाचुन कळते आणि आपल्या कार्यशाळेत/मोहिमेत निर्माण झालेल्या कोणत्याही लेखात दिसते आहे, विश्वकोशाच्या अटींनुसार अपेक्षित कोणत्याही प्रकारचा उल्लेख केलेला त्या लेखांमध्ये मला दिसलेला नाही. * शिवाय विकासपीडियातून नकल-डकव केलेला मजकूर सरळसोट प्रताधिकार भंग आहे त्यावर आपण नक्की कोणती कारवाई करणार आहे ते ही स्पष्ट झालेले नाही. * प्रताधिकार भंग हा माझ्यासाठी महत्त्वाचा मुद्दा आहे कारण मला मुक्तस्त्रोत प्रकल्पाच्या सुरक्षिततेचा मुद्दा महत्वाचा वाटतो. म्हणूनच मराठी विकिवरच नव्हे तर कॉमन्स, इंग्रजी विकिवरही मी जास्तीत जास्त योगदान प्रताधिकार भंगा विरुद्धच्या कामात देतो. [[सदस्य:QueerEcofeminist|'''<span style="background color: black; color:#008000">QueerEcofeminist</span>''']]^{[[सदस्य चर्चा:QueerEcofeminist|<span style="color: maroon">"संदर्भ द्या! अगदी भांडतानासुध्दा"!!!</span>]]}[they/them/their] ००:१२, २४ मार्च २०१९ (IST) धन्यवाद {{साद|QueerEcofeminist}} आपण म्हणता ते बरोबरच आहे. ह्यात दोन मुद्दे प्रथम दर्शनी दिसतात १) विश्व्कोशाच्या अटींप्रमाणे लेखात ऍट्रिब्युशन म्हणजे श्रेय देणे आणि मूळ लेखास दुवा देणे ते लेखकांनी केले नाही. तेव्हा लेख वगळण्या पेक्ष्या त्याचे अपेक्षित अटींमध्ये बसवण्याचे साठी हवे ते बदल करणे हे ज्यास्त चांगले असे मला वाटते. २) विकासपीडिया, मूळ नोंदी ह्या विश्वकोशाच्या असल्याने विकासपीडिया ह्या विषयास संबंधित नाही तेव्हा आपणास आणि इतरही सर्व सदस्यांना विनंती कि ज्या ठिकाणी आपणास लेखांवर काही उपचार करून लिखाण हे सामावून घेता येत असेल तर ते करण्याचा प्रथम प्रयत्न करावा आणि काही उपायच नसेल तर त्यास वगळण्याची शिफारस करावी. वगळणे हा अंतिम उपचार असावा. पुढील कार्यास शुभेच्छा [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १५:५३, २९ मार्च २०१९ (IST) == नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा! == <div style="border: 3px solid #FFD700; background-color: #FFFAF0; padding:0.2em 0.4em; height:auto; min-height:173px; border-radius: 0.5em; -moz-border-radius: 0.5em; -webkit-border-radius: 0.5em; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); -moz-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); -webkit-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75);<!-- -->" class="plainlinks"> [[File:Fuochi d'artificio.gif|left|x173px]][[File:Happy new year 01.svg|right|x173px]] {{Paragraph break}} {{Center|{{resize|179%|'''[[नवीन वर्ष|नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा!]]'''}}}} '''Rahuldeshmukh101''',<br />आपणास या [[नवीन वर्ष|नवीन वर्षात]] सुख, समृद्धी आणि आनंद मिळवा. विकिपीडियावरील आपल्या योगदानाबद्दल धन्यवाद. <br />[[सदस्य:Dharmadhyaksha|धर्माध्यक्ष]] ([[सदस्य चर्चा:Dharmadhyaksha|चर्चा]]) ११:५९, १ जानेवारी २०२० (IST)<br /><br /> </div> &nbsp;&nbsp;&nbsp;''{{resize|88%|सदस्याच्या चर्चा पानावर {{tls|नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा}} जोडून नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा पाठवा.}}'' {{clear}} == सर्वाधिक वाचक संख्या असलेला लेख!! == नमस्कार राहूल देशमुख, मी आज [https://www.esakal.com/mumbai/readers-marathi-wikipedia-have-been-increased-lockdown-302092?amp लॉकडाऊनमध्ये मराठी विकिपीडिया जोमात; वाचकसंख्या दुपटीनं वाढली, 'या' लेखाला मिळाले सर्वाधिक वाचक..] ही बातमी वाचली ज्यात कदाचित तुम्ही (चुकून) एक चूकीची माहीती सांगितली आहे. एप्रिल महिन्यातील सर्वाधिक वाचकसंख्या असलेला लेख आपण [[कोरोना व्हायरस]] सांगितला (74,018 वाचक); प्रत्यक्षात हा द्वितीय क्रमांकाचा लेख असून या महिन्यात सर्वाधिक वाचकसंख्या डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या लेखाची आहे (78,103 वाचक). दरवर्षी एप्रिल महिन्यात सर्वाधिक वाचक याच लेखाला असतात. मी पुनर्निर्देशनाच्या वाचक संख्येबद्दल बोलत नसून प्रत्यक्ष लेखाबद्दल बोलत आहे. २०२० च्या एप्रिल महिन्यात * क्र. 2) बाबासाहेब आंबेडकर – 71,852 * क्र. 79) बाबासाहेब अांबेडकर – 6,251 [https://mr.wikipedia.org/s/2jjj ५ एप्रिल २०२० रोजी लेखशीर्षक "बाबासाहेब अांबेडकर" वरुन "बाबासाहेब आंबेडकर" ला हलविले (शुद्धलेखन)]. आणि १ एप्रिल २०२० ते ५ एप्रिल २०२० या काळात बाबासाहेब अांबेडकर शीर्षकाखालील बाबासाहेबांचा लेख 6,251 वाचकांनी वाचला (वाचकसंख्येत ७९ व्या स्थानी). बाबासाहेब आंबेडकर या वर्तमान शीर्षकाखालील लेख ५ एप्रिल २०२० ते ३० एप्रिल २०२० या काळात 71,852 वाचकांनी वाचला (दुसऱ्या स्थानी). अर्थात १ एप्रिल ते ३० एप्रिल २०२० या काळात बाबासाहेब आंबेडकर लेख 78,103 वाचकांनी वाचला (प्रथम स्थानी). व दुसऱ्या स्थानी कोरोना व्हायरस लेख आहे. (74,018 वाचक) [https://pageviews.toolforge.org/topviews/?project=mr.wikipedia.org&platform=all-access&date=2020-04&excludes= आकडेवारी स्रोत] --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]^{[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]} १९:५०, २८ जून २०२० (IST) == [Wikimedia Foundation elections 2021] Candidates meet with South Asia + ESEAP communities == Hello, As you may already know, the [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections]] are from 4 August 2021 to 17 August 2021. Members of the Wikimedia community have the opportunity to elect four candidates to a three-year term. After a three-week-long Call for Candidates, there are [[:m:Template:WMF elections candidate/2021/candidates gallery|20 candidates for the 2021 election]]. An <u>event for community members to know and interact with the candidates</u> is being organized. During the event, the candidates will briefly introduce themselves and then answer questions from community members. The event details are as follows: *Date: 31 July 2021 (Saturday) *Timings: [https://zonestamp.toolforge.org/1627727412 check in your local time] :*Bangladesh: 4:30 pm to 7:00 pm :*India & Sri Lanka: 4:00 pm to 6:30 pm :*Nepal: 4:15 pm to 6:45 pm :*Pakistan & Maldives: 3:30 pm to 6:00 pm * Live interpretation is being provided in Hindi. *'''Please register using [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSflJge3dFia9ejDG57OOwAHDq9yqnTdVD0HWEsRBhS4PrLGIg/viewform?usp=sf_link this form] For more details, please visit the event page at [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP|Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP]]. Hope that you are able to join us, [[:m:User:KCVelaga (WMF)|KCVelaga (WMF)]], १२:०४, २३ जुलै २०२१ (IST) <!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21774789 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == ''Invitation for Wiki Loves Women South Asia 2021'' == <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Wiki Loves Women South Asia 2021'''</span><br>'''September 1 - September 30, 2021'''<span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Wiki Loves Women South Asia 2021|<span style="font-size:10px;color:red">''view details!''</span>]]</span> ----[[File:Wiki Loves Women South Asia.svg|right|frameless]]'''Wiki Loves Women South Asia''' is back with the 2021 edition. Join us to minify gender gaps and enrich Wikipedia with more diversity. Happening from 1 September - 30 September, [[metawiki:Wiki Loves Women South Asia 2021|Wiki Loves Women South Asia]] welcomes the articles created on gender gap theme. This year we will focus on women's empowerment and gender discrimination related topics. We are proud to announce and invite you and your community to participate in the competition. You can learn more about the scope and the prizes at the [[metawiki:Wiki Loves Women South Asia 2021|''project page'']]. Best wishes,<br> [[m:Wiki Loves Women South Asia 2021|Wiki Loves Women Team]] <!---[[सदस्य:HirokBot|HirokBot]] ([[सदस्य चर्चा:HirokBot|चर्चा]])---> ०३:१८, १९ ऑगस्ट २०२१ (IST) </div> == विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत आठवणीने मतदान करा == नमस्कार {{PAGENAME}}, आपण विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत मतदान करण्यास पात्र असल्याने आपल्याला हा मेल मिळाला आहे. निवडणूक 18 ऑगस्ट, 2021 रोजी सुरू झाली आणि 31 ऑगस्ट, 2021 रोजी संपेल. विकिमीडिया फाउंडेशन मराठी विकिपीडियासारख्या प्रकल्पांचे संचालन करते आणि त्याचे नेतृत्व बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजद्वारे केले जाते. हा बोर्ड ही विकिमीडिया फाउंडेशनची निर्णय घेणारी संस्था आहे. [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Overview|बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजबद्दल अधिक जाणून घ्या]]. या वर्षी सामूहिक मतदानाद्वारे चार पदांसाठी निवडणूक होणार आहे. या पदांसाठी जगभरातून एकोणीस उमेदवार निवडणूक लढवत आहेत. [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|2021च्या बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजविषयी अधिक जाणून घ्या]] समूहांच्या सुमारे 70,000 सदस्यांना मतदान करण्यास निमंत्रित करण्यात आले आहे. त्यात आपणही आहात! मतदान फक्त 31 ऑगस्ट रोजी 23:59 UTC (जागतिक प्रमाणवेळ) पर्यंतच सुरू राहील. * [[:mr:विशेष:सुरक्षीतकौल/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2021|'''मराठी विकिपीडियाच्या सेक्युअरपोलवर जाऊन मतदान करा''']]. आपण याआधीच मतदान केले असल्यास, मतदान केल्याबद्दल आभार. कृपया हा मेल दुर्लक्षित करा. लोक त्यांची कितीही खाती असली, तरी फक्त एकदाच मतदान करू शकतात. [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021|या निवडणुकीविषयी अधिक माहिती वाचा]]. धन्यवाद, [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १८:०३, २५ ऑगस्ट २०२१ (IST) <!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21933963 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == बुद्धिमत्ता == Race शब्दातील अक्षरे किती वेगळ्या पद्धतीने मांडता येतील [[विशेष:योगदान/2409:4042:51B:287A:0:0:282B:18A4|2409:4042:51B:287A:0:0:282B:18A4]] १४:५७, १५ नोव्हेंबर २०२१ (IST) == मॅसेजर वर संदेश सबमीट होत नाही आणी मीत्र कन्हेट होत नाहीत == मदत करण्याची वीनंती करीत आहे [[विशेष:योगदान/2409:4042:2E07:A1C6:0:0:2C48:9A0F|2409:4042:2E07:A1C6:0:0:2C48:9A0F]] १७:५८, २० डिसेंबर २०२१ (IST) == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> २३:४८, ४ जानेवारी २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Johan (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> jcjovib2pwksumg5z5t6ydmvd13dk3z 2139020 2139018 2022-07-20T11:17:52Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki {{विकिपीडिया:विकिपत्रिका/अंक/फेब्रुवारी २०१२}} {{विकिपीडिया:विकिपत्रिका/अंक/जानेवारी २०१२}} {| Align="Right" Style="Background-color: #FaFaFa; Border: #4ABAFF solid 2px" !Style="Border: #4ABAFE 2px solid"|Archives<BR/> जुन्या चर्चा येथे आहेत !Style="Border: #4ABAFE 2px solid"|पासून !Style="Border: #4ABAFE 2px solid"|पर्यंत |- Align="Left" |[[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101/जुनी चर्चा १|चर्चा १ (विदागार १)]]||, जानेवारी २०११ पासून - जुलै २०११ पर्यंत |- Align="Left" |[[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101/जुनी चर्चा २|चर्चा २ (विदागार २)]]||, ऑगस्ट २०११ पासून - डिसेंबर २०११ पर्यंत |} {{TOCright}} === धन्यवाद राहुल === मराठी विकी बद्दलची कालची शिकवणी खूपच छान वाटली. आपल्या मराठी भाषेसाठी काहीतरी योगदान करू शकू अशा सुवर्ण संधीशी अवगत करून दिल्याबद्दल आपले मनःपूर्वक आभार. -हरिष सातपुते == सहभाग == धन्यवाद राहूल मी अनुभववाद ही नोंद लिहित आहे, कृपया ती पाहावी, सुचना सांगाव्यात ही विनंती. श्रीनिवास नमस्कार राहुल, तुम्ही सुचविल्यानुसार मी तमिल्क्युबवर काम करण्याचा प्रयत्न करीत आहे. पण ते काम ऑनलाइन करावे लागते. ऑफ़लाईन कामासाठी बहारा सॉफ़्ट्वेअर फ़ारच चांगले पडते. मी दिनविशेषसाठी जरुर काम करेन. कळवावे, ही विनंती. rahul namskar mee sadasya ahech, pan adyapi kaam jamat nahee. mala madatichi garaj aahe. krupaya mala cell no dvyava mee call karen maza no 9226563052 :नमस्कार , राहूल आपण आत्त्तपर्यंत केलेली संपादने स्तुत्य आहेत. खासकरून भाषांतरात आपण भरीव योगदान करू शकाल असे वाटते; आवश्यक नाही पण सहज जमलेतर आपल्या सवडी प्रमाणे थोडा थोडा वेळ [[ज्ञानकोश]] लेखाच्या उर्वरीत भाषांतरास वेळ देणे जमल्यास पहावे हि विनंती. :आपण [[अमरावती]] लेखात भर घातली आहे त्याचे स्वागतच आहे , आपण [[मुंबई]],[[पुणे]],[[नागपूर]],[[औरंगाबाद]],[[नाशिक]] इत्यादी शहरा संदर्भातील लेख पाहिल्यास [[अमरावती]] लेखास अधीक उत्तम दिशा मिळण्यास मदत होईल. :[[२०१० इंडियन प्रीमियर लीग]] लेखातील माहिती चौकटीत आपण बदल केलेत,,पण ते तांत्रीक कारणामुळे आपल्याला दृष्टोत्पत्तीस पडले नसण्याची शक्यता आहे.विकिपीडियात माहिती चौकटी या साचा प्रकारांमध्ये मोडतात.त्यातही साचाच्या आत साचा अशी त्यांची रचना असते. त्यांची रचना अवघड नसलीतरी माहिती होण्यास कदाचित थोडा अवकाश लागेल,मी येत्या काळात काही संबधीत सहाय्य पानांचे दुवे आपणास उपलब्ध करेनच, या संदर्भाने काही सहाय्य लागल्यास सदस्य संकल्प द्रवीड यांच्याशी सुद्धा आपण संपर्क करू शकाल [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ००:०५, १९ जानेवारी २०११ (UTC) == लेखन तपासून बघावे == नमस्कार! आपण बनवलेल्या गेल्या काही लेखांची नावे सदोष होती; ती दुरुस्त केली आहेत. कृपया लेख जतन करायच्या आधी लिहिलेला सर्व मजकूर एकदा नजरेखालून घालून तपासावा; जेणेकरून शुद्धलेखनातील चुका अथवा टायपो टळतील. धन्यवाद! <br />--[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १५:४९, २७ जानेवारी २०११ (UTC) == चावडीवरील सूचना/अपेक्षा == <!--पुढचा प्रतिसाद येथे खाली लिहू शकता--> :राहूल,चावडीवरील आपल्या सुचना/अपेक्षा रास्तच आहेत.काम पुरेसे नसले तरी काही पानांची सुरवात करण्याचे प्रयत्न केले त्या बद्दल अभिप्राय आणि जमले तर सक्रीय सहभागाचे स्वागत असेल [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू]] , [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू/सुलभीकरण]], [[विकिपीडिया:चावडी/तांत्रिक प्रश्न]],[[विकिपीडिया:भाषांतर प्रकल्प/ऑनलाइन शब्दकोश यादी]] , [[मिडियाविकी चर्चा:Edittools]] [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०६:०३, २८ जानेवारी २०११ (UTC) == स्रोत मजकूर आणि विकिपीडिया == नमस्कार! आपण [[संत ज्ञानेश्वरांचे अभंग]] व त्यांतील अभंगांचे लेख बनवल्याचे पाहिले. ज्ञानेश्वरांचे किंव अन्य संतांचे साहित्य शंभरांहून (किंवा त्यांहून) अधिक वर्षांपूर्वीचे सर्व देशांतील [[प्रताधिकार]] कायद्यांच्या नियमांनुसार सार्वजनिक अधिक्षेत्रात (पब्लिक डोमेनात) मोडते. परंतु विकिपीडियावर असे पब्लिक डोमेन साहित्य/ अख्खेच्या अख्खे ऐतिहासिक कागदपत्रे/ ग्रंथ चढवणे अपेक्षित नसून, त्यांबद्दल विश्वकोशीय (समीक्षणात्मक किंवा रसग्रहणात्मकदेखील नव्हे) माहिती लिहिणे अपेक्षित आहे. [[विकिपीडिया:विकिपीडिया काय नव्हे#विकिपीडिया म्हणजे चित्रे, माध्यम संचिका, दुवे अथवा स्रोत मजकुराच्या साठवणुकीचे संकेतस्थळ नव्हे]] येथील धोरणानुसार खरेतर हे अभंग किंवा संतसाहित्य मराठी विकिस्रोत प्रकल्पात मांडावे व त्याचे दुवे [[ज्ञानेश्वर]] लेखाच्या शेवटी नोंदवावेत. चित्रपटांतील गाण्यांबद्दलतर मुद्दा अजूनच संवेदनशील असतो; कारण त्यांतील बहुसंख्य गाण्यांवरचे प्रताधिकार अजूनही लागू असू शकतात; त्यामुळे तशी गाणी प्रताधिकारमुक्ततेच्या हमीशिवाय विकिस्रोतावरदेखील घेता येत नाहीत. या मुद्द्यांनुसार योग्य ते बदल करावेत, अशी विनंती. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १७:५४, २९ जानेवारी २०११ (UTC) === स्पुट की स्फुट? === नमस्कार! माझ्या माहितीनुसार 'स्फुट' असा शब्द आहे (संदर्भ : ''मराठी शब्दलेखनकोश'' ; लेखक: प्रा. यास्मिन शेख ; प्रकाशक: मनोविकास प्रकाशन ;). [[वामन शिवराम आपटे]]कृत संस्कृत शब्दकोशातील नोंदीनुसार [http://dsal.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.6:1:2909.apte स्फुट् - स्फुटति (अर्थ: ''फुटणे'', ''एखाद्या गोष्टीची फोड करणे'' ;) हा षष्ठगण परस्मैपदी धातू]] 'स्फुट' या कर्मणि धातुसाधित विशेषणाचा मूळ धातू आहे. मराठीतही हे क.भू.धा.वि. संस्कृतातून तसेच आले आहे. 'स्पुट' असा शब्द माझ्या माहितीनुसार अस्तित्वात नाही. लेखाचे नाव चूक तर होतेच, शिवाय लेखात स्फुटकाव्याविषयी साहित्यिक दृष्टिकोनातून वर्णनात्मक व विश्वकोशीय दखलपात्रतेचे काही लिहिले नव्हते. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १५:२४, ३१ जानेवारी २०११ (UTC) == चर्चा:रूप पाहतां लोचनीं विकिपीडिया == <!--पुढचा प्रतिसाद येथे खाली लिहू शकता--> कृपया [[चर्चा:रूप पाहतां लोचनीं]] हि चर्चा पहावी == वर्गीकरणाची पद्धत == नमस्कार राहुल ! तुम्हांला विकिपीडियावर सक्रिय पाहून आनंद वाटला. तुम्ही [[:वर्ग:काल्पनिक व्यक्ती‎‎]] या वर्गात काही नावे लिहिल्याचे दिसले. परंतु वर्गीकरणात या पद्धतीने वर्गाच्या पानावर लेखांची नावे लिहिणे अपेक्षित नसून लेखांमध्ये योग्य ते वर्ग नोंदवणे, ही योग्य पद्धत असते. उदाहरणार्थ [[चिंटू]] या लेखात सर्वांत खाली '''<nowiki>[[वर्ग:काल्पनिक व्यक्ती‎‎]]</nowiki>''' असे लिहिलेले आढळेल. त्यामुळे तो लेख [[:वर्ग:काल्पनिक व्यक्ती‎‎]] वर्गात समाविष्ट होतो. आता तुम्हांला [[चिमणराव]] असा लेख लिहून तो या वर्गात समाविष्ट करायचा असेल, तर त्या लेखाच्या शेवटी वर दिल्याप्रमाणे सिंटॅक्स वापरून वर्ग नोंदवता येईल. काही मदत लागली, तर जरूर कळवा. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०२:२१, २६ एप्रिल २०११ (UTC) ::[[विकिपीडिया:चरित्र प्रकल्प/प्रस्तावित कामे#वर्ग:काल्पनिक व्यक्ती]] ::[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०८:१०, २६ एप्रिल २०११ (UTC) === वर्गीकरणासाठी मदत === नमस्कार राहुल, वर्गीकरण कसे करायचे या संदर्भात मी आधी अन्य काही सदस्यांना उपयोगी पडेल, अशी टिप्पणी कोणाच्यातरी सदस्यपानावर लिहिली होती. ती शोधून तुमच्या चर्चापानावर ैकडे चिकटवेन. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०२:१४, १६ जून २०११ (UTC) :नमस्कार राहुल ! जुन्या-पान्या चर्चापानांवर लिहिलेल्या माहितीचे संकलन करून [[सहाय्य:वर्ग]] या नावाने सहाय्य-पान बनवले आहे. तुम्हांला हवी असलेली वर्गीकरणाविषयीची माहिती तेथे मिळेल. :) :--[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १६:०७, २४ जून २०११ (UTC) == संदर्भीकरण== नमस्कार, तुम्ही संदर्भीकरणासाठीच्या मदतलेखात करीत असलेले बदल पाहून आनंद झाला. हा लेख मराठीत आल्यावर नवीन लेखकांना मदत होईल. एक सूचना करावीशी वाटते की भाषांतर करताना शब्दशः भाषांतर न करता अभिप्रेत असलेला अर्थ मराठीतून लिहावा (उदा. ''A quick how-to'' चे भाषांतर ''एक त्वरित कसे करावे'' पेक्षा ''कसे करावे (थोडक्यात)'' हे अधिक बरोबर वाटते.) [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] १४:१५, २७ एप्रिल २०११ (UTC) --नमस्कार अभय, (जी म्हणणार नाही .... पण एकेरी संबोधने मराठी मनाला आणि मानाला थोडे बोचते) भाषांतर झाल्यानंतर पूर्वावलोकन करत असतांना मला पण सदर भाषांतर पटले नाही आणि म्हणून मी ते बदलले, अगदी आपल्या सूचनेच्या काही सेकंद अगोदर, पण तरी आपल्या मराठी विपी वर असलेल्या बारीक नजरेची दाद द्यावी लागेल. धन्यवाद ..! राहुल देशमुख १४:४०, २७ एप्रिल २०११ (UTC) ===निर्मितीचमू=== निर्मितीचमू हा शब्द प्रॉडक्शन टीम साठी ठीक वाटतो, पण दूरचित्रवाणीमालिकेच्या संदर्भात किती चपखल आहे याबद्दल मला शंका आहे. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ००:१९, १ मे २०११ (UTC) ==आशयघनता, दर्जा== नमस्कार राहुल, तुमचा विचार वाचून आनंद झाला. अशा सर्वसमावेशक धोरणांनीच विकिपीडियाचा विकास अधिकाधिक होईलच. तुमच्याच प्रमाणे मी गेली अनेक वर्षे स्वतःवर नियम घातलेले आहेत. आशयघनतेला उद्दिष्ट असे नाही. हा आकडा असलेले लेख, पाने व संपादने यांवर आधारित आहे. तरीही मी दरमहिन्याला आशयघनता एक पूर्ण आकड्यानी वाढावी ही इच्छा/उद्दीष्ट मनात बाळगून आहे (एप्रिलमध्ये २२ होती, मेमध्ये २३ व्हावी). हे जरी निरर्थक उद्दीष्ट असले तरी त्याने मला नवीन लेख करण्यापेक्षा संपादने करण्यासाठीचे बंधन पडते. तसेच जेव्हा हे उद्दीष्ट पार पडते तेव्हा मी लेख वाढवण्याच्या मागे लागतो. अर्थात, वेळ पडली तर अधूनमधून लेख तयार करतोच. एखाद्या सदस्याची आशयघनता काढता येते का याचा मी शोध घेतला पण काही सापडले नाही. अगदी पाहिजेच असल्यास मासिक डेटाडंपमधून ही माहिती विंचरता येईल, पण त्यास अनेक तास किंवा दिवसांचे प्रॉसेसिंग करावे लागेल. माझे स्वतःची काही उद्दीष्टे/नियम मी घालून घेतली आहेत. ती तुम्ही किंवा इतर कोणीही पाळावी हा आग्रह बिलकूल नाही. * ११.११.११ तारखे पर्यंत येथे १,११,१११ लेख तयार व्हावे -- हे कधीच बाराच्या भावात गेले आहे. :-) * ११.१२.१३ तारखे पर्यंत येथे १,११,२१३ लेख तयार व्हावे, आशयघनताचा बोर्‍या न वाजता -- रोजचे ८३-८४ लेख करणे अवास्तव असल्याकारणाने हेही केरात जाणार असे दिसते. * २५.०२.१२ तारखे पर्यंत (पुढचा जागतिक मराठी दिन) ४०,००० लेख, १,००,००० एकूण पाने आणि १०,००,००० संपादने व्हावी. यात चढत्या क्रमाने महत्व द्यावे याबद्दल सध्या माझा (स्वतःशीच) झगडा चालू आहे. असो. इतर काही माहिती हवी असल्यास कळवालच. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] २३:२४, ९ मे २०११ (UTC) == विकिव्हर्सिटी == राहुल, मराठी विकिव्हर्सिटी प्रकल्पावर कोणी काम करीत असल्याचे ऐकीवात नाही. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] १२:४३, १४ जून २०११ (UTC) == विस्तार साचे == नमस्कार राहुल, फार पूर्वी मराठी विकिपीडियावरही लेखांचे सांगाडे बनवायची रीत अवलंबली जात होती. पण तीन-चार वर्षांमध्ये त्या सांगाड्यांवर मूठभर मांस चढलेले लेख प्रचंड अल्पसंख्य आहेत. आपल्याकडे एखादा लेख घेऊन तो सामग्र्याने लिहू शकणारे दर्जेदार कोशलेखक कमी आहेत; बर्‍याच लोकांची संपादनपद्धती दोन-तीन, दोन-तीन वाक्ये लेखात भरून पुढे जायची आहे. अश्या परिस्थितीत कोणताही लेख किमान एका क्रिटिकल वस्तुमानापर्यंत वाढल्याशिवाय त्यात उपविभाग/ परिच्छेद पाडण्यात काही विशेष फायदा होत नाही (केवळ अनावश्यक बाइट-आकारमान वाढवण्याखेरीज). त्यामुळे लेख सुरू करताना त्यात पहिल्यांदा जेवढी माहिती लिहिता येतील, तेवढी लिहून, त्यानंतर एखाद-दुसरे बाह्य दुवे व इंग्लिश विकिपीडिया/अन्य विकिपीडियाचा आंतरविकी दुवे देऊन [[साचा:विस्तार]] साचा लावून ठेवण्याची रीत पाळली जात आहे. विस्तार साच्यामुळे त्यांचे आपोआप [[:वर्ग:विस्तार विनंती]] या वर्गात वर्गीकरण होते. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १६:१६, १४ जून २०११ (UTC) == माहितीचौकट साचा == नमस्कार राहुल ! [[साचा:माहितीचौकट दूरचित्रवाणी मालिका]] साच्यात थोडे बदल करून त्याच्या वापराविषयीचे दस्तऐवजीकरण तिथे नोंदवले आहे. तसेच, [[आम्ही सारे खवय्ये]] या पानावर तो साचा वापरूनही पाहिला आहे. तूर्तास ठीक वाटत आहे. जमल्यास, तुमच्या सदस्य नामविश्वात उपपाने बनवून त्यावर हा साचा डकवून, त्यात वेगवेगळ्या पॅरामीटरांविषयी माहिती लिहून अजून काही चाचण्या करून पाहा. म्हणजे मग हा साचा सार्वत्रिक वापरास योग्य ठरेल. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १५:०७, १९ जून २०११ (UTC) kR=कृ [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]) १५:२५, १९ जून २०११ (UTC) ==चावडी/ध्येय आणि धोरणे== राहुल, आत्तापर्यंतची चर्चा थोडीशी विस्कळीत आणि अनेक कल्पनांचा ठाव घेणारी झाली आहे. या पानावर काम करण्यापूर्वी चावडीवर त्याबद्दलची संकीर्ण माहिती लिहिल्यास सगळ्यांना नक्की काय चालले आहे याची माहिती मिळेल आणि अधिकाधिक मदतही मिळेल. १. हे पान का पाहिजे. आत्ता असलेली पाने (चावडी, चावडी/प्रगती, विविध कौलपाने, इ) का पुरेशी नाहीत. २. या पानावर कोणकोणत्या विषयांवर चर्चा केली जाईल. ३. या पानावर कोणत्या विषयांवर चर्चा करू नये. ३. यात कोण भाग घेऊ शकेल. ४. या पानाच उद्दिष्ट काय. हे एक-दोन परिच्छेदात लिहावे. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ०१:४६, ३० जून २०११ (UTC) ===एकपात्री प्रयोग=== राहुल, येथील अनेक प्रयोग एकपात्रीच असतात. पैकी काहींना उत्स्फुर्त प्रतिसाद मिळतो तर बरेच जातात बाराच्या भावात. तुम्ही माहिती लिहा, सदस्यांचा प्रतिसाद काय आहे हे बघू आणि मग पुढील पावले उचलू. चर्चेला बांधणी देण्यासाठी अधूनमधून असे precis रूपात विषयाची पुनर्मांडणी आवश्यक आहे असे मला वाटते. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ०५:१८, ३० जून २०११ (UTC) ::ध्येय धोरणे हा बहूसंख्य मनुष्यजातीकरता तसा नेहमीच गंभीर वाटणारा विषय असल्यामुळे प्रतिसाद सावकाश येतील हे गृहीत धरून चालावे.स्ट्रॅटेजी विकिवरही थोडा वेळ देऊन तेथील चर्चांचा आदमास घेतल्यास मराठी विकिपीडियावर त्यातील काही चर्चेस घेण्याजोगे विषय आहेत का ते पहाता येईल. ::दुसरे चावड्यांकरता सुचालन साचा मथळ्या पाशी घेतल्यास लोक संबधीत चावडीवर जाणे अधिक स्विकारतील.नवीन चावडीचे नाव त्याचे जुने विदागार इतर चावड्यांसोबत शोध यंत्रातून शोधता येतील असे पहावे. सध्याच्या उजवीकडील सुचालन साचात विदागार विभाग दाखवा लपवा साचात लपवता आले तर बरे पडेल.पुढाकार घेणे हि नेहमीच चांगली गोष्ट आहे शुभेच्छा ==संकीर्ण चर्चा== राहुल, संकीर्ण चर्चा वाचली. ती चावडीवर किंवा त्याच्या उपपानावर घालावी. उपपानावर घातल्यास चावडीवर दुवा द्यावा व चर्चेसाठी आमंत्रण द्यावे. यासाठी गरज भासल्यास येथे कार्यरत मंडळींना व्यक्तिगत निरोपही पाठवावा. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] १९:१५, ४ जुलै २०११ (UTC) == मस्त == तुम्ही मस्त काम करत आहात! पद्धती आवडली. ==चावडी चावडीच रहावी== माझे मत एवढेच आहे की चावडी ही चावडीच रहावी. तिच्यावर कुणाही सदस्याला किंवा अ-सदस्याला काहीही लिहायची परवानगी हवी. तिथे लिहिण्यासाठी कुठलेही नियम किंबा बंधने असता कामा नयेत. नियम बनवणारे आणि निर्णय घेणारे व्यासपीठ वेगळे हवे. चावडीवरच्या एखाद्या चर्चेतून जर खरोखरच काही नियम बनण्याची शक्यता जाणवली तर तेवढी चर्चा ‘त्या’ व्यासपीठावर नकलवावी. सध्याच्या चावडीला ध्येय आणि धोरणे यांच्या मुसक्या बांधू नयेत....J १७:५५, ८ जुलै २०११ (UTC) ==भाषांतर सहाय्य== :इंग्रजी विकिपीडियाच्या चावडीचा [[:en:Template:Villagepump]] चा काही भाग तात्पूरता [[विकिपीडिया:चावडी/ध्येय आणि धोरणे/संकीर्ण]] पानावर नकलवला आहे अनुवाद आणि सुयोग्य दुवे देण्यात घडेल तसे सहाय्य करावे.(अनुवाद पूर्ण झाल्यानंतर [[साचा:सुचालन चावडी]] येथे स्थानांतरीत करूयात )[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] १८:०६, ९ जुलै २०११ (UTC) ==Idea lab== कल्पनाशाळा, कल्पनेचा मळा वगैरे....[[सदस्य:J|J]] ०५:५५, १० जुलै २०११ (UTC) ==सामान्यकरण करावे का?== >>>नमस्कार माहितीगार मी विकिपीडिया:चावडी/ध्येय आणि धोरणे/संकीर्ण पानाच्या भाषांतराचे आणि दुव्याचे किमान पातळी पर्यंतचे काम पूर्ण केले आहे. जर हा साचा साचा:सुचालन चावडी येथे स्थानांतरीत करायचा असेल तर त्याचे आपल्या गरजे प्रमाणे सामान्यकरण करावे का? हणजे नको असलेले विभागांच्या जागी हवे असलेले विभाग घालणे जसेकी चावडी/प्रगती इत्यादी. आणि नसलेले विभाग आयडिया ल्याब वैगरेचे काय करायचे ? संकीर्णला मुख्य चावडीने बदलवता येईल. ह्या साच्याचा स्थापने नंतर चावडीचे दर्शनी स्वरूप बदलेल (पुन्हा जे वैगरे मंडळी नव्याने चर्चा सुरु करतील ...? ) आपण आपली योजना सांगावी म्हणजे त्या अनुषंगाने मी कामे उरकती घेतो. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] २१:४७, ९ जुलै २०११ (UTC) :होय मलाही तुम्ही म्हणता आहात तसेच नको असलेले विभाग काढून मराठी विकिपीडियातील सध्याचे अस्तीत्वात असलेले विभाग जोडणेच अभिप्रेत आहे. (फारतर इंग्रजी विकितील सध्या आपल्याकडे नसलेले विभाग <nowiki><!-- ने -></nowiki> ने हाईड करून ठेवावेत,चावडीवरील चर्चांचे स्वरूपात होणारे बदल अभ्यासून चार-एक महिन्यानी नवे गरजेनुसार विभाग सुरू करावेत असे माझे व्यक्तिगत मत आहे ) सध्याच्या मध्यवर्ती चावडीचा दुवा संकीर्णच्या जागी द्यावा असे वाटते (भविष्यात बहूधा इंग्रजी विकिप्रमाणे मुख्य चावडीपान केवळ दुसर्‍या उपचावड्यांकडे नेणारे असेल असे करावे लागेल पण आणि तसे करणे गरजेचे अशा करता आहे कि त्या शिवाय चर्चा संबधीत चावडीत न होता विस्कळीत होत रहातील,पण असा बदल मराठी विकिपीडियन्सच्या पचनी पडण्यास काही अवधी आहे असे वाटते) , त्या शिवाय [[विकिपीडिया:मदतकेंद्र]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रचालकांना निवेदन]] हे जोडावेत त्या शिवाय [[साचा:सुचालन चावडी]] त "हवे असलेले लेख, विविध विषयांवर आपला कौल द्या,,विकिपीडिया:मुखपृष्ठ सदर लेख नामनिर्देशन‎ असे तीन दुवे आणि काही सुचना आहेत ते दुवे उपलब्ध ठेवत नवा भाषांतरीत मजकुराचा समावेश करून घ्यावा.आणि [[साचा:सुचालन चावडी]] दिसण्यास आणि वापरण्यास सुलभ होईल असे सुयोग्य वाटणारे बदल करावेत. :अर्थात वरील सुचनांचे स्वरूप ढोबळ आहे, असेच केले पाहिजे असे मुळीच नाही विकिपीडिया मुक्त जागा आहे मुक्त स्वातंत्र्याने काम करा आम्ही आपल्या पाठीशी आहोत. चर्चांकडे लक्ष द्या जिथे सहमती असेल त्याची अमल बजावणी करा पण काही चर्चा वर्षानू वर्षे चालत रहातात त्या करता तुम्ही म्हणाला त्या प्रमाणे नवी पहाट होण्याचे थांबवण्यात हशील नाही.विकिपीडिया:सफर आणि विकिपीडिया:निर्वाह या दोन पानांच्या नांवाच्या बदलावर गेल्या सहा वर्षात अजून तरी काही सहमती झालेली नाही.असो सध्यातरी एवढेच शुभेच्छा [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०७:३०, १० जुलै २०११ (UTC) >>>अधिक महत्वाच्या विभागांना जागा देऊन कमी महत्वाचे विषय पानाच्या तळाशी मांडता येतील. ::मला वाटते आता आधी बिनधास्त मजकुर साचा सुचालन मध्ये स्थानांतरीत करून घ्यावा दोन फायदे होतील चावड्यांवर प्रत्यक्षात कसे दिसते ते पहाता येईल आणि सुचना आपोआप येतील. माझे व्यक्तीगत मत मुख्य मॅट्रीक्स मध्ये ४-६ एकाच लाईन मधील दुवे ठेवावेत कमी महत्वाचे सध्या प्रमाणे दाखवा-लपवा साचात राहू द्यावे ज्यामुळे पानाची जागा मथळ्यात कमी अडकेल. शिवाय अभय,संकल्प आणि इतर सदस्यांचेही मत विचारात घ्यावे.बाकी काम छान चालू आहे आणि तुम्ही तयार करत असलेली चित्रे सुद्धा आवडली.[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] २१:४९, १० जुलै २०११ (UTC) --------------------------------------------- ==पूर्वीची पदके?== यापूर्वी मला दोन पदके मिळाली होती त्यांचे काय झाले? ती सदस्यपानावर दिसत नाही आहेत. हा आत्ता दिलेला बार्न स्टार मला काही वर्षांअगोदरच मिळालेला होता.---[[सदस्य:J|J]] ०५:१२, ११ जुलै २०११ (UTC) ----------------------------------------- ==आभार== पदकांचे पुनर्वसन केल्याबद्दल मनापासून आभार. पण ही तीनही पदके दिसायला एकसारखीच कशी? २९ जुलै २००७ मध्ये मिळालेले जे पदक आहे ते वेगळे होते असे अंधुक आठवते आहे. चटकचांदणी म्हणजे सुंदर, मोहक नखरेल स्त्री. हे नाव बार्नस्टारला शोभणार नाही. त्यापेक्षा चांगल्या योगदानाबद्दल मराठा साम्राज्यात होती तशी (तीन) चांदाची सरदारकी बहाल करावी....[[सदस्य:J|J]] ०६:४०, ११ जुलै २०११ (UTC) ------------------------------------------------------------ ==पूर्वीची पदके== पूर्वीची पदके वेगवेगळी दिसायची. आपल्या एक जुन्या विद्वान सदस्या Priya v p यांचे एक पदक मला नक्की आठवते आहे. त्यात एक गोलगोल फिरणारी रंगीत चांदणी होती. त्यांच्या सदस्यपानावर जाऊन पाहिले(आपणही पहावे), तिथेही तिन्ही पदके सारखीच दिसताहेत. केव्हातरी काहीतरी गडबड झाली आहे. असे काही असेल तर अभय नातू सांगू शकतील....[[सदस्य:J|J]] ०७:३२, ११ जुलै २०११ (UTC) == गुगल म्यापस == नमस्कार! कृपया [[गुगल मॅप्स]] हे पान बघावे. मला वाटते हा लेख duplicate झाला आहे.या लेखातील माहिती त्या लेखात टाकुन पानकाढा साचा लावावा म्हणजे हा लेख वगळता येईल. कोणताही लेख सुरू करण्यापूर्वी शेजारच्या शोधखिडकीत ते नाव टाकुन शोध घेतला असता असे duplication होत नाही.याचा वापर जरूर करावा असा माझा सल्ला आहे. आपल्या लिखाणाबद्दल हार्दिक शुभेच्छा. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०९:३०, ११ जुलै २०११ (UTC) हे तर चालायचेच.आम्हीही कधितरी नविनच होतो.अनेक चुका होत होत्या. जाणकार/माहितगार लोकांनी पुष्कळ मदत केली.माझ्यामुळे त्यांना सुरूवातीस फारच त्रास झाला.अनेक ठेचा लागत वाटचाल केली. उद्देश फक्त एकच होता, '''मराठीचे संवर्धन'''. येथील सर्व फारच चांगल्या मनाचे आहेत. फक्त हाक द्या. उपलब्ध असणारे कोणीतरी येतातच धाउन.मला अनुभव आहे त्याचा. दुसरे असे कि, लेख जतन करण्यापूर्वी एकदा त्याची झलक बघत जा.त्याने अनेक त्रुटी आपसुकच दुर होतात.मध्यंतरी वेळ नसल्यामुळे मी एक मुकदर्शीच होतो.आताशा थोडा वेळ मिळत आहे. पुन्हा शुभेच्छा.आपले कामातील सातत्य कायम राहो ही सदिच्छा. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १६:२६, ११ जुलै २०११ (UTC) == नवीन चावडी == राहुल, [[विकिपीडिया:धूळपाटी/चावडी/ध्येय आणि धोरणे]] या पानावर काही प्रतिक्रिया -- १. हे पान मुख्य चावडी होणे अपेक्षित आहे कि चावडी/ध्येय आणि धोरणे? या पानाचा एकंदर कल मुख्य चावडीसारखा दिसत आहे. मला वाटते वरील पट्टी ध्येय धोरणे आणि खालील चौकट मुख्य चावडीसाठी अपेक्षित असावी. २. चित्रे व त्यांची खोकी मोठी असल्यासारखी वाटत आहेत. शक्यतो कोणत्याही पानावर १०२४x७६८ या रिझॉल्युशनमध्ये महत्वाची सगळी माहिती स्क्रोल न करता दिसावी अशी रचना करावी. ३. एक इतर किंवा शिळोप्याच्या गप्पा असाही विभाग/खोका द्यावा. येथे अवांतर गप्पा चालू शकतात. पान जसजसे अधिक अवतीर्ण होईल तसतशा अधिक सूचना असतीलच. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] १७:२७, १२ जुलै २०११ (UTC) ::राहूल, मी [[साचा:सुचालन चावडी]] मजकुर स्थानांतरीत केला आहे (बाकीच्या सुचना नंतर जोडू) , त्यात मी बाकीचे बदल एक पंधरा दिवसात करून घेईन . केवळ ते एलजीबिटीचे चुकीचे चित्र बदलून ध्येय धोरणे संबंधीत लोगो टाकावा (मध्यवर्तीचर्चा करता लोगो छान झाला आहे तसा लोगो सुद्धा चालेल.) [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०६:२३, १३ जुलै २०११ (UTC) # मदत केंद्र उजव्या बाजूला अंतिम स्थळी आणले ::माझ व्यक्तीगत मत नवागतांसाठीचे मदतकेंद्र प्रथम क्रमांकावर (हे नवागत मंडळी आणि सहाय्य चमू दोन्हीकरता अधीक सोयीचे असेल).मग ध्येय धोरणे,मग तांत्रीक, मग मध्यवर्ती चावडी, शेवटी चावडी प्रगती असा क्रम बरा पडेल # सर्व खोक्याची रुंदी सारखी केली # ध्येयधोरणे आणि मध्यवर्ती चर्चा लोगो मोठे केले # लोगो वरील अक्षरे मिटवून नवीन लोगो पुर्स्थापित केला (अक्षरांवर निर्णय झाल्यावर ती लिहू ) :चावडी विभागची ग्रेकलर शीर्षकपट्टी शेवटच्या खोक्यावर का दिसत नाही आहे ते मला लक्षात नाही आले (जमले नाही) तसे करण्यात सहाय्य हवे आहे.बाकीची कामे चांगली झाली आहेत. *काही शंका # प्रचालकांना निवेदन हे चावडीच्या रांगेत बसणारा विषय आहे का ? (मदतकेंद्र आणि प्रचालकांना निवेदन हे चावडीच्या रांगेत बसणारे विषय नसले तरी त्या गोष्टींचे महत्व आणि सरमिसळ टाळून लोकांनी सुयोग्य पानावर जाणे महत्वाचे आहे,नवागतांना मदत आणि प्रचालककार्यात सध्या जो उशीर होतो तो टाळण्याच्या दृष्टीने ते उपयुक्त ठरावे असे वाटते.मराठी विकिपीडियाची संपादक संख्या वाढून लोकांना सवय होईपर्यंत(२-४वर्षे) तरी ते तसे ठेवावे असे माझे मत आहे. # साचा:AddNewSection ठेवायचा कि उडवायचा ? ठेवायचा तर साचा तयार आहे किवा कसे ? :मराठीकरणकरून ठेवायचा तर आहे यात जमले तर सहय्याचे स्वागत आहे # साचा:Google custom ठेवायचा कि उडवायचा ? ठेवायचा तर साचा तयार आहे किवा कसे ?:मराठीकरणकरून ठेवायचा तर आहे यात जमले तर सहय्याचे स्वागत आहे # चावडी कार्यान्वित झाल्याची घोषणा करणे बाबत, #काही अधीक काम असेल तर लगेच कळवा :AddNewSection ,Google custom चे कर्यान्वयन,"नवीन मत नोंदवण्यासाठी येथे टिचकी द्या" चाव्डी विभागच्या ग्रेपट्टीत घेणे, हे अवश्यपहा विदागारच्या दाखवालपवा पट्टीत समाविष्टकरून घेणे.सर्वचावड्या एकत्र दिसणार्‍या पानाची (इंग्रजीविकिपानाच्या समरूप) निर्मिती हि किमान कामे केल्यानंतर सुचालनसाचा सर्वचावड्यांवर कार्यान्वयीतकरून मग सर्वांना सुचीतकरता येईल.धोरणविषयक पानात शीर्षकलेखन संकेतचर्चा आणि उल्लेखनीयता चर्चा पानांचे दुवे स्वतंत्रपणे समाविष्ट करावेत आणि त्या चर्चा पानांवरही धोरण विषयक चावडीपानाचे दुवे असावे असे वाटते ::साचा वापरात आणण्याकरिता दुवे अजून सुयोग्य जागी उघडताहेत असे वाटत नाही त्या शिवाय ते अतीवापराचे पान असल्यामुळे लालदुव्यांवरून नवागतांकडून उत्पातपानांची विनाकारण निर्मिती होउन वेगळेच काम वाढेल किमान तेवढे होणे गरजेचे आहे. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] ०८:१६, १३ जुलै २०११ (UTC) ::टप्पा २ चावडी ध्येय धोरणेकरीता विदागार (अर्काईव्हज पानांची निर्मिती, या पानच्या निर्मिती संबधाने झालेली चर्चा वेगळा दुवा देऊन विदागर दुव्यांच्या ओळीत टाकणे, संकीर्ण माहितीतील सुद्धा काही भाग वेगळ्या दुव्याने जोडणे [अलिकडील बदल पानावरील हे पान : या पानाबद्दल चर्चा – ह्या पानाचा उद्देश काय?; या प्रमाणे उपपाने बनवुन दुवे दिले तरी चालतील (हेतु अभय म्हणतात त्या प्रमाणे सुचनांमध्ये अक्खे पान न भरता पानाची स्क्रोलॅबिलिटी सुधारणे). ::विदागार दुवे दाखवा म्हटल्यानंतर उजवीकडे स्वतंत्रपणे दिसावयास हवे , नवीन बदलामुळे ते आत उघडताना बाकी चावडी पान दिसेनाशी होते,स्क्रोलॅबिलिटी अगदी संपून जाते आहे, चावडी विभाग शब्द समूह नविनमत चे बटन आणि शोध एका ओळीत यावयास हवे आहेत ::दोन्ही बटने एका लायनीत घेण्याकरिता मराठी विकिपीडियन HTML आणि css एक्सपर्टची गरज आणि त्याने ते इतर प्रचालक आणि बगझीलाच्या मदती करून घ्यावे लागेल त्यामुळॅ हा प्रश्न चावडी तांत्रीकवर नमुदकरून ठेवून कालाय तस्मै नमः म्हणून प्रार्थना करावयाकस लागेल.तो पर्यंत शोध बॉक्स दाखवा लपवाच्या साच्याच्या आतच ठेवावयास लागेल. :पण विदागार दुवे दाखवा म्हटल्यानंतर उजवीकडे स्वतंत्रपणे दिसावयास हवे , हे मात्र आपल्या पातळीवर जमावयास हवे आणि तेही प्राधान्याने करण्याची आवश्यकता आहे असे वाटते >>>>Google custom बद्दल आदळ आपट केली असता असे दिसते कि त्यासाठी google extension enable करावे लागेल, मराठी विपी वर ते अस्तित्वात आहे का ? तसे असेल तर साचा बनवता येईल तसेच नवेमत नोंदवण्याचा साचा Add new section साठी वापरता येईल का ? [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १२:५९, १३ जुलै २०११ (UTC) ::नाही तसे एस्क्टेंशन सध्यातरी नाही , मला वाटते सध्या त्या सुविधेचाही विचार सोडून द्यावा लागेल, अ‍ॅड न्यू सेक्शन हा वेगळा साचा असावा सध्याचा नवे मत नोंदवण्याची सुविधा इन्पूटबॉक्स मधून आहे दोन्ही गोष्टी बहूतेक वेगवेगळ्या असाव्यात असे वाटते ::चावडी सुचालन साचाचे अद्ययावतीकरण माझ्या मनात बराच काळ पासन रेंगाळत होते,ते तुम्ही चावडी ध्येय धोरणेचे प्रकरण धसास लावण्याचे मनावर घेतल्यामुळे पूर्ण झाले ,पिच्छापुरवऊन काम धसास लावणे अशा स्वरूपाचा बार्नस्टार आहे का माहित नाही चित्र स्वरूपात नाही लेखी स्वरूपात मात्र बहाल करतो. ::बाकी हि सुरवात आहे पुढचे मराठी जनता जनार्दनाच्या चरणी अर्पण[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] १९:५५, १३ जुलै २०११ (UTC) >>अभय नातू म्हणतात >>>>विकिपीडिया हा मी-सांगतो-तू-कर या धाटणीचा कधीच नव्हता/नाही. तरीही अनेकवेळा असे पर्यत्न (मुख्यत्वे माहितगारर आणि इतर १-२ सदस्यांकडून) होतच असतात. >>पण तसे केले नाही तर अवघ्या आठवड्या भरात आपण हे करू शकलो नसतो. :: :) नातूंनी मागेच रामगोपाल वर्मा म्हणतो ≈ माहितगार सुचवतातचे सर्टीफिकेट दिलेले आहे.खरेतर हा टिमवर्कचा भाग आहे.हवे तर सदस्य रूळेपर्यंत आणि स्वतंत्रपणे कामे करू लागे पर्यंत दोन त्यांची कामे करावयाची आणि चार करून घ्यावयाची हा माझा लबाडपणा आहे असे म्हणा :) पण सारे काम एकट्याने रेटण्याचा अभयनातूंचा हातखंडा माझ्याकडे नसल्यामुळे कदाचित मी असा शॉर्टकट शोधत असतो :) बघत असतो कुणी मासा गळाला लागतोय का :) पण भूमिका मासा गट्टम करण्याची नसते मासा ट्रेन होऊन इतर माशांना मोठो होण्यात कसे सहाय्य करू शकेल अशी असते. ::मी अशात कौस्तुभ समुद्र,विजय नरसिकरजींशी संपर्कात नाही पण ते आता प्रचालकपदाची भूमिका छान स्वतंत्रपणे निभावून नेत आहेत. एक-एक माणूस जोडत जावा एवढेच. >> माझ्या साठी काही करण्याचे असेल तर कळवा. राहुल देशमुख ०५:३९, १४ जुलै २०११ (UTC) ::तुम्हाला आवडू शकेल असे काही असल्यास नक्कीच कळवेन, पण ध्येय धोरणे सारख्या चावडीचीच जबाबदारी लहान नाही त्यातील चर्चा आकारास येत नाहीत तो पर्यंत बरेच प्रयास करावयास लागतील. त्यात लोकांना विचार करण्यास भाग पाडण्याची भूमिका तुम्ही चांगली पार पाडत आहात ती चालू ठेवावी [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] १२:५२, १४ जुलै २०११ (UTC) == अडगळीची खोली == राहुल, पूर्वीच्या चावडीवर जुन्या चर्चा ठेवून देण्याची सोय होती. नवीन चावडीवर अशी सोय कोठे आहे? [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] २०:३५, १३ जुलै २०११ (UTC) :राहुल साचा अर्धसुरक्षीत केला आहे म्हणजे केवळ प्रवेश नकेलेले लोक आणि नवागत सदस्य (सदस्यत्व घेतल्या पासून) चार दिवस यांनाच संपादन करता येत नाही , तुम्हालाआणि इतर प्रवेश केलेल्या सदस्यांना तो संपादनाकरिता नेहमी मुक्त आहे.आणि मी काही भाग स्क्रोलॅबिलिटी तसेच दुवे सुधारण्याकरिता धुळपाटीवर काम करत आहे.तीथे तुम्ही सुद्धा जॉईन झाल्यास स्वागतच आहे.नवीन विभाग जोडा साचा तयार आहे, मला कल्पना नव्हती गूगल कस्टमचा साचा इंग्रजी विकिपीडियावर पण काम करत नाही.[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०५:१२, १४ जुलै २०११ (UTC) == लोगो == [[यूट्यूब]] लेखातील माहितीचौकट पाहिली. तिथे मराठी विकिपीडियावरील प्रताधिकारित संचिका किंवा विकिकॉमन्सातील संचिका नोंदवावी लागेल. सध्या दोन्ही ठिकाणी ती उपलब्ध नाही. इंग्लिश विकिपीडियावर ती प्रताधिकारित संचिका वर्गात, 'उचित वापर' समर्थन-टॅग लावून तात्पुरती वापरली आहे, असे दिसते. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १५:११, १९ जुलै २०११ (UTC) == Google Docs logo == म्हणजे थोडक्यात मी सदर चित्रे तेथून डाउनलोड करून मराठी विपीवर उपलोड करावी आणि त्यावर 'उचित वापर' समर्थन-टॅग लावून तात्पुरती वापरवी का ? या पूर्वी चित्र चर्चा:Google Docs logo.png साठी पण हाच प्रयोग मी केला होता पण त्यावर आपण त्यावेळेस वेळेस असे का महणून विचारले होते. राहुल देशमुख १५:५५, १९ जुलै २०११ (UTC) : माझे असे मत आहे कि तुम्ही हि चित्रे डाउनलोड करून मराठी विपीवर अपलोड करण्या ऐवजी कॉमन्स वर चढवली तर इतर सर्व भाषात वापरता येतील.....मंदार कुलकर्णी १६:१४, १९ जुलै २०११ (UTC) :माझ्या आठवणीप्रमाणे मी गूगल डोक्स लोगोवर केवळ <nowiki>{{प्रताधिकारित}}</nowiki> हा साचा लावला होता. असे करणे आवश्यक आहे, कारण गूगल किंवा कुणा एखाद्या कंपनीने त्यांचा लोगो विकिपीडियावर वापरण्यास मनाई करनारी कायदेशीर नोटीस काढल्यास, ही चित्रे उडवणे सोपे व्हावे. :मंदार, कुठल्याही प्रकारची प्रताधिकारित चित्रे कॉमन्सावर चढवता येत नाहीत; कारण तुम्हांला चित्रे चढवताना त्या चित्रांचे प्रताधिकारमुक्ततेविषयीचे प्रतिज्ञापत्र सादर करून योग्य त्या परवान्यांतर्गत चित्र प्रताधिकारमुक्त म्हणून जाहीर करावे लागते. कंपन्यांच्या लोगोंवर किंवा अन्य प्रताधिकारित चित्रांवर आपल्याकडे कायद्यान्वये प्रताधिकार नसल्यास, तसे करणे बेकायदेशीर आणि म्हणून शिक्षापात्र ठरते. :--[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०१:५२, २० जुलै २०११ (UTC) ------------------------------------ :सदरहू चित्रे कॉमन्सावरून काढून टाकणे हे उत्तम. तसेच विकिप्रकल्पांवर स्वतः काढलेली चित्रे प्रताधिकारमुक्त करून वापरावीत; अन्यथा इतरांनी प्रताधिकारमुक्त म्हणून घोषित केलेली चित्रे वापरावीत. कुणाचीही प्रताधिकारित चित्रे / मजकूर/ बौद्धिक संपदा त्यांच्या भाजीभाकरीचे साधन असल्यामुळे विकिमीडिया प्रतिष्ठानाचे सर्व विकिप्रकल्पांवर लागू असलेले हे धोरण न्याय्य आहे. :--[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १४:५१, २१ जुलै २०११ (UTC) ==मेसेंजर आणि मेसेजर== इंग्रजीत मेसेज हे जसे नाम आहे तसे क्रियापदही आहे. त्या क्रियापदापासून Messager बनते, अर्थ, निरोप पाठवणारा. आणखी एक नाम होते ते Messenger, अर्थ - निरोप घेऊन जाणारा, निरोप्या, हरकारा, जासूद, दूत वगैरे. गूगलवर जी-टॉक आहे, त्यावर बोलता येते, लेखी गप्पा(चॅट) मारता येतात, आणि दुसरी व्यक्ती हजर नसेल लिखित किवा तोंडी त्रोटक निरोप(व्हॉइस मेल) ठेवता येतो. म्हणून जीटॉक हा Messenger आहे, Messager नाही. ई-मेलने जो आपण पाठवतो तो त्रोटक नसून पुरेसा मोठा संदेश किंवा निरोप असतो. ते पत्र नसते, कारण त्यात मायना(ती. राजमान्य राजेश्री अमुकतमुक यांना बालके फलाण्याफलाण्याचा शिरसाष्टांग प्रणिपात), किंवा अशाच काही औपचारिक गोष्टींना थारा नसतो. त्याला फारतर चिठ्ठी-चपाटी म्हणता येईल. त्यामुळे ई-मेलला ई-पत्र(विपत्र) म्हणण्यापेक्षा विरोप म्हणणे अधिक योग्य आहे. आपण मराठी विकीवर जे लिहितो ते इंग्रजी विपीतल्या मजकुराचे भाषांतरच का असावे? मी आजवर जेवढे लेख लिहिले त्यांतला एकही भाषांतरित नव्हता. उलट मी दिलेली माहिती काही जणांनी इंग्रजी विकीवर ठेवली आहे. इंग्रजी विकी तरी भरंवशाचा आहे का? विकीवरचे मराठी भाषाविषक लेख किंवा दीनानाथ मंगेशकरांवरचा लेख यांसारखे काही लेख सत्त्याचा अपलाप करून केवळ बदनामीसाठी लिहिले आहेत. इंग्रजी विकीवर जेजे आहे ते त्रिकालाबाधित सत्य आहे असे कुणीही समजू नये. म्हणून निव्वळ भाषांतर न करता स्वतंत्र लेख लिहिणे अधिक चांगले. Online, interactive, sharing, यांचे भाषांतर एकाच इंग्रजी शब्दात झाले पाहिजे हा आग्रह सोडला तर पर्यायी शब्द-रचना सुचू शकतात. मराठीतल्या कित्येक शब्दांवे इंग्रजी रूपांतर करायला एकाहून अधिक शब्द वापरावे लागतात. खोक, ठेच, टेंगूळ भाचेजावई, साडू यांचे इंग्रजी भाषांतर एका शब्दात करता येईल? ऑनलाइन= (आंतर)जालावर असता(असता)नाच; संकेतस्थळावर जाऊन/राहून(अर्ज भरणे वगैरे); (विजेचा, पाण्याचा)प्रवाह चालू असताना; यंत्रावरची कामाची साखळी सुरू असताना वगैरे वगैरे. शेअरिंग=दोघांनी(किंवा अनेकांनी/सर्वांनी) मिळून, सहभागाने(सहकार्याने आणि सहभागाने यांच्या अर्थच्छटा थोड्या वेगळ्या आहेत.). webbased = जालावर असलेला, जालस्थित, जालप्रविष्ट, जालाधारित वगैरे....[[सदस्य:J|J]] ०७:१७, २० जुलै २०११ (UTC) ==विरोप आणि विपत्र== >>तेव्हा पत्र ह्या शब्दाच्या प्रयोजनाचा विचार जरूर व्हावा.<< म्हणूनच मराठीत ई-मेलसाठी विपत्र आणि विरोप असे दोन स्वतंत्र शब्द आहेत. जेथे जो योग्य, तेथे तो वापरावा. एका इंग्रजी शब्दा्च्या सर्व अर्थच्छटा दाखवण्यासाठी एकच मराठी शब्द, आणि एका मराठी शब्दाच्या छटा दाखवण्यासाठी एकच इंग्रजी शब्द हे अनेकदा शक्य नसते. >>जर मराठीला आपणास ज्ञान भाषा करायची असेल तर अशे शब्द बनवायला आणि वापरायला सुरुवात कशी करायची?<< सुरुवात झालीच आहे, शब्द जरूर बनवावेत. पण ते असे असावेत की मूळ इंग्रजी शब्द माहीत नसताना केवळ मराठी शब्द वाचून त्याच्या अर्थाचा अंदाज करणे बहुशः शक्य व्हावे. इंग्रजीत मात्र एका मराठी शब्दाकरिता एकच इंग्रजी शब्द निर्माण करण्याचा फारसा प्रयत्न झालेला दिसत नाही.....[[सदस्य:J|J]] १३:२२, २१ जुलै २०११ (UTC) :>>इंग्रजीत मात्र एका मराठी शब्दाकरिता एकच इंग्रजी शब्द निर्माण करण्याचा फारसा प्रयत्न झालेला दिसत नाही..... :) ! == ८ लाख संपादने == नमस्कार ! माझ्या माहितीप्रमाणे तरी सदस्यांमधील दैनंदिन संपादनविक्रमाची आकडेवारी कुठेही उपलब्ध नाही. एखाद्या सदस्याच्या एकंदरीत संपादनांची संख्या मात्र उपलब्ध होऊ शकते. बाकी, अभिनेत्यांच्या माहितीत थोडीशी भर घातल्याबद्दल धन्यवाद ! आशा आहे, की आपण प्रताधिकारित संचिका सदर लेखांमध्ये वापरायचे शक्यतो टाळले असेल. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १३:०६, २५ जुलै २०११ (UTC) ==विकिपीडिया:स्वॉट== :[[विकिपीडिया:स्वॉट]] नावाचे बरेच मागे एक पान बनवले होते त्यात सवडीनुसार डोकावून पहावे.[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०९:३७, २६ जुलै २०११ (UTC) ==मिडियाविकी नामविश्व== : तूर्तास [[मिडियाविकी:Edittools]] चा स्रोत धूळपाटी साचात साठवून घेतल्यास तो नेमका कसा दिसतो ते बहुधा बघता येईल असे वाटते (वापरून पहाता येणार नाही). तुम्हाला हवा तस स्रोत बनवुन दिला तर मी तो [[मिडियाविकी:Edittools]] मध्ये कॉपी पेस्ट करेन. [[मिडियाविकी:Edittools]] मध्ये बदल करून पहाण्यात काही अडचण नाही.एखादी गोष्ट झाली नाहीतरा संपादन उलटवणे फारसे त्रासाचे नाही. अडचण आहे ती [[मिडियाविकी:Common.js]] मधील बदलांची तेही बदल मला करून पहाता येऊ शकतील पण ती [[मिडियाविकी:Common.js]] मध्ये चूक होऊन चालत नाही मराठी विकिपीडियाची मुख्य इंजीनाचेचे चाक मागे पुढे झालेतर सार्‍या विकिपीडियन समुदायाला त्रासाचे ,[[मिडियाविकी:Common.js]] शिवाय शक्यतो सहमती घेऊन बदल करण्याचा संकेत पाळलेला बरे म्हणून थांबलो आहे, शिवाय मागे मैहीहूडॉन [[मिडियाविकी:Common.js]] अपडेट करण्याचे काम करतो म्हणाले होते पण त्यांना कदाचित पुरेशी सवड झाली नसावी. :बाकी मिडियाविकी नामविश्वात डायरेक्ट अ‍ॅक्सेस केवळ प्रचालकांपूरता मर्यादीत आहे. :Common.js तुम्हाला व्यक्तीगत पातळीवर [[विशेष:पसंती]] येथे जाऊन व्हेक्टर त्वचेचे js पान बनवून टेस्ट करून पहाता येऊ शकते ==="एडिट टूल "=== माहितिगार नमस्कार, पुन्हा थोड्याच दिवसाच्या शांति नंतर मी पुन्हा तुम्हाला त्रास देण्यास तत्परतेने हजर आहो. मला "एडिट टूल " चा एय्क्सेस मिळू शकेल काय ? आणि टेस्ट करण्याची काय पद्धति वापरायची? कळवावे - [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १३:३८, २६ जुलै २०११ (UTC) *>>>>तूर्तास मिडियाविकी:Edittools चा स्रोत धूळपाटी साचात साठवून घेतल्यास तो नेमका कसा दिसतो ते बहुधा बघता येईल असे वाटते (वापरून पहाता येणार नाही). सध्या मी हेच टूल कस्टमाइझ करून वापरतो आहे त्यामुळे दिसण्याचा प्रश्न सुटला. मी मराठी विपिव्रर वापरायचा स्त्रोत तयार करून माझ्या सर्वरवर टेस्ट करून आपणास देऊ शकतो. त्यासाठी आपण पहिले आपल्या गरजा ठरून घेऊ म्हणजे कामास सोपे जाईल असे वाटते. *ड्रॉप डाउन लिस्ट मधे कोणते गट असावेत ? ''''सद्या खालील गट दाटी वाटीने एकत्र बसून '''' आपण कारभार करतो आहे. या व्यतिरिक्तही काही अतिरिक्त गरजा असतीलच तर त्यापण सांगा म्हणजे स्त्रोत तयार करून टेस्ट करून पाहता येईल आणि मग आपणास तो विपी सर्वरवर स्थानांतरीत करण्यास देता येईल. # देवनागरी: अक्षरे + अंक ( माझ्या मते येथे आणखी काही कळा देता येतील + काही नेहमी वापराची चिन्हे ) # विशेष: (ह्याचे नामांतर करावे का ? येथे साधारणतः ट्यागस दिसतात आहे ) # चिह्ने: (ठीक आहेत} # ग्रीक अक्षरे: (ठीक आहेत) # IPA: (ह्याची गरज आहे का ?) # नेहमी लागणारे साचे: (हे वाढवावेत का ? विषयवार अधिक गट पण करता येतील जसे चौकटी, बिकट साचे आदी ) ++++ # वर्गाचा गट द्यावा का ? # फलक गट द्यावा का ? आपल्या काही अजूनही कल्पना असतीलच तेव्हा कळवावे. शक्य झाल्यास आता सम्पादनाचा हि चेहरा बदलवून टाकूया. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १५:१३, २६ जुलै २०११ (UTC) ::खरेतर माझ्याकडे [[मिडियाविकी चर्चा:Edittools#नविन प्रस्तावित बदल]] येथे मागे झालेल्या चर्चे व्यतरीक्त काही नवे मुद्दे आहेत असे नाही.शिवाय एकदा मुख्य सुविधा उपलब्ध झाल्या नंतर गटांचे आणि वर्ग किंवा साचांचे जोडणे वगळणे फारसे अवघड रहाणार नाही.साचे उपलब्धता [[मिडियाविकी चर्चा:Edittools#नविन प्रस्तावित बदल]] येथे नमूद केल्या प्रमाणे नामविश्वानुसार तसेच विषयवार गट देऊन करावी असे वाटते. ::IPA सहीत सर्वच अक्षर चिन्हे आपल्याला संपादन खिडकीच्यावर विशेषवर्ण मध्ये उपलब्ध करून देता येतात त्यामुळे पुनरावृत्ती टाळावी इतरांनी ती सुविधा पुर्वी संपादन खिडकीच्या वरच्या भागात उपलब्ध नसल्यामुळे मिडियाविकी Edittools मध्ये दिली होती तिची तशी आता Edittools मध्ये आवश्यकता नाही. ::उलट अधिकाधीक साचे वर्गीकरणे आणि बदलाचा आढावा साठी लागणार्‍या वाक्य समूहांचा समावेश करावा. ::अधिक उपलब्ध झालेली जागा संपादन विषयक लागू शकणारी इतर मदत उपलब्ध करून देण्याकरिता भविष्यात वापरता येईल ::विशेष मधील टॅग्सचे नामांतर करावे त्यातील पुनरावृत्ती सुद्धा टाळाव्यात ::तुमच्या मुळे नवी कॅटेगरी सुचली हे खरे [[विकिपीडिया:जादुई शब्द]] लेख वाचून घ्यावा आणि [http://translatewiki.net/w/i.php?language=mr&module=words&title=Special%3AAdvancedTranslate येथील यादीतील नेहमी लागू शकणारे मराठी जादुई शब्द] आंतर्भूत करावेत. ‌‌‍‌‌ ::फलक म्हणजे तुम्हाला कळफलक अभिप्रेत आहे किंवा कसे ? कळफलक अभिप्रेत असेल तर तोही संपादन खिडकीच्या वर दिसणे गरजेचे असेल खाली असलेल्या कळ फलकाचा किती उपयोग होईल या बद्दल साशंकता वाटते ::होय नहमी लागणार्‍या फलक/सूचना साचांचा समावेश करून हवा आहेच. स्मरणपत्र साचाची कल्पना चांगली आहे मी तुम्ही त्याचा केलेला वापर पाहीला आहे.(त्या साचाचे अनौपचारीक नाव "धसास" असे ठेवण्यासही हरकत नाही :) ------------------------------------------------------------------ ==आणखी चिन्हे== >>देवनागरी: अक्षरे + अंक ( माझ्या मते येथे आणखी काही कळा देता येतील + काही नेहमी वापराची चिन्हे )<< मराठी श, ल आणि ख हल्ली मिळत नाहीत, त्यांची सोय करायला पाहिजे. महाराष्ट्र सरकारने त्यांच्या एका परिपत्रकाद्वारे हिंदी श-ल ची मान्यता काढून घेतली आहे. ‘र’ न जोडलेला श्र देखील हवा, तो नसल्याने शृंगार हा शब्द टंकित करता येत नाही. पाऊण य, अर्धा ट, अर्धा ड आणि त्याखाली जोडलेली ट. ठ. ड, व, स ज ही अक्षरे हवीत. आज आपल्याला ट्विटर हा शब्द लिहिता येत नाही. अक्षरावरती काढायचा चंद्र तुर्की टोपीवर असतो तसा तिरपा झाला आहे, तो सरळ करावा. ऋकार आहे तसा रफारसुद्धा हवा. ऋकारही तिरपा आहे त्याला उभा(vertical) करावा. हे तिरपे ऋकार (ृ)देवनागरीसाठी नव्हते, ते उगीच युनिकोडने मराठीत घातले. एक द्वितियांश वगैरे आकडे मराठीत हवेत. IPA खुणा पाहिजेत. त्या कुठेही असल्या तरी सहज सापडायला हव्यात. गुणिले भागिलेच्या खुणा, वर्ग-वर्गमूळ, इंटिग्रेशनचे चिन्ह ह्याही खुणा पाहिजेत. ...[[सदस्य:J|J]] १७:५४, २६ जुलै २०११ (UTC) ::*नमस्कार जे, ::युनिकोड च्या चौकटीत राहून जे काही करता येईल ते सर्व शक्य आहे पण ज्या गोष्टींना युनिकोडच सपोर्ट करत नसेल तेथे मर्यादा आहेत. पण आपण सर्व प्रकारची गरज सांगा आपण शक्य तितक्या गोष्टी उपलब्ध करण्याचा पर्यंत करू कारण जर गरजच कळल्या नाही तर उपाय कशे सापडणार.[[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १८:३७, २६ जुलै २०११ (UTC) ::जेंच्या या चर्चा विखुरलेल्या ठिकाणी झाल्या आहेत त्या एकाच ठिकाणी होऊन त्याचा एक व्यवस्थीत मसुदा मिळावयास हवा [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०५:२४, २७ जुलै २०११ (UTC) :::*'''मग काहीच शक्य नाही''' युनिकोडवर पूर्वी अ‍ॅ, र्‍य आणि र्‍ह ही मराठी अक्षरे नव्हती. पुढे फारच आरडाओरडा झाल्याने त्यांना या अक्षरांची सोय करावी लागली. तरीसुद्धा बहुतेक देवनागरी फ़ॉन्टांत ही अक्षरे नसल्याने ती टंकता येतीलच अशी खात्री नाही. युनिकोडने मराठीत कधीही न लागणारे र्‍हस्व एकार-ओकार-ऐकारांच्या मात्रा दिल्या आहेत. या फक्त दाक्षिणात्य भाषांना लागतात. नुक्ता असलेली य़, ऱ आणि न ही अक्षरे दिली आहेत. यांतली पहिली दोन नेपाळीसाठी आणि शेवटचे फक्त तमिळसाठी लागते. त्र आणि श्र ही हिंदी मुळाक्षरे आहेत, त्यांची सोय युनिकोडने केली आहे. नुक्ता असलेली क़, ख़, ग़, ड़, ढ़, युनिकोड देते, पण मराठीत लागणारी च़, झ़ यांची सोय नाही. अक्षरावर काढायची चंद्रकोर ही मल्याळीत अतिर्‍हस्व उ काढण्याकरिता लागते, ती दिली आहे, पण मल्याळीत असते तशी तिरपी. थोडक्यात काय, तर युनिकोड मराठीसाठी नाही, त्यापेक्षा आन्सी बरे होते. आन्सीत मराठीतली सर्व अक्षरे छापता येतात. उदा० रफार असलेली अ, आ. उ, ए, ऐ आणि ऋ. अशी अक्षरे हविर्‌अन्न, कुर्‌आन, पुनर्‌उच्चार, पुनर्‌ऐक्य आणि नैर्‌ऋत्य हे शब्द टंकण्यासाठी लागतात. पाऊण य नाही, त्यामुळे ट्य, ड्य, छ्य ही अक्षरे टंकायची सोय ठेवलेली नाही. विकीवर आन्सीची सोय ठेवली तर ही अक्षरे टाइप करता येतील. मराठी छापखानावाले आणि पुस्तक प्रकाशक आन्सी का वापरतात याचा विचार करावा. ..[[सदस्य:J|J]] १९:०३, २६ जुलै २०११ (UTC) ==वीजनिर्मिती== आपले म्हणणे वाचले. यावर सार्वमत घ्यावयास हवे असे वाटते. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०८:०६, २७ जुलै २०११ (UTC) ==धन्यवाद== [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०८:३६, २७ जुलै २०११ (UTC) ==स्क्रोलॅबिलिटी== :तुम्ही संपादने करण्याचे स्वागतच आहे.तथापी एक महत्वाची गोष्ट अशीकी चावडी विभागानुसार स्वतंत्र उपसूचनांचा संच हा खाली येणारच त्यामुळे स्क्रोलॅबिलिटी कमी होणारच आहे.केवळ दुव्यां॰या बाबतीत जागा वचवता येते ती वाचवून घ्यावी, स्क्रोलॅबिलिटीशी शक्यतो कॉम्प्रमाईज करू नये असे वाटते.शिवाय आजकाल गॅजेटस डिव्हाईसेसमुळे स्क्रीन लहान होत आहेत अशा वेळी हि एक प्रॉब्लेमॅटीक गोष्ट आहे शिवाय मी जर नियमीत उपयोगकर्ता असेन तर वाचलेल्याच गोष्टी पुन्हपुन्हा नजरे समोर येणे आणि स्क्रोल करत बसणे नकोसे होणारे असते.म्हणून टाळावे असे माझे मत आहे शिवाय आपण त्याची काळजी घेतली नाहीत आज ना उद्या इतर कुणी तरी येऊन स्क्रोलॅबिळीटी करीता बदल करतीलच त्या पेक्षा आपणच काळजी घेतलेली बरी असे वाटते [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०७:१५, २८ जुलै २०११ (UTC) :चावडी पान कोणत्याचर्चेकरिता वापरावे कसे वापरावे /वापरू नये अशा प्रकारच्या जवळ पास एक परिच्छेदभर सुचना प्रचालकांना निवेदन,मदतकेंद्र आणि ध्येय धोरणेला आहेतच, अलिकडे तुम्ही चावडी/तांत्रीक वर मोबाईल फोनचे दुष्परिणाम सारखा संबध नसलेला संदेश वाचला असेल म्हणजे त्याही चावडीवर नवागतांकरिता विशेष सुचना जोडणे क्रमप्राप्त आहे.या सुचना चवाडीगणिक वेगवेगळ्या असल्यामुळे मी उपसंच असे म्हटले. :अजून एक मुद्दा असाही उजवीकडील मार्गक्रमण दुव्यांमध्ये नवीन चावड्यांचे विदागार बनवून त्यंचे दुवा विभाग सुद्धा जोडावयाचे बाकी आहेत,काही तांत्रीक आणि ध्येय धोरणेकरिता इतरत्रच्या संबधीत चर्चा दुव्यांचे विभागही जोडावयास हवेत. कौल पानांचाही एक विभाग जोडावा असा मानस आहे.योग्य पानात योग्य दुवे दिसावेत याकरिता कदाचित तेथे स्विच किंवा इतर प्रगत साचे सुविधा वापरावी लागण्याची शक्यत आहे म्हणूनही मी सध्याच्या स्वरूपाचा स्विकार केला. :तुमचा चावडी पान दिसण्यास कसे असावे या दृष्टीने जो मुद्दा आहे त्या करिता विकिपीडिया चावडी या पानाचा भविष्यातील स्वरूप दालन सदृश्य बनवता येईल.एकदा सुचालन साचाचे काम झाल्या नंतर ते काम हातात घेता येईल.तो पर्यंत वेगळ्या धूळपाटी पानावर ते काम तुम्ही चालू करून ठेवण्यास हरकत नाही. अभय आणि मंदार यांनी मुख्य चावडीवर बनवलेला निवडक चर्चा विभागास कुठे आणि कसा न्याय द्यावा ह्यावर मी तरी अजून विचार केला नाही आहे,पण कदाचित पानास दालन सदृश्य स्वरूप दिलेतर अधिक चर्चां पानांकडे वाचकांचे लक्ष वेधले जाईल आणि वाचकांचा वाटाड्या समाज मुख्पॄष्ठ या श्रेणीत अजून एक वाचकाभिमूख पान उपलब्ध असेल असे वाटते. == काही मुद्दे == माहितीगार नमस्कार , *काही मुद्दे : # जर चावड्या वेग वेगळ्या आहेत तर विदागार एकत्र का ? ज्या त्या चावडीचे जिथल्या तिथे द्यावे का ? ::तुमचा मुद्दा योग्य आहे,प्रगत साचांमध्ये साचा एकच ठेऊन पान बदलले तसे केवळ संबधीत दुवेच दिसतील अशी व्यवस्था करता येते आणि तशी ढोबळ कल्पना माझ्या मनात आहे. # जर एकत्रच देण्याचे असेल तर केवळ विदागार नावाचा दुवा देऊन वेगळ्या पानावर सर्वांचे विदगारांचे सुचालन देता येतील ::काही कारणाने स्क्रोलॅबिलिटी देणे शक्यच नसेल तर हा एक चांगला पर्याय आहे. # स्क्रोलॅबिलिटी साठी आपणास पोंपअप मेनू सारखे खोके अपेक्षित आहेत का ? ::पोंपअप मेनू म्हणजे समजले नाही असेच असावे तसेच असावे असा काही आग्रह नाही सूर्य उगवल्याशी मतलब. पानाच्या अनुक्रमाणिकेच्या वर साधारणतः जास्तीत जास्त दोन ते तीन परिच्छेद या पेक्षा जागा जास्त घेतल्यास खाली स्क्रोल करत जावे लागते असा सहसा अनुभव असतो ते स्क्रोल करणे कटकटीचे असते.माझा प्रयत्न साधारणतः दुव्यांची पट्टी अनुक्रमाणिकेच्या उजवीकडे पडावी म्हणजे जागा वाचते आणि स्क्रोलॅबिलिटीचा प्रश्नही येत नाही असा चालू होता. जीयुआय जितका सुट सुटीत आणि ठस ठासित तितका चांगला नेहमी प्रमाणेच मी म्हणेन कि सर्व गरजा (भविष्यातल्या सुद्धा ) पूर्ण पणे पहिले मांडाव्यात - चर्चा करून त्यास अंतिम स्वरूप द्यावे - मग डिझाईन - मग मोडूलस आणि मगच डेव्हलपमेंट आणि इम्पलीमेंटेशन इंट्रीग्रेषन असा थोडा योजना बद्ध कार्यक्रम बनवावा असे वाटते. काम फार जास्त नाही पण प्लानिग योग्य केले तर एक दीर्घ काळ चालणारी एकस्टेनडेबल सुविधा उभी करता येईल. :असे करण्यास मुळीच हरकत नाही, किंबहूना तसे करणे चांगले पण यात प्रक्रीया लांबची आहे चावडी पाने मजकुराने भरली जात आहेत आणि आपल्या सुचालन चावडीतील मागील बदला नंतर विदागाराचे दुवे कुठे आहेत हे नेमके माहीत नसल्यामुळे चावड्यांचे अर्काईव्हींग खोळंबले आहे त्यामुळे मी केलेले बदल तात्पुरते स्विकारून घ्यावे जेणेकरून विदागाराचे दुवे इतर सदस्यांना उपलब्ध राहतील हे पाहता येईल आणि पुढच्या सुधारीत आवृत्तीस सुरवात करावी असे वाटते. :चर्चांचे प्रमाण वाढल्यानंतर चावड्यांचे विदा साठवणे बॉट्सकरवी करावे लागेल आणि यात बॉट्सना कोणत्या प्रकारची व्यवस्था बॉटसुलभ असेल ते पुढील सुधारीत आवृत्तीत लक्षात घेणे गरजेचे आहे असे वाटते चर्चा पानांचे व्यवस्थापन अधिक सुटसुटीत व्हावे म्हणून स्ट्रॅटेजी विकिवर काही विशीष्ट एक्सटेंशन कार्यरत दिसते त्याची विकि सॉफ्टवेअर मध्ये सार्वत्रीक अंमल बजावणी करण्याचे काही बेत नाहीत ना याची माहिती अशा प्रकल्पाकरीता प्रदीर्घ वेळ देण्या पूर्वी करावयास हवी. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १३:३९, २८ जुलै २०११ (UTC) == ग्राफिक संकल्पकाचा बार्नस्टार == नमस्कार राहुल ! मराठी विकिपीडियावर मराठीतून ग्राफिक संकल्पनात बजावलेले मोलाचे योगदान गौरवण्यासाठी खालील बार्नस्टार तुम्हांला देण्यात येत आहे. हा बार्नस्टार गौरव (अर्थात, त्यातील साचा), तुम्ही तुमच्या सदस्यपानावर लावू शकता. :) {{ग्राफिक संकल्पकाचा बार्नस्टार|Rahuldeshmukh101}} --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०५:१३, ३० जुलै २०११ (UTC) :राहूल, संकल्प चित्रकला विषयातले दर्दी आहेत त्यांच्याकदून ग्राफिक संकल्पकाचा बार्नस्टार मिळाल्याबद्दल अभिनंदन,[[चित्र चर्चा:Chavdi-duva.png]] येथे माझा पुढचा प्रतिसाद नोंदवला आहे. सोबत एक विनंती आहे [https://docs.google.com/present/view?id=dctcbsf3_1g7fxfvdt मराठी विकिपीडियाची ओळख करून देणार हे ऑनलाईन गूगल पॉवर पॉईंट] तुम्ही पाहीला आहेत का कल्पना नाही , यात ग्रफीक्स कमतरता असल्याच माझ्या इतर विकि मित्र मंडळींनी निदर्शनास आणल होत. ग्राफीक्स या विषयात तुम्हाला रूची आणि गती आहे तेव्हा सवडी नुसार त्या पॉवर पाँईट ला काही ग्राफीक्स आणि जमल्यास काही साऊंड सपोर्ट देता आला तर करून पहावे हि विनंती [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०७:२२, ३० जुलै २०११ (UTC) == संपादने == संकल्प नमस्कार, मराठी विपी ने ८ लाख संपादनांचा टप्पा गाठल्या बद्दल अभिनंदन. :* गंमत म्हणून काही माहिती - :२४ जूलैला मी पण विपी वर एक प्रयोग करून पहिला. एकाच दिवसात जास्तीत जास्त संपादने करण्याच्या दृष्टीने. रविवार २४ जुलै २०११ ला, मी २० तासात १०११ पेक्षा जास्त वास्तविक गरजेवर आधारित संपादने पूर्ण केलीत. मराठी/हिंदी चित्रपट अभिनेते/अभिनेत्री माहिती चौकट/वर्ग/चित्रे आदी. गोष्ठी बनवण्याचे/व्यवस्थित करण्याचे बहुतेक काम पूर्ण झाले. या आधी एकाच दिवसात एकच सदस्याने केलेल्या सर्वाअधिक संपादनाची आकडेवारी माहित असल्यास सांगावी. राहुल देशमुख १२:५९, २५ जुलै २०११ (UTC) ::राहुल, ::तुम्ही करत असलेल्या कष्टाबद्दल तुमचे अभिनंदन करावे तेवढे थोडे आहे. मराठी विकिपीडियाला आपणा सारख्यांची (झपाट्याने काम करणारे) खूप गरज आहे ज्यामुळेच आपण सध्या या टप्यावर आलो आहोत. मला येथे एक सुचवावेसे वाटते. माझ्या माहितीप्रमाणे आपण केलेल्या संपादनांपैकी काही संपादने ही "सांगकाम्याच्या" मदतीने करता येऊ शकतात का ते पाहावे. संकल्प कडे ती जादू आहे ज्याद्वारे तो चुटकी सरशी काही कामे करू शकतो. ::संकल्प, तुझे काय मत आहे यावर?..... मंदार कुलकर्णी १६:५६, ३० जुलै २०११ (UTC) ==नमस्कार== आपण साचा बनविपर्यंत दिनविशेष वर काम करणे थांबवु काय अथवा सुरू ठेवु? कृपया कळावावे ही विनंती. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०६:४७, ३१ जुलै २०११ (UTC) ==दिनविशेष== मला काहीच घाई नाही. इतर पर्यायी कामे आहेत. तिकडे वळता येईल.मनात आलेला चांगला विचार प्र्त्यक्षात अमलात आणावा हीच भावना होती.याबाबत माहिती सुमारे ३०० दिवस असतील असा अंदाज आहे. खुपच नेमका आकडा हवा असेल तसे सांगतो. # साचा किवा तत्सम कल्पना योग्य वाटते का >>>विशेष तांत्रिक ज्ञानाच्या अभावामुळे मी याबद्दल सांगु शकत नाही. # दिनविशेष मध्ये तुम्हाला काय द्यावे असे अपेक्षित आहे (अभय चे निर्देश धरून )>>>बस नेमके तेव्हढेच.महाराष्ट्रातील /महात्मे/ आध्यात्मिक व्यक्ति यांच्या पुण्यतिथ्या /जयंत्या # सर्व साधारण माहिती किती असणार आहे (३६० दिवस/ १२ महिने / ??)>>>सुमारे ३०० दिवस. नेमका आकडा हवा असल्यास नंतर सांगतो. # जर आपणास थांबवले तर आपण किती दिवस वाट पाहू शकाल *(वेळेच्या नियोजनाच्या दृष्टीने )>>>आपण 'गो' म्हणेपर्यंत कितीही वेळ.अगदी माझ्या किंवा जगाच्या अंतापर्यंत (जे आधी घडेल ते)[हे खास 'सरकारी' उत्तर आहे.] # आपण पण साचे बनवता का? साच्या बरोबर आपली जवळीकता !>>>नाही.एक बनविला होता.(प्रयत्न केला होता) त्यात अनेकांची मदत घ्यावी लागली.अत्यंत प्राथमिक स्वरूपाचे ज्ञान आहे.ऍनालिटीकल ज्ञान आहे.बाकी 'पिकप' बरा आहे. लवकर समजु शकतो.पुन्हा प्रयत्न करु शकतो. # ह्या कमी अजून कोणी सोबत आहे का?>>>एकला चलो रे! # आणि वेळो वेळी त्रास द्यायला आपण उपलब्ध असाल का !!!!नोकरी व प्रपंच सांभाळुन लॉग होतो. पूर्णत्वाने उपलब्ध नाही.सप्ताहाचे ४-५ दिवस किमान अर्धा तासतरी, सवड मिळेल तेंव्हा.नाईलाज आहे. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०८:४०, ३१ जुलै २०११ (UTC) [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०८:४०, ३१ जुलै २०११ (UTC) ==एक्स्टेन्शन== माहितीगार नमस्कार, तपासले असता अशे निदर्शनास येते कि आपल्या कडे charinsert हे एक्स्टेन्शन जे कि अएडीट टूल साठी वापरतात हे वापरात आहे. आपणा समोर दोन मर्ग आहेत # असलेल्या स्तोताम्ध्ये सुधारणा करणे # नवीन स्त्रोत वापरणे दोघांच्याही पद्धतींचा अभ्यास केला असता दुसरा पर्याय उत्तम वाटतो. आपणास काय वाटते ते सुचवावे. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १०:१७, २७ जुलै २०११ (UTC) :अर्थात दुसरा पर्याय उत्तम [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०८:५७, ३१ जुलै २०११ (UTC) ==डेटा गृपिंग == माहितिगार नमस्कार, मी दिनविशेष चा डेटा जवळ जवळ ३०० दिवस , १२ महिने एकाच यंत्रणे द्वारे महिन्या वारी, अथवा दिवस वारी, अथवा महिना आणि दिवसवरी दिसेल अशा आशयाचे उपाय बनवावे असा विचार करतो आहे. डेटा गृपिंग आणि सॉर्टिग करण्या साठी काही पद्धत विकिपिडीयावर माहित आहे का (मिडियाविकी चे जसे DPL जे विकिपीडिया सपोर्ट करत नाही सारखे.) छोट्या डेटाला तर पार्सर ने नियंत्रित करता येतो पण मोठा कसा हाताळायचा? काही कल्पना असल्यास सांगावे. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] ०९:५२, ३१ जुलै २०११ (UTC) :मला वाटते दोन्ही बाबतीत अभय नातू कदाचित अधिक माहिती देऊ शकतील.दिनविशेष बद्दल सर्वाधिक काम नातूंनी केले आहे.अर्थात दिनविशेष मध्ये कुणी हात घातो म्हणाले तरी मी कचरतो कारण प्रथम दर्शनी वाटते त्यापेक्षा ते अती जास्त वेळ खाऊ आणि गुंतागुंतीचे प्रकरण आहे.त्याच वेळात इतर महत्वाची बरीच कामे होऊ सकतीअ असे वाटते [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] १०:४०, ३१ जुलै २०११ (UTC) ::नमस्कार राहुल ! तुमच्या वर्णनानुसार, मला वाटते तुम्ही बहुधा काही प्रमाणात अर्ध-स्वयंचलित बनवता येईल, अशी आमाआका व्यवस्था राबवण्याविषयी प्रयत्न करू पाहत आहात - जेणेकरून दैनंदिन आमाआका पानांचे लेख बनवून ठेवता येतील, व ते आपोआप दरदिवशी बदलले जातील. तसे असल्यास [[साचा:उदयोन्मुख लेख सदर]] येथील <nowiki>{{#ifexist: विकिपीडिया:उदयोन्मुख लेख/{{#time:j F Y}}</nowiki> या कोडात असलेली अट पाहा. त्या धर्तीवर दर दिवसाची पाने बनवल्यास हे काम अर्ध-स्वयंचलित पद्धतीने करता येऊ शकेल. मी मागे हे काम विकिपीडिया कॉमन्सावरील साचे पाहून केले होते; त्यामुळे आतादेखील तिथल्या साच्यांचे संदर्भ वापरता यावेत. ::--[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १४:३२, ३१ जुलै २०११ (UTC) * दिनविशेष मध्ये दिलेल्या प्रत्येक नोंदीचे भविष्यात लेख बनवण्याचा विचार असुशाकेल का ?\ आहे का ? >>>सध्या नाही. परंतु कालांतराने(किती काल नक्की नाही.)होय. * हि माहिती वेग वेगळ्या प्रकारे ग्रुप करावी लागेल का? जसे पोर्णिमा, द्वितीय, (यात सर्व १२ हि आल्या ) ह्याचे दिनविशेष>>>होय.दर महिन्याचे(मराठी महिने)प्रतिपदा ते पौर्णिमा (शुद्ध पक्ष) आणि प्रतिपदा ते अमावस्या(कृष्ण पक्ष)=अश्या ३० दिवसांचा एक गृप याप्रमाणे.यातही पक्षाप्रमाणे २ सब गृप होतील. * हि माहिती महिन्या प्रमाणे पण ग्रुप करवी अशी गरज पडेल का ? जसे श्रावण - ह्या महिन्यातील सर्वे दिनविशेष>>>नाही. जरुरी नाही. पण केले तर उत्तम.कोणास आवश्यकता असल्यास ती माहिती मिळु शकेल.(दूरदेशीच्या वाचकांना) * हि माहिती कोणत्या नामविश्वात साठवावी असे आपणास वाटते ( वैकल्पिक )>>>???? * आपल्याला मला कुठून निरोप दिला असे तर वाटत नाही ना !!!>>>>प्रत्येक बॉल टोलवू शकत नाही.पण पिचवर राहील व प्लेड करील.भलेही धाव न निघो. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १४:५७, ३१ जुलै २०११ (UTC) <<<मी दिनविशेष चा डेटा जवळ जवळ ३०० दिवस , १२ महिने एकाच यंत्रणे द्वारे महिन्या वारी, अथवा दिवस वारी, अथवा महिना आणि दिवसवरी दिसेल अशा आशयाचे उपाय बनवावे असा विचार करतो आहे. >>> '''ता.क.'''- यात मला अडचण अशी वाटते कि प्रत्येक तिथी ठराविक वेळेत बदलत नाही.तसेच याचा इंग्रजी तारखांशी काहीच संबंध नाही.यात दर महिन्यात /दर वर्षात Flexibility असते.श्रावण महिन्यात नवमी रात्री २०.४६ ला बदलु शकते.तर दुसर्‍या वर्षीच्या श्रावणात सकाळी १०.५१ .ते track करणे व त्यावर control ठेवणे मला वाटते कठीण काम आहे.शिवाय [[क्षय मास ]][[अधिक मास]] याचे त्यात synchronisation करणे तर दुस्तरच वाटते.त्यामुळे त्यास इंग्रजी महिन्यांप्रमाणे automated करुन display करणे हे सर्वथा विकित तरी अशक्य वाटते. अर्थात, मला याचा आवाका माहित नसल्यामुळे असेल कदाचित.हे तयार करण्यास एखादे softwareच लागेल.त्याचा output मग display शी लिंक करावा लागेल.असो. काय अडचण आहे हे मी कळविले. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १५:१२, ३१ जुलै २०११ (UTC) ::राहुल, आता माझी निघायची वेळ झाल्यामुळे आता पळतो; उद्या तुमच्या सूचनेसंदर्भात अधिक लिहितो. कलोअ. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १६:४५, १ ऑगस्ट २०११ (UTC) == दिनविशेष - हिंदू धर्म == दिनविशेष आणि हिंदू धर्म हे दोन्ही प्रकल्प एकत्र येणे सयुक्तीक आहे किंबहुना आवश्यकही आहे. माझा त्यासाठी पूर्ण पाठिंबा आहे. दिनविशेष साठी '''ऑटॉमेटेड पंचांगाचा वापर''' केल्यास ते जास्त उपयुक्त राहील असे वाटते. यामुळे तिथे नोंदवत रहाव्या लागणार नाहीत. त्या पानावर आपोआप पॉप्युलेट व्हायला हव्यात. सणवार आणि व्रते मात्र (कदाचित) नोंदवावे लागतील असे वाटते. (हे ऑटॉमेटेड पंचाग प्रत्यक्षात कसे आणायचे, याचे काम तुम्हालाच चटकन जमेल असे वाटते! ;) ) सद्य स्थितीत मी तिथींवर काही काम करत नाहीये. सध्या फक्त हा हिंदू धर्म प्रकल्प कसा चालवावा यावर विचार करतो आहे. तुमच्या सर्व सूचना, सुचवण्यांचे स्वागत आहे. कलोअ[[सदस्य:Katyare| निनाद]] ०२:४९, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) == वेगवान संपादने == वेगवान संपादने साधण्यासाठी तुम्ही काय युक्त्या वापरता? इंग्रजी किंवा इतर विकींवर काय वापरले जाते? तसेच तुम्ही सांगकामे वापरता का? असल्यास कसे?[[सदस्य:Katyare| निनाद]] ०२:५३, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) '''राहुलजी,''' आपले मराठी भाषेसाठी चालेले प्रयन्त खरोखरच वाखण्याजोगे आहे, आणि तुम्ही त्याला देत असलेली आधुनिक तंत्राद्यानाची जोड हि काळाची गरज आहे. मी आपली संपादने आणि चर्चा वाचल्या आहेत.मी नुकताच सदस्य म्हणून मराठी विकिशी जोडलो गेलो आहे. '''वेगवान संपादने''' हा मथळा मला उमगला नाही आहे,तरी त्याची सहनिषा वाव्हि आशी इच्छा. --सागर-मराठी सेवक ११:२६, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==आपला संदेश वाचला.== [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०६:१२, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==साचे छान काम करतात == माहितीगार नमस्कार आपण विदागार साचे पुनर्स्थापित केल्याचे पहिले. साचे छान काम करतात आहेत. काही शंका/विनंती आपण दिनांका नुसार विदागार स्मपूर्ण सांभाळावे. आपण त्याचे विश्लेषण करून इतर उपपाने केली आहेत तेपण उत्तम झाले तरी दिनांका नुसार पण जशीच्या तशी चावडीची एक प्रत असावीच असे वाटते. साच्यात संपादन हा दुवा दाखवा/लपवा जवळ होतो आणि चुकून तिचकवल्या जातो त्यास जर सं. अशा स्वरुपात दूर ठेवला कर कसे ? कारण साचा सम्पादन हा दुवा फारच थोड्या लोकांना (जाणकारांनला) लागते. धन्यवाद [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] ०५:३३, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) :ह्म् ,सध्याच्या साचांनी काम करून पुरेसे नाही, बॉट्स ना काम काम करता येण्याच्या दृष्टीने ते ऊपयूक्त ठरतील अशा सूधारणा करावयास हव्यात. मध्यवर्तीचावडीवरील सध्याचा मूख्य चर्चा विषय अजून एक दहा दिवसा नंतर चावडी/प्रगतीवर नेण्याचा मनोदय आहे त्या नंतर मध्यवर्ती चावडीवर चावडी/व्यवस्थापनातील प्रस्तावित सूधारणा व्यापक सहमती करिता पून्हा एकदा मांडू .नवीन चावडी/व्यवस्थापन वर वेगवेगळ्या सूचनांचे संकलन करून ठेवावे. :जो पर्यंत लोक त्यांचे मुद्दे मांडण्याकरिता सूयोग्य चावड्यांची निवड करावयास हवी. तरच बॉट संचलीत अर्काईव्हींगचा व्यवस्थीत फायदा होइल, दुसरे सहाय्य पाने बनवणार्‍यांचे आणि संकेतांबद्दल झालेल्या सहमती नोंदवून ठेवणार्‍यांचे हाल कमी होतील. :[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०९:३१, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==काहीच् अनुभव नही== मला येथील काहीच् अनुभव नही.पन आपण म्हणता तर कोणती मदत हवी ती करतो. *Makyaj १३:५७, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) I am sorry! i have to write this in english as i am not well acquented with the script here.What is dinvishesh? what way i would be helpful to you? to express myself properly, i chose english.Would i be able to do the work you are allotting to me? i am afraid i would not be of much use to u. Makyaj १४:०४, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) *I am again sorry.i have to take help of english to express myself in a better way.can u suggest certain articles which will help me in coming out of the situation. i really want to work here.the language here appears to be very pure and i am yet to get femilear with it.pl. help. Further, how could know i have made certain additions here? I didnot add aly sort of list. i made only certain corrections there. *Makyaj १४:१७, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) i can read very well in marathi but typing it here, i am facing problems. pl do write in marathi.and for some days, pl allow me to communicate in english. may i further know which designation u r holding here?are u from the supervisory cadre here? Makyaj १४:२४, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) see u 2mrow.i am constrained to close down. Makyaj १४:३०, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==कोडे कसे सोडवायचे ?== संकल्पचे म्हणणे बरोबर आहे. पण तरी प्रकल्प सुरुकार्ण्यासाठी किमान स्वरुपाची विशिष्ट विषयावर रुची ठेवणारी काही मंडळी (डेडीकेटेड) असावी म्हणजे ते प्रकल्पास आकार देऊ शकतील. काही जुने आणि काही नवे अशी सांगड घातली तर दुग्ध शर्करा. आता हिंदू धर्म प्रकल्पासाठी ४ जुने आणि ४ नवीन अशी ८ लोक केवळ दिनविशेष ह्या कामा साठी सहयोग करायला आज तयार झाली आहे. तेव्हा प्रकल्प पहिले कि सदस्य पहिले हे कोडे कसे सोडवायचे ? मला वाटते मूळ नियमा प्रमाणे किमान ४ सदस्य तरी असावेत. अन्यथा आपणास भविष्यात आजारी प्रकल्पांचा वर्ग निर्माण करावा लागेल. [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १६:४१, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) :::तुमच्या इतरत्रच्या चर्चेत दखल दिल्याबद्दल क्षमस्व. तुम्ही निमंत्रण देऊन लोकांनी प्रकल्पात रस घेतला तर आनंदाचीच गोष्ट आहे. सोबत स्वत:हून सामिल होऊ इच्छिणार्‍या मंडळींना असे काही काम किंवा प्रकल्प चालू आहे हे कळण्याचा मार्ग काय? याकरिता इंग्रजी विकिपीडियामध्ये संबधीत लेखांच्या चर्चा पानांवर तो लेख कोणत्या प्रकल्पांतर्गत येतो त्याचा साचा लावण्याचा प्रघात आहे.त्यामुळे ज्यांना रस आहे ती मंडळी संबधीत प्रकल्प पानावर आपोआप सहजतेने पोहोचू शकतात.काही अनाकलनीय कारणामुळे मराठी विकिपीडियन्सनी आतापर्यंत तरी चर्चा पानांवर लावण्याकरीता लागणार्‍या साचांवर काम करणे आणि असे साचे चर्चा पानांवर लावणे यात रस दाखवलेला नाही. ::प्रत्येकवेळी प्रकल्प पान वेगळच असल पाहीजे अस नाही वर्ग पानाचा उपयोग प्रकल्प पाना सारखा करण्याचा कमी वापरला गेलेला पर्याय नेहमीच उपलब्ध आहे.[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] १७:०४, ३ ऑगस्ट २०११ (UTC) >>>मुख्यलेख पानावर ::सध्या मला वाटते मुख्यलेख पानावर "....विषयावरील अपूर्ण लेख" अशा प्रकारचे साचे काही ठिकाणी दिसतात पण त्या विषयांना कदाचित प्रकल्प पाने नाहीत ,त्या साचातच सुधारणा करून प्रयोग करून पहाण्यास हरकत नाही. दुसरे तर सध्याचा [[साचा:विस्तार]] वाचकांना [[विकिपीडिया:अपूर्ण लेख विकास]] या पानावर नेतो तीथे चावडी उस्चालन मध्ये मुख्यचावड्या ज्या प्रमाणे एका रांगेत दाखवल्या आहेत त्या प्रमाणे लोकप्रीय ठरू शकतील असे पाच एक प्रकल्पपानांचे दुवे लावून पहाण्यास हरकत नाही. ::अर्थात इंग्रजी विकिपीडियात प्रकल्प साचे चर्चा पानावर लावण्या मागे इतर दोनतीन उद्दीष्ट होती एकतर मुख्य लेखपानावर आधीच इतर सूचना साचे माहिती चैकटी आणि तळाशी असलेल्या मार्गक्रमण साचाची गर्दी असते. दुसरे चर्चापानावरील साचे केवळ विषया संबधीत प्रकल्पाचेच नाही तर मुल्यांकनादी इतर कामे पार पाडण्यात देखील उपयूक्त ठरली आहेत.एखादा लेख एका पेक्षा अधिक प्रकल्पांचा पण भाग ठरतो. चर्चा पानाचा दुवा लाल आहे म्ह्टल्यावर लोक चर्चा पानावर जात नाहीत पण दुवा निळा आहे म्हटल्यावर जाऊन पाहू शकतात. >>>साचा:Wikipedia ads ::यावर पुढे काही काम केलेले नाही.करण्यास हरकत नाही.(अशा जाहीरातीतून प्रकट होणारी माहिती चपखल आणि सूयोग्य असावी या दृष्टीने प्रत्यक्ष त्यावर काम करण्यापूर्वी सहाय्य पानांचे अधीक वाचन करून घेतले गेले तर बरे पडेल.) ==Vertualisation == :::Rahul, I am not doing any specific task on Marathi Tithi. Just wanted to create the required pages and possible information. That's all. I can support your work of vertualisation once I get the idea and details what you are exactly doing. My vision is that we get some information about our festivals and marathi tithi either in Panchang/ kalnirnaya / Bhaktimarg pradip. We and our next generation should get all this information on Wikipedia and also understand the real meaning/ cause of doing it.... मंदार कुलकर्णी ०८:५०, ४ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==चैत्र== चैत्र शु.प्रतिपदा/द्वितिया- हे नुकतेच टाकलेले लेख बघावेत. काही दुरुस्त्या /त्रुटी असतील तर सुचवाव्यात ही विनंती. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १३:४७, ४ ऑगस्ट २०११ (UTC) == अतिउत्तम मार्गदर्शन == तमिळ क्यूब वर काम करणे अगदीच सोपे आणि सरळ आहे. मराठी लिहिण्यासाठी खूपच छान साधन आहे. आभार!!! सागर:मराठी सेवक ०७:३३, ५ ऑगस्ट २०११ (UTC) * आपला संदेश मिळाला ,मी सध्या विकिपीडियावर नियमीत येत नसल्याकारणाने वेळेत उत्तर देता आले नाही,त्याबद्दल क्षमस्व. वेळ मिळाल्यावर उपरोक्त विषयासंबंधी आपणास पुन्हा संपर्क साधेन,कळावे,धन्यवाद. [[सदस्य:Prasannakumar|प्रसन्नकुमार]] १२:४२, ५ ऑगस्ट २०११ (UTC) == झपाट्याने == कल्पना मांडून ती झपाट्याने प्रत्यक्षात आणणारे फार कमी लोक असतात. ते तू साधलेस, यु आर अ स्टार! त्यामुळे मला कौतुक वाटले. शिवाय चावडीची कल्पना मांडण्यासाठी केलेले प्रेझेंटेशन अप्रतिम छाप पाडणारे होते/आहे! आता आपण वेगवान संपादने पार पाडण्यासाठी युक्त्या शोधू या. जसे की एखाद्या नावाचे पान बनले की त्या 'शब्दाला' सर्व मराठी विकि पानांवर दुवा बनवू शकेल असा सांगकाम्या. म्हणजे समजा तबला हा लेख बनला तर त्या सांगकाम्याने विकीवरच्या सर्व पानांवर तबला शब्दाचा दुवा बनवावा. (काही वेळा शब्द खुपदा आलेला असू शकतो त्यासाठी त्या पानावरील पहिल्या ३ शब्दांचा दुवा बनवावा असे फिल्टर घालता येईल.) तबल्याच्या असा शब्द असेल तर अर्थातच दुवा बनणार नाही हे मी समजू शकतो. - असे सांगकामे बनवणे जमू शकेल का?[[सदस्य:Katyare| निनाद]] ११:२२, ७ ऑगस्ट २०११ (UTC) :चावडीवर जातो मग आता... :) [[सदस्य:Katyare| निनाद]] ००:२५, ८ ऑगस्ट २०११ (UTC) == बदल == तुम्ही मागे बदल करण्याला जुने सदस्य अनुकूल नसतात असे काहीसे मत नोंदवले होते. मला ते मत तितकेसे पटत नाही. माझ्या अनुभवाप्रमाणे अभय नातूं पासून संकल्प पर्यंत सर्वजण बदलाला अनुकूल असतात. पण अनुभवी सदस्यांना आपण प्रपोज केलेल्या बदला मागे असलेले मॅकेनिझमही दिसत असते. ते त्याप्रमाणे बदल 'ट्विक' करण्याच्या प्रयत्नात असतात. त्यांच्या दृष्टीनेही आपण पाहिले पाहिजे असे मला वाटते. इतके असूनही माझे वाद होतातच. पण मी चर्चेतून समोरच्याचे मत काय आहे ते समजून घेण्याचा प्रयत्न करतो. माझे मतही आग्रहीपणे विविध मार्गे मांडतो. पण ते वादही निव्वळ त्या त्या पानापुरतेच आहेत असे मी समजतो. आणि ते त्या पानावरच विसरून जातो, किमान तसा प्रयत्न असतो! :) तेव्हा कोणताही पूर्वग्रह बाळगू नका इतकेच सांगणे![[सदस्य:Katyare| निनाद]] ०६:४५, ८ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==बिमार== सादर नमस्कार! आपणास दिव्य दृष्टी आहे काय? मी व माझा संगणक एकसमयावच्छेदेकरुन ४-५ दिवस बिमार होतो.मी सुधरलो पण संगणक अद्याप बिमारच आहे.हे काम दुसर्‍या संगणकावरुन करीत आहे.तसे आपणास धन्यवाद देतो. माझ्यातील दोष दाखविल्याबद्दल.मी यात सुधरण्याचा प्रयत्न करील.कोणाकोणास बिमार सोडले(लेख अथवा माणुस) ती यादी दिल्यासही मी आपला आभारी राहील.तसे,वयोमानापरत्वे प्रकृती ठिक रहात नाही हे तर आहेच.कसेतरी चालढकल व विरंगुळा म्हणुन येथे येतो. टाईमपास. दुसरे काय? 'मराठी प्रेम व निष्ठा' वगैरे सर्व दाखविण्याच्या बाबी आहेत असे माझे मत झाले आहे.माझ्यासारख्या माणसास आतापर्यंत अनेकांनी निभविले.उदार मनाने मदतीचा हात पुढे केला.त्यांचा मनःपुर्वक आभारी आहोच.माझे येथील काम आपणास वा कोणास पटत नसेल तर मी येथील लेखन/संपादन बंद करतो.तसे मला अगत्याने कळवावे. मी आपल्या संदेशाची वाट पहात आहो.मला येथे वा कोठेही कोणत्याही पदाची वा मानाची अपेक्षा नाही.आतापर्यंत केले ते काम बस झाले.आता येथील अवतारकार्य समाप्त करण्याचा विचार करीत आहो. आमच्या विदर्भात एक म्हण आहे. 'डंगर्‍या(थोराड) बैलास कोणीही शिंग मारतो.' त्याची या निमित्ताने आठवण झाली एव्हडेच. शक्य असल्यास आपल्या प्रत्यक्ष समोरासमोर भेटीची ईच्छा आहे. अर्थात, आपलीही असेल तर. आपणास पुन्हा एकदा धन्यवाद. काही चुकले माकले तर उदार मनाने माफ करावे अशी आपणांस विनंती करु काय? [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०६:१३, ९ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==प्रशासकपद== माहितगारांना प्रशासकपद देण्याबाबत आपण कुठे विनंती केली हेही कृपया कळवावे म्हणजे मला अनुमोदन देता येईल. जाता जाता एखादे चांगले काम करावे ही ईच्छा आहे. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०६:१९, ९ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==स्वागत चमू == स्वागत चमूचा सदस्य स्वतच होतायेते काय?किन्वा त्याची कोणाची परवानगी लागते? Makyaj ०९:५१, ९ ऑगस्ट २०११ (UTC) आपल्या सहय्याबद्द्ल धन्यवाद. [[सदस्य:Makyaj|मकरंद]]&nbsp;([[User talk:Makyaj|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/Makyaj|योगदान]]) १०:०४, ९ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==धूळपाटी पाने== राहुल, धूळपाटी आणि त्याची उपपाने ''विकिपीडिया'' नामविश्वात असावी म्हणजे त्यांची गणना विकिपीडियातील लेखांत होत नाही. संधी मिळाली की तुम्ही अलीकडे तयार केलेली सगळी ''धूळपाटी'' पाने (व इतरही जी हातास लागतील ती) ''विकिपीडिया:धूळपाटी'' अशी स्थानांतरित करावी. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] १४:३५, ९ ऑगस्ट २०११ (UTC) == आमंत्रण == [[File:Sacred lotus Nelumbo nucifera.jpg|70px|left]] विकिप्रकल्प हिंदू धर्म येथे सदस्य होण्यासाठी आपल्या आमंत्रण आहे! [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प हिंदू धर्म/सदस्य]] येथे सदस्य सूची मध्ये आपले नाव वाचण्यास उत्सुक आहे.[[सदस्य:Katyare| निनाद]] ११:१८, ११ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==Invite to WikiConference India 2011 == <div style="margin: 0.5em; border: 2px black solid; padding: 1em;background-color:#E3F0F4" > {| style="border:1px black solid; padding:2em; border-collapse:collapse; width:100%;" |- [[File:WCI_banner.png|800px|center|link=:meta:WikiConference_India_2011]]<br/> |- ! style="background-color:#FAFAFA; color:#1C2069; padding-left:2em; padding-top:.5em;" align=left |Hi {{BASEPAGENAME}}, <span class="plainlinks"> The First WikiConference India is being organized in Mumbai and will take place on 18-20 November 2011.<br> You can see our [http://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConference_India_2011 Official website], the [http://www.facebook.com/event.php?eid=183138458406482 Facebook event] and our [https://spreadsheets.google.com/spreadsheet/viewform?hl=en_US&formkey=dGNxSzAxUndoOHRGamdDSTFMVGNrd3c6MA#gid=0 Scholarship form]. But the activities start now with the [http://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConference_India_2011/Wiki_Outreach 100 day long WikiOutreach]. '''Call for participation''' is now open, please submit your entries '''[[m:WikiConference India 2011/Call for Participation|here]]'''. (last date for submission is 30 August 2011) </span><br> <br> As you are part of [http://wikimedia.in/ Wikimedia India community] we invite you to be there for conference and share your experience. Thank you for [[Special:Contributions/{{ {{{|safesubst:}}}PAGENAME}}|your contributions]]. We look forward to see you at Mumbai on 18-20 November 2011 |}</div> == सांगकाम्या बनवताय ना? == विकिलेखात सर्वत्र दुवे टाकू शकेल असा सांगकाम्या बनवताय? काही कारय घडले की चावडीवर जाऊन अजून परवानग्या मागता येतील.[[सदस्य:Katyare| निनाद]] २३:१२, ११ ऑगस्ट २०११ (UTC) == बिनशर्त माफी == झालेल्या प्रकाराबद्दल मी आपली 'बिनशर्त माफी' मागतो.'क्षमा वीरस्य भूषणम्' या उक्तिप्रमाणे आपण माफ कराल हीच अपेक्षा मनात बाळगुन आहे. कार्यालयीन कामकाजाचा ताण,वाढलेला रक्तदाब त्यातच येथे विकीवर येणे झाले. त्यामुळे तसे झाले असावे असे वाटते.कारण काहीही असो,माझा गैरसमज झाला. त्याबद्दल पुनश्च क्षमाप्रार्थी आहे. आपणही झाले-गेले ते मोठ्या मनाने विसरुन जावे व मनात कोणतेही किल्मिष ठेवु नये ही आग्रहाची विनंती. * तलवारीकडे हात जाउ नये असा सतत प्रयत्न करीतच असतो.त्या कारणामूळेच हातात लेखणी घेतली.पण काय करता? हात गेलाच तिकडे. 'रहीमन धागा प्रेमका । मत तोरे चटकाय ।। टुटे-जुरै सौ बार । पर बिच गाठ पर जाय ॥ आपल्या संबंधात कृपया अशी गाठ पडु देऊ नका. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १६:११, १२ ऑगस्ट २०११ (UTC) == मराठी स्पेलचेकर == मला सुचवावेसे वाटते की तुम्ही मराठी स्पेलचेकर वापरावा. हा फा फॉ वर चालतो आणि त्यातून माझे लेखन बर्‍यापैकी सुधारए असा माझा समज आहे. हा येथे मिळेल. [https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/marathi-spell-checker/ मराठी स्पेलचेकर] [[सदस्य:Katyare| निनाद]] २२:५७, १२ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==विकिपीडिया:प्रमाणपत्र== ::राहुल [[विकिपीडिया:प्रमाणपत्र]] या प्रकल्पात प्रमाणपत्र बनवण्यात तुमचा सहभाग हवा आहे.बाकी सुद्धा या प्रकल्पाच्या प्रगतीकरता काही वेळ देता आलातर स्वागतच आहे.[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ११:००, २० ऑगस्ट २०११ (UTC) :जसे शाळेत विद्यार्थ्यांना सहभाग घेतल्याबद्दल एखादे प्रमाणपत्र किंवा सर्टीफिकेट दिले जाते तसेच बनवून हवे आहे. शक्यतो मराठी विकिपीडियावरच नाव गाव टाईप करता येईल असा साचा प्रिफरेबल शिवाय A4 साईज कागदावर सहज प्रिंटेबल आणि दिसावयास चांगले असावे. :[http://strategy.wikimedia.org/wiki/Proposal:Audio/visual_Presentation_Competition मी स्टॅटेजी विकिवर येथे] बरेच सविस्तर लिहिले आहे. त्याचे चर्चा पानही पहावे.[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ११:३८, २० ऑगस्ट २०११ (UTC) >> (लोगो, चिन्ह , आदी.) काही ब्र्याड रंग (असल्यास ) बाबदची माहिती द्यावी ::विकिपीडियाचा लोगो वापरू नये त्या साठी विकिमीडिया फाऊंडेशनची परवानगी लागते (तेही भविष्यात त्यांची परवानगी घेउन करण्यास हरकत नाही). मराठी आणि महाराष्ट्र या संदर्भाने आणि विकिपीडियाशी संबधीत आहे या दोन्ही गोष्टी दाखवणारा एखादी नवीन लोगो संकल्पना सुद्धा चालेल किंवा नविन काही सुचे पर्यंत सध्याचा महाराष्ट्र बार्नस्टारचित्र तसेच ठेवले तरी चालेल. रंग इंटरनेट आणि प्रिंटींग मध्ये दोन्हीकडे व्यवस्थीत येणारा कोणताही चालेल. >>मसुदा आणि इतर माहिती ::मसुदे मुख्य प्रकार दोन १) विकिपीडिया संपादन कसा करावा या संदर्भात आपण चांगले ( पॉवर पॉइंट) प्रेझेंटेशन मराठी भाषेतून बनवून दिल्याबद्दल मराठी विकिपीडिया समुदायातर्फे हे प्रमाणपत्र प्रदान करण्या येत आहे २) विकिपीडिया ज्ञानकोशातील ज्ञानाचा सुयोग्य वापर करून आपण चांगले ( पॉवर पॉइंट) प्रेझेंटेशन मराठी भाषेतून बनवून मराठी भाषिकांना मुक्तपणे वापरण्याकरता उपलब्ध करून दिल्याबद्दल मराठी विकिपीडिया समुदायातर्फे हे प्रमाणपत्र प्रदान करण्या येत आहे ::सोबत "अशा जगाचा विचार करा, जिथे पृथ्वीवरील प्रत्येक माणसाला अखिल मानवी ज्ञानाभांडारात मु्क्त विहरता येईल." हे विकिपीडियाचे ब्रीदवाक्य [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] २०:०१, २० ऑगस्ट २०११ (UTC) >>>माहितीगार,आपण विकिपीडिया च्या लोगो वापर संबंधी परवानगी साठी त्वरित हालचाल करावयास हवी (मान्यता येईल तेव्हा येईल पण सुरुवात करून द्यावी )कारण विकिपीडियाच्या ब्र्यांड व्ह्यालूचा आपणास फायदा घेता येईल असे वाटते. ::अशा कार्यक्रमास विकिमीडिया इंडिया चॅप्टर, इंडिया प्रोग्राम्स आणि सरते शेवटी विकिमीडिया फाऊंडेशनची अधिकृत मान्यता लागेल.येत्या विकिकॉफरन्स (नव्हेंबरातल्या) मध्ये कुणी हा मुद्दा रेटला तर काही प्रगतीची शक्यता आहे.पण त्या करता मराठी विकिपीडियास जे उपयूक्त आहे ते करण्याकरता थांबून रहावयाचे का असा मुळात प्रश्न आहे उलट आपण आपला कार्यक्रम स्वतंत्र पणे रेटावा त्याच यश इतरांना सिद्ध करून दाखवाव आणि पाठींबा मागावा याचा फायदा आप्ल्या कृती आपल्याला चालू करता येतात इतरांवर विसंबून रहावयास लागत नाही. काही मुद्दे >>>विकिपीडियाचा यु आर एल द्यावा का :::प्रमाणपत्रात यु आर एल असलेला बरा. >>>आपणास जे जे ठावे ..... मराठी विपी चे (अनधिकृत/अधिकृत) घोष वाक्य लिहावे का ::विकिमीडिया फाऊंडेशनच "Imagine a world in which every single human being can freely share in the sum of all knowledge. That's our commitment." हे घोष वाक्यच मराठी विकिपीडियासही लागू होत.ते अधिक सर्वसमावेशक आहे. ::आपणास जे जे ठावे हे बर्‍याच लोकात लोकप्रिय आहे हे खरे असले तरी "शहाणे करून सोडावे सकळ जन" एका अर्थाने त्या वाक्यास दोन अर्थ छाटा आहेत,त्यातील एक अर्थ छटा ह विकिपीडियाच्या व्हॅल्यूज मध्ये परफेक्टली बसत नाही.कारण विकिपीडिया वाचकाला विवेक आहे यावर विश्वास ठेवत इतरांना शहाण करून सोडा म्हटल्या नंतर मला माझ व्यक्तिगत मत मांडण्याची मोकळीक अपेक्षीत होते ती विकिपीडियाच्या परिघात बसत नाही. त्यामुळे या बद्दल आग्रह धरू नये असे माझे प्रांजळ मत आहे. >>>प्रमाण पत्रावर सही राहणार आहे का (~~) ::बेसिकली मूळ कसेप्ट बार्नस्टार सारखाच कुणिही कुणालाही देण्याचे स्वातंत्र्य त्यामुळे ऑनलाईन सही पुरेशी ठरावी सोबत हवेतर प्रिंटेड सर्टीफिकेटवर सही करण्याकरता एखाद ओळीची जागा ठेवावी. >>>तारीख /कालावधी वैगरे ::कालावधीची आवश्यकता नाही तारीख प्रमाणपत्र देण्याची प्रिंटकरताना आपोआप त्यावेळची येईल अशी व्यवस्था केल्यास कसे असेल . >>>हा साचा असावा असे आपण म्हणता मग तो कोणीहि लावला/वापरला तर ? त्याचे वापराचे तंत्र कसे असावे. ::असे कुणी सहसा वपरणार नाही आणि वापरले तर वापरू द्या बार्नस्टारचा पर्याय आहे, नुक्सान होण्या सारखे काही आहे असे वाटत नाही. >>>बंधू प्रकल्प वा इतर काही विपिशी निगडीत गोष्टी जाहिरातीसाठी द्यावे का ::बंधूप्रकल्पावर जरी असे काम केले तरी असे प्रमाणपत्र देता आले पाहिजे. ::"जाहिरातीसाठी द्यावे का" हे समजले नाही [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] २२:०२, २० ऑगस्ट २०११ (UTC) ::ओके, तसे....या बंधूप्रकल्पाकरिता सूद्धा अशाच स्वरूपाची प्रेझेंटेशन्स बनवून देण्याचे आवाहन करून किंवा दुवा देण्यास हरकत नाही[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] २३:३२, २० ऑगस्ट २०११ (UTC) ::थँक्स राहूल, काम प्रमाणपत्राचे काम तुम्ही एक सही केले आहे संकल्पना सुद्धा मस्त जमली आहे . मला वाटते हा प्रकल्प राबवण्याकरता मंदार,निनाद मनोज आणि जमले तर इंग्रजी विकिपीडियावरील अभिजीत सुर्यवंशी यांना सामील करून घेऊ या , तत्पूर्वी शुद्धलेखन आणि तत्सम काही गोष्टी सुचल्यास पहावे म्हणून अभय आणि संकल्पचे मत घेतो. [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०६:३५, २५ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==दीनविशेष काम== होय ! काम तर सुरू करु या. पण हल्ली माझी व्यस्तता वाढली आहे. तरीपण करु काम. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १३:१२, २० ऑगस्ट २०११ (UTC) == दिनविशेष == Namsakar, me दिनविशेष sathi kam karnyas aatur aahe. Adeshachi vat pahat.... !!!मंदार कुलकर्णी ०४:१८, २१ ऑगस्ट २०११ (UTC) ==खालील प्रस्तावावर तुमचे मत हवे== [[:mw:Extension:TitleBlacklist]] हे एक्सटंशन मराठी विकिपीडियावर अलरेडी आहेच त्याच्या अनुषंगाने [[विकिपीडिया:चावडी/तांत्रिक प्रश्न#Blocking of article titles in roman script by anon and new users]] हा प्रस्ताव मांडला आहे. प्रस्तावावर तुमचे मत हवे आहे. धन्यवाद [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०६:१०, २१ ऑगस्ट २०११ (UTC) == ग्राफिक संकल्पकाचा बार्नस्टार == नमस्कार राहुल ! मराठी विकिपीडियावर मराठीतून ग्राफिक संकल्पनात बजावलेले मोलाचे योगदान गौरवण्यासाठी खालील बार्नस्टार तुम्हांला देण्यात येत आहे. हा बार्नस्टार गौरव (अर्थात, त्यातील साचा), तुम्ही तुमच्या सदस्यपानावर लावू शकता. :) {{ग्राफिक संकल्पकाचा बार्नस्टार|Rahuldeshmukh101}} [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०६:२९, २५ ऑगस्ट २०११ (UTC) == List == Dear Rahul, I have seen many lists in English wikipedia. e.g. http://en.wikipedia.org/wiki/Swing_bridge We need to work out the strategy on lists in Marathi wp...मंदार कुलकर्णी ०९:०८, १५ सप्टेंबर २०११ (UTC) :राहुल, सहसा विकिपीडियावर विश्वकोशीय मूल्य असलेल्या याद्या/सूची चालतात - म्हणजे 'अमुक तमुक देशाच्या राष्ट्राध्यक्षांची/पंतप्रधानांची/गव्हर्नरांची सूची' इत्यादी. यादीपर/सूचीपर लेख जर निबंधात्मक वळणाकडे झुकू लागले, तर मात्र ते विश्वकोशीय दखलपात्रतेनुसार लायक न ठरण्याची शक्यता असते. त्यामुळे संबंधित ठिकाणी उल्लेखनीयता/दखलपात्रतेचा साचा लावून चर्चापानावर मत नोंदवावे, हे उत्तम. जर दखलपात्रता सिद्ध झाली नाही, तर ते लेख उडवता येतील. :--[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १२:११, १५ सप्टेंबर २०११ (UTC) :याद्या असण्यास हरकत नाही. त्यांना विश्वकोषीय मूल्य तर आहेच तसेच माहितीच्या संकलनाच्या व वर्गीकरणाच्या दृष्टीनेही अशी पाने उपयोगी ठरतात. तरी अशी पाने असू द्यावी वण वर संकल्पने म्हणल्यानुसार त्यांवर लक्ष असावे. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] २२:५६, १५ सप्टेंबर २०११ (UTC) == याद्या == राहुल, तुमचे चर्चा पानावरील मत वाचले.याद्या हव्यात का किंवा कशा हव्यात याविषयी चर्चा व्हायलाच हवी. पण या याद्या मुख्य लेखात ठेवण्यापेक्षा वेगळा उपलेख बनवून ठेवल्या तर मुख्य लेखाची लांबी आणि उपयुक्तता अबाधित राहील. त्या हिशोबाने हे उपलेख बनवले आहेत. याद्या या विश्वकोशात असायला हव्यात असे मला वाटते कारण अनेक जणांना थोडक्यात पुरेशी माहिती मिळते. इंग्लिश विपी मध्ये अशा याद्या अनेक आहेत आणि मी त्यात मला शक्य असेल तेंव्हा भर घालत असतो. नुसत्या याद्या देवून भागणार नाही हे मला मान्य. पण त्यातून कुठेतरी लेखाच्या शीर्षकाची सुरुवात तरी होते. तद नंतर जाणते मंडळी त्याचे नवीन लेख लिहून विपी मध्ये भर घालू शकतात. याचा अर्थ "याद्या नकोतच" असे नसावे असे वाटते....मंदार कुलकर्णी १४:१०, १७ सप्टेंबर २०११ (UTC) === साधित लेख/याद्या === नमस्कार राहुल ! बरोबर. या संदर्भात काही मार्गदर्शक तत्त्वे विशद करणे उपयोगी ठरू शकेल. मुळात विश्वकोशासाठी फारशी दखलपात्र नसलेली सूक्ष्मतम माहिती (मायक्रो-माहिती) ब्लॉगावर/अन्य संकेतस्थळांवर नोंदवता येईल आणि अश्या बाह्य दुव्यांची नोंद पूरक माहितीखातर विकिपीडियाच्या लेखाच्या अंती करता येईल. त्यासाठी विश्वकोशात स्वतंत्र लेख लिहिण्यात हशील नाही. नाहीतर 'माटुंगा परिसरातील दत्तमंदिरे' वगैरे लेखही मराठी विकिपीडियावर दिसायला लागतील. लोकांनी निबंध आणि विश्वकोशीय लेख यांतील फरक ओळखायला हवा. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १५:०४, १७ सप्टेंबर २०११ (UTC) == साचा == राहुल, मी खरतर गेले ३ महिने संकल्पच्या मताची आणि मदतीची वाट पाहत होतो. पण असे दिसत आहे की त्याला कार्यबाहुल्यामुळे वेळ झाला नाही. तुम्हाला जर यात झटपट काही दुरुस्त्या करता येत असतील तर अवश्य कराव्या. मला फक्त हा नवीन साचा जुन्या साच्याशी आवश्यक लेखात Replace कसा कराल ते शिकवा म्हणजे भविष्यात पण मला ते करता येईल.... मंदार कुलकर्णी १४:३२, १८ सप्टेंबर २०११ (UTC) ==कदम== नमस्कार राहुल, [[kadam|कदम]] हा लेख फक्त देवनागरी लिपीतल नावाखाली स्थलांतरी करण्यात यावा. चाचापानावरील मजकूर लिहिण्यात जरा गल्लत झाली. -[[सदस्य:Prabodh1987|प्रबोध]] १४:५६, १८ सप्टेंबर २०११ (UTC) ==सांगकाम्या == राहुलजी, सांगकाम्या कसा वापरावा ह्या बदल थोडे मार्गदर्शन हवे होते. १. तो कसा वापरावा ? २. कुठे वापरावा ? ३. कसा बनवावा ? [[सदस्य:Sagarmarkal|सागर:मराठी सेवक ]] १७:५५, २२ सप्टेंबर २०११ (UTC) -------------------------------- ==ट्रॅक== ट्रॅकसाठी अनेक शब्द आहेत, पण आपल्याचा कामाचा त्यांतल्या त्यात बरा शब्द, ''मार्गिका''(स्त्रीलिंगी) हा आहे असे वाटते. आणखी शब्द : चाकोरी, पथ, मार्ग, वाट, पायवाट वगैरे....[[सदस्य:J|J]] १७:२३, २७ सप्टेंबर २०११ (UTC) ----------------- ==मार्गिका== मार्गिका अपरिचित नाही. कोणत्याही शर्यतीसाठी मैदानावर जे मार्ग आखून दिले असतात त्यांना मार्गिका किंवा चाकोरी म्हणतात. चाकोरी नेहमी वर्तुळाकार असते. मार्गिका तशी नसते. गंगवे, पॅसेज किंवा कॉरिडॉरला मार्गिका म्हणतात. साहित्यसंमेलनात जे स्वतंत्र ट्रॅक असतात त्यांना मला वाटते उपसत्र, विषयसत्र, चर्चासत्र किंवा सभासत्र म्हणतात. सर्कशीत मुख्य सर्कशीच्या बाजूला असलेल्या अधिकच्या वर्तुळाला रिंग म्हणतात. त्या अर्थाने ट्रॅकसाठी मंडल, अंगण(ग्राउंड), अवकाश(स्पेस) किंवा त्यांहून चांगला प्रांगण(कँपस) हे शब्द वापरता येतील. मार्गिकेपेक्षा प्रांगण जास्त चांगला. वेगळे व्यासपीठ म्हटले तरी चालेल. मला वाटते 'एक स्वतंत्र व्यासपीठ' हा सर्वोत्तम शब्दप्रयोग ठरावा..मराठी सदरपेक्षाही मराठीसाठी वेगळे व्यासपीठ हा अधिक चांगला शब्द आहे असे वाटते...[[सदस्य:J|J]] १८:२५, २७ सप्टेंबर २०११ (UTC) ==धन्यवाद== नमस्कार राहुल. आपण जी चित्रे लेखात लावली आहेत ती अतिशय उत्तम आहेत. आपल्या मदती बद्दल धन्यवाद. [[सदस्य:Vishal1306|Vishal1306]] ०७:०४, ४ ऑक्टोबर २०११ (UTC) ==दुर्ग संपत्ती== नमस्कार राहुलजी, माझ्याकडे दुर्ग संपत्ती या विषयावर एक सुंदर चित्र उपलब्ध आहे पण ते कुठे वापरावे हे मला समजत नाही आहे तरी आपण मला या साठी मदत करावी (Durg_sampatti.jpg‎ ) [[सदस्य:Sagarmarkal|सागर:मराठी सेवक ]] १७:३९, ४ ऑक्टोबर २०११ (UTC) ==धन्यवाद == एरर काढल्या बद्दल धन्यवाद - मेघनाथ ०६:४७, १६ ऑक्टोबर २०११ (UTC) == डोळ्यांत तेल घालून लक्ष द्यावे लागणार == पण येत्या काळात अश्या प्रकारांकडे डोळ्यांत तेल घालून लक्ष द्यावे लागणार असे दिसते. :होय, मलाही तीच काळजी वाटते, आंतरजालावरून इतरत्रची झालेली कॉपी पेस्टींग भाषाशैलीवरून बरेच सहजतेने लक्षात येते.शासकीय विश्वकोशातील कुणी संदर्भ न देता कॉपी पेस्टींग केल्यास भाषेत अलंकृतता नसल्यामुळे आपल्या नजरेतून सुटेल पण त्याच वेळी तज्ञांनी स्वतःची भाषाशैली टिकवत लेखन केले आहे त्यामुळे कॉपीराईट भंग सिद्ध करणे तसे झाल्यास कायदेतज्ञांच्या मात्र हातचा मळ असेल आणि याचे गांभीर्य नवागत सदस्यांना कसे समजवावे हा एक मोठा यक्ष प्रश्न आहे चएचेतून भविष्याकारता काही मार्ग सुचावा याच उद्देशाने मी हा विषय चावडीवर मांडला आहे माहितगार १८:१२, १ नोव्हेंबर २०११ (UTC) ::Can we have a bot in Marathi Wipi like English which immd. founds the copied content from net... I think this is now badly required as it is very difficult to search such content manually.... Also we need to guide and teach the editors how to right the article by taking help of "Vishwakosh" without getting caught in Copyright issue. I guess some discussion is required in this topic. Just to tell you, the information in http://manase.org/ was earlier free (no copyright) and that was mentioned specifically on the website. On that basis, some articles in Marathi Wipi are been created/copied from that site and given the reference on page by some editors. Now during last 2 months http://manase.org/ has put back dated line "Copyright @ 2009 Maharashtra Navnirman Sena. All rights reserved." What to do now? मंदार कुलकर्णी ०७:२२, २ नोव्हेंबर २०११ (UTC) ==हार्दिक अभिनंदन== आपले, प्रचालकपद मिळाल्याबद्दल हार्दिक अभिनंदन.'विकिपीडियाच्या उत्कर्षाची शपथ' आपण सर्वांनी घेतलीच आहे.नविन टीम तयार झाली आहे.जोमाने कामास लागा.या पदास लागणारी नितीमत्ता,सुजाणता, सर्वसमावेशक वृत्ती,खिलाडूपणा,चिकाटी,धैर्य ईत्यादी आपणात सध्या असलेले गुण परम् उंचीवर नेण्याचा आपला प्रयत्न असावयास हवा एवढेच यानिमीत्त्याने सांगावेसे वाटते. पुन्हा मनःपूर्वक शुभेच्छा. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १५:०२, १२ नोव्हेंबर २०११ (UTC) हार्दिक अभिनंदन! आपल्या प्रचालकपदाच्या कारकिर्दीसाठी अनेक शुभेच्छा! -- [[सदस्य_चर्चा:कोल्हापुरी|कोल्हापुरी]] ०८:४२, १३ नोव्हेंबर २०११ (UTC) :राहुल, प्रचालकत्व मिळाल्याबद्दल अभिनंदन ([[विकिपीडिया:कौल/प्रचालक#Rahuldeshmukh101 (चर्चा)|संदर्भ]])! [[विकिपीडिया:प्रचालक/कामे]] येथे प्रचालकीय कर्तव्यांची माहिती नोंदवली आहे; त्यावर नजर टाकावी. काही अडचण असल्यास, जरूर कळवावे. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०९:०१, १३ नोव्हेंबर २०११ (UTC) नवनिर्वाचित प्रचालकांनी आपल्याबाबत माहिती त्यांचे सदस्यपानावर टाकावयास हवी अशी सूचना करावीशी वाटते. वि. नरसीकर (चर्चा • योगदान) ११:३५, १८ नोव्हेंबर २०११ (UTC) हार्दिक अभिनंदन! आपल्या प्रचालकपदाच्या कारकिर्दीसाठी अनेक शुभेच्छा! सोबत एक काम पण [[विकिपीडिया:चावडी/तांत्रिक प्रश्न#Using_Template:Random_subpage_in_two_levels]] मला हा प्रश्न अजून सुटलेला नाही सवडिनुसार मार्गदर्शन करावे [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] १२:४६, ४ डिसेंबर २०११ (UTC) ==काळजी करु नका== सगळे दुवे दुरुस्त करणयाचे काम अजून चालू आहे. काही चुका राहिल्यास कळवालच. [[सदस्य:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] १५:१४, ४ डिसेंबर २०११ (UTC) :मला वाटते सगळे दूवे ठिक झाले आहेत. एकदा नजरेखालून घालावे. काही चुका झाल्या असल्यास क्षमस्व. [[सदस्य:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] १५:४३, ४ डिसेंबर २०११ (UTC) :: विकिपत्रिके संबंधित सर्व पाने वर्ग:वि'''कि'''पत्रिका येथे आहेत. मला वाटते तुम्ही चित्र:Vikipatrika1.png हे वर्ग:वि'''की'''पत्रिका येथे टाकले होते. त्यामुळे तुम्हाला वर्ग मध्ये problem दिसला असेल. ते चित्रही मी वर्ग:वि'''कि'''पत्रिका येथे हलवले आहे. फक्त मला वर्ग:वि'''की'''पत्रिका याचे स्थानांतरण वर्ग:वि'''कि'''पत्रिका येथे करता येत नाही ते तुम्ही करावे ही विनंती. [[सदस्य:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] १९:१७, ५ डिसेंबर २०११ (UTC) == तुम्ही योग्य ते निर्णय घ्या. == राहुलजी नमस्कार . ठीक आहे .मला काहीच अडचण नाही.तुम्ही योग्य ते निर्णय घ्या.मी लिहित जाइन.पण सोलीव सुख हे प्रकरण का काढले?भावार्थ अवश्य काढून टाका .काही अडचण नाही == समर्थ व समर्थ शिष्य यांची काही चित्रे अपलोड केली आहेत == नमस्कार , ठीक आहे .मी समर्थ व समर्थ शिष्य यांची काही चित्रे अपलोड केली आहेत .सर्व चित्रे एकदम अधिकृत आहेत.ती ३०० वर्षांच्या परंपरेने चालत आलेली आहेत .कृपया एकदा तपासून बघा. == हि चित्रे मुक्त आहेत. == राहुलजी नमस्कार , मी अपलोड केलेली सर्व चित्रे यांच्यावर कसलाही व कोणाचाही कॉपीराईट नाही.याची सर्व जबाबदारी माझी व खात्री देतो.हि चित्रे मुक्त आहेत. धन्यवाद , मला आखणी करून काम करायला आवडेल. एक गोष्ट विचारायची होती ती म्हणजे पक्ष्यांच्या लेखांसाठी जीवचौकट व पक्शिचौकत एकत्र करता येईल का ? जीवचौकट व पक्शिचौकत मधील फक्त इतर भाषातील नावे व जमल्यास लांबी जसे कि या लेखामध्ये http://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%98%E0%AB%8B%E0%AA%B0_%E0%AA%96%E0%AB%8B%E0%AA%A6%E0%AB%80%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%82 {{विकीपत्रिका संदेश | नवा संदेश = मराठी विकिपीडिया मासिक पत्रिकेचे सदस्यत्व स्वीकारा. [[विकिपीडिया:विकीपत्रिका/ नोंदणी|सभासद नोंदणी करण्यासाठी येथे क्लिक करा.]] }} माफ करा. आपली परवानगी न घेता, तो साचा योग्य तर्‍हेने प्रदर्शित व्हावा म्हणुन, विकिपत्रिका संदेश या साच्यात काही टंकनचुका दुर केल्या आहेत. क.लो.अ. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०३:५०, १९ डिसेंबर २०११ (UTC) ==लेखाचे नाव कसे बदलायचे == एखाद्या लेखाचे नाव कसे बदलायचे (http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A4%आफ) ==Broad Categorization== I feel we should categorize the articles with "specific" categories instead of adding broad categories (e.g. [[:वर्ग:विकिपीडिया चित्रे|विकिपीडिया चित्रे]]). Also, these kind of edits can be easily automated. - [[सदस्य:Prabodh1987|प्रबोध]]&nbsp;([[सदस्य चर्चा:Prabodh1987|चर्चा]]) ०६:३९, २३ डिसेंबर २०११ (UTC) :चित्रे या विभागावर काम झाले पाहिजे, हे मान्य आहे. परंतु, इतका ढोबळ वर्ग लावल्याने फार काही साध्य होत नाही आहे, असे वाटते. व थोडे बहुत आपलेच काम विनाकारण वाढणार आहे (ढोबळ वर्ग लावणे व काढणे). :१००-२०० चित्रांची यादी तयार करून, चावडीवर अथवा साईट नोटीस वर सर्व संपादकांना चित्रांचे वर्गीकरण करण्यास निमंत्रित केल्यास कसे? अट एकाच असेल, कि विशिष्ट वर्गीकरण केले पाहिजे. हि यादी सामुर्णपणे वर्गीकृत झाली कि त्यास रिव्हू करायचे आणि एकदा समाधानकारक वर्गीकरण झाले कि यादीत नवीन चित्रे टाकायची. : - [[सदस्य:Prabodh1987|प्रबोध]]&nbsp;([[सदस्य चर्चा:Prabodh1987|चर्चा]]) ०८:३६, २३ डिसेंबर २०११ (UTC) ::जर एखाद्या चित्रास [[:वर्ग:विकिपीडिया चित्रे|विकिपीडिया चित्रे]] या पेक्षा विशिष्ट वर लावला तर [[:वर्ग:विकिपीडिया चित्रे|विकिपीडिया चित्रे]] हा वर्ग काढल्यास चालेल का? (उदा:[[:चित्र:-VAJRESHWARIDEVI MANDIR-1-.jpg]]) - [[सदस्य:Prabodh1987|प्रबोध]]&nbsp;([[सदस्य चर्चा:Prabodh1987|चर्चा]]) ०९:०१, २४ डिसेंबर २०११ (UTC) ::[[:चित्र:Wikipedialogokiran.png]] या सारख्या चित्रांस् [[:वर्ग:विकिपीडिया चित्रे|विकिपीडिया चित्रे]] हा वर्ग उचित वाटतो. - [[सदस्य:Prabodh1987|प्रबोध]]&nbsp;([[सदस्य चर्चा:Prabodh1987|चर्चा]]) १६:०२, २५ डिसेंबर २०११ (UTC) ::I have replied to you on your email. I feel adding [[:वर्ग:विकिपीडिया चित्रे|विकिपीडिया चित्रे]] is not necessary. Could you please check the email. - [[सदस्य:Prabodh1987|प्रबोध]]&nbsp;([[सदस्य चर्चा:Prabodh1987|चर्चा]]) ०५:५१, ३१ डिसेंबर २०११ (UTC) कृपया [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:V.narsikar/%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A5%AA#.E0.A4.A2.E0.A5.8B.E0.A4.AC.E0.A4.B3_.E0.A4.B5.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.97.E0.A5.80.E0.A4.95.E0.A4.B0.E0.A4.A3.E0.A4.BE.E0.A4.AA.E0.A5.87.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A4.BE_.E0.A4.A8.E0.A5.87.E0.A4.AE.E0.A4.95.E0.A5.87_.E0.A4.B5.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.97.E0.A5.80.E0.A4.95.E0.A4.B0.E0.A4.A3_.E0.A4.AC.E0.A4.B0.E0.A5.87 येथे] व [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:V.narsikar/%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A5%A8#.E0.A4.B5.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.97.E0.A4.83.E0.A4.B8.E0.A4.82.E0.A4.9A.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A4.BE येथे] बघावे. तेथे वर्गिकरणासंबंधी मते मांडली आहेत.त्याचा आपणास नक्कीच उपयोग होईल. धन्यवाद. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १५:३३, ३१ डिसेंबर २०११ (UTC) होय. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १४:४१, १ जानेवारी २०१२ (UTC) == येत्या मराठी भाषादिनानिमित्त (२७ फेब्रुवारी) उपक्रम करण्याविषयी == नमस्कार ! [[विकिपीडिया:चावडी#इ.स. २०१२निमित्त शुभेच्छा व येत्या मराठी भाषादिनानिमित्त (२७ फेब्रुवारी) उपक्रम करण्याविषयी|चावडीवर येथे]] येत्या मराठी भाषादिनानिमित्त (२७ फेब्रुवारी) उपक्रम करण्याविषयी काही प्रस्ताव मांडले आहेत. त्याविषयी कृपया आपली मते/कल्पना मांडावीत, अशी विनंती. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) १४:५७, १ जानेवारी २०१२ (UTC) काम झाले. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १५:००, १ जानेवारी २०१२ (UTC) अहो! धन्यवाद कसचे? हा तर जगन्नाथाचा रथ आहे. सर्वांनी मिळुन ओढावयाचा आहे. :) [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) ०३:०१, २ जानेवारी २०१२ (UTC) == विकिपत्रिकेविषयी == नमस्कार राहुल ! विकिपत्रिकेचा पहिला अंक प्रकाशित झाल्याबद्दल आपल्या सर्वांचे, आणि अधिककरून तुमचे, अभिनंदन ! अंक नेटका आणि देखणा (याबद्दल विशेष शाबासकी :) ) झाला आहे. या अंकात अजून काही किरकोळ गोष्टी आणता आल्या/सुधारता॑ आल्या, तर आणखी बरवे होईल : * सांख्यिकीचा स्नॅपशॉट देताना तो कोणत्या दिनांकास आणि कोणत्या प्रमाणवेळेनुसार कोणत्या वेळेस घेतला आहे, त्याची टीपही सोबत नोंदवावी. हाच मुद्दा गूगल शोधाचे कल (ट्रेंड) दर्शवतानाही लागू होईल. * खेरीज "विकिमीडिया इंडिया - मेलिंग लिस्ट" या ईमेलयादीवर काही वेळा सर्व भारतीय भाषी विकिपीडियांसाठी (अर्थात मराठी विकिपीडियासाठीही) उपयोगी पडतील असे ईमेल/चर्चांचे धागे असतात. त्यांविषयी काही संक्षिप्त माहिती व त्यांचे दुवे देता आले, तर बरे होईल. म्हणजे असे बघा, की त्या यादीवर नुकतेच शीजू अ‍ॅलेक्स यांनी मराठी विकिपीडियाविषयी लिहिलेले निरीक्षण व निष्कर्ष ([http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimediaindia-l/2011-December/005573.html येथे पाहा]) आणि ऑक्टोबर, इ.स. २०११मधील भारतीय भाषी विकिपीडियांच्या सांख्यिकीचे विश्लेषण ([http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimediaindia-l/2011-December/005652.html येथे पाहा]) हे धागे खूप माहितीपूर्ण आहेत. त्यांविषयी विकिपत्रिकेच्या माध्यमातून लक्ष वेधल्यास आपल्या विकिसमुदायाला अन्यत्र चाललेल्या घडामोडींतून बोध घेण्याजोग्या गोष्टी समजत जातील. बाकी उत्तम. तुम्हांला नवीन [[ग्रेगोरियन दिनदर्शिका|ग्रेगोरियन वर्ष]] सुखासमाधानाचे जावो, अशी शुभेच्छा ! :) --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०४:४६, २ जानेवारी २०१२ (UTC) :जरूर सांख्यिकीबद्दलच्या विश्लेषणासाठी मदत नक्की करेन. --[[सदस्य:Sankalpdravid|संकल्प द्रविड]] ([[सदस्य चर्चा:Sankalpdravid|चर्चा]] | [[विशेष:योगदान/Sankalpdravid|योगदान]]) ०८:३५, २ जानेवारी २०१२ (UTC) ==विकिपत्रिका बदल== विकिपत्रिकेचे वाटप ज्या ज्या सदस्यांना केले गेलेले आहे त्या सर्व सदस्यांची चर्चा पाने [[:वर्ग:विकिपत्रिका अंक]] आणि [[:वर्ग:विकिपत्रिका]] या वर्गात जाऊन पडली आहेत. पुढील विकिपत्रिका वितरणावेळी आवश्यक त्या सुधारणा झाल्यास बरे राहील. -[[सदस्य:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] १९:४७, ६ जानेवारी २०१२ (UTC) :<nowiki><noinclude> </noinclude></nowiki> टॅग वापरावयास लागेल [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार]] ०५:४६, ७ जानेवारी २०१२ (UTC) == मराठी विकिपीडिया मासिक पत्रिका जानेवारी 2012 == राहुल जी सादर नमस्कार नुतन वर्षाच्या हार्दिक शुभेच्छा. मराठी विकिपीडिया मासिक पत्रिकेचा प्रथम अंक जानेवारी,2012 पाहिला. आपल्या उत्कृष्ट संपादनाकरीता आपणांस व संपादक टीमचे हार्दिक अभिनंदन. या पत्रिकेमुळे मराठी विकिपीडिया विकास कार्याकरीता अनेक स्वयंसेवक जोडता येतील. नुतन घडामोडी व कार्यक्रमाची माहिती मिळेल. आपणांस हार्दिक शुभेच्छा. --विजय नगरकर ०६:५०, ९ जानेवारी २०१२ (UTC) ==संदर्भ कसा द्यायचा?== एखाद्या चॅनेल चा संदर्भ कसा द्यायचा? उदाहरणार्थ Natgeo == नमस्कार राहुल == नमस्कार राहुल, मध्ये येणे झाले नाही कारण, एका मराठी - इंग्रजी शब्दकोश बांधणीच्या कामात गुंतलो होतो/आहे. अर्थातच कोशाचे स्वरूप लोकांचा लोकांसाठी आणि फुकट! हा कोश आंतरजालावर लवकरच येईल. इंग्रजी वापरातले प्रमुख हजार पेक्षा जास्त शब्द यात घेतलेले आहेत. या कोशात विकिला लागणार्‍या संज्ञा असतील असे पाहिले आहे. पारिभाषिक शब्द घेण्याचा प्रयत्न केला आहे. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे हा कोश ऑफलाईन वापरासाठी उतरवून घेता येईल अशी सोय देण्याचा प्रयत्न असेल. तुमच्या सुचनांचे स्वागत आहे. सध्या या कोशाचे अँड्रॉईड अ‍ॅप बनवण्यासाठी शोधाशोध करत आहे. तुमचा विकीचा अंक मस्त झाला आहे. आवडला. त्यात सांख्यिकी देण्याची कल्पना फार आवडली. हा अंक इतर संकेतस्थळांवर सादर केला तर चालेल का? जसे मिसळपाव, ऐलपैल, ऐसीअक्षरे, उपक्रम आणि मायबोली वगैरे. तुम्ही सुचवलेल्या कार्यात रस आहेच. लवकरच सुरुवात करेन. पण आधे लगीन शब्दकोशाचे! :) कलोअ निनाद [[सदस्य:Katyare| निनाद]] ०२:३५, २७ जानेवारी २०१२ (UTC) ==एक विनंती== माझ्या मते, अंक टाकण्यापूर्वी एकदा वाचुन बघावा. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) १७:०६, २ फेब्रुवारी २०१२ (IST) प्रत्येक वेळेस मी उपलब्ध असेनच असे नाही. [[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]]&nbsp;([[User talk:V.narsikar|चर्चा]]&nbsp;•&nbsp;[[Special:योगदान/V.narsikar|योगदान]]) २०:१७, २ फेब्रुवारी २०१२ (IST) ==प्राणी == <nowiki>[[वर्ग:सरपटणारे प्राणी]] </nowiki> व सरीस्रुप हे एकच आहेत. मी ते त्रान्स्फर कर्तो ==चीत्रकाम्या== राहुल, तुम्ही चीत्रकाम्या हा सांगकाम्यावजा सदस्य तयार केल्याचे पाहिले. १. [[सदस्य:चीत्रकाम्या]]ला सांगकाम्या करावे का? २. या सदस्य पानावर तुमच्या चर्चा पानाचा दुवा तसेच <nowiki>{{सांगकाम्या}}</nowiki> हा साचा लावावा. ३. फोटोथॉन संपल्यावर चीत्रकाम्याकरवी लावलेला साचा परत काढून घेणार का? [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] २२:५२, ९ फेब्रुवारी २०१२ (IST) :राहुल, :चीत्रकाम्याच्या आजच्या कामात साचा नीट लागत नाही आहे. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] २३:४३, १० फेब्रुवारी २०१२ (IST) == साचा सुधारणेत सहाय्य हवे == नमस्कार, इंग्रजी विकिपीडियातील [[:en:Template:Wikisource author]] >> [[साचा:विकिस्रोत साहित्यिक]] या नावाने आयात करण्याचा प्रयत्न केला. तो इंग्रजी विकिपीडियावर जशी सुयोग्य बन्धूप्रकल्पचित्राची निवडकरतो तशी होत नाही आहे शिवाय साचा चौकट आयताकृतीच्या एवजी लांब ओळीस्वरूप होते आहे. सवडीनुसार सहाय्य करावे. :{{बरोबर}} करण्याचा प्रयत्न केला आहे पहा. [[सदस्य:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] १९:०१, १५ फेब्रुवारी २०१२ (IST) ==विकिमोहीम वैद्यकशास्त्र == मोहीमेवर आपलि गरज आहे. टीम जमली तर मोहीम लवकरच फत्ते होईल.--[[User:Sachinvenga|<span style="font- weight:bold; color:blue; text-shadow:grey 0.4em 0.4em 0.5em; letter-spacing: 1px; padding: 1px 3px;"> <i>. Shlok</i></span>]] _{<small>[[User talk:Sachinvenga |<font color="gold">talk .</font>]]</small>} २३:१७, ५ मार्च २०१२ (IST) == अमराठी सदस्यांचा उपाद्रव नाही मराठी सदस्यांचा उपद्रव == अमराठी नाहि मराठी सदस्यांच्या उपद्रवा मुळे [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प वैद्यकशास्त्र/चालू कामे|मोहिम]] रद्द ..--[[User:Sachinvenga|<span style="font- weight:bold; color:blue; text-shadow:grey 0.4em 0.4em 0.5em; letter-spacing: 1px; padding: 1px 3px;"> <i>. Shlok</i></span>]] _{<small>[[User talk:Sachinvenga |<font color="gold">talk .</font>]]</small>} २२:१७, ६ मार्च २०१२ (IST) ==ढोबळ वर्गीकरण== विकिपीडिया चित्रे हे ढोबळ वर्गीकरण झाले. चित्रांचे अचूक ठिकाणी वर्गीकरण व्हायलाच हवे. (जसे मी मार्कंडाची सर्व चित्रे [[:वर्ग:मार्कंडा मंदिर चित्रे]] या वर्गात टाकून त्यांचा [[:वर्ग:विकिपीडिया चित्रे]] हा वर्ग काढून टाकला आहे.) येथील सर्व चित्रे विकिपीडियाचीच आहेत. त्यामुळे त्यांना स्वतंत्र विकिपीडिया चित्रे असा स्वतंत्र वर्ग न देता अचूक ठिकाणी त्यांचे वर्गीकरण व्हावे. दुसरे असे फोटोथोन मध्ये असंख्य चित्रे आलेली आहेत. पण अनेक चित्रांना योग्य चित्रनाव नाही नुसतेच abcd.jpg वगैरे धड प्रतिक्रीया नाही वा चित्रवर्णन नाही त्यामुळे चित्र कशाचे आहे तेही समजत नाही आणि कोठे वापरावे तेही समजत नाही. अशा चित्रांचे योग्य वर्णन उपलब्ध करावे वा अशी चित्रे तात्काळ विकिपीडियावरून काढून टाकावीत. [[सदस्य:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] ([[सदस्य चर्चा:संतोष दहिवळ|चर्चा]]) २०:४३, ७ मार्च २०१२ (IST) ==Some useful tips for typing in new Input method (transliteration mode)== {|style="color:black; background-color:#ffffcc;" cellpadding="10" class="wikitable" !Keyboard input !Converted to |- |rya |र्य |- |rrya |ऱ्य |- |rha |र्ह |- |rrha |ऱ्ह |- |nja |ञ |- |nga |ङ |- |a^ |ॲ |- |shU/// |शूऽऽ |- |Ll |ऌ |- |Lll |ॡ |- |hra |ह्र |- |hR |हृ |- |R |ऋ |- |RR |ॠ |- |ka` |क़ |- |k`a |क़ |- |\. |। |- |\.\ |॥ |} == विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी == नमस्कार, मागे चावडीवर कळवले होते त्या प्रमाणे "[[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी]]" याची प्रकल्प पाने आणि अंतर्गत पाने मराठी विकिपीडिया वर आजच बनवली आहेत. आपला सहभाग आणि पाठिंबा यासाठी आहेच. तेंव्हा या प्रकल्पांतर्गत मराठी रंगभूमीची अधिकाधिक माहिती मराठी विकिपीडिया वर आपण सारे टाकूया.... [[सदस्य:Mvkulkarni23|मंदार कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:Mvkulkarni23|चर्चा]]) २२:४३, ११ मार्च २०१२ (IST) : नमस्कार, "[[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी]]" या प्रकल्प अंतर्गत काही कामे भरली आहेत. [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी/चालू कामे]] यात अजून काही भर घालायची असेल तर अवश्य करावी. आपले काही मार्गदर्शन यासाठी झाले तर बरे होईल...[[सदस्य:Mvkulkarni23|मंदार कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:Mvkulkarni23|चर्चा]]) २१:२९, १७ मार्च २०१२ (IST) :: नमस्कार, गुढीपाडव्याच्या मुहूर्तावर "[[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी]]" वर प्रकल्प प्रस्ताव मांडला आहे आणि कामाला सुरुवात केली आहे. तसेच [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प मराठी रंगभूमी/चालू कामे]] यात थोडी भर घालून काही लाल दुवे तयार केले आहेत. जशी सवड मिळेल तसे नवीन लेख तयार करून त्यात भर घालायला सुरुवात करूया. तसेच आहे त्या लेखातही बरीच भर घालायची आहे. नाटकांची सूची, नाटककारांची सूची, नाट्य कलावंतांची सूची, नाट्य निर्माते, नाट्य दिग्दर्शक अशा सूच्या बनवून त्यात माहिती लिहायची आहे. आपले अनमोल सहकार्य यामध्ये अपेक्षित आणि आवश्यक आहे.[[सदस्य:Mvkulkarni23|मंदार कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:Mvkulkarni23|चर्चा]]) २१:५६, २७ मार्च २०१२ (IST) == Your temporary access is going to expire soon on mr.wikisource == Hi Rahuldeshmukh101. Please take a look at [[:s:mr:User talk:Rahuldeshmukh101#Your temporary access is going to expire soon]]. [[सदस्य:Trijnstel|Trijnstel]] ([[सदस्य चर्चा:Trijnstel|चर्चा]]) १७:१८, ५ मे २०१२ (IST) == नमस्कार == प्रिय राहुलजी, गेल्या बर्‍याच महिन्यापासून आपल्याला (कदाचित कार्यबाहुल्यामुळे असेल) पण मराठी विकिपीडिया वर संपादन करण्यास वेळ झालेला दिसत नाही. आपण मराठी विकिपीडियावरील अतिशय चांगले काम करणारे संपादक आणि प्रचालक आहात. आपणास सर्व सदस्यांतर्फे विनंती आहे की आपण पुन्हा वेळात वेळ काढून येथे कार्यरत होवून मराठी विकिपीडियाच्या वाढीस सहाय्य करावे. - Mvkulkarni23 ११:५७, १० जून २०१२ (IST) ==विकिपीडिया दशक पूर्ती सोहळा== आपले मराठी विकिपीडिया वरील योगदान बहूमोलाचे आहे, आपण बर्‍याच वर्षांपासून कार्यरत आहात. आपणा सारख्या संपादकांकडे पाहून आमच्या सारख्या नवीन पिढीच्या संपादकांस प्रेरणा मिळते , तसेच भविष्यातील संपादकांना सुद्धा प्रेरणा मिळावी, व संपादकांचा गौरव व्हावा असे वाटते. त्या निमित्त मराठी विकिपीडिया वर [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%A6%E0%A4%B6%E0%A4%95%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%80_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE दशकपूर्ती सोहळा ] हे पान तयार केले आहे, कृपया आपले विचार जरूर कळवावे.<br> आपला नम्र [[सदस्य:AbhiSuryawanshi|AbhiSuryawanshi]] ([[सदस्य चर्चा:AbhiSuryawanshi|चर्चा]]) ०६:५३, ११ जून २०१२ (IST) ==नमस्कार== प्रिय राहुल, मी मराठी विकिवर सध्या वेगळ्या कारणासाठी आलो होतो, परंतु तुमचे माझ्या चर्चा पानावरील निरोप पाहिले. माफ करा पण मी पुढील लिखान इंग्लिश मध्ये करतो जेणे करून मी ते थोडे पटकन लिहु शकेन. I respect your feelings, your feelings are similar to any wiki contributor including me when they hear about some one leaving Marathi wiki. but I must say sorry to you about joining Marathi wiki again. I am not sure whether I am disappointed with my self or with existing users with duplicate ID's or ???? but one thing I am sure is that I need a long wiki break. I just wanted to share some feelings with you. When any new user joins wiki, he will be certainly aiming to contribute to some special topic. Like in my case, Initially I was more interested in contributing about my city, my colleges, famous personalities from my city. But the existing user had to work really hard correcting me grammatically, regarding structure of the content etc. But many new user's will be offended by such suggestion and a fight will be there. Eventually when the new user understands functioning or wiki and structure of wiki, they will start contributing without any problem. You can see a lot of such cases and I am happy for all such users. So all these fights, even when they look bad are acceptable because there result will be always positive. Some times you will find a new user who is not satisfied with the wiki system or the users will develop a grudge against wiki or some particular contributors. He will cause some nuisance with same user ID or with multiple ID's. I will say even this behavior is acceptable because it's a failure of wiki community to solve issues faced by a individual user. In my case, I mostly worked with sports related content. This is the safest place on Marathi wiki, no one want to touch you there :). I am proud to say that I worked with and developed most of the sport related articles on Marathi Wikipedia, if there are any objections, I accept them. I also want to add that there are many new users who actively participate in sports related articles now. So I had mostly peaceful stay on Marathi wiki with occasional acceptable disturbances. In sports content there are so many things to do that I was always hard pressed for free time. for this reason i hardly contributed in any discussion etc. But lately I started observing some disturbing trend in discussions on Marathi wiki. You will find a new user with 0 edits always participating in discussion with knowledge about wiki like a expert. On funny side I found it something like '''[[:en:The Curious Case of Benjamin Button (film)|The Curious Case of Benjamin Button]]'''. I even discussed in general about this thing with some senior Marathi wiki contributors. If you take a look at my all the discussions on my pages, you will not find the language I used while discussing with user '''भीमरावमहावीरजोशीपाटील'''. When I looked at his message to some user, I knew he is a mask. I just wanted to bring him out of his closet. If you look at his replies except for the जातियवाद accusation , you can see his understanding about wiki system even thou his arguments are weak. This is a understanding that comes with time which is more than 3 months, I am not considering exceptional genius here. since he know so much about wiki, he must be feeling sorry for himself about जातियवाद accusations. But he is not the only mask, I think there are about three masks unfortunately they have supporters. I allow you t think about me as paranoid :-) I have discussed about the new user conflicts but can you see any gain for any party in this '''Mask Game'''. I am disappointed because these masks are the people who have contributed , who have understanding of wiki in general, who can influence people as you see in there supporting post of all unknown users. Personally I don't see a meaning in contributing on Marathi wiki any more because of all this. I guess I just need a very long wiki break. ''''Please note : In my last post, I had mentioned about hidden members, I referred to users with mask only and no one else. ''' [[सदस्य:Maihudon|Maihudon]] ([[सदस्य चर्चा:Maihudon|चर्चा]]) ०२:१०, १४ ऑगस्ट २०१२ (IST) ==Request to ban ip 213.251.189.203 and user:भी.म.जो.पा.४२०== Dear Sysops, There are desparate attemtpts from certain users to malign and defame my image inapropriately so they can isolate me from rest of the community and cut me off from any support and there after ban me , seems to be a strategic plan. Herewith I declare that I have no connection with ip 213.251.189.203 or any edits from that ip. I have no objection in some one quoting me some where .But I do have stron objections some one signing on my behalf or write in a manner that rest of the people feel that I am wrtining it myself. I am clearly distancing myself from [http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80/%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%A8&curid=81480&diff=1054549&oldid=1054346 this contribution of ip 213.251.189.203] (This also -inapropriate atribution and falsifying copy paste amounts to be a copyright violation) and asking the sysops to ban this ip immidiately. I am also reminding and asking you again to ban accounts user:भी.म.जो.पा.४२० and भीमरावमहावीरजोशीपाटील1 for deliberate conspiracy to defame me. Terms of use does not allow any defamation and so these accounts be banned with imidiate effect. Any lethargy and inaction on sysop's part will be considered being a castiest consiracy against me.[[सदस्य:भीमरावमहावीरजोशीपाटील|भीमरावमहावीरजोशीपाटील]] ([[सदस्य चर्चा:भीमरावमहावीरजोशीपाटील|चर्चा]]) २३:००, २३ सप्टेंबर २०१२ (IST) ==आपल्या कडून उत्तराच्या अपेक्षेत== * <big>मै थोरा थोरा आता मराटीत् लिवन्याचा प्रतन्य् करिन् ... कर्यवाही कश्या साटी करणर् तुमी .. ठिक्से कळा नाही मला. भीमरावमहावीरजोशीपाटीलजींना आप्ती व्होती मनुन म्या नाव् बी बदल्ल्. त्यांन् प्रचालक वोन्या साठी नामांकन् बी केल् .... जरा सांग्नेची क्रुपा कर्नार का. आप्ल्या कडे तक्रार् आली का तक्रारी .. कार्न मले तर् तक्रार् दिसली आन् मी ते बद्द्ल् मापी बी मागत्ली.</big> [[सदस्य:Fan of Joker|Fan of Joker]] ([[सदस्य चर्चा:Fan of Joker|चर्चा]]) ०१:२०, २६ सप्टेंबर २०१२ (IST) ==आपल्या कडून ब्यानच्या अपेक्षेत== लै कमाल् है ... जातिविषय गप्पा तुमाले चालतात ... ४२० मननारा तुमाले चाल्तो ... तस् पाहिल् तर् तुमी काय् योगदान् कर्ता ... मी तर् तुमाले कदीबी योगदान् करतांना पाहिल् नाही ... मी तर् तुमाले पहिल्यांदाच् येते पाहिल् .... आमचे महान् भीमराव् कुटे योगदान् करत्तात् त्यांना ब्यान् करन्याची :D तुमाले ब्यान् कराय्च् तर् बीन्दास् करा ... माझे कडे एक् नाय् अनेक् आयपी भीमराव् पाटलांना प्रचालक् करण्यासाठी हाहेत. चला नाहीतर्र् आप्न् ब्यान ब्यान् चा खेळ् खेलु .... तुमी ब्यान् करून् थकता का मी संपादन् करून् नविन् प्रचालक् येनार् मनल्यावर् एव्ढ् घाबरायच् काराण् नाय .... [[सदस्य:Fan of Joker|Fan of Joker]] ([[सदस्य चर्चा:Fan of Joker|चर्चा]]) ०१:५२, २६ सप्टेंबर २०१२ (IST) ===namaskaar=== kay rahul ... kaul tumhee close kelaa. ... itaki bheeti ... yuvudya ekhada navin prachalak mag tumhi sudha kahi yogdan devu shakal ..... baryach varsha nantar:D ====france time==== what is the time in france right now .... are u in paris or what ====reverts==== No wrong intensions. Will take care in future.... [[सदस्य:Zadazadati101|Zadazadati101]] ([[सदस्य चर्चा:Zadazadati101|चर्चा]]) २२:५७, ५ ऑक्टोबर २०१२ (IST) ==प्रचालक माफ करा सदस्य Zadazadti बॅन== मी प्रचालक माफ करा सदस्य Zadazadti ला अंकपत्या सह बॅन करण्यासाठी निवेदन येथे[[विकिपीडिया:चावडी/प्रचालकांना निवेदन#प्रचालक माफ करा सदस्य Zadazadti बॅन|प्रचालकांना निवेदन#प्रचालक माफ करा सदस्य Zadazadti बॅन]] दिलेले आहे. आपन सुध्दा सदस्य :Zadazadti ला उत्पात रोखण्याची व तुमच्या भाषेत ''अनिच्छेने कोणतीही पूर्व सूचना न देता आपणावर कारवाई '' विनंती येथे [[सदस्य चर्चा:Zadazadti#भविष्यात आपण अशी कृती पुन्हा करू नये|भविष्यात आपण अशी कृती पुन्हा करू नये]] केली होती. माझ्या बाबतीत मी तुमची बॅन करण्याची तत्परता पाहिलेली आहे. तरी क्रुपया तशीच तत्परता दाखवुन सदस्य Zadazadti ला अंकपत्या सह १ वर्षासाठी बॅन करावे हि विनंती. [[सदस्य:Mrwiki reforms|Mrwiki reforms]] ([[सदस्य चर्चा:Mrwiki reforms|चर्चा]]) १४:२२, १३ ऑक्टोबर २०१२ (IST) == आपले मत कळवावे== [[विकिपीडिया:चावडी/ध्येय आणि धोरणे#नवी ध्येय धोरणे]] येथे प्रचालकपद कार्यकाळा संदर्भात एक कौल घेत आहे. क्रुपया आपले मत नोंदवावे. [[सदस्य:Mrwiki reforms|Mrwiki reforms]] ([[सदस्य चर्चा:Mrwiki reforms|चर्चा]]) ००:४१, २४ ऑक्टोबर २०१२ (IST) ==Bull Shit Mrwiki reforms== Bull Shit Mrwiki reforms, I am old time editor (and not admin) of Marathi Wikipedia). I am observing your activities for last some weeks and now you are trying to become HERO of Marathi Wikipedia. You have taken multiple IDs and tried to confuse people. First you took [[सदस्य:भीमरावमहावीरजोशीपाटील1]], then you took [[सदस्य:Fan of joker]], then [[सदस्य:भी.म.जो.पा.४२०]]; when Rahul banned those IDs, now you have taken ID as [[सदस्य :Mrwiki reforms]]. Initially, you started writing in English and pretended that [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A4%A8#Hi_Rahul_.28From_France.29.2C you do not understand Marathi]. After having fights with Rahul whole the night, you started again pretending that you are learning Marathi (मै थोरा थोरा आता मराटीत् लिवन्याचा प्रतन्य् करिन् ... कर्यवाही कश्या साटी करणर् तुमी .. ठिक्से कळा नाही मला. भीमरावमहावीरजोशीपाटीलजींना आप्ती व्होती मनुन म्या नाव् बी बदल्ल्. त्यांन् प्रचालक वोन्या साठी नामांकन् बी केल् .... जरा सांग्नेची क्रुपा कर्नार का. आप्ल्या कडे तक्रार् आली का तक्रारी .. कार्न मले तर् तक्रार् दिसली आन् मी ते बद्द्ल् मापी बी मागत्ली.) After that immd. you started writing in good Marathi and started making attacks on Admins. Why you are cheating Marathi Community? What kind of real contribution you have done with your so many multiple IDs? How many new articles you have created and added content into it? Who has given you the rights for deciding rules and regulations of Marathi Wikipedia? Who are you to put the voting for admins duration and activities? First go to any other wikipedia and understand the rules and policies and first of all "CONTRIBUTE SOMETHING". There are so much issues going on Marathi Wikipedia and the people like you are adding fuel into it. Dear Admins including Abhay Natu and Mahitgar (sorry sorry... what? "Vijay Sardeshpande"), I do not understand why the hell you are keeping mum on "Mrwiki reforms" activities and not banning him immd. There are so much noise over there due to this IDs, I request all admins to ban this ID and all his/her past and future IDs immd. If you "impotent" and can not act upon this, this situation would be the worst situation I had ever seen on Marathi Wikipedia. F**k O** you all ...... [[सदस्य:Mrwiki reforms101|Mrwiki reforms101]] ([[सदस्य चर्चा:Mrwiki reforms101|चर्चा]]) १२:४५, २४ ऑक्टोबर २०१२ (IST) == त्यागपत्र दिजिये == Mahitgar You have not replied to any of the comments and allegations made during the last month made by various editors and now you have started to give explanation by locking the main pages? Who has given you that authority? Only because, we simple people people should not edit those? Better you first resign from your admin post and then open your mouth.... so , त्यागपत्र दिजिये ..... [[Meshram123]] ==Mahitgar - Chale Jao== Dear Rahuldeshmukh101 Mahitgar is trying to become very smart and thinking that once he has deleted the whole page being an admin, whole history and my efforts will go waste. I had not done any personal attack on him neither I had used any wrong language, but still he has doen the mischief of deleting the content. I do not know whether you can revert the deleted content. I had put my some sleepless nights to collect the content with right reference to give sufficient backing. But he does know that there are poeple who knows what Mahitgar can do. Even if he has deleted everything, I have the super power to get that back... :) Now I am going to put this on all the relevant pages. Let us see, who gets tired first..... ==Mahitgar== '''Mahitgar''' has mostly contributed in the help pages. I am making my observations only on the basis on his wikipedia editing on various wikipedia projects. This does not cover any offline activity he has done in the past if any as I am not from his city and never came accross with this. * He is the person as per [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:Mahitgar#babel Babel] does not understand Marathi but an admin to Marathi Wikipedia for last [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%95%E0%A5%8C%E0%A4%B2/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95#.E0.A4.AE.E0.A4.BE.E0.A4.B9.E0.A4.BF.E0.A4.A4.E0.A4.97.E0.A4.BE.E0.A4.B0_.E0.A5.A7.E0.A5.AB:.E0.A5.A9.E0.A5.AD.2C_.E0.A5.AF_.E0.A4.A1.E0.A4.BF.E0.A4.B8.E0.A5.87.E0.A4.82.E0.A4.AC.E0.A4.B0_.E0.A5.A8.E0.A5.A6.E0.A5.A6.E0.A5.AF_.28UTC.29 3 years]. * He does not respond quickly to the issues * He do not take action when it is required and blame other people for doing it / not doing it * When the answer is expected in one line, he writes the essay and that confuses people and main topic gets diverted. * He had not disclosed his real name (Vijay Sardeshpande) for last 6 years unlike other admins like Abhay Natu, Sankalp Drawid, Rahul Deshmukh etc. (Even [http://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Jimbo_Wales Jimbo Wales] writes with his name) * Many times, he has put his views by taking names of other people in the discussion without their permission or written concent. * It is also observed that he is more or less dictating the terms by creating a long story and try to make people believe on that. * He has locked "N" number of pages recently including the pages of admins like [[User:Mahitgar]] and [[User:Mvkulkarni23]] so that no body could be able to write any good or bad on those pages. He has locked below important pages: [[विकिपीडिया:चावडी/प्रचालकांना निवेदन]], [[विकिपीडिया:चावडी/इतर चर्चा]], [[विकिपीडिया:ब्लॉक व अनब्लॉक धोरण]], [[विकिपीडिया:प्रचालक/प्रचालन सजगता]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रचालकांना निवेदन/अंमलात आणलेल्या सूचना]], [[विकिपीडिया:चावडी/प्रचालकांना निवेदन]]. he has also locked the page [[सदस्य चर्चा:Mvkulkarni23]] who was an admin on Marathi Wikipedia and who has recently resigned over here. Any person should be able express his/her views on these pages even if they are making contribution from IP addresses. * He was silent when the personal attacks were happening on other admins from Oct. 2011 till next [http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8/Mahitgar&limit=500&target=Mahitgar 6 months] * He himself has agreed that he is using [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A4%A8/%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A5%A7#.E0.A4.95.E0.A5.80.E0.A4.B8 dummy ID / duplicate IDs] (>>> होय , इथे नवोदित सदस्यांना मि इतर नावाने नवोदितां सारख्या शंका मदतकेंद्रावर विचारल्या तर कशा पद्धतीचा रिस्पॉन्स नवोदीतांना येतो याचा अभ्यास करण्या करता मी वेळो वेळी असे खाते वापरले आहे<<<) which is violation of [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Sock_puppetry#Inappropriate_uses_of_alternative_accounts wikipedia policies]. This is giving a wrong message to the whole community that bureaucrat is indulging into such practices. * There are some off wiki activities looks be happend during his promotion as [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%95%E0%A5%8C%E0%A4%B2/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%95 buerocrat] * Mahitgar created his account to Marathi Wictionary project [http://mr.wiktionary.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8/Mahitgar&dir=prev&target=Mahitgar 3rd Sep. 2006]. He applied for admin with 3 months on [http://mr.wiktionary.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B6%E0%A4%A8%E0%A4%B0%E0%A5%80:%E0%A4%95%E0%A5%8C%E0%A4%B2#.E0.A4.95.E0.A5.8C.E0.A4.B2_.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B0..E0.A5.A8-_.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B6.E0.A4.A8.E0.A4.B0.E0.A5.80_.E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.AC.E0.A4.82.E0.A4.A7.E0.A4.95_.E0.A4.A8.E0.A4.BE.E0.A4.AE.E0.A4.A8.E0.A4.BF.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.A6.E0.A5.87.E0.A4.B6.E0.A4.A8_Administrator_Nomination_Poll 19 Dec. 2006] without any sufficient contribution and experience and he got the adminship !!! Same case happened for Marathi Wikisource. He joined to Marathi Wikisrot on [http://mr.wikisource.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8/Mahitgar&offset=&limit=500&target=Mahitgar 27 Nov. 2011]. Apart from some addition in the help pages, he has not created a single page on Marathi Wikisource, he became an admin in [http://mr.wikisource.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0#.E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.9A.E0.A4.BE.E0.A4.B2.E0.A4.95.E0.A4.AA.E0.A4.A6.E0.A4.BE_.E0.A4.B8.E0.A4.BE.E0.A4.A0.E0.A5.80_.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.A8.E0.A4.82.E0.A4.A4.E0.A5.80 March 2012]. Same case for [http://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Permissions/2007-11#Mahitgar.40hi-Wikt-Hindi_Language_Wiktionary Hindi Wiktionary]. The similar pattern is seen on other places and clearly reveals that he is very possessive of having adminships at as many as projects of wikipedia, keep control of the project and enjoy the adminship at all the places. * In the year 2008, he also tried to become admin on [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Steward_requests%2FPermissions&diff=1284849&oldid=1284368#mahitgar.40sa.wp Sanskrit wikipedia] also, but his plan could not become successful. He edited in 2008 and 2009 but after that he has made [http://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7%E0%A4%AE%E0%A5%8D:%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A5%8D/Mahitgar 1 edit in the year 2010, 3 edits in 2011 and not a single edit in 2012]. This shows that he edits only when he gets the adminship of that wikipedia project. * When the things go out of control, he prefer to dump the stuff in "[http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A4%A8&action=history old discussions"] (प्रशासकीय हस्तक्षेप स्वच्छता ....) so that people slowly forget what has happened in the past. * Currently also many users are asking for his resignation on Marathi Wikipedia, but he is either [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:Mahitgar#.E0.A4.B8.E0.A4.A6.E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.AF_.E0.A4.9A.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.9A.E0.A4.BE:Mahitgar ignoring the stuff] or diverting it or [http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A5%80%E0%A4%AF_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%A8&oldid=1085061#.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.9C.E0.A4.AF_.E0.A4.B8.E0.A4.B0.E0.A4.A6.E0.A5.87.E0.A4.B6.E0.A4.AA.E0.A4.BE.E0.A4.82.E0.A4.A1.E0.A5.87_.E0.A4.89.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.AB_.E0.A4.AE.E0.A4.BE.E0.A4.B9.E0.A4.BF.E0.A4.A4.E0.A4.97.E0.A4.BE.E0.A4.B0_.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.82.E0.A4.9A.E0.A4.BE_.E0.A4.AE.E0.A5.81.E0.A4.96.E0.A4.B5.E0.A4.9F.E0.A4.BE_.E0.A4.86.E0.A4.A3.E0.A4.BF_.E0.A4.9A.E0.A5.87.E0.A4.B9.E0.A4.B0.E0.A4.BE_-_.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A5.80.E0.A4.B5.E0.A4.B0.E0.A5.80.E0.A4.B2_.E0.A4.8F.E0.A4.95_.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A5.83.E0.A4.A4.E0.A5.80 time killing] it or simply reverting the stuff by giving name as personal attacks. With all this, the Marathi Wikipedia community has to decide whether he should remain as bureaucrat/admin over here or not. I request other respected members to put their valuable comments and feedback over here itself and take the suitable action accordingly. With this I request all members to join my campain of "Mahitgar - Chale Jao". I also request other members to share their plans to execute the same. Now in Marathi – माहितगार यांना बहुतेक सौजन्याची भाषा पचनी पडत नाही असे दिसते. एकंदरीत माहितगार हे विकिपीडिया वरील गोचीड असून सर्व सभासदांचे आणि प्रचालकांचे रक्त शोषून घेवून विकिपीडिया वर महासत्ता गाजवण्याचा त्यांचा प्रयत्न चालू आहे. Maihudon आणि Mvkulkarni23 यांचा त्यांनी पद्धतशीर पणे कट करून काटा काढला आणि आणि त्यापुढे जाऊन कोहीही चर्चापानावर जाऊन त्यांना कोणी सहानभूती दाखवू नये म्हणून ती पाने lock करून टाकली. Mvkulkarni२३ यांनी निरोप घेतल्यापासून काही तासात माहितगार यांनी त्यांचा एक पितत्या सदस्य:Czeror याला [http://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%95%E0%A5%8C%E0%A4%B2/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95#.E0.A4.B8.E0.A4.A6.E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.AF:Czeror प्रचालक पदासाठी पुढे केले आहे]. हे म्हणजे मेलेल्या व्यक्तीच्या प्रेतावरील लोणी खाण्याचा प्रकार आहे. मी याचा जाहीररीत्या निषेध करून माहितगार यांची पहिल्यांदा राजीनाम्याची मागणी करतो. मराठी विकिपीडिया वरील जाणते सदस्य सर्व उघड्या डोळ्यांनी पाहत आहेत. त्या सर्वांनी एकसाथ उठून १९४२ साली ज्या प्रकारे बेधुंद इंग्रजांना "चले जाव" केले, तसेच आता माहितगार - चले जाव ही चळवळ चालू करत आहे. मराठी विकिपिडीयावरील सर्व जुने नवे जाणते सदस्य यात सहभागी होवून हे पूर्णत्वाला नेतील अशी मला खात्री आहे. [[सदस्य:Ujjwal Nikam|Ujjwal Nikam]] ([[सदस्य चर्चा:Ujjwal Nikam|चर्चा]]) २१:२६, २९ नोव्हेंबर २०१२ (IST) श्री आप्पाराव ओमाणा पाटील गटसमन्वयक, गटसाधन केंद्र पंचायत समिती चंदगड मायक्रोसॉप्ट इअनोव्हेटी टिचर नेशनल ॲवार्ड विनर २००७/०८ भारताचे प्रतिनिधित्व व्हिएतनाम येथे केले == Want a contact Number == Namaskar Sir, Mi wikipediacha navin sabhasad ahe mala Wkipedia baddal adhik mahiti milavinyasathi contact number milalyas abhari asen. Maza email id chandrashekhardani40@gmail.com == चित्रे == राहुल, आपला संदेश वाचला. I will not question anyone uploading images from now on. Just so you know, a lot of junk images are being uploaded during this project. I am sure the intention of this was to motivate members to contribute. But several images here will never be used in any article. It is important to note that Wikipedia is not a photo sharing website. Only images relevant to context should be used here. Also, most of these do not appear original contribution of the uploader, rather some images gathered on the internet. I am not sure what is the point of such a Photothon. Anyway, I will leave it to you to figure it out. - [[सदस्य:Abhijitsathe|अभिजीत साठे]] ([[सदस्य चर्चा:Abhijitsathe|चर्चा]]) २०:१०, २६ फेब्रुवारी २०१३ (IST) ==Wikimedians Speak== <div style="margin: 0.5em; border: 2px black solid; padding: 1em;background-color:#E3F0F4" > {| style="border:1px black solid; padding:2em; border-collapse:collapse; width:100%;" |- {| style="width:100%; font-family: serif; border:1px solid #C7D0F8; font-size:75%; -moz-border-radius:1em; -webkit-border-radius:1em;border-radius:1em;" | valign="top" style="padding:12px 17px 12px 17px" | <center><div style="font-size:210%; border:none; margin:0; padding:.1em; color:#3B444B">[[File:CIS-A2K Wikimedians Speak logo.png|center|250px|link=:commons:WikipediansSpeak]]<br/><center>''An initiative to bring the voices of Indian Wikimedians to the world''</center> |} |- ! style="background-color:#FAFAFA; color:#1C2069; padding-left:2em; padding-top:.5em;" align=left |Hi {{BASEPAGENAME}}, <span class="plainlinks"> I am writing as Community Communications Consultant at CIS-A2K. I would like to interview you. It will be a great pleasure to interview you and to capture your experiences of being a wikipedian. You can reach me at rahim@cis-india.org or call me on +91-7795949838 if you would like to coordinate this offline.</span> We would very much like to showcase your work to the rest of the world. Some of the previous interviews can be seen [[:commons:Category:WikipediansSpeak|here]]. Thank you! --[[सदस्य:రహ్మానుద్దీన్|రహ్మానుద్దీన్]] ([[सदस्य चर्चा:రహ్మానుద్దీన్|चर्चा]]) २३:५०, ९ एप्रिल २०१४ (IST) |}</div> == New sign-up page for the Medical Translation Project == Hey! This is a friendly reminder that the '''[[:w:en:Wikipedia:WikiProject_Medicine/Translation_task_force/Sign_up|sign-up page]]''' at the [[:w:en:WP:TTF|Medical Translation Project]] (previously Translation Task force) has been updated. This means everyone has to sign up again. Using the new page it will be easier for us to get into contact with you when there is work available. Please check out our [[:w:en:WP:TTFPROGRESS|progress pages]] now! There might be work there already for you. We are also very proud to introduce new roles and guides which allows people to help who don't have medical knowledge too! ;'''Here are ways you can help!''' ;[[:w:en:Wikipedia:WikiProject Medicine/Translation Task Force/Community organizing|Community organization]] :We need involved Wikipedians to engage the community on the different Wikipedias, and to '''spread the word'''! ;[[:w:en:Wikipedia:WikiProject Medicine/Translation task force/Integration guides/Pre translation|Assessing content]] :We need language knowledgeable Wikipedians (or not yet Wikipedians) who indicate on our progress tables '''which articles should and should not be translated'''! ;[[:w:en:Wikipedia:WikiProject Medicine/Translation task force/Integration guides/Translating|Translating]] :We are always on the look-out for dedicated '''translators''' to work with our content, especially in smaller languages! ;[[:w:en:Wikipedia:WikiProject Medicine/Translation task force/Integration guides/Post translation|Integration]] :Translated articles need to be '''integrated into local Wikipedias'''. This process is done manually, and needs to take merge or replace older articles. ;[[:w:en:Wikipedia:WikiProject Medicine/Translation task force/Integration guides/Localization|Template installation]] :For translations to be more useful templates and modules should be installed. We need people with the technical know-how who can help out! ;[[:w:en:Wikipedia:WikiProject Medicine/Translation task force/Integration guides/Programming|Programming]] :Several of our processes are in need of simplification and many could occur automatically with bots. Please use the '''[[:w:en:Wikipedia:WikiProject_Medicine/Translation_task_force/Sign_up|sign up page]]''', and thank you guys for all the work you've been doing. The translation project wouldn't be possible without you! -- [[:w:en:User:CFCF|<span style="background:#014225;color:#FFFDD0;padding:0 4px;font-family: Copperplate Gothic Bold">CFCF</span>]] [[:w:en:User talk:CFCF|🍌]] ([[Special:EmailUser/CFCF|email]]) 13:09, 24 September 2014 (UTC) <!-- Message sent by User:CFCF@metawiki using the list at http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:CFCF/Mass_message/Sign_up_message&oldid=9989702 --> == लायसन्सींग ट्यूटोरीयल अद्ययावत करण्यात साहाय्याची विनंती == [[File:Licensing tutorial en.svg|600px|उजवे]] [https://meta.wikimedia.org/wiki/Licensing_tutorial/en या मूळ इंग्रजी दस्तएवजाचा] [[https://meta.wikimedia.org/wiki/Licensing_tutorial/mr येथे मराठी अनूवाद] केला आहे. हा मराठी मजकूर शेजारील चित्राप्रमाणे मराठीत दिसून हवा आहे. विकिमिडीया कॉमन्स च्या [https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard अपलोड विझार्ड] साठीच्या लायसन्सिंग ट्यूटोरीयलच्या मजकुराच्या मराठी अनुवादाचे काम प्रुफरिडींग सहीत पूर्ण होऊन [https://meta.wikimedia.org/wiki/Licensing_tutorial/mr मेटावरील या दुव्यावर उपलब्ध आहे. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Licensing_tutorial या पानावरील मार्गदर्शनाप्रमाणे] संबंधीत अनुवादीत कॉमीक स्ट्रीप ट्यूटोरीयल '''<nowiki>File:Licensing tutorial mr.svg</nowiki>''' या नावाने विकिमिडीया कॉमन्सवर अपलोड करण्यात आपले साहाय्य हवे आहे. छायाचित्रणाबद्दल तांत्रिक काम असल्यामुळे हे काम तुम्ही लोक अधीक चटकन आणि चांगले करू शकाल म्हणून ही विनंती. [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) १२:१९, ८ मार्च २०१५ (IST) [[File:Licensing tutorial Marathi.png|thumb|left|मराठी लायसन्सिंग ट्यूटोरीयल ]] नमस्कार माहितगार, आपल्या गरजे नुसार लायसन्सिंग ट्यूटोरीयलच्या मूळ इंग्रजी दस्तएवजाचा मजकुराच्या मराठी अनुवादाचे चित्र स्वरुपात उपलब्ध करून देत आहोत. आशा आहे कि मराठी विकिपीडिया संचिका चढवण्याचे ट्यूटोरीयलच्या कार्यान्वित करण्यास ह्याची मदत होईल. धन्यवाद - [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] २१:०८, २५ जुलै २०१५ (IST) == मराठी विकिपिडिया २०१५-१६ वार्षिक आराखडा == नमस्कार, मला आपणास कळविण्यात आनंद होतो की, CIS-A2K नी मराठी विकीपीडियासाठी २०१५-१६ वर्षाच्या कामकाजाचा आराखडा मेटावर काही दिवसांपूर्वी सादर केला आला आहे. मी आपणास विनंती करतो की, कृपया मराठी विकिपीडियाच्या आराखाड्या बद्दल आपले विचार, शंका किंवा अभिप्राय मनमोकळेपणे [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:India_Access_To_Knowledge/Work_plan_July_2015_-_June_2016/Marathi चर्चा] पानावर सादर करून मराठी विकिपिडियाच्या आराखड्यात सुधारणा करण्यात मदत करावी. [https://meta.wikimedia.org/wiki/India_Access_To_Knowledge/Work_plan_July_2015_-_June_2016/Marathi मराठी विकिपिडिया २०१५-१६ वार्षिक आराखडा.] धन्यवाद. --[[सदस्य:Abhinavgarule|Abhinavgarule]] ([[सदस्य चर्चा:Abhinavgarule|चर्चा]]) २०:३६, ९ एप्रिल २०१५ (IST) == कॉपीराईट इश्यूज == [[वर्ग:प्रताधिकार विषयक चर्चा विभाग असलेली चर्चा पाने]] नमस्कार, अलिकडे कॉपीराईट विषय अभ्यासताना काही मुद्दांकडे लक्ष गेले. आपल्या मराठी विकिपीडियावरील आपल्या चित्रकाम्या या बॉटने लेखी अनुमतींशिवाय इतरांनी चढवलेल्या छायाचित्रावर परस्पर परवाने लावले आहेत का ? प्रथम दर्शनी यामुळे कदाचित महत्वपूर्ण कॉपीराईट इश्यूज तयार होताना दिसतात, ज्याची आपल्याकडून लौकरात लौकर दखल घेतली जावी अशी नम्र विनंती आहे. मागच्या एका फोटोथॉन नंतर, [[विशेष:योगदान/चीत्रकाम्या|चीत्रकाम्या]] या आपल्या बॉट मार्फत मराठी विकिपीडियावरील आपल्या स्वत:च्या नसलेल्या छायाचित्रांवरही प्रताधिकार त्यागणारे परवाने लावले गेले आहेत. लेखी करार अथवा परवानगी उपलब्ध नसताना, परवाने दुसऱ्याच व्यक्तीने लावले असणे हि कायदेशीर दृष्ट्या जोखीमीचे आणि विकिमिडीयास अभिप्रेत मुक्त सांस्कृतीक काम या तत्वात न बसणारी त्रुटी आहे. दुसऱ्यांच्या वतीने परवाना जारी करण्याच्या दृष्टीने आपण केलेल्या प्रक्रीयेत कायदेविषयक दृष्टीकोणातून [[विकिपीडिया:मराठी विकिपीडियावरील (छाया)चित्र परवाने विषयक सर्वसाधारण त्रुटी|त्रुटी]] शिल्लक असून सुरळीत प्रक्रीयेच्या अंमलबजावणीची सकृत दर्शनी गरज वाटते आहे. :१) '''जे आपले परिचितही नाहीत त्यांच्या छायाचित्रावर लावलेले परवाने तातडीने वगळल्यास बरे राहील''' कारण वेगळे ऑनलाईन संपर्क अभियान राबवून मराठी विकिपीडियावरील बहुसंख्य छायाचित्रांन्यांचे परवाने लावणे / अद्ययावत करण्यास सर्वांनाच सांगावे लागणार आहे. :२.१) एखाद्या व्यक्तीला स्वत:चे छायाचित्र / मजकुराचा जरी प्रताधिकार त्याग करावयाचा असेल तरीही प्रताधिकार त्यागाची छायाचित्र/ मजकुरासोबत उद्घोषणा केल्यानंतर [[साचा:Form I|Form I]] च्या विहीत नमुन्यात भारतीय कॉपीराईट ऑफीसला सुचीत करणे श्रेयस्कर आहे. अर्थात दुसऱ्या व्यक्तीच्या वतीने काम करतानाही हि प्रक्रीया पुरी केली जाणे श्रेयस्कर (एका अर्थाने सोईची) आहे . (हे सुद्धा पहा: [[साचा:Form I/(मुक्त सांस्कृतीक कामांसाठी अनुकुलीत, मराठी अनुवादासहीत)]] :२.२)''' छायाचित्र स्वत: काढलेले नाही ?''' ::: * आपण परिचीत व्यक्तीकडून (अगदी आई, वडील इतर कुटूंबीय आणि मित्रांसहीत) छायाचित्र मिळवले आहे? अथवा <u>त्यांनी चढवलेल्या छायाचित्रांवर लेखी अनुमती शिवाय परस्पर परवाने लावले आहेत का ?</u> [[साचा:Form I/(मुक्त सांस्कृतीक कामांसाठी अनुकुलीत, मराठी अनुवादासहीत)|Form I/(मुक्त सांस्कृतीक कामांसाठी अनुकुलीत, मराठी अनुवादासहीत)]] येथील Form I आणि प्रतिज्ञापत्र आणि [[विपी:परवाने]] येथील मान्य परवाना उतरवून, संबंधीत व्यक्तीची सही घेऊन रजीस्टर्ड पोस्टाने रजिस्ट्रार कॉपीराइट ऑफीस दिल्ली कडे पाठवा '''+''' [[:commons:Commons:Email templates]] निवडून permissions-commons -at- wikimedia.org या इमेलवर सुद्धा सुचीत करुन OTRS टिमची मान्यता घ्या मग छायाचित्र विकिमिडीया कॉमन्सवर चढवावेत. <u>''हे शक्य नसल्यास '''अशा स्वत: न चढवलेल्या छायाचित्रावर परस्पर लावलेले परवाने तातडीने वगळून'''; परिचित असले तरीही परवाने आणि सुचीत करण्याची प्रक्रीया ज्यांची त्यांची त्यांना त्यांना आपापली पार पाडण्यासही सांगावे. ''</u> (पहा:[[साचा:परवाना अद्ययावत करा]] आणि [[विकिपीडिया:मराठी विकिपीडियावरील (छाया)चित्र परवाने विषयक सर्वसाधारण त्रुटी]]) : ३) [[साचा:Own Work]] हा मुख्यत्वे Free Public Domain प्रकारात मोडतो, हा साचा अद्ययावत करण्याच्या दृष्टीने मी लवकरच प्रयत्न करेन. (मराठी विकिपीडियवर माझ्या सहीत काही जणांनी केवळ प्रताधिकार मुक्त एवढाच मजकुर आढाव्यात लिहिला आहे त्यांना Free Public Domain (मुक्त सार्वजनिक अधिक्षेत्र ) परवान्यांनी परवाने अद्ययावत करावे लागतील. (सध्या जिथे परवाने नाहीत तिथे परवानीकरण भारतीय कायदे आणि विकिमिडीया निती या दोन्ही नुसार गरजेचे आहे) : ४) आपण बनवलेला मल्टी-लायसन्सींग [[साचा:Cc]] या परवाने कसे काम करतात हे न समजणाऱ्यांसाठी कन्फ्युजींग वाटतो. विकिप्रकल्पातील छायाचित्रांसाठी Cc-by-sa परवाने सद्य परिस्थितीत सर्वात बरे असे माझे मत झाले आहे. तसेही सर्वांनाच त्यांचे परवाने अद्ययावत करण्यास सांगावयाचे आहेतर [[साचा:Cc]] मध्ये [[साचा:Cc-by-sa-4.0]] हा अद्ययावत परवाना अंतर्भूत करावा. GFDL आणि विकिपीडियास अनुकल नसलेले क्रिएटीव्ह कॉमन्सचे NC आणि ND परवाने [[साचा:Cc]] मध्येच दाखवा आणि लपवा साचात आंतर्भूत करून घ्यावेत असे सुचवावेसे वाटते. : [[साचा:Cc]] च्याच बाबतीत आणखी एक म्हणजे साचाचे सध्याचे नाव कॉमन्सवरील सध्याच्या त्याच नावाच्या साचाशी नीटसे जुळत नाही त्या पेक्षा [[साचा:सर्व परवाने]] या नावाने पुर्ननामीत करावा असे वाटते. : आणि last बट नॉट least केवळ अकॅडेमीक विमर्शाचा भाग म्हणून, सध्याचा किंवा आपण अद्ययावत करू तो सर्व परवाने असलेला [[साचा:Cc]] चा एकुण एफेक्ट फ्री पब्लिक डोमेन परवान्या पेक्षा नेमका कशा पद्धतीने वेगळा असेल का सेम इफेक्ट राहील या बाबत तुमचे मत जाणून घेणे आवडेल. आपल्या आवडीचे लेखन वाचन होत राहो ही शुभेच्छा. : आपल्या उत्तराच्या प्रतिक्षेत. : धन्यवाद आणि शुभेच्छा. [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) ०९:१७, १४ एप्रिल २०१५ (IST) == धोरण निश्चितीसाठी आपापले दृष्टीकोण नोंदविण्याचे आवाहन == {{विकिपीडिया:एकगठ्ठा संदेश प्रणाली संदेश/यादी ५ साठी १ला संदेश}} :<small>हा संदेश [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू|विकिपीडिया मदत चमू]] करिता [[विकिपीडिया:एकगठ्ठा संदेश प्रणाली]] सुविधा वापरून [[विपी:प्रचालक|मराठी विकिपीडिया प्रचालकांमार्फत]] पाठविला गेला असण्याची संभावना आहे.</small> <!-- Message sent by User:Mahitgar@mrwiki using the list at http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A4%97%E0%A4%A0%E0%A5%8D%E0%A4%A0%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6/%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A5%AB&oldid=1333364 --> == संचिका परवाने अद्ययावत करावेत == {{परवाना अद्ययावत करा}} :<small>हा संदेश [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू|विकिपीडिया मदत चमू]] करिता [[विकिपीडिया:एकगठ्ठा संदेश प्रणाली]] सुविधा वापरून [[विपी:प्रचालक|मराठी विकिपीडिया प्रचालकांमार्फत]] पाठविला गेला असण्याची संभावना आहे.</small> <!-- Message sent by User:Mahitgar@mrwiki using the list at http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A4%97%E0%A4%A0%E0%A5%8D%E0%A4%A0%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6/%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A5%AB&oldid=1333364 --> ==फाईल छान आहे, svg मध्ये सुद्धा हवी== नमस्कार आपण उपलब्ध करवून दिलेल्या [[:File:Licensing_tutorial_Marathi.png]] या नव्या फाईलची रिडॅबिलिटी अधिक चांगली आहे तेव्हा ती मराठी विकिपीडियावरील [[विकिपीडिया:चढवय्या सुक्षमता-प्रणाली (अपलोड विझार्ड)]] येथे जोडली आहे. मराठी विकिपीडियास png फॉर्मॅट चालून जाईल. हिच फाईल विकिमिडीया कॉमन्सवर png प्रमाणेच svg फोर्मॅट मध्ये आधीची फाईल अद्ययावत करण्याच्या दृष्टीने चढवल्यास विकिमिडीया कॉमन्सवरची रिडॅबिलीटी सुद्धा सुधारण्यास मदत मिळेल. पुन्हा एकदा धन्यवाद आणि शुभेच्छा.. [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) १५:३१, २६ जुलै २०१५ (IST) == साचा Cc‎ लायसन्सींग == # [[साचा:Cc‎]] लायसन्सींग मध्ये मल्टी लायसंन्सींग बाबत विकिमिडीया/पीडिया भूमिकेच्या संदर्भाने साचाच्या वापरकर्त्यांना क्लॅरिटी रहावी जलद संदर्भासाठी [[साचा:Cc‎]] मध्ये एका दाखवा-लपवा संदेशातून काही त्रोटक माहिती जोडली आहे. ती एकदा नजरे खालून घालावी. # (आता cc-by-sa-4.0 जोडल्यापासून विकिपीडिया उद्दीष्टांची पुर्ती होते आहे) तरीही [[साचा:Cc‎]] तुमच्या शिवाय अद्याप खूप जणांनी वापरलेला नाही, तेव्हा सर्व परवाने विभागात आपण निर्देशिलेल्या आवृत्या जुन्या आहेत त्यातील काही या निमीत्ताने [http://creativecommons.org/version4 चौथी आवृत्ती (क्रमांक- ४.0)] ने अद्ययावत करणे मल्टीलायसन्सींगच्या तुमच्या उद्दीष्टांसाठी अनुसरून असण्याची शक्यता असल्यास तसा बदल करून घेण्याची संधी उपलब्ध आहे असे वाटते. # जे परवाना साचे आपण मराठी विकिपीडियावर बनवले आहेत जसे की [[साचा:Cc‎]] यांना अजून एका मशिन रिडेबिलिटी तांत्रीक गोष्टीसाठी अद्ययावत करणे गरजेचे आहे. त्या बद्दल त्यांना [[:meta:File metadata cleanup drive/How to fix metadata]] आणि [[:meta:File metadata cleanup drive]] हे करे पर्यंत [[साचा:Cc‎]] लावून सुद्धा ॲटोमॅटीक कॅटेगरायझेशन मशिन रिडेबल परवाना लावला नाही असे होत राहील त्या साठी हे करणे जरुरी आहे. तांत्रीक असल्याने मला अद्यापतरी जमले नाही तुम्ही किंवा संतोष यात लक्ष घालून तडीस नेऊ शकाल असे वाटते. आपल्या अमुल्य सहकार्यासाठी धन्यवाद [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) ११:३०, २७ जुलै २०१५ (IST) ==साचा:सदस्यचौकट== जसे साताऱ्यातील लोकांसाठी [[साचा:सदस्यचौकट सातारकर]] हा साचा आहे तसे भंडाऱ्यातील लोकांसाठी [[साचा:सदस्यचौकट भंडाराकर]] एेवजी '''साचा:सदस्यचौकट भंडारकर''' असे लिहणे मला योग्य वाटते कारण भंडाऱ्यातील लोकही स्वत:ला '''भंडारकर''' असेच म्हणवतात. [[सदस्य:Pushkar Pande|Pushkar Pande]] ([[सदस्य चर्चा:Pushkar Pande|चर्चा]]) १९:४२, २३ आॅगस्ट २०१५ (IST) == start=1| ची समस्या == मराठी विकिपीडिया [[साचा:अविशिष्ट उपपान]] मध्ये काहीतरी विचीत्र तांत्रिक समस्या आहे की, तुम्ही जो काही स्टार्ट आकडा घ्याल त्याच्या एक आकडा आधी पासून प्रत्यक्ष काऊंटीग चालू होते. म्हणजे तुम्ही आता स्टार्ट start=1| ला ठेवले असेल तर कुणालातरी [[विकिपीडिया:साईट नोटीस/वाचन प्रेरणा/0]] दिसेल. मराठी विकिपीडियावरची जुनी समस्या आहे त्यामुळे सहसा मी start=2| पासून देतो म्हणजे तो प्रत्यक्षात 1 पासून येतो. [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) ००:२२, १५ ऑक्टोबर २०१५ (IST) == संचिका परवाने अद्ययावत करा-विनम्र स्मरण == कृपया पहा आणि वापरा [[विकिपीडिया:कॉपीराईट आणि प्रताधिकार त्याग उद्घोषणा, विवीध परवाने आणि साचे]] अधिक माहितीसाठी पहा [[साचा:परवाना अद्ययावत करा|परवाना अद्ययावत करा]] हा संदेश सदस्यांना मागील वर्षाभरात एकदा देऊन झालेला आहे. २८३ पैकी केवळ तीनच सदस्याचा सक्रीय प्रतिसाद आतापावेतो लाभला. सर्व सदस्यांना आपण चढवलेल्या संचिका परवाने अद्ययावत करण्यासाठी पुन्हा एकदा विनम्र स्मरण स्मरण दिले जात आहे. सुयोग्य संचिका परवान्यांचा अभाव असलेल्या संचिका काळाच्या ओघात वगळल्या जात असतात याची आपणास कल्पना असेलच. सक्रीय सहकार्यासाठी आभार. :<small>हा संदेश [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू|विकिपीडिया मदत चमू]] करिता [[विकिपीडिया:एकगठ्ठा संदेश प्रणाली]] सुविधा वापरून [[विपी:प्रचालक|मराठी विकिपीडिया प्रचालकांमार्फत]] पाठविला गेला असण्याची संभावना आहे.</small> <!-- Message sent by User:Mahitgar@mrwiki using the list at https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A4%97%E0%A4%A0%E0%A5%8D%E0%A4%A0%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6/%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A5%AB&oldid=1333364 --> == १६ जानेवारी २०१५ च्या मुंबई येथील कार्यक्रमाचे तपशील == मी मराठी विकी वर कार्यरत असून मला या कार्यक्रमात कृतीशील सहभाग घ्यायचा आहे. नोंदणी कशी करावी, काय काय संधी आहेत?<br /> ----[[सदस्य:सुबोध कुलकर्णी|सुबोध कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:सुबोध कुलकर्णी|चर्चा]]) १४:१७, १९ डिसेंबर २०१५ (IST) ==दालन महाराष्ट्र शासन== काम सुरू केले आहे. संगणक व प्रकृतीने साथ दिली तर ते पूर्ण करतो.यातील लेखावर आधारीत अनेक लेखदुव्यांवरदेखील काम करावे लागेल.ते लेख किमान थोडासा मजकूर असणारे हवेत.तसेच यासंबंधित केंद्र शासनाचे लेख अद्ययावत/तयार करावे लागतील. नाहीतर त्यात लाल दुवे दिसतील.मनुष्यबळ हवे.माहिती गोळा करणे चालू करीत आहे. अंमळ वेळ लागेल.हा उपक्रम खूप चांगला आहे. शुभेच्छा. --[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) ११:१७, २ जानेवारी २०१७ (IST) कृपया [[महाराष्ट्र शासनाचे विभाग]] येथील नावे टिचकून बघावित.लेखनाव दिसेल. धन्यवाद.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) २२:०६, २ जानेवारी २०१७ (IST) == कार्यशाळा == तुमच्या उद्याच्या कार्यशाळेसाठी शुभेच्छा. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १९:१०, ११ जानेवारी २०१७ (IST) ---- ==मराठी भाषा गौरव दिन== <div style="border-style:solid; border-color:black; background-color:BlanchedAlmond; border-width:2px; padding:8px;" class="plainlinks"> {{#if:||[[File:Echo thanks.svg|55px|right|alt=]]}} नमस्कार व महाजालावर मराठी भाषेच्या वाढीस हातभार लावल्याबद्दल धन्यवाद! '''मराठी भाषा गौरव दिनाच्या मनःपूर्वक शुभेच्छा.''' [[चित्र:27feb.png|770px|27th Feb Marathi gaurav din|link=विकिपीडिया:मराठी भाषा आणि सांस्कृतिक कार्यमंत्री महाराष्ट्र शासन यांचे आवाहन]]</div> <!--Template:Thanks-->[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) १७:५७, २७ फेब्रुवारी २०१७ (IST) == Social media == Marathi Wikipedia is genuine and I hope that you are among the representative of mh government to wiki. Correct me if I am wrong Marathi Wikipedia is a existing version of Wikipedia and according to me it should be verified on social media. To verify twitter log in into the account and follow the steps mentioned https://support.twitter.com/articles/20174631 . The procedure has been completed by Arabic Wikipedia too and you can see it's verified account here. https://twitter.com/ArabicWikipedia I have made the [[:template:Mp-social-media|Mp-social-media]] which contains links to the account please check whether the links are right and official if not than change the links and make the template protected to avoid vandalism It's the social media time now so I request you to make a facebook page for marathi Wikipedia and link the verified twitter handle to it so that there is more coverage of marathi Wikipedia on the social media. Whereas i suggest you to make a instagram account too so that there is coverage there too.. Hope as the govt is taking steps to propagate marathi language like the ''Feb 27 marathi bhasha gaurav din'' the above steps will act effective in its journey.. Voluntarily for Wikipedia --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} १७:४०, ४ मार्च २०१७ (IST) :टायवीनराव तुम्ही चांगले काम करता आहात. तुम्ही मुंबईची मुळ निवासी लोकांची मराठी बोली अभिमानाने बोलता. इतरांना समजावयास त्रास झाला तर त्यांचा प्रॉब्लेम तुम्ही मराठीतून लिहिणे का सोडता. राहुल देशमुखांना तुमची मराठी बोली समजण्याचा त्रास घेऊ द्यात जरासा. :) :[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) १८:५८, ४ मार्च २०१७ (IST) {{साद|Mahitgar}} प्रोफेशनल काम असले तर त्यात माझी भाषा चुकली नाही पाहिजे त्यामुळे मी इंग्लिश भाषा वापरतो. जर आपले शासन प्रोफेशनल काम मराठीत केले तर लोकांनाही समजणे कठीण होणार नाही. परंतु दुर्भाग्य मुंबईचे शासन खाली नाव बद्दलण्यापाठी आहे. जाऊदे माझ्या बायनाने हे शासन बदलणार नाही. मी विदेशी कॅम्पनीचे सोसियल अकोन्ट पहिले सर्व ऑफिसियल परंतु आपले लोकल सोसिल मीडियावर सर्व खाली. मी फेसबुक सोबत याचे प्रसन्न विचारले ते म्हणाले की भारताचा कायद्यात काहींचे उल्लेख बरोबर नाही,उगाच कायदाचा उलंदन करण्यापेक्षा फीचर लाँच नाही करणार. असेस तुम्ही कॉपीराईट बद्दल म्हणाले. परंतु जेव्हा मी देशमुकांचे नाव समचरपत्रात पहिले तेव्हा काही किरण दिसली की मराठी भाषा तर नाही परंतु विकिपीडियाचा तर विकास होणार. माझा उदेश जसा शाळेत म्हणतात इंफॉर्मशन पाहिजे विकिपीडियावर जा, तसं मराठी विकिपीडियावर जा असे म्हटले पाहिजे. याची सुरुवात मी केलेली दिसते परंतु जर सर्व प्रचालक याचा सपोर्ट करतील तर आपण खूप काही करू शकतो. तुमचे साईट नोटिसा आजही मला समजले नाही 😋😯😀 --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} १९:३०, ४ मार्च २०१७ (IST) ::नमस्कार टायवीन, {{साद|Mahitgar}} {{साद|Tiven2240}} ::तुम्ही सोशल मीडिया अकाउंटला अधिकारीक करण्या बाबत दिलेली कल्पना छान आहे. हे करायलाच पाहिजे. पण हे करण्या आधी काही गोष्टी समजावून घ्यायला हव्यात. आज मराठी विकिपीडियाचे जे काम चालते ते स्वयंसेवेतून करण्यात येते. त्यामुळे २०११ पासून अस्तित्वात असलेले फेसबुक. ट्विटर, युट्युब एव्हडेच काय तर लिंकडींन खाते हे वेग वेगळे स्वयंसेवक स्वयंम स्फुर्तीने जसे जमेल तसे चालवतात. एखाद्या गोष्टीला अधिकारीक दर्जा दिला कि मग त्याची २ तर्हेने जबाबदारी वाढते, एक म्हणजे अचूकता (त्यात भूमिका पण आली )आणि दुसरे म्हणजे ताजेपणा. ह्या दोन्ही गोष्टीची हमी देणे आणि तशी जबादारी पेलणारे स्वयंसेवक उपलब्ध करणे हे थोडे कठीण आहे. ::मी स्वतः कार्यबाहुल्या मुळे विकिपीडियास सुद्धा हवा तितका वेळ इच्छा असून सुद्धा देऊशकत नाही परंतु उत्तम स्वयंसेवकाच्या सहयोगातून हे सारे रेटने सुरु आहे. शासन,विश्वकोश निर्मिती मंडळ, विकिपीडिया चॅप्टर, विकिपीडिया फाऊंडेशन, CIS , A2K , मीडिया, मराठी विकिपीडिया वार्षिक कार्यक्रम, मराठी विकिपीडिया साठी तांत्रिक सुविधाचे निर्माण ह्या साऱ्या गोष्टी दैनंदिन कामातून वेळ काढून करणे सुद्धा कठीण जाते. तेव्हा आपली कल्पना उत्तम असून सुद्धा त्यावर पूर्ण विचार केल्या शिवाय पुढे जाणे थोडे कठीण वाटते आहे. आपल्या सूचनांचे मनापासून स्वागत ह्यातून काही मार्ग काढण्याचा जरूर प्रयत्न कारेन. - [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १९:०१, ५ मार्च २०१७ (IST) ता. क.- I hope that you are among the representative of mh government to wiki. मी महाराष्ट्र सरकारचा विकिपीडिया साठीचा प्रतिनिधी नसून मी तुमच्या सारखाच मराठी विकिपीडियाचा साधारण कार्यकर्ता महाराष्ट्र शासनाच्या दरबारी विकिपीडियाचे प्रतिनिधित्व करीत आहे. सोसिअल मीडिया बाबत माझी माहिती अचुक आहे कारण मी स्वतः 2 युट्युब चैनल तसेस त्याचे 2 ट्विटर व फेसबुक अकाउंट चालवतो.मराठी विकिपीडियाचे सोसिअल अकाउंट जर स्वयंसेवकाच्या तर्फेने चालते तर त्याला मला चालवण्याचा मौका घ्या. याचे अधिकारीक करणे व संभाळणेचे कार्य मी करणार. जसं जमेल तसे करा नाहीतर मला एका वेळी try करण्यास घ्या. --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} २३:१६, ५ मार्च २०१७ (IST) ::टायविनराव तुमचा सोशल मिडीया उत्साह तुमच्या तरुण वयाला साजेसा आहे म्हणून या चर्चेत प्रतिसाद देण्याचे टाळले होते -मला या विषयावर १९९६ पासूनचा अनुभव आहे. फेसबुक (A1Marathi Wikipedia) तसेच ट्विटरवर माझे मराठी विकिपीडिया ग्रूप्स आहेत; पहिली गोष्ट अशी की सोशल मिडीयावरचे लोक विकिपीडिया एडीटींगसाठी येतील अशी अपेक्षा ठेवली नाहीत तर निराशा येणार नाही, कारण कोणत्याही भाषेतल्या विकिपीडियाला सोशल मिडीयावर विकिपीडियाची माहिती सांगून फारसे विकिपीडियन मिळालेले नाहीत. जुने विकिपीडियन सुद्धा वेळ असेल तेव्हाच विकिपीडियावर येतात सोशल मिडीयावर दिलेल्या संदेशामुळे खूप फरक पडत नाही म्हणूनच सोशल मिडीयावरील सहभाग आता पुर्वी एवढा नसतो. त्यातल्या त्यात मिसळपाव डॉट कॉम मायबोली मनोगत ऐसीअक्षरे येथे असलेले अनुभवी विकिपीडियन संपादनेथॉनच्या आवाहनांना अधून मधून रिस्पाँड करतात त्या शिवाय तिथे एखाद्या विषयावर माहिती हवी असल्यास आवाहनास प्रतिसाद मिळतो, इतर सोशल मिडीयापेक्षा संदर्भांबाबत दर्जाही चांगला असतो. ::दुसरी गोष्ट अशी की तुम्हाला सोशल मिडीयाची अचूक माहिती असण्याचा प्रश्न नाही, तुमचा विकिपीडियाचा अनुभवच अजून पुरेसा नाही, दुसरेतर महाराष्ट्रातील राजकीय आणि सामाजिक विवाद्य प्रश्नातून सहीसलामत बाहेर पडता येईल एवढे बारकावे माहित हवेत, तुम्हाला जमणारच नाही असे नव्हे पण त्यासाठीही आपणास अद्यापी बरीच मजल गाठावयाची आहे. करा पण घाई टाळा एवढेच सांगावेसे वाटते. ::[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) २३:५१, ५ मार्च २०१७ (IST) {{साद|Mahitgar}} अनुभव आहे त्याचा शक नाही. तुमची जी युक्ती माझ्या भाषेत outdated आहे. A1Marathi Wikipedia हा एक ग्रुप आहे ज्यात माहिती दिली जाते व २०-२५ लोक त्यांना बगतात. कन्सेप्ट ब्रॉड असला पाहिजे हे मोरदेर्न स्टार्टरजी आहे. आपले आपले केले तर आपले आपलेच राहणार. ज्याला मराठीची माहिती नसली तोही त्याची माहिती घेणार असे युक्ती असली पाहिजे. तुमचे जे सोसिअल मीडिया attraction आहे जे फक्त अनुभवी (वरिष्ठ) लोकांना attract करेल. जे लोकांना tv मध्ये इंटरेस्ट नाही त्यांना तुमची युक्ती कॉम्पुटर(इंटरनेट) वापरायला सांगते. जे लोक ४० वर्षाचे पार आहेत त्यांना इंटरनेटची माहिती 30-40% आहेत. जर attract करायचे आहे तर 13-35 वर्षाचे लोकांना करा त्यांना संगणक प्रणाली आणि इंटरनेटची माहिती आहे. ते सोसिअल मीडियाच्या वेगळे टेक्निकनी होते. विकिपीडिया जाहिरात नाही परंतु सोसिअल मेडियातर तेच आहे. मी नाही बोलत की यांनी तुम्हाला संपादक येतील परंतु रीडर तर येतील ना! थोडे रीडर आले तर त्यातील संपादक येतील. माझ्या अनुभवात ज्याला ज्ञान आहे त्याला इंटरनेट इंटरेस्ट नाही ज्याला इंटरनेट इंटरेस्ट आहे तोह विकीवर येणार नाही. जे दोनी करतात त्याला '''wikipedian''' म्हणतात असे मला वाटते. सोसिअल मीडिया हा ते २७ फेब्रुवारी सारखे काम करील कारण मराठी लोकांना जेव्हा असे advertisment भेटतात तेव्हा मातीप्रेम त्यात जगतात असे मी अनुभव केले आहे. सोसिअल मीडिया csr सारकेही काम करील. एका वेळी दृष्टीत आलो की मग लोग विश्वास करतील. असेही मराठी विकिपीडियाची status आहे याला कायम केले तर आपुन '''विकिपीडिया''' म्हणूया नाहीतर आपला status website राहणार. बागा जे तुम्हाला वाटेल तसे करा,अजूनही वेळ वाया गेला नाही,घाई केली तर काही वाहील असे मला वाटते. जे आपुन 2003 पासून करतो तेच करायचे की 2017ची technology वापर करायची त्याचे पुढारीपण तुमचा हातात आहे. जर माझी व्यक्तिगत गोष्टी कोहळा तेस पोचवतो तर माफ करा --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} ०९:०९, ६ मार्च २०१७ (IST) == गुढीपाडवाचे शुभेच्छा! == {| style="border:2px ridge steelblue; border-radius: 10px; background:Tomato; padding-left: 8px; padding-right: 8px; padding-top: 8px; padding-bottom: 8px;" align=center |style="font-size: 30pt; padding: 4pt; color: white; font-family: Comic Sans MS, sans-serif;"| [[गुढीपाडवा|<span style="color:black;">'''गुढीपाडवाचे शुभेच्छा!'''</span>]] '''[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} तुम्हाला [[गुढीपाडवा]] व मराठी नववर्षाच्या हार्दिक शुभेच्छा देत आहे..!!''' 💐💐💐💐💐💐💐💐 </font> |[[File:Gudi Padwa Gudi 1.png|180px|none]] <center><span style="color:white"> '''<nowiki>{{subst:गुढीपाडवा शुभेच्छा}} </nowiki>'''</span> असे ज्या सदस्यास संदेश द्यावयाचा आहे, त्या सदस्याच्या चर्चापानावर जोडून हा शुभेच्छा संदेश त्यांचेपर्यंत पोचवा.''</center>{{clear}}</div> |} ==मार्च २०१७ बाबत शुभेच्छा== <div style="margin: 0.5em; border: 2px black solid; padding: 1em;background-color:#E3F0F4" > {| style="border:1px black solid; padding:2em; border-collapse:collapse; width:100%;" |- [[File:Working Man's Barnstar Hires.png|150px|center|link=https://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaMR.htm]] |- ! style="background-color:#FAFAFA; color:#1C2069; padding-left:2em; padding-top:.5em;" align=left |नमस्कार {{BASEPAGENAME}}, <span class="plainlinks"> विकिपीडियाने मार्च २०१७ च्या आकडे प्रकाशन केले आहे. त्यातील सर्वाधिक सक्रिय विकिपीडिया मराठी विकिपीडियामध्ये जगभरातील १७ व्या क्रमांकावर आहे. या आकडेवारीत आपण मराठी विकिपीडियाचे बारावे सर्वात सक्रिय विकिपीडियाचे सदस्य आहात.पूर्ण यादी [https://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaMR.htm#wikipedians इथे] पहा आम्ही मराठी विकिपीडियावर केलेल्या आपल्या प्रयत्नांचे अभिनंदन करतो आणि भविष्यात आणखी पुढे चालू ठेवण्यासाठी उत्सुकता दाखवतो. </span> [[File:Wikipedia-logo-mr.png|right|link=:mr:]] <br /> आपल्या [[Special:Contributions/{{ {{{|safesubst:}}}PAGENAME}}|योगदानाबद्दल]] धान्यवाद. <br /> आपला शुभचिंतक, [[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>''']] |}</div> --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} १४:५५, ३ मे २०१७ (IST) == विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७: सहभागी होण्यासाठी आमंत्रण == [[File:Sun Wiki.svg|250px|right]] नमस्कार! गेल्या तीन वर्षांपासून, मराठी विकिपीडियावर विकिपीडिया आशियाई महिना (WAM) असे कार्यक्रम आयोजित केला जाते. हा कार्यक्रम आंतरराष्ट्रीय स्तरावर यशस्वी असते, विविध विकिपीडिया प्रकल्पात शेकडो संपादकानीं आशियायी विषयांवर हजारो लेख तयार करतात. मी तुम्हाला '''[[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७|विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७]]''' साठी सहभागी होण्यासाठी निमंत्रित करू इच्छितो, जे पुन्हा एकदा नोव्हेंबर महिन्यापासून चालते.सदस्य आशियायी-संबंधित सामग्रीबद्दल नवीन लेख तयार करतील जे किमान ३,००० बाइट आणि ३०० शब्दांची लांबी असेल हे लक्ष्य आहे. किमान '''४''' (चार) लेख तयार करणारे संपादक विकिपीडिया आशियाई महिना पोस्टकार्ड प्राप्त करतील. आपल्याला स्वारस्य असल्यास, कृपया [[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७/प्रतिभागी|येथे]] साइन अप करा. जर तुमच्याकडे काही प्रश्न असतील तर कृपया [[विकिपीडिया चर्चा:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७|चर्चापानास]] विचारा. धन्यवाद! [[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७|विकिपीडिया आशियाई महिनाच्या]] वतीने [[सदस्य:Tiven2240|टायवीन२२४०]] (आयोजक) --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} १५:२२, १ नोव्हेंबर २०१७ (IST) == कार्यशाळा == नमस्कार राहुल, [[विकिपीडिया:महाराष्ट्र शासनातर्फे आयोजित मराठी विकिपीडिया कार्यशाळा मंत्रालय, मुंबई]] हे पानात कृपा सहभागी असलेले लोकांचे विकिसदस्यनाव (username) टाकावे. यांनी त्यांना संपर्क करण्यास मदत होईल. कार्यशाळेसाठी शुभेच्छा --[[User:Tiven2240|<span style="font-family:cursive;"><u><big>Tiven gonsalves</big></u></span>]][[User talk:Tiven2240|^{<font style="color:Gold">🎄🎉🎅🍻</font>}]] ०८:३३, ११ जानेवारी २०१८ (IST) == शुभेच्छा == उद्या मंत्रालयात होणाऱ्या कार्यशाळेसाठी सर्व मराठी विकिपीडियन्सतर्फे हार्दिक शुभेच्छा कृपया स्वीकाराव्यात ही विनंती.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १५:५०, ११ जानेवारी २०१८ (IST) == साईटनोटिस == मजकूर पानाबाहेर जात आहे. font size लहान करावयास हवा असे माझे मत आहे.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १९:१०, ११ जानेवारी २०१८ (IST) == टिप्पणी == मला आशा आहे की आपल्याला [[विकिपीडिया:चावडी/ध्येय आणि धोरणे#कार्यशाळा कशी हवी?]] वर टिप्पणी करणे आवडेल --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} १०:२६, १३ जानेवारी २०१८ (IST) == Image copyright == Rahuldeshmukh आपले मत [[विकिपीडिया:चावडी/प्रचालकांना निवेदन]]वर अपेक्षित आहे. कृपा मत द्यावे --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]^{[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]} २३:३७, २२ मार्च २०१८ (IST) == New article == Hello Rahuldeshmukh101! Could you please translate [https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:Red_Tree_50/Fausto_Cercignani this short version] of the English Wikipedia into Marathi. Pages on this scholar and poet are available also in other versions of Wikipedia. Many thanks for your kind attention! [[सदस्य:Red Tree 50|Red Tree 50]] ([[सदस्य चर्चा:Red Tree 50|चर्चा]]) २१:३३, २९ डिसेंबर २०१८ (IST) == विकी लव्हज् वुमन २०१९ == [[File:Wiki Loves Women Logo (mr).png|right|frameless]] प्रिय विकिसदस्य, '''[[विकिपीडिया:विकी लव्हज् वुमन २०१९|विकी लव्हज् वुमन भारत]]''' ही भारतातील विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. हा आंतरराष्ट्रीय विकी लव्हज् वुमन स्पर्धेचा एक भाग आहे. हे मुख्यत्वे महिला आणि महिला संबंधित विषयांवरील लेखांवर लक्ष केंद्रित करते. अनेक भारतीय समुदायांनी यात भाग घेतला आहे आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे. प्रकल्प पृष्ठ [[विकिपीडिया:विकी लव्हज् वुमन २०१९|येथे]] उपलब्ध आहे. आपण ही स्पर्धा जिंकल्यास आपण पोस्टकार्ड आणि रोमांचक भेटवस्तू आमच्याकडून जिंकू शकता. अधिक माहितीसाठी प्रकल्प पृष्ठ तपासा. [[विकिपीडिया:विकी लव्हज् वुमन २०१९/सहभागी|येथे]] आपली नोंदणी करा. आणि [https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/wlwi-2019-mr हा दुवा] वापरून आपला लेख सादर करा. जर तुम्हाला कोणत्या मदतीची गरज असेल तर या स्थानिक आयोजक [[सदस्य:संदेश हिवाळे|संदेश हिवाळे]] यांना संपर्क करा. धन्यवाद. --[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १९:१७, १४ मार्च २०१९ (IST) <!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=18933692 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> ==आपण दिलेली साईट नोटीस काढण्यास हरकत नसावी== नमस्कार, मी QueerEcofeminist. असे दिसले आहे की, आपण साईट नोटीस दिली होती आणि आता संपादेथॉन होऊन बराच काळ लोटला आहे. * आपली धन्यवादाची नोटीसही आता काढण्यास हरकत नसावी शिवाय * या मोहिमे अंतर्गत केलेल्या अनेक लेखांमध्ये प्रताधिकार भंग झालेला आहे ती पाने काढण्याचेही काम आपणच केल्यास खूपच उत्तम होईल. प्रताधिकार भंग झालेल्या पानांना पान काढा साचा लावला आहे. आपल्याला काही शंका असल्यास नक्की माझ्या चर्चापानावर लिहा, धन्यवाद ....[[सदस्य:QueerEcofeminist|'''<span style="background color: black; color:#008000">QueerEcofeminist</span>''']]^{[[सदस्य चर्चा:QueerEcofeminist|<span style="color: maroon">"संदर्भ द्या! अगदी भांडतानासुध्दा"!!!</span>]]}[they/them/their] १२:४६, १७ मार्च २०१९ (IST) {{साद|QueerEcofeminist}} नमस्कार, उशिराने उत्तर देत असल्या बद्दल क्षमस्व. आपण प्रताधिकार उल्लंघन झाल्या बाबत लिहिले आहे. >> "अनेक लेखांमध्ये प्रताधिकार भंग झालेला आहे ती पाने काढण्याचेही काम आपणच केल्यास खूपच उत्तम होईल." हि पाने तपासली असता आपण दिलेल्या कारणात आपण सादर लिखाण हे मराठी विश्वकोशातून घेतल्याचे म्हटले आहे. सध्या मराठी विश्वकोश हा प्रताधिकार मुक्त (CC by SA ४.0 ) असल्याने ह्यात प्रताधिकार भंग होण्याचे वारपंखी दिसत नाही. लेखाची विकिपीडियाच्या निकडीप्रमाणे बांधणीकरणे मात्र गरजेचे आहे. >> " प्रताधिकार भंग झालेल्या पानांना पान काढा साचा लावला आहे." आपणास जर ह्यावर अधिक आक्षेप नसल्यास हा साचा काढण्यास हरकत नसावी. धन्यवाद [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १५:५७, २२ मार्च २०१९ (IST) अनेक लेख विकासपिडीयातून जसेच्या तसे डकवले गेले आहेत, विकासपीडियातला मजकूर प्रताधिकारीत आहे. मराठी विश्वकोशाच्या साच्यातच तो कधी काढावा ह्याचा उल्लेख आलेला आहे. [[सदस्य:QueerEcofeminist|'''<span style="background color: black; color:#008000">QueerEcofeminist</span>''']]^{[[सदस्य चर्चा:QueerEcofeminist|<span style="color: maroon">"संदर्भ द्या! अगदी भांडतानासुध्दा"!!!</span>]]}[they/them/their] १७:५४, २२ मार्च २०१९ (IST) ::{{साद|QueerEcofeminist}} नमस्कार, ::तर्कतीर्थांनी १९७० च्या दशकात लिहिलेल्या विश्वकोशातील सर्व लिखाण जेव्हा महाराष्ट्र राज्य विश्वकोश निर्मिती मंडळाने स्वामित्व मुक्त केले तेव्हा ते लिखाण अनेक ठिकाणी जसेच्या तसे डकवले गेले. विकासपिडीया हे पण त्यातील एक. ''' विश्वकोशातील नोंदी ह्या मूळ नोंदी आहेत ''' ज्या प्रताधिकार मुक्त केल्याने विकिपीडिया किंवा इतरही माध्यमांना वापरासाठी खुले आहेत. इतर कोणी जसे विकासपीडिया यांनी ते वापरले तर '''''ते त्यांचा प्रताधिकार होऊन इतरांना वापरासाठी प्रतिबंधित होत नाहीत.'' ''' आपण प्रताधिकारा बाबत सजग आहात हे पाहून आनंद वाटला. प्रताधिकार उल्लंघन हि आज आपल्या समोरील मोठी समस्याच आहे. पण मराठी भाषा विश्वकोश हा प्रताधिकार मुक्त करण्याचे, शासनास समजावणे आणि त्याचा आग्रह करून तो सामान्य जनतेस स्वामित्व मुक्त करण्याच्या कामी माझी प्रमुख भूमिका राहिली आहे. त्यामुळे ह्या ठिकाणी प्रताधिकारांचे उल्लंघन होत नाही ह्या बाबीत आपणास मी विश्वास देऊ शकतो. आपणा कडून भविष्यातही मराठी विकिपीडियावर असेच सजग कार्याची अपेक्षा, फक्त कोणतीही गोष्ट हि वगळण्या पूर्वी कशी स्वीकारता येईल ह्या सकारात्मक दृष्टिकोनातून आपण पाहाल आणि मराठी विकिपीडिया दिवसोंदिवस वृद्धिंगत कराल हीच अपेक्षा. पुढील कामास शुभेच्छा. --[[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] ०८:५५, २३ मार्च २०१९ (IST) {{साद|Rahuldeshmukh101|QueerEcofeminist|अभय नातू|v.narsikar}},मला वाटते प्रताधिकार विषयक ही चर्चा महत्वाची आहे. मराठी विश्वकोशातील मजकुराविषयी, प्रताधिकार अटींविषयी काय धोरण असावे तसेच विकिपीडियात तो मजकूर आणताना काय प्रक्रिया असावी इ.वर माहितगार यांनी [[विकिपीडिया:मराठी विश्वकोश|हा प्रस्ताव]] मांडला होता. त्यावर चर्चा होवून एक निश्चित धोरण ठरविणे गरजेचे आहे. राहुल म्हणतात त्याप्रमाणे नोंदींमधील उत्तम दर्जाचा मजकूर विकिपीडियात समाविष्ट करण्यासाठी ही चांगली संधी आहे. धोरण ठरल्यास सुसूत्रता येवून अनेक जण या कामात सहभागी होऊ शकतील. ही चर्चा स्वतंत्र पानावर हलवावी असे माझे मत आहे.<br> --[[सदस्य:सुबोध कुलकर्णी|सुबोध कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:सुबोध कुलकर्णी|चर्चा]]) १०:०९, २३ मार्च २०१९ (IST) :::{{साद|Rahuldeshmukh101|सुबोध कुलकर्णी|अभय नातू|v.narsikar}}, ''मराठी भाषा विश्वकोश हा प्रताधिकार मुक्त करण्याचे, शासनास समजावणे आणि त्याचा आग्रह करून तो सामान्य जनतेस स्वामित्व मुक्त करण्याच्या कामी माझी प्रमुख भूमिका राहिली आहे. त्यामुळे ह्या ठिकाणी प्रताधिकारांचे उल्लंघन होत नाही ह्या बाबीत आपणास मी विश्वास देऊ शकतो.'' * मला विश्वास बसण्याचा प्रश्न इथे येत नाही. * विश्वकोशाच्या मंडळाकडून प्रकाशित अटींमध्ये हा स्पष्ट उल्लेख आहे, मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळातर्फे प्रकाशित करण्यात आलेल्या खंडाचे मूळ स्वरुप कायम ठेवून भारतीय कॉपीराईट अधिनियम, १९५७ च्या कलम २१ मधील तरतुदीनुसार मराठी विश्वकोशाचे स्वामित्व हक्क गैरव्यावसायिक वापरासाठी खुले करण्यात आले आहेत." त्या अटी खालीलप्रमाणे आहेत. '''# मराठी विश्वकोशामध्ये संग्रहित केलेली माहिती मूळ स्वरूपात तशीच कायम राहील. # विश्वकोशातील माहितीचा वापर करायचा असल्यास एक स्रोत म्हणून वापर करावा. # महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळाच्या खंडाचा, नोंदीचा, लेखकाचा योग्य तेथे संदर्भ म्हणून उल्लेख असावा. # वाचकांना मूळ नोंद पाहण्यासाठई या कार्यालयाच्या संकेतस्थळावर जाण्याची सोय असावी. (संकेतस्थळाचा पत्ता - www.marathivishwakosh.maharashtra.gov.in) # विश्वकोशातील माहितीचा वापर केल्यानंतर एखादी व्यक्ती व संस्था त्यामध्ये जो बदल करेल ती त्या व्यक्ती व संस्थेची स्वंतंत्र निर्मिती व जबाबदारी राहील. त्याची जबाबदारी विश्वकोश मंडळाची राहणार नाही.''' * जितके मला त्या अटीं वाचुन कळते आणि आपल्या कार्यशाळेत/मोहिमेत निर्माण झालेल्या कोणत्याही लेखात दिसते आहे, विश्वकोशाच्या अटींनुसार अपेक्षित कोणत्याही प्रकारचा उल्लेख केलेला त्या लेखांमध्ये मला दिसलेला नाही. * शिवाय विकासपीडियातून नकल-डकव केलेला मजकूर सरळसोट प्रताधिकार भंग आहे त्यावर आपण नक्की कोणती कारवाई करणार आहे ते ही स्पष्ट झालेले नाही. * प्रताधिकार भंग हा माझ्यासाठी महत्त्वाचा मुद्दा आहे कारण मला मुक्तस्त्रोत प्रकल्पाच्या सुरक्षिततेचा मुद्दा महत्वाचा वाटतो. म्हणूनच मराठी विकिवरच नव्हे तर कॉमन्स, इंग्रजी विकिवरही मी जास्तीत जास्त योगदान प्रताधिकार भंगा विरुद्धच्या कामात देतो. [[सदस्य:QueerEcofeminist|'''<span style="background color: black; color:#008000">QueerEcofeminist</span>''']]^{[[सदस्य चर्चा:QueerEcofeminist|<span style="color: maroon">"संदर्भ द्या! अगदी भांडतानासुध्दा"!!!</span>]]}[they/them/their] ००:१२, २४ मार्च २०१९ (IST) धन्यवाद {{साद|QueerEcofeminist}} आपण म्हणता ते बरोबरच आहे. ह्यात दोन मुद्दे प्रथम दर्शनी दिसतात १) विश्व्कोशाच्या अटींप्रमाणे लेखात ऍट्रिब्युशन म्हणजे श्रेय देणे आणि मूळ लेखास दुवा देणे ते लेखकांनी केले नाही. तेव्हा लेख वगळण्या पेक्ष्या त्याचे अपेक्षित अटींमध्ये बसवण्याचे साठी हवे ते बदल करणे हे ज्यास्त चांगले असे मला वाटते. २) विकासपीडिया, मूळ नोंदी ह्या विश्वकोशाच्या असल्याने विकासपीडिया ह्या विषयास संबंधित नाही तेव्हा आपणास आणि इतरही सर्व सदस्यांना विनंती कि ज्या ठिकाणी आपणास लेखांवर काही उपचार करून लिखाण हे सामावून घेता येत असेल तर ते करण्याचा प्रथम प्रयत्न करावा आणि काही उपायच नसेल तर त्यास वगळण्याची शिफारस करावी. वगळणे हा अंतिम उपचार असावा. पुढील कार्यास शुभेच्छा [[ सदस्य चर्चा:Rahuldeshmukh101 | राहुल देशमुख ]] १५:५३, २९ मार्च २०१९ (IST) == नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा! == <div style="border: 3px solid #FFD700; background-color: #FFFAF0; padding:0.2em 0.4em; height:auto; min-height:173px; border-radius: 0.5em; -moz-border-radius: 0.5em; -webkit-border-radius: 0.5em; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); -moz-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); -webkit-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75);<!-- -->" class="plainlinks"> [[File:Fuochi d'artificio.gif|left|x173px]][[File:Happy new year 01.svg|right|x173px]] {{Paragraph break}} {{Center|{{resize|179%|'''[[नवीन वर्ष|नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा!]]'''}}}} '''Rahuldeshmukh101''',<br />आपणास या [[नवीन वर्ष|नवीन वर्षात]] सुख, समृद्धी आणि आनंद मिळवा. विकिपीडियावरील आपल्या योगदानाबद्दल धन्यवाद. <br />[[सदस्य:Dharmadhyaksha|धर्माध्यक्ष]] ([[सदस्य चर्चा:Dharmadhyaksha|चर्चा]]) ११:५९, १ जानेवारी २०२० (IST)<br /><br /> </div> &nbsp;&nbsp;&nbsp;''{{resize|88%|सदस्याच्या चर्चा पानावर {{tls|नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा}} जोडून नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा पाठवा.}}'' {{clear}} == सर्वाधिक वाचक संख्या असलेला लेख!! == नमस्कार राहूल देशमुख, मी आज [https://www.esakal.com/mumbai/readers-marathi-wikipedia-have-been-increased-lockdown-302092?amp लॉकडाऊनमध्ये मराठी विकिपीडिया जोमात; वाचकसंख्या दुपटीनं वाढली, 'या' लेखाला मिळाले सर्वाधिक वाचक..] ही बातमी वाचली ज्यात कदाचित तुम्ही (चुकून) एक चूकीची माहीती सांगितली आहे. एप्रिल महिन्यातील सर्वाधिक वाचकसंख्या असलेला लेख आपण [[कोरोना व्हायरस]] सांगितला (74,018 वाचक); प्रत्यक्षात हा द्वितीय क्रमांकाचा लेख असून या महिन्यात सर्वाधिक वाचकसंख्या डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या लेखाची आहे (78,103 वाचक). दरवर्षी एप्रिल महिन्यात सर्वाधिक वाचक याच लेखाला असतात. मी पुनर्निर्देशनाच्या वाचक संख्येबद्दल बोलत नसून प्रत्यक्ष लेखाबद्दल बोलत आहे. २०२० च्या एप्रिल महिन्यात * क्र. 2) बाबासाहेब आंबेडकर – 71,852 * क्र. 79) बाबासाहेब अांबेडकर – 6,251 [https://mr.wikipedia.org/s/2jjj ५ एप्रिल २०२० रोजी लेखशीर्षक "बाबासाहेब अांबेडकर" वरुन "बाबासाहेब आंबेडकर" ला हलविले (शुद्धलेखन)]. आणि १ एप्रिल २०२० ते ५ एप्रिल २०२० या काळात बाबासाहेब अांबेडकर शीर्षकाखालील बाबासाहेबांचा लेख 6,251 वाचकांनी वाचला (वाचकसंख्येत ७९ व्या स्थानी). बाबासाहेब आंबेडकर या वर्तमान शीर्षकाखालील लेख ५ एप्रिल २०२० ते ३० एप्रिल २०२० या काळात 71,852 वाचकांनी वाचला (दुसऱ्या स्थानी). अर्थात १ एप्रिल ते ३० एप्रिल २०२० या काळात बाबासाहेब आंबेडकर लेख 78,103 वाचकांनी वाचला (प्रथम स्थानी). व दुसऱ्या स्थानी कोरोना व्हायरस लेख आहे. (74,018 वाचक) [https://pageviews.toolforge.org/topviews/?project=mr.wikipedia.org&platform=all-access&date=2020-04&excludes= आकडेवारी स्रोत] --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]^{[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]} १९:५०, २८ जून २०२० (IST) == [Wikimedia Foundation elections 2021] Candidates meet with South Asia + ESEAP communities == Hello, As you may already know, the [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections]] are from 4 August 2021 to 17 August 2021. Members of the Wikimedia community have the opportunity to elect four candidates to a three-year term. After a three-week-long Call for Candidates, there are [[:m:Template:WMF elections candidate/2021/candidates gallery|20 candidates for the 2021 election]]. An <u>event for community members to know and interact with the candidates</u> is being organized. During the event, the candidates will briefly introduce themselves and then answer questions from community members. The event details are as follows: *Date: 31 July 2021 (Saturday) *Timings: [https://zonestamp.toolforge.org/1627727412 check in your local time] :*Bangladesh: 4:30 pm to 7:00 pm :*India & Sri Lanka: 4:00 pm to 6:30 pm :*Nepal: 4:15 pm to 6:45 pm :*Pakistan & Maldives: 3:30 pm to 6:00 pm * Live interpretation is being provided in Hindi. *'''Please register using [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSflJge3dFia9ejDG57OOwAHDq9yqnTdVD0HWEsRBhS4PrLGIg/viewform?usp=sf_link this form] For more details, please visit the event page at [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP|Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP]]. Hope that you are able to join us, [[:m:User:KCVelaga (WMF)|KCVelaga (WMF)]], १२:०४, २३ जुलै २०२१ (IST) <!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21774789 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == ''Invitation for Wiki Loves Women South Asia 2021'' == <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Wiki Loves Women South Asia 2021'''</span><br>'''September 1 - September 30, 2021'''<span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Wiki Loves Women South Asia 2021|<span style="font-size:10px;color:red">''view details!''</span>]]</span> ----[[File:Wiki Loves Women South Asia.svg|right|frameless]]'''Wiki Loves Women South Asia''' is back with the 2021 edition. Join us to minify gender gaps and enrich Wikipedia with more diversity. Happening from 1 September - 30 September, [[metawiki:Wiki Loves Women South Asia 2021|Wiki Loves Women South Asia]] welcomes the articles created on gender gap theme. This year we will focus on women's empowerment and gender discrimination related topics. We are proud to announce and invite you and your community to participate in the competition. You can learn more about the scope and the prizes at the [[metawiki:Wiki Loves Women South Asia 2021|''project page'']]. Best wishes,<br> [[m:Wiki Loves Women South Asia 2021|Wiki Loves Women Team]] <!---[[सदस्य:HirokBot|HirokBot]] ([[सदस्य चर्चा:HirokBot|चर्चा]])---> ०३:१८, १९ ऑगस्ट २०२१ (IST) </div> == विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत आठवणीने मतदान करा == नमस्कार {{PAGENAME}}, आपण विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत मतदान करण्यास पात्र असल्याने आपल्याला हा मेल मिळाला आहे. निवडणूक 18 ऑगस्ट, 2021 रोजी सुरू झाली आणि 31 ऑगस्ट, 2021 रोजी संपेल. विकिमीडिया फाउंडेशन मराठी विकिपीडियासारख्या प्रकल्पांचे संचालन करते आणि त्याचे नेतृत्व बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजद्वारे केले जाते. हा बोर्ड ही विकिमीडिया फाउंडेशनची निर्णय घेणारी संस्था आहे. [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Overview|बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजबद्दल अधिक जाणून घ्या]]. या वर्षी सामूहिक मतदानाद्वारे चार पदांसाठी निवडणूक होणार आहे. या पदांसाठी जगभरातून एकोणीस उमेदवार निवडणूक लढवत आहेत. [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|2021च्या बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजविषयी अधिक जाणून घ्या]] समूहांच्या सुमारे 70,000 सदस्यांना मतदान करण्यास निमंत्रित करण्यात आले आहे. त्यात आपणही आहात! मतदान फक्त 31 ऑगस्ट रोजी 23:59 UTC (जागतिक प्रमाणवेळ) पर्यंतच सुरू राहील. * [[:mr:विशेष:सुरक्षीतकौल/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2021|'''मराठी विकिपीडियाच्या सेक्युअरपोलवर जाऊन मतदान करा''']]. आपण याआधीच मतदान केले असल्यास, मतदान केल्याबद्दल आभार. कृपया हा मेल दुर्लक्षित करा. लोक त्यांची कितीही खाती असली, तरी फक्त एकदाच मतदान करू शकतात. [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021|या निवडणुकीविषयी अधिक माहिती वाचा]]. धन्यवाद, [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १८:०३, २५ ऑगस्ट २०२१ (IST) <!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21933963 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == बुद्धिमत्ता == Race शब्दातील अक्षरे किती वेगळ्या पद्धतीने मांडता येतील [[विशेष:योगदान/2409:4042:51B:287A:0:0:282B:18A4|2409:4042:51B:287A:0:0:282B:18A4]] १४:५७, १५ नोव्हेंबर २०२१ (IST) == मॅसेजर वर संदेश सबमीट होत नाही आणी मीत्र कन्हेट होत नाहीत == मदत करण्याची वीनंती करीत आहे [[विशेष:योगदान/2409:4042:2E07:A1C6:0:0:2C48:9A0F|2409:4042:2E07:A1C6:0:0:2C48:9A0F]] १७:५८, २० डिसेंबर २०२१ (IST) == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> २३:४८, ४ जानेवारी २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Johan (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> 56lyetxj7i51ioil5l4196qv87cmn1v 2 97999 2138959 1121436 2022-07-20T03:05:54Z Khirid Harshad 138639 [[सदस्य:Katyare]] कडे पुनर्निर्देशित wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[सदस्य:Katyare]] jwpg6c140vwvuvx7vc42vpscylek5kb 0 98975 2139007 2133134 2022-07-20T09:43:28Z V.P.knocker 145906 नविन संदर्भ जोडला wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र | स्थानिक_नाव =अंबाजोगाई | प्रकार = शहर | टोपणनाव = जयवंती नगर | अक्षांश = | रेखांश = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र | जिल्हा = [[बीड जिल्हा|बीड]] | तालुका = अंबाजोगाई [[तालुका]] | नेता_पद = नगराध्यक्ष | नेता_नाव = | उंची = | लोकसंख्या_वर्ष = | लोकसंख्या_एकूण = | लोकसंख्या_घनता = | क्षेत्रफळ_आकारमान = | क्षेत्रफळ_एकूण = | एसटीडी_कोड = 02446 | पिन_कोड = 431517 | आरटीओ_कोड = MH 44 + MH 23 | तळटिपा = }} '''अंबेजोगाई''' किंवा अंबाजोगाई हे [[महाराष्ट्र]]ाच्या [[बीड जिल्हा|बीड जिल्ह्यातील]] एक तालुक्याचे ठिकाण आहे.<ref>"Census of India 2011 – Tahsil Profile" (PDF). Beed District Collectorate. Govt. of India. Archived from the original (PDF) on 3 October 2015. Retrieved 25 November 2014.</ref><ref>https://beed.gov.in/</ref> यास प्राचीन काळी 'अंबानगरी' व जयवंती राजाच्या काळात 'जयवंतीनगर' म्हणून ही ओळखले जाई. [[निजाम राजवट|निजामाच्या]] राज्यात या गावाचे नाव 'मोमिनाबाद' असे होते. नंतर १९६२ साली यशवंतराव चव्हाण यांच्या कार्यकाळात कांग्रेस ने अंबेजोगाई असे नामांतरण केले. गावाचे नाव, येथे अवतरित झालेल्या देवी [[पार्वती]]च्या (अंबाबाई) व तिचे येथेच माहेर असल्यामुळे (जोगाई) असे एकत्रित होऊन झालेले आहे. ही महाराष्ट्रातील बऱ्याच जणांची [[कुलदेवता]], कुलदेवी असून, ते येथे दर्शनासाठी येत असतात. [[मराठी भाषा|मराठी भाषेचा]] उगम [[बीड जिल्हा|बीड जिल्ह्यातील]] अंबाजोगाई येथे झाला, याबाबत सर्व भाषातज्ज्ञांचे एकमत आहे. त्यामुळे अंबाजोगाई हे ठिकाण मराठी भाषेची जननी म्हणून ओळखले जाते. मराठी भाषेचे आद्यकवी [[मुकुंदराज]] यांनी [[विवेकसिंधू]] या ग्रंथांची रचना याच ठिकाणी केल्यामुळे अंबाजोगाईला ऐतिहासिक महत्त्व प्राप्त झाले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://beed.gov.in/%e0%a4%9c%e0%a4%bf%e0%a4%b2%e0%a5%8d%e0%a4%b9%e0%a5%8d%e0%a4%af%e0%a4%be%e0%a4%b5%e0%a4%bf%e0%a4%b7%e0%a4%af%e0%a5%80/|title=जिल्ह्याविषयी {{!}} जिल्हा बीड, महाराष्ट्र शासन {{!}} भारत|language=mr|access-date=2020-08-20}}</ref> [[स्वामी रामानंद तीर्थ]] यांनी [[मराठवाडा]] मुक्तिसंग्राम लढ्याची सुरुवात देखील अंबाजोगाई येथे मराठी शाळा स्थापना करून केलेली आहे. तत्कालीन कुलगुरू डॉ. [[नागनाथ कोत्तापल्ले|नागनाथ कोतापल्ले]] यांच्या समितीने भाषा विद्यापीठ अंबाजोगाई येथे स्थापन करावे याबाबतचा अभ्यासपूर्ण अहवाल शासनास सादर केलेला आहे. जागतिक आणि अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनात वेळोवेळी याबाबतचे ठराव झाले आहेत, असे असताना शासनाने मराठी भाषेचे पहिले अभिमत विद्यापीठ [[मुंबई]] येथे सुरू करण्याचा निर्णय घेणे चुकीचे आणि अन्यायकारक आहे. त्यामुळे अंबाजोगाई येथे मराठी भाषा विद्यापीठाची स्थापना करण्याची आग्रही मागणी [[राष्ट्रवादी काँग्रेस]] पक्षाचे प्रदेश सरचिटणीस आ.अमरसिंह पंडित यांनी केली.  राज्य शासन मराठी भाषा दिनानिमित्त विविध कार्यक्रमाचे आयोजन करत असताना त्यांना मराठी भाषेची जननी म्हणून ओळख असलेल्या बीड जिल्ह्याचा विसर पडलेला आहे. राज्यातील भाषा तज्ञांनी मराठी भाषेचा उगम अंबाजोगाई येथे झाल्याचे पुराव्यानिशी सांगितले असून याबाबत कोणीही आक्षेप घेतला नाही. == इतिहास आणि संस्कृती == [[चित्र:Ambajogai_Yogeshwari_Temple.jpg|thumb|right|अंबेजोगाई मंदिर]] समृद्ध सांस्कृतिक आणि शैक्षणिक वारसा लाभलेले अंबाजोगाई शहर ही मराठवाड्याची सांस्कृतिक राजधानी आहे.अंबाजोगाई हे शहर जयवंती या नदीच्या काठी वसलेले आहे. अंबेजोगाईमध्ये ''योगेश्वरी देवीचे'' प्रसिद्ध मंदिर आहे. खास करून कोकणी लोकांची (कोकणस्थ ब्राह्मणांची) आराध्य देवता म्हणून योगेश्वरी देवीच्या दर्शनास भाविक येत असतात. आणि जैन धर्मियांचे विमलनाथ , खोलेश्वर, मुकुंदराज स्वामी आणि दासोपंत महाराज यांची समाधी मंदिरे आहेत. हत्तीखाना म्हणून प्रसिद्ध असलेली दगडातील कोरीव लेणी तसेच नुकतेच उत्खनन करून इतिहासाचे साक्षीदार ठरलेले बाराखांबी हे महादेवाचे मंदिर याच परिसरात आहे. बाराखांबी या महादेव मंदिर परिसरात उत्खननादरम्यान अनेक पुरातन मूर्ती आढळल्या आहेत. तसेच अंबाजोगाईतील सदर बाजार परिसरात असलेले बडा हनुमान मंदिर देखील ऐतिहासिक महत्त्व असलेले मंदिर आहे. आणि नागनाथाचे मंदिर, सीतेची नहानी, नागझरी कुंड ही ठिकाणे देखील प्रेक्षणीय आहेत. {{इतिहासलेखन}} स्वातंत्र्यपूर्व काळात तसेच मराठवाडा मुक्ती संग्रामात स्वामी रामानंद तीर्थ आणि बाबासाहेब परांजपे (जे रझाकारांविरुद्ध लढले) या प्रसिद्ध व्यक्तींचा या शहराशी संबंध आला आहे. निजामकालीन काही अवशेष आजही या शहरात अस्तित्वात आहेत. खोलेश्वर मंदिर परिसरात निजामकालीन बुरूज आहे, तर सध्या अस्तित्वात असलेल्या वैद्यकीय महाविद्यालय परिसरात पूर्वी निजामकालीन घोड्यांचा खूप मोठा तबेला होता. या गावात मुकुंद राजाची समाधी आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://beed.gov.in/en/tourist-place/first-poet-shri-mukundraj-ambajogai/|title=First Poet Shri.Mukundraj, Ambajogai {{!}} District Beed, Government of Maharashtra {{!}} India|language=en-US|access-date=2022-07-20}}</ref> == दळणवळण == अंबाजोगाईला [[महाराष्ट्र राज्य मार्ग परिवहन महामंडळ]]ाचे मध्यवर्ती बस स्थानक असून, [[महाराष्ट्र]] तसेच [[गुजरात]], [[कर्नाटक]], [[आंध्र प्रदेश]] आणि [[मध्य प्रदेश]]मधील शहरांशी हे शहर जोडले गेले आहे. जवळील रेल्वे स्थानक [[परळी]] २५ किमी व [[अहमदपूर]] 58 किमी येथे आहे. तर जवळील विमानतळ [[लातूर]] येथे आहे. अंबाजोगाईहून [[पुणे]] ३०५ किमी, [[मुंबई]] ४४८ किमी, [[हैद्राबाद|हैदराबाद]] ३२४ किमीवर आहेत. == शिक्षण == अंबाजोगाई विद्येचे पुण्यानंतर दुसरे माहेरघर समजले जाते. येथे बऱ्याच शैक्षणिक संस्था असून एक वैद्यकीय आणि तंत्रशिक्षणाचे महाविद्यालय आहे. स्वातंत्र्यपूर्व काळात १९१८ मध्ये योगेश्वरी शिक्षण संस्थेची योगेश्वरी नूतन विद्यालय ही शाळा स्थानिक व्यापारी व वकिलांच्या प्रयत्नातून उभी राहिली.<ref>https://yogeshwari.org.in/about-us/</ref> पुढे [[स्वामी रामानंद तीर्थ]] यांनी ५ मे १९३५ला या शाळेचे पुनर्जीवन करत आठवीचा वर्ग उघडला.<ref>https://sahitya.marathi.gov.in/scans/Maharashtra%20che%20Shilpkar%20-%20Swami%20Ramanand%20Tirtha.pdf</ref> आजही या संस्थेचा महाराष्ट्रात मोठ्या प्रमाणावर दबदबा आहे. या संस्थेच्या विविध शाळा कॉलेजांमधून इयत्ता पहिली ते पदव्युत्तर शिक्षण घेण्याची सोय आहे. दुसरी शिक्षण संस्था म्हणजे भारतीय शिक्षण प्रसारक संस्था. या संस्थेची स्थापना सन १९५१ मध्ये वैद्य काका, खारकर गुरुजी, धायगुडे गुरुजी आणि कोदरकर गुरुजी या [[राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ|राष्ट्रीय स्वयंसेवक]] संघाच्या कार्यकर्त्यांनी केली. आज मराठवाड्यात जवळपास ३५ ठिकाणी या संस्थेचे कामकाज चालते आहे. ही मराठवाड्यातील क्रमांक दोनची संस्था आहे. विविध कोर्सेस या संस्थेत चालवले जातात. [[ज्ञान प्रबोधिनी,अंबाजोगाई]] हे [[ज्ञान प्रबोधिनी]]चे विस्तार केंद्र अंबाजोगाईत कार्यरत आहे. {{संदर्भनोंदी}} [[वर्ग:बीड जिल्हा]] [[वर्ग:हिंदू मंदिरे]] [[वर्ग:बीड जिल्ह्यातील तीर्थक्षेत्रे]] 5rzxlq9hvjn348wj3y379wwnxtwrogn 4 103482 2138958 2137500 2022-07-20T03:01:27Z Khirid Harshad 138639 /* छोटी पाने व विस्मरणातील लेख */ wikitext text/x-wiki {{सुचालन चावडी}} {{जुन्या चर्चा चौकट|search=yes| <center>[[विकिपीडिया:चावडी/इतर चर्चा/जुनी चर्चा १|१]], [[विकिपीडिया:चावडी/इतर चर्चा/जुनी चर्चा २|२]], [[विकिपीडिया:चावडी/इतर चर्चा/जुनी चर्चा ३|३]], [[विकिपीडिया:चावडी/इतर चर्चा/जुनी चर्चा ४|४]], [[विकिपीडिया:चावडी/इतर चर्चा/जुनी चर्चा ५|५]], [[विकिपीडिया:चावडी/इतर चर्चा/जुनी चर्चा ६|६]], [[विकिपीडिया:चावडी/इतर चर्चा/जुनी चर्चा ७|७]] </center> }} == उत्पात == {{साद प्रचालक}}, कृपया हे पहा # [https://mr.wikipedia.org/s/5f95 सिध्दांत घेगडमल ] # [https://mr.wikipedia.org/s/5fk1 सिध्दांत घेगडमल (भारतीय मॉडल)] # [https://mr.wikipedia.org/s/5fk1 सिद्धांत घेगडमल (भारतीय मॉडल)] # [https://mr.wikipedia.org/s/5gyo सिद्धांत घेगडमल(Model)] # [https://mr.wikipedia.org/s/5f9u सिद्धांत घेगडमल] वरील पान Siddhant Ghegadmal आणि SBG Ghegadmal नावाची व्यक्ती परत परत बनवत आहे. कृपया इतिहास तपासावा, सदस्य जास्तच उत्पात माजवत आहे. -[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) १३:४५, १९ ऑक्टोबर २०२१ (IST) :{{साद|संतोष गोरे}} :नोंद घेतली. या सदस्याने पुन्हा उत्पात केल्यास पानावर साद द्यावी. धन्यवाद. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:५७, २१ ऑक्टोबर २०२१ (IST) :{{साद|अभय नातू}} पुन्हा एकदा निर्मिती झालीय. सदरील व्यक्तीचे दोन अकाउंट मराठी, हिंदी आणि इंग्रजी विकिपीडियावर प्रतिबंधित आहेत. आता हे तिसरे अकाउंट आहे.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) १८:५१, ३० ऑक्टोबर २०२१ (IST) == राज शून्य एक शून्य दोन == <nowiki>Raj0102 हा सदस्य संतोष गोरे या सदस्याला त्याच्या पोस्ट एडिट न करण्याविषयी धमकीयुक्त भाषा वापरत आहे. पण दुर्दैवाने विकिची पायाभरणीच एकमेकांच्या पोस्ट एडिट करण्याच्या कल्पनेतून झालेली असल्यामुळे अशा धमक्यांचा काहीही फायदा होणारा नाही. ह्या युजरला तात्पुरते ब्लॉक करणे माझ्या मते गरजेचे आहे. </nowiki> [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १३:४७, ४ डिसेंबर २०२१ (IST) :[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] आपल्या सावध भूमिकेबद्दल धन्यवाद. विकिपीडियावर असेच सर्वांनी सावध असायला हवे, जेणेकरून कोणत्याही सदस्यास जर कुणी चुकीच्या पद्धतीने त्रास देत असेल तर इतरांनी यात लक्ष घातल्यास सक्रिय सदस्यांची निश्चितच संख्या वाढेल. असो. :मी मुद्दामच त्या सदस्याकडे दुर्लक्ष केले.. आणि त्याचा परिणाम चांगला झाला, तो सदस्य काहीवेळात गप्प बसला. दुर्लक्ष करण्याचे मुख्य कारण म्हणजे, तो निष्क्रिय सदस्य आहे. तो कुठेही संपादने करत नाही. जर सक्रिय असता तर त्याचा उपद्व्याप वाढण्याची शक्यता नाकारता येत नव्हती. आपण सक्रिय सदस्यांना पहिले सूचना देतो, नाही ऐकले की अजून एक दोन सूचना किंवा ताकीद देणे आवश्यक असते, आणि यानंतर ही जर उपद्व्याप थांबले नाहीत तर मग कारवाईची विनंती करतो. बरोबर ना... -[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १६:३०, ४ डिसेंबर २०२१ (IST) ::{{साद|Shantanuo}}, ही बाब लक्षात आणून दिल्याबद्दल धन्यवाद. संबंधित सदस्याला संदेश दिलेला आहे. पुन्हा अशी संपादने आढळल्यास येथे किंवा थेट मला संदेश द्यावा. ::{{साद|संतोष गोरे}}, या खोडसाळपणाकडे दुर्लक्ष करणे हा आपला मोठेपणा आहे परंतु याची नोंद द्यावी म्हणजे सतत असा व्यत्यय आणणाऱ्या कृतींची दखल घेता येईल. ::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:२७, ४ डिसेंबर २०२१ (IST) == अलीकडील बदल == {{साद|अभय नातू|Tiven2240}} नमस्कार, सध्या [[सदस्य:Usernamekiran]] आणि [[सदस्य:KiranBOT]] द्वारे मोठ्या प्रमाणावर संपादने होत आहेत. यामुळे 'अलीकडील बदल' या विभागात मोठ्या प्रमाणावर संपादनाची यादी येत आहे. यातून उत्पात आणि चुकीची संपादने करणाऱ्या इतर सदस्यांना शोधणे अवघड होत आहे. यावर काही उपाय करता येईल का कृपया मार्गदर्शन करावे-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०९:२९, ७ डिसेंबर २०२१ (IST) :{{साद|संतोष गोरे}} :KiranBOT हे सांगकाम्या (Bot) खाते आहे. त्याला बॉटफ्लॅग दिल्यावर त्याचे बदल अलीकडील बदल मध्ये दिसणार नाहीत. परंतु सध्याच तयार झाल्यामुळे हा फ्लॅग अजून देण्यात आलेला नाही. आपण सहसा १४ दिवस थांबतो परंतु या खात्यासाठी अपवाद करता येईल. त्यासाठी सूचना देत [[विकिपीडिया:Bot/विनंत्या#सदस्य:KiranBOT|येथे]] आहे. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:३९, ७ डिसेंबर २०२१ (IST) ::धन्यवाद -[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ११:४७, ७ डिसेंबर २०२१ (IST) ::माझ्या मते असा अपवाद न करता १४ दिवस थांबण्याचा नियमच रद्द करावा. बॉट फ्लॅग देण्याचा किंवा काढून घेण्याचा निर्णय प्रचालकांकडून लगेच अमलात यायला हवा. निवडणुका / मतदान वगैरे गोष्टी महत्त्वाच्या असतात, पण कधी? जेव्हा सदस्यसंख्या मोठी असेल तेव्हा. लहान विकींनी त्वरित निर्णय घेणे आवश्यक असते. ज्यांना निर्णय पटणार नाही त्यांना इथे म्हणजे चावडीवर अपील करण्याची सोय आहेच. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १३:३८, ७ डिसेंबर २०२१ (IST) :::लवकरात लवकर botflag मिळावा अशी मीपण विनंती करतो. botflag मिळेपर्यंत मी bot account मधून काम थांबवतो. तोपर्यंत मी माझ्या खात्यातून bot साठी असणारी काही edits करतो. :::इंग्रजी विकिपीडियावर botflag साठी वेगळी प्रक्रिया आहे. त्यामध्ये bot ची सर्वसाधारण कार्यप्रणाली विचारल्या जाते, व bot चालकाला तांत्रिक ज्ञान किती आहे ते बघितल्या जाते. ह्या नंतर ५० ते २०० एडिट्स ची चाचणी होते. ह्या दरम्यान कोणाला काही आक्षेप असेल तर त्यावर चर्चा केल्या जाते. सर्वकाही व्यवस्थित असेल तर ताबडतोब botflag मिळतो. तरीसुद्धा पूर्ण प्रक्रियेस कमीतकमी २ ते ३ दिवसांचा कालावधी लागतो. पण तिथे "waiting period"/थांबण्याचा कालावधी नाही. Shantanuoनी म्हटल्याप्रमाणे नंतर काही अडचण आल्यास चावडीवर आक्षेप/चर्चा करता येतेच. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २०:१६, ७ डिसेंबर २०२१ (IST) :::: अलीकडील बदल या विभागात मोठ्या प्रमाणावर यादी येत आहे ती चेक करणे संपादकांना झेपत नाही म्हणून एखाद्याने आपले काम स्थगित ठेवावे हा विरोधाभास झाला. इंग्रजी विकीवर तर एखाद्या मिनटात शेकडो पाने बदलत असतात. मोठ्या विकीशी तुलना होऊ शकत नाही याची मला कल्पना आहे. पण मोठे व्हायचेच नाही याची कल्पना नव्हती. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:५४, ८ डिसेंबर २०२१ (IST) ::होय, तुमचं म्हणणं काही अंशी बरोबर आहे. पण इंग्रजी विकिपीडियावर १२०+ प्रचालक, २०० च्या जवळपास द्रुत्मघारकार तसेच इतर काही अकाउंट आहेत जे सतत सक्रिय असतात. ::आणि काल मराठी विकिपीडियावर बहुतेक कुणीतरी कुठेतरी कार्यशाळा आयोजित केली असावी, त्यामुळे संपदनांची रांग लागली होती. याकरिता मराठी विकिपीडियावरील सक्रिय सदस्य गाफील राहिले होते. याच बरोबर मराठी विकिपीडियावर कडक नियम नसून सुद्धा उत्पात मानावेत अशी संपादने वाढली होती. त्यामुळे काहीकाळ तरी येथील संपादने काटेकोरपणे तपासणे आवश्यक आहे असे मला वाटते. बाकी १४ दिवसांचा waiting period नसावा हेही तितकेच खरे आहे -[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १४:५९, ८ डिसेंबर २०२१ (IST) :{{साद|Shantanuo}} :''मोठे व्हायचेच नाही याची कल्पना नव्हती.'' :?? असे का वाटले? आपले बरेच नियम, संकेत अनेक महिन्या, वर्षांपूर्वी केलेले होते. तेव्हा मराठी विकिपीडिया उदयोन्मुख होता. जरी तो आजही उदयोन्मुख असला तरीही आकार नक्कीच वाढला आहे (४-५ पट!). आपले नियम बदलता येत नाहीत असे मुळीच नाही परंतु त्यावर साधकबाधक चर्चा व्हावी ही अपेक्षा. :तुमच्या वरील संदेशाशी मी सहमत आहे आणि त्यानुसार मी बॉट विनंती पानावर संदेश दिला आहे. तेथे १-२ दिवस थांबण्याचे कारण "'प्रचालक मनमानी करतात'' अशी निरर्थक आवई उठू नये हे. असे पूर्वी अनेकदा झाल्याने ताकही फुंकुन पीत आहे :-) :असो. सध्या KiranBOT खात्यास बॉटफ्लॅग द्यावा व थांबण्याचा नियम काढण्याबद्दल चावडीवर प्रस्ताव घालावा असे सुचवतो. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०१:५८, ९ डिसेंबर २०२१ (IST) ==साचा:माहितीचौकट चित्रपट== नमस्कार. प्रचालकांना [[साचा:माहितीचौकट चित्रपट]] मधील <pre style="overflow: auto"> {{ #if:{{{निर्मिती वर्ष|}}} |{{#ifexist: वर्ग:इ.स. {{{निर्मिती वर्ष}}} मधील {{{भाषा}}} चित्रपट|[[वर्ग:इ.स. {{{निर्मिती वर्ष}}} मधील चित्रपट]]}} }} </pre> वरील मथळ्याच्या जागी खालील मथळा टाकण्याची विनंती. <pre style="overflow: auto"> {{ #if:{{{निर्मिती वर्ष|}}} |{{#ifexist: वर्ग:इ.स. {{{निर्मिती वर्ष}}} मधील {{{भाषा}}} चित्रपट|[[वर्ग:इ.स. {{{निर्मिती वर्ष}}} मधील {{{भाषा}}} चित्रपट]]}} }} </pre> —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०९:३१, १२ डिसेंबर २०२१ (IST) :{{झाले}} -- [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १०:०९, १३ डिसेंबर २०२१ (IST) ::dhanyavaad. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १०:११, १३ डिसेंबर २०२१ (IST) == एक शंका: न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड? == ('''खालील चर्चा सदस्य चर्चा:Usernamekiran येथून हलवली''') <small>—usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०२:१२, १२ फेब्रुवारी २०२२ (IST)</small> नमस्कार, एक शंका होती, ती तुम्हाला विचारतो आहे. न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड या पैकी कोणता शब्द योग्य आहे? म्हणजे समजा न्यू झीलॅंड असा वापरला तर मग इंग्लंडचे पण इंग्लॅंड व्हायला पाहिजे. आयर्लंडचे आर्यलॅंड असायला पाहिजे. माझ्यामते न्यूझीलंड हा शब्द ठिक वाटतो. उच्चार करताना देखील आपण न्यूझीलंड म्हणतो, न्यू झीलॅंड नाही. आपला अभिप्राय कळवा. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]) ७ फेब्रुवारी २०२२, ११:३४ :{{ping|Aditya tamhankar}} नमस्कार. New Zealand चे योग्य नाव "न्यू झीलंड" असे आहे. हे मला आधीच माहीत होते, पण त्यादिवशी गडबडीत मला लक्षात नाही आले. न्यू झीलंड चे इंग्रजी भाषेतील अधिकृत नाव "New Zealand" (मध्ये space) असे आहे. इतर उदाहरणे तुम्ही आधीच वर दिलेली आहेत. चूक लक्षात आणून दिल्याबद्दल धन्यवाद. मी आत्ता लेख योग्य नावावर हलवतो, व इतर लेखातील नाव उद्या बरोबर करतो. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:२८, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) कृपया, न्यू झीलॅंड चे न्यू झीलंड हा बदल करण्या अगोदर प्रचालक तसेच चावडीवर बोलून घ्यावे. कारण १०० हून अधिक लेखांचे नाव न्यू झीलॅंड येथे स्थलांतरित केले गेले आहेत. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ००:१२, ८ फेब्रुवारी २०२२ (IST) :{{ping|Khirid Harshad}} प्रतिसाद देण्यास उशीर झाला त्याबद्दल क्षमस्व. तुम्ही म्हटल्याप्रमाणे त्या पानावर १०० पेक्षा अधिक दुवे जोडलेले होते. पण ते दुवे मी AWB वापरून दुरुस्त केले :-) —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २३:३२, १० फेब्रुवारी २०२२ (IST) :{{ping|Usernamekiran}} एक विनंती आहे, क्रिकेटविषयक जे लेख आहेत त्या लेखांच्या हेडिंग मध्ये पण जिथे न्यू झीलंड असा बदल असेल तो लेख पण न्यू झीलंड असा स्थानांतरित कराल का? उदा. [[न्यूझीलंड क्रिकेट संघाचा झिम्बाब्वे दौरा, १९९२-९३]] हा लेख [[न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा झिम्बाब्वे दौरा, १९९२-९३]] वर स्थानांतरित करणे आणि इतर असे अनेक लेख जे न्यूझीलंड हा शब्द वापरून बनवले गेलेत. धन्यवाद. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]) ११ फेब्रुवारी २०२२, १३:१९ {{ping|Khirid Harshad|Aditya tamhankar}} तुम्ही म्हटल्याप्रमाणे स्थानांतर व बदल करता येतील. पण त्याआधी क्रिकेट व देश संदर्भातील लेखांची वर्गवारी करायला हवी. त्यानंतर लेखांचे स्थानांतर करणे सोपे जाईल. देशांचे वर्ग मी हाताळू शकतो, पण क्रिकेट च्या वर्गांसाठी मला थोडीफार मदत/मार्गदर्शन लागेल. संदर्भासाठी तुम्ही इंग्रजी विकिपीडियावर हि [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Cricket category] व [[:वर्ग:क्रिकेट]] बघू शकता. आपण सध्या फक्त महत्वाच्या वर्गांपासून सुरुवात करू. जर काही दिवस इथे कोणी आक्षेप/विरोध नाही दर्शवला तर आपण काम सुरु करू. जर कोणाला काही सल्ला द्यायचा असेल, तर द्यावा हि विनंती. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०२:१३, १२ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == Sandbox link == Apologies for writing in English. Please feel free to translate my text. I'm holding a global RFC regarding Sandbox link ([[:en:User:4nn1l2/sandbox|example]]) at Meta: [[metawiki:Requests for comment/Enable sandbox for all Wikipedias|m:Requests for comment/Enable sandbox for all Wikipedias]]. I was told by User:Lucas Werkmeister that Marathi Wikipedia as a large project does not have Sandbox link enabled. * Does Marathi Wikipedia want the Sandbox link enabled? If there is consensus for enabling that on Marathi Wikipedia, I will do that as part of the global settings. But if Marathi Wikipedia does not want that, I can simply omit the Marathi Wikipedia from my proposal. No hard feelings at all :) I have personally not found Sandbox links harmful in any way, shape, or form. Thanks [[सदस्य:4nn1l2|4nn1l2]] ([[सदस्य चर्चा:4nn1l2|चर्चा]]) ०८:३७, १९ फेब्रुवारी २०२२ (IST) :{{साद|4nn1}} :Thanks for reaching out. :As a general guideline, w:mr strives to stay in sync with other wikimedia projects and to that end, I would expect that the w:mr community would want this enabled. I will let individual members express their opinions as well but unless there's any opposition, you may plan on enabling sandbox link for w:mr :Thanks again. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १०:२४, १९ फेब्रुवारी २०२२ (IST) ::{{कौल|Y|Tiven2240}} @[[सदस्य:4nn1l2|4nn1l2]] this will surely help new users to write and improve articles before they are in mainnamespace. Looks good for me [[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) १८:४७, १९ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == अर्ध्या ल चे योग्य लिखाण == [[File:Display problem L.png|thumb|display problem on wikipedia]] जोडाक्षरात ल पूर्वपदावर असल्यास त्याचे 'ल्य' असे लिखाण न होता 'ल्‌य' असे होत आहे. विंडोज – क्रोम, फायफॉक्स दोन्हीत ही समस्या आली तर लिनक्स प्रणालीत ते जोडाक्षर योग्य दिसते. उदाहरण म्हणून हे चित्र पहा. हा टंकाचा विषय आहे हे उघड आहे, पण मला जर विंडोजमध्ये योग्य 'ल्य' हवा असेल तर काय करावे लागेल? [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:५१, १३ मार्च २०२२ (IST) ही समस्या खाली दिलेल्या विंडोज प्रणालीत दिसून आली. * Windows 10 Home Single Language * Windows server 2019 ही समस्या खाली दिलेल्या विंडोज प्रणालीत '''दिसून आली नाही'''. * windows 7 ultimate विंडोज ७ अल्टिमेट किंवा लिनक्स वापरणे हा पर्याय आहे पण मला विचारायचे आहे की कल्याण हा शब्द फक्त मलाच कल्‌याण असा दिसतो आहे की असे बरेच लोक आहेत? [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:०२, २० मार्च २०२२ (IST) == बँकेच्या पानांवर उत्पात == {{साद|अभय नातू|Tiven2240}} काही विशिष्ट आय पी ॲड्रेस वरून [[एच.डी.एफ.सी. बँक]], [[कॅनरा बँक]], [[युनियन बँक ऑफ इंडिया]], [[बँक ऑफ महाराष्ट्र]], [[देना बँक]], [[भारतीय स्टेट बँक]] आणि [[भारतीय रिझर्व्ह बँक]] या पानांवर कस्टमर केअर म्हणून एक मोबाईल नंबर टाकण्यात आला होता. यामुळे एखाद्या वाचकाला आर्थिक धोका होण्याची शक्यता आहे. टायविन यांनी काही पानांवरील संपादने साफ केलेली दिसलीत. विनंती आहे की वरील इतर पानांवरील आजची संपादने उडवावीत आणि पाने अर्ध सुरक्षित करावीत.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १६:१५, १९ मार्च २०२२ (IST) :{{झाले}} --२०:०४, १९ मार्च २०२२ (IST) [[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) २०:०४, १९ मार्च २०२२ (IST) ::{{साद|अभय नातू|Tiven2240}} नमस्कार, मला वाटते की सर्व बँकेच्या पानांना कायम अर्धसुरक्षित करावे.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १०:२३, ९ जून २०२२ (IST) ::{{साद|अभय नातू|Tiven2240}} सौम्य स्मरण-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १०:४४, १२ जून २०२२ (IST) :::पाने (अर्ध / पूर्ण) सुरक्षित करणे विकीच्या मूळ तत्त्वात बसणारे नाही. या सूचनेला माझा विरोध आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:५९, १२ जून २०२२ (IST) ::::@[[सदस्य:संतोष गोरे|संतोष गोरे]] यादीतील काही लेखांना संरक्षित केले आहे, @[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] उत्पात असल्यास संरक्षित करणे विकी धोरणात बसते. धन्यवाद --[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) ११:४६, १२ जून २०२२ (IST) :पानांवर अंकपत्यांवरुन उत्पात होत असेल तर अशी पाने अर्धसुरक्षित करणे हेच बरोबर. असे करण्याने लॉग्ड-इन सदस्यांना संपादने करण्यास मज्जाव होत नाही. :तुम्ही म्हणल्याप्रमाणे येथे संपादकांची वानवा आहे. अशात इतरांनी टाकलेली घाण काढण्यात या संपादकांचा वेळ गेल्यास त्यांच्याकडून होणारे योगदान रोडावेल. :ही पान अर्धसुरक्षित करताना त्यांना ५-७-१५ दिवसांची मुदत घालणे हा एक पर्याय आहे. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:१३, १२ जून २०२२ (IST) :: आय. पी. ऍड्रेस 157.35.1.213 वरून कोणीतरी स्वतःचा फोन नंबर दिलेला दिसतो. हा ऍड्रेस बिहारमधील असून तो कायमचा ब्लॉक केला तरी मराठी विकीला फारसा फरक पडणार नाही. एक/ दोन आय. पी. ऍड्रेस ब्लॉक करूनही उत्पात सुरुच राहीला तर पाने सुरक्षित करावीत असे मला वाटते. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ११:५१, १४ जून २०२२ (IST) == वर्गवारीचे धोरण == रुपी_कौर या लेखाला सुमारे २५ वर्ग जोडले गेले आहेत. “पंजाबी वंशाचे कॅनेडियन लोक”, “ब्रॅम्प्टनमधील लोक”, “वॉटरलू विद्यापीठाचे माजी विद्यार्थी” अशा वर्गात आणखी किती लेख येणे अपेक्षित आहे? "चार आण्याची कोंबडी, बारा आण्याचा मसाला" अशी स्थिती आहे. वर्गांची संख्या अगदी मोजकी हवी आणि ते एकमेकांशी आतून जोडले गेलेले असावेत. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:५३, ३१ मार्च २०२२ (IST) :वर्गांची योग्य वर्गवारी करून केवळ एकच योग्य वर्ग ठेवण्यात आला तर हे टळू शकते. उदा: "भारतीय कवयित्री > पंजाबी भाषेतील कवयित्री" व "भारतीय स्त्रीवादी > भारतीय स्त्रीवादी लेखिका" अशाप्रकारे वर्गांची रचना असल्यास वर्ग आपोआप कमी होतील. ह्या लेखाव्यतिरिक्त उदाहरण द्यायचे झाल्यास, "भारत > महाराष्ट्र > विदर्भ > यवतमाळ > वणी > वणीमधील कोळश्याच्या खाणी" अशी वर्गवारी असल्यास "कोळशाची खाण, वणी" ह्या लेखामध्ये केवळ "वणीमधील कोळश्याच्या खाणी" ह्या एका वर्गाची गरज असते, फार तर "वणी" हा वर्ग टाकता येऊ शकतो. भारत/महाराष्ट्र/विदर्भ ह्या वर्गांची गरज नाही. इंग्रजी विकिपीडियावर "over categorised", आणि "under categorised" अशे सुद्धा वर्ग आहेत. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १३:०१, ३१ मार्च २०२२ (IST) ::बऱ्याच बाबतीत मार्गदर्शक तत्वे असण्याची गरज आहे, पण लेखांची एकूण संख्या, आणि ऍक्टिव्ह एडिटर्स कमी असल्यामुळे कधी कधी त्याची गरज नाही वाटत. मला वाटते जर जास्तच मार्गदर्शक तत्वे असतील, तर नवीन संपादक येण्याची शक्यता कमी होते. सध्या तरी मला फक्त [[विकिपीडिया:उल्लेखनीयता]] चे पालन व्हावे असे वाटते. PR कंपन्यांनी मराठी विकिपीडिया वर नुसता धुमाकूळ घातलाय. नवीन चित्रपट/मालिका येताच त्यावर लेख लिहितात. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १३:०१, ३१ मार्च २०२२ (IST) ==इतर भाषिक शीर्षक== Irawati_Karve या पानाचे पुनर्निर्देशन इरावती कर्वे या पानाकडे केले होते. ते काढू नये. कारण विकीसोर्सवरील tinyurl.com/irawatikarve या पानावरील नेव्हिगेशन बार वरून मराठी विकीवर येण्यासाठी हे बनविले होते. नेव्हिगेशन बारच्या लिंक्स आपोआप बनतात. त्या मराठीत लिहिता येत नाहीत. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:४८, १२ एप्रिल २०२२ (IST) :{{साद|Shantanuo}} :लक्षात आणून दिल्याबद्दल धन्यवाद. Tinyurl वरील शीर्षके कशी बदलता येतील याची पुन्हा एकदा चौकशी केल्यास त्यानुसार बदल करता येतील :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०८:५२, १३ एप्रिल २०२२ (IST) :: विकीसोर्सवरील साहित्यिक:इरावती_कर्वे या पानावरील "sister projects” विभागातील दुवा जर कोणी मराठी करू शकला तर मग विकीवर इंग्रजी पानाची आवश्यकता राहणार नाही. [[File:Iravati karve.png|thumb|Iravati karve in English]] [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:११, १३ एप्रिल २०२२ (IST) :::@[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] तिकडले प्रचालकानी कॅस्कॅडींग संरक्षण लावल्यामुळे तपासणी करणे अवगद आहे. कृपया संरक्षण कमी केल्यास काही बदल करता येऊ शकेल असे वाटते. --[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) ०९:३५, १६ एप्रिल २०२२ (IST) ==जवळपासची गावे== "जवळपासची गावे" या विभागात काही नावे दोनदा आलेली दिसतात. प्रत्येक नाव एकदाच (unique) ठेवून अकारविल्हे (sort) मांडणी करण्यासाठी खाली दिलेली जावा-स्क्रिप्ट सुविधा वापरली. https://codepen.io/shantanuo/pen/bGLboom उदाहरण म्हणून बेल्हे गावाच्या लेखातील हा फरक पहा. [[special:permalink/2107015]] विकीच्या संपादकांनी अशा बुकमार्कचा उपयोग केल्यास त्यांचा बराच वेळ वाचू शकेल. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १४:२८, २९ एप्रिल २०२२ (IST) :याचा वापर नक्की कसा करायचा? :मोबाईल वरून सुद्धा वापर करता येतो का?-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १५:४०, २९ एप्रिल २०२२ (IST) :: मोबाईलचे माहीत नाही. मी डेस्कटॉपवरून वापरतो. ती लिंक क्लिक-ड्रॅग करून ब्राऊजरच्या लिंक्स टूलबारवर आणून ठेवायची. मग पान संपादन करताना त्यावर क्लिक केली की त्यातील जावा-स्क्रिप्ट कोडमुळे दोन बाण दिसू लागतात. या चित्रात दाखविल्याप्रमाणे. अकारविल्हे (ascending) किंवा उलट (descending) सॉर्ट करता येतात गावांची नावे. [[File:Nearby bookmarklet.png|thumb|]] [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १६:०९, २९ एप्रिल २०२२ (IST) उदाहरणार्थ "माळी" या लेखात नागपूरमध्ये आढळणारी आडनावे अशी दिली आहेत. बारस्कर,वहेकर,निकाजु, पाचघरे,हराळे, वानखडे, गोरडे, बिरे, कुटे, श्रीखंडे, दहीकर, पवार, चांदुरकर, कुबाडे, केवते, हजारे, लाखे, नावडे, गांजरे, चांदोरे, बोडके, मगरे, वैद्य, चिमोटे, महाजन, घोळशे, चौधरी, परोपते, माळी, वाघ, हराळे,कोल्हे, हराळे,लांडगे, येवले, बनकर, डोंगरे, वाळके, फुसे, चिमोटे, केने, बर्डे, धाडसे, वाकडे, मसुरकर, राउत, जम्बुलकर,मानेकर, चरपे, वानखडे यात "चिमोटे", "वानखडे" दोनदा तर "हराळे" तिनदा आले आहे आणि ते "हजारे" या नावालगत यायला हवे होते. मी ही जावास्क्रीप्ट सुविधा वापरून अकारविल्हे असे लिहिले असते. कुटे, कुबाडे, केने, केवते, कोल्हे, गांजरे, गोरडे, घोळशे, चरपे, चांदुरकर, चांदोरे, चिमोटे, चौधरी, जम्बुलकर, डोंगरे, दहीकर, धाडसे, नावडे, निकाजु, परोपते, पवार, पाचघरे, फुसे, बनकर, बर्डे, बारस्कर, बिरे, बोडके, मगरे, मसुरकर, महाजन, मानेकर, माळी, येवले, राउत, लांडगे, लाखे, वहेकर, वाकडे, वाघ, वानखडे, वाळके, वैद्य, श्रीखंडे, हजारे, हराळे जर आपल्याला ही सूचना योग्य वाटली तर पानाचे पुनर्लेखन करावे नाहीतर दुर्लक्ष करावे. सामान्य सदस्यांना हे समजावणे कठीण आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:१७, १८ जून २०२२ (IST) == मराठी स्पेलचेक == मजकुरातील चुकीचे शब्द वेगळे काढून त्यांना पर्यायी शब्द देणारे ऍडऑन लिब्रेऑफिससाठी बनविले आहे. https://extensions.libreoffice.org/en/extensions/show/20640 कोणाला आवडले तर अवश्य वापर करावा. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १६:१९, ११ मे २०२२ (IST) == प्रमाणलेखनासाठी एकच बॉट == माझ्यामते प्रमाण लेखनात सुधारणा करण्यासाठी फक्त एकच बॉट वापरावा. उदा. सांगकाम्या या बॉटने केलेले दोन बदल (उदा. "सर्वोतम → सर्वोत्तम" किंवा "स्त्रोत → स्रोत") KiranBOT_II द्वारे करून घ्यावेत. तो बॉट चालवणाऱ्या किरण यांना यासाठी वेळ नसेल तर दुसऱ्या कुणीतरी ती स्क्रिप्ट कशी चालवायची ते शिकून घेणे आवश्यक आहे. जर त्यासाठी कुणी तयार नसेल तर विकिपीडियाचा आणखी प्रचार आणि प्रसार होईपर्यंत थांबावे लागेल! [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:५५, ३ जून २०२२ (IST) :असे का? जर शुद्धलेखन प्रमाणलेखनाप्रमाणे होत असेल तर कोणासही ते करण्यास हरकत नसावी परंतु आपली कारणे जाणून घेण्यास उत्सुक आहे. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) बरीच कारणे आहेत… # किरण बॉटची स्क्रिप्ट रोज चालते. इतर बॉट चार सहा महिन्यातून एकदा चालतात. तोपर्यंत त्या चुका तशाच राहतात. # किरण बॉटमध्ये शब्दांचे विभाग पाडले आहेत. उदा. "योग्य रकार" "नियम x.x" ते समजायला सोपे पडते. # प्रोग्रॅम लिहून किरण बॉटच्या बदलांचा मागोवा घेता येतो. तसा इतर बॉटचा घेता येत नाही. उदाहरणार्थ खालील कमेंटमधील "म्युचुअल फंड" आणि (१२) याला काहीतरी विशेष अर्थ असेल जो फक्त त्या बॉटच्या कर्त्यालाच माहीत आहे. /* म्युचुअल फंड */शुद्धलेखन, replaced: स्त्रोत → स्रोत (12) using AWB पण त्यामुळे पायथॉन किंवा इतर भाषेत कोड लिहता येत नाही. # ज्यांना विकीपीडियातील बदल पहायचे आहेत पण शुद्धलेखनात इंटरेस्ट नाही, ते KiranBOT_II वगळून इतर सर्व बदल पाहू शकतात. तर ज्यांना फक्त शुद्धलेखन हा एकच विषय अभ्यासायचा असेल ते फक्त त्याच बॉटवर नजर ठेवू शकतात. # अनपेक्षित बदल तपासणे, बदलांच्या संख्येची नोंद ठेवणे, कोणते शब्द बदलले त्याचा बॅकअप ठेवणे वगैरे कारकुनी स्वरूपाची कामे एक दोन सदस्यांवर सोपविता येतात. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ११:४९, ३ जून २०२२ (IST) :उत्तराबद्दल धन्यवाद. तुमची काही कारणे पटत असली तरी सगळी कारणे पटत नाहीत. :१, २ -- किरणबॉट रोज चालत असल्यास त्याद्वारे बदल करुन घेणे चांगलेच परंतु त्यासाठी इतरांना मज्जाव का करावे हे नाही कळले. जेव्हा चुका लक्षात येतात तेव्हा ते सुधारण्यास दोन-तीन मार्ग आहेत -- स्वतः हाताने बदल करणे, किरणबॉट, स्वतःचा बॉट. यांपैकी कोणताही मार्ग निवडल्यास निकाल एकच आहे -- सुधारलेले शुद्धलेखन. असे असता एकाच प्रकारे हे बदल व्हावेत असा आग्रह करू नये. :३ -- असा मागोवा घेतल्याने काय निष्पन्न होईल? तसेच हाच मागोवा इतरांनी केलेल्या बदलांवरही थोड्या प्रयत्नाने करता येईल. यात हाताने केलेले बदलही असावेत. :४ -- इतर बॉटद्वारे झालेले बदल किरणबॉटप्रमाणेच ''अलीकडील बदल''मध्ये दिसत नाहीत. दोन बॉटमध्ये या बाबतील फरक काय असेल हे नाही कळले. :५ -- हे बरोबर असले तरी इतरांनी केलेले बदल पूर्णपणे कधीच ''रेग्युलेट'' करता येणार नाहीत कारण कोणीही येथे लेखन करावे असा आपला संकेत आहे. :तरी '''शुद्धलेखनाचे बदल शक्यतो किरणबॉटकडून करुन घ्यावे पण इतरांना मज्जाव करू नये''' असा संकेत असावा. यासाठी हे बदल करुन घेण्यासाठीची प्रक्रिया काय आहे हे लिहून ठेवल्यास त्याला अधिक प्रसिद्धी देउयात म्हणजे अधिकाधिक लोक किरणबॉट वापरण्यास प्रवृत्त होतील. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०८:३७, ४ जून २०२२ (IST) * मला वरील एकूण चर्चा पूर्णपणे समजली नाही, पण जेवढी समजली त्यावर/त्यासंदर्भात मी काही विचार मांडू शकतो: :# एखादेवेळेस माझी सक्रियता कमी-जास्त होऊ शकते, पण काही दिवसानंतर मी विकिपीडियावर रोजच सक्रिय असेल. :## मी bot ह्या हेतूने बनवलाय कि यदा कदाचित भविष्यात जर माझी येथील सक्रियता कमी झाली किंवा पूर्णपणे थांबली तरी ह्या bot ची संपादने व शुद्धलेखन अवितरतपणे चालतील. :# KiranBOT II पूर्णपणे स्वयंचलित आहे, व तो toolforge server वरून चालतो. समजा मी काही कारणांमुळे दोन महिने ऑनलाईन येऊ शकलो नाही तरी bot रोज ठरलेल्या वेळेवर त्याचं काम करेल. :# AWB मधून संपादने करताना लेखांची यादी बनवणे थोडं त्रासदायक आहे, व एकावेळेस जास्तीत जास्त २५,००० पानांची यादी तयार होऊ शकते. यादी तयार झाल्यावर सुद्धा शुद्धलेखनाचे काम AWB पेक्षा KiranBOT द्वारे सोयीस्कर राहील. (AWB आपल्या संगणकावरून चालते, तर KiranBOT server वरून चालतो). आणि KiranBOT एकदा सुरु झाल्यास लेख नामविश्वातील जेवढी पाने आहेत तेवढी सगळी (आपोआप) वाचतो/संपादित करतो. :# AWB मार्फत शुद्धलेखन करायचे असल्यास संपादकाचा वेळ व ताकद वाया जाते, आणि ते संपादन एकदाच व काही ठराविक पानांवरच होते. त्यापेक्षा बदल करायचे शब्द मला सांगितल्यास ते kiranbot च्या यादीत नेहेमीसाठीच राहतील व रोज त्याप्रमाणे बदल होत राहतील. :# मराठी नसणाऱ्या एखाद्या शब्दाचे प्रमाण लेखन काय असावे हा थोडा अवघड विषय आहे (उदा: सोविएत/सोव्हिएत, एरलाईन/एअरलाईन). अशा साशंक शदांबद्दल चर्चा होऊन एकमत होणे गरजेचं आहे, नाहीतर एक bot एक शब्द, तर दुसरा bot वेगळा शब्द टाकेल. :# सध्या KiranBOT च्या प्रत्येक edit summary मध्ये [[सदस्य:KiranBOT II/typos]] ला दुआ देण्यात आलेला आहे. मी तिथे लिहिलंय कि "जर तुम्हाला काही शब्द बदलायचे असतील तर त्याबद्दल सदस्य चर्चा:KiranBOT II/typos वर चर्चा करणे योग्य राहील." bot ची संपादने "अलीकडील बदल" मध्ये दिसत नाहीत, पण निरीक्षण सूचीमध्ये दिसतात. जर मला कोणी काही बदल सुचवले तर ते स्वागतार्हच आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०१:१३, ५ जून २०२२ (IST) == Khirid_Harshad या सदस्याचे योगदान == Khirid_Harshad या सदस्याचे विशेष:योगदान पाहिले तर त्यावर This account is globally locked. अशी पाटी येत आहे. त्यांच्या चर्चापानावर त्यांनी नक्की काय उत्पात केला याचा उल्लेख नाही. माझा त्या सदस्याशी काही संबंध नाही पण नेमक्या कोणत्या कारणाने हद्दपारी झाली हे जाणून घ्यायचे आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १२:१४, १२ जून २०२२ (IST) :{{साद|Shantanuo}} कृपया [https://en.m.wikipedia.org/wiki/User:Yeu_aga_maj हे पहा] yeu aga maj, tejas parte आणि khirid harshad ह्या एकच व्यक्ती असल्याचे मागेच समजले होते. तसेच yeu aga maj हे खाते वैश्विक पातळीवर प्रतिबंधित असल्याचे देखील पूर्वीच दिसून आले होते. परंतु मराठी विकिपीडियावर khirid harshad या खात्याचे योगदान चांगले होते. त्यामुळे आपण त्यांना कधी प्रश्न केला नव्हता. परंतु आज हे खाते देखील वैश्विक पातळीवर प्रतिबंधित झाल्याचे समजले.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १३:४३, १२ जून २०२२ (IST) :: तुम्ही दिलेला दुवा मी पाहिला. मला त्यांच्या स्वतःच्या किंवा त्यांच्या इतर अकाउंटमधून इंग्रजी विकीवर केलेला एकही उत्पात दिसला नाही. इंग्रजी विकीवर हजारो एडिटर्स आहेत. मराठी विकीवर गेल्या ३० दिवसात १० पेक्षा जास्त संपादनं करणारे (बॉट आणि संपादकांशिवाय) किती सदस्य आहेत? कोणत्याही चर्चेशिवाय, कसलीही पूर्वकल्पना न देता, लहान सहान कारणावरून सदस्यांना काढून टाकण्याची इंग्रजीसारखी चैन मराठीला परवडणार आहे का? ते जाऊ द्या. मी दुसरे उदाहरण देतो [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAuth/PradipsBhosale PradipsBhosale] या सदस्याला फक्त दोन एडिटनंतर ग्लोबली बॅन केले गेले. "स्वातंत्र्य दिन (भारत)" आणि "रक्षाबंधन" या दोन लेखाखाली त्याच्या स्वतःच्या ब्लॉगची लिंक दिली हे खरे, पण ती पोस्ट रक्षाबंधन याच विषयावर होती हे लक्षात घेतले पाहिजे. लहान मूल एका दिवसात चालायला/ धावायला सुरुवात करत नाही. तसे नवीन सदस्य एका दिवसात तुमच्या विकीची नियमावली शिकत नाहीत. मी ९ डिसेंबरच्या पोस्टमध्ये याच चावडीवर "मोठे व्हायचेच नाही याची कल्पना नव्हती." असे म्हटले तर कोणीतरी "असे का वाटले?" असे विचारले. मराठी विकीला मोठे व्हायचे असेल तर सदस्यांना सांभाळून घेणे गरजेचे आहे. क्रियाशील सदस्य हीच विकीची खरी ताकद आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १५:०८, १२ जून २०२२ (IST) :{{साद|Shantanuo}}, :हा ब्लॉक मराठी विकिपीडियाच्या प्रचालकांनी घातलेला नाही असे दिसते, तरी तुमची (योग्य) अशी प्रतिक्रिया मेटावर घालावी. :धन्यवाद. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:१०, १२ जून २०२२ (IST) :: मेटावर काहीही प्रतिक्रिया दिली तरी ते प्रथम लोकल विकीवर याची चर्चा झाली आहे का? असे विचारतात. “हा ब्लॉक मराठी विकिपीडियाच्या प्रचालकांनी घातलेला नाही” या स्पष्टीकरणाबद्दल धन्यवाद. हा ब्लॉक प्रचालकांच्या (किंवा त्यांच्या प्रतिनिधीच्या अथवा मराठी विकीवरील सदस्याच्या) विनंतीवरून घालण्यात आला आहे का? की AmandaNP यांनी आपल्या फावल्या वेळेचा सदुपयोग करून अचानक निर्णय घेतला? [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:२८, १३ जून २०२२ (IST) ::: {{साद|Shantanuo}} कृपया [https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Special:MobileDiff/21882485 PradipsBhosale] आणि [https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Special:MobileDiff/23382197 Khirid Harshad] हे पाहावे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:१२, १८ जून २०२२ (IST) :cc: {{साद|संतोष गोरे|Khirid Harshad}} ::बरोबर आहे. हा ब्लॉक मराठी विकिपीडियावरील नसून, "ग्लोबल" आहे. म्हणजे ते खाते एकाच फटक्यात विकिमीडियाच्या १५०-२०० विकिपीडिया व इतर वेबसाइट्स वर ब्लॉक झाले आहे. AmandaNP ह्यांनी checkuser टूल वापरून user:Yeu aga maj व user:Khirid Harshad हे दोन्ही एकाच व्यक्तींचे खाते असल्याची खातरजमा केली आहे. खात्री असलेले इतर खाते [[:en:Category:Wikipedia sockpuppets of Yeu aga maj]] तर संशयित [[:en:Category:Suspected Wikipedia sockpuppets of Yeu aga maj]] इथे आहेत. इंग्रजी विकीपेडियावर TV मालिका, व त्यातील अभिनेत्यांचे लेख लिहण्यासाठी पैसे घेऊन संपादन करणाऱ्यांची संख्या खूप आहे. Khirid Harshad त्यातील एक असण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. त्यांचे येथील बहुतांश संपादने चांगली असली, तरी काही संशयास्पद बाबी होत्या. त्या मला काही दिवसांपूर्वी लक्षात आल्या होत्या, पण मी माझा गैरसमज समजून दुर्लक्ष केले होते. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २१:३५, १२ जून २०२२ (IST) ::: एखाद्या धर्मादाय संस्थेने (किंवा कंपनीने/ व्यक्तीने) पैसे देऊन विकीवर काम करून घेतले तर अशा व्यक्तीला (पैसे घेणाऱ्या - देणाऱ्या नव्हे) १५०/ २०० विकीवरून कायमचे हद्दपार करावे असा संकेत मला विकीवर कुठे वाचायला मिळेल? समजा "झी मराठी” या कंपनीत काम करणाऱ्या एखाद्या व्यक्तीने त्याला माहीत असलेल्या विषयावर कंपनीच्या वेळेत किंवा संध्याकाळी / रात्री विकीचे सर्व नियम सांभाळून लिखाण केले तर त्याला तुमची हरकत आहे का? एखाद्या सदस्याबद्दल काही संशय असेल तर तो सदस्य ॲक्टीव्ह असतानाच चर्चा करायला हवी. तो सदस्य बॅन झाल्यावर तो आपली बाजू इथे मांडू शकणार नाही हे नक्की झाल्यावर संशय व्यक्त करणे नैतिकतेला धरून होत नाही. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:०२, १३ जून २०२२ (IST) ::::{{साद|Shantanuo}}, कृपया आपण मेटा वर चर्चा सुरू करून आम्हाला देखील साद घालावी. आपण तेथे हे नोंदवू शकतो की Khirid Harshad चा मराठी विकिपीडियावर कोणत्याही प्रकारचा उत्पात झालेला नाहीये, त्यामुळे त्यांच्या प्रतिबंधाची पातळी वैश्विक वरून केवळ इंग्रजी विकिपीडियासाठीची करावी. Khirid Harshad चे मराठी आणि इंग्रजी व्यतिरिक्त इतर विकिपीडियावर योगदान जवळपास नाहीये.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १२:१३, १३ जून २०२२ (IST) ::::: अभय नातू, Tiven2240 आणि किरण या तिघांपैकी दोघांना हा सदस्य परत हवा असेल तर या सूचनेचा विचार करता येईल. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १२:२९, १३ जून २०२२ (IST) :::::: संपादने कोणीही केली तरी त्यात आक्षेपार्ह्य काहीच नाही. माझे म्हणणे फक्त एवढेच आहे कि संपादने विकिपीडियाच्या धोरणास अनुसरून असावी, ती एकतर्फी किंवा छुप्या पद्धतीने प्रचारात्मक/जाहिरातबाजीची नसावीत. सध्या Khirid_Harshad चे मराठी विकिपीडियावरील प्रतिबंध उठवण्यासाठी Shantanu, व संतोष ह्यांचा होकार दिसतोय, माझासुद्धा आहे. मी आत्ता meta वर निर्बंध उठवण्याची विनंती करतो, व त्यानंतर आपल्याला Khirid_Harshad सोबत चर्चा करता येईल. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १५:००, १३ जून २०२२ (IST) :::::: मी AmandaNP ला meta वर विनंती केली, व येथील चर्चेचा दुवा सुद्धा दिला. त्यांचे उत्तर आल्यावर मी इथे कळवेल. तिथे टिप्पणी करण्याची सध्यातरी गरज वाटत नाही. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १५:३६, १३ जून २०२२ (IST) ::::::: {{साद|Khirid_Harshad}} किरण यांनी केलेल्या प्रयत्नामुळे तुमच्यावरील ब्लॉक काढण्यात आला आहे. पण त्याचबरोबर तुम्ही "Desai Aditya", "Sweetu Appu Deepu", "Sidhu Shubh Shash" अशा वेगवेगळ्या नावांनी इंग्रजी विकीवर वावरत आहात असा आरोप मेटावरील संबंधित प्रचालकांनी केला आहे. एकाच नावाने (सर्व ठिकाणी) लॉग-इन करून तुम्हाला काम करायचे आहे. परत पकडले गेलात तर मी (आणि बहुधा इतर कुणीही) तुमचा कैवार घेणार नाही. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:१९, १५ जून २०२२ (IST) :::::::: {{साद|Shantanuo}} मी मराठी विकिपीडियावर Khirid Harshad याच नावाने संपादने करीत होतो. परंतु हे अकाऊंट ब्लॉक केल्यावर फक्त Desai Aditya याने संपादने केली होती. बाकीच्या दोन अकाऊंटचा उल्लेख केला आहे त्याने मी कधीच येथे संपादने केली नाहीत. तसेच इंग्रजी विकिपीडियावर माझी अकाऊंट ब्लॉक असल्यामुळे मी तेथे आता कोणत्याच अकाऊंटने संपादने करीत नाही फक्त मराठी विकिपीडियावर योगदान देत आहे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:०७, १८ जून २०२२ (IST) : तुम्हा सर्वांच्या प्रयत्नांमुळे माझ्यावरचा ब्लॉक काढण्यात आला त्याबद्दल मी तुमचा खूप आभारी आहे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:०३, १८ जून २०२२ (IST) ::{{ping|Khirid Harshad}} [[User:Shantanuo|Shantanuo]] ह्यांनी म्हटल्याप्रमाणे ह्यापुढे केवळ एकाच खात्याचा उपयोग करावा, व निर्गम करून (लॉग आऊट करून) संपादने करू नका. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १४:२२, १९ जून २०२२ (IST) ==साचा:माहितीचौकट दूरचित्रवाणी कार्यक्रम== नमस्कार. काही दिवसांपूर्वी मी [[साचा:माहितीचौकट दूरचित्रवाणी कार्यक्रम]] मधून "आधी", "नंतर" काढले, व "हंगाम संख्या" टाकले [[special:diff/2075839]]. त्यानंतर माझ्या सदस्य चर्चा पानावर त्याबद्दल चर्चा झाली होती: [[सदस्य_चर्चा:Usernamekiran/Archive_2#माहितीचौकट_दूरचित्रवाणी_कार्यक्रम]]. पण नंतर "आधी", "नंतर" पुन्हा टाकण्यात आले. मी माझ्या चर्चा पानावर नमूद केलेले परत इथे नकल-डकव करतो: * मराठी विकिपीडिया हा एक ज्ञानकोश आहे. सध्या मालिकेचे लेख निव्वळ टाइम-टेबल आणि जाहिराती झालेले आहेत. en:Template:Infobox_television#Parameters मध्ये "preceded_by" (आपल्या साच्यातील "आधी") ची माहिती दिली आहे: This parameter should not be used to indicate a program that preceded another in a television lineup (i.e. the 8pm show vs the 8:30pm show), or to indicate what show replaced another in a specific time slot (ex: Temperatures Rising held the 8pm time slot before being replaced by Happy Days). * थोडक्यात सांगायचे झाले तर ८ नंतर ८:३० चा कार्यक्रम असं टाकू नये, आणि ८ वाजताचा "अ" कार्यक्रम संपल्यानंतर त्याच्या जागेवर ८ वाजता "ब" कार्यक्रम सुरु झाला असंही टाकू नये. देवमाणूस संपल्यानंतर देवमाणूस २ हा कार्यक्रम सुरु झाला, केवळ हे योग्य आहे. * इंग्रजी विकिपीडियाची नक्कल म्हणून नाही, तर "मालिकांचा प्रसारणाचा वेळ" हा मुद्दा मुळातच ज्ञानकोशीय नाही. एखादी मालिका बंद झाल्यावर १० वर्षानंतर त्याच्या वेळेचा कोणाला काही फरक पडत नाही. voot, netflix, zee5 असे वेग-वेगळे app असल्यामुळे प्रसारण वेळेची आता कोणाला जास्त किंमत नाहीये. आणि टीव्ही चॅनल्स सुद्धा त्यांची वेळ सारखी बदलत असतात. त्यामुळे त्यांच्या प्रत्येक वेळा आपण अद्ययावत करणेपण बरोबर नाही. एखादी मालिका सुरु झाली तेव्हा तिची पहिली वेळ टाकली तरी पुरे असावं. उदाहरण द्यायच झालं, तर वादळवाट ह्या मालिकेची वेळ बदलली होती, आणि वादळवाट या लेखावर दोन साचे सोडले तर जास्त माहिती नाहीये. {{tl|झी मराठी रात्री ९च्या मालिका}} व {{tl|झी मराठी रात्री ८.३०च्या मालिका}} हे साचे सुद्धा निव्वळ जाहिरातबाजीचा प्रकार आहेत. वरील मुद्द्यांना अनुसरून, व TV माध्यमांकडून मराठी विकिपीडियाचा जाहिरातबाजी साठीचा होणारा उपयोग टाळण्यासाठी "माहितीचौकट दूरचित्रवाणी कार्यक्रम" साच्यातून "आधी" व "नंतर" काढण्याची मी विनंती करतो. ह्यावर आपले समर्थन/विरोध नमूद करून, किंवा नवीन काही कल्पना/सल्ला असेल तर त्याप्रमाणे चर्चा करून साच्यात काय ठेवावे व काय ठेवू नये हे औपचारिकरीत्या ठरवावे हि विनंती. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:३६, १२ जून २०२२ (IST) ::आधी आणि नंतर हे चूक पद्धतीने वापरले जात आहे असे यावरून समजते. हरकत नाही, काढून टाकावे.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १२:०६, १३ जून २०२२ (IST) : माझे मत असे आहे की, आधी आणि नंतर हे दोन्ही असावे कारण जरी मालिकांच्या लेखांमध्ये ८ नंतर ८.३० किंवा ८ आधी ७.३० च्या मालिकांचा उल्लेख करण्यात आला असला तरी बिग बॉस मराठी च्या पानांवर त्याचा योग्य पद्धतीने वापर केला गेला आहे असे दिसून येते जसे की [[बिग बॉस मराठी २]] वर आधी [[बिग बॉस मराठी १]] आणि नंतर [[बिग बॉस मराठी ३]] असा वापर केला गेला आहे. म्हणजेच नवीन / जुन्या पर्वाच्या पानांकरिता त्याचा वापर केला गेला आहे. याचा [[रात्रीस खेळ चाले २]] या पानावर सुद्धा [[रात्रीस खेळ चाले]] आणि [[रात्रीस खेळ चाले ३]] असा वापर होऊ शकतो. परंतु तेथे तो केला गेलेला दिसत नाहीये. म्हणून या बाबींचा विचार करून योग्य तो निर्णय घ्यावा. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:२०, १८ जून २०२२ (IST) == नाट्यमंडळीकडून चा उत्पात == {{साद|अभय नातू|Tiven2240}}, नमस्कार गेल्या काही दिवसांपासून [[आकाश भडसावळे]], [[अभिजात नाट्यसंस्था]], [[प्रदीप दळवी]] तसेच [[टिळक आणि आगरकर (नाटक)]] या लेखांची निर्मिती, पानावरील सुचालन साचे काढणे असे खोडसाळ प्रकार होत आहेत. यात 2401:4900:560e:a83c:31a1:8a97:7b2a:7318, <br> 2401:4900:5609:cfca:7577:8f7:38a:fd10, <br> 2401:4900:5195:6BD6:1:0:9196:5EDE, <br> 2401:4900:1988:98cc:1:2:211f:dc94, या व अशाच मिळत्याजुळत्या अनोंदनिकृत अंकपत्त्याचा सहभाग आहे. यापैकी एका अंकपत्त्याच्या चर्चापानावर मी [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:2401:4900:5603:EAFB:C135:FE81:796D:4E07 हा संदेश] टाकला होता. कृपया पुढील योग्य तो निर्णय आपण घ्यावा ही विनंती.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १२:०९, १६ जून २०२२ (IST) :दखल घेतली. :उत्पात सध्या थांबलेला दिसत आहे. पुन्हा झाल्यास कारवाई केली जाईल. :लक्षात आणून दिल्याबद्दल धन्यवाद. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०४:३२, १८ जून २०२२ (IST) == छोटी पाने व विस्मरणातील लेख == {{साद|अभय नातू }}, {{साद|Tiven2240 }}, {{साद|Usernamekiran }}, {{साद|Sandesh9822 }}, {{साद|Rockpeterson }}, {{साद|Omkar Jack }}, {{साद|अमर राऊत }}, {{साद|Omega45 }}, {{साद|Khirid Harshad }}, {{साद|आर्या जोशी }}, {{साद|ज्ञानदा गद्रे-फडके }}, {{साद|Aditya tamhankar }}, {{साद|Katyare }}, {{साद|Nitin.kunjir }} नमस्कार, वरील साद घातलेली सदस्यांची नावे ही केवळ माहीत असलेली आहेत म्हणून येथे टाकलेली आहेत. मुळात ही '''साद''' सर्वच नवीन जुन्या मराठीप्रेमी सदस्यांसाठी आहे. आपण सर्व जण मराठी विकिपीडियावर सक्रिय असून आपल्या प्रत्येकाचे विविध आवडते विषय आहेत. त्याशिवाय 'चित्रपट', 'आपला धर्म', 'राजकीय नेते' आणि 'चालू विषय' यावर सहसा आपण नवीन लेख निर्मिती करत असतो. गेल्या अनेक दिवसांपासून माझ्या लक्षात आलेली गोष्ट म्हणजे [[विशेष:छोटी पाने|छोटी पाने]], [[:वर्ग:रिकामी पाने|रिकामी पाने]], [[विशेष:कमीत कमी आवर्तने|सगळ्यात कमी बदल असलेले लेख]] तसेच [[विकिपीडिया:डेटाबेस अहवाल/विस्मरणातील लेख|अत्याधिक काळ संपादने न झालेली पाने]] येथील लेख हे थोडे दुर्लक्षित असल्यासारखे आहेत. यामुळे या लेखांवर पान काढा चा साचा लावला जातो/जाऊ शकतो. असे झाल्यास मराठी विकिपीडियावरील लेख संख्या [[Special:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] वरून पुढे पुढे जाण्याऐवजी मागे पडत जाईल. यामुळे विकिपीडियाच्या जागतिक क्रमवारीत मराठी विकिपीडिया, जो की वेगाने पुढे जात होता तो अजून मागे पडेल आणि इतर भाषिक विकिपीडिया आपल्या पुढे जातील. तेव्हा वरील विभागातील लेखात '''आपल्याला जमेल तसे''' आणि '''जमेल तेव्हा''' किमान एक दोन परिच्छेदाची भर घातली तर हे संकट काहीसे दूर होईल असे मला वाटते. कृपया यावर आपापली मते व्यक्त करावीत ही विनंती.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १७:५५, १३ जुलै २०२२ (IST) :मला वाटते काही काळ नवीन लेख तयार करण्याऐवजी आहेत त्या लेखांचा दर्जा सुधरवण्यावर भर द्यायला हवा. प्रसिद्धीमाध्यमात (वृत्तपत्रांत किंवा तत्सम) सध्या मराठी विकिपीडियाबद्दल काय मत आहे याची मला कल्पना नाही, पण माझ्या मित्रपरिवारामध्ये मराठी विकिपीडियाची प्रतिमा/इमेज तेवढी चांगली नाही (मी फक्त लेखांबद्दल बोलतोय). जर सर्वसाधारण वाचकांचीसुद्धा हीच भावना असेल तर वाचक परत येण्याची शक्यता कमी आहे. जर लेख चांगल्या स्थितीत असतील तर वाचक संख्या, व त्या योगाने संपादक वाढण्याची शक्यता आहे. हे माझे वैयक्तिक मत आहे. ह्या कारणामुळे मी ख्रिश्चन नाही तरी "बायबल" लेख सुधरवण्याचा प्रयत्न करत आहे. सध्या त्या लेखात भरपूर नकल-डकव व वैयक्तिक विचार आहेत. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १८:५४, १३ जुलै २०२२ (IST) ::आपण या समस्येकडे लक्ष वेधले याचा आनंद आहे, मी विद्यमान लेखांमध्ये नक्कीच योगदान देईन कारण आपला मुख्य उद्देश विकिपीडियावर दर्जेदार सामग्रीसह (अधिक माहिती) लेखांची संख्या वाढवणे आहे. [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १८:५५, १३ जुलै २०२२ (IST) :::कल्पना चांगली आहे. मीसुद्धा नवीन लेख तयार करणे याबरोबर जुने लेख दुरुस्त करणे, सुधारणे या गोष्टींवर भर देण्याचा प्रयत्न करीन. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २२:५१, १३ जुलै २०२२ (IST) ::::मला असे वाटते की, मराठी वाचकांना धरुन लेख बनवले गेले पाहिजेत, कारण मी पाहतोय की बरेच लेख हे मराठी वाचकांच्या परिघाबाहेर आहेत, महाराष्ट्राविषयीचे लेख (व्यक्ती, स्थान, ऐतिहासिक लेख) सुद्धा फार अपुर्ण आहेत, त्यांचा दर्जा सुधारायला हवा, मी ही त्यामुळे हल्ली नवीन लेख खूप कमी बनवत आहे, त्यापेक्षा मी जास्त वाचक संख्या असलेले लेख सुधारण्याचा प्रयत्न करत आहे. आणि जर लेख वारंवार अपडेट होत राहिला तर तो गुगल शोधांमध्येही वरच्या स्थानी येतो. [[सदस्य:Omega45|Omega45]] ([[सदस्य चर्चा:Omega45|चर्चा]]) २३:०६, १३ जुलै २०२२ (IST) :::::चर्चेचा विषय पाहून अतिशय आनंद झाला. खरोखरच जे लेख वाढवणे शक्य त्यांना जरुर वाढवायला हवे. या विषयावर मी आधीही काम केले आहे, आणि [[विशेष:छोटी पाने|छोटी पाने]] व [[:वर्ग:रिकामी पाने|रिकामी पाने]] अंतर्गत येणारे अनेक लेख मी विस्तृत केलेले आहेत. नंतरच्या काळात हे काम मागे पडले. किमान ५००० लेख या दोन श्रेणींत येत असतील. पण सर्वांच्या सहकार्याने शक्य तेवढे लेख सुधारले जातील आणि विस्तारले जातील, यात शंका नाही. सदस्यांनी आपल्या आवडीचे आणि आपल्याला ज्ञात असणारे छोटे व रिकामे लेख समृद्ध करायला हवे. मी सुद्धा नक्कीच योगदान देईल. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]^{[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]} ००:११, १४ जुलै २०२२ (IST) :१००% सहमत. :''मला वाटते काही काळ नवीन लेख तयार करण्याऐवजी आहेत त्या लेखांचा दर्जा सुधरवण्यावर भर द्यायला हवा.'' :मी गेले काही महिने यावर अधिकाधिक वेळ दिला आहे. यासाठी दोन प्रकारे प्रयत्न करता येतील ::१. [[विशेष:छोटी पाने|छोटी पाने]] येथील पानांमध्ये भर घालणे. ::२. [[:वर्ग:रिकामी पाने|रिकामी पाने]] या वर्गातील लेखांमध्ये भर घालणे :हे करताना जे लेख वाचविता येण्यासारखे नसतील ते घालविणे. परंतु यासाठी काळजी घेणे आवश्यक आहे. सरसकट लेख काढण्यापेक्षा ज्या लेखांना पुढे भविष्य नाही (उदा. - लेखक मिळणार नाहीत, वाचक मिळणार नाहीत असे किंवा असंबद्ध विषयांवरील लेख) असे लेख काढावेत. सदस्य पाने, चर्चा पाने यांचे पुनरावलोकन करण्यात व काढण्यात सध्या वेळ घालवू नये. :याशिवाय जे लेख मशीन ट्रान्सलेशन वापरुन तयार केले गेले आहेत त्यांत व्याकरण व शुद्धलेखनाच्या अनेक चुका आहेत. हे लेख सुधारणेही गरजेचे आहे. यासाठी {{t|मट्रा}} साचा असलेले लेख पहावेत. :हे सगळे करीत असताना संतोष गोरे यांनी म्हणल्याप्रमाणे घटत्या लेखसंख्येकडे दुर्लक्ष करुन चालणार नाही, तरी मला वाटते ८५,००० च्या आसपास लेखसंख्या सध्या कायम राखून पुढील काही आठवडे दर्जा सुधारण्याकडे लक्ष द्यावे व त्यानंतर १,००,००० लेखसंख्येकडे एल्गार करावा! :तुम्हा सर्व (आणि इतरही!) मंडळीनी याकडे लक्ष घालून मराठी विकिपीडियाचा दर्जा व आवाका वाढविण्यास पुढाकार घेतल्याबद्दल अनेकदा धन्यवाद! :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०१:२५, १४ जुलै २०२२ (IST) :: Omega45 ह्यांचे म्हणणे अगदी बरोबर आहे. सध्या "विशेष:छोटी पाने" मध्ये असणारे बहुतांश लेख हे अमराठी विषयांसंदर्भात आहेत. अशा लेखांचे विस्तारीकरण सुद्धा अवघड आहे. मीपण ह्याच मताचा आहे कि सध्या आपण मराठी/महाराष्ट्राविषयी लेखांना किंवा अशा लेखांना प्राधान्य द्यायला पाहिजे कि ज्यामध्ये सर्वसाधारण मराठी वाचकाला रस असावा. सध्या मी {{tl|भौतिकशास्त्र}} मधील लेखांचा विस्तार करण्याचा प्रयत्न करतोय, पण विकिपीडियासाठी म्हणावा तेवढा वेळ मिळत नाहीये. :: काही वर्षांपूर्वी मराठी विकिपीडियावर मासिक सुरु झाले होते, पण ते नंतर बंद पडले. इंग्रजी विकिपीडिया वर एक उपक्रम/विकिप्रोजेक्ट आहे, त्यामध्ये ते एका आठवड्यात कोणता लेख सुधरवायचा हे ठरवतात. त्या धर्तीवर आपण जर प्रत्येक महिन्याला कोणत्या लेखांना प्रधान्य द्यायचं हे ठरवून त्या लेखांवर काम केलं तर? उदाहरण द्यायचं झालं तर मे महिन्यात महिन्यात महाराष्ट्राचा इतिहास, महाराष्ट्राचं राजकारण, भूगोल इत्यादी विषयांवर काम करता येईल. ऑगस्ट महिन्यात भारताचा इतिहास, तर ऑक्टोबर महिन्यात दिवाळी व महाराष्ट्रातील सर्व सणांवर काम करता येईल. थोडक्यात सांगायचे तर, प्रत्येक महिन्यात काही व्यापक विषय ठरवून त्यावर काम केले तर एकमेकांच्या मदतीने सहजपणे जास्त काम होईल, व नवीन लेखसुद्धा तयार होतील. येणाऱ्या महिन्यात कोणत्या विषयावर काम करायचं आहे हे प्रत्येक शेवटच्या आठवड्यात ठरवता येईल, व नंतर इच्छुक मंडळींना नियतकालिकामार्फत ते कळवता येईल. साहजिकच, कोणत्या लेखावर काम करावे व करू नये याला कोणी बांधील नाही. ज्याला जे काम करायचे आहे ते करता येते. पण जर भरपूर संपादकांचा ओघ/लक्ष काही ठराविक लेखांकडे असेल तर आपोआपच भरीव संपादने होतील. तुम्हा सर्वांचा काय विचार आहे? —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १२:५७, १४ जुलै २०२२ (IST) :''काही वर्षांपूर्वी मराठी विकिपीडियावर मासिक सुरु झाले होते'' :आपण हे मासिक सदर या नावाखाली करतो. गेले अनेक महिने मुखपृष्ठावर लावण्यासारखा लेख झालेला नाही. [[विकिपीडिया:मुखपृष्ठ_सदर_लेख_नामनिर्देशन|उमेदवार लेख येथे]] आहेत. त्यांत सुधारणा केल्यास, किंवा नवीन लेख उमेदवार करुन त्यांत भर घातल्यास हे पुढे चालविता येईल. :''त्यामध्ये ते एका आठवड्यात कोणता लेख सुधरवायचा'' :[[विकिपीडिया:प्रकल्प बावन्नकशी २०१०|हा ही उपक्रम]] आपण राबविला. प्रत्येक आठवड्याला एक प्रमाणे वर्षाला ५२ लेख सुधारण्याचा हा प्रयत्न होता. :याशिवाय [[विकिपीडिया:उदयोन्मुख लेख|उदयोन्मुख लेख]] हे सदर सुद्धा पुढे चालविल्यास लेख सुधारण्यास (आणि मुखपृष्ठ ताजे राहण्यास) मदत होईल. वस्तुतः सध्या अनेक लेख या वर्गात मोडतात. त्यांपैकी एक [[विकिपीडिया:उदयोन्मुख लेख नामनिर्देशन|या पानावर]] निवडावा. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०६:०४, १५ जुलै २०२२ (IST) lc17bwqc6aqa6q23ngrc6fgn1ept31l 0 124459 2138905 2052993 2022-07-19T16:30:34Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[फ्रान्स्वॉ ओलांद]] वरुन [[फ्रांस्वा ओलांद]] ला हलविला wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट पदाधिकारी | सन्मानवाचक पूर्वप्रत्यय = | नाव = फ्रान्स्वॉ ओलांद | सन्मानवाचक प्रत्यय = | चित्र = Francois_Hollande_2015.jpeg | चित्र आकारमान = 250 px | लघुचित्र = | चित्र शीर्षक = | क्रम = | पद = [[फ्रान्स]]चे २४वे राष्ट्राध्यक्ष | कार्यकाळ_आरंभ = [[मे १७]] [[इ.स. २०१२|२०१२]] | कार्यकाळ_समाप्ती = | उपराष्ट्रपती = | उपपंतप्रधान = | डेप्युटी = | लेफ्टनंट = | सम्राट = | राष्ट्रपती = | पंतप्रधान = | राज्यपाल = | गव्हर्नर-जनरल = | मागील = [[निकोला सार्कोझी]] | पुढील = [[इमॅन्युएल मॅक्रॉं]] | मतदारसंघ = | बहुमत = | क्रम2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | पद2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | कार्यकाळ_आरंभ2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | कार्यकाळ_समाप्ती2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | उपराष्ट्रपती2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | उपपंतप्रधान2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | डेप्युटी2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | लेफ्टनंट2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | सम्राट2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | राष्ट्रपती2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | पंतप्रधान2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | राज्यपाल2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | मागील2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | पुढील2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | मतदारसंघ2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | बहुमत2 = <!-- अंक बदलून आठ वेळा वापरू शकतो --> | जन्म_तारीख = {{जन्म दिनांक आणि वय|1954|6|12}} | जन्म_स्थान = [[रोऑं]], [[फ्रान्स]] | मृत्यु_तारीख = | मृत्यु_स्थान = | राष्ट्रीयता = फ्रेंच | पक्ष = [[समाजवादी पक्ष (फ्रान्स)|समाजवादी पक्ष]] | इतरपार्टी = | पति = | पत्नी = | नाते = | आपत्ये = | निवास = | शाळा_महाविद्यालय = | व्यवसाय = | धंदा = | धर्म = | सही = | संकेतस्थळ =http://francoishollande.fr | तळटीपा = }} '''फ्रान्स्वॉ जेरार्ड जॉर्जेस निकोला ओलांद''' ({{lang-fr|François Hollande}}; १२ जून १९५४, [[रोऑं]]) हे [[फ्रान्स]] देशामधील एक राजकारणी व माजी राष्ट्राध्यक्ष आहेत. ओलांद इ.स. १९९७ ते इ.स. २००८ दरम्यान [[फ्रेंच]] [[समाजवादी]] पक्षाचे सरचिटणीस होते. २०१२ सालच्या फ्रेंच अध्यक्षीय निवडणुकीमध्ये विद्यमान राष्ट्राध्यक्ष [[निकोला सार्कोझी]] ह्यांच्यावर विजय मिळवून ते फ्रान्सचे २४वे तर [[फ्रांस्वा मित्तरॉं]] ह्यांच्यानंतर पहिलेच समाजवादी राष्ट्राध्यक्ष बनले. == बाह्य दुवे == *[http://francoishollande.fr/ अधिकृत संकेतस्थळ] {{fr icon}} {{कॉमन्स|François Hollande|फ्रान्स्वॉ ओलांद}} {{फ्रान्सचे राष्ट्राध्यक्ष}} {{DEFAULTSORT:ओलांद, फ्रान्स्वॉ}} [[वर्ग:फ्रान्सचे राष्ट्राध्यक्ष]] [[वर्ग:इ.स. १९५४ मधील जन्म]] [[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]] cffarihxwhi7c9akrq2gq605o6krq01 0 125722 2138859 2041522 2022-07-19T14:58:45Z किरणकुमार आवारे 146607 आलुतेदार, बलुतेदार व शेतकरी परस्परावलंबन wikitext text/x-wiki शेतकरी व आलुतेदार बलुतेदार परस्परावलंबन प्राचीन भारत हा खेड्यात वसला होता. भारताबरोबरच महाराष्ट्र देखील शेतीप्रधान राज्य होते. प्रत्येक गांव खेड्याची स्वतंत्र अशी व्यवस्था होती. शेतकरी जमीनदार शेती पिकवत असत. त्यांना कारू - नारू मदत करत असत. सगळ्यांचे जीवन परस्परावलंबी होते. त्यावेळेस पैसे बघायला देखील मिळत नसत. त्यामुळे खेडोपाडी वस्तू विनिमय पद्दत होती. शेतकरी धान्य पिकवत असे. त्यातील काही हिस्सा कारु - नारू ला द्यावा लागत असे. त्याबदल्यात कारू - नारू शेतकऱ्यांना वर्षभर सेवा देत असत. त्याला आपण वस्तू विनिमय पद्दत, आसामी, किंवा बलुतेदारी असे नामानिधान होते. नियमित गरजा भागविणारे बलुतेदार किंवा कारू व नैमित्तिक सेवा पुरविणारे नारू किंवा आलुतेदार असे त्यात प्रकार होते.    बलुतेदारांची संख्या एकूण बारा होती. त्यात कुंभार, कोळी, गुरव, चर्मकार, मातंग, तेली, न्हावी, परीट, माळी, येसकर, लोहार, सुतार यांचा समावेश होता. मुस्लिम बलुते दारांमध्ये आत्तार, कुरेशी, छप्परबंद, तांबोळी, पिंजारी- नदाफ, फकीर, बागवान, मदारी, मन्यार, मोमीन, मिसगर, शिकलगार यांचा समावेश होता. अलुतेदार हा अठरा जातींचा समूह आहे. यांचे महाराष्ट्रातील प्रमाण ३० टक्के पेक्षा अधिक आहे हा समाज इतर मागास वर्गात मोडतो. अलुतेदारांनाच ’नारू’ म्हणतात. कासार, कोरव, गोंधळी, गोसावी, घडसी, ठाकर, डवऱ्या, तराळ, तांबोळी, तेली, भट, भोई, माळी, जंगम, वाजंत्री, शिंपी, सनगर, साळी या अठरा गाव कामगारांचा समावेश अलुतेदारांमध्ये होत होता. अलुतेदारांची यादी काही ठिकाणी वेगळी दिली आहे. त्यात कळवंत, खाटीक, गोंधळी, घडशी, डावऱ्या, तराळ, तांबोळी, माळी, शिंपी, साळी, सोनार हे बारा अलुतेदार म्हणून गणले जातात. याचा अर्थ असा की गावागावाप्रमाणे अलुतेदारांची यादी वेगवेगळी असे. पुन्हा प्रत्येक गावात हे सर्व अलुतेदार असतीलच असे नाही. अलुतेदार हे बलुतेदारांच्या मानाने दुय्यम असत. ज्या गावात बलुतेदार नव्हते तेथे अलुतेदार हे बलुतेदाराचे काम करत असत. तेली हिंदू तर मुलाणा मुसलमान असतात.   भारतीय खेड्यांतील परंपरागत वतनी हक्क हे ग्रामीण अर्थव्यवस्थेचा पाया होत. खेड्यांत राहणाऱ्या बिगर-शेतकरी लोकांचा व्यवसाय हा परंपरेने चालत आल्यामुळे त्याला कुलपरंपरागत हक्काचे स्वरूप प्राप्त झाले आहे. त्यामुळे हे व्यवसाय व त्यांना मिळणारा मोबदला हे प्रत्येक व्यावसायिकाचे वतनी हक्क झाले आहेत. हे वतनी हक्क ‘अलुते-बलुते’ नावाने ओळखले जातात. या हक्कांवरून शेतकरी व त्यांवर उदरनिर्वाहाकरिता पूर्णपणे अवलंबून असणारे बिगर-शेतकरी लोक यांचे परस्परसंबंध वैशिष्ट्यपूर्ण असल्याचे दिसून येते. शेतकऱ्‍यांबरोबरच्या इतर लोकांच्या या परस्परसंबंधांना उत्तरेत जजमानी (यजमानी) पद्धत व महाराष्ट्रात ‘अलुतेदारी-बलुतेदारी’ म्हणतात. या जजमानी किंवा अलुतेदारी-बलुतेदारी पद्धतीत शेतकरी हा यजमान समजला जातो, तर बिगर-शेती-व्यावसायिक हे ‘कामिन्’(इच्छुक) समजले जातात. महाराष्ट्रात अशा बिगर-शेती व्यावसायिकांचे अलुतेदार अगर ‘नारू’ आणि बलुतेदार अगर ‘कारू’असे दोन प्रकार आढळतात. शेतकऱ्‍यांची अधिक महत्त्वाची कामे करणारे, त्यांच्या नित्याच्या गरजा भागविणारे ते बलुतेदार. साहजिकच त्यांना मोबदलाही अधिक मिळतो. सामान्यपणे पाटील, कुलकर्णी हे सोडून चौगुला, येसकर, सुतार, लोहार, चांभार, कुंभार, न्हावी, सोनार, जोशी, परीट, गुरव आणि कोळी हे प्रामुख्याने ‘बारा बलुतेदार’ म्हणून प्रसिद्ध आहेत. ज्यांच्यावाचून शेतकऱ्‍यांचे नडत नाही पण जे शेतकऱ्यांच्या नैमित्तिक गरजा भागवितात ते अलुतेदार. यांमध्ये तेली, तांबोळी, साळी, सनगर, शिंपी, माळी, गोंधळी, डवऱ्या, भाट, ठाकर, गोसावी, मुलाणा, वाजंत्री, घडशी, कलावंत, तराळ, कोरव, भोई या अठरा जाती येतात. प्रत्येक गावात हे सर्व असतातच असे नाही. स्थलकालपरत्वे, अलुतेदार व बलुतेदार हे परस्परांची कामे करताना दिसून येतात. अलुतेदार-बलुतेदार हे करीत असलेल्या व्यवसायांच्या उपयुक्ततेवरून थोरली, मधली आणि धाकटी ओळ किंवा कास अशी त्यांची प्रतवारी केली जाते. मोबदला हा औतावरून ठरवितात. न्हाव्याचा मात्र पुरुष-माणसांच्या संख्येवरून ठरतो काही ठिकाणी हा मोबदला बैलांच्या संख्येवरून देखील ठरवला जात असे. शेतीच्या कामाव्यतिरिक्त लग्न किंवा इतर धार्मिक-सामाजिक समारंभांतही येसकर - मातंगा सकट सर्व अलुत्या-बलुत्यांची कामे परंपरेने ठरलेली असतात. त्यांकरिता त्यांना खण-नारळ वगैरे मोबदला कामाप्रमाणे व ऐपतीप्रमाणे मिळतो. या अलुतेदारी-बलुतेदारी पद्धतीत एकंदर गावातील बिगर-शेती-व्यवसायातील कुटुंब, त्याचे काम आणि त्याचा मोबदला यांचा निश्चित आणि अभेद्य संबंध दिसून येतो. यात काहींना अलुत्या-बलुत्यांची पिळवणूक दिसते तर काहींना शेतकऱ्यांचा छळ दिसतो. ग्रामीण अर्थव्यवस्थेस आधारभूत असलेली ही पद्धत औद्योगिकीकरणाच्या व नागरीकरणाच्या प्रभावाखाली आता मोडकळीस आलेली दिसते. आपापल्या वाढत्या गरजा व अपेक्षा भागविण्याकरिता सर्वांनाच शहराकडे धाव घ्यावी लागत असल्यामुळे खेड्यातील पूर्वीचे परस्परावलंबन कमी होत चालले आहे. पैशाच्या विनिमय-माध्यमामुळेही यावर परिणाम झाला आहे. बऱ्याच ठिकाणी १९३३ सालापासूनच दलितांनी त्यांच्यातील नवजागृतीमुळे आपले वतनी हक्क आणि गावकीची कामे सोडून देण्यास सुरवात केली. या सर्व गोष्टींचा परिणाम ही पद्धत कमकुवत होण्यात झाला आहे. किरणकुमार आवारे महाराष्ट्र् हे राज्य शेतीप्रधान राज्य आहे. पूर्वी खेडेगावांमध्ये वस्तु-विनिमय पद्धत अस्तित्वात होती या पद्धतीच्या केंद्रस्थानी शेतकरी होता. म्हणजेच शेतकरी हा धान्य पिकवत असे आणि जे शेतकरी नव्हते ते शेतकऱ्यास व इतरांस सेवा पुरवीत असत. यामध्ये जे शेतकऱ्याच्या नैमित्तिक स्वरूपाच्या गरजा पुरवत त्यांना [[अलुतेदार]] (नारू) तर जे महत्त्वाच्या व नेहमीच्या गरजा भागवीत त्यांना [[बलुतेदार]] (कारू) असे म्हणत. हे गावाचे वतनदार असत आणि पिढ्यान्‌पिढ्या तेच ठरावीक काम करीत. <br /> <br /> == बलुतेदारांची यादी == बलुतेदारांची संख्या एकूण बारा होती. # [[कुंभार]] # [[कोळी]] # [[गुरव]] # [[चांभार]] # [[मातंग]] # [[तेली]] # [[न्हावी]] # [[परीट]] # [[माळी]] # [[महार]] # [[लोहार]] # [[सुतार]] ==बलुतेदारांच्या अन्य याद्या== # [[कुंभार]] # [[कोळी]] # [[गवळी]] # [[गुरव]] # [[चांभार]] # [[जोशी]] # [[धोबी]] # [[न्हावी]] # [[मातंग]] # [[लोहार]] # [[सुतार]] # [[महार]] क्वचित काही ठिकाणी ’तेली’ऐवजी ’मुलाणा’ दिले आहे. याचा अर्थ असा की बलुतेदारांची नावे इलाख्या-इलाख्यांत वेगवेगळी असू शकते. यादी कोणतीही असली तरी प्रत्येक गावात बाराही बलुतेदार असतीलच असे नाही. ज्या गावात बलुतेदार नव्हते तेथे अलुतेदार हे बलुतेदाराचे काम करत असत. तेली हिंदू तर मुलाणा मुसलमान असतात. ==मुस्लिम बलुतेदार== # आत्तार # कुरेशी # छप्परबंद # तांबोळी # पिंजारी-नदाफ # फकीर # बागवान # मदारी # मन्यार # मोमीन # मिसगर (?) # शिकलगार == हे सुद्धा पहा == * [[अलुतेदार]] * [[गावकामगार]] ==बलुतेदार या विषयावरील पुस्तके== * बलुतेदा लोहार समाजाच([[शंकर सखाराम]]) * बलुतेदारांची हत्यारे आणि अवजारे (प्रल्हाद लुलेकर) * ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} ==बाह्य दुवे== *[http://ketkardnyankosh.com/index.php/2012-09-06-10-40-02/173-2012-10-05-05-58-45 अलुतीबलुती] [[वर्ग:महाराष्ट्रामधील जाती]] [[वर्ग:बलुतेदार|*]] lrvhlbll1cgx6i62o1myofuo7trqfsy 2138866 2138859 2022-07-19T15:41:38Z संतोष गोरे 135680 uttar.co/question/6152df5a05f91f44ba8b61c0 वरून केलेली नकल डकव परतावली wikitext text/x-wiki महाराष्ट्र् हे राज्य शेतीप्रधान राज्य आहे. पूर्वी खेडेगावांमध्ये वस्तु-विनिमय पद्धत अस्तित्वात होती या पद्धतीच्या केंद्रस्थानी शेतकरी होता. म्हणजेच शेतकरी हा धान्य पिकवत असे आणि जे शेतकरी नव्हते ते शेतकऱ्यास व इतरांस सेवा पुरवीत असत. यामध्ये जे शेतकऱ्याच्या नैमित्तिक स्वरूपाच्या गरजा पुरवत त्यांना [[अलुतेदार]] (नारू) तर जे महत्त्वाच्या व नेहमीच्या गरजा भागवीत त्यांना [[बलुतेदार]] (कारू) असे म्हणत. हे गावाचे वतनदार असत आणि पिढ्यान्‌पिढ्या तेच ठरावीक काम करीत. <br /> <br /> == बलुतेदारांची यादी == बलुतेदारांची संख्या एकूण बारा होती. # [[कुंभार]] # [[कोळी]] # [[गुरव]] # [[चांभार]] # [[मातंग]] # [[तेली]] # [[न्हावी]] # [[परीट]] # [[माळी]] # [[महार]] # [[लोहार]] # [[सुतार]] ==बलुतेदारांच्या अन्य याद्या== # [[कुंभार]] # [[कोळी]] # [[गवळी]] # [[गुरव]] # [[चांभार]] # [[जोशी]] # [[धोबी]] # [[न्हावी]] # [[मातंग]] # [[लोहार]] # [[सुतार]] # [[महार]] क्वचित काही ठिकाणी ’तेली’ऐवजी ’मुलाणा’ दिले आहे. याचा अर्थ असा की बलुतेदारांची नावे इलाख्या-इलाख्यांत वेगवेगळी असू शकते. यादी कोणतीही असली तरी प्रत्येक गावात बाराही बलुतेदार असतीलच असे नाही. ज्या गावात बलुतेदार नव्हते तेथे अलुतेदार हे बलुतेदाराचे काम करत असत. तेली हिंदू तर मुलाणा मुसलमान असतात. ==मुस्लिम बलुतेदार== # आत्तार # कुरेशी # छप्परबंद # तांबोळी # पिंजारी-नदाफ # फकीर # बागवान # मदारी # मन्यार # मोमीन # मिसगर (?) # शिकलगार == हे सुद्धा पहा == * [[अलुतेदार]] * [[गावकामगार]] ==बलुतेदार या विषयावरील पुस्तके== * बलुतेदा लोहार समाजाच([[शंकर सखाराम]]) * बलुतेदारांची हत्यारे आणि अवजारे (प्रल्हाद लुलेकर) * ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} ==बाह्य दुवे== *[http://ketkardnyankosh.com/index.php/2012-09-06-10-40-02/173-2012-10-05-05-58-45 अलुतीबलुती] [[वर्ग:महाराष्ट्रामधील जाती]] [[वर्ग:बलुतेदार|*]] qehwraf43b38p29erx2u9tbhh6hjqez 0 126577 2138975 2122017 2022-07-20T06:42:02Z 2401:4900:362D:4D69:DF71:11B:C841:F56A Ttt wikitext text/x-wiki [[चित्र:QR code Wikimedia Commons (URL).png|thumb|right|200px|[[विकिमीडिया कॉमन्स]] प्रकल्पाच्या मुखपृष्ठासाठीची क्यू आर संकेतावली]] '''क्यूyyyyyyyyyyyyyyyyyy आर संकेतावली''' ([[इंग्रजी भाषा|इंग्रजी]]: ''QR code'', ''Quick Response code'', ''क्विक रिस्पॉन्स कोड''; अर्थ: जलद प्रतिक्रिया संकेतावली) हा एका प्रकारच्या मॅट्रिक्स बारकोडासाठी (म्हणजे द्वि-आयामी संकेतावलीसाठी) असलेला ट्रेडमार्क आहे. क्यू आर संकेतावली सुरुवातीला मोटर वाहन उद्योगांसाठी विकसित करण्यात आली होती. पण तिच्या जलद वाचनीयता व मोठी साठवणूक क्षमता ह्या गुणांमुळे, नंतरच्या काळात हे तंत्रज्ञान मोटर वाहन उद्योगांच्या बाहेरसुद्धा लोकप्रिय झाले. == बाह्य दुवे == {{कॉमन्स वर्ग|Quick Response Codes|क्विक रिस्पॉन्स संकेतावल्या}} * {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.qrcode.com/en/index.html | title = अधिकृत संकेतस्थळ | भाषा = इंग्लिश }} {{विस्तार}} [[वर्ग:दळणवळण]] fhiypy9jex24lv4lz7kbxynwmn7ek05 2139016 2138975 2022-07-20T11:09:43Z 43.242.226.40 wikitext text/x-wiki [[चित्र:QR code Wikimedia Commons (URL).png|thumb|right|200px|[[विकिमीडिया कॉमन्स]] प्रकल्पाच्या मुखपृष्ठासाठीची क्यू आर संकेतावली]] '''क्यू आर संकेतावली''' ([[इंग्रजी भाषा|इंग्रजी]]: ''QR code'', ''Quick Response code'', ''क्विक रिस्पॉन्स कोड''; अर्थ: जलद प्रतिक्रिया संकेतावली) हा एका प्रकारच्या मॅट्रिक्स बारकोडासाठी (म्हणजे द्वि-आयामी संकेतावलीसाठी) असलेला ट्रेडमार्क आहे. क्यू आर संकेतावली सुरुवातीला मोटर वाहन उद्योगांसाठी विकसित करण्यात आली होती. पण तिच्या जलद वाचनीयता व मोठी साठवणूक क्षमता ह्या गुणांमुळे, नंतरच्या काळात हे तंत्रज्ञान मोटर वाहन उद्योगांच्या बाहेरसुद्धा लोकप्रिय झाले. == बाह्य दुवे == {{कॉमन्स वर्ग|Quick Response Codes|क्विक रिस्पॉन्स संकेतावल्या}} * {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.qrcode.com/en/index.html | title = अधिकृत संकेतस्थळ | भाषा = इंग्लिश }} {{विस्तार}} [[वर्ग:दळणवळण]] ghk40yo0y6zqojfdh4atdxz9y17nni7 0 134456 2138896 1926208 2022-07-19T16:16:53Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[बाँबे हाऊस]] वरुन [[बॉम्बे हाऊस]] ला हलविला wikitext text/x-wiki [[चित्र:Bombay house mast.jpg|इवलेसे|बाँबे हाऊस]] '''बॉंबे हाऊस''' हे [[टाटा उद्योगसमूह|टाटा उद्योगसमूहाचे]] [[ मुंबई ]] येथील मुख्यालय आहे. {{विस्तार}} {{टाटा समूह}} [[वर्ग:टाटा उद्योगसमूह]] [[वर्ग:मुंबई]] 1fqycehno1ik89hm0yxdvihcxf4hueq 0 135205 2138932 2028070 2022-07-19T16:51:23Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट पोप | English name = पोप सेंट पीटर | image = [[चित्र:São Pedro (c. 1529) - Grão Vasco (Museu Nacional Grão Vasco).png|200px]] | birth_name = सिमॉन | term_start = इ.स. ३० | term_end = इ.स. ६४ | predecessor = पहिला पोप | successor = [[पोप लायनस]] | birth_date = | birthplace = | dead = होय | death_date = इ.स. ६७ | deathplace = [[रोम]] | other = }} {{ख्रिश्चन धर्म}} [[चित्र:Pope-peter pprubens.jpg|300 px|इवलेसे|[[पीटर पॉल रुबेन्स]]ने कल्पलेले सेंट पीटरचे चित्र]] '''सिमॉन पीटर''' हा एक प्राचीन [[ख्रिश्चन धर्म|ख्रिश्चन]] पुढारी व [[येशू ख्रिस्त]]ाच्या १२ [[प्रचारक (ख्रिश्चन)|प्रचारकांपैकी]] एक प्रचारक (''Apostle'') होता. [[बायबल]]च्या [[नवा करार|नव्या करारामध्ये]] पीटरला [[संत]]ाचे स्थान दिले गेले आहे. पीटरचा जन्म अंदाजे [[इ.स.पू. १]] मध्ये [[गॅलिली]]च्या (आजचा [[इस्रायल]]) बेथसैडा ह्या गावात झाला. पीटरचा भाऊ [[सेंट अँड्र्यू]] हा देखील येशूच्या १२ प्रचारकांमध्ये होता. अनेक ख्रिश्चन पुढाऱ्यांच्या मते पीटर जगातील पहिला [[पोप]] मानला जातो. पीटरने ख्रिश्चन धर्माचा प्रचार करताना अनेक पुस्तके लिहिली, अंदाजे इ.स. ६७ मध्ये [[रोमन साम्राज्य|रोमन]] [[रोमन सम्राट|सम्राट]] [[नीरो]] ह्याच्या हुकुमावरून [[रोम]]मध्ये पीटरला ठार मारण्यात आले. त्याचे अवशेष [[व्हॅटिकन सिटी]]मधील [[बासिलिका ऑफ सेंट पीटर]]मधील एका थडग्यात आहेत. ==बाह्य दुवे== {{Commons category|Saint Peter|सेंट पीटर}} *[http://www.churchfathers.org/category/the-church-and-the-papacy/peters-primacy/ चर्च फादर्स] ==हे सुद्धा पहा== *[[पोपांची यादी]] [[वर्ग:ख्रिश्चन धर्म]] [[वर्ग:इ.स. ६७ मधील मृत्यू]] [[वर्ग:ख्रिश्चन व्यक्ती]] [[वर्ग:ख्रिश्चन सेंट]] [[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]] b2t8kksbv5fpuie3srrksgsf6oh4oh5 0 135346 2138930 1506759 2022-07-19T16:50:50Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[पोप अॅनाक्लेतस]] वरुन [[पोप ॲनाक्लेतस]] ला हलविला wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट पोप | English name =पोप ॲनाक्लेतस | image = [[चित्र:Interior of Chiesa dei Gesuiti (Venice) - sacristy - Papa Cleto - 1592-1593 - by Palma il Giovane.jpg|200px]] | birth_name = क्लेतस, ॲनाक्लेतस | term_start = इ.स. अंदाजे ७९ | term_end = इ.स. अंदाजे ९२ | predecessor = [[पोप लायनस]] | successor = [[पोप क्लेमेंट पहिला]] | birth_date = महिती नाही | birthplace = [[रोम]], [[रोमन साम्राज्य]] | dead = होय | death_date = अंदाजे इ.स. ९२ | deathplace = [[रोम]], [[रोमन साम्राज्य]] | other = }} '''पोप संत नाक्लेतस''' ({{lang-la|ANACLETUS}}) (?? - [[इ.स. ९२]]) हा [[रोम]]मधील [[कॅथलिक चर्च]]चा बिशप व तिसरा [[पोप]] होता. ==बाह्य दुवे== *[http://www.documentacatholicaomnia.eu/01_01_0076-0088-_Anacletus_I,_Sanctus.html लिखाण] ==हे सुद्धा पहा== * [[पोपांची यादी]] {{क्रम |यादी=[[पोप]] |पासून=[[इ.स. ७९]] |पर्यंत=[[इ.स. ९२]] |मागील=[[पोप लायनस]] |पुढील=[[पोप क्लेमेंट पहिला]] }} [[वर्ग:पोप|ॲनाक्लेतस]] [[वर्ग:इ.स. ९२ मधील मृत्यू]] [[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]] 6bprafvo471eacmu55hfvc0dza6inrq 3 141847 2138844 2123444 2022-07-19T12:33:40Z MediaWiki message delivery 38883 /* CIS-A2K Newsletter June 2022 */ नवीन विभाग wikitext text/x-wiki {{स्वागत}} ==२०१५-१६ वार्षिक आराखडा== नमस्कार, आपल्या विनंतीनुसार मी माझे मत [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:India_Access_To_Knowledge/Work_plan_July_2015_-_June_2016/Marathi येथे] नोंदवले आहे. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २२:५६, १३ एप्रिल २०१५ (IST) ==संचिका परवाने अद्ययावत करा== {{परवाना अद्ययावत करा}} == प्रताधिकार हा विषय अधिक गांभीर्याने घेण्याची विनंती == आपण आज लेखन केलेल्या [[टेसला मोटर्स]] आणि [[मर्सिडिज-बेंझ]] या लेखांमध्ये मूळ प्रताधिकारीत लोगोंचे कृष्ण धवल ॲडाप्टेशन वापरले गेले आहे. मी कॉमन्सवर शंका उपस्थित केल्या नंतर यातील एका छायाचित्राचे [[:Commons:Commons:Deletion requests/File:TeslaMotorsBlackLogo.jpg]] येथे वगळण्यासाठी नामांकन झाल्याचे दिसते. आपण विकिपीडिया प्रोमोशनसाठी फिल्डवर्क करण्यात फ्रंटलाइनमध्ये असल्यास (भारतीय) प्रताधिकार कायद्याची व्यवस्थीत माहिती करून घेणे आणि त्यास गांभीर्याने घेणे विकिमिडीया फाऊंडेशनच्या मुक्त सांस्कृतीक काम या ध्येयास अनुसरून उपयूक्त असेल किंवा कसे या बद्दल विचार करावा अशी विनंती आहे. [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) १६:२१, ११ मे २०१५ (IST) == धोरण निश्चितीसाठी आपापले दृष्टीकोण नोंदविण्याचे आवाहन == {{विकिपीडिया:एकगठ्ठा संदेश प्रणाली संदेश/यादी ५ साठी १ला संदेश}} :<small>हा संदेश [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू|विकिपीडिया मदत चमू]] करिता [[विकिपीडिया:एकगठ्ठा संदेश प्रणाली]] सुविधा वापरून [[विपी:प्रचालक|मराठी विकिपीडिया प्रचालकांमार्फत]] पाठविला गेला असण्याची संभावना आहे.</small> <!-- Message sent by User:Mahitgar@mrwiki using the list at http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A4%97%E0%A4%A0%E0%A5%8D%E0%A4%A0%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6/%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A5%AB&oldid=1333364 --> == संचिका परवाने अद्ययावत करावेत == {{परवाना अद्ययावत करा}} :<small>हा संदेश [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू|विकिपीडिया मदत चमू]] करिता [[विकिपीडिया:एकगठ्ठा संदेश प्रणाली]] सुविधा वापरून [[विपी:प्रचालक|मराठी विकिपीडिया प्रचालकांमार्फत]] पाठविला गेला असण्याची संभावना आहे.</small> <!-- Message sent by User:Mahitgar@mrwiki using the list at http://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A4%97%E0%A4%A0%E0%A5%8D%E0%A4%A0%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6/%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A5%AB&oldid=1333364 --> ==चित्रांचा भडीमार बारा नव्हे == नमस्कार, आपण रंधा ह्या लेखात चित्र दालन बनवल्याचे पहिले. आपण केलेल्या संपादाचे मान राखून आपणास एक सुच्वाव्से वाटते कि मराठी विकिपीडियातील लेखांमध्ये भरमसाठ चित्रे टाकण्याचे टाळण्याचा एक अलिखित संकेत आहे. आपणच पहा रंधा ह्या लेखात ४ वाक्यांची माहिती आहे आणि ५ चित्रे टाकण्यात आली आहे. विकिपीडिया हा ज्ञानकोश आहे चित्र कोश नाही. माहितीच्या समर्थनार्थ एखाद दुसरे चित्र टाकणे उत्तम पण केवळ कॉमन्स वरील चित्रांचा भडीमार बारा नव्हे. भविष्यात आपण ह्याची काळजी घ्याल हीच अपेकश्या. - [[सदस्य:Jayram|Jayram]] ([[सदस्य चर्चा:Jayram|चर्चा]]) ००:३९, २ ऑक्टोबर २०१५ (IST) :नमस्कार, :मी रंधा हा लेख लिहिताना [[हातोडा]] ह्या लेखाचा संदर्भ घेतला. त्यामुळे मी तीच पद्धत पुढे चालू ठेवली आहे. जर आपणास रंधा बद्दल अधिक माहिती असेल तर लेख वाढविण्यास जरूर मदत करा. आणि आपला संदेश लक्षात घेऊन, भविष्यात चित्रांचा वापर योग्य तितकाच करेन. :धन्यवाद. :--[[सदस्य:Abhinavgarule|Abhinavgarule]] ([[सदस्य चर्चा:Abhinavgarule|चर्चा]]) १४:२२, ३ ऑक्टोबर २०१५ (IST) == महाराष्ट्र ग्रंथोत्तेजक संस्था आणि कॉपी राइट १ == आपण मांडलेला [[विकिपीडिया:चावडी/इतर चर्चा#महाराष्ट्र ग्रंथोत्तेजक संस्था |महाराष्ट्र ग्रंथोत्तेजक संस्थे]]कडे असलेले जुने साहित्य विकिस्रोतच्या माध्यमातून आंतरजालावर प्रकाशित करण्याचा उपक्रम स्तुत्य आहे आणि त्यासाठी शुभेच्छा देतानाच विकिस्रोतावर (म्हणजेच विकिमिडीया कॉमन्सवर) चढवू इच्छिणाऱ्या व्यक्तीस भारतीय कॉपीराइट कायद्यांच्या दृष्टीने जरा टिपा देतो, उपयुक्त पडल्यास पहावे. :अ) १) १८४५ पुर्वी जन्मलेले लेखक, २) १८५५ पुर्वी जन्मलेले लेखक, ३) (१०० वर्षांपेक्षा जुने असे म्हणण्या पेक्षा) १९१४ पुर्वी प्रकाशित पुस्तके, ४) १९५४ पुर्वी मृत्यू झालेले लेखक या चार प्रकारात मोडणारे साहित्य अशी विभागणी लक्षात ठेवणे अधिक श्रेयस्कर असेल का ते पाहावे असे वाटते. :ब) १९१४ पुर्वी (१९१३ पर्यंत) प्रकाशित पुस्तकांना [[:s:en:Index:Indian Copyright Act 1847.djvu|Indian Copyright Act 1847]] लागू पडतो. इंग्रजी स्रोतावर [[:s:en:Index:Indian Copyright Act 1847.djvu]] आठ दहाच पाने केवळ प्रुफ रिडींग बाकी आहे, पुस्तके विकिस्रोतावर चढवू इच्छित व्यक्ती अथवा तुम्ही स्वत: हे प्रुफरिडींग करून घेतल्यास १८४७ चा कायदा विनासायासच माहिती होईल. आणि विकिस्रोताचे कामाचा एक प्रकारही अधिक व्यवस्थीत माहिती होण्यास मदत होईल असे वाटते. : १९१४ पुर्वी (१९१३ पर्यंत) (भारतात) प्रकाशित पुस्तकांना [[:s:en:Index:Indian Copyright Act 1847.djvu]] अन्वये बहुधा प्रकाशन तारखेपासून ४२ वर्षे असे कॉपीराईट संरक्षण मिळावयास हवे. म्हणजे अशा पुस्तकांचे प्रताधिकार टेक्नीकली (१९१३+४२=) १९५५ मध्येच संपलेले असावयास हवेत. -- भारतीयाचे अथवा भारतीय भाषेतील काही पुस्तके स्वातंत्र्यपुर्वकाळात युरोपात प्रकाशित झाली असू शकतात आणि त्यांचा कॉपीराइट अद्याप चालू असण्याची शक्यता असू शकते-- त्यामुळे पुस्तकाचे प्रकाशन भारतातच झाले आहे ना यालाही महत्व असावे. : क) एकाच लेखकाची काही पुस्तके १९१४च्या आधी आणि काही पुस्तके १९१४ च्या नंतर प्रकाशित झाली असू शकतात, एखाद्या लेखकाचे पुस्तक १९१४ नंतर प्रकाशित झाले असेल आणि लेखकाचा १९५४ मृत्यू च्या आधी झाला नसेल तर अशी पुस्तके अद्यापी प्रताधिकारीत असू शकतात. : ड) १९५४ पुर्वी मृत्यू झालेल्या लेखकांचे (म्हणजे २०१५-६१ वर्षे) लेखन प्रताधिकार मुक्त असल्याचे अधिक विश्वासार्हपणे म्हणता येण्याची शक्यता आहे. : इ) काही वेळा लेखकाचे मृत्य्यू वर्ष मिळत नाही पण केवळ जन्म वर्षाचीच माहिती मिळते. १९१४ नंतर प्रकाशित पुस्तकाची एखादी लेखक व्यक्ती अधिकतम ११० वर्षे जगली + ६० वर्षे कॉपीराईट म्हणजे सध्याचालू २०१५ - १७० वर्षे १८४५ पुर्वी जन्मलेल्या लेखक व्यक्तींचे कॉपीराईट संपण्याची शक्यता अधिक संभवते. : अर्थात बहुसंख्य व्यक्ती अधिकतम १०० वर्षे जगतात या ठोकताळ्याने तसे १८५५ पुर्वी जन्मलेल्या बहुसंख्य व्यक्तींचे लेखन कॉपीराइट मुक्त म्हणता यावयास हवे असे वाटते. ( खासकरून निसर्गोपचारी आहार-योगसाधना करणाऱ्या बऱ्याच गांधीवादी स्वातंत्र्यसैनिकांचे आयुष्य ९५+ राहिले आहे त्यांच्या लेखनाच्या बाबतीत कॉपीराइटचे गणित सहज चुकू शकेल :) ) === महाराष्ट्र ग्रंथोत्तेजक संस्था आणि कॉपी राइट भाग २ === : १) मोडी लिपीतील ग्रंथ पण मराठी विकिस्रोताच्याच कक्षेत येतात अर्थात दस्तएवज केवळ मोडीत आहे म्हणून प्रताधिकारमुक्त होत नाही भाग १ मध्ये लिहिलेले संकेत लागू व्हावयास हवेत : २) ग्रंथोत्तेजक संस्थेकडे सन १८२५ ते सन १९२५ या कालावधीत मराठी भाषेत प्रसिद्ध झालेल्या ग्रंथांची विषयानुक्रमाने संगतवार यादी असल्याचा उल्लेख त्यांच्या वेबसाईटवर आहे ती यादी त्यांच्या अनुमतीने मराठी विकिस्रोतावर चढवल्यास उपयूक्त ठरेल असे वाटते : ३) पेशवे दप्तर, पेशव्यांच्या रोजनिशी, आणि वर भाग १ मध्ये सांगितलेल्या चारही प्रकारातले साहित्य मराठी विकिस्रोतावर आणता येईल : ४) न्यायमूर्ती रानडेंचा मृत्यू १९०१ चा दिसतो त्यांनी स्वत: लिहिलेली पत्रे निश्चितपणे प्रताधिकारमुक्त आहेत. त्यांना आलेली बहुतांश पत्रे प्रताधिकार मुक्त असावयास हवील पण या बाबतील प्रताधिकार पत्र लेखकाचा असतो त्यांना आलेल्या काही पत्रांवर जर पत्र लेखक १९५४ पुर्वी मृत्यू झालेला नसल्यास अशा पत्रांवर अद्याप प्रताधिकार असू शकतो : ५) १९१४ पुर्वी लिहिलेल्या पोथ्या प्रताधिकार मुक्तच असतील, १९१४ नंतर लिहिलेल्या पोथ्यांचे बहुतेक मूळ लेखकांचा मृत्यू १९५४ पुर्वीचा असण्याची शक्यताच अधिक असू शकते, पण काही पोथ्यांवरच्या काही टिका अजून प्रताधिकार चालू असलेल्या लेखकांच्या नावावर असू शकतात. ते तपासून घेण्याची गरज असू शकते. : ६) आपण जे प्रबंध म्हणता आहात त्यांच्या वेबसाईट नुसार काही जुने प्रबंध आहेत त्यांचा प्रश्न नसावा काही प्रबंध १९७३ नंतर लिहवून घेतल्याचे त्यांच्या वेबसाईटवर म्हटले आहे. लिहवून घेताना संबंधीत लेखकांनी कॉपीराईट संस्थेच्या नावे केले आहेत का याची चौकशी करावी संस्थेच्या नावे केले असल्यास संस्थेकडून प्रताधिकारमुक्त करत असल्याचे अधिकृत पत्र घ्यावे अन्यथा १९७३ नंतर प्रकाशित प्रबंध कॉपीराइटेड समजावेत. : ७) काही वेळा पुस्तक प्रताधिकारमुक्त असून नव्या आवृत्यांना असलेल्या प्रस्तावना आणि/किंवा पुस्तकांचे कव्हर्सवर खास चित्रांचे असतील तर अशा कव्हर्स आणि इतर लेखकांच्या नव्या प्रस्तावनांवरचा प्रताधिकार स्वतंत्रपणे शिल्लक असूही शकतो याही शक्यता लक्षात घ्याव्यात. : प्रताधिकारमुद्दे सवय होईपर्यंत क्लिष्ट वाटू शकतील पण एकदा सवय झाली की तसे फारसे वाटणार नाही. :(चुभूदेघे-उत्तरदायकत्वास नकार लागू) : आपल्या स्तुत्य उपक्रमास पुन्हा एकदा शुभेच्छा. :[[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) १२:४०, १२ ऑक्टोबर २०१५ (IST) ::आपण दिलेली कॉपी राईट्सची माहिती खरच उपयुक्त आहे. ::आभार! ::--[[सदस्य:Abhinavgarule|Abhinavgarule]] ([[सदस्य चर्चा:Abhinavgarule|चर्चा]]) १९:४९, १२ ऑक्टोबर २०१५ (IST) == १२ व्हिडीओच्या स्क्रिप्ट == *कामचालू {| class="wikitable" |- ! सुचवणी क्र.!! सध्या !! वगळा/ बदला / नवे टाका !! कारण |- | १ || पण त्या आधी मराठी भाषेबद्दल जर सांगायचे झाले तर मराठी हि इंडो आर्यन भाषा कुळातील एक भाषा आहे. ||वगळावे || मराठी लोकांना मराठीची लांबलचक ओळख न देता त्रोटक करणे |- | २|| या ज्ञानकोशाचे वैशिट्य असे कि या ज्ञानकोशाचे लेखन आणि संपादन सहजपणे कोणीही करू शकते ||बोअलतानाच्या रेकॉर्डींग मध्ये 'लेखन आणि संपादन' असा बदल || निव्वळ संपादन शब्द नवीन लोकांना अस्प्ष्ट वाटणारा असू शकेल ? बोलताना 'लेखन आणि संपादन' असे समान्य व्यक्तीस चटकन उमगेल |- | ३|| || How to Go to Mr Wiki: हे How to Write on Mr Wiki:- च्या आधी घ्यावे || लॉजीकल अनुक्रम |- | ४|| How to Go to Mr Wiki मध्ये आधी गुगल चा मराठीतून शोध हा पर्याय दाखवावा त्या नंतर गूगल मध्ये Marathi wikipedia टाईप केल्यास काय येते आणि तेथून कसे मराठी विकिपीडियावर येता येते तीसरा पर्याय इंग्रजी विकिपीडियावर आणि तेथून मराठी विकिपीडियावर आणि सर्वात शेवटी mr मराठी शब्दासाठी शॉर्टफॉर्म असे सांगून mr.wikipedia.org लिहूनही मराठी विकिपीडियावर जाता येते असे सांगणे अधिक उचित वाटते || उदाहरण || उदाहरण |- | ५|| How to Write on Mr Wiki: याचे भाग करावेत || पहिल्या भागात मराठी (विकिपीडिया) टायपिंगच्या उपलब्ध व्हीडिओचा उपयोग करुन घ्यावा ([[:चित्र:Marathi Wikipedia ULS.webm]] या व्हिडीओस सध्या ध्वनी जोड नाही ध्वनीची जोड देता आल्यास उत्तम) || [[चित्र:Marathi Wikipedia ULS.webm|thumb|उजवे|300px|]] |- | ६ || How to Write on Mr Wiki: भाग २ || यात सध्या उपलब्ध लेखात छोटासा बदल जसे एखादा कॉमा, एखाद्या शब्दाची लेखन दुरुस्ती आणि एखादे वाक्य लिहिणे किती सोपे आहे आणि ते करण्यासाठी खाते सुद्धा उघडावे लागत नाही हे दर्शवावे|| उदाहरण |- | ७ || How to Write on Mr Wiki: भाग ३ || आपण पण मराठी विकिपिडीयावर लेख लिहिण्यास मदत करू शकता. त्यासाठी आपलयाला कॉम्पुटर, इंटरनेट, ज्ञानकोशासाठी उल्लेखनीय विषय आणि विश्वासार्ह माहिती ज्याला सहसा संदर्भ अथवा दुजोरा उपलब्ध असेल. माहितीची विश्वासार्हता पडताळण्यासाठी संदर्भ आणि दुजोरा उपयूक्त ठरतात. || उदाहरण |- | ८ ||<s> विश्वसनीय संदर्भांमध्ये पुस्तके, वर्तमानपत्रे आणि विश्वसनीय वेबसाईट यांचा समावेश आहे. ज्या विषयवर आपण लिहिणार आहोत तो विषय नोटेबल म्हणजेच बऱ्यापैकी प्रसिद्ध असला पाहिजे. वर्तमान पत्रे किंवा पुस्तकांमध्ये त्याबद्दल लेख असले पाहिजेत. एखाद्या विषयावरच blog हा विश्वसनीय संदर्भ ठरू शकत नाही. कारण त्यात पर्सनल पॉइंट ऑफ व्ह्यू लिहिलेले असतात.</s>||हे वाक्य एका परमनंट व्हिडीओसाठी अनपयूक्त आहे|| हे संकेत बदलते अद्ययावत होणारे असतात हे सदस्यांना मराठी विकिपीडियावर आल्यावरच माहिती होऊ द्यावेत त्यांना आधीच घाबरवण्यात पाँइंट वाटत नाही. |- | ९ || Creating Account on Mr Wiki चा क्रम अजून मागे न्यावा || उदाहरण || विकिपीडियावर खाते उपलब्ध असणे उपयूक्त बाब आहे अत्यावश्यक बाब नव्हे |- | १० || How to Type in Marathi:-|| हा व्हिडीओ उपलब्ध आहे कदाचित त्यास केवळ ध्वनी नाही ध्वनी जोडण्यास हरकत नसावी आधी म्हटल्या प्रमाणे याचा क्रम वर हवा|| उदाहरण |- | ११|| Article Creation: चा क्रम ५ आधार स्तंभ च्या आधी असावयास हवा|| Article Creation:>५ आधार स्तंभ> Article Formatting:असा क्रम अधिक सयुक्तीक || श्रोता बोअरही होणार नाही आणि सुयोग्य माहिती सुयोग्य क्रमाने दिली जाईल |- | १२ || External Links:- ('बाह्य दुवे' हा शब्द वापरा) || शिवाजी महाराजांच्या लेखाचा उल्लेख करण्यास हरकत नाही परंतु तुमचा व्हिडीओत अनवधानाने सामाजिक-राजकीय विवादाच मुद्दा कव्हर करत नसणे हे फिल्डवर कार्यरत व्यक्तींच्या दृष्टीने बरे किंवा संदर्भा साठी सामाजिक-राजकीय विवाद नसलेला टॉपीक घेणे उचित राहील का याचा विचार करावा || उदाहरण |- | १३|| Giving References: || reflist एवजी <nowiki>{{संदर्भयादी}}</nowiki> वापरावे || मराठीकरण |- | उदाहरण || उदाहरण || उदाहरण || उदाहरण |} माहितगार सर, आपण सांगितलेले बदल लक्षात घेऊन, त्यावर नक्की काम करू. धन्यवाद. --[[सदस्य:Abhinavgarule|Abhinavgarule]] ([[सदस्य चर्चा:Abhinavgarule|चर्चा]]) ०६:४६, १४ ऑक्टोबर २०१५ (IST) == संचिका परवाने अद्ययावत करा-विनम्र स्मरण == कृपया पहा आणि वापरा [[विकिपीडिया:कॉपीराईट आणि प्रताधिकार त्याग उद्घोषणा, विवीध परवाने आणि साचे]] अधिक माहितीसाठी पहा [[साचा:परवाना अद्ययावत करा|परवाना अद्ययावत करा]] हा संदेश सदस्यांना मागील वर्षाभरात एकदा देऊन झालेला आहे. २८३ पैकी केवळ तीनच सदस्याचा सक्रीय प्रतिसाद आतापावेतो लाभला. सर्व सदस्यांना आपण चढवलेल्या संचिका परवाने अद्ययावत करण्यासाठी पुन्हा एकदा विनम्र स्मरण स्मरण दिले जात आहे. सुयोग्य संचिका परवान्यांचा अभाव असलेल्या संचिका काळाच्या ओघात वगळल्या जात असतात याची आपणास कल्पना असेलच. सक्रीय सहकार्यासाठी आभार. :<small>हा संदेश [[विकिपीडिया:स्वागत आणि साहाय्य चमू|विकिपीडिया मदत चमू]] करिता [[विकिपीडिया:एकगठ्ठा संदेश प्रणाली]] सुविधा वापरून [[विपी:प्रचालक|मराठी विकिपीडिया प्रचालकांमार्फत]] पाठविला गेला असण्याची संभावना आहे.</small> <!-- Message sent by User:Mahitgar@mrwiki using the list at https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A4%97%E0%A4%A0%E0%A5%8D%E0%A4%A0%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6/%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A5%AB&oldid=1333364 --> == विकिपानावरील गंभीर स्वरुपाचे संपादन == {{साद|नितिन संभाजी माने|Abhinavgarule}} [[विशेष:योगदान/210.212.174.176]] या अंकपत्त्यावरुन [[सदस्य:नितिन संभाजी माने]] या पानावर [https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%3A%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87&type=revision&diff=1372374&oldid=1371880 केलेले संपादन]] आता वगळले असून विकिपीडिया परिघाबाहेरचे आहेच त्या शिवाय विकिपीडिया परिघाचे गंभीर उल्लंघन ठरु शकते. सदर संपादन पंढरपूर येथे झालेल्या कार्यशाळे दरम्यान झाले असल्यास शक्यतो कार्यशाळे दरम्यान झालेली संपादने शक्यतोवर तपासून अशी संपादने लगोलग वगळून संबंधीतांना विषयाचे गांभीर्य लक्षात आणून देण्याचा प्रयत्न करत जावा अशी नम्र विन्ंती आहे. तसेच मुख्य लेख नामविश्वात स्वत:चे बायोडाटा लिहिणे सुद्धा विकिपीडियाच्या संकेतास अनुसरुन नाही हे हि सहभागी व्यक्तिंना आवर्जूनलक्षात आणून द्यावे ही विन्ंती. [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) १३:०२, १७ डिसेंबर २०१५ (IST) हि गोष्ट निदर्शनास आणून दिल्याबद्दल धन्यवाद. पुढील कार्यशाळांमध्ये अशाप्रकारची संपादने होणार नाहीत याची काळजी घेतली जाईल.<br> --[[सदस्य:Abhinavgarule|Abhinavgarule]] ([[सदस्य चर्चा:Abhinavgarule|चर्चा]]) २१:१४, १८ डिसेंबर २०१५ (IST) == AWB == नमस्कार अभिनव, तुम्ही AWB चालवून छोट्यामोठ्या दुरुस्त्या केल्याबद्दल धन्यवाद. जर हे पुढेही करण्याचा तुमचा बेत असेल तर त्यासाठी एक वेगळे सदस्यखाते घेउन त्यास सांगकाम्याचा फ्लॅग लावावा म्हणजे असे छोटे बदल "अलीकडील बदल" यादी भरून टाकणार नाही आणि तुमचे योगदान तसेच सांगकाम्याचे योगदान वेगवेगळे राहील. यासाठी काही मदत लागली तर कळवालच. धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:५०, २२ डिसेंबर २०१५ (IST) == GI edit-a-thon updates == [[File:Geographical Indications in India collage.jpg|right|200px]] Thank you for participating in the [[:meta:CIS-A2K/Events/Geographical_Indications_in_India_Edit-a-thon|Geographical Indications in India]] edit-a-thon. The review of the articles have started and we hope that it'll finish in next 2-3 weeks. # '''Report articles:''' Please report all the articles you have created or expanded during the edit-a-thon '''[[:meta:CIS-A2K/Events/Geographical_Indications_in_India_Edit-a-thon|here]]''' before 22 February. # '''Become an ambassador''' You are also encouraged to '''[[:meta:CIS-A2K/Events/Geographical Indications in India Edit-a-thon/Ambassadors|become an ambassador]]''' and review the articles submitted by your community. ; Prizes/Awards Prizes/awards have not been finalized still. These are the current ideas: # A special barnstar will be given to all the participants who will create or expand articles during this edit-a-thon; # GI special postcards may be sent to successful participants; # A selected number of Book voucher/Flipkart/Amazon coupons will be given to the editors who performed exceptionally during this edit-a-thon. We'll keep you informed. ; Train-a-Wikipedian [[File:Biology-icon.png|20px]] We also want to inform you about the program '''[[:meta:CIS-A2K/Train-a-Wikipedian|Train-a-Wikipedian]]'''. It is an empowerment program where groom Wikipedians and help them to become better editors. This trainings will mostly be online, we may conduct offline workshops/sessions as well. More than 10 editors from 5 Indic-language Wikipedias have already joined the program. We request you to have a look and '''[[:meta:CIS-A2K/Train-a-Wikipedian#Join_now|consider joining]]'''. -- [[User:Titodutta|Titodutta (CIS-A2K)]] using [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ०१:३१, १८ फेब्रुवारी २०१६ (IST) <!-- सदस्य:Titodutta@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/GI_participants&oldid=15355753 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Participate in the Ibero-American Culture Challenge! == Hi! [[:m:Iberocoop|Iberocoop]] has launched a translating contest to improve the content in other Wikipedia related to Ibero-American Culture. We would love to have you on board :) Please find the contest here: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Translating_Ibero_-_America/Participants_2016 Hugs!--[[सदस्य:Anna Torres (WMAR)|Anna Torres (WMAR)]] ([[सदस्य चर्चा:Anna Torres (WMAR)|चर्चा]]) १९:०८, १० मे २०१६ (IST) == Rio Olympics Edit-a-thon == Dear Friends & Wikipedians, Celebrate the world's biggest sporting festival on Wikipedia. The Rio Olympics Edit-a-thon aims to pay tribute to Indian athletes and sportsperson who represent India at Olympics. Please find more details '''[[:m:WMIN/Events/India At Rio Olympics 2016 Edit-a-thon/Articles|here]]'''. The Athlete who represent their country at Olympics, often fail to attain their due recognition. They bring glory to the nation. Let's write articles on them, as a mark of tribute. For every 20 articles created collectively, a tree will be planted. Similarly, when an editor completes 20 articles, a book will be awarded to him/her. Check the main page for more details. Thank you. [[:en:User:Abhinav619|Abhinav619]] <small>(sent using [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) २२:२४, १६ ऑगस्ट २०१६ (IST), [[:m:User:Abhinav619/UserNamesList|subscribe/unsubscribe]])</small> <!-- सदस्य:Titodutta@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Abhinav619/UserNamesList&oldid=15842813 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter: July 2016 == [[File:Envelope alt font awesome.svg|100px|right|link=:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe]] Hello,<br /> [[:m:CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the months of July 2016. The edition includes details about these topics: * Event announcement: Tools orientation session for Telugu Wikimedians of Hyderabad * Programme reports of outreach, education programmes and community engagement programmes * Ongoing event: India at Rio Olympics 2016 edit-a-thon. * Program reports: Edit-a-thon to improve Kannada-language science-related Wikipedia articles, Training-the-trainer programme and MediaWiki training at Pune * Articles and blogs, and media coverage Please read the complete newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/July 2016|here]]'''.<br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ०२:१६, २५ ऑगस्ट २०१६ (IST) <!-- सदस्य:Titodutta@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=15789024 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter August 2016 == [[File:Envelope alt font awesome.svg|100px|right|link=:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe]] Hello,<br /> [[:m:CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the months of August 2016. The edition includes details about these topics: * Event announcement: Tools orientation session for Telugu Wikimedians of Hyderabad * Programme reports of outreach, education programmes and community engagement programmes * Ongoing event: India at Rio Olympics 2016 edit-a-thon. * Program reports: Edit-a-thon to improve Kannada-language science-related Wikipedia articles, Training-the-trainer programme and MediaWiki training at Pune * Articles and blogs, and media coverage Please read the complete newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/August 2016|here]]'''. --[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १३:५४, २९ सप्टेंबर २०१६ (IST) <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> <!-- सदस्य:Titodutta@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=15874164 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter September 2016 == [[File:Envelope alt font awesome.svg|100px|right|link=:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe]] Hello,<br /> [[:m:CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the months of September 2016. The edition includes details about these topics: * Gender gap study: Another 5 Years: What Have We Learned about the Wikipedia Gender Gap and What Has Been Done? * Program report: Wikiwomen’s Meetup at St. Agnes College Explores Potentials and Plans of Women Editors in Mangalore, Karnataka * Program report: A workshop to improve Telugu Wikipedia articles on Nobel laureates * Article: ସଫ୍ଟଓଏର ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ: ଆମ ହାତେ ଆମ କୋଡ଼ ଲେଖିବା Please read the complete newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/September 2016|here]]'''. --[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ११:४५, १९ ऑक्टोबर २०१६ (IST) <br /><small>If you want to subscribe/unsubscribe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> <!-- सदस्य:Titodutta@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=16000176 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter October 2016 == [[File:Envelope alt font awesome.svg|100px|right|link=:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe]] Hello,<br /> [[:m:CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the months of October 2016. The edition includes details about these topics: * '''Blog post''' Wikipedia Asian Month — 2016 iteration starts on 1 November — a revisit * '''Program report''': Impact Report form for the Annual Program Grant * '''Program report''': Kannada Wikipedia Education Program at Christ university: Work so far * '''Article''': What Indian Language Wikipedias can do for Greater Open Access in India * '''Article''': What Indian Language Wikipedias can do for Greater Open Access in India * . . . '''and more''' Please read the complete newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/October 2016|here]]'''. --[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १०:४८, २१ नोव्हेंबर २०१६ (IST)<br /><small>If you want to subscribe/unsubscribe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> <!-- सदस्य:Titodutta@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=16015143 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter July 2017 == [[File:Envelope alt font awesome.svg|100px|right|link=:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe]] Hello,<br /> [[:m:CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the months of July 2017. The edition includes details about these topics: * Telugu Wikisource Workshop * Marathi Wikipedia Workshop in Sangli, Maharashtra * Tallapaka Pada Sahityam is now on Wikisource * Wikipedia Workshop on Template Creation and Modification Conducted in Bengaluru Please read the complete newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/July 2017|here]]'''.<br /><small>If you want to subscribe/unsubscribe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> --[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ०९:२८, १७ ऑगस्ट २०१७ (IST) <!-- सदस्य:Titodutta@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=16294961 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> उद्या बोलतो आपल्याशी [[सदस्य:Mahitgar|माहितगार (-खुलं खुलं आभाळ तसा.. मीही खुला खुला.. दारं, खिडक्या, भिंती यांची.. सवय झाली तुला..? )]] ([[सदस्य चर्चा:Mahitgar|चर्चा]]) == CIS-A2K Newsletter August September 2017 == Hello,<br /> [[:m:CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the months of August and September 2017. Please find below details of our August and September newsletters: August was a busy month with events across our Marathi and Kannada Focus Language Areas. # Workshop on Wikimedia Projects at Ismailsaheb Mulla Law College, Satara # Marathi Wikipedia Edit-a-thon at Dalit Mahila Vikas Mandal # Marathi Wikipedia Workshop at MGM Trust's College of Journalism and Mass Communication, Aurangabad # Orientation Program at Kannada University, Hampi Please read our Meta newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/August_2017|here]]'''. September consisted of Marathi language workshop as well as an online policy discussion on Telugu Wikipedia. # Marathi Wikipedia Workshop at Solapur University # Discussion on Creation of Social Media Guidelines & Strategy for Telugu Wikimedia Please read our Meta newsletter here: '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/September_2017|here]]'''<br /><small>If you want to subscribe/unsubscribe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Sent using --[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ०९:५३, ६ नोव्हेंबर २०१७ (IST) <!-- सदस्य:Titodutta@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=17391006 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter October 2017 == [[File:Envelope alt font awesome.svg|100px|right|link=:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe]] Hello,<br /> [[:m:CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the months of October 2017. The edition includes details about these topics: * Marathi Wikipedia - Vishwakosh Workshop for Science writers in IUCAA, Pune * Bhubaneswar Heritage Edit-a-thon * Odia Wikisource anniversary * CIS-A2K signs MoU with Telangana Government * Indian Women Bureaucrats: Wikipedia Edit-a-thon * Interview with Asaf Bartov Please read the complete newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/October 2017|here]]'''.<br /><small>If you want to subscribe/unsubscribe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Sent using --[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ११:१३, ४ डिसेंबर २०१७ (IST) <!-- सदस्य:Titodutta@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=17428960 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter, March & April 2018 == <div style="width:90%;margin:0% 0% 0% 0%;min-width:40em; align:center;"> <div style="color:white;"> :[[File:Access To Knowledge, The Centre for Internet Society logo.png|170px|left|link=https://meta.wikimedia.org/wiki/File:Access_To_Knowledge,_The_Centre_for_Internet_Society_logo.png]]<span style="font-size:35px;color:#ef5317;"> </span> <div style="color: #3b475b; font-family: times new roman; font-size: 25px;padding: 25px; background: #73C6B6;"> <div style="text-align:center">The Center for Internet and Society</div> <div style="text-align:center">Access to Knowledge Program</div> <div style="color: #3b475b; font-family: comforta; font-size: 20px;padding: 15px; background: #73C6B6;"> <div style="text-align:center">Newsletter, March & April 2018</div> </div> </div> </div> <div style="width:70%;margin:0% 0% 0% 0%;min-width:40em;"> {| style="width:120%;" | style="width:120%; font-size:15px; font-family:times new roman;" | ;From A2K * [[:m:Women's Day Workshop at Jeevan Jyoti Women Empowerment Centre, Dist.Pune|Documenting Rural Women's Lifestyle & Culture at Jeevan Jyoti Women Empowerment Centre]] * [[:m:Institutional Partnership with Tribal Research & Training Institute|Open knowledge repository on Biodiversity & Forest Management for Tribal communities in Collaboration with Tribal Research & Training Institute(TRTI), Pune]] * [[:m:Telugu Wikipedia Reading list|Telugu Wikipedia reading list is created with more than 550 articles to encourage discourse and research about Telugu Wikipedia content.]] * [[:m:Telugu Wikipedia Mahilavaranam/Events/March 2018/Visakhapatnam|To address gender gap in participation, a workshop for women writers and literary enthusiasts was conducted in Visakhapatnam under Telugu Wikipedia Mahilavaranam.]] *[[:m:Sambad Health and Women Edit-a-thon|18 journalists from Sambad Media house joined together with Odia Wikipedians to create articles on Women's health, hyiegene and social issues.]] *[[:Incubator:Wp/sat/ᱠᱟᱹᱢᱤᱥᱟᱲᱟ ᱑ (ᱥᱤᱧᱚᱛ)/en|Santali Wikipedians along with Odia Wikipedians organised the first Santali Wikipedia workshop in India]]. *[[:kn:ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಕಾರ್ಯಾಗಾರ/ಮಾರ್ಚ್ ಬೆಂಗಳೂರು|Wikimedia Technical workshop for Kannada Wikipedians to help them understand Wikimedia Tools, Gadgets and Auto Wiki Browser]] *[[:m:CIS-A2K/Events/Indian women and crafts|Women and Craft Edit-a-thon, to archive the Women achievers in the field of art and craft on Kannada Wikipedia.]] ; In other News *[[:m:CIS-A2K/Work plan July 2018 - June 2019|CIS-A2K has submitted its annual Work-plan for the year 2018-19 to the APG.]] *[[:m:Supporting Indian Language Wikipedias Program/Contest/Stats|Project Tiger has crossed 3077 articles with Punjabi community leading with 868 articles]]. *[https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimediaindia-l/2018-May/013342.html CIS-A2K is supporting three Wikipedians from India to take part in Wikimania 2018.] *[https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimedia-l/2018-May/090145.html Users have received Multiple failed attempts to log in notifications, Please change your password regularly.] *[[:outreach:2017 Asia report going forward|Education Program team at the Wikimedia Foundation has published a report on A snapshot of Wikimedia education activities in Asia.]] <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"> If this message is not on your home wiki's talk page, [[m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|update your subscription]].--[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १४:२४, २३ मे २०१८ (IST) </div> </div> </div> <!-- सदस्य:Saileshpat@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=18069676 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == Results from global Wikimedia survey 2018 are published == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Hello! A few months ago the [https://www.http://wikimediafoundation.org Wikimedia Foundation] invited you to take a survey about your experiences on Wikipedia. You signed up to receive the results. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Community_Engagement_Insights/2018_Report The report is now published on Meta-Wiki!] We asked contributors 170 questions across many different topics like diversity, harassment, paid editing, Wikimedia events and many others. Read the report or watch the [https://www.youtube.com/watch?v=qGQtWFP9Cjc presentation], which is available only in English. Add your thoughts and comments to the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Community_Engagement_Insights/2018_Report report talk page]. Feel free to share the report on Wikipedia/Wikimedia or on your favorite social media. Thanks!<br /> --<bdi lang="en">[[m:User:EGalvez (WMF)|EGalvez (WMF)]]</bdi> </div> ००:५५, २ ऑक्टोबर २०१८ (IST) <!-- सदस्य:EGalvez (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Community_Engagement_Insights/MassMessages/2018_Report_is_published/ot&oldid=18435587 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter January 2019 == [[File:Envelope alt font awesome.svg|100px|right|link=:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe]] Hello,<br /> [[:m:CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the month of January 2019. The edition includes details about these topics: ;From A2K * Mini MediaWiki Training, Theni * Marathi Language Fortnight Workshops (2019) * Wikisource training Bengaluru, Bengaluru * Marathi Wikipedia Workshop & 1lib1ref session at Goa University * Collaboration with Punjabi poet Balram ;From Community *TWLCon (2019 India) ;Upcoming events * Project Tiger Community Consultation * Gujarati Wikisource Workshop, Ahmedabad * Train the Trainer program Please read the complete newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/January 2019|here]]'''.<br /><small>If you want to subscribe/unsubscribe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> using [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) २२:०६, २२ फेब्रुवारी २०१९ (IST) <!-- सदस्य:Saileshpat@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=18336051 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter February 2019 == [[File:Envelope alt font awesome.svg|100px|right|link=:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe]] Hello,<br /> [[:m: CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the month of February 2019. The edition includes details about these topics: ; From A2K *Bagha Purana meet-up *Online session on quality improvement Wikimedia session at Tata Trust's Vikas Anvesh Foundation, Pune *Wikisource workshop in Garware College of Commerce, Pune *Mini-MWT at VVIT (Feb 2019) *Gujarati Wikisource Workshop *Kannada Wiki SVG translation workshop *Wiki-workshop at AU Delhi Please read the complete newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/February 2019|here]]'''.<br /><small>If you want to subscribe/unsubscribe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]].</small> using [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १७:१२, २६ एप्रिल २०१९ (IST) <!-- सदस्य:Saileshpat@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=18336051 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter March 2019 == [[File:Envelope alt font awesome.svg|100px|right|link=:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe]] Hello,<br /> [[:m:CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the month of March 2019. The edition includes details about these topics: ; From A2K *Art+Feminism Edit-a-thon *Wiki Awareness Program at Jhanduke *Content donation sessions with authors *SVG Translation Workshop at KBC *Wikipedia Workshop at KBP Engineering College *Work-plan submission Please read the complete newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/March 2019|here]]'''.<br /><small>If you want to subscribe/unsubscribe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]].</small> using [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १७:१७, २६ एप्रिल २०१९ (IST) <!-- सदस्य:Saileshpat@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=18336051 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter March 2019 == [[File:Envelope alt font awesome.svg|100px|right|link=:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe]] Hello,<br /> [[:m:CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the month of March 2019. The edition includes details about these topics: ; From A2K *Art+Feminism Edit-a-thon *Wiki Awareness Program at Jhanduke *Content donation sessions with authors *SVG Translation Workshop at KBC *Wikipedia Workshop at KBP Engineering College *Work-plan submission Please read the complete newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/March 2019|here]]'''.<br /><small>If you want to subscribe/unsubscribe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]].</small> using [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १७:२४, २६ एप्रिल २०१९ (IST) <!-- सदस्य:Saileshpat@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=18336051 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter January 2021 == <div style="border:6px black ridge; background:#EFE6E4;width:60%;"> [[File:Envelope alt font awesome.svg|100px|right|link=:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe]] Hello,<br /> [[:m:CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the month of January 2021. The edition includes details about these topics: {{Div col|colwidth=30em}} *Online meeting of Punjabi Wikimedians *Marathi language fortnight *Online workshop for active citizen groups *Lingua Libre workshop for Marathi community *Online book release event with Solapur University *Punjabi Books Re-licensing *Research needs assessment *Wikipedia 20th anniversary celebration edit-a-thon *Wikimedia Wikimeet India 2021 updates {{Div col end|}} Please read the complete newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/January 2021|here]]'''.<br /> <small>If you want to subscribe/unsubscribe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]</small>. </div> [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) २१:४३, ८ फेब्रुवारी २०२१ (IST) <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=19307097 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter February 2021 == <div style="border:6px black ridge; background:#EFE6E4;width:60%;"> [[File:Envelope alt font awesome.svg|100px|right|link=:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe]] Hello,<br /> [[:m:CIS-A2K|CIS-A2K]] has published their newsletter for the month of February 2021. The edition includes details about these topics: {{Div col|colwidth=30em}} *Wikimedia Wikimeet India 2021 *Online Meeting with Punjabi Wikimedians *Marathi Language Day *Wikisource Audiobooks workshop *2021-22 Proposal Needs Assessment *CIS-A2K Team changes *Research Needs Assessment *Gender gap case study *International Mother Language Day {{Div col end|}} Please read the complete newsletter '''[[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/February 2021|here]]'''.<br /> <small>If you want to subscribe/unsubscribe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]</small>. </div> [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) २२:५२, ८ मार्च २०२१ (IST) <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=21092460 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS - A2K Newsletter January 2022 == Dear Wikimedian, Hope you are doing well. As the continuation of the CIS-A2K Newsletter, here is the newsletter for the month of January 2022. This is the first edition of 2022 year. In this edition, you can read about: * Launching of WikiProject Rivers with Tarun Bharat Sangh * Launching of WikiProject Sangli Biodiversity with Birdsong * Progress report Please find the newsletter [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/January 2022|here]]. Thank you [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १३:४३, ४ फेब्रुवारी २०२२ (IST) <small> Nitesh Gill (CIS-A2K) </small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=21925587 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter February 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedian, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about February 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events, ongoing events and upcoming events. ;Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Launching of WikiProject Rivers with Tarun Bharat Sangh|Wikimedia session with WikiProject Rivers team]] * [[:m:Indic Wikisource Community/Online meetup 19 February 2022|Indic Wikisource online meetup]] * [[:m:International Mother Language Day 2022 edit-a-thon]] * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] ; Ongoing events * [[:m:Indic Wikisource Proofreadthon March 2022|Indic Wikisource Proofreadthon March 2022]] - You can still participate in this event which will run till tomorrow. ;Upcoming Events * [[:m:International Women's Month 2022 edit-a-thon|International Women's Month 2022 edit-a-thon]] - The event is 19-20 March and you can add your name for the participation. * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Pune Nadi Darshan 2022]] - The event is going to start by tomorrow. * Annual proposal - CIS-A2K is currently working to prepare our next annual plan for the period 1 July 2022 – 30 June 2023 Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/February 2022|here]]. Thank you [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १५:१८, १४ मार्च २०२२ (IST) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=22871201 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter March 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about March 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events and ongoing events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Wikimedia session in Rajiv Gandhi University, Arunachal Pradesh|Wikimedia session in Rajiv Gandhi University, Arunachal Pradesh]] * [[c:Commons:RIWATCH|Launching of the GLAM project with RIWATCH, Roing, Arunachal Pradesh]] * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] * [[:m:International Women's Month 2022 edit-a-thon]] * [[:m:Indic Wikisource Proofreadthon March 2022]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Relicensing & digitisation of books, audios, PPTs and images in March 2022|Relicensing & digitisation of books, audios, PPTs and images in March 2022]] * [https://msuglobaldh.org/abstracts/ Presentation on A2K Research in a session on 'Building Multilingual Internets'] ; Ongoing events * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] * Two days of edit-a-thon by local communities [Punjabi & Santali] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/March 2022|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 09:33, 16 April 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Titodutta/lists/Indic_VPs&oldid=22433435 --> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=23065615 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter April 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, I hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about April 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events, ongoing events and upcoming events. ; Conducted events * [[:m:Grants talk:Programs/Wikimedia Community Fund/Annual plan of the Centre for Internet and Society Access to Knowledge|Annual Proposal Submission]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Digitisation session with Dakshin Bharat Jain Sabha|Digitisation session with Dakshin Bharat Jain Sabha]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Wikimedia Commons sessions of organisations working on river issues|Training sessions of organisations working on river issues]] * Two days edit-a-thon by local communities * [[:m:CIS-A2K/Events/Digitisation review and partnerships in Goa|Digitisation review and partnerships in Goa]] * [https://www.youtube.com/watch?v=3WHE_PiFOtU&ab_channel=JessicaStephenson Let's Connect: Learning Clinic on Qualitative Evaluation Methods] ; Ongoing events * [[c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] ; Upcoming event * [[:m:CIS-A2K/Events/Indic Wikisource Plan 2022-23|Indic Wikisource Work-plan 2022-2023]] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/April 2022|here]]. Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 15:47, 11 May 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=23065615 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter May 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, I hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about May 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned our conducted events, and ongoing and upcoming events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Punjabi Wikisource Community skill-building workshop|Punjabi Wikisource Community skill-building workshop]] * [[:c:Commons:Pune_Nadi_Darshan_2022|Wikimedia Commons workshop for Rotary Water Olympiad team]] ; Ongoing events * [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]] ; Upcoming event * [[:m:User:Nitesh (CIS-A2K)/June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/May 2022|here]]. <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 14 June 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=23065615 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == CIS-A2K Newsletter June 2022 == [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedian, Hope you are doing well. As you know CIS-A2K updated the communities every month about their previous work through the Newsletter. This message is about June 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned A2K's conducted events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Assamese Wikisource Community skill-building workshop|Assamese Wikisource Community skill-building workshop]] * [[:m:June Month Celebration 2022 edit-a-thon|June Month Celebration 2022 edit-a-thon]] * [https://pudhari.news/maharashtra/pune/228918/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A4%AC%E0%A4%B3%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A4%9A-%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80-%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A8-%E0%A4%A1%E0%A5%89-%E0%A4%85%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%95-%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A4-%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%87-%E0%A4%AE%E0%A4%A4/ar Presentation in Marathi Literature conference] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/June 2022|here]]. <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 12:23, 19 July 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- सदस्य:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe&oldid=23409969 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> ct8oprbm9ucr2yoj7n5nrdyody7updn 0 142303 2138991 2090240 2022-07-20T08:21:23Z Patwadhan.Rakesh 141381 दुवे जोडले wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट गायक | नाव = विठाबाई नारायणगावकर | चित्र = | चित्रशीर्षक = | उपाख्य = | टोपणनावे = | जन्म_दिनांक = इ.स. १९३५ | जन्म_स्थान = पंढरपूर | मृत्यू_दिनांक = इ.स. २००२ | मृत्यू_स्थान = | मृत्यू_कारण = | धर्म = | वांशिकत्व = | नागरिकत्व = भारतीय | मूळ_गाव = | देश = भारत | भाषा = [[मराठी]], [[हिंदी भाषा]] | आई = [[शांताबाई नारायणगावकर ]] | वडील = [[भाऊ बापू नारायणगावकर]] | जोडीदार =[[अण्णा सावंत मर्चंट]] | अपत्ये = | नातेवाईक = [[रमाबाई व केशरबाई ]] | शिक्षण = | प्रशिक्षण संस्था = | गुरू = | संगीत प्रकार = | घराणे = | कार्य = | पेशा = [[नृत्य]] | कार्य संस्था = | विशेष कार्य = | कार्यकाळ = | विशेष उपाधी = | गौरव = | पुरस्कार = | संकीर्ण = | तळटिप = | स्वाक्षरी = | संकेतस्थळ = }} '''विठाबाई भाऊ मांग नारायणगावकर''' (जन्म : इ.स. १९३५; - इ.स. २००२) ह्या अद्वितीय कलागुणांसह तमाम तमाशा रसिकांच्या मनात अढळ स्थान निर्माण करणाऱ्या तमाशा सम्राज्ञी होत्या. त्यांचा जन्म १९३५ साली जुलै महिन्यात [[पंढरपूर]] येथे झाला. विठाबाईना नृत्याची आवड होती. त्यांच्या बहिणी रमाबाई व केशरबाई यांच्या मार्गदर्शनखाली विठाबाई लावणीनृत्य करण्यात तयार झाल्या. आळतेकर, मामा वरेरकर, यांच्या कलापथकात विठाबाई प्रथम नोकरी करीत होत्या.<ref>{{स्रोत पुस्तक|title=१०१ कर्तृत्ववान स्त्रिया|last=कर्वे|first=स्वाती|publisher=उत्कर्ष प्रकाशन|year=२०१४|isbn=978-81-7425-310-1|location=पुणे|pages=२३६}}</ref> तमाशासम्राज्ञी विठाबाई नारायणगावकर यांच्या कन्या मंगलाताई यांचा तमाशा पाहण्यासाठी लोक मोठ्या संख्येने बीड जिल्ह्यातील देवदहिफळ येथे आवर्जून येतात. सावळ्या रंगाची पण देखणा चेहरा असणारी ही नृत्यांगना आपल्या अदाकारीने रसिकांच्या मनावर हुकमत गाजवायची,नारायणगावकरांचा अभिमान असणा-या विठाने "पोटासाठी नाचते मी पर्वा कुणाची" ही लावणी अजरामर तर केलीच पण त्याचबरोबर मुंबईची केळेवाली, रक्तात न्हाली कु-हाड असे अनेक वगनाट्य सादर करून आपल्या सुंदरतेबरोबर आपला गोड गळा,आपला नृत्याविष्कार व उत्तम अभिनयाने रसिकांच्या मनावर अधिराज्य गाजविले..पोटापेक्षा कलेसाठी नाचणारी विठा गरोदर असतानाही स्टेजवर नाचत होती, नाचता नाचता पोटात बाळंतपणाच्या कळा येवू लागल्या, स्टेजच्या मागे असणा-या तंबूत जाऊन विठा बाळंत झाली,बाळाची नाळ दगडाने ठेचून विठा पुन्हा स्टेजवर आली, मुलगा झाल्याची बातमी देऊन पुन्हा नाचायला लागली,प्रेक्षकांनी हात जोडून सांगितले विठाबाई आराम करा,आमचे पैसे फिटले, अशी ही लोककलावंत होणे नाही...विठाच्या जीवनचरित्राची भूरळ तमाम रसिकांवर पडणे स्वाभाविकच होते, भारत चीन युद्धाच्या समयी आपल्या जवांनाना धीर येण्यासाठी युद्ध सीमेवर जाऊन त्यांच मनोरंजन करणारी विठा, राष्ट्रपतींच्या हस्ते पुरस्कार घेण्यासाठी गेलेल्या विठाला गर्दीत राज कपूरचा धक्का लागतो तेव्हा "ए भाय जरा देखके चलो" म्हणून राज कपूरला ही आवाक करून सोडणारी विठा, या तमाशा पंढरीची दंतकथा बनून राहिली, मात्र अनेक पुरस्कार प्राप्त झालेली, प्रसिद्धीच्या उच्च शिखरावर पोहचलेल्या विठाची आयुष्याची सायंकाळ उपेक्षितच राहीली. महाराष्ट्र सरकारने २००६ मध्ये 'तमाशासम्राज्ञी विठाबाई नारायणगावकर जीवनगौरव पुरस्कार' सुरू केला आहे आणि तमाशा क्षेत्रात भरीव योगदान देणाऱ्या व्यक्तींना हा दरवर्षी बहाल केला जातो. आतापर्यंत हा पुरस्कार श्रीमती कांताबाई सातारकर, वसंत अवसरीकर, श्रीमती सुलोचना नलावडे, हरिभाऊ बढे, श्रीमती मंगला बनसोडे (विठाबाईंची कन्या), अंकुश खाडे, भीमा सांगवीकर, गंगाराम रेणके, श्रीमती राधाबाई खोडे, मधुकर नेराळे, लोकशाहीर बशीर मोमीन कवठेकर<ref>[http://www.lokmat.com/mumbai/vithabai-narayangaonkar-lifetime-achievement-award-bashir-kamroodin-momin/ तमाशासम्रादणी विठाबाई नारायणगावकर जीवनगौरव पुरस्कार बशीर कमरूद्दीन मोमीन यांना घोषित] "लोकमत, a leading Marathi language Daily", 2-Jan-2019</ref> आणि श्रीमती गुलाबबाई संगमनेरकर<ref>[https://maharashtratimes.com/maharashtra/pune-news/gulabbai-sangamnerkar-and-madhuvanti-dandekar-gets-state-government-vithabai-narayangaonkar-lifetime-achievement-award/articleshow/76536611.cms/ ज्येष्ठ लोककलावंत गुलाबबाई संगमनेरकर यांना विठाबाई नारायणगावकर जीवनगौरव पुरस्कार जाहीर ] “Sakal, a leading Marathi Daily”, 24-Jun-2020</ref>यांना प्रदान करण्यात आला आहे. 2019- 20 या वर्षासाठी आतांबर शिरढाेणकर यांना तर 2020-21 या वर्षांसाठी संध्या माने यांना हा पुरस्कार जाहीर करण्यात आला आहे<ref>[https://divyamarathi.bhaskar.com/local/maharashtra/nashik/news/withabai-narayangaonkar-lifetime-achievement-award-announced-by-govt-130077253.html ] “Divya Marathi, a leading Marathi News Portal”, 20-July-2022</ref>. ==नाटक== विठाबाईंच्या जीवनावर [[ओम भूतकर]] यांनी ‘विठा’ हे संगीत नाटक लिहिले आहे. या नाटकाच्या पहिल्या सादरीकरणाला [[फिरोदिया करंडक]] स्पर्धेत दुसरा क्रमांक मिळाला होता. झी नाट्यगौरवमध्ये सर्वोत्कृष्ट संगीताचे पारितोषिकही ह्या नाटकाला मिळाले होते. नाटकाचे संगीत आणि दिग्दर्शन शंतनू घुले यांचे असून व्यावसयिक रंगमंचावर हे नाटक '''हिंदुस्थान थिएटर कंपनी''' करते. ==पुरस्कार== * विठाबाईंना १९५७ आणि १९९०मये भारताच्या राष्ट्रपतींच्या हस्ते पदके मिळाली होती. * विठाबाईंना संगीत नाटक अकादमी्चा पुरस्कार मिळाला होता. ==संदर्भ== {{विस्तार}} [[वर्ग:इ.स. १९३५ मधील जन्म]] [[वर्ग:इ.स. २००२ मधील मृत्यू]] [[वर्ग:तमासगीर]] [[वर्ग:दलित कलाकार]] [[वर्ग:लावणी कलाकार]] 9w8hg9iudbpd1cgmjdlmpama5eqsa1b 0 147440 2138948 1757067 2022-07-20T01:04:38Z Katyare 1186 wikitext text/x-wiki भारतीय ॲंग्रो-इंडस्ट्रीज फाऊंडेशन (बाएफ) या संस्थेची स्थापना डॉ. [[मणिभाई देसाई]] यांनी २४ ऑगस्ट १९६७ रोजी केली.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.loksatta.com/navneet/kutuhal-baif-institution-rural-development-rural-development-india-laboratory-ysh-95-2995411/|title=कुतूहल : ‘बायफ’ संस्था आणि ग्रामविकास|website=Loksatta|language=mr|access-date=2022-07-20}}</ref> स्वातंत्र्यपूर्व काळात मार्च १९४६ मध्ये [[महात्मा गांधी|महात्मा गांधींनी]] [[पुणे |पुण्याजवळील]] [[उरळीकांचन]] या गावात अल्पकाळासाठी वास्तव्य केले होते. या वेळी गांधीजींनी मणिभाई यांच्यावर निसर्गोपचार आश्रमाची जबाबदारी सोपविली होती. त्या दिवसापासून उरळीकांचन ही मणिभाईंची कर्मभूमी बनली. महात्मा गांधींचे स्वप्न प्रत्यक्षात आणण्यासाठी मणिभाईंनी वैयक्तिक मालमत्तेचा व कुटुंबाचा त्याग करून सामाजिक कार्यासाठी आपले संपूर्ण आयुष्य समíपत केले. दुर्बल घटकांचा स्थायी स्वरूपाचा विकास व्हावा व त्यांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध व्हाव्यात, तसेच पर्यावरण रक्षण व सामाजिक मूल्यांचे संवर्धन व्हावे, हा संस्था स्थापनेमागचा हेतू होता, यातूनच दारिद्रय़ व बेरोजगारीच्या प्रश्नावर उपाय शोधता येईल, याची मणिभाईंना खात्री होती. मणिभाईंच्या मार्गदर्शनाखाली १९७० साली बाएफने पशुसंवर्धनाच्या कार्यक्रमातून संकरित गायींची संकल्पना रुजविली. त्यासाठी शेतकऱ्यांच्या दारातच सेवा उपलब्ध करून देणारी एक प्रभावी व विश्वासार्ह पद्धत सुरू केली. अधिक दूध उत्पादनासाठी संकरित गोपदास केंद्रातून संकरित गाई निर्माण केल्या. त्याला जोड म्हणून सधन पद्धतीने हिरव्या चाऱ्याची लागवड केली व जनावरांना सकस व समतोल आहार मिळण्यासाठी प्रयत्न केले. दुर्गम, कोरडवाहू, डोंगराळ भागातील गरीब आदिवासींच्या निकृष्ट जमिनीवर शेती- वृक्ष- फळझाडे (वाडी कार्यक्रम) व पशुधन यांच्यावर आधारित एकात्मक शेतीप्रणाली बाएफने राबविली. वाडी कार्यक्रमातून दीड लाखाहून अधिक गरीब आदिवासींना शाश्वत उत्पन्नाचे साधन मिळाले. या उपक्रमाला पाणलोट विकासाचीही जोड दिली. जलसंधारण तसेच वृक्षशेती यांच्या समन्वयातून अल्पभूधारक कुटुंबांनाही पीक-उत्पादनवाढीचा लाभ मिळाला. बाएफच्या प्रशिक्षण कार्यक्रमातून मिळालेल्या ज्ञानामुळे अनेक ग्रामीण युवकांना उपजीविकेचे साधन मिळाले. महिलांनाही बाएफच्या कार्यक्रमांमुळे मोठा आधार मिळाला. महिलांचे स्वयंसहायता [[बचतगट]] तयार करून त्यांना स्वतःच्या पायावर उभे राहता येईल, या दृष्टीने बाएफने प्रयत्न केले.<ref>लोकसत्ता १ एप्रिल २०१३</ref> त्यांच्या या ‘वाडी’ प्रकल्पाची राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय पातळीवरही नोंद घेण्यात आली आहे. कलम पद्धतीतून निर्माण केलेली ही फळबाग पारंपरिक पद्धतीपेक्षा दुप्पट आणि तेही गुणवत्तासंपन्न उत्पादन देते. आज भारताच्या ११ राज्यांत सहा हजार ४८३ पेक्षा जास्त गावांमध्ये हा प्रकल्प यशस्वी झाला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.loksatta.com/navneet/kutuhal-baif-institution-rural-development-rural-development-india-laboratory-ysh-95-2995411/|title=कुतूहल : ‘बायफ’ संस्था आणि ग्रामविकास|website=Loksatta|language=mr|access-date=2022-07-20}}</ref> ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} {{वर्ग}} 3d9d47zsw2ljoetqva3z9510ypjle7q 2138950 2138948 2022-07-20T01:08:41Z Katyare 1186 wikitext text/x-wiki [[चित्र:भारतीय अ‍ॅग्रो इंडस्ट्रीज फाउण्डेशन.jpg|अल्ट=भारतीय अ‍ॅग्रो इंडस्ट्रीज फाउण्डेशन|इवलेसे|भारतीय अ‍ॅग्रो इंडस्ट्रीज फाउण्डेशन]]भारतीय ॲंग्रो-इंडस्ट्रीज फाऊंडेशन (बाएफ) या संस्थेची स्थापना डॉ. [[मणिभाई देसाई]] यांनी २४ ऑगस्ट १९६७ रोजी केली.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.loksatta.com/navneet/kutuhal-baif-institution-rural-development-rural-development-india-laboratory-ysh-95-2995411/|title=कुतूहल : ‘बायफ’ संस्था आणि ग्रामविकास|website=Loksatta|language=mr|access-date=2022-07-20}}</ref> स्वातंत्र्यपूर्व काळात मार्च १९४६ मध्ये [[महात्मा गांधी|महात्मा गांधींनी]] [[पुणे |पुण्याजवळील]] [[उरळीकांचन]] या गावात अल्पकाळासाठी वास्तव्य केले होते. या वेळी गांधीजींनी मणिभाई यांच्यावर निसर्गोपचार आश्रमाची जबाबदारी सोपविली होती. त्या दिवसापासून उरळीकांचन ही मणिभाईंची कर्मभूमी बनली. महात्मा गांधींचे स्वप्न प्रत्यक्षात आणण्यासाठी मणिभाईंनी वैयक्तिक मालमत्तेचा व कुटुंबाचा त्याग करून सामाजिक कार्यासाठी आपले संपूर्ण आयुष्य समíपत केले. दुर्बल घटकांचा स्थायी स्वरूपाचा विकास व्हावा व त्यांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध व्हाव्यात, तसेच पर्यावरण रक्षण व सामाजिक मूल्यांचे संवर्धन व्हावे, हा संस्था स्थापनेमागचा हेतू होता, यातूनच दारिद्रय़ व बेरोजगारीच्या प्रश्नावर उपाय शोधता येईल, याची मणिभाईंना खात्री होती. ==संशोधन== मणिभाईंच्या मार्गदर्शनाखाली १९७० साली बाएफने पशुसंवर्धनाच्या कार्यक्रमातून संकरित गायींची संकल्पना रुजविली. त्यासाठी शेतकऱ्यांच्या दारातच सेवा उपलब्ध करून देणारी एक प्रभावी व विश्वासार्ह पद्धत सुरू केली. अधिक दूध उत्पादनासाठी संकरित गोपदास केंद्रातून संकरित गाई निर्माण केल्या. त्याला जोड म्हणून सधन पद्धतीने हिरव्या चाऱ्याची लागवड केली व जनावरांना सकस व समतोल आहार मिळण्यासाठी प्रयत्न केले. दुर्गम, कोरडवाहू, डोंगराळ भागातील गरीब आदिवासींच्या निकृष्ट जमिनीवर शेती- वृक्ष- फळझाडे (वाडी कार्यक्रम) व पशुधन यांच्यावर आधारित एकात्मक शेतीप्रणाली बाएफने राबविली. वाडी कार्यक्रमातून दीड लाखाहून अधिक गरीब आदिवासींना शाश्वत उत्पन्नाचे साधन मिळाले. या उपक्रमाला पाणलोट विकासाचीही जोड दिली. जलसंधारण तसेच वृक्षशेती यांच्या समन्वयातून अल्पभूधारक कुटुंबांनाही पीक-उत्पादनवाढीचा लाभ मिळाला. ==प्रशिक्षण== बाएफच्या प्रशिक्षण कार्यक्रमातून मिळालेल्या ज्ञानामुळे अनेक ग्रामीण युवकांना उपजीविकेचे साधन मिळाले. महिलांनाही बाएफच्या कार्यक्रमांमुळे मोठा आधार मिळाला. महिलांचे स्वयंसहायता [[बचतगट]] तयार करून त्यांना स्वतःच्या पायावर उभे राहता येईल, या दृष्टीने बाएफने प्रयत्न केले.<ref>लोकसत्ता १ एप्रिल २०१३</ref> त्यांच्या या ‘वाडी’ प्रकल्पाची राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय पातळीवरही नोंद घेण्यात आली आहे. कलम पद्धतीतून निर्माण केलेली ही फळबाग पारंपरिक पद्धतीपेक्षा दुप्पट आणि तेही गुणवत्तासंपन्न उत्पादन देते. आज भारताच्या ११ राज्यांत सहा हजार ४८३ पेक्षा जास्त गावांमध्ये हा प्रकल्प यशस्वी झाला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.loksatta.com/navneet/kutuhal-baif-institution-rural-development-rural-development-india-laboratory-ysh-95-2995411/|title=कुतूहल : ‘बायफ’ संस्था आणि ग्रामविकास|website=Loksatta|language=mr|access-date=2022-07-20}}</ref> ==दुवा== https://baif.org.in/ ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} {{वर्ग}} 3osh6ztono8nozdnoy5jwknw538bu7l 1 183326 2138910 1357909 2022-07-19T16:36:38Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[चर्चा:फ्रांस क्रिकेट]] वरुन [[चर्चा:फ्रान्स राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]] ला हलविला wikitext text/x-wiki {{रिकामे पान}} jvciopc55qprx4fqk93u0jr6gr989gv 0 187413 2139012 2135985 2022-07-20T10:58:53Z 43.242.226.40 /* विशेष भाग */ wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट दूरचित्रवाणी कार्यक्रम | कार्यक्रम = चला हवा येऊ द्या | चित्र = Chala Hawa Yeu Dya.png | चित्र_रुंदी = | लोगो_चित्र_शीर्षक = | उपशीर्षक = | प्रकार = | निर्माता = | निर्मिती संस्था = | दिग्दर्शक = [[निलेश साबळे]] | क्रिएटीव्ह दिग्दर्शक = | सूत्रधार = [[निलेश साबळे]] | कलाकार = [[#कलाकार|खाली पहा]] | पंच = | आवाज = | अभिवाचक = | थीम संगीत संगीतकार = | शीर्षकगीत = | अंतिम संगीत = | संगीतकार = | देश = [[भारत]] | भाषा = [[मराठी भाषा|मराठी]] | वर्ष संख्या = ७ | एपिसोड संख्या = | कार्यकारी निर्माता = | सुपरवायझिंग निर्माता = | असोसिएट निर्माता = | सह निर्माता = | कथा संकलन = | संकलन = | स्थळ = | कॅमेरा = | चालण्याचा वेळ = सोमवार आणि मंगळवार रात्री ९:३० वाजता | वाहिनी = [[झी मराठी]] | चित्र प्रकार = | ध्वनी प्रकार = | पहिला भाग = * १८ ऑगस्ट २०१४ ते ०७ नोव्हेंबर २०१७ * ०८ जानेवारी २०१८ ते २४ मार्च २०२० | प्रथम प्रसारण = १३ जुलै २०२० | शेवटचे प्रसारण = चालू | आधी = [[तुझ्या माझ्या संसाराला आणि काय हवं!]] | नंतर = [[देवमाणूस २]] | सारखे = }} '''चला हवा येऊ द्या''' हा नितीन केणी निर्मित बहुचर्चित मराठी दूरचित्रवाणीवरील विनोदी कार्यक्रम आहे. सध्या [[झी मराठी]] वाहिनीवर हा कार्यक्रम सोमवार आणि मंगळवार रात्री ९.३० वाजता प्रक्षेपित केला जातो. या मालिकेचे दिग्दर्शन आणि निवेदन डॉक्टर [[निलेश साबळे]] करतात. ह्या तुफान विनोदी मालिकेत प्रमुख भूमिकेत [[भालचंद्र कदम]], [[कुशल बद्रिके]], [[सागर कारंडे]], [[भारत गणेशपुरे]] आणि [[श्रेया बुगडे]] आहेत. काहीवेळा ह्या कार्यक्रमाचे सोम ते बुध / गुरू / शुक्र विशेष भाग अथवा रविवारी दोन किंवा तीन तासांचे विशेष भाग देखील दाखवले जातात. २०२० च्या दिवाळीपासून [[स्वप्नील जोशी]]ने या कार्यक्रमात परीक्षक म्हणून उपस्थित राहण्यास सुरुवात करण्यात आली. ह्या मालिकेत [[मराठी रंगभूमी]], मराठी मालिका आणि [[मराठी चित्रपट]] यातील कलाकार येतात आणि त्यांच्या आगामी चित्रपटाची, नाटकाची किंवा प्रसारित मालिकेची माहिती देतात. तसेच काहीवेळा या मंचावर अनेक हिंदी कलाकारांना देखील बोलावले जाते. ह्या मालिकेची मध्यवर्ती संकल्पना '''थुकरटवाडी''' या गावातील घडणाऱ्या गमती जमतींवर आधारित आहे. थुकरटवाडी गावाचा पोस्टमन आलेल्या पाहुण्या कलाकारांसाठी त्यांच्या नातलगांनी पाठवलेली पत्रे घेऊन येतो आणि विशिष्ट शैलीत ती वाचूनही दाखवतो. ही पत्रे अरविंद जगताप लिखित असतात. कमी भागात प्रेक्षकांनी डोक्यावर घेतलेला हा सुप्रसिद्ध काॅमेडी शो आहे. [[निलेश साबळे]], [[भालचंद्र कदम]], [[सागर कारंडे]], [[श्रेया बुगडे]], [[कुशल बद्रिके]], [[भारत गणेशपुरे]] आणि तुषार देवल यांनी मिळून सुरू केलेला हा कार्यक्रम आहे. याबरोबरच [[योगेश शिरसाट]], [[अंकुर वाढवे]], स्नेहल शिदम, उमेश जगताप, अरविंद जगताप हे सहकलाकार असून रमेश वाणी, [[विनीत भोंडे]], शशिकांत केरकर, [[मानसी नाईक]], संदीप रेडकर यांनी देखील यात काम केलेले आहे. हा कार्यक्रम नाटक, चित्रपट, मालिका यांना प्रोत्साहित करण्याचे काम करतो. ==नवे पर्व== # महाराष्ट्र दौरा (१४ डिसेंबर २०१५) # भारत दौरा (०१ मे २०१७) # विश्व दौरा (०८ जानेवारी २०१८) # होऊ दे व्हायरल (२७ ऑगस्ट २०१८) # शेलिब्रिटी पॅटर्न (२९ एप्रिल २०१९) # उत्सव हास्याचा (०५ ऑगस्ट २०२०) # लेडीज जिंदाबाद (१७ ऑगस्ट २०२०) # वऱ्हाड निघालंय अमेरिकेला (०६ डिसेंबर २०२१) ==विशेष भाग== # जिथे मराठी, तिथे [[झी मराठी]]. (०८-०९ जानेवारी २०१८) # गुलाबजाम स्पेशल बुधवार, गुरुवार, शुक्रवार. (१२-१६ फेब्रुवारी २०१८) # थुकरटवाडीत येणार [[आदेश बांदेकर|आदेश]] भावोजी त्यांच्या होम मिनिस्टर [[सुचित्रा बांदेकर]]ांसोबत. (१६-१७ एप्रिल २०१८) # '[[तुझं माझं ब्रेकअप]]' आणि '[[हम तो तेरे आशिक है]]'चे कलाकार थुकरटवाडीत करणार धमाल. (३० एप्रिल २०१८) # अंगी असेल विनोदाचा किडा, तर उचला हा थुकरटवाडीचा विडा. (०१ मे २०१८) # हास्याच्या हवेने मारली चारशे धावांची मजल, चला हवा येऊ द्या नाबाद चारशे सोहळा. (२०-२४ ऑगस्ट २०१८) # थुकरटवाडीला चढलंय नव्या विनोदाचं स्पायरल, संपूर्ण महाराष्ट्र म्हणेल होऊ दे व्हायरल. (२७-२८ ऑगस्ट २०१८) # सरंजामेंच्या शाही लग्नानंतर आता होणार पायजमेंचं लग्न, [[तुला पाहते रे]]चं चार दिवस हास्याचं तुफान. (०४-०७ फेब्रुवारी २०१९) # हास्याच्या प्याद्यांमधून कोण ठरणार कॉमेडीचा वजीर? (०३ मार्च २०१९) # [[आमिर खान|आमिर]] भाऊ [[किरण राव|किरण]] वहिनी, थुकरटवाडीत घेऊन येणार हास्याची नदी. (०१-०२ एप्रिल २०१९) # चला हवा येऊ द्याचा नवा टर्न, सुरू होतोय शेलिब्रिटी पॅटर्न. (२९-३० एप्रिल २०१९) # हास्याचा दरबार, आता सोमवार ते गुरुवार. (०१-०४ जुलै २०१९) # चार दिवस आयुष्यात सगळ्या कामांना द्या सुट्टी, कारण अण्णांच्या वाड्यावर जमलीये कॉमेडीची भट्टी. (१६-१९ डिसेंबर २०१९) # कॉमेडीचे हमसफर करणार जलेश क्रूझची सफर. (१६ फेब्रुवारी २०२०) # येऊन येऊन येणार कोण? (०८ मार्च २०२०) # हास्याचा महाडोस, कॉमेडी भरघोस. (०५-०८ ऑगस्ट २०२०) # पोट भरून हसूया, कुटुंबासोबत बघूया. (१७-१८ ऑगस्ट २०२०) # [[सोनाली मनोहर कुलकर्णी|सोनाली]] रॉकेट, गुरुनाथ भुईचक्र आणि सौमित्र नागगोळी, थुकरटवाडीत होणार विनोदाची आतषबाजी. (०४-०६ जानेवारी २०२१) # क्रिकेटवीरांच्या उपस्थितीत थुकरटवाडीच्या पिचवर रंगणार विनोदाची हटके मॅच. (११-१३ जानेवारी २०२१) # नव्या वर्षात न होवो सुखाची कमी, थुकरटवाडी देणार हास्याची हमी. (१८-२० जानेवारी २०२१) # सुरक्षेचा विश्वास, कायद्याची ताकद, दृष्टीचा दाता आणि शिक्षणाचं भविष्य एकाच मंचावर. (२५-२७ जानेवारी २०२१) # सोमवार ते बुधवार होणार मनोरंजन धमाकेदार, कारण थुकरटवाडीत उडणार सई-आदित्यच्या लग्नाचा बार. (०१-०३ फेब्रुवारी २०२१) # सुरांची आतषबाजी आणि विनोदाची फटकेबाजी एकाच मंचावर, थुकरटवाडीत अवतरणार महाराष्ट्राचे लाडके लिटील चॅम्प्स. (०८-१० फेब्रुवारी २०२१) # थुकरटवाडीत रंगणार मनोरंजन लयभारी, कारण सोबतीला येणार टीम कारभारी. (१५-१७ फेब्रुवारी २०२१) # थुकरटवाडीत सुटणार नव्या कथांचे वारे, समोरासमोर येणार झी मराठीचे तारे. (२२-२४ फेब्रुवारी २०२१) # थुकरटवाडीत येणार 'येऊ कशी'ची टीम नांदायला, प्रेक्षकांशी हसरी नाती बांधायला. (०१-०३ मार्च २०२१) # थुकरटवाडीत होणार वातावरण टाईट, अप्सरांमध्ये रंगणार विनोदाची फाईट. (०८-१० मार्च २०२१) # घेऊन ऑनलाईन क्लासची सुट्टी, थुकरटवाडीत होणार छोट्या दोस्तांची बट्टी. (१५-१७ मार्च २०२१) # थुकरटवाडीत वाहणार झी मराठी अवॉर्डची हवा, सोमवार ते बुधवार दिसणार मनोरंजनाचा रंग नवा. (२२-२४ मार्च २०२१) # अनोख्या रंगांनी रंगणार थुकरटवाडी, सोमवार ते बुधवार सुसाट सुटणार कॉमेडीची गाडी. (२९-३१ मार्च २०२१) # थुकरटवाडीत चढणार संगीताचा साज, दिसणार [[कैलाश खेर]] यांचा मराठमोळा बाज. (०५-०७ एप्रिल २०२१) # थुकरटवाडीतर्फे कॉमेडीचे बादशाह [[दादा कोंडके]] यांना अनोखी हास्यांजली. (१२-१४ एप्रिल २०२१) # [[सचिन तेंडुलकर|सचिन]]भाऊचा बर्थडे. (१९-२१ एप्रिल २०२१) # रापचिक सुरू राहणार हास्याचा कारभार, सोमवार ते बुधवार भरणार विनोदाचा दरबार. (२६-२८ एप्रिल २०२१) # असतील संकटे अनेक, पण उद्देश आमचा नेक, मनोरंजन करणार अखंड, हसणार वडील-मुलगा अन् मायलेक. (०३ मे २०२१) # थुकरटवाडीच्या कोर्टाचा काही लागो निकाल, सोमवार आणि मंगळवार मनोरंजन होणार धमाल. (०४ मे २०२१) # जाहिरातीची शूटिंग त्यात [[भालचंद्र कदम|भाऊ]]ची धतिंग. (१० मे २०२१) # वन टू का फोर करत [[कुशल बद्रिके|कुशल]] विकणार घर, थुकरटवाडीत बरसणार हास्याची सर. (११ मे २०२१) # सोसायटीवाले भटकतात दारोदारी, [[भालचंद्र कदम|भाऊ]] वॉचमन लयभारी. (१७ मे २०२१) # डायरेक्टर [[कुशल बद्रिके|कुशल]]चा सिनेमा आहे ऑल सेट, सिनेमात बायकोपेक्षा मेहुणी ठरेल का ग्रेट? (१८ मे २०२१) # कुणी लक देता का लक? (२४ मे २०२१) # अनलकी नवऱ्याची लकी बायको. (२५ मे २०२१) # हरवून जंगलाची वाट, पडणार [[भालचंद्र कदम|भाऊ]] आजोबांशी गाठ. (३१ मे २०२१) # बायको गेली माहेरी, मोलकरीण लावणार का हजेरी? (०१ जून २०२१) # गजाआड होणार थुकरटवाडीचा चोर, पण चोराची बायको म्हणजे चोरावर मोर. (०७ जून २०२१) # सतरंगी बापाची अतरंगी पोर, जावईबापूंच्या जीवाला घोर‌. (०८ जून २०२१) # दिलखुलास विथ विलास. (१४ जून २०२१) # थुकरटवाडीचा माहोल होणार अतरंगी, जेव्हा [[भालचंद्र कदम|भाऊ]] आणि लिटील चॅम्प्सची होणार जुगलबंदी. (१५ जून २०२१) # अतरंगी जिनीने वाढवला विनोदाचा पारा, मालकालाच म्हणे इच्छा माझी पुरी करा. (२१-२३ जून २०२१) # [[भालचंद्र कदम|भाऊच्या]] फॉर्म्युल्याने आवाज होईल का सुरेल? बघा हटके कॉमेडी विदाऊट फेल. (२८-३० जून २०२१) # [[भाऊ कदम]] आणि मुख्यमंत्री आमने-सामने, होऊ दे चर्चा. (०५-०७ जुलै २०२१) # चंपक डाकूची भंपक चोरी. (१२-१४ जुलै २०२१) # नवरोबाची सत्वपरीक्षा, बायको जोमात नवरा कोमात. (१९-२१ जुलै २०२१) # लव्हगुरुचा धिंगाणा, पण [[भालचंद्र कदम|भाऊ]] प्रेमात काय पडेना! (२६-२८ जुलै २०२१) # मास्तरांचा बर्थडे होणार साजरा, माजी विद्यार्थी घालणार थुकरटवाडीत राडा. (०२-०४ ऑगस्ट २०२१) # हरवलेली पोरं, त्यांची वेगळीच थेरं. (०८ ऑगस्ट २०२१) # थुकरट कवींनी तोडले अकलेचे तारे, पावसाळ्यात वाहत आहेत हास्याचे वारे. (०९-११ ऑगस्ट २०२१) # जावई वाचतोय तक्रारींचा पाढा, सासऱ्यांचा मात्र नादच खुळा. (१६-१८ ऑगस्ट २०२१) # तूच माझी माय, तूच माझा बाप, विठ्ठल नामाचा अखंड जाप. (२३-२५ ऑगस्ट २०२१) # थुकरटवाडीत रंगणार जुगलबंदी, चला हवा येऊ द्या विरुद्ध झी कॉमेडी शो. (३०-३१ ऑगस्ट २०२१) # थुकरटवाडीत मैत्रीचा जल्लोष होणार आणि सोबतच प्रेमही फुलणार. (०१ सप्टेंबर २०२१) # थुकरटवाडी येणार रंगात, रविवारी होऊ द्या झिंगाट. (०६-०८ सप्टेंबर २०२१) # मुलाला पाहिजे गाडी, आई मागतेय इमान, सूनबाई म्हणते सासूबाई जरा दमानं. (१३-१५ सप्टेंबर २०२१) # दोन बोक्यांची तंटामुक्ती, [[भालचंद्र कदम|भाऊला]] सुचेल का युक्ती? (२०-२२ सप्टेंबर २०२१) # वेताळाला झालीये घरी जायची घाई, पण विक्रमाकडे उत्तर नाही. (२७-२९ सप्टेंबर २०२१) # थुकरटवाडीत भावोजींची एंट्री, कोणती वहिनी बांधणार राखी? (०४-०६ ऑक्टोबर २०२१) # थुकरटवाडीत फुटणार हास्याची हंडी. (११-१३ ऑक्टोबर २०२१) # थुकरटवाडीत भरली कोंबडीची शोकसभा. (१८-२० ऑक्टोबर २०२१) # थुकरटवाडीत आली रुबिक्साची स्वारी, सगळ्यांवर पडली भारी. (२५-२७ ऑक्टोबर २०२१) # खास पाहुणा येणार आहे फॅन्सी ड्रेस स्पर्धेला, थुकरटवाडी लागलीये झाडून तयारीला. (०१-०३ नोव्हेंबर २०२१) # थुकरटवाडीच्या मंचावर बाप्पाच्या आगमनाने जुळणार रेशीमगाठी. (०८-१० नोव्हेंबर २०२१) # [[उषा नाडकर्णी|उषाताई]] सासूची व्यथा सांगणार, सूनबाई खरी मजा आणणार. (१५-१७ नोव्हेंबर २०२१) # बयोबाईंची स्टाईल मालकाला करणार हैराण. (२२-२४ नोव्हेंबर २०२१) # [[भालचंद्र कदम|भाऊने]] जागवली आऊशक्ती. (२९-३० नोव्हेंबर २०२१) # थुकरटवाडीमध्ये [[ती परत आलीये]]. (०१ डिसेंबर २०२१) # थुकरटवाडीमध्ये मनं होणार उडू उडू. (०६-०७ डिसेंबर २०२१) # थुकरटवाडीत हास्याचा खेळ चाले. (०८-०९ डिसेंबर २०२१) # चला हवा येऊ द्यामध्ये परीची हवा. (१३ डिसेंबर २०२१) # ओम-स्वीटूची मसालेभात लव्हस्टोरी. (१४ डिसेंबर २०२१) # देशमुखांच्या गर्दीत लागणार कॉमेडीची वर्दी. (२० डिसेंबर २०२१) # [[रितेश देशमुख|रितेश]]-[[जेनेलिया डिसूझा|जेनेलियासमोर]] थुकरटवाडीचा माऊली ठरेल का लय भारी? (२१ डिसेंबर २०२१) # थुकरटवाडीत आले पांडू, खेळायला कॉमेडीचा विटी-दांडू. (२७ डिसेंबर २०२१) # नवरा जरी नवा, तरी फोटोग्राफरचीच हवा. (२८ डिसेंबर २०२१) # [[भालचंद्र कदम|भाऊला]] सापडला हेल्मेट घातलेला उंदीर. (०३ जानेवारी २०२२) # [[भालचंद्र कदम|भाऊचा]] पंगा, अमेरिकेत दंगा. (०४ जानेवारी २०२२) # [[भालचंद्र कदम|भाऊच्या]] प्रेमाची खुलणार कळी की पंपच्या हातून जाणार बळी? (१० जानेवारी २०२२) # किम जॉन उन लावणार का [[भालचंद्र कदम|भाऊच्या]] प्रेमाला सुरूंग? (११ जानेवारी २०२२) # थुकरटवाडीच्या हटके विमानात [[अभिजीत खांडकेकर|अभिजीत]], [[वैभव तत्ववादी|वैभव]], [[मानसी नाईक|मानसी]] आणि [[नेहा खान|नेहाला]] बसणार हास्याचे झटके. (१७ जानेवारी २०२२) # [[प्रिया मराठे]] [[भालचंद्र कदम|भाऊला]] नेमके काय मेसेज करते? (१८ जानेवारी २०२२) # भारत ते अमेरिका व्हाया गेटवे ऑफ इंडिया, देशी [[भालचंद्र कदम|भाऊची]] विदेशी लव्हस्टोरी. (२४ जानेवारी २०२२) # थुकरटवाडीच्या विनोदी शाळेत हजेरी लावणार हेडमास्तर मांजरेकर. (२५ जानेवारी २०२२) # थुकरटवाडीच्या थिएटरात झळकणार पुष्पराज, मी वाकणार नाही! (३१ जानेवारी २०२२) # [[अंकुश चौधरी|अंकुश]], [[सिद्धार्थ जाधव|सिद्धार्थ]] आणि [[वैदेही परशुरामी|वैदेहीने]] थुकरटवाडीत केला लोच्या. (०१ फेब्रुवारी २०२२) # थुकरटवाडीचं टायटॅनिक बुडणार की उडणार? (०७-०८ फेब्रुवारी २०२२) # थुकरटवाडीच्या मंचावर येणार लोकं कमाल, [[झुंड (चित्रपट)|झुंड]]सोबत होणार विनोदाची धमाल. (१४-१५ फेब्रुवारी २०२२) # थुकरटवाडीत पडणार कॉमेडीचा दरोडा, [[भालचंद्र कदम|भाऊने]] आणलाय घागरा घातलेला घोडा. (२१-२२ फेब्रुवारी २०२२) # थुकरटवाडीच्या डाकूंची वाटणार भीती की होणार त्यांचीच फजिती? (२७ फेब्रुवारी २०२२) # थुकरटवाडीच्या बनवाबनवीत कासाहेबांची धूम. (०७-०८ मार्च २०२२) # थुकरटवाडीत रंगणार धडाकेबाज बनवाबनवी. (१४-१५ मार्च २०२२) # थुकरटवाडीतल्या अमिताभच्या तोंडाला येणार फेस. (२१-२२ मार्च २०२२) # [[भूमिका चावला]] आणि [[शरद केळकर]] येणार थुकरटवाडीत. (२८-२९ मार्च २०२२) # मनोजकुमारची की राजकुमारची, थुकरटवाडीची नीलकमल होणार कोणाची? (०४-०५ एप्रिल २०२२) # नीलकमल सासरी आली, [[भालचंद्र कदम|भाऊची]] वेगळीच पंचाईत झाली. (११-१२ एप्रिल २०२२) # 'मी पुन्हा येईन' खानावळीतील पोळी पुरणाची, पुण्यात होणार हवा थुकरटवाडीची. (१८-१९ एप्रिल २०२२) # पुण्यातल्या रिक्षासारखी ती आणि पुणेकरांच्या हेल्मेटसारखा तो, लव्हस्टोरीला यांच्या मिळणार का खो? (२५-२६ एप्रिल २०२२) # थुकरटवाडीत उनाड सापांचा सुळसुळाट. (०२-०३ मे २०२२) # ठाण्याचा ढाण्या वाघ येणार, तुमच्या मनाचा ठाव घेणार. (०८-१० मे २०२२) # थुकरटवाडीचे अधीरा आणि के.जी.एफ. भाई दणाणून सोडणार मंच. (१६-१७ मे २०२२) # राणादा आणि पाठकबाईंसोबत थुकरटवाडीचा जगावेगळा राजा हिंदुस्तानी. (२३-२४ मे २०२२) # थुकरटवाडीत साजरी होणार [[अशोक सराफ|अशोकमामांच्या]] अभिनयाची पन्नाशी. (३०-३१ मे २०२२) # शहामृग कसा चावतो? पाहिल्यावर उत्तर मिळेल. (०६-०७ जून २०२२) # थुकरटवाडीत लागणार मिडीयम स्पायसी विनोदाचा तडका. (१३-१४ जून २०२२) # थुकरटवाडीत [[कियारा अडवाणी|कियारा]], [[वरुण धवन|वरुण]] आणि [[अनिल कपूर]]ची झक्कास एंट्री. (२०-२१ जून २०२२) # थुकरटवाडीत होणार गजनीचा गोंधळ. (२७-२८ जून २०२२) # काय कॉलेज, काय झाडी, काय डोंगर आणि मस्त सेलिब्रिटी. (०४-०५ जुलै २०२२) # थुकरटवाडीत येणार खास पाहुणे, त्यात गुरुचे अतरंगी बहाणे. (११-१२ जुलै २०२२) # थुकरटवाडीच्या मंचावर रंगणार डान्स, जादू आणि कॉमेडीचा खेळ. (१८-२१ जुलै २०२२) ==नवीन वेळ== {| class="wikitable sortable" ! क्र. !! दिनांक !! वार !! वेळ |- | १ || १८ ऑगस्ट २०१४ - ०७ नोव्हेंबर २०१७ || सोम-मंगळ (कधीतरी सोम-बुध / सोम-शुक्र) || rowspan="5" | रात्री ९.३० |- | २ || ०८ जानेवारी २०१८ - २५ जून २०१९ || सोम-मंगळ (कधीतरी सोम-गुरू / रवि) |- | ३ || ०१ जुलै - ०१ ऑगस्ट २०१९ || सोम-गुरू |- | ४ || ०५ ऑगस्ट २०१९ - २४ मार्च २०२० || सोम-मंगळ (कधीतरी सोम-गुरू / रवि) |- | ५ || १३ जुलै - १५ सप्टेंबर २०२० || सोम-मंगळ |- | ६ || ०५ ऑगस्ट - १९ सप्टेंबर २०२० || बुध-शनि || rowspan="5" | रात्री ९.३० |- | ७ || २१ सप्टेंबर २०२० - २८ एप्रिल २०२१ || सोम-बुध |- | ८ || ०३ मे - १५ जून २०२१ || सोम-मंगळ |- | ९ || २१ जून - ०९ डिसेंबर २०२१ || सोम-बुध |- | १० || १३ डिसेंबर २०२१ - चालू || सोम-मंगळ |} ==कलाकार== * [[निलेश साबळे]] : निलेश फक्त प्रसिद्ध नट नाही तर तो एक चांगला विनोदी लेखकही आहे. ह्या कार्यक्रमात त्याची भूमिका कॅफेचा मालकाची आहे. येथे तो कलाकारांशी संवाद साधतो. * [[भारत गणेशपुरे]] : थुकरटवाडी गावाचे सरपंच, न्यायाधीश या भूमिकेत पाहायला मिळतात. * [[सागर कारंडे]] : सरकारी वकिल, पोस्टमन व प्रहसनानुसार स्त्री भूमिकेत दिसतात. * [[भालचंद्र कदम]] (भाऊ) : निलेशच्या वडिलांची भूमिका करतात. त्यांना कधीही लोकांची नावे लक्षात राहत नाहीत, त्याबाबतीत ते नेहमी नवा गोंधळ करतात. विनोदी प्रहसनानुसार त्यांची भूमिका बदलत राहते. * [[श्रेया बुगडे]] : ह्यांनी खेड्यातील मुलीची म्हणजे सरपंचांच्या मुलीची भूमिका साकारली आहे. कधी कधी त्या पत्रकार, हायस्कूल टीचर यांच्या भूमिका साकारताना दिसतात. * [[विनीत भोंडे]] / [[अंकुर वाढवे]] : ह्या कार्यक्रमातला हा एक कलाकार आहे. अन्य कलाकारांपेक्षा सगळ्यात कमी उंची ह्या कलाकारांची आहे. * [[कुशल बद्रिके]] * [[योगेश शिरसाट]] * स्नेहल शिदम * उमेश जगताप * तुषार देवल * अरविंद जगताप ==संदर्भ == *http://www.zeemarathi.com/shows/chala-hawa-yeu-dya *http://www.zeemarathi.com/shows/chala-hawa-yeu-dya *http://timesofindia.indiatimes.com/tv/trade-news/marathi/CHYD-completes-100-episodes/articleshow/48281229.cms *http://www.zeemarathi.com/shows/chala-hawa-yeu-dya *http://www.zeemarathi.com/shows/chala-hawa-yeu-dya/character/nilesh-sable *http://www.zeemarathi.com/shows/chala-hawa-yeu-dya/character/bhalchandra-kadam *http://www.zeemarathi.com/shows/chala-hawa-yeu-dya/character/shreya-bugade *http://www.zeemarathi.com/shows/chala-hawa-yeu-dya/character/bharat-ganeshpure [[वर्ग:मराठी दूरचित्रवाहिनी मालिका]] [[वर्ग:झी मराठी दूरचित्रवाहिनी मालिका]] [[वर्ग:दीर्घकालीन मराठी मालिका]] 9irb9hk1dnibsdzjrklcr6mfhvzeany 0 190221 2138963 2075344 2022-07-20T04:45:40Z अमर राऊत 140696 चित्र जोडले wikitext text/x-wiki [[चित्र:Virat_Kohli_June_2016_(cropped).jpg|इवलेसे|[[विराट कोहली]]. चित्र:२०१६]] 2015 CWC I v UAE 02-28 Kohli (03) (cropped).JPG|thumb| २०१५मधील एका सामन्यात]]{{Use dmy dates|date=March 2014}} [[विराट कोहली]] हा एक भारतीय क्रिकेटपटू असून सध्या तो [[भारतीय क्रिकेट संघ]]ाचा कसोटी कर्णधार आहे.<ref>[http://www.dnaindia.com/sport/report-virat-kohli-faces-make-or-break-challenge-as-india-s-captain-at-asia-cup-1963849 विराट कोहली समोर आशिया चषकामध्ये भारताच्या कर्णधार पदाचे आव्हान (इंग्रजी मजकूर)]</ref> उजव्या हाताने भारताच्या मधल्या फळीत खेळणाऱ्या<ref name=cricinfo1>[http://www.espncricinfo.com/india/content/player/253802.html विराट कोहली] </ref> विराट कोहलीने फेब्रुवारी 2019 पर्यंत आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट मध्ये 64 शतके झळकावली आहेत. त्यामध्ये 39 आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय शतके आणि 25 कसोटी शतके आहेत. २०१३ मध्ये [[वेस्ट इंडीज क्रिकेट संघ|वेस्ट इंडीज]]चा माजी क्रिकेटपटू [[व्हिव्ह रिचर्ड्स]] त्याच्या मुलाखतीत कोहलीबाबत म्हणतो की ह्याची फलंदाजी मला माझी आठवण करून देते.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/sports/cricket/ipl/news/Virat-Kohli-reminds-me-of-myself-Viv-Richards/articleshow/19724806.cms विराट कोहली मला माझी आठवण करून देतो: व्हिव्ह रिचर्ड्स] </ref> कोहलीने त्याचे एकदिवसीय पदार्पण ऑगस्ट २००८ मध्ये [[श्रीलंका क्रिकेट संघ|श्रीलंकेविरुद्ध]] केले,<ref name=cricinfo1 /> आणि त्याने त्याचे पहिले शतक २००९ मध्ये श्रीलंकेविरुद्ध [[इडन गार्डन्स]], [[कोलकाता]] येथे १०७ धावा फटकावून साजरे केले. फेब्रुवारी २०१२ मधील श्रीलंकेविरुद्ध त्याच्या ८६ चेंडूंमधील नाबाद १३३ धावांच्या खेळीमुळे, भारताने ३६.४ षटकांत ३२१ धावांचा यशस्वी पाठलाग केला. कोणत्याही संघाने ऑस्ट्रेलियामध्ये केलेला हा दुसरा सर्वात मोठा यशस्वी पाठलाग होता.<ref>[http://www.espncricinfo.com/commonwealth-bank-series-2012/content/story/555498.html बरसणार्‍या कोहलीमुळे भारताचे स्पर्धेतील आव्हान जिवंत (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www.espncricinfo.com/wisdenalmanack/content/story/699415.html कॉमनवेल्थ बँक मालिका, २०११-१२]</ref> [[ऑस्ट्रेलिया क्रिकेट संघ|ऑस्ट्रेलियाचा]] माजी क्रिकेटपटू [[डीन जोन्स]] कोहलीच्या ह्या खेळीबद्दल म्हणतो "ही एकदिवसीय क्रिकेटमधील एक सर्वोत्तम खेळी आहे".<ref>[http://www.telegraphindia.com/1120303/jsp/sports/story_15207013.jsp#.Uw4q-B2L-Nw डीन जोन्सकडून कोहलीची प्रशंसा (इंग्रजी मजकूर)]</ref> कोहलीने [[२०१२ आशिया कप|२०१२ आशिया चषका]]च्या पाकिस्तान विरूद्धच्या सामन्यात त्याची सर्वोच्च १८३ धावांची खेळी केली. त्यामुळे भारताने पाकिस्तानचे ३३० धावांचे आव्हान यशस्वीपणे पार केले आणि कोहलीला सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला. यानंतर २०१३ मध्ये त्याने, [[वेस्ट इंडीज त्रिकोणी मालिका, २०१३|वेस्ट इंडीज मध्ये त्रिकोणी मालिका]] खेळताना कर्णधार म्हणून त्याचे पहिले शतक झळकावले.<ref>[http://www.rediff.com/cricket/report/slide-show-1-west-indies-tri-series-2013-stats-highlights-kohli-hits-first-century-as-india-captain/20130706.htm कोहलीचे भारताचा एकदिवसीय कर्णधार म्हणून पहिले शतक (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ऑक्टोबर २०१३ मध्ये ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध कोहलीने दुसऱ्या डावात फलंदाजी करताना दोन शतके झळकावली. त्यापैकी ५२ चेंडूतील नाबाद १०० धावांचे पहिले शतक हे भारतातर्फे सर्वात जलद एकदिवसीय शतक आहे.<ref name=ODItons>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/211608.html नोंदी / आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने / फलंदाजीतील विक्रम / सर्वात जलद शतके]</ref> नंतरचे ६१ चेंडूंतील शतक हे भारतातर्फे तिसरे सर्वात जलद शतक आहे. <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-australia-2013-14/content/story/684111.html कोहलीचा सर्वात जलद १७ शतकांचा विक्रम (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्याच्या २५ एकदिवसीय शतकांमधील १५ शतके दुसऱ्या डावात आली आहेत. यापेक्षा जास्त दुसऱ्या डावातील शतकांचा विक्रम सचिन तेंडूलकरच्या नावे आहे (१७ शतके).<ref name=Shiva>[http://www.espncricinfo.com/asia-cup-2014/content/story/723187.html कोहलीची दुसर्‍या डावात शतके]</ref><ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/stats/index.html?class=2;filter=advanced;innings_number=2;orderby=hundreds;size=100;template=results;type=batting आकडेवारी / स्टॅट्सगुरु / आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने / फलंदाजीतील विक्रम / दुसरा डाव]</ref> आणि त्याने केलेल्या शतकांपैकी भारताने फक्त दोन एकदिवसीय सामने गमावले आहेत. मार्च २०१६ पर्यंत २५ एकदिवसीय शतके करून, सर्वाधिक शतके करणाऱ्या फलंदाजांच्या यादीत तो चवथ्या क्रमांकावर आहे आणि पहिल्या पाचातील तो एकमेव फलंदाज सध्या कार्यरत आहे.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/282935.html नोंदी / आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने / फलंदाजीती विक्रम / कारकिर्दीतील सर्वाधिक शतके]</ref> [[चित्र:Viratkohli.jpg|अल्ट=विराट कोहली|इवलेसे|कोहली एका जाहिरात कार्यक्रमामध्ये, २०१०]] २०११ मध्ये वेस्ट इंडीजविरुद्ध कसोटी पदार्पण केल्यानंतर<ref name=cricinfo1 />, त्याने पहिले शतक झळकावले ते [[भारतीय क्रिकेट संघाचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, २०११-१२|जानेवारी २०१२ मध्ये ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध]], [[ॲडलेड ओव्हल]] येथे. [[भारतीय क्रिकेट संघाचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, २०१४-१५|२०१४-१५ बॉर्डर गावस्कर ट्रॉफीच्या]] पहिल्या कसोटी सामन्यात त्याने ११५ आणि १४१ धावा केल्या. एकाच कसोटी सामन्याच्या दोन्ही डावात शतके करणारा तो चवथा भारतीय फलंदाज. <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2014-15/content/story/810001.html कर्णधारपदाच्या पहिल्याच सामन्यात दोन शतके]</ref><ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/282951.html नोंदी / कसोटी सामने / फलंदाजीतील विक्रम / एका सामन्याच्या दोन्ही डावांत शतके]</ref> त्यास मालिकेमध्ये त्याची कर्णधार म्हणून नेमणूक करण्यात आली होती आणि कर्णधार म्हणून पहिल्या तीन डावांत शतके करणारा तो पहिला क्रिकेटपटू ठरला. कसोटी मधील त्याची ११ पैकी ८ शतके ही भारताबाहेर केलेली आहेत. २०१० मध्ये आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० मध्ये त्याने अजून पर्यंत शतक केलेले नाही; त्याच्या टी२० मधील सर्वात जास्त धावा ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध ९० आहेत.<ref name=cricinfo1 /> ==सूची== [[File:Mirpurstadium201.jpg|thumbnail|200px|right|[[शेर-ए-बांगला मैदान]], येथे कोहलीने कारकिर्दीतील सर्वोच्च धावा केल्या|alt=शेर-ए-बांगला मैदान]] {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! scope="col" style="width:75px" | चिन्ह ! scope="col" style="width:350px" | अर्थ |- ! scope="row" | {{asterisk}} | नाबाद |- ! scope="row" | {{dagger}} | सामनावीर |- ! scope="row" | {{double-dagger}} | भारतीय संघाचा कर्णधार |- ! scope="row" |स्थान | ज्या स्थानावर फलंदाजी केली |- ! scope="row" |मा/प/त | स्थळ: मायदेशी, परदेशी किंवा तटस्थ देश |- ! scope="row" |तारीख | सामन्याचा पहिला दिवस |- ! scope="row" | विजयी | भारताने सामना जिंकला |- ! scope="row" |पराभूत | भारताने सामना गमावला |- ! scope="row" | अनिर्णित | सामना अनिर्णित राहिला |- ! scope="row" | (ड/ल) | डकवर्थ-लुईस नियमानुसार सामन्याचा निकाल |- ! scope="row" | मायदेशी | सामना भारतात खेळवला गेला |- ! scope="row" | परदेशी | सामना विरोधी संघाच्या देशात खेळवला गेला |- ! scope="row" | तटस्थ | सामना भारतात किंवा विरुद्ध संघाच्या देशात खेळवला गेला नाही |} ==कसोटी शतके== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |+कोहलीची कसोटी शतके ! scope="col" style="width:5px;"|क्र. ! scope="col" style="width:40px;"|धावा ! scope="col" style="width:100px;"|विरुद्ध ! scope="col" style="width:20px;"|स्थान ! scope="col" style="width:15px;"|डाव ! scope="col" style="width:20px;"|कसोटी ! scope="col" style="width:275px;"|स्थळ ! scope="col" style="width:40px;"|मा/प/त ! scope="col" style="width:65px;"|तारीख ! scope="col" style="width:25px;"|निकाल ! class="unsortable" scope="col" style="width:30px;" |संदर्भ |- | १ ! scope="row" | {{ntsh|1160}} ११६ || {{cr|AUS}} || ६ || २ || ४/४ || {{flagicon|Australia}} [[ॲडलेड ओव्हल]], [[ॲडलेड]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2012|1|24}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/518953.html ४थी कसोटीः ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, ॲडलेड, जानेवारी २४-२८, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- | २ ! scope="row" | {{ntsh|1031}} १०३{{dagger}} || {{cr|NZL}} || ५ || २ || २/२ || {{flagicon|India}} [[एम्. चिन्नास्वामी मैदान]], [[बंगळूर]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2012|08|31}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/565818.html २री कसोटी: भारत वि. न्यूझीलंड, बंगळूर, ऑगस्ट ३१ – सप्टेंबर ३, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- | ४ ! scope="row" | {{ntsh|1030}} १०३ ||{{cr|ENG}} || ५ || २ || ४/४ || {{flagicon|India}} [[विदर्भ क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[नागपूर]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2012|12|13}} || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/565809.html ४थी कसोटी: भारत वि. इंग्लंड, नागपूर, डिसेंबर १३-१७, २०१२ &#124; धावफलक ]</ref> |- | ४ ! scope="row" | {{ntsh|1070}} १०७ || {{cr|AUS}} || ५ || २ || २/४ || {{flagicon|India}} [[एम्. ए. चिदंबरम मैदान]], [[चेन्नई]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2013|02|22}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/598812.html १ली कसोटी: भारत वि. ऑस्ट्रेलिया, चेन्नई, फेब्रुवारी २२-१६, २०१३ &#124; धावफलक]</ref> |- | ५ ! scope="row" | {{ntsh|1190}} ११९ {{dagger}} || {{cr|RSA}} || ४ || १ || १/२ || {{flagicon|South Africa}} [[न्यू वाँडरर्स मैदान]], [[जोहान्सबर्ग]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2013|12|18}} || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/648665.html १ली कसोटी: दक्षिण आफ्रिका वि. भारत, जोहान्सबर्ग, डिसेंबर १८-२२, २०१३ &#124; धावफलक]</ref> |- | ६ ! scope="row" | {{ntsh|1051}} १०५* || {{cr|NZL}} || ४ || ४ || २/२ || {{flagicon|New Zealand}} [[बेसिन रिझर्व]], [[वेलिंग्टन]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2014|02|14}} || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/new-zealand-v-india-2014/engine/match/667653.html २री कसोटी: न्यूझीलंड वि. भारत, वेलिंग्टन, फेब्रुवारी १४-१८, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- | ७ ! scope="row" | {{ntsh|1190}} ११५ {{double-dagger}} || {{cr|AUS}} || ४ || २ || १/४ || {{flagicon|Australia}} [[ॲडलेड ओव्हल]], [[ॲडलेड]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2014|12|11}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2014-15/engine/match/754737.html १ली कसोटी: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, ॲडलेड, डिसेंबर ९-१३, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- | ८ ! scope="row" | {{ntsh|1190}} १४१ {{double-dagger}} || {{cr|AUS}} || ४ || ४ || १/४ || {{flagicon|Australia}} [[ॲडलेड ओव्हल]], [[ॲडलेड]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2014|12|13}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2014-15/engine/match/754737.html १ली कसोटी: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, ॲडलेड, डिसेंबर ९-१३, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- | ९ ! scope="row" | {{ntsh|1190}} १६९ || {{cr|AUS}} || ४ || २ || ३/४ || {{flagicon|Australia}} [[मेलबर्न क्रिकेट मैदान]], [[मेलबर्न]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2014|12|28}} || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2014-15/engine/match/754741.html ३री कसोटी: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, मेलबर्न, डिसेंबर २६-३०, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- | १० ! scope="row" | {{ntsh|1190}} १४७{{double-dagger}} || {{cr|AUS}} || ४ || २ || ४/४ || {{flagicon|Australia}} [[सिडनी क्रिकेट मैदान]], [[सिडनी]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2015|01|8}} || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2014-15/engine/match/754743.html ४थी कसोटी: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, सिडनी, जानेवारी ६-१०, २०१५ &#124; धावफलक]</ref> |- | ११ ! scope="row" | {{ntsh|1190}} १०३{{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ४ || २ || १/३ || {{flagicon|Sri Lanka}} [[गाली आंतरराष्ट्रीय मैदान]], [[गाली]] || परदेशी||{{dts|format=dmy|2015|08|13}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/895773.html १ली कसोटी: श्रीलंका वि. भारत, गाली, ऑगस्ट १२-१५, २०१५ &#124; धावफलक]</ref> |- | १२ ! scope="row" | {{ntsh|2000}} २०० {{double-dagger}} || {{cr|WIN}} || ४ || १ || १/४ || {{flagicon|ATG}} [[सर व्हिव्हियन रिचर्ड्‌स स्टेडियम]], [[अँटिग्वा]] || परदेशी ||{{dts|format=dmy|2016|07|21}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/west-indies-v-india-2016/engine/match/1022593.html भारताचा वेस्ट इंडीज आणि अमेरिका दौरा, १ली कसोटी: वेस्ट इंडीज वि. भारत, नॉर्थ साउंड, जुलै २१-२४, २०१६ &#124; धावफलक]</ref> |- | १३ ! scope="row" | {{ntsh|2110}} २११ {{double-dagger}} || {{cr|NZL}} || ४ || १ || ३/३ || {{flagicon|IND}} [[होळकर मैदान]], [[इंदूर]] || मायदेशी ||{{dts|format=dmy|2016|10|9}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-new-zealand-2016-17/engine/match/1030217.html न्यूझीलंडचा भारतदौरा, ३री कसोटी: भारत वि न्यूझीलंड, इंदूर, ऑक्टोबर ८-१२, २०१६ &#124; धावफलक]</ref> |- | १४ ! scope="row" | {{ntsh|1010}} १६७ {{dagger}}{{double-dagger}} || {{cr|ENG}} || ४ || १ || २/५ || {{flagicon|IND}} [[डॉ. वाय.एस. राजशेखर रेड्डी एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान|एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान]], [[विशाखापट्टणम]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2016|11|17}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-england-2016-17/engine/match/1034811.html २री कसोटी: भारत वि. इंग्लंड, विशाखापट्टणम, जानेवारी १७-२१, २०१६ &#124; धावफलक]</ref> |- | १५ ! scope="row" | {{ntsh|2350}} २३५ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|ENG}} || ४ || २ || ४/५ || {{flagicon|IND}} [[वानखेडे मैदान]], [[मुंबई]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2016|12|8}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-england-2016-17/engine/match/1034815.html इंग्लंडचा भारत दौरा, ४थी कसोटी: भारत वि इंग्लंड, मुंबई, डिसेंबर ८-१२, २०१६]</ref> |- | १६ ! scope="row" | {{ntsh|2040}} २०४ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|BAN}} || ४ || १ || १/१ || {{flagicon|IND}} [[राजीव गांधी आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट मैदान]], [[हैदराबाद]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2017|02|9}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-bangladesh-2016-17/engine/match/1041761.html बांगलादेशचा भारत दौरा, एकमेव कसोटी: भारत वि बांगलादेश, हैदराबाद, फेब्रुवारी ९-१३, २०१७]</ref> |- | १७ ! scope="row" | {{ntsh|2040}} १०३* {{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ४ || ३ || १/३ || {{flagicon|SL}} [[गाली आंतरराष्ट्रीय मैदान]], [[गाली]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2017|07|29}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/17891/scorecard/1109602/Sri-Lanka-vs-India-1st-Test-India-tour-of-Sri-Lanka-2017 भारताचा श्रीलंका दौरा, एकमेव कसोटी: भारत वि श्रीलंका, गाली, जुलै २६-३०, २०१७]</ref> |- | १८ ! scope="row" | {{ntsh|1040}} १०४* {{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ४ || ३ || १/३ || {{flagicon|IND}} [[इडन गार्डन्स]], [[कोलकाता]] || मायदेशी || २० नोव्हेंबर २०१७ || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18074/scorecard/1122723 श्रीलंकेचा भारत दौरा, पहिली कसोटी: भारत वि श्रीलंका, कोलकाता, नोव्हेंबर १६-२०, २०१७]</ref> |- | १९ ! scope="row" | {{ntsh|2130}} २१३ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ४ || २ || २/३ || {{flagicon|IND}} [[विदर्भ क्रिकेट असोसिएशन स्टेडियम]], [[नागपूर]] || मायदेशी || २४ नोव्हेंबर २०१७ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18074/scorecard/1122724 श्रीलंकेचा भारत दौरा, दुसरी कसोटी: भारत वि श्रीलंका, नागपूर, नोव्हेंबर २४-२८, २०१७]</ref> |- | २० ! scope="row" | {{ntsh|2430}} २४३ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ४ || १ || ३/३ || {{flagicon|IND}} [[फिरोजशाह कोटला मैदान]], [[दिल्ली]] || मायदेशी || २ डिसेंबर २०१७ || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18074/scorecard/1122725 श्रीलंकेचा भारत दौरा, तिसरी कसोटी: भारत वि श्रीलंका, दिल्ली, डिसेंबर २-६, २०१७]</ref> |- | २१ ! scope="row" | {{ntsh|1530}} १५३ {{double-dagger}} || {{cr|SA}} || ४ || २ || २/३ || {{flagicon|SA}} [[सुपरस्पोर्ट्स पार्क]], [[सेंच्युरियन]] || परदेशी || १३ जानेवारी २०१८ || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18065/scorecard/1122277 भारताचा दक्षिण अफ्रिका दौरा, दुसरी कसोटी: भारत वि दक्षिण आफ्रिका, सेंच्युरियन, जानेवारी १३-१७, २०१८]</ref> |- | २२ ! scope="row" | {{ntsh|1490}} १४९ {{double-dagger}} || {{cr|ENG}} || ४ || २ || १/५ || {{flagicon|ENG}} [[एजबॅस्टन मैदान, बर्मिंगहॅम|एजबॅस्टन]], [[बर्मिंगहॅम]] || परदेशी || १ ऑगस्ट २०१८ || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1119549.html भारताचा इंग्लंड दौरा, पहिली कसोटी: भारत वि इंग्लंड, बर्मिंगहॅम, ऑगस्ट १-५, २०१८]</ref> |- | २३ ! scope="row" | {{ntsh|1030}} १०३ {{dagger}}{{double-dagger}} || {{cr|ENG}} || ४ || ३ || ३/५ || {{flagicon|ENG}} [[ट्रेंट ब्रिज मैदान, नॉटिंगहॅम|ट्रेंट ब्रिज]], [[नॉटिंगहॅम]] || परदेशी || २० ऑगस्ट २०१८ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1119551.html भारताचा इंग्लंड दौरा, तिसरी कसोटी: भारत वि इंग्लंड, नॉटिंगहॅम, ऑगस्ट २०-२४, २०१८]</ref> |- | २४ ! scope="row" | {{ntsh|1390}} १३९ {{double-dagger}} || {{cr|WIN}} || ४ || १ || १/२ || {{flagicon|IND}} [[सौराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[राजकोट]] || मायदेशी || ४ ऑक्टोबर २०१८ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1160680.html वेस्ट इंडीजचा भारत दौरा, पहिली कसोटी: भारत वि वेस्ट इंडीज, राजकोट, ऑक्टोबर ४-८, २०१८]</ref> |- | २५ ! scope="row" | {{ntsh|1230}} १२३ {{double-dagger}} || {{cr|AUS}} || ४ || २ || २/४ || {{flagicon|AUS}} [[पर्थ स्टेडियम]], [[पर्थ]] || परदेशी || १४ डिसेंबर २०१८ || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1144994.html भारताचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, दुसरी कसोटी: भारत वि ऑस्ट्रेलिया, पर्थ, डिसेंबर १४-१८, २०१८]</ref> |} ==एकदिवसीय शतके== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |+कोहलीची आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय शतके ! scope="col" style="width:5px;"|क्र. ! scope="col" style="width:40px;"|धावा ! scope="col" style="width:100px;"|विरुद्ध ! scope="col" style="width:20px;"|स्थान ! scope="col" style="width:15px;"|डाव ! scope="col" style="width:15px;"|स्ट्रा/रे ! scope="col" style="width:275px;"|स्थळ ! scope="col" style="width:40px;"| मा/प/त ! scope="col" style="width:65px;"| तारीख ! scope="col" style="width:75px;"|निकाल ! class="unsortable" scope="col" style="width:30px;" |संदर्भ |- || १ ! scope="row" | {{ntsh|1070}} १०७ || {{Cr|SRI}} || ४ || २ || ९३.८५ || {{flagicon|India}} [[इडन गार्डन्स]], [[कोलकाता]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2009|12|24}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/430889.html ४था एकदिवसीय सामना: भारत वि. श्रीलंका, कोलकाता, डिसेंबर २४, २००९ &#124; धावफलक]</ref> |- || २ ! scope="row" | {{ntsh|1021}} १०२* {{dagger}} || {{Cr|BAN}} || ३ || ३ || १०७.३६ || {{flagicon|Bangladesh}} [[शेर-ए-बांगला मैदान]], [[ढाका]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2010|1|11}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/434263.html ६वा एकदिवसीय सामना: बांगलादेश वि. भारत, ढाका, जानेवारी ११, २०१० &#124; धावफलक]</ref> |- || ३ ! scope="row" | {{ntsh|1180}} ११८ {{dagger}} || {{Cr|AUS}} || ३ || २ || ९१.५२ || {{flagicon|India}} [[एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान]], [[विशाखापट्टणम्]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2010|10|20}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/464529.html २रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. ऑस्ट्रेलिया, विशाखाट्टणम्, ऑक्टोबर २०, २०१०&#124; धावफलक]</ref> |- || ४ ! scope="row" | {{ntsh|1050}} १०५ {{dagger}} || {{Cr|NZL}} || ३ || १ || १००.९६ || {{flagicon|India}} [[नेहरू स्टेडियम, गुवाहाटी|नेहरू स्टेडियम]], [[गुवाहाटी]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2010|11|28}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/467883.html १ला एकदिवसीय सामना: भारत वि. न्यूझीलंड, गुवाहाटी, नोव्हेंबर २८, २०१० &#124; धावफलक]</ref> |- || ५ ! scope="row" | {{ntsh|1000}} १००* || {{Cr|BAN}} || ४ || १ || १२०.४८ || {{flagicon|Bangladesh}} [[शेर-ए-बांगला मैदान]], [[ढाका]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2011|2|19}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/433558.html १ला एकदिवसीय सामना, ब गट: बांगलादेश वि. भारत, ढाका, फेब्रुवारी १९, २०११ &#124; धावफलक]</ref> |- || ६ ! scope="row" | {{ntsh|1071}} १०७ || {{Cr|ENG}} || ४ || १ || ११५.०५ || {{flagicon|Wales}} [[सोफिया गार्डन्स]], [[कार्डीफ]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2011|9|16}} || पराभूत (ड/ल) || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/474481.html ५वा एकदिवसीय सामना: इंग्लंड वि. भारत, कार्डीफ, सप्टेंबर १६, २०११ &#124; धावफलक]</ref> |- || ७ ! scope="row" | {{ntsh|1121}} ११२* {{dagger}} || {{Cr|ENG}} || ४ ||२ || ११४.२८ || {{flagicon|India}} [[फिरोजशाह कोटला मैदान]], [[दिल्ली]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2011|10|17}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/521219.html २रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. इंग्लंड, दिल्ली, ऑक्टोबर १७, २०११ &#124; धावफलक]</ref> |- || ८ ! scope="row" | {{ntsh|1170}} ११७ {{dagger}} || {{Cr|WIN}} || ४ || २ || ९५.१२ || {{flagicon|India}} [[एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान]], [[विशाखापट्टणम्]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2011|12|2}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/536930.html २रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. वेस्ट इंडीज, विशाखापट्टणम्, डिसेंबर २, २०११ &#124; धावफलक]</ref> |- || ९ ! scope="row" | {{ntsh|1331}} १३३* {{dagger}} || {{Cr|SL}} || ४ || २ || १५४.६५ || {{flagicon|Australia}} [[बेलेराइव्ह ओव्हल]], [[होबार्ट]] || तटस्थ || {{dts|format=dmy|2012|2|28}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/518966.html ११वा एकदिवसीय सामना: भारत वि. श्रीलंका, होबार्ट, फेब्रुवारी २८, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- || 10 ! scope="row" | {{ntsh|1080}} १०८ {{dagger}} || {{Cr|SL}} || ३ || १ || ९०.०० || {{flagicon|Bangladesh}} [[शेर-ए-बांगला मैदान]], [[ढाका]] || तटस्थ || {{dts|format=dmy|2012|3|13}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/535795.html २रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. श्रीलंका, ढाका, मार्च १३, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- || ११ ! scope="row" | {{ntsh|1830}} १८३ {{dagger}} || {{Cr|PAK}} || ३ || २|| १२३.६४ || {{flagicon|Bangladesh}} [[शेर-ए-बांगला मैदान]], [[ढाका]] || तटस्थ || {{dts|format=dmy|2012|3|18}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/535798.html ५वा एकदिवसीय सामना: भारत वि. पाकिस्तान, ढाका, मार्च १८, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- || १२ ! scope="row" | {{ntsh|1060}} १०६ {{dagger}} || {{Cr|SL}} || ३ || १ || ९३.८० || {{flagicon|Sri Lanka}} [[महिंद राजपक्ष आंतरराष्ट्रीय मैदान]], [[हंबन्टोटा]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2012|7|21|}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/564781.html १ला एकदिवसीय सामना: श्रीलंका वि. भारत, हंबन्टोटा, जुलै २१, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- || १३ ! scope="row" | {{ntsh|1281}} १२८* {{dagger}} || {{Cr|SL}} || ३ || २ || १०७.५६ || {{flagicon|Sri Lanka}} [[रणसिंगे प्रेमदासा मैदान]], [[कोलंबो]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2012|7|31}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/564784.html ४था एकदिवसीय सामना: श्रीलंका वि. भारत, कोलंबो (आरपीएस), जुलै ३१, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- || १४ ! scope="row" | {{ntsh|1020}} १०२ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{Cr|WIN}} || ३ || १ || १२२.८९ || {{flagicon|West Indies}} [[क्वीन्स पार्क ओव्हल]], [[पोर्ट ऑफ स्पेन]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2013|7|5}} || विजयी (ड/ल) || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/597926.html ४था एकदिवसीय सामना: वेस्ट इंडीज वि. भारत, पोर्ट ऑफ स्पेन, जुलै ५, २०१३ &#124; धावफलक]</ref> |- || १५ ! scope="row" | {{ntsh|1150}} ११५ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{Cr|ZIM}} || ३ || २ || १०६.४८ || {{flagicon|Zimbabwe}} [[हरारे स्पोर्टस् क्लब]], [[हरारे]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2013| 7|24}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/643665.html १ला एकदिवसीय सामना: झिंबाब्वे वि. भारत, हरारे, जुलै २४, २०१३ &#124; धावफलक]</ref> |- || १६ ! scope="row" | {{ntsh|1001}} १००* || {{Cr|AUS}} || ३ || २ || १९२.३० || {{flagicon|India}} [[सवाई मानसिंग मैदान]], [[जयपूर]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2013|10|16}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/647251.html २रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. ऑस्ट्रेलिया, जयपूर, ऑक्टोबर १६, २०१३ &#124; धावफलक]</ref> |- || १७ ! scope="row" | {{ntsh|1151}} ११५* {{dagger}} || {{Cr|AUS}} || ३ || २ || १७४.२४ || {{flagicon|India}} [[विदर्भ क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[नागपूर]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2013|10|30}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/647259.html ६वा एकदिवसीय सामना: भारत वि. ऑस्ट्रेलिया, नागपूर, ऑक्टोबर ३०, २०१३ &#124; धावफलक]</ref> |- || १८ ! scope="row" | {{ntsh|1230}} १२३ || {{Cr|NZL}} || ३ || २ || ११०.८१ || {{flagicon|New Zealand}} [[मॅकलीन पार्क]], [[नेपियर]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2014|1|19}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/667641.html १ला एकदिवसीय सामना: न्यूझीलंड वि. भारत, नेपियर, जानेवारी १९, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- || १९ ! scope="row" | {{ntsh|1360}} १३६ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{Cr|BAN}} || ३ || २ || १११.४७ || {{flagicon|Bangladesh}} [[खान साहेब ओस्मान अली मैदान]], [[फतुल्ला]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2014|2|26}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/asia-cup-2014/engine/match/710293.html आशिया चषक, २रा एकदिवसीय सामना: बांगलादेश वि. भारत, फतुल्ला, फेब्रुवारी २६, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- || २० ! scope="row" | {{ntsh|1270}} १२७ {{dagger}} || {{Cr|WIN}} || ३ || १ || १११.४० || {{flagicon|India}} [[एच.पी.सी.ए. मैदान]], [[धरमशाला]] || मायदेशी|| {{dts|format=dmy|2014|10|17}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-west-indies-2014-15/engine/match/770127.html ४था एकदिवसीय सामना: भारत वि. वेस्ट इंडीज, धरमशाला, ऑक्टोबर १७, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- || २१ ! scope="row" | {{ntsh|1390}} १३९* {{double-dagger}} || {{Cr|SRI}} || ४ || २ || ११०.३१ || {{flagicon|India}} [[जेएससीए आंतरराष्ट्रीय मैदान संकुल]], [[रांची]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2014|11|16}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-sri-lanka-2014-15/engine/match/792297.html ५वा एकदिवसीय सामना: भारत वि. श्रीलंका, रांची, नोव्हेंबर १६, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- || २२ ! scope="row" | {{ntsh|1070}} १०७ {{dagger}} || {{cr|PAK}} || ३ || १ || ८४.९ || {{flagicon|Australia}} [[ॲडलेड ओव्हल]], [[ॲडलेड]] || तटस्थ || {{dts|format=dmy|2015|2|15}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/656405.html आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक २०१५, ४था एकदिवसीय सामना, गट ब: भारत वि. पाकिस्तान, ॲडलेड, फेब्रुवारी १५, २०१५ &#124; धावफलक]</ref> |- || २३ ! scope="row" | {{ntsh|1380}} १३८ {{dagger}} || {{cr|ZAF}} || ३ || १ || ९८.५७ || {{flagicon|India}} [[एम.ए. चिदंबरम मैदान]], [[चेन्नई]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2015|10|22}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/903599.html ४था एकदिवसीय सामना: भारत वि. दक्षिण आफ्रिका, चेन्नई, ऑक्टोबर २२, २०१५ &#124; धावफलक]</ref> |- || २४ ! scope="row" | {{ntsh|1170}} ११७ || {{cr|AUS}} || ३ || १ || १००.०० || {{flagicon|Australia}} [[मेलबर्न क्रिकेट मैदान]], [[मेलबर्न]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2016|1|17}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2015-16/engine/match/895811.html ३रा एकदिवसीय सामना: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, मेलबर्न, जानेवारी १७, २०१६ &#124; धावफलक]</ref> |- || २५ ! scope="row" | {{ntsh|1060}} १०६ || {{cr|AUS}} || ३ || २ || ११५.२१|| {{flagicon|Australia}} [[मानुका ओव्हल]], [[कॅनबेरा]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2016|1|20}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2015-16/engine/match/895813.html ४था एकदिवसीय सामना: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, कॅनबेरा, जानेवारी २०, २०१६ &#124; धावफलक]</ref> |- || २६ ! scope="row" | {{ntsh|1541}} १५४* {{dagger}} || {{cr|NZ}} || ३ || २ ||११४.९२|| {{flagicon|IND}} [[पंजाब क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[मोहाली]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2016|10|23}} || विजयी ||<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=न्यूझीलंडचा भारत दौरा, ३रा एकदिवसीय सामना: भारत वि न्यूझीलंड, मोहाली, ऑक्टोबर २३, २०१६ &#124; धावफलक|दुवा=http://www.espncricinfo.com/india-v-new-zealand-2016-17/engine/match/1030223.html|प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो| ॲक्सेसदिनांक=२४ नोव्हेंबर २०१६}}</ref> |- || २७ ! scope="row" | {{ntsh|1220}} १२२ {{double-dagger}} || {{cr|ENG}} || ३ || २ || ११६.१९ || {{flagicon|IND}} [[महाराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[पुणे]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2017|1|15}} || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/india-v-england-2016-17/engine/match/1034819.html|title=इंग्लंडचा भारत दौरा, १ला एकदिवसीय सामना: भारत वि इंग्लंड, जानेवारी १५, २०१७|प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो| ॲक्सेसदिनांक=१ मार्च २०१७}}</ref> |- || २८ ! scope="row" | {{ntsh|1110}} १११* {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|WIN}} || ३ || २ || ९६.५२ || {{flagicon|WIN}} [[सबाइना पार्क, जमैका|सबाइना पार्क]], [[किंगस्टन, जमैका|किंगस्टन]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2017|7|6}} || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/west-indies-v-india-2017/engine/match/1098210.html |title=भारताचा वेस्ट इंडीज दौरा, ५वा एकदिवसीय सामना: वेस्ट इंडीज वि भारत, किंगस्टन, जुलै ६, २०१७ |प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो|ॲक्सेसदिनांक=११ ऑक्टोबर २०१७}}</ref> |- || २९ ! scope="row" | {{ntsh|1310}} १३१ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ३ || १ || १३६.४५ || {{flagicon|SRI}} [[रणसिंगे प्रेमदासा मैदान]], [[कोलंबो]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2017|8|31}} || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/series/17891/scorecard/1109606/Sri-Lanka-vs-India-2nd-ODI-india-in-sri-lanka-odi-series/|title=४था एकदिवसीय सामना, भारताचा श्रीलंका दौरा, ३१ ऑगस्ट २०१७|प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो|ॲक्सेसदिनांक=११ ऑक्टोबर २०१७}}</ref> |- || ३० ! scope="row" | {{ntsh|1100}} ११०* {{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ३ || २ || ९४.८२ || {{flagicon|SRI}} [[रणसिंगे प्रेमदासा मैदान]], [[कोलंबो]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2017|9|3}} || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=भारताचा श्रीलंका दौरा, ५वा एकदिवसीय सामना, कोलंबो, ३ सप्टेंबर २०१७|दुवा=http://www.espncricinfo.com/series/17891/scorecard/1109609|प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो|ॲक्सेसदिनांक=११ ऑक्टोबर २०१७}}</ref> |- || ३१ ! scope="row" | {{ntsh|1210}} १२१ {{double-dagger}} || {{cr|NZ}} || ३ || १ || ९६.८० || {{flagicon|IND}} [[वानखेडे स्टेडियम]], [[मुंबई]] || मायदेशी || २२ ऑक्टोबर २०१७ || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18029/scorecard/1120090 न्यूझीलंडचा भारत दौरा, १ला एकदिवसीय सामना: भारत वि न्यूझीलंड, मुंबई, २२ ऑक्टोबर २०१७]</ref> |- || ३२ ! scope="row" | {{ntsh|1130}} 113 {{double-dagger}} || {{cr|NZ}} || ३ || १ || १०६.६० || {{flagicon|IND}} [[ग्रीन पार्क]], [[कानपूर]] || मायदेशी || २९ ऑक्टोबर २०१७ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18029/scorecard/1120092 न्यूझीलंडचा भारत दौरा, ३रा एकदिवसीय सामना: भारत वि न्यूझीलंड, कानपूर, २९ ऑक्टोबर २०१७]</ref> |- || ३३ ! scope="row" | {{ntsh|1120}} ११२ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|SA}} || ३ || २ || ९४.११ || {{flagicon|SA}} [[सहारा स्टेडियम किंग्जमेड, दरबान|सहारा स्टेडियम किंग्जमेड]], [[डर्बन]] || परदेशी || १ फेब्रुवारी २०१८ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18065/scorecard/1122279 भारताचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, १ला एकदिवसीय सामना: भारत वि दक्षिण आफ्रिका, डर्बन, १ फेब्रुवारी २०१८]</ref> |- || ३४ ! scope="row" | {{ntsh|1600}} १६०* {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|SA}} || ३ || १ || १००.६२ || {{flagicon|SA}} [[सहारा पार्क न्यूलॅन्ड्स|पीपीसी न्यूलॅन्ड्स मैदान]], [[केपटाऊन]] || परदेशी || ७ फेब्रुवारी २०१८ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18065/scorecard/1122281 भारताचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, ३रा एकदिवसीय सामना: भारत वि दक्षिण आफ्रिका, केपटाऊन, ७ फेब्रुवारी २०१८]</ref> |- || ३५ ! scope="row" | {{ntsh|1290}} १२९* {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|SA}} || ३ || २ || १३४.३७ || {{flagicon|SA}} [[सुपरस्पोर्ट्स पार्क]], [[सेंच्युरियन]] || परदेशी || १६ फेब्रुवारी २०१८ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18065/game/1122284 भारताचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, ६वा एकदिवसीय सामना: भारत वि दक्षिण आफ्रिका, सेंच्युरियन, १ फेब्रुवारी २०१८]</ref> |} ==संदर्भ आणि नोंदी== <small>{{संदर्भयादी|3}}</small> [[वर्ग:विराट कोहली]] [[वर्ग:याद्या]] [[वर्ग:लाल दुवे असणारे लेख]] [[वर्ग:लाल वर्ग असणारे लेख]] sla4q1ogxx6g4t7yicnadti0zodsd5d 2138964 2138963 2022-07-20T04:46:56Z अमर राऊत 140696 चित्र जोडले wikitext text/x-wiki [[चित्र:Virat_Kohli_June_2016_(cropped).jpg|इवलेसे|[[विराट कोहली]]. चित्र:२०१६]] [[चित्र:2015_CWC_I_v_UAE_02-28_Kohli_(03)_(cropped).JPG|इवलेसे|२०१५ मधील एका सामन्यात]] {{Use dmy dates|date=March 2014}} [[विराट कोहली]] हा एक भारतीय क्रिकेटपटू असून सध्या तो [[भारतीय क्रिकेट संघ]]ाचा कसोटी कर्णधार आहे.<ref>[http://www.dnaindia.com/sport/report-virat-kohli-faces-make-or-break-challenge-as-india-s-captain-at-asia-cup-1963849 विराट कोहली समोर आशिया चषकामध्ये भारताच्या कर्णधार पदाचे आव्हान (इंग्रजी मजकूर)]</ref> उजव्या हाताने भारताच्या मधल्या फळीत खेळणाऱ्या<ref name="cricinfo1">[http://www.espncricinfo.com/india/content/player/253802.html विराट कोहली] </ref> विराट कोहलीने फेब्रुवारी 2019 पर्यंत आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट मध्ये 64 शतके झळकावली आहेत. त्यामध्ये 39 आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय शतके आणि 25 कसोटी शतके आहेत. २०१३ मध्ये [[वेस्ट इंडीज क्रिकेट संघ|वेस्ट इंडीज]]चा माजी क्रिकेटपटू [[व्हिव्ह रिचर्ड्स]] त्याच्या मुलाखतीत कोहलीबाबत म्हणतो की ह्याची फलंदाजी मला माझी आठवण करून देते.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/sports/cricket/ipl/news/Virat-Kohli-reminds-me-of-myself-Viv-Richards/articleshow/19724806.cms विराट कोहली मला माझी आठवण करून देतो: व्हिव्ह रिचर्ड्स] </ref> कोहलीने त्याचे एकदिवसीय पदार्पण ऑगस्ट २००८ मध्ये [[श्रीलंका क्रिकेट संघ|श्रीलंकेविरुद्ध]] केले,<ref name=cricinfo1 /> आणि त्याने त्याचे पहिले शतक २००९ मध्ये श्रीलंकेविरुद्ध [[इडन गार्डन्स]], [[कोलकाता]] येथे १०७ धावा फटकावून साजरे केले. फेब्रुवारी २०१२ मधील श्रीलंकेविरुद्ध त्याच्या ८६ चेंडूंमधील नाबाद १३३ धावांच्या खेळीमुळे, भारताने ३६.४ षटकांत ३२१ धावांचा यशस्वी पाठलाग केला. कोणत्याही संघाने ऑस्ट्रेलियामध्ये केलेला हा दुसरा सर्वात मोठा यशस्वी पाठलाग होता.<ref>[http://www.espncricinfo.com/commonwealth-bank-series-2012/content/story/555498.html बरसणार्‍या कोहलीमुळे भारताचे स्पर्धेतील आव्हान जिवंत (इंग्रजी मजकूर)]</ref><ref>[http://www.espncricinfo.com/wisdenalmanack/content/story/699415.html कॉमनवेल्थ बँक मालिका, २०११-१२]</ref> [[ऑस्ट्रेलिया क्रिकेट संघ|ऑस्ट्रेलियाचा]] माजी क्रिकेटपटू [[डीन जोन्स]] कोहलीच्या ह्या खेळीबद्दल म्हणतो "ही एकदिवसीय क्रिकेटमधील एक सर्वोत्तम खेळी आहे".<ref>[http://www.telegraphindia.com/1120303/jsp/sports/story_15207013.jsp#.Uw4q-B2L-Nw डीन जोन्सकडून कोहलीची प्रशंसा (इंग्रजी मजकूर)]</ref> कोहलीने [[२०१२ आशिया कप|२०१२ आशिया चषका]]च्या पाकिस्तान विरूद्धच्या सामन्यात त्याची सर्वोच्च १८३ धावांची खेळी केली. त्यामुळे भारताने पाकिस्तानचे ३३० धावांचे आव्हान यशस्वीपणे पार केले आणि कोहलीला सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला. यानंतर २०१३ मध्ये त्याने, [[वेस्ट इंडीज त्रिकोणी मालिका, २०१३|वेस्ट इंडीज मध्ये त्रिकोणी मालिका]] खेळताना कर्णधार म्हणून त्याचे पहिले शतक झळकावले.<ref>[http://www.rediff.com/cricket/report/slide-show-1-west-indies-tri-series-2013-stats-highlights-kohli-hits-first-century-as-india-captain/20130706.htm कोहलीचे भारताचा एकदिवसीय कर्णधार म्हणून पहिले शतक (इंग्रजी मजकूर)]</ref> ऑक्टोबर २०१३ मध्ये ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध कोहलीने दुसऱ्या डावात फलंदाजी करताना दोन शतके झळकावली. त्यापैकी ५२ चेंडूतील नाबाद १०० धावांचे पहिले शतक हे भारतातर्फे सर्वात जलद एकदिवसीय शतक आहे.<ref name=ODItons>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/211608.html नोंदी / आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने / फलंदाजीतील विक्रम / सर्वात जलद शतके]</ref> नंतरचे ६१ चेंडूंतील शतक हे भारतातर्फे तिसरे सर्वात जलद शतक आहे. <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-australia-2013-14/content/story/684111.html कोहलीचा सर्वात जलद १७ शतकांचा विक्रम (इंग्रजी मजकूर)]</ref> त्याच्या २५ एकदिवसीय शतकांमधील १५ शतके दुसऱ्या डावात आली आहेत. यापेक्षा जास्त दुसऱ्या डावातील शतकांचा विक्रम सचिन तेंडूलकरच्या नावे आहे (१७ शतके).<ref name=Shiva>[http://www.espncricinfo.com/asia-cup-2014/content/story/723187.html कोहलीची दुसर्‍या डावात शतके]</ref><ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/engine/stats/index.html?class=2;filter=advanced;innings_number=2;orderby=hundreds;size=100;template=results;type=batting आकडेवारी / स्टॅट्सगुरु / आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने / फलंदाजीतील विक्रम / दुसरा डाव]</ref> आणि त्याने केलेल्या शतकांपैकी भारताने फक्त दोन एकदिवसीय सामने गमावले आहेत. मार्च २०१६ पर्यंत २५ एकदिवसीय शतके करून, सर्वाधिक शतके करणाऱ्या फलंदाजांच्या यादीत तो चवथ्या क्रमांकावर आहे आणि पहिल्या पाचातील तो एकमेव फलंदाज सध्या कार्यरत आहे.<ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/282935.html नोंदी / आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने / फलंदाजीती विक्रम / कारकिर्दीतील सर्वाधिक शतके]</ref> [[चित्र:Viratkohli.jpg|अल्ट=विराट कोहली|इवलेसे|कोहली एका जाहिरात कार्यक्रमामध्ये, २०१०]] २०११ मध्ये वेस्ट इंडीजविरुद्ध कसोटी पदार्पण केल्यानंतर<ref name=cricinfo1 />, त्याने पहिले शतक झळकावले ते [[भारतीय क्रिकेट संघाचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, २०११-१२|जानेवारी २०१२ मध्ये ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध]], [[ॲडलेड ओव्हल]] येथे. [[भारतीय क्रिकेट संघाचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, २०१४-१५|२०१४-१५ बॉर्डर गावस्कर ट्रॉफीच्या]] पहिल्या कसोटी सामन्यात त्याने ११५ आणि १४१ धावा केल्या. एकाच कसोटी सामन्याच्या दोन्ही डावात शतके करणारा तो चवथा भारतीय फलंदाज. <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2014-15/content/story/810001.html कर्णधारपदाच्या पहिल्याच सामन्यात दोन शतके]</ref><ref>[http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/282951.html नोंदी / कसोटी सामने / फलंदाजीतील विक्रम / एका सामन्याच्या दोन्ही डावांत शतके]</ref> त्यास मालिकेमध्ये त्याची कर्णधार म्हणून नेमणूक करण्यात आली होती आणि कर्णधार म्हणून पहिल्या तीन डावांत शतके करणारा तो पहिला क्रिकेटपटू ठरला. कसोटी मधील त्याची ११ पैकी ८ शतके ही भारताबाहेर केलेली आहेत. २०१० मध्ये आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० मध्ये त्याने अजून पर्यंत शतक केलेले नाही; त्याच्या टी२० मधील सर्वात जास्त धावा ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध ९० आहेत.<ref name=cricinfo1 /> ==सूची== [[File:Mirpurstadium201.jpg|thumbnail|200px|right|[[शेर-ए-बांगला मैदान]], येथे कोहलीने कारकिर्दीतील सर्वोच्च धावा केल्या|alt=शेर-ए-बांगला मैदान]] {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! scope="col" style="width:75px" | चिन्ह ! scope="col" style="width:350px" | अर्थ |- ! scope="row" | {{asterisk}} | नाबाद |- ! scope="row" | {{dagger}} | सामनावीर |- ! scope="row" | {{double-dagger}} | भारतीय संघाचा कर्णधार |- ! scope="row" |स्थान | ज्या स्थानावर फलंदाजी केली |- ! scope="row" |मा/प/त | स्थळ: मायदेशी, परदेशी किंवा तटस्थ देश |- ! scope="row" |तारीख | सामन्याचा पहिला दिवस |- ! scope="row" | विजयी | भारताने सामना जिंकला |- ! scope="row" |पराभूत | भारताने सामना गमावला |- ! scope="row" | अनिर्णित | सामना अनिर्णित राहिला |- ! scope="row" | (ड/ल) | डकवर्थ-लुईस नियमानुसार सामन्याचा निकाल |- ! scope="row" | मायदेशी | सामना भारतात खेळवला गेला |- ! scope="row" | परदेशी | सामना विरोधी संघाच्या देशात खेळवला गेला |- ! scope="row" | तटस्थ | सामना भारतात किंवा विरुद्ध संघाच्या देशात खेळवला गेला नाही |} ==कसोटी शतके== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |+कोहलीची कसोटी शतके ! scope="col" style="width:5px;"|क्र. ! scope="col" style="width:40px;"|धावा ! scope="col" style="width:100px;"|विरुद्ध ! scope="col" style="width:20px;"|स्थान ! scope="col" style="width:15px;"|डाव ! scope="col" style="width:20px;"|कसोटी ! scope="col" style="width:275px;"|स्थळ ! scope="col" style="width:40px;"|मा/प/त ! scope="col" style="width:65px;"|तारीख ! scope="col" style="width:25px;"|निकाल ! class="unsortable" scope="col" style="width:30px;" |संदर्भ |- | १ ! scope="row" | {{ntsh|1160}} ११६ || {{cr|AUS}} || ६ || २ || ४/४ || {{flagicon|Australia}} [[ॲडलेड ओव्हल]], [[ॲडलेड]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2012|1|24}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/518953.html ४थी कसोटीः ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, ॲडलेड, जानेवारी २४-२८, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- | २ ! scope="row" | {{ntsh|1031}} १०३{{dagger}} || {{cr|NZL}} || ५ || २ || २/२ || {{flagicon|India}} [[एम्. चिन्नास्वामी मैदान]], [[बंगळूर]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2012|08|31}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/565818.html २री कसोटी: भारत वि. न्यूझीलंड, बंगळूर, ऑगस्ट ३१ – सप्टेंबर ३, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- | ४ ! scope="row" | {{ntsh|1030}} १०३ ||{{cr|ENG}} || ५ || २ || ४/४ || {{flagicon|India}} [[विदर्भ क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[नागपूर]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2012|12|13}} || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/565809.html ४थी कसोटी: भारत वि. इंग्लंड, नागपूर, डिसेंबर १३-१७, २०१२ &#124; धावफलक ]</ref> |- | ४ ! scope="row" | {{ntsh|1070}} १०७ || {{cr|AUS}} || ५ || २ || २/४ || {{flagicon|India}} [[एम्. ए. चिदंबरम मैदान]], [[चेन्नई]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2013|02|22}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/598812.html १ली कसोटी: भारत वि. ऑस्ट्रेलिया, चेन्नई, फेब्रुवारी २२-१६, २०१३ &#124; धावफलक]</ref> |- | ५ ! scope="row" | {{ntsh|1190}} ११९ {{dagger}} || {{cr|RSA}} || ४ || १ || १/२ || {{flagicon|South Africa}} [[न्यू वाँडरर्स मैदान]], [[जोहान्सबर्ग]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2013|12|18}} || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/648665.html १ली कसोटी: दक्षिण आफ्रिका वि. भारत, जोहान्सबर्ग, डिसेंबर १८-२२, २०१३ &#124; धावफलक]</ref> |- | ६ ! scope="row" | {{ntsh|1051}} १०५* || {{cr|NZL}} || ४ || ४ || २/२ || {{flagicon|New Zealand}} [[बेसिन रिझर्व]], [[वेलिंग्टन]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2014|02|14}} || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/new-zealand-v-india-2014/engine/match/667653.html २री कसोटी: न्यूझीलंड वि. भारत, वेलिंग्टन, फेब्रुवारी १४-१८, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- | ७ ! scope="row" | {{ntsh|1190}} ११५ {{double-dagger}} || {{cr|AUS}} || ४ || २ || १/४ || {{flagicon|Australia}} [[ॲडलेड ओव्हल]], [[ॲडलेड]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2014|12|11}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2014-15/engine/match/754737.html १ली कसोटी: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, ॲडलेड, डिसेंबर ९-१३, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- | ८ ! scope="row" | {{ntsh|1190}} १४१ {{double-dagger}} || {{cr|AUS}} || ४ || ४ || १/४ || {{flagicon|Australia}} [[ॲडलेड ओव्हल]], [[ॲडलेड]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2014|12|13}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2014-15/engine/match/754737.html १ली कसोटी: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, ॲडलेड, डिसेंबर ९-१३, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- | ९ ! scope="row" | {{ntsh|1190}} १६९ || {{cr|AUS}} || ४ || २ || ३/४ || {{flagicon|Australia}} [[मेलबर्न क्रिकेट मैदान]], [[मेलबर्न]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2014|12|28}} || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2014-15/engine/match/754741.html ३री कसोटी: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, मेलबर्न, डिसेंबर २६-३०, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- | १० ! scope="row" | {{ntsh|1190}} १४७{{double-dagger}} || {{cr|AUS}} || ४ || २ || ४/४ || {{flagicon|Australia}} [[सिडनी क्रिकेट मैदान]], [[सिडनी]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2015|01|8}} || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2014-15/engine/match/754743.html ४थी कसोटी: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, सिडनी, जानेवारी ६-१०, २०१५ &#124; धावफलक]</ref> |- | ११ ! scope="row" | {{ntsh|1190}} १०३{{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ४ || २ || १/३ || {{flagicon|Sri Lanka}} [[गाली आंतरराष्ट्रीय मैदान]], [[गाली]] || परदेशी||{{dts|format=dmy|2015|08|13}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/895773.html १ली कसोटी: श्रीलंका वि. भारत, गाली, ऑगस्ट १२-१५, २०१५ &#124; धावफलक]</ref> |- | १२ ! scope="row" | {{ntsh|2000}} २०० {{double-dagger}} || {{cr|WIN}} || ४ || १ || १/४ || {{flagicon|ATG}} [[सर व्हिव्हियन रिचर्ड्‌स स्टेडियम]], [[अँटिग्वा]] || परदेशी ||{{dts|format=dmy|2016|07|21}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/west-indies-v-india-2016/engine/match/1022593.html भारताचा वेस्ट इंडीज आणि अमेरिका दौरा, १ली कसोटी: वेस्ट इंडीज वि. भारत, नॉर्थ साउंड, जुलै २१-२४, २०१६ &#124; धावफलक]</ref> |- | १३ ! scope="row" | {{ntsh|2110}} २११ {{double-dagger}} || {{cr|NZL}} || ४ || १ || ३/३ || {{flagicon|IND}} [[होळकर मैदान]], [[इंदूर]] || मायदेशी ||{{dts|format=dmy|2016|10|9}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-new-zealand-2016-17/engine/match/1030217.html न्यूझीलंडचा भारतदौरा, ३री कसोटी: भारत वि न्यूझीलंड, इंदूर, ऑक्टोबर ८-१२, २०१६ &#124; धावफलक]</ref> |- | १४ ! scope="row" | {{ntsh|1010}} १६७ {{dagger}}{{double-dagger}} || {{cr|ENG}} || ४ || १ || २/५ || {{flagicon|IND}} [[डॉ. वाय.एस. राजशेखर रेड्डी एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान|एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान]], [[विशाखापट्टणम]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2016|11|17}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-england-2016-17/engine/match/1034811.html २री कसोटी: भारत वि. इंग्लंड, विशाखापट्टणम, जानेवारी १७-२१, २०१६ &#124; धावफलक]</ref> |- | १५ ! scope="row" | {{ntsh|2350}} २३५ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|ENG}} || ४ || २ || ४/५ || {{flagicon|IND}} [[वानखेडे मैदान]], [[मुंबई]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2016|12|8}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-england-2016-17/engine/match/1034815.html इंग्लंडचा भारत दौरा, ४थी कसोटी: भारत वि इंग्लंड, मुंबई, डिसेंबर ८-१२, २०१६]</ref> |- | १६ ! scope="row" | {{ntsh|2040}} २०४ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|BAN}} || ४ || १ || १/१ || {{flagicon|IND}} [[राजीव गांधी आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट मैदान]], [[हैदराबाद]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2017|02|9}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-bangladesh-2016-17/engine/match/1041761.html बांगलादेशचा भारत दौरा, एकमेव कसोटी: भारत वि बांगलादेश, हैदराबाद, फेब्रुवारी ९-१३, २०१७]</ref> |- | १७ ! scope="row" | {{ntsh|2040}} १०३* {{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ४ || ३ || १/३ || {{flagicon|SL}} [[गाली आंतरराष्ट्रीय मैदान]], [[गाली]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2017|07|29}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/17891/scorecard/1109602/Sri-Lanka-vs-India-1st-Test-India-tour-of-Sri-Lanka-2017 भारताचा श्रीलंका दौरा, एकमेव कसोटी: भारत वि श्रीलंका, गाली, जुलै २६-३०, २०१७]</ref> |- | १८ ! scope="row" | {{ntsh|1040}} १०४* {{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ४ || ३ || १/३ || {{flagicon|IND}} [[इडन गार्डन्स]], [[कोलकाता]] || मायदेशी || २० नोव्हेंबर २०१७ || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18074/scorecard/1122723 श्रीलंकेचा भारत दौरा, पहिली कसोटी: भारत वि श्रीलंका, कोलकाता, नोव्हेंबर १६-२०, २०१७]</ref> |- | १९ ! scope="row" | {{ntsh|2130}} २१३ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ४ || २ || २/३ || {{flagicon|IND}} [[विदर्भ क्रिकेट असोसिएशन स्टेडियम]], [[नागपूर]] || मायदेशी || २४ नोव्हेंबर २०१७ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18074/scorecard/1122724 श्रीलंकेचा भारत दौरा, दुसरी कसोटी: भारत वि श्रीलंका, नागपूर, नोव्हेंबर २४-२८, २०१७]</ref> |- | २० ! scope="row" | {{ntsh|2430}} २४३ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ४ || १ || ३/३ || {{flagicon|IND}} [[फिरोजशाह कोटला मैदान]], [[दिल्ली]] || मायदेशी || २ डिसेंबर २०१७ || अनिर्णित || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18074/scorecard/1122725 श्रीलंकेचा भारत दौरा, तिसरी कसोटी: भारत वि श्रीलंका, दिल्ली, डिसेंबर २-६, २०१७]</ref> |- | २१ ! scope="row" | {{ntsh|1530}} १५३ {{double-dagger}} || {{cr|SA}} || ४ || २ || २/३ || {{flagicon|SA}} [[सुपरस्पोर्ट्स पार्क]], [[सेंच्युरियन]] || परदेशी || १३ जानेवारी २०१८ || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18065/scorecard/1122277 भारताचा दक्षिण अफ्रिका दौरा, दुसरी कसोटी: भारत वि दक्षिण आफ्रिका, सेंच्युरियन, जानेवारी १३-१७, २०१८]</ref> |- | २२ ! scope="row" | {{ntsh|1490}} १४९ {{double-dagger}} || {{cr|ENG}} || ४ || २ || १/५ || {{flagicon|ENG}} [[एजबॅस्टन मैदान, बर्मिंगहॅम|एजबॅस्टन]], [[बर्मिंगहॅम]] || परदेशी || १ ऑगस्ट २०१८ || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1119549.html भारताचा इंग्लंड दौरा, पहिली कसोटी: भारत वि इंग्लंड, बर्मिंगहॅम, ऑगस्ट १-५, २०१८]</ref> |- | २३ ! scope="row" | {{ntsh|1030}} १०३ {{dagger}}{{double-dagger}} || {{cr|ENG}} || ४ || ३ || ३/५ || {{flagicon|ENG}} [[ट्रेंट ब्रिज मैदान, नॉटिंगहॅम|ट्रेंट ब्रिज]], [[नॉटिंगहॅम]] || परदेशी || २० ऑगस्ट २०१८ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1119551.html भारताचा इंग्लंड दौरा, तिसरी कसोटी: भारत वि इंग्लंड, नॉटिंगहॅम, ऑगस्ट २०-२४, २०१८]</ref> |- | २४ ! scope="row" | {{ntsh|1390}} १३९ {{double-dagger}} || {{cr|WIN}} || ४ || १ || १/२ || {{flagicon|IND}} [[सौराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[राजकोट]] || मायदेशी || ४ ऑक्टोबर २०१८ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1160680.html वेस्ट इंडीजचा भारत दौरा, पहिली कसोटी: भारत वि वेस्ट इंडीज, राजकोट, ऑक्टोबर ४-८, २०१८]</ref> |- | २५ ! scope="row" | {{ntsh|1230}} १२३ {{double-dagger}} || {{cr|AUS}} || ४ || २ || २/४ || {{flagicon|AUS}} [[पर्थ स्टेडियम]], [[पर्थ]] || परदेशी || १४ डिसेंबर २०१८ || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/1144994.html भारताचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, दुसरी कसोटी: भारत वि ऑस्ट्रेलिया, पर्थ, डिसेंबर १४-१८, २०१८]</ref> |} ==एकदिवसीय शतके== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |+कोहलीची आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय शतके ! scope="col" style="width:5px;"|क्र. ! scope="col" style="width:40px;"|धावा ! scope="col" style="width:100px;"|विरुद्ध ! scope="col" style="width:20px;"|स्थान ! scope="col" style="width:15px;"|डाव ! scope="col" style="width:15px;"|स्ट्रा/रे ! scope="col" style="width:275px;"|स्थळ ! scope="col" style="width:40px;"| मा/प/त ! scope="col" style="width:65px;"| तारीख ! scope="col" style="width:75px;"|निकाल ! class="unsortable" scope="col" style="width:30px;" |संदर्भ |- || १ ! scope="row" | {{ntsh|1070}} १०७ || {{Cr|SRI}} || ४ || २ || ९३.८५ || {{flagicon|India}} [[इडन गार्डन्स]], [[कोलकाता]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2009|12|24}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/430889.html ४था एकदिवसीय सामना: भारत वि. श्रीलंका, कोलकाता, डिसेंबर २४, २००९ &#124; धावफलक]</ref> |- || २ ! scope="row" | {{ntsh|1021}} १०२* {{dagger}} || {{Cr|BAN}} || ३ || ३ || १०७.३६ || {{flagicon|Bangladesh}} [[शेर-ए-बांगला मैदान]], [[ढाका]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2010|1|11}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/434263.html ६वा एकदिवसीय सामना: बांगलादेश वि. भारत, ढाका, जानेवारी ११, २०१० &#124; धावफलक]</ref> |- || ३ ! scope="row" | {{ntsh|1180}} ११८ {{dagger}} || {{Cr|AUS}} || ३ || २ || ९१.५२ || {{flagicon|India}} [[एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान]], [[विशाखापट्टणम्]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2010|10|20}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/464529.html २रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. ऑस्ट्रेलिया, विशाखाट्टणम्, ऑक्टोबर २०, २०१०&#124; धावफलक]</ref> |- || ४ ! scope="row" | {{ntsh|1050}} १०५ {{dagger}} || {{Cr|NZL}} || ३ || १ || १००.९६ || {{flagicon|India}} [[नेहरू स्टेडियम, गुवाहाटी|नेहरू स्टेडियम]], [[गुवाहाटी]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2010|11|28}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/467883.html १ला एकदिवसीय सामना: भारत वि. न्यूझीलंड, गुवाहाटी, नोव्हेंबर २८, २०१० &#124; धावफलक]</ref> |- || ५ ! scope="row" | {{ntsh|1000}} १००* || {{Cr|BAN}} || ४ || १ || १२०.४८ || {{flagicon|Bangladesh}} [[शेर-ए-बांगला मैदान]], [[ढाका]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2011|2|19}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/433558.html १ला एकदिवसीय सामना, ब गट: बांगलादेश वि. भारत, ढाका, फेब्रुवारी १९, २०११ &#124; धावफलक]</ref> |- || ६ ! scope="row" | {{ntsh|1071}} १०७ || {{Cr|ENG}} || ४ || १ || ११५.०५ || {{flagicon|Wales}} [[सोफिया गार्डन्स]], [[कार्डीफ]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2011|9|16}} || पराभूत (ड/ल) || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/474481.html ५वा एकदिवसीय सामना: इंग्लंड वि. भारत, कार्डीफ, सप्टेंबर १६, २०११ &#124; धावफलक]</ref> |- || ७ ! scope="row" | {{ntsh|1121}} ११२* {{dagger}} || {{Cr|ENG}} || ४ ||२ || ११४.२८ || {{flagicon|India}} [[फिरोजशाह कोटला मैदान]], [[दिल्ली]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2011|10|17}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/521219.html २रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. इंग्लंड, दिल्ली, ऑक्टोबर १७, २०११ &#124; धावफलक]</ref> |- || ८ ! scope="row" | {{ntsh|1170}} ११७ {{dagger}} || {{Cr|WIN}} || ४ || २ || ९५.१२ || {{flagicon|India}} [[एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान]], [[विशाखापट्टणम्]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2011|12|2}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/536930.html २रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. वेस्ट इंडीज, विशाखापट्टणम्, डिसेंबर २, २०११ &#124; धावफलक]</ref> |- || ९ ! scope="row" | {{ntsh|1331}} १३३* {{dagger}} || {{Cr|SL}} || ४ || २ || १५४.६५ || {{flagicon|Australia}} [[बेलेराइव्ह ओव्हल]], [[होबार्ट]] || तटस्थ || {{dts|format=dmy|2012|2|28}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/518966.html ११वा एकदिवसीय सामना: भारत वि. श्रीलंका, होबार्ट, फेब्रुवारी २८, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- || 10 ! scope="row" | {{ntsh|1080}} १०८ {{dagger}} || {{Cr|SL}} || ३ || १ || ९०.०० || {{flagicon|Bangladesh}} [[शेर-ए-बांगला मैदान]], [[ढाका]] || तटस्थ || {{dts|format=dmy|2012|3|13}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/535795.html २रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. श्रीलंका, ढाका, मार्च १३, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- || ११ ! scope="row" | {{ntsh|1830}} १८३ {{dagger}} || {{Cr|PAK}} || ३ || २|| १२३.६४ || {{flagicon|Bangladesh}} [[शेर-ए-बांगला मैदान]], [[ढाका]] || तटस्थ || {{dts|format=dmy|2012|3|18}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/535798.html ५वा एकदिवसीय सामना: भारत वि. पाकिस्तान, ढाका, मार्च १८, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- || १२ ! scope="row" | {{ntsh|1060}} १०६ {{dagger}} || {{Cr|SL}} || ३ || १ || ९३.८० || {{flagicon|Sri Lanka}} [[महिंद राजपक्ष आंतरराष्ट्रीय मैदान]], [[हंबन्टोटा]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2012|7|21|}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/564781.html १ला एकदिवसीय सामना: श्रीलंका वि. भारत, हंबन्टोटा, जुलै २१, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- || १३ ! scope="row" | {{ntsh|1281}} १२८* {{dagger}} || {{Cr|SL}} || ३ || २ || १०७.५६ || {{flagicon|Sri Lanka}} [[रणसिंगे प्रेमदासा मैदान]], [[कोलंबो]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2012|7|31}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/564784.html ४था एकदिवसीय सामना: श्रीलंका वि. भारत, कोलंबो (आरपीएस), जुलै ३१, २०१२ &#124; धावफलक]</ref> |- || १४ ! scope="row" | {{ntsh|1020}} १०२ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{Cr|WIN}} || ३ || १ || १२२.८९ || {{flagicon|West Indies}} [[क्वीन्स पार्क ओव्हल]], [[पोर्ट ऑफ स्पेन]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2013|7|5}} || विजयी (ड/ल) || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/597926.html ४था एकदिवसीय सामना: वेस्ट इंडीज वि. भारत, पोर्ट ऑफ स्पेन, जुलै ५, २०१३ &#124; धावफलक]</ref> |- || १५ ! scope="row" | {{ntsh|1150}} ११५ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{Cr|ZIM}} || ३ || २ || १०६.४८ || {{flagicon|Zimbabwe}} [[हरारे स्पोर्टस् क्लब]], [[हरारे]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2013| 7|24}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/643665.html १ला एकदिवसीय सामना: झिंबाब्वे वि. भारत, हरारे, जुलै २४, २०१३ &#124; धावफलक]</ref> |- || १६ ! scope="row" | {{ntsh|1001}} १००* || {{Cr|AUS}} || ३ || २ || १९२.३० || {{flagicon|India}} [[सवाई मानसिंग मैदान]], [[जयपूर]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2013|10|16}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/647251.html २रा एकदिवसीय सामना: भारत वि. ऑस्ट्रेलिया, जयपूर, ऑक्टोबर १६, २०१३ &#124; धावफलक]</ref> |- || १७ ! scope="row" | {{ntsh|1151}} ११५* {{dagger}} || {{Cr|AUS}} || ३ || २ || १७४.२४ || {{flagicon|India}} [[विदर्भ क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[नागपूर]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2013|10|30}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/647259.html ६वा एकदिवसीय सामना: भारत वि. ऑस्ट्रेलिया, नागपूर, ऑक्टोबर ३०, २०१३ &#124; धावफलक]</ref> |- || १८ ! scope="row" | {{ntsh|1230}} १२३ || {{Cr|NZL}} || ३ || २ || ११०.८१ || {{flagicon|New Zealand}} [[मॅकलीन पार्क]], [[नेपियर]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2014|1|19}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/667641.html १ला एकदिवसीय सामना: न्यूझीलंड वि. भारत, नेपियर, जानेवारी १९, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- || १९ ! scope="row" | {{ntsh|1360}} १३६ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{Cr|BAN}} || ३ || २ || १११.४७ || {{flagicon|Bangladesh}} [[खान साहेब ओस्मान अली मैदान]], [[फतुल्ला]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2014|2|26}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/asia-cup-2014/engine/match/710293.html आशिया चषक, २रा एकदिवसीय सामना: बांगलादेश वि. भारत, फतुल्ला, फेब्रुवारी २६, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- || २० ! scope="row" | {{ntsh|1270}} १२७ {{dagger}} || {{Cr|WIN}} || ३ || १ || १११.४० || {{flagicon|India}} [[एच.पी.सी.ए. मैदान]], [[धरमशाला]] || मायदेशी|| {{dts|format=dmy|2014|10|17}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-west-indies-2014-15/engine/match/770127.html ४था एकदिवसीय सामना: भारत वि. वेस्ट इंडीज, धरमशाला, ऑक्टोबर १७, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- || २१ ! scope="row" | {{ntsh|1390}} १३९* {{double-dagger}} || {{Cr|SRI}} || ४ || २ || ११०.३१ || {{flagicon|India}} [[जेएससीए आंतरराष्ट्रीय मैदान संकुल]], [[रांची]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2014|11|16}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/india-v-sri-lanka-2014-15/engine/match/792297.html ५वा एकदिवसीय सामना: भारत वि. श्रीलंका, रांची, नोव्हेंबर १६, २०१४ &#124; धावफलक]</ref> |- || २२ ! scope="row" | {{ntsh|1070}} १०७ {{dagger}} || {{cr|PAK}} || ३ || १ || ८४.९ || {{flagicon|Australia}} [[ॲडलेड ओव्हल]], [[ॲडलेड]] || तटस्थ || {{dts|format=dmy|2015|2|15}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/656405.html आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक २०१५, ४था एकदिवसीय सामना, गट ब: भारत वि. पाकिस्तान, ॲडलेड, फेब्रुवारी १५, २०१५ &#124; धावफलक]</ref> |- || २३ ! scope="row" | {{ntsh|1380}} १३८ {{dagger}} || {{cr|ZAF}} || ३ || १ || ९८.५७ || {{flagicon|India}} [[एम.ए. चिदंबरम मैदान]], [[चेन्नई]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2015|10|22}} || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/ci/engine/match/903599.html ४था एकदिवसीय सामना: भारत वि. दक्षिण आफ्रिका, चेन्नई, ऑक्टोबर २२, २०१५ &#124; धावफलक]</ref> |- || २४ ! scope="row" | {{ntsh|1170}} ११७ || {{cr|AUS}} || ३ || १ || १००.०० || {{flagicon|Australia}} [[मेलबर्न क्रिकेट मैदान]], [[मेलबर्न]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2016|1|17}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2015-16/engine/match/895811.html ३रा एकदिवसीय सामना: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, मेलबर्न, जानेवारी १७, २०१६ &#124; धावफलक]</ref> |- || २५ ! scope="row" | {{ntsh|1060}} १०६ || {{cr|AUS}} || ३ || २ || ११५.२१|| {{flagicon|Australia}} [[मानुका ओव्हल]], [[कॅनबेरा]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2016|1|20}} || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/australia-v-india-2015-16/engine/match/895813.html ४था एकदिवसीय सामना: ऑस्ट्रेलिया वि. भारत, कॅनबेरा, जानेवारी २०, २०१६ &#124; धावफलक]</ref> |- || २६ ! scope="row" | {{ntsh|1541}} १५४* {{dagger}} || {{cr|NZ}} || ३ || २ ||११४.९२|| {{flagicon|IND}} [[पंजाब क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[मोहाली]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2016|10|23}} || विजयी ||<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=न्यूझीलंडचा भारत दौरा, ३रा एकदिवसीय सामना: भारत वि न्यूझीलंड, मोहाली, ऑक्टोबर २३, २०१६ &#124; धावफलक|दुवा=http://www.espncricinfo.com/india-v-new-zealand-2016-17/engine/match/1030223.html|प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो| ॲक्सेसदिनांक=२४ नोव्हेंबर २०१६}}</ref> |- || २७ ! scope="row" | {{ntsh|1220}} १२२ {{double-dagger}} || {{cr|ENG}} || ३ || २ || ११६.१९ || {{flagicon|IND}} [[महाराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[पुणे]] || मायदेशी || {{dts|format=dmy|2017|1|15}} || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/india-v-england-2016-17/engine/match/1034819.html|title=इंग्लंडचा भारत दौरा, १ला एकदिवसीय सामना: भारत वि इंग्लंड, जानेवारी १५, २०१७|प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो| ॲक्सेसदिनांक=१ मार्च २०१७}}</ref> |- || २८ ! scope="row" | {{ntsh|1110}} १११* {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|WIN}} || ३ || २ || ९६.५२ || {{flagicon|WIN}} [[सबाइना पार्क, जमैका|सबाइना पार्क]], [[किंगस्टन, जमैका|किंगस्टन]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2017|7|6}} || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/west-indies-v-india-2017/engine/match/1098210.html |title=भारताचा वेस्ट इंडीज दौरा, ५वा एकदिवसीय सामना: वेस्ट इंडीज वि भारत, किंगस्टन, जुलै ६, २०१७ |प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो|ॲक्सेसदिनांक=११ ऑक्टोबर २०१७}}</ref> |- || २९ ! scope="row" | {{ntsh|1310}} १३१ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ३ || १ || १३६.४५ || {{flagicon|SRI}} [[रणसिंगे प्रेमदासा मैदान]], [[कोलंबो]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2017|8|31}} || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/series/17891/scorecard/1109606/Sri-Lanka-vs-India-2nd-ODI-india-in-sri-lanka-odi-series/|title=४था एकदिवसीय सामना, भारताचा श्रीलंका दौरा, ३१ ऑगस्ट २०१७|प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो|ॲक्सेसदिनांक=११ ऑक्टोबर २०१७}}</ref> |- || ३० ! scope="row" | {{ntsh|1100}} ११०* {{double-dagger}} || {{cr|SL}} || ३ || २ || ९४.८२ || {{flagicon|SRI}} [[रणसिंगे प्रेमदासा मैदान]], [[कोलंबो]] || परदेशी || {{dts|format=dmy|2017|9|3}} || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=भारताचा श्रीलंका दौरा, ५वा एकदिवसीय सामना, कोलंबो, ३ सप्टेंबर २०१७|दुवा=http://www.espncricinfo.com/series/17891/scorecard/1109609|प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो|ॲक्सेसदिनांक=११ ऑक्टोबर २०१७}}</ref> |- || ३१ ! scope="row" | {{ntsh|1210}} १२१ {{double-dagger}} || {{cr|NZ}} || ३ || १ || ९६.८० || {{flagicon|IND}} [[वानखेडे स्टेडियम]], [[मुंबई]] || मायदेशी || २२ ऑक्टोबर २०१७ || पराभूत || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18029/scorecard/1120090 न्यूझीलंडचा भारत दौरा, १ला एकदिवसीय सामना: भारत वि न्यूझीलंड, मुंबई, २२ ऑक्टोबर २०१७]</ref> |- || ३२ ! scope="row" | {{ntsh|1130}} 113 {{double-dagger}} || {{cr|NZ}} || ३ || १ || १०६.६० || {{flagicon|IND}} [[ग्रीन पार्क]], [[कानपूर]] || मायदेशी || २९ ऑक्टोबर २०१७ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18029/scorecard/1120092 न्यूझीलंडचा भारत दौरा, ३रा एकदिवसीय सामना: भारत वि न्यूझीलंड, कानपूर, २९ ऑक्टोबर २०१७]</ref> |- || ३३ ! scope="row" | {{ntsh|1120}} ११२ {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|SA}} || ३ || २ || ९४.११ || {{flagicon|SA}} [[सहारा स्टेडियम किंग्जमेड, दरबान|सहारा स्टेडियम किंग्जमेड]], [[डर्बन]] || परदेशी || १ फेब्रुवारी २०१८ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18065/scorecard/1122279 भारताचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, १ला एकदिवसीय सामना: भारत वि दक्षिण आफ्रिका, डर्बन, १ फेब्रुवारी २०१८]</ref> |- || ३४ ! scope="row" | {{ntsh|1600}} १६०* {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|SA}} || ३ || १ || १००.६२ || {{flagicon|SA}} [[सहारा पार्क न्यूलॅन्ड्स|पीपीसी न्यूलॅन्ड्स मैदान]], [[केपटाऊन]] || परदेशी || ७ फेब्रुवारी २०१८ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18065/scorecard/1122281 भारताचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, ३रा एकदिवसीय सामना: भारत वि दक्षिण आफ्रिका, केपटाऊन, ७ फेब्रुवारी २०१८]</ref> |- || ३५ ! scope="row" | {{ntsh|1290}} १२९* {{dagger}} {{double-dagger}} || {{cr|SA}} || ३ || २ || १३४.३७ || {{flagicon|SA}} [[सुपरस्पोर्ट्स पार्क]], [[सेंच्युरियन]] || परदेशी || १६ फेब्रुवारी २०१८ || विजयी || <ref>[http://www.espncricinfo.com/series/18065/game/1122284 भारताचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, ६वा एकदिवसीय सामना: भारत वि दक्षिण आफ्रिका, सेंच्युरियन, १ फेब्रुवारी २०१८]</ref> |} ==संदर्भ आणि नोंदी== <small>{{संदर्भयादी|3}}</small> [[वर्ग:विराट कोहली]] [[वर्ग:याद्या]] [[वर्ग:लाल दुवे असणारे लेख]] [[वर्ग:लाल वर्ग असणारे लेख]] t0s6dwf77d282yn89821g0euznualxu 0 192187 2138949 1401092 2022-07-20T01:04:38Z CommonsDelinker 685 Wappen_von_Wuerzburg.svg या चित्राऐवजी DEU_Würzburg_COA.svg चित्र वापरले. wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट शहर | नाव = व्युर्झबुर्ग | स्थानिक = Würzburg {{de icon}} | चित्र = 2004-06-27-Germany-Wuerzburg-Lutz_Marten-Residenz_side_view_1.jpg | चित्र वर्णन = व्युर्झबुर्ग राजवाडा | ध्वज = | चिन्ह = DEU Würzburg COA.svg | नकाशा१ = जर्मनी | देश = जर्मनी | राज्य = [[बायर्न]] | प्रांत = | जिल्हा = | बेट = | स्थापना = | महापौर = | क्षेत्रफळ = ८७.६ | उंची = | लोकसंख्या_वर्ष = ३१ डिसेंबर २०१३ | लोकसंख्या = १,२४,२१९ | घनता = १४०० | महानगर_लोकसंख्या = | वेळ = [[मध्य युरोपीय प्रमाणवेळ]] | वेब = http://www.wuerzburg.de/ | latd = 49 | latm = 47 | lats = | latNS = N | longd = 9 | longm = 56 | longs = | longEW = E }} '''व्युर्झबुर्ग''' ([[जर्मन भाषा|जर्मन]]: Würzburg) हे [[जर्मनी]]च्या [[बायर्न]] राज्यामधील एक शहर आहे. व्युर्झबुर्ग जर्मनीच्या दक्षिण भागात व बायर्नच्या वायव्य भागात [[माइन नदी]]च्या काठावर वसले असून ते [[न्युर्नबर्ग]]पासून १०९ व [[फ्रांकफुर्ट]]पासून १२० किमी अंतरावर आहे. ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} == हे सुद्धा पहा == *[[जर्मनीमधील शहरांची यादी]] ==बाह्य दुवे== * [http://www.wuerzburg.de/ अधिकृत संकेतस्थळ] *{{wikivoyage|Würzburg|व्युर्झबुर्ग}} {{commons|Würzburg|व्युर्झबुर्ग}} [[वर्ग:जर्मनीमधील शहरे]] h3nbm0wdvaqi6umdwyjsc8w5htrw4wu 0 193634 2138912 1756349 2022-07-19T16:37:43Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[फ्रांस राष्ट्रीय महिला फुटबॉल संघ]] वरुन [[फ्रान्स राष्ट्रीय महिला फुटबॉल संघ]] ला हलविला wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट राष्ट्रीय फुटबॉल संघ | नाव = फ्रांस| Badge = | फिफा कोड = FRA | उपाख्य = | राष्ट्रीय संघटन =| प्रादेशिक संघटन = | कर्णधार = | प्रशिक्षक = | Most Legendary Player = | Asst Manager = | सर्वात जास्त सामने = | सर्वात जास्त गोल = | Home Stadium = | फिफा रॅंक = | जास्त फिफा = | जास्त फिफा तारीख = | कमी फिफा = | कमी फिफा तारीख = | इ.एल.ओ. रॅंक = | जास्त इ.एल.ओ = | जास्त इ.एल.ओ तारीख= | कमी इ.एल.ओ = | कमी इ.एल.ओ तारीख= | <!-- pattern_la1=_cam1012h|pattern_b1=_cam1012h|pattern_ra1=_cam1012h|pattern_so1=_redtop| leftarm1=008000|body1=008000|rightarm1=008000|shorts1=FF0000|socks1=FFFF00| pattern_la2=_cam1012a|pattern_b2=_cam1012a|pattern_ra2=_cam1012a| leftarm2=FFFF00|body2=FFFF00|rightarm2=FFFF00|shorts2=008000|socks2=FF0000| --> पहिला आंतरराष्ट्रीय = | मोठा विजय = | मोठी हार =| स्पर्धा = | पहिला_विश्वचषक = | सर्वोत्तम_प्रदर्शन = | प्रादेशिक स्पर्धा = | स्पर्धा_प्रादेशिक = | पहिला_प्रादेशिक = | सर्वोत्तम_प्रदर्शन_प्रादेशिक = | स्पर्धा_कॉन्फेडरेशन = | पहिला_कॉन्फेडरेशन = | सर्वोत्तम_प्रदर्शन_कॉन्फेडरेशन = }} '''फ्रांस महिला फुटबॉल संघ''' आंतरराष्ट्रीय स्तरावर महिला [[फुटबॉल]]च्या खेळात [[फ्रांस]]चे प्रतिनिधित्व करतो. == जागतिक क्रमवारी == == बाह्य दुवे == [[वर्ग:राष्ट्रीय महिला फुटबॉल संघ]] [[वर्ग:फ्रान्स|फुटबॉल महिला संघ]] gbxgo2sbq8rw8y5kgt80ahhmr5cpllv 0 216720 2138852 2014188 2022-07-19T13:36:57Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki {{पान काढा|कारण=दीर्घकाळ रिकामे}} guac06l1635vdhuvcp0x8ab1i05n4vf 0 221890 2138935 2089970 2022-07-19T17:01:44Z 117.99.255.113 wikitext text/x-wiki '''वडवळ''' हे [[सोलापूर जिल्हा|सोलापूर जिल्ह्याच्या]] [[मोहोळ तालुका|मोहोळ तालुक्यातील]] गाव आहे. हे गाव [[मोहोळ]] शहरापासून ६ किमी अंतरावर आहे. येथे एस.टी. किंवा महानगरपालिका बसने जाता येते. ==नागनाथ मंदिर वडवाळ जि. सोलापूर== येथील नागनाथ मंदिर एक जागृत देवस्थान समजले जाते व प्रत्येक अमावास्येला येथे गर्दी होते. वडवळ या ठिकाणी जाण्यासाठी [[एस.टी.]] किंवा महानगर पालिका बस किंवा खाजगी वाहनाचा उपयोग करू शकता. नागनाथ भगवानची यात्रा चैत्त पोर्णिमेला चालू होते. या दिवशी श्नीस तेल अभिषेक केला जातो. चतुर्थी लागला मोहोळ येथुन श्नीच्या पालखीचे आगमन होते व पहाटे खर्ग असतात हा सोहळा पाहण्यासाठी हजारो भाविक येतात. सप्तमीला श्नीचे गण असतात .अधिक माहितीसाठी फोन करा ९९२३३४८३३५ श्री वडवाळसिद्ध नागनाथ महाराज किंवा जय. [[वर्ग:सोलापूर जिल्ह्यातील गावे]] p4vgjd3vumlb0rzoixl3akioi6rjo8y 0 225281 2138889 2002603 2022-07-19T16:13:04Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[आंबेडकर टाईम्स]] वरुन [[आंबेडकर टाइम्स]] ला हलविला wikitext text/x-wiki '''आंबेडकर टाइम्‍स''' हे एक [[संकेतस्‍थळ]] असून अमेरिकेतील [[कॅलिफोर्निया]] येथून सुरू करण्‍यात आले आहे. याचे संपादक प्रेम चुंबर आहेत. हे संकेतस्‍थळ [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]]ांच्‍या विचारांना समर्पित आहे.<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://m.divyamarathi.bhaskar.com/news/DMS-story-about-ambedkar-followers-abroad-organisation-5569207-PHO.html|title=जगाचे बाबासाहेब: वाचा बाबासाहेबांच्‍या अनुयायांचे विदेशातील संघटन|date=2017-04-12|work=marathibhaskar|access-date=2018-03-20|language=mr}}</ref> येथून आंबेडकरांसंबधी बातम्या प्रसारीत केल्या जातात.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.ambedkartimes.com/|title=welcome to ambedkartimes|website=www.ambedkartimes.com|access-date=2018-03-20}}</ref> == हे सुद्धा पहा == * [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर संबंधित लेखांची सूची]] * [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या नावावर असलेल्या गोष्टींची यादी]] ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} ==बाह्य दुवे== * {{official|http://www.ambedkartimes.com/}} * [https://m.facebook.com/Ambedkar-Times-160942453970684/ अधिकृत संकेतस्थळ - फेसबुक] {{डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर}} [[वर्ग:डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]] [[वर्ग:अमेरिकेतील संस्था व संघटना]] [[वर्ग:आंबेडकरवादी संस्था व संघटना]] [[वर्ग:दलित संस्था व संघटना]] dyimgaqm3byyyey8mghqsl63cgoks50 0 228721 2138902 2061213 2022-07-19T16:22:32Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[द बाँबे शेड्युल्ड कास्ट्स इम्प्रुव्हमेंट ट्रस्ट]] वरुन [[बॉम्बे शेड्युल्ड कास्ट्स इम्प्रुव्हमेंट ट्रस्ट]] ला हलविला wikitext text/x-wiki '''द बॉंबे शेड्युल्ड कास्ट्स इम्प्रुव्हमेंट ट्रस्ट''' (The Bombay Scheduled Castes Improvement Trust) ही [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी]] २९ जुलै १९४४ रोजी [[मुंबई]] येथे स्थापन केलेली एक सामाजिक संस्था होती.<ref>{{स्रोत पुस्तक|title=डॉ. आंबेडकरी प्रणाली आणि आपण|last=लोखंडे|first=डॉ. भाऊ|publisher=परिजात प्रकाशन|year=१३ एप्रिल २०१२|isbn=|location=कोल्हापूर|pages=२४९-२५४}}</ref> डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी समस्त [[अस्पृश्य]] समाजाच्या उन्नतीसाठी स्थापन केलेल्या अनेक संस्थांपैकी द बॉंबे शेड्युल्ड कास्ट्स इम्प्रुव्हमेंट ट्रस्ट ही एक संस्था होती. पण त्यापूर्वी [[दलित|दलितांच्या]] सर्वागीण विकासासाठी एक मध्यवर्ती सामाजिक केंद्र निर्माण करण्यासाठी बाबासाहेबांनी इमारत फंड उभारण्यास सुरुवात केली. त्यासाठी पुरुषांकडून दोन तर महिलांकडून एक रुपया वर्गणी घेण्याचे आवाहन करण्यात आले. दलित समाजातील लोकांनी बाबासाहेबांच्या आवाहनाला प्रतिसाद दिल्याने या योजनेतून तब्बल ४५,०९५ रुपयांचा निधी जमा झाला. या निधीतून बाबासाहेबांनी १० ऑक्टोबर १९४४ रोजी [[दादर]]-[[नायगाव]] विभागात गोकुळदास पास्ता रोडवर २,३३२ चौरस यार्डाचा भूखंड ३६ हजार ५३५ रुपये खर्चून विकत घेतला व उरलेल्या निधीतून दी बॉंबे शेड्युल्ड कास्ट्स इम्प्रुव्हमेंट ट्रस्ट बनविला. याच निधीतून या प्लॉटवर छोटे तात्पुरते साईट ऑफिस बांधण्यात आले. पुढे ही इमारतच बाबासाहेबांच्या सर्व चळवळींचे केंद्रस्थान बनली. बाबासाहेबांचा खासगी प्रिंटिंग प्रेस नायगाव येथे होता. जातीय दंगलीत या प्रेसचे नुकसान झाल्यामुळे बाबासाहेबांना ही प्रेस त्यांच्या नायगाव येथील साइट ऑफिसमध्ये हलवावी लागली. मात्र या वास्तूत प्रेस आणताच बाबासाहेबांनी जागेच्या भाड्यापोटी ट्रस्टमध्ये महिना ५० रुपये जमा करण्यास सुरुवात केली.<ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.livemint.com/Politics/wXz5Z8Hjst2BVqrnLg9sjK/Do-the-Ambedkar-monuments-in-Mumbai-do-justice-to-the-man.html|title=Do the Ambedkar monuments in Mumbai do justice to the man?|first=Abhiram|last=Ghadyalpatil|date=25 जुलै, 2016|website=mint}}</ref> बाबासाहेबांचे पुत्र [[यशवंत आंबेडकर|यशवंतराव आंबेडकर]] यांना उत्पन्नाचे साधन नव्हते. म्हणून त्यांच्याकडे प्रेसच्या व्यवस्थापकाची जबाबदारी सोपविण्यात आली होती. पण यशवंतरावांनी बाबासाहेबांना न विचारताच या प्लॉटची जागा काही दुकानासाठी देऊन टाकली. त्यामुळे बाबासाहेबांना हा प्लॉट सोडविण्यासाठी कोर्टात जावे लागले. मात्र न्यायालयीन प्रकरणे १९७५ पर्यंत चालली. त्यानंतर ट्रस्टने बाबासाहेबांच्या संकल्पनेनुसार दलितांच्या सर्वागीण विकासासाठी समाजकेंद्र उभारण्यासाठी प्रयत्न केले. पण अनेक अडचणींमुळे ते शक्य झाले नव्हते. दरम्यानच्या काळात मुंबई महापालिकने या प्लॉटवर माध्यमिक शाळेचे आरक्षण टाकले. ट्रस्टने माध्यमिक शाळेचा तीन मजली प्लान महापालिकेला सादर करून त्याला मंजुरी घेतली. आरक्षणामुळे या शाळेच्या प्लानमध्ये तळमजल्यावर पार्किंगची तरतूद केली होती. हे पार्किंग म्हणजे शाळेच्या मागच्या भागाला ज्याला '[[आंबेडकर भवन]]' म्हणून संबोधले गेले. पार्किंग एरियात [[प्रकाश आंबेडकर|प्रकाश]], [[आनंदराज आंबेडकर|आनंदराज]] आणि [[भीमराव यशवंत आंबेडकर|भीमराव]] या आंबेडकर बंधूंनी आपली कार्यालये निर्माण केली.<ref name="auto"/> सध्याच्या ट्रस्टने या जागेवरील शाळेचे आरक्षण बदलून पब्लिक हॉल व संस्थात्मक उपयोग असे नवे आरक्षण बदल डिसेंबर २०१५ मध्ये करून घेतले व भव्य १७ मजली इमारतीचा आराखडा तयार केला. यात बाबासाहेबांचे भव्य म्युझियम, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर संग्रहालय-इतिहास दालन, सुसज्ज व भव्य ग्रंथालय, कायदा साहाय्य केंद्र, अन्याय अत्याचार निवारण व समाजकल्याण केंद्र, कला दालन, विपश्यना हॉल व बुद्ध धम्म साहित्य कक्ष, महिलांचे सबलीकरण व युवकांना कौशल्य प्रशिक्षण आदी सोयी-सुविधा या केंद्रात निर्माण करण्यात येणार होत्या. हा प्रकल्प पूर्ण झाल्यानंतर हजारो युवक, युवती, विद्यार्थी व दलित चळवळीला योग्य दिशा प्राप्त होणार होती.<ref name="auto"/> [[रत्नाकर गायकवाड]] यांच्या मतानुसार, जे "आंबेडकर भवन" (पार्किंग एरिया) पाडण्यात आले, त्याचे बांधकाम १९७५ नंतर करण्यात आले. तसेच प्रिंटिंग प्रेस बंद होऊन ५० वर्षांचा कालावधी लोटला आहे.<ref name="auto"/> [[रत्नाकर गायकवाड]] यांच्या मतानुसार, "या ट्रस्टच्या घटनेत डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी ट्रस्टच्या विश्वस्तपदावर त्यांच्या कुटुंबातील सदस्य न घेण्याचे धोरण अवलंबिले होते. तेच बाबासाहेबांचे धोरण विश्वस्तांनी गेल्या ६० वर्षांत चालू ठेवले आहे. एवढेच नव्हे तर बाबासाहेबांनी आपल्या मुलाला म्हणजेच यशवंतराव आंबेडकर यांना २३ फेब्रुवारी १९५६ रोजी बुद्धभूषण प्रिंटिंग प्रेसच्या उत्पन्नाच्या संदर्भात लिहिलेल्या पत्रात म्हटले आहे की, ही प्रेस सार्वजनिक मालमत्ता असून ती तुझी किंवा माझी मालमत्ता नाही. ... या मोडकळीस आलेल्या इमारतीस पाडण्याची रीतसर नोटीस मुंबई महापालिकने १ जून १९५६ रोजी ट्रस्टला दिली. हे बांधकाम रात्री पाडावे लागले."<ref name="auto"/> पीपल्स इम्प्रूव्हमेंट ट्रस्ट अंतर्गत मुंबईतील दादरमध्ये आंबेडकर भवन बांधले गेले होते. आंबेडकर भवन ही इमारत जीर्ण झालेल्या स्थितीत दिसून आल्यानंतर तेथे नवीन १७ मजली आंबेडकर इमारत बांधण्याचा सरकारचा प्रस्ताव दिला गेला होता. पुनर्बांधणीचा प्रस्ताव ठेवल्यानंतरच विश्वस्त आणि बाबासाहेबांच्या नातेवाईकांमध्ये वाद सुरू झाला होता. त्यानंतर एकदा रात्रीत आंबेडकर भवन पाडण्यात आले. ज्यामुळे हा वाद आणखी वाढला. डॉ. आंबेडकर यांचे तीन नातवंडे [[भीमराव यशवंत आंबेडकर|भीमराव]], [[प्रकाश आंबेडकर|प्रकाश]] आणि [[आनंदराज आंबेडकर|आनंदराज]] पुनर्निर्माण प्रस्तावाला विरोध केला आहे. - ते म्हणतात की बाबासाहेबांनी वापरलेल्या वस्तूंचे पुनर्बांधणीच्या बहाण्याने नुकसान केले गेले. महाराष्ट्राचे मुख्य माहिती आयुक्त रत्नाकर गायकवाड हे या ट्रस्टचे सल्लागार होते. आंबेडकर भवन पाडल्यामुळे त्यांना आंबेडकरी जनतेच्या रोषाला सामोरे जावे लागले.<ref>{{Cite web|url=https://www.aajtak.in/india/maharashtra/story/maharashtra-chief-information-commissioner-ratnakar-gaikwad-attacked-in-aurangabad-443796-2017-04-18|title=महाराष्ट्र के मुख्य सूचना आयुक्त रत्नाकर गायकवाड़ पर औरंगाबाद में हमला|website=आज तक}}</ref> ==संदर्भ== {{संदर्भयादी}} {{डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर}} {{DEFAULTSORT:बॉंबे शेड्युल्ड कास्ट्स इम्प्रुव्हमेंट ट्रस्ट, द}} [[वर्ग:डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे पक्ष व संघटना]] [[वर्ग:इ.स. १९४४ मधील निर्मिती]] [[वर्ग:सामाजिक संस्था]] [[वर्ग:मुंबईचा इतिहास]] [[वर्ग:दलित इतिहास]] 3qh5dpinaj4zd4omjfqsrp6q5oez4sy 0 228981 2138924 2116452 2022-07-19T16:44:16Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[एर फ्रांस-केएलएम ग्रूप]] वरुन [[एर फ्रान्स-केएलएम]] ला हलविला wikitext text/x-wiki '''एर फ्रांस-केएलएम ग्रूप''' ही [[फ्रांस|फ्रेंच]]-[[नेदरलॅंड्स|डच]] विमानवाहतूक कंपनी आहे. [[पॅरिस]]च्या [[चार्ल्स दि गॉल विमानतळ]]ावर असलेली ही कंपनी [[एर फ्रांस]], [[केएलएम]] सह अकरा विमानवाहतूक कंपन्यांची मालक आहे. या कंपन्यांनी मिळून २०१४मध्ये ८ कोटी ७३ लाख प्रवाशांची ने-आण केली होती. या कंपनीत सुमारे ८४,००० कर्मचारी असून २०१६मध्ये त्यांनी २४ अब्ज ८४ कोटी युरोची उलाढाल केली. == उपकंपन्या == * [[एर फ्रांस]] :* [[एर फ्रांस कार्गो]] :* [[हॉप!]] :* [[ट्रान्सएव्हिया फ्रांस]] :* [[जून (विमानवाहतूक कंपनी)|जून]] * [[केएलएम]] :* [[केएलएम कार्गो]] :* [[केएलएम सिटीहॉपर]] :* [[ट्रान्सएव्हिया]] :* [[मार्टिनएर]] * [[सर्व्हेर]] [[वर्ग:एर फ्रांस-केएलएम|*]] [[वर्ग:फ्रांसमधील कंपन्या]] [[वर्ग:नेदरलँड्समधील कंपन्या]] [[वर्ग:विमानवाहतूक कंपन्या]] hqbo1rhzxxfv9jrxpjrn1w0gwloj1k3 2138933 2138924 2022-07-19T16:52:31Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki [[चित्र:Air France KLM Group logo.svg|300px]] '''एर फ्रांस-केएलएम ग्रूप''' ही [[फ्रांस|फ्रेंच]]-[[नेदरलॅंड्स|डच]] विमानवाहतूक कंपनी आहे. [[पॅरिस]]च्या [[चार्ल्स दि गॉल विमानतळ]]ावर असलेली ही कंपनी [[एर फ्रांस]], [[केएलएम]] सह अकरा विमानवाहतूक कंपन्यांची मालक आहे. या कंपन्यांनी मिळून २०१४मध्ये ८ कोटी ७३ लाख प्रवाशांची ने-आण केली होती. या कंपनीत सुमारे ८४,००० कर्मचारी असून २०१६मध्ये त्यांनी २४ अब्ज ८४ कोटी युरोची उलाढाल केली. == उपकंपन्या == * [[एर फ्रांस]] :* [[एर फ्रांस कार्गो]] :* [[हॉप!]] :* [[ट्रान्सएव्हिया फ्रांस]] :* [[जून (विमानवाहतूक कंपनी)|जून]] * [[केएलएम]] :* [[केएलएम कार्गो]] :* [[केएलएम सिटीहॉपर]] :* [[ट्रान्सएव्हिया]] :* [[मार्टिनएर]] * [[सर्व्हेर]] [[वर्ग:एर फ्रांस-केएलएम|*]] [[वर्ग:फ्रांसमधील कंपन्या]] [[वर्ग:नेदरलँड्समधील कंपन्या]] [[वर्ग:विमानवाहतूक कंपन्या]] 0c309eeydu2p4r0x7vh44184kwkalwm 2 230209 2138853 2123612 2022-07-19T13:58:43Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki {{Location map+|India|width=300|float=right|caption=सदस्य आदित्य ताम्हनकर राहत असलेले शहर|places= {{Location map~|India|lat_deg=18|lat_min=63|lon_deg=73|lon_min=79|position=right|background=|label=[[चिंचवड]]}} }} {{Location map+|India|width=300|float=right|caption=सदस्य आदित्य ताम्हनकर यांचे मुळ गाव|places= {{Location map~|India|lat_deg=15|lat_min=99|lon_deg=73|lon_min=59|position=right|background=|label=[[चेंदवण|निरोखेवाडी]], [[चेंदवण]]}} }} {{User Wikipedian for|year=2017|month=6|day=22}}{{द्रुतमाघारकार}} {{१०,००० संपादने}} {| style="border: 1px solid gray; background-color: #fdffe7;" |rowspan="2" style="vertical-align:middle;" | [[Image:Cricket-barnstar-small.png|100px]] |rowspan="2" | |style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;" | '''The Cricket Star''' |} ==सदस्य आदित्य ताम्हनकरने तयार केलेल्या याद्या== * [[२०१८मध्ये आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट सामन्यांत खेळाडूंनी केलेल्या शतकांची यादी]] * [[इ.स. २०२० मध्ये आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट सामन्यांत खेळाडूंनी केलेल्या शतकांची यादी]] * [[भारतीय क्रिकेट संघाने खेळलेल्या कसोटी सामन्यांची यादी]] * [[भारतीय क्रिकेट संघाने खेळलेल्या आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामन्यांची यादी]] * [[भारतीय क्रिकेट संघाने खेळलेल्या आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामन्यांची यादी]] * [[आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय क्रिकेट स्पर्धांची यादी]] भारतीय क्रिकेटविश्वात गाजलेला सुप्रसिद्ध खटला *झी टेलेफिल्म्स वि. भारतीय संघराज्य* (सर्वोच्च न्यायालय, इ.स. २००५) लेखनहक्क : आदित्य ताम्हनकर, पिंपरी-चिंचवड. वर्ष १९९८. भारतीय टेलेव्हिजन क्षेत्रामध्ये आघाडीची वाहिनी होती *झी टेलेव्हिजन*. १९९८ साली 1ds6bir2p0c23l4uyq4t5flmhiuiyt4 10 237745 2138851 1873269 2022-07-19T13:35:16Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki <div style="float: left; border: solid #ffb466 1px; margin: 1px;"> {| cellspacing="0" style="width: 238px; color: #000000; background: #ffe496;" | style="width: 45px; height: 45px; background: #ffb466; text-align: center;" |१०,०००+ | style="font-size: 8pt; padding: 4pt; line-height: 1.25em;" |या व्यक्तीने मराठी विकिपीडियावर आपली दहा हजार संपादने पूर्ण केली आहेत. |}</div> <includeonly> [[वर्ग:१०,००० पेक्षा जास्त संपादने केलेले सदस्य]] </includeonly> <noinclude> *हा साचा '''१०,००० ते २०,००० यादरम्यान संपादने''' केलेल्या सदस्यांसाठी आहे. हा साचा तुमच्या सदस्य पानावर लावण्यासाठी <nowiki>{{</nowiki>१०,००० संपादने<nowiki>}}</nowiki> हे लिहा. [[वर्ग:सदस्यचौकट साचे|{{PAGENAME}}]] </noinclude> [[वर्ग:१०,००० पेक्षा जास्त संपादने केलेले सदस्य| ]] c5tnsb2s3yyb2qxf9ghfge2o6gvhbd4 0 251938 2138916 2086968 2022-07-19T16:40:08Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[फ्रान्सिस न्यूटन सौझा]] वरुन [[फ्रांसिस न्यूटन सौझा]] ला हलविला wikitext text/x-wiki {{विकिडेटा माहितीचौकट}} '''फ्रान्सिस न्यूटन सौझा''' ([[१२ एप्रिल]], [[इ.स. १९२४|१९२४]] - [[२८ मार्च]], [[इ.स. २००२|२००२]]) हे एक भारतीय चित्रकार होते. ते [[एम.एफ. हुसेन]], [[राम कुमार]], [[तैयब मेहता]], [[एस. एच. रझा]] या चित्रकारांसहित [[बॉम्बे प्रोग्रेसिव्ह आर्टीस्ट ग्रुप]]शी संबंधित होते. २००८ मध्ये त्यांच्या ''बर्थ'' या चित्राने क्रिस्टीस येथे २५ लाख [[अमेरिकन डॉलर]] मिळवले व परत २०१५ मध्ये ४० लाख डॉलर मिळवले. २००८ मध्ये हे चित्र [[टीना अंबानी]] यांनी घेतले होते. हे चित्र त्यांनी १९५५ मध्ये बनवले होते. ''मॅन अन्ड वुमन लाफिंग'' आणि ''स्टिल लाइफ विथ ब्रेड ॲंड फिश'' ही त्यांची अन्य प्रसिद्ध चित्रे.<ref>[http://www.financialexpress.com/article/lifestyle/fn-souzas-birth-sets-new-record-sold-for-4-million-at-christies-new-york-auction/137827/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150928061708/http://www.financialexpress.com/article/lifestyle/fn-souzas-birth-sets-new-record-sold-for-4-million-at-christies-new-york-auction/137827/ |date=28 September 2015 }} FN Souza’s ‘Birth’ sets new record, sold for $4 million at Christie’s New York auction. The Financial Express, 18 September 2015.</ref> == पुरस्कार == * १९९९-२००० - [[कालिदास सन्मान पुरस्कार]] == संदर्भ == {{संदर्भयादी}} {{DEFAULTSORT:सौझा, फ्रान्सिस न्यूटन}} [[वर्ग:भारतीय चित्रकार]] [[वर्ग:इ.स. १९२४ मधील जन्म]] [[वर्ग:इ.स. २००२ मधील मृत्यू]] [[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]] [[वर्ग:कालिदास सन्मान पुरस्कारविजेते]] 16xeuy7j1z7k68pu0y2baijostbs2ag 2 255157 2138848 2134428 2022-07-19T13:32:32Z Khirid Harshad 138639 /* लेख तयार केले */ wikitext text/x-wiki <table align="right" cellpadding="2" style="border:1px solid #000000;background-color:#ffffff;"> <tr><td>{{User mr}}</tr></td> <tr><td>{{UsersSpeak|mr|Marathi|'''मराठी'''}}</tr></td> <tr><td>{{द्रुतमाघारकार}}</tr></td> <tr><td>{{१००० संपादने}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प भारतातील राजकारण}}</td></tr> <tr><td>{{विकी लव्ह्‌ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१}}</td></tr> <tr><td>{{साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/आयोजक आणि परीक्षक}}</td></tr> <tr><td>{{सदस्य मिशन ६६,६६६}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य महाराष्ट्र}}</tr></td> <tr><td>{{सकोबो|en|इंग्रजी लिहु ,वाचु व|'''इंग्रजी'''}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्यचौकट पुणेकर}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्यचौकट हॉटकॅट}}</tr></td> </table>नमस्कार मी पुण्यातील संगणक शास्त्राचा विद्यार्थी आहे. मी मराठी विकिपीडियावर माझ्या ज्ञानाचे योगदान देण्यासाठी येथे आहे.मी मराठी विकिपीडियावरील अलीकडील बदलांचे पुनरावलोकनकर्ता आहे. मदतनीस आणि जाणकार लेख तयार करुन मराठी विकिपीडिया अधिक माहितीपूर्ण बनविणे हे माझे उद्दीष्ट आहे. == माझ्या आवडीचे विषय आहेत == * भौतिकशास्त्र * जिवंत लोकांची चरित्रे * तंत्रज्ञान * गणित * विज्ञान * चित्रपटांबद्दल लेख == माझे प्रकल्प == [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प चित्रपट]] [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र]] == मी तयार केलेली साचे == [[साचा:सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट|सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट]] [[साचा:सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र|सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र]] [[साचा:माहितीचौकट फुटबॉल खेळाडू|माहितीचौकट फुटबॉल खेळाडू]] [[साचा:माहितीचौकट कॅमेरा|माहितीचौकट कॅमेरा]] [[साचा:१००० संपादने| १००० संपादने ]] [[साचा:माहितीचौकट यूट्यूब चॅनल|माहितीचौकट यूट्यूब चॅनल]] [[साचा:विकिब्रेक|विकिब्रेक]] [[साचा:परीक्षा|परीक्षा]] [[साचा:विकी लव्ह्‌ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१|विकी लव्ह्‌ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१]] [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] == विकिपीडिया आशियाई महिना २०२० लेख == [[हाँगकाँग डिझनी लँड]] [[दुबई फ्रेम]] [[जॅकी चॅन]] [[दुबई संग्रहालय]] == लेख तयार केले == <div style="height: 300px; overflow:auto; border: 1.5px solid #242424; width: 700px; background: transparent; padding: 4px; text-align: left;"> {{refbegin|3}} [[परिपत्रक गती]] [[आदिती पोहनकर]] [[वस्तुमान केंद्र]] [[अनुज सैनी]] [[मार्कस पॅटरसन]] [[सिद्धार्थ चांदेकर]] [[व्हेंटिलेटर (२०१६ चित्रपट)]] [[दिमित्री होगन]] [[विक्की कौशल]] [[भाग्यश्री शिंदे]] [[माधव देवचके]] [[भारतीय डिजिटल पार्टी]] [[अभिषेक अर्चना श्रीवास्तव]] [[द फॅमिली मॅन (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[लय भारी (चित्रपट)]] [[अलोन्झो वेगा]] [[सिद्धांत चतुर्वेदी]] [[कोटा फॅक्टरी (वेब मालिका)]] [[सॅक्रेड गेम्स (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[बेताल (वेब ​​मालिका)]] [[शिव ठाकरे]] [[एबी आणि सीडी (चित्रपट)]] [[हिरकणी (चित्रपट)]] [[छिछोरे (चित्रपट)]] [[भारतीय माहिती तंत्रज्ञान संस्था, पुणे]] [[फिबोनाची श्रेणी]] [[अवनी बी सोनी]] [[भयभीत (चित्रपट)]] [[आनंदी गोपाळ (चित्रपट)]] [[गुंजन सक्सेना: द कारगिल गर्ल]] [[बाघी ३ (चित्रपट)]] [[मलंग (चित्रपट)]] [[मंदार राव देसाई]] [[इरादा पक्का (चित्रपट)]] [[मुंबई पुणे मुंबई ३ (चित्रपट)]] [[सुरेश वरपुडकर]] [[सुरेश देशमुख]] [[फिल हीथ]] [[महदी परसाफर]] [[कच्चा लिंबू (चित्रपट)]] [[कमल किशोर मिश्रा]] [[बाबाजानी दुराणी]] [[मनीष बसीर]] [[डब्बू रत्नानी]] [[मिर्झापूर (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[तनुज केवलरमणी]] [[अभिषेक बॅनर्जी (अभिनेता)]] [[अँपियरचा सर्किट नियम]] [[तारा सुतारिया]] [[शुभम सिंह धंदा]] [[नितीश राणा]] [[लक्ष्मी (चित्रपट)]] [[शरद केळकर]] [[आयफोन १२]] [[मोहित मित्रा]] [[दुबई फ्रेम]] [[हाँगकाँग डिझनी लँड]] [[जॅकी चॅन]] [[दुबई संग्रहालय]] [[मिस इंडिया (चित्रपट)]] [[अमर पटनायक]] [[लुडो (चित्रपट)]] [[प्रतीक गांधी]] [[जॉब्स (चित्रपट)]] [[वन रूम किचन (चित्रपट)]] [[चिंटू २ (चित्रपट)]] [[दर्शन बुधरानी]] [[सुधाकर बोकडे]] [[योगेश टिळेकर]] [[हॉटेल मुंबई (चित्रपट)]] [[तानी (चित्रपट)]] [[मिसमॅच्ड (मालिका)]] [[शेमलेस (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[बैजनाथ मंदिर]] [[अ‍ॅलिफॅटिक संयुग]] [[अनिल कुमार (खेळाडू)]] [[संत कुमार]] [[अक्रिती काकर]] [[अरुण आलाट]] [[विश्वास गांगुर्डे]] [[मीत पालन]] [[ऑरोर पॅरिएन्टे]] [[एके व्हर्सेस एके (चित्रपट)]] [[कूली नंबर १‎]] [[घराबाहेर]] [[कीथ बॅरिश]] [[डेव्हिड धवन]] [[धुरळा (चित्रपट)]] [[लता भगवान करे (चित्रपट)]] [[बिनधास्त (चित्रपट)]] [[कैरी (चित्रपट)]] [[आई थोर तुझे उपकार]] [[काल (मराठी चित्रपट)]] [[निक मॅककँडलेस]] [[अल्बर्ट बर्गर]] [[निर्मला मच्छिंद्र कांबळे]] [[८३ (चित्रपट)]] [[नेबर्स (चित्रपट)]] [[मिस यू मिस (चित्रपट)]] [[वेगळी वाट (चित्रपट)]] [[चोरीचा मामला]] [[प्रियदर्शन जाधव]] [[द व्हाइट टायगर (चित्रपट)]] [[आदर्श गौरव]] [[अपूर्वा सोनी‎]] [[त्रिभंगा (चित्रपट)]] [[कागज (चित्रपट)]] [[बलिदान (चित्रपट)]] [[कुलदीपक (चित्रपट)]] [[विजय कुमार सिन्हा]] [[राहुल मिश्रा]] [[नक्षराजसिंह सिसोडीया]] [[मुंबई सागा]] [[विक्की वेलिंगकर (चित्रपट)]] [[वन्स मोर (चित्रपट)]] [[अवनी पांचाल]] [[ओजल नलावडी]] [[पुनीत कौर]] [[बारायण]] [[मंत्र (चित्रपट)]] [[शिकारी (चित्रपट)]] [[लग्न मुबारक‎]] [[अस्ताद काळे]] [[रणांगण (चित्रपट)]] [[महासत्ता २०३५ (चित्रपट)]] [[वाघेऱ्या]] [[मॉम]] [[अस्मिता देशमुख]] [[छत्रपती शिवाजी (चित्रपट)]] [[ओ माय घोस्ट]] [[कमिल मिस्झल]] [[सतीश मोटलिंग]] [[रुही]] [[द बिग बुल]] [[अद्वैत दादरकर]] [[राधे (हिंदी चित्रपट)]] [[पीटर (मराठी चित्रपट)]] [[निखिल राऊत]] [[पार्कर एगर्टन]] [[गंगूबाई काठियावाडी (चित्रपट)]] [[फ्री हिट डांका]] [[टिम बार्नेस]] [[कौशल जोशी]] [[सिद्धार्थ शुक्ला]] [[समांतर (दूरचित्रवाणी मालिका)‎]] [[हरीश शंकर]] [[लंडन विद्यापीठ]] [[सिडनहॅम कॉलेज ऑफ कॉमर्स]] [[हिंदू कॉलनी]] [[लिसीप्रिया कांगुजम‎]] [[झीशान खान]] [[अरुण कृष्णमूर्ती‎]] [[तौक्ते चक्रीवादळ]] [[वरुण आदित्य]] [[तपन शेठ]] [[अल्मा मॅटरस‎]] [[एकनाथ गीते]] [[यतींदर सिंग]] [[बाळूमामाच्या नावानं चांगभलं]] [[बोनस ‎(मराठी चित्रपट)]] [[रिक विल्यम]] [[पंकज जहाँ]] [[अंकित सिवाच]] [[सहज सिंह]] [[खेळ आयुष्याचा]] [[ग्रहण (वेब मालिका)]] [[विंडोज ११]] [[श्रबानी देवधर]] [[चांद मोहम्मद]] [[फ्लाइट]] [[द पॉवर]] [[मॅन्युअल दि गेरोनिमो]] [[लुडविग गुट्टमॅन]] [[नितेंद्रसिंग रावत]] [[आशिष रॉय]] [[हस्ले इंडिया]] [[आशिष चौधरी (क्रिकेट खेळाडू)]] [[डायना दीया]] [[बॉनहॅम्स]] [[फिलिप्स‎]] [[अल्तुराश आर्ट]] [[बिग बॉस ओटीटी‎]] [[मिलिंद गाबा]] [[ती परत आलीये]] [[वैदेही - शतजन्माचे आपुले नाते]] [[सायना (चित्रपट)]] [[झोंबिवली]] [[बेफाम (चित्रपट)]] [[शेरशाह (चित्रपट)]] [[बेल बॉटम (हिंदी चित्रपट)]] [[मैदान (हिंदी चित्रपट)]] [[राहुल मित्रा]] [[शिवानी रावत]] [[लैंगिक समानता]] [[पवनदीप राजन]] [[कनका राजन]] [[सावित्री साहनी]] [[सिमरन बहादूर]] [[पूर्णिमा राऊ]] [[शालू निगम]] [[तेजस्विनी अनंत कुमार]] [[पदला भुदेवी]] [[सुचेता दलाल]] [[सुभाष शिंदे]] [[विक्रम गायकवाड]] [[रेश्मा माने]] [[पूजा गेहलोत]] [[एन्जी किवान]] [[अंबिका पिल्लई]] [[सीमा तबस्सुम]] [[काशिका कपूर]] [[बी प्राक]] [[रश्मी शेट्टी]] [[अमर गुप्ता ]] [[ईस्ट कोस्ट पार्क]] [[धमाका (२०२१ चित्रपट)]] [[द मीडियम (२०२१ चित्रपट)]] [[क्षमा चंदन]] [[अमृत ​​कौर]] [[विमला देवी शर्मा]] [[यश ब्रह्मभट्ट]] [[अशोक दिलवाली]] [[स्नेहल ब्रह्मभट्ट]] [[शिवानी वर्मा‎]] [[हरपाल सिंग सोखी]] [[नताशा गांधी]] [[नीता मेहता]] [[जेक सितलानी]] [[क्रेड]] [[चंदीगड करे आशिकी]] [[दुती चंद]] [[नुपूर पाटील]] [[शार्क टँक इंडिया]] [[अनुपम मित्तल]] [[मुखपृष्ठ/चाचणी]] [[ऑल ऑफ अस आर डेड]] [[पुलियट्टम]] [[लुथांग]] [[लुक्सॉन्ग बाका]] [[कोळी नृत्य]] [[जागरण गोंधळ]] [[रॉकेट बॉईज]] [[कमल दिगिया]] [[राहुल पांडे]] [[देशराज पटैरिया]] [[अरविंद वेगडा]] [[अनुभा भोंसले]] [[मिहिर बोस]] [[गिरीश प्रभुणे]] [[श्रीकांत त्यागी]] [[जयदीप सिंग]] [[निस्था चक्रवर्ती]] [[फैझल शकशीर]] [[ट्रॉय जोन्स]] [[मिहिका कुशवाह]] [[जर्सी (चित्रपट)]] [[दस्वी (चित्रपट)]] [[के.जी.एफ. २]] [[भूल भुलैया २]] [[रनवे ३४]] [[हिरोपंती २]] [[निमृत अहलुवालिया]] [[इशिता राज शर्मा]] [[प्रिया पारमिता पॉल]] [[नॅली पिमेंटेल]] [[हुआन व्हियोरो]] [[अशोक दवे]] [[प्रणव पंड्या]] [[गोपाल गोस्वामी]] [[जुगजुग जीयो (चित्रपट)]] [[अनुपम नाथ]] [[विक्रम कचेर]] [[डॉ. अनिरुद्ध काला]] [[डॉ. इंदिरा शर्मा]] {{refend}} </div> == वगळलेले लेख == [[पुष्करएवा पोलिना]] [[द वायरल फीवर (यूट्यूब चॅनेल)]] [[महेश राऊत]] [[वेरोनिका वाणीज]] [[डेवोन ट्रू]] [[दिव्या जैन]] [[आदित्य कुमार शर्मा]] [[मनमीत सिंग गुप्ता]] == लेख विस्तृत == [[आयुष्मान खुराणा]] [[त्रिकोणमिती]] [[भुईमूग]] [[नशीबवान (चित्रपट)]] [[विश्वकर्मा विद्यापीठ]] [[बकेट लिस्ट (मराठी चित्रपट)]] [[सोसायटी चहा]] [[सुंदर पिचई]] [[कट्यार काळजात घुसली (चित्रपट)]] [[हरिश्‍चंद्राची फॅक्टरी]] [[जोगवा (चित्रपट)]] [[भारतीय तंत्रज्ञान संस्था चेन्नई]] [[हिंदुस्तान टाइम्स]] [[भुवन बाम]] [[देवमाणूस]] [[अमोल मिटकरी]] [[तुला पाहते रे]] [[अमित त्रिवेदी]] [[मेघा धाडे]] [[फुलपाखरू (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[रूपाली भोसले]] [[अनिल शिरोळे]] [[राम शिरोमणी वर्मा]] [[गिरीश चंद्र]] [[डॉक्टर डॉक्टर (चित्रपट)]] == प्रलंबित कामे == [[वैतरणा नदी (पौराणिक)]] [[बैजनाथ मंदिर]] [[महेश राऊत]] ji6sx2lnlxobd7kfsgbdazob6gd92zx 2138849 2138848 2022-07-19T13:32:51Z Khirid Harshad 138639 /* वगळलेले लेख */ wikitext text/x-wiki <table align="right" cellpadding="2" style="border:1px solid #000000;background-color:#ffffff;"> <tr><td>{{User mr}}</tr></td> <tr><td>{{UsersSpeak|mr|Marathi|'''मराठी'''}}</tr></td> <tr><td>{{द्रुतमाघारकार}}</tr></td> <tr><td>{{१००० संपादने}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प भारतातील राजकारण}}</td></tr> <tr><td>{{विकी लव्ह्‌ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१}}</td></tr> <tr><td>{{साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/आयोजक आणि परीक्षक}}</td></tr> <tr><td>{{सदस्य मिशन ६६,६६६}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य महाराष्ट्र}}</tr></td> <tr><td>{{सकोबो|en|इंग्रजी लिहु ,वाचु व|'''इंग्रजी'''}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्यचौकट पुणेकर}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्यचौकट हॉटकॅट}}</tr></td> </table>नमस्कार मी पुण्यातील संगणक शास्त्राचा विद्यार्थी आहे. मी मराठी विकिपीडियावर माझ्या ज्ञानाचे योगदान देण्यासाठी येथे आहे.मी मराठी विकिपीडियावरील अलीकडील बदलांचे पुनरावलोकनकर्ता आहे. मदतनीस आणि जाणकार लेख तयार करुन मराठी विकिपीडिया अधिक माहितीपूर्ण बनविणे हे माझे उद्दीष्ट आहे. == माझ्या आवडीचे विषय आहेत == * भौतिकशास्त्र * जिवंत लोकांची चरित्रे * तंत्रज्ञान * गणित * विज्ञान * चित्रपटांबद्दल लेख == माझे प्रकल्प == [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प चित्रपट]] [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र]] == मी तयार केलेली साचे == [[साचा:सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट|सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट]] [[साचा:सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र|सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र]] [[साचा:माहितीचौकट फुटबॉल खेळाडू|माहितीचौकट फुटबॉल खेळाडू]] [[साचा:माहितीचौकट कॅमेरा|माहितीचौकट कॅमेरा]] [[साचा:१००० संपादने| १००० संपादने ]] [[साचा:माहितीचौकट यूट्यूब चॅनल|माहितीचौकट यूट्यूब चॅनल]] [[साचा:विकिब्रेक|विकिब्रेक]] [[साचा:परीक्षा|परीक्षा]] [[साचा:विकी लव्ह्‌ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१|विकी लव्ह्‌ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१]] [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] == विकिपीडिया आशियाई महिना २०२० लेख == [[हाँगकाँग डिझनी लँड]] [[दुबई फ्रेम]] [[जॅकी चॅन]] [[दुबई संग्रहालय]] == लेख तयार केले == <div style="height: 300px; overflow:auto; border: 1.5px solid #242424; width: 700px; background: transparent; padding: 4px; text-align: left;"> {{refbegin|3}} [[परिपत्रक गती]] [[आदिती पोहनकर]] [[वस्तुमान केंद्र]] [[अनुज सैनी]] [[मार्कस पॅटरसन]] [[सिद्धार्थ चांदेकर]] [[व्हेंटिलेटर (२०१६ चित्रपट)]] [[दिमित्री होगन]] [[विक्की कौशल]] [[भाग्यश्री शिंदे]] [[माधव देवचके]] [[भारतीय डिजिटल पार्टी]] [[अभिषेक अर्चना श्रीवास्तव]] [[द फॅमिली मॅन (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[लय भारी (चित्रपट)]] [[अलोन्झो वेगा]] [[सिद्धांत चतुर्वेदी]] [[कोटा फॅक्टरी (वेब मालिका)]] [[सॅक्रेड गेम्स (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[बेताल (वेब ​​मालिका)]] [[शिव ठाकरे]] [[एबी आणि सीडी (चित्रपट)]] [[हिरकणी (चित्रपट)]] [[छिछोरे (चित्रपट)]] [[भारतीय माहिती तंत्रज्ञान संस्था, पुणे]] [[फिबोनाची श्रेणी]] [[अवनी बी सोनी]] [[भयभीत (चित्रपट)]] [[आनंदी गोपाळ (चित्रपट)]] [[गुंजन सक्सेना: द कारगिल गर्ल]] [[बाघी ३ (चित्रपट)]] [[मलंग (चित्रपट)]] [[मंदार राव देसाई]] [[इरादा पक्का (चित्रपट)]] [[मुंबई पुणे मुंबई ३ (चित्रपट)]] [[सुरेश वरपुडकर]] [[सुरेश देशमुख]] [[फिल हीथ]] [[महदी परसाफर]] [[कच्चा लिंबू (चित्रपट)]] [[कमल किशोर मिश्रा]] [[बाबाजानी दुराणी]] [[मनीष बसीर]] [[डब्बू रत्नानी]] [[मिर्झापूर (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[तनुज केवलरमणी]] [[अभिषेक बॅनर्जी (अभिनेता)]] [[अँपियरचा सर्किट नियम]] [[तारा सुतारिया]] [[शुभम सिंह धंदा]] [[नितीश राणा]] [[लक्ष्मी (चित्रपट)]] [[शरद केळकर]] [[आयफोन १२]] [[मोहित मित्रा]] [[दुबई फ्रेम]] [[हाँगकाँग डिझनी लँड]] [[जॅकी चॅन]] [[दुबई संग्रहालय]] [[मिस इंडिया (चित्रपट)]] [[अमर पटनायक]] [[लुडो (चित्रपट)]] [[प्रतीक गांधी]] [[जॉब्स (चित्रपट)]] [[वन रूम किचन (चित्रपट)]] [[चिंटू २ (चित्रपट)]] [[दर्शन बुधरानी]] [[सुधाकर बोकडे]] [[योगेश टिळेकर]] [[हॉटेल मुंबई (चित्रपट)]] [[तानी (चित्रपट)]] [[मिसमॅच्ड (मालिका)]] [[शेमलेस (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[बैजनाथ मंदिर]] [[अ‍ॅलिफॅटिक संयुग]] [[अनिल कुमार (खेळाडू)]] [[संत कुमार]] [[अक्रिती काकर]] [[अरुण आलाट]] [[विश्वास गांगुर्डे]] [[मीत पालन]] [[ऑरोर पॅरिएन्टे]] [[एके व्हर्सेस एके (चित्रपट)]] [[कूली नंबर १‎]] [[घराबाहेर]] [[कीथ बॅरिश]] [[डेव्हिड धवन]] [[धुरळा (चित्रपट)]] [[लता भगवान करे (चित्रपट)]] [[बिनधास्त (चित्रपट)]] [[कैरी (चित्रपट)]] [[आई थोर तुझे उपकार]] [[काल (मराठी चित्रपट)]] [[निक मॅककँडलेस]] [[अल्बर्ट बर्गर]] [[निर्मला मच्छिंद्र कांबळे]] [[८३ (चित्रपट)]] [[नेबर्स (चित्रपट)]] [[मिस यू मिस (चित्रपट)]] [[वेगळी वाट (चित्रपट)]] [[चोरीचा मामला]] [[प्रियदर्शन जाधव]] [[द व्हाइट टायगर (चित्रपट)]] [[आदर्श गौरव]] [[अपूर्वा सोनी‎]] [[त्रिभंगा (चित्रपट)]] [[कागज (चित्रपट)]] [[बलिदान (चित्रपट)]] [[कुलदीपक (चित्रपट)]] [[विजय कुमार सिन्हा]] [[राहुल मिश्रा]] [[नक्षराजसिंह सिसोडीया]] [[मुंबई सागा]] [[विक्की वेलिंगकर (चित्रपट)]] [[वन्स मोर (चित्रपट)]] [[अवनी पांचाल]] [[ओजल नलावडी]] [[पुनीत कौर]] [[बारायण]] [[मंत्र (चित्रपट)]] [[शिकारी (चित्रपट)]] [[लग्न मुबारक‎]] [[अस्ताद काळे]] [[रणांगण (चित्रपट)]] [[महासत्ता २०३५ (चित्रपट)]] [[वाघेऱ्या]] [[मॉम]] [[अस्मिता देशमुख]] [[छत्रपती शिवाजी (चित्रपट)]] [[ओ माय घोस्ट]] [[कमिल मिस्झल]] [[सतीश मोटलिंग]] [[रुही]] [[द बिग बुल]] [[अद्वैत दादरकर]] [[राधे (हिंदी चित्रपट)]] [[पीटर (मराठी चित्रपट)]] [[निखिल राऊत]] [[पार्कर एगर्टन]] [[गंगूबाई काठियावाडी (चित्रपट)]] [[फ्री हिट डांका]] [[टिम बार्नेस]] [[कौशल जोशी]] [[सिद्धार्थ शुक्ला]] [[समांतर (दूरचित्रवाणी मालिका)‎]] [[हरीश शंकर]] [[लंडन विद्यापीठ]] [[सिडनहॅम कॉलेज ऑफ कॉमर्स]] [[हिंदू कॉलनी]] [[लिसीप्रिया कांगुजम‎]] [[झीशान खान]] [[अरुण कृष्णमूर्ती‎]] [[तौक्ते चक्रीवादळ]] [[वरुण आदित्य]] [[तपन शेठ]] [[अल्मा मॅटरस‎]] [[एकनाथ गीते]] [[यतींदर सिंग]] [[बाळूमामाच्या नावानं चांगभलं]] [[बोनस ‎(मराठी चित्रपट)]] [[रिक विल्यम]] [[पंकज जहाँ]] [[अंकित सिवाच]] [[सहज सिंह]] [[खेळ आयुष्याचा]] [[ग्रहण (वेब मालिका)]] [[विंडोज ११]] [[श्रबानी देवधर]] [[चांद मोहम्मद]] [[फ्लाइट]] [[द पॉवर]] [[मॅन्युअल दि गेरोनिमो]] [[लुडविग गुट्टमॅन]] [[नितेंद्रसिंग रावत]] [[आशिष रॉय]] [[हस्ले इंडिया]] [[आशिष चौधरी (क्रिकेट खेळाडू)]] [[डायना दीया]] [[बॉनहॅम्स]] [[फिलिप्स‎]] [[अल्तुराश आर्ट]] [[बिग बॉस ओटीटी‎]] [[मिलिंद गाबा]] [[ती परत आलीये]] [[वैदेही - शतजन्माचे आपुले नाते]] [[सायना (चित्रपट)]] [[झोंबिवली]] [[बेफाम (चित्रपट)]] [[शेरशाह (चित्रपट)]] [[बेल बॉटम (हिंदी चित्रपट)]] [[मैदान (हिंदी चित्रपट)]] [[राहुल मित्रा]] [[शिवानी रावत]] [[लैंगिक समानता]] [[पवनदीप राजन]] [[कनका राजन]] [[सावित्री साहनी]] [[सिमरन बहादूर]] [[पूर्णिमा राऊ]] [[शालू निगम]] [[तेजस्विनी अनंत कुमार]] [[पदला भुदेवी]] [[सुचेता दलाल]] [[सुभाष शिंदे]] [[विक्रम गायकवाड]] [[रेश्मा माने]] [[पूजा गेहलोत]] [[एन्जी किवान]] [[अंबिका पिल्लई]] [[सीमा तबस्सुम]] [[काशिका कपूर]] [[बी प्राक]] [[रश्मी शेट्टी]] [[अमर गुप्ता ]] [[ईस्ट कोस्ट पार्क]] [[धमाका (२०२१ चित्रपट)]] [[द मीडियम (२०२१ चित्रपट)]] [[क्षमा चंदन]] [[अमृत ​​कौर]] [[विमला देवी शर्मा]] [[यश ब्रह्मभट्ट]] [[अशोक दिलवाली]] [[स्नेहल ब्रह्मभट्ट]] [[शिवानी वर्मा‎]] [[हरपाल सिंग सोखी]] [[नताशा गांधी]] [[नीता मेहता]] [[जेक सितलानी]] [[क्रेड]] [[चंदीगड करे आशिकी]] [[दुती चंद]] [[नुपूर पाटील]] [[शार्क टँक इंडिया]] [[अनुपम मित्तल]] [[मुखपृष्ठ/चाचणी]] [[ऑल ऑफ अस आर डेड]] [[पुलियट्टम]] [[लुथांग]] [[लुक्सॉन्ग बाका]] [[कोळी नृत्य]] [[जागरण गोंधळ]] [[रॉकेट बॉईज]] [[कमल दिगिया]] [[राहुल पांडे]] [[देशराज पटैरिया]] [[अरविंद वेगडा]] [[अनुभा भोंसले]] [[मिहिर बोस]] [[गिरीश प्रभुणे]] [[श्रीकांत त्यागी]] [[जयदीप सिंग]] [[निस्था चक्रवर्ती]] [[फैझल शकशीर]] [[ट्रॉय जोन्स]] [[मिहिका कुशवाह]] [[जर्सी (चित्रपट)]] [[दस्वी (चित्रपट)]] [[के.जी.एफ. २]] [[भूल भुलैया २]] [[रनवे ३४]] [[हिरोपंती २]] [[निमृत अहलुवालिया]] [[इशिता राज शर्मा]] [[प्रिया पारमिता पॉल]] [[नॅली पिमेंटेल]] [[हुआन व्हियोरो]] [[अशोक दवे]] [[प्रणव पंड्या]] [[गोपाल गोस्वामी]] [[जुगजुग जीयो (चित्रपट)]] [[अनुपम नाथ]] [[विक्रम कचेर]] [[डॉ. अनिरुद्ध काला]] [[डॉ. इंदिरा शर्मा]] {{refend}} </div> == वगळलेले लेख == [[पुष्करएवा पोलिना]] [[द वायरल फीवर (यूट्यूब चॅनेल)]] [[महेश राऊत]] [[वेरोनिका वाणीज]] [[डेवोन ट्रू]] [[दिव्या जैन]] [[आदित्य कुमार शर्मा]] [[मनमीत सिंग गुप्ता]] [[दिलर खरकिया]] == लेख विस्तृत == [[आयुष्मान खुराणा]] [[त्रिकोणमिती]] [[भुईमूग]] [[नशीबवान (चित्रपट)]] [[विश्वकर्मा विद्यापीठ]] [[बकेट लिस्ट (मराठी चित्रपट)]] [[सोसायटी चहा]] [[सुंदर पिचई]] [[कट्यार काळजात घुसली (चित्रपट)]] [[हरिश्‍चंद्राची फॅक्टरी]] [[जोगवा (चित्रपट)]] [[भारतीय तंत्रज्ञान संस्था चेन्नई]] [[हिंदुस्तान टाइम्स]] [[भुवन बाम]] [[देवमाणूस]] [[अमोल मिटकरी]] [[तुला पाहते रे]] [[अमित त्रिवेदी]] [[मेघा धाडे]] [[फुलपाखरू (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[रूपाली भोसले]] [[अनिल शिरोळे]] [[राम शिरोमणी वर्मा]] [[गिरीश चंद्र]] [[डॉक्टर डॉक्टर (चित्रपट)]] == प्रलंबित कामे == [[वैतरणा नदी (पौराणिक)]] [[बैजनाथ मंदिर]] [[महेश राऊत]] jn0cm56qp93vn4bccq5b7z6qp8fnhjo 2138879 2138849 2022-07-19T15:59:42Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki <table align="right" cellpadding="2" style="border:1px solid #000000;background-color:#ffffff;"> <tr><td>{{User mr}}</tr></td> <tr><td>{{UsersSpeak|mr|Marathi|'''मराठी'''}}</tr></td> <tr><td>{{द्रुतमाघारकार}}</tr></td> <tr><td>{{१००० संपादने}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प भारतातील राजकारण}}</td></tr> <tr><td>{{विकी लव्ह्‌ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१}}</td></tr> <tr><td>{{साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/आयोजक आणि परीक्षक}}</td></tr> <tr><td>{{सदस्य मिशन ६६,६६६}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य महाराष्ट्र}}</tr></td> <tr><td>{{सकोबो|en|इंग्रजी लिहु ,वाचु व|'''इंग्रजी'''}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्यचौकट पुणेकर}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्यचौकट हॉटकॅट}}</tr></td> </table>नमस्कार मी पुण्यातील संगणक शास्त्राचा विद्यार्थी आहे. मी मराठी विकिपीडियावर माझ्या ज्ञानाचे योगदान देण्यासाठी येथे आहे.मी मराठी विकिपीडियावरील अलीकडील बदलांचे पुनरावलोकनकर्ता आहे. मदतनीस आणि जाणकार लेख तयार करुन मराठी विकिपीडिया अधिक माहितीपूर्ण बनविणे हे माझे उद्दीष्ट आहे. == माझ्या आवडीचे विषय आहेत == * भौतिकशास्त्र * जिवंत लोकांची चरित्रे * तंत्रज्ञान * गणित * विज्ञान * चित्रपटांबद्दल लेख == माझे प्रकल्प == [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प चित्रपट]] [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र]] == मी तयार केलेली साचे == [[साचा:सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट|सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट]] [[साचा:सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र|सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र]] [[साचा:माहितीचौकट फुटबॉल खेळाडू|माहितीचौकट फुटबॉल खेळाडू]] [[साचा:माहितीचौकट कॅमेरा|माहितीचौकट कॅमेरा]] [[साचा:१००० संपादने| १००० संपादने ]] [[साचा:माहितीचौकट यूट्यूब चॅनल|माहितीचौकट यूट्यूब चॅनल]] [[साचा:विकिब्रेक|विकिब्रेक]] [[साचा:परीक्षा|परीक्षा]] [[साचा:विकी लव्ह्‌ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१|विकी लव्ह्‌ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१]] [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] == विकिपीडिया आशियाई महिना २०२० लेख == [[हाँगकाँग डिझनी लँड]] [[दुबई फ्रेम]] [[जॅकी चॅन]] [[दुबई संग्रहालय]] == लेख तयार केले == <div style="height: 300px; overflow:auto; border: 1.5px solid #242424; width: 700px; background: transparent; padding: 4px; text-align: left;"> {{refbegin|3}} [[परिपत्रक गती]] [[आदिती पोहनकर]] [[वस्तुमान केंद्र]] [[अनुज सैनी]] [[मार्कस पॅटरसन]] [[सिद्धार्थ चांदेकर]] [[व्हेंटिलेटर (२०१६ चित्रपट)]] [[दिमित्री होगन]] [[विक्की कौशल]] [[भाग्यश्री शिंदे]] [[माधव देवचके]] [[भारतीय डिजिटल पार्टी]] [[अभिषेक अर्चना श्रीवास्तव]] [[द फॅमिली मॅन (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[लय भारी (चित्रपट)]] [[अलोन्झो वेगा]] [[सिद्धांत चतुर्वेदी]] [[कोटा फॅक्टरी (वेब मालिका)]] [[सॅक्रेड गेम्स (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[बेताल (वेब ​​मालिका)]] [[शिव ठाकरे]] [[एबी आणि सीडी (चित्रपट)]] [[हिरकणी (चित्रपट)]] [[छिछोरे (चित्रपट)]] [[भारतीय माहिती तंत्रज्ञान संस्था, पुणे]] [[फिबोनाची श्रेणी]] [[अवनी बी सोनी]] [[भयभीत (चित्रपट)]] [[आनंदी गोपाळ (चित्रपट)]] [[गुंजन सक्सेना: द कारगिल गर्ल]] [[बाघी ३ (चित्रपट)]] [[मलंग (चित्रपट)]] [[मंदार राव देसाई]] [[इरादा पक्का (चित्रपट)]] [[मुंबई पुणे मुंबई ३ (चित्रपट)]] [[सुरेश वरपुडकर]] [[सुरेश देशमुख]] [[फिल हीथ]] [[महदी परसाफर]] [[कच्चा लिंबू (चित्रपट)]] [[कमल किशोर मिश्रा]] [[बाबाजानी दुराणी]] [[मनीष बसीर]] [[डब्बू रत्नानी]] [[मिर्झापूर (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[तनुज केवलरमणी]] [[अभिषेक बॅनर्जी (अभिनेता)]] [[अँपियरचा सर्किट नियम]] [[तारा सुतारिया]] [[शुभम सिंह धंदा]] [[नितीश राणा]] [[लक्ष्मी (चित्रपट)]] [[शरद केळकर]] [[आयफोन १२]] [[मोहित मित्रा]] [[दुबई फ्रेम]] [[हाँगकाँग डिझनी लँड]] [[जॅकी चॅन]] [[दुबई संग्रहालय]] [[मिस इंडिया (चित्रपट)]] [[अमर पटनायक]] [[लुडो (चित्रपट)]] [[प्रतीक गांधी]] [[जॉब्स (चित्रपट)]] [[वन रूम किचन (चित्रपट)]] [[चिंटू २ (चित्रपट)]] [[दर्शन बुधरानी]] [[सुधाकर बोकडे]] [[योगेश टिळेकर]] [[हॉटेल मुंबई (चित्रपट)]] [[तानी (चित्रपट)]] [[मिसमॅच्ड (मालिका)]] [[शेमलेस (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[बैजनाथ मंदिर]] [[अ‍ॅलिफॅटिक संयुग]] [[अनिल कुमार (खेळाडू)]] [[संत कुमार]] [[अक्रिती काकर]] [[अरुण आलाट]] [[विश्वास गांगुर्डे]] [[मीत पालन]] [[ऑरोर पॅरिएन्टे]] [[एके व्हर्सेस एके (चित्रपट)]] [[कूली नंबर १‎]] [[घराबाहेर]] [[कीथ बॅरिश]] [[डेव्हिड धवन]] [[धुरळा (चित्रपट)]] [[लता भगवान करे (चित्रपट)]] [[बिनधास्त (चित्रपट)]] [[कैरी (चित्रपट)]] [[आई थोर तुझे उपकार]] [[काल (मराठी चित्रपट)]] [[निक मॅककँडलेस]] [[अल्बर्ट बर्गर]] [[निर्मला मच्छिंद्र कांबळे]] [[८३ (चित्रपट)]] [[नेबर्स (चित्रपट)]] [[मिस यू मिस (चित्रपट)]] [[वेगळी वाट (चित्रपट)]] [[चोरीचा मामला]] [[प्रियदर्शन जाधव]] [[द व्हाइट टायगर (चित्रपट)]] [[आदर्श गौरव]] [[अपूर्वा सोनी‎]] [[त्रिभंगा (चित्रपट)]] [[कागज (चित्रपट)]] [[बलिदान (चित्रपट)]] [[कुलदीपक (चित्रपट)]] [[विजय कुमार सिन्हा]] [[राहुल मिश्रा]] [[नक्षराजसिंह सिसोडीया]] [[मुंबई सागा]] [[विक्की वेलिंगकर (चित्रपट)]] [[वन्स मोर (चित्रपट)]] [[अवनी पांचाल]] [[ओजल नलावडी]] [[पुनीत कौर]] [[बारायण]] [[मंत्र (चित्रपट)]] [[शिकारी (चित्रपट)]] [[लग्न मुबारक‎]] [[अस्ताद काळे]] [[रणांगण (चित्रपट)]] [[महासत्ता २०३५ (चित्रपट)]] [[वाघेऱ्या]] [[मॉम]] [[अस्मिता देशमुख]] [[छत्रपती शिवाजी (चित्रपट)]] [[ओ माय घोस्ट]] [[कमिल मिस्झल]] [[सतीश मोटलिंग]] [[रुही]] [[द बिग बुल]] [[अद्वैत दादरकर]] [[राधे (हिंदी चित्रपट)]] [[पीटर (मराठी चित्रपट)]] [[निखिल राऊत]] [[पार्कर एगर्टन]] [[गंगूबाई काठियावाडी (चित्रपट)]] [[फ्री हिट डांका]] [[टिम बार्नेस]] [[कौशल जोशी]] [[सिद्धार्थ शुक्ला]] [[समांतर (दूरचित्रवाणी मालिका)‎]] [[हरीश शंकर]] [[लंडन विद्यापीठ]] [[सिडनहॅम कॉलेज ऑफ कॉमर्स]] [[हिंदू कॉलनी]] [[लिसीप्रिया कांगुजम‎]] [[झीशान खान]] [[अरुण कृष्णमूर्ती‎]] [[तौक्ते चक्रीवादळ]] [[वरुण आदित्य]] [[तपन शेठ]] [[अल्मा मॅटरस‎]] [[एकनाथ गीते]] [[यतींदर सिंग]] [[बाळूमामाच्या नावानं चांगभलं]] [[बोनस ‎(मराठी चित्रपट)]] [[रिक विल्यम]] [[पंकज जहाँ]] [[अंकित सिवाच]] [[सहज सिंह]] [[खेळ आयुष्याचा]] [[ग्रहण (वेब मालिका)]] [[विंडोज ११]] [[श्रबानी देवधर]] [[चांद मोहम्मद]] [[फ्लाइट]] [[द पॉवर]] [[मॅन्युअल दि गेरोनिमो]] [[लुडविग गुट्टमॅन]] [[नितेंद्रसिंग रावत]] [[आशिष रॉय]] [[हस्ले इंडिया]] [[आशिष चौधरी (क्रिकेट खेळाडू)]] [[डायना दीया]] [[बॉनहॅम्स]] [[फिलिप्स‎]] [[अल्तुराश आर्ट]] [[बिग बॉस ओटीटी‎]] [[मिलिंद गाबा]] [[ती परत आलीये]] [[वैदेही - शतजन्माचे आपुले नाते]] [[सायना (चित्रपट)]] [[झोंबिवली]] [[बेफाम (चित्रपट)]] [[शेरशाह (चित्रपट)]] [[बेल बॉटम (हिंदी चित्रपट)]] [[मैदान (हिंदी चित्रपट)]] [[राहुल मित्रा]] [[शिवानी रावत]] [[लैंगिक समानता]] [[पवनदीप राजन]] [[कनका राजन]] [[सावित्री साहनी]] [[सिमरन बहादूर]] [[पूर्णिमा राऊ]] [[शालू निगम]] [[तेजस्विनी अनंत कुमार]] [[पदला भुदेवी]] [[सुचेता दलाल]] [[सुभाष शिंदे]] [[विक्रम गायकवाड]] [[रेश्मा माने]] [[पूजा गेहलोत]] [[एन्जी किवान]] [[अंबिका पिल्लई]] [[सीमा तबस्सुम]] [[काशिका कपूर]] [[बी प्राक]] [[रश्मी शेट्टी]] [[अमर गुप्ता ]] [[ईस्ट कोस्ट पार्क]] [[धमाका (२०२१ चित्रपट)]] [[द मीडियम (२०२१ चित्रपट)]] [[क्षमा चंदन]] [[अमृत ​​कौर]] [[विमला देवी शर्मा]] [[यश ब्रह्मभट्ट]] [[अशोक दिलवाली]] [[स्नेहल ब्रह्मभट्ट]] [[शिवानी वर्मा‎]] [[हरपाल सिंग सोखी]] [[नताशा गांधी]] [[नीता मेहता]] [[जेक सितलानी]] [[क्रेड]] [[चंदीगड करे आशिकी]] [[दुती चंद]] [[नुपूर पाटील]] [[शार्क टँक इंडिया]] [[अनुपम मित्तल]] [[मुखपृष्ठ/चाचणी]] [[ऑल ऑफ अस आर डेड]] [[पुलियट्टम]] [[लुथांग]] [[लुक्सॉन्ग बाका]] [[कोळी नृत्य]] [[जागरण गोंधळ]] [[रॉकेट बॉईज]] [[कमल दिगिया]] [[राहुल पांडे]] [[देशराज पटैरिया]] [[अरविंद वेगडा]] [[अनुभा भोंसले]] [[मिहिर बोस]] [[गिरीश प्रभुणे]] [[श्रीकांत त्यागी]] [[जयदीप सिंग]] [[निस्था चक्रवर्ती]] [[फैझल शकशीर]] [[ट्रॉय जोन्स]] [[मिहिका कुशवाह]] [[जर्सी (चित्रपट)]] [[दस्वी (चित्रपट)]] [[के.जी.एफ. २]] [[भूल भुलैया २]] [[रनवे ३४]] [[हिरोपंती २]] [[निमृत अहलुवालिया]] [[इशिता राज शर्मा]] [[प्रिया पारमिता पॉल]] [[नॅली पिमेंटेल]] [[हुआन व्हियोरो]] [[अशोक दवे]] [[प्रणव पंड्या]] [[गोपाल गोस्वामी]] [[जुगजुग जीयो (चित्रपट)]] [[अनुपम नाथ]] [[विक्रम कचेर]] [[अनिरुद्ध काला]] [[इंदिरा शर्मा]] {{refend}} </div> == वगळलेले लेख == [[पुष्करएवा पोलिना]] [[द वायरल फीवर (यूट्यूब चॅनेल)]] [[महेश राऊत]] [[वेरोनिका वाणीज]] [[डेवोन ट्रू]] [[दिव्या जैन]] [[आदित्य कुमार शर्मा]] [[मनमीत सिंग गुप्ता]] [[दिलर खरकिया]] == लेख विस्तृत == [[आयुष्मान खुराणा]] [[त्रिकोणमिती]] [[भुईमूग]] [[नशीबवान (चित्रपट)]] [[विश्वकर्मा विद्यापीठ]] [[बकेट लिस्ट (मराठी चित्रपट)]] [[सोसायटी चहा]] [[सुंदर पिचई]] [[कट्यार काळजात घुसली (चित्रपट)]] [[हरिश्‍चंद्राची फॅक्टरी]] [[जोगवा (चित्रपट)]] [[भारतीय तंत्रज्ञान संस्था चेन्नई]] [[हिंदुस्तान टाइम्स]] [[भुवन बाम]] [[देवमाणूस]] [[अमोल मिटकरी]] [[तुला पाहते रे]] [[अमित त्रिवेदी]] [[मेघा धाडे]] [[फुलपाखरू (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[रूपाली भोसले]] [[अनिल शिरोळे]] [[राम शिरोमणी वर्मा]] [[गिरीश चंद्र]] [[डॉक्टर डॉक्टर (चित्रपट)]] == प्रलंबित कामे == [[वैतरणा नदी (पौराणिक)]] [[बैजनाथ मंदिर]] [[महेश राऊत]] cnhh1cwgqwik8ov113s6l8eymgiiwix 2138957 2138879 2022-07-20T02:50:38Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki <table align="right" cellpadding="2" style="border:1px solid #000000;background-color:#ffffff;"> <tr><td>{{User mr}}</tr></td> <tr><td>{{UsersSpeak|mr|Marathi|'''मराठी'''}}</tr></td> <tr><td>{{द्रुतमाघारकार}}</tr></td> <tr><td>{{१००० संपादने}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प भारतातील राजकारण}}</td></tr> <tr><td>{{विकी लव्ह्‌ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१}}</td></tr> <tr><td>{{साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/आयोजक आणि परीक्षक}}</td></tr> <tr><td>{{सदस्य मिशन ६६,६६६}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्य महाराष्ट्र}}</tr></td> <tr><td>{{सकोबो|en|इंग्रजी लिहु ,वाचु व|'''इंग्रजी'''}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्यचौकट पुणेकर}}</tr></td> <tr><td>{{सदस्यचौकट हॉटकॅट}}</tr></td> </table>नमस्कार मी पुण्यातील संगणक शास्त्राचा विद्यार्थी आहे. मी मराठी विकिपीडियावर माझ्या ज्ञानाचे योगदान देण्यासाठी येथे आहे.मी मराठी विकिपीडियावरील अलीकडील बदलांचे पुनरावलोकनकर्ता आहे. मदतनीस आणि जाणकार लेख तयार करुन मराठी विकिपीडिया अधिक माहितीपूर्ण बनविणे हे माझे उद्दीष्ट आहे. == माझ्या आवडीचे विषय आहेत == * भौतिकशास्त्र * जिवंत लोकांची चरित्रे * तंत्रज्ञान * गणित * विज्ञान * चित्रपटांबद्दल लेख == माझे प्रकल्प == [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प चित्रपट]] [[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र]] == मी तयार केलेली साचे == [[साचा:सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट|सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट]] [[साचा:सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र|सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र]] [[साचा:माहितीचौकट फुटबॉल खेळाडू|माहितीचौकट फुटबॉल खेळाडू]] [[साचा:माहितीचौकट कॅमेरा|माहितीचौकट कॅमेरा]] [[साचा:१००० संपादने| १००० संपादने ]] [[साचा:माहितीचौकट यूट्यूब चॅनल|माहितीचौकट यूट्यूब चॅनल]] [[साचा:विकिब्रेक|विकिब्रेक]] [[साचा:परीक्षा|परीक्षा]] [[साचा:विकी लव्ह्‌ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१|विकी लव्ह्‌ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१]] [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] == विकिपीडिया आशियाई महिना २०२० लेख == [[हाँगकाँग डिझनी लँड]] [[दुबई फ्रेम]] [[जॅकी चॅन]] [[दुबई संग्रहालय]] == लेख तयार केले == <div style="height: 300px; overflow:auto; border: 1.5px solid #242424; width: 700px; background: transparent; padding: 4px; text-align: left;"> {{refbegin|3}} [[परिपत्रक गती]] [[आदिती पोहनकर]] [[वस्तुमान केंद्र]] [[अनुज सैनी]] [[मार्कस पॅटरसन]] [[सिद्धार्थ चांदेकर]] [[व्हेंटिलेटर (२०१६ चित्रपट)]] [[दिमित्री होगन]] [[विक्की कौशल]] [[भाग्यश्री शिंदे]] [[माधव देवचके]] [[भारतीय डिजिटल पार्टी]] [[अभिषेक अर्चना श्रीवास्तव]] [[द फॅमिली मॅन (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[लय भारी (चित्रपट)]] [[अलोन्झो वेगा]] [[सिद्धांत चतुर्वेदी]] [[कोटा फॅक्टरी (वेब मालिका)]] [[सॅक्रेड गेम्स (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[बेताल (वेब ​​मालिका)]] [[शिव ठाकरे]] [[एबी आणि सीडी (चित्रपट)]] [[हिरकणी (चित्रपट)]] [[छिछोरे (चित्रपट)]] [[भारतीय माहिती तंत्रज्ञान संस्था, पुणे]] [[फिबोनाची श्रेणी]] [[अवनी बी सोनी]] [[भयभीत (चित्रपट)]] [[आनंदी गोपाळ (चित्रपट)]] [[गुंजन सक्सेना: द कारगिल गर्ल]] [[बाघी ३ (चित्रपट)]] [[मलंग (चित्रपट)]] [[मंदार राव देसाई]] [[इरादा पक्का (चित्रपट)]] [[मुंबई पुणे मुंबई ३ (चित्रपट)]] [[सुरेश वरपुडकर]] [[सुरेश देशमुख]] [[फिल हीथ]] [[महदी परसाफर]] [[कच्चा लिंबू (चित्रपट)]] [[कमल किशोर मिश्रा]] [[बाबाजानी दुराणी]] [[मनीष बसीर]] [[डब्बू रत्नानी]] [[मिर्झापूर (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[तनुज केवलरमणी]] [[अभिषेक बॅनर्जी (अभिनेता)]] [[अँपियरचा सर्किट नियम]] [[तारा सुतारिया]] [[शुभम सिंह धंदा]] [[नितीश राणा]] [[लक्ष्मी (चित्रपट)]] [[शरद केळकर]] [[आयफोन १२]] [[मोहित मित्रा]] [[दुबई फ्रेम]] [[हाँगकाँग डिझनी लँड]] [[जॅकी चॅन]] [[दुबई संग्रहालय]] [[मिस इंडिया (चित्रपट)]] [[अमर पटनायक]] [[लुडो (चित्रपट)]] [[प्रतीक गांधी]] [[जॉब्स (चित्रपट)]] [[वन रूम किचन (चित्रपट)]] [[चिंटू २ (चित्रपट)]] [[दर्शन बुधरानी]] [[सुधाकर बोकडे]] [[योगेश टिळेकर]] [[हॉटेल मुंबई (चित्रपट)]] [[तानी (चित्रपट)]] [[मिसमॅच्ड (मालिका)]] [[शेमलेस (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[बैजनाथ मंदिर]] [[अ‍ॅलिफॅटिक संयुग]] [[अनिल कुमार (खेळाडू)]] [[संत कुमार]] [[अक्रिती काकर]] [[अरुण आलाट]] [[विश्वास गांगुर्डे]] [[मीत पालन]] [[ऑरोर पॅरिएन्टे]] [[एके व्हर्सेस एके (चित्रपट)]] [[कूली नंबर १‎]] [[घराबाहेर]] [[कीथ बॅरिश]] [[डेव्हिड धवन]] [[धुरळा (चित्रपट)]] [[लता भगवान करे (चित्रपट)]] [[बिनधास्त (चित्रपट)]] [[कैरी (चित्रपट)]] [[आई थोर तुझे उपकार]] [[काल (मराठी चित्रपट)]] [[निक मॅककँडलेस]] [[अल्बर्ट बर्गर]] [[निर्मला मच्छिंद्र कांबळे]] [[८३ (चित्रपट)]] [[नेबर्स (चित्रपट)]] [[मिस यू मिस (चित्रपट)]] [[वेगळी वाट (चित्रपट)]] [[चोरीचा मामला]] [[प्रियदर्शन जाधव]] [[द व्हाइट टायगर (चित्रपट)]] [[आदर्श गौरव]] [[अपूर्वा सोनी‎]] [[त्रिभंगा (चित्रपट)]] [[कागज (चित्रपट)]] [[बलिदान (चित्रपट)]] [[कुलदीपक (चित्रपट)]] [[विजय कुमार सिन्हा]] [[राहुल मिश्रा]] [[नक्षराजसिंह सिसोडीया]] [[मुंबई सागा]] [[विक्की वेलिंगकर (चित्रपट)]] [[वन्स मोर (चित्रपट)]] [[अवनी पांचाल]] [[ओजल नलावडी]] [[पुनीत कौर]] [[बारायण]] [[मंत्र (चित्रपट)]] [[शिकारी (चित्रपट)]] [[लग्न मुबारक‎]] [[अस्ताद काळे]] [[रणांगण (चित्रपट)]] [[महासत्ता २०३५ (चित्रपट)]] [[वाघेऱ्या]] [[मॉम]] [[अस्मिता देशमुख]] [[छत्रपती शिवाजी (चित्रपट)]] [[ओ माय घोस्ट]] [[कमिल मिस्झल]] [[सतीश मोटलिंग]] [[रुही]] [[द बिग बुल]] [[अद्वैत दादरकर]] [[राधे (हिंदी चित्रपट)]] [[पीटर (मराठी चित्रपट)]] [[निखिल राऊत]] [[पार्कर एगर्टन]] [[गंगूबाई काठियावाडी (चित्रपट)]] [[फ्री हिट डांका]] [[टिम बार्नेस]] [[कौशल जोशी]] [[सिद्धार्थ शुक्ला]] [[समांतर (दूरचित्रवाणी मालिका)‎]] [[हरीश शंकर]] [[लंडन विद्यापीठ]] [[सिडनहॅम कॉलेज ऑफ कॉमर्स]] [[हिंदू कॉलनी]] [[लिसीप्रिया कांगुजम‎]] [[झीशान खान]] [[अरुण कृष्णमूर्ती‎]] [[तौक्ते चक्रीवादळ]] [[वरुण आदित्य]] [[तपन शेठ]] [[अल्मा मॅटरस‎]] [[एकनाथ गीते]] [[यतींदर सिंग]] [[बाळूमामाच्या नावानं चांगभलं]] [[बोनस ‎(मराठी चित्रपट)]] [[रिक विल्यम]] [[पंकज जहाँ]] [[अंकित सिवाच]] [[सहज सिंह]] [[खेळ आयुष्याचा]] [[ग्रहण (वेब मालिका)]] [[विंडोज ११]] [[श्रबानी देवधर]] [[चांद मोहम्मद]] [[फ्लाइट]] [[द पॉवर]] [[मॅन्युअल दि गेरोनिमो]] [[लुडविग गुट्टमॅन]] [[नितेंद्रसिंग रावत]] [[आशिष रॉय]] [[हस्ले इंडिया]] [[आशिष चौधरी (क्रिकेट खेळाडू)]] [[डायना दीया]] [[बॉनहॅम्स]] [[फिलिप्स‎]] [[अल्तुराश आर्ट]] [[बिग बॉस ओटीटी‎]] [[मिलिंद गाबा]] [[ती परत आलीये]] [[वैदेही - शतजन्माचे आपुले नाते]] [[सायना (चित्रपट)]] [[झोंबिवली]] [[बेफाम (चित्रपट)]] [[शेरशाह (चित्रपट)]] [[बेल बॉटम (हिंदी चित्रपट)]] [[मैदान (हिंदी चित्रपट)]] [[राहुल मित्रा]] [[शिवानी रावत]] [[लैंगिक समानता]] [[पवनदीप राजन]] [[कनका राजन]] [[सावित्री साहनी]] [[सिमरन बहादूर]] [[पूर्णिमा राऊ]] [[शालू निगम]] [[तेजस्विनी अनंत कुमार]] [[पदला भुदेवी]] [[सुचेता दलाल]] [[सुभाष शिंदे]] [[विक्रम गायकवाड]] [[रेश्मा माने]] [[पूजा गेहलोत]] [[एन्जी किवान]] [[अंबिका पिल्लई]] [[सीमा तबस्सुम]] [[काशिका कपूर]] [[बी प्राक]] [[रश्मी शेट्टी]] [[अमर गुप्ता ]] [[ईस्ट कोस्ट पार्क]] [[धमाका (२०२१ चित्रपट)]] [[द मीडियम (२०२१ चित्रपट)]] [[क्षमा चंदन]] [[अमृत ​​कौर]] [[विमला देवी शर्मा]] [[यश ब्रह्मभट्ट]] [[अशोक दिलवाली]] [[स्नेहल ब्रह्मभट्ट]] [[शिवानी वर्मा‎]] [[हरपाल सिंग सोखी]] [[नताशा गांधी]] [[नीता मेहता]] [[जेक सितलानी]] [[क्रेड]] [[चंदीगड करे आशिकी]] [[दुती चंद]] [[नुपूर पाटील]] [[शार्क टँक इंडिया]] [[अनुपम मित्तल]] [[मुखपृष्ठ/चाचणी]] [[ऑल ऑफ अस आर डेड]] [[पुलियट्टम]] [[लुथांग]] [[लुक्सॉन्ग बाका]] [[कोळी नृत्य]] [[जागरण गोंधळ]] [[रॉकेट बॉईज]] [[कमल दिगिया]] [[राहुल पांडे]] [[देशराज पटैरिया]] [[अरविंद वेगडा]] [[अनुभा भोंसले]] [[मिहिर बोस]] [[गिरीश प्रभुणे]] [[श्रीकांत त्यागी]] [[जयदीप सिंग]] [[निस्था चक्रवर्ती]] [[फैझल शकशीर]] [[ट्रॉय जोन्स]] [[मिहिका कुशवाह]] [[जर्सी (चित्रपट)]] [[दस्वी (चित्रपट)]] [[के.जी.एफ. २]] [[भूल भुलैया २]] [[रनवे ३४]] [[हिरोपंती २]] [[निमृत अहलुवालिया]] [[इशिता राज शर्मा]] [[प्रिया पारमिता पॉल]] [[नॅली पिमेंटेल]] [[हुआन व्हियोरो]] [[अशोक दवे]] [[प्रणव पंड्या]] [[गोपाल गोस्वामी]] [[जुगजुग जीयो (चित्रपट)]] [[अनुपम नाथ]] [[विक्रम कचेर]] [[अनिरुद्ध काला]] [[इंदिरा शर्मा]] [[इरा दत्ता]] {{refend}} </div> == वगळलेले लेख == [[पुष्करएवा पोलिना]] [[द वायरल फीवर (यूट्यूब चॅनेल)]] [[महेश राऊत]] [[वेरोनिका वाणीज]] [[डेवोन ट्रू]] [[दिव्या जैन]] [[आदित्य कुमार शर्मा]] [[मनमीत सिंग गुप्ता]] [[दिलर खरकिया]] == लेख विस्तृत == [[आयुष्मान खुराणा]] [[त्रिकोणमिती]] [[भुईमूग]] [[नशीबवान (चित्रपट)]] [[विश्वकर्मा विद्यापीठ]] [[बकेट लिस्ट (मराठी चित्रपट)]] [[सोसायटी चहा]] [[सुंदर पिचई]] [[कट्यार काळजात घुसली (चित्रपट)]] [[हरिश्‍चंद्राची फॅक्टरी]] [[जोगवा (चित्रपट)]] [[भारतीय तंत्रज्ञान संस्था चेन्नई]] [[हिंदुस्तान टाइम्स]] [[भुवन बाम]] [[देवमाणूस]] [[अमोल मिटकरी]] [[तुला पाहते रे]] [[अमित त्रिवेदी]] [[मेघा धाडे]] [[फुलपाखरू (दूरचित्रवाणी मालिका)]] [[रूपाली भोसले]] [[अनिल शिरोळे]] [[राम शिरोमणी वर्मा]] [[गिरीश चंद्र]] [[डॉक्टर डॉक्टर (चित्रपट)]] == प्रलंबित कामे == [[वैतरणा नदी (पौराणिक)]] [[बैजनाथ मंदिर]] [[महेश राऊत]] 0nc37fmz14zrfi175kakz68fqerjaiw 0 258389 2138926 2007808 2022-07-19T16:45:46Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[बॅटल ऑफ फ्रांस]] वरुन [[फ्रान्सची लढाई]] ला हलविला wikitext text/x-wiki '''बॅटल ऑफ फ्रांस''' ही [[दुसरे महायुद्ध|दुसऱ्या महायुद्धातील]] [[नाझी जर्मनी]] आणि [[फ्रांस]]मधील लढाई होती. सप्टेंबर १९३९ ते जून १९४० दरम्यान झालेल्या या लढाईत जर्मनीने फ्रांसवर पूर्णपणे वर्चस्व मिळविले. १ सप्टेंबर, १९३९ रोजी [[जर्मनीचे पोलंडवर आक्रमण (१९३९)|जर्मनीने पोलंडवर आक्रमण]] केल्यावर फ्रांसने ३ तारखेला जर्मनीविरुद्ध युद्ध पुकारले. येथून अधिकृतपणे सुरू झालेली ही लढाई जवळपास आठ महिने धुमसत राहिली. १० मे, १९४० पासून जर्मनीने फ्रांसवर धडक मारीत जून अखेरपर्यंत थेट फ्रांसच्या पश्चिम किनाऱ्यापर्यंतचा प्रदेश काबीज केला. १९४४मधील [[दोस्त राष्ट्रे|दोस्त राष्ट्रांच्या]] [[ऑपरेशन डायनामो|नॉर्मंडीवरील आक्रमणापर्यंत]] जर्मनीचे फ्रांसवर पू्र्णपणे आधिपत्य राहिले. [[वर्ग:दुसरे महायुद्ध]] [[वर्ग:फ्रान्सचा इतिहास]] [[वर्ग:नाझी जर्मनी]] 4evff13634j82qveaw446g4dfgmeer1 0 276085 2138920 1910664 2022-07-19T16:41:29Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[फ्रान्सिस्को द अल्मिडा]] वरुन [[फ्रांसिस्को द अल्मिडा]] ला हलविला wikitext text/x-wiki [[चित्र:Retrato de D. Francisco de Almeida (após 1545) - Autor desconhecido (cropped).png|इवलेसे|फ्रान्सिस्को यांचे चित्र]] हा [[पोर्तुगीजांच्या भारतीय वसाहती|भारतीय पोर्तुगीज वसाहतींचा]] पहिला गवर्नर होता.त्याचा जन्म [[१ मार्च|१ मार्च]] [[इ.स. १४४०|१४४०]] रोजी झाला. त्याला [[इ.स. १५०५|१५०५]] ते [[इ.स. १५०९|१५०९]] दरम्यान गवर्नर म्हणून नेमण्यात आले. [[भारत|भारतातील]] प्रदेश काबीज करणे आणि [[हिंदी महासागर|हिंदी महासागरातील]] [[अरब राष्ट्रे|अरबांची]] मक्तेदारी संपुष्टात आणणे,ही त्याची उद्दिष्टे होती.त्याने १५०९ मध्ये [[दीव|दीवजवळ]] एका सागरी लढाईत [[इजिप्त]], [[तुर्कस्तान]] आणि [[गुजरात|गुजरातच्या]] एकत्रित मुस्लिम आरमाराचा पराभव केला.त्यामुळे सोळाव्या शतकात हिंदी महासागरावर [[पोर्तुगीज साम्राज्य|पोर्तुगिजांचा]] मार्ग सुकर झाला.गवर्नर नेमणुकीच्या नंतर पाच वर्षानेच म्हणजे [[इ.स. १५१०|१५१०]] त्याचा मृत्यू झाला.ref>[[पोर्तुगीजांच्या भारतीय वसाहती]] </ref> [[वर्ग:भारतातील पोर्तुगीज वसाहती]] [[वर्ग:इ.स. १४४० मधील जन्म]] [[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]] [[वर्ग:इ.स. १५१० मधील जन्म]] r3ir6p2hhnirq5k0xout90i4ewp4iy2 0 277863 2138953 2122638 2022-07-20T02:35:32Z 43.242.226.40 /* विशेष भाग */ wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट दूरचित्रवाणी कार्यक्रम |कार्यक्रम=फुलाला सुगंध मातीचा |शीर्षकगीत= |लोगो_चित्र_शीर्षक= |उपशीर्षक= |प्रकार=धारावाहिक |निर्मिती संस्था=शशी सुमीत प्रोडक्शन |निर्माता=शशी मित्तल, सुमीत मित्तल |कथा=समीर गरूड |दिग्दर्शक=दीपक नलावडे<br>गिरीश वसईकर |संवाद= |सूत्रधार= |कलाकार={{hlist|हर्षद अतकरी|[[समृद्धी केळकर]]|[[अदिती देशपांडे]]}} |आवाज= |अभिवाचक= |संगीतकार= |चित्र= |भाषा=[[मराठी भाषा|मराठी]] |देश=[[भारत]] |वर्ष संख्या= |एपिसोड संख्या= |चालण्याचा वेळ=सोमवार ते शनिवार रात्री ८:३० वाजता |वाहिनी=[[स्टार प्रवाह]] |चित्र प्रकार= |ध्वनी प्रकार= |पहिला भाग= |प्रथम प्रसारण=२ सप्टेंबर २०२० |शेवटचे प्रसारण=चालू |आधी=[[रंग माझा वेगळा]] |नंतर=[[तुझेच मी गीत गात आहे]] |सारखे= |संकेतस्थळ= }} '''फुलाला सुगंध मातीचा''' ही एक [[स्टार प्रवाह]] वाहिनीवरील लोकप्रिय [[मालिका]] आहे. हिची कथा समीर गरूड यांनी लिहिली आहे. हर्षद अतकरी, [[समृद्धी केळकर]], [[अदिती देशपांडे]] प्रमुख भूमिकेत आहेत.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/marathi/harshad-atkari-shares-about-his-role-in-serial-phulala-sugandha-maticha/articleshow/77726817.cms|title=Phulala Sugandh Matichaa is a remake of Diya aur baati hum - The Times of India|website=The Times of India|language=en|url-status=live|access-date=2020-12-05}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.loksatta.com/manoranjan-news/new-twist-in-marathi-serial-phulala-sugandh-maticha-ssv-92-2355118/|title=‘फुलाला सुगंध मातीचा’ मालिकेत नवं वळण|date=2020-12-15|website=[[लोकसत्ता]]|access-date=2021-01-21}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://divyamarathi.bhaskar.com/entertainment/marathi-cinema/news/new-twist-in-marathi-serial-phulala-sugandh-maticha-128011644.html|title=टीव्ही अपडेट: कीर्तीच्या बाजूने खंबीरपणे उभा राहणार शुभम, ‘फुलाला सुगंध मातीचा’ मालिकेत नवं वळण|date=2020-12-14|website=[[दिव्य मराठी]]|access-date=2021-01-21}}</ref> == पात्र == * हर्षद अतकरी - शुभम दौलतराव जामखेडकर * [[समृद्धी केळकर]] - कीर्ती कदम / कीर्ती शुभम जामखेडकर * [[अदिती देशपांडे]] - चंद्रकला दौलतराव जामखेडकर (जीजीअक्का) * ऐश्वर्या शेटे - सोनाली जामखेडकर * प्रशांत चौडाप्पा - दौलतराव जामखेडकर * तुषार साळी - विक्रम दौलतराव जामखेडकर * अमोघ चंदन - सागर कदम * पूर्वा फडके - आरती कदम * भूमिजा पाटील - जान्हवी दौलतराव जामखेडकर * [[उषा नाईक]] - काकिसाहेब * आकाश पाटील - तुषार दौलतराव जामखेडकर * निकिता पाटील - भिंगरी * शुभदा नाईक - आरतीची आई * कल्याणी तापसे - माधुरी (कीर्तीची मैत्रीण) * श्रेयस राजे - राजकुमार * मधुरा जोशी - एमिली तुषार जामखेडकर * [[तेजश्री प्रधान]] * [[गिरीश ओक]] ==पुनर्निर्मिती== {|class="wikitable" style="text-align:center;" !भाषा !नाव !वाहिनी !प्रकाशित |- | [[हिंदी]] | दिया और बाती हम | स्टार प्लस | २९ ऑगस्ट २०११ - १० सप्टेंबर २०१६ |- | [[बंगाली]] | तोमेय अमेय मिले | स्टार जलषा | ११ मार्च २०१३ - २० मार्च २०१६ |- | [[मल्याळम]] | परस्परम | एशियानेट | २२ जुलै २०१३ - ३१ ऑगस्ट २०१८ |- | [[मराठी]] | मानसीचा चित्रकार तो | [[स्टार प्रवाह]] | २५ नोव्हेंबर २०१३ - ०४ फेब्रुवारी २०१५ |- | [[कन्नड]] | आकाशदीपा | स्टार सुवर्णा | २०१७ - २०१९ |- | [[तामिळ]] | राजा राणी २ | स्टार विजय | १२ ऑक्टोबर २०२० - चालू |- | [[तेलुगू]] | जानकी कलागणलेधू | स्टार मा | २२ मार्च २०२१ - चालू |} == विशेष भाग == # अजब खेळ नियतीचा, फुलाला सुगंध मातीचा. (०२ सप्टेंबर २०२०) # नियतीच्या ह्या खेळात कसं जुळणार शुभम-कीर्तीचं नातं? (२४ सप्टेंबर २०२०) # बायकोचं स्वप्न पण आईचा नकार, शुभमच्या आव्हानांची नवी सुरुवात. (२२ ऑगस्ट २०२१) # शुभमच्या या नाटकामुळे बदलेल का जीजीअक्काची नकारघंटा? (२८ ऑगस्ट २०२१) # आईचा असताना नकार कसं करणार शुभम पत्नीचं स्वप्न साकार? (०९ सप्टेंबर २०२१) # बायकोच्या स्वप्नासाठी शुभम जाईल का आईच्या विरोधात? (१२ सप्टेंबर २०२१) # आपल्या स्वप्नांपासून दूर जाणाऱ्या कीर्तीला दिशा देऊ शकेल का शुभम? (१४ सप्टेंबर २०२१) # कीर्तीसाठी शुभमने जीजीअक्काशी बोललेलं खोटं माफ होईल का? (१७ सप्टेंबर २०२१) # जीजीअक्काच्या जिद्दीसमोर टिकेल का शुभमचा कीर्तीसाठीचा निर्धार? (२० सप्टेंबर २०२१) # शुभमच्या प्रयत्नांमुळे सुरू होतोय कीर्तीचा नवा प्रवास. (२३ सप्टेंबर २०२१) # कीर्तीसाठी बोललेला शुभमचा खोटेपणा पकडला जाईल का? (२८ सप्टेंबर २०२१) # ध्येयाकडे कीर्तीची नवी वाटचाल. (१२ मार्च २०२२) # नोकरी आणि घर, कीर्ती कशी पार पाडणार ही तारेवरची कसरत? (१६ जुलै २०२२) == संदर्भ == {{संदर्भयादी}} [[वर्ग:स्टार प्रवाह दूरचित्रवाहिनी मालिका]] [[वर्ग:मराठी दूरचित्रवाहिनी मालिका]] sob2u9k1o9z1z4kpa1cx9z89irybn8f 3 283359 2139030 1913389 2022-07-20T11:49:11Z Kishor salvi 9 141514 विकिपीडिया wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=किशोर साळवी}} किशोर साळवी हे एक मराठी अभिनेते आहेत हे काही वर्षांपूर्वी मराठी चित्रपटात काम केले -- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) ०२:१५, ४ जून २०२१ (IST) 3r20em2an8c4eoam8teiqyiuv1lo7wc 0 293246 2139014 2137246 2022-07-20T11:08:05Z 43.242.226.40 /* नोव्हेंबर २०२१ ते चालू */ wikitext text/x-wiki = एक तासांचे विशेष भाग १ = == २००९-१२ == {| class="wikitable sortable" ! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[कुंकू (मालिका)|कुंकू]] !! [[कुलवधू (मालिका)|कुलवधू]] !! [[एकाच ह्या जन्मी जणू (मालिका)|एकाच ह्या जन्मी जणू]] !! [[लज्जा (मालिका)|लज्जा]] !! [[आभास हा]] !! [[एका लग्नाची दुसरी गोष्ट]] !! [[शुभं करोति (मालिका)|शुभं करोति]] |- | २५ जुलै २००९ | | | रात्री ८ | | | | | |- | ०६ मार्च २०१० | | संध्या. ७ | | | | | | |- | १७ एप्रिल २०१० | | संध्या. ७ | | | | | | |- | १४ ऑगस्ट २०१० | | | | | | | | रात्री ९ |- | २३ ऑक्टोबर २०१० | | | | | रात्री ८.३० | | | |- | १५ जून २०११ | संध्या. ६ | | | | | | | |- | १८ ऑक्टोबर २०११ | | | | रात्री ८ | | | | |- | ०४ डिसेंबर २०११ | | | | | | संध्या. ६ | | |- | १८ डिसेंबर २०११ | | | | संध्या. ६ | | | | |- | १९ फेब्रुवारी २०१२ | संध्या. ६ | | | | | | | |- | ०१ ते ०३ मार्च २०१२ | | | | | | | रात्री ८ | |- | २४ मार्च २०१२ | | | | | | | रात्री ८.३० | |} == २०१३-१७ == {| class="wikitable sortable" ! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[जय मल्हार]] !! [[होणार सून मी ह्या घरची]] !! [[पसंत आहे मुलगी]] !! [[मला सासू हवी]] !! [[काहे दिया परदेस]] !! [[दिल दोस्ती दोबारा]] |- | ०९ फेब्रुवारी २०१३ | | | | | रात्री ८.३० | | |- | १६ फेब्रुवारी २०१३ | | | | | रात्री ८.३० | | |- | २३ फेब्रुवारी २०१३ | | | | | रात्री ८.३० | | |- | ०७ सप्टेंबर २०१३ | | | रात्री ८ | | | | |- | ०९ ते १२ ऑक्टोबर २०१३ | | | | | रात्री ८.३० | | |- | २० ऑक्टोबर २०१३ | दुपारी १२ आणि संध्या. ६ | | | | | | |- | १८ मे २०१४ | | संध्या. ७ | | | | | |- | ०३ ऑक्टोबर २०१४ | | संध्या. ७ | | | | | |- | २० ऑक्टोबर २०१४ | | | रात्री ८ | | | | |- | २५ एप्रिल २०१५ | | संध्या. ७ | | | | | |- | २५ मे २०१५ | | | रात्री ८ | | | | |- | २७ जुलै २०१५ | | | रात्री ८ | | | | |- | २२ ऑक्टोबर २०१५ | संध्या. ६ | | | | | | |- | २७ जून २०१६ | | | | रात्री ८ | | | |- | ०६ सप्टेंबर २०१६ | | संध्या. ७ | | | | | |- | ०८ ऑक्टोबर २०१६ | | | | | | रात्री ९ | |- | १९ फेब्रुवारी २०१७ | | | | | | | दुपारी १ आणि संध्या. ६ |} == २०१८-२२ == {| class="wikitable sortable" ! !! [[आम्ही सारे खवय्ये]] !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[मन झालं बाजिंद]] !! [[सत्यवान सावित्री (मालिका)|सत्यवान सावित्री]] !! [[तुला पाहते रे]] !! [[चला हवा येऊ द्या]] !! [[जागो मोहन प्यारे]] !! [[रात्रीस खेळ चाले २]] |- | २३ जुलै २०१८ | दुपारी १ | | | | | | | |- | १३ सप्टेंबर २०१८ | दुपारी १ | | | | | | | |- | १८ सप्टेंबर २०१८ | दुपारी १ | | | | | | | |- | १० ऑक्टोबर २०१८ | दुपारी १ | | | | | | | |- | १८ ऑक्टोबर २०१८ | दुपारी १ | | | | | | | |- | २१ ऑक्टोबर २०१८ | | | | | रात्री ९ | | | |- | १० नोव्हेंबर २०१८ | | | | | | | रात्री ९.३० | |- | १५ ऑगस्ट २०१९ | | संध्या. ६ | | | | | | |- | १३ सप्टेंबर २०१९ | | संध्या. ६ | | | | | | |- | ३१ डिसेंबर २०१९ | | | | | | | | रात्री १०.३० |- | ०२ जानेवारी २०२२ | | | संध्या. ७ | | | | | |- | ०८ मे २०२२ | | | | | | रात्री ९.३० | | |- | १२ जून २०२२ | | | | संध्या. ७ | | | | |} = एक तासांचे विशेष भाग २ = == सप्टेंबर २०१२ ते ऑगस्ट २०१४ == {| class="wikitable sortable" ! !! [[तू तिथे मी]] !! [[राधा ही बावरी]] !! [[जावई विकत घेणे आहे]] !! [[उंच माझा झोका]] !! [[होणार सून मी ह्या घरची]] !! [[मला सासू हवी]] !! [[जुळून येती रेशीमगाठी]] !! [[अजूनही चांदरात आहे]] !! [[एका लग्नाची तिसरी गोष्ट]] |- | ०९ सप्टेंबर २०१२ | संध्या. ७ | | | रात्री ८ | | | | रात्री ९ | |- | २१ ऑक्टोबर २०१२ | संध्या. ७ | | | | | रात्री ८ | | रात्री ९ | |- | १६ डिसेंबर २०१२ | संध्या. ७ | | | | | रात्री ८ | | रात्री ९ | |- | २७ जानेवारी २०१३ | संध्या. ७ | | | | | रात्री ८ | | | |- | २४ फेब्रुवारी २०१३ | संध्या. ७ | रात्री ८ | | | | रात्री ९ | | | |- | २४ मार्च २०१३ | संध्या. ७ | रात्री ८ | | | | रात्री ९ | | | |- | २१ एप्रिल २०१३ | संध्या. ७ | रात्री ८ | | | | रात्री ९ | | | |- | १६ जून २०१३ | संध्या. ७ | रात्री ८ | | | | रात्री ९ | | | |- | ११ ऑगस्ट २०१३ | संध्या. ७ | रात्री ८ | | | रात्री ९ | | | | |- | १५ सप्टेंबर २०१३ | दुपारी १२ आणि संध्या. ७ | | | | दुपारी १ आणि रात्री ८ | दुपारी २ आणि रात्री ९ | | | |- | १७ नोव्हेंबर २०१३ | संध्या. ७ | रात्री ८ | | | | | | | रात्री ९ |- | २२ डिसेंबर २०१३ | | | | | संध्या. ७ | | रात्री ८ | | रात्री ९ |- | ०२ मार्च २०१४ | | | | | संध्या. ७ | | रात्री ८ | | रात्री ९ |- | २७ जुलै २०१४ | | | संध्या. ७ | | रात्री ८ | | रात्री ९ | | |} == सप्टेंबर २०१४ ते डिसेंबर २०१५ == {| class="wikitable sortable" ! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[जय मल्हार]] !! [[नांदा सौख्य भरे]] !! [[होणार सून मी ह्या घरची]] !! [[जुळून येती रेशीमगाठी]] !! [[माझे पती सौभाग्यवती]] !! [[एका लग्नाची तिसरी गोष्ट]] !! [[का रे दुरावा]] !! [[दिल दोस्ती दुनियादारी]] |- | १२ ऑक्टोबर २०१४ | | | | संध्या. ७ | रात्री ८ | | | रात्री ९ | |- | २२ मार्च २०१५ | संध्या. ७ | रात्री ८ | | रात्री ९ | | | | | रात्री १० |- | १९ जुलै २०१५ | संध्या. ७ | रात्री ८ | | | | | | रात्री ९ | |- | ३० ऑगस्ट २०१५ | संध्या. ७ | | रात्री ८ | रात्री ९ | | | | | |- | २७ सप्टेंबर २०१५ | | दुपारी १२ आणि संध्या. ७ | दुपारी १ आणि रात्री ८ | | | | | दुपारी २ आणि रात्री ९ | |- | २५ ऑक्टोबर २०१५ | | | संध्या. ७ | रात्री ८ | | रात्री ९ | | | |- | २९ नोव्हेंबर २०१५ | | संध्या. ७ | | रात्री ८ | | रात्री ९ | | | |} == जानेवारी २०१६ ते ऑगस्ट २०१७ == {| class="wikitable sortable" ! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[जय मल्हार]] !! [[नांदा सौख्य भरे]] !! [[तुझ्यात जीव रंगला]] !! [[पसंत आहे मुलगी]] !! [[माझ्या नवऱ्याची बायको]] !! [[माझे पती सौभाग्यवती]] !! [[खुलता कळी खुलेना]] !! [[का रे दुरावा]] !! [[काहे दिया परदेस]] |- | १४ फेब्रुवारी २०१६ | | | संध्या. ७ | | रात्री ८ | | रात्री ९ | | | |- | २७ मार्च २०१६ | | संध्या. ७ | रात्री ८ | | | | | | रात्री ९ | |- | १७ जुलै २०१६ | | संध्या. ७ | | | रात्री ८ | | | | | रात्री ९ |- | २१ ऑगस्ट २०१६ | संध्या. ७ | | रात्री ८ | | | | | रात्री ९ | | |- | २५ सप्टेंबर २०१६ | संध्या. ७ | रात्री ८ | | | | रात्री ९ | | | | |- | २५ डिसेंबर २०१६ | | | | संध्या. ७ | | रात्री ८ | | रात्री ९ | | |} == सप्टेंबर २०१७ ते ऑक्टोबर २०१९ == {| class="wikitable sortable" ! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[लागिरं झालं जी]] !! [[तुझ्यात जीव रंगला]] !! [[माझ्या नवऱ्याची बायको]] !! [[तुझं माझं ब्रेकअप]] !! [[तुला पाहते रे]] !! [[स्वराज्यरक्षक संभाजी]] !! [[जागो मोहन प्यारे]] !! [[जाडूबाई जोरात]] !! [[ग्रहण (मालिका)|ग्रहण]] |- | १७ सप्टेंबर २०१७ | संंध्या. ७ | | | | | | | रात्री ८ | रात्री ९ | |- | २६ नोव्हेंबर २०१७ | संंध्या. ७ | | रात्री ८ | | रात्री ९ | | | | | |- | १५ एप्रिल २०१८ | | | | संंध्या. ७ | | | रात्री ८ | | | रात्री ९ |- | २२ जुलै २०१८ | | संंध्या. ७ | रात्री ८ | | | | रात्री ९ | | | |- | ०२ सप्टेंबर २०१८ | संंध्या. ७ | रात्री ८ | | रात्री ९ | | | | | | |- | ०९ डिसेंबर २०१८ | | | | | | रात्री ८ | रात्री ९ | | | |- | ०६ जानेवारी २०१९ | | संंध्या. ७ | रात्री ८ | रात्री ९ | | | | | | |- | १९ मे २०१९ | | | | संध्या. ७ | | रात्री ८ | रात्री ९ | | | |- | २७ ऑक्टोबर २०१९ | दुपारी १२ आणि संध्या. ७ | | दुपारी १ आणि रात्री ८ | | | | दुपारी २ आणि रात्री ९ | | | |} == नोव्हेंबर २०१९ ते ऑक्टोबर २०२१ == {| class="wikitable sortable" ! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[घेतला वसा टाकू नको]] !! [[मिसेस मुख्यमंत्री]] !! [[तुझ्यात जीव रंगला]] !! [[कारभारी लयभारी]] !! [[माझ्या नवऱ्याची बायको]] !! [[येऊ कशी तशी मी नांदायला]] !! [[अग्गंबाई सासूबाई]] !! [[माझा होशील ना]] !! [[देवमाणूस]] |- | १५ डिसेंबर २०१९ | | | संध्या. ७ | रात्री ८ | | रात्री ९ | | | | |- | ०१ नोव्हेंबर २०२० | | | | दुपारी १२ आणि संध्या. ७ | | दुपारी १ आणि रात्री ८ | | | दुपारी २ आणि रात्री ९ | |- | १३ डिसेंबर २०२० | | | | | संध्या. ७ | रात्री ८ | | | रात्री ९ | |- | १७ जानेवारी २०२१ | | | | | | | | रात्री ८ | | रात्री ९ |- | ०७ फेब्रुवारी २०२१ | दुपारी १२ आणि संध्या. ७ | | | | दुपारी १ आणि रात्री ८ | दुपारी २ आणि रात्री ९ | | | | |- | २१ फेब्रुवारी २०२१ | | | | | | | रात्री ८ | रात्री ९ | | |- | १८ एप्रिल २०२१ | | दुपारी १२ आणि संध्या. ७ | | | | | | | दुपारी १ आणि रात्री ८ | |} == नोव्हेंबर २०२१ ते चालू == {| class="wikitable sortable" ! !! [[मन झालं बाजिंद]] !! [[मन उडू उडू झालं]] !! [[येऊ कशी तशी मी नांदायला]] !! [[तू तेव्हा तशी]] !! [[माझी तुझी रेशीमगाठ]] !! [[तुझ्या माझ्या संसाराला आणि काय हवं!]] !! [[सा रे ग म प:लिटील चॅम्प्स]] !! [[किचन कल्लाकार]] !! [[बँड बाजा वरात]] !! [[देवमाणूस २]] !! [[रात्रीस खेळ चाले ३]] |- | ३१ ऑक्टोबर २०२१ | | संध्या. ७ | | | रात्री ८ | रात्री ९ | रात्री १० | | | | |- | २१ नोव्हेंबर २०२१ | दुपारी १२ आणि संध्या. ७ | दुपारी १ आणि रात्री ८ | | | | दुपारी २ आणि रात्री ९ | | | | | |- | १९ डिसेंबर २०२१ | संध्या. ७ | | रात्री ८ | | | | | | | रात्री ९ | |- | २६ डिसेंबर २०२१ | | | | | | | | | | रात्री ९ | रात्री १० |- | ०९ जानेवारी २०२२ | | संध्या. ७ | | | | रात्री ८ | | रात्री ९ | | रात्री १० | |- | ०६ फेब्रुवारी २०२२ | | | | | रात्री ८ | रात्री ९ | | | | | |- | १३ फेब्रुवारी २०२२ | | रात्री ८ | | | | रात्री ९ | | | | | |- | २० फेब्रुवारी २०२२ | संध्या. ७ | | | | | रात्री ८ | | | | रात्री ९ | |- | ०६ मार्च २०२२ | संध्या. ७ | | | | | रात्री ८ | | | | रात्री ९ | |- | २० मार्च २०२२ | | | | रात्री ८ | रात्री ९ | | | | | | |- | १० एप्रिल २०२२ | दुपारी १२ आणि संध्या. ७ | | | दुपारी १ आणि रात्री ८ | | | | | | | |- | १७ एप्रिल २०२२ | | संध्या. ७ | | रात्री ८ | | रात्री ९ | | | | रात्री १० | |- | ०५ जून २०२२ | | संध्या. ७ | | | | | | | | रात्री ८ | |- | १९ जून २०२२ | | दुपारी १२ आणि संध्या. ७ | | दुपारी १ आणि रात्री ८ | | | | | | | |- | २४ जुलै २०२२ | | संध्या. ७ | | | रात्री ८ | | | | रात्री ९ | | |} = दोन तासांचे विशेष भाग = == २०१३-१७ == {| class="wikitable sortable" ! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[जय मल्हार]] !! [[नांदा सौख्य भरे]] !! [[तुझ्यात जीव रंगला]] !! [[उंच माझा झोका]] !! [[होणार सून मी ह्या घरची]] !! [[पसंत आहे मुलगी]] !! [[काहे दिया परदेस]] !! [[स्वराज्यरक्षक संभाजी]] |- | १४ जुलै २०१३ | | | | | संध्या. ७ | | | | |- | २० ऑक्टोबर २०१३ | | | | | | दुपारी १ आणि संध्या. ७ | | | |- | ३० मार्च २०१४ | संध्या. ७ | | | | | | | | |- | १७ ऑगस्ट २०१४ | | संध्या. ७ | | | | | | | |- | ०३ मे २०१५ | | संध्या. ७ | | | | | | | |- | १३ डिसेंबर २०१५ | | | संध्या. ७ | | | | | | |- | २४ जानेवारी २०१६ | | | | | | संध्या. ७ | | | |- | १७ एप्रिल २०१६ | | | | | | | संध्या. ७ | | |- | ०९ ऑक्टोबर २०१६ | | | | | | | | संध्या. ७ | |- | ०८ जानेवारी २०१७ | | संध्या. ७ | | | | | | | |- | १५ जानेवारी २०१७ | संध्या. ७ | | | | | | | | |- | ०५ मार्च २०१७ | | | | संध्या. ७ | | | | | |- | ३० एप्रिल २०१७ | | संध्या. ७ | | | | | | | |- | १३ ऑगस्ट २०१७ | संध्या. ७ | | | | | | | | |- | २४ सप्टेंबर २०१७ | | | | | | | | | संध्या. ७ |- | १७ डिसेंबर २०१७ | | | | | | | | | संध्या. ७ |} == २०१८-२० == {| class="wikitable sortable" ! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[मिसेस मुख्यमंत्री]] !! [[तुझ्यात जीव रंगला]] !! [[माझ्या नवऱ्याची बायको]] !! [[तुला पाहते रे]] !! [[चला हवा येऊ द्या]] !! [[झिंग झिंग झिंगाट]] !! [[भागो मोहन प्यारे]] |- | २९ जुलै २०१८ | | | | संध्या. ७ | | | | |- | १९ ऑगस्ट २०१८ | | | संध्या. ७ | | | | | |- | २१ ऑक्टोबर २०१८ | संध्या. ७ | | | | | | | |- | २५ नोव्हेंबर २०१८ | | | संध्या. ७ | | | | | |- | १३ जानेवारी २०१९ | | | | | संध्या. ७ | | | |- | १० फेब्रुवारी २०१९ | संध्या. ७ | | | | | | | |- | २१ एप्रिल २०१९ | | | | | | | संध्या. ७ | |- | २२ सप्टेंबर २०१९ | | संध्या. ७ | | | | | | |- | २४ नोव्हेंबर २०१९ | | | | | | | | संध्या. ७ |- | १६ फेब्रुवारी २०२० | | | | | | संध्या. ७ | | |} == २०२१-चालू == {| class="wikitable sortable" ! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[माझ्या नवऱ्याची बायको]] !! [[मन झालं बाजिंद]] !! [[येऊ कशी तशी मी नांदायला]] !! [[माझी तुझी रेशीमगाठ]] !! [[माझा होशील ना]] !! [[तुझ्या माझ्या संसाराला आणि काय हवं!]] !! [[सा रे ग म प:लिटील चॅम्प्स]] !! [[देवमाणूस]] |- | १४ फेब्रुवारी २०२१ | | | | | | संध्या. ७ | | | |- | ०७ मार्च २०२१ | | संध्या. ७ | | | | | | | |- | २१ मार्च २०२१ | | | | | | | | | रात्री ८ |- | १६ मे २०२१ | | | | संध्या. ७ | | | | | |- | २३ मे २०२१ | | | | | | संध्या. ७ | | | |- | ३० मे २०२१ | | | | | | | | | संध्या. ७ |- | १८ जुलै २०२१ | संध्या. ७ | | | | | | | | |- | १५ ऑगस्ट २०२१ | | | | | | | | | संध्या. ७ |- | २२ ऑगस्ट २०२१ | | | | संध्या. ७ | | | | | |- | १७ ऑक्टोबर २०२१ | | | संध्या. ७ | | | | | | |- | १२ डिसेंबर २०२१ | | | | | | | | संध्या. ७ | |- | २६ डिसेंबर २०२१ | | | | | | | दुपारी १ आणि संध्या. ७ | | |- | १२ जून २०२२ | | | | | रात्री ८ | | | | |- | १७ जुलै २०२२ | | | | | | | | | संध्या. ७ |} = अडीच-तीन तासांचे विशेष भाग = {| class="wikitable sortable" ! !! [[अग्गंबाई सासूबाई]] !! [[भागो मोहन प्यारे]] !! [[चला हवा येऊ द्या]] !! [[सा रे ग म प:लिटील चॅम्प्स]] |- | २२ डिसेंबर २०१९ | | संध्या. ७ | | |- | १९ जानेवारी २०२० | संध्या. ७ | | | |- | २४ मे २०२० | | | | संध्या. ७ |- | ०१ ऑगस्ट २०२१ | | | | संध्या. ७ |- | ०८ ऑगस्ट २०२१ | | | संध्या. ७ | |- | २७ फेब्रुवारी २०२२ | | | रात्री ९ | |} [[वर्ग:झी मराठी]] p5admfvv5jpg0m8nh8wyzwy2t4weajv 2 295163 2138854 2125094 2022-07-19T14:12:34Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki * हे [[User:Usernamekiran|usernamekiran]]चे पुनःपुन्हा घडणारे edits करण्यासाठी तयार केलेले दुसरे खाते आहे. ** हे एक BOT account आहे. ([[विकिपीडिया:सांगकाम्या]]). ** हे BOT account इंग्रजी विकिपेडिआवरसुद्धा BOT म्हणून कार्यरत आहे: [[:en:User:KiranBOT|KiranBOT]]. * ह्याव्यतिरिक्त [[User:KiranBOT II|KiranBOT II]] सुद्धा कार्यरत आहे. *जर तुम्हाला BOT ची मदत हवी असेल तर Usernamekiran ला [[User talk:Usernamekiran|संपर्क करावा]]. <br /> ------- #'''शुद्धलेखन':'' [[User:KiranBOT II/typos]] #'''[[User:KiranBOT/Task 1|प्रकल्प १]]''': "वर्ग:मराठी चित्रपट" मधील वर्गांची फेर-रचना #'''[[User:KiranBOT/Task 2|प्रकल्प २]]''': "वर्ग:महाराष्ट्र राज्यातील शहरे व गावे" मधील वर्गांची फेर-रचना #'''[[User:KiranBOT/Task 3|प्रकल्प ३]]''': "वर्ग:गायीच्या प्रजाती" मधील वर्गांची फेर-रचना #'''[[User:KiranBOT/Task 4|प्रकल्प ४]]''': miscellaneous/मिश्र #'''प्रकल्प x''': <nowiki>{{PAGENAME}}</nowiki> → लेखाचे नाव, now handled by KiranBOT II, [[सदस्य:KiranBOT II/typos]]. #'''प्रकल्प ५''': जवळपास १३० लेखांवर "nobots" साचा लावणे, एकूण ११७ संपादने. [[वर्ग:विकिपीडिया सांगकामे]] 85n513m9gjggl49a3w5pcoaxv7vdw0g 3 295815 2138961 2138003 2022-07-20T04:03:37Z अमर राऊत 140696 /* भाषांतर */ नवीन विभाग wikitext text/x-wiki {{स्वागत}} == पानं स्थानांतरित करणे == नमस्कार, आपल्याला Tejas_Parte या खात्यावर पूर्वीच सूचना दिली होती की, कृपया पान स्थानांतरित केल्यावर wikidata वर जाऊन इंग्रजी आणि मराठी पानांचे दुवे परत जोडावेत म्हणून. विनंती आहे की, नवीन स्थानांतर करण्या ऐवजी बिघडलेले आंतरविकिदुवे प्रथम दुरुस्त करावेत. -[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १४:४२, ८ डिसेंबर २०२१ (IST) :नमस्कार, विनंती आहे की एक पान दुसऱ्या पानात विलीन करताना, त्यातील उपयुक्त मजकूर सुद्धा नवीन पानात स्थानांतरित करावा ही विनंती.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १८:४४, २ जानेवारी २०२२ (IST) ==सदस्यपाने== नमस्कार. [[user:KiranBOT/Task 2]] मधे edits केल्याबद्दल धन्यवाद. मी माझ्या नोंदीसाठी ठेवतो. Userpages शक्यतो त्या user च्या परवानगीशिवाय edit करू नये. कृपया [[user:KiranBOT/Task 2]] नको, पण तुम्ही [[user:usernamekiran/typos]] मोकळ्या मनाने edit करा :-) धन्यावाद. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १८:१५, ६ जानेवारी २०२२ (IST) == एकठोक बदल == नमस्कार, सर्वप्रथम, मराठी विकिपीडियावरील तुमच्या योगदानाबद्दल धन्यवाद. अलीकडे तुम्ही अनेक लेखांतून विशिष्ट प्रकारचे बदल करीत असल्याचे दिसले. असे बदल एकठोक करण्यासाठी सांगकाम्याकरवे एडब्ल्यूबी किंवा तत्सम उपकरणे वापरुन करावेत. अशाने तुमचा वेळ इतर, अधिक उपयोगी बदलांत देता येईल. तुम्हाला सांगकामे वापरण्याचा अनुभव नसल्यास मला किंवा {{साद|Usernamekiran}} यांना कळवावे. पु्न्हा एकदा धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:२१, १६ जानेवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} धन्यवाद, तुमची प्रतिक्रिया कळवल्याबद्दल. मी {{साद|Usernamekiran}} यांस आधी दोन कामे सांगितली होती. परंतु अजून काही कारणास्तव ते काम करण्यास सध्या तरी अक्षम आहेत. तरी मी इतर बदल करण्यास सुरुवात केली. तसेच तुम्ही सांगितल्याप्रमाणे एका विशिष्ट प्रकारचेच बदल मी करत आहेत यासाठी सांगकामे कसे वापरतात याचा मला अनुभव नाही याबद्दल तुम्ही सहकार्य केल्यास मला मदत होईल. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२७, १६ जानेवारी २०२२ (IST) :तुम्हाला काय बदल अपेक्षि आहे हे कळविल्यास ते सांगकाम्याकडून करुन घेतो. ::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:३९, १६ जानेवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} # [[:वर्ग:वेस्ट इंडीझचे क्रिकेट खेळाडू]] यास जोडण्यात आलेली सर्व पाने [[:वर्ग:वेस्ट इंडीजचे क्रिकेट खेळाडू]] या वर्गास जोडणे. # [[खेड]] पानावरील '''खेड तालुक्यातील गावे''' विभागातील सर्व पाने [[:वर्ग:खेड तालुक्यातील गावे]] हा वर्ग काढून [[:वर्ग:खेड (रत्नागिरी) तालुक्यातील गावे]] या नव्या वर्गास जोडणे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:४६, १६ जानेवारी २०२२ (IST) :ठीक. हे करतो. वेस्ट '''इंडीज''' बरोबर कि वेस्ट '''इंडीझ''' याबद्दल मला शंका आहे परंतु एके ठिकाणी वर्गीकरण केलेले बरे. चूक असल्यास पटकन बदलता येईल. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:५१, १६ जानेवारी २०२२ (IST) ::{{ping|अभय नातू}}, Khirid Harshad, mi saddhya gaavabaher aslyamule editing shakya nahi. Pan mi udyapasun parat kaam suru karu shakto. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:३३, १७ जानेवारी २०२२ (IST) == आयर्लंड १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाचा ध्वज == सर्वप्रथम आपण जे योगदान करत आहात त्याबद्दल आभार. आपणाकडे अशी विनंती आहे ही क्रिकेट मध्ये आयर्लंडचा ध्वज आहे तो १९ वर्षांखालील दुव्याला येत नाही. म्हणजे cr19|IRE असे लिहिले तर पानामध्ये {{cr19|IRE}} असे दिसते. जे योग्य नाही. कारण आयर्लंडचा जो क्रिकेट संघ आहे ते क्रिकेट बोर्डाचा ध्वज वापरतात. ह्याच साच्यात जर ध्वज उजवीकडे घेतला (cr19-rt|IRE केला तर बरोबर {{cr19-rt|IRE}} असे दिसते. फक्त डावीकडे ध्वज वेगळा दिसतोय. ही त्रुटी फक्त १९ वर्षांखालीलच्या दुव्याला येत आहे, आपणास जर जमले तर यात लक्ष्य घालून सुरळीत केले तर बरं होईल. धन्यवाद. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]), २६ जानेवारी २०२२, भारतीय प्रमाणवेळेनुसार दुपारी १२ वाजून २६ मिनिटे {{साद|Aditya tamhankar}} धन्यवाद तुमच्या प्रतिक्रियेबद्दल मी नक्कीच हा बदल करण्याचा प्रयत्न करीन. परंतु त्याकरिता तुम्ही एखादा बदल करुन दाखविल्यास मला नीट समजून घेता येईल आणि त्यानुसार निश्चित असे बदल करता येतील. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १२:४३, २६ जानेवारी २०२२ (IST) == इंग्लिश शीर्षके == नमस्कार, तुम्ही येथील सगळ्या इंग्लिश शीर्षके असलेल्या लेखांवर पानकाढा साचा लावल्याचा दिसतो. यातील बरीचशी पाने काढण्याजोगी आहेत. पैकी ५०-६० काल मी काढली. हे करताना सरसकट साचा लावू नये. पान कोठे वापरले गेलेले आहे हे पाहून पान काढल्यास इतरत्र उपद्रव होणार नाही ना याची खात्री करुन मगच साचा लावावा. सरसकट पाने काढल्यास अनेक इतर साचे व पाने निरुपयोगी होतील. साचा लावल्यानेही ती झालेली आहेतच. ही शहानिशा करुन मग पानकाढा साचा लावल्यास तुमचा (सरसकट साचे लावण्यात) आणि माझा (प्रत्येक पानाची शहानिशा करुन मग पान काढण्याचा) वेळ वाया जाणार नाही. धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:१९, १ फेब्रुवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} ओके, आता ही बाब लक्षात ठेवेन माझा हेतू फक्त मराठी शीर्षके मराठी विकिपीडियावर असावीत हीच अपेक्षा होती. तसेच मी काही चर्चा पाने तसेच तुम्ही आणि किरण यांनी सांगितलेली बाब लक्षात घेतली तेव्हा कळले की काही इंग्रजी शीर्षकांची पाने जरी पुनर्निर्देशित असली तरी गरजेची आहेत कारण इतर भाषिक आणि नवीन सदस्यांना ते शोधण्यास सोपे जावे यासाठी ठेवण्यात आले आहे हे समजले आणि ते मला पटलेही. परंतु एकदा खरेच नको असलेली इंग्लिश शीर्षकांची वगळली जावीत याकरिता मी पान काढा साचा लावला, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २१:२३, १ फेब्रुवारी २०२२ (IST) : Irawati_Karve या पानाचे पुनर्निर्देशन इरावती कर्वे या पानाकडे केले होते. ते काढू नये. कारण विकीसोर्सवरील tinyurl.com/irawatikarve या पानावरील नेव्हिगेशन बार वरून मराठी विकीवर येण्यासाठी हे बनविले होते. नेव्हिगेशन बारच्या लिंक्स आपोआप बनतात. त्या मराठीत लिहिता येत नाहीत. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:४४, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२ == प्रिय विकिसदस्य, '''[[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]]''' ही विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|विकी लव्हस फॉल्कलोर]] ची थीम लिंगभेद कमी करणे आणि लोकांवर लक्ष केंद्रित करणे यावर आधारित आहे. अनेक आशियाई व भारतीय विकिपीडिया समुदायांनी यात भाग घेतला आहे आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे.योगदानाचा मुख्य हेतू लिंग अंतर कमी करण्यात थेट प्रभाव पाडेल. ही स्पर्धा आज २ फेब्रुवारी २०२२ रोजी सुरू झाली असून ३१ मार्च २०२२ रोजी समाप्त होईल. स्पर्धेतील विजेत्याला तयार केलेल्या पृष्ठांच्या संख्येच्या आधारे घोषित केले जाईल, पहिल्या विजेत्याला ३०० USD, द्वितीय विजेत्याला आणि तीसऱ्या विजेत्याला अनुक्रमे २०० USD आणि १०० USD दिले जातील. सहभाग किंवा योगदान करताना येणाऱ्या कोणत्याही समस्यांबाबत कोणत्याही मदतीसाठी, ज्युरी सदस्यांच्या [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] किंवा [[सदस्य:Sandesh9822|Sandesh9822]] यांच्या चर्चा पानावर संदेश लिहा. कृपया या पृष्ठावरील [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२#नियम|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] सर्व सूचना आणि नियम वाचा. या पेजवरून [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] या स्पर्धेत सहभागी व्हा. आपण योगदानामध्ये सहभागी झाल्यास आपल्या मुख्य पृष्ठावर हा [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|साचा]] वापरा. येथून [https://fountain.toolforge.org/editathons/fnf2022 हा दुवा] तुम्ही तयार केलेला लेख सादर करावा. --[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ११:०१, ३ फेब्रुवारी २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=22748073 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == एक शंका: न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड? == नमस्कार, एक शंका होती, ती तुम्हाला विचारतो आहे. न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड या पैकी कोणता शब्द योग्य आहे? म्हणजे समजा न्यू झीलॅंड असा वापरला तर मग इंग्लंडचे पण इंग्लॅंड व्हायला पाहिजे. आयर्लंडचे आर्यलॅंड असायला पाहिजे. माझ्यामते न्यूझीलंड हा शब्द ठिक वाटतो. उच्चार करताना देखील आपण न्यूझीलंड म्हणतो, न्यू झीलॅंड नाही. आपला अभिप्राय कळवा. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]) ७ फेब्रुवारी २०२२, ११:३४ {{साद|Aditya tamhankar}} तुमचा प्रश्न योग्य आहे, परंतु सध्या तरी न्यू झीलॅंड हा शब्द सर्व पानांवर वापरला जात आहे. तसेच प्रचालकांनी देखील कित्येक पानांचे न्यू झीलॅंड पानाकडे स्थलांतरण केले आहे. म्हणून न्यू झीलॅंड हा शब्द योग्य आहे, परंतु न्यूझीलंड हा शब्द अयोग्य नसून तो प्रमाणभाषेत जास्त प्रचलित शब्द आहे. ही शंका वेस्ट इंडिझ बाबात देखील होती. त्यामध्ये सुद्धा वेस्ट इंडीज हा योग्य शब्द आहे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १४:४७, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == संदर्भ == नमस्कार, आपण अनेक पानांवरील मृत दुवे उडवलेत. परंतु हे करताना कृपया विदा (archived) आवृत्ती (http://web.archive.org/ येथे) उपलब्ध आहे का ती शोधावी आणि उपलब्ध असल्यास ती जोडावी. नसेल तर किमान नवीन दुवा तरी जोडावा. आपल्याला माहीत आहे की संदर्भाविना मजकूर उडवला जाऊ शकतो.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०८:१९, १७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} ठीक आहे. कृपया नकल डकव शोधण्यासाठी कोणती लिंक उपलब्ध आहे का? [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१५, १६ मार्च २०२२ (IST) नकल डकव शोधण्यासाठीची लिंक तुम्हाला माहित आहे ना...-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:०४, १६ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} हो माहीत आहे फक्त एकदा खात्री करुन घेतली तीच लिंक आहे ना म्हणून. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२५, १६ मार्च २०२२ (IST) == मराठी विश्वकोश वरून ची नकल डकव == नमस्कार, कृपया vishwakosh.marathi.gov.in वरून केलेली नकल डकव हटवू नये, असे माहीत झाले आहे. त्या ऐवजी त्या लेखात '''वर्ग:मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर''' जोडावा.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०७:४५, १६ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} यामागचे प्रयोजन अथवा हेतू समजू शकेल काय? कारण आतापर्यंत येथील नकल डकव हटवली जात होती म्हणून विचारले. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१४, १६ मार्च २०२२ (IST) [[साचा:कॉपीपेस्टमवि|कॉपीपेस्टमवि]] या दुव्या नुसार ४००० बाईट्स पर्यंतची मराठी विश्वकोषावरील माहिती कॉपी पेस्ट करता येईल. ही परवानगी फक्त [https://marathivishwakosh.maharashtra.gov.in/terms.html संस्थळ दुवा] या नियमाखाली marathivishwakosh.maharashtra.gov.in या संकेतस्थळा करीता आहे. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:०९, १६ मार्च २०२२ (IST) == आपली संपादने == नमस्कार, कृपया नोंद घ्यावी की कोणत्याही सदस्याच्या वैयक्तिक सदस्य पानावर शक्यतो संपादने करू नये. तुम्ही बऱ्याच सदस्य पानावर संपादने उलटवली आहेत. तसेच [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] ही ३१ मार्च च्या रात्री १२ पर्यंत आहे, त्यामुळे कृपया तेथील नवीन नाव नोंदणी देखील उलटवू नये.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १८:३६, ३१ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} माफ करा, परंतु जाहिरातसदृश सदस्य पानांवरची संपादने फक्त उलटवलीत आणि नोंदणीबद्दल माझ्या ध्यानात आले नाही. चुका सुधारण्याचा प्रयत्न करीन, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १९:०५, ३१ मार्च २०२२ (IST) ==copy-paste विरुद्ध पान स्थानांतरण== नमस्कार. तुम्ही आत्ता ज्याप्रमाणे एका पानावरुन दुसऱ्या पानावर मजकूर copy-paste केला व नंतर पुनर्निर्देशन केले, तर त्या पानाचा संपादन इतिहास जुन्या पानावरच राहतो. अशा वेळेस पानांचे स्थानांतर (page move) करायला पाहिजे :-) बहुतेक सर्वसाधारण खात्यातून ते होणार नाही (केवळ प्रचालक व bot करू शकतात). जर माझ्या खात्यातून झाले नाही, तर bot च्या खात्यातून करतो. :स्थानांतर झाले. तुमच्या खात्याला ई-मेल जोडून घेण्याची विनंती करतो. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:५९, ७ एप्रिल २०२२ (IST) == Translation request == Hello. Thank you very much for creating the articles [[अझरबैजानच्या इतिहासाचे राष्ट्रीय संग्रहालय]] and [[अझरबैजानचे राष्ट्रीय कला संग्रहालय]]! I will notify [[सदस्य चर्चा:अभय नातू]] to whom I sent this request. Yours sincerely, [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) २३:४६, २९ मे २०२२ (IST) :Thank you very much for the new article and all the best! [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) १७:५०, ३० मे २०२२ (IST) ==unblocked== Hello. तुमच्यावरील ब्लॉक काढण्यात आला आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १३:०५, १५ जून २०२२ (IST) धन्यवाद, तुमच्या प्रयत्नांमुळे हे शक्य झालं. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:००, १८ जून २०२२ (IST) == द्रुतमाघारकार == नमस्कार, आपण अनेक ठिकाणी '''द्रुतमाघारकार''' शब्दाला '''द्रूतमाघारकार''' वर हलवत असल्याचे दिसले. परंतु द्रुतमाघारकार हा शुद्ध तर द्रूतमाघारकार हा अशुद्ध शब्द होय. मी या विषयावर पूर्वी काम केलेले आहे, आणि सुरुवातीला मीसुद्धा अशुद्ध शब्द वापरला होता, नंतर खात्री करून घेतल्यानंतर मी तो शब्द अनेक ठिकाणांहून बदललला होता. कृपया, आपणही बदल पूर्ववत करावे. धन्यवाद. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]^{[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]} ००:५२, ६ जुलै २०२२ (IST) धन्यवाद, योग्य माहिती सांगितल्याबद्दल. नावाखाली 'द्रूतमाघारकार' शब्द दिसत असल्यामुळे मी हे बदल केले होते, परंतु ते मी 'द्रुतमाघारकार' असे पूर्ववत करतो. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १०:०२, ६ जुलै २०२२ (IST) == पान वाचवण्यासाठी मदत करावी किंवा मार्गदर्शन करावे ==   आपण दावे काढलेलं पान वाचवण्यासाठी मदत करावी किंवा मार्गदर्शन करावे, वरील पानांवरिल दावे खरे  सत्यप्रत आहेत. त्या ieee पेपर मध्ये सारखे नाव दिसल्या मुले तो दावा लावण्यात आला होता हे पान वाचवण्यासाठी आणि नवीन पाने तयार करण्यास मदत करावी मी इथे महाराष्ट्रातील गावातील मंदिरे बारव आणि नवीन माहिती पाने तयार करण्यासाठी प्रयन्त करत आहे [[सदस्य:SwetaReporter|SwetaReporter]] ([[सदस्य चर्चा:SwetaReporter|चर्चा]]) २०:३७, १६ जुलै २०२२ (IST) == भाषांतर == {{साद |Khirid Harshad}} नमस्कार, मला section translation साठी तुमची मदत हवी आहे. माझ्या मोबाईलवर तसा पर्याय येत नाही. यासाठी मी इंग्रजी विकिपीडियावरचे लेखही वाचले, पण उपयोग नाही झाला. तुम्ही section translation वापरून भाषांतरे करत असता. हे भाषांतर कसे करावे याबाबत कृपया मार्गदर्शन करावे. धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ०९:३३, २० जुलै २०२२ (IST) q5omr7zjgj20e00t2sfo9cum13u58f4 2138973 2138961 2022-07-20T06:14:40Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki {{स्वागत}} == पानं स्थानांतरित करणे == नमस्कार, आपल्याला Tejas_Parte या खात्यावर पूर्वीच सूचना दिली होती की, कृपया पान स्थानांतरित केल्यावर wikidata वर जाऊन इंग्रजी आणि मराठी पानांचे दुवे परत जोडावेत म्हणून. विनंती आहे की, नवीन स्थानांतर करण्या ऐवजी बिघडलेले आंतरविकिदुवे प्रथम दुरुस्त करावेत. -[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १४:४२, ८ डिसेंबर २०२१ (IST) :नमस्कार, विनंती आहे की एक पान दुसऱ्या पानात विलीन करताना, त्यातील उपयुक्त मजकूर सुद्धा नवीन पानात स्थानांतरित करावा ही विनंती.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १८:४४, २ जानेवारी २०२२ (IST) ==सदस्यपाने== नमस्कार. [[user:KiranBOT/Task 2]] मधे edits केल्याबद्दल धन्यवाद. मी माझ्या नोंदीसाठी ठेवतो. Userpages शक्यतो त्या user च्या परवानगीशिवाय edit करू नये. कृपया [[user:KiranBOT/Task 2]] नको, पण तुम्ही [[user:usernamekiran/typos]] मोकळ्या मनाने edit करा :-) धन्यावाद. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १८:१५, ६ जानेवारी २०२२ (IST) == एकठोक बदल == नमस्कार, सर्वप्रथम, मराठी विकिपीडियावरील तुमच्या योगदानाबद्दल धन्यवाद. अलीकडे तुम्ही अनेक लेखांतून विशिष्ट प्रकारचे बदल करीत असल्याचे दिसले. असे बदल एकठोक करण्यासाठी सांगकाम्याकरवे एडब्ल्यूबी किंवा तत्सम उपकरणे वापरुन करावेत. अशाने तुमचा वेळ इतर, अधिक उपयोगी बदलांत देता येईल. तुम्हाला सांगकामे वापरण्याचा अनुभव नसल्यास मला किंवा {{साद|Usernamekiran}} यांना कळवावे. पु्न्हा एकदा धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:२१, १६ जानेवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} धन्यवाद, तुमची प्रतिक्रिया कळवल्याबद्दल. मी {{साद|Usernamekiran}} यांस आधी दोन कामे सांगितली होती. परंतु अजून काही कारणास्तव ते काम करण्यास सध्या तरी अक्षम आहेत. तरी मी इतर बदल करण्यास सुरुवात केली. तसेच तुम्ही सांगितल्याप्रमाणे एका विशिष्ट प्रकारचेच बदल मी करत आहेत यासाठी सांगकामे कसे वापरतात याचा मला अनुभव नाही याबद्दल तुम्ही सहकार्य केल्यास मला मदत होईल. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२७, १६ जानेवारी २०२२ (IST) :तुम्हाला काय बदल अपेक्षि आहे हे कळविल्यास ते सांगकाम्याकडून करुन घेतो. ::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:३९, १६ जानेवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} # [[:वर्ग:वेस्ट इंडीझचे क्रिकेट खेळाडू]] यास जोडण्यात आलेली सर्व पाने [[:वर्ग:वेस्ट इंडीजचे क्रिकेट खेळाडू]] या वर्गास जोडणे. # [[खेड]] पानावरील '''खेड तालुक्यातील गावे''' विभागातील सर्व पाने [[:वर्ग:खेड तालुक्यातील गावे]] हा वर्ग काढून [[:वर्ग:खेड (रत्नागिरी) तालुक्यातील गावे]] या नव्या वर्गास जोडणे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:४६, १६ जानेवारी २०२२ (IST) :ठीक. हे करतो. वेस्ट '''इंडीज''' बरोबर कि वेस्ट '''इंडीझ''' याबद्दल मला शंका आहे परंतु एके ठिकाणी वर्गीकरण केलेले बरे. चूक असल्यास पटकन बदलता येईल. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:५१, १६ जानेवारी २०२२ (IST) ::{{ping|अभय नातू}}, Khirid Harshad, mi saddhya gaavabaher aslyamule editing shakya nahi. Pan mi udyapasun parat kaam suru karu shakto. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:३३, १७ जानेवारी २०२२ (IST) == आयर्लंड १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाचा ध्वज == सर्वप्रथम आपण जे योगदान करत आहात त्याबद्दल आभार. आपणाकडे अशी विनंती आहे ही क्रिकेट मध्ये आयर्लंडचा ध्वज आहे तो १९ वर्षांखालील दुव्याला येत नाही. म्हणजे cr19|IRE असे लिहिले तर पानामध्ये {{cr19|IRE}} असे दिसते. जे योग्य नाही. कारण आयर्लंडचा जो क्रिकेट संघ आहे ते क्रिकेट बोर्डाचा ध्वज वापरतात. ह्याच साच्यात जर ध्वज उजवीकडे घेतला (cr19-rt|IRE केला तर बरोबर {{cr19-rt|IRE}} असे दिसते. फक्त डावीकडे ध्वज वेगळा दिसतोय. ही त्रुटी फक्त १९ वर्षांखालीलच्या दुव्याला येत आहे, आपणास जर जमले तर यात लक्ष्य घालून सुरळीत केले तर बरं होईल. धन्यवाद. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]), २६ जानेवारी २०२२, भारतीय प्रमाणवेळेनुसार दुपारी १२ वाजून २६ मिनिटे {{साद|Aditya tamhankar}} धन्यवाद तुमच्या प्रतिक्रियेबद्दल मी नक्कीच हा बदल करण्याचा प्रयत्न करीन. परंतु त्याकरिता तुम्ही एखादा बदल करुन दाखविल्यास मला नीट समजून घेता येईल आणि त्यानुसार निश्चित असे बदल करता येतील. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १२:४३, २६ जानेवारी २०२२ (IST) == इंग्लिश शीर्षके == नमस्कार, तुम्ही येथील सगळ्या इंग्लिश शीर्षके असलेल्या लेखांवर पानकाढा साचा लावल्याचा दिसतो. यातील बरीचशी पाने काढण्याजोगी आहेत. पैकी ५०-६० काल मी काढली. हे करताना सरसकट साचा लावू नये. पान कोठे वापरले गेलेले आहे हे पाहून पान काढल्यास इतरत्र उपद्रव होणार नाही ना याची खात्री करुन मगच साचा लावावा. सरसकट पाने काढल्यास अनेक इतर साचे व पाने निरुपयोगी होतील. साचा लावल्यानेही ती झालेली आहेतच. ही शहानिशा करुन मग पानकाढा साचा लावल्यास तुमचा (सरसकट साचे लावण्यात) आणि माझा (प्रत्येक पानाची शहानिशा करुन मग पान काढण्याचा) वेळ वाया जाणार नाही. धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:१९, १ फेब्रुवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} ओके, आता ही बाब लक्षात ठेवेन माझा हेतू फक्त मराठी शीर्षके मराठी विकिपीडियावर असावीत हीच अपेक्षा होती. तसेच मी काही चर्चा पाने तसेच तुम्ही आणि किरण यांनी सांगितलेली बाब लक्षात घेतली तेव्हा कळले की काही इंग्रजी शीर्षकांची पाने जरी पुनर्निर्देशित असली तरी गरजेची आहेत कारण इतर भाषिक आणि नवीन सदस्यांना ते शोधण्यास सोपे जावे यासाठी ठेवण्यात आले आहे हे समजले आणि ते मला पटलेही. परंतु एकदा खरेच नको असलेली इंग्लिश शीर्षकांची वगळली जावीत याकरिता मी पान काढा साचा लावला, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २१:२३, १ फेब्रुवारी २०२२ (IST) : Irawati_Karve या पानाचे पुनर्निर्देशन इरावती कर्वे या पानाकडे केले होते. ते काढू नये. कारण विकीसोर्सवरील tinyurl.com/irawatikarve या पानावरील नेव्हिगेशन बार वरून मराठी विकीवर येण्यासाठी हे बनविले होते. नेव्हिगेशन बारच्या लिंक्स आपोआप बनतात. त्या मराठीत लिहिता येत नाहीत. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:४४, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२ == प्रिय विकिसदस्य, '''[[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]]''' ही विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|विकी लव्हस फॉल्कलोर]] ची थीम लिंगभेद कमी करणे आणि लोकांवर लक्ष केंद्रित करणे यावर आधारित आहे. अनेक आशियाई व भारतीय विकिपीडिया समुदायांनी यात भाग घेतला आहे आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे.योगदानाचा मुख्य हेतू लिंग अंतर कमी करण्यात थेट प्रभाव पाडेल. ही स्पर्धा आज २ फेब्रुवारी २०२२ रोजी सुरू झाली असून ३१ मार्च २०२२ रोजी समाप्त होईल. स्पर्धेतील विजेत्याला तयार केलेल्या पृष्ठांच्या संख्येच्या आधारे घोषित केले जाईल, पहिल्या विजेत्याला ३०० USD, द्वितीय विजेत्याला आणि तीसऱ्या विजेत्याला अनुक्रमे २०० USD आणि १०० USD दिले जातील. सहभाग किंवा योगदान करताना येणाऱ्या कोणत्याही समस्यांबाबत कोणत्याही मदतीसाठी, ज्युरी सदस्यांच्या [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] किंवा [[सदस्य:Sandesh9822|Sandesh9822]] यांच्या चर्चा पानावर संदेश लिहा. कृपया या पृष्ठावरील [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२#नियम|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] सर्व सूचना आणि नियम वाचा. या पेजवरून [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] या स्पर्धेत सहभागी व्हा. आपण योगदानामध्ये सहभागी झाल्यास आपल्या मुख्य पृष्ठावर हा [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|साचा]] वापरा. येथून [https://fountain.toolforge.org/editathons/fnf2022 हा दुवा] तुम्ही तयार केलेला लेख सादर करावा. --[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ११:०१, ३ फेब्रुवारी २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=22748073 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == एक शंका: न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड? == नमस्कार, एक शंका होती, ती तुम्हाला विचारतो आहे. न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड या पैकी कोणता शब्द योग्य आहे? म्हणजे समजा न्यू झीलॅंड असा वापरला तर मग इंग्लंडचे पण इंग्लॅंड व्हायला पाहिजे. आयर्लंडचे आर्यलॅंड असायला पाहिजे. माझ्यामते न्यूझीलंड हा शब्द ठिक वाटतो. उच्चार करताना देखील आपण न्यूझीलंड म्हणतो, न्यू झीलॅंड नाही. आपला अभिप्राय कळवा. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]) ७ फेब्रुवारी २०२२, ११:३४ {{साद|Aditya tamhankar}} तुमचा प्रश्न योग्य आहे, परंतु सध्या तरी न्यू झीलॅंड हा शब्द सर्व पानांवर वापरला जात आहे. तसेच प्रचालकांनी देखील कित्येक पानांचे न्यू झीलॅंड पानाकडे स्थलांतरण केले आहे. म्हणून न्यू झीलॅंड हा शब्द योग्य आहे, परंतु न्यूझीलंड हा शब्द अयोग्य नसून तो प्रमाणभाषेत जास्त प्रचलित शब्द आहे. ही शंका वेस्ट इंडिझ बाबात देखील होती. त्यामध्ये सुद्धा वेस्ट इंडीज हा योग्य शब्द आहे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १४:४७, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == संदर्भ == नमस्कार, आपण अनेक पानांवरील मृत दुवे उडवलेत. परंतु हे करताना कृपया विदा (archived) आवृत्ती (http://web.archive.org/ येथे) उपलब्ध आहे का ती शोधावी आणि उपलब्ध असल्यास ती जोडावी. नसेल तर किमान नवीन दुवा तरी जोडावा. आपल्याला माहीत आहे की संदर्भाविना मजकूर उडवला जाऊ शकतो.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०८:१९, १७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} ठीक आहे. कृपया नकल डकव शोधण्यासाठी कोणती लिंक उपलब्ध आहे का? [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१५, १६ मार्च २०२२ (IST) नकल डकव शोधण्यासाठीची लिंक तुम्हाला माहित आहे ना...-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:०४, १६ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} हो माहीत आहे फक्त एकदा खात्री करुन घेतली तीच लिंक आहे ना म्हणून. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२५, १६ मार्च २०२२ (IST) == मराठी विश्वकोश वरून ची नकल डकव == नमस्कार, कृपया vishwakosh.marathi.gov.in वरून केलेली नकल डकव हटवू नये, असे माहीत झाले आहे. त्या ऐवजी त्या लेखात '''वर्ग:मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर''' जोडावा.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०७:४५, १६ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} यामागचे प्रयोजन अथवा हेतू समजू शकेल काय? कारण आतापर्यंत येथील नकल डकव हटवली जात होती म्हणून विचारले. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१४, १६ मार्च २०२२ (IST) [[साचा:कॉपीपेस्टमवि|कॉपीपेस्टमवि]] या दुव्या नुसार ४००० बाईट्स पर्यंतची मराठी विश्वकोषावरील माहिती कॉपी पेस्ट करता येईल. ही परवानगी फक्त [https://marathivishwakosh.maharashtra.gov.in/terms.html संस्थळ दुवा] या नियमाखाली marathivishwakosh.maharashtra.gov.in या संकेतस्थळा करीता आहे. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:०९, १६ मार्च २०२२ (IST) == आपली संपादने == नमस्कार, कृपया नोंद घ्यावी की कोणत्याही सदस्याच्या वैयक्तिक सदस्य पानावर शक्यतो संपादने करू नये. तुम्ही बऱ्याच सदस्य पानावर संपादने उलटवली आहेत. तसेच [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] ही ३१ मार्च च्या रात्री १२ पर्यंत आहे, त्यामुळे कृपया तेथील नवीन नाव नोंदणी देखील उलटवू नये.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १८:३६, ३१ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} माफ करा, परंतु जाहिरातसदृश सदस्य पानांवरची संपादने फक्त उलटवलीत आणि नोंदणीबद्दल माझ्या ध्यानात आले नाही. चुका सुधारण्याचा प्रयत्न करीन, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १९:०५, ३१ मार्च २०२२ (IST) ==copy-paste विरुद्ध पान स्थानांतरण== नमस्कार. तुम्ही आत्ता ज्याप्रमाणे एका पानावरुन दुसऱ्या पानावर मजकूर copy-paste केला व नंतर पुनर्निर्देशन केले, तर त्या पानाचा संपादन इतिहास जुन्या पानावरच राहतो. अशा वेळेस पानांचे स्थानांतर (page move) करायला पाहिजे :-) बहुतेक सर्वसाधारण खात्यातून ते होणार नाही (केवळ प्रचालक व bot करू शकतात). जर माझ्या खात्यातून झाले नाही, तर bot च्या खात्यातून करतो. :स्थानांतर झाले. तुमच्या खात्याला ई-मेल जोडून घेण्याची विनंती करतो. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:५९, ७ एप्रिल २०२२ (IST) == Translation request == Hello. Thank you very much for creating the articles [[अझरबैजानच्या इतिहासाचे राष्ट्रीय संग्रहालय]] and [[अझरबैजानचे राष्ट्रीय कला संग्रहालय]]! I will notify [[सदस्य चर्चा:अभय नातू]] to whom I sent this request. Yours sincerely, [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) २३:४६, २९ मे २०२२ (IST) :Thank you very much for the new article and all the best! [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) १७:५०, ३० मे २०२२ (IST) ==unblocked== Hello. तुमच्यावरील ब्लॉक काढण्यात आला आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १३:०५, १५ जून २०२२ (IST) धन्यवाद, तुमच्या प्रयत्नांमुळे हे शक्य झालं. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:००, १८ जून २०२२ (IST) == द्रुतमाघारकार == नमस्कार, आपण अनेक ठिकाणी '''द्रुतमाघारकार''' शब्दाला '''द्रूतमाघारकार''' वर हलवत असल्याचे दिसले. परंतु द्रुतमाघारकार हा शुद्ध तर द्रूतमाघारकार हा अशुद्ध शब्द होय. मी या विषयावर पूर्वी काम केलेले आहे, आणि सुरुवातीला मीसुद्धा अशुद्ध शब्द वापरला होता, नंतर खात्री करून घेतल्यानंतर मी तो शब्द अनेक ठिकाणांहून बदललला होता. कृपया, आपणही बदल पूर्ववत करावे. धन्यवाद. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]^{[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]} ००:५२, ६ जुलै २०२२ (IST) धन्यवाद, योग्य माहिती सांगितल्याबद्दल. नावाखाली 'द्रूतमाघारकार' शब्द दिसत असल्यामुळे मी हे बदल केले होते, परंतु ते मी 'द्रुतमाघारकार' असे पूर्ववत करतो. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १०:०२, ६ जुलै २०२२ (IST) == पान वाचवण्यासाठी मदत करावी किंवा मार्गदर्शन करावे ==   आपण दावे काढलेलं पान वाचवण्यासाठी मदत करावी किंवा मार्गदर्शन करावे, वरील पानांवरिल दावे खरे  सत्यप्रत आहेत. त्या ieee पेपर मध्ये सारखे नाव दिसल्या मुले तो दावा लावण्यात आला होता हे पान वाचवण्यासाठी आणि नवीन पाने तयार करण्यास मदत करावी मी इथे महाराष्ट्रातील गावातील मंदिरे बारव आणि नवीन माहिती पाने तयार करण्यासाठी प्रयन्त करत आहे [[सदस्य:SwetaReporter|SwetaReporter]] ([[सदस्य चर्चा:SwetaReporter|चर्चा]]) २०:३७, १६ जुलै २०२२ (IST) == भाषांतर == {{साद |Khirid Harshad}} नमस्कार, मला section translation साठी तुमची मदत हवी आहे. माझ्या मोबाईलवर तसा पर्याय येत नाही. यासाठी मी इंग्रजी विकिपीडियावरचे लेखही वाचले, पण उपयोग नाही झाला. तुम्ही section translation वापरून भाषांतरे करत असता. हे भाषांतर कसे करावे याबाबत कृपया मार्गदर्शन करावे. धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ०९:३३, २० जुलै २०२२ (IST) {{साद|अमर राऊत}} मलासुद्धा पूर्वी हा पर्याय येत नव्हता नंतर अचानक काही महिन्यांपूर्वी पाहिले तेव्हा तो पर्याय वापरता येऊ लागला. [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87 विशेष पृष्ठे]मध्ये एकदम खालच्या दिशेला [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:ContentTranslation#/ भाषांतरासाठीचे पान] म्हणून पर्याय आहे. तिथे क्लिक केल्यावर इंग्लिश विकिपीडियावरील लेखाचे नाव टाकून मराठीमध्ये लेख भाषांतरित होतात. तसेच मराठी लेख इंग्लिश विकिपीडियाच्या लेखाशी विकिडेटाने आपोआप जोडले जातात. समजा तुम्हाला विशेष पृष्ठेमध्ये तो पर्याय सापडला नाही तर मी येथे लिंक दिल्या आहेत त्यावर क्लिक करून बघावे, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:४४, २० जुलै २०२२ (IST) dq4ff512lyi51q6wastk05bt1qssrsr 2138976 2138973 2022-07-20T06:49:34Z अमर राऊत 140696 /* भाषांतर */ Reply wikitext text/x-wiki {{स्वागत}} == पानं स्थानांतरित करणे == नमस्कार, आपल्याला Tejas_Parte या खात्यावर पूर्वीच सूचना दिली होती की, कृपया पान स्थानांतरित केल्यावर wikidata वर जाऊन इंग्रजी आणि मराठी पानांचे दुवे परत जोडावेत म्हणून. विनंती आहे की, नवीन स्थानांतर करण्या ऐवजी बिघडलेले आंतरविकिदुवे प्रथम दुरुस्त करावेत. -[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १४:४२, ८ डिसेंबर २०२१ (IST) :नमस्कार, विनंती आहे की एक पान दुसऱ्या पानात विलीन करताना, त्यातील उपयुक्त मजकूर सुद्धा नवीन पानात स्थानांतरित करावा ही विनंती.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १८:४४, २ जानेवारी २०२२ (IST) ==सदस्यपाने== नमस्कार. [[user:KiranBOT/Task 2]] मधे edits केल्याबद्दल धन्यवाद. मी माझ्या नोंदीसाठी ठेवतो. Userpages शक्यतो त्या user च्या परवानगीशिवाय edit करू नये. कृपया [[user:KiranBOT/Task 2]] नको, पण तुम्ही [[user:usernamekiran/typos]] मोकळ्या मनाने edit करा :-) धन्यावाद. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १८:१५, ६ जानेवारी २०२२ (IST) == एकठोक बदल == नमस्कार, सर्वप्रथम, मराठी विकिपीडियावरील तुमच्या योगदानाबद्दल धन्यवाद. अलीकडे तुम्ही अनेक लेखांतून विशिष्ट प्रकारचे बदल करीत असल्याचे दिसले. असे बदल एकठोक करण्यासाठी सांगकाम्याकरवे एडब्ल्यूबी किंवा तत्सम उपकरणे वापरुन करावेत. अशाने तुमचा वेळ इतर, अधिक उपयोगी बदलांत देता येईल. तुम्हाला सांगकामे वापरण्याचा अनुभव नसल्यास मला किंवा {{साद|Usernamekiran}} यांना कळवावे. पु्न्हा एकदा धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:२१, १६ जानेवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} धन्यवाद, तुमची प्रतिक्रिया कळवल्याबद्दल. मी {{साद|Usernamekiran}} यांस आधी दोन कामे सांगितली होती. परंतु अजून काही कारणास्तव ते काम करण्यास सध्या तरी अक्षम आहेत. तरी मी इतर बदल करण्यास सुरुवात केली. तसेच तुम्ही सांगितल्याप्रमाणे एका विशिष्ट प्रकारचेच बदल मी करत आहेत यासाठी सांगकामे कसे वापरतात याचा मला अनुभव नाही याबद्दल तुम्ही सहकार्य केल्यास मला मदत होईल. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२७, १६ जानेवारी २०२२ (IST) :तुम्हाला काय बदल अपेक्षि आहे हे कळविल्यास ते सांगकाम्याकडून करुन घेतो. ::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:३९, १६ जानेवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} # [[:वर्ग:वेस्ट इंडीझचे क्रिकेट खेळाडू]] यास जोडण्यात आलेली सर्व पाने [[:वर्ग:वेस्ट इंडीजचे क्रिकेट खेळाडू]] या वर्गास जोडणे. # [[खेड]] पानावरील '''खेड तालुक्यातील गावे''' विभागातील सर्व पाने [[:वर्ग:खेड तालुक्यातील गावे]] हा वर्ग काढून [[:वर्ग:खेड (रत्नागिरी) तालुक्यातील गावे]] या नव्या वर्गास जोडणे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:४६, १६ जानेवारी २०२२ (IST) :ठीक. हे करतो. वेस्ट '''इंडीज''' बरोबर कि वेस्ट '''इंडीझ''' याबद्दल मला शंका आहे परंतु एके ठिकाणी वर्गीकरण केलेले बरे. चूक असल्यास पटकन बदलता येईल. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:५१, १६ जानेवारी २०२२ (IST) ::{{ping|अभय नातू}}, Khirid Harshad, mi saddhya gaavabaher aslyamule editing shakya nahi. Pan mi udyapasun parat kaam suru karu shakto. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:३३, १७ जानेवारी २०२२ (IST) == आयर्लंड १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाचा ध्वज == सर्वप्रथम आपण जे योगदान करत आहात त्याबद्दल आभार. आपणाकडे अशी विनंती आहे ही क्रिकेट मध्ये आयर्लंडचा ध्वज आहे तो १९ वर्षांखालील दुव्याला येत नाही. म्हणजे cr19|IRE असे लिहिले तर पानामध्ये {{cr19|IRE}} असे दिसते. जे योग्य नाही. कारण आयर्लंडचा जो क्रिकेट संघ आहे ते क्रिकेट बोर्डाचा ध्वज वापरतात. ह्याच साच्यात जर ध्वज उजवीकडे घेतला (cr19-rt|IRE केला तर बरोबर {{cr19-rt|IRE}} असे दिसते. फक्त डावीकडे ध्वज वेगळा दिसतोय. ही त्रुटी फक्त १९ वर्षांखालीलच्या दुव्याला येत आहे, आपणास जर जमले तर यात लक्ष्य घालून सुरळीत केले तर बरं होईल. धन्यवाद. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]), २६ जानेवारी २०२२, भारतीय प्रमाणवेळेनुसार दुपारी १२ वाजून २६ मिनिटे {{साद|Aditya tamhankar}} धन्यवाद तुमच्या प्रतिक्रियेबद्दल मी नक्कीच हा बदल करण्याचा प्रयत्न करीन. परंतु त्याकरिता तुम्ही एखादा बदल करुन दाखविल्यास मला नीट समजून घेता येईल आणि त्यानुसार निश्चित असे बदल करता येतील. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १२:४३, २६ जानेवारी २०२२ (IST) == इंग्लिश शीर्षके == नमस्कार, तुम्ही येथील सगळ्या इंग्लिश शीर्षके असलेल्या लेखांवर पानकाढा साचा लावल्याचा दिसतो. यातील बरीचशी पाने काढण्याजोगी आहेत. पैकी ५०-६० काल मी काढली. हे करताना सरसकट साचा लावू नये. पान कोठे वापरले गेलेले आहे हे पाहून पान काढल्यास इतरत्र उपद्रव होणार नाही ना याची खात्री करुन मगच साचा लावावा. सरसकट पाने काढल्यास अनेक इतर साचे व पाने निरुपयोगी होतील. साचा लावल्यानेही ती झालेली आहेतच. ही शहानिशा करुन मग पानकाढा साचा लावल्यास तुमचा (सरसकट साचे लावण्यात) आणि माझा (प्रत्येक पानाची शहानिशा करुन मग पान काढण्याचा) वेळ वाया जाणार नाही. धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:१९, १ फेब्रुवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} ओके, आता ही बाब लक्षात ठेवेन माझा हेतू फक्त मराठी शीर्षके मराठी विकिपीडियावर असावीत हीच अपेक्षा होती. तसेच मी काही चर्चा पाने तसेच तुम्ही आणि किरण यांनी सांगितलेली बाब लक्षात घेतली तेव्हा कळले की काही इंग्रजी शीर्षकांची पाने जरी पुनर्निर्देशित असली तरी गरजेची आहेत कारण इतर भाषिक आणि नवीन सदस्यांना ते शोधण्यास सोपे जावे यासाठी ठेवण्यात आले आहे हे समजले आणि ते मला पटलेही. परंतु एकदा खरेच नको असलेली इंग्लिश शीर्षकांची वगळली जावीत याकरिता मी पान काढा साचा लावला, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २१:२३, १ फेब्रुवारी २०२२ (IST) : Irawati_Karve या पानाचे पुनर्निर्देशन इरावती कर्वे या पानाकडे केले होते. ते काढू नये. कारण विकीसोर्सवरील tinyurl.com/irawatikarve या पानावरील नेव्हिगेशन बार वरून मराठी विकीवर येण्यासाठी हे बनविले होते. नेव्हिगेशन बारच्या लिंक्स आपोआप बनतात. त्या मराठीत लिहिता येत नाहीत. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:४४, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२ == प्रिय विकिसदस्य, '''[[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]]''' ही विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|विकी लव्हस फॉल्कलोर]] ची थीम लिंगभेद कमी करणे आणि लोकांवर लक्ष केंद्रित करणे यावर आधारित आहे. अनेक आशियाई व भारतीय विकिपीडिया समुदायांनी यात भाग घेतला आहे आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे.योगदानाचा मुख्य हेतू लिंग अंतर कमी करण्यात थेट प्रभाव पाडेल. ही स्पर्धा आज २ फेब्रुवारी २०२२ रोजी सुरू झाली असून ३१ मार्च २०२२ रोजी समाप्त होईल. स्पर्धेतील विजेत्याला तयार केलेल्या पृष्ठांच्या संख्येच्या आधारे घोषित केले जाईल, पहिल्या विजेत्याला ३०० USD, द्वितीय विजेत्याला आणि तीसऱ्या विजेत्याला अनुक्रमे २०० USD आणि १०० USD दिले जातील. सहभाग किंवा योगदान करताना येणाऱ्या कोणत्याही समस्यांबाबत कोणत्याही मदतीसाठी, ज्युरी सदस्यांच्या [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] किंवा [[सदस्य:Sandesh9822|Sandesh9822]] यांच्या चर्चा पानावर संदेश लिहा. कृपया या पृष्ठावरील [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२#नियम|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] सर्व सूचना आणि नियम वाचा. या पेजवरून [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] या स्पर्धेत सहभागी व्हा. आपण योगदानामध्ये सहभागी झाल्यास आपल्या मुख्य पृष्ठावर हा [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|साचा]] वापरा. येथून [https://fountain.toolforge.org/editathons/fnf2022 हा दुवा] तुम्ही तयार केलेला लेख सादर करावा. --[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ११:०१, ३ फेब्रुवारी २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=22748073 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == एक शंका: न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड? == नमस्कार, एक शंका होती, ती तुम्हाला विचारतो आहे. न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड या पैकी कोणता शब्द योग्य आहे? म्हणजे समजा न्यू झीलॅंड असा वापरला तर मग इंग्लंडचे पण इंग्लॅंड व्हायला पाहिजे. आयर्लंडचे आर्यलॅंड असायला पाहिजे. माझ्यामते न्यूझीलंड हा शब्द ठिक वाटतो. उच्चार करताना देखील आपण न्यूझीलंड म्हणतो, न्यू झीलॅंड नाही. आपला अभिप्राय कळवा. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]) ७ फेब्रुवारी २०२२, ११:३४ {{साद|Aditya tamhankar}} तुमचा प्रश्न योग्य आहे, परंतु सध्या तरी न्यू झीलॅंड हा शब्द सर्व पानांवर वापरला जात आहे. तसेच प्रचालकांनी देखील कित्येक पानांचे न्यू झीलॅंड पानाकडे स्थलांतरण केले आहे. म्हणून न्यू झीलॅंड हा शब्द योग्य आहे, परंतु न्यूझीलंड हा शब्द अयोग्य नसून तो प्रमाणभाषेत जास्त प्रचलित शब्द आहे. ही शंका वेस्ट इंडिझ बाबात देखील होती. त्यामध्ये सुद्धा वेस्ट इंडीज हा योग्य शब्द आहे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १४:४७, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == संदर्भ == नमस्कार, आपण अनेक पानांवरील मृत दुवे उडवलेत. परंतु हे करताना कृपया विदा (archived) आवृत्ती (http://web.archive.org/ येथे) उपलब्ध आहे का ती शोधावी आणि उपलब्ध असल्यास ती जोडावी. नसेल तर किमान नवीन दुवा तरी जोडावा. आपल्याला माहीत आहे की संदर्भाविना मजकूर उडवला जाऊ शकतो.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०८:१९, १७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} ठीक आहे. कृपया नकल डकव शोधण्यासाठी कोणती लिंक उपलब्ध आहे का? [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१५, १६ मार्च २०२२ (IST) नकल डकव शोधण्यासाठीची लिंक तुम्हाला माहित आहे ना...-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:०४, १६ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} हो माहीत आहे फक्त एकदा खात्री करुन घेतली तीच लिंक आहे ना म्हणून. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२५, १६ मार्च २०२२ (IST) == मराठी विश्वकोश वरून ची नकल डकव == नमस्कार, कृपया vishwakosh.marathi.gov.in वरून केलेली नकल डकव हटवू नये, असे माहीत झाले आहे. त्या ऐवजी त्या लेखात '''वर्ग:मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर''' जोडावा.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०७:४५, १६ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} यामागचे प्रयोजन अथवा हेतू समजू शकेल काय? कारण आतापर्यंत येथील नकल डकव हटवली जात होती म्हणून विचारले. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१४, १६ मार्च २०२२ (IST) [[साचा:कॉपीपेस्टमवि|कॉपीपेस्टमवि]] या दुव्या नुसार ४००० बाईट्स पर्यंतची मराठी विश्वकोषावरील माहिती कॉपी पेस्ट करता येईल. ही परवानगी फक्त [https://marathivishwakosh.maharashtra.gov.in/terms.html संस्थळ दुवा] या नियमाखाली marathivishwakosh.maharashtra.gov.in या संकेतस्थळा करीता आहे. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:०९, १६ मार्च २०२२ (IST) == आपली संपादने == नमस्कार, कृपया नोंद घ्यावी की कोणत्याही सदस्याच्या वैयक्तिक सदस्य पानावर शक्यतो संपादने करू नये. तुम्ही बऱ्याच सदस्य पानावर संपादने उलटवली आहेत. तसेच [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] ही ३१ मार्च च्या रात्री १२ पर्यंत आहे, त्यामुळे कृपया तेथील नवीन नाव नोंदणी देखील उलटवू नये.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १८:३६, ३१ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} माफ करा, परंतु जाहिरातसदृश सदस्य पानांवरची संपादने फक्त उलटवलीत आणि नोंदणीबद्दल माझ्या ध्यानात आले नाही. चुका सुधारण्याचा प्रयत्न करीन, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १९:०५, ३१ मार्च २०२२ (IST) ==copy-paste विरुद्ध पान स्थानांतरण== नमस्कार. तुम्ही आत्ता ज्याप्रमाणे एका पानावरुन दुसऱ्या पानावर मजकूर copy-paste केला व नंतर पुनर्निर्देशन केले, तर त्या पानाचा संपादन इतिहास जुन्या पानावरच राहतो. अशा वेळेस पानांचे स्थानांतर (page move) करायला पाहिजे :-) बहुतेक सर्वसाधारण खात्यातून ते होणार नाही (केवळ प्रचालक व bot करू शकतात). जर माझ्या खात्यातून झाले नाही, तर bot च्या खात्यातून करतो. :स्थानांतर झाले. तुमच्या खात्याला ई-मेल जोडून घेण्याची विनंती करतो. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:५९, ७ एप्रिल २०२२ (IST) == Translation request == Hello. Thank you very much for creating the articles [[अझरबैजानच्या इतिहासाचे राष्ट्रीय संग्रहालय]] and [[अझरबैजानचे राष्ट्रीय कला संग्रहालय]]! I will notify [[सदस्य चर्चा:अभय नातू]] to whom I sent this request. Yours sincerely, [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) २३:४६, २९ मे २०२२ (IST) :Thank you very much for the new article and all the best! [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) १७:५०, ३० मे २०२२ (IST) ==unblocked== Hello. तुमच्यावरील ब्लॉक काढण्यात आला आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १३:०५, १५ जून २०२२ (IST) धन्यवाद, तुमच्या प्रयत्नांमुळे हे शक्य झालं. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:००, १८ जून २०२२ (IST) == द्रुतमाघारकार == नमस्कार, आपण अनेक ठिकाणी '''द्रुतमाघारकार''' शब्दाला '''द्रूतमाघारकार''' वर हलवत असल्याचे दिसले. परंतु द्रुतमाघारकार हा शुद्ध तर द्रूतमाघारकार हा अशुद्ध शब्द होय. मी या विषयावर पूर्वी काम केलेले आहे, आणि सुरुवातीला मीसुद्धा अशुद्ध शब्द वापरला होता, नंतर खात्री करून घेतल्यानंतर मी तो शब्द अनेक ठिकाणांहून बदललला होता. कृपया, आपणही बदल पूर्ववत करावे. धन्यवाद. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]^{[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]} ००:५२, ६ जुलै २०२२ (IST) धन्यवाद, योग्य माहिती सांगितल्याबद्दल. नावाखाली 'द्रूतमाघारकार' शब्द दिसत असल्यामुळे मी हे बदल केले होते, परंतु ते मी 'द्रुतमाघारकार' असे पूर्ववत करतो. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १०:०२, ६ जुलै २०२२ (IST) == पान वाचवण्यासाठी मदत करावी किंवा मार्गदर्शन करावे ==   आपण दावे काढलेलं पान वाचवण्यासाठी मदत करावी किंवा मार्गदर्शन करावे, वरील पानांवरिल दावे खरे  सत्यप्रत आहेत. त्या ieee पेपर मध्ये सारखे नाव दिसल्या मुले तो दावा लावण्यात आला होता हे पान वाचवण्यासाठी आणि नवीन पाने तयार करण्यास मदत करावी मी इथे महाराष्ट्रातील गावातील मंदिरे बारव आणि नवीन माहिती पाने तयार करण्यासाठी प्रयन्त करत आहे [[सदस्य:SwetaReporter|SwetaReporter]] ([[सदस्य चर्चा:SwetaReporter|चर्चा]]) २०:३७, १६ जुलै २०२२ (IST) == भाषांतर == {{साद |Khirid Harshad}} नमस्कार, मला section translation साठी तुमची मदत हवी आहे. माझ्या मोबाईलवर तसा पर्याय येत नाही. यासाठी मी इंग्रजी विकिपीडियावरचे लेखही वाचले, पण उपयोग नाही झाला. तुम्ही section translation वापरून भाषांतरे करत असता. हे भाषांतर कसे करावे याबाबत कृपया मार्गदर्शन करावे. धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ०९:३३, २० जुलै २०२२ (IST) {{साद|अमर राऊत}} मलासुद्धा पूर्वी हा पर्याय येत नव्हता नंतर अचानक काही महिन्यांपूर्वी पाहिले तेव्हा तो पर्याय वापरता येऊ लागला. [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87 विशेष पृष्ठे]मध्ये एकदम खालच्या दिशेला [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:ContentTranslation#/ भाषांतरासाठीचे पान] म्हणून पर्याय आहे. तिथे क्लिक केल्यावर इंग्लिश विकिपीडियावरील लेखाचे नाव टाकून मराठीमध्ये लेख भाषांतरित होतात. तसेच मराठी लेख इंग्लिश विकिपीडियाच्या लेखाशी विकिडेटाने आपोआप जोडले जातात. समजा तुम्हाला विशेष पृष्ठेमध्ये तो पर्याय सापडला नाही तर मी येथे लिंक दिल्या आहेत त्यावर क्लिक करून बघावे, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:४४, २० जुलै २०२२ (IST) :{{साद| Khirid Harshad}} माझ्या प्रोफाइलवरुन लिंकला गेल्यावर "expand with section" असा पर्याय येत नाही. तुम्ही वरती दिलेल्या लिंकवरती हा पर्याय येत आहे. परंतु इथे फक्त सुचवलेल्या पानांचेच भाषांतर करता येतंय. हव्या त्या पानाचे भाषांतर करता येत नाही. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १२:१९, २० जुलै २०२२ (IST) 17l6ni1izbccoe40x8b3jmkjnsrhe4v 2138977 2138976 2022-07-20T07:03:07Z Tiven2240 69269 /* भाषांतर */ Reply wikitext text/x-wiki {{स्वागत}} == पानं स्थानांतरित करणे == नमस्कार, आपल्याला Tejas_Parte या खात्यावर पूर्वीच सूचना दिली होती की, कृपया पान स्थानांतरित केल्यावर wikidata वर जाऊन इंग्रजी आणि मराठी पानांचे दुवे परत जोडावेत म्हणून. विनंती आहे की, नवीन स्थानांतर करण्या ऐवजी बिघडलेले आंतरविकिदुवे प्रथम दुरुस्त करावेत. -[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १४:४२, ८ डिसेंबर २०२१ (IST) :नमस्कार, विनंती आहे की एक पान दुसऱ्या पानात विलीन करताना, त्यातील उपयुक्त मजकूर सुद्धा नवीन पानात स्थानांतरित करावा ही विनंती.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १८:४४, २ जानेवारी २०२२ (IST) ==सदस्यपाने== नमस्कार. [[user:KiranBOT/Task 2]] मधे edits केल्याबद्दल धन्यवाद. मी माझ्या नोंदीसाठी ठेवतो. Userpages शक्यतो त्या user च्या परवानगीशिवाय edit करू नये. कृपया [[user:KiranBOT/Task 2]] नको, पण तुम्ही [[user:usernamekiran/typos]] मोकळ्या मनाने edit करा :-) धन्यावाद. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १८:१५, ६ जानेवारी २०२२ (IST) == एकठोक बदल == नमस्कार, सर्वप्रथम, मराठी विकिपीडियावरील तुमच्या योगदानाबद्दल धन्यवाद. अलीकडे तुम्ही अनेक लेखांतून विशिष्ट प्रकारचे बदल करीत असल्याचे दिसले. असे बदल एकठोक करण्यासाठी सांगकाम्याकरवे एडब्ल्यूबी किंवा तत्सम उपकरणे वापरुन करावेत. अशाने तुमचा वेळ इतर, अधिक उपयोगी बदलांत देता येईल. तुम्हाला सांगकामे वापरण्याचा अनुभव नसल्यास मला किंवा {{साद|Usernamekiran}} यांना कळवावे. पु्न्हा एकदा धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:२१, १६ जानेवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} धन्यवाद, तुमची प्रतिक्रिया कळवल्याबद्दल. मी {{साद|Usernamekiran}} यांस आधी दोन कामे सांगितली होती. परंतु अजून काही कारणास्तव ते काम करण्यास सध्या तरी अक्षम आहेत. तरी मी इतर बदल करण्यास सुरुवात केली. तसेच तुम्ही सांगितल्याप्रमाणे एका विशिष्ट प्रकारचेच बदल मी करत आहेत यासाठी सांगकामे कसे वापरतात याचा मला अनुभव नाही याबद्दल तुम्ही सहकार्य केल्यास मला मदत होईल. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२७, १६ जानेवारी २०२२ (IST) :तुम्हाला काय बदल अपेक्षि आहे हे कळविल्यास ते सांगकाम्याकडून करुन घेतो. ::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:३९, १६ जानेवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} # [[:वर्ग:वेस्ट इंडीझचे क्रिकेट खेळाडू]] यास जोडण्यात आलेली सर्व पाने [[:वर्ग:वेस्ट इंडीजचे क्रिकेट खेळाडू]] या वर्गास जोडणे. # [[खेड]] पानावरील '''खेड तालुक्यातील गावे''' विभागातील सर्व पाने [[:वर्ग:खेड तालुक्यातील गावे]] हा वर्ग काढून [[:वर्ग:खेड (रत्नागिरी) तालुक्यातील गावे]] या नव्या वर्गास जोडणे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:४६, १६ जानेवारी २०२२ (IST) :ठीक. हे करतो. वेस्ट '''इंडीज''' बरोबर कि वेस्ट '''इंडीझ''' याबद्दल मला शंका आहे परंतु एके ठिकाणी वर्गीकरण केलेले बरे. चूक असल्यास पटकन बदलता येईल. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:५१, १६ जानेवारी २०२२ (IST) ::{{ping|अभय नातू}}, Khirid Harshad, mi saddhya gaavabaher aslyamule editing shakya nahi. Pan mi udyapasun parat kaam suru karu shakto. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:३३, १७ जानेवारी २०२२ (IST) == आयर्लंड १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाचा ध्वज == सर्वप्रथम आपण जे योगदान करत आहात त्याबद्दल आभार. आपणाकडे अशी विनंती आहे ही क्रिकेट मध्ये आयर्लंडचा ध्वज आहे तो १९ वर्षांखालील दुव्याला येत नाही. म्हणजे cr19|IRE असे लिहिले तर पानामध्ये {{cr19|IRE}} असे दिसते. जे योग्य नाही. कारण आयर्लंडचा जो क्रिकेट संघ आहे ते क्रिकेट बोर्डाचा ध्वज वापरतात. ह्याच साच्यात जर ध्वज उजवीकडे घेतला (cr19-rt|IRE केला तर बरोबर {{cr19-rt|IRE}} असे दिसते. फक्त डावीकडे ध्वज वेगळा दिसतोय. ही त्रुटी फक्त १९ वर्षांखालीलच्या दुव्याला येत आहे, आपणास जर जमले तर यात लक्ष्य घालून सुरळीत केले तर बरं होईल. धन्यवाद. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]), २६ जानेवारी २०२२, भारतीय प्रमाणवेळेनुसार दुपारी १२ वाजून २६ मिनिटे {{साद|Aditya tamhankar}} धन्यवाद तुमच्या प्रतिक्रियेबद्दल मी नक्कीच हा बदल करण्याचा प्रयत्न करीन. परंतु त्याकरिता तुम्ही एखादा बदल करुन दाखविल्यास मला नीट समजून घेता येईल आणि त्यानुसार निश्चित असे बदल करता येतील. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १२:४३, २६ जानेवारी २०२२ (IST) == इंग्लिश शीर्षके == नमस्कार, तुम्ही येथील सगळ्या इंग्लिश शीर्षके असलेल्या लेखांवर पानकाढा साचा लावल्याचा दिसतो. यातील बरीचशी पाने काढण्याजोगी आहेत. पैकी ५०-६० काल मी काढली. हे करताना सरसकट साचा लावू नये. पान कोठे वापरले गेलेले आहे हे पाहून पान काढल्यास इतरत्र उपद्रव होणार नाही ना याची खात्री करुन मगच साचा लावावा. सरसकट पाने काढल्यास अनेक इतर साचे व पाने निरुपयोगी होतील. साचा लावल्यानेही ती झालेली आहेतच. ही शहानिशा करुन मग पानकाढा साचा लावल्यास तुमचा (सरसकट साचे लावण्यात) आणि माझा (प्रत्येक पानाची शहानिशा करुन मग पान काढण्याचा) वेळ वाया जाणार नाही. धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:१९, १ फेब्रुवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} ओके, आता ही बाब लक्षात ठेवेन माझा हेतू फक्त मराठी शीर्षके मराठी विकिपीडियावर असावीत हीच अपेक्षा होती. तसेच मी काही चर्चा पाने तसेच तुम्ही आणि किरण यांनी सांगितलेली बाब लक्षात घेतली तेव्हा कळले की काही इंग्रजी शीर्षकांची पाने जरी पुनर्निर्देशित असली तरी गरजेची आहेत कारण इतर भाषिक आणि नवीन सदस्यांना ते शोधण्यास सोपे जावे यासाठी ठेवण्यात आले आहे हे समजले आणि ते मला पटलेही. परंतु एकदा खरेच नको असलेली इंग्लिश शीर्षकांची वगळली जावीत याकरिता मी पान काढा साचा लावला, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २१:२३, १ फेब्रुवारी २०२२ (IST) : Irawati_Karve या पानाचे पुनर्निर्देशन इरावती कर्वे या पानाकडे केले होते. ते काढू नये. कारण विकीसोर्सवरील tinyurl.com/irawatikarve या पानावरील नेव्हिगेशन बार वरून मराठी विकीवर येण्यासाठी हे बनविले होते. नेव्हिगेशन बारच्या लिंक्स आपोआप बनतात. त्या मराठीत लिहिता येत नाहीत. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:४४, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२ == प्रिय विकिसदस्य, '''[[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]]''' ही विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|विकी लव्हस फॉल्कलोर]] ची थीम लिंगभेद कमी करणे आणि लोकांवर लक्ष केंद्रित करणे यावर आधारित आहे. अनेक आशियाई व भारतीय विकिपीडिया समुदायांनी यात भाग घेतला आहे आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे.योगदानाचा मुख्य हेतू लिंग अंतर कमी करण्यात थेट प्रभाव पाडेल. ही स्पर्धा आज २ फेब्रुवारी २०२२ रोजी सुरू झाली असून ३१ मार्च २०२२ रोजी समाप्त होईल. स्पर्धेतील विजेत्याला तयार केलेल्या पृष्ठांच्या संख्येच्या आधारे घोषित केले जाईल, पहिल्या विजेत्याला ३०० USD, द्वितीय विजेत्याला आणि तीसऱ्या विजेत्याला अनुक्रमे २०० USD आणि १०० USD दिले जातील. सहभाग किंवा योगदान करताना येणाऱ्या कोणत्याही समस्यांबाबत कोणत्याही मदतीसाठी, ज्युरी सदस्यांच्या [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] किंवा [[सदस्य:Sandesh9822|Sandesh9822]] यांच्या चर्चा पानावर संदेश लिहा. कृपया या पृष्ठावरील [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२#नियम|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] सर्व सूचना आणि नियम वाचा. या पेजवरून [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] या स्पर्धेत सहभागी व्हा. आपण योगदानामध्ये सहभागी झाल्यास आपल्या मुख्य पृष्ठावर हा [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|साचा]] वापरा. येथून [https://fountain.toolforge.org/editathons/fnf2022 हा दुवा] तुम्ही तयार केलेला लेख सादर करावा. --[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ११:०१, ३ फेब्रुवारी २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=22748073 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == एक शंका: न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड? == नमस्कार, एक शंका होती, ती तुम्हाला विचारतो आहे. न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड या पैकी कोणता शब्द योग्य आहे? म्हणजे समजा न्यू झीलॅंड असा वापरला तर मग इंग्लंडचे पण इंग्लॅंड व्हायला पाहिजे. आयर्लंडचे आर्यलॅंड असायला पाहिजे. माझ्यामते न्यूझीलंड हा शब्द ठिक वाटतो. उच्चार करताना देखील आपण न्यूझीलंड म्हणतो, न्यू झीलॅंड नाही. आपला अभिप्राय कळवा. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]) ७ फेब्रुवारी २०२२, ११:३४ {{साद|Aditya tamhankar}} तुमचा प्रश्न योग्य आहे, परंतु सध्या तरी न्यू झीलॅंड हा शब्द सर्व पानांवर वापरला जात आहे. तसेच प्रचालकांनी देखील कित्येक पानांचे न्यू झीलॅंड पानाकडे स्थलांतरण केले आहे. म्हणून न्यू झीलॅंड हा शब्द योग्य आहे, परंतु न्यूझीलंड हा शब्द अयोग्य नसून तो प्रमाणभाषेत जास्त प्रचलित शब्द आहे. ही शंका वेस्ट इंडिझ बाबात देखील होती. त्यामध्ये सुद्धा वेस्ट इंडीज हा योग्य शब्द आहे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १४:४७, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == संदर्भ == नमस्कार, आपण अनेक पानांवरील मृत दुवे उडवलेत. परंतु हे करताना कृपया विदा (archived) आवृत्ती (http://web.archive.org/ येथे) उपलब्ध आहे का ती शोधावी आणि उपलब्ध असल्यास ती जोडावी. नसेल तर किमान नवीन दुवा तरी जोडावा. आपल्याला माहीत आहे की संदर्भाविना मजकूर उडवला जाऊ शकतो.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०८:१९, १७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} ठीक आहे. कृपया नकल डकव शोधण्यासाठी कोणती लिंक उपलब्ध आहे का? [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१५, १६ मार्च २०२२ (IST) नकल डकव शोधण्यासाठीची लिंक तुम्हाला माहित आहे ना...-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:०४, १६ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} हो माहीत आहे फक्त एकदा खात्री करुन घेतली तीच लिंक आहे ना म्हणून. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२५, १६ मार्च २०२२ (IST) == मराठी विश्वकोश वरून ची नकल डकव == नमस्कार, कृपया vishwakosh.marathi.gov.in वरून केलेली नकल डकव हटवू नये, असे माहीत झाले आहे. त्या ऐवजी त्या लेखात '''वर्ग:मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर''' जोडावा.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०७:४५, १६ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} यामागचे प्रयोजन अथवा हेतू समजू शकेल काय? कारण आतापर्यंत येथील नकल डकव हटवली जात होती म्हणून विचारले. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१४, १६ मार्च २०२२ (IST) [[साचा:कॉपीपेस्टमवि|कॉपीपेस्टमवि]] या दुव्या नुसार ४००० बाईट्स पर्यंतची मराठी विश्वकोषावरील माहिती कॉपी पेस्ट करता येईल. ही परवानगी फक्त [https://marathivishwakosh.maharashtra.gov.in/terms.html संस्थळ दुवा] या नियमाखाली marathivishwakosh.maharashtra.gov.in या संकेतस्थळा करीता आहे. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:०९, १६ मार्च २०२२ (IST) == आपली संपादने == नमस्कार, कृपया नोंद घ्यावी की कोणत्याही सदस्याच्या वैयक्तिक सदस्य पानावर शक्यतो संपादने करू नये. तुम्ही बऱ्याच सदस्य पानावर संपादने उलटवली आहेत. तसेच [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] ही ३१ मार्च च्या रात्री १२ पर्यंत आहे, त्यामुळे कृपया तेथील नवीन नाव नोंदणी देखील उलटवू नये.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १८:३६, ३१ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} माफ करा, परंतु जाहिरातसदृश सदस्य पानांवरची संपादने फक्त उलटवलीत आणि नोंदणीबद्दल माझ्या ध्यानात आले नाही. चुका सुधारण्याचा प्रयत्न करीन, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १९:०५, ३१ मार्च २०२२ (IST) ==copy-paste विरुद्ध पान स्थानांतरण== नमस्कार. तुम्ही आत्ता ज्याप्रमाणे एका पानावरुन दुसऱ्या पानावर मजकूर copy-paste केला व नंतर पुनर्निर्देशन केले, तर त्या पानाचा संपादन इतिहास जुन्या पानावरच राहतो. अशा वेळेस पानांचे स्थानांतर (page move) करायला पाहिजे :-) बहुतेक सर्वसाधारण खात्यातून ते होणार नाही (केवळ प्रचालक व bot करू शकतात). जर माझ्या खात्यातून झाले नाही, तर bot च्या खात्यातून करतो. :स्थानांतर झाले. तुमच्या खात्याला ई-मेल जोडून घेण्याची विनंती करतो. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:५९, ७ एप्रिल २०२२ (IST) == Translation request == Hello. Thank you very much for creating the articles [[अझरबैजानच्या इतिहासाचे राष्ट्रीय संग्रहालय]] and [[अझरबैजानचे राष्ट्रीय कला संग्रहालय]]! I will notify [[सदस्य चर्चा:अभय नातू]] to whom I sent this request. Yours sincerely, [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) २३:४६, २९ मे २०२२ (IST) :Thank you very much for the new article and all the best! [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) १७:५०, ३० मे २०२२ (IST) ==unblocked== Hello. तुमच्यावरील ब्लॉक काढण्यात आला आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १३:०५, १५ जून २०२२ (IST) धन्यवाद, तुमच्या प्रयत्नांमुळे हे शक्य झालं. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:००, १८ जून २०२२ (IST) == द्रुतमाघारकार == नमस्कार, आपण अनेक ठिकाणी '''द्रुतमाघारकार''' शब्दाला '''द्रूतमाघारकार''' वर हलवत असल्याचे दिसले. परंतु द्रुतमाघारकार हा शुद्ध तर द्रूतमाघारकार हा अशुद्ध शब्द होय. मी या विषयावर पूर्वी काम केलेले आहे, आणि सुरुवातीला मीसुद्धा अशुद्ध शब्द वापरला होता, नंतर खात्री करून घेतल्यानंतर मी तो शब्द अनेक ठिकाणांहून बदललला होता. कृपया, आपणही बदल पूर्ववत करावे. धन्यवाद. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]^{[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]} ००:५२, ६ जुलै २०२२ (IST) धन्यवाद, योग्य माहिती सांगितल्याबद्दल. नावाखाली 'द्रूतमाघारकार' शब्द दिसत असल्यामुळे मी हे बदल केले होते, परंतु ते मी 'द्रुतमाघारकार' असे पूर्ववत करतो. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १०:०२, ६ जुलै २०२२ (IST) == पान वाचवण्यासाठी मदत करावी किंवा मार्गदर्शन करावे ==   आपण दावे काढलेलं पान वाचवण्यासाठी मदत करावी किंवा मार्गदर्शन करावे, वरील पानांवरिल दावे खरे  सत्यप्रत आहेत. त्या ieee पेपर मध्ये सारखे नाव दिसल्या मुले तो दावा लावण्यात आला होता हे पान वाचवण्यासाठी आणि नवीन पाने तयार करण्यास मदत करावी मी इथे महाराष्ट्रातील गावातील मंदिरे बारव आणि नवीन माहिती पाने तयार करण्यासाठी प्रयन्त करत आहे [[सदस्य:SwetaReporter|SwetaReporter]] ([[सदस्य चर्चा:SwetaReporter|चर्चा]]) २०:३७, १६ जुलै २०२२ (IST) == भाषांतर == {{साद |Khirid Harshad}} नमस्कार, मला section translation साठी तुमची मदत हवी आहे. माझ्या मोबाईलवर तसा पर्याय येत नाही. यासाठी मी इंग्रजी विकिपीडियावरचे लेखही वाचले, पण उपयोग नाही झाला. तुम्ही section translation वापरून भाषांतरे करत असता. हे भाषांतर कसे करावे याबाबत कृपया मार्गदर्शन करावे. धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ०९:३३, २० जुलै २०२२ (IST) {{साद|अमर राऊत}} मलासुद्धा पूर्वी हा पर्याय येत नव्हता नंतर अचानक काही महिन्यांपूर्वी पाहिले तेव्हा तो पर्याय वापरता येऊ लागला. [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87 विशेष पृष्ठे]मध्ये एकदम खालच्या दिशेला [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:ContentTranslation#/ भाषांतरासाठीचे पान] म्हणून पर्याय आहे. तिथे क्लिक केल्यावर इंग्लिश विकिपीडियावरील लेखाचे नाव टाकून मराठीमध्ये लेख भाषांतरित होतात. तसेच मराठी लेख इंग्लिश विकिपीडियाच्या लेखाशी विकिडेटाने आपोआप जोडले जातात. समजा तुम्हाला विशेष पृष्ठेमध्ये तो पर्याय सापडला नाही तर मी येथे लिंक दिल्या आहेत त्यावर क्लिक करून बघावे, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:४४, २० जुलै २०२२ (IST) :{{साद| Khirid Harshad}} माझ्या प्रोफाइलवरुन लिंकला गेल्यावर "expand with section" असा पर्याय येत नाही. तुम्ही वरती दिलेल्या लिंकवरती हा पर्याय येत आहे. परंतु इथे फक्त सुचवलेल्या पानांचेच भाषांतर करता येतंय. हव्या त्या पानाचे भाषांतर करता येत नाही. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १२:१९, २० जुलै २०२२ (IST) ::@[[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] हव्या त्या पानाचे भाषांतर करता येत नाही -- यासाठी + Translation वर क्लिक करा. ब्लू कलर चे, पानाचे मधीच एक बटन आहे त्यावर लिक करून हव्या त्या पानाचे भाषांतर करता येते [[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) १२:३३, २० जुलै २०२२ (IST) 5g5jpa82phmbh1vdhr9tqiyd8mhhymi 2138978 2138977 2022-07-20T07:04:29Z Tiven2240 69269 /* भाषांतर */ wikitext text/x-wiki {{स्वागत}} == पानं स्थानांतरित करणे == नमस्कार, आपल्याला Tejas_Parte या खात्यावर पूर्वीच सूचना दिली होती की, कृपया पान स्थानांतरित केल्यावर wikidata वर जाऊन इंग्रजी आणि मराठी पानांचे दुवे परत जोडावेत म्हणून. विनंती आहे की, नवीन स्थानांतर करण्या ऐवजी बिघडलेले आंतरविकिदुवे प्रथम दुरुस्त करावेत. -[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १४:४२, ८ डिसेंबर २०२१ (IST) :नमस्कार, विनंती आहे की एक पान दुसऱ्या पानात विलीन करताना, त्यातील उपयुक्त मजकूर सुद्धा नवीन पानात स्थानांतरित करावा ही विनंती.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १८:४४, २ जानेवारी २०२२ (IST) ==सदस्यपाने== नमस्कार. [[user:KiranBOT/Task 2]] मधे edits केल्याबद्दल धन्यवाद. मी माझ्या नोंदीसाठी ठेवतो. Userpages शक्यतो त्या user च्या परवानगीशिवाय edit करू नये. कृपया [[user:KiranBOT/Task 2]] नको, पण तुम्ही [[user:usernamekiran/typos]] मोकळ्या मनाने edit करा :-) धन्यावाद. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १८:१५, ६ जानेवारी २०२२ (IST) == एकठोक बदल == नमस्कार, सर्वप्रथम, मराठी विकिपीडियावरील तुमच्या योगदानाबद्दल धन्यवाद. अलीकडे तुम्ही अनेक लेखांतून विशिष्ट प्रकारचे बदल करीत असल्याचे दिसले. असे बदल एकठोक करण्यासाठी सांगकाम्याकरवे एडब्ल्यूबी किंवा तत्सम उपकरणे वापरुन करावेत. अशाने तुमचा वेळ इतर, अधिक उपयोगी बदलांत देता येईल. तुम्हाला सांगकामे वापरण्याचा अनुभव नसल्यास मला किंवा {{साद|Usernamekiran}} यांना कळवावे. पु्न्हा एकदा धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:२१, १६ जानेवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} धन्यवाद, तुमची प्रतिक्रिया कळवल्याबद्दल. मी {{साद|Usernamekiran}} यांस आधी दोन कामे सांगितली होती. परंतु अजून काही कारणास्तव ते काम करण्यास सध्या तरी अक्षम आहेत. तरी मी इतर बदल करण्यास सुरुवात केली. तसेच तुम्ही सांगितल्याप्रमाणे एका विशिष्ट प्रकारचेच बदल मी करत आहेत यासाठी सांगकामे कसे वापरतात याचा मला अनुभव नाही याबद्दल तुम्ही सहकार्य केल्यास मला मदत होईल. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२७, १६ जानेवारी २०२२ (IST) :तुम्हाला काय बदल अपेक्षि आहे हे कळविल्यास ते सांगकाम्याकडून करुन घेतो. ::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:३९, १६ जानेवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} # [[:वर्ग:वेस्ट इंडीझचे क्रिकेट खेळाडू]] यास जोडण्यात आलेली सर्व पाने [[:वर्ग:वेस्ट इंडीजचे क्रिकेट खेळाडू]] या वर्गास जोडणे. # [[खेड]] पानावरील '''खेड तालुक्यातील गावे''' विभागातील सर्व पाने [[:वर्ग:खेड तालुक्यातील गावे]] हा वर्ग काढून [[:वर्ग:खेड (रत्नागिरी) तालुक्यातील गावे]] या नव्या वर्गास जोडणे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:४६, १६ जानेवारी २०२२ (IST) :ठीक. हे करतो. वेस्ट '''इंडीज''' बरोबर कि वेस्ट '''इंडीझ''' याबद्दल मला शंका आहे परंतु एके ठिकाणी वर्गीकरण केलेले बरे. चूक असल्यास पटकन बदलता येईल. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:५१, १६ जानेवारी २०२२ (IST) ::{{ping|अभय नातू}}, Khirid Harshad, mi saddhya gaavabaher aslyamule editing shakya nahi. Pan mi udyapasun parat kaam suru karu shakto. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:३३, १७ जानेवारी २०२२ (IST) == आयर्लंड १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाचा ध्वज == सर्वप्रथम आपण जे योगदान करत आहात त्याबद्दल आभार. आपणाकडे अशी विनंती आहे ही क्रिकेट मध्ये आयर्लंडचा ध्वज आहे तो १९ वर्षांखालील दुव्याला येत नाही. म्हणजे cr19|IRE असे लिहिले तर पानामध्ये {{cr19|IRE}} असे दिसते. जे योग्य नाही. कारण आयर्लंडचा जो क्रिकेट संघ आहे ते क्रिकेट बोर्डाचा ध्वज वापरतात. ह्याच साच्यात जर ध्वज उजवीकडे घेतला (cr19-rt|IRE केला तर बरोबर {{cr19-rt|IRE}} असे दिसते. फक्त डावीकडे ध्वज वेगळा दिसतोय. ही त्रुटी फक्त १९ वर्षांखालीलच्या दुव्याला येत आहे, आपणास जर जमले तर यात लक्ष्य घालून सुरळीत केले तर बरं होईल. धन्यवाद. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]), २६ जानेवारी २०२२, भारतीय प्रमाणवेळेनुसार दुपारी १२ वाजून २६ मिनिटे {{साद|Aditya tamhankar}} धन्यवाद तुमच्या प्रतिक्रियेबद्दल मी नक्कीच हा बदल करण्याचा प्रयत्न करीन. परंतु त्याकरिता तुम्ही एखादा बदल करुन दाखविल्यास मला नीट समजून घेता येईल आणि त्यानुसार निश्चित असे बदल करता येतील. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १२:४३, २६ जानेवारी २०२२ (IST) == इंग्लिश शीर्षके == नमस्कार, तुम्ही येथील सगळ्या इंग्लिश शीर्षके असलेल्या लेखांवर पानकाढा साचा लावल्याचा दिसतो. यातील बरीचशी पाने काढण्याजोगी आहेत. पैकी ५०-६० काल मी काढली. हे करताना सरसकट साचा लावू नये. पान कोठे वापरले गेलेले आहे हे पाहून पान काढल्यास इतरत्र उपद्रव होणार नाही ना याची खात्री करुन मगच साचा लावावा. सरसकट पाने काढल्यास अनेक इतर साचे व पाने निरुपयोगी होतील. साचा लावल्यानेही ती झालेली आहेतच. ही शहानिशा करुन मग पानकाढा साचा लावल्यास तुमचा (सरसकट साचे लावण्यात) आणि माझा (प्रत्येक पानाची शहानिशा करुन मग पान काढण्याचा) वेळ वाया जाणार नाही. धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:१९, १ फेब्रुवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} ओके, आता ही बाब लक्षात ठेवेन माझा हेतू फक्त मराठी शीर्षके मराठी विकिपीडियावर असावीत हीच अपेक्षा होती. तसेच मी काही चर्चा पाने तसेच तुम्ही आणि किरण यांनी सांगितलेली बाब लक्षात घेतली तेव्हा कळले की काही इंग्रजी शीर्षकांची पाने जरी पुनर्निर्देशित असली तरी गरजेची आहेत कारण इतर भाषिक आणि नवीन सदस्यांना ते शोधण्यास सोपे जावे यासाठी ठेवण्यात आले आहे हे समजले आणि ते मला पटलेही. परंतु एकदा खरेच नको असलेली इंग्लिश शीर्षकांची वगळली जावीत याकरिता मी पान काढा साचा लावला, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २१:२३, १ फेब्रुवारी २०२२ (IST) : Irawati_Karve या पानाचे पुनर्निर्देशन इरावती कर्वे या पानाकडे केले होते. ते काढू नये. कारण विकीसोर्सवरील tinyurl.com/irawatikarve या पानावरील नेव्हिगेशन बार वरून मराठी विकीवर येण्यासाठी हे बनविले होते. नेव्हिगेशन बारच्या लिंक्स आपोआप बनतात. त्या मराठीत लिहिता येत नाहीत. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:४४, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२ == प्रिय विकिसदस्य, '''[[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]]''' ही विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|विकी लव्हस फॉल्कलोर]] ची थीम लिंगभेद कमी करणे आणि लोकांवर लक्ष केंद्रित करणे यावर आधारित आहे. अनेक आशियाई व भारतीय विकिपीडिया समुदायांनी यात भाग घेतला आहे आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे.योगदानाचा मुख्य हेतू लिंग अंतर कमी करण्यात थेट प्रभाव पाडेल. ही स्पर्धा आज २ फेब्रुवारी २०२२ रोजी सुरू झाली असून ३१ मार्च २०२२ रोजी समाप्त होईल. स्पर्धेतील विजेत्याला तयार केलेल्या पृष्ठांच्या संख्येच्या आधारे घोषित केले जाईल, पहिल्या विजेत्याला ३०० USD, द्वितीय विजेत्याला आणि तीसऱ्या विजेत्याला अनुक्रमे २०० USD आणि १०० USD दिले जातील. सहभाग किंवा योगदान करताना येणाऱ्या कोणत्याही समस्यांबाबत कोणत्याही मदतीसाठी, ज्युरी सदस्यांच्या [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] किंवा [[सदस्य:Sandesh9822|Sandesh9822]] यांच्या चर्चा पानावर संदेश लिहा. कृपया या पृष्ठावरील [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२#नियम|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] सर्व सूचना आणि नियम वाचा. या पेजवरून [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] या स्पर्धेत सहभागी व्हा. आपण योगदानामध्ये सहभागी झाल्यास आपल्या मुख्य पृष्ठावर हा [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|साचा]] वापरा. येथून [https://fountain.toolforge.org/editathons/fnf2022 हा दुवा] तुम्ही तयार केलेला लेख सादर करावा. --[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ११:०१, ३ फेब्रुवारी २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=22748073 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == एक शंका: न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड? == नमस्कार, एक शंका होती, ती तुम्हाला विचारतो आहे. न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड या पैकी कोणता शब्द योग्य आहे? म्हणजे समजा न्यू झीलॅंड असा वापरला तर मग इंग्लंडचे पण इंग्लॅंड व्हायला पाहिजे. आयर्लंडचे आर्यलॅंड असायला पाहिजे. माझ्यामते न्यूझीलंड हा शब्द ठिक वाटतो. उच्चार करताना देखील आपण न्यूझीलंड म्हणतो, न्यू झीलॅंड नाही. आपला अभिप्राय कळवा. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]) ७ फेब्रुवारी २०२२, ११:३४ {{साद|Aditya tamhankar}} तुमचा प्रश्न योग्य आहे, परंतु सध्या तरी न्यू झीलॅंड हा शब्द सर्व पानांवर वापरला जात आहे. तसेच प्रचालकांनी देखील कित्येक पानांचे न्यू झीलॅंड पानाकडे स्थलांतरण केले आहे. म्हणून न्यू झीलॅंड हा शब्द योग्य आहे, परंतु न्यूझीलंड हा शब्द अयोग्य नसून तो प्रमाणभाषेत जास्त प्रचलित शब्द आहे. ही शंका वेस्ट इंडिझ बाबात देखील होती. त्यामध्ये सुद्धा वेस्ट इंडीज हा योग्य शब्द आहे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १४:४७, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == संदर्भ == नमस्कार, आपण अनेक पानांवरील मृत दुवे उडवलेत. परंतु हे करताना कृपया विदा (archived) आवृत्ती (http://web.archive.org/ येथे) उपलब्ध आहे का ती शोधावी आणि उपलब्ध असल्यास ती जोडावी. नसेल तर किमान नवीन दुवा तरी जोडावा. आपल्याला माहीत आहे की संदर्भाविना मजकूर उडवला जाऊ शकतो.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०८:१९, १७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} ठीक आहे. कृपया नकल डकव शोधण्यासाठी कोणती लिंक उपलब्ध आहे का? [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१५, १६ मार्च २०२२ (IST) नकल डकव शोधण्यासाठीची लिंक तुम्हाला माहित आहे ना...-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:०४, १६ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} हो माहीत आहे फक्त एकदा खात्री करुन घेतली तीच लिंक आहे ना म्हणून. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२५, १६ मार्च २०२२ (IST) == मराठी विश्वकोश वरून ची नकल डकव == नमस्कार, कृपया vishwakosh.marathi.gov.in वरून केलेली नकल डकव हटवू नये, असे माहीत झाले आहे. त्या ऐवजी त्या लेखात '''वर्ग:मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर''' जोडावा.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०७:४५, १६ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} यामागचे प्रयोजन अथवा हेतू समजू शकेल काय? कारण आतापर्यंत येथील नकल डकव हटवली जात होती म्हणून विचारले. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१४, १६ मार्च २०२२ (IST) [[साचा:कॉपीपेस्टमवि|कॉपीपेस्टमवि]] या दुव्या नुसार ४००० बाईट्स पर्यंतची मराठी विश्वकोषावरील माहिती कॉपी पेस्ट करता येईल. ही परवानगी फक्त [https://marathivishwakosh.maharashtra.gov.in/terms.html संस्थळ दुवा] या नियमाखाली marathivishwakosh.maharashtra.gov.in या संकेतस्थळा करीता आहे. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:०९, १६ मार्च २०२२ (IST) == आपली संपादने == नमस्कार, कृपया नोंद घ्यावी की कोणत्याही सदस्याच्या वैयक्तिक सदस्य पानावर शक्यतो संपादने करू नये. तुम्ही बऱ्याच सदस्य पानावर संपादने उलटवली आहेत. तसेच [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] ही ३१ मार्च च्या रात्री १२ पर्यंत आहे, त्यामुळे कृपया तेथील नवीन नाव नोंदणी देखील उलटवू नये.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १८:३६, ३१ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} माफ करा, परंतु जाहिरातसदृश सदस्य पानांवरची संपादने फक्त उलटवलीत आणि नोंदणीबद्दल माझ्या ध्यानात आले नाही. चुका सुधारण्याचा प्रयत्न करीन, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १९:०५, ३१ मार्च २०२२ (IST) ==copy-paste विरुद्ध पान स्थानांतरण== नमस्कार. तुम्ही आत्ता ज्याप्रमाणे एका पानावरुन दुसऱ्या पानावर मजकूर copy-paste केला व नंतर पुनर्निर्देशन केले, तर त्या पानाचा संपादन इतिहास जुन्या पानावरच राहतो. अशा वेळेस पानांचे स्थानांतर (page move) करायला पाहिजे :-) बहुतेक सर्वसाधारण खात्यातून ते होणार नाही (केवळ प्रचालक व bot करू शकतात). जर माझ्या खात्यातून झाले नाही, तर bot च्या खात्यातून करतो. :स्थानांतर झाले. तुमच्या खात्याला ई-मेल जोडून घेण्याची विनंती करतो. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:५९, ७ एप्रिल २०२२ (IST) == Translation request == Hello. Thank you very much for creating the articles [[अझरबैजानच्या इतिहासाचे राष्ट्रीय संग्रहालय]] and [[अझरबैजानचे राष्ट्रीय कला संग्रहालय]]! I will notify [[सदस्य चर्चा:अभय नातू]] to whom I sent this request. Yours sincerely, [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) २३:४६, २९ मे २०२२ (IST) :Thank you very much for the new article and all the best! [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) १७:५०, ३० मे २०२२ (IST) ==unblocked== Hello. तुमच्यावरील ब्लॉक काढण्यात आला आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १३:०५, १५ जून २०२२ (IST) धन्यवाद, तुमच्या प्रयत्नांमुळे हे शक्य झालं. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:००, १८ जून २०२२ (IST) == द्रुतमाघारकार == नमस्कार, आपण अनेक ठिकाणी '''द्रुतमाघारकार''' शब्दाला '''द्रूतमाघारकार''' वर हलवत असल्याचे दिसले. परंतु द्रुतमाघारकार हा शुद्ध तर द्रूतमाघारकार हा अशुद्ध शब्द होय. मी या विषयावर पूर्वी काम केलेले आहे, आणि सुरुवातीला मीसुद्धा अशुद्ध शब्द वापरला होता, नंतर खात्री करून घेतल्यानंतर मी तो शब्द अनेक ठिकाणांहून बदललला होता. कृपया, आपणही बदल पूर्ववत करावे. धन्यवाद. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]^{[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]} ००:५२, ६ जुलै २०२२ (IST) धन्यवाद, योग्य माहिती सांगितल्याबद्दल. नावाखाली 'द्रूतमाघारकार' शब्द दिसत असल्यामुळे मी हे बदल केले होते, परंतु ते मी 'द्रुतमाघारकार' असे पूर्ववत करतो. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १०:०२, ६ जुलै २०२२ (IST) == पान वाचवण्यासाठी मदत करावी किंवा मार्गदर्शन करावे ==   आपण दावे काढलेलं पान वाचवण्यासाठी मदत करावी किंवा मार्गदर्शन करावे, वरील पानांवरिल दावे खरे  सत्यप्रत आहेत. त्या ieee पेपर मध्ये सारखे नाव दिसल्या मुले तो दावा लावण्यात आला होता हे पान वाचवण्यासाठी आणि नवीन पाने तयार करण्यास मदत करावी मी इथे महाराष्ट्रातील गावातील मंदिरे बारव आणि नवीन माहिती पाने तयार करण्यासाठी प्रयन्त करत आहे [[सदस्य:SwetaReporter|SwetaReporter]] ([[सदस्य चर्चा:SwetaReporter|चर्चा]]) २०:३७, १६ जुलै २०२२ (IST) == भाषांतर == {{साद |Khirid Harshad}} नमस्कार, मला section translation साठी तुमची मदत हवी आहे. माझ्या मोबाईलवर तसा पर्याय येत नाही. यासाठी मी इंग्रजी विकिपीडियावरचे लेखही वाचले, पण उपयोग नाही झाला. तुम्ही section translation वापरून भाषांतरे करत असता. हे भाषांतर कसे करावे याबाबत कृपया मार्गदर्शन करावे. धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ०९:३३, २० जुलै २०२२ (IST) {{साद|अमर राऊत}} मलासुद्धा पूर्वी हा पर्याय येत नव्हता नंतर अचानक काही महिन्यांपूर्वी पाहिले तेव्हा तो पर्याय वापरता येऊ लागला. [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87 विशेष पृष्ठे]मध्ये एकदम खालच्या दिशेला [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:ContentTranslation#/ भाषांतरासाठीचे पान] म्हणून पर्याय आहे. तिथे क्लिक केल्यावर इंग्लिश विकिपीडियावरील लेखाचे नाव टाकून मराठीमध्ये लेख भाषांतरित होतात. तसेच मराठी लेख इंग्लिश विकिपीडियाच्या लेखाशी विकिडेटाने आपोआप जोडले जातात. समजा तुम्हाला विशेष पृष्ठेमध्ये तो पर्याय सापडला नाही तर मी येथे लिंक दिल्या आहेत त्यावर क्लिक करून बघावे, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:४४, २० जुलै २०२२ (IST) :{{साद| Khirid Harshad}} माझ्या प्रोफाइलवरुन लिंकला गेल्यावर "expand with section" असा पर्याय येत नाही. तुम्ही वरती दिलेल्या लिंकवरती हा पर्याय येत आहे. परंतु इथे फक्त सुचवलेल्या पानांचेच भाषांतर करता येतंय. हव्या त्या पानाचे भाषांतर करता येत नाही. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १२:१९, २० जुलै २०२२ (IST) ::@[[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] हव्या त्या पानाचे भाषांतर करता येत नाही -- यासाठी + New Translation वर क्लिक करा. ब्लू कलर चे, पानाचे मधीच एक बटन आहे त्यावर लिक करून हव्या त्या पानाचे भाषांतर करता येते [[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) १२:३३, २० जुलै २०२२ (IST) 4xemsfpryzwc58aoye2rh88evmrkaqu 2138979 2138978 2022-07-20T07:17:21Z अमर राऊत 140696 /* भाषांतर */ Reply wikitext text/x-wiki {{स्वागत}} == पानं स्थानांतरित करणे == नमस्कार, आपल्याला Tejas_Parte या खात्यावर पूर्वीच सूचना दिली होती की, कृपया पान स्थानांतरित केल्यावर wikidata वर जाऊन इंग्रजी आणि मराठी पानांचे दुवे परत जोडावेत म्हणून. विनंती आहे की, नवीन स्थानांतर करण्या ऐवजी बिघडलेले आंतरविकिदुवे प्रथम दुरुस्त करावेत. -[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १४:४२, ८ डिसेंबर २०२१ (IST) :नमस्कार, विनंती आहे की एक पान दुसऱ्या पानात विलीन करताना, त्यातील उपयुक्त मजकूर सुद्धा नवीन पानात स्थानांतरित करावा ही विनंती.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १८:४४, २ जानेवारी २०२२ (IST) ==सदस्यपाने== नमस्कार. [[user:KiranBOT/Task 2]] मधे edits केल्याबद्दल धन्यवाद. मी माझ्या नोंदीसाठी ठेवतो. Userpages शक्यतो त्या user च्या परवानगीशिवाय edit करू नये. कृपया [[user:KiranBOT/Task 2]] नको, पण तुम्ही [[user:usernamekiran/typos]] मोकळ्या मनाने edit करा :-) धन्यावाद. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १८:१५, ६ जानेवारी २०२२ (IST) == एकठोक बदल == नमस्कार, सर्वप्रथम, मराठी विकिपीडियावरील तुमच्या योगदानाबद्दल धन्यवाद. अलीकडे तुम्ही अनेक लेखांतून विशिष्ट प्रकारचे बदल करीत असल्याचे दिसले. असे बदल एकठोक करण्यासाठी सांगकाम्याकरवे एडब्ल्यूबी किंवा तत्सम उपकरणे वापरुन करावेत. अशाने तुमचा वेळ इतर, अधिक उपयोगी बदलांत देता येईल. तुम्हाला सांगकामे वापरण्याचा अनुभव नसल्यास मला किंवा {{साद|Usernamekiran}} यांना कळवावे. पु्न्हा एकदा धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:२१, १६ जानेवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} धन्यवाद, तुमची प्रतिक्रिया कळवल्याबद्दल. मी {{साद|Usernamekiran}} यांस आधी दोन कामे सांगितली होती. परंतु अजून काही कारणास्तव ते काम करण्यास सध्या तरी अक्षम आहेत. तरी मी इतर बदल करण्यास सुरुवात केली. तसेच तुम्ही सांगितल्याप्रमाणे एका विशिष्ट प्रकारचेच बदल मी करत आहेत यासाठी सांगकामे कसे वापरतात याचा मला अनुभव नाही याबद्दल तुम्ही सहकार्य केल्यास मला मदत होईल. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२७, १६ जानेवारी २०२२ (IST) :तुम्हाला काय बदल अपेक्षि आहे हे कळविल्यास ते सांगकाम्याकडून करुन घेतो. ::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:३९, १६ जानेवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} # [[:वर्ग:वेस्ट इंडीझचे क्रिकेट खेळाडू]] यास जोडण्यात आलेली सर्व पाने [[:वर्ग:वेस्ट इंडीजचे क्रिकेट खेळाडू]] या वर्गास जोडणे. # [[खेड]] पानावरील '''खेड तालुक्यातील गावे''' विभागातील सर्व पाने [[:वर्ग:खेड तालुक्यातील गावे]] हा वर्ग काढून [[:वर्ग:खेड (रत्नागिरी) तालुक्यातील गावे]] या नव्या वर्गास जोडणे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:४६, १६ जानेवारी २०२२ (IST) :ठीक. हे करतो. वेस्ट '''इंडीज''' बरोबर कि वेस्ट '''इंडीझ''' याबद्दल मला शंका आहे परंतु एके ठिकाणी वर्गीकरण केलेले बरे. चूक असल्यास पटकन बदलता येईल. :[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:५१, १६ जानेवारी २०२२ (IST) ::{{ping|अभय नातू}}, Khirid Harshad, mi saddhya gaavabaher aslyamule editing shakya nahi. Pan mi udyapasun parat kaam suru karu shakto. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:३३, १७ जानेवारी २०२२ (IST) == आयर्लंड १९ वर्षांखालील क्रिकेट संघाचा ध्वज == सर्वप्रथम आपण जे योगदान करत आहात त्याबद्दल आभार. आपणाकडे अशी विनंती आहे ही क्रिकेट मध्ये आयर्लंडचा ध्वज आहे तो १९ वर्षांखालील दुव्याला येत नाही. म्हणजे cr19|IRE असे लिहिले तर पानामध्ये {{cr19|IRE}} असे दिसते. जे योग्य नाही. कारण आयर्लंडचा जो क्रिकेट संघ आहे ते क्रिकेट बोर्डाचा ध्वज वापरतात. ह्याच साच्यात जर ध्वज उजवीकडे घेतला (cr19-rt|IRE केला तर बरोबर {{cr19-rt|IRE}} असे दिसते. फक्त डावीकडे ध्वज वेगळा दिसतोय. ही त्रुटी फक्त १९ वर्षांखालीलच्या दुव्याला येत आहे, आपणास जर जमले तर यात लक्ष्य घालून सुरळीत केले तर बरं होईल. धन्यवाद. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]), २६ जानेवारी २०२२, भारतीय प्रमाणवेळेनुसार दुपारी १२ वाजून २६ मिनिटे {{साद|Aditya tamhankar}} धन्यवाद तुमच्या प्रतिक्रियेबद्दल मी नक्कीच हा बदल करण्याचा प्रयत्न करीन. परंतु त्याकरिता तुम्ही एखादा बदल करुन दाखविल्यास मला नीट समजून घेता येईल आणि त्यानुसार निश्चित असे बदल करता येतील. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १२:४३, २६ जानेवारी २०२२ (IST) == इंग्लिश शीर्षके == नमस्कार, तुम्ही येथील सगळ्या इंग्लिश शीर्षके असलेल्या लेखांवर पानकाढा साचा लावल्याचा दिसतो. यातील बरीचशी पाने काढण्याजोगी आहेत. पैकी ५०-६० काल मी काढली. हे करताना सरसकट साचा लावू नये. पान कोठे वापरले गेलेले आहे हे पाहून पान काढल्यास इतरत्र उपद्रव होणार नाही ना याची खात्री करुन मगच साचा लावावा. सरसकट पाने काढल्यास अनेक इतर साचे व पाने निरुपयोगी होतील. साचा लावल्यानेही ती झालेली आहेतच. ही शहानिशा करुन मग पानकाढा साचा लावल्यास तुमचा (सरसकट साचे लावण्यात) आणि माझा (प्रत्येक पानाची शहानिशा करुन मग पान काढण्याचा) वेळ वाया जाणार नाही. धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:१९, १ फेब्रुवारी २०२२ (IST) {{साद|अभय नातू}} ओके, आता ही बाब लक्षात ठेवेन माझा हेतू फक्त मराठी शीर्षके मराठी विकिपीडियावर असावीत हीच अपेक्षा होती. तसेच मी काही चर्चा पाने तसेच तुम्ही आणि किरण यांनी सांगितलेली बाब लक्षात घेतली तेव्हा कळले की काही इंग्रजी शीर्षकांची पाने जरी पुनर्निर्देशित असली तरी गरजेची आहेत कारण इतर भाषिक आणि नवीन सदस्यांना ते शोधण्यास सोपे जावे यासाठी ठेवण्यात आले आहे हे समजले आणि ते मला पटलेही. परंतु एकदा खरेच नको असलेली इंग्लिश शीर्षकांची वगळली जावीत याकरिता मी पान काढा साचा लावला, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २१:२३, १ फेब्रुवारी २०२२ (IST) : Irawati_Karve या पानाचे पुनर्निर्देशन इरावती कर्वे या पानाकडे केले होते. ते काढू नये. कारण विकीसोर्सवरील tinyurl.com/irawatikarve या पानावरील नेव्हिगेशन बार वरून मराठी विकीवर येण्यासाठी हे बनविले होते. नेव्हिगेशन बारच्या लिंक्स आपोआप बनतात. त्या मराठीत लिहिता येत नाहीत. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:४४, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२ == प्रिय विकिसदस्य, '''[[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]]''' ही विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|विकी लव्हस फॉल्कलोर]] ची थीम लिंगभेद कमी करणे आणि लोकांवर लक्ष केंद्रित करणे यावर आधारित आहे. अनेक आशियाई व भारतीय विकिपीडिया समुदायांनी यात भाग घेतला आहे आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे.योगदानाचा मुख्य हेतू लिंग अंतर कमी करण्यात थेट प्रभाव पाडेल. ही स्पर्धा आज २ फेब्रुवारी २०२२ रोजी सुरू झाली असून ३१ मार्च २०२२ रोजी समाप्त होईल. स्पर्धेतील विजेत्याला तयार केलेल्या पृष्ठांच्या संख्येच्या आधारे घोषित केले जाईल, पहिल्या विजेत्याला ३०० USD, द्वितीय विजेत्याला आणि तीसऱ्या विजेत्याला अनुक्रमे २०० USD आणि १०० USD दिले जातील. सहभाग किंवा योगदान करताना येणाऱ्या कोणत्याही समस्यांबाबत कोणत्याही मदतीसाठी, ज्युरी सदस्यांच्या [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] किंवा [[सदस्य:Sandesh9822|Sandesh9822]] यांच्या चर्चा पानावर संदेश लिहा. कृपया या पृष्ठावरील [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२#नियम|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] सर्व सूचना आणि नियम वाचा. या पेजवरून [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] या स्पर्धेत सहभागी व्हा. आपण योगदानामध्ये सहभागी झाल्यास आपल्या मुख्य पृष्ठावर हा [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|साचा]] वापरा. येथून [https://fountain.toolforge.org/editathons/fnf2022 हा दुवा] तुम्ही तयार केलेला लेख सादर करावा. --[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ११:०१, ३ फेब्रुवारी २०२२ (IST) <!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=22748073 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. --> == एक शंका: न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड? == नमस्कार, एक शंका होती, ती तुम्हाला विचारतो आहे. न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड या पैकी कोणता शब्द योग्य आहे? म्हणजे समजा न्यू झीलॅंड असा वापरला तर मग इंग्लंडचे पण इंग्लॅंड व्हायला पाहिजे. आयर्लंडचे आर्यलॅंड असायला पाहिजे. माझ्यामते न्यूझीलंड हा शब्द ठिक वाटतो. उच्चार करताना देखील आपण न्यूझीलंड म्हणतो, न्यू झीलॅंड नाही. आपला अभिप्राय कळवा. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]) ७ फेब्रुवारी २०२२, ११:३४ {{साद|Aditya tamhankar}} तुमचा प्रश्न योग्य आहे, परंतु सध्या तरी न्यू झीलॅंड हा शब्द सर्व पानांवर वापरला जात आहे. तसेच प्रचालकांनी देखील कित्येक पानांचे न्यू झीलॅंड पानाकडे स्थलांतरण केले आहे. म्हणून न्यू झीलॅंड हा शब्द योग्य आहे, परंतु न्यूझीलंड हा शब्द अयोग्य नसून तो प्रमाणभाषेत जास्त प्रचलित शब्द आहे. ही शंका वेस्ट इंडिझ बाबात देखील होती. त्यामध्ये सुद्धा वेस्ट इंडीज हा योग्य शब्द आहे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १४:४७, ७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) == संदर्भ == नमस्कार, आपण अनेक पानांवरील मृत दुवे उडवलेत. परंतु हे करताना कृपया विदा (archived) आवृत्ती (http://web.archive.org/ येथे) उपलब्ध आहे का ती शोधावी आणि उपलब्ध असल्यास ती जोडावी. नसेल तर किमान नवीन दुवा तरी जोडावा. आपल्याला माहीत आहे की संदर्भाविना मजकूर उडवला जाऊ शकतो.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०८:१९, १७ फेब्रुवारी २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} ठीक आहे. कृपया नकल डकव शोधण्यासाठी कोणती लिंक उपलब्ध आहे का? [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१५, १६ मार्च २०२२ (IST) नकल डकव शोधण्यासाठीची लिंक तुम्हाला माहित आहे ना...-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:०४, १६ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} हो माहीत आहे फक्त एकदा खात्री करुन घेतली तीच लिंक आहे ना म्हणून. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२५, १६ मार्च २०२२ (IST) == मराठी विश्वकोश वरून ची नकल डकव == नमस्कार, कृपया vishwakosh.marathi.gov.in वरून केलेली नकल डकव हटवू नये, असे माहीत झाले आहे. त्या ऐवजी त्या लेखात '''वर्ग:मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर''' जोडावा.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०७:४५, १६ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} यामागचे प्रयोजन अथवा हेतू समजू शकेल काय? कारण आतापर्यंत येथील नकल डकव हटवली जात होती म्हणून विचारले. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१४, १६ मार्च २०२२ (IST) [[साचा:कॉपीपेस्टमवि|कॉपीपेस्टमवि]] या दुव्या नुसार ४००० बाईट्स पर्यंतची मराठी विश्वकोषावरील माहिती कॉपी पेस्ट करता येईल. ही परवानगी फक्त [https://marathivishwakosh.maharashtra.gov.in/terms.html संस्थळ दुवा] या नियमाखाली marathivishwakosh.maharashtra.gov.in या संकेतस्थळा करीता आहे. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:०९, १६ मार्च २०२२ (IST) == आपली संपादने == नमस्कार, कृपया नोंद घ्यावी की कोणत्याही सदस्याच्या वैयक्तिक सदस्य पानावर शक्यतो संपादने करू नये. तुम्ही बऱ्याच सदस्य पानावर संपादने उलटवली आहेत. तसेच [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] ही ३१ मार्च च्या रात्री १२ पर्यंत आहे, त्यामुळे कृपया तेथील नवीन नाव नोंदणी देखील उलटवू नये.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १८:३६, ३१ मार्च २०२२ (IST) {{साद|संतोष गोरे}} माफ करा, परंतु जाहिरातसदृश सदस्य पानांवरची संपादने फक्त उलटवलीत आणि नोंदणीबद्दल माझ्या ध्यानात आले नाही. चुका सुधारण्याचा प्रयत्न करीन, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १९:०५, ३१ मार्च २०२२ (IST) ==copy-paste विरुद्ध पान स्थानांतरण== नमस्कार. तुम्ही आत्ता ज्याप्रमाणे एका पानावरुन दुसऱ्या पानावर मजकूर copy-paste केला व नंतर पुनर्निर्देशन केले, तर त्या पानाचा संपादन इतिहास जुन्या पानावरच राहतो. अशा वेळेस पानांचे स्थानांतर (page move) करायला पाहिजे :-) बहुतेक सर्वसाधारण खात्यातून ते होणार नाही (केवळ प्रचालक व bot करू शकतात). जर माझ्या खात्यातून झाले नाही, तर bot च्या खात्यातून करतो. :स्थानांतर झाले. तुमच्या खात्याला ई-मेल जोडून घेण्याची विनंती करतो. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:५९, ७ एप्रिल २०२२ (IST) == Translation request == Hello. Thank you very much for creating the articles [[अझरबैजानच्या इतिहासाचे राष्ट्रीय संग्रहालय]] and [[अझरबैजानचे राष्ट्रीय कला संग्रहालय]]! I will notify [[सदस्य चर्चा:अभय नातू]] to whom I sent this request. Yours sincerely, [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) २३:४६, २९ मे २०२२ (IST) :Thank you very much for the new article and all the best! [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) १७:५०, ३० मे २०२२ (IST) ==unblocked== Hello. तुमच्यावरील ब्लॉक काढण्यात आला आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १३:०५, १५ जून २०२२ (IST) धन्यवाद, तुमच्या प्रयत्नांमुळे हे शक्य झालं. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:००, १८ जून २०२२ (IST) == द्रुतमाघारकार == नमस्कार, आपण अनेक ठिकाणी '''द्रुतमाघारकार''' शब्दाला '''द्रूतमाघारकार''' वर हलवत असल्याचे दिसले. परंतु द्रुतमाघारकार हा शुद्ध तर द्रूतमाघारकार हा अशुद्ध शब्द होय. मी या विषयावर पूर्वी काम केलेले आहे, आणि सुरुवातीला मीसुद्धा अशुद्ध शब्द वापरला होता, नंतर खात्री करून घेतल्यानंतर मी तो शब्द अनेक ठिकाणांहून बदललला होता. कृपया, आपणही बदल पूर्ववत करावे. धन्यवाद. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]^{[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]} ००:५२, ६ जुलै २०२२ (IST) धन्यवाद, योग्य माहिती सांगितल्याबद्दल. नावाखाली 'द्रूतमाघारकार' शब्द दिसत असल्यामुळे मी हे बदल केले होते, परंतु ते मी 'द्रुतमाघारकार' असे पूर्ववत करतो. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १०:०२, ६ जुलै २०२२ (IST) == पान वाचवण्यासाठी मदत करावी किंवा मार्गदर्शन करावे ==   आपण दावे काढलेलं पान वाचवण्यासाठी मदत करावी किंवा मार्गदर्शन करावे, वरील पानांवरिल दावे खरे  सत्यप्रत आहेत. त्या ieee पेपर मध्ये सारखे नाव दिसल्या मुले तो दावा लावण्यात आला होता हे पान वाचवण्यासाठी आणि नवीन पाने तयार करण्यास मदत करावी मी इथे महाराष्ट्रातील गावातील मंदिरे बारव आणि नवीन माहिती पाने तयार करण्यासाठी प्रयन्त करत आहे [[सदस्य:SwetaReporter|SwetaReporter]] ([[सदस्य चर्चा:SwetaReporter|चर्चा]]) २०:३७, १६ जुलै २०२२ (IST) == भाषांतर == {{साद |Khirid Harshad}} नमस्कार, मला section translation साठी तुमची मदत हवी आहे. माझ्या मोबाईलवर तसा पर्याय येत नाही. यासाठी मी इंग्रजी विकिपीडियावरचे लेखही वाचले, पण उपयोग नाही झाला. तुम्ही section translation वापरून भाषांतरे करत असता. हे भाषांतर कसे करावे याबाबत कृपया मार्गदर्शन करावे. धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ०९:३३, २० जुलै २०२२ (IST) {{साद|अमर राऊत}} मलासुद्धा पूर्वी हा पर्याय येत नव्हता नंतर अचानक काही महिन्यांपूर्वी पाहिले तेव्हा तो पर्याय वापरता येऊ लागला. [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87 विशेष पृष्ठे]मध्ये एकदम खालच्या दिशेला [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:ContentTranslation#/ भाषांतरासाठीचे पान] म्हणून पर्याय आहे. तिथे क्लिक केल्यावर इंग्लिश विकिपीडियावरील लेखाचे नाव टाकून मराठीमध्ये लेख भाषांतरित होतात. तसेच मराठी लेख इंग्लिश विकिपीडियाच्या लेखाशी विकिडेटाने आपोआप जोडले जातात. समजा तुम्हाला विशेष पृष्ठेमध्ये तो पर्याय सापडला नाही तर मी येथे लिंक दिल्या आहेत त्यावर क्लिक करून बघावे, धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:४४, २० जुलै २०२२ (IST) :{{साद| Khirid Harshad}} माझ्या प्रोफाइलवरुन लिंकला गेल्यावर "expand with section" असा पर्याय येत नाही. तुम्ही वरती दिलेल्या लिंकवरती हा पर्याय येत आहे. परंतु इथे फक्त सुचवलेल्या पानांचेच भाषांतर करता येतंय. हव्या त्या पानाचे भाषांतर करता येत नाही. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १२:१९, २० जुलै २०२२ (IST) ::@[[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] हव्या त्या पानाचे भाषांतर करता येत नाही -- यासाठी + New Translation वर क्लिक करा. ब्लू कलर चे, पानाचे मधीच एक बटन आहे त्यावर लिक करून हव्या त्या पानाचे भाषांतर करता येते [[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) १२:३३, २० जुलै २०२२ (IST) :::{{ping|Khirid Harshad}}, {{साद|Tiven2240}} खूप खूप धन्यवाद. "+नवीन भाषांतर"वरती गेलं की "expand with section" चा पर्याय आता दिसू लागला आहे. एवढे दिवस मी प्रयत्न करत होतो, पण येत नव्हता. प्रोफाइलवरुन गेल्यानंतर येत नाही, परंतु "विशेष पृष्ठे" मधून येत आहे. :::तुमच्या दोघांचंही खूप आभार! [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १२:४७, २० जुलै २०२२ (IST) n47c7z411dd6iribch7pfeh5hjgv1c6 0 296344 2138937 2137975 2022-07-19T17:11:59Z 43.242.226.31 wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट दूरचित्रवाणी कार्यक्रम | कार्यक्रम = देवमाणूस २ | चित्र = | लोगो_चित्र_शीर्षक = | उपशीर्षक = | प्रकार = | निर्माता = श्वेता शिंदे | निर्मिती संस्था = वज्र प्रोडक्शन | दिग्दर्शक = राजू सावंत | क्रिएटीव्ह दिग्दर्शक = | सूत्रधार = | कलाकार = [[किरण गायकवाड]] | पंच = | आवाज = | अभिवाचक = | थीम संगीत संगीतकार = | शीर्षकगीत = | अंतिम संगीत = | संगीतकार = | देश = [[भारत]] | भाषा = [[मराठी भाषा|मराठी]] | वर्ष संख्या = | एपिसोड संख्या = | कार्यकारी निर्माता = | सुपरवायझिंग निर्माता = | असोसिएट निर्माता = | सह निर्माता = | कथा संकलन = | संकलन = | स्थळ = | कॅमेरा = | चालण्याचा वेळ = सोमवार ते शनिवार रात्री १०.३० वाजता | वाहिनी = [[झी मराठी]] | चित्र प्रकार = | ध्वनी प्रकार = | पहिला भाग = | प्रथम प्रसारण = १९ डिसेंबर २०२१ | शेवटचे प्रसारण = चालू | आधी = [[चला हवा येऊ द्या]] / [[किचन कल्लाकार]] / [[बँड बाजा वरात]] | नंतर = [[रात्रीस खेळ चाले ३]] | सारखे = [[देवमाणूस]] }} {{झी मराठी रात्री १०.३०च्या मालिका}} == कलाकार == * [[किरण गायकवाड]] - डॉ. अजितकुमार चंद्रकांत देव (नटवरसिंह / देवीसिंग) * [[अस्मिता देशमुख]] - सागरिका बाबू पाटील (डिंपल) * [[मिलिंद शिंदे (अभिनेता)|मिलिंद शिंदे]] - मार्तंड जामदार * वीरल माने - शुभंकर बाबू पाटील (टोण्या) * अंजली जोगळेकर - मंगल बाबू पाटील * अंकुश मांडेकर - बाबू पाटील * पुष्पा चौधरी - वंदी पाटील * रुक्मिणी सुतार - सरु पाटील * किरण डांगे - बजरंग पाटील (बजा) * रविना गोगावले - रविना बजरंग पाटील * निलेश गवारे - नामदेव जाधव (नाम्या) * नामांतर कांबळे - विंच्या * प्रिया गौतम - सलोनी * ऋतुजा कनोजिया - पिंकी * शिवानी घाटगे - नीलम जयसिंग * निव्या चेंबूरकर - मधुमती (मधू) * वैष्णवी कल्याणकर - सोनाली (सोनू) * तेजस्विनी लोणारी - देवयानी गायकवाड * स्वरा पाटील - चिनू * स्नेहल शिदम - जामकरची बायको * संध्या माणिक - आनंदी == विशेष भाग == # मरतो तो माणूस, पुरून उरतो तो देवमाणूस. <u>(१९ डिसेंबर २०२१)</u> # डॉ. अजितच्या पुण्यतिथीला गावात पोहोचला नटवरसिंग. <u>(२० डिसेंबर २०२१)</u> # तो मी नव्हेच म्हणणारा नटवर की डॉ. अजितकुमार देव? <u>(२१ डिसेंबर २०२१)</u> # वाड्यात शिरलेली व्यक्ती नटवर की अजित, डिंपलच्या हाती लागणार का पुरावा? <u>(२३ डिसेंबर २०२१)</u> # नटवर की डॉ. अजितकुमार देव, अखेर होणार खुलासा. <u>(२५ डिसेंबर २०२१)</u> # गावासमोर अजितच्या कुकर्माचं पितळ उघडं पडणार का? <u>(२६ डिसेंबर २०२१)</u> # अजितने सलोनीला मारल्याचा पुरावा डिंपलच्या हाती लागणार. <u>(२७ डिसेंबर २०२१)</u> # गावकऱ्यांच्या प्रश्नात अजितला सापडणार नवं उत्तर. (२८ डिसेंबर २०२१) # गावात आलेली नवी पाहुणी नीलमचं अजित करणार खास स्वागत. <u>(३० डिसेंबर २०२१)</u> # डिंपलच्या नजरेतून सुटेल का अजित? <u>(०१ जानेवारी २०२२)</u> # नीलमवर चांगुलपणाची छाप पाडण्यात अजितला मिळणार यश, पण डिंपल ठरणार का अजितच्या खेळातली अडचण? (०४ जानेवारी २०२२) # डिंपलच्या हाती लागणार अजितच्या विरोधातला पुरावा. (६ जानेवारी २०२२) # अजितने पाण्याखाली दडवलेलं पाप तळाशी राहणार की लोकांसमोर येणार? <u>(०९ जानेवारी २०२२)</u> # अजितने मातीत दडवलेलं धन मातीत मिसळणार. <u>(११ जानेवारी २०२२)</u> # अजित आणि नीलमची छुपी भेट डिंपल कॉन्ट्रॅक्टरसमोर आणणार. <u>(१३ जानेवारी २०२२)</u> # जाब विचारायला आलेला कॉन्ट्रॅक्टर अजितच्या पायाशी लोळण घेणार. (१५ जानेवारी २०२२) # नीलम अजितसाठी ठरणार का चुकीचं सावज? (१८ जानेवारी २०२२) # कॉन्ट्रॅक्टरकडून पैसे येण्याची वाट पाहणाऱ्या अजितचा होणार अपेक्षाभंग. (२० जानेवारी २०२२) # अजितने रचलेला खेळ त्याच्याच जीवावर बेतणार. (२२ जानेवारी २०२२) # डिंपलने केलेल्या आरोपामुळे अजित अडचणीत येणार का? (२५ जानेवारी २०२२) # जयसिंग नीलम आणि अजितला रंगेहाथ पकडणार. <u>(२८ जानेवारी २०२२)</u> # नीलमचा काटा काढण्याच्या अजितच्या प्लॅनमध्ये ऐनवेळी होणार गडबड. (३१ जानेवारी २०२२) # देवमाणसाच्या आयुष्यात येणार निराळा टि्वस्ट, नीलमच्या मृत्यूचं अखेर काय आहे रहस्य? (०३ फेब्रुवारी २०२२) # अजित, पोलीस आणि नीलमचा मृतदेह एकाच खोलीत बंद झाल्याने वाढणार अजितच्या काळजाचे ठोके. (०५ फेब्रुवारी २०२२) # नीलमचा मृतदेह हॉटेलबाहेर काढण्यात अजितला यश मिळणार की अडकणार एका नव्या पेचात? (०८ फेब्रुवारी २०२२) # डिंपलशी हातमिळवणी नाकारून अजित सापडणार का पोलिसांच्या तावडीत? (११ फेब्रुवारी २०२२) # डिंपल आणि अजितची पार्टनरशिप सरू आजीच्या कानावर पडणार. <u>(१४ फेब्रुवारी २०२२)</u> # अजितच्या अडचणीत आणखीन वाढ, नव्या मनसुब्याला पडणार भगदाड. <u>(१६ फेब्रुवारी २०२२)</u> # अजितने टाकलेल्या जाळ्यातून मधू वाचवू शकेल का मुलीला? (१८ फेब्रुवारी २०२२) # शुभमंगल सावधान, डिंपल आणि अजितच्या लग्नात मिळणार डिंपलला अनोखी भेट. <u>(२० फेब्रुवारी २०२२)</u> # अजितच्या स्वार्थापायी होणार मधूच्या आयुष्याची धूळधाण. <u>(०६ मार्च २०२२)</u> # अजितच्या रासलीलेला मार्तंड लावणार ग्रहण. <u>(१७ एप्रिल २०२२)</u> # डिंपलच्या चौकशीत इन्स्पेक्टर जामकरला सापडणार का अजितविरोधात धागेदोरे? <u>(२५ एप्रिल २०२२)</u> # डिंपलच्या मनसुब्यांना इन्स्पेक्टर जामकरांमुळे जाणार का तडा? <u>(१९ मे २०२२)</u> # सोनूच्या केसमध्ये अजितचा हात असण्याविषयी जामकरचा संशय बळावणार. <u>(२५ मे २०२२)</u> # पुरावा सादर केल्याने कोर्टाकडून अजितच्या अधिक तपासाची जामकरला मिळणार परवानगी. <u>(०५ जून २०२२)</u> # अजितवर देवयानीकडून त्याचाच डाव फिरेल का? (०२ जुलै २०२२) # अजितने चोरलेले पैसे जामकरच्या हाती लागतील का? (०५ जुलै २०२२) # अजित आणि डिंपलची आयडिया होईल का यशस्वी? (०७ जुलै २०२२) # अजितने दिलेलं चॅलेंज जामकर पूर्ण करु शकेल का? (०९ जुलै २०२२) # अजितबद्दलचा मोठा पुरावा जामकरच्या हाती लागणार. (१२ जुलै २०२२) # जामकरमुळे अजितची अडचण अधिक वाढणार. (१४ जुलै २०२२) # काय रस्सी, काय फास, काय खटका, सगळं ओकेमध्ये, अजित धडकणार जामकरच्या घरी. <u>(१७ जुलै २०२२)</u> [[वर्ग:मराठी दूरचित्रवाहिनी मालिका]] [[वर्ग:झी मराठी दूरचित्रवाहिनी मालिका]] oakl7xb5x7vhrr46f7oc66lic8ckh7g 0 297186 2138962 2136603 2022-07-20T04:39:22Z Aditya tamhankar 80177 /* एकदिवसीय सामने */ wikitext text/x-wiki सन २०२२ मध्ये कसोटी, एकदिवसीय व ट्वेंटी२० सामन्यांमध्ये खेळाडूंनी केलेली शतके आहेत. [[इ.स. २०२१ मध्ये आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट सामन्यांत खेळाडूंनी केलेल्या शतकांची यादी|२०२१]] ← आधी नंतर ‌→ [[इ.स. २०२३ मध्ये आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट सामन्यांत खेळाडूंनी केलेल्या शतकांची यादी|२०२३]] == सुची == {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! scope="col" style="width:75px" | चिन्ह ! scope="col" style="width:350px" | अर्थ |- ! scope="row" | {{asterisk}} | नाबाद |- ! scope="row" | {{dagger}} | सामनावीर |- ! scope="row" | {{double-dagger}} | संघाचा कर्णधार |- ! scope="row" |मा/प/त | स्थळ: मायदेशी, परदेशी किंवा तटस्थ देश |- ! scope="row" |तारीख | सामन्याचा पहिला दिवस |- ! scope="row" | विजयी | ज्या खेळाडूनी शतक केले त्याच्या संघाने सामना जिंकला |- ! scope="row" |पराभूत | ज्या खेळाडूनी शतक केले त्याच्या संघाने सामना गमावला |- ! scope="row" | अनिर्णित | सामना अनिर्णित राहिला |- | bgcolor=#cfc| || शतक ५० षटके (पुरूष, १९ वर्षांखालील पुरूष, महिला), २० षटके (पुरूष आणि महिला) आणि कसोटी विश्वचषकात (पुरूष) झळकावलेले आहे |- | bgcolor=#ffc| || शतक तिरंगी मालिकेत झळकावलेले आहे. |- | bgcolor=#9ff| ||शतक अन्य आंतरराष्ट्रीय स्पर्धेत झळकावलेले आहे (उदा. [[आशिया चषक]]). |} ==देशानुसार शतके== ===पुरुष=== {{col-begin|width=}} {{col-3}} ====कसोटी==== {| class="wikitable" style="text-align: center; width: 400px;" |- ! संघ !! एकूण शतके |- |align=left|{{cr|ENG}} || १४ |- |align=left|{{cr|NZ}} || ९ |- |align=left|{{cr|AUS}} || ७ |- |align=left|{{cr|PAK}} || rowspan=2 | ६ |- |align=left|{{cr|BAN}} |- |align=left|{{cr|SL}} || rowspan=2 | ५ |- |align=left|{{cr|WIN}} |- |align=left|{{cr|IND}} || ४ |- |align=left|{{cr|SA}} || २ |- |align=centre|'''एकूण''' || '''५८''' |} {{col-3}} ====एकदिवसीय==== {| class="wikitable" style="text-align: center; width: 400px;" |- ! संघ !! एकूण शतके |- |align=left|{{cr|PAK}} || rowspan=3| ५ |- |align=left|{{cr|OMA}} |- |align=left|{{cr|NZ}} |- |align=left|{{cr|UAE}} || rowspan=3| ४ |- |align=left|{{cr|WIN}} |- |align=left|{{cr|ENG}} |- |align=left|{{cr|SA}} || rowspan=5| ३ |- |align=left|{{cr|SCO}} |- |align=left|{{cr|AFG|२०१३}} |- |align=left|{{cr|USA}} |- |align=left|{{cr|SL}} |- |align=left|{{cr|AUS}} || rowspan=2| २ |- |align=left|{{cr|NEP}} |- |align=left|{{cr|ZIM}} || rowspan=4| १ |- |align=left|{{cr|BAN}} |- |align=left|{{cr|NAM}} |- |align=left|{{cr|IRE}} |- |align=centre|'''एकूण''' || '''५०''' |} {{col-3}} ====ट्वेंटी२०==== {| class="wikitable" style="text-align: center; width: 400px;" |- ! संघ !! एकूण शतके |- |align=left|{{cr|CZE}} || ३ |- |align=left|{{cr|NEP}} || rowspan=2 | २ |- |align=left|{{cr|IND}} |- |align=left|{{cr|WIN}} || rowspan=10 | १ |- |align=left|{{cr|CAN}} |- |align=left|{{cr|UAE}} |- |align=left|{{cr|NAM}} |- |align=left|{{cr|ROM}} |- |align=left|{{cr|BUL}} |- |align=left|{{cr|HUN}} |- |align=left|{{cr|SER}} |- |align=left|{{cr|SIN}} |- |align=left|{{cr|USA}} |- |align=centre|'''एकूण''' || '''१७''' |} {{col-end}} ===महिला=== {{col-begin|width=}} {{col-3}} ====महिला कसोटी==== {| class="wikitable" style="text-align: center; width: 400px;" |- ! संघ !! एकूण शतके |- |align=left|{{crw|ENG}} || ३ |- |align=left|{{crw|SA}} || १ |- |align=centre|'''एकूण''' || '''४''' |} {{col-3}} ====महिला एकदिवसीय==== {| class="wikitable" style="text-align: center; width: 400px;" |- ! संघ !! एकूण शतके |- |align=left|{{crw|NZ}} || rowspan=3 | ४ |- |align=left|{{crw|AUS}} |- |align=left|{{crw|ENG}} |- |align=left|{{crw|IND}} || rowspan=3 | २ |- |align=left|{{crw|WIN}} |- |align=left|{{crw|PAK}} |- |align=left|{{crw|SL}} || १ |- |align=centre|'''एकूण''' || '''१९''' |} {{col-3}} ====महिला ट्वेंटी२०==== {| class="wikitable" style="text-align: center; width: 400px;" |- ! संघ !! एकूण शतके |- |align=left|{{crw|QAT}} || rowspan=2| २ |- |align=left|{{crw|UAE}} |- |align=left|{{crw|BHR}} || १ |- |align=centre|'''एकूण''' || '''५''' |} {{col-end}} ===१९ वर्षाखालील=== {{col-begin|width=}} {{col-2}} ====१९ वर्षाखालील कसोटी==== {| class="wikitable" style="text-align: center; width: 400px;" |- ! संघ !! एकूण शतके |- |align=centre|'''एकूण''' || |} {{col-2}} ====१९ वर्षाखालील एकदिवसीय==== {| class="wikitable" style="text-align: center; width: 400px;" |- ! संघ !! एकूण शतके |- |align=left|{{cr19|IND}} || rowspan=3 | ३ |- |align=left|{{cr19|PAK}} |- |align=left|{{cr19|SA}} |- |align=left|{{cr19|WIN}} || rowspan=2 | २ |- |align=left|{{cr19|BAN}} |- |align=left|{{cr19|IRE}} || rowspan=6 | १ |- |align=left|{{cr19|ZIM}} |- |align=left|{{cr19|ENG}} |- |align=left|{{cr19|AUS}} |- |align=left|{{cr19|AFG|२०१३}} |- |align=left|{{cr19|SL}} |- |align=centre|'''एकूण''' || '''१९''' |} {{col-end}} ==पुरुष== === कसोटी === {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |+ खेळाडूंची कसोटी शतके |- ! क्र. || धावा || शतकवीर || देश || विरुद्ध || डाव || स्थळ || दिनांक || निकाल || संदर्भ |- style="background:#cfc;" |१|| १२२ || [[डेव्हन कॉन्वे]] || {{cr|NZ}} || {{cr|BAN}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[बे ओव्हल]], [[माऊंट माउंगानुई]] || १-५ जानेवारी २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= बांगलादेशचा न्यू झीलॅंड दौरा, १ली कसोटी, माऊंट माउंगानुई, १-५ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288979.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=५ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |२|| १३७ || [[उस्मान ख्वाजा]] || {{cr|AUS}} || {{cr|ENG}} || १ || {{flagicon|AUS}} [[सिडनी क्रिकेट मैदान]], [[सिडनी]] || ५-९ जानेवारी २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2446">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२१-२२ ॲशेस मालिका, ४थी कसोटी, सिडनी, ५-९ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1263465.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=९ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |३|| ११३ || [[जॉनी बेअरस्टो]] || {{cr|ENG}} || {{cr|AUS}} || २ || {{flagicon|AUS}} [[सिडनी क्रिकेट मैदान]], [[सिडनी]] || ५-९ जानेवारी २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2446"/> |- style="background:#cfc;" |४|| १०१[[नाबाद|*]] || [[उस्मान ख्वाजा]] || {{cr|AUS}} || {{cr|ENG}} || ३ || {{flagicon|AUS}} [[सिडनी क्रिकेट मैदान]], [[सिडनी]] || ५-९ जानेवारी २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2446"/> |- style="background:#cfc;" |५|| २५२[[नाबाद|*]] || [[टॉम लॅथम]] || {{cr|NZ}} || {{cr|BAN}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[हॅगले ओव्हल]], [[क्राइस्टचर्च]] || ९-१३ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2447">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= बांगलादेशचा न्यू झीलॅंड दौरा, २री कसोटी, क्राइस्टचर्च, ९-१३ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288980.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१२ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |६|| १०९ || [[डेव्हन कॉन्वे]] || {{cr|NZ}} || {{cr|BAN}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[हॅगले ओव्हल]], [[क्राइस्टचर्च]] || ९-१३ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2447"/> |- style="background:#cfc;" |७|| १०२ || [[लिटन दास]] || {{cr|BAN}} || {{cr|NZ}} || ३ || {{flagicon|NZ}} [[हॅगले ओव्हल]], [[क्राइस्टचर्च]] || ९-१३ जानेवारी २०२२ || पराभूत || <ref name="TEST2447"/> |- style="background:#cfc;" |८|| १००[[नाबाद|*]] || [[ऋषभ पंत]] || {{cr|IND}} || {{cr|RSA}} || ३ || {{flagicon|RSA}} [[न्यूलँड क्रिकेट मैदान|न्यूलँड्स आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट स्टेडियम]], [[केपटाउन]] || ११-१५ जानेवारी २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= भारताचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, ३री कसोटी, केपटाउन, ११-१५ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1277081.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१६ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |९|| १०१ || [[ट्रॅव्हिस हेड]] || {{cr|AUS}} || {{cr|ENG}} || १ || {{flagicon|AUS}} [[बेलेराइव्ह ओव्हल]], [[होबार्ट]] || १४-१८ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२१-२२ ॲशेस मालिका, ५वी कसोटी, होबार्ट, १४-१८ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1263466.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१६ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१०|| १०५ || [[हेन्री निकोल्स]] || {{cr|NZ}} || {{cr|RSA}} || २ || {{flagicon|NZ}} [[हॅगले ओव्हल]], [[क्राइस्टचर्च]] || १७-२१ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= दक्षिण आफ्रिकेचा न्यू झीलंड दौरा, १ली कसोटी, क्राइस्टचर्च, १७-२१ फेब्रुवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288981.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१९ फेब्रुवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |११|| १०८ || [[सारेल अर्वी]] || {{cr|RSA}} || {{cr|NZ}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[हॅगले ओव्हल]], [[क्राइस्टचर्च]] || २५ फेब्रुवारी - १ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2451">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= दक्षिण आफ्रिकेचा न्यू झीलंड दौरा, २री कसोटी, क्राइस्टचर्च, २५ फेब्रुवारी - १ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288982.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१२|| १२०[[नाबाद|*]] || [[कॉलिन दि ग्रँडहॉम]] || {{cr|NZ}} || {{cr|RSA}} || २ || {{flagicon|NZ}} [[हॅगले ओव्हल]], [[क्राइस्टचर्च]] || २५ फेब्रुवारी - १ मार्च २०२२ || पराभूत || <ref name="TEST2451"/> |- style="background:#cfc;" |१३|| १३६[[नाबाद|*]] || [[काईल व्हेरेइन]] || {{cr|RSA}} || {{cr|NZ}} || ३ || {{flagicon|NZ}} [[हॅगले ओव्हल]], [[क्राइस्टचर्च]] || २५ फेब्रुवारी - १ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2451"/> |- style="background:#cfc;" |१४|| १७५[[नाबाद|*]] || [[रविंद्र जडेजा]] || {{cr|IND}} || {{cr|SL}} || १ || {{flagicon|IND}} [[पंजाब क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[मोहाली]] || ४-८ मार्च २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= श्रीलंकेचा भारत दौरा, १ली कसोटी, मोहाली, ४-८ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1278682.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=६ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१५|| १८५ || [[अझहर अली]] || {{cr|PAK}} || {{cr|AUS}} || १ || {{flagicon|PAK}} [[रावळपिंडी क्रिकेट स्टेडियम]], [[रावळपिंडी]] || ४-८ मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2453">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= ऑस्ट्रेलियाचा पाकिस्तान दौरा, १ली कसोटी, रावळपिंडी, ४-८ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288310.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=८ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१६|| १५७ || [[इमाम उल हक]] || {{cr|PAK}} || {{cr|AUS}} || १ || {{flagicon|PAK}} [[रावळपिंडी क्रिकेट स्टेडियम]], [[रावळपिंडी]] || ४-८ मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2453"/> |- style="background:#cfc;" |१७|| १३६[[नाबाद|*]] || [[अब्दुल्ला शफिक]] || {{cr|PAK}} || {{cr|AUS}} || ३ || {{flagicon|PAK}} [[रावळपिंडी क्रिकेट स्टेडियम]], [[रावळपिंडी]] || ४-८ मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2453"/> |- style="background:#cfc;" |१८|| १११[[नाबाद|*]] || [[इमाम उल हक]] || {{cr|PAK}} || {{cr|AUS}} || ३ || {{flagicon|PAK}} [[रावळपिंडी क्रिकेट स्टेडियम]], [[रावळपिंडी]] || ४-८ मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2453"/> |- style="background:#cfc;" |१९|| १४० || [[जॉनी बेअरस्टो]] || {{cr|ENG}} || {{cr|WIN}} || १ || {{flagicon|Antigua and Barbuda}} [[सर व्हिव्हियन रिचर्ड्‌स स्टेडियम]], [[अँटिगा]] || ८-१२ मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2454">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= इंग्लंडचा वेस्ट इंडीज दौरा, १ली कसोटी, अँटिगा, ८-१२ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1256726.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१३ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |२०|| १२३ || [[न्क्रुमा बॉनर]] || {{cr|WIN}} || {{cr|ENG}} || २ || {{flagicon|Antigua and Barbuda}} [[सर व्हिव्हियन रिचर्ड्‌स स्टेडियम]], [[अँटिगा]] || ८-१२ मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2454"/> |- style="background:#cfc;" |२१|| १२१ || [[झॅक क्रॉली]] || {{cr|ENG}} || {{cr|WIN}} || ३ || {{flagicon|Antigua and Barbuda}} [[सर व्हिव्हियन रिचर्ड्‌स स्टेडियम]], [[अँटिगा]] || ८-१२ मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2454"/> |- style="background:#cfc;" |२२|| १०९ || [[ज्यो रूट]] || {{cr|ENG}} || {{cr|WIN}} || ३ || {{flagicon|Antigua and Barbuda}} [[सर व्हिव्हियन रिचर्ड्‌स स्टेडियम]], [[अँटिगा]] || ८-१२ मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2454"/> |- style="background:#cfc;" |२३|| १६० || [[उस्मान ख्वाजा]] || {{cr|AUS}} || {{cr|PAK}} || १ || {{flagicon|PAK}} [[नॅशनल स्टेडियम, कराची|नॅशनल स्टेडियम]], [[कराची]] || १२-१६ मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2455">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= ऑस्ट्रेलियाचा पाकिस्तान दौरा, २री कसोटी, कराची, १२-१६ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288311.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१५ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |२४|| १९६ || [[बाबर आझम]] || {{cr|PAK}} || {{cr|AUS}} || ४ || {{flagicon|PAK}} [[नॅशनल स्टेडियम, कराची|नॅशनल स्टेडियम]], [[कराची]] || १२-१६ मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2455"/> |- style="background:#cfc;" |२५|| १०४[[नाबाद|*]] || [[मोहम्मद रिझवान (क्रिकेटपटू, जन्म १९९२)|मोहम्मद रिझवान]] || {{cr|PAK}} || {{cr|AUS}} || ४ || {{flagicon|PAK}} [[नॅशनल स्टेडियम, कराची|नॅशनल स्टेडियम]], [[कराची]] || १२-१६ मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2455"/> |- style="background:#cfc;" |२६|| १०७ || [[दिमुथ करुणारत्ने]] || {{cr|SL}} || {{cr|IND}} || ४ || {{flagicon|IND}} [[एम. चिन्नास्वामी स्टेडियम, बंगळूर|एम. चिन्नास्वामी स्टेडियम]], [[बंगळूर]] || १२-१६ मार्च २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= श्रीलंकेचा भारत दौरा, २री कसोटी, बंगलूरू, १२-१६ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1278683.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१५ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |२७|| १५३ || [[ज्यो रूट]] || {{cr|ENG}} || {{cr|WIN}} || १ || {{flagicon|Barbados}} [[केन्सिंग्टन ओव्हल]], [[ब्रिजटाउन]] || १६-२० मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2457">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= इंग्लंडचा वेस्ट इंडीज दौरा, २री कसोटी, ब्रिजटाउन, १६-२० मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1256727.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२१ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |२८|| १२० || [[बेन स्टोक्स]] || {{cr|ENG}} || {{cr|WIN}} || १ || {{flagicon|Barbados}} [[केन्सिंग्टन ओव्हल]], [[ब्रिजटाउन]] || १६-२० मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2457"/> |- style="background:#cfc;" |२९|| १६० || [[क्रेग ब्रेथवेट]] || {{cr|WIN}} || {{cr|ENG}} || २ || {{flagicon|Barbados}} [[केन्सिंग्टन ओव्हल]], [[ब्रिजटाउन]] || १६-२० मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2457"/> |- style="background:#cfc;" |३०|| १०२ || [[जर्मेन ब्लॅकवूड]] || {{cr|WIN}} || {{cr|ENG}} || २ || {{flagicon|Barbados}} [[केन्सिंग्टन ओव्हल]], [[ब्रिजटाउन]] || १६-२० मार्च २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2457"/> |- style="background:#cfc;" |३१|| १०४[[नाबाद|*]] || [[उस्मान ख्वाजा]] || {{cr|AUS}} || {{cr|PAK}} || ३ || {{flagicon|PAK}} [[गद्दाफी स्टेडियम]], [[लाहोर]] || २१-२५ मार्च २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= ऑस्ट्रेलियाचा पाकिस्तान दौरा, ३री कसोटी, लाहोर, २१-२५ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288312.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२५ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |३२|| १००[[नाबाद|*]] || [[जोशुआ डि सिल्वा]] || {{cr|WIN}} || {{cr|ENG}} || २ || {{flagicon|Grenada}} [[राष्ट्रीय क्रिकेट स्टेडियम]], [[ग्रेनेडा]] || २४-२८ मार्च २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= इंग्लंडचा वेस्ट इंडीज दौरा, ३री कसोटी, ग्रेनेडा, २४-२८ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1256728.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२८ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |३३|| १३७ || [[महमुदुल हसन जॉय]] || {{cr|BAN}} || {{cr|RSA}} || २ || {{flagicon|RSA}} [[सहारा स्टेडियम किंग्जमेड, दरबान|किंग्जमीड]], [[डर्बन]] || ३१ मार्च - ४ एप्रिल २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= बांगलादेशचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, १ली कसोटी, डर्बन, ३१ मार्च - ४ एप्रिल २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1277100.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=४ एप्रिल २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |३४|| १९९ || [[अँजेलो डेव्हिस मॅथ्यूस|अँजेलो मॅथ्यूस]] || {{cr|SL}} || {{cr|BAN}} || १ || {{flagicon|BAN}} [[झहूर अहमद चौधरी मैदान]], [[चितगाव]] || १५-१९ मे २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2462">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= श्रीलंकेचा बांगलादेश दौरा, १ली कसोटी, चितगाव, १५-१९ मे २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1308488.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२० मे २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |३५|| १३३ || [[तमिम इक्बाल]] || {{cr|BAN}} || {{cr|SL}} || २ || {{flagicon|BAN}} [[झहूर अहमद चौधरी मैदान]], [[चितगाव]] || १५-१९ मे २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2462"/> |- style="background:#cfc;" |३६|| १०५ || [[मुशफिकुर रहिम]] || {{cr|BAN}} || {{cr|SL}} || २ || {{flagicon|BAN}} [[झहूर अहमद चौधरी मैदान]], [[चितगाव]] || १५-१९ मे २०२२ || अनिर्णित || <ref name="TEST2462"/> |- style="background:#cfc;" |३७|| १७५[[नाबाद|*]] || [[मुशफिकुर रहिम]] || {{cr|BAN}} || {{cr|SL}} || १ || {{flagicon|BAN}} [[शेर-ए-बांगला क्रिकेट मैदान]], [[ढाका]] || २३-२७ मे २०२२ || पराभूत || <ref name="TEST2463">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= श्रीलंकेचा बांगलादेश दौरा, २री कसोटी, ढाका, २३-२७ मे २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1308489.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३१ मे २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |३८|| १४१ || [[लिटन दास]] || {{cr|BAN}} || {{cr|SL}} || १ || {{flagicon|BAN}} [[शेर-ए-बांगला क्रिकेट मैदान]], [[ढाका]] || २३-२७ मे २०२२ || पराभूत || <ref name="TEST2463"/> |- style="background:#cfc;" |३९|| १४५[[नाबाद|*]] || [[अँजेलो डेव्हिस मॅथ्यूस|अँजेलो मॅथ्यूस]] || {{cr|SL}} || {{cr|BAN}} || २ || {{flagicon|BAN}} [[शेर-ए-बांगला क्रिकेट मैदान]], [[ढाका]] || २३-२७ मे २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2463"/> |- style="background:#cfc;" |४०|| १२४ || [[दिनेश चंदिमल]] || {{cr|SL}} || {{cr|BAN}} || २ || {{flagicon|BAN}} [[शेर-ए-बांगला क्रिकेट मैदान]], [[ढाका]] || २३-२७ मे २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2463"/> |- style="background:#cfc;" |४१|| १०८ || [[डॅरियेल मिचेल]] || {{cr|NZ}} || {{cr|ENG}} || ३ || {{flagicon|ENG}} [[लॉर्ड्स]], [[लंडन]] || २-६ जून २०२२ || पराभूत || <ref name="TEST2464">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= न्यू झीलंडचा इंग्लंड दौरा, १ली कसोटी, लॉर्ड्स, २-६ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1276901.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=६ जून २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |४२|| ११५[[नाबाद|*]] || [[ज्यो रूट]] || {{cr|ENG}} || {{cr|NZ}} || ४ || {{flagicon|ENG}} [[लॉर्ड्स]], [[लंडन]] || २-६ जून २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2464"/> |- style="background:#cfc;" |४३|| १९० || [[डॅरियेल मिचेल]] || {{cr|NZ}} || {{cr|ENG}} || १ || {{flagicon|ENG}} [[ट्रेंट ब्रिज मैदान, नॉटिंगहॅम|ट्रेंट ब्रिज]], [[नॉटिंगहॅम]] || १०-१४ जून २०२२ || पराभूत || <ref name="TEST2465">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= न्यू झीलंडचा इंग्लंड दौरा, २री कसोटी, नॉटिंगहॅम, १०-१४ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1276902.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१५ जून २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |४४|| १०६ || [[टॉम ब्लंडेल]] || {{cr|NZ}} || {{cr|ENG}} || १ || {{flagicon|ENG}} [[ट्रेंट ब्रिज मैदान, नॉटिंगहॅम|ट्रेंट ब्रिज]], [[नॉटिंगहॅम]] || १०-१४ जून २०२२ || पराभूत || <ref name="TEST2465"/> |- style="background:#cfc;" |४५|| १७६ || [[ज्यो रूट]] || {{cr|ENG}} || {{cr|NZ}} || २ || {{flagicon|ENG}} [[ट्रेंट ब्रिज मैदान, नॉटिंगहॅम|ट्रेंट ब्रिज]], [[नॉटिंगहॅम]] || १०-१४ जून २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2465"/> |- style="background:#cfc;" |४६|| १४५ || [[ओलिए पोप]] || {{cr|ENG}} || {{cr|NZ}} || २ || {{flagicon|ENG}} [[ट्रेंट ब्रिज मैदान, नॉटिंगहॅम|ट्रेंट ब्रिज]], [[नॉटिंगहॅम]] || १०-१४ जून २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2465"/> |- style="background:#cfc;" |४७|| १३६ || [[जॉनी बेअरस्टो]] || {{cr|ENG}} || {{cr|NZ}} || २ || {{flagicon|ENG}} [[ट्रेंट ब्रिज मैदान, नॉटिंगहॅम|ट्रेंट ब्रिज]], [[नॉटिंगहॅम]] || १०-१४ जून २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2465"/> |- style="background:#cfc;" |४८|| १०९ || [[डॅरियेल मिचेल]] || {{cr|NZ}} || {{cr|ENG}} || १ || {{flagicon|ENG}} [[हेडिंग्ले मैदान, लीड्स|हेडिंग्ले]], [[लीड्स]] || २३-२७ जून २०२२ || पराभूत || <ref name="TEST2467">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= न्यू झीलंडचा इंग्लंड दौरा, ३री कसोटी, लीड्स, २३-२७ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1276903.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२९ जून २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |४९|| १६२ || [[जॉनी बेअरस्टो]] || {{cr|ENG}} || {{cr|NZ}} || २ || {{flagicon|ENG}} [[हेडिंग्ले मैदान, लीड्स|हेडिंग्ले]], [[लीड्स]] || २३-२७ जून २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2467"/> |- style="background:#cfc;" |५०|| १४६ || [[काईल मेयर्स]] || {{cr|WIN}} || {{cr|BAN}} || १ || {{flagicon|Saint Lucia}} [[डॅरेन सॅमी राष्ट्रीय क्रिकेट स्टेडियम, सेंट लुसिया|डॅरेन सॅमी राष्ट्रीय क्रिकेट स्टेडियम]], [[सेंट लुसिया|ग्रॉस इसलेट]] || २४-२८ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= बांगलादेशचा वेस्ट इंडीज दौरा, २री कसोटी, ग्रॉस इसलेट, २४-२८ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1317148.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२९ जून २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |५१|| १४६ || [[ऋषभ पंत]] || {{cr|IND}} || {{cr|ENG}} || १ || {{flagicon|ENG}} [[एज्बास्टन क्रिकेट मैदान|एजबॅस्टन]], [[बर्मिंगहॅम]] || १-५ जुलै २०२२ || पराभूत || <ref name="TEST2470">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= भारताचा इंग्लंड दौरा, ५वी कसोटी, बर्मिंगहॅम, १-५ जुलै २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1320741.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=६ जुलै २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |५२|| १०४ || [[रविंद्र जडेजा]] || {{cr|IND}} || {{cr|ENG}} || १ || {{flagicon|ENG}} [[एज्बास्टन क्रिकेट मैदान|एजबॅस्टन]], [[बर्मिंगहॅम]] || १-५ जुलै २०२२ || पराभूत || <ref name="TEST2470"/> |- style="background:#cfc;" |५३|| १०६ || [[जॉनी बेअरस्टो]] || {{cr|ENG}} || {{cr|IND}} || २ || {{flagicon|ENG}} [[एज्बास्टन क्रिकेट मैदान|एजबॅस्टन]], [[बर्मिंगहॅम]] || १-५ जुलै २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2470"/> |- style="background:#cfc;" |५४|| १४२[[नाबाद|*]] || [[ज्यो रूट]] || {{cr|ENG}} || {{cr|IND}} || ४ || {{flagicon|ENG}} [[एज्बास्टन क्रिकेट मैदान|एजबॅस्टन]], [[बर्मिंगहॅम]] || १-५ जुलै २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2470"/> |- style="background:#cfc;" |५५|| ११४[[नाबाद|*]] || [[जॉनी बेअरस्टो]] || {{cr|ENG}} || {{cr|IND}} || ४ || {{flagicon|ENG}} [[एज्बास्टन क्रिकेट मैदान|एजबॅस्टन]], [[बर्मिंगहॅम]] || १-५ जुलै २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2470"/> |- style="background:#cfc;" |५६|| १४५[[नाबाद|*]] || [[स्टीव्ह स्मिथ]] || {{cr|AUS}} || {{cr|SL}} || १ || {{flagicon|SL}} [[गाली आंतरराष्ट्रीय मैदान]], [[गाली, श्रीलंका|गाली]] || ८-१२ जुलै २०२२ || पराभूत || <ref name="TEST2471">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= ऑस्ट्रेलियाचा श्रीलंका दौरा, २री कसोटी, गाली, ८-१२ जुलै २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1307302.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१२ जुलै २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |५७|| १०४ || [[मार्नस लेबसचग्ने]] || {{cr|AUS}} || {{cr|SL}} || १ || {{flagicon|SL}} [[गाली आंतरराष्ट्रीय मैदान]], [[गाली, श्रीलंका|गाली]] || ८-१२ जुलै २०२२ || पराभूत || <ref name="TEST2471"/> |- style="background:#cfc;" |५८|| २०६[[नाबाद|*]] || [[दिनेश चंदिमल]] || {{cr|SL}} || {{cr|AUS}} || १ || {{flagicon|SL}} [[गाली आंतरराष्ट्रीय मैदान]], [[गाली, श्रीलंका|गाली]] || ८-१२ जुलै २०२२ || विजयी || <ref name="TEST2471"/> |} === एकदिवसीय सामने === {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |+ खेळाडूंची एकदिवसीय शतके |- ! क्र. || धावा || शतकवीर || देश || विरुद्ध || डाव || स्थळ || दिनांक || निकाल || संदर्भ |- |१|| १०० || [[शॉन विल्यम्स]] || {{cr|ZIM}} || {{cr|SL}} || १ || {{flagicon|SL}} [[पलेकेले आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट मैदान]], [[कँडी]] || १६ जानेवारी २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= झिम्बाब्वेचा श्रीलंका दौरा, १ला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, कँडी, १६ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1294969.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१८ जानेवारी २०२२}}</ref> |- |२|| १०२ || [[दासून शनाका]] || {{cr|SL}} || {{cr|ZIM}} || २ || {{flagicon|SL}} [[पलेकेले आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट मैदान]], [[कँडी]] || १८ जानेवारी २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= झिम्बाब्वेचा श्रीलंका दौरा, २रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, कँडी, १८ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1294970.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१९ जानेवारी २०२२}}</ref> |- |३|| १२९[[नाबाद|*]] || [[रेसी व्हान देर दुस्सेन]] || {{cr|RSA}} || {{cr|IND}} || १ || {{flagicon|RSA}} [[बोलंड बँक पार्क]], [[दक्षिण आफ्रिका|पार्ल]] || १९ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4344">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= भारताचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, १ला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, पार्ल, १९ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1277082.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२० जानेवारी २०२२}}</ref> |- |४|| ११० || [[टेंबा बवुमा]] || {{cr|RSA}} || {{cr|IND}} || १ || {{flagicon|RSA}} [[बोलंड बँक पार्क]], [[दक्षिण आफ्रिका|पार्ल]] || १९ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4344"/> |- |५|| १०३ || [[रहमानुल्लाह गुरबाझ]] || {{cr|AFG|२०१३}} || {{cr|NED}} || १ || {{flagicon|QAT}} [[वेस्ट एंड पार्क आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट मैदान]], [[दोहा]] || २३ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= अफगाणिस्तान विरुद्ध नेदरलँड्स कतारमध्ये, २रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, दोहा, २३ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1295181.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२४ जानेवारी २०२२}}</ref> |- |६|| १२४ || [[क्विंटन डी कॉक]] || {{cr|RSA}} || {{cr|IND}} || १ || {{flagicon|RSA}} [[न्यूलँड क्रिकेट मैदान|न्यूलँड्स आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट स्टेडियम]], [[केपटाउन]] || २३ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= भारताचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, ३रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, केपटाउन, २३ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1277084.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२४ जानेवारी २०२२}}</ref> |- |७|| १०६ || [[जतिंदर सिंग]] || {{cr|OMA}} || {{cr|UAE}} || १ || {{flagicon|OMA}} [[अल् अमारत क्रिकेट मैदान|अल् अमारत क्रिकेट मैदान क्र.१]], [[मस्कत]] || ५ फेब्रुवारी २०२२ || पराभूत || <ref name="ODI4351">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= संयुक्त अरब अमिरातीचा ओमान दौरा, १ला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, मस्कत, ५ फेब्रुवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1299586.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=५ फेब्रुवारी २०२२}}</ref> |- |८|| ११५ || [[चिराग सुरी]] || {{cr|UAE}} || {{cr|OMA}} || २ || {{flagicon|OMA}} [[अल् अमारत क्रिकेट मैदान|अल् अमारत क्रिकेट मैदान क्र.१]], [[मस्कत]] || ५ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4351"/> |- |९|| १३६ || [[लिटन दास]] || {{cr|BAN}} || {{cr|AFG|२०१३}} || १ || {{flagicon|BAN}} [[झहूर अहमद चौधरी मैदान]], [[चितगाव]] || २५ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= अफगाणिस्तानचा बांगलादेश दौरा, २रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, चितगाव, २५ फेब्रुवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1299830.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२ मार्च २०२२}}</ref> |- |१०|| १०६[[नाबाद|*]] || [[रहमानुल्लाह गुरबाझ]] || {{cr|AFG|२०१३}} || {{cr|BAN}} || २ || {{flagicon|BAN}} [[झहूर अहमद चौधरी मैदान]], [[चितगाव]] || २८ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= अफगाणिस्तानचा बांगलादेश दौरा, ३रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, चितगाव, २८ फेब्रुवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1299831.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२ मार्च २०२२}}</ref> |- |११|| १२१[[नाबाद|*]] || [[गेरहार्ड इरास्मुस]] || {{cr|NAM}} || {{cr|OMA}} || १ || {{flagicon|UAE}} [[आयसीसी अकादमी]], [[दुबई]] || ६ मार्च २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०१९-२३ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक लीग २, ६१वा सामना, ओमान वि नामिबिया, दुबई, ६ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1302617.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=७ मार्च २०२२}}</ref> |- |१२|| १०५[[नाबाद|*]] || [[शोएब खान]] || {{cr|OMA}} || {{cr|NAM}} || २ || {{flagicon|UAE}} [[शारजा क्रिकेट असोसिएशन स्टेडियम]], [[शारजाह]] || ११ मार्च २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०१९-२३ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक लीग २, ६४वा सामना, ओमान वि नामिबिया, शारजाह, ११ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1302620.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=११ मार्च २०२२}}</ref> |- |१३|| ११५[[नाबाद|*]] || [[व्रित्य अरविंद]] || {{cr|UAE}} || {{cr|NAM}} || १ || {{flagicon|UAE}} [[शारजा क्रिकेट असोसिएशन स्टेडियम]], [[शारजाह]] || १२ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4365">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०१९-२३ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक लीग २, ६५वा सामना, संयुक्त अरब अमिराती वि नामिबिया, शारजाह, १२ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1302621.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१३ मार्च २०२२}}</ref> |- |१४|| १०३ || [[चिराग सुरी]] || {{cr|UAE}} || {{cr|NAM}} || १ || {{flagicon|UAE}} [[शारजा क्रिकेट असोसिएशन स्टेडियम]], [[शारजाह]] || १२ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4365"/> |- |१५|| १२६ || [[रोहित कुमार]] || {{cr|NEP}} || {{cr|PNG}} || २ || {{flagicon|NEP}} [[त्रिभुवन विश्वविद्यालय आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट स्टेडियम|त्रिभुवन विश्वविद्यालय मैदान]], [[काठमांडू|किर्तीपूर]] || २५ मार्च २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= पापुआ न्यू गिनीचा नेपाळ दौरा, १ला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, किर्तीपूर, २५ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1305496.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२८ मार्च २०२२}}</ref> |- |१६|| १०५ || [[दिपेंद्र सिंग ऐरी]] || {{cr|NEP}} || {{cr|PNG}} || १ || {{flagicon|NEP}} [[त्रिभुवन विश्वविद्यालय आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट स्टेडियम|त्रिभुवन विश्वविद्यालय मैदान]], [[काठमांडू|किर्तीपूर]] || २६ मार्च २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= पापुआ न्यू गिनीचा नेपाळ दौरा, २रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, किर्तीपूर, २६ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1305497.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२८ मार्च २०२२}}</ref> |- |१७|| १०३[[नाबाद|*]] || [[विल यंग]] || {{cr|NZ}} || {{cr|NED}} || २ || {{flagicon|NZ}} [[बे ओव्हल]], [[माऊंट माउंगानुई]] || २९ मार्च २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= नेदरलँड्सचा न्यू झीलंड दौरा, १ला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, माऊंट माउंगानुई, २९ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288987.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३० मार्च २०२२}}</ref> |- |१८|| १०१ || [[ट्रॅव्हिस हेड]] || {{cr|AUS}} || {{cr|PAK}} || १ || {{flagicon|PAK}} [[गद्दाफी स्टेडियम]], [[लाहोर]] || २९ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4379">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= ऑस्ट्रेलियाचा पाकिस्तान दौरा, १ला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, लाहोर, २९ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288313.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३० मार्च २०२२}}</ref> |- |१९|| १०३ || [[इमाम उल हक]] || {{cr|PAK}} || {{cr|AUS}} || २ || {{flagicon|PAK}} [[गद्दाफी स्टेडियम]], [[लाहोर]] || २९ मार्च २०२२ || पराभूत || <ref name="ODI4379"/> |- |२०|| १०४ || [[बेन मॅकडरमॉट]] || {{cr|AUS}} || {{cr|PAK}} || १ || {{flagicon|PAK}} [[गद्दाफी स्टेडियम]], [[लाहोर]] || ३१ मार्च २०२२ || पराभूत || <ref name="ODI4380">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= ऑस्ट्रेलियाचा पाकिस्तान दौरा, २रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, लाहोर, ३१ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288314.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३ एप्रिल २०२२}}</ref> |- |२१|| ११४ || [[बाबर आझम]] || {{cr|PAK}} || {{cr|AUS}} || २ || {{flagicon|PAK}} [[गद्दाफी स्टेडियम]], [[लाहोर]] || ३१ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4380"/> |- |२२|| १०६ || [[इमाम उल हक]] || {{cr|PAK}} || {{cr|AUS}} || २ || {{flagicon|PAK}} [[गद्दाफी स्टेडियम]], [[लाहोर]] || ३१ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4380"/> |- |२३|| १४०[[नाबाद|*]] || [[टॉम लॅथम]] || {{cr|NZ}} || {{cr|NED}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[सेडन पार्क]], [[हॅमिल्टन, न्यू झीलंड|हॅमिल्टन]] || २ एप्रिल २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= नेदरलँड्सचा न्यू झीलंड दौरा, २रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, हॅमिल्टन, २ एप्रिल २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288988.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३ एप्रिल २०२२}}</ref> |- |२४|| १०५[[नाबाद|*]] || [[बाबर आझम]] || {{cr|PAK}} || {{cr|AUS}} || २ || {{flagicon|PAK}} [[गद्दाफी स्टेडियम]], [[लाहोर]] || २ एप्रिल २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= ऑस्ट्रेलियाचा पाकिस्तान दौरा, ३रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, लाहोर, २ एप्रिल २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288315.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३ एप्रिल २०२२}}</ref> |- |२५|| १२० || [[विल यंग]] || {{cr|NZ}} || {{cr|NED}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[सेडन पार्क]], [[हॅमिल्टन, न्यू झीलंड|हॅमिल्टन]] || ४ एप्रिल २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4383">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= नेदरलँड्सचा न्यू झीलंड दौरा, ३रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, हॅमिल्टन, ४ एप्रिल २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1288989.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=६ एप्रिल २०२२}}</ref> |- |२६|| १०६ || [[मार्टिन गुप्टिल]] || {{cr|NZ}} || {{cr|NED}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[सेडन पार्क]], [[हॅमिल्टन, न्यू झीलंड|हॅमिल्टन]] || ४ एप्रिल २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4383"/> |- |२७|| ११४[[नाबाद|*]] || [[रिची बेरिंग्टन]] || {{cr|SCO}} || {{cr|PNG}} || १ || {{flagicon|UAE}} [[दुबई आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट स्टेडियम]], [[दुबई]] || ९ एप्रिल २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०१९-२३ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक लीग २, ७३वा सामना, पापुआ न्यू गिनी वि. स्कॉटलंड, दुबई, ९ एप्रिल २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1308244.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=११ एप्रिल २०२२}}</ref> |- |२८|| ११८[[नाबाद|*]] || [[जतिंदर सिंग]] || {{cr|OMA}} || {{cr|PNG}} || २ || {{flagicon|UAE}} [[दुबई आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट स्टेडियम]], [[दुबई]] || १२ एप्रिल २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०१९-२३ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक लीग २, ७५वा सामना, ओमान वि. पापुआ न्यू गिनी, दुबई, १२ एप्रिल २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1308246.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१३ एप्रिल २०२२}}</ref> |- |२९|| १०७[[नाबाद|*]] || [[रिची बेरिंग्टन]] || {{cr|SCO}} || {{cr|USA}} || १ || {{flagicon|USA}} [[मूसा स्टेडियम]], [[टेक्सास|पियरलँड]] || २९ मे २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०१९-२३ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक लीग २, ८०वा सामना, अमेरिका वि. स्कॉटलंड, पियरलँड, २९ मे २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1312799.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३१ मे २०२२}}</ref> |- |३०|| ११९[[नाबाद|*]] || [[शई होप]] || {{cr|WIN}} || {{cr|NED}} || २ || {{flagicon|NED}} [[व्ही.आर.ए. मैदान]], [[नूर्द-हॉलंड|ॲम्स्टलवीन]] || ३१ मे २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= वेस्ट इंडीजचा नेदरलँड्स दौरा, १ला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, ॲम्स्टलवीन, ३१ मे २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1302349.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१ जून २०२२}}</ref> |- |३१|| १०८[[नाबाद|*]] || [[काईल कोएट्झर]] || {{cr|SCO}} || {{cr|UAE}} || २ || {{flagicon|USA}} [[मूसा स्टेडियम]], [[टेक्सास|पियरलँड]] || ३१ मे २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०१९-२३ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक लीग २, ८१वा सामना, स्कॉटलंड वि. संयुक्त अरब अमिराती, पियरलँड, ३१ मे २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1312800.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१ जून २०२२}}</ref> |- |३२|| १२० || [[काईल मेयर्स]] || {{cr|WIN}} || {{cr|NED}} || १ || {{flagicon|NED}} [[व्ही.आर.ए. मैदान]], [[नूर्द-हॉलंड|ॲम्स्टलवीन]] || ४ जून २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4398">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= वेस्ट इंडीजचा नेदरलँड्स दौरा, ३रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, ॲम्स्टलवीन, ४ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1302351.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=५ जून २०२२}}</ref> |- |३३|| १०१[[नाबाद|*]] || [[शामार ब्रुक्स]] || {{cr|WIN}} || {{cr|NED}} || १ || {{flagicon|NED}} [[व्ही.आर.ए. मैदान]], [[नूर्द-हॉलंड|ॲम्स्टलवीन]] || ४ जून २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4398"/> |- |३४|| १०२[[नाबाद|*]] || [[व्रित्य अरविंद]] || {{cr|UAE}} || {{cr|USA}} || २ || {{flagicon|USA}} [[मूसा स्टेडियम]], [[टेक्सास|पियरलँड]] || ४ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०१९-२३ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक लीग २, ८४वा सामना, अमेरिका वि. संयुक्त अरब अमिराती, पियरलँड, ४ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1312803.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=५ जून २०२२}}</ref> |- |३५|| १२०[[नाबाद|*]] || [[इब्राहिम झद्रान]] || {{cr|AFG|२०१३}} || {{cr|ZIM}} || २ || {{flagicon|ZIM}} [[हरारे स्पोर्ट्स क्लब]], [[हरारे]] || ६ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= अफगाणिस्तानचा झिम्बाब्वे, २रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, हरारे, ६ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1310944.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=६ जून २०२२}}</ref> |- |३६|| १२७ || [[शई होप]] || {{cr|WIN}} || {{cr|PAK}} || १ || {{flagicon|PAK}} [[मुलतान क्रिकेट स्टेडियम]], [[मुलतान]] || ८ जून २०२२ || पराभूत || <ref name="ODI4401">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= वेस्ट इंडीजचा पाकिस्तान दौरा, १ला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, मुलतान, ८ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1315038.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१० जून २०२२}}</ref> |- |३७|| १०३ || [[बाबर आझम]] || {{cr|PAK}} || {{cr|WIN}} || २ || {{flagicon|PAK}} [[मुलतान क्रिकेट स्टेडियम]], [[मुलतान]] || ८ जून २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4401"/> |- |३८|| १३० || [[मोनांक पटेल]] || {{cr|USA}} || {{cr|OMA}} || १ || {{flagicon|USA}} [[मूसा स्टेडियम]], [[टेक्सास|पियरलँड]] || ८ जून २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4402">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०१९-२३ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक लीग २, ८५वा सामना, अमेरिका वि. ओमान, पियरलँड, ८ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1312804.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१० जून २०२२}}</ref> |- |३९|| १११ || [[सुशांत मोदानी]] || {{cr|USA}} || {{cr|OMA}} || १ || {{flagicon|USA}} [[मूसा स्टेडियम]], [[टेक्सास|पियरलँड]] || ८ जून २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4402"/> |- |४०|| १०४[[नाबाद|*]] || [[झीशान मकसूद]] || {{cr|OMA}} || {{cr|NEP}} || १ || {{flagicon|USA}} [[मूसा स्टेडियम]], [[टेक्सास|पियरलँड]] || ९ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०१९-२३ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक लीग २, ८६वा सामना, नेपाळ वि. ओमान, पियरलँड, ९ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1312805.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१० जून २०२२}}</ref> |- |४१|| ११४ || [[स्टीव्हन टेलर]] || {{cr|USA}} || {{cr|NEP}} || २ || {{flagicon|USA}} [[मूसा स्टेडियम]], [[टेक्सास|पियरलँड]] || ११ जून २०२२ || टाय || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०१९-२३ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक लीग २, ८७वा सामना, अमेरिका वि. नेपाळ, पियरलँड, ११ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1312806.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१२ जून २०२२}}</ref> |- |४२|| १०३ || [[कश्यप प्रजापती]] || {{cr|OMA}} || {{cr|USA}} || १ || {{flagicon|USA}} [[मूसा स्टेडियम]], [[टेक्सास|पियरलँड]] || १२ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०१९-२३ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक लीग २, ८८वा सामना, अमेरिका वि. ओमान, पियरलँड, १२ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1312807.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१३ जून २०२२}}</ref> |- |४३|| १६२[[नाबाद|*]] || [[जोस बटलर]] || {{cr|ENG}} || {{cr|NED}} || १ || {{flagicon|NED}} [[व्ही.आर.ए. मैदान]], [[नूर्द-हॉलंड|ॲम्स्टलवीन]] || १७ जून २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4413">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= इंग्लंडचा नेदरलँड्स दौरा, १ला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, ॲम्स्टलवीन, १७ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1281444.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२० जून २०२२}}</ref> |- |४४|| १२५ || [[डेव्हिड मलान]] || {{cr|ENG}} || {{cr|NED}} || १ || {{flagicon|NED}} [[व्ही.आर.ए. मैदान]], [[नूर्द-हॉलंड|ॲम्स्टलवीन]] || १७ जून २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4413"/> |- |४५|| १२२ || [[फिल सॉल्ट]] || {{cr|ENG}} || {{cr|NED}} || १ || {{flagicon|NED}} [[व्ही.आर.ए. मैदान]], [[नूर्द-हॉलंड|ॲम्स्टलवीन]] || १७ जून २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4413"/> |- |४६|| १३७ || [[पथुम निसंका]] || {{cr|SL}} || {{cr|AUS}} || २ || {{flagicon|SL}} [[रणसिंगे प्रेमदासा मैदान]], [[कोलंबो]] || १९ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= ऑस्ट्रेलियाचा श्रीलंका दौरा, ३रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, कोलंबो, १९ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1307298.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२० जून २०२२}}</ref> |- |४७|| ११० || [[चरिथ असलंका]] || {{cr|SL}} || {{cr|AUS}} || १ || {{flagicon|SL}} [[रणसिंगे प्रेमदासा मैदान]], [[कोलंबो]] || २१ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= ऑस्ट्रेलियाचा श्रीलंका दौरा, ४था आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, कोलंबो, २१ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1307299.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२४ जून २०२२}}</ref> |- |४८|| १०१[[नाबाद|*]] || [[जेसन रॉय]] || {{cr|ENG}} || {{cr|NED}} || २ || {{flagicon|NED}} [[व्ही.आर.ए. मैदान]], [[नूर्द-हॉलंड|ॲम्स्टलवीन]] || २२ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= इंग्लंडचा नेदरलँड्स दौरा, ३रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, ॲम्स्टलवीन, २२ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1281446.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२४ जून २०२२}}</ref> |- |४९|| ११३ || [[हॅरी टेक्टर]] || {{cr|IRE}} || {{cr|NZ}} || १ || {{flagicon|IRE}} [[मालाहाईड क्रिकेट क्लब मैदान]], [[डब्लिन]] || १० जुलै २०२२ || पराभूत || <ref name="ODI4419">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= न्यू झीलंडचा आयर्लंड दौरा, १ला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, डब्लिन, १० जुलै २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1303309.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=११ जुलै २०२२}}</ref> |- |५०|| १२७[[नाबाद|*]] || [[मायकेल ब्रेसवेल]] || {{cr|NZ}} || {{cr|IRE}} || २ || {{flagicon|IRE}} [[मालाहाईड क्रिकेट क्लब मैदान]], [[डब्लिन]] || १० जुलै २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4419"/> |- |५१|| ११५ || [[मार्टिन गुप्टिल]] || {{cr|NZ}} || {{cr|IRE}} || १ || {{flagicon|IRE}} [[मालाहाईड क्रिकेट क्लब मैदान]], [[डब्लिन]] || १५ जुलै २०२२ || विजयी || <ref name="ODI4429">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= न्यू झीलंडचा आयर्लंड दौरा, ३रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, डब्लिन, १५ जुलै २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1303311.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२० जुलै २०२२}}</ref> |- |५२|| १२० || [[पॉल स्टर्लिंग]] || {{cr|IRE}} || {{cr|NZ}} || २ || {{flagicon|IRE}} [[मालाहाईड क्रिकेट क्लब मैदान]], [[डब्लिन]] || १५ जुलै २०२२ || पराभूत || <ref name="ODI4429"/> |- |५३|| १०८ || [[हॅरी टेक्टर]] || {{cr|IRE}} || {{cr|NZ}} || २ || {{flagicon|IRE}} [[मालाहाईड क्रिकेट क्लब मैदान]], [[डब्लिन]] || १५ जुलै २०२२ || पराभूत || <ref name="ODI4429"/> |- |५४|| १२५[[नाबाद|*]] || [[ऋषभ पंत]] || {{cr|IND}} || {{cr|ENG}} || २ || {{flagicon|ENG}} [[ओल्ड ट्रॅफर्ड]], [[मॅंचेस्टर]] || १७ जुलै २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= भारताचा इंग्लंड दौरा, ३रा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, मॅंचेस्टर, १७ जुलै २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1276909.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२० जुलै २०२२}}</ref> |- |५५|| १३४ || [[रेसी व्हान देर दुस्सेन]] || {{cr|SA}} || {{cr|ENG}} || १ || {{flagicon|ENG}} [[रिव्हरसाईड मैदान]], [[चेस्टर-ली-स्ट्रीट]] || १९ जुलै २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= दक्षिण आफ्रिकेचा इंग्लंड दौरा, १ला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, चेस्टर-ली-स्ट्रीट, १९ जुलै २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1276910.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२० जुलै २०२२}}</ref> |} === ट्वेंटी२० सामने === {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |+ खेळाडूंची एकदिवसीय शतके |- ! क्र. || धावा || शतकवीर || देश || विरुद्ध || डाव || स्थळ || दिनांक || निकाल || संदर्भ |- |१|| १०७ || [[रोव्हमन पॉवेल]] || {{cr|WIN}} || {{cr|ENG}} || १ || {{flagicon|Barbados}} [[केन्सिंग्टन ओव्हल]], [[ब्रिजटाउन]] || २६ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= इंग्लंडचा वेस्ट इंडीज दौरा, ३रा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, ब्रिजटाउन, २६ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1256722.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२७ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#9ff;" |२|| १०८[[नाबाद|*]] || [[मॅथ्यू स्पूर्स]] || {{cr|CAN}} || {{cr|PHI}} || १ || {{flagicon|OMA}} [[अल् अमारत क्रिकेट मैदान|अल् अमारत क्रिकेट मैदान क्र.१]], [[मस्कत]] || १८ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ ट्वेंटी२० क्रिकेट विश्वचषक जागतिक पात्रता गट अ, गट दुसरा, २रा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, कॅनडा वि फिलिपाईन्स, मस्कत, १८ फेब्रुवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1299566.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१९ फेब्रुवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#9ff;" |३|| १०४[[नाबाद|*]] || [[कुशल भुर्टेल]] || {{cr|NEP}} || {{cr|PHI}} || १ || {{flagicon|OMA}} [[अल् अमारत क्रिकेट मैदान|अल् अमारत क्रिकेट मैदान क्र.२]], [[मस्कत]] || १९ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ ट्वेंटी२० क्रिकेट विश्वचषक जागतिक पात्रता गट अ, गट दुसरा, ६वा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, नेपाळ वि फिलिपाईन्स, मस्कत, १९ फेब्रुवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1299571.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१९ फेब्रुवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#9ff;" |४|| ११२ || [[वसीम मुहम्मद]] || {{cr|UAE}} || {{cr|IRE}} || २ || {{flagicon|OMA}} [[अल् अमारत क्रिकेट मैदान|अल् अमारत क्रिकेट मैदान क्र.१]], [[मस्कत]] || २४ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ ट्वेंटी२० क्रिकेट विश्वचषक जागतिक पात्रता गट अ, अंतिम सामना, आयर्लंड वि संयुक्त अरब अमिराती, मस्कत, २४ फेब्रुवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1299585.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२५ फेब्रुवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#ffc;" |५|| ११०[[नाबाद|*]] || [[दिपेंद्र सिंग ऐरी]] || {{cr|NEP}} || {{cr|MAS}} || १ || {{flagicon|NEP}} [[त्रिभुवन विश्वविद्यालय आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट स्टेडियम|त्रिभुवन विश्वविद्यालय स्टेडियम]], [[काठमांडू|किर्तीपूर]] || २ एप्रिल २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२१-२२ नेपाळ तिरंगी मालिका, ६वा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, नेपाळ वि मलेशिया, किर्तीपूर, २ एप्रिल २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1305503.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=४ एप्रिल २०२२}}</ref> |- |६|| १००[[नाबाद|*]] || [[गेरहार्ड इरास्मुस]] || {{cr|NAM}} || {{cr|UGA}} || १ || {{flagicon|NAM}} [[युनायटेड क्रिकेट मैदान]], [[विन्डहोक]] || ९ एप्रिल २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= युगांडाचा नामिबिया दौरा, २रा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, विन्डहोक, ९ एप्रिल २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1309702.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=११ एप्रिल २०२२}}</ref> |- style="background:#9ff;" |७|| ११५[[नाबाद|*]] || साबावून दावीझी || {{cr|CZE}} || {{cr|BUL}} || १ || {{flagicon|MLT}} [[मार्सा स्पोर्ट्स क्लब मैदान]], [[माल्टा|मार्सा]] || १२ मे २०२२ || विजयी || <ref name="T20I1529">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ व्हॅलेटा चषक, ८वा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, बल्गेरिया वि चेक प्रजासत्ताक, मार्सा, १२ मे २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1310177.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१३ मे २०२२}}</ref> |- style="background:#9ff;" |८|| १०६ || डायलन स्टेन || {{cr|CZE}} || {{cr|BUL}} || १ || {{flagicon|MLT}} [[मार्सा स्पोर्ट्स क्लब मैदान]], [[माल्टा|मार्सा]] || १२ मे २०२२ || विजयी || <ref name="T20I1529"/> |- style="background:#9ff;" |९|| ११० || तरणजीत सिंग || {{cr|ROM}} || {{cr|CZE}} || १ || {{flagicon|MLT}} [[मार्सा स्पोर्ट्स क्लब मैदान]], [[माल्टा|मार्सा]] || १३ मे २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ व्हॅलेटा चषक, ११वा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, चेक प्रजासत्ताक वि रोमेनिया, मार्सा, १३ मे २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1310180.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१५ मे २०२२}}</ref> |- style="background:#9ff;" |१०|| १०८[[नाबाद|*]] || सैम हुसैन || {{cr|BUL}} || {{cr|MLT}} || १ || {{flagicon|MLT}} [[मार्सा स्पोर्ट्स क्लब मैदान]], [[माल्टा|मार्सा]] || १४ मे २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ व्हॅलेटा चषक, १५वा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, माल्टा वि बल्गेरिया, मार्सा, १३ मे २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1310184.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१५ मे २०२२}}</ref> |- |११|| १३७ || झीशान कुकीखेल || {{cr|HUN}} || {{cr|AUT}} || २ || {{flagicon|AUT}} [[सीबार्न क्रिकेट मैदान]], [[ऑस्ट्रिया|लोवर ऑस्ट्रिया]] || ४ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= हंगेरीचा ऑस्ट्रिया दौरा, ३रा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, लोवर ऑस्ट्रिया, ४ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1317142.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=६ जून २०२२}}</ref> |- |१२|| ११७ || लेस्ली डनबार || {{cr|SER}} || {{cr|BUL}} || १ || {{flagicon|BUL}} [[राष्ट्रीय क्रिकेट अकादमी, सोफिया|राष्ट्रीय क्रिकेट अकादमी]], [[सोफिया]] || २६ जून २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= सर्बियाचा बल्गेरिया दौरा, ४था आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, सोफिया, २६ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1317139.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२७ जून २०२२}}</ref> |- |१३|| १०४ || [[दीपक हूडा]] || {{cr|IND}} || {{cr|IRE}} || १ || {{flagicon|IRE}} [[मालाहाईड क्रिकेट क्लब मैदान]], [[डब्लिन]] || २८ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= भारताचा आयर्लंड दौरा, २रा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, डब्लिन, २८ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1303308.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२९ जून २०२२}}</ref> |- |१४|| १०० || [[सुरेंद्र चंद्रमोहन]] || {{cr|SIN}} || {{cr|PNG}} || १ || {{flagicon|SIN}} [[इंडियन असोसिएशन मैदान]], [[सिंगापूर]] || ३ जुलै २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= पापुआ न्यू गिनीचा सिंगापूर दौरा, २रा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, सिंगापूर, ३ जुलै २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1322012.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=४ जुलै २०२२}}</ref> |- style="background:#ffc;" |१५|| १११[[नाबाद|*]] || साबावून दावीझी || {{cr|CZE}} || {{cr|AUT}} || १ || {{flagicon|CZE}} [[विनॉर क्रिकेट स्टेडियम (स्कॉट पेज खेळपट्टी)|विनॉर क्रिकेट स्टेडियम]], [[प्राग]] || ९ जुलै २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ मध्य युरोप चषक, ३रा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, चेक प्रजासत्ताक वि ऑस्ट्रिया, प्राग, ९ जुलै २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1321307.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१० जुलै २०२२}}</ref> |- |१६|| ११७ || [[सूर्यकुमार यादव]] || {{cr|IND}} || {{cr|ENG}} || २ || {{flagicon|ENG}} [[ट्रेंट ब्रिज मैदान, नॉटिंगहॅम|ट्रेंट ब्रिज]], [[नॉटिंगहॅम]] || १० जुलै २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= भारताचा इंग्लंड दौरा, ३रा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, नॉटिंगहॅम, १० जुलै २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1276906.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=११ जुलै २०२२}}</ref> |- style="background:#9ff;" |१७|| १०१[[नाबाद|*]] || [[स्टीव्हन टेलर]] || {{cr|USA}} || {{cr|JER}} || २ || {{flagicon|ZIM}} [[बुलावायो ॲथलेटिक क्लब]], [[बुलावायो]] || ११ जुलै २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ ट्वेंटी२० क्रिकेट विश्वचषक जागतिक पात्रता गट ब, गट पहिला, २रा आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, जर्सी वि अमेरिका, बुलावायो, ११ जुलै २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1321466.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१२ जुलै २०२२}}</ref> |} ==महिला== === कसोटी सामने === {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |+ महिला खेळाडूंची कसोटी शतके |- ! क्र. || धावा || शतकवीर || देश || विरुद्ध || डाव || स्थळ || दिनांक || निकाल || संदर्भ |- |१|| १६८[[नाबाद|*]] || [[हेदर नाइट]] || {{crw|ENG}} || {{crw|AUS}} || २ || {{flagicon|AUS}} [[मानुका ओव्हल]], [[कॅनबेरा]] || २७-३० जानेवारी २०२२ || अनिर्णित || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२१-२२ महिला ॲशेस, एकमेव महिला कसोटी, कॅनबेरा, २७-३० जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1263571.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३१ जानेवारी २०२२}}</ref> |- |२|| १५० || [[मेरिझॅन कॅप]] || {{crw|SA}} || {{crw|ENG}} || १ || {{flagicon|ENG}} [[काउंटी क्रिकेट मैदान, टाँटन|काउंटी मैदान]], [[टाँटन]] || २७-३० जून २०२२ || अनिर्णित || <ref name="WT144">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= दक्षिण आफ्रिका महिलांचा इंग्लंड, एकमेव महिला कसोटी, टाँटन, २७-३० जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1301327.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१ जुलै २०२२}}</ref> |- |३|| १६९[[नाबाद|*]] || [[नॅटली सायव्हर]] || {{crw|ENG}} || {{crw|SA}} || २ || {{flagicon|ENG}} [[काउंटी क्रिकेट मैदान, टाँटन|काउंटी मैदान]], [[टाँटन]] || २७-३० जून २०२२ || अनिर्णित || <ref name="WT144"/> |- |४|| १०७ || [[ॲलिस डेव्हिडसन-रिचर्ड्स]] || {{crw|ENG}} || {{crw|SA}} || १ || {{flagicon|ENG}} [[काउंटी क्रिकेट मैदान, टाँटन|काउंटी मैदान]], [[टाँटन]] || २७-३० जून २०२२ || अनिर्णित || <ref name="WT144"/> |} === एकदिवसीय सामने === {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |+ महिला खेळाडूंची एकदिवसीय शतके |- ! क्र. || धावा || शतकवीर || देश || विरुद्ध || डाव || स्थळ || दिनांक || निकाल || संदर्भ |- |१|| १५०[[नाबाद|*]] || [[डिआंड्रा डॉटिन]] || {{crw|WIN}} || {{crw|SA}} || १ || {{flagicon|SA}} [[वॉन्डरर्स स्टेडियम, जोहान्सबर्ग|वॉन्डरर्स स्टेडियम]], [[जोहान्सबर्ग]] || २८ जानेवारी २०२२ || अनिर्णित || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= वेस्ट इंडीज महिलांचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, १ला महिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, जोहान्सबर्ग, २८ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1277093.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२९ जानेवारी २०२२}}</ref> |- |२|| १०६ || [[सुझी बेट्स]] || {{crw|NZ}} || {{crw|IND}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[क्वीन्सटाउन इव्हेंट्स सेंटर|जॉन डेव्हिस ओव्हल]], [[न्यू झीलंड|क्वीन्सटाउन]] || १२ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= भारतीय महिलांचा न्यू झीलंड दौरा, १ला महिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, क्वीन्सटाउन, १२ फेब्रुवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289032.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१२ फेब्रुवारी २०२२}}</ref> |- |३|| ११९[[नाबाद|*]] || [[आमेलिया केर]] || {{crw|NZ}} || {{crw|IND}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[क्वीन्सटाउन इव्हेंट्स सेंटर|जॉन डेव्हिस ओव्हल]], [[न्यू झीलंड|क्वीन्सटाउन]] || १५ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= भारतीय महिलांचा न्यू झीलंड दौरा, २रा महिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, क्वीन्सटाउन, १५ फेब्रुवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289033.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१५ फेब्रुवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |४|| ११९ || [[हेली मॅथ्यूस]] || {{crw|WIN}} || {{crw|NZ}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[बे ओव्हल]], [[माऊंट माउंगानुई]] || ४ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="WODI1244">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ महिला क्रिकेट विश्वचषक, १ला महिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, न्यू झीलंड महिला वि वेस्ट इंडीज महिला, माऊंट माउंगानुई, ४ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1243908.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=४ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |५|| १०८ || [[सोफी डिव्हाइन]] || {{crw|NZ}} || {{crw|WIN}} || २ || {{flagicon|NZ}} [[बे ओव्हल]], [[माऊंट माउंगानुई]] || ४ मार्च २०२२ || पराभूत || <ref name="WODI1244"/> |- style="background:#cfc;" |६|| १३० || [[राचेल हेन्स]] || {{crw|AUS}} || {{crw|ENG}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[सेडन पार्क]], [[हॅमिल्टन, न्यू झीलंड|हॅमिल्टन]] || ५ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="WODI1246">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ महिला क्रिकेट विश्वचषक, ३रा महिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, ऑस्ट्रेलिया महिला वि इंग्लंड महिला, हॅमिल्टन, ५ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1243910.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=६ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |७|| १०९[[नाबाद|*]] || [[नॅटली सायव्हर]] || {{crw|ENG}} || {{crw|AUS}} || २ || {{flagicon|NZ}} [[सेडन पार्क]], [[हॅमिल्टन, न्यू झीलंड|हॅमिल्टन]] || ५ मार्च २०२२ || पराभूत || <ref name="WODI1246"/> |- style="background:#cfc;" |८|| १२३ || [[स्म्रिती मंधाना]] || {{crw|IND}} || {{crw|WIN}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[सेडन पार्क]], [[हॅमिल्टन, न्यू झीलंड|हॅमिल्टन]] || १२ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="WODI1253">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ महिला क्रिकेट विश्वचषक, १०वा महिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, भारत महिला वि वेस्ट इंडीज महिला, हॅमिल्टन, १२ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1243917.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१३ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |९|| १०९ || [[हरमनप्रीत कौर]] || {{crw|IND}} || {{crw|WIN}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[सेडन पार्क]], [[हॅमिल्टन, न्यू झीलंड|हॅमिल्टन]] || १२ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="WODI1253"/> |- style="background:#cfc;" |१०|| १०४ || [[सिद्रा अमीन]] || {{crw|PAK}} || {{crw|BAN}} || २ || {{flagicon|NZ}} [[सेडन पार्क]], [[हॅमिल्टन, न्यू झीलंड|हॅमिल्टन]] || १४ मार्च २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ महिला क्रिकेट विश्वचषक, १२वा महिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, बांगलादेश महिला वि पाकिस्तान महिला, हॅमिल्टन, १४ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1243920.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१५ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |११|| १३५[[नाबाद|*]] || [[मेग लॅनिंग]] || {{crw|AUS}} || {{crw|RSA}} || २ || {{flagicon|NZ}} [[बेसिन रिझर्व]], [[वेलिंग्टन]] || २२ मार्च २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ महिला क्रिकेट विश्वचषक, २१वा महिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, ऑस्ट्रेलिया महिला वि दक्षिण आफ्रिका महिला, वेलिंग्टन, २२ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1243928.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२२ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१२|| १२६ || [[सुझी बेट्स]] || {{crw|NZL}} || {{crw|PAK}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[हॅगले ओव्हल]], [[क्राइस्टचर्च]] || २६ मार्च २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ महिला क्रिकेट विश्वचषक, २६वा महिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, न्यू झीलंड महिला वि पाकिस्तान महिला, क्राइस्टचर्च, २६ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1243933.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२६ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१३|| १२९ || [[अलिसा हीली]] || {{crw|AUS}} || {{crw|WIN}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[बेसिन रिझर्व]], [[वेलिंग्टन]] || ३० मार्च २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ महिला क्रिकेट विश्वचषक, १ला उपांत्य सामना, ऑस्ट्रेलिया महिला वि वेस्ट इंडीज महिला, वेलिंग्टन, ३० मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1243936.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३० मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१४|| १२९ || [[डॅनियेल वायट]] || {{crw|ENG}} || {{crw|RSA}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[हॅगले ओव्हल]], [[क्राइस्टचर्च]] || ३१ मार्च २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ महिला क्रिकेट विश्वचषक, २रा उपांत्य सामना, इंग्लंड महिला वि दक्षिण आफ्रिका महिला, क्राइस्टचर्च, ३१ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1243937.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३१ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१५|| १७० || [[अलिसा हीली]] || {{crw|AUS}} || {{crw|ENG}} || १ || {{flagicon|NZ}} [[हॅगले ओव्हल]], [[क्राइस्टचर्च]] || ३ एप्रिल २०२२ || विजयी || <ref name="WODI1274">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ महिला क्रिकेट विश्वचषक, अंतिम सामना, ऑस्ट्रेलिया महिला वि इंग्लंड महिला, क्राइस्टचर्च, ३ एप्रिल २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1243938.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=७ एप्रिल २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१६|| १४८[[नाबाद|*]] || [[नॅटली सायव्हर]] || {{crw|ENG}} || {{crw|AUS}} || २ || {{flagicon|NZ}} [[हॅगले ओव्हल]], [[क्राइस्टचर्च]] || ३ एप्रिल २०२२ || पराभूत || <ref name="WODI1274"/> |- |१७|| १२३ || [[सिद्रा अमीन]] || {{crw|PAK}} || {{crw|SL}} || १ || {{flagicon|PAK}} [[साऊथएण्ड क्लब क्रिकेट स्टेडियम]], [[कराची]] || ३ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= श्रीलंका महिलांचा पाकिस्तान दौरा, २रा महिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, कराची, ३ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1310985.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३ जून २०२२}}</ref> |- |१८|| १०१ || [[चामरी अटापट्टू]] || {{crw|SL}} || {{crw|PAK}} || १ || {{flagicon|PAK}} [[साऊथएण्ड क्लब क्रिकेट स्टेडियम]], [[कराची]] || ५ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= श्रीलंका महिलांचा पाकिस्तान दौरा, ३रा महिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, कराची, ५ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1310986.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=६ जून २०२२}}</ref> |- |१९|| १०२ || [[एमा लॅम्ब]] || {{crw|ENG}} || {{crw|SA}} || २ || {{flagicon|ENG}} [[काउंटी क्रिकेट मैदान, नॉर्थम्पटन|काउंटी मैदान]], [[नॉर्थम्पटनशायर|नॉर्थम्पटन]] || ११ जुलै २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= दक्षिण आफ्रिका महिलांचा इंग्लंड दौरा, १ला महिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना, नॉर्थम्पटन, ११ जुलै २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1301328.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१२ जुलै २०२२}}</ref> |} === ट्वेंटी२० सामने === {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |+ महिला खेळाडूंची एकदिवसीय शतके |- ! क्र. || धावा || शतकवीर || देश || विरुद्ध || डाव || स्थळ || दिनांक || निकाल || संदर्भ |- style="background:#9ff;" |१|| १६१[[नाबाद|*]] || [[दीपिका रसंगिका]] || {{crw|BHR}} || {{crw|SAU}} || १ || {{flagicon|OMA}} [[अल् अमारत क्रिकेट मैदान|अल् अमारत क्रिकेट मैदान क्र.२]], [[मस्कत]] || २२ मार्च २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२१-२२ आखाती सहकार परिषद महिला ट्वेंटी२० चषक, ७वा महिला आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, बहरैन महिला वि सौदी अरेबिया महिला, मस्कत, २२ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1306389.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२२ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#9ff;" |२|| ११३[[नाबाद|*]] || आयशा || {{crw|QAT}} || {{crw|SAU}} || १ || {{flagicon|OMA}} [[अल् अमारत क्रिकेट मैदान|अल् अमारत क्रिकेट मैदान क्र.१]], [[मस्कत]] || २५ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="WT20I1038">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२१-२२ आखाती सहकार परिषद महिला ट्वेंटी२० चषक, १२वा महिला आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, कतार महिला वि सौदी अरेबिया महिला, मस्कत, २५ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1306394.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२६ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#9ff;" |३|| १०४[[नाबाद|*]] || शहरीन बहादूर || {{crw|QAT}} || {{crw|SAU}} || १ || {{flagicon|OMA}} [[अल् अमारत क्रिकेट मैदान|अल् अमारत क्रिकेट मैदान क्र.१]], [[मस्कत]] || २५ मार्च २०२२ || विजयी || <ref name="WT20I1038"/> |- style="background:#9ff;" |४|| १५८[[नाबाद|*]] || [[ईशा ओझा]] || {{crw|UAE}} || {{crw|BHR}} || १ || {{flagicon|OMA}} [[अल् अमारत क्रिकेट मैदान|अल् अमारत क्रिकेट मैदान क्र.२]], [[मस्कत]] || २६ मार्च २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२१-२२ आखाती सहकार परिषद महिला ट्वेंटी२० चषक, १५वा महिला आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, बहरैन महिला वि संयुक्त अरब अमिराती महिला, मस्कत, २६ मार्च २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1306397.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२७ मार्च २०२२}}</ref> |- style="background:#9ff;" |५|| ११५ || [[ईशा ओझा]] || {{crw|UAE}} || {{crw|QAT}} || १ || {{flagicon|MAS}} [[किन्रर अकॅडेमी ओव्हल]], [[क्वालालंपूर]] || २२ जून २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ एसीसी महिला ट्वेंटी२० अजिंक्यपद स्पर्धा, १९वा महिला आंतरराष्ट्रीय ट्वेंटी२० सामना, संयुक्त अरब अमिराती महिला वि कतार महिला, क्वालालंपूर, २२ जून २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1320208.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२४ जून २०२२}}</ref> |} ==१९ वर्षांखालील पुरुष== ===कसोटी=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |+ १९ वर्षांखालील पुरुष खेळाडूंची कसोटी शतके |- ! क्र. || धावा || शतकवीर || देश || विरुद्ध || डाव || स्थळ || दिनांक || निकाल || संदर्भ |} ===एकदिवसीय=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |+ १९ वर्षांखालील पुरुष खेळाडूंची एकदिवसीय शतके |- ! क्र. || धावा || शतकवीर || देश || विरुद्ध || डाव || स्थळ || दिनांक || निकाल || संदर्भ |- style="background:#cfc;" |१|| १११[[नाबाद|*]] || जोशुआ कॉक्स || {{cr19|IRE}} || {{cr19|UGA}} || १ || {{flagicon|Guyana}} [[गयाना|एव्हरेस्ट क्रिकेट क्लब मैदान]], [[गयाना]] || १५ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= गट ब, २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, ५वा सामना, आयर्लंड वि युगांडा, गयाना, १५ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289797.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१६ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |२|| १०० || एमान्युएल ब्वावा || {{cr19|ZIM}} || {{cr19|PNG}} || १ || {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[क्वीन्स पार्क ओव्हल]], [[पोर्ट ऑफ स्पेन]] || १५ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= गट क, २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, ६वा सामना, झिम्बाब्वे वि पापुआ न्यू गिनी, पोर्ट ऑफ स्पेन, १५ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289811.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१६ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |३|| १३५ || हसीबुल्लाह खान || {{cr19|PAK}} || {{cr19|ZIM}} || १ || {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[त्रिनिदाद आणि टोबॅगो|मार्टिन डियेगो क्रिडा संकुल]], [[त्रिनिदाद]] || १७ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= गट क, २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, १०वा सामना, पाकिस्तान वि झिम्बाब्वे, त्रिनिदाद, १७ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289816.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१७ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |४|| १०४ || डेव्हाल्ड ब्रेव्हिस || {{cr19|RSA}} || {{cr19|UGA}} || १ || {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[क्वीन्स पार्क ओव्हल]], [[पोर्ट ऑफ स्पेन]] || १८ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= गट ब, २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, १२वा सामना, दक्षिण आफ्रिका वि युगांडा, पोर्ट ऑफ स्पेन, १८ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289804.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१८ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |५|| १०१[[नाबाद|*]] || टियेग विली || {{cr19|AUS}} || {{cr19|SCO}} || २ || {{flagicon|Saint Kitts and Nevis}} [[सेंट किट्स आणि नेव्हिस|कोनारी क्रिकेट क्लब मैदान]], [[सेंट किट्स]] || १९ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= गट ड, २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, १४वा सामना, ऑस्ट्रेलिया वि स्कॉटलंड, सेंट किट्स, १९ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289806.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२० जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |६|| १५४[[नाबाद|*]] || टॉम प्रेस्ट || {{cr19|ENG}} || {{cr19|UAE}} || २ || {{flagicon|Saint Kitts and Nevis}} [[वॉर्नर पार्क]], [[बासेतेर]] || २० जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= गट अ, २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, १६वा सामना, इंग्लंड वि संयुक्त अरब अमिराती, बासेतेर, २० जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289808.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२४ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |७|| १११ || जॉर्ज व्हान हिर्डन || {{cr19|RSA}} || {{cr19|IRE}} || १ || {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[ब्रायन लारा क्रिकेट अकादमी]], [[त्रिनिदाद]] || २१ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= गट ब, २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, २०वा सामना, दक्षिण आफ्रिका वि आयर्लंड, त्रिनिदाद, २१ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289813.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२४ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |८|| १६२[[नाबाद|*]] || राज बावा || {{cr19|IND}} || {{cr19|UGA}} || १ || {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[ब्रायन लारा क्रिकेट अकादमी]], [[त्रिनिदाद]] || २२ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref name="YODI1403">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= गट ब, २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, २२वा सामना, भारत वि युगांडा, त्रिनिदाद, २२ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289815.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२४ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |९|| १४४ || अंगक्रिश रघुवंशी || {{cr19|IND}} || {{cr19|UGA}} || १ || {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[ब्रायन लारा क्रिकेट अकादमी]], [[त्रिनिदाद]] || २२ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref name="YODI1403"/> |- style="background:#cfc;" |१०|| १११ || सुलीमान सफी || {{cr19|AFG|२०१३}} || {{cr19|ZIM}} || १ || {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[त्रिनिदाद आणि टोबॅगो|मार्टिन डियेगो क्रिडा संकुल]], [[त्रिनिदाद]] || २२ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= गट क, २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, २४वा सामना, अफगाणिस्तान वि झिम्बाब्वे, त्रिनिदाद, २२ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289800.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२४ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |११|| १२८ || मॅथ्यू नंदू || {{cr19|WIN}} || {{cr19|PNG}} || १ || {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[त्रिनिदाद आणि टोबॅगो|मार्टिन डियेगो क्रिडा संकुल]], [[त्रिनिदाद]] || २६ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, चौथा प्लेट उपांत्य-पूर्व सामना, पापुआ न्यू गिनी वि वेस्ट इंडीज, त्रिनिदाद, २६ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289821.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=२७ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१२|| ११३ || दुनिथ वेल्लालागे || {{cr19|SL}} || {{cr19|RSA}} || १ || {{flagicon|Antigua and Barbuda}} [[सर व्हिव्हियन रिचर्ड्‌स स्टेडियम]], [[अँटिगा]] || ३० जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, पहिला सुपर लीग प्ले-ऑफ उपांत्य सामना, श्रीलंका वि दक्षिण आफ्रिका, अँटिगा, ३० जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289829.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३१ जानेवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१३|| १०० || आरिफुल इस्लाम || {{cr19|BAN}} || {{cr19|PAK}} || १ || {{flagicon|Antigua and Barbuda}} [[कुल्डीकगे क्रिकेट ग्राऊंड]], [[अँटिगा]] || ३१ जानेवारी २०२२ || पराभूत || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, दुसरा सुपर लीग प्ले-ऑफ उपांत्य सामना, बांगलादेश वि पाकिस्तान, अँटिगा, ३१ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289832.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१ फेब्रुवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१४|| ११२[[नाबाद|*]] || टेडी बिशप || {{cr19|WIN}} || {{cr19|ZIM}} || २ || {{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[त्रिनिदाद आणि टोबॅगो|मार्टिन डियेगो क्रिडा संकुल]], [[त्रिनिदाद]] || ३१ जानेवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, ११व्या स्थानाचा प्ले-ऑफ सामना, वेस्ट इंडीज वि झिम्बाब्वे, त्रिनिदाद, ३१ जानेवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289833.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=१ फेब्रुवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१५|| ११० || यश ढूल || {{cr19|IND}} || {{cr19|AUS}} || १ || {{flagicon|Antigua and Barbuda}} [[कुल्डीकगे क्रिकेट ग्राऊंड]], [[अँटिगा]] || २ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, २रा उपांत्य सामना, ऑस्ट्रेलिया वि भारत, अँटिगा, २ फेब्रुवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289836.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=३ फेब्रुवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१६|| १३६ || हसीबुल्लाह खान || {{cr19|PAK}} || {{cr19|SL}} || १ || {{flagicon|Antigua and Barbuda}} [[सर व्हिव्हियन रिचर्ड्‌स स्टेडियम]], [[अँटिगा]] || ३ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref name="YODI1424">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, ५व्या स्थानाचा प्ले-ऑफ सामना, पाकिस्तान वि श्रीलंका, अँटिगा, ३ फेब्रुवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289837.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=४ फेब्रुवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१७|| १३५[[नाबाद|*]] || कासिम अक्रम || {{cr19|PAK}} || {{cr19|SL}} || १ || {{flagicon|Antigua and Barbuda}} [[सर व्हिव्हियन रिचर्ड्‌स स्टेडियम]], [[अँटिगा]] || ३ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref name="YODI1424"/> |- style="background:#cfc;" |१८|| १०२ || आरिफुल इस्लाम || {{cr19|BAN}} || {{cr19|SA}} || १ || {{flagicon|Antigua and Barbuda}} [[कुल्डीकगे क्रिकेट ग्राऊंड]], [[अँटिगा]] || ३ फेब्रुवारी २०२२ || पराभूत || <ref name="YODI1425">{{संकेतस्थळ स्रोत|title= २०२२ १९ वर्षांखालील क्रिकेट विश्वचषक, ७व्या स्थानाचा प्ले-ऑफ सामना, बांगलादेश वि दक्षिण आफ्रिका, अँटिगा, ३ फेब्रुवारी २०२२|दुवा=http://www.espncricinfo.com/wi/engine/match/1289838.html |प्रकाशक=ई.एस.पी.एन क्रिकईन्फो |ॲक्सेसदिनांक=४ फेब्रुवारी २०२२}}</ref> |- style="background:#cfc;" |१९|| १३८ || डेव्हाल्ड ब्रेव्हिस || {{cr19|SA}} || {{cr19|BAN}} || २ || {{flagicon|Antigua and Barbuda}} [[कुल्डीकगे क्रिकेट ग्राऊंड]], [[अँटिगा]] || ३ फेब्रुवारी २०२२ || विजयी || <ref name="YODI1425"/> |} ==संदर्भ== {{संदर्भसूची}} [[वर्ग:इ.स. २०२२ मधील क्रिकेट]] 1zc8rm2yfudjuoo3n9f235fpocfou0u 2 298890 2138850 2134633 2022-07-19T13:33:56Z Khirid Harshad 138639 wikitext text/x-wiki {|style="width:237px; border:1px solid #99B3FF; float: right;" |align="left"| |- |{{User India}} |- |{{सदस्य महाराष्ट्र}} |- |{{द्रुतमाघारकार}} |- |{{User Wikipedian for|year=2021|month=10|day=17|wikibirthday=no|sc=y}} |- |{{User mr}} |- |{{user en-3}} |} {{५०० संपादने}} {{१००० संपादने}} {{५००० संपादने}} {{१०,००० संपादने}} gds6b9mp3fr6qexdgkqup2uexo7ze6g 0 301708 2138944 2109871 2022-07-19T18:48:09Z Omega45 127466 wikitext text/x-wiki [[चित्र:Robocon India 2017 Arena View.jpg|इवलेसे|रोबोकाॅन इंडिया २०१७, पुणे]] आशिया-पॅसिफिक ब्रॉडकास्टिंग युनियन (ABU) द्वारे रोबोकॉन (रोबोटिक काॅनटेस्टचे संक्षिप्त) आयोजित केले जाते, जो आशिया पॅसिफिक प्रदेशातील २० हून अधिक देशांचा समुह आहे. जपान याआधीच राष्ट्रीय स्तरावर अशा स्पर्धा आयोजित करत आहे आणि २००२ मध्ये पहिल्या आंतरराष्ट्रीय रोबोकॉन स्पर्धेचे यजमान देखील बनले आहे. तेव्हापासून, दरवर्षी सदस्य प्रसारकांपैकी एक या आंतरराष्ट्रीय कार्यक्रमाचे आयोजन करतो. प्रत्येक सहभागी देशाचे प्रसारक( broadcasters ) आंतरराष्ट्रीय स्पर्धेत त्यांच्या देशाचे प्रतिनिधित्व करतील अशा संघाची निवड करण्यासाठी राष्ट्रीय स्पर्धेचे आयोजन करतात. अभियांत्रिकी आणि तंत्रज्ञान महाविद्यालयातील विद्यार्थी या स्पर्धेत सहभाग घेऊ शकतात. सहभागी संघांनी त्यांच्या स्वतःच्या रोबोटची रचना आणि निर्मिती करणे अपेक्षित आहे,आणि प्रशिक्षक, टीम लीडर, मॅन्युअल रोबोट ऑपरेटर आणि स्वयंचलित रोबोट ऑपरेटरसह त्यांचे संघ तयार करणे. दूरदर्शन, राष्ट्रीय सार्वजनिक सेवा प्रसारक दरवर्षी राष्ट्रीय रोबोकॉन स्पर्धा आयोजित करते आणि विजेत्या संघाला आंतरराष्ट्रीय स्पर्धेत भारताचे प्रतिनिधित्व करण्याची संधी मिळते. २००२ मध्ये पहिली रोबोकॉन स्पर्धा आयोजित करण्यात आली होती, ज्यामध्ये आयआयटी कानपूरमध्ये तीन महाविद्यालयातील फक्त चार संघ सहभागी झाले होते. बालेवाडी, पुणे येथील श्री शिवछत्रपती क्रीडा संकुलाच्या बॉक्सिंग मैदानात झालेल्या इंडियन नॅशनल रोबोकॉन २०१२ मध्ये ही संख्या ६६ आणि २०१८ मध्ये १०७ वर पोहोचली होती. २००८ आणि २०१४ मध्ये भारत हा आंतरराष्ट्रीय स्पर्धेचा यजमान होता. २०२२ मधील आंतरराष्ट्रीय स्पर्धेचे आयोजन हे दूरदर्शन आणि [[आयआयटी दिल्ली]] यांनी नवी दिल्ली येथे केले आहे. == स्पर्धा == {{भाषांतर}} {| class="wikitable" !वर्ष !यजमान शहर !आयोजक !थीम !आंतरराष्ट्रीय विजेता !{{flagicon|India}} राष्ट्रीय विजेता<ref name=":3">{{Cite web|url=http://www.roboconindia.com/index.php/history|title=History of Robocon India|last=Wayback Machine|date=2013-08-31|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20130831094908/http://www.roboconindia.com/index.php/history|archive-date=2013-08-31|access-date=2020-06-17}}</ref><ref name=":4">{{Cite web|url=http://roboconindia.com/index.php/history|title=History of Robocon India|last=Wayback Machine|date=2017-04-24|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170424201931/http://roboconindia.com/index.php/history|archive-date=2017-04-24|access-date=2020-06-17}}</ref> !भारतीय स्पर्धा सह आयोजित<ref name=":3" /><ref name=":4" /> |- |२००२ |{{flagicon|JPN}} [[टोकियो]], [[जपान]] |[[NHK]] |Reach for the Top of [[Mount Fuji]] |{{flagicon|Vietnam}} हो ची मिन्ह सिटी युनिव्हर्सिटी ऑफ टेक्नॉलॉजी |{{flagicon|India}} इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, निरमा विद्यापीठ |[[भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान कानपूर|आयआयटी कानपूर]] |- |२००३ |{{flagicon|THA}} [[बँकॉक]], [[थायलंड]] |[[MCOT]] |Takraw Space Conqueror |{{flagicon|Thailand}} Sawangdandin Industrial and Community Education College |{{flagicon|India}} इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, निरमा विद्यापीठ |निरमा विद्यापीठ, अहमदाबाद |- |२००४ |{{flagicon|KOR}} [[सोल]], [[दक्षिण कोरिया]] |[[Korean Broadcasting System|KBS]] |Reunion of Separated Lovers, Gyeonwoo & Jiknyeo |{{flagicon|Vietnam}} हो ची मिन्ह सिटी युनिव्हर्सिटी ऑफ टेक्नॉलॉजी |{{flagicon|India}} विवेकानंद एज्युकेशन सोसायटी इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी |निरमा विद्यापीठ, अहमदाबाद |- |२००५ |{{flagicon|CHN}} [[बीजिंग]], [[चीन]] |चायना सेंट्रल टेलिव्हिजन |Climb on the [[Great Wall]] Light the Holy Fire |{{flagicon|Japan}} टोकियो विद्यापीठ |{{flagicon|India}} [[भारतीय तंत्रज्ञान संस्था मुंबई|आयआयटी मुंबई]] |एमआयटी, कोथरूड पुणे |- |२००६ |{{flagicon|MAS}} [[क्वालालंपूर|क्वालालंपुर]], [[मलेशिया]] |[[Radio Televisyen Malaysia|RTM]] |Building the World's Tallest [[Petronas Twin Towers|Twin Tower]] |{{flagicon|Vietnam}} हो ची मिन्ह सिटी युनिव्हर्सिटी ऑफ टेक्नॉलॉजी |{{flagicon|India}} इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, निरमा विद्यापीठ |एमआयटी, कोथरूड पुणे |- |२००७ |{{flagicon|VIE}} [[हनोई]], [[व्हियेतनाम]] |व्हिएतनाम टेलिव्हिजन (VTV) |[[Halong Bay]] Discovery |{{flagicon|CHN}} शिआन जिओटाॅंग विद्यापीठ |{{flagicon|India}} [[आयआयटी दिल्ली]] |एमआयटी, कोथरूड पुणे |- |२००८ |{{flagicon|IND}} [[पुणे]], [[भारत]] |[[दूरदर्शन]] |गोविंदा |{{flagicon|CHN}} शिआन जिओटाॅंग विद्यापीठ |{{flagicon|India}} इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, निरमा विद्यापीठ |एमआयटी, कोथरूड पुणे |- |२००९ |{{flagicon|JPN}} [[टोकियो]], [[जपान]] |NHK |Travel Together for the Victory Drums |{{flagicon|CHN}} [[Harbin Institute of Technology]] |{{flagicon|India}} [[आयआयटी मद्रास]] |एमआयटी स्कुल ऑफ टेक्निकल मॅनेजमेंट, पुणे आणि एमआयटी अकॅडमी ऑफ इंजिनिअरिंग, पुणे |- |२०१० |{{flagicon|EGY}} [[कैरो]], [[इजिप्त]] |[[ERTU]] |Robo-Pharaohs built pyramids |{{flagicon|CHN}} [[University of Electronic Science and Technology of China]] |{{flagicon|India}} [[डॉ. विश्वनाथ कराड एमआयटी विश्वशांती विद्यापीठ|एमआयटी पुणे]] |एमआयटी अकॅडमी ऑफ इंजिनिअरिंग, पुणे |- |२०११ |{{flagicon|THA}} [[बँकॉक]], [[थायलंड]] |MCOT |[[Loy Krathong]], Lightning Happiness with friendship |{{flagicon|Thailand}} [[Dhurakij Pundit University]] |{{flagicon|India}} इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, निरमा विद्यापीठ |एमआयटी अकॅडमी ऑफ इंजिनिअरिंग, पुणे |- |२०१२ |{{flagicon|HKG}} [[हाँग काँग|हाँगकाँग]] |[[RTHK]] |Peng On Dai Gat (In pursuit of peace and prosperity) |{{flagicon|China}} University of Electronic Science and Technology of China |{{flagicon|India}} [[डॉ. विश्वनाथ कराड एमआयटी विश्वशांती विद्यापीठ|एमआयटी पुणे]]<ref name="robocon2012">[http://www.dnaindia.com/mumbai/report_pune-institutes-team-wins-robocon-2012_1658237 Pune institute’s team wins Robocon 2012]</ref> |एमआयटी अकॅडमी ऑफ इंजिनिअरिंग, पुणे |- |''२०१३'' |{{flagicon|VIE}} दा नांग, [[व्हियेतनाम]] |व्हिएतनाम टेलिव्हिजन (VTV) |द ग्रीन प्लॅनेट |{{Flagicon|Japan}} [[Kanazawa Institute of Technology]] |{{flagicon|India}} [[डॉ. विश्वनाथ कराड एमआयटी विश्वशांती विद्यापीठ|एमआयटी पुणे]] |एमआयटी अकॅडमी ऑफ इंजिनिअरिंग, पुणे |- |''२०१४'' |{{flagicon|IND}} [[पुणे]], [[भारत]] |[[दूरदर्शन]] |ए सल्युट फाॅर पॅरेंटहुड (पालकत्वाला सलाम) |{{flagicon|Vietnam}} लॅक हाँग युनिवर्सिटी |{{flagicon|India}} इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, निरमा विद्यापीठ |एमआयटी अकॅडमी ऑफ इंजिनिअरिंग, पुणे |- |''२०१५'' |{{flagicon|IDN}} योगकर्ता, [[इंडोनेशिया]] |[[इंडोनेशिया]] |[[बॅडमिंटन]] |{{flagicon|VIE}} [[Hung Yen University of Technology and Education]] |{{flagicon|India}} इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, निरमा विद्यापीठ |एमआयटी अकॅडमी ऑफ इंजिनिअरिंग, पुणे |- |''२०१६'' |{{flagicon|THA}} [[बँकॉक]], [[थायलंड]] |[[Modernine TV/MCO]] |क्लीन एनर्जी रिचार्जिंग द वर्ल्ड |{{flagicon|MAS}} [[Universiti Teknologi Malaysia]] |{{flagicon|India}} वडोदरा अभियांत्रिकी महाविद्यालय, कोटंबी, वडोदरा |एमआयटी अकॅडमी ऑफ इंजिनिअरिंग, पुणे |- |''२०१७'' |{{flagicon|JPN}}[[टोकियो]], [[जपान]] |NHK |द लॅंडिंग डिस्क<ref name="robocon 2017">[http://robu.in/abu-robocon-2017-tokyo-theme-rulebook-landing-disc/ ABU ROBOCON 2017 TOKYO THEME & RULEBOOK THE LANDING DISC]</ref> |{{flagicon|Vietnam}} लॅक हाँग युनिवर्सिटी |{{flagicon|India}} [[अभियांत्रिकी महाविद्यालय, पुणे]] (CoEP) |एमआयटी अकॅडमी ऑफ इंजिनिअरिंग, पुणे |- |''२०१८'' |{{flagicon|VIE}} निन्ह बिन्ह, [[व्हियेतनाम]] |व्हिएतनाम टेलिव्हिजन (VTV) |द फ्लाइंग ड्रॅगन |{{flagicon|Vietnam}} लॅक हाँग युनिवर्सिटी |{{flagicon|India}} इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, निरमा विद्यापीठ |एमआयटी अकॅडमी ऑफ इंजिनिअरिंग, पुणे |- |२०१९ |{{Flagicon|Mongolia}} [[उलानबातर]], [[मंगोलिया]]<ref>{{Cite web|url=http://aburobocon2019.mnb.mn/uploads/file/Robocon_2019_Mongolia_RULE.pdf|title=ABU ROBOCON 2019|website=aburobocon2019.mnb.mn/|language=en|access-date=2019-06-27}}</ref> |[[Mongolian National Broadcaster]] |ग्रेट उर्तु |{{flagicon|HKG}} द चायनीज युनिव्हर्सिटी ऑफ हाँगकाँग |{{flagicon|India}} लालभाई दलपतभाई अभियांत्रिकी महाविद्यालय, अहमदाबाद ('''LDCE''') |[[आयआयटी दिल्ली]] |- |२०२० |{{flagicon|FIJ}} [[सुवा]], [[फिजी]] | |रोबो रग्बी ७s |{{flagicon|JPN}} टोकियो विद्यापीठ (कोविड-१९ महामारीमुळे ऑनलाइन स्पर्धा झाली) |{{flagicon|India}} [[डॉ. विश्वनाथ कराड एमआयटी विश्वशांती विद्यापीठ|एमआयटी पुणे]] |[[आयआयटी दिल्ली]] |- |२०२१ |{{flagicon|CHN}} जिमो, [[चीन]] | |थ्रोईंग अॅरोज् इन्टु पाॅट्स |{{flagicon|IDN}} Sepuluh Nopember Institute of Technology (कोविड-१९ महामारीमुळे ऑनलाइन स्पर्धा झाली) |{{flagicon|India}} इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, निरमा विद्यापीठ |[[आयआयटी दिल्ली]] |- |२०२२ |{{flagicon|IND}} [[नवी दिल्ली]], [[भारत]] |[[दूरदर्शन]] |[[लगोरी]] | |{{flagicon|India}} इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, निरमा विद्यापीठ <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi/break-and-build-robocon-champs-eye-global-glory/articleshow/92941764.cms|title=Break and build! Robocon champs eye global glory {{!}} Delhi News - Times of India|last=Jul 18|first=Shradha Chettri / TNN / Updated:|last2=2022|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-07-19|last3=Ist|first3=11:38}}</ref> |[[आयआयटी दिल्ली]] |- |} == चित्र दालन == {{चित्र दालन |title= |width=180 |align=center |चित्र:Robocon India 2008 Field.JPG|रोबोकाॅन इंडिया २००८ |चित्र:Robocon arena.jpg|रोबोकाॅन इंडिया २००९ |चित्र:Robocon-2010.jpg|रोबोकाॅन इंडिया २०१० |चित्र:Robocon India 2011.JPG|रोबोकाॅन इंडिया २०११ |चित्र:2013 Roboon India 1.JPG|रोबोकाॅन इंडिया २०१३ |चित्र:Robocon India 2017 Arena View.jpg|रोबोकाॅन इंडिया २०१७ |चित्र:Robocon India 2018 held at Pune.jpg|रोबोकाॅन इंडिया २०१८ |चित्र:Robocon 2019 Quarter Finals.jpg|रोबोकाॅन इंडिया २०१९ }} == बाह्य दुवे == [http://www.ddrobocon.in/ '''रोबोकॉन इंडिया'''] == संदर्भ == sqflsvkwt20j69ixcxedv0g0fpjtb4l 0 303463 2139008 2132576 2022-07-20T09:44:21Z CommonsDelinker 685 मूळ स्रोतातून हे चित्र काढले गेल्यामुळे मराठी विकिपीडियावरुनही ते काढण्यात येत आहे. wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट व्यक्ती | चौकट_रुंदी = | नाव = आनंद दिघे | चित्र = | चित्र_आकारमान = | चित्र शीर्षक = आनंद दिघे, बाबासाहेब पुरंदरे यांच्यासोबत | चित्रशीर्षक_पर्याय = | जन्मनाव = | जन्म_दिनांक ={{जन्म दिनांक|1951|1|27}} | जन्म_स्थान =मुरुड जंजिरा, जि रायगड | मृत्यू_दिनांक = {{मृत्यू दिनांक आणि वय|2001|8|26|1951|1|27}} | मृत्यू_स्थान = मुंबई | मृत्यू_कारण = हृदयविकाराचा झटका | कलेवर_सापडलेले_स्थान = | चिरविश्रांतिस्थान = | चिरविश्रांतिस्थान_अक्षांश_रेखांश = | निवासस्थान = | राष्ट्रीयत्व = [[भारतीय]] | टोपणनावे = धर्मवीर | वांशिकत्व = | नागरिकत्व = [[भारतीय]] | शिक्षण = | प्रशिक्षणसंस्था = | पेशा = राजकारणी | कारकीर्द_काळ = | मालक = | प्रसिद्ध_कामे = | मूळ नाव = | पगार = | निव्वळ_मालमत्ता = | उंची = | वजन = | ख्याती = | पदवी_हुद्दा = | कार्यकाळ = | पूर्ववर्ती = | परवर्ती = | राजकीय_पक्ष = [[शिवसेना]] | विरोधक = | संचालकमंडळ = | धर्म = [[हिंदू धर्म|हिंदू]] | जोडीदार = | अपत्ये = | वडील = | आई = | नातेवाईक = | पुरस्कार = | स्वाक्षरी = | स्वाक्षरीशीर्षक_पर्याय = | संकेतस्थळ = | तळटिपा = | संकीर्ण = }} '''आनंद चिंतामणी दिघे''' ([[२७ जानेवारी]], [[इ.स. १९५१|१९५१]] - [[२६ ऑगस्ट]], [[इ.स. २००१|२००१]]) हे [[शिवसेना]] पक्षाचे नेते आणि शिवसेना पक्षाचे [[ठाणे जिल्हा]] प्रमुख होते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/video/mt-originals/shivsena-leader-anand-dighe-story/videoshow/90865267.cms|title=आनंद दिघे, असा लोकनेता ज्यांच्या मृत्यूनंतर शिवसैनिकांनी रुग्णालयच पेटवून दिलं|website=Maharashtra Times|language=mr|access-date=2022-04-17}}</ref> त्यांनी ठाण्यामध्ये शिवसेनेचा प्रभाव वाढवला. == कारकीर्द == आनंद दिघे हे ठाण्यातल्या टेंभी नाका परिसरातच लहानाचे मोठे झाले. ठाण्यातल्या [[बाळ ठाकरे|बाळासाहेब ठाकरें]]<nowiki/>च्या प्रत्येक सभेला दिघेंची हजेरी असायची. त्यामुळे बाळासाहेबांच्या विचारांचा त्यांच्यावर चांगलाच प्रभाव पडला आणि त्यांनी शिवसेनेसाठी काम करायचं ठरवलं. आनंद दिघेंनी शिवसेनेसाठी स्वतःच आयुष्य अर्पण केलं होतं, यासाठी त्यांनी कुटुंबियांनाही लांब केलं. शिवसेना ठाणे जिल्हा प्रमुख पदाची जबाबदारी मिळाल्यानंतर दिघेंनी कार्यालयातच राहायला सुरुवात केली. त्यांची धर्मावरही खुप श्रद्धा होती, त्यांनीच सर्वप्रथम टेंभी नाक्यावर जय अंबे संस्था स्थापन करून नवरात्र उत्सवाची स्थापना केली , ती आज तागायत चालूच आहे. त्यांनी आयोजित केलेला नवरात्र उत्सव पाहण्यासाठी केंद्रीय मंत्री [[लालकृष्ण अडवाणी]] यांनी हजेरी लावली होती. तसेच अनेक चित्रपटसृष्टीतील कलाकार देखील नवरात्र उत्सवात उपस्थित राहात होते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.esakal.com/image-story/anand-dighe-life-journey|title=धर्मवीर आनंद दिघे|website=eSakal - Marathi Newspaper|language=mr-IN|access-date=2022-04-17}}</ref> तसेच पहिली दहीहंडीही त्यांनीच सुरू केली होती. त्यांच्या या धर्म निष्ठेमुळे ते 'धर्मवीर' म्हणूनही लोकांमध्ये लोकप्रिय होते. दिघेंच्या समाजकारणाचीही प्रचंड चर्चा असायची. टेंभी नाकाच्या व शिवसैनिकांना भेडसावणाऱ्या समस्यांसाठी ते दररोज दरबारही भरवत असत. त्यांच्याजवळ असलेल्या पदाचा त्यांनी नेहमी लोकांच्या कल्याणासाठी वापर केला. [[ठाणे महानगरपालिका|ठाणे महानगरपालिके]]<nowiki/>ची बस सेवा सुरू झाल्यानंतर दिघेंनी अनेक शिवसैनिकांना यामध्ये कामाला लावले होते. याबरोबरच गरजूंना पायावर उभं राहण्यासाठी स्टॉल उभे करूनही दिले होते. आनंद दिघेंच्या लोकप्रियतेमुळे त्यांना ठाण्याचे बाळसाहेब ठाकरे, असंही म्हटलं जायचं. त्यानंतर बाळासाहेबांनी दिघेंच्या कामाच्या पद्धतीवर प्रश्वचिन्ह उपस्थित केला होता. पण ' मी बाळासाहेब ठाकरे यांच्या संमतीनंच काम करतोय', असं म्हणून दिघेंनी आपली भुमिका स्पष्ट केली होती. <ref name=":0">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/entertainment/entertainment-news/bollywood-news/who-is-anand-dighe-and-how-he-died-prasad-oak-starter-movie-teaser-viral/articleshow/90842765.cms|title=महाराष्ट्रातला सर्वात 'श्रीमंत राजकारणी'; कोण होते आनंद दिघे?|website=Maharashtra Times|language=mr|access-date=2022-04-17}}</ref> === ठाणे महानगरपालिका निवडणुक प्रकरण आणि टाडा === मार्च १९८९ मध्ये झालेल्या ठाणे महानगरपालिका निवडणुकीत शिवसेनेचे ३० नगरसेवक निवडुण आले होते आणि शिवसेनेंने जनता पक्षासोबत मिळवणी करत महापौर पदावर दावा केला पण [[महापौर]] पदाच्या निवडणुकीत शिवसेनेचे [[प्रकाश परांजपे]] यांचा अवघ्या एका मताने पराभव झाला आणि उपमहापौर पदही दोन मताने गेले यामध्ये काॅंग्रेसने बाजी मारली. पण यातूनच शिवसेनेचे नगरसेवक फुटले होते हे स्पष्ट दिसून येऊ लागले होते. त्यावेळी आनंद दिघे हे ठाण्याचे जिल्हा प्रमुख होते. याघटनेवर समाज माध्यमामध्ये बोलताना त्यांनी गद्दारांना माफी नाही असे म्हटले होते. आणि काहीच दिवसानंतर शिवसेनेचे नगरसेवक श्रीधर खोपकर यांची तलवारीने हत्या करण्यात आली. त्यांनीच [[काँग्रेस]]<nowiki/>ला मतदान केले होते आणि यामुळे आनंद दिघेंनी त्यांचा खून केला या प्रकरणामध्ये आनंद दिघेंवर टाडा लावण्यात आला आणि त्यांना अटकही करण्यात आले होते ते आणि जामिनावर बाहेर होते. हे प्रकरण अगदी सर्वोच्च न्यायालया पर्यंत पोहचले होते. परंतु त्यांच्या मृत्यूपर्यंत हा गुन्हा सिद्ध होऊ शकला नाही.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.youtube.com/watch?v=Yk1zBeiAYkw|title=Anand Dighe यांच्यावर टाडा लागला आणि शिवसैनिक पेटून उठला|url-status=live}}</ref> == मृत्यू == दिघे यांचा २४ ऑगस्ट २००१ रोजी पहाटे वंदना टॉकिजजवळ अपघात झाला. गणोशोत्सव असल्यानं दिघे कार्यकर्त्यांच्या घरी भेटी देत होते. सार्वजनिक गणेशोत्सवांना भेट देऊन टेंभी नाक्याकडे परत येताना एसटी आगारातून बाहेर पडणाऱ्या बसवर दिघे यांची जीप आदळली आणि या अपघातात त्यांच्या पायाला दुखापत झाली आणि डोक्यालाही मार लागला. त्यांना तत्काळ सिंघानिया रुग्णालयात दाखल करण्यात आलं. पायाच्या शस्त्रक्रियेनंतर त्यांची प्रकृती स्थिरावत होती. परंतु २६ ऑगस्टला संध्याकाळी त्यांची प्रकृती अचानक बिघडली आणि संध्याकाळी ७ च्या सुमारास त्यांना हृदयविकाराचे दोन झटके आले. अखेर रात्री १०ः३० वाजता हॉस्पिटलमध्येच त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला. याची [[उद्धव ठाकरे]] यांनी बातमी देताच हॉस्पिलबाहेरील दिघेंच्या चाहत्यांनी संपूर्ण सिंघानिया रुग्णालयच जाळून खाक केलं.<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.bbc.com/marathi/india-46930224|title='ठाण्याचे बाळ ठाकरे' म्हणून ओळखले जाणारे आनंद दिघे कोण होते?|language=mr}}</ref><ref name=":0" /> == चित्रपट == स्व. दिघे यांच्या आयुष्यावर [[धर्मवीर (चित्रपट)|धर्मवीर - मुक्काम पोस्ट ठाणे]] नावाच्या मराठी चित्रपटाची निर्मिती [[मंगेश देसाई]] आणि [[झी स्टुडिओज]] यांच्या संयुक्त विद्यमाने करण्यात आली असून १३ मे २०२२ रोजी हा चित्रपट सर्वत्र प्रदर्शित होणार आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=https://marathi.abplive.com/entertainment/dharmaveer-movie-song-gurupurnima-release-prasad-oak-kshitish-date-1053509/amp |title=Dharmaveer : 'गुरुपौर्णिमा' या गाण्यातून उलगडणार गुरू-शिष्याच्या नात्याचा महिमा; 'धर्मवीर : मु.पो.ठाणे' चित्रपटातील गाणं प्रेक्षकांच्या भेटीला |लेखक= |दिनांक= |प्रकाशक= | संकेतस्थळ= एबीपी मराठी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=२९ एप्रिल २०२२ |विदा संकेतस्थळ दुवा= |विदा दिनांक=}}</ref> चित्रपटात अभिनेता [[प्रसाद ओक]]<nowiki/>ने आनंद दिघेंची भूमिका साकारली आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.lokmat.com/marathi-cinema/marathi-actor-prasad-oak-and-pravin-tarde-upcoming-movie-dharmaveer-teaser-out-a734/|title='महाराष्ट्रात राहून माझ्याशी वैर नाही घ्यायचं"; 'धर्मवीर'मधून उलगडणार आनंद दिघेंचा राजकीय प्रवास|url-status=live}}</ref> == हे देखील पहा == * [[बाळासाहेब ठाकरे]] * [[शिवसेना]] * [[धर्मवीर (चित्रपट)]] == संदर्भ == [[वर्ग: शिवसेनेतील राजकारणी]] [[वर्ग:इ.स. १९५१ मधील जन्म]] [[वर्ग:इ.स. २००१ मधील मृत्यू]] 1e56k81gpjgd6f533jgkub08cceha5l 2139019 2139008 2022-07-20T11:17:08Z संतोष गोरे 135680 [[Special:Contributions/CommonsDelinker|CommonsDelinker]] ([[User talk:CommonsDelinker|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:2402:3A80:6DC:4466:B1E5:14D5:8ABC:D3B1|2402:3A80:6DC:4466:B1E5:14D5:8ABC:D3B1]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले. wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट व्यक्ती | चौकट_रुंदी = | नाव = आनंद दिघे | चित्र = Anand dhighe with babasaheb purandare.png | चित्र_आकारमान = | चित्र शीर्षक = आनंद दिघे, बाबासाहेब पुरंदरे यांच्यासोबत | चित्रशीर्षक_पर्याय = | जन्मनाव = | जन्म_दिनांक ={{जन्म दिनांक|1951|1|27}} | जन्म_स्थान =मुरुड जंजिरा, जि रायगड | मृत्यू_दिनांक = {{मृत्यू दिनांक आणि वय|2001|8|26|1951|1|27}} | मृत्यू_स्थान = मुंबई | मृत्यू_कारण = हृदयविकाराचा झटका | कलेवर_सापडलेले_स्थान = | चिरविश्रांतिस्थान = | चिरविश्रांतिस्थान_अक्षांश_रेखांश = | निवासस्थान = | राष्ट्रीयत्व = [[भारतीय]] | टोपणनावे = धर्मवीर | वांशिकत्व = | नागरिकत्व = [[भारतीय]] | शिक्षण = | प्रशिक्षणसंस्था = | पेशा = राजकारणी | कारकीर्द_काळ = | मालक = | प्रसिद्ध_कामे = | मूळ नाव = | पगार = | निव्वळ_मालमत्ता = | उंची = | वजन = | ख्याती = | पदवी_हुद्दा = | कार्यकाळ = | पूर्ववर्ती = | परवर्ती = | राजकीय_पक्ष = [[शिवसेना]] | विरोधक = | संचालकमंडळ = | धर्म = [[हिंदू धर्म|हिंदू]] | जोडीदार = | अपत्ये = | वडील = | आई = | नातेवाईक = | पुरस्कार = | स्वाक्षरी = | स्वाक्षरीशीर्षक_पर्याय = | संकेतस्थळ = | तळटिपा = | संकीर्ण = }} '''आनंद चिंतामणी दिघे''' ([[२७ जानेवारी]], [[इ.स. १९५१|१९५१]] - [[२६ ऑगस्ट]], [[इ.स. २००१|२००१]]) हे [[शिवसेना]] पक्षाचे नेते आणि शिवसेना पक्षाचे [[ठाणे जिल्हा]] प्रमुख होते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/video/mt-originals/shivsena-leader-anand-dighe-story/videoshow/90865267.cms|title=आनंद दिघे, असा लोकनेता ज्यांच्या मृत्यूनंतर शिवसैनिकांनी रुग्णालयच पेटवून दिलं|website=Maharashtra Times|language=mr|access-date=2022-04-17}}</ref> त्यांनी ठाण्यामध्ये शिवसेनेचा प्रभाव वाढवला. == कारकीर्द == आनंद दिघे हे ठाण्यातल्या टेंभी नाका परिसरातच लहानाचे मोठे झाले. ठाण्यातल्या [[बाळ ठाकरे|बाळासाहेब ठाकरें]]<nowiki/>च्या प्रत्येक सभेला दिघेंची हजेरी असायची. त्यामुळे बाळासाहेबांच्या विचारांचा त्यांच्यावर चांगलाच प्रभाव पडला आणि त्यांनी शिवसेनेसाठी काम करायचं ठरवलं. आनंद दिघेंनी शिवसेनेसाठी स्वतःच आयुष्य अर्पण केलं होतं, यासाठी त्यांनी कुटुंबियांनाही लांब केलं. शिवसेना ठाणे जिल्हा प्रमुख पदाची जबाबदारी मिळाल्यानंतर दिघेंनी कार्यालयातच राहायला सुरुवात केली. त्यांची धर्मावरही खुप श्रद्धा होती, त्यांनीच सर्वप्रथम टेंभी नाक्यावर जय अंबे संस्था स्थापन करून नवरात्र उत्सवाची स्थापना केली , ती आज तागायत चालूच आहे. त्यांनी आयोजित केलेला नवरात्र उत्सव पाहण्यासाठी केंद्रीय मंत्री [[लालकृष्ण अडवाणी]] यांनी हजेरी लावली होती. तसेच अनेक चित्रपटसृष्टीतील कलाकार देखील नवरात्र उत्सवात उपस्थित राहात होते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.esakal.com/image-story/anand-dighe-life-journey|title=धर्मवीर आनंद दिघे|website=eSakal - Marathi Newspaper|language=mr-IN|access-date=2022-04-17}}</ref> तसेच पहिली दहीहंडीही त्यांनीच सुरू केली होती. त्यांच्या या धर्म निष्ठेमुळे ते 'धर्मवीर' म्हणूनही लोकांमध्ये लोकप्रिय होते. दिघेंच्या समाजकारणाचीही प्रचंड चर्चा असायची. टेंभी नाकाच्या व शिवसैनिकांना भेडसावणाऱ्या समस्यांसाठी ते दररोज दरबारही भरवत असत. त्यांच्याजवळ असलेल्या पदाचा त्यांनी नेहमी लोकांच्या कल्याणासाठी वापर केला. [[ठाणे महानगरपालिका|ठाणे महानगरपालिके]]<nowiki/>ची बस सेवा सुरू झाल्यानंतर दिघेंनी अनेक शिवसैनिकांना यामध्ये कामाला लावले होते. याबरोबरच गरजूंना पायावर उभं राहण्यासाठी स्टॉल उभे करूनही दिले होते. आनंद दिघेंच्या लोकप्रियतेमुळे त्यांना ठाण्याचे बाळसाहेब ठाकरे, असंही म्हटलं जायचं. त्यानंतर बाळासाहेबांनी दिघेंच्या कामाच्या पद्धतीवर प्रश्वचिन्ह उपस्थित केला होता. पण ' मी बाळासाहेब ठाकरे यांच्या संमतीनंच काम करतोय', असं म्हणून दिघेंनी आपली भुमिका स्पष्ट केली होती. <ref name=":0">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/entertainment/entertainment-news/bollywood-news/who-is-anand-dighe-and-how-he-died-prasad-oak-starter-movie-teaser-viral/articleshow/90842765.cms|title=महाराष्ट्रातला सर्वात 'श्रीमंत राजकारणी'; कोण होते आनंद दिघे?|website=Maharashtra Times|language=mr|access-date=2022-04-17}}</ref> === ठाणे महानगरपालिका निवडणुक प्रकरण आणि टाडा === मार्च १९८९ मध्ये झालेल्या ठाणे महानगरपालिका निवडणुकीत शिवसेनेचे ३० नगरसेवक निवडुण आले होते आणि शिवसेनेंने जनता पक्षासोबत मिळवणी करत महापौर पदावर दावा केला पण [[महापौर]] पदाच्या निवडणुकीत शिवसेनेचे [[प्रकाश परांजपे]] यांचा अवघ्या एका मताने पराभव झाला आणि उपमहापौर पदही दोन मताने गेले यामध्ये काॅंग्रेसने बाजी मारली. पण यातूनच शिवसेनेचे नगरसेवक फुटले होते हे स्पष्ट दिसून येऊ लागले होते. त्यावेळी आनंद दिघे हे ठाण्याचे जिल्हा प्रमुख होते. याघटनेवर समाज माध्यमामध्ये बोलताना त्यांनी गद्दारांना माफी नाही असे म्हटले होते. आणि काहीच दिवसानंतर शिवसेनेचे नगरसेवक श्रीधर खोपकर यांची तलवारीने हत्या करण्यात आली. त्यांनीच [[काँग्रेस]]<nowiki/>ला मतदान केले होते आणि यामुळे आनंद दिघेंनी त्यांचा खून केला या प्रकरणामध्ये आनंद दिघेंवर टाडा लावण्यात आला आणि त्यांना अटकही करण्यात आले होते ते आणि जामिनावर बाहेर होते. हे प्रकरण अगदी सर्वोच्च न्यायालया पर्यंत पोहचले होते. परंतु त्यांच्या मृत्यूपर्यंत हा गुन्हा सिद्ध होऊ शकला नाही.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.youtube.com/watch?v=Yk1zBeiAYkw|title=Anand Dighe यांच्यावर टाडा लागला आणि शिवसैनिक पेटून उठला|url-status=live}}</ref> == मृत्यू == दिघे यांचा २४ ऑगस्ट २००१ रोजी पहाटे वंदना टॉकिजजवळ अपघात झाला. गणोशोत्सव असल्यानं दिघे कार्यकर्त्यांच्या घरी भेटी देत होते. सार्वजनिक गणेशोत्सवांना भेट देऊन टेंभी नाक्याकडे परत येताना एसटी आगारातून बाहेर पडणाऱ्या बसवर दिघे यांची जीप आदळली आणि या अपघातात त्यांच्या पायाला दुखापत झाली आणि डोक्यालाही मार लागला. त्यांना तत्काळ सिंघानिया रुग्णालयात दाखल करण्यात आलं. पायाच्या शस्त्रक्रियेनंतर त्यांची प्रकृती स्थिरावत होती. परंतु २६ ऑगस्टला संध्याकाळी त्यांची प्रकृती अचानक बिघडली आणि संध्याकाळी ७ च्या सुमारास त्यांना हृदयविकाराचे दोन झटके आले. अखेर रात्री १०ः३० वाजता हॉस्पिटलमध्येच त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला. याची [[उद्धव ठाकरे]] यांनी बातमी देताच हॉस्पिलबाहेरील दिघेंच्या चाहत्यांनी संपूर्ण सिंघानिया रुग्णालयच जाळून खाक केलं.<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.bbc.com/marathi/india-46930224|title='ठाण्याचे बाळ ठाकरे' म्हणून ओळखले जाणारे आनंद दिघे कोण होते?|language=mr}}</ref><ref name=":0" /> == चित्रपट == स्व. दिघे यांच्या आयुष्यावर [[धर्मवीर (चित्रपट)|धर्मवीर - मुक्काम पोस्ट ठाणे]] नावाच्या मराठी चित्रपटाची निर्मिती [[मंगेश देसाई]] आणि [[झी स्टुडिओज]] यांच्या संयुक्त विद्यमाने करण्यात आली असून १३ मे २०२२ रोजी हा चित्रपट सर्वत्र प्रदर्शित होणार आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=https://marathi.abplive.com/entertainment/dharmaveer-movie-song-gurupurnima-release-prasad-oak-kshitish-date-1053509/amp |title=Dharmaveer : 'गुरुपौर्णिमा' या गाण्यातून उलगडणार गुरू-शिष्याच्या नात्याचा महिमा; 'धर्मवीर : मु.पो.ठाणे' चित्रपटातील गाणं प्रेक्षकांच्या भेटीला |लेखक= |दिनांक= |प्रकाशक= | संकेतस्थळ= एबीपी मराठी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=२९ एप्रिल २०२२ |विदा संकेतस्थळ दुवा= |विदा दिनांक=}}</ref> चित्रपटात अभिनेता [[प्रसाद ओक]]<nowiki/>ने आनंद दिघेंची भूमिका साकारली आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.lokmat.com/marathi-cinema/marathi-actor-prasad-oak-and-pravin-tarde-upcoming-movie-dharmaveer-teaser-out-a734/|title='महाराष्ट्रात राहून माझ्याशी वैर नाही घ्यायचं"; 'धर्मवीर'मधून उलगडणार आनंद दिघेंचा राजकीय प्रवास|url-status=live}}</ref> == हे देखील पहा == * [[बाळासाहेब ठाकरे]] * [[शिवसेना]] * [[धर्मवीर (चित्रपट)]] == संदर्भ == [[वर्ग: शिवसेनेतील राजकारणी]] [[वर्ग:इ.स. १९५१ मधील जन्म]] [[वर्ग:इ.स. २००१ मधील मृत्यू]] ihtvu8vre46g8y375bfgeiryj9fh7f7 2139021 2139019 2022-07-20T11:19:02Z Khirid Harshad 138639 [[Special:Contributions/संतोष गोरे|संतोष गोरे]] ([[User talk:संतोष गोरे|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले. wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट व्यक्ती | चौकट_रुंदी = | नाव = आनंद दिघे | चित्र = | चित्र_आकारमान = | चित्र शीर्षक = आनंद दिघे, बाबासाहेब पुरंदरे यांच्यासोबत | चित्रशीर्षक_पर्याय = | जन्मनाव = | जन्म_दिनांक ={{जन्म दिनांक|1951|1|27}} | जन्म_स्थान =मुरुड जंजिरा, जि रायगड | मृत्यू_दिनांक = {{मृत्यू दिनांक आणि वय|2001|8|26|1951|1|27}} | मृत्यू_स्थान = मुंबई | मृत्यू_कारण = हृदयविकाराचा झटका | कलेवर_सापडलेले_स्थान = | चिरविश्रांतिस्थान = | चिरविश्रांतिस्थान_अक्षांश_रेखांश = | निवासस्थान = | राष्ट्रीयत्व = [[भारतीय]] | टोपणनावे = धर्मवीर | वांशिकत्व = | नागरिकत्व = [[भारतीय]] | शिक्षण = | प्रशिक्षणसंस्था = | पेशा = राजकारणी | कारकीर्द_काळ = | मालक = | प्रसिद्ध_कामे = | मूळ नाव = | पगार = | निव्वळ_मालमत्ता = | उंची = | वजन = | ख्याती = | पदवी_हुद्दा = | कार्यकाळ = | पूर्ववर्ती = | परवर्ती = | राजकीय_पक्ष = [[शिवसेना]] | विरोधक = | संचालकमंडळ = | धर्म = [[हिंदू धर्म|हिंदू]] | जोडीदार = | अपत्ये = | वडील = | आई = | नातेवाईक = | पुरस्कार = | स्वाक्षरी = | स्वाक्षरीशीर्षक_पर्याय = | संकेतस्थळ = | तळटिपा = | संकीर्ण = }} '''आनंद चिंतामणी दिघे''' ([[२७ जानेवारी]], [[इ.स. १९५१|१९५१]] - [[२६ ऑगस्ट]], [[इ.स. २००१|२००१]]) हे [[शिवसेना]] पक्षाचे नेते आणि शिवसेना पक्षाचे [[ठाणे जिल्हा]] प्रमुख होते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/video/mt-originals/shivsena-leader-anand-dighe-story/videoshow/90865267.cms|title=आनंद दिघे, असा लोकनेता ज्यांच्या मृत्यूनंतर शिवसैनिकांनी रुग्णालयच पेटवून दिलं|website=Maharashtra Times|language=mr|access-date=2022-04-17}}</ref> त्यांनी ठाण्यामध्ये शिवसेनेचा प्रभाव वाढवला. == कारकीर्द == आनंद दिघे हे ठाण्यातल्या टेंभी नाका परिसरातच लहानाचे मोठे झाले. ठाण्यातल्या [[बाळ ठाकरे|बाळासाहेब ठाकरें]]<nowiki/>च्या प्रत्येक सभेला दिघेंची हजेरी असायची. त्यामुळे बाळासाहेबांच्या विचारांचा त्यांच्यावर चांगलाच प्रभाव पडला आणि त्यांनी शिवसेनेसाठी काम करायचं ठरवलं. आनंद दिघेंनी शिवसेनेसाठी स्वतःच आयुष्य अर्पण केलं होतं, यासाठी त्यांनी कुटुंबियांनाही लांब केलं. शिवसेना ठाणे जिल्हा प्रमुख पदाची जबाबदारी मिळाल्यानंतर दिघेंनी कार्यालयातच राहायला सुरुवात केली. त्यांची धर्मावरही खुप श्रद्धा होती, त्यांनीच सर्वप्रथम टेंभी नाक्यावर जय अंबे संस्था स्थापन करून नवरात्र उत्सवाची स्थापना केली , ती आज तागायत चालूच आहे. त्यांनी आयोजित केलेला नवरात्र उत्सव पाहण्यासाठी केंद्रीय मंत्री [[लालकृष्ण अडवाणी]] यांनी हजेरी लावली होती. तसेच अनेक चित्रपटसृष्टीतील कलाकार देखील नवरात्र उत्सवात उपस्थित राहात होते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.esakal.com/image-story/anand-dighe-life-journey|title=धर्मवीर आनंद दिघे|website=eSakal - Marathi Newspaper|language=mr-IN|access-date=2022-04-17}}</ref> तसेच पहिली दहीहंडीही त्यांनीच सुरू केली होती. त्यांच्या या धर्म निष्ठेमुळे ते 'धर्मवीर' म्हणूनही लोकांमध्ये लोकप्रिय होते. दिघेंच्या समाजकारणाचीही प्रचंड चर्चा असायची. टेंभी नाकाच्या व शिवसैनिकांना भेडसावणाऱ्या समस्यांसाठी ते दररोज दरबारही भरवत असत. त्यांच्याजवळ असलेल्या पदाचा त्यांनी नेहमी लोकांच्या कल्याणासाठी वापर केला. [[ठाणे महानगरपालिका|ठाणे महानगरपालिके]]<nowiki/>ची बस सेवा सुरू झाल्यानंतर दिघेंनी अनेक शिवसैनिकांना यामध्ये कामाला लावले होते. याबरोबरच गरजूंना पायावर उभं राहण्यासाठी स्टॉल उभे करूनही दिले होते. आनंद दिघेंच्या लोकप्रियतेमुळे त्यांना ठाण्याचे बाळसाहेब ठाकरे, असंही म्हटलं जायचं. त्यानंतर बाळासाहेबांनी दिघेंच्या कामाच्या पद्धतीवर प्रश्वचिन्ह उपस्थित केला होता. पण ' मी बाळासाहेब ठाकरे यांच्या संमतीनंच काम करतोय', असं म्हणून दिघेंनी आपली भुमिका स्पष्ट केली होती. <ref name=":0">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/entertainment/entertainment-news/bollywood-news/who-is-anand-dighe-and-how-he-died-prasad-oak-starter-movie-teaser-viral/articleshow/90842765.cms|title=महाराष्ट्रातला सर्वात 'श्रीमंत राजकारणी'; कोण होते आनंद दिघे?|website=Maharashtra Times|language=mr|access-date=2022-04-17}}</ref> === ठाणे महानगरपालिका निवडणुक प्रकरण आणि टाडा === मार्च १९८९ मध्ये झालेल्या ठाणे महानगरपालिका निवडणुकीत शिवसेनेचे ३० नगरसेवक निवडुण आले होते आणि शिवसेनेंने जनता पक्षासोबत मिळवणी करत महापौर पदावर दावा केला पण [[महापौर]] पदाच्या निवडणुकीत शिवसेनेचे [[प्रकाश परांजपे]] यांचा अवघ्या एका मताने पराभव झाला आणि उपमहापौर पदही दोन मताने गेले यामध्ये काॅंग्रेसने बाजी मारली. पण यातूनच शिवसेनेचे नगरसेवक फुटले होते हे स्पष्ट दिसून येऊ लागले होते. त्यावेळी आनंद दिघे हे ठाण्याचे जिल्हा प्रमुख होते. याघटनेवर समाज माध्यमामध्ये बोलताना त्यांनी गद्दारांना माफी नाही असे म्हटले होते. आणि काहीच दिवसानंतर शिवसेनेचे नगरसेवक श्रीधर खोपकर यांची तलवारीने हत्या करण्यात आली. त्यांनीच [[काँग्रेस]]<nowiki/>ला मतदान केले होते आणि यामुळे आनंद दिघेंनी त्यांचा खून केला या प्रकरणामध्ये आनंद दिघेंवर टाडा लावण्यात आला आणि त्यांना अटकही करण्यात आले होते ते आणि जामिनावर बाहेर होते. हे प्रकरण अगदी सर्वोच्च न्यायालया पर्यंत पोहचले होते. परंतु त्यांच्या मृत्यूपर्यंत हा गुन्हा सिद्ध होऊ शकला नाही.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.youtube.com/watch?v=Yk1zBeiAYkw|title=Anand Dighe यांच्यावर टाडा लागला आणि शिवसैनिक पेटून उठला|url-status=live}}</ref> == मृत्यू == दिघे यांचा २४ ऑगस्ट २००१ रोजी पहाटे वंदना टॉकिजजवळ अपघात झाला. गणोशोत्सव असल्यानं दिघे कार्यकर्त्यांच्या घरी भेटी देत होते. सार्वजनिक गणेशोत्सवांना भेट देऊन टेंभी नाक्याकडे परत येताना एसटी आगारातून बाहेर पडणाऱ्या बसवर दिघे यांची जीप आदळली आणि या अपघातात त्यांच्या पायाला दुखापत झाली आणि डोक्यालाही मार लागला. त्यांना तत्काळ सिंघानिया रुग्णालयात दाखल करण्यात आलं. पायाच्या शस्त्रक्रियेनंतर त्यांची प्रकृती स्थिरावत होती. परंतु २६ ऑगस्टला संध्याकाळी त्यांची प्रकृती अचानक बिघडली आणि संध्याकाळी ७ च्या सुमारास त्यांना हृदयविकाराचे दोन झटके आले. अखेर रात्री १०ः३० वाजता हॉस्पिटलमध्येच त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला. याची [[उद्धव ठाकरे]] यांनी बातमी देताच हॉस्पिलबाहेरील दिघेंच्या चाहत्यांनी संपूर्ण सिंघानिया रुग्णालयच जाळून खाक केलं.<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.bbc.com/marathi/india-46930224|title='ठाण्याचे बाळ ठाकरे' म्हणून ओळखले जाणारे आनंद दिघे कोण होते?|language=mr}}</ref><ref name=":0" /> == चित्रपट == स्व. दिघे यांच्या आयुष्यावर [[धर्मवीर (चित्रपट)|धर्मवीर - मुक्काम पोस्ट ठाणे]] नावाच्या मराठी चित्रपटाची निर्मिती [[मंगेश देसाई]] आणि [[झी स्टुडिओज]] यांच्या संयुक्त विद्यमाने करण्यात आली असून १३ मे २०२२ रोजी हा चित्रपट सर्वत्र प्रदर्शित होणार आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=https://marathi.abplive.com/entertainment/dharmaveer-movie-song-gurupurnima-release-prasad-oak-kshitish-date-1053509/amp |title=Dharmaveer : 'गुरुपौर्णिमा' या गाण्यातून उलगडणार गुरू-शिष्याच्या नात्याचा महिमा; 'धर्मवीर : मु.पो.ठाणे' चित्रपटातील गाणं प्रेक्षकांच्या भेटीला |लेखक= |दिनांक= |प्रकाशक= | संकेतस्थळ= एबीपी मराठी|अ‍ॅक्सेसदिनांक=२९ एप्रिल २०२२ |विदा संकेतस्थळ दुवा= |विदा दिनांक=}}</ref> चित्रपटात अभिनेता [[प्रसाद ओक]]<nowiki/>ने आनंद दिघेंची भूमिका साकारली आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.lokmat.com/marathi-cinema/marathi-actor-prasad-oak-and-pravin-tarde-upcoming-movie-dharmaveer-teaser-out-a734/|title='महाराष्ट्रात राहून माझ्याशी वैर नाही घ्यायचं"; 'धर्मवीर'मधून उलगडणार आनंद दिघेंचा राजकीय प्रवास|url-status=live}}</ref> == हे देखील पहा == * [[बाळासाहेब ठाकरे]] * [[शिवसेना]] * [[धर्मवीर (चित्रपट)]] == संदर्भ == [[वर्ग: शिवसेनेतील राजकारणी]] [[वर्ग:इ.स. १९५१ मधील जन्म]] [[वर्ग:इ.स. २००१ मधील मृत्यू]] 1e56k81gpjgd6f533jgkub08cceha5l 0 304077 2138938 2137172 2022-07-19T17:13:31Z 43.242.226.31 /* विशेष भाग */ wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट दूरचित्रवाणी कार्यक्रम | कार्यक्रम = सत्यवान सावित्री | चित्र = | लोगो_चित्र_शीर्षक = | उपशीर्षक = | प्रकार = | निर्मिती संस्था = द फिल्म क्लिक | दिग्दर्शक = | क्रिएटीव्ह दिग्दर्शक = | सूत्रधार = | कलाकार = | पंच = | आवाज = | अभिवाचक = | थीम संगीत संगीतकार = | शीर्षकगीत = | अंतिम संगीत = | संगीतकार = | देश = [[भारत]] | भाषा = [[मराठी भाषा|मराठी]] | वर्ष संख्या = | एपिसोड संख्या = | कार्यकारी निर्माता = | निर्माता = | सुपरवायझिंग निर्माता = | असोसिएट निर्माता = | सह निर्माता = | कथा संकलन = | संकलन = | स्थळ = | कॅमेरा = | चालण्याचा वेळ = सोमवार ते शनिवार संध्या. ७ वाजता | वाहिनी = [[झी मराठी]] | चित्र प्रकार = | ध्वनी प्रकार = | पहिला भाग = | प्रथम प्रसारण = १२ जून २०२२ | शेवटचे प्रसारण = चालू | आधी = [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] | नंतर = [[मन उडू उडू झालं]] | सारखे = }} {{झी मराठी संध्या. ७च्या मालिका}} '''सत्यवान सावित्री''' ही [[झी मराठी]]वरील आगामी मालिका आहे. या मालिकेचा पहिला प्रोमो १९ डिसेंबर २०२१ रोजी आला होता. परंतु काही कारणांमुळे ही मालिका पुढे ढकलण्यात आल्यानंतर ती १२ जून २०२२ पासून प्रसारित होणार आहे.<ref>{{Cite web|title=सुरु होतीये 'सत्यवान सावित्री'ची कथा; कोणती मालिका घेणार प्रेक्षकांचा निरोप?|url=https://www.lokmat.com/television/upcoming-marathi-tv-serial-satyavan-savitri-coming-soon-a734/amp/|access-date=१ मे २०२२|date=१९ डिसेंबर २०२१|website=[[लोकमत]]}}</ref> == विशेष भाग == # वटपौर्णिमेला साऱ्यांनाच आठवण जिची ती सावित्री होती कशी? <u>(१२ जून २०२२)</u> # सत्यवानाभोवती काळ बनून घोंगावणाऱ्या संकटाशी सावित्री कशी लढणार? <u>(१४ जून २०२२)</u> # वटपौर्णिमेच्या दिवशी सावित्री आणि यमराज समोरासमोर येणार. <u>(१६ जून २०२२)</u> # सत्यवानाच्या जन्माआधीच त्याच्या आई-वडिलांवर होणार जीवघेणा हल्ला. <u>(१८ जून २०२२)</u> # जंगलाच्या कुशीत मायेच्या कुटीत सत्यवानाचा जन्म होणार. <u>(२० जून २०२२)</u> # सावित्रीजन्माचा आनंद तिच्या आई-वडिलांना घेता येईल का? <u>(२२ जून २०२२)</u> # भूतलावर जन्म घेताच सावित्री कालजयी असल्याची साक्ष देणार. <u>(२४ जून २०२२)</u> # सावित्रीला आईची माया पुन्हा लाभेल का? <u>(२७ जून २०२२)</u> # भुकेल्या सत्यवान-सावित्रीच्या बाळमुखी प्रेमाचा घास कोण भरवणार? <u>(२९ जून २०२२)</u> # सत्यवानासाठी अरण्यच त्याचं साम्राज्य होणार. <u>(०१ जुलै २०२२)</u> # सत्यवान-सावित्रीची भेट प्राक्तनातच लिहिली जाणार का? <u>(०४ जुलै २०२२)</u> # बाळ सत्यवान आणि सावित्रीला नियती एकमेकांच्या जवळ आणणार. <u>(०६ जुलै २०२२)</u> # धबधबा पाहण्याचा सावित्रीचा हट्ट राजा अश्वपती पूर्ण करणार का? <u>(०८ जुलै २०२२)</u> # सत्यवान-सावित्रीच्या बाळलीला सर्वांना आश्चर्यचकित करणार. <u>(११ जुलै २०२२)</u> # बाळ सत्यवान आणि सावित्री सर्वांची नजर चुकवून अरण्यात जाणार. <u>(१३ जुलै २०२२)</u> # भिंतीजवळ सत्यवान-सावित्रीची पहिल्यांदा भेट होईल का? (१५ जुलै २०२२) # सत्यवान-सावित्रीच्या जाणतेपणाने सारेच अवाक् होणार. (१६ जुलै २०२२) # सत्यवान-सावित्रीच्या वागण्याने सगळे आश्चर्यचकित होणार. (१८ जुलै २०२२) # सत्यवान-सावित्रीला कर्तेपणाचा मान मिळणार. (१९ जुलै २०२२) == संदर्भ == {{संदर्भयादी}} [[वर्ग:मराठी दूरचित्रवाहिनी मालिका]] [[वर्ग:झी मराठी दूरचित्रवाहिनी मालिका]] 5bpp5dehzkl846ob3tajfat6x9f3v69 0 306480 2138846 2138434 2022-07-19T13:11:51Z 2401:4900:560A:339A:AAA2:676D:3272:C81A wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट अभिनेता | पार्श्वभूमी_रंग = | नाव = आकाश भडसावळे | चित्र = | चित्र_रुंदी = | चित्र_शीर्षक = | जन्म_दिनांक = फेब्रुवारी ९, १९९६ | जन्म_स्थान = [[कर्जत]], [[महाराष्ट्र]], [[भारत]] | मृत्यू_दिनांक = | मृत्यू_स्थान = | इतर_नावे = | कार्यक्षेत्र = अभिनय (नाटक, चित्रपट, मालिका, जाहिरात) <br /> दिग्दर्शन (नाटक) <br /> निर्मिती (नाटक) | राष्ट्रीयत्व = [[भारतीय]] | भाषा = [[मराठी भाषा|मराठी]] (स्वभाषा)<br />[[मराठी भाषा|मराठी]], [[हिंदी भाषा|हिंदी]] (अभिनय) | प्रमुख_नाटके = [[टिळक आणि आगरकर]], [[होय मी सावरकर बोलतोय!]], वासूची सासू | प्रमुख_चित्रपट = | प्रमुख_दूरचित्रवाणी_कार्यक्रम = लक्ष्य, गर्जा महाराष्ट्र, [[टिळक आणि आगरकर]] (नाटक, दूरदर्शन सह्याद्री) | पुरस्कार = नटसम्राट डॉ. [[श्रीराम लागू]] तालीमसर्जक पुरस्कार | पत्नी_नाव = | अपत्ये = | संकेतस्थळ = https://sites.google.com/view/akashbhadsavle | तळटिपा = |संस्थापक=[[अभिजात]] <br /> [[करनाटकू]]}}'''आकाश भडसावळे''' हे प्रामुख्याने मराठी रंगभूमीवर वावरणारे अभिनेते आहेत. मराठी नाट्य क्षेत्रातील एक प्रतिभावंत कलाकार म्हणून आकाश भडसावळे ओळखले जातात. नाट्यसृष्टी बरोबरच चित्रपट, मालिका, जाहिरात यांमधूनही आकाश भडसावळे यांनी आपल्या अभिनयाचा ठसा उमटवला आहे. अभिनयाबरोबरच नाट्य दिग्दर्शन, नाट्य निर्मिती या क्षेत्रांतही ते कार्यरत आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/entertainment/entertainment-news/entertainment-drama/abhijit-kelkar-ankur-wadhave-and-other-in-vasuchi-sasu-marathi-drama/articleshow/89249700.cms|title=रंगभूमीवरील अजरामर नाटक 'वासूची सासू' पुन्हा एकदा प्रेक्षकांच्या भेटीला|last=रसाळ|first=भाग्यश्री|date=३१ जानेवारी २०२२|website=महाराष्ट्र टाइम्स|url-status=live}}</ref> गंभीर, विनोदी, ऐतिहासिक, चरित्र, पौराणिक, सामाजिक संवेदनात्मक अशा सगळ्या प्रकारांतील तरुण, मध्यमवयीन आणि वयस्क अशा सर्वच भूमिका यशस्वीरित्या साकारणारे अभिनेते म्हणून त्यांना ओळखले जाते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://in.bookmyshow.com/person/akash-bhadsavle/1089908|title=Bookmyshow Profile|url-status=live}}</ref> वयाच्या १९ व्या वर्षी '[[अभिजात]]' या नावाने स्थापन केलेली त्यांची स्वतःची नाट्य निर्मिती संस्था व्यावसायिकरित्या रंगभूमीवर कार्यरत आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://abhijaat.business.site/|title=अभिजात वेबसाइट|url-status=live}}</ref> समांतर रंगभूमीवर अनेक दर्जेदार आशय-विषय असलेल्या कलाकृतींच्या निर्मितीसाठी 'करनाटकू' या नावाने त्यांची अजून एक संस्था नाटकांचे विविध प्रयोग करीत असते. == नाटके == * वासूची सासू * होय मी सावरकर बोलतोय * [[टिळक आणि आगरकर]] * देहभान * संगीत चंद्रप्रिया * सुखांशी भांडतो आम्ही * हे बंध रेशमाचे * [[संगीत सौभद्र]] * गीता गाती ज्ञानेश्वर * [[संगीत स्वयंवर]] * [[संत गोरा कुंभार]] == निर्मिती == * होय मी सावरकर बोलतोय ! (अभिजात) * [[टिळक आणि आगरकर]] (अभिजात) * संगीत बालगंधर्व (अभिजात) * नवरा आला वेशीपाशी (करनाटकू) * वासूची सासू (अभिजात) == लेखन == * पुस्तक - [[नथुराम गोडसे]]: जन्मापासून फाशीपर्यंत<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/Nathuram_Godse/9VU9EAAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=Google Books|url-status=live}}</ref> * नाटक - (संगीत) तो एक राजहंस (सह लेखक: [[अनंत ओगले]])<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/To_Ek_Rajhans/1m3wDwAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=google books|url-status=live}}</ref> == बाह्य दुवे == * आयएमडीबी प्रोफाइल: https://www.imdb.com/name/nm13304995/ * Indian Film History: https://www.indianfilmhistory.com/actor/akash-bhadsavle * अधिकृत संकेत स्थळ: https://sites.google.com/view/akashbhadsavle == संदर्भ == {{संदर्भयादी}} [[वर्ग:मराठी नाट्यअभिनेते]] [[वर्ग:नाट्यदिग्दर्शक]] [[वर्ग:मराठी नाटककार]] [[वर्ग:उल्लेखनीयता वाद]] n2zg8tbuxpvbv69kmlnj3i9zvwcz3df 2138863 2138846 2022-07-19T15:24:06Z संतोष गोरे 135680 [[Special:Contributions/2401:4900:560A:339A:AAA2:676D:3272:C81A|2401:4900:560A:339A:AAA2:676D:3272:C81A]] ([[User talk:2401:4900:560A:339A:AAA2:676D:3272:C81A|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:संतोष गोरे|संतोष गोरे]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले. wikitext text/x-wiki {{संदर्भ कमी}} {{माहितीचौकट अभिनेता | पार्श्वभूमी_रंग = | नाव = आकाश भडसावळे | चित्र = | चित्र_रुंदी = | चित्र_शीर्षक = | जन्म_दिनांक = फेब्रुवारी ९, १९९६ | जन्म_स्थान = [[कर्जत]], [[महाराष्ट्र]], [[भारत]] | मृत्यू_दिनांक = | मृत्यू_स्थान = | इतर_नावे = | कार्यक्षेत्र = अभिनय (नाटक, चित्रपट, मालिका, जाहिरात) <br /> दिग्दर्शन (नाटक) <br /> निर्मिती (नाटक) | राष्ट्रीयत्व = [[भारतीय]] | भाषा = [[मराठी भाषा|मराठी]] (स्वभाषा)<br />[[मराठी भाषा|मराठी]], [[हिंदी भाषा|हिंदी]] (अभिनय) | प्रमुख_नाटके = [[टिळक आणि आगरकर]], [[होय मी सावरकर बोलतोय!]], वासूची सासू | प्रमुख_चित्रपट = | प्रमुख_दूरचित्रवाणी_कार्यक्रम = लक्ष्य, गर्जा महाराष्ट्र, [[टिळक आणि आगरकर]] (नाटक, दूरदर्शन सह्याद्री) | पुरस्कार = नटसम्राट डॉ. [[श्रीराम लागू]] तालीमसर्जक पुरस्कार | पत्नी_नाव = | अपत्ये = | संकेतस्थळ = https://sites.google.com/view/akashbhadsavle | तळटिपा = |संस्थापक=[[अभिजात]] <br /> [[करनाटकू]]}}'''आकाश भडसावळे''' हे प्रामुख्याने मराठी रंगभूमीवर वावरणारे अभिनेते आहेत. मराठी नाट्य क्षेत्रातील एक प्रतिभावंत कलाकार म्हणून आकाश भडसावळे ओळखले जातात. नाट्यसृष्टी बरोबरच चित्रपट, मालिका, जाहिरात यांमधूनही आकाश भडसावळे यांनी आपल्या अभिनयाचा ठसा उमटवला आहे. अभिनयाबरोबरच नाट्य दिग्दर्शन, नाट्य निर्मिती या क्षेत्रांतही ते कार्यरत आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/entertainment/entertainment-news/entertainment-drama/abhijit-kelkar-ankur-wadhave-and-other-in-vasuchi-sasu-marathi-drama/articleshow/89249700.cms|title=रंगभूमीवरील अजरामर नाटक 'वासूची सासू' पुन्हा एकदा प्रेक्षकांच्या भेटीला|last=रसाळ|first=भाग्यश्री|date=३१ जानेवारी २०२२|website=महाराष्ट्र टाइम्स|url-status=live}}</ref> गंभीर, विनोदी, ऐतिहासिक, चरित्र, पौराणिक, सामाजिक संवेदनात्मक अशा सगळ्या प्रकारांतील तरुण, मध्यमवयीन आणि वयस्क अशा सर्वच भूमिका यशस्वीरित्या साकारणारे अभिनेते म्हणून त्यांना ओळखले जाते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://in.bookmyshow.com/person/akash-bhadsavle/1089908|title=Bookmyshow Profile|url-status=live}}</ref> वयाच्या १९ व्या वर्षी '[[अभिजात]]' या नावाने स्थापन केलेली त्यांची स्वतःची नाट्य निर्मिती संस्था व्यावसायिकरित्या रंगभूमीवर कार्यरत आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://abhijaat.business.site/|title=अभिजात वेबसाइट|url-status=live}}</ref> समांतर रंगभूमीवर अनेक दर्जेदार आशय-विषय असलेल्या कलाकृतींच्या निर्मितीसाठी 'करनाटकू' या नावाने त्यांची अजून एक संस्था नाटकांचे विविध प्रयोग करीत असते. == नाटके == * वासूची सासू * होय मी सावरकर बोलतोय * [[टिळक आणि आगरकर]] * देहभान * संगीत चंद्रप्रिया * सुखांशी भांडतो आम्ही * हे बंध रेशमाचे * [[संगीत सौभद्र]] * गीता गाती ज्ञानेश्वर * [[संगीत स्वयंवर]] * [[संत गोरा कुंभार]] == निर्मिती == * होय मी सावरकर बोलतोय ! (अभिजात) * [[टिळक आणि आगरकर]] (अभिजात) * संगीत बालगंधर्व (अभिजात) * नवरा आला वेशीपाशी (करनाटकू) * वासूची सासू (अभिजात) == लेखन == * पुस्तक - [[नथुराम गोडसे]]: जन्मापासून फाशीपर्यंत<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/Nathuram_Godse/9VU9EAAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=Google Books|url-status=live}}</ref> * नाटक - (संगीत) तो एक राजहंस (सह लेखक: [[अनंत ओगले]])<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/To_Ek_Rajhans/1m3wDwAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=google books|url-status=live}}</ref> == बाह्य दुवे == * आयएमडीबी प्रोफाइल: https://www.imdb.com/name/nm13304995/ * Indian Film History: https://www.indianfilmhistory.com/actor/akash-bhadsavle * अधिकृत संकेत स्थळ: https://sites.google.com/view/akashbhadsavle == संदर्भ == {{संदर्भयादी}} [[वर्ग:मराठी नाट्यअभिनेते]] [[वर्ग:नाट्यदिग्दर्शक]] [[वर्ग:मराठी नाटककार]] [[वर्ग:उल्लेखनीयता वाद]] hmiimck2733xiuph8v8lxu5304d71vl 2138884 2138863 2022-07-19T16:07:02Z संतोष गोरे 135680 चुकीचा संदर्भ हटवला wikitext text/x-wiki {{संदर्भ कमी}} {{माहितीचौकट अभिनेता | पार्श्वभूमी_रंग = | नाव = आकाश भडसावळे | चित्र = | चित्र_रुंदी = | चित्र_शीर्षक = | जन्म_दिनांक = फेब्रुवारी ९, १९९६ | जन्म_स्थान = [[कर्जत]], [[महाराष्ट्र]], [[भारत]] | मृत्यू_दिनांक = | मृत्यू_स्थान = | इतर_नावे = | कार्यक्षेत्र = अभिनय (नाटक, चित्रपट, मालिका, जाहिरात) <br /> दिग्दर्शन (नाटक) <br /> निर्मिती (नाटक) | राष्ट्रीयत्व = [[भारतीय]] | भाषा = [[मराठी भाषा|मराठी]] (स्वभाषा)<br />[[मराठी भाषा|मराठी]], [[हिंदी भाषा|हिंदी]] (अभिनय) | प्रमुख_नाटके = [[टिळक आणि आगरकर]], [[होय मी सावरकर बोलतोय!]], वासूची सासू | प्रमुख_चित्रपट = | प्रमुख_दूरचित्रवाणी_कार्यक्रम = लक्ष्य, गर्जा महाराष्ट्र, [[टिळक आणि आगरकर]] (नाटक, दूरदर्शन सह्याद्री) | पुरस्कार = नटसम्राट डॉ. [[श्रीराम लागू]] तालीमसर्जक पुरस्कार | पत्नी_नाव = | अपत्ये = | संकेतस्थळ = https://sites.google.com/view/akashbhadsavle | तळटिपा = |संस्थापक=[[अभिजात]] <br /> [[करनाटकू]]}}'''आकाश भडसावळे''' हे प्रामुख्याने मराठी रंगभूमीवर वावरणारे अभिनेते आहेत. मराठी नाट्य क्षेत्रातील एक प्रतिभावंत कलाकार म्हणून आकाश भडसावळे ओळखले जातात. नाट्यसृष्टी बरोबरच चित्रपट, मालिका, जाहिरात यांमधूनही आकाश भडसावळे यांनी आपल्या अभिनयाचा ठसा उमटवला आहे. अभिनयाबरोबरच नाट्य दिग्दर्शन, नाट्य निर्मिती या क्षेत्रांतही ते कार्यरत आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/entertainment/entertainment-news/entertainment-drama/abhijit-kelkar-ankur-wadhave-and-other-in-vasuchi-sasu-marathi-drama/articleshow/89249700.cms|title=रंगभूमीवरील अजरामर नाटक 'वासूची सासू' पुन्हा एकदा प्रेक्षकांच्या भेटीला|last=रसाळ|first=भाग्यश्री|date=३१ जानेवारी २०२२|website=महाराष्ट्र टाइम्स|url-status=live}}</ref> गंभीर, विनोदी, ऐतिहासिक, चरित्र, पौराणिक, सामाजिक संवेदनात्मक अशा सगळ्या प्रकारांतील तरुण, मध्यमवयीन आणि वयस्क अशा सर्वच भूमिका यशस्वीरित्या साकारणारे अभिनेते म्हणून त्यांना ओळखले जाते.{{संदर्भ}} वयाच्या १९ व्या वर्षी '[[अभिजात]]' या नावाने स्थापन केलेली त्यांची स्वतःची नाट्य निर्मिती संस्था व्यावसायिकरित्या रंगभूमीवर कार्यरत आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://abhijaat.business.site/|title=अभिजात वेबसाइट|url-status=live}}</ref> समांतर रंगभूमीवर अनेक दर्जेदार आशय-विषय असलेल्या कलाकृतींच्या निर्मितीसाठी 'करनाटकू' या नावाने त्यांची अजून एक संस्था नाटकांचे विविध प्रयोग करीत असते.{{संदर्भ}} == नाटके == * वासूची सासू * होय मी सावरकर बोलतोय * [[टिळक आणि आगरकर]] * देहभान * संगीत चंद्रप्रिया * सुखांशी भांडतो आम्ही * हे बंध रेशमाचे * [[संगीत सौभद्र]] * गीता गाती ज्ञानेश्वर * [[संगीत स्वयंवर]] * [[संत गोरा कुंभार]] == निर्मिती == * होय मी सावरकर बोलतोय ! (अभिजात) * [[टिळक आणि आगरकर]] (अभिजात) * संगीत बालगंधर्व (अभिजात) * नवरा आला वेशीपाशी (करनाटकू) * वासूची सासू (अभिजात) == लेखन == * पुस्तक - [[नथुराम गोडसे]]: जन्मापासून फाशीपर्यंत<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/Nathuram_Godse/9VU9EAAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=Google Books|url-status=live}}</ref> * नाटक - (संगीत) तो एक राजहंस (सह लेखक: [[अनंत ओगले]])<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/To_Ek_Rajhans/1m3wDwAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=google books|url-status=live}}</ref> == बाह्य दुवे == * आयएमडीबी प्रोफाइल: https://www.imdb.com/name/nm13304995/ * Indian Film History: https://www.indianfilmhistory.com/actor/akash-bhadsavle * अधिकृत संकेत स्थळ: https://sites.google.com/view/akashbhadsavle == संदर्भ == {{संदर्भयादी}} [[वर्ग:मराठी नाट्यअभिनेते]] [[वर्ग:नाट्यदिग्दर्शक]] [[वर्ग:मराठी नाटककार]] [[वर्ग:उल्लेखनीयता वाद]] km6s2z1xpaf1nuveo8cs75rahfhzqk4 2138885 2138884 2022-07-19T16:07:39Z संतोष गोरे 135680 /* नाटके */ wikitext text/x-wiki {{संदर्भ कमी}} {{माहितीचौकट अभिनेता | पार्श्वभूमी_रंग = | नाव = आकाश भडसावळे | चित्र = | चित्र_रुंदी = | चित्र_शीर्षक = | जन्म_दिनांक = फेब्रुवारी ९, १९९६ | जन्म_स्थान = [[कर्जत]], [[महाराष्ट्र]], [[भारत]] | मृत्यू_दिनांक = | मृत्यू_स्थान = | इतर_नावे = | कार्यक्षेत्र = अभिनय (नाटक, चित्रपट, मालिका, जाहिरात) <br /> दिग्दर्शन (नाटक) <br /> निर्मिती (नाटक) | राष्ट्रीयत्व = [[भारतीय]] | भाषा = [[मराठी भाषा|मराठी]] (स्वभाषा)<br />[[मराठी भाषा|मराठी]], [[हिंदी भाषा|हिंदी]] (अभिनय) | प्रमुख_नाटके = [[टिळक आणि आगरकर]], [[होय मी सावरकर बोलतोय!]], वासूची सासू | प्रमुख_चित्रपट = | प्रमुख_दूरचित्रवाणी_कार्यक्रम = लक्ष्य, गर्जा महाराष्ट्र, [[टिळक आणि आगरकर]] (नाटक, दूरदर्शन सह्याद्री) | पुरस्कार = नटसम्राट डॉ. [[श्रीराम लागू]] तालीमसर्जक पुरस्कार | पत्नी_नाव = | अपत्ये = | संकेतस्थळ = https://sites.google.com/view/akashbhadsavle | तळटिपा = |संस्थापक=[[अभिजात]] <br /> [[करनाटकू]]}}'''आकाश भडसावळे''' हे प्रामुख्याने मराठी रंगभूमीवर वावरणारे अभिनेते आहेत. मराठी नाट्य क्षेत्रातील एक प्रतिभावंत कलाकार म्हणून आकाश भडसावळे ओळखले जातात. नाट्यसृष्टी बरोबरच चित्रपट, मालिका, जाहिरात यांमधूनही आकाश भडसावळे यांनी आपल्या अभिनयाचा ठसा उमटवला आहे. अभिनयाबरोबरच नाट्य दिग्दर्शन, नाट्य निर्मिती या क्षेत्रांतही ते कार्यरत आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/entertainment/entertainment-news/entertainment-drama/abhijit-kelkar-ankur-wadhave-and-other-in-vasuchi-sasu-marathi-drama/articleshow/89249700.cms|title=रंगभूमीवरील अजरामर नाटक 'वासूची सासू' पुन्हा एकदा प्रेक्षकांच्या भेटीला|last=रसाळ|first=भाग्यश्री|date=३१ जानेवारी २०२२|website=महाराष्ट्र टाइम्स|url-status=live}}</ref> गंभीर, विनोदी, ऐतिहासिक, चरित्र, पौराणिक, सामाजिक संवेदनात्मक अशा सगळ्या प्रकारांतील तरुण, मध्यमवयीन आणि वयस्क अशा सर्वच भूमिका यशस्वीरित्या साकारणारे अभिनेते म्हणून त्यांना ओळखले जाते.{{संदर्भ}} वयाच्या १९ व्या वर्षी '[[अभिजात]]' या नावाने स्थापन केलेली त्यांची स्वतःची नाट्य निर्मिती संस्था व्यावसायिकरित्या रंगभूमीवर कार्यरत आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://abhijaat.business.site/|title=अभिजात वेबसाइट|url-status=live}}</ref> समांतर रंगभूमीवर अनेक दर्जेदार आशय-विषय असलेल्या कलाकृतींच्या निर्मितीसाठी 'करनाटकू' या नावाने त्यांची अजून एक संस्था नाटकांचे विविध प्रयोग करीत असते.{{संदर्भ}} == नाटके == {{संदर्भ}} * वासूची सासू * होय मी सावरकर बोलतोय * [[टिळक आणि आगरकर]] * देहभान * संगीत चंद्रप्रिया * सुखांशी भांडतो आम्ही * हे बंध रेशमाचे * [[संगीत सौभद्र]] * गीता गाती ज्ञानेश्वर * [[संगीत स्वयंवर]] * [[संत गोरा कुंभार]] == निर्मिती == * होय मी सावरकर बोलतोय ! (अभिजात) * [[टिळक आणि आगरकर]] (अभिजात) * संगीत बालगंधर्व (अभिजात) * नवरा आला वेशीपाशी (करनाटकू) * वासूची सासू (अभिजात) == लेखन == * पुस्तक - [[नथुराम गोडसे]]: जन्मापासून फाशीपर्यंत<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/Nathuram_Godse/9VU9EAAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=Google Books|url-status=live}}</ref> * नाटक - (संगीत) तो एक राजहंस (सह लेखक: [[अनंत ओगले]])<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/To_Ek_Rajhans/1m3wDwAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=google books|url-status=live}}</ref> == बाह्य दुवे == * आयएमडीबी प्रोफाइल: https://www.imdb.com/name/nm13304995/ * Indian Film History: https://www.indianfilmhistory.com/actor/akash-bhadsavle * अधिकृत संकेत स्थळ: https://sites.google.com/view/akashbhadsavle == संदर्भ == {{संदर्भयादी}} [[वर्ग:मराठी नाट्यअभिनेते]] [[वर्ग:नाट्यदिग्दर्शक]] [[वर्ग:मराठी नाटककार]] [[वर्ग:उल्लेखनीयता वाद]] r7moapvmqd7z9kovcgjpyj7o9x2l3iy 2138886 2138885 2022-07-19T16:08:38Z संतोष गोरे 135680 /* नाटके */ wikitext text/x-wiki {{संदर्भ कमी}} {{माहितीचौकट अभिनेता | पार्श्वभूमी_रंग = | नाव = आकाश भडसावळे | चित्र = | चित्र_रुंदी = | चित्र_शीर्षक = | जन्म_दिनांक = फेब्रुवारी ९, १९९६ | जन्म_स्थान = [[कर्जत]], [[महाराष्ट्र]], [[भारत]] | मृत्यू_दिनांक = | मृत्यू_स्थान = | इतर_नावे = | कार्यक्षेत्र = अभिनय (नाटक, चित्रपट, मालिका, जाहिरात) <br /> दिग्दर्शन (नाटक) <br /> निर्मिती (नाटक) | राष्ट्रीयत्व = [[भारतीय]] | भाषा = [[मराठी भाषा|मराठी]] (स्वभाषा)<br />[[मराठी भाषा|मराठी]], [[हिंदी भाषा|हिंदी]] (अभिनय) | प्रमुख_नाटके = [[टिळक आणि आगरकर]], [[होय मी सावरकर बोलतोय!]], वासूची सासू | प्रमुख_चित्रपट = | प्रमुख_दूरचित्रवाणी_कार्यक्रम = लक्ष्य, गर्जा महाराष्ट्र, [[टिळक आणि आगरकर]] (नाटक, दूरदर्शन सह्याद्री) | पुरस्कार = नटसम्राट डॉ. [[श्रीराम लागू]] तालीमसर्जक पुरस्कार | पत्नी_नाव = | अपत्ये = | संकेतस्थळ = https://sites.google.com/view/akashbhadsavle | तळटिपा = |संस्थापक=[[अभिजात]] <br /> [[करनाटकू]]}}'''आकाश भडसावळे''' हे प्रामुख्याने मराठी रंगभूमीवर वावरणारे अभिनेते आहेत. मराठी नाट्य क्षेत्रातील एक प्रतिभावंत कलाकार म्हणून आकाश भडसावळे ओळखले जातात. नाट्यसृष्टी बरोबरच चित्रपट, मालिका, जाहिरात यांमधूनही आकाश भडसावळे यांनी आपल्या अभिनयाचा ठसा उमटवला आहे. अभिनयाबरोबरच नाट्य दिग्दर्शन, नाट्य निर्मिती या क्षेत्रांतही ते कार्यरत आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/entertainment/entertainment-news/entertainment-drama/abhijit-kelkar-ankur-wadhave-and-other-in-vasuchi-sasu-marathi-drama/articleshow/89249700.cms|title=रंगभूमीवरील अजरामर नाटक 'वासूची सासू' पुन्हा एकदा प्रेक्षकांच्या भेटीला|last=रसाळ|first=भाग्यश्री|date=३१ जानेवारी २०२२|website=महाराष्ट्र टाइम्स|url-status=live}}</ref> गंभीर, विनोदी, ऐतिहासिक, चरित्र, पौराणिक, सामाजिक संवेदनात्मक अशा सगळ्या प्रकारांतील तरुण, मध्यमवयीन आणि वयस्क अशा सर्वच भूमिका यशस्वीरित्या साकारणारे अभिनेते म्हणून त्यांना ओळखले जाते.{{संदर्भ}} वयाच्या १९ व्या वर्षी '[[अभिजात]]' या नावाने स्थापन केलेली त्यांची स्वतःची नाट्य निर्मिती संस्था व्यावसायिकरित्या रंगभूमीवर कार्यरत आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://abhijaat.business.site/|title=अभिजात वेबसाइट|url-status=live}}</ref> समांतर रंगभूमीवर अनेक दर्जेदार आशय-विषय असलेल्या कलाकृतींच्या निर्मितीसाठी 'करनाटकू' या नावाने त्यांची अजून एक संस्था नाटकांचे विविध प्रयोग करीत असते.{{संदर्भ}} == नाटके == {{संदर्भ}} * वासूची सासू * होय मी सावरकर बोलतोय * [[टिळक आणि आगरकर]] * देहभान * संगीत चंद्रप्रिया * सुखांशी भांडतो आम्ही * हे बंध रेशमाचे * [[संगीत सौभद्र]] * गीता गाती ज्ञानेश्वर * [[संगीत स्वयंवर]] * संत गोरा कुंभार == निर्मिती == * होय मी सावरकर बोलतोय ! (अभिजात) * [[टिळक आणि आगरकर]] (अभिजात) * संगीत बालगंधर्व (अभिजात) * नवरा आला वेशीपाशी (करनाटकू) * वासूची सासू (अभिजात) == लेखन == * पुस्तक - [[नथुराम गोडसे]]: जन्मापासून फाशीपर्यंत<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/Nathuram_Godse/9VU9EAAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=Google Books|url-status=live}}</ref> * नाटक - (संगीत) तो एक राजहंस (सह लेखक: [[अनंत ओगले]])<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/To_Ek_Rajhans/1m3wDwAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=google books|url-status=live}}</ref> == बाह्य दुवे == * आयएमडीबी प्रोफाइल: https://www.imdb.com/name/nm13304995/ * Indian Film History: https://www.indianfilmhistory.com/actor/akash-bhadsavle * अधिकृत संकेत स्थळ: https://sites.google.com/view/akashbhadsavle == संदर्भ == {{संदर्भयादी}} [[वर्ग:मराठी नाट्यअभिनेते]] [[वर्ग:नाट्यदिग्दर्शक]] [[वर्ग:मराठी नाटककार]] [[वर्ग:उल्लेखनीयता वाद]] iybcphmlp1ci4f8lp339opf9mktgzva 2138887 2138886 2022-07-19T16:09:31Z संतोष गोरे 135680 wikitext text/x-wiki {{संदर्भ कमी}} {{माहितीचौकट अभिनेता | पार्श्वभूमी_रंग = | नाव = आकाश भडसावळे | चित्र = | चित्र_रुंदी = | चित्र_शीर्षक = | जन्म_दिनांक = फेब्रुवारी ९, १९९६ | जन्म_स्थान = [[कर्जत]], [[महाराष्ट्र]], [[भारत]] | मृत्यू_दिनांक = | मृत्यू_स्थान = | इतर_नावे = | कार्यक्षेत्र = अभिनय (नाटक, चित्रपट, मालिका, जाहिरात) <br /> दिग्दर्शन (नाटक) <br /> निर्मिती (नाटक) | राष्ट्रीयत्व = [[भारतीय]] | भाषा = [[मराठी भाषा|मराठी]] (स्वभाषा)<br />[[मराठी भाषा|मराठी]], [[हिंदी भाषा|हिंदी]] (अभिनय) | प्रमुख_नाटके = [[टिळक आणि आगरकर]], [[होय मी सावरकर बोलतोय!]], वासूची सासू | प्रमुख_चित्रपट = | प्रमुख_दूरचित्रवाणी_कार्यक्रम = लक्ष्य, गर्जा महाराष्ट्र, [[टिळक आणि आगरकर]] (नाटक, दूरदर्शन सह्याद्री) | पुरस्कार = नटसम्राट डॉ. [[श्रीराम लागू]] तालीमसर्जक पुरस्कार | पत्नी_नाव = | अपत्ये = | संकेतस्थळ = https://sites.google.com/view/akashbhadsavle | तळटिपा = |संस्थापक=[[अभिजात]] <br /> [[करनाटकू]]}}'''आकाश भडसावळे''' हे प्रामुख्याने मराठी रंगभूमीवर वावरणारे अभिनेते आहेत. मराठी नाट्य क्षेत्रातील एक प्रतिभावंत कलाकार म्हणून आकाश भडसावळे ओळखले जातात. नाट्यसृष्टी बरोबरच चित्रपट, मालिका, जाहिरात यांमधूनही आकाश भडसावळे यांनी आपल्या अभिनयाचा ठसा उमटवला आहे. अभिनयाबरोबरच नाट्य दिग्दर्शन, नाट्य निर्मिती या क्षेत्रांतही ते कार्यरत आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/entertainment/entertainment-news/entertainment-drama/abhijit-kelkar-ankur-wadhave-and-other-in-vasuchi-sasu-marathi-drama/articleshow/89249700.cms|title=रंगभूमीवरील अजरामर नाटक 'वासूची सासू' पुन्हा एकदा प्रेक्षकांच्या भेटीला|last=रसाळ|first=भाग्यश्री|date=३१ जानेवारी २०२२|website=महाराष्ट्र टाइम्स|url-status=live}}</ref> गंभीर, विनोदी, ऐतिहासिक, चरित्र, पौराणिक, सामाजिक संवेदनात्मक अशा सगळ्या प्रकारांतील तरुण, मध्यमवयीन आणि वयस्क अशा सर्वच भूमिका यशस्वीरित्या साकारणारे अभिनेते म्हणून त्यांना ओळखले जाते.{{संदर्भ}} वयाच्या १९ व्या वर्षी '[[अभिजात]]' या नावाने स्थापन केलेली त्यांची स्वतःची नाट्य निर्मिती संस्था व्यावसायिकरित्या रंगभूमीवर कार्यरत आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://abhijaat.business.site/|title=अभिजात वेबसाइट|url-status=live}}</ref> समांतर रंगभूमीवर अनेक दर्जेदार आशय-विषय असलेल्या कलाकृतींच्या निर्मितीसाठी 'करनाटकू' या नावाने त्यांची अजून एक संस्था नाटकांचे विविध प्रयोग करीत असते.{{संदर्भ}} == नाटके == {{संदर्भ}} * वासूची सासू * होय मी सावरकर बोलतोय * [[टिळक आणि आगरकर]] * देहभान * संगीत चंद्रप्रिया * सुखांशी भांडतो आम्ही * हे बंध रेशमाचे * [[संगीत सौभद्र]] * गीता गाती ज्ञानेश्वर * [[संगीत स्वयंवर]] * संत गोरा कुंभार == निर्मिती == {{संदर्भ}} * होय मी सावरकर बोलतोय ! (अभिजात) * [[टिळक आणि आगरकर]] (अभिजात) * संगीत बालगंधर्व (अभिजात) * नवरा आला वेशीपाशी (करनाटकू) * वासूची सासू (अभिजात) == लेखन == * पुस्तक - [[नथुराम गोडसे]]: जन्मापासून फाशीपर्यंत<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/Nathuram_Godse/9VU9EAAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=Google Books|url-status=live}}</ref> * नाटक - (संगीत) तो एक राजहंस (सह लेखक: [[अनंत ओगले]])<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/To_Ek_Rajhans/1m3wDwAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=google books|url-status=live}}</ref> == बाह्य दुवे == * आयएमडीबी प्रोफाइल: https://www.imdb.com/name/nm13304995/ * Indian Film History: https://www.indianfilmhistory.com/actor/akash-bhadsavle * अधिकृत संकेत स्थळ: https://sites.google.com/view/akashbhadsavle == संदर्भ == {{संदर्भयादी}} [[वर्ग:मराठी नाट्यअभिनेते]] [[वर्ग:नाट्यदिग्दर्शक]] [[वर्ग:मराठी नाटककार]] [[वर्ग:उल्लेखनीयता वाद]] 826sgbvjgdyq6vys1lhhh6i6ci153uk 2138888 2138887 2022-07-19T16:12:22Z संतोष गोरे 135680 /* बाह्य दुवे */ wikitext text/x-wiki {{संदर्भ कमी}} {{माहितीचौकट अभिनेता | पार्श्वभूमी_रंग = | नाव = आकाश भडसावळे | चित्र = | चित्र_रुंदी = | चित्र_शीर्षक = | जन्म_दिनांक = फेब्रुवारी ९, १९९६ | जन्म_स्थान = [[कर्जत]], [[महाराष्ट्र]], [[भारत]] | मृत्यू_दिनांक = | मृत्यू_स्थान = | इतर_नावे = | कार्यक्षेत्र = अभिनय (नाटक, चित्रपट, मालिका, जाहिरात) <br /> दिग्दर्शन (नाटक) <br /> निर्मिती (नाटक) | राष्ट्रीयत्व = [[भारतीय]] | भाषा = [[मराठी भाषा|मराठी]] (स्वभाषा)<br />[[मराठी भाषा|मराठी]], [[हिंदी भाषा|हिंदी]] (अभिनय) | प्रमुख_नाटके = [[टिळक आणि आगरकर]], [[होय मी सावरकर बोलतोय!]], वासूची सासू | प्रमुख_चित्रपट = | प्रमुख_दूरचित्रवाणी_कार्यक्रम = लक्ष्य, गर्जा महाराष्ट्र, [[टिळक आणि आगरकर]] (नाटक, दूरदर्शन सह्याद्री) | पुरस्कार = नटसम्राट डॉ. [[श्रीराम लागू]] तालीमसर्जक पुरस्कार | पत्नी_नाव = | अपत्ये = | संकेतस्थळ = https://sites.google.com/view/akashbhadsavle | तळटिपा = |संस्थापक=[[अभिजात]] <br /> [[करनाटकू]]}}'''आकाश भडसावळे''' हे प्रामुख्याने मराठी रंगभूमीवर वावरणारे अभिनेते आहेत. मराठी नाट्य क्षेत्रातील एक प्रतिभावंत कलाकार म्हणून आकाश भडसावळे ओळखले जातात. नाट्यसृष्टी बरोबरच चित्रपट, मालिका, जाहिरात यांमधूनही आकाश भडसावळे यांनी आपल्या अभिनयाचा ठसा उमटवला आहे. अभिनयाबरोबरच नाट्य दिग्दर्शन, नाट्य निर्मिती या क्षेत्रांतही ते कार्यरत आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://maharashtratimes.com/entertainment/entertainment-news/entertainment-drama/abhijit-kelkar-ankur-wadhave-and-other-in-vasuchi-sasu-marathi-drama/articleshow/89249700.cms|title=रंगभूमीवरील अजरामर नाटक 'वासूची सासू' पुन्हा एकदा प्रेक्षकांच्या भेटीला|last=रसाळ|first=भाग्यश्री|date=३१ जानेवारी २०२२|website=महाराष्ट्र टाइम्स|url-status=live}}</ref> गंभीर, विनोदी, ऐतिहासिक, चरित्र, पौराणिक, सामाजिक संवेदनात्मक अशा सगळ्या प्रकारांतील तरुण, मध्यमवयीन आणि वयस्क अशा सर्वच भूमिका यशस्वीरित्या साकारणारे अभिनेते म्हणून त्यांना ओळखले जाते.{{संदर्भ}} वयाच्या १९ व्या वर्षी '[[अभिजात]]' या नावाने स्थापन केलेली त्यांची स्वतःची नाट्य निर्मिती संस्था व्यावसायिकरित्या रंगभूमीवर कार्यरत आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://abhijaat.business.site/|title=अभिजात वेबसाइट|url-status=live}}</ref> समांतर रंगभूमीवर अनेक दर्जेदार आशय-विषय असलेल्या कलाकृतींच्या निर्मितीसाठी 'करनाटकू' या नावाने त्यांची अजून एक संस्था नाटकांचे विविध प्रयोग करीत असते.{{संदर्भ}} == नाटके == {{संदर्भ}} * वासूची सासू * होय मी सावरकर बोलतोय * [[टिळक आणि आगरकर]] * देहभान * संगीत चंद्रप्रिया * सुखांशी भांडतो आम्ही * हे बंध रेशमाचे * [[संगीत सौभद्र]] * गीता गाती ज्ञानेश्वर * [[संगीत स्वयंवर]] * संत गोरा कुंभार == निर्मिती == {{संदर्भ}} * होय मी सावरकर बोलतोय ! (अभिजात) * [[टिळक आणि आगरकर]] (अभिजात) * संगीत बालगंधर्व (अभिजात) * नवरा आला वेशीपाशी (करनाटकू) * वासूची सासू (अभिजात) == लेखन == * पुस्तक - [[नथुराम गोडसे]]: जन्मापासून फाशीपर्यंत<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/Nathuram_Godse/9VU9EAAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=Google Books|url-status=live}}</ref> * नाटक - (संगीत) तो एक राजहंस (सह लेखक: [[अनंत ओगले]])<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.google.co.in/books/edition/To_Ek_Rajhans/1m3wDwAAQBAJ?hl=en&gbpv=0|title=google books|url-status=live}}</ref> == बाह्य दुवे == * {{आय.एम.डी.बी. नाव|13304995}} * Indian Film History: https://www.indianfilmhistory.com/actor/akash-bhadsavle * गूगल साईट: https://sites.google.com/view/akashbhadsavle == संदर्भ == {{संदर्भयादी}} [[वर्ग:मराठी नाट्यअभिनेते]] [[वर्ग:नाट्यदिग्दर्शक]] [[वर्ग:मराठी नाटककार]] [[वर्ग:उल्लेखनीयता वाद]] 8evfxj93zz6mh0fxg3lugm8imca0e33 0 308112 2138873 2137862 2022-07-19T15:58:57Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[21st सेंच्युरी फॉक्स]] वरुन [[ट्वेन्टी फर्स्ट सेंच्युरी फॉक्स]] ला हलविला wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट कंपनी|नाव=21st सेंच्युरी फॉक्स|लोगो=21st Century Fox logo.svg|लोगो रुंदी=लोगो|लोगो शीर्षक=21st सेंच्युरी फॉक्स|चित्र=1211 Avenue of the Americas.jpg|चित्र_रुंदी=|चित्र_पर्यायी=|चित्र_शीर्षक=कंपनीचे मुख्यालय|स्थानिक नाव=21st सेंच्युरी फॉक्स|trade_name=|traded_as=|प्रकार=उपकंपनी|संक्षेप=फॉक्स|ब्रीदवाक्य=|स्थापना=२००३|विसर्जन=२० मार्च २०१९|संस्थापक=|मुख्यालय शहर=|मुख्यालय देश=|मुख्यालय स्थान=स्टार हाउस, उर्मी इस्टेट, ९५, गणपतराव कदम मार्ग, लोअर परेळ (पश्चिम), मुंबई, महाराष्ट्र|स्थानिक कार्यालय संख्या=|महत्त्वाच्या व्यक्ती=|सेवांतर्गत प्रदेश=|उद्योगक्षेत्र=* मनोरंजन|उत्पादने=|सेवा=|महसूल=|एकूण उत्पन्न=१२० अब्ज रूपये (२०२१)|निव्वळ उत्पन्न=$ ४.४६ अब्ज (२०१८)|मालमत्ता=$ १९.५६ अब्ज (२०१८)|equity=|equity_year=|कर्मचारी संख्या=|पालक कंपनी=[[द वॉल्ट डिझ्नी कंपनी ]]|विभाग=|पोटकंपनी=|मालक=[[द वॉल्ट डिझ्नी कंपनी ]]|संकेतस्थळ=www.21cf.com (archived Mar 19, 2019)|तळटिपा=|आंतरराष्ट्रीय=}} '''ट्वेंटी फर्स्ट सेंच्युरी फॉक्स इंक''' ही एक अमेरिकन बहुराष्ट्रीय मनोरंजन क्षेत्रातील कंपनी होती जी मिडटाउन मॅनहॅटन, [[न्यूयॉर्क]] येथे स्थित होती. ही कंपनी '''21st सेंच्युरी फॉक्स''' (21CF) या नावाने व्यवसाय करत होती. १९८० मध्ये रुपर्ट मर्डोक यांनी स्थापन केलेल्या जुन्या ''न्यूज कॉर्पोरेशन''च्या मालमत्तेचे स्पिन-ऑफ केल्यानंतर २८ जून २०१३ रोजी स्थापन झालेल्या दोन कंपन्यांपैकी ही एक होती. 21st Century Fox कंपनी मुख्यत्वे [[चित्रपट]] आणि [[दूरचित्रवाणी]] उद्योगात काम करणाऱ्या न्यूज कॉर्पोरेशनची कायदेशीर उत्तराधिकारी होती. वॉल्ट डिझ्नी कंपनीने २०१९ मध्ये अधिग्रहण करेपर्यंत हा अमेरिकेतील चौथ्या क्रमांकाचा मीडिया समूह होता. 21st Century Fox च्या मालमत्तेमध्ये 20th Century Fox फिल्म स्टुडिओचा मालक असलेला Fox Entertainment Group, फॉक्स टेलिव्हिजन नेटवर्क आणि नॅशनल जिओग्राफिक पार्टनर्समधील बहुसंख्य भागभांडवल यांचा समावेश होता. कंपनीची लक्षणीय विदेशी गुंतवणूक देखील होती, ज्यामध्ये प्रख्यात भारतीय टेलिव्हिजन चॅनेल ऑपरेटर [[स्टार इंडिया]]<nowiki/>चाही समावेश होता. कंपनीने २०१८ च्या फॉर्च्यून 500 या सर्वात मोठ्या [[युनायटेड स्टेट्स]] कॉर्पोरेशनच्या यादीत एकूण कमाईनुसार १०९ व्या क्रमांकावर स्थान मिळविले होते. 27 जुलै, 2018 रोजी 21st Century Fox भागधारकांनी [[वॉल्ट डिझ्नी कंपनी|डिझ्नीला]] ७१.३ अब्ज डॉलर्सला त्याची बहुतांश मालमत्ता विकण्याचे मान्य केले. या विक्रीमध्ये 20th Century Fox, FX नेटवर्क्स आणि नॅशनल जिओग्राफिक पार्टनर्ससह 21CF च्या बहुतांश मनोरंजन मालमत्तांचा समावेश होता. फॉक्ससोबतच्या वाटाघाटीनंतर स्काय पीएलसी ही कंपनी([[ब्रिटिश]] मीडिया ग्रुप ज्यामध्ये फॉक्सचे भाग होते) स्वतंत्रपणे कॉमकास्टने विकत घेतली, तर फॉक्सचे एफएसएन प्रादेशिक क्रीडा नेटवर्क अविश्वास नियमांचे पालन करण्यासाठी सिंक्लेअर ब्रॉडकास्ट ग्रुपला विकले गेले. उर्वरित प्रामुख्याने फॉक्स आणि मायनेटवर्कटीव्ही नेटवर्क आणि फॉक्सचे राष्ट्रीय प्रसारण, टेलिव्हिजन स्टेशन्स, बातम्या आणि क्रीडा ऑपरेशन्स यांचा समावेश असलेल्या फॉक्स कॉर्पोरेशन नावाच्या नवीन कंपनीमध्ये 19 मार्च 2019 रोजी व्यापार सुरू झाला. डिझ्नी कंपनीचे 21st Century Fox चे अधिग्रहण फॉक्स त्याच वर्षी 20 मार्च रोजी पूर्ण झाले. त्यानंतर फॉक्स कॉर्पोरेशनच्या मालकीच्या सर्व मालमत्ता डिझ्नीच्या विविध विभागांमध्ये विखुरल्या गेल्या.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1744489/000119312518201596/d770960ds4.htm#rom770960_40|title=S-4|website=www.sec.gov|access-date=2022-07-16}}</ref> == संदर्भ == dsdns9426tnuigwi18icddme5mi54x8 2138997 2138873 2022-07-20T09:07:00Z KiranBOT II 140753 शुद्धलेखन — शहराचे अचूक नाव ([[सदस्य:KiranBOT II/typos#शहराचे अचूक नाव|अधिक माहिती]]) wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट कंपनी|नाव=21st सेंच्युरी फॉक्स|लोगो=21st Century Fox logo.svg|लोगो रुंदी=लोगो|लोगो शीर्षक=21st सेंच्युरी फॉक्स|चित्र=1211 Avenue of the Americas.jpg|चित्र_रुंदी=|चित्र_पर्यायी=|चित्र_शीर्षक=कंपनीचे मुख्यालय|स्थानिक नाव=21st सेंच्युरी फॉक्स|trade_name=|traded_as=|प्रकार=उपकंपनी|संक्षेप=फॉक्स|ब्रीदवाक्य=|स्थापना=२००३|विसर्जन=२० मार्च २०१९|संस्थापक=|मुख्यालय शहर=|मुख्यालय देश=|मुख्यालय स्थान=स्टार हाउस, उर्मी इस्टेट, ९५, गणपतराव कदम मार्ग, लोअर परेळ (पश्चिम), मुंबई, महाराष्ट्र|स्थानिक कार्यालय संख्या=|महत्त्वाच्या व्यक्ती=|सेवांतर्गत प्रदेश=|उद्योगक्षेत्र=* मनोरंजन|उत्पादने=|सेवा=|महसूल=|एकूण उत्पन्न=१२० अब्ज रूपये (२०२१)|निव्वळ उत्पन्न=$ ४.४६ अब्ज (२०१८)|मालमत्ता=$ १९.५६ अब्ज (२०१८)|equity=|equity_year=|कर्मचारी संख्या=|पालक कंपनी=[[द वॉल्ट डिझ्नी कंपनी ]]|विभाग=|पोटकंपनी=|मालक=[[द वॉल्ट डिझ्नी कंपनी ]]|संकेतस्थळ=www.21cf.com (archived Mar 19, 2019)|तळटिपा=|आंतरराष्ट्रीय=}} '''ट्वेंटी फर्स्ट सेंच्युरी फॉक्स इंक''' ही एक अमेरिकन बहुराष्ट्रीय मनोरंजन क्षेत्रातील कंपनी होती जी मिडटाउन मॅनहॅटन, [[न्यू यॉर्क]] येथे स्थित होती. ही कंपनी '''21st सेंच्युरी फॉक्स''' (21CF) या नावाने व्यवसाय करत होती. १९८० मध्ये रुपर्ट मर्डोक यांनी स्थापन केलेल्या जुन्या ''न्यूज कॉर्पोरेशन''च्या मालमत्तेचे स्पिन-ऑफ केल्यानंतर २८ जून २०१३ रोजी स्थापन झालेल्या दोन कंपन्यांपैकी ही एक होती. 21st Century Fox कंपनी मुख्यत्वे [[चित्रपट]] आणि [[दूरचित्रवाणी]] उद्योगात काम करणाऱ्या न्यूज कॉर्पोरेशनची कायदेशीर उत्तराधिकारी होती. वॉल्ट डिझ्नी कंपनीने २०१९ मध्ये अधिग्रहण करेपर्यंत हा अमेरिकेतील चौथ्या क्रमांकाचा मीडिया समूह होता. 21st Century Fox च्या मालमत्तेमध्ये 20th Century Fox फिल्म स्टुडिओचा मालक असलेला Fox Entertainment Group, फॉक्स टेलिव्हिजन नेटवर्क आणि नॅशनल जिओग्राफिक पार्टनर्समधील बहुसंख्य भागभांडवल यांचा समावेश होता. कंपनीची लक्षणीय विदेशी गुंतवणूक देखील होती, ज्यामध्ये प्रख्यात भारतीय टेलिव्हिजन चॅनेल ऑपरेटर [[स्टार इंडिया]]<nowiki/>चाही समावेश होता. कंपनीने २०१८ च्या फॉर्च्यून 500 या सर्वात मोठ्या [[युनायटेड स्टेट्स]] कॉर्पोरेशनच्या यादीत एकूण कमाईनुसार १०९ व्या क्रमांकावर स्थान मिळविले होते. 27 जुलै, 2018 रोजी 21st Century Fox भागधारकांनी [[वॉल्ट डिझ्नी कंपनी|डिझ्नीला]] ७१.३ अब्ज डॉलर्सला त्याची बहुतांश मालमत्ता विकण्याचे मान्य केले. या विक्रीमध्ये 20th Century Fox, FX नेटवर्क्स आणि नॅशनल जिओग्राफिक पार्टनर्ससह 21CF च्या बहुतांश मनोरंजन मालमत्तांचा समावेश होता. फॉक्ससोबतच्या वाटाघाटीनंतर स्काय पीएलसी ही कंपनी([[ब्रिटिश]] मीडिया ग्रुप ज्यामध्ये फॉक्सचे भाग होते) स्वतंत्रपणे कॉमकास्टने विकत घेतली, तर फॉक्सचे एफएसएन प्रादेशिक क्रीडा नेटवर्क अविश्वास नियमांचे पालन करण्यासाठी सिंक्लेअर ब्रॉडकास्ट ग्रुपला विकले गेले. उर्वरित प्रामुख्याने फॉक्स आणि मायनेटवर्कटीव्ही नेटवर्क आणि फॉक्सचे राष्ट्रीय प्रसारण, टेलिव्हिजन स्टेशन्स, बातम्या आणि क्रीडा ऑपरेशन्स यांचा समावेश असलेल्या फॉक्स कॉर्पोरेशन नावाच्या नवीन कंपनीमध्ये 19 मार्च 2019 रोजी व्यापार सुरू झाला. डिझ्नी कंपनीचे 21st Century Fox चे अधिग्रहण फॉक्स त्याच वर्षी 20 मार्च रोजी पूर्ण झाले. त्यानंतर फॉक्स कॉर्पोरेशनच्या मालकीच्या सर्व मालमत्ता डिझ्नीच्या विविध विभागांमध्ये विखुरल्या गेल्या.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1744489/000119312518201596/d770960ds4.htm#rom770960_40|title=S-4|website=www.sec.gov|access-date=2022-07-16}}</ref> == संदर्भ == 4lmgzi47o48pypgrcfyfolmfcvxn731 1 308116 2138875 2137959 2022-07-19T15:58:58Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[चर्चा:21st सेंच्युरी फॉक्स]] वरुन [[चर्चा:ट्वेन्टी फर्स्ट सेंच्युरी फॉक्स]] ला हलविला wikitext text/x-wiki == लेखनाव == {{साद|अमर राऊत}}, {{साद|संतोष गोरे}}, {{साद|अभय नातू}} लेखाच्या नावात 21st असा शब्द आहे त्याऐवजी २१ किंवा २१ वी शब्द वापरावा की आहे तोच राहू द्यावा. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:३३, १६ जुलै २०२२ (IST) :{{साद | Khirid Harshad}} मला पण तीच शंका आहे. म्हणून तसेच नाव ठेवले, कोणीतरी जाणकार बदल करेल म्हणून. धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ११:३६, १६ जुलै २०२२ (IST) ::''ट्वेंटीफर्स्ट सेंचुरी फॉक्स'' ::21st सेंचुरी फॉक्स पासून पुनर्निर्देशन असावे. ::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) :ट्वेंटीफर्स्ट सेंचुरी फॉक्स हे जरा जास्त योग्य राहील. सोबत 21स्ट सेंच्युरी फॉक्स हे पुनर्निर्देशित असावे. अजून एक प्रश्न आहे, '''सेंच्युरी''' आणि '''सेंचुरी''' यातील नक्की अचूक लेखन कोणते असावे? कारण माझा मराठी कळफलक 'सेंच्युरी' असे दाखवत आहे. तर अभय नातू यांनी 'सेंचुरी' असे सांगितले आहे.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १४:५५, १६ जुलै २०२२ (IST) gg4ayilfr8hmqliukxkor86qnr1iuc5 2138967 2138875 2022-07-20T04:59:21Z अमर राऊत 140696 /* लेखनाव */ Reply wikitext text/x-wiki == लेखनाव == {{साद|अमर राऊत}}, {{साद|संतोष गोरे}}, {{साद|अभय नातू}} लेखाच्या नावात 21st असा शब्द आहे त्याऐवजी २१ किंवा २१ वी शब्द वापरावा की आहे तोच राहू द्यावा. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:३३, १६ जुलै २०२२ (IST) :{{साद | Khirid Harshad}} मला पण तीच शंका आहे. म्हणून तसेच नाव ठेवले, कोणीतरी जाणकार बदल करेल म्हणून. धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ११:३६, १६ जुलै २०२२ (IST) ::''ट्वेंटीफर्स्ट सेंचुरी फॉक्स'' ::21st सेंचुरी फॉक्स पासून पुनर्निर्देशन असावे. ::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) :ट्वेंटीफर्स्ट सेंचुरी फॉक्स हे जरा जास्त योग्य राहील. सोबत 21स्ट सेंच्युरी फॉक्स हे पुनर्निर्देशित असावे. अजून एक प्रश्न आहे, '''सेंच्युरी''' आणि '''सेंचुरी''' यातील नक्की अचूक लेखन कोणते असावे? कारण माझा मराठी कळफलक 'सेंच्युरी' असे दाखवत आहे. तर अभय नातू यांनी 'सेंचुरी' असे सांगितले आहे.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १४:५५, १६ जुलै २०२२ (IST) ::सेंच्युरीच योग्य शब्द असावा. परंतु माझ्या माहितीत "ट्वेन्टी" चुकीचा आहे. ट्वेण्टी बरोबर आहे. कारण व्याकरणातील नियमानुसार ट,ठ,ड,ढ यांना अनुस्वार जोडताना "ण" वापरला जातो. तसेच, त,थ,द,ध यांना "न" वापरला जातो. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १०:२९, २० जुलै २०२२ (IST) i9up8e8wxhzbkv8tqq6roakstrf7mkt 2139027 2138967 2022-07-20T11:30:02Z संतोष गोरे 135680 wikitext text/x-wiki == लेखनाव == {{साद|अमर राऊत}}, {{साद|संतोष गोरे}}, {{साद|अभय नातू}} लेखाच्या नावात 21st असा शब्द आहे त्याऐवजी २१ किंवा २१ वी शब्द वापरावा की आहे तोच राहू द्यावा. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:३३, १६ जुलै २०२२ (IST) :{{साद | Khirid Harshad}} मला पण तीच शंका आहे. म्हणून तसेच नाव ठेवले, कोणीतरी जाणकार बदल करेल म्हणून. धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ११:३६, १६ जुलै २०२२ (IST) ::''ट्वेंटीफर्स्ट सेंचुरी फॉक्स'' ::21st सेंचुरी फॉक्स पासून पुनर्निर्देशन असावे. ::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) :ट्वेंटीफर्स्ट सेंचुरी फॉक्स हे जरा जास्त योग्य राहील. सोबत 21स्ट सेंच्युरी फॉक्स हे पुनर्निर्देशित असावे. अजून एक प्रश्न आहे, '''सेंच्युरी''' आणि '''सेंचुरी''' यातील नक्की अचूक लेखन कोणते असावे? कारण माझा मराठी कळफलक 'सेंच्युरी' असे दाखवत आहे. तर अभय नातू यांनी 'सेंचुरी' असे सांगितले आहे.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १४:५५, १६ जुलै २०२२ (IST) ::सेंच्युरीच योग्य शब्द असावा. परंतु माझ्या माहितीत "ट्वेन्टी" चुकीचा आहे. ट्वेण्टी बरोबर आहे. कारण व्याकरणातील नियमानुसार ट,ठ,ड,ढ यांना अनुस्वार जोडताना "ण" वापरला जातो. तसेच, त,थ,द,ध यांना "न" वापरला जातो. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १०:२९, २० जुलै २०२२ (IST) :: होय तुमचे बरोबर आहे परंतु ''ट्वेण्टी'' पेक्षा ''ट्वेंटी'' हा शब्द जास्त योग्य आहे.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १७:००, २० जुलै २०२२ (IST) euaqr90lpmkluslr9k5mrpofrunatt6 0 308286 2138877 2138748 2022-07-19T15:58:59Z संतोष गोरे 135680 संतोष गोरे ने लेख [[डॉ. अनिरुद्ध काला]] वरुन [[अनिरुद्ध काला]] ला हलविला: विकिपीडिया लेखन संकेत wikitext text/x-wiki डॉ. अनिरुद्ध काला, हे लुधियाना, पंजाब, भारत येथे स्थित एक भारतीय मानसोपचार तज्ज्ञ आहेत. भारतीय मानसोपचार सोसायटी (आय.पी.एस) मध्ये ते चाळीस वर्षांपासून सक्रिय सहभागी होते आणि त्यांनी भारतीय मानसोपचारतज्ज्ञांमध्ये मानसिक आरोग्य कायदे आणि संबंधित समस्यांबद्दल जागरुकता निर्माण केली होती.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://orinam.net/indian-psychiatric-society-homosexual-not-mental-illness/|title=Indian Psychiatric Society official statement: homosexuality is not a mental illness|date=2014-02-06|website=orinam|language=en-US|access-date=2022-07-18}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://indianexpress.com/article/lifestyle/books/partition-of-the-minds-anirudh-kala-the-unsafe-asylum-stories-of-partition-and-madness-5291163/|title=Partition of the Minds|date=2018-08-04|website=The Indian Express|language=en|access-date=2022-07-18}}</ref> == करिअर == काला हे इंडियन असोसिएशन ऑफ प्रायव्हेट सायकॅट्रीचे संस्थापक अध्यक्ष आणि इंडो-पाक पंजाब सायकियाट्रिक सोसायटीचे संस्थापक अध्यक्ष आहेत. काही अंशी पाकिस्तानी सहकाऱ्यांशी झालेल्या संवादावर आणि मानसिक आरोग्य संस्थांच्या भेटींवर आधारित त्यांनी 'द अनसेफ एसायलम: स्टोरीज ऑफ पार्टीशन' हा लघुकथांचा काव्यसंग्रह लिहिला. २०२१ मध्ये पंजाबमधील एकोणीस ऐंशीच्या दशकातील दहशतवादाबद्दल "दोन नद्या" ही कादंबरी प्रकाशित झाली.<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.thehindu.com/books/madness-in-the-air-review-of-anirudh-kalas-two-and-a-half-rivers/article37696667.ece|title=Review of Anirudh Kala’s ‘Two and a Half Rivers’|date=2021-11-27|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref> भारत सरकारच्या आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाने २०११ मध्ये कला यांना देशातील पहिले मानसिक आरोग्य धोरण तयार करण्याचे काम केलेल्या तज्ञ गटाचे सदस्य होण्यासाठी आमंत्रित केले होते. १० ऑक्टोबर २०१४ रोजी जागतिक मानसिक आरोग्य दिनानिमित्त सरकारने संमिश्र प्रतिक्रियांसाठी हे धोरण सुरू केले.<ref>{{स्रोत बातमी|last=Seervai|first=Shanoor|url=https://www.wsj.com/articles/BL-IRTB-26915|title=India’s New Mental Health Policy: Radical, but Tough to Implement|date=2014-10-14|language=en-US|issn=0099-9660}}</ref> == संदर्भ == <references /> h5d1waaqsrbkt1sow4rt9buow04k22p 0 308287 2138871 2138749 2022-07-19T15:58:24Z संतोष गोरे 135680 संतोष गोरे ने लेख [[डॉ. इंदिरा शर्मा]] वरुन [[इंदिरा शर्मा]] ला हलविला: विकिपीडिया लेखन संकेत wikitext text/x-wiki डॉ. इंदिरा शर्मा एक भारतीय मनोचिकित्सक आहेत ज्या बाल मानसोपचार आणि महिलांच्या मानसिक आरोग्यामध्ये तज्ञ आहेत. त्या बनारस हिंदू विद्यापीठात मानसोपचार विभागाच्या प्राध्यापक आणि प्रमुख आहेत. जानेवारी २०१३ मध्ये तिची इंडियन सायकियाट्रिक सोसायटीच्या अध्यक्षपदी निवड झाली.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://web.archive.org/web/20140208043228/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-01-11/bangalore/36278722_1_indian-psychiatric-society-mental-health-psychiatry|title=Judges handling rape cases need psychiatry courses - Times Of India|date=2014-02-08|website=web.archive.org|access-date=2022-07-18}}</ref> == शिक्षण आणि करकिर्द == शर्मा यांनी १९७२ मध्ये केजी मेडिकल कॉलेज, लखनौमधून एमबीबीएसची पदवी मिळवली. तिने 2010 मध्ये बीएचयूमधून फॉरेन्सिक मेडिसिनमध्ये पीएचडी केली.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://openventio.org/indira-sharma-mbbs-md-mams-phd/|title=Indira Sharma, MBBS, MD, MAMS, PhDProfessor and HeadDepartment of PsychiatryBanaras Hindu UniversityVaranasi, Uttar Pradesh, 221005, India – Openventio Publishers|language=en-US|access-date=2022-07-18}}</ref> सध्या त्या इंडियन असोसिएशन ऑफ जेरियाट्रिक मेंटल हेल्थच्या अध्यक्षा आणि एशियन फेडरेशन ऑफ सायकियाट्रिक असोसिएशन आणि इंडियन असोसिएशन ऑफ सोशल सायकॅट्रीच्या उपाध्यक्षा आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://orinam.net/indira-sharma-homosexuality/|title=IPS clarifies: Dr. Indira Sharma's View on Homosexuality is Not the Official View|date=2014-01-22|website=orinam|language=en-US|access-date=2022-07-18}}</ref> == पुरस्कार == विशेष पारितोषिक (के,जी.एम.सी, लखनौ) जैविक मानसोपचार आणि सायकोफार्माकोलॉजी मध्ये फेलोशिप पूना सायकियाट्रिक असोसिएशन पुरस्कार II इंडियन सायकियाट्रिक सोसायटी इंडियन सायकियाट्रिक सोसायटीतर्फे बॉम्बे सायकियाट्रिक रौप्य महोत्सवी पुरस्कार इंडियन सायकियाट्रिक सोसायटी- सेंट्रल झोन तर्फे बी.बी. सेठी वक्तृत्व इंडियन सायकियाट्रिक सोसायटी- सेंट्रल झोनतर्फे तारा नायडू पुरस्कार == संदर्भ == <references /> bsihfch1ol0u1e2qox7g9lcmnnxprkk 0 308290 2138980 2138828 2022-07-20T07:21:08Z अमर राऊत 140696 Created by translating the section "निवडणूक वेळापत्रक" from the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1099323240|2022 Indian presidential election]]" wikitext text/x-wiki '''२०२२ची [[भारतीय राष्ट्रपती]] निवडणूक''' ही [[भारत|भारतातील]] १६वी [[राष्ट्रपती]] पदाची निवडणूक असेल. [[राम नाथ कोविंद]] हे भारताचे विद्यमान राष्ट्रपती आहेत. [[भारतीय संविधान|भारतीय राज्यघटनेच्या]] कलम ५६(१) मध्ये अशी तरतूद आहे की भारताचे राष्ट्रपती पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी पदावर राहतील. राष्ट्रपती राम नाथ कोविंद यांच्या कार्यकाळाच्या समाप्तीमुळे, कार्यालय भरण्यासाठी या निवडणुकीचे मतदान १८ जुलै २०२२ रोजी झाले आणि मतमोजणी २१ जुलै २०२२ रोजी होणार आहे. २१ जून २०२२ रोजी, [[भाजप]]<nowiki/>चे माजी नेते [[यशवंत सिन्हा]] यांची २०२२ च्या राष्ट्रपती निवडणुकीसाठी एकमताने [[संयुक्त पुरोगामी आघाडी|यूपीए]] आणि इतर विरोधी पक्षांचे सामान्य उमेदवार म्हणून निवड करण्यात आली. त्याच दिवशी [[राष्ट्रीय लोकशाही आघाडी|एनडीए]]<nowiki/>ने राष्ट्रपतीपदाचा उमेदवार म्हणून [[द्रौपदी मुर्मू]] यांची निवड केली.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.indiatoday.in/india/story/draupadi-murmu-nda-presidential-candidate-1965179-2022-06-21|title=Droupadi Murmu, tribal leader and former governor, is NDA's choice for president|last=DelhiJune 21|first=Ashok Singhal New|last2=June 22|first2=2022UPDATED:|website=India Today|language=en|access-date=2022-07-19|last3=Ist|first3=2022 01:38}}</ref> == निवडणूक वेळापत्रक == राष्ट्रपती आणि उपराष्ट्रपती निवडणूक कायदा १९५२ च्या कलम (४) च्या पोटकलम (१) अन्वये, [[भारताचे राष्ट्रपती|भारताच्या राष्ट्रपतींच्या]] निवडणुकीचे वेळापत्रक भारताच्या [[भारतीय निवडणूक आयोग|निवडणूक आयोगाने]] ९ जून २०२२ रोजी जाहीर केले आहे. <ref name=":0">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://indianexpress.com/article/india/election-commission-presidential-elections-schedule-7960672/|title=Presidential elections on July 18, counting, if needed, on July 21: Election Commission|date=2022-06-09|website=The Indian Express|language=en|access-date=2022-06-09}}</ref> {| class="wikitable" !अ.क्र. !'''कार्यक्रम''' !'''तारीख''' !'''दिवस''' |- !१. |निवडणूक बोलावणारी निवडणूक आयोगाची अधिसूचना जारी करणे |१५ जून २०२२ | rowspan="2" |बुधवार |- !२. |नामांकन दाखल करण्याची शेवटची तारीख |29 जून 2022 |- !३. |नामनिर्देशनपत्रांच्या छाननीची तारीख |30 जून 2022 |गुरुवार |- !4. |उमेदवारी अर्ज मागे घेण्याची शेवटची तारीख |2 जुलै 2022 |शनिवार |- !५. |आवश्यक असल्यास, मतदान घेतले जाईल अशी तारीख |18 जुलै 2022 |सोमवार |- !6. |आवश्यक असल्यास, मोजणीची तारीख घेतली जाईल |18 जुलै 2022 |सोमवार |- !७. |शेवटची तारीख ज्या दिवशी मतमोजणी केली जाईल, आवश्यक असल्यास, घेतली जाईल |21 जुलै 2022 |गुरुवार |} == संदर्भ == <references /> ra0smk22mw65gryn1hanzw8191omyko 2138987 2138980 2022-07-20T07:58:09Z अमर राऊत 140696 Created by translating the section "इलेक्टोरल कॉलेज" from the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1099323240|2022 Indian presidential election]]" wikitext text/x-wiki '''२०२२ची [[भारतीय राष्ट्रपती]] निवडणूक''' ही [[भारत|भारतातील]] १६वी [[राष्ट्रपती]] पदाची निवडणूक असेल. [[राम नाथ कोविंद]] हे भारताचे विद्यमान राष्ट्रपती आहेत. [[भारतीय संविधान|भारतीय राज्यघटनेच्या]] कलम ५६(१) मध्ये अशी तरतूद आहे की भारताचे राष्ट्रपती पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी पदावर राहतील. राष्ट्रपती राम नाथ कोविंद यांच्या कार्यकाळाच्या समाप्तीमुळे, कार्यालय भरण्यासाठी या निवडणुकीचे मतदान १८ जुलै २०२२ रोजी झाले आणि मतमोजणी २१ जुलै २०२२ रोजी होणार आहे. २१ जून २०२२ रोजी, [[भाजप]]<nowiki/>चे माजी नेते [[यशवंत सिन्हा]] यांची २०२२ च्या राष्ट्रपती निवडणुकीसाठी एकमताने [[संयुक्त पुरोगामी आघाडी|यूपीए]] आणि इतर विरोधी पक्षांचे सामान्य उमेदवार म्हणून निवड करण्यात आली. त्याच दिवशी [[राष्ट्रीय लोकशाही आघाडी|एनडीए]]<nowiki/>ने राष्ट्रपतीपदाचा उमेदवार म्हणून [[द्रौपदी मुर्मू]] यांची निवड केली.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.indiatoday.in/india/story/draupadi-murmu-nda-presidential-candidate-1965179-2022-06-21|title=Droupadi Murmu, tribal leader and former governor, is NDA's choice for president|last=DelhiJune 21|first=Ashok Singhal New|last2=June 22|first2=2022UPDATED:|website=India Today|language=en|access-date=2022-07-19|last3=Ist|first3=2022 01:38}}</ref> == निवडणूक वेळापत्रक == राष्ट्रपती आणि उपराष्ट्रपती निवडणूक कायदा १९५२ च्या कलम (४) च्या पोटकलम (१) अन्वये, [[भारताचे राष्ट्रपती|भारताच्या राष्ट्रपतींच्या]] निवडणुकीचे वेळापत्रक भारताच्या [[भारतीय निवडणूक आयोग|निवडणूक आयोगाने]] ९ जून २०२२ रोजी जाहीर केले आहे. <ref name=":0">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://indianexpress.com/article/india/election-commission-presidential-elections-schedule-7960672/|title=Presidential elections on July 18, counting, if needed, on July 21: Election Commission|date=2022-06-09|website=The Indian Express|language=en|access-date=2022-06-09}}</ref> {| class="wikitable" !अ.क्र. !'''कार्यक्रम''' !'''तारीख''' !'''दिवस''' |- !१. |निवडणूक बोलावणारी निवडणूक आयोगाची अधिसूचना जारी करणे |१५ जून २०२२ | rowspan="2" |बुधवार |- !२. |नामांकन दाखल करण्याची शेवटची तारीख |29 जून 2022 |- !३. |नामनिर्देशनपत्रांच्या छाननीची तारीख |30 जून 2022 |गुरुवार |- !4. |उमेदवारी अर्ज मागे घेण्याची शेवटची तारीख |2 जुलै 2022 |शनिवार |- !५. |आवश्यक असल्यास, मतदान घेतले जाईल अशी तारीख |18 जुलै 2022 |सोमवार |- !6. |आवश्यक असल्यास, मोजणीची तारीख घेतली जाईल |18 जुलै 2022 |सोमवार |- !७. |शेवटची तारीख ज्या दिवशी मतमोजणी केली जाईल, आवश्यक असल्यास, घेतली जाईल |21 जुलै 2022 |गुरुवार |} == इलेक्टोरल कॉलेज == === इलेक्टोरल कॉलेज सदस्य संख्या === {| class="wikitable sortable" ! rowspan="2" |गृह | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" | | bgcolor="{{party color|Indian National Congress}}" | | bgcolor="{{party color|Other}}" | ! rowspan="2" |एकूण |- ![[राष्ट्रीय लोकशाही आघाडी|एनडीए]] ![[संयुक्त पुरोगामी आघाडी|यूपीए]] !इतर |- ![[लोकसभा]] |{{Composition bar|336|543|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|110|543|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|97|543|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |५४३ |- ![[राज्यसभा]] |{{Composition bar|108|233|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|50|233|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|74|233|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |228<br /><br /><br /><br /> (5 रिक्त) |- !राज्यांच्या [[विधानसभा]] |{{Composition bar|1768|4123|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|1033|4123|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|1225|4123|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |४,०२६<br /><br /><br /><br /> (९७ रिक्त) |- !एकूण |{{Composition bar|2216|4797|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|1193|4797|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|1391|4797|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} !४,७९७ |} === इलेक्टोरल कॉलेज मत मूल्य रचना === {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |गृह | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" | | bgcolor="{{party color|Indian National Congress}}" | | bgcolor="{{party color|Other}}" | ! rowspan="2" |एकूण |- ![[National Democratic Alliance|एनडीए]] ![[United Progressive Alliance|यूपीए]] !इतर |- !लोकसभेची मते |{{Composition bar|235200|380100|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|77000|380100|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|67900|380100|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |'''380,100''' |- !राज्यसभेची मते |{{Composition bar|72800|159600|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|37100|159600|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|49700|159600|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |'''159,600'''<br />{{small|(excluding 5 vacant seats)}} |- !राज्य विधानसभांची मते |{{Composition bar|219347|542291|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|145384|542291|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|177528|542291|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |'''542,291'''<br />{{small|(excluding 7 vacant seats)}} |- !एकूण मते !{{Composition bar|527347|1081991|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} !{{Composition bar|259484|1081991|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} !{{Composition bar|295128|1081991|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} !१,०८१,९९१ |} * जम्मू-काश्मीर विधानसभा बरखास्त करून [[राष्ट्रपती राजवट]] लागू करण्यात आली होती. [[जम्मू आणि काश्मीर (केंद्रशासित प्रदेश)|जम्मू-काश्मीरमधील]] [[राज्यसभा|राज्यसभेच्या]] सर्व ४ जागा आणि विधानसभेच्या ९० जागा रिक्त आहेत. * [[त्रिपुरा|त्रिपुराची]] राज्यसभेची एकमेव जागाही रिक्त आहे. * विविध राज्यांमधील [[विधानसभा|राज्य विधानसभेच्या]] एकूण ७ जागा ( [[गुजरात विधानसभा|गुजरातच्या]] ४, [[महाराष्ट्र विधानसभा|महाराष्ट्र]], [[त्रिपुरा विधानसभा|त्रिपुरा]] आणि [[पश्चिम बंगाल विधानसभा|पश्चिम बंगालमधील]] प्रत्येकी १) देखील रिक्त आहेत. * पुद्दुचेरी विधानसभेच्या ३ जागा राज्यपालांनी नामनिर्देशित केल्या असल्याने राष्ट्रपती निवडणुकीत मतदान करण्यास पात्र नाहीत. राज्यपालांनी नामनिर्देशित केल्या असल्याने राष्ट्रपती निवडणुकीत मतदान करण्यास पात्र नाहीत. == संदर्भ == <references /> 0rulet4xeku4r54j3v1smqg4amdqts8 2138988 2138987 2022-07-20T08:10:39Z अमर राऊत 140696 Created by translating the section "उमेदवार" from the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1099323240|2022 Indian presidential election]]" wikitext text/x-wiki '''२०२२ची [[भारतीय राष्ट्रपती]] निवडणूक''' ही [[भारत|भारतातील]] १६वी [[राष्ट्रपती]] पदाची निवडणूक असेल. [[राम नाथ कोविंद]] हे भारताचे विद्यमान राष्ट्रपती आहेत. [[भारतीय संविधान|भारतीय राज्यघटनेच्या]] कलम ५६(१) मध्ये अशी तरतूद आहे की भारताचे राष्ट्रपती पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी पदावर राहतील. राष्ट्रपती राम नाथ कोविंद यांच्या कार्यकाळाच्या समाप्तीमुळे, कार्यालय भरण्यासाठी या निवडणुकीचे मतदान १८ जुलै २०२२ रोजी झाले आणि मतमोजणी २१ जुलै २०२२ रोजी होणार आहे. २१ जून २०२२ रोजी, [[भाजप]]<nowiki/>चे माजी नेते [[यशवंत सिन्हा]] यांची २०२२ च्या राष्ट्रपती निवडणुकीसाठी एकमताने [[संयुक्त पुरोगामी आघाडी|यूपीए]] आणि इतर विरोधी पक्षांचे सामान्य उमेदवार म्हणून निवड करण्यात आली. त्याच दिवशी [[राष्ट्रीय लोकशाही आघाडी|एनडीए]]<nowiki/>ने राष्ट्रपतीपदाचा उमेदवार म्हणून [[द्रौपदी मुर्मू]] यांची निवड केली.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.indiatoday.in/india/story/draupadi-murmu-nda-presidential-candidate-1965179-2022-06-21|title=Droupadi Murmu, tribal leader and former governor, is NDA's choice for president|last=DelhiJune 21|first=Ashok Singhal New|last2=June 22|first2=2022UPDATED:|website=India Today|language=en|access-date=2022-07-19|last3=Ist|first3=2022 01:38}}</ref> == निवडणूक वेळापत्रक == राष्ट्रपती आणि उपराष्ट्रपती निवडणूक कायदा १९५२ च्या कलम (४) च्या पोटकलम (१) अन्वये, [[भारताचे राष्ट्रपती|भारताच्या राष्ट्रपतींच्या]] निवडणुकीचे वेळापत्रक भारताच्या [[भारतीय निवडणूक आयोग|निवडणूक आयोगाने]] ९ जून २०२२ रोजी जाहीर केले आहे. <ref name=":0">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://indianexpress.com/article/india/election-commission-presidential-elections-schedule-7960672/|title=Presidential elections on July 18, counting, if needed, on July 21: Election Commission|date=2022-06-09|website=The Indian Express|language=en|access-date=2022-06-09}}</ref> {| class="wikitable" !अ.क्र. !'''कार्यक्रम''' !'''तारीख''' !'''दिवस''' |- !१. |निवडणूक बोलावणारी निवडणूक आयोगाची अधिसूचना जारी करणे |१५ जून २०२२ | rowspan="2" |बुधवार |- !२. |नामांकन दाखल करण्याची शेवटची तारीख |29 जून 2022 |- !३. |नामनिर्देशनपत्रांच्या छाननीची तारीख |30 जून 2022 |गुरुवार |- !4. |उमेदवारी अर्ज मागे घेण्याची शेवटची तारीख |2 जुलै 2022 |शनिवार |- !५. |आवश्यक असल्यास, मतदान घेतले जाईल अशी तारीख |18 जुलै 2022 |सोमवार |- !6. |आवश्यक असल्यास, मोजणीची तारीख घेतली जाईल |18 जुलै 2022 |सोमवार |- !७. |शेवटची तारीख ज्या दिवशी मतमोजणी केली जाईल, आवश्यक असल्यास, घेतली जाईल |21 जुलै 2022 |गुरुवार |} == इलेक्टोरल कॉलेज == === इलेक्टोरल कॉलेज सदस्य संख्या === {| class="wikitable sortable" ! rowspan="2" |गृह | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" | | bgcolor="{{party color|Indian National Congress}}" | | bgcolor="{{party color|Other}}" | ! rowspan="2" |एकूण |- ![[राष्ट्रीय लोकशाही आघाडी|एनडीए]] ![[संयुक्त पुरोगामी आघाडी|यूपीए]] !इतर |- ![[लोकसभा]] |{{Composition bar|336|543|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|110|543|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|97|543|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |५४३ |- ![[राज्यसभा]] |{{Composition bar|108|233|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|50|233|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|74|233|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |228<br /><br /><br /><br /> (5 रिक्त) |- !राज्यांच्या [[विधानसभा]] |{{Composition bar|1768|4123|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|1033|4123|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|1225|4123|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |४,०२६<br /><br /><br /><br /> (९७ रिक्त) |- !एकूण |{{Composition bar|2216|4797|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|1193|4797|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|1391|4797|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} !४,७९७ |} === इलेक्टोरल कॉलेज मत मूल्य रचना === {| class="wikitable" style="text-align:center" ! rowspan="2" |गृह | bgcolor="{{party color|Bharatiya Janata Party}}" | | bgcolor="{{party color|Indian National Congress}}" | | bgcolor="{{party color|Other}}" | ! rowspan="2" |एकूण |- ![[National Democratic Alliance|एनडीए]] ![[United Progressive Alliance|यूपीए]] !इतर |- !लोकसभेची मते |{{Composition bar|235200|380100|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|77000|380100|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|67900|380100|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |'''380,100''' |- !राज्यसभेची मते |{{Composition bar|72800|159600|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|37100|159600|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|49700|159600|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |'''159,600'''<br />{{small|(excluding 5 vacant seats)}} |- !राज्य विधानसभांची मते |{{Composition bar|219347|542291|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|145384|542291|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |{{Composition bar|177528|542291|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} |'''542,291'''<br />{{small|(excluding 7 vacant seats)}} |- !एकूण मते !{{Composition bar|527347|1081991|{{party color|National Democratic Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} !{{Composition bar|259484|1081991|{{party color|United Progressive Alliance}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} !{{Composition bar|295128|1081991|{{party color|Others}}|background-color=|border border-color=darkgray|width=|per=1}} !१,०८१,९९१ |} * जम्मू-काश्मीर विधानसभा बरखास्त करून [[राष्ट्रपती राजवट]] लागू करण्यात आली होती. [[जम्मू आणि काश्मीर (केंद्रशासित प्रदेश)|जम्मू-काश्मीरमधील]] [[राज्यसभा|राज्यसभेच्या]] सर्व ४ जागा आणि विधानसभेच्या ९० जागा रिक्त आहेत. * [[त्रिपुरा|त्रिपुराची]] राज्यसभेची एकमेव जागाही रिक्त आहे. * विविध राज्यांमधील [[विधानसभा|राज्य विधानसभेच्या]] एकूण ७ जागा ( [[गुजरात विधानसभा|गुजरातच्या]] ४, [[महाराष्ट्र विधानसभा|महाराष्ट्र]], [[त्रिपुरा विधानसभा|त्रिपुरा]] आणि [[पश्चिम बंगाल विधानसभा|पश्चिम बंगालमधील]] प्रत्येकी १) देखील रिक्त आहेत. * पुद्दुचेरी विधानसभेच्या ३ जागा राज्यपालांनी नामनिर्देशित केल्या असल्याने राष्ट्रपती निवडणुकीत मतदान करण्यास पात्र नाहीत. राज्यपालांनी नामनिर्देशित केल्या असल्याने राष्ट्रपती निवडणुकीत मतदान करण्यास पात्र नाहीत. == उमेदवार == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center" !नाव !जन्मले !युती !पदे भूषवली !गृहराज्य !तारीख जाहीर केली ! class="unsortable" |संदर्भ |- | data-sort-value="Murmu" | [[File:Governor_of_Jharkhand_Draupadi_Murmu_in_December_2016.jpg|150x150अंश]][[द्रौपदी मुर्मू]] |{{birth date and age|1958|6|20|df=y}}<br />Baidaposi, ओडिशा |[[राष्ट्रीय लोकशाही आघाडी]]<br /><br /><br /><br /> ( [[भारतीय जनता पक्ष|भाजप]] ) | * झारखंडच्या राज्यपाल {{small|(2015–2021)}} * ओडिशा विधानसभा सदस्यRairangpur {{small|(2000–2009)}} * राज्यमंत्री {{small|(2000–2004)}} |ओडिशा | rowspan="2" |21 जून 2022 |<ref name=":2">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.indiatoday.in/india/story/draupadi-murmu-nda-presidential-candidate-1965179-2022-06-21|title=Draupadi Murmu, tribal leader and former governor, is NDA's choice for president|last=Singhal|first=Ashok|date=21 June 2022|website=India Today|language=en|access-date=2022-06-21}}</ref> |- | data-sort-value="Sinha" |[[File:Yashwant_Sinha_IMF.jpg|150x150अंश]]<br /><br /><br /><br />[[यशवंत सिन्हा]] |{{birth date and age|1937|11|06|df=y}}<br />[[Patna]], [[Bihar]] |संयुक्त विरोधी पक्ष<br /><br /><br /><br /> ( [[अखिल भारतीय तृणमूल काँग्रेस]]) | * [[Minister of External Affairs (India)|External Affairs Minister of India]] {{small|(2002–2004)}} * [[Leader of the House in Rajya Sabha]] {{small|(1990–1991)}} * [[Minister of Finance (India)|Finance Minister of India]] {{small|(1990–1991, 1998–2002)}} * [[Member of Parliament, Lok Sabha]] from [[Hazaribagh Lok Sabha constituency|Hazaribagh]] {{small|(1998–2004, 2009–14)}} * [[Member of Parliament, Rajya Sabha]] from [[Jharkhand]] from {{small|(2004–2009)}} * Member of Parliament, Rajya Sabha from [[Bihar]] from {{small|(1988–1994)}} |[[Bihar|बिहार]] |<ref name=":1">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.livemint.com/news/india/opposition-fields-yashwant-sinha-as-president-candidate-11655807632818.html|title=Opposition fields Yashwant Sinha as Presidential candidate|last=Livemint|date=2022-06-21|website=mint|language=en|access-date=2022-06-22}}</ref> |} == संदर्भ == <references /> lfqau18iqo5gazo2frztelf12g0jlz2 0 308295 2138860 2138790 2022-07-19T15:17:44Z Omkar Jack 122788 /* चरित्र */ टंकनदोष सुधरविला wikitext text/x-wiki '''नलपत बालमणी अम्मा''' (१९ जुलै १९०९ – २९ सप्टेंबर २००४) [[मल्याळम भाषा|मल्याळम भाषेत]] लिहिणाऱ्या भारतीय कवी होत्या. ''अम्मा'' (आई), ''मुथासी'' (आजी), आणि ''माझुविंटे कथा'' (कुऱ्हाडीची कथा) त्यांच्या काही प्रसिद्ध कृती होत्या. <ref name="george">{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=MZqqyxVkufQC|title=Western influence on Malayalam language and literature|last=George|first=K. M.|publisher=[[Sahitya Akademi]]|year=1998|isbn=978-81-260-0413-3|pages=132|author-link=K. M. George (writer)}}</ref> [[पद्मभूषण पुरस्कार|पद्मभूषण]], <ref name="Padma Awards">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|title=Padma Awards|date=2015|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|archive-date=15 October 2015|access-date=21 July 2015}}</ref> सरस्वती सन्मान, [[साहित्य अकादमी पुरस्कार]] आणि एझुथाचन पुरस्कार यासह अनेक पुरस्कार आणि सन्मान त्या प्राप्तकर्त्या होत्या. <ref name="prdKerala">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.prd.kerala.gov.in/awards.htm|title=Literary Awards|publisher=[[Government of Kerala]]|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20070524212356/http://www.prd.kerala.gov.in/awards.htm|archive-date=24 May 2007|access-date=13 November 2011}}</ref> त्या लेखिका कमला सुरैया यांच्या आई होत्या. <ref name="weisbord">{{स्रोत पुस्तक|url=https://archive.org/details/lovequeenofmalab0000weis|title=The Love Queen of Malabar: Memoir of a Friendship with Kamala Das|last=Weisbord|first=Merrily|publisher=McGill-Queen's University Press|year=2010|isbn=978-0-7735-3791-0|page=[https://archive.org/details/lovequeenofmalab0000weis/page/116 116]|quote=balamani amma.|url-access=registration}}</ref> == चरित्र == बालमणी अम्मा यांचा जन्म १९ जुलै १९०९ <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}</ref> रोजी चित्तंजूर कुनहुन्नी राजा आणि नलपत कोचुकुटी अम्मा यांच्या पोटी नलप्पट येथे झाला, त्यांचे वडिलोपार्जित पुन्नायुरकुलम, पोन्नानी तालुक, [[मलबार जिल्हा]], [[ब्रिटिश भारत]] . त्यांचे कोणतेही औपचारिक शिक्षण नव्हते आणि त्यांच्या मामाच्या आणि त्यांच्या पुस्तकांच्या संग्रहामुळे त्यांना कवयित्री बनण्यास मदत झाली. <ref name="Jadia 2016">{{स्रोत बातमी|last=Jadia|first=Varun|url=https://www.thebetterindia.com/55708/women-poets-india-list-poetry/|title=This List of India's Most Gifted Women Poets Is Sure to Bring Some Enchantment in Your Life|date=May 29, 2016|work=The Better India|access-date=12 July 2021}}</ref> त्यांच्यावर नलपत नारायण मेनन आणि कवी वल्लाथोल नारायण मेनन यांचा प्रभाव होता. <ref name="azheekode">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208|title=Balamaniamma|last=Azheekode|first=Sukumar|authorlink=Sukumar Azhikode|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140502005127/http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208|archive-date=2 May 2014|access-date=13 November 2011}}</ref> वयाच्या १९ व्या वर्षी, अम्मा यांनी व्ही.एम. नायर यांच्याशी विवाह केला, जे ''मातृभूमी'' या मोठ्या प्रमाणावर प्रसारित होणाऱ्या [[मल्याळम भाषा|मल्याळम]] वृत्तपत्राचे व्यवस्थापकीय संचालक आणि व्यवस्थापकीय संपादक बनले, <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/ "Balamani Amma no more"]. ''[[इंडियन एक्सप्रेस|Indian Express]]''. 30 September 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> <ref name="TOI 2009">{{स्रोत बातमी|last=TNN|url=https://timesofindia.indiatimes.com/India/Kamala-Das-passes-away/articleshow/4599921.cms|title=Kamala Das passes away|date=June 1, 2009|work=Times of India|access-date=12 July 2021}}</ref> आणि नंतर एका ऑटोमोबाईल कंपनीत एक्झिक्युटिव्ह झाले. <ref name="Fox 2009">{{स्रोत बातमी|last=Fox|first=Margalit|url=https://www.nytimes.com/2009/06/14/books/14das.html|title=Kamala Das, Indian Poet and Memoirist, Dies at 75|date=June 13, 2009|work=The New York Times|access-date=12 July 2021}}</ref> लग्नानंतर त्या पतीसोबत राहण्यासाठी कोलकात्याला निघून गेल्या. <ref name=":0">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.veethi.com/india-people/balamani_amma-profile-2225-25.htm|title=Balamani Amma|website=veethi.com|access-date=2022-07-19}}</ref> व्हीएम नायर यांचे १९७७ मध्ये निधन झाले. <ref name=":0" /> अम्मा ह्या लेखिका कमला सुरैया यांच्या आई होत्या, (ज्यांना कमला दास म्हणूनही ओळखले जाते), <ref name="TOI 2009">{{स्रोत बातमी|last=TNN|url=https://timesofindia.indiatimes.com/India/Kamala-Das-passes-away/articleshow/4599921.cms|title=Kamala Das passes away|date=June 1, 2009|work=Times of India|access-date=12 July 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFTNN2009">TNN (1 June 2009). [https://timesofindia.indiatimes.com/India/Kamala-Das-passes-away/articleshow/4599921.cms "Kamala Das passes away"]. ''Times of India''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> जिने आईच्या एकाकीपणाचे वर्णन करणाऱ्या "द पेन" या तिच्या आईच्या एका कवितेचा अनुवाद केला. त्यांच्या इतर मुलांमध्ये मुलगा श्याम सुंदर आणि मुलगी सुलोचना यांचा समावेश आहे. <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/ "Balamani Amma no more"]. ''[[इंडियन एक्सप्रेस|Indian Express]]''. 30 September 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> २९ सप्टेंबर २००४ रोजी पाच वर्षांच्या [[अल्झायमर रोग|अल्झायमर आजारानंतर]] अम्मा यांचे निधन झाले. <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/ "Balamani Amma no more"]. ''[[इंडियन एक्सप्रेस|Indian Express]]''. 30 September 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> त्यांच्या अंत्यसंस्काराला पूर्ण शासकीय इतमामात उपस्थिती लावली. <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/thiruvananthapuram/Kerala-bids-farewell-to-Balamani-Amma/articleshow/869107.cms|title=Kerala bids farewell to Balamani Amma|date=September 30, 2004|work=Times of India|access-date=12 July 2021|agency=PTI}}</ref> == कविता == बालमणी अम्मा यांनी २० हून अधिक काव्यसंग्रह, अनेक गद्य रचना आणि अनुवाद प्रकाशित केले. तिची पहिली कविता " <ref name="azheekode">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208|title=Balamaniamma|last=Azheekode|first=Sukumar|authorlink=Sukumar Azhikode|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140502005127/http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208|archive-date=2 May 2014|access-date=13 November 2011}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFAzheekode">[[सुकुमार अळीकोडे|Azheekode, Sukumar]]. [https://web.archive.org/web/20140502005127/http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208 "Balamaniamma"]. Archived from [http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208 the original] on 2 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 November</span> 2011</span>.</cite></ref> " १९३० मध्ये प्रकाशित झाली. कोचीन राज्याचे माजी शासक परीक्षित थमपुरन यांच्याकडून तिला साहित्य निपुण पुरस्कार हा पुरस्कार मिळाला तेव्हा तिची पहिली ओळख झाली. ''नैवेद्यम'' हा बालमणी अम्मा यांच्या १९५९ ते १९८६ या काळातील कवितांचा संग्रह आहे. ''लोकंथरंगलील'' हे कवी नलपत नारायण मेनन यांच्या निधनावरील एक शोक आहे. <ref name="hindu_sep04">{{स्रोत बातमी|url=http://hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm|title=A prolific writer|date=30 September 2004|work=[[The Hindu]]|access-date=13 November 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20041119111230/http://www.hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm|archive-date=19 November 2004|url-status=dead}}</ref> == पुरस्कार आणि ओळख == तिच्या कवितेमुळे तिला मल्याळम कवितेतील ''अम्मा'' (आई) आणि ''मुथासी'' (आजी) ही पदवी मिळाली. <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/ "Balamani Amma no more"]. ''[[इंडियन एक्सप्रेस|Indian Express]]''. 30 September 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> <ref name="manorama">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.manoramaonline.com/advt//Lifestyle/Poetry_Day/memory_06.htm|title=Balamaniamma|publisher=[[Malayala Manorama]]|language=ml|url-status=dead|archive-url=https://archive.today/20130128032442/http://www.manoramaonline.com/advt//Lifestyle/Poetry_Day/memory_06.htm|archive-date=28 January 2013|access-date=20 November 2011}}</ref> केरळ साहित्य अकादमी येथे बालमनिअम्मा स्मरणार्थ भाषण देताना, अक्कितम अच्युथन नंबूथिरी यांनी तिचे वर्णन "मानवी गौरवाचे पैगंबर" म्हणून केले आणि सांगितले की तिची कविता त्यांच्यासाठी प्रेरणादायी आहे. <ref name="hindu_oct04">{{स्रोत बातमी|url=http://www.hindu.com/2004/10/08/stories/2004100811520400.htm|title=Balamaniyamma remembered|date=8 October 2004|work=[[The Hindu]]|access-date=20 November 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20041031205159/http://www.hindu.com/2004/10/08/stories/2004100811520400.htm|archive-date=31 October 2004|url-status=dead}}</ref> लेखक आणि समीक्षक एम.एन. करासेरी यांनी तिला गांधीवादी मानले, आणि जेव्हा लोक [[नथुराम गोडसे]] यांना भारतीय राष्ट्रवादाचे प्रतिनिधित्व करणारे मानतात तेव्हा त्यांच्या कार्यांची पुनरावृत्ती व्हायला हवी असे त्यांना वाटते. <ref name="The Hindu 2019">{{स्रोत बातमी|last=Special Correspondent|url=https://www.thehindu.com/news/cities/Kochi/balamani-amma-award-presented-to-padmanabhan/article30199597.ece|title=Balamani Amma Award presented to Padmanabhan|date=December 6, 2019|work=The Hindu|access-date=12 July 2021}}</ref> तिला अनेक साहित्यिक सन्मान आणि पुरस्कार मिळाले, ज्यात मुथास्सीसाठी केरळ साहित्य अकादमी पुरस्कार (१९६३), ''मुथासीसाठी केंद्रीय'' ''साहित्य'' [[साहित्य अकादमी पुरस्कार|अकादमी पुरस्कार]] (१९६५), आसन पुरस्कार (१९८९), वल्लाथोल पुरस्कार (१९९३), [[ललिताम्बिक अन्तर्जनम|ललिथांबिका अंतर्जनम]] पुरस्कार (१९९३), सारथी . नैवेद्यम (१९९५), ''एझुथाचन'' पुरस्कार (१९९५), आणि एनव्ही कृष्णा वॉरियर पुरस्कार (१९९७) साठी सन्मान. <ref name="hindu_sep04">{{स्रोत बातमी|url=http://hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm|title=A prolific writer|date=30 September 2004|work=[[The Hindu]]|access-date=13 November 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20041119111230/http://www.hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm|archive-date=19 November 2004|url-status=dead}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20041119111230/http://www.hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm "A prolific writer"]. ''[[द हिंदू|The Hindu]]''. 30 September 2004. Archived from [http://hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm the original] on 19 November 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 November</span> 2011</span>.</cite></ref> १९८७ मध्ये तिला भारताचा तिसरा सर्वोच्च नागरी सन्मान, [[पद्मभूषण पुरस्कार|पद्मभूषण]], प्राप्त झाला होता. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://india.gov.in/myindia/padmabhushan_awards_list1.php?start=510|title=Padma Bhushan Awardees|publisher=[[Government of India]]|access-date=13 November 2011}}</ref> == वारसा == कोची इंटरनॅशनल बुक फेस्टिव्हल कमिटीने लेखकांना रोख पुरस्कार देऊन बालमणी अम्मा पुरस्काराची निर्मिती केली. <ref name="The Hindu 2019">{{स्रोत बातमी|last=Special Correspondent|url=https://www.thehindu.com/news/cities/Kochi/balamani-amma-award-presented-to-padmanabhan/article30199597.ece|title=Balamani Amma Award presented to Padmanabhan|date=December 6, 2019|work=The Hindu|access-date=12 July 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSpecial_Correspondent2019">Special Correspondent (6 December 2019). [https://www.thehindu.com/news/cities/Kochi/balamani-amma-award-presented-to-padmanabhan/article30199597.ece "Balamani Amma Award presented to Padmanabhan"]. ''The Hindu''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> <ref name="NIE 2017">{{स्रोत बातमी|last=Express News Service|url=https://www.newindianexpress.com/states/kerala/2017/dec/06/balamani-amma-award-presented-to-mohanavarma-1719397.html|title=Balamani Amma award presented to Mohanavarma|date=December 6, 2017|work=The New Indian Express|access-date=12 July 2021}}</ref> १९ जुलै २०२२ रोजी, [[गूगल|Google ने]] अम्मा यांना त्यांच्या जयंतीनिमित्त [[गूगल डूडल|Google डूडलद्वारे]] सन्मानित केले. <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://indianexpress.com/article/trending/trending-in-india/balamani-amma-google-doodle-malayalam-poet-8037907/lite/|title=Balamani Amma: Google Doodle celebrates Malayalam poet’s 113th birth anniversary|date=19 July 2022|work=The Indian Express|language=en}}</ref> == संदर्भ == [[वर्ग:२०व्या शतकातील भारतीय लेखिका]] [[वर्ग:भारतीय कवयित्री]] [[वर्ग:इ.स. २००४ मधील मृत्यू]] [[वर्ग:इ.स. १९०९ मधील जन्म]] qemnvwyyep0k8pz07qpzn7fct42gdr9 2138861 2138860 2022-07-19T15:18:45Z Omkar Jack 122788 /* कविता */ टंकनदोष सुधरविला wikitext text/x-wiki '''नलपत बालमणी अम्मा''' (१९ जुलै १९०९ – २९ सप्टेंबर २००४) [[मल्याळम भाषा|मल्याळम भाषेत]] लिहिणाऱ्या भारतीय कवी होत्या. ''अम्मा'' (आई), ''मुथासी'' (आजी), आणि ''माझुविंटे कथा'' (कुऱ्हाडीची कथा) त्यांच्या काही प्रसिद्ध कृती होत्या. <ref name="george">{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=MZqqyxVkufQC|title=Western influence on Malayalam language and literature|last=George|first=K. M.|publisher=[[Sahitya Akademi]]|year=1998|isbn=978-81-260-0413-3|pages=132|author-link=K. M. George (writer)}}</ref> [[पद्मभूषण पुरस्कार|पद्मभूषण]], <ref name="Padma Awards">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|title=Padma Awards|date=2015|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|archive-date=15 October 2015|access-date=21 July 2015}}</ref> सरस्वती सन्मान, [[साहित्य अकादमी पुरस्कार]] आणि एझुथाचन पुरस्कार यासह अनेक पुरस्कार आणि सन्मान त्या प्राप्तकर्त्या होत्या. <ref name="prdKerala">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.prd.kerala.gov.in/awards.htm|title=Literary Awards|publisher=[[Government of Kerala]]|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20070524212356/http://www.prd.kerala.gov.in/awards.htm|archive-date=24 May 2007|access-date=13 November 2011}}</ref> त्या लेखिका कमला सुरैया यांच्या आई होत्या. <ref name="weisbord">{{स्रोत पुस्तक|url=https://archive.org/details/lovequeenofmalab0000weis|title=The Love Queen of Malabar: Memoir of a Friendship with Kamala Das|last=Weisbord|first=Merrily|publisher=McGill-Queen's University Press|year=2010|isbn=978-0-7735-3791-0|page=[https://archive.org/details/lovequeenofmalab0000weis/page/116 116]|quote=balamani amma.|url-access=registration}}</ref> == चरित्र == बालमणी अम्मा यांचा जन्म १९ जुलै १९०९ <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}</ref> रोजी चित्तंजूर कुनहुन्नी राजा आणि नलपत कोचुकुटी अम्मा यांच्या पोटी नलप्पट येथे झाला, त्यांचे वडिलोपार्जित पुन्नायुरकुलम, पोन्नानी तालुक, [[मलबार जिल्हा]], [[ब्रिटिश भारत]] . त्यांचे कोणतेही औपचारिक शिक्षण नव्हते आणि त्यांच्या मामाच्या आणि त्यांच्या पुस्तकांच्या संग्रहामुळे त्यांना कवयित्री बनण्यास मदत झाली. <ref name="Jadia 2016">{{स्रोत बातमी|last=Jadia|first=Varun|url=https://www.thebetterindia.com/55708/women-poets-india-list-poetry/|title=This List of India's Most Gifted Women Poets Is Sure to Bring Some Enchantment in Your Life|date=May 29, 2016|work=The Better India|access-date=12 July 2021}}</ref> त्यांच्यावर नलपत नारायण मेनन आणि कवी वल्लाथोल नारायण मेनन यांचा प्रभाव होता. <ref name="azheekode">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208|title=Balamaniamma|last=Azheekode|first=Sukumar|authorlink=Sukumar Azhikode|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140502005127/http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208|archive-date=2 May 2014|access-date=13 November 2011}}</ref> वयाच्या १९ व्या वर्षी, अम्मा यांनी व्ही.एम. नायर यांच्याशी विवाह केला, जे ''मातृभूमी'' या मोठ्या प्रमाणावर प्रसारित होणाऱ्या [[मल्याळम भाषा|मल्याळम]] वृत्तपत्राचे व्यवस्थापकीय संचालक आणि व्यवस्थापकीय संपादक बनले, <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/ "Balamani Amma no more"]. ''[[इंडियन एक्सप्रेस|Indian Express]]''. 30 September 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> <ref name="TOI 2009">{{स्रोत बातमी|last=TNN|url=https://timesofindia.indiatimes.com/India/Kamala-Das-passes-away/articleshow/4599921.cms|title=Kamala Das passes away|date=June 1, 2009|work=Times of India|access-date=12 July 2021}}</ref> आणि नंतर एका ऑटोमोबाईल कंपनीत एक्झिक्युटिव्ह झाले. <ref name="Fox 2009">{{स्रोत बातमी|last=Fox|first=Margalit|url=https://www.nytimes.com/2009/06/14/books/14das.html|title=Kamala Das, Indian Poet and Memoirist, Dies at 75|date=June 13, 2009|work=The New York Times|access-date=12 July 2021}}</ref> लग्नानंतर त्या पतीसोबत राहण्यासाठी कोलकात्याला निघून गेल्या. <ref name=":0">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.veethi.com/india-people/balamani_amma-profile-2225-25.htm|title=Balamani Amma|website=veethi.com|access-date=2022-07-19}}</ref> व्हीएम नायर यांचे १९७७ मध्ये निधन झाले. <ref name=":0" /> अम्मा ह्या लेखिका कमला सुरैया यांच्या आई होत्या, (ज्यांना कमला दास म्हणूनही ओळखले जाते), <ref name="TOI 2009">{{स्रोत बातमी|last=TNN|url=https://timesofindia.indiatimes.com/India/Kamala-Das-passes-away/articleshow/4599921.cms|title=Kamala Das passes away|date=June 1, 2009|work=Times of India|access-date=12 July 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFTNN2009">TNN (1 June 2009). [https://timesofindia.indiatimes.com/India/Kamala-Das-passes-away/articleshow/4599921.cms "Kamala Das passes away"]. ''Times of India''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> जिने आईच्या एकाकीपणाचे वर्णन करणाऱ्या "द पेन" या तिच्या आईच्या एका कवितेचा अनुवाद केला. त्यांच्या इतर मुलांमध्ये मुलगा श्याम सुंदर आणि मुलगी सुलोचना यांचा समावेश आहे. <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/ "Balamani Amma no more"]. ''[[इंडियन एक्सप्रेस|Indian Express]]''. 30 September 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> २९ सप्टेंबर २००४ रोजी पाच वर्षांच्या [[अल्झायमर रोग|अल्झायमर आजारानंतर]] अम्मा यांचे निधन झाले. <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/ "Balamani Amma no more"]. ''[[इंडियन एक्सप्रेस|Indian Express]]''. 30 September 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> त्यांच्या अंत्यसंस्काराला पूर्ण शासकीय इतमामात उपस्थिती लावली. <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/thiruvananthapuram/Kerala-bids-farewell-to-Balamani-Amma/articleshow/869107.cms|title=Kerala bids farewell to Balamani Amma|date=September 30, 2004|work=Times of India|access-date=12 July 2021|agency=PTI}}</ref> == कविता == बालमणी अम्मा यांनी २० हून अधिक काव्यसंग्रह, अनेक गद्य रचना आणि अनुवाद प्रकाशित केले. त्यांची पहिली कविता " <ref name="azheekode">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208|title=Balamaniamma|last=Azheekode|first=Sukumar|authorlink=Sukumar Azhikode|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140502005127/http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208|archive-date=2 May 2014|access-date=13 November 2011}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFAzheekode">[[सुकुमार अळीकोडे|Azheekode, Sukumar]]. [https://web.archive.org/web/20140502005127/http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208 "Balamaniamma"]. Archived from [http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208 the original] on 2 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 November</span> 2011</span>.</cite></ref> " १९३० मध्ये प्रकाशित झाली. कोचीन राज्याचे माजी शासक परीक्षित थमपुरन यांच्याकडून त्यांना साहित्य निपुण पुरस्कार हा पुरस्कार मिळाला तेव्हा त्यांची पहिली ओळख झाली. ''नैवेद्यम'' हा बालमणी अम्मा यांच्या १९५९ ते १९८६ या काळातील कवितांचा संग्रह आहे. ''लोकंथरंगलील'' हे कवी नलपत नारायण मेनन यांच्या निधनावरील एक शोक आहे. <ref name="hindu_sep04">{{स्रोत बातमी|url=http://hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm|title=A prolific writer|date=30 September 2004|work=[[The Hindu]]|access-date=13 November 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20041119111230/http://www.hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm|archive-date=19 November 2004|url-status=dead}}</ref> == पुरस्कार आणि ओळख == तिच्या कवितेमुळे तिला मल्याळम कवितेतील ''अम्मा'' (आई) आणि ''मुथासी'' (आजी) ही पदवी मिळाली. <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/ "Balamani Amma no more"]. ''[[इंडियन एक्सप्रेस|Indian Express]]''. 30 September 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> <ref name="manorama">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.manoramaonline.com/advt//Lifestyle/Poetry_Day/memory_06.htm|title=Balamaniamma|publisher=[[Malayala Manorama]]|language=ml|url-status=dead|archive-url=https://archive.today/20130128032442/http://www.manoramaonline.com/advt//Lifestyle/Poetry_Day/memory_06.htm|archive-date=28 January 2013|access-date=20 November 2011}}</ref> केरळ साहित्य अकादमी येथे बालमनिअम्मा स्मरणार्थ भाषण देताना, अक्कितम अच्युथन नंबूथिरी यांनी तिचे वर्णन "मानवी गौरवाचे पैगंबर" म्हणून केले आणि सांगितले की तिची कविता त्यांच्यासाठी प्रेरणादायी आहे. <ref name="hindu_oct04">{{स्रोत बातमी|url=http://www.hindu.com/2004/10/08/stories/2004100811520400.htm|title=Balamaniyamma remembered|date=8 October 2004|work=[[The Hindu]]|access-date=20 November 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20041031205159/http://www.hindu.com/2004/10/08/stories/2004100811520400.htm|archive-date=31 October 2004|url-status=dead}}</ref> लेखक आणि समीक्षक एम.एन. करासेरी यांनी तिला गांधीवादी मानले, आणि जेव्हा लोक [[नथुराम गोडसे]] यांना भारतीय राष्ट्रवादाचे प्रतिनिधित्व करणारे मानतात तेव्हा त्यांच्या कार्यांची पुनरावृत्ती व्हायला हवी असे त्यांना वाटते. <ref name="The Hindu 2019">{{स्रोत बातमी|last=Special Correspondent|url=https://www.thehindu.com/news/cities/Kochi/balamani-amma-award-presented-to-padmanabhan/article30199597.ece|title=Balamani Amma Award presented to Padmanabhan|date=December 6, 2019|work=The Hindu|access-date=12 July 2021}}</ref> तिला अनेक साहित्यिक सन्मान आणि पुरस्कार मिळाले, ज्यात मुथास्सीसाठी केरळ साहित्य अकादमी पुरस्कार (१९६३), ''मुथासीसाठी केंद्रीय'' ''साहित्य'' [[साहित्य अकादमी पुरस्कार|अकादमी पुरस्कार]] (१९६५), आसन पुरस्कार (१९८९), वल्लाथोल पुरस्कार (१९९३), [[ललिताम्बिक अन्तर्जनम|ललिथांबिका अंतर्जनम]] पुरस्कार (१९९३), सारथी . नैवेद्यम (१९९५), ''एझुथाचन'' पुरस्कार (१९९५), आणि एनव्ही कृष्णा वॉरियर पुरस्कार (१९९७) साठी सन्मान. <ref name="hindu_sep04">{{स्रोत बातमी|url=http://hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm|title=A prolific writer|date=30 September 2004|work=[[The Hindu]]|access-date=13 November 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20041119111230/http://www.hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm|archive-date=19 November 2004|url-status=dead}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20041119111230/http://www.hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm "A prolific writer"]. ''[[द हिंदू|The Hindu]]''. 30 September 2004. Archived from [http://hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm the original] on 19 November 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 November</span> 2011</span>.</cite></ref> १९८७ मध्ये तिला भारताचा तिसरा सर्वोच्च नागरी सन्मान, [[पद्मभूषण पुरस्कार|पद्मभूषण]], प्राप्त झाला होता. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://india.gov.in/myindia/padmabhushan_awards_list1.php?start=510|title=Padma Bhushan Awardees|publisher=[[Government of India]]|access-date=13 November 2011}}</ref> == वारसा == कोची इंटरनॅशनल बुक फेस्टिव्हल कमिटीने लेखकांना रोख पुरस्कार देऊन बालमणी अम्मा पुरस्काराची निर्मिती केली. <ref name="The Hindu 2019">{{स्रोत बातमी|last=Special Correspondent|url=https://www.thehindu.com/news/cities/Kochi/balamani-amma-award-presented-to-padmanabhan/article30199597.ece|title=Balamani Amma Award presented to Padmanabhan|date=December 6, 2019|work=The Hindu|access-date=12 July 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSpecial_Correspondent2019">Special Correspondent (6 December 2019). [https://www.thehindu.com/news/cities/Kochi/balamani-amma-award-presented-to-padmanabhan/article30199597.ece "Balamani Amma Award presented to Padmanabhan"]. ''The Hindu''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> <ref name="NIE 2017">{{स्रोत बातमी|last=Express News Service|url=https://www.newindianexpress.com/states/kerala/2017/dec/06/balamani-amma-award-presented-to-mohanavarma-1719397.html|title=Balamani Amma award presented to Mohanavarma|date=December 6, 2017|work=The New Indian Express|access-date=12 July 2021}}</ref> १९ जुलै २०२२ रोजी, [[गूगल|Google ने]] अम्मा यांना त्यांच्या जयंतीनिमित्त [[गूगल डूडल|Google डूडलद्वारे]] सन्मानित केले. <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://indianexpress.com/article/trending/trending-in-india/balamani-amma-google-doodle-malayalam-poet-8037907/lite/|title=Balamani Amma: Google Doodle celebrates Malayalam poet’s 113th birth anniversary|date=19 July 2022|work=The Indian Express|language=en}}</ref> == संदर्भ == [[वर्ग:२०व्या शतकातील भारतीय लेखिका]] [[वर्ग:भारतीय कवयित्री]] [[वर्ग:इ.स. २००४ मधील मृत्यू]] [[वर्ग:इ.स. १९०९ मधील जन्म]] qjog00mljf9j61qw1cgthsbuhtzivoy 2138862 2138861 2022-07-19T15:22:01Z Omkar Jack 122788 /* पुरस्कार आणि ओळख */ टंकनदोष सुधरविला wikitext text/x-wiki '''नलपत बालमणी अम्मा''' (१९ जुलै १९०९ – २९ सप्टेंबर २००४) [[मल्याळम भाषा|मल्याळम भाषेत]] लिहिणाऱ्या भारतीय कवी होत्या. ''अम्मा'' (आई), ''मुथासी'' (आजी), आणि ''माझुविंटे कथा'' (कुऱ्हाडीची कथा) त्यांच्या काही प्रसिद्ध कृती होत्या. <ref name="george">{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=MZqqyxVkufQC|title=Western influence on Malayalam language and literature|last=George|first=K. M.|publisher=[[Sahitya Akademi]]|year=1998|isbn=978-81-260-0413-3|pages=132|author-link=K. M. George (writer)}}</ref> [[पद्मभूषण पुरस्कार|पद्मभूषण]], <ref name="Padma Awards">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|title=Padma Awards|date=2015|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|archive-date=15 October 2015|access-date=21 July 2015}}</ref> सरस्वती सन्मान, [[साहित्य अकादमी पुरस्कार]] आणि एझुथाचन पुरस्कार यासह अनेक पुरस्कार आणि सन्मान त्या प्राप्तकर्त्या होत्या. <ref name="prdKerala">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.prd.kerala.gov.in/awards.htm|title=Literary Awards|publisher=[[Government of Kerala]]|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20070524212356/http://www.prd.kerala.gov.in/awards.htm|archive-date=24 May 2007|access-date=13 November 2011}}</ref> त्या लेखिका कमला सुरैया यांच्या आई होत्या. <ref name="weisbord">{{स्रोत पुस्तक|url=https://archive.org/details/lovequeenofmalab0000weis|title=The Love Queen of Malabar: Memoir of a Friendship with Kamala Das|last=Weisbord|first=Merrily|publisher=McGill-Queen's University Press|year=2010|isbn=978-0-7735-3791-0|page=[https://archive.org/details/lovequeenofmalab0000weis/page/116 116]|quote=balamani amma.|url-access=registration}}</ref> == चरित्र == बालमणी अम्मा यांचा जन्म १९ जुलै १९०९ <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}</ref> रोजी चित्तंजूर कुनहुन्नी राजा आणि नलपत कोचुकुटी अम्मा यांच्या पोटी नलप्पट येथे झाला, त्यांचे वडिलोपार्जित पुन्नायुरकुलम, पोन्नानी तालुक, [[मलबार जिल्हा]], [[ब्रिटिश भारत]] . त्यांचे कोणतेही औपचारिक शिक्षण नव्हते आणि त्यांच्या मामाच्या आणि त्यांच्या पुस्तकांच्या संग्रहामुळे त्यांना कवयित्री बनण्यास मदत झाली. <ref name="Jadia 2016">{{स्रोत बातमी|last=Jadia|first=Varun|url=https://www.thebetterindia.com/55708/women-poets-india-list-poetry/|title=This List of India's Most Gifted Women Poets Is Sure to Bring Some Enchantment in Your Life|date=May 29, 2016|work=The Better India|access-date=12 July 2021}}</ref> त्यांच्यावर नलपत नारायण मेनन आणि कवी वल्लाथोल नारायण मेनन यांचा प्रभाव होता. <ref name="azheekode">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208|title=Balamaniamma|last=Azheekode|first=Sukumar|authorlink=Sukumar Azhikode|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140502005127/http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208|archive-date=2 May 2014|access-date=13 November 2011}}</ref> वयाच्या १९ व्या वर्षी, अम्मा यांनी व्ही.एम. नायर यांच्याशी विवाह केला, जे ''मातृभूमी'' या मोठ्या प्रमाणावर प्रसारित होणाऱ्या [[मल्याळम भाषा|मल्याळम]] वृत्तपत्राचे व्यवस्थापकीय संचालक आणि व्यवस्थापकीय संपादक बनले, <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/ "Balamani Amma no more"]. ''[[इंडियन एक्सप्रेस|Indian Express]]''. 30 September 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> <ref name="TOI 2009">{{स्रोत बातमी|last=TNN|url=https://timesofindia.indiatimes.com/India/Kamala-Das-passes-away/articleshow/4599921.cms|title=Kamala Das passes away|date=June 1, 2009|work=Times of India|access-date=12 July 2021}}</ref> आणि नंतर एका ऑटोमोबाईल कंपनीत एक्झिक्युटिव्ह झाले. <ref name="Fox 2009">{{स्रोत बातमी|last=Fox|first=Margalit|url=https://www.nytimes.com/2009/06/14/books/14das.html|title=Kamala Das, Indian Poet and Memoirist, Dies at 75|date=June 13, 2009|work=The New York Times|access-date=12 July 2021}}</ref> लग्नानंतर त्या पतीसोबत राहण्यासाठी कोलकात्याला निघून गेल्या. <ref name=":0">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.veethi.com/india-people/balamani_amma-profile-2225-25.htm|title=Balamani Amma|website=veethi.com|access-date=2022-07-19}}</ref> व्हीएम नायर यांचे १९७७ मध्ये निधन झाले. <ref name=":0" /> अम्मा ह्या लेखिका कमला सुरैया यांच्या आई होत्या, (ज्यांना कमला दास म्हणूनही ओळखले जाते), <ref name="TOI 2009">{{स्रोत बातमी|last=TNN|url=https://timesofindia.indiatimes.com/India/Kamala-Das-passes-away/articleshow/4599921.cms|title=Kamala Das passes away|date=June 1, 2009|work=Times of India|access-date=12 July 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFTNN2009">TNN (1 June 2009). [https://timesofindia.indiatimes.com/India/Kamala-Das-passes-away/articleshow/4599921.cms "Kamala Das passes away"]. ''Times of India''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> जिने आईच्या एकाकीपणाचे वर्णन करणाऱ्या "द पेन" या तिच्या आईच्या एका कवितेचा अनुवाद केला. त्यांच्या इतर मुलांमध्ये मुलगा श्याम सुंदर आणि मुलगी सुलोचना यांचा समावेश आहे. <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/ "Balamani Amma no more"]. ''[[इंडियन एक्सप्रेस|Indian Express]]''. 30 September 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> २९ सप्टेंबर २००४ रोजी पाच वर्षांच्या [[अल्झायमर रोग|अल्झायमर आजारानंतर]] अम्मा यांचे निधन झाले. <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/ "Balamani Amma no more"]. ''[[इंडियन एक्सप्रेस|Indian Express]]''. 30 September 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> त्यांच्या अंत्यसंस्काराला पूर्ण शासकीय इतमामात उपस्थिती लावली. <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/thiruvananthapuram/Kerala-bids-farewell-to-Balamani-Amma/articleshow/869107.cms|title=Kerala bids farewell to Balamani Amma|date=September 30, 2004|work=Times of India|access-date=12 July 2021|agency=PTI}}</ref> == कविता == बालमणी अम्मा यांनी २० हून अधिक काव्यसंग्रह, अनेक गद्य रचना आणि अनुवाद प्रकाशित केले. त्यांची पहिली कविता " <ref name="azheekode">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208|title=Balamaniamma|last=Azheekode|first=Sukumar|authorlink=Sukumar Azhikode|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140502005127/http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208|archive-date=2 May 2014|access-date=13 November 2011}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFAzheekode">[[सुकुमार अळीकोडे|Azheekode, Sukumar]]. [https://web.archive.org/web/20140502005127/http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208 "Balamaniamma"]. Archived from [http://www.enmalayalam.com/home/en/topic/column/2208 the original] on 2 May 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 November</span> 2011</span>.</cite></ref> " १९३० मध्ये प्रकाशित झाली. कोचीन राज्याचे माजी शासक परीक्षित थमपुरन यांच्याकडून त्यांना साहित्य निपुण पुरस्कार हा पुरस्कार मिळाला तेव्हा त्यांची पहिली ओळख झाली. ''नैवेद्यम'' हा बालमणी अम्मा यांच्या १९५९ ते १९८६ या काळातील कवितांचा संग्रह आहे. ''लोकंथरंगलील'' हे कवी नलपत नारायण मेनन यांच्या निधनावरील एक शोक आहे. <ref name="hindu_sep04">{{स्रोत बातमी|url=http://hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm|title=A prolific writer|date=30 September 2004|work=[[The Hindu]]|access-date=13 November 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20041119111230/http://www.hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm|archive-date=19 November 2004|url-status=dead}}</ref> == पुरस्कार आणि ओळख == त्यांच्या कवितेमुळे त्यांना मल्याळम कवितेतील ''अम्मा'' (आई) आणि ''मुथासी'' (आजी) ही पदवी मिळाली. <ref name="ie_sep04">{{स्रोत बातमी|url=https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/|title=Balamani Amma no more|date=30 September 2004|work=[[Indian Express]]|access-date=July 12, 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.indianexpress.com/oldStory/56082/ "Balamani Amma no more"]. ''[[इंडियन एक्सप्रेस|Indian Express]]''. 30 September 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> <ref name="manorama">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.manoramaonline.com/advt//Lifestyle/Poetry_Day/memory_06.htm|title=Balamaniamma|publisher=[[Malayala Manorama]]|language=ml|url-status=dead|archive-url=https://archive.today/20130128032442/http://www.manoramaonline.com/advt//Lifestyle/Poetry_Day/memory_06.htm|archive-date=28 January 2013|access-date=20 November 2011}}</ref> केरळ साहित्य अकादमी येथे बालमनिअम्मा स्मरणार्थ भाषण देताना, अक्कितम अच्युथन नंबूथिरी यांनी तिचे वर्णन "मानवी गौरवाचे पैगंबर" म्हणून केले आणि सांगितले की तिची कविता त्यांच्यासाठी प्रेरणादायी आहे. <ref name="hindu_oct04">{{स्रोत बातमी|url=http://www.hindu.com/2004/10/08/stories/2004100811520400.htm|title=Balamaniyamma remembered|date=8 October 2004|work=[[The Hindu]]|access-date=20 November 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20041031205159/http://www.hindu.com/2004/10/08/stories/2004100811520400.htm|archive-date=31 October 2004|url-status=dead}}</ref> लेखक आणि समीक्षक एम.एन. करासेरी यांनी तिला गांधीवादी मानले, आणि जेव्हा लोक [[नथुराम गोडसे]] यांना भारतीय राष्ट्रवादाचे प्रतिनिधित्व करणारे मानतात तेव्हा त्यांच्या कार्यांची पुनरावृत्ती व्हायला हवी असे त्यांना वाटते. <ref name="The Hindu 2019">{{स्रोत बातमी|last=Special Correspondent|url=https://www.thehindu.com/news/cities/Kochi/balamani-amma-award-presented-to-padmanabhan/article30199597.ece|title=Balamani Amma Award presented to Padmanabhan|date=December 6, 2019|work=The Hindu|access-date=12 July 2021}}</ref> त्यांना अनेक साहित्यिक सन्मान आणि पुरस्कार मिळाले, ज्यात मुथास्सीसाठी केरळ साहित्य अकादमी पुरस्कार (१९६३), ''मुथासीसाठी केंद्रीय'' ''साहित्य'' [[साहित्य अकादमी पुरस्कार|अकादमी पुरस्कार]] (१९६५), आसन पुरस्कार (१९८९), वल्लाथोल पुरस्कार (१९९३), [[ललिताम्बिक अन्तर्जनम|ललिथांबिका अंतर्जनम]] पुरस्कार (१९९३), सारथी . नैवेद्यम (१९९५), ''एझुथाचन'' पुरस्कार (१९९५), आणि एनव्ही कृष्णा वॉरियर पुरस्कार (१९९७) साठी सन्मान. <ref name="hindu_sep04">{{स्रोत बातमी|url=http://hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm|title=A prolific writer|date=30 September 2004|work=[[The Hindu]]|access-date=13 November 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20041119111230/http://www.hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm|archive-date=19 November 2004|url-status=dead}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20041119111230/http://www.hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm "A prolific writer"]. ''[[द हिंदू|The Hindu]]''. 30 September 2004. Archived from [http://hindu.com/2004/09/30/stories/2004093011150400.htm the original] on 19 November 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 November</span> 2011</span>.</cite></ref> १९८७ मध्ये त्यांना भारताचा तिसरा सर्वोच्च नागरी सन्मान, [[पद्मभूषण पुरस्कार|पद्मभूषण]], प्राप्त झाला होता. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://india.gov.in/myindia/padmabhushan_awards_list1.php?start=510|title=Padma Bhushan Awardees|publisher=[[Government of India]]|access-date=13 November 2011}}</ref> == वारसा == कोची इंटरनॅशनल बुक फेस्टिव्हल कमिटीने लेखकांना रोख पुरस्कार देऊन बालमणी अम्मा पुरस्काराची निर्मिती केली. <ref name="The Hindu 2019">{{स्रोत बातमी|last=Special Correspondent|url=https://www.thehindu.com/news/cities/Kochi/balamani-amma-award-presented-to-padmanabhan/article30199597.ece|title=Balamani Amma Award presented to Padmanabhan|date=December 6, 2019|work=The Hindu|access-date=12 July 2021}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSpecial_Correspondent2019">Special Correspondent (6 December 2019). [https://www.thehindu.com/news/cities/Kochi/balamani-amma-award-presented-to-padmanabhan/article30199597.ece "Balamani Amma Award presented to Padmanabhan"]. ''The Hindu''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 July</span> 2021</span>.</cite></ref> <ref name="NIE 2017">{{स्रोत बातमी|last=Express News Service|url=https://www.newindianexpress.com/states/kerala/2017/dec/06/balamani-amma-award-presented-to-mohanavarma-1719397.html|title=Balamani Amma award presented to Mohanavarma|date=December 6, 2017|work=The New Indian Express|access-date=12 July 2021}}</ref> १९ जुलै २०२२ रोजी, [[गूगल|Google ने]] अम्मा यांना त्यांच्या जयंतीनिमित्त [[गूगल डूडल|Google डूडलद्वारे]] सन्मानित केले. <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://indianexpress.com/article/trending/trending-in-india/balamani-amma-google-doodle-malayalam-poet-8037907/lite/|title=Balamani Amma: Google Doodle celebrates Malayalam poet’s 113th birth anniversary|date=19 July 2022|work=The Indian Express|language=en}}</ref> == संदर्भ == [[वर्ग:२०व्या शतकातील भारतीय लेखिका]] [[वर्ग:भारतीय कवयित्री]] [[वर्ग:इ.स. २००४ मधील मृत्यू]] [[वर्ग:इ.स. १९०९ मधील जन्म]] tuz22jxbu2m9t94iqjceawpxatkszjt 3 308298 2138841 2022-07-19T12:27:36Z साहाय्य चमू 25365 नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Dr. Ajay jadhavpatil}} -- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) १७:५७, १९ जुलै २०२२ (IST) sp61td8cd955yeczwwouthu97gfqcuw 3 308299 2138856 2022-07-19T14:20:15Z साहाय्य चमू 25365 नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Digambar koli}} -- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) १९:५०, १९ जुलै २०२२ (IST) 69mcf22nrwahnem9zrlt7lc3n5e49iq 3 308300 2138867 2022-07-19T15:45:11Z साहाय्य चमू 25365 नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Vinod Shinde shirdi}} -- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) २१:१५, १९ जुलै २०२२ (IST) 6q13kroqgxckp9jfgjw3kbyukw7z8qj 0 308301 2138872 2022-07-19T15:58:24Z संतोष गोरे 135680 संतोष गोरे ने लेख [[डॉ. इंदिरा शर्मा]] वरुन [[इंदिरा शर्मा]] ला हलविला: विकिपीडिया लेखन संकेत wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[इंदिरा शर्मा]] jpltqyatli1kep8321rdf8xxlb9b1jg 0 308302 2138874 2022-07-19T15:58:58Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[21st सेंच्युरी फॉक्स]] वरुन [[ट्वेन्टी फर्स्ट सेंच्युरी फॉक्स]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[ट्वेन्टी फर्स्ट सेंच्युरी फॉक्स]] bsye5fbrdvazvifga32814z1880vyg6 1 308303 2138876 2022-07-19T15:58:58Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[चर्चा:21st सेंच्युरी फॉक्स]] वरुन [[चर्चा:ट्वेन्टी फर्स्ट सेंच्युरी फॉक्स]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[चर्चा:ट्वेन्टी फर्स्ट सेंच्युरी फॉक्स]] qxd8s9ft1zubw00gde1rebdm01pqbu6 0 308304 2138878 2022-07-19T15:59:00Z संतोष गोरे 135680 संतोष गोरे ने लेख [[डॉ. अनिरुद्ध काला]] वरुन [[अनिरुद्ध काला]] ला हलविला: विकिपीडिया लेखन संकेत wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[अनिरुद्ध काला]] 4g8i0y7axbvry8z57d001pi3xr6arsz 1 308305 2138880 2022-07-19T16:02:48Z संतोष गोरे 135680 उडवलेला मजकूर wikitext text/x-wiki == संदर्भ == नमस्कार, आपण या पानावर संपादन करत असताना संदर्भ देखील उडवलेले दिसत आहेत. कारण समजले नाही-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:३२, १९ जुलै २०२२ (IST) 45n8nlzw3z64e9ukkjpe6lq0blsigk2 2138883 2138880 2022-07-19T16:03:46Z संतोष गोरे 135680 /* संदर्भ */ wikitext text/x-wiki == संदर्भ == {{साद|Omega45}} नमस्कार, आपण या पानावर संपादन करत असताना संदर्भ देखील उडवलेले दिसत आहेत. कारण समजले नाही-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:३२, १९ जुलै २०२२ (IST) dj7m84wf9c4gvkfliifpx2c5ic1aaef 0 308306 2138882 2022-07-19T16:03:09Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[डॉ. राजकुमार]] वरुन [[राजकुमार (अभिनेता)]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[राजकुमार (अभिनेता)]] dxz3faxs9mfnspby0kep41di60343rf 0 308307 2138890 2022-07-19T16:13:04Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[आंबेडकर टाईम्स]] वरुन [[आंबेडकर टाइम्स]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[आंबेडकर टाइम्स]] qmgobvdxlj23sfglefppz7x52ig1hxo 0 308308 2138893 2022-07-19T16:16:16Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[बाँबे मिलहँड्‌स असोसिएशन]] वरुन [[बॉम्बे मिल हँड्‌स असोसिएशन]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[बॉम्बे मिल हँड्‌स असोसिएशन]] 6a4194ivinfvailo91inwa2fiyfx8zh 1 308309 2138895 2022-07-19T16:16:16Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[चर्चा:बाँबे मिलहँड्‌स असोसिएशन]] वरुन [[चर्चा:बॉम्बे मिल हँड्‌स असोसिएशन]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[चर्चा:बॉम्बे मिल हँड्‌स असोसिएशन]] gloyaj0za8863ev8drbc819u1fhu9zq 0 308310 2138897 2022-07-19T16:16:53Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[बाँबे हाऊस]] वरुन [[बॉम्बे हाऊस]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[बॉम्बे हाऊस]] rmh4pgzt8zvwxk6mby723v217c716ke 0 308311 2138901 2022-07-19T16:20:28Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[बाँबे जयश्री]] वरुन [[बॉम्बे जयश्री]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[बॉम्बे जयश्री]] kn594mc52dun6flux02uybb5rkdwlq3 0 308312 2138903 2022-07-19T16:22:33Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[द बाँबे शेड्युल्ड कास्ट्स इम्प्रुव्हमेंट ट्रस्ट]] वरुन [[बॉम्बे शेड्युल्ड कास्ट्स इम्प्रुव्हमेंट ट्रस्ट]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[बॉम्बे शेड्युल्ड कास्ट्स इम्प्रुव्हमेंट ट्रस्ट]] ktvy0nn4ywh23fvxmul1nm1lypoi5p3 0 308313 2138906 2022-07-19T16:30:35Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[फ्रान्स्वॉ ओलांद]] वरुन [[फ्रांस्वा ओलांद]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[फ्रांस्वा ओलांद]] jvzxvsl2eo7legw7jppzqlvg83lmyll 3 308314 2138907 2022-07-19T16:30:53Z साहाय्य चमू 25365 नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Ganesh Dingalwar}} -- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) २२:००, १९ जुलै २०२२ (IST) qkmirdv8626801tj0cqke1bye12jset 0 308315 2138909 2022-07-19T16:36:38Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[फ्रांस क्रिकेट]] वरुन [[फ्रान्स राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[फ्रान्स राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]] l8l2uhvlzl712h23zb5e8rlpjhh7mse 1 308316 2138911 2022-07-19T16:36:38Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[चर्चा:फ्रांस क्रिकेट]] वरुन [[चर्चा:फ्रान्स राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[चर्चा:फ्रान्स राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]] 21oq3fjabi04ozo4nmcswpmgt6vgj5t 0 308317 2138913 2022-07-19T16:37:43Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[फ्रांस राष्ट्रीय महिला फुटबॉल संघ]] वरुन [[फ्रान्स राष्ट्रीय महिला फुटबॉल संघ]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[फ्रान्स राष्ट्रीय महिला फुटबॉल संघ]] 6q20krk1in3dadjb6metz966cgemhbq 0 308318 2138915 2022-07-19T16:39:12Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[फ्रान्सिस दिब्रिटो]] वरुन [[फ्रांसिस दि'ब्रिटो]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[फ्रांसिस दि'ब्रिटो]] edlsb3j5mncinhftoi5aj7borx1ld6s 0 308319 2138917 2022-07-19T16:40:10Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[फ्रान्सिस न्यूटन सौझा]] वरुन [[फ्रांसिस न्यूटन सौझा]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[फ्रांसिस न्यूटन सौझा]] lniice5vrzfkaqyuyqfnvf66y166ljs 0 308320 2138919 2022-07-19T16:40:50Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[फ्रान्सिस्को दि पॉला रॉद्रिगेस अल्वेस]] वरुन [[फ्रांसिस्को दि पॉला रॉद्रिगेस अल्वेस]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[फ्रांसिस्को दि पॉला रॉद्रिगेस अल्वेस]] 2u9s2o9cu7t1a2pw0vee0fsiybvbofk 0 308321 2138921 2022-07-19T16:41:29Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[फ्रान्सिस्को द अल्मिडा]] वरुन [[फ्रांसिस्को द अल्मिडा]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[फ्रांसिस्को द अल्मिडा]] 5xxmb9hml8rq5u59udsvqdw3i99svca 0 308322 2138923 2022-07-19T16:42:06Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[फ्रान्सिस्को सार्डिन्हा]] वरुन [[फ्रांसिस्को सार्डिन्हा]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[फ्रांसिस्को सार्डिन्हा]] 8fbbrxorz7lndnukds4xvmmar0jyt1v 0 308323 2138925 2022-07-19T16:44:16Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[एर फ्रांस-केएलएम ग्रूप]] वरुन [[एर फ्रान्स-केएलएम]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[एर फ्रान्स-केएलएम]] 76maqf1nq7f651ltkmhsu29i45fzyvb 0 308324 2138927 2022-07-19T16:45:46Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[बॅटल ऑफ फ्रांस]] वरुन [[फ्रान्सची लढाई]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[फ्रान्सची लढाई]] 1n0j0316zo1ysk9g800rcfc6gis4c1q 0 308325 2138931 2022-07-19T16:50:50Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[पोप अॅनाक्लेतस]] वरुन [[पोप ॲनाक्लेतस]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[पोप ॲनाक्लेतस]] okbxlm84juy71kdz8ijpxa2mx87agdp 0 308326 2138941 2022-07-19T18:14:15Z Rockpeterson 121621 भारतीय महिला मानसोपचारतज्ज्ञ आणि संशोधक wikitext text/x-wiki डॉ इरा दत्ता (जन्म १२ सप्टेंबर १९८७ - नवी दिल्ली) एक भारतीय मानसोपचारतज्ज्ञ, टेड-एक्स स्पीकर आणि संशोधक आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.ted.com/tedx/events/48771|title=TEDxDSC {{!}} TED|website=www.ted.com|access-date=2022-07-19}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.businessinsider.in/education/news/iit-bombays-annual-socio-weekend-to-start-from-january-22/amp_articleshow/89041719.cms|title=IIT-Bombay’s annual socio-weekend to start from January 22 - Business Insider India|website=www.businessinsider.in|access-date=2022-07-19}}</ref> २०१३ मध्ये तिला मानसोपचार मधील यंग स्कॉलर पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आणि २०१४ मध्ये तिला एम.डि मानसोपचार शास्त्रात प्रथम स्थान मिळाल्याबद्दल जवाहरलाल नेहरू पुरस्कार मिळाला.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.vogue.in/beauty/content/how-avoidant-relationships-affect-us-and-how-to-navigate-them-wellness|title=Are avoidant relationships the reasons your romantic life keeps hitting a dead end?|last=Khan|first=Arman|website=Vogue India|language=en-IN|access-date=2022-07-19}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.hindustantimes.com/business/why-personal-finances-are-an-important-aspect-of-women-s-mental-health-101635702031581.html|title=Why personal finances are an important aspect of women's mental health|date=2021-10-31|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2022-07-19}}</ref> == करकिर्द आणि शिक्षण == दत्ता यांनी २०१० मध्ये डॉ डी वाय पाटील मेडिकल कॉलेजमधून एमबीबीएस पदवी पूर्ण केली. २०१४ मध्ये तिने भारती विद्यापीठ डीम्ड युनिव्हर्सिटी, पुणे येथून मानसोपचार विषयात एमडी केले. तिने माइंड वेलनेस इंडियाची स्थापना केली. टेड टॉक्स इंडियामध्ये ती दोनदा बोलली.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.ted.com/tedx/events/47599|title=TEDxChowringheeWomen {{!}} TED|website=www.ted.com|access-date=2022-07-19}}</ref> युगाने विविध नियतकालिकांमध्ये शोधनिबंध लिहिले आहेत ज्यात इंडियन जे सायकोल मेड आणि इंडियन जर्नल ऑफ सायकोलॉजिकल मेडिसिन यांचा समावेश आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.thehealthsite.com/diseases-conditions/hivaids/how-to-talk-to-your-children-about-hivaids-k1217-540188/amp/|title=World AIDS Day 2017: How to talk to your children about HIV/|date=2017-12-01|website=TheHealthSite|language=en|access-date=2022-07-19}}</ref> == पुरस्कार == यंग स्कॉलर पुरस्कार - मानसोपचारतज्ज्ञ, २०१३ एम.डि मानसोपचार २०१५ मध्ये पहिल्या स्थानासाठी जवाहरलाल नेहरू पुरस्कार == प्रकाशने == # सेल्फी घेण्याकडे वृत्ती आणि त्याचा शारीरिक प्रतिमेशी संबंध आणि वैद्यकीय विद्यार्थ्यांमध्ये नार्सिसिझम<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Dutta|first=Era|last2=Sharma|first2=Payal|last3=Shah|first3=Nilesh|last4=Bharati|first4=Anup|last5=Sonavane|first5=Sushma|last6=Desousa|first6=Avinash|date=2018-01|title=Attitude toward Selfie Taking and its Relation to Body Image and Narcissism in Medical Students|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29403124/|journal=Indian Journal of Psychological Medicine|volume=40|issue=1|pages=17–21|doi=10.4103/IJPSYM.IJPSYM_169_17|issn=0253-7176|pmc=5795673|pmid=29403124}}</ref> # शाळेत जाणाऱ्या किशोरवयीन मुलांमध्ये सेल्फी घेण्याकडे वृत्ती: एक शोधात्मक अभ्यास<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Dutta|first=Era|last2=Sharma|first2=Payal|last3=Dikshit|first3=Reetika|last4=Shah|first4=Nilesh|last5=Sonavane|first5=Sushma|last6=Bharati|first6=Anup|last7=De Sousa|first7=Avinash|date=2016-05|title=Attitudes Toward Selfie Taking in School-going Adolescents: An Exploratory Study|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27335520/|journal=Indian Journal of Psychological Medicine|volume=38|issue=3|pages=242–245|doi=10.4103/0253-7176.183094|issn=0253-7176|pmc=4904761|pmid=27335520}}</ref> # अतिलैंगिकता - चिंतेचे कारण: सायकोडर्मेटोलॉजी संपर्काची गरज हायलाइट करणारा केस रिपोर्ट<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Sharma|first=Era R.|last2=Debsikdar|first2=Ashish V.|last3=Naphade|first3=Nilesh M.|last4=Shetty|first4=Jyoti V.|date=2014|title=Very Late-onset Schizophrenia Like Psychosis: Case Series and Future Directions|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4031596/|journal=Indian Journal of Psychological Medicine|volume=36|issue=2|pages=208–210|doi=10.4103/0253-7176.130999|issn=0253-7176|pmc=4031596|pmid=24860229}}</ref> # खूप उशीरा सुरू झालेला स्किझोफ्रेनिया सारखा सायकोसिस: केस सिरीज आणि भविष्यातील दिशा == संदर्भ == <references /> gpay7yxgux35gfa0fcx28kqt8b3ye12 2138955 2138941 2022-07-20T02:50:05Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[डॉ. इरा दत्ता]] वरुन [[इरा दत्ता]] ला हलविला wikitext text/x-wiki डॉ इरा दत्ता (जन्म १२ सप्टेंबर १९८७ - नवी दिल्ली) एक भारतीय मानसोपचारतज्ज्ञ, टेड-एक्स स्पीकर आणि संशोधक आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.ted.com/tedx/events/48771|title=TEDxDSC {{!}} TED|website=www.ted.com|access-date=2022-07-19}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.businessinsider.in/education/news/iit-bombays-annual-socio-weekend-to-start-from-january-22/amp_articleshow/89041719.cms|title=IIT-Bombay’s annual socio-weekend to start from January 22 - Business Insider India|website=www.businessinsider.in|access-date=2022-07-19}}</ref> २०१३ मध्ये तिला मानसोपचार मधील यंग स्कॉलर पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आणि २०१४ मध्ये तिला एम.डि मानसोपचार शास्त्रात प्रथम स्थान मिळाल्याबद्दल जवाहरलाल नेहरू पुरस्कार मिळाला.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.vogue.in/beauty/content/how-avoidant-relationships-affect-us-and-how-to-navigate-them-wellness|title=Are avoidant relationships the reasons your romantic life keeps hitting a dead end?|last=Khan|first=Arman|website=Vogue India|language=en-IN|access-date=2022-07-19}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.hindustantimes.com/business/why-personal-finances-are-an-important-aspect-of-women-s-mental-health-101635702031581.html|title=Why personal finances are an important aspect of women's mental health|date=2021-10-31|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2022-07-19}}</ref> == करकिर्द आणि शिक्षण == दत्ता यांनी २०१० मध्ये डॉ डी वाय पाटील मेडिकल कॉलेजमधून एमबीबीएस पदवी पूर्ण केली. २०१४ मध्ये तिने भारती विद्यापीठ डीम्ड युनिव्हर्सिटी, पुणे येथून मानसोपचार विषयात एमडी केले. तिने माइंड वेलनेस इंडियाची स्थापना केली. टेड टॉक्स इंडियामध्ये ती दोनदा बोलली.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.ted.com/tedx/events/47599|title=TEDxChowringheeWomen {{!}} TED|website=www.ted.com|access-date=2022-07-19}}</ref> युगाने विविध नियतकालिकांमध्ये शोधनिबंध लिहिले आहेत ज्यात इंडियन जे सायकोल मेड आणि इंडियन जर्नल ऑफ सायकोलॉजिकल मेडिसिन यांचा समावेश आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.thehealthsite.com/diseases-conditions/hivaids/how-to-talk-to-your-children-about-hivaids-k1217-540188/amp/|title=World AIDS Day 2017: How to talk to your children about HIV/|date=2017-12-01|website=TheHealthSite|language=en|access-date=2022-07-19}}</ref> == पुरस्कार == यंग स्कॉलर पुरस्कार - मानसोपचारतज्ज्ञ, २०१३ एम.डि मानसोपचार २०१५ मध्ये पहिल्या स्थानासाठी जवाहरलाल नेहरू पुरस्कार == प्रकाशने == # सेल्फी घेण्याकडे वृत्ती आणि त्याचा शारीरिक प्रतिमेशी संबंध आणि वैद्यकीय विद्यार्थ्यांमध्ये नार्सिसिझम<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Dutta|first=Era|last2=Sharma|first2=Payal|last3=Shah|first3=Nilesh|last4=Bharati|first4=Anup|last5=Sonavane|first5=Sushma|last6=Desousa|first6=Avinash|date=2018-01|title=Attitude toward Selfie Taking and its Relation to Body Image and Narcissism in Medical Students|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29403124/|journal=Indian Journal of Psychological Medicine|volume=40|issue=1|pages=17–21|doi=10.4103/IJPSYM.IJPSYM_169_17|issn=0253-7176|pmc=5795673|pmid=29403124}}</ref> # शाळेत जाणाऱ्या किशोरवयीन मुलांमध्ये सेल्फी घेण्याकडे वृत्ती: एक शोधात्मक अभ्यास<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Dutta|first=Era|last2=Sharma|first2=Payal|last3=Dikshit|first3=Reetika|last4=Shah|first4=Nilesh|last5=Sonavane|first5=Sushma|last6=Bharati|first6=Anup|last7=De Sousa|first7=Avinash|date=2016-05|title=Attitudes Toward Selfie Taking in School-going Adolescents: An Exploratory Study|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27335520/|journal=Indian Journal of Psychological Medicine|volume=38|issue=3|pages=242–245|doi=10.4103/0253-7176.183094|issn=0253-7176|pmc=4904761|pmid=27335520}}</ref> # अतिलैंगिकता - चिंतेचे कारण: सायकोडर्मेटोलॉजी संपर्काची गरज हायलाइट करणारा केस रिपोर्ट<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Sharma|first=Era R.|last2=Debsikdar|first2=Ashish V.|last3=Naphade|first3=Nilesh M.|last4=Shetty|first4=Jyoti V.|date=2014|title=Very Late-onset Schizophrenia Like Psychosis: Case Series and Future Directions|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4031596/|journal=Indian Journal of Psychological Medicine|volume=36|issue=2|pages=208–210|doi=10.4103/0253-7176.130999|issn=0253-7176|pmc=4031596|pmid=24860229}}</ref> # खूप उशीरा सुरू झालेला स्किझोफ्रेनिया सारखा सायकोसिस: केस सिरीज आणि भविष्यातील दिशा == संदर्भ == <references /> gpay7yxgux35gfa0fcx28kqt8b3ye12 3 308327 2138942 2022-07-19T18:28:08Z साहाय्य चमू 25365 नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=अजिंक्य कांबळे}} -- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) २३:५८, १९ जुलै २०२२ (IST) cdcf7h4spdp39mz0ou65kqrkhk6954r 3 308328 2138943 2022-07-19T18:45:26Z साहाय्य चमू 25365 नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Sunil R Chavhan}} -- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) ००:१५, २० जुलै २०२२ (IST) 5uuttkkca46n4608bfzfhkfgc4q8dfx 0 308329 2138956 2022-07-20T02:50:06Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[डॉ. इरा दत्ता]] वरुन [[इरा दत्ता]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[इरा दत्ता]] 7pahzkdppzqnwhwrtaz0rsu5gupqc2b 0 308330 2138984 2022-07-20T07:31:02Z Sandesh9822 66586 Sandesh9822 ने लेख [[श्रीलंकन तमिळ माणसे]] वरुन [[श्रीलंकन तमिळ लोक]] ला हलविला: प्रचलित wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[श्रीलंकन तमिळ लोक]] t7s4uotsp429imp4gvynl72d5n15dbd 0 308331 2138989 2022-07-20T08:16:41Z अमर राऊत 140696 Created by translating the opening section from the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1099312553|2022 Indian vice presidential election]]" wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट निवडणूक|election_name={{लेखनाव}}|country=भारत|type=उपराष्ट्रपती|ongoing=yes|turnout=|election_date=६ ऑगस्ट २०२२|image1=Governor of West Bengal Jagdeep Dhankhar with Prime Minister of India Narendra Modi (cropped).jpg|nominee1=[[Jagdeep Dhankhar]]|alliance1=एनडीए|party1=भाजप|home_state1=[[राजस्थान]]|states_carried1=|electoral_vote1=|percentage1=|image2=[[File:Margaret_Alva.jpg|131px]]|nominee2=[[Margaret Alva]]|alliance2=[[यूपीए]]|party2=भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस|home_state2=[[कर्नाटक]]|states_carried2=|electoral_vote2=|percentage2=|title=[[भारतीय उपराष्ट्रपती]]|before_election=[[एम. वैंकय्या नायडू]]|before_party=भाजप|after_election=|after_party=}} भारतीय उपराष्ट्रपतीसाठी ६ ऑगस्ट २०२२ रोजी निवडणूक होणार आहे. भारतीय निवडणूक आयोगाने ही घोषणा केली आहे. भारतीय राज्यघटनेच्या कलम ५६(१) मध्ये अशी तरतूद आहे की [[भारताचे उपराष्ट्रपती]] पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी पदावर राहतील आणि ६ ऑगस्ट २०२२ रोजी त्यांची नियुक्ती होईल. <ref name=":0">{{स्रोत बातमी|url=https://www.thehindu.com/news/national/election-for-vice-president-on-august-6-election-commission/article65579489.ece|title=Vice-Presidential poll on August 6|date=2022-06-29|work=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=2022-07-09}}</ref> या निवडणुकीतील विजेता विद्यमान उपराष्ट्रपती [[व्यंकय्या नायडू]] यांची जागा घेईल. १६ जुलै २०२२ रोजी, [[पश्चिम बंगालचे राज्यपाल|पश्चिम बंगालचे तत्कालीन राज्यपाल]] [[जगदीप धनखर]] यांना [[भारतीय जनता पक्ष|भाजपने]] उपराष्ट्रपती पदाचे उमेदवार म्हणून नामांकन दिले होते. <ref name=":1">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/jagdeep-dhankhar-named-nda-s-candidate-for-vice-president-101657981364877.html|title=BJP names Bengal governor Jagdeep Dhankhar as NDA candidate for Vice President|date=2022-07-16|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2022-07-16}}</ref> १७ जुलै २०२२ रोजी, [[मार्गारेट अल्वा]] यांना यूपीएने विरोधी पक्षांचे उपराष्ट्रपती पदाचे उमेदवार म्हणून घोषित केले. ohavixiwylhk5l1nhhxkazrgeittb1a 2138990 2138989 2022-07-20T08:17:50Z अमर राऊत 140696 wikitext text/x-wiki {{माहितीचौकट निवडणूक|election_name={{लेखनाव}}|country=भारत|type=उपराष्ट्रपती|ongoing=yes|turnout=|election_date=६ ऑगस्ट २०२२|image1=Governor of West Bengal Jagdeep Dhankhar with Prime Minister of India Narendra Modi (cropped).jpg|nominee1=[[Jagdeep Dhankhar]]|alliance1=एनडीए|party1=भाजप|home_state1=[[राजस्थान]]|states_carried1=|electoral_vote1=|percentage1=|image2=[[File:Margaret_Alva.jpg|131px]]|nominee2=[[Margaret Alva]]|alliance2=[[यूपीए]]|party2=भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस|home_state2=[[कर्नाटक]]|states_carried2=|electoral_vote2=|percentage2=|title=[[भारतीय उपराष्ट्रपती]]|before_election=[[एम. वैंकय्या नायडू]]|before_party=भाजप|after_election=|after_party=}} भारतीय उपराष्ट्रपतीपदासाठी साठी ६ ऑगस्ट २०२२ रोजी निवडणूक होणार आहे. भारतीय निवडणूक आयोगाने ही घोषणा केली आहे. भारतीय राज्यघटनेच्या कलम ५६(१) मध्ये अशी तरतूद आहे की [[भारताचे उपराष्ट्रपती]] पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी पदावर राहतील आणि ६ ऑगस्ट २०२२ रोजी त्यांची नियुक्ती होईल. <ref name=":0">{{स्रोत बातमी|url=https://www.thehindu.com/news/national/election-for-vice-president-on-august-6-election-commission/article65579489.ece|title=Vice-Presidential poll on August 6|date=2022-06-29|work=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=2022-07-09}}</ref> या निवडणुकीतील विजेता विद्यमान उपराष्ट्रपती [[व्यंकय्या नायडू]] यांची जागा घेईल. १६ जुलै २०२२ रोजी, [[पश्चिम बंगालचे राज्यपाल|पश्चिम बंगालचे तत्कालीन राज्यपाल]] [[जगदीप धनखर]] यांना [[भारतीय जनता पक्ष|भाजपने]] उपराष्ट्रपती पदाचे उमेदवार म्हणून नामांकन दिले होते. <ref name=":1">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/jagdeep-dhankhar-named-nda-s-candidate-for-vice-president-101657981364877.html|title=BJP names Bengal governor Jagdeep Dhankhar as NDA candidate for Vice President|date=2022-07-16|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2022-07-16}}</ref> १७ जुलै २०२२ रोजी, [[मार्गारेट अल्वा]] यांना यूपीएने विरोधी पक्षांचे उपराष्ट्रपती पदाचे उमेदवार म्हणून घोषित केले. == संदर्भ == 25sspcm9gxtz8f6h1kzp2znxwtps8jo 0 308332 2139024 2022-07-20T11:21:45Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[अनतोल फ्रांस]] वरुन [[अनतोल फ्रान्स]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[अनतोल फ्रान्स]] gkp24zqnihb59kzf5i82oy9v5nt7dxm 0 308333 2139026 2022-07-20T11:22:16Z Khirid Harshad 138639 Khirid Harshad ने लेख [[पिएर मेंडेस-फ्रांस]] वरुन [[पिएर मेंडेस फ्रान्स]] ला हलविला wikitext text/x-wiki #पुनर्निर्देशन [[पिएर मेंडेस फ्रान्स]] 0ri6d2u7wuq7kbb5wb40ttg28qy838m 3 308334 2139028 2022-07-20T11:32:04Z साहाय्य चमू 25365 नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला wikitext text/x-wiki {{Template:Welcome|realName=|name=Kailas Gaware}} -- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) १७:०२, २० जुलै २०२२ (IST) 7qrjct5daszyxrog3y22vtote48lcgb