विकिपीडिया
mrwiki
https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0
MediaWiki 1.39.0-wmf.22
first-letter
मिडिया
विशेष
चर्चा
सदस्य
सदस्य चर्चा
विकिपीडिया
विकिपीडिया चर्चा
चित्र
चित्र चर्चा
मिडियाविकी
मिडियाविकी चर्चा
साचा
साचा चर्चा
सहाय्य
सहाय्य चर्चा
वर्ग
वर्ग चर्चा
दालन
दालन चर्चा
TimedText
TimedText talk
विभाग
विभाग चर्चा
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
अहमदनगर
0
1856
2140915
2139038
2022-07-27T16:00:54Z
V.narsikar
6239
दुवे
wikitext
text/x-wiki
{{जिल्हा शहर|ज=अहमदनगर जिल्हा|श=अहमदनगर}}
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार = शहर
|स्थानिक_नाव = अहमदनगर
|टोपणनाव = नगर
|राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|आकाशदेखावा =
Ahmednagar Maharashtra.jpg
|आकाशदेखावा_शीर्षक =
|अक्षांश = 19.08 | रेखांश = 74.73
|शोधक_स्थान = right
|क्षेत्रफळ_एकूण = 85.14
|क्षेत्रफळ_आकारमान =
|उंची = 656.54
|उंची_संदर्भ =
|समुद्री_किनारा =
|हवामान =
|वर्षाव =
|जिल्हा =[[अहमदनगर जिल्हा|अहमदनगर]]
|लोकसंख्या_एकूण = 350905
|लोकसंख्या_वर्ष = २०११
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = <ref name="GOI_2001">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा = http://ahmednagar.gov.in/html_docs/..%5Chtml_docs%5Cmahanagarpalika.htm |title = अहमदनगर जिल्हा}}</ref>
|लोकसंख्या_घनता = 8900
|लोकसंख्या_मेट्रो =
|लोकसंख्या_मेट्रो_वर्ष =
|लोकसंख्या_मेट्रो_संदर्भ =
|लिंग_गुणोत्तर = 1.08
|साक्षरता = 77.52
|एसटीडी_कोड = २४१
|पिन_कोड = 414001
|प्रमुख पदाधिकारी = सौ. शीला शिंदे
|पद = महापौर
|आरटीओ_कोड = महा-१६
|संकेतस्थळ = amc.gov.in/
|संकेतस्थळ_नाव = अहमदनगर संकेतस्थळ
|तळटिपा = {{संदर्भयादी}}
|इतर_नाव=|जवळचे_शहर=|लोकसंख्या_शहरी=|लोकसंख्या_क्रमांक=|अधिकृत_भाषा=}}
'''अहमदनगर'''{{audio|Ahmednagar.ogg|उच्चार}} हे महाराष्ट्रातील शहर [[सीना नदी|सीना]] नदीच्या काठावर वसलेले आहे जे पुण्यापासून ईशान्येकडे साधारणपणे १२० किलोमीटरवर आहे. हे शहर अहमदनगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.
== इतिहास ==
निजामशाहीचा संस्थापक पाथरीचा कुलकर्णी होय. मध्ययुगीन कालखंडात दक्षिण हिंदुस्थानमध्ये ज्या पाच शाह्या होऊन गेल्या त्यामध्ये अहमदनगरची [[निजामशाही]] ही स्वराज्याच्या पायाभरणीसाठी पूरक ठरली होती. हिंदुस्थानामध्ये मुस्लिम सत्तेची सुरुवात झाल्यानंतर विविध भागांत त्यांनी आपली सत्तास्थाने निर्माण केली होती. त्यासोबत अनेक वास्तूंची निर्मितीही झाली होती. आपल्या साम्राज्यविस्ताराचा एक भाग म्हणून त्यांनी संबंधित राजधानीला वा वास्तूला स्वतःची वा परिवाराची नावे दिली. त्यानुसार अहमदनगरच्या निजामशाहीला हे नाव मिळाले. या निजामशाहीचा इतिहास मोठा रोमांचकारी आहे.
अहमदनगर हे मूळचे शहर नसून प्रसंगानुसार त्याची उभारणी झालेली आहे. [[देवगिरी]]वर स्थापन झालेल्या बहामनी राज्यात [[निजाम उल मुल्क]] पदवी धारण करणारा [[मलिक अहमद]] हा मूळचा हिंदू असून [[परभणी]] जिल्ह्यातील पाथरीच्या बहिरंभट कुलकर्णीचा नातू होता.त्याच्या वडिलांनी-तिमाभटाने मुस्लिम धर्म स्वीकारला होता. मलिक अहमद हा तिमाभटाचा मुलगा असून [[बहामनी]] साम्राज्यात पराक्रम गाजवत तो सुभेदार पदापर्यंत पोहोचला. बहामनी साम्राज्याचा दिवाण महंमद गावानमुळे विस्तार झाला, परंतु राज्यकारभारावरील पकड ढिली होत गेल्याने बहामनी साम्राज्यातील प्रत्येक सुभेदाराने स्वतःचे स्वतंत्र राज्य स्थापले.
मलिक अहमदने [[जुन्नर]] या ठिकाणी राजधानी ठेवून स्वतःचे निजामशाही नावाचे स्वतंत्र राज्य झाल्याचे घोषित केले. तेव्हा बहामनीच्या फौजांनी मलिक अहमदवर आक्रमण केले. तेव्हा [[भिंगार]] गावाजवळील इमाम घाटात त्याने बहामनी सैन्याचा दारुण पराभव केला. विजय मिळवून देणारा परिसर म्हणून याच ठिकाणी २८ मे १४९० रोजी त्याने एका शहराची स्थापना केली. त्याला नाव दिले अहमदनगर. विशेष म्हणजे मलिक अहमदच्या फौजेत असणाऱ्या राजा, सेनापती, प्रधान आणि काझी अशा सर्वांच्याच नावात अहमद होते.
आपल्या मूळ पुरुषाच्या नावावरून या घराण्याने बहिरंभटावरून बहिरी नाव धारण केले तर पुढे प्रत्येक राजाने स्वतःला निजामशहा हा किताब लावला तर त्यांच्या साम्राज्याला निजामशाही म्हटले गेले. मलिक अहमद निजामशहा बहिरीने त्या ठिकाणी एका भुईकोट किल्ल्याची पायाभरणी केली आहे. त्यानुसार अहमदनगरमध्ये अंडाकृती किल्ला बांधला. या किल्ल्याचा परीघ मैलाचा असून किल्ल्याच्या भोवती मोठा खंदक, तर बाजूने २२ मोठे बुरूज आहेत. किल्ल्यामध्ये पाण्याकरिता गंगा, जमुना, मछलीबाई व शक्करबाई नावाच्या ४ विहिरी असून सोनमहल, मुल्कआबाद, गगन महल, मीना महल, [[बगदाद]] महल यांसारखे महाल बांधले. दिवसेंदिवस यात वाढ होत गेली.
तत्कालीन कालखंडात या किल्ल्याच्या आजूबाजूला एका स्वतंत्र शहराची निर्मिती झाली. त्या भागाला [[कोटबाग निजाम]] म्हटले गेले. या कोटबाग निजामचे वैभव एवढे मोठे,अतिभव्य होते की,याची तुलना कैरो व [[पॅरिस]]सारख्या भव्य शहरांसोबत व्हायची.
अहमदनगरच्या निजामशाहीत एकूण ११ निजाम होऊन गेले आहे. त्यापैकी चौघांचे खून झाले. १२५ वर्षे ही राजसत्ता टिकली. निजाम या शब्दाचा अर्थ होतो जमिनीची व्यवस्था पाहणारा, त्यामुळे संबंधित सुभेदाराला निजाम उल मुल्क ही पदवी असायची. अशी पदवी असणाऱ्या दोन सरदारांनी स्वतःचे राज्य निर्माण केले. पहिले १४९०ची अहमदनगरची निजामशाही आणि दुसरी १७२४ची हैदराबादचे निजामशाही. या दोन सत्तांचा परस्पर काहीही संबंध नाही.
अहमदनगरच्या निजामशाहीत मलिक अंबरसारखा शूर आणि धोरणी प्रधान होऊन गेला. त्याने जमीन महसूल व्यवस्था सुधारली. शिवाय शत्रूशी लढण्याकरिता गनिमी काव्याच्या युद्धनीतीचा अवलंब केला. म्हणून त्याला गनिमी कावा युद्धनीतीचा जनक म्हटले जाते. स्वराज्याला पोषक ठरणारी पार्श्र्वभूमी याच निजामशाहीने दिली. कारण छत्रपती शिवाजीवे मूळ पुरुष बाबाजी भोसलेंपासून आजोबा मालोजीराजे, वडील शहाजी भोसलेंसह सर्व भाऊबंद याच निजामशाहीत पुढे आले/आहे. एवढेच नाही तर मालोजीराजे यांनी इंदापूर या ठिकाणी तर चुलते शरीफजी यांनी भातोडी (नगरजवळील)या ठिकाणी झालेल्या युद्धात निजामासाठी प्राणार्पण केले.
स्वराज्य संकल्पक शहाजीराजे घडले तेच मुळी निजामशाहीत होत. [[मलिक अंबर|मलिकअंबर]] नंतर त्यांनी निजामशाही वाचविताना मुर्तुजा निजामाला घेऊन परांडा या ठिकाणी गादी ठेवून स्वतंत्रपणे कारभार चालविला. शाहजहानने स्वतः निजामशाही विरोधात मोहीम आखली नसती तर शहाजीराजांनी स्वतःच स्वराज्याची मुहूर्तमेढ रोवली असती. भोसले घराण्याबरोबर याच निजामशाहीत सिंदखेडचे जाधव, [[फलटण]]चे निंबाळकर घराणे नावारूपाला आले. या एकत्रितपणामुळेच विवाहबंधनांतून नवीन कार्याची निर्मिती झाली. भोसले व घोरपडे हे घराणे मूळ एकच असून या घराण्यातील कर्णसिंहाला निजामाने राजे घोरपडे-बहाद्दर नावाचा किताब दिला होता. तेव्हापासून घोरपडे हे नाव उदयास आले. [[सोलापूर]], [[परांडा]], [[औसा]], [[उदगीर]], [[धारूर]],[[देवगिरी]] यांसारखे अनेक भुईकोट किल्ले निजामशाहीतच पुढे आले. साम्राज्यविस्तार करताना आदिलशहाबरोबर झालेल्या युद्धात इब्राहिम निजामशहा ५ ऑगस्ट १५९५ रोजी नळदुर्ग येथे मरण पावला परंतु निजामशहा आणि आदिलशहाचे संबंध सुरळीत राहिल्याने पहिल्या बुऱ्हाणशहाला (१५०८ ते १५५३) इस्माईल आदिलशहाची मुलगी दिली होती. तर हुसेन निजामशहाची मुलगी [[चांदबिबी]] ही अली आदिलशहाला दिली होती. या शाही विवाहात सोलापूरचा किल्ला आंदण म्हणून वापरला गेला.
निजामशाहीची देणगी म्हणजे हुसेन निजामशहाच्या काळात चिकबुरूज नावाने जगातील भव्य असणारी तोफ. ५५ टन वजनाची ही तोफ बरेच दिवस परंड्याच्या किल्ल्यात होती. पुढे परंडा आदिलशहाकडे आल्यानंतर ऑगस्ट १६३२ साली ती विजापूरला गेली. तोफ वाहून नेण्याकरिता १० हत्ती व ४०० बैल लागायचे. सोलापूर व [[विजयनगर]]वर याचा वापर झाला. विजापूरच्या सर्जा बुरुजावर मुलुखमैदान नावाची ही तोफ पर्यटकांचे आकर्षण आहे.शेवटचा निजामशहा मुर्तुजा (तिसरा) हा मोगलांच्या कैदेत गेला आणि १६३६ साली हे निजामशाही साम्राज्य बुडाले.
तेव्हापासून १७५९ पर्यंत अहमदनगर मोगलांच्या ताब्यात होते. शाहिस्तेखान, मिर्झाराजे जयसिंग आणि औरंगजेबाने छत्रपती शिवाजीविरोधात मोहीम आखण्यापूर्वी बरेच दिवस नगरमध्ये मुक्काम ठोकला होता/आहे. मोगलांचा विजापूरकडे जाणारा रस्ता म्हणजे [[औरंगाबाद]], अहमदनगर, परंडा, [[काटी]], जरखेड, मोहोळवरून पुढे जायचा. छत्रपती शिवाजी महाराजांनाही नगरचा किल्ला ताब्यात राहावा अशी इच्छा होती. म्हणून त्यांनी ३० मे १६६४ साली आक्रमण केले होते. मध्ययुगीन कालखंडातील फेरिस्तासारखा इतिहासकार निजामशाहीतच घडला गेला.
मराठा साम्राज्याच्या विरोधात मोहीम काढणारा [[औरंगजेब]] शेवटी परत जाण्याकरिता निघाला तेव्हा १७०६ ते १७०७ या दरम्यान अहमदनगरमध्येच राहिला होत.त्यामुळे त्याच्या कैदेत असणाऱ्या छत्रपती शिवरायांच्या पत्नी सकवारबाई, शंभूराजांच्या पत्नी महाराणी येसूबाई, मुलगा शाहूसह अनेक मराठ्यांनी अहमदनगरचा पाहुणचार घेतलेला आहे. एवढेच नाही तर सतत २६ वर्षे दक्षिणेच्या मोहिमेवर असणारा औरंगजेब वार्धक्यामुळे २० फेब्रुवारी १७०७ रोजी अहमदनगरमध्येच वारला आहे.
पुढे १७५९ साली मराठ्यांनी हा किल्ला जिंकून घेतल्यानंतर तो महादजी शिंदेच्या जहागिरीत होता. मराठी साम्राज्यात घडलेल्या घडामोडींमुळे नाना फडणिसांना नगरच्याच किल्ल्यात ठेवण्यात आले होते.
पुढे १८१७ रोजी तो ब्रिटिशांनी जिंकल्याने त्यांनी अहमदनगरला लष्करी छावणी उभारली. ती आजही कायम आहे. पहिल्या महायुद्धानंतर [[जर्मनीचे]] कैदी याच किल्ल्यात ठेवण्यात आले होते. ब्रिटिशांमुळे शहराच्या आधुनिकीकरणाला चालना मिळाली तर १९४२ला स्वतंत्र भारताच्या निर्मितीसाठी कॉंग्रेसने आंदोलन उभे केले तेव्हा अनेक राजकीय कैदी नगरच्या किल्ल्यात डांबण्यात आले. पैकी
भारताचे पहिले पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरूंचा मुक्काम दोन वर्षे होता. यादरम्यान त्यांनी ‘[[डिस्कवरी ऑफ इंडिया]]’ नावाचा ग्रंथ इथेच लिहिला. याच ठिकाणी तुरुंगात असताना आंबेडकरांनी ‘थॉट ऑफ [[पाकिस्तान]]’ व मौलाना आझादांनी ‘गुबारेखातीर’ लिहून काढला आहे.
छत्रपती शिवरायांचे एक विश्वासू सेनापती खंडेराव कदम नगरजवळील प्रवरा देवळालीचे रहिवासी. अशा रीतीने अहमदनगरची निजामशाही म्हणजे हिंदू-मुस्लिमांचा मिलाफ होता. एवढेच नाही तर अल्लाउद्दीन खिलजीनंतर दक्षिणेतील हिंदूंची तलवार म्यान झाली होती. तिला पुन्हा प्रतिष्ठा मिळवून देण्याचे काम निजामशाहीत घडून आले. एका अर्थाने अहमदनगरची निर्मिती स्वतः मलिक अहमदने केलेली असल्याने या शहराच्या नामांतराचा विषय कधी चर्चेला आल्याचे दिसत नाही.
निजामाच्या सहिष्णुतेमुळेच अनेक मराठा सरदार तर पुढे आलेच शिवाय ज्ञानेश्वररांपासून ते शेख महंमदापर्यंतचे अनेक संत याच परिसरात निर्माण झाले. म्हणूनच संतकवी दासगणूंनी अहमदनगरविषयी लिहिताना म्हटले आहे की, मराठेशाहीचे जननस्थान पुण्यभूमी महापावन आहे.
मराठ्यांच्या कर्तृत्वाच्या उदयकाली [[विठोजीराजे भोसले|विठोजी भोसले]], [[मालोजी भोसले]], [[लखुजी जाधव|लखुजी जाधवराव निंबाळकर]], पवार, बाजी कदमराव हे निजामशाहीचा चौथा सुलतान मुर्तझा निजामशाह आणि पुढे मलिक अंबर ह्याच्या पदरी सेवेत होते. देवळाली प्रवरा येथील सरदार बाजी कदमराव ह्यांना [[साल्हेर]] आणि [[मुल्हेर]] हे किल्ले, किल्ल्यावर फितवा करून मिळवून दिल्याबद्दल देवळाली प्रवरा आणि रुई ही गावे [[इ.स. १५८०]] साली इनाम मिळाली होती. पुढे विजापूरकारांशी लढताना बाजी कदमांचा बंकापूर ( [[कर्नाटक]] ) येथे मृत्यू झाला. आजही त्यांचे वंशज हे देवळाली प्रवरा येथे आहेत. पुढे छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या सेवेत हे घराणे आले. खंडेराव कदम आणि तिसरे बाजी हे शिवाजी महाराजांचे अत्यंत विश्वासू सरदार होते. ह्यांच्याकडे राजगड किल्ल्याची तटसरनौबती होती. छत्रपती शिवाजी महाराजांनी दक्षिण दिग्विजय मोहिमेत [[तामिळनाडू]] येथील वली गंडापुराम हा किल्ला जिंकला. ह्या किल्ल्याची किल्लेदारी कदमांकडे होती. छत्रपती राजाराम महाराजांच्या जिंजी मोहिमेतही कदमांनी स्वराज्यासाठी आपले पूर्ण योगदान अर्पण केले. [[पानिपत]]च्या लढाईत ह्या घरातील सात पुरुष कामी आले. आजही कदमांकडे पारंपरिक आणि दुर्मिळ अशी जुनी शस्त्रे जपलेली आहेत. त्यांत धोप तलवारी, गूर्ज, कट्यारी, ढाली, बिचवे, हस्तिदंती गुप्त्या, भाले, शिवकालीन शिवराया आणि इतर ऐतिहासिक साधने आहेत.
अहमदनगर जिल्ह्यातील देवळाली प्रवरा हे नगर जिल्ह्यातील पहिली नगरपालिका असलेले शहर आहे.देवळाली प्रवरा नगरपालिकेस भारताच्या माजी [[राष्ट्रपती]] [[प्रतिभाताई पाटील]] ह्यांच्या हस्ते "राष्ट्रीय भूजल पुरस्कार"मिळालेला आहे.हा पुरस्कार [[मनमोहन सिंग]] व तत्कालीन कृषिमंत्री [[शरदराव पवार]] ह्यांच्या उपस्थितीत नगराध्यक्ष श्री मुरलीधर कदम ह्यांनी स्वीकारला होता.देशातील फक्त ह्या एकाच नगरपालिकेला हा सन्मान मिळालेला आहे.
== भूगोल ==
'''१. स्थान :-''' अहमदनगर शहराचे स्थान १९.०८° उत्तर अक्षांश, ७४.७३° पूर्व रेखांश असे आहे. शहराची समुद्रसपाटीपासून उंची ६४९ मीटर आहे.अहमदनगर हा क्षेत्रफळाने महाराष्ट्र राज्यात सर्वात मोठा जिल्हा आहे.या जिल्हाला सात जिल्ह्यांच्या सिमानी जोडले आहे/आहेत.
'''२. जमिनीचे प्रकार :-'''अहमदनगर जिल्ह्यात विविध प्रकारची जमीन आहे. जिल्ह्याच्या पश्चिम भागात सह्याद्रीचा डोंगराळ भाग आहेत. त्यांना [[कळसूबाई शिखर|कळसूबाई]], अदुला, बालेश्वर आणि [[हरिश्चंद्रगड|हरिश्र्चंद्रगड]] डोंगरी रांग म्हणतात. सह्याद्रीतील सर्वाधिक उंच शिखर कळसूबाई हे अहमदनगर जिल्ह्यात आहे. हरिश्चंद्रगड, रतनगड, कुलंग आणि अजूबा हे जिल्ह्यातील काही शिखर आहेत. पुणे-संगमनेर रोडवरील चांदापुरी घाटावरील रंधा धबधब्याच्या मार्गावर आपल्याला विटा घाट दिसेल.
अहमदनगर जिल्ह्याच्या भोगोलिक रचनेनुसार तीन प्राकृतिक विभाग पडतात.
१) पश्चिमी डोंगराळ क्षेत्र २) मध्यवर्ती पठार प्रदेश ३) उत्तरेकडील आणि दक्षिणी मैदानाचे क्षेत्र
'''१. पश्चिमी डोंगराळ क्षेत्र :''' अकोले तालुका व संगमनेर तालुक्यांचा या प्रदेशामध्ये समावेश होतो. या प्रदेशातील अदुला, बालेश्वर आणि हरिशचंद्रगडच्या पर्वत रांगांमध्ये एकाच भागात अनेक उच्च शिखरे आढळतात. सह्याद्रीतील ५४२७ फूट उंच असलेले सर्वोच्च शिखर कळसूबाई हे याच प्रदेशात आहे.
'''२. मध्यवर्ती पठार प्रदेश :''' या क्षेत्रात पारनेर,अहमदनगर तालुका आणि संगमनेर,श्रीगोंदा आणि कर्जत तालुक्यातील काही भाग या क्षेत्रात येतो.
'''३.उत्तर आणि दक्षिण मैदानाचे क्षेत्र :''' या क्षेत्रात उत्तरी कोपरगाव, राहाता, श्रीरामपूर, राहुरी, नेवास्याचा समावेश आहे. हा गोदावरी आणि प्रवरा नदीच्या खोरयाच भाग आहे. श्रीगोंदा, कर्जत, जामखेड या दक्षिणेकडील तालुक्यांचा भागही या भौतिक विभागात समाविष्ट केला आहे. या प्रदेशात घोड, भीमा आणि सिना नद्यांचे खोरे आहे.
== अहमदनगर जिल्ह्यातील नद्या ==
[[गोदावरी]] आणि [[भीमा]] ह्या जिल्यातील दोन प्रमुख नद्या आहेत. [[भीमा नदी|भीमा]] ही [[कृष्णा]] नदीची उपनदी आहे. या नद्यांचे पाणलोट क्षेत्र [[हरिश्चंद्रगड|हरिश्चंद्रगडावर]] आणि जिल्ह्यात पश्चिमेकडून पूर्वेकडे पसरलेले आहे. जिल्ह्यातून वाहणाऱ्या अन्य नद्या [[प्रवरा]], [[मुळा]], [[सीना नदी|सिना]] आणि [[धोरा]] या आहेत.
प्रवरा नदी गोदावरीची उपनदी आहे. प्रवरा नदीवर अकोले तालुक्यात [[भंडारदरा]] येथे धरण बांधण्यात आले आहे. धरण परिसरात [[रंधा धबधबा]] आहे.
[[मुळा नदी (भारत)|मुळा]] नदीवर [[राहुरी तालुका|राहुरी]] तालुक्यात बारागाव नांदूर येथे धरण बांधण्यात आले आहे.
== वने ==
अहमदनगर जिल्ह्याच्या पश्चिमेकडील डोंगराळ भागात जंगल आहे. [[साग]], [[बाभूळ]], [[धावडा]], हळदू आणि [[कडुलिंब|नीम]] ही या जंगलात आढळणारी प्रमुख झाडे आहेत. [[आंबा]], हळदी, [[आवळा]], [[बोर]], [[मोसंबी]], इत्यादी फळझाडे जिल्ह्यात आढळतात.
== जिल्ह्यातील प्रसिद्ध व्यक्ती ==
* [[संत ज्ञानेश्वर]] - यांनी [[नेवासा]] येथे पैस खांबाला टेकून [[ज्ञानेश्वरी]] लिहिली.
* [[साईबाबा]] - अहमदनगरजवळील [[शिर्डी]] हे संत साईबाबांची कर्मभूमी असणारे गाव आहे.
*[[आनंदऋषीजी|आचार्य आनंद ऋषीजी महाराज]]
* [[अवतार मेहेर बाबा]]
* [[सदाशिव अमरापूरकर]] - प्रसिद्ध अभिनेते
* [[रावसाहेब पटवर्धन]] - थोर स्वातंत्र्यसेनानी
* [[अच्युतराव पटवर्धन]] - थोर स्वातंत्र्यसेनानी
* [[त्र्यंबक शिवराम भारदे|बाळासाहेब भारदे]]
* [[भाई सथ्था]] - कम्युनिस्ट नेते
* सेनापती [[दादा चौधरी]] - कम्युनिस्ट नेते
* [[मधू दंडवते]] - संसदपटू
* कवी [[ना.वा. टिळक|नारायण वामन (रेव्हरंड) टिळक]]
* [[लक्ष्मीबाई टिळक]]
* [[अण्णा हजारे]] - ज्येष्ठ समाजसेवक
* [[नरेंद्र फिरोदिया]] - उद्योजक
* महानुभाव पंथाचे संस्थापक [[चक्रधर स्वामी]] यांची सर्वात जास्त चरणांकित स्थाने नगरमध्येच आहेत.
* [[निवृत्तीनाथ महाराज देशमुख]] (इंदुरीकर महाराज)
*[[भगवान बाबा|संत भगवान बाबा]]
== वाहतूक व्यवस्था ==
[[मुंबई]] - [[विशाखापट्टणम]] [[राष्ट्रीय महामार्ग २२२]] अहमदनगर शहरातून जातो.
अहमदनगर हे [[पुणे]], [[औरंगाबाद]], [[सोलापूर]], [[नाशिक]], [[बीड]] या महाराष्ट्रातील प्रमुख शहरांशी राज्य महामार्गांने जोडले गेले आहे. [[दौंड]] - [[मनमाड]] लोहमार्गावरील [[अहमदनगर रेल्वे स्थानक|अहमदनगर]] हे महत्त्वाचे रेल्वे स्थानक आहे.
==अहमदनगर जिल्ह्यातील पर्यटन स्थळे==
* [[शनी शिंगणापूर]] - येथे शनीचे सुप्रसिद्ध मंदिर आहे. येथे कुठल्याही घराला आणि बँकांनासुद्धा कुलपे नाहीत.शनिदेव चोरांपासून गावाचे रक्षण करतो अशी स्थानिक लोकांची भावना आहे/आहेत./समज आहे
* [[शिर्डी]] - हे ठिकाण साईबाबांच्या वास्तव्यासाठी आणि मंदिरासाठी प्रसिद्ध आहे. शिर्डीला छोटी मुंबई असे म्हणतात. शिर्डीला विमानतळ आहे.
* [[सिद्धटेक]]-येथील सिद्धिविनायक मंदिर हे [[अष्टविनायक]] मंदिरांपैकी एक मंदिर आहे.
*[[विशाल गणपती|विशाल गणपती मंदिर]] - हे नगरचे ग्रामदैवत म्हणून प्रसिद्ध असलेले मंदिर अहमदनगरच्या माळीवाडा भागात आहे.
* रेणुकामाता मंदिर (केडगांव) - केडगांव अहमदनगर रेल्वेस्थानकापासून साधारण पणे ३ किलोमीटरवर आणि अहमदनगर बसस्थानकापासून सुमारे ५ किलोमीटरवर आहे/आहेत.
* ब्रम्हनाथ - पाथर्डी तालुक्यातील सोनोशी गाव येथील तीर्थस्थान आहे.
* [[भुईकोट किल्ला]] - इ.स. १९४२ साली [[जवाहरलाल नेहरू]] यांना इंग्रजांनी कैदेत ठेवले होते. तेथे त्यांनी "डिस्कव्हरी ऑफ इंडिया" हे पुस्तक लिहिले.
* [[हरिश्चंद्रगड]] - एक ऐतिहासिक किल्ला आहे. हा नगरपासून अंदाजे १२५ किलोमीटर अंतरावर आहे. सुप्रसिद्ध कोकणकडा येथेच आहे. नाक्लेस फॉल सुप्रसिद्ध आहे.
* श्रीक्षेत्र "[[भगवानगड]]" हे [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[बीड]]-अहमदनगर जिल्ह्यांतील सीमेवर असलेल्या, खरवंडी गावाच्या बाजूला डोंगरावर वसलेले निसर्गरम्य देवस्थान आहे. या ठिकाणी [[विठ्ठल]] आणि पांडवांचे पुरोहित असलेल्या [[धौम्य|धौम्य ऋषींचे]] मंदिर आहे. तसेच [[जनार्दनस्वामी]], [[भगवानबाबा]] व [[भीमसिंह महाराज]] यांच्या समाध्या येथे आहेत. सर्व जातिधर्मातील लोकांमध्ये एकोपा राहावा म्हणून भक्तीचा गड श्रीक्षेत्र भगवानगड याची उभारणी झालेली आहे. महाराष्ट्र राज्यातील ऊसतोडणी मजुरांचे श्रद्धास्थान म्हणूनही भगवानगडाकडे पाहिले जाते.
* [[राहुरी]] तालुक्यातील ताहराबाद येथील श्री. संत कवी महिपती महाराज यांची समाधी आहे.
* राहुरी तालुक्यातील [[मुळा नदी (अहमदनगर जिल्हा)|मुळा]] धरण प्रसिद्ध आहे.
* नगरपासून [[भंडारदरा]] खूप जवळ आहे. येथे Necklace (नेकलेस) स्वरूपातला धबधबा (Falls) आहे.
== हे सुद्धा पहा ==
* [[अहमदनगर जिल्हा]]
* [[जोर्वे (पुरातत्त्व उत्खनन स्थळ)|जोर्वे]] (पुरातत्त्व उत्खनन स्थळ)
*[[अहमदनगरचा भुईकोट किल्ला]]
*[[अहमदनगर पर्यटन]]
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
==बाह्य दुवे==
* [http://ahmednagar.gov.in अहमदनगर जिल्हा]
* [http://amc.gov.in/ अहमदनगर महानगरपालिका]
{{अहमदनगर जिल्हा}}
{{अहमदनगर जिल्ह्यातील तालुके}}
{{महाराष्ट्रातील जिल्हे}}
[[वर्ग:अहमदनगर जिल्हा]]
o52vxoplxo4lw8p4ux8b3ymya5uwriz
2140916
2140915
2022-07-27T16:01:42Z
V.narsikar
6239
/* जिल्ह्यातील प्रसिद्ध व्यक्ती */ दुवा
wikitext
text/x-wiki
{{जिल्हा शहर|ज=अहमदनगर जिल्हा|श=अहमदनगर}}
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार = शहर
|स्थानिक_नाव = अहमदनगर
|टोपणनाव = नगर
|राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|आकाशदेखावा =
Ahmednagar Maharashtra.jpg
|आकाशदेखावा_शीर्षक =
|अक्षांश = 19.08 | रेखांश = 74.73
|शोधक_स्थान = right
|क्षेत्रफळ_एकूण = 85.14
|क्षेत्रफळ_आकारमान =
|उंची = 656.54
|उंची_संदर्भ =
|समुद्री_किनारा =
|हवामान =
|वर्षाव =
|जिल्हा =[[अहमदनगर जिल्हा|अहमदनगर]]
|लोकसंख्या_एकूण = 350905
|लोकसंख्या_वर्ष = २०११
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ = <ref name="GOI_2001">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा = http://ahmednagar.gov.in/html_docs/..%5Chtml_docs%5Cmahanagarpalika.htm |title = अहमदनगर जिल्हा}}</ref>
|लोकसंख्या_घनता = 8900
|लोकसंख्या_मेट्रो =
|लोकसंख्या_मेट्रो_वर्ष =
|लोकसंख्या_मेट्रो_संदर्भ =
|लिंग_गुणोत्तर = 1.08
|साक्षरता = 77.52
|एसटीडी_कोड = २४१
|पिन_कोड = 414001
|प्रमुख पदाधिकारी = सौ. शीला शिंदे
|पद = महापौर
|आरटीओ_कोड = महा-१६
|संकेतस्थळ = amc.gov.in/
|संकेतस्थळ_नाव = अहमदनगर संकेतस्थळ
|तळटिपा = {{संदर्भयादी}}
|इतर_नाव=|जवळचे_शहर=|लोकसंख्या_शहरी=|लोकसंख्या_क्रमांक=|अधिकृत_भाषा=}}
'''अहमदनगर'''{{audio|Ahmednagar.ogg|उच्चार}} हे महाराष्ट्रातील शहर [[सीना नदी|सीना]] नदीच्या काठावर वसलेले आहे जे पुण्यापासून ईशान्येकडे साधारणपणे १२० किलोमीटरवर आहे. हे शहर अहमदनगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.
== इतिहास ==
निजामशाहीचा संस्थापक पाथरीचा कुलकर्णी होय. मध्ययुगीन कालखंडात दक्षिण हिंदुस्थानमध्ये ज्या पाच शाह्या होऊन गेल्या त्यामध्ये अहमदनगरची [[निजामशाही]] ही स्वराज्याच्या पायाभरणीसाठी पूरक ठरली होती. हिंदुस्थानामध्ये मुस्लिम सत्तेची सुरुवात झाल्यानंतर विविध भागांत त्यांनी आपली सत्तास्थाने निर्माण केली होती. त्यासोबत अनेक वास्तूंची निर्मितीही झाली होती. आपल्या साम्राज्यविस्ताराचा एक भाग म्हणून त्यांनी संबंधित राजधानीला वा वास्तूला स्वतःची वा परिवाराची नावे दिली. त्यानुसार अहमदनगरच्या निजामशाहीला हे नाव मिळाले. या निजामशाहीचा इतिहास मोठा रोमांचकारी आहे.
अहमदनगर हे मूळचे शहर नसून प्रसंगानुसार त्याची उभारणी झालेली आहे. [[देवगिरी]]वर स्थापन झालेल्या बहामनी राज्यात [[निजाम उल मुल्क]] पदवी धारण करणारा [[मलिक अहमद]] हा मूळचा हिंदू असून [[परभणी]] जिल्ह्यातील पाथरीच्या बहिरंभट कुलकर्णीचा नातू होता.त्याच्या वडिलांनी-तिमाभटाने मुस्लिम धर्म स्वीकारला होता. मलिक अहमद हा तिमाभटाचा मुलगा असून [[बहामनी]] साम्राज्यात पराक्रम गाजवत तो सुभेदार पदापर्यंत पोहोचला. बहामनी साम्राज्याचा दिवाण महंमद गावानमुळे विस्तार झाला, परंतु राज्यकारभारावरील पकड ढिली होत गेल्याने बहामनी साम्राज्यातील प्रत्येक सुभेदाराने स्वतःचे स्वतंत्र राज्य स्थापले.
मलिक अहमदने [[जुन्नर]] या ठिकाणी राजधानी ठेवून स्वतःचे निजामशाही नावाचे स्वतंत्र राज्य झाल्याचे घोषित केले. तेव्हा बहामनीच्या फौजांनी मलिक अहमदवर आक्रमण केले. तेव्हा [[भिंगार]] गावाजवळील इमाम घाटात त्याने बहामनी सैन्याचा दारुण पराभव केला. विजय मिळवून देणारा परिसर म्हणून याच ठिकाणी २८ मे १४९० रोजी त्याने एका शहराची स्थापना केली. त्याला नाव दिले अहमदनगर. विशेष म्हणजे मलिक अहमदच्या फौजेत असणाऱ्या राजा, सेनापती, प्रधान आणि काझी अशा सर्वांच्याच नावात अहमद होते.
आपल्या मूळ पुरुषाच्या नावावरून या घराण्याने बहिरंभटावरून बहिरी नाव धारण केले तर पुढे प्रत्येक राजाने स्वतःला निजामशहा हा किताब लावला तर त्यांच्या साम्राज्याला निजामशाही म्हटले गेले. मलिक अहमद निजामशहा बहिरीने त्या ठिकाणी एका भुईकोट किल्ल्याची पायाभरणी केली आहे. त्यानुसार अहमदनगरमध्ये अंडाकृती किल्ला बांधला. या किल्ल्याचा परीघ मैलाचा असून किल्ल्याच्या भोवती मोठा खंदक, तर बाजूने २२ मोठे बुरूज आहेत. किल्ल्यामध्ये पाण्याकरिता गंगा, जमुना, मछलीबाई व शक्करबाई नावाच्या ४ विहिरी असून सोनमहल, मुल्कआबाद, गगन महल, मीना महल, [[बगदाद]] महल यांसारखे महाल बांधले. दिवसेंदिवस यात वाढ होत गेली.
तत्कालीन कालखंडात या किल्ल्याच्या आजूबाजूला एका स्वतंत्र शहराची निर्मिती झाली. त्या भागाला [[कोटबाग निजाम]] म्हटले गेले. या कोटबाग निजामचे वैभव एवढे मोठे,अतिभव्य होते की,याची तुलना कैरो व [[पॅरिस]]सारख्या भव्य शहरांसोबत व्हायची.
अहमदनगरच्या निजामशाहीत एकूण ११ निजाम होऊन गेले आहे. त्यापैकी चौघांचे खून झाले. १२५ वर्षे ही राजसत्ता टिकली. निजाम या शब्दाचा अर्थ होतो जमिनीची व्यवस्था पाहणारा, त्यामुळे संबंधित सुभेदाराला निजाम उल मुल्क ही पदवी असायची. अशी पदवी असणाऱ्या दोन सरदारांनी स्वतःचे राज्य निर्माण केले. पहिले १४९०ची अहमदनगरची निजामशाही आणि दुसरी १७२४ची हैदराबादचे निजामशाही. या दोन सत्तांचा परस्पर काहीही संबंध नाही.
अहमदनगरच्या निजामशाहीत मलिक अंबरसारखा शूर आणि धोरणी प्रधान होऊन गेला. त्याने जमीन महसूल व्यवस्था सुधारली. शिवाय शत्रूशी लढण्याकरिता गनिमी काव्याच्या युद्धनीतीचा अवलंब केला. म्हणून त्याला गनिमी कावा युद्धनीतीचा जनक म्हटले जाते. स्वराज्याला पोषक ठरणारी पार्श्र्वभूमी याच निजामशाहीने दिली. कारण छत्रपती शिवाजीवे मूळ पुरुष बाबाजी भोसलेंपासून आजोबा मालोजीराजे, वडील शहाजी भोसलेंसह सर्व भाऊबंद याच निजामशाहीत पुढे आले/आहे. एवढेच नाही तर मालोजीराजे यांनी इंदापूर या ठिकाणी तर चुलते शरीफजी यांनी भातोडी (नगरजवळील)या ठिकाणी झालेल्या युद्धात निजामासाठी प्राणार्पण केले.
स्वराज्य संकल्पक शहाजीराजे घडले तेच मुळी निजामशाहीत होत. [[मलिक अंबर|मलिकअंबर]] नंतर त्यांनी निजामशाही वाचविताना मुर्तुजा निजामाला घेऊन परांडा या ठिकाणी गादी ठेवून स्वतंत्रपणे कारभार चालविला. शाहजहानने स्वतः निजामशाही विरोधात मोहीम आखली नसती तर शहाजीराजांनी स्वतःच स्वराज्याची मुहूर्तमेढ रोवली असती. भोसले घराण्याबरोबर याच निजामशाहीत सिंदखेडचे जाधव, [[फलटण]]चे निंबाळकर घराणे नावारूपाला आले. या एकत्रितपणामुळेच विवाहबंधनांतून नवीन कार्याची निर्मिती झाली. भोसले व घोरपडे हे घराणे मूळ एकच असून या घराण्यातील कर्णसिंहाला निजामाने राजे घोरपडे-बहाद्दर नावाचा किताब दिला होता. तेव्हापासून घोरपडे हे नाव उदयास आले. [[सोलापूर]], [[परांडा]], [[औसा]], [[उदगीर]], [[धारूर]],[[देवगिरी]] यांसारखे अनेक भुईकोट किल्ले निजामशाहीतच पुढे आले. साम्राज्यविस्तार करताना आदिलशहाबरोबर झालेल्या युद्धात इब्राहिम निजामशहा ५ ऑगस्ट १५९५ रोजी नळदुर्ग येथे मरण पावला परंतु निजामशहा आणि आदिलशहाचे संबंध सुरळीत राहिल्याने पहिल्या बुऱ्हाणशहाला (१५०८ ते १५५३) इस्माईल आदिलशहाची मुलगी दिली होती. तर हुसेन निजामशहाची मुलगी [[चांदबिबी]] ही अली आदिलशहाला दिली होती. या शाही विवाहात सोलापूरचा किल्ला आंदण म्हणून वापरला गेला.
निजामशाहीची देणगी म्हणजे हुसेन निजामशहाच्या काळात चिकबुरूज नावाने जगातील भव्य असणारी तोफ. ५५ टन वजनाची ही तोफ बरेच दिवस परंड्याच्या किल्ल्यात होती. पुढे परंडा आदिलशहाकडे आल्यानंतर ऑगस्ट १६३२ साली ती विजापूरला गेली. तोफ वाहून नेण्याकरिता १० हत्ती व ४०० बैल लागायचे. सोलापूर व [[विजयनगर]]वर याचा वापर झाला. विजापूरच्या सर्जा बुरुजावर मुलुखमैदान नावाची ही तोफ पर्यटकांचे आकर्षण आहे.शेवटचा निजामशहा मुर्तुजा (तिसरा) हा मोगलांच्या कैदेत गेला आणि १६३६ साली हे निजामशाही साम्राज्य बुडाले.
तेव्हापासून १७५९ पर्यंत अहमदनगर मोगलांच्या ताब्यात होते. शाहिस्तेखान, मिर्झाराजे जयसिंग आणि औरंगजेबाने छत्रपती शिवाजीविरोधात मोहीम आखण्यापूर्वी बरेच दिवस नगरमध्ये मुक्काम ठोकला होता/आहे. मोगलांचा विजापूरकडे जाणारा रस्ता म्हणजे [[औरंगाबाद]], अहमदनगर, परंडा, [[काटी]], जरखेड, मोहोळवरून पुढे जायचा. छत्रपती शिवाजी महाराजांनाही नगरचा किल्ला ताब्यात राहावा अशी इच्छा होती. म्हणून त्यांनी ३० मे १६६४ साली आक्रमण केले होते. मध्ययुगीन कालखंडातील फेरिस्तासारखा इतिहासकार निजामशाहीतच घडला गेला.
मराठा साम्राज्याच्या विरोधात मोहीम काढणारा [[औरंगजेब]] शेवटी परत जाण्याकरिता निघाला तेव्हा १७०६ ते १७०७ या दरम्यान अहमदनगरमध्येच राहिला होत.त्यामुळे त्याच्या कैदेत असणाऱ्या छत्रपती शिवरायांच्या पत्नी सकवारबाई, शंभूराजांच्या पत्नी महाराणी येसूबाई, मुलगा शाहूसह अनेक मराठ्यांनी अहमदनगरचा पाहुणचार घेतलेला आहे. एवढेच नाही तर सतत २६ वर्षे दक्षिणेच्या मोहिमेवर असणारा औरंगजेब वार्धक्यामुळे २० फेब्रुवारी १७०७ रोजी अहमदनगरमध्येच वारला आहे.
पुढे १७५९ साली मराठ्यांनी हा किल्ला जिंकून घेतल्यानंतर तो महादजी शिंदेच्या जहागिरीत होता. मराठी साम्राज्यात घडलेल्या घडामोडींमुळे नाना फडणिसांना नगरच्याच किल्ल्यात ठेवण्यात आले होते.
पुढे १८१७ रोजी तो ब्रिटिशांनी जिंकल्याने त्यांनी अहमदनगरला लष्करी छावणी उभारली. ती आजही कायम आहे. पहिल्या महायुद्धानंतर [[जर्मनीचे]] कैदी याच किल्ल्यात ठेवण्यात आले होते. ब्रिटिशांमुळे शहराच्या आधुनिकीकरणाला चालना मिळाली तर १९४२ला स्वतंत्र भारताच्या निर्मितीसाठी कॉंग्रेसने आंदोलन उभे केले तेव्हा अनेक राजकीय कैदी नगरच्या किल्ल्यात डांबण्यात आले. पैकी
भारताचे पहिले पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरूंचा मुक्काम दोन वर्षे होता. यादरम्यान त्यांनी ‘[[डिस्कवरी ऑफ इंडिया]]’ नावाचा ग्रंथ इथेच लिहिला. याच ठिकाणी तुरुंगात असताना आंबेडकरांनी ‘थॉट ऑफ [[पाकिस्तान]]’ व मौलाना आझादांनी ‘गुबारेखातीर’ लिहून काढला आहे.
छत्रपती शिवरायांचे एक विश्वासू सेनापती खंडेराव कदम नगरजवळील प्रवरा देवळालीचे रहिवासी. अशा रीतीने अहमदनगरची निजामशाही म्हणजे हिंदू-मुस्लिमांचा मिलाफ होता. एवढेच नाही तर अल्लाउद्दीन खिलजीनंतर दक्षिणेतील हिंदूंची तलवार म्यान झाली होती. तिला पुन्हा प्रतिष्ठा मिळवून देण्याचे काम निजामशाहीत घडून आले. एका अर्थाने अहमदनगरची निर्मिती स्वतः मलिक अहमदने केलेली असल्याने या शहराच्या नामांतराचा विषय कधी चर्चेला आल्याचे दिसत नाही.
निजामाच्या सहिष्णुतेमुळेच अनेक मराठा सरदार तर पुढे आलेच शिवाय ज्ञानेश्वररांपासून ते शेख महंमदापर्यंतचे अनेक संत याच परिसरात निर्माण झाले. म्हणूनच संतकवी दासगणूंनी अहमदनगरविषयी लिहिताना म्हटले आहे की, मराठेशाहीचे जननस्थान पुण्यभूमी महापावन आहे.
मराठ्यांच्या कर्तृत्वाच्या उदयकाली [[विठोजीराजे भोसले|विठोजी भोसले]], [[मालोजी भोसले]], [[लखुजी जाधव|लखुजी जाधवराव निंबाळकर]], पवार, बाजी कदमराव हे निजामशाहीचा चौथा सुलतान मुर्तझा निजामशाह आणि पुढे मलिक अंबर ह्याच्या पदरी सेवेत होते. देवळाली प्रवरा येथील सरदार बाजी कदमराव ह्यांना [[साल्हेर]] आणि [[मुल्हेर]] हे किल्ले, किल्ल्यावर फितवा करून मिळवून दिल्याबद्दल देवळाली प्रवरा आणि रुई ही गावे [[इ.स. १५८०]] साली इनाम मिळाली होती. पुढे विजापूरकारांशी लढताना बाजी कदमांचा बंकापूर ( [[कर्नाटक]] ) येथे मृत्यू झाला. आजही त्यांचे वंशज हे देवळाली प्रवरा येथे आहेत. पुढे छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या सेवेत हे घराणे आले. खंडेराव कदम आणि तिसरे बाजी हे शिवाजी महाराजांचे अत्यंत विश्वासू सरदार होते. ह्यांच्याकडे राजगड किल्ल्याची तटसरनौबती होती. छत्रपती शिवाजी महाराजांनी दक्षिण दिग्विजय मोहिमेत [[तामिळनाडू]] येथील वली गंडापुराम हा किल्ला जिंकला. ह्या किल्ल्याची किल्लेदारी कदमांकडे होती. छत्रपती राजाराम महाराजांच्या जिंजी मोहिमेतही कदमांनी स्वराज्यासाठी आपले पूर्ण योगदान अर्पण केले. [[पानिपत]]च्या लढाईत ह्या घरातील सात पुरुष कामी आले. आजही कदमांकडे पारंपरिक आणि दुर्मिळ अशी जुनी शस्त्रे जपलेली आहेत. त्यांत धोप तलवारी, गूर्ज, कट्यारी, ढाली, बिचवे, हस्तिदंती गुप्त्या, भाले, शिवकालीन शिवराया आणि इतर ऐतिहासिक साधने आहेत.
अहमदनगर जिल्ह्यातील देवळाली प्रवरा हे नगर जिल्ह्यातील पहिली नगरपालिका असलेले शहर आहे.देवळाली प्रवरा नगरपालिकेस भारताच्या माजी [[राष्ट्रपती]] [[प्रतिभाताई पाटील]] ह्यांच्या हस्ते "राष्ट्रीय भूजल पुरस्कार"मिळालेला आहे.हा पुरस्कार [[मनमोहन सिंग]] व तत्कालीन कृषिमंत्री [[शरदराव पवार]] ह्यांच्या उपस्थितीत नगराध्यक्ष श्री मुरलीधर कदम ह्यांनी स्वीकारला होता.देशातील फक्त ह्या एकाच नगरपालिकेला हा सन्मान मिळालेला आहे.
== भूगोल ==
'''१. स्थान :-''' अहमदनगर शहराचे स्थान १९.०८° उत्तर अक्षांश, ७४.७३° पूर्व रेखांश असे आहे. शहराची समुद्रसपाटीपासून उंची ६४९ मीटर आहे.अहमदनगर हा क्षेत्रफळाने महाराष्ट्र राज्यात सर्वात मोठा जिल्हा आहे.या जिल्हाला सात जिल्ह्यांच्या सिमानी जोडले आहे/आहेत.
'''२. जमिनीचे प्रकार :-'''अहमदनगर जिल्ह्यात विविध प्रकारची जमीन आहे. जिल्ह्याच्या पश्चिम भागात सह्याद्रीचा डोंगराळ भाग आहेत. त्यांना [[कळसूबाई शिखर|कळसूबाई]], अदुला, बालेश्वर आणि [[हरिश्चंद्रगड|हरिश्र्चंद्रगड]] डोंगरी रांग म्हणतात. सह्याद्रीतील सर्वाधिक उंच शिखर कळसूबाई हे अहमदनगर जिल्ह्यात आहे. हरिश्चंद्रगड, रतनगड, कुलंग आणि अजूबा हे जिल्ह्यातील काही शिखर आहेत. पुणे-संगमनेर रोडवरील चांदापुरी घाटावरील रंधा धबधब्याच्या मार्गावर आपल्याला विटा घाट दिसेल.
अहमदनगर जिल्ह्याच्या भोगोलिक रचनेनुसार तीन प्राकृतिक विभाग पडतात.
१) पश्चिमी डोंगराळ क्षेत्र २) मध्यवर्ती पठार प्रदेश ३) उत्तरेकडील आणि दक्षिणी मैदानाचे क्षेत्र
'''१. पश्चिमी डोंगराळ क्षेत्र :''' अकोले तालुका व संगमनेर तालुक्यांचा या प्रदेशामध्ये समावेश होतो. या प्रदेशातील अदुला, बालेश्वर आणि हरिशचंद्रगडच्या पर्वत रांगांमध्ये एकाच भागात अनेक उच्च शिखरे आढळतात. सह्याद्रीतील ५४२७ फूट उंच असलेले सर्वोच्च शिखर कळसूबाई हे याच प्रदेशात आहे.
'''२. मध्यवर्ती पठार प्रदेश :''' या क्षेत्रात पारनेर,अहमदनगर तालुका आणि संगमनेर,श्रीगोंदा आणि कर्जत तालुक्यातील काही भाग या क्षेत्रात येतो.
'''३.उत्तर आणि दक्षिण मैदानाचे क्षेत्र :''' या क्षेत्रात उत्तरी कोपरगाव, राहाता, श्रीरामपूर, राहुरी, नेवास्याचा समावेश आहे. हा गोदावरी आणि प्रवरा नदीच्या खोरयाच भाग आहे. श्रीगोंदा, कर्जत, जामखेड या दक्षिणेकडील तालुक्यांचा भागही या भौतिक विभागात समाविष्ट केला आहे. या प्रदेशात घोड, भीमा आणि सिना नद्यांचे खोरे आहे.
== अहमदनगर जिल्ह्यातील नद्या ==
[[गोदावरी]] आणि [[भीमा]] ह्या जिल्यातील दोन प्रमुख नद्या आहेत. [[भीमा नदी|भीमा]] ही [[कृष्णा]] नदीची उपनदी आहे. या नद्यांचे पाणलोट क्षेत्र [[हरिश्चंद्रगड|हरिश्चंद्रगडावर]] आणि जिल्ह्यात पश्चिमेकडून पूर्वेकडे पसरलेले आहे. जिल्ह्यातून वाहणाऱ्या अन्य नद्या [[प्रवरा]], [[मुळा]], [[सीना नदी|सिना]] आणि [[धोरा]] या आहेत.
प्रवरा नदी गोदावरीची उपनदी आहे. प्रवरा नदीवर अकोले तालुक्यात [[भंडारदरा]] येथे धरण बांधण्यात आले आहे. धरण परिसरात [[रंधा धबधबा]] आहे.
[[मुळा नदी (भारत)|मुळा]] नदीवर [[राहुरी तालुका|राहुरी]] तालुक्यात बारागाव नांदूर येथे धरण बांधण्यात आले आहे.
== वने ==
अहमदनगर जिल्ह्याच्या पश्चिमेकडील डोंगराळ भागात जंगल आहे. [[साग]], [[बाभूळ]], [[धावडा]], हळदू आणि [[कडुलिंब|नीम]] ही या जंगलात आढळणारी प्रमुख झाडे आहेत. [[आंबा]], हळदी, [[आवळा]], [[बोर]], [[मोसंबी]], इत्यादी फळझाडे जिल्ह्यात आढळतात.
== जिल्ह्यातील प्रसिद्ध व्यक्ती ==
* [[संत ज्ञानेश्वर]] - यांनी [[नेवासा]] येथे पैस खांबाला टेकून [[ज्ञानेश्वरी]] लिहिली.
* [[साईबाबा]] - अहमदनगरजवळील [[शिर्डी]] हे संत साईबाबांची कर्मभूमी असणारे गाव आहे.
*[[आनंदऋषीजी|आचार्य आनंद ऋषीजी महाराज]]
* [[अवतार मेहेर बाबा]]
* [[सदाशिव अमरापूरकर]] - प्रसिद्ध अभिनेते
* [[रावसाहेब पटवर्धन]] - थोर स्वातंत्र्यसेनानी
* [[अच्युतराव पटवर्धन]] - थोर स्वातंत्र्यसेनानी
* [[त्र्यंबक शिवराम भारदे|बाळासाहेब भारदे]]
* [[भाई सथ्था]] - कम्युनिस्ट नेते
* सेनापती [[दादा चौधरी]] - कम्युनिस्ट नेते
* [[मधू दंडवते]] - संसदपटू
* कवी [[ना.वा. टिळक|नारायण वामन (रेव्हरंड) टिळक]]
* [[लक्ष्मीबाई टिळक]]
* [[अण्णा हजारे]] - ज्येष्ठ समाजसेवक
* [[नरेंद्र फिरोदिया]] - उद्योजक
* महानुभाव पंथाचे संस्थापक [[चक्रधर स्वामी]] यांची सर्वात जास्त चरणांकित स्थाने नगरमध्येच आहेत.
* [[निवृत्तीनाथ महाराज देशमुख]] (इंदुरीकर महाराज)
*[[भगवानबाबा|संत भगवान बाबा]]
== वाहतूक व्यवस्था ==
[[मुंबई]] - [[विशाखापट्टणम]] [[राष्ट्रीय महामार्ग २२२]] अहमदनगर शहरातून जातो.
अहमदनगर हे [[पुणे]], [[औरंगाबाद]], [[सोलापूर]], [[नाशिक]], [[बीड]] या महाराष्ट्रातील प्रमुख शहरांशी राज्य महामार्गांने जोडले गेले आहे. [[दौंड]] - [[मनमाड]] लोहमार्गावरील [[अहमदनगर रेल्वे स्थानक|अहमदनगर]] हे महत्त्वाचे रेल्वे स्थानक आहे.
==अहमदनगर जिल्ह्यातील पर्यटन स्थळे==
* [[शनी शिंगणापूर]] - येथे शनीचे सुप्रसिद्ध मंदिर आहे. येथे कुठल्याही घराला आणि बँकांनासुद्धा कुलपे नाहीत.शनिदेव चोरांपासून गावाचे रक्षण करतो अशी स्थानिक लोकांची भावना आहे/आहेत./समज आहे
* [[शिर्डी]] - हे ठिकाण साईबाबांच्या वास्तव्यासाठी आणि मंदिरासाठी प्रसिद्ध आहे. शिर्डीला छोटी मुंबई असे म्हणतात. शिर्डीला विमानतळ आहे.
* [[सिद्धटेक]]-येथील सिद्धिविनायक मंदिर हे [[अष्टविनायक]] मंदिरांपैकी एक मंदिर आहे.
*[[विशाल गणपती|विशाल गणपती मंदिर]] - हे नगरचे ग्रामदैवत म्हणून प्रसिद्ध असलेले मंदिर अहमदनगरच्या माळीवाडा भागात आहे.
* रेणुकामाता मंदिर (केडगांव) - केडगांव अहमदनगर रेल्वेस्थानकापासून साधारण पणे ३ किलोमीटरवर आणि अहमदनगर बसस्थानकापासून सुमारे ५ किलोमीटरवर आहे/आहेत.
* ब्रम्हनाथ - पाथर्डी तालुक्यातील सोनोशी गाव येथील तीर्थस्थान आहे.
* [[भुईकोट किल्ला]] - इ.स. १९४२ साली [[जवाहरलाल नेहरू]] यांना इंग्रजांनी कैदेत ठेवले होते. तेथे त्यांनी "डिस्कव्हरी ऑफ इंडिया" हे पुस्तक लिहिले.
* [[हरिश्चंद्रगड]] - एक ऐतिहासिक किल्ला आहे. हा नगरपासून अंदाजे १२५ किलोमीटर अंतरावर आहे. सुप्रसिद्ध कोकणकडा येथेच आहे. नाक्लेस फॉल सुप्रसिद्ध आहे.
* श्रीक्षेत्र "[[भगवानगड]]" हे [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[बीड]]-अहमदनगर जिल्ह्यांतील सीमेवर असलेल्या, खरवंडी गावाच्या बाजूला डोंगरावर वसलेले निसर्गरम्य देवस्थान आहे. या ठिकाणी [[विठ्ठल]] आणि पांडवांचे पुरोहित असलेल्या [[धौम्य|धौम्य ऋषींचे]] मंदिर आहे. तसेच [[जनार्दनस्वामी]], [[भगवानबाबा]] व [[भीमसिंह महाराज]] यांच्या समाध्या येथे आहेत. सर्व जातिधर्मातील लोकांमध्ये एकोपा राहावा म्हणून भक्तीचा गड श्रीक्षेत्र भगवानगड याची उभारणी झालेली आहे. महाराष्ट्र राज्यातील ऊसतोडणी मजुरांचे श्रद्धास्थान म्हणूनही भगवानगडाकडे पाहिले जाते.
* [[राहुरी]] तालुक्यातील ताहराबाद येथील श्री. संत कवी महिपती महाराज यांची समाधी आहे.
* राहुरी तालुक्यातील [[मुळा नदी (अहमदनगर जिल्हा)|मुळा]] धरण प्रसिद्ध आहे.
* नगरपासून [[भंडारदरा]] खूप जवळ आहे. येथे Necklace (नेकलेस) स्वरूपातला धबधबा (Falls) आहे.
== हे सुद्धा पहा ==
* [[अहमदनगर जिल्हा]]
* [[जोर्वे (पुरातत्त्व उत्खनन स्थळ)|जोर्वे]] (पुरातत्त्व उत्खनन स्थळ)
*[[अहमदनगरचा भुईकोट किल्ला]]
*[[अहमदनगर पर्यटन]]
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
==बाह्य दुवे==
* [http://ahmednagar.gov.in अहमदनगर जिल्हा]
* [http://amc.gov.in/ अहमदनगर महानगरपालिका]
{{अहमदनगर जिल्हा}}
{{अहमदनगर जिल्ह्यातील तालुके}}
{{महाराष्ट्रातील जिल्हे}}
[[वर्ग:अहमदनगर जिल्हा]]
c9m9mxax5af4dpmus8bp8um3dyd6137
सदस्य चर्चा:अभय नातू
3
4931
2140891
2136125
2022-07-27T13:37:19Z
Rockpeterson
121621
/* उल्लेखनीयता टॅग काढण्याची विनंती */ नवीन विभाग
wikitext
text/x-wiki
{{सदस्य चर्चा:अभय नातू/जुचसाचा}}
'''माझ्यासाठीच्या आपल्या सूचना, प्रश्न, इ. येथे नोंदवा.'''
== खांडबहाले.कॉम ==
माननीय [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] सर, आपण उल्लेखनीयता विषयक सूचित केल्याप्रमाणे मी [[सुनील खांडबहाले]] या पानास संदर्भ व माहिती जोडण्याचा प्रयत्न केला होता. तो आता तिथे दिसत नाही. उल्लेखनीयता सूचनेची पूर्तता करण्यासाठी कृपया मार्गदर्शन करावे. खूप खूप धन्यवाद. उल्लेखनीयता विषयक सूचित केल्याप्रमाणे [[सुनील खांडबहाले]] मी खालीलप्रमाणे माहिती व संदर्भ जोडले होते, परंतु हे बदल उलटवले गेले आहेत. [[सुनील खांडबहाले]] साठी संदर्भ खालीलप्रमाणे; कृपया संपादित करावे किंवा मी केलेले पान https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=सुनील_खांडबहाले&oldid=2014754 उलटावे.
* [http://khandbahale.com "KHANDBAHALE.COM"]
* [http://globalprosperityfoundation.org "Global Prosperity Foundation"]
* [https://legatum.mit.edu/entrepreneur/sunil-khandbahale/ "MBA, MIT Sloan School of Management"] ''Entrepreneurs, 15th Feb, 2022''
* [https://www.newindianexpress.com/education/edex/2013/nov/11/Young-achievers-535948.html "यंग अचिव्हर्स - सुनील खांडबहाले"] '' इंडियन एक्स्प्रेस, ११ नोव्हेंबर २०१३''
* [https://maharashtratimes.com/dictionary-man/articleshow/34341890.cms "‘डिक्शनरी मॅन’ व्हाइट हाऊसमध्ये"] ''दैनिक महाराष्ट्र टाइम्स, २९ एप्रिल, २०१४''
* [http://www.globalprosperityfoundation.org/2012/10/global-discovery-school.html, "Global Prosperity Foundation"]
* [https://www.inmarathi.com/135368/sunil-khandbahale-and-khandbahale-dictionary-success-story/ "‘खांडबहाले’ या पहिल्यावहिल्या ऑनलाईन मराठी डिक्शनरीचा ‘असा’ झालाय जन्म"] ''इनमराठी, २३ सप्टेंबर २०२१''
* [http://archive.loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=92194:2010-08-08-15-57-41&Itemid=1 "व्यक्तिवेध : सुनील खांडबहाले"] ''दै.लोकसत्ता''
* [https://economictimes.indiatimes.com/first-english-marathi-online-dictionary-launched/articleshow/3116547.cms?from=mdr "First English-Marathi online dictionary launched"] ''Economic Times, Jun 10, 2008''
* [http://archive.loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=88966:2010-07-26-16-48-20&Itemid=1 "खांडबहाले डॉट कॉमतर्फे विकसित करण्यात आलेल्या जगातल्या पहिल्याच ‘इंग्रजी-मराठी मोबाईल डिक्शनरी’चे प्रकाशन"] ''दैनिक लोकसत्ता''
* [https://economictimes.indiatimes.com/first-english-marathi-online-dictionary-launched/articleshow/3116547.cms "First English-Marathi online dictionary launched"] ''Economic Times, 10 Jun, 2008
* [https://legatum.mit.edu/entrepreneur/sunil-khandbahale/ "MBA, MIT Sloan School of Management"] ''Entrepreneurs, 15th Feb, 2022''
* [https://www.thehindu.com/features/metroplus/words-without-borders/article5308145.ece "Word without borders"] ''The Hindu, NOVEMBER 03, 2013''
* [https://indianexpress.com/article/cities/pune/find-an-english-match-online-in-marathi-hindi-and-now-gujarati/ "Find an English match online in Marathi,Hindi and now Gujarati"] ''23 Jun, 2009''
* [http://www.esakal.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5403009163839016092&SectionId=13&SectionName=%E0%A4%89%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0%20%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0&NewsDate=20121105&Provider=-&NewsTitle= "खांडबहाले.कॉम'ने ओलांडला एक कोटी हिट्सचा टप्पा"] ''दै. सकाळ''
* [https://www.loksatta.com/vruthanta/need-of-documentation-of-dialects-sunil-khandbahale-233394/ "बोली भाषांच्या दस्तावेजीकरणाची गरज - सुनील खांडबहाले"] ''दैनिक लोकसत्ता, २५ ऑक्टोबर, २०१३''
* [http://www.loksatta.com/maharashtra-news/khandbahale-dotcom-honored-by-giving-international-award-20344 "'खांडबहाले डॉटकॉम'चा आंतरराष्ट्रीय पुरस्काराने गौरव"] ''दै. लोकसत्ता''
* [http://timesofindia.indiatimes.com/city/nashik/Kumbhathon-to-focus-on-tech/articleshow/46006585.cms "Kumbhathon to focus on tech - Sunil Khandbahale] ''Times of India''
* [https://divyamarathi.bhaskar.com/news/MAH-NMAH-NAS-youths-to-contribute-in-development-via-indovasion-nasik-circle-4426584-NOR.html "‘इंडोवेशन नाशिक सर्कल’द्वारे तरुणाई टाकणार विकासात भर"] ''दै. दिव्य मराठी, ७ नोव्हेंबर, २०१७''
* [https://vidapatil.medium.com/nilaykulkarni-981e706f5b72 "Kumbhathon, a periodic co-location of innovators — the genesis"] ''मेडीयम.कॉम''
* [http://www.timeskuwait.com/upload/pdf/Times%20Independence%20day%202015.pdf "Kumbhathon : Finding innovative solutions to social challenges"] ''Times Kuwait''
* [https://www.lokmat.com/pune/perennial-opportunity-enjoy-melodious-music-a684/ "सुमधूर संगीताच्या आस्वादाची बारमाही संधी"] ''लोकमत न्यूज नेटवर्क, पुणे, ७ फेब्रुवारी २०२१''
* [https://www.samaysangit.app "समयसंगीत संकेतस्थळ "समयसंगीत.अँप"] ''https://www.samaysangit.app''
* [https://maharashtratimes.com/maharashtra/nashik/dhaneshwari-radio-by-khandabhale-com/articleshow/71353315.cms "खांडबहाले डॉट कॉमतर्फे ज्ञानेश्वरी रेडिओ इंटरनेटवर"] ''दै. महाराष्ट्र टाइम्स, २९ सप्टेंबर २०२९''
* [https://www.loksatta.com/pune/dnyaneshwari-is-now-open-to-the-world-through-internet-radio-abn-97-1981711/ "ज्ञानेश्वरी आता इंटरनेट रेडिओद्वारे विश्वाला खुली"] ''दै. लोकसत्ता, २९ सप्टेंबर २०२९''
* [https://www.hindustantimes.com/mumbai/soon-learn-sanskrit-via-your-cellphone/story-MBP4sK51ar1BcuChSiVVTI.html "Soon, learn sanskrit via your cellphone"] ''Hindustan Times, 14 Aug, 2011''
* [https://www.bhaskar.com/state/haryana/news/haryana-news-world39s-first-sanskrit-internet-radio-started-so-that-people-understand-sanskrit-072504-5255130.html "दुनिया का पहला संस्कृत इंटरनेट रेडियो शुरू हुआ, ताकि लोग संस्कृत को समझें"] ''दैनिक भास्कर''
* [https://www.loksatta.com/nashik/online-sanskrit-internet-radio-launched-zws-70-1952031/ "संस्कृत इंटरनेट रेडिओ ऑनलाईन प्रक्षेपित"] ''दैनिक लोकसत्ता, १७ ऑगस्ट २०१९''
* [https://maharashtratimes.com/maharashtra/nashik/sanskrit-radio-is-now-available-on-the-internet/articleshow/70717022.cms "इंटरनेटवर आता संस्कृत रेड़िओ"] ''दै. महाराष्ट्र टाइम्स १८ ऑगस्ट, २०१९''
* [https://divyamarathi.bhaskar.com/news/sanskrit-bharti-is-the-worlds-first-sanskrit-internet-radio-broadcast-1566017205.html "‘संस्कृत भारती’ हा जगातील पहिला संस्कृत इंटरनेट रेडिओ प्रसारित"] ''दै. दिव्य मराठी''
* [https://divyamarathi.bhaskar.com/news/DMS-HDLN-sunil-khandbahale-write-about-social-media-5854140-NOR.html "भारतीयांसाठी लोकाभिमुख स्वतंत्र सोशल मीडिया हवा"] ''दैनिक दिव्य मराठी, १८ एप्रिल २०१८''
* [https://divyamarathi.bhaskar.com/news/EDT-HDLN-sunil-khandbahale-write-about-social-media-5853319-NOR.html "सोशल मीडिया व्यसनमुक्तीची गरज"] ''दैनिक दिव्य मराठी, १८ एप्रिल २०१८''
* [https://maharashtratimes.com/maharashtra/mumbai-news/spell-checker-in-marathi/articleshow/31073018.cms "बिनधास्त लिहा बिनचूक मराठीत "] ''दैनिक महाराष्ट्र टाइम्स, २७ फेब्रुवारी २०१४''
* [https://divyamarathi.bhaskar.com/news/MAH-NMAH-NAS-nashik-news-in-marathi-sunil-khanbahale-develop-spell-checker-in-computer-4535242-NOR.html "मराठी विश्व: नाशिकच्या तरुणाने आणली मराठी स्पेलचेकर प्रणाली"] ''दैनिक दिव्य मराठी, २८ फेब्रुवारी २०१४''
* [https://maharashtratimes.com/editorial/ravivar-mata/sunil-khandbahale/articleshow/32094924.cms "विश्वास सार्थकी लावला!"] दै. महाराष्ट्र, १६ मार्च, २०१४
* [https://www.dnaindia.com/mumbai/report-12th-language-added-in-online-dictionary-1776928 "12th language added in online dictionary"] DNA India, 13 December, 2012
* [https://timesofindia.indiatimes.com/city/nashik/whats-the-good-word-you-can-send-an-sms/articleshow/11865488.cms "What's the good word? You can send"] ''13 Feb, 2012''
* [https://www.hindustantimes.com/mumbai/translate-marathi-words-into-english-using-mobile-phone/story-wfXpwUJpcuB3FjELK1cWFN.html "Translate Marathi words into English using mobile phone"] ''Hindustan Times, 7 Feb, 2012''
* [https://maharashtratimes.com/editorial/article/-/articleshow/12034523.cms "शब्दकोशाचा बादशाह"] ''दै. महाराष्ट्र टाइम्स, २६ फेब्रुवारी २०१२''
* [http://maharashtratimes.indiatimes.com/articleshow/19007448.cms "डिक्शनरीमॅन"]''दै. महाराष्ट्र टाइम्स''
* [http://aksharaya.org/event/aksharsanvad-an-interview-with-sunil-khandbahale/ "Aksharsanvad"] ''Aksharsanvad, 27 April 2012''
* [https://www.csi-nashik.org.in/yashokirti_award.php, CSI Yashokirti Award]
* [https://www.csi-nashik.org.in/image/yashokirti-award-khandbahale.jpg, Khandbahale receiving CSI award from D B Pathak IIT Mumbai Chairman]
* [http://maharashtratimes.indiatimes.com/rssarticleshow/msid-19026839,prtpage-1.cms "युथ आयकॉन"] ''दै. महाराष्ट्र टाइम्स''
* [http://www.vasvik.org/Information_&_Communication_Technology.html, VASVIK Award Winners in Information & Communication Technology]
* [https://www.businesswireindia.com/the-second-edition-of-india-di-20120120150500.html, The Second Edition of India Digital Awards]
* [http://www.iamai.org.in/events/india_digital_award_2012/award_winners.htm, IAMAI India Digital Award Winners]
* [http://mbillionth.in/wp-content/uploads/2012/07/Full-mBillionth-2012-book.pdf, mBillionth Award, South Asia 2012]
बाह्य दुवें
* [https://www.khandbahale.com KHANDBAHALE.COM Website]
* [https://www.sunilkhandbahale.com Sunil Khandbahae's Personal Blog]
* [http://legatum.mit.edu/entrepreneur/sunil-khandbahale/ Sunil Khandbahale at MIT]
* [http://www.inktalks.com/discover/630/sunil-khandbahale-breaking-the-language-barrier इंक टॉल्क - Sunil Khandbahale: Breaking the language barrier]
* [https://www.ted.com/talks/sunil_khandbahale_language_a_life_unscambler टेड टॉल्क - Sunil Khandbahale: Language a Life Unscambler]
* [https://www.ted.com/talks/sunil_khandbahale_the_art_that_is_language टेड टॉल्क - Sunil Khandbahale: The Art that is Language]
:नमस्कार,
:माहिती दिल्याबद्दल धन्यवाद. तुमच्या लेखातील तसेच येथील माहिती जाहिरातसदृश दिसत आहे. यात एका व्यक्ती किंवा संस्थेची जाहिरात करण्याचा प्रयत्न दिसतो. हे विकिपीडियावर उचित नाही तरी ते घालू नये.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २२:४६, १२ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
== अनावश्यक पाने, वर्ग, साचे यांबाबत ==
कृपया [[:वर्ग:उल्लेखनीयता रद्दीकरण]] याकडे एकदा लक्ष द्यावे. मी अनावश्यक पाने, वर्ग, साचे यांची यादी केली आहे. जे तुम्हास अयोग्य वाटतील ते वगळावे. तसेच माझे अन्य संपादने चुकीची असल्यास उलटवावे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २०:४२, १९ जानेवारी २०२२ (IST)
:{{साद|Khirid Harshad}}
:तुम्ही [[:वर्ग:उल्लेखनीयता रद्दीकरण]] कडे लक्ष वेधल्यावर (व आधीही) त्याकडे लक्ष आहे. त्यातील सदस्य, सदस्य चर्चा, इ. पाने काढणे हे तातडीचे काम नाही. ज्या त्या सदस्यांनी ती पाने कोरी करावी किंवा तेथे मजकूर भरावा अशी अपेक्षा आहे.
:इतर पाने थोडी थोडी करीत काढीत आहेच.
:धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:०७, २० जानेवारी २०२२ (IST)
:ता.क. {{साद|Khirid Harshad}}
:तुम्ही साच्यामध्ये केलेले काही बदल पाहिले. त्यांमुळे अनेक पानांत गोंधळ निर्माण झालेला आहे. यातील काही बदल मी परतवले आहेत परंतु इतर साच्यांतील तुम्ही केलेले बदल लगेचच परतवावेत ही आग्रहाची विनंती. धन्यवाद.
उरलेल्या सर्व साच्यांचे बदल परतवू का? काही साचे आयपी ॲड्रेसद्वारे सराव पद्धतीने तयार केले गेले आहेत. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:५६, २० जानेवारी २०२२ (IST)
:{{साद|Khirid Harshad}}, होय. ज्या बदलांच्या परिणामांची तुम्हाला पूर्णपणे माहिती किंवा खात्री नसेल ते बदल कृपया परतवावेत. त्यात अडचण आली तर कळवावे. धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ११:५९, २० जानेवारी २०२२ (IST)
:[[सदस्य:Khirid Harshad|@Khirid Harshad]] , हे काम अत्यावश्यक नाही. मिळालेला वेळ इतर कामे व साफसफाई जात आहे हे तुम्हाला दिसत असेलच.
तरी यावर लक्ष केंद्रीत करण्यापेक्षा लेखांमध्ये सुधारणा करणे चालू ठेवावे ही विनंती.
धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १७:३४, ५ मार्च २०२२ (IST)
:काम {{झाले}} धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१५, ३१ मे २०२२ (IST)
== इंग्रजी शीर्षक पाने ==
मराठी विकिपीडियावर काही इंग्रजी शीर्षकांची पाने आहेत जी योग्य मराठी शीर्षक पानांना पुनर्निर्देशित केली आहेत. तर ती इंग्रजी शीर्षक पाने तशीच पुनर्निर्देशित असावी की मराठी विकिपीडियावरुन काढून टाकावीत? [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १२:१५, २० जानेवारी २०२२ (IST)
:{{साद|Khirid Harshad}}
:अशी अनेक पाने काढली आहेत परंतु काही पाने साच्यांच्या कमतरतेमुळे इंग्लिश शीर्षकांखाली ठेवावी लागतात. हे साचे शोधणे आणि बदलणे मोठे जिकिरीचे काम आहे, तरी सध्या आहेत ते असू द्यावेत. नवीन तयार करू नयेत असा संकेत आहे.
:अर्थात, साच्यांमध्ये न वापरलेली अशी पाने काढण्यास हरकत नाही परंतु त्यासाठीची खात्री असणे आवश्यक आहे.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १२:१९, २० जानेवारी २०२२ (IST)
समजा अशी पानं शोधून एखादी यादी तयार केली तर ती तपासून काढून टाकण्यात आली तर चालेल का? [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १३:५२, २० जानेवारी २०२२ (IST)
:{{साद|Khirid Harshad}}
:अशी यादी करण्यासाठी येथून सुरुवात करता येईल.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०८:१०, २१ जानेवारी २०२२ (IST)
:: इंग्लिश शीर्षक असलेली पाने मराठी लेखात पुनर्निर्देशित आहेत. या पणांनची यादी [https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87 इथे] आहे --[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) ०८:४५, २१ जानेवारी २०२२ (IST)
:::{{ping|Khirid Harshad|Tiven2240}} इंग्रजी शीर्षक मराठी शीर्षक पानांना पुनर्निर्देशित केली असल्यामुळे इंग्रजी शीर्षक हटवून टाकणे हे प्राधान्याचे काम नाही. अभय ह्यांनी वर म्हटल्याप्रमाणे जर एखादे गरजेचे इंग्रजी शीर्षक काढल्या गेले तर अडचण येऊ शकते. असे शीर्षक पार्श्वभागात असले किंवा नसले तरी सर्वसाधारण वाचकास किंवा संपादकास फरक पडत नाही. त्यामुळे सध्यातरी त्यावर वेळ आणि मेहनत घेणे फायद्याचे राहणार नाही. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १२:३७, २२ जानेवारी २०२२ (IST)
== अलीकडील बदल ==
नमस्कार,
एक मदत हवी आहे. "अलीकडील बदल" सदरात ठराविक लोक वारंवार तेच ते बदल करत आहेत. त्यामुळे हे सदर अलीकडे पाहू वाटत नाही. ते (माझ्यासाठी तरी) निरूपयोगी झाले आहे. कारण बघेल तेव्हा तिथे फक्त वर्ग जोडले, काढले आणि पुनर्निदेशन दिसते.
नवीन माहिती किंवा नवीन लेख पाहण्यासाठीच हे सदर उपयुक्त आहे. मग असा एखादा मार्ग आहे का, की मी ठराविक लोकांना अवरोधित करू शकेन. कारण काही लोकांचे या वारंवार क्रुती त्रासदायक ठरत आहेत.
धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १०:३८, २६ जानेवारी २०२२ (IST)
{{साद|अमर राऊत}} तुम्हाला माझ्या कृतीमुळे त्रास होत असेल तर क्षमस्व. परंतु, मी मराठी विकिपीडियावरील काही चुकीची पुनर्निर्देशने दुरुस्त करणे, नवे वर्ग तयार करुन जोडणे मला गरजेचे वाटले म्हणून मी तरी ते करीत होतो आणि माझे काही चुकीची संपादने असतील तर वेळोवेळी मला अभय नातू तसेच संतोष गोरे मदत करत असतात. माझ्या या कृतीबद्दल माफी असावी. आता माझ्यामुळे तुम्हाला पुढे त्रास होणार नाही याची काळजी घेईन. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १०:५०, २६ जानेवारी २०२२ (IST)
:तुमच्याबद्दल तक्रार नाही माझी. तुम्ही चांगले काम करत आहात. ते महत्त्वाचेच आहे. तुम्ही तुमचं काम चालूच ठेवा, माझा काहीच विरोध नाही.
:मला फक्त एवढीच मदत हवी आहे की, ठराविक प्रकारचे बदल मला कशा प्रकारे दिसणार नाहीत. किंवा मला फक्त नवीन लेख आणि नवीन भर एवढेच बदल दिसावेत.
:वारंवार बघेल तेव्हा पुनर्निदेशन आणि वर्गाचेच बदल दिसल्यामुळे त्रास झाला. कृपया तुम्ही माफी मागू नका. माझे मत मांडले. त्यात शब्द वापरताना जरा चुकले माझे. माफी असावी.
:धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ११:००, २६ जानेवारी २०२२ (IST)
::{{ping|अमर राऊत}} नमस्कार. अलीकडील बदल मधे "filters" मधे तुम्हाला बरेच पर्याय सापडतील. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:१०, २६ जानेवारी २०२२ (IST)
खूप धन्यवाद. फिल्टर वापरून बघितले पण तांत्रिक अडचण येत आहे. फिल्टर लावले की पान पूर्णच रिकामे दिसते. कदाचित माझ्या ब्राउझरची त्रुटी असेल. असो. आभार तुमचे. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) २३:१४, २६ जानेवारी २०२२ (IST)
:{{साद|अमर राऊत}},
:''अलीकडील बदल'' हे सदर नसून विकिपीडियाचे एक अंग आहे. येथे मराठी विकिपीडियावर झालेले एकूणएक बदल दिसतात. हे हेतुपुरस्सर आहे व येणेकरुन विकिपीडियावरील पारदर्शकता कायम राहते. असे असता यात कोणीही कोणाला त्रास देण्यासाठी काही करीत नाहीत हे लक्षात घ्या. अलक्डील बदल वापरुन विकिपीडियावरील बदलांवर लक्ष ठेवता येते व चुकीच्या बदलांमध्ये पटकन दुरुस्तीसुद्धा करता येते. यातही Khirid Harshad आणि Usernamekiran यांनी सुचवल्याप्रमाणे गाळण्या पुन्हा एकदा वापरुन पहा म्हणजे तुम्हाला पाहिजे तेच बदल तुम्हाला दिसतील. यात पुन्हा अडचण आल्यास कळवावे म्हणजे मी त्यासाठी एक शिकवणी तयार करेन.
:तुमच्या योगदानांबद्दल धन्यवाद!
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:२४, २९ जानेवारी २०२२ (IST)
::{{ping|अमर राऊत}} "अलीकडील बदल" मध्ये "नामविश्वे" वर क्लिक केल्यावर तुम्हाला सर्व नामविश्वे दिसतील, ह्या यादीमध्ये एकतर फक्त जी बघायची आहेत, त्यावर क्लिक करा. जर तुम्हाला फक्त "वर्ग" बघायचे नसतील तर, तर आधी वर्गावर क्लिक करा, आणि नंतर "निवडलेले वगळा" वर क्लिक करा. असे केल्यास वर्गात करण्यात आलेले बदल तुम्हाला दिसणार नाहीत. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०४:१५, १२ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
== विनंती ==
नमस्कार अभय ,
मला तुम्हाला एक विनंती करायची होती की कृपया [[नुपूर पाटील]] यांच्या लेखातील उल्लेखनीयता टॅग काढून टाकावा. लेख निर्मितीच्या टप्प्यात आहे कारण मी त्यात अधिक माहिती जोडत आहे.
मला वाटते की उल्लेखनीयतेच्या निकषांनुसार, विषय उत्तीर्ण होतो कारण ती एक क्रीडापटू आहे जिने या श्रेणीत पुरस्कार जिंकला आहे.
धन्यवाद [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) २३:३७, २६ जानेवारी २०२२ (IST)
:{{साद|Rockpeterson}}
:साचा तूर्त काढला आहे. कृपया योग्य ते बदल करावे.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:२६, २९ जानेवारी २०२२ (IST)
नमस्कार, मला पण "आयुष मेहरा" लेखाबद्दल मदत हवी आहे. तुम्ही उल्लेखनीयता साचा त्याला जोडला होता. इंग्रजी विकिपीडियावरही तो लेख नाही. खूप प्रयत्न करून मी माहिती मिळवली होती. लेख तयार करण्यासाठी वेळही खूप लागला होता. मी नवीन असल्यामुळे नियमांबद्दल जास्त माहिती नाही. लेख विकीवर टिकण्यासाठी काय करायला हवे? धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ०९:३४, २९ जानेवारी २०२२ (IST)
:मी हा लेख पाहिला. यातील माहिती स्तुतीपर आणि ललितशैलीत लिहिलेली आहे. ती कृपया बदलावी व मेहरा यांनी केलेल्या उल्लेखनीय कामांची माहिती घालावी.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:३६, २९ जानेवारी २०२२ (IST)
ठीक आहे. त्यात मी बदल करतो. पण जरा वेळ हवा. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ०९:३८, २९ जानेवारी २०२२ (IST)
नमस्कार, कृपया [[महावीर जन्म कल्याणक]] हे पान; '''महावीर जयंती''' असे तयार करुन पुनर्निर्देशन करा. --[[सदस्य:Omkar Jack|Omkar Jack]] ०९:४८, १४ एप्रिल २०२२ (IST)
:{{झाले}} [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १०:२६, १४ एप्रिल २०२२ (IST)
== मदत ==
नमस्कार, एक मदत हवी होती.
कंपनीच्या माहितीचौकटामधे आपण काय महिती संपादित करु शकतो? मी [[रिलायन्स इंडस्ट्रीज लिमिटेड]] मधे काही महिती संपादित केली पण ती दिसत नाही. कृपया मला मदत करा.
--[[सदस्य:Omkar Jack|Omkar Jack]] १२:३४, ४ मार्च २०२२ (IST)
:{{साद|Omkar Jack}}
:तुम्ही {{t|माहितीचौकट कंपनी}} हा साचा वापरू शकता. याचे उदाहरण [[टाटा स्टील]] लेखात आहे.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०४:५८, ५ मार्च २०२२ (IST)
== सांख्यिकी ==
नमस्कार,
विकिपीडिया सांख्यिकी मध्ये सप्टेंबर 2021 मध्ये बदल झालेला आहे त्यानंतर बदल केव्हा होणार आहे.
पूर्वी सदस्यांनी संपादनाचा विशिष्ट टप्पा घातल्यानंतर त्यांना अभिनंदन पर सूचना दिली जात होती अलीकडे ती दिली जात नाही तरी अशी सूचना देण्यात यावी ही विनंती
रविकिरण जाधव २१:३९, ४ मार्च २०२२ (IST)
== स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२ ==
प्रिय विकिसदस्य,
'''[[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]]''' ही विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|विकी लव्हस फॉल्कलोर]] ची थीम लिंगभेद कमी करणे आणि लोकांवर लक्ष केंद्रित करणे यावर आधारित आहे. अनेक आशियाई व भारतीय विकिपीडिया समुदायांनी यात भाग घेतला आहे आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे.योगदानाचा मुख्य हेतू लिंग अंतर कमी करण्यात थेट प्रभाव पाडेल.
ही स्पर्धा आज २ फेब्रुवारी २०२२ रोजी सुरू झाली असून ३१ मार्च २०२२ रोजी समाप्त होईल. स्पर्धेतील विजेत्याला तयार केलेल्या पृष्ठांच्या संख्येच्या आधारे घोषित केले जाईल, पहिल्या विजेत्याला ३०० USD, द्वितीय विजेत्याला आणि तीसऱ्या विजेत्याला अनुक्रमे २०० USD आणि १०० USD दिले जातील. सहभाग किंवा योगदान करताना येणाऱ्या कोणत्याही समस्यांबाबत कोणत्याही मदतीसाठी, ज्युरी सदस्यांच्या [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] किंवा [[सदस्य:Sandesh9822|Sandesh9822]] यांच्या चर्चा पानावर संदेश लिहा.
कृपया या पृष्ठावरील [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२#नियम|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] सर्व सूचना आणि नियम वाचा. या पेजवरून [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] या स्पर्धेत सहभागी व्हा. आपण योगदानामध्ये सहभागी झाल्यास आपल्या मुख्य पृष्ठावर हा [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|साचा]] वापरा. येथून [https://fountain.toolforge.org/editathons/fnf2022 हा दुवा] तुम्ही तयार केलेला लेख सादर करावा.
--[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ११:०१, ३ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=22748073 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== एक शंका: न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड? ==
नमस्कार, एक शंका होती, ती तुम्हाला विचारतो आहे. न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड या पैकी कोणता शब्द योग्य आहे? म्हणजे समजा न्यू झीलॅंड असा वापरला तर मग इंग्लंडचे पण इंग्लॅंड व्हायला पाहिजे. आयर्लंडचे आर्यलॅंड असायला पाहिजे. माझ्यामते न्यूझीलंड हा शब्द ठिक वाटतो. उच्चार करताना देखील आपण न्यूझीलंड म्हणतो, न्यू झीलॅंड नाही. आपला अभिप्राय कळवा. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]) ७ फेब्रुवारी २०२२, ११:३४
:{{साद|Aditya tamhankar}}
:जरी न्यू झीलंड आणि न्यू झीलँड हे दोन्ही उच्चार प्रचलित असले तरी ही न्यू झीलंड हा अधिक प्रचलित असल्याचे दिसत आहे. तरी न्यू झीलंड असेच कायम ठेवावे.
:त्यातही न्यू झीलंड असेच ठेवावे, न्यूझीलंड नव्हे. देशाच्या अधिकृत इंग्लिश नावात सुद्धा हे दोन शब्द वेगळे ठेवलेले आहेत.
:धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:२८, ८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
== Translation notification: ContribuLing 2022 ==
Hello अभय नातू,
You are receiving this notification because you signed up as a translator to मराठी, गुजराती आणि हिंदी on Meta.
The page [[:metawikipedia:ContribuLing 2022|ContribuLing 2022]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022&language=mr&action=page translate to मराठी]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022&language=gu&action=page translate to गुजराती]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022&language=hi&action=page translate to हिंदी]
The priority of this page is medium.
<div lang="en" class="mw-content-ltr"></div>
Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.
You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].
Thank you!
Meta translation coordinators‎, १७:३४, १२ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:WikiLucas00@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
==अलीकडील लेखांसाठी विनंती==
नमस्कार @[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]], मी नुकतेच तपासले की तुम्ही मी तयार केलेले पृष्ठ हटवले आहे आणि एका पृष्ठावर तुम्ही उल्लेखनीयता टॅग लावला आहे. मी अलीकडे गायक, संगीतकार, संगीत निर्माते यांच्यावर काम करत आहे ज्यांनी अनेक पुरस्कार जिंकले आहेत.
मी तुम्हाला हे पृष्ठ [[मनमीत सिंग गुप्ता]] परत मेनस्पेस वर आणण्याची विनंती करतो जेणेकरून मी लेखाचा विस्तार करू शकेन आणि त्यांच्या कामाबद्दल अधिक तपशील जोडू शकेन. आपण पृष्ठ हटविण्याचे कारण म्हणजे लेखाचा टोन जाहिरातींचा होता, मला वाटते लेखाच्या काही भागांमुळे मशीन भाषांतर होते त्यामुळे ही समस्या उद्भवली.[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ०१:१२, १६ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
:नमस्कार,
:मनमीत सिगं गुप्ता परत आणण्याआधी आपण तयार केलेली तत्सम पाने कृपया सुधारावीत. स्वतःच प्रसिद्ध केलेले, एजंटकरवी प्रसिद्ध झालेले किंवा ब्लॉगपोस्टवरचे दुवे देऊ नयेत.
:धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १०:३०, १७ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
::नमस्कार @[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]], मी तुमच्या मताचा आदर करतो आणि मी माझे अलीकडील लेख सुधारले आहेत ([[अरविंद वेगडा ]], [[दिलर खरकिया]]) ज्यात तुम्ही उल्लेखनीयताचा टेम्प्लेट लावला आहे.मुद्दा असा आहे की पूर्वी मी मराठी विकिपीडियावर सक्रियपणे योगदान देत असे परंतु आता विकी लवंस फोलकलोरे च्या आंतरराष्ट्रीय टीमचा सदस्य म्हणून मला समुदाय पोहोच अधिकारी म्हणून नियुक्त केले जात आहे मला आता सक्रियपणे भागीदारी शोधाव्या लागतील, ब्लॉग लिहावे लागतील, तांत्रिक कामात मदत करावी लागेल आणि त्यामुळेच मला मराठी विकिपीडिया संपादित करण्यासाठी वेळ मिळत नाही. [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १३:०९, १७ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
:तुमच्या विकि लव्ह्ज फोकलोर आणि येथील योगदानाबद्दल धन्यवाद. तुमचा येथील कमी झालेला वेळ मी समजू शकतो. तरीही तुम्ही येथील लेख योग्यरीत्या पूर्ण करीत असता हे चांगलेच आहे.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १०:३५, १८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
::धन्यवाद [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ,मी तयार केलेली पाने हटवल्यामुळे माझ्या योगदानाच्या आकडेवारीवर परिणाम होतो [[https://xtools.wmflabs.org/pages/mr.wikipedia.org/Rockpeterson येथे पहा]]. आशा आहे की तुम्ही हटवलेला लेख परत आणाल आणि या लेखांमधून ([[अरविंद वेगडा ]], [[दिलर खरकिया]]) उल्लेखनीयता टॅग काढून टाकाल. [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ११:०३, १८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
:उल्लेखनीयता टॅग काढण्यासाठी किंवा घालवलेली पाने पुनर्स्थापित करण्यासाठी ''माझ्या आकडेवारीवर परिणाम होतो'' हे कारण नाही. उल्लेखनीयता टॅग लावण्याचे कारण या व्यक्ती उल्लेखनीय नाहीत असे आहे. त्याबद्दल तुम्ही योग्य ते बदल करुन किंवा त्यासाठीचे संदर्भ लावू शकता.
:याखेरीज इतर उल्लेखनीय व्यक्ती, स्थळे किंवा इतर अनंत विषयांवर योग्य त्या प्रकारे लेख लिहू शकता.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १२:२१, १८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
::पण [[सदस्य:अभय नातू|अभय ]] , जे पान हटवले आहे ते कसे संपादित करणे शक्य आहे, ज्या पानांवर नोटाबिलिटी टॅग आहे ते मी संपादित केले आहेत.[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १२:२९, १८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
:[[सदस्य:Rockpeterson|@Rockpeterson]] , त्या पानांवरील व्याकरण सुद्धा सुधारावेत ही विनंती.
[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १२:३६, १८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
:@[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] व्याकरण दुरुस्त केले आहे कृपया तपासा आणि हटवलेला लेख देखील परत आणा [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) २१:०५, १८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
::नमस्कार @[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] तुम्ही मला याबद्दल अपडेट करू शकता का? [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १२:३३, १ मार्च २०२२ (IST)
::मी योग्य संदर्भ देऊन लेख पुन्हा तयार केला आहे कृपया तुम्ही हा लेख सँडबॉक्समधून [[सदस्य:Rockpeterson/sandbox |मनमीत सिंग गुप्ता ]] मुख्य पानावर हलवू शकता का? [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १४:३१, १ मार्च २०२२ (IST)
:या लेखात मला अजूनही त्रुटी जाणवतात.
:१. लेखनशैली, लेखनसंकेत, इ. या त्रुटी मी भरुन काढल्या आहेत. कृपया त्या ध्यानात घ्याव्यात व मागे तयार केलेल्या लेखांमध्ये अशा सुधारणा कराव्यात. किमानपक्षी यापुढे लिहिल्या जाणाऱ्या लेखांमध्ये ही काळजी घ्यावी.
:२. अद्यापही या व्यक्तीची उल्लेखनीयता स्पष्ट होत नाही. यांना मिस्टिक पुरस्कार मिळाला आणि गिनिस रेकॉर्डतर्फे एक पदवी देण्यात आली, यापुढे त्यांनी दोन क्लब आणि लग्नांत गाणी गायली तसेच एक फाउंडेशनचे ते कार्यकारी अध्यक्ष आहेत (ही फाउंडेशनही उल्लेखनीय दिसत नाही) इतकेच मला दिसले. त्यांनी इतर उल्लेखनीय काम केलेले असल्यास लेखात दिसले नाही
:असो, या उत्तरास साद दिल्यावर मी हा लेख मुख्य नामविश्वात हलवतो. याचबरोबर क्र. १मध्ये केलेली विनंती तु्म्ही लक्षात घ्याल ही आशा करतो.
:धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:२०, ३ मार्च २०२२ (IST)
== प्रताधिकार मुक्त लिखाण का वगळता आहेत ==
नमस्कार {{साद|अभय नातू }}
महाराष्ट्र शासनाने मराठी विश्वकोश हा स्वामित्व मुक्त केलेला आहे तरी आपल्या येथील '''सदस्य:संतोष गोरे ''' मोठ्या प्रमाणात हे प्रताधिकार मुक्त लिखाण वगळता आहेत. आपण त्यांना योग्य ती सूचना करावी जेणे करून सदस्यांनी लिहिलेले लिखाण उगाच वाया जाणार नाही. जसे कॉमन्स वरील चित्र येथे आपण आणतो तसेच मराठी विस्श्वकोशातील माहिती येथे येते हे बहुतेक त्यांना सांगावे लागेल
विकिपीडिया वरील सदस्यांच्याच प्रयत्नातून विश्वकोश स्वामित्व मुक्त करण्याचे शासनाने ठरवले आणि या कामी मराठी विकिपीडियाचे मोठे योगदान असल्याचे कळते. विश्वकोशातील लिखाण विकिपीडियावर प्रसिद्ध करण्यासाठी महाराष्ट्र शासन स्वतःच आग्रही आहे असे म्हणतात. - [[सदस्य:Manasviraut|Manasviraut]] ([[सदस्य चर्चा:Manasviraut|चर्चा]]) २३:३६, ९ मार्च २०२२ (IST)
:नमस्कार {{साद|Manasviraut}}
:तुम्ही थेट संतोष गोरे यांच्याशी संवाद साधून त्यांना हे (अर्थात विकिसंकेतांनुसार नम्रपणे) कळवावे. हरकत नाही.
:त्याच बरोबर महाराष्ट्र शासनाच्या निर्णयाचा दुवाही दिल्यास हा विषय पुनःपुन्हा येणार नाही.
:लक्षात आणून दिल्याबद्दल धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०८:५७, १० मार्च २०२२ (IST)
::{{साद|अभय नातू|Manasviraut }} माहिती करून दिल्याबद्दल धन्यवाद. अजून एक असा मुद्दा आहे, अनेक सदस्य केवळ मराठी विश्वकोशातील मजकूर जसाच्या तसा ९८-९९% पर्यंत (म्हणजे पूर्णच) कॉपी पेस्ट करत आहेत. यात त्यांचे लेखन कौशल्य दिसत नाही. इतकंच नाही तर एका सदस्याचे जुने १० लेख आहेत, ते सर्वच्या सर्व असेच पूर्णपणे कॉपी पेस्ट आहेत. मग [[सदस्य:Sandesh9822|संदेश हिवाळे]] आणि [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] हे परीक्षक असताना बारीकसारीक तपासण्या का करतात. वरील प्रमाणे लेख लिहून तर मी आजपर्यंत अनेक स्पर्धेत प्रथम क्रमांक पटकावला असता.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १४:३८, १० मार्च २०२२ (IST)
:::मी संतोषशी पूर्णपणे सहमत आहे [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १६:२६, १० मार्च २०२२ (IST)
::::सहमत. विश्वकोशातील लिखाण कॉपीराईट फ्री असले तरी ते 90-100% जशास तसे विकिपीडियावर पेस्ट करू नये. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> ०९:५९, ११ मार्च २०२२ (IST)
::::: नमस्कार, प्रथम [[विकिपीडिया:महिला संपादनेथॉन- २०२२|महिला संपादनेथॉन- २०२२]] च्या यशाबद्दल आयोजक आणि सहभागी सदस्यांचे अभिनंदन. थोडा शोध घेतला असता मला '''साचा:कॉपीपेस्टमवि''' हा साचा सापडला आहे. कृपया तो कसा वापरावा हे अभय नातू यांनी सांगावे. तसेच यात ''मराठी विश्वकोशातून आयात मजकुर ४००० बाईट किंवा दोनपरिच्छेद पेक्षा अधिक असू नये'' असा उल्लेख आढळतो. कृपया यावर देखील खुलासा करावा.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०८:०७, १६ मार्च २०२२ (IST)
::हा साचा शोधून काढल्याबद्दल धन्यवाद. विश्वकोशातून नकल-डकव केलेल्या लेखांत हा साचा लावावा. हा साचा सुधारण्यास वाव आहे. सध्या हा मोठा आणि बटबटीत वाटतो आहे तो छोटा करुन autocollapse करता येईल. ४,००० बाइट किंवा १-२ परिच्छेद हा आपण (विकिपीडियन लोकांनी) घालून घेतलेला नियम आहे. थेट नकल-डकव (जे गेल्या काही दिवसांत अनेक लेखांत झालेले आहे) केल्यास अनेक विसंगती दिसतात, उदा. संदर्भ नाहीत. पहिले वाक्य तुटक आहे, इ.
::महाराष्ट्र शासनाच्या नियमांत राहून मराठी विश्वकोशातून आणलेला मजकूर येथे असण्यास हरकत नाही परंतु त्याने मराठी विकिपीडियामध्ये विसंगती येऊ नयेत याची काळजी घेणे अत्यावश्यक आहे. असे आढळल्यास {{t|बदल}} साचा लावावा. यासाठी वेगळा साचाही करता येईल.
::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:५३, १८ मार्च २०२२ (IST)
:::::: {{ping|संतोष गोरे}} नमस्कार. [[विकिपीडिया:मराठी विश्वकोश]] इथे काही नियमांचे स्पष्टीकरण देण्यात आलेले आहे. त्याखाली साचा कसा वापरावा हेसुद्धा सांगण्यात आले आहे, पण मला जास्त कळले नाही. निवांत असताना वाचावे लागेल. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:२०, १८ मार्च २०२२ (IST)
::{{साद|Khirid Harshad}} कृपया येथील चर्चा पहावी. vishwakosh.marathi.gov.in/ या संकेतस्थळावरून केलेली नकल डकव उडवू नये. त्या ऐवजी सदरील लेखात <nowiki>[[वर्ग:मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर]]</nowiki> हा वर्ग जोडावा ही विनंती. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ११:२७, २० मार्च २०२२ (IST)
:::{{साद|संतोष गोरे}} ठीक आहे. परंतु काही लेख ४००० बाइटपेक्षा जास्त नकल डकव केलेली आहेत जसे की [[पोशाख व वेशभूषा]] पानावर ७७०००+ बाइट माहिती जशीच्या तशी उतरवली आहे मग यास अर्थ काय? म्हणून ही माहिती चर्चा पानावर स्थलांतरित केली. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:३६, २० मार्च २०२२ (IST)
:::कृपया वरील चर्चा नीट अभ्यासली असता असे लक्षात येते की, '४,००० बाइट किंवा १-२ परिच्छेद हा आपण (विकिपीडियन लोकांनी) घालून घेतलेला नियम आहे'. थोडक्यात अधिक नकल डकव करण्यास हरकत नाही. कृपया पूर्ण चर्चा वाचून समजून घ्यावी. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ११:४३, २० मार्च २०२२ (IST)
==KiranBOT II व nobots बद्दल विनंती==
नमस्कार. मी काही वेळापूर्वी [[user:KiranBOT II]] व {{tl|bots}} वर काही माहिती टाकली आहे. ती एकदा कृपया तपासून बघा अशी विनंती. धन्यवाद. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:२०, १८ मार्च २०२२ (IST)
:वरील चर्चा [[विकिपीडिया:चावडी/तांत्रिक प्रश्न#KiranBOT II]] इथे सुरु केली. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०१:००, १८ मार्च २०२२ (IST)
::{{ping|Shantanuo|संतोष गोरे|Khirid Harshad|अमर राऊत}} नमस्कार. bot च्या संपादनांसोबत धूळपाटीवर प्रयोग करण्यासाठी ३-४ मोठ्या लेखांची गरज आहे. मजकुराच्या आकारानुसार यादी असणारे एखादे पान ([[विशेष:छोटी पाने]] सारखं) किंवा tool आहे का? तसे काही नसेल तर अंदाजे लेख निवडता येतील. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २१:४९, ९ मे २०२२ (IST)
:नमस्कार, या प्रयोगासाठी भरपूर पर्याय उपलब्ध आहेत.
:#[[विशेष:मोठी पाने]] येथे मोठ्या लेखांची यादी आहे.
:#माझे लेख- [[भारतीय मोर]], [[पूजा हेगडे]], [[द काश्मीर फाइल्स]], [[दिव्या भारती]] यावर तुम्ही प्रयोग करू शकता.
:#किंवा मोठी पाने येथील लेख तुमच्या किंवा माझ्या धुळपाटी वर कॉपी पेस्ट करून त्यावर देखील प्रयोग करू शकता. काम झाल्या वर त्यातील अनावश्यक धुळपाटी उडवता येतील. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०६:२५, १० मे २०२२ (IST)
:{{साद|Usernamekiran}} नमस्कार, कृपया धुळपाटी१, धुळपाटी२.... अशा अनेक धुळपाट्या तयार केल्यास त्यांना लेखपान गृहीत धरून तुम्हाला प्रयोग करण्यास अधिक सोपे जाईल असे मला वाटते. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २२:२८, ११ मे २०२२ (IST)
::{{ping|संतोष गोरे}} नमस्कार. मी बऱ्याच दिवसांपूर्वी [[विकिपीडिया:धूळपाटी/KiranBOT II]] तयार केले होते. तुम्ही सांगितलेल्या "विशेष:मोठी पाने" वरून मी दुसरे महायुद्ध, महाराष्ट्राची अर्थव्यवस्था, आणि क्रिकेट हे तीन लेख धुळपाटीवर एकत्र केले. यामुळे धुळपाटीवर वेगवेगळ्या प्रकारचे भरूपर शब्द मिळाले. तुमच्या मदतीसाठी धन्यवाद. :-) —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:०९, १२ मे २०२२ (IST)
== चुकीचे वर्ग ==
नमस्कार, कृपया [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8/Ravikiran_jadhav हे पाहावे] बरीचशे चुकीचे वर्ग तयार झाले आहेत. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०६:४५, २४ मार्च २०२२ (IST)
:असे दिसते आहे की वर्ग घातले आहेत पण वर्ग तयार झालेले नाहीत. प्रत्येक लेखात बदल करावा लागेल असे दिसते आहे. -- [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०६:३६, २६ मार्च २०२२ (IST)
== Translation notification: ContribuLing 2022/Program ==
Hello अभय नातू,
You are receiving this notification because you signed up as a translator to मराठी, गुजराती आणि हिंदी on Meta.
The page [[:metawikipedia:ContribuLing 2022/Program|ContribuLing 2022/Program]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022%2FProgram&language=mr&action=page translate to मराठी]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022%2FProgram&language=gu&action=page translate to गुजराती]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022%2FProgram&language=hi&action=page translate to हिंदी]
The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2022-03-31.
<div lang="en" class="mw-content-ltr"></div>
Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.
You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].
Thank you!
Meta translation coordinators‎, २१:१९, २६ मार्च २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:WikiLucas00@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== Translation notification: VisualEditor/Newsletter/2022/April ==
Hello अभय नातू,
You are receiving this notification because you signed up as a translator to हिंदी on Meta.
The page [[:metawikipedia:VisualEditor/Newsletter/2022/April|VisualEditor/Newsletter/2022/April]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2022%2FApril&language=hi&action=page translate to हिंदी]
<div lang="en" class="mw-content-ltr"><b><span style="vertical-align:top;padding:0 0.3em;">[[File:SMirC-congrats.svg|19x19px|Thank you very much!]]</span>धन्यवाद!</b></div>
Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.
You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].
Thank you!
Meta translation coordinators‎, २२:२३, २७ एप्रिल २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:Whatamidoing (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== सम्राट थोरात या पानावर उल्लेखनीयता साचा असल्याबाबत ==
नमस्कार अभय सर
मी बनवलेल्या सम्राट थोरात या विकिपीडिया पानावर उल्लेखनीयता साचा जोडला आहे.
तरी मी आता सदर पानाबद्दल आवश्यक ते संदर्भ जोडले आहेत ते आपण तपासून पाहू शकता आणि काही अनावश्यक संदर्भ किंवा माहिती वाटल्यास मला सूचित करू शकता, मी ते बदल करून घेईल.
आतापर्यंत माझा लेख टिकवण्यासाठी आपण केलेल्या मार्गदर्शन बद्दल मी आपला आभारी आहे.
धन्यवाद.
==meta वर तुमचा अभिप्राय==
नमस्कार [[:meta:User Talk:Community Tech bot#set-up on mrwiki]] येथे तुमचा अभिप्राय देण्याची विनंती करतो. थोडक्यात, जर bot आठवड्यात एकदा एकच संपादन करत असेल तर त्याला bot flag ची आवश्यकता आहे का, असा प्रश्न आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:१४, १२ मे २०२२ (IST)
== Translation request ==
Hello.
Can you translate and upload the articles [[:en:National Museum of History of Azerbaijan]] and [[:en:National Art Museum of Azerbaijan]] in Marathi Wikipedia?
Yours sincerely, [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) ०३:३३, १६ मे २०२२ (IST)
:Hello.
:I withdraw the request because [[सदस्य:Khirid Harshad]] has created both articles [[अझरबैजानच्या इतिहासाचे राष्ट्रीय संग्रहालय]] and [[अझरबैजानचे राष्ट्रीय कला संग्रहालय]].
:Yours sincerely, [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) २३:५३, २९ मे २०२२ (IST)
::{{साद|Multituberculata}}
::I see that you have spam-messaged accounts on this wiki, including bot accounts. As a result, my bot (सांगकाम्या) which I have used for years and years, is now blocked because it has pending messages that cannot be cleared.
::Not happy about this. Please do not spam-message individuals, rather use the Embassy. Thank you.
::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०६:४०, ३० मे २०२२ (IST)
:::I apologize to you. That was not my intention. [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) १७:५७, ३० मे २०२२ (IST)
== ट्वेंटी२० क्रिकेट विश्वचषक पान नावाबाबत ==
{{साद|अभय नातू}}, {{साद|Khirid Harshad}} २००७ पासून २०१६ पर्यंत '''आयसीसी वर्ल्ड ट्वेंटी२०''' असे अधिकृत नाव होते. २०२१ पासून '''आयसीसी पुरुष ट्वेंटी२० क्रिकेट विश्वचषक''' असे अधिकृत नाव आहे. तर २०१६ पर्यंतच्या स्पर्धांची पाने २०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धा, २००७ वगैरे इथून २००७ आयसीसी वर्ल्ड ट्वेंटी२० अशी स्थानांतरित करावी का? आणि २०२१ पासून २०२१ आयसीसी पुरुष ट्वेंटी२० क्रिकेट विश्वचषक असे करावे का? व शीर्षकात '''आयसीसी''' लिहावे की '''आय.सी.सी.''' ? तुमचा विचार सांगावा. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]) ४ जून २०२२, ११:०८
:{{साद|Aditya tamhankar}},
:लेखाचे शीर्षक शक्यतो अधिकृत नावानेच ठेवावे. ''२०१६ पर्यंतच्या स्पर्धांची पाने २०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धा, २००७ वगैरे इथून २००७ आयसीसी वर्ल्ड ट्वेंटी२०'' असे करणे बरोबर होईल. याच बरोबर आत्ता असलेल्या शीर्षकांपासून तसेच त्यांच्या variations पासून पुनर्निदेशने असावीत.
:लेखात ''आयसीसी'' असे ठेवून ''आय.सी.सी.'' पासून पुनर्निर्देशन करावे.
:धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १६:१०, ४ जून २०२२ (IST)
मला असे वाटते की, २००७ ते २०१६ पर्यंत जे अधिकृत नाव होते तेच ठेवावे कारण तेव्हा ते त्याच नावाने ओळखले जायचे. परंतु त्यानंतर त्याचे नाव बदलले आहे, मग ज्यावर्षीपासून त्याचे नाव बदलले, तिथपासून बदललेल्या नावाचे शीर्षक असावे. तसेच माझ्यामते आयसीसी हा शब्द शीर्षकात योग्य वाटतो. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २०:००, ४ जून २०२२ (IST)
== bot दर्जा ==
१३ जूनला [[user:KiranBOT]] चा bot दर्जा निघून जाईल. दर्जा अनंत काळासाठी करण्यात यावा हि नम्र विनंती. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १९:०४, ११ जून २०२२ (IST)
:{{झाले}} -- [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:४४, ११ जून २०२२ (IST)
==blacklist==
नमस्कार. मी "[[मिडियाविकी:Spam-blacklist]]" हे पान मराठी विकिपीडियावर सुरु केले. मी त्यामध्ये bwarunghepi168 हे संकेतस्थळ टाकले, व माझ्या नवीन खात्यामधून ते संकेतस्थळ लेखामध्ये टाकण्याचा प्रयत्न केला असता filter/गाळणी मुळे संपादन जतन झाले नाही. म्हणजे Spam-blacklist ने अपेक्षेप्रमाणे काम केले.<p>पण आज मी blacklist मध्ये dedicationlinks हे संकेतस्थळ टाकले असता ते नवीन ओळीमध्ये येण्याऐवजी त्याच ओळीत आले. आणि नंतर दुसऱ्या खात्यातून ते संकेतस्थळ माझ्या चर्चापानावर टाकले असता संपादन जतन झाले. असे व्हायला नको होते. इंग्रजी विकिपीडियावरील [ https://en.wikipedia.org/wiki/MediaWiki:Spam-blacklistपान इथे आहे. ]<p>अजून एक फरक म्हणजे, इंग्रजी मध्ये त्या पानाचं शीर्षक "interface page" असं आहे. मराठी विकिपीडियावर मराठीत ते शीर्षक "संदेश", आणि इंग्रजी मध्ये "message" असे आहे. मला वाटते ह्या पानाच्या programing मध्ये काहीतरी झाले आहे. interface admin म्हणून तुम्हाला काही फरक दिसू शकेल का? courtesy साद {{ping|QueerEcofeminist|Shantanuo|Tiven2240}} —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १९:५९, १ जुलै २०२२ (IST)
:{{साद|Usernamekiran}}
:कोणती गाळणी ब्लॅकलिस्ट वापरते हे माहिती आहे का?
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०१:३०, २ जुलै २०२२ (IST)
::नाही. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०१:३२, २ जुलै २०२२ (IST)
::: [[special:diff/2134132|बहुतेक झाले]]. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०१:४५, २ जुलै २०२२ (IST)
: :-). ठीक. अधिक मदत लागल्यास कळवालच. -- [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:५५, २ जुलै २०२२ (IST)
== तमिळ लेखांची उल्लेखनीयता ==
[[सदस्य:Prasannakumar]] यांनी अनेक [https://xtools.wmflabs.org/pages/mr.wikipedia.org/Prasannakumar तमिळ लेख] मराठीमध्ये बनवले आहेत. परंतु एकतर त्यांचे योग्यरित्या भाषांतर न करता तसेच इंग्रजीमध्ये आहेय अथवा बरेच दीर्घकाळ रिकामे लेख आहेत उदाहरणार्थ अनेक तमिळ चित्रपटांचे लेख हे केवळ रिकामे आहेत. मग यावर उपाय काय? हे सर्व लेख दुरुस्त करून ठेवावे की उडवावेत? [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२३, १० जुलै २०२२ (IST)
:वेळ मिळेल तसे लेखांत भर घालावी. निवडक लेखांना इतर लेखांमध्ये समाविष्ट करावे.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:२८, १० जुलै २०२२ (IST)
== उल्लेखनीयता टॅग काढण्याची विनंती ==
नमस्कार अभय, मी पाहिले की तुम्ही माझ्या नुकत्याच तयार केलेल्या लेखात [[राजेंद्र सिंग पहल]] उल्लेखनीयतेचा टॅग जोडला आहे. मी लेखात आणखी संदर्भ जोडले आहेत, आशा आहे की तुम्ही त्याला तपरात तपासाला आणि टॅग काढून टाकाल कारण ती व्यक्ती स्पष्टपणे खाली सूचीबद्ध केल्याप्रमाणे उल्लेखनीयता निकष पार करते
१. एकाधिक दूरदर्शन शोचे निर्माता
२. आयफा शो प्रवर्तक
३. लेखक
धन्यवाद [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १९:०७, २७ जुलै २०२२ (IST)
9veouqau4ttty9l7omrf1r7w1apnyde
2140962
2140891
2022-07-28T02:01:18Z
अभय नातू
206
/* उल्लेखनीयता टॅग काढण्याची विनंती */
wikitext
text/x-wiki
{{सदस्य चर्चा:अभय नातू/जुचसाचा}}
'''माझ्यासाठीच्या आपल्या सूचना, प्रश्न, इ. येथे नोंदवा.'''
== खांडबहाले.कॉम ==
माननीय [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] सर, आपण उल्लेखनीयता विषयक सूचित केल्याप्रमाणे मी [[सुनील खांडबहाले]] या पानास संदर्भ व माहिती जोडण्याचा प्रयत्न केला होता. तो आता तिथे दिसत नाही. उल्लेखनीयता सूचनेची पूर्तता करण्यासाठी कृपया मार्गदर्शन करावे. खूप खूप धन्यवाद. उल्लेखनीयता विषयक सूचित केल्याप्रमाणे [[सुनील खांडबहाले]] मी खालीलप्रमाणे माहिती व संदर्भ जोडले होते, परंतु हे बदल उलटवले गेले आहेत. [[सुनील खांडबहाले]] साठी संदर्भ खालीलप्रमाणे; कृपया संपादित करावे किंवा मी केलेले पान https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=सुनील_खांडबहाले&oldid=2014754 उलटावे.
* [http://khandbahale.com "KHANDBAHALE.COM"]
* [http://globalprosperityfoundation.org "Global Prosperity Foundation"]
* [https://legatum.mit.edu/entrepreneur/sunil-khandbahale/ "MBA, MIT Sloan School of Management"] ''Entrepreneurs, 15th Feb, 2022''
* [https://www.newindianexpress.com/education/edex/2013/nov/11/Young-achievers-535948.html "यंग अचिव्हर्स - सुनील खांडबहाले"] '' इंडियन एक्स्प्रेस, ११ नोव्हेंबर २०१३''
* [https://maharashtratimes.com/dictionary-man/articleshow/34341890.cms "‘डिक्शनरी मॅन’ व्हाइट हाऊसमध्ये"] ''दैनिक महाराष्ट्र टाइम्स, २९ एप्रिल, २०१४''
* [http://www.globalprosperityfoundation.org/2012/10/global-discovery-school.html, "Global Prosperity Foundation"]
* [https://www.inmarathi.com/135368/sunil-khandbahale-and-khandbahale-dictionary-success-story/ "‘खांडबहाले’ या पहिल्यावहिल्या ऑनलाईन मराठी डिक्शनरीचा ‘असा’ झालाय जन्म"] ''इनमराठी, २३ सप्टेंबर २०२१''
* [http://archive.loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=92194:2010-08-08-15-57-41&Itemid=1 "व्यक्तिवेध : सुनील खांडबहाले"] ''दै.लोकसत्ता''
* [https://economictimes.indiatimes.com/first-english-marathi-online-dictionary-launched/articleshow/3116547.cms?from=mdr "First English-Marathi online dictionary launched"] ''Economic Times, Jun 10, 2008''
* [http://archive.loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=88966:2010-07-26-16-48-20&Itemid=1 "खांडबहाले डॉट कॉमतर्फे विकसित करण्यात आलेल्या जगातल्या पहिल्याच ‘इंग्रजी-मराठी मोबाईल डिक्शनरी’चे प्रकाशन"] ''दैनिक लोकसत्ता''
* [https://economictimes.indiatimes.com/first-english-marathi-online-dictionary-launched/articleshow/3116547.cms "First English-Marathi online dictionary launched"] ''Economic Times, 10 Jun, 2008
* [https://legatum.mit.edu/entrepreneur/sunil-khandbahale/ "MBA, MIT Sloan School of Management"] ''Entrepreneurs, 15th Feb, 2022''
* [https://www.thehindu.com/features/metroplus/words-without-borders/article5308145.ece "Word without borders"] ''The Hindu, NOVEMBER 03, 2013''
* [https://indianexpress.com/article/cities/pune/find-an-english-match-online-in-marathi-hindi-and-now-gujarati/ "Find an English match online in Marathi,Hindi and now Gujarati"] ''23 Jun, 2009''
* [http://www.esakal.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5403009163839016092&SectionId=13&SectionName=%E0%A4%89%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0%20%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0&NewsDate=20121105&Provider=-&NewsTitle= "खांडबहाले.कॉम'ने ओलांडला एक कोटी हिट्सचा टप्पा"] ''दै. सकाळ''
* [https://www.loksatta.com/vruthanta/need-of-documentation-of-dialects-sunil-khandbahale-233394/ "बोली भाषांच्या दस्तावेजीकरणाची गरज - सुनील खांडबहाले"] ''दैनिक लोकसत्ता, २५ ऑक्टोबर, २०१३''
* [http://www.loksatta.com/maharashtra-news/khandbahale-dotcom-honored-by-giving-international-award-20344 "'खांडबहाले डॉटकॉम'चा आंतरराष्ट्रीय पुरस्काराने गौरव"] ''दै. लोकसत्ता''
* [http://timesofindia.indiatimes.com/city/nashik/Kumbhathon-to-focus-on-tech/articleshow/46006585.cms "Kumbhathon to focus on tech - Sunil Khandbahale] ''Times of India''
* [https://divyamarathi.bhaskar.com/news/MAH-NMAH-NAS-youths-to-contribute-in-development-via-indovasion-nasik-circle-4426584-NOR.html "‘इंडोवेशन नाशिक सर्कल’द्वारे तरुणाई टाकणार विकासात भर"] ''दै. दिव्य मराठी, ७ नोव्हेंबर, २०१७''
* [https://vidapatil.medium.com/nilaykulkarni-981e706f5b72 "Kumbhathon, a periodic co-location of innovators — the genesis"] ''मेडीयम.कॉम''
* [http://www.timeskuwait.com/upload/pdf/Times%20Independence%20day%202015.pdf "Kumbhathon : Finding innovative solutions to social challenges"] ''Times Kuwait''
* [https://www.lokmat.com/pune/perennial-opportunity-enjoy-melodious-music-a684/ "सुमधूर संगीताच्या आस्वादाची बारमाही संधी"] ''लोकमत न्यूज नेटवर्क, पुणे, ७ फेब्रुवारी २०२१''
* [https://www.samaysangit.app "समयसंगीत संकेतस्थळ "समयसंगीत.अँप"] ''https://www.samaysangit.app''
* [https://maharashtratimes.com/maharashtra/nashik/dhaneshwari-radio-by-khandabhale-com/articleshow/71353315.cms "खांडबहाले डॉट कॉमतर्फे ज्ञानेश्वरी रेडिओ इंटरनेटवर"] ''दै. महाराष्ट्र टाइम्स, २९ सप्टेंबर २०२९''
* [https://www.loksatta.com/pune/dnyaneshwari-is-now-open-to-the-world-through-internet-radio-abn-97-1981711/ "ज्ञानेश्वरी आता इंटरनेट रेडिओद्वारे विश्वाला खुली"] ''दै. लोकसत्ता, २९ सप्टेंबर २०२९''
* [https://www.hindustantimes.com/mumbai/soon-learn-sanskrit-via-your-cellphone/story-MBP4sK51ar1BcuChSiVVTI.html "Soon, learn sanskrit via your cellphone"] ''Hindustan Times, 14 Aug, 2011''
* [https://www.bhaskar.com/state/haryana/news/haryana-news-world39s-first-sanskrit-internet-radio-started-so-that-people-understand-sanskrit-072504-5255130.html "दुनिया का पहला संस्कृत इंटरनेट रेडियो शुरू हुआ, ताकि लोग संस्कृत को समझें"] ''दैनिक भास्कर''
* [https://www.loksatta.com/nashik/online-sanskrit-internet-radio-launched-zws-70-1952031/ "संस्कृत इंटरनेट रेडिओ ऑनलाईन प्रक्षेपित"] ''दैनिक लोकसत्ता, १७ ऑगस्ट २०१९''
* [https://maharashtratimes.com/maharashtra/nashik/sanskrit-radio-is-now-available-on-the-internet/articleshow/70717022.cms "इंटरनेटवर आता संस्कृत रेड़िओ"] ''दै. महाराष्ट्र टाइम्स १८ ऑगस्ट, २०१९''
* [https://divyamarathi.bhaskar.com/news/sanskrit-bharti-is-the-worlds-first-sanskrit-internet-radio-broadcast-1566017205.html "‘संस्कृत भारती’ हा जगातील पहिला संस्कृत इंटरनेट रेडिओ प्रसारित"] ''दै. दिव्य मराठी''
* [https://divyamarathi.bhaskar.com/news/DMS-HDLN-sunil-khandbahale-write-about-social-media-5854140-NOR.html "भारतीयांसाठी लोकाभिमुख स्वतंत्र सोशल मीडिया हवा"] ''दैनिक दिव्य मराठी, १८ एप्रिल २०१८''
* [https://divyamarathi.bhaskar.com/news/EDT-HDLN-sunil-khandbahale-write-about-social-media-5853319-NOR.html "सोशल मीडिया व्यसनमुक्तीची गरज"] ''दैनिक दिव्य मराठी, १८ एप्रिल २०१८''
* [https://maharashtratimes.com/maharashtra/mumbai-news/spell-checker-in-marathi/articleshow/31073018.cms "बिनधास्त लिहा बिनचूक मराठीत "] ''दैनिक महाराष्ट्र टाइम्स, २७ फेब्रुवारी २०१४''
* [https://divyamarathi.bhaskar.com/news/MAH-NMAH-NAS-nashik-news-in-marathi-sunil-khanbahale-develop-spell-checker-in-computer-4535242-NOR.html "मराठी विश्व: नाशिकच्या तरुणाने आणली मराठी स्पेलचेकर प्रणाली"] ''दैनिक दिव्य मराठी, २८ फेब्रुवारी २०१४''
* [https://maharashtratimes.com/editorial/ravivar-mata/sunil-khandbahale/articleshow/32094924.cms "विश्वास सार्थकी लावला!"] दै. महाराष्ट्र, १६ मार्च, २०१४
* [https://www.dnaindia.com/mumbai/report-12th-language-added-in-online-dictionary-1776928 "12th language added in online dictionary"] DNA India, 13 December, 2012
* [https://timesofindia.indiatimes.com/city/nashik/whats-the-good-word-you-can-send-an-sms/articleshow/11865488.cms "What's the good word? You can send"] ''13 Feb, 2012''
* [https://www.hindustantimes.com/mumbai/translate-marathi-words-into-english-using-mobile-phone/story-wfXpwUJpcuB3FjELK1cWFN.html "Translate Marathi words into English using mobile phone"] ''Hindustan Times, 7 Feb, 2012''
* [https://maharashtratimes.com/editorial/article/-/articleshow/12034523.cms "शब्दकोशाचा बादशाह"] ''दै. महाराष्ट्र टाइम्स, २६ फेब्रुवारी २०१२''
* [http://maharashtratimes.indiatimes.com/articleshow/19007448.cms "डिक्शनरीमॅन"]''दै. महाराष्ट्र टाइम्स''
* [http://aksharaya.org/event/aksharsanvad-an-interview-with-sunil-khandbahale/ "Aksharsanvad"] ''Aksharsanvad, 27 April 2012''
* [https://www.csi-nashik.org.in/yashokirti_award.php, CSI Yashokirti Award]
* [https://www.csi-nashik.org.in/image/yashokirti-award-khandbahale.jpg, Khandbahale receiving CSI award from D B Pathak IIT Mumbai Chairman]
* [http://maharashtratimes.indiatimes.com/rssarticleshow/msid-19026839,prtpage-1.cms "युथ आयकॉन"] ''दै. महाराष्ट्र टाइम्स''
* [http://www.vasvik.org/Information_&_Communication_Technology.html, VASVIK Award Winners in Information & Communication Technology]
* [https://www.businesswireindia.com/the-second-edition-of-india-di-20120120150500.html, The Second Edition of India Digital Awards]
* [http://www.iamai.org.in/events/india_digital_award_2012/award_winners.htm, IAMAI India Digital Award Winners]
* [http://mbillionth.in/wp-content/uploads/2012/07/Full-mBillionth-2012-book.pdf, mBillionth Award, South Asia 2012]
बाह्य दुवें
* [https://www.khandbahale.com KHANDBAHALE.COM Website]
* [https://www.sunilkhandbahale.com Sunil Khandbahae's Personal Blog]
* [http://legatum.mit.edu/entrepreneur/sunil-khandbahale/ Sunil Khandbahale at MIT]
* [http://www.inktalks.com/discover/630/sunil-khandbahale-breaking-the-language-barrier इंक टॉल्क - Sunil Khandbahale: Breaking the language barrier]
* [https://www.ted.com/talks/sunil_khandbahale_language_a_life_unscambler टेड टॉल्क - Sunil Khandbahale: Language a Life Unscambler]
* [https://www.ted.com/talks/sunil_khandbahale_the_art_that_is_language टेड टॉल्क - Sunil Khandbahale: The Art that is Language]
:नमस्कार,
:माहिती दिल्याबद्दल धन्यवाद. तुमच्या लेखातील तसेच येथील माहिती जाहिरातसदृश दिसत आहे. यात एका व्यक्ती किंवा संस्थेची जाहिरात करण्याचा प्रयत्न दिसतो. हे विकिपीडियावर उचित नाही तरी ते घालू नये.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २२:४६, १२ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
== अनावश्यक पाने, वर्ग, साचे यांबाबत ==
कृपया [[:वर्ग:उल्लेखनीयता रद्दीकरण]] याकडे एकदा लक्ष द्यावे. मी अनावश्यक पाने, वर्ग, साचे यांची यादी केली आहे. जे तुम्हास अयोग्य वाटतील ते वगळावे. तसेच माझे अन्य संपादने चुकीची असल्यास उलटवावे. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २०:४२, १९ जानेवारी २०२२ (IST)
:{{साद|Khirid Harshad}}
:तुम्ही [[:वर्ग:उल्लेखनीयता रद्दीकरण]] कडे लक्ष वेधल्यावर (व आधीही) त्याकडे लक्ष आहे. त्यातील सदस्य, सदस्य चर्चा, इ. पाने काढणे हे तातडीचे काम नाही. ज्या त्या सदस्यांनी ती पाने कोरी करावी किंवा तेथे मजकूर भरावा अशी अपेक्षा आहे.
:इतर पाने थोडी थोडी करीत काढीत आहेच.
:धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:०७, २० जानेवारी २०२२ (IST)
:ता.क. {{साद|Khirid Harshad}}
:तुम्ही साच्यामध्ये केलेले काही बदल पाहिले. त्यांमुळे अनेक पानांत गोंधळ निर्माण झालेला आहे. यातील काही बदल मी परतवले आहेत परंतु इतर साच्यांतील तुम्ही केलेले बदल लगेचच परतवावेत ही आग्रहाची विनंती. धन्यवाद.
उरलेल्या सर्व साच्यांचे बदल परतवू का? काही साचे आयपी ॲड्रेसद्वारे सराव पद्धतीने तयार केले गेले आहेत. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:५६, २० जानेवारी २०२२ (IST)
:{{साद|Khirid Harshad}}, होय. ज्या बदलांच्या परिणामांची तुम्हाला पूर्णपणे माहिती किंवा खात्री नसेल ते बदल कृपया परतवावेत. त्यात अडचण आली तर कळवावे. धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ११:५९, २० जानेवारी २०२२ (IST)
:[[सदस्य:Khirid Harshad|@Khirid Harshad]] , हे काम अत्यावश्यक नाही. मिळालेला वेळ इतर कामे व साफसफाई जात आहे हे तुम्हाला दिसत असेलच.
तरी यावर लक्ष केंद्रीत करण्यापेक्षा लेखांमध्ये सुधारणा करणे चालू ठेवावे ही विनंती.
धन्यवाद. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १७:३४, ५ मार्च २०२२ (IST)
:काम {{झाले}} धन्यवाद. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १७:१५, ३१ मे २०२२ (IST)
== इंग्रजी शीर्षक पाने ==
मराठी विकिपीडियावर काही इंग्रजी शीर्षकांची पाने आहेत जी योग्य मराठी शीर्षक पानांना पुनर्निर्देशित केली आहेत. तर ती इंग्रजी शीर्षक पाने तशीच पुनर्निर्देशित असावी की मराठी विकिपीडियावरुन काढून टाकावीत? [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १२:१५, २० जानेवारी २०२२ (IST)
:{{साद|Khirid Harshad}}
:अशी अनेक पाने काढली आहेत परंतु काही पाने साच्यांच्या कमतरतेमुळे इंग्लिश शीर्षकांखाली ठेवावी लागतात. हे साचे शोधणे आणि बदलणे मोठे जिकिरीचे काम आहे, तरी सध्या आहेत ते असू द्यावेत. नवीन तयार करू नयेत असा संकेत आहे.
:अर्थात, साच्यांमध्ये न वापरलेली अशी पाने काढण्यास हरकत नाही परंतु त्यासाठीची खात्री असणे आवश्यक आहे.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १२:१९, २० जानेवारी २०२२ (IST)
समजा अशी पानं शोधून एखादी यादी तयार केली तर ती तपासून काढून टाकण्यात आली तर चालेल का? [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १३:५२, २० जानेवारी २०२२ (IST)
:{{साद|Khirid Harshad}}
:अशी यादी करण्यासाठी येथून सुरुवात करता येईल.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०८:१०, २१ जानेवारी २०२२ (IST)
:: इंग्लिश शीर्षक असलेली पाने मराठी लेखात पुनर्निर्देशित आहेत. या पणांनची यादी [https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87 इथे] आहे --[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) ०८:४५, २१ जानेवारी २०२२ (IST)
:::{{ping|Khirid Harshad|Tiven2240}} इंग्रजी शीर्षक मराठी शीर्षक पानांना पुनर्निर्देशित केली असल्यामुळे इंग्रजी शीर्षक हटवून टाकणे हे प्राधान्याचे काम नाही. अभय ह्यांनी वर म्हटल्याप्रमाणे जर एखादे गरजेचे इंग्रजी शीर्षक काढल्या गेले तर अडचण येऊ शकते. असे शीर्षक पार्श्वभागात असले किंवा नसले तरी सर्वसाधारण वाचकास किंवा संपादकास फरक पडत नाही. त्यामुळे सध्यातरी त्यावर वेळ आणि मेहनत घेणे फायद्याचे राहणार नाही. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १२:३७, २२ जानेवारी २०२२ (IST)
== अलीकडील बदल ==
नमस्कार,
एक मदत हवी आहे. "अलीकडील बदल" सदरात ठराविक लोक वारंवार तेच ते बदल करत आहेत. त्यामुळे हे सदर अलीकडे पाहू वाटत नाही. ते (माझ्यासाठी तरी) निरूपयोगी झाले आहे. कारण बघेल तेव्हा तिथे फक्त वर्ग जोडले, काढले आणि पुनर्निदेशन दिसते.
नवीन माहिती किंवा नवीन लेख पाहण्यासाठीच हे सदर उपयुक्त आहे. मग असा एखादा मार्ग आहे का, की मी ठराविक लोकांना अवरोधित करू शकेन. कारण काही लोकांचे या वारंवार क्रुती त्रासदायक ठरत आहेत.
धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १०:३८, २६ जानेवारी २०२२ (IST)
{{साद|अमर राऊत}} तुम्हाला माझ्या कृतीमुळे त्रास होत असेल तर क्षमस्व. परंतु, मी मराठी विकिपीडियावरील काही चुकीची पुनर्निर्देशने दुरुस्त करणे, नवे वर्ग तयार करुन जोडणे मला गरजेचे वाटले म्हणून मी तरी ते करीत होतो आणि माझे काही चुकीची संपादने असतील तर वेळोवेळी मला अभय नातू तसेच संतोष गोरे मदत करत असतात. माझ्या या कृतीबद्दल माफी असावी. आता माझ्यामुळे तुम्हाला पुढे त्रास होणार नाही याची काळजी घेईन. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १०:५०, २६ जानेवारी २०२२ (IST)
:तुमच्याबद्दल तक्रार नाही माझी. तुम्ही चांगले काम करत आहात. ते महत्त्वाचेच आहे. तुम्ही तुमचं काम चालूच ठेवा, माझा काहीच विरोध नाही.
:मला फक्त एवढीच मदत हवी आहे की, ठराविक प्रकारचे बदल मला कशा प्रकारे दिसणार नाहीत. किंवा मला फक्त नवीन लेख आणि नवीन भर एवढेच बदल दिसावेत.
:वारंवार बघेल तेव्हा पुनर्निदेशन आणि वर्गाचेच बदल दिसल्यामुळे त्रास झाला. कृपया तुम्ही माफी मागू नका. माझे मत मांडले. त्यात शब्द वापरताना जरा चुकले माझे. माफी असावी.
:धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ११:००, २६ जानेवारी २०२२ (IST)
::{{ping|अमर राऊत}} नमस्कार. अलीकडील बदल मधे "filters" मधे तुम्हाला बरेच पर्याय सापडतील. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:१०, २६ जानेवारी २०२२ (IST)
खूप धन्यवाद. फिल्टर वापरून बघितले पण तांत्रिक अडचण येत आहे. फिल्टर लावले की पान पूर्णच रिकामे दिसते. कदाचित माझ्या ब्राउझरची त्रुटी असेल. असो. आभार तुमचे. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) २३:१४, २६ जानेवारी २०२२ (IST)
:{{साद|अमर राऊत}},
:''अलीकडील बदल'' हे सदर नसून विकिपीडियाचे एक अंग आहे. येथे मराठी विकिपीडियावर झालेले एकूणएक बदल दिसतात. हे हेतुपुरस्सर आहे व येणेकरुन विकिपीडियावरील पारदर्शकता कायम राहते. असे असता यात कोणीही कोणाला त्रास देण्यासाठी काही करीत नाहीत हे लक्षात घ्या. अलक्डील बदल वापरुन विकिपीडियावरील बदलांवर लक्ष ठेवता येते व चुकीच्या बदलांमध्ये पटकन दुरुस्तीसुद्धा करता येते. यातही Khirid Harshad आणि Usernamekiran यांनी सुचवल्याप्रमाणे गाळण्या पुन्हा एकदा वापरुन पहा म्हणजे तुम्हाला पाहिजे तेच बदल तुम्हाला दिसतील. यात पुन्हा अडचण आल्यास कळवावे म्हणजे मी त्यासाठी एक शिकवणी तयार करेन.
:तुमच्या योगदानांबद्दल धन्यवाद!
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:२४, २९ जानेवारी २०२२ (IST)
::{{ping|अमर राऊत}} "अलीकडील बदल" मध्ये "नामविश्वे" वर क्लिक केल्यावर तुम्हाला सर्व नामविश्वे दिसतील, ह्या यादीमध्ये एकतर फक्त जी बघायची आहेत, त्यावर क्लिक करा. जर तुम्हाला फक्त "वर्ग" बघायचे नसतील तर, तर आधी वर्गावर क्लिक करा, आणि नंतर "निवडलेले वगळा" वर क्लिक करा. असे केल्यास वर्गात करण्यात आलेले बदल तुम्हाला दिसणार नाहीत. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०४:१५, १२ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
== विनंती ==
नमस्कार अभय ,
मला तुम्हाला एक विनंती करायची होती की कृपया [[नुपूर पाटील]] यांच्या लेखातील उल्लेखनीयता टॅग काढून टाकावा. लेख निर्मितीच्या टप्प्यात आहे कारण मी त्यात अधिक माहिती जोडत आहे.
मला वाटते की उल्लेखनीयतेच्या निकषांनुसार, विषय उत्तीर्ण होतो कारण ती एक क्रीडापटू आहे जिने या श्रेणीत पुरस्कार जिंकला आहे.
धन्यवाद [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) २३:३७, २६ जानेवारी २०२२ (IST)
:{{साद|Rockpeterson}}
:साचा तूर्त काढला आहे. कृपया योग्य ते बदल करावे.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:२६, २९ जानेवारी २०२२ (IST)
नमस्कार, मला पण "आयुष मेहरा" लेखाबद्दल मदत हवी आहे. तुम्ही उल्लेखनीयता साचा त्याला जोडला होता. इंग्रजी विकिपीडियावरही तो लेख नाही. खूप प्रयत्न करून मी माहिती मिळवली होती. लेख तयार करण्यासाठी वेळही खूप लागला होता. मी नवीन असल्यामुळे नियमांबद्दल जास्त माहिती नाही. लेख विकीवर टिकण्यासाठी काय करायला हवे? धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ०९:३४, २९ जानेवारी २०२२ (IST)
:मी हा लेख पाहिला. यातील माहिती स्तुतीपर आणि ललितशैलीत लिहिलेली आहे. ती कृपया बदलावी व मेहरा यांनी केलेल्या उल्लेखनीय कामांची माहिती घालावी.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:३६, २९ जानेवारी २०२२ (IST)
ठीक आहे. त्यात मी बदल करतो. पण जरा वेळ हवा. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ०९:३८, २९ जानेवारी २०२२ (IST)
नमस्कार, कृपया [[महावीर जन्म कल्याणक]] हे पान; '''महावीर जयंती''' असे तयार करुन पुनर्निर्देशन करा. --[[सदस्य:Omkar Jack|Omkar Jack]] ०९:४८, १४ एप्रिल २०२२ (IST)
:{{झाले}} [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १०:२६, १४ एप्रिल २०२२ (IST)
== मदत ==
नमस्कार, एक मदत हवी होती.
कंपनीच्या माहितीचौकटामधे आपण काय महिती संपादित करु शकतो? मी [[रिलायन्स इंडस्ट्रीज लिमिटेड]] मधे काही महिती संपादित केली पण ती दिसत नाही. कृपया मला मदत करा.
--[[सदस्य:Omkar Jack|Omkar Jack]] १२:३४, ४ मार्च २०२२ (IST)
:{{साद|Omkar Jack}}
:तुम्ही {{t|माहितीचौकट कंपनी}} हा साचा वापरू शकता. याचे उदाहरण [[टाटा स्टील]] लेखात आहे.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०४:५८, ५ मार्च २०२२ (IST)
== सांख्यिकी ==
नमस्कार,
विकिपीडिया सांख्यिकी मध्ये सप्टेंबर 2021 मध्ये बदल झालेला आहे त्यानंतर बदल केव्हा होणार आहे.
पूर्वी सदस्यांनी संपादनाचा विशिष्ट टप्पा घातल्यानंतर त्यांना अभिनंदन पर सूचना दिली जात होती अलीकडे ती दिली जात नाही तरी अशी सूचना देण्यात यावी ही विनंती
रविकिरण जाधव २१:३९, ४ मार्च २०२२ (IST)
== स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२ ==
प्रिय विकिसदस्य,
'''[[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]]''' ही विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|विकी लव्हस फॉल्कलोर]] ची थीम लिंगभेद कमी करणे आणि लोकांवर लक्ष केंद्रित करणे यावर आधारित आहे. अनेक आशियाई व भारतीय विकिपीडिया समुदायांनी यात भाग घेतला आहे आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे.योगदानाचा मुख्य हेतू लिंग अंतर कमी करण्यात थेट प्रभाव पाडेल.
ही स्पर्धा आज २ फेब्रुवारी २०२२ रोजी सुरू झाली असून ३१ मार्च २०२२ रोजी समाप्त होईल. स्पर्धेतील विजेत्याला तयार केलेल्या पृष्ठांच्या संख्येच्या आधारे घोषित केले जाईल, पहिल्या विजेत्याला ३०० USD, द्वितीय विजेत्याला आणि तीसऱ्या विजेत्याला अनुक्रमे २०० USD आणि १०० USD दिले जातील. सहभाग किंवा योगदान करताना येणाऱ्या कोणत्याही समस्यांबाबत कोणत्याही मदतीसाठी, ज्युरी सदस्यांच्या [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] किंवा [[सदस्य:Sandesh9822|Sandesh9822]] यांच्या चर्चा पानावर संदेश लिहा.
कृपया या पृष्ठावरील [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२#नियम|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] सर्व सूचना आणि नियम वाचा. या पेजवरून [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] या स्पर्धेत सहभागी व्हा. आपण योगदानामध्ये सहभागी झाल्यास आपल्या मुख्य पृष्ठावर हा [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|साचा]] वापरा. येथून [https://fountain.toolforge.org/editathons/fnf2022 हा दुवा] तुम्ही तयार केलेला लेख सादर करावा.
--[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ११:०१, ३ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=22748073 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== एक शंका: न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड? ==
नमस्कार, एक शंका होती, ती तुम्हाला विचारतो आहे. न्यूझीलंड की न्यू झीलॅंड या पैकी कोणता शब्द योग्य आहे? म्हणजे समजा न्यू झीलॅंड असा वापरला तर मग इंग्लंडचे पण इंग्लॅंड व्हायला पाहिजे. आयर्लंडचे आर्यलॅंड असायला पाहिजे. माझ्यामते न्यूझीलंड हा शब्द ठिक वाटतो. उच्चार करताना देखील आपण न्यूझीलंड म्हणतो, न्यू झीलॅंड नाही. आपला अभिप्राय कळवा. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]) ७ फेब्रुवारी २०२२, ११:३४
:{{साद|Aditya tamhankar}}
:जरी न्यू झीलंड आणि न्यू झीलँड हे दोन्ही उच्चार प्रचलित असले तरी ही न्यू झीलंड हा अधिक प्रचलित असल्याचे दिसत आहे. तरी न्यू झीलंड असेच कायम ठेवावे.
:त्यातही न्यू झीलंड असेच ठेवावे, न्यूझीलंड नव्हे. देशाच्या अधिकृत इंग्लिश नावात सुद्धा हे दोन शब्द वेगळे ठेवलेले आहेत.
:धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:२८, ८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
== Translation notification: ContribuLing 2022 ==
Hello अभय नातू,
You are receiving this notification because you signed up as a translator to मराठी, गुजराती आणि हिंदी on Meta.
The page [[:metawikipedia:ContribuLing 2022|ContribuLing 2022]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022&language=mr&action=page translate to मराठी]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022&language=gu&action=page translate to गुजराती]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022&language=hi&action=page translate to हिंदी]
The priority of this page is medium.
<div lang="en" class="mw-content-ltr"></div>
Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.
You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].
Thank you!
Meta translation coordinators‎, १७:३४, १२ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:WikiLucas00@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
==अलीकडील लेखांसाठी विनंती==
नमस्कार @[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]], मी नुकतेच तपासले की तुम्ही मी तयार केलेले पृष्ठ हटवले आहे आणि एका पृष्ठावर तुम्ही उल्लेखनीयता टॅग लावला आहे. मी अलीकडे गायक, संगीतकार, संगीत निर्माते यांच्यावर काम करत आहे ज्यांनी अनेक पुरस्कार जिंकले आहेत.
मी तुम्हाला हे पृष्ठ [[मनमीत सिंग गुप्ता]] परत मेनस्पेस वर आणण्याची विनंती करतो जेणेकरून मी लेखाचा विस्तार करू शकेन आणि त्यांच्या कामाबद्दल अधिक तपशील जोडू शकेन. आपण पृष्ठ हटविण्याचे कारण म्हणजे लेखाचा टोन जाहिरातींचा होता, मला वाटते लेखाच्या काही भागांमुळे मशीन भाषांतर होते त्यामुळे ही समस्या उद्भवली.[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ०१:१२, १६ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
:नमस्कार,
:मनमीत सिगं गुप्ता परत आणण्याआधी आपण तयार केलेली तत्सम पाने कृपया सुधारावीत. स्वतःच प्रसिद्ध केलेले, एजंटकरवी प्रसिद्ध झालेले किंवा ब्लॉगपोस्टवरचे दुवे देऊ नयेत.
:धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १०:३०, १७ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
::नमस्कार @[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]], मी तुमच्या मताचा आदर करतो आणि मी माझे अलीकडील लेख सुधारले आहेत ([[अरविंद वेगडा ]], [[दिलर खरकिया]]) ज्यात तुम्ही उल्लेखनीयताचा टेम्प्लेट लावला आहे.मुद्दा असा आहे की पूर्वी मी मराठी विकिपीडियावर सक्रियपणे योगदान देत असे परंतु आता विकी लवंस फोलकलोरे च्या आंतरराष्ट्रीय टीमचा सदस्य म्हणून मला समुदाय पोहोच अधिकारी म्हणून नियुक्त केले जात आहे मला आता सक्रियपणे भागीदारी शोधाव्या लागतील, ब्लॉग लिहावे लागतील, तांत्रिक कामात मदत करावी लागेल आणि त्यामुळेच मला मराठी विकिपीडिया संपादित करण्यासाठी वेळ मिळत नाही. [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १३:०९, १७ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
:तुमच्या विकि लव्ह्ज फोकलोर आणि येथील योगदानाबद्दल धन्यवाद. तुमचा येथील कमी झालेला वेळ मी समजू शकतो. तरीही तुम्ही येथील लेख योग्यरीत्या पूर्ण करीत असता हे चांगलेच आहे.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १०:३५, १८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
::धन्यवाद [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ,मी तयार केलेली पाने हटवल्यामुळे माझ्या योगदानाच्या आकडेवारीवर परिणाम होतो [[https://xtools.wmflabs.org/pages/mr.wikipedia.org/Rockpeterson येथे पहा]]. आशा आहे की तुम्ही हटवलेला लेख परत आणाल आणि या लेखांमधून ([[अरविंद वेगडा ]], [[दिलर खरकिया]]) उल्लेखनीयता टॅग काढून टाकाल. [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ११:०३, १८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
:उल्लेखनीयता टॅग काढण्यासाठी किंवा घालवलेली पाने पुनर्स्थापित करण्यासाठी ''माझ्या आकडेवारीवर परिणाम होतो'' हे कारण नाही. उल्लेखनीयता टॅग लावण्याचे कारण या व्यक्ती उल्लेखनीय नाहीत असे आहे. त्याबद्दल तुम्ही योग्य ते बदल करुन किंवा त्यासाठीचे संदर्भ लावू शकता.
:याखेरीज इतर उल्लेखनीय व्यक्ती, स्थळे किंवा इतर अनंत विषयांवर योग्य त्या प्रकारे लेख लिहू शकता.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १२:२१, १८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
::पण [[सदस्य:अभय नातू|अभय ]] , जे पान हटवले आहे ते कसे संपादित करणे शक्य आहे, ज्या पानांवर नोटाबिलिटी टॅग आहे ते मी संपादित केले आहेत.[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १२:२९, १८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
:[[सदस्य:Rockpeterson|@Rockpeterson]] , त्या पानांवरील व्याकरण सुद्धा सुधारावेत ही विनंती.
[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १२:३६, १८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
:@[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] व्याकरण दुरुस्त केले आहे कृपया तपासा आणि हटवलेला लेख देखील परत आणा [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) २१:०५, १८ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
::नमस्कार @[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] तुम्ही मला याबद्दल अपडेट करू शकता का? [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १२:३३, १ मार्च २०२२ (IST)
::मी योग्य संदर्भ देऊन लेख पुन्हा तयार केला आहे कृपया तुम्ही हा लेख सँडबॉक्समधून [[सदस्य:Rockpeterson/sandbox |मनमीत सिंग गुप्ता ]] मुख्य पानावर हलवू शकता का? [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १४:३१, १ मार्च २०२२ (IST)
:या लेखात मला अजूनही त्रुटी जाणवतात.
:१. लेखनशैली, लेखनसंकेत, इ. या त्रुटी मी भरुन काढल्या आहेत. कृपया त्या ध्यानात घ्याव्यात व मागे तयार केलेल्या लेखांमध्ये अशा सुधारणा कराव्यात. किमानपक्षी यापुढे लिहिल्या जाणाऱ्या लेखांमध्ये ही काळजी घ्यावी.
:२. अद्यापही या व्यक्तीची उल्लेखनीयता स्पष्ट होत नाही. यांना मिस्टिक पुरस्कार मिळाला आणि गिनिस रेकॉर्डतर्फे एक पदवी देण्यात आली, यापुढे त्यांनी दोन क्लब आणि लग्नांत गाणी गायली तसेच एक फाउंडेशनचे ते कार्यकारी अध्यक्ष आहेत (ही फाउंडेशनही उल्लेखनीय दिसत नाही) इतकेच मला दिसले. त्यांनी इतर उल्लेखनीय काम केलेले असल्यास लेखात दिसले नाही
:असो, या उत्तरास साद दिल्यावर मी हा लेख मुख्य नामविश्वात हलवतो. याचबरोबर क्र. १मध्ये केलेली विनंती तु्म्ही लक्षात घ्याल ही आशा करतो.
:धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:२०, ३ मार्च २०२२ (IST)
== प्रताधिकार मुक्त लिखाण का वगळता आहेत ==
नमस्कार {{साद|अभय नातू }}
महाराष्ट्र शासनाने मराठी विश्वकोश हा स्वामित्व मुक्त केलेला आहे तरी आपल्या येथील '''सदस्य:संतोष गोरे ''' मोठ्या प्रमाणात हे प्रताधिकार मुक्त लिखाण वगळता आहेत. आपण त्यांना योग्य ती सूचना करावी जेणे करून सदस्यांनी लिहिलेले लिखाण उगाच वाया जाणार नाही. जसे कॉमन्स वरील चित्र येथे आपण आणतो तसेच मराठी विस्श्वकोशातील माहिती येथे येते हे बहुतेक त्यांना सांगावे लागेल
विकिपीडिया वरील सदस्यांच्याच प्रयत्नातून विश्वकोश स्वामित्व मुक्त करण्याचे शासनाने ठरवले आणि या कामी मराठी विकिपीडियाचे मोठे योगदान असल्याचे कळते. विश्वकोशातील लिखाण विकिपीडियावर प्रसिद्ध करण्यासाठी महाराष्ट्र शासन स्वतःच आग्रही आहे असे म्हणतात. - [[सदस्य:Manasviraut|Manasviraut]] ([[सदस्य चर्चा:Manasviraut|चर्चा]]) २३:३६, ९ मार्च २०२२ (IST)
:नमस्कार {{साद|Manasviraut}}
:तुम्ही थेट संतोष गोरे यांच्याशी संवाद साधून त्यांना हे (अर्थात विकिसंकेतांनुसार नम्रपणे) कळवावे. हरकत नाही.
:त्याच बरोबर महाराष्ट्र शासनाच्या निर्णयाचा दुवाही दिल्यास हा विषय पुनःपुन्हा येणार नाही.
:लक्षात आणून दिल्याबद्दल धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०८:५७, १० मार्च २०२२ (IST)
::{{साद|अभय नातू|Manasviraut }} माहिती करून दिल्याबद्दल धन्यवाद. अजून एक असा मुद्दा आहे, अनेक सदस्य केवळ मराठी विश्वकोशातील मजकूर जसाच्या तसा ९८-९९% पर्यंत (म्हणजे पूर्णच) कॉपी पेस्ट करत आहेत. यात त्यांचे लेखन कौशल्य दिसत नाही. इतकंच नाही तर एका सदस्याचे जुने १० लेख आहेत, ते सर्वच्या सर्व असेच पूर्णपणे कॉपी पेस्ट आहेत. मग [[सदस्य:Sandesh9822|संदेश हिवाळे]] आणि [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] हे परीक्षक असताना बारीकसारीक तपासण्या का करतात. वरील प्रमाणे लेख लिहून तर मी आजपर्यंत अनेक स्पर्धेत प्रथम क्रमांक पटकावला असता.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १४:३८, १० मार्च २०२२ (IST)
:::मी संतोषशी पूर्णपणे सहमत आहे [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १६:२६, १० मार्च २०२२ (IST)
::::सहमत. विश्वकोशातील लिखाण कॉपीराईट फ्री असले तरी ते 90-100% जशास तसे विकिपीडियावर पेस्ट करू नये. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> ०९:५९, ११ मार्च २०२२ (IST)
::::: नमस्कार, प्रथम [[विकिपीडिया:महिला संपादनेथॉन- २०२२|महिला संपादनेथॉन- २०२२]] च्या यशाबद्दल आयोजक आणि सहभागी सदस्यांचे अभिनंदन. थोडा शोध घेतला असता मला '''साचा:कॉपीपेस्टमवि''' हा साचा सापडला आहे. कृपया तो कसा वापरावा हे अभय नातू यांनी सांगावे. तसेच यात ''मराठी विश्वकोशातून आयात मजकुर ४००० बाईट किंवा दोनपरिच्छेद पेक्षा अधिक असू नये'' असा उल्लेख आढळतो. कृपया यावर देखील खुलासा करावा.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०८:०७, १६ मार्च २०२२ (IST)
::हा साचा शोधून काढल्याबद्दल धन्यवाद. विश्वकोशातून नकल-डकव केलेल्या लेखांत हा साचा लावावा. हा साचा सुधारण्यास वाव आहे. सध्या हा मोठा आणि बटबटीत वाटतो आहे तो छोटा करुन autocollapse करता येईल. ४,००० बाइट किंवा १-२ परिच्छेद हा आपण (विकिपीडियन लोकांनी) घालून घेतलेला नियम आहे. थेट नकल-डकव (जे गेल्या काही दिवसांत अनेक लेखांत झालेले आहे) केल्यास अनेक विसंगती दिसतात, उदा. संदर्भ नाहीत. पहिले वाक्य तुटक आहे, इ.
::महाराष्ट्र शासनाच्या नियमांत राहून मराठी विश्वकोशातून आणलेला मजकूर येथे असण्यास हरकत नाही परंतु त्याने मराठी विकिपीडियामध्ये विसंगती येऊ नयेत याची काळजी घेणे अत्यावश्यक आहे. असे आढळल्यास {{t|बदल}} साचा लावावा. यासाठी वेगळा साचाही करता येईल.
::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:५३, १८ मार्च २०२२ (IST)
:::::: {{ping|संतोष गोरे}} नमस्कार. [[विकिपीडिया:मराठी विश्वकोश]] इथे काही नियमांचे स्पष्टीकरण देण्यात आलेले आहे. त्याखाली साचा कसा वापरावा हेसुद्धा सांगण्यात आले आहे, पण मला जास्त कळले नाही. निवांत असताना वाचावे लागेल. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:२०, १८ मार्च २०२२ (IST)
::{{साद|Khirid Harshad}} कृपया येथील चर्चा पहावी. vishwakosh.marathi.gov.in/ या संकेतस्थळावरून केलेली नकल डकव उडवू नये. त्या ऐवजी सदरील लेखात <nowiki>[[वर्ग:मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर]]</nowiki> हा वर्ग जोडावा ही विनंती. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ११:२७, २० मार्च २०२२ (IST)
:::{{साद|संतोष गोरे}} ठीक आहे. परंतु काही लेख ४००० बाइटपेक्षा जास्त नकल डकव केलेली आहेत जसे की [[पोशाख व वेशभूषा]] पानावर ७७०००+ बाइट माहिती जशीच्या तशी उतरवली आहे मग यास अर्थ काय? म्हणून ही माहिती चर्चा पानावर स्थलांतरित केली. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) ११:३६, २० मार्च २०२२ (IST)
:::कृपया वरील चर्चा नीट अभ्यासली असता असे लक्षात येते की, '४,००० बाइट किंवा १-२ परिच्छेद हा आपण (विकिपीडियन लोकांनी) घालून घेतलेला नियम आहे'. थोडक्यात अधिक नकल डकव करण्यास हरकत नाही. कृपया पूर्ण चर्चा वाचून समजून घ्यावी. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ११:४३, २० मार्च २०२२ (IST)
==KiranBOT II व nobots बद्दल विनंती==
नमस्कार. मी काही वेळापूर्वी [[user:KiranBOT II]] व {{tl|bots}} वर काही माहिती टाकली आहे. ती एकदा कृपया तपासून बघा अशी विनंती. धन्यवाद. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:२०, १८ मार्च २०२२ (IST)
:वरील चर्चा [[विकिपीडिया:चावडी/तांत्रिक प्रश्न#KiranBOT II]] इथे सुरु केली. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०१:००, १८ मार्च २०२२ (IST)
::{{ping|Shantanuo|संतोष गोरे|Khirid Harshad|अमर राऊत}} नमस्कार. bot च्या संपादनांसोबत धूळपाटीवर प्रयोग करण्यासाठी ३-४ मोठ्या लेखांची गरज आहे. मजकुराच्या आकारानुसार यादी असणारे एखादे पान ([[विशेष:छोटी पाने]] सारखं) किंवा tool आहे का? तसे काही नसेल तर अंदाजे लेख निवडता येतील. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २१:४९, ९ मे २०२२ (IST)
:नमस्कार, या प्रयोगासाठी भरपूर पर्याय उपलब्ध आहेत.
:#[[विशेष:मोठी पाने]] येथे मोठ्या लेखांची यादी आहे.
:#माझे लेख- [[भारतीय मोर]], [[पूजा हेगडे]], [[द काश्मीर फाइल्स]], [[दिव्या भारती]] यावर तुम्ही प्रयोग करू शकता.
:#किंवा मोठी पाने येथील लेख तुमच्या किंवा माझ्या धुळपाटी वर कॉपी पेस्ट करून त्यावर देखील प्रयोग करू शकता. काम झाल्या वर त्यातील अनावश्यक धुळपाटी उडवता येतील. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०६:२५, १० मे २०२२ (IST)
:{{साद|Usernamekiran}} नमस्कार, कृपया धुळपाटी१, धुळपाटी२.... अशा अनेक धुळपाट्या तयार केल्यास त्यांना लेखपान गृहीत धरून तुम्हाला प्रयोग करण्यास अधिक सोपे जाईल असे मला वाटते. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २२:२८, ११ मे २०२२ (IST)
::{{ping|संतोष गोरे}} नमस्कार. मी बऱ्याच दिवसांपूर्वी [[विकिपीडिया:धूळपाटी/KiranBOT II]] तयार केले होते. तुम्ही सांगितलेल्या "विशेष:मोठी पाने" वरून मी दुसरे महायुद्ध, महाराष्ट्राची अर्थव्यवस्था, आणि क्रिकेट हे तीन लेख धुळपाटीवर एकत्र केले. यामुळे धुळपाटीवर वेगवेगळ्या प्रकारचे भरूपर शब्द मिळाले. तुमच्या मदतीसाठी धन्यवाद. :-) —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:०९, १२ मे २०२२ (IST)
== चुकीचे वर्ग ==
नमस्कार, कृपया [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8/Ravikiran_jadhav हे पाहावे] बरीचशे चुकीचे वर्ग तयार झाले आहेत. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०६:४५, २४ मार्च २०२२ (IST)
:असे दिसते आहे की वर्ग घातले आहेत पण वर्ग तयार झालेले नाहीत. प्रत्येक लेखात बदल करावा लागेल असे दिसते आहे. -- [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०६:३६, २६ मार्च २०२२ (IST)
== Translation notification: ContribuLing 2022/Program ==
Hello अभय नातू,
You are receiving this notification because you signed up as a translator to मराठी, गुजराती आणि हिंदी on Meta.
The page [[:metawikipedia:ContribuLing 2022/Program|ContribuLing 2022/Program]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022%2FProgram&language=mr&action=page translate to मराठी]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022%2FProgram&language=gu&action=page translate to गुजराती]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-ContribuLing+2022%2FProgram&language=hi&action=page translate to हिंदी]
The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2022-03-31.
<div lang="en" class="mw-content-ltr"></div>
Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.
You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].
Thank you!
Meta translation coordinators‎, २१:१९, २६ मार्च २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:WikiLucas00@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== Translation notification: VisualEditor/Newsletter/2022/April ==
Hello अभय नातू,
You are receiving this notification because you signed up as a translator to हिंदी on Meta.
The page [[:metawikipedia:VisualEditor/Newsletter/2022/April|VisualEditor/Newsletter/2022/April]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2022%2FApril&language=hi&action=page translate to हिंदी]
<div lang="en" class="mw-content-ltr"><b><span style="vertical-align:top;padding:0 0.3em;">[[File:SMirC-congrats.svg|19x19px|Thank you very much!]]</span>धन्यवाद!</b></div>
Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.
You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].
Thank you!
Meta translation coordinators‎, २२:२३, २७ एप्रिल २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:Whatamidoing (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== सम्राट थोरात या पानावर उल्लेखनीयता साचा असल्याबाबत ==
नमस्कार अभय सर
मी बनवलेल्या सम्राट थोरात या विकिपीडिया पानावर उल्लेखनीयता साचा जोडला आहे.
तरी मी आता सदर पानाबद्दल आवश्यक ते संदर्भ जोडले आहेत ते आपण तपासून पाहू शकता आणि काही अनावश्यक संदर्भ किंवा माहिती वाटल्यास मला सूचित करू शकता, मी ते बदल करून घेईल.
आतापर्यंत माझा लेख टिकवण्यासाठी आपण केलेल्या मार्गदर्शन बद्दल मी आपला आभारी आहे.
धन्यवाद.
==meta वर तुमचा अभिप्राय==
नमस्कार [[:meta:User Talk:Community Tech bot#set-up on mrwiki]] येथे तुमचा अभिप्राय देण्याची विनंती करतो. थोडक्यात, जर bot आठवड्यात एकदा एकच संपादन करत असेल तर त्याला bot flag ची आवश्यकता आहे का, असा प्रश्न आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:१४, १२ मे २०२२ (IST)
== Translation request ==
Hello.
Can you translate and upload the articles [[:en:National Museum of History of Azerbaijan]] and [[:en:National Art Museum of Azerbaijan]] in Marathi Wikipedia?
Yours sincerely, [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) ०३:३३, १६ मे २०२२ (IST)
:Hello.
:I withdraw the request because [[सदस्य:Khirid Harshad]] has created both articles [[अझरबैजानच्या इतिहासाचे राष्ट्रीय संग्रहालय]] and [[अझरबैजानचे राष्ट्रीय कला संग्रहालय]].
:Yours sincerely, [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) २३:५३, २९ मे २०२२ (IST)
::{{साद|Multituberculata}}
::I see that you have spam-messaged accounts on this wiki, including bot accounts. As a result, my bot (सांगकाम्या) which I have used for years and years, is now blocked because it has pending messages that cannot be cleared.
::Not happy about this. Please do not spam-message individuals, rather use the Embassy. Thank you.
::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०६:४०, ३० मे २०२२ (IST)
:::I apologize to you. That was not my intention. [[सदस्य:Multituberculata|Multituberculata]] ([[सदस्य चर्चा:Multituberculata|चर्चा]]) १७:५७, ३० मे २०२२ (IST)
== ट्वेंटी२० क्रिकेट विश्वचषक पान नावाबाबत ==
{{साद|अभय नातू}}, {{साद|Khirid Harshad}} २००७ पासून २०१६ पर्यंत '''आयसीसी वर्ल्ड ट्वेंटी२०''' असे अधिकृत नाव होते. २०२१ पासून '''आयसीसी पुरुष ट्वेंटी२० क्रिकेट विश्वचषक''' असे अधिकृत नाव आहे. तर २०१६ पर्यंतच्या स्पर्धांची पाने २०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धा, २००७ वगैरे इथून २००७ आयसीसी वर्ल्ड ट्वेंटी२० अशी स्थानांतरित करावी का? आणि २०२१ पासून २०२१ आयसीसी पुरुष ट्वेंटी२० क्रिकेट विश्वचषक असे करावे का? व शीर्षकात '''आयसीसी''' लिहावे की '''आय.सी.सी.''' ? तुमचा विचार सांगावा. [[सदस्य:Aditya tamhankar|Aditya tamhankar]] ([[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]]) ४ जून २०२२, ११:०८
:{{साद|Aditya tamhankar}},
:लेखाचे शीर्षक शक्यतो अधिकृत नावानेच ठेवावे. ''२०१६ पर्यंतच्या स्पर्धांची पाने २०-२० विश्व अजिंक्यपद स्पर्धा, २००७ वगैरे इथून २००७ आयसीसी वर्ल्ड ट्वेंटी२०'' असे करणे बरोबर होईल. याच बरोबर आत्ता असलेल्या शीर्षकांपासून तसेच त्यांच्या variations पासून पुनर्निदेशने असावीत.
:लेखात ''आयसीसी'' असे ठेवून ''आय.सी.सी.'' पासून पुनर्निर्देशन करावे.
:धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १६:१०, ४ जून २०२२ (IST)
मला असे वाटते की, २००७ ते २०१६ पर्यंत जे अधिकृत नाव होते तेच ठेवावे कारण तेव्हा ते त्याच नावाने ओळखले जायचे. परंतु त्यानंतर त्याचे नाव बदलले आहे, मग ज्यावर्षीपासून त्याचे नाव बदलले, तिथपासून बदललेल्या नावाचे शीर्षक असावे. तसेच माझ्यामते आयसीसी हा शब्द शीर्षकात योग्य वाटतो. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २०:००, ४ जून २०२२ (IST)
== bot दर्जा ==
१३ जूनला [[user:KiranBOT]] चा bot दर्जा निघून जाईल. दर्जा अनंत काळासाठी करण्यात यावा हि नम्र विनंती. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १९:०४, ११ जून २०२२ (IST)
:{{झाले}} -- [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २१:४४, ११ जून २०२२ (IST)
==blacklist==
नमस्कार. मी "[[मिडियाविकी:Spam-blacklist]]" हे पान मराठी विकिपीडियावर सुरु केले. मी त्यामध्ये bwarunghepi168 हे संकेतस्थळ टाकले, व माझ्या नवीन खात्यामधून ते संकेतस्थळ लेखामध्ये टाकण्याचा प्रयत्न केला असता filter/गाळणी मुळे संपादन जतन झाले नाही. म्हणजे Spam-blacklist ने अपेक्षेप्रमाणे काम केले.<p>पण आज मी blacklist मध्ये dedicationlinks हे संकेतस्थळ टाकले असता ते नवीन ओळीमध्ये येण्याऐवजी त्याच ओळीत आले. आणि नंतर दुसऱ्या खात्यातून ते संकेतस्थळ माझ्या चर्चापानावर टाकले असता संपादन जतन झाले. असे व्हायला नको होते. इंग्रजी विकिपीडियावरील [ https://en.wikipedia.org/wiki/MediaWiki:Spam-blacklistपान इथे आहे. ]<p>अजून एक फरक म्हणजे, इंग्रजी मध्ये त्या पानाचं शीर्षक "interface page" असं आहे. मराठी विकिपीडियावर मराठीत ते शीर्षक "संदेश", आणि इंग्रजी मध्ये "message" असे आहे. मला वाटते ह्या पानाच्या programing मध्ये काहीतरी झाले आहे. interface admin म्हणून तुम्हाला काही फरक दिसू शकेल का? courtesy साद {{ping|QueerEcofeminist|Shantanuo|Tiven2240}} —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १९:५९, १ जुलै २०२२ (IST)
:{{साद|Usernamekiran}}
:कोणती गाळणी ब्लॅकलिस्ट वापरते हे माहिती आहे का?
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०१:३०, २ जुलै २०२२ (IST)
::नाही. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०१:३२, २ जुलै २०२२ (IST)
::: [[special:diff/2134132|बहुतेक झाले]]. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०१:४५, २ जुलै २०२२ (IST)
: :-). ठीक. अधिक मदत लागल्यास कळवालच. -- [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:५५, २ जुलै २०२२ (IST)
== तमिळ लेखांची उल्लेखनीयता ==
[[सदस्य:Prasannakumar]] यांनी अनेक [https://xtools.wmflabs.org/pages/mr.wikipedia.org/Prasannakumar तमिळ लेख] मराठीमध्ये बनवले आहेत. परंतु एकतर त्यांचे योग्यरित्या भाषांतर न करता तसेच इंग्रजीमध्ये आहेय अथवा बरेच दीर्घकाळ रिकामे लेख आहेत उदाहरणार्थ अनेक तमिळ चित्रपटांचे लेख हे केवळ रिकामे आहेत. मग यावर उपाय काय? हे सर्व लेख दुरुस्त करून ठेवावे की उडवावेत? [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २३:२३, १० जुलै २०२२ (IST)
:वेळ मिळेल तसे लेखांत भर घालावी. निवडक लेखांना इतर लेखांमध्ये समाविष्ट करावे.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २३:२८, १० जुलै २०२२ (IST)
== उल्लेखनीयता टॅग काढण्याची विनंती ==
नमस्कार अभय, मी पाहिले की तुम्ही माझ्या नुकत्याच तयार केलेल्या लेखात [[राजेंद्र सिंग पहल]] उल्लेखनीयतेचा टॅग जोडला आहे. मी लेखात आणखी संदर्भ जोडले आहेत, आशा आहे की तुम्ही त्याला तपरात तपासाला आणि टॅग काढून टाकाल कारण ती व्यक्ती स्पष्टपणे खाली सूचीबद्ध केल्याप्रमाणे उल्लेखनीयता निकष पार करते
१. एकाधिक दूरदर्शन शोचे निर्माता
२. आयफा शो प्रवर्तक
३. लेखक
धन्यवाद [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) १९:०७, २७ जुलै २०२२ (IST)
:{{साद|Rockpeterson}},
:मी या लेखावर {{t|उल्लेखनयीता}} साचा लावला होता. त्यासाठी संदर्भांची नव्हे तर या व्यक्तीच्या उल्लेखनीयते बाबत मजकूर जोडण्याची आवश्यकता आहे. यांनी ''काही कार्यक्रम आयोजित केले आणि त्याबद्दल त्यांना पुरस्कार मिळाले''. यात त्यांची उल्लेखनीयता स्पष्ट होत नाही आहे.
:आवश्यक असा तपशील जोडावा ही विनंती.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०७:३१, २८ जुलै २०२२ (IST)
3ppgt8v7r37lenttfsel58ff4phar4d
ज्ञानपीठ पुरस्कार
0
5575
2140927
2060787
2022-07-27T18:21:06Z
Omega45
127466
/* विजेते */
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:वाग्देवी.jpg|frame|पुरस्कारात मिळणारी वाग्देवीची प्रतिमा]]
'''ज्ञानपीठ पुरस्कार''' हा भारतीय साहित्यजगतात [[नोबेल पुरस्कार|नोबेल]] पुरस्काराइतकाच सर्वश्रेष्ठ पुरस्कार समजला जातो.
==सुरुवात==
हा पुरस्कार सुरू करण्यामागे रमा जैन यांची प्रेरणा होती. रमा जैन आणि त्यांचे पती साहू शांतिप्रसाद जैन यांनी भारतीय साहित्यिकांच्या गौरवार्थ हा उपक्रम करण्याचे ठरवले. [[२२ मे]], [[इ.स. १९६१]] या दिवशी साहू जैन यांच्या एक्कावन्नाव्या वाढदिवसाचे औचित्य साधून त्यांनी स्वतःच्या कौटुंबिक ट्रस्टमधून ''ज्ञानपीठ पुरस्कार'' देण्याची घोषणा केली. त्यानुसार भारतीय ज्ञानपीठाच्या संस्थापक अध्यक्षा श्रीमती रमा जैन यांनी [[१६ सप्टेंबर]], इ.स. १९६१ यादिवशी संस्थेच्या बैठकीत ज्ञानपीठ पुरस्काराबाबतचा ठराव मांडला. या पुरस्काराचे स्वरूप ठरविण्यासाठी [[२ एप्रिल]], [[इ.स. १९६२]] या दिवशी [[दिल्ली]]त देशभरातून ३०० विद्वानांना आमंत्रित करण्यात आले. या विद्वानांचे दोन सत्रांत संमेलन झाले. सत्रांचे अध्य्क्षपद डॉ. वी. राघवन आणि डॉ. भगवतीचरण वर्मा यांच्याकडे होते. सूत्रसंचालन डॉ. धर्मवीर भारती यांनी केले. या संमेलनाला [[दत्तात्रय बाळकृष्ण कालेलकर|काका कालेलकर]], हरेकृष्ण मेहताब, निसीम इझिकेल, डॉ. सुनीति कुमार चॅटर्जी, डॉ. [[मुल्कराज आनंद]], सुरेंद्र मोहंती, देवेश दास, सियारामशरण गुप्त, रामधारी सिंह दिनकर, उदयशंकर भट्ट, जगदीशचंद्र माथुर, डॉ. नगेन्द्र, डॉ. बी.आर. बेंद्रे, जैनेन्द्र कुमार, मन्मथनाथ गुप्त, लक्ष्मीचंद्र जैन यांसारखे विद्वान हजर होते. या संमेलनातून तयार झालेली पुरस्काराची संपूर्ण योजना [[डॉ. राजेंद्रप्रसाद]] यांना सादर करण्यात आली. त्यांनी ती मान्य केली व निवडसमितीचे प्रमुखपदही स्वीकारले पण इ.स. १९६३ मध्ये त्यांचे निधन झाले. त्यानंतर ही जबाबदारी काकासाहेब कालेलकर व डॉ. संपूर्णानंद यांच्याकडे आली. २९ डिसेंबर १९६५मध्ये पहिला ज्ञानपीठ पुरस्कार मल्याळम कवी श्री. गोविंद शंकर कुरूप यांच्या ''ओडोक्वुघल'' (बासरी) या काव्यकृतीला मिळाला.
==पुरस्कारयोगय व्यक्तीच्या निवडीचे निकष व प्रक्रिया==
भारताचा कोणताही नागरिक भारतीय संविधानाच्या आठव्या अनुसूचीत नमूद केलेल्या बावीस भाषांपैकी कोणत्याही भाषेत लेखन करणाऱ्या एका नागरिकाला दरवर्षी हा पुरस्कार देण्यात येतो. प्रकाशित होऊन कमीतकमी पाच वर्षे झालेल्या पुस्तकांचाच पुरस्कारासाठी विचार होतो. ज्या भाषेसाठी हा पुरस्कार दिला गेला असेल, त्याच्या पुढील तीन वर्षे त्या भाषेचा पुरस्कारासाठी विचार केला जात नाही. सुरुवातीला एक लाख, नंतर दीड लाख, नंतर पाच लाख त्यानंतर आता सात लाख रुपये एवढी रक्कम पुरस्कार विजेत्याला दिली जाते. काहीवेळा एका ऐवजी दोन साहित्यिकांची पुरस्कारासाठी निवड होते त्यावेळी ही रक्कम विभागून दिली जाते. [[इ.स. १९६७]] मध्ये [[गुजराती]] व [[कन्नड भाषा|कानडी]], [[इ.स. १९७३]] मध्ये [[उडिया]] व कानडी तसेच [[इ.स. २००६]] मध्ये [[कोकणी]] आणि [[संस्कृत]] अशा दोन भाषांना हे पारितोषिक विभागून देण्यात आले होते.
भारतातील विद्यापीठे, त्यांचे भाषाप्रमुख, अन्य शिक्षणसंस्थांचे प्रमुख, विख्यात साहित्यिक, समीक्षक, भाषाशास्त्रज्ञ अशा सर्वांना आपापल्या मातृभाषेतील साहित्यकृतीची शिफारस करण्याची विनंती करण्यात येते. ज्ञानपीठ पुरस्काराच्या पहिल्या निवडसमितीवर सातपेक्षा कमी व अकरापेक्षा जास्त मान्यवर असू नयेत असे धोरण ठरविण्यात आलेले आहे. ज्ञानपीठ पुरस्कारासाठी नावाची छाननी करण्यासाठी प्रत्येक भाषेची तीन सदस्यांची एक समिती असते. तिला एल.ए.सी. म्हणजेच लोकल अॅडव्हायझरी कमिटी म्हणतात. ही समिती आपल्या भाषेतील एका समर्थ साहित्यिकाच्या नावाची एकमुखाने शिफारस ज्ञानपीठ व्यवस्थापनाला करते. नंतर मध्यवर्ती निवड समितीत एकाच साहित्यिकाच्या ग्रंथाची निवड केली जाते.
==पुरस्काराचे स्वरूप==
ज्ञानपीठ पुरस्कारात 'पुरस्कार-पत्र', 'वाग्देवीची प्रतिमा' आणि 'अकरा लाख रुपयांचा धनादेश' यांचा समावेश असतो.
==विजेते==
ज्ञानपीठ पुरस्कारात दिली जाणारी वाग्देवीची प्रतिमा ही [[माळवा]] प्रांतातील [[धार]] येथील सरस्वती मंदिरातील एका मूर्तीची प्रतिकृती आहे. या सरस्वती मंदिराची निर्मिती [[राजा भोज]] याने [[इ.स. १३०५]] मध्ये केली होती. वाग्देवीची ही मूर्ती सध्या [[लंडन]] येथील [[ब्रिटिश संग्रहालय|ब्रिटिश म्युझियममध्ये]] आहे.
{| class="wikitable sortable" cellspacing="2" cellpadding="4" border="0" width="40%" style="margin-left:5px"
|-
! वर्ष
! नाव
! कृति
! भाषा
|-bgcolor=#edf3fe
|१९६५ || [[जी शंकर कुरुप]] || ''[[ओटक्कुष़ल]]'' (वंशी) ||[[मलयाळम भाषा|मलयाळम]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९६६ ||[[ताराशंकर बंधोपाध्याय]] || ''[[गणदेवता]]'' || [[बंगाली भाषा|बंगाली]]
|- bgcolor=#edf3fe
| rowspan="2" |१९६७{{ref|CG1|[नोंद १]}} ||[[के.वी. पुत्तपा]] || ''[[श्री रामायण दर्शणम]]'' || [[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
| [[उमाशंकर जोशी]] || ''[[निशिता]]'' || [[गुजराती]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९६८ || [[सुमित्रानंदन पंत]] || ''[[चिदंबरा]]'' || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९६९ || [[फ़िराक गोरखपुरी]] || ''[[गुल-ए-नगमा]]'' || [[उर्दू]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७० || [[विश्वनाथ सत्यनारायण]] || ''[[रामायण कल्पवरिक्षमु]]'' || [[तेलुगु]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७१ || [[विष्णू डे]] || ''[[स्मृति शत्तो भविष्यत]]'' || [[बंगाली भाषा|बंगाली]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७२ || [[रामधारी सिंह दिनकर]] || ''[[उर्वशी]]'' || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
| rowspan="2" |१९७३{{ref|CG2|[नोंद २]}}|| [[दत्तात्रेय रामचंद्र बेन्द्रे]] || ''[[नकुतंति]]'' || [[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
| [[गोपीनाथ मोहंती|गोपीनाथ महान्ती]] || ''[[माटीमटाल]]'' || [[उडिया भाषा|उडिया]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७४ || [[विष्णू सखाराम खांडेकर]] || ''[[ययाति]]'' || [[मराठी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७५ || [[पी.वी. अकिलानंदम]] || ''[[चित्रपवई]]'' || [[तमिळ भाषा|तमिळ]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७६ || [[आशापूर्णा देवी]] || ''[[प्रथम प्रतिश्रुति]]'' || [[बंगाली भाषा|बंगाली]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७७ || [[के. शिवराम कारंत]] || ''[[मुक्कजिया कनसुगालु]]'' || [[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७८ || [[अज्ञेय]] || ''[[कितनी नावों में कितनी बार]]'' || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७९ || [[बिरेन्द्र कुमार भट्टाचार्य]] || ''[[मृत्युंजय (उपन्यास)|मृत्यंजय]]'' || [[आसामी भाषा|आसामी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८० || [[एस.के. पोत्ताकट]] || ''[[ओरु देसात्तिन्ते कथा]]'' || [[मलयालम]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८१ || [[अमृता प्रीतम]] || ''[[कागज ते कैनवास]]'' || [[पंजाबी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८२ || [[महादेवी वर्मा]] || ''[[यम]]'' || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८३ || [[मस्ती वेंकटेश अयंगार]] ||चिक्कवीर राजेंद्र || [[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८४ || [[तकाजी शिवशंकरा पिल्लै]] || कयर || [[मलयालम]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८५ || [[पन्नालाल पटेल]]|| मानविनी भवाई || [[गुजराती]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८६ || [[सच्चिदानंद राउतराय]] || || [[उडिया भाषा|उडिया]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८७ || [[विष्णू वामन शिरवाडकर कुसुमाग्रज]]|| [[विशाखा]] (काव्यसंग्रह) || [[मराठी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८८ || डॉ. [[सी नारायण रेड्डी]] || विश्वंभर || [[तेलुगु]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८९ || [[कुर्तुलएन हैदर]]|| आखिर-ए-शब के हमसफर || [[उर्दू]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९० || [[वी.के.गोकक]] || भारत सिंधू रश्मी || [[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९१ || [[सुभाष मुखोपाध्याय]] || || [[बंगाली भाषा|बंगाली]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९२ || [[नरेश मेहता]]|| || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९३ || [[सीताकांत महापात्र]] || || [[उडिया भाषा|उडिया]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९४ || [[यू.आर. अनंतमूर्ति]] || ||[[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९५ || [[एम.टी. वासुदेव नायर]] || ||[[मलयालम]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९६ || [[महाश्वेता देवी]] || || [[बंगाली भाषा|बंगाली]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९७ || [[अली सरदार जाफरी]] || || [[उर्दू]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९८ || [[गिरीश कर्नाड]] || साहित्यातील योगदानासाठी|| [[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
| rowspan="2" |१९९९{{ref|CG2|[नोंद ३]}}|| [[निर्मल वर्मा]] || || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
| [[गुरदयाल सिंह]] || ||[[पंजाबी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००० || [[इंदिरा गोस्वामी]] || ||[[आसामी भाषा|आसामी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००१ || [[राजेन्द्र केशवलाल शाह]] || || [[गुजराती]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००२ || [[दण्डपाणी जयकान्तन]] || ||[[तमिळ भाषा|तमिळ]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००३ || [[गोविंद विनायक करंदीकर|विंदा करंदीकर]] || [[अष्टदर्शने]] ||[[मराठी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००४ || [[रहमान राही]]<ref>http://jnanpith.net/images/40thJnanpith_Declared.pdf 40th Jnanpith Award
to Eminent Kashmiri Poet Shri Rahman Rahi</ref> || सुबहूक सोडा, कलमी राही || [[काश्मिरी भाषा|काश्मिरी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००५ || [[कुॅंवर नारायण]] || ||[[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
| rowspan="2" |२००६{{ref|CG2|[नोंद 4]}}|| [[रवींद्र राजाराम केळेकर]] || ||[[कोंकणी]]
|- bgcolor=#edf3fe
| [[सत्यव्रत शास्त्री]] || ||[[संस्कृत]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००७ || [[ओ.एन.वी. कुरुप]] || मल्याळम साहित्यातील योगदानासाठी ||[[मलयालम]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००८ || [[अखलाक मुहम्मद खान शहरयार]] || ||[[उर्दू]]
|- bgcolor=#edf3fe
| rowspan="2" |२००९{{ref|CG2|[नोंद ५]}}|| [[अमर कांत]] || ||[[हिंदी]]
|-
|[[श्रीलाल शुक्ल]]
|
|[[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१० || [[चन्द्रशेखर कम्बार]] || ||[[कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०११ || [[प्रतिभा राय]] || ||[[उडिया भाषा|उडिया]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१२ || [[रावुरी भारद्वाज]] || ||[[तेलुगू]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१३ || [[केदारनाथ सिंह]] || ||[[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१४ || [[भालचंद्र वनाजी नेमाडे]] || [[हिंदू - जगण्याची समृद्ध अडगळ]] ||[[मराठी]]
|- bgcolor=edf3fe
|२०१५ || [[रघुवीर चौधरी]] || ||[[गुजराती]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१६ || [[शंख घोष]] || || [[बंगाली भाषा|बंगाली]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१७ || [[कृष्णा सोबती]] || || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१८ ||[[अमिताव घोष]] || || [[इंग्रजी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१९|| [[अक्कितम अच्युतम नंबुद्री]] || || [[मलयाळम]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०२०|| [[नीलमणी फूकन]] || || [[आसामी]]
|- bgcolor=#edf3fe
| २०२१ || [[दामोदर मावझो]] || || [[कोकणी]]
|}
# <sup>{{note|CG1|[नोंद १]}}</sup> १९६७ या वर्षासाठी [[गुजराती]] व [[कन्नड भाषा|कन्नड]] भाषांना संयुक्त पुरस्कार.
# <sup>{{note|CG2|[नोंद २]}}</sup> १९७३ या वर्षासाठी [[कन्नड भाषा|कन्नड]] व [[उडिया भाषा|उडिया]] भाषांना संयुक्त पुरस्कार.
# <sup>{{note|CG2|[नोंद २]}}</sup> १९९९ या वर्षासाठी [[हिंदी]] व [[पंजाबी]] भाषांना संयुक्त पुरस्कार.
# <sup>{{note|CG2|[नोंद २]}}</sup> २००६ या वर्षासाठी [[कोकणी भाषा|कोकणी]] व [[संस्कृत भाषा|संस्कृत]] भाषांना संयुक्त पुरस्कार.
# <sup>{{note|CG2|[नोंद २]}}</sup> २००९ या वर्षासाठी [[अमर कांत]] आणि [[श्रीलाल शुक्ल]] यांना पारितोषिक विभागून देण्यात आले.
==हे सुद्धा पहा==
* [[ज्ञानपीठ पुरस्कार मिळालेले मराठी साहित्यिक]]
==ज्ञानपीठ विजेत्यांची माहिती देणारी पुस्तके==
* वाग्देवीचे वरदवंत - ज्ञानपीठ लेखक (लेखिका - [[मंगला गोखले]])
==बाह्य दुवे==
*[http://jnanpith.net/ ज्ञानपीठाचे अधिकृत संकेतस्थळ]
==संदर्भ==
[[वर्ग:ज्ञानपीठ पुरस्कार|*]]
[[वर्ग:साहित्य पुरस्कार]]
20qei62jzevzqqrjkjaq6w15pqpb5lb
2140928
2140927
2022-07-27T18:22:18Z
Omega45
127466
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:वाग्देवी.jpg|frame|पुरस्कारात मिळणारी वाग्देवीची प्रतिमा]]
'''ज्ञानपीठ पुरस्कार''' हा भारतीय साहित्यजगतात [[नोबेल पुरस्कार|नोबेल]] पुरस्काराइतकाच सर्वश्रेष्ठ पुरस्कार समजला जातो.
==सुरुवात==
हा पुरस्कार सुरू करण्यामागे रमा जैन यांची प्रेरणा होती. रमा जैन आणि त्यांचे पती साहू शांतिप्रसाद जैन यांनी भारतीय साहित्यिकांच्या गौरवार्थ हा उपक्रम करण्याचे ठरवले. [[२२ मे]], [[इ.स. १९६१]] या दिवशी साहू जैन यांच्या एक्कावन्नाव्या वाढदिवसाचे औचित्य साधून त्यांनी स्वतःच्या कौटुंबिक ट्रस्टमधून ''ज्ञानपीठ पुरस्कार'' देण्याची घोषणा केली. त्यानुसार भारतीय ज्ञानपीठाच्या संस्थापक अध्यक्षा श्रीमती रमा जैन यांनी [[१६ सप्टेंबर]], इ.स. १९६१ यादिवशी संस्थेच्या बैठकीत ज्ञानपीठ पुरस्काराबाबतचा ठराव मांडला. या पुरस्काराचे स्वरूप ठरविण्यासाठी [[२ एप्रिल]], [[इ.स. १९६२]] या दिवशी [[दिल्ली]]त देशभरातून ३०० विद्वानांना आमंत्रित करण्यात आले. या विद्वानांचे दोन सत्रांत संमेलन झाले. सत्रांचे अध्य्क्षपद डॉ. वी. राघवन आणि डॉ. भगवतीचरण वर्मा यांच्याकडे होते. सूत्रसंचालन डॉ. धर्मवीर भारती यांनी केले. या संमेलनाला [[दत्तात्रय बाळकृष्ण कालेलकर|काका कालेलकर]], हरेकृष्ण मेहताब, निसीम इझिकेल, डॉ. सुनीति कुमार चॅटर्जी, डॉ. [[मुल्कराज आनंद]], सुरेंद्र मोहंती, देवेश दास, सियारामशरण गुप्त, रामधारी सिंह दिनकर, उदयशंकर भट्ट, जगदीशचंद्र माथुर, डॉ. नगेन्द्र, डॉ. बी.आर. बेंद्रे, जैनेन्द्र कुमार, मन्मथनाथ गुप्त, लक्ष्मीचंद्र जैन यांसारखे विद्वान हजर होते. या संमेलनातून तयार झालेली पुरस्काराची संपूर्ण योजना [[डॉ. राजेंद्रप्रसाद]] यांना सादर करण्यात आली. त्यांनी ती मान्य केली व निवडसमितीचे प्रमुखपदही स्वीकारले पण इ.स. १९६३ मध्ये त्यांचे निधन झाले. त्यानंतर ही जबाबदारी काकासाहेब कालेलकर व डॉ. संपूर्णानंद यांच्याकडे आली. २९ डिसेंबर १९६५मध्ये पहिला ज्ञानपीठ पुरस्कार मल्याळम कवी श्री. गोविंद शंकर कुरूप यांच्या ''ओडोक्वुघल'' (बासरी) या काव्यकृतीला मिळाला.
==पुरस्कारयोगय व्यक्तीच्या निवडीचे निकष व प्रक्रिया==
भारताचा कोणताही नागरिक भारतीय संविधानाच्या आठव्या अनुसूचीत नमूद केलेल्या बावीस भाषांपैकी कोणत्याही भाषेत लेखन करणाऱ्या एका नागरिकाला दरवर्षी हा पुरस्कार देण्यात येतो. प्रकाशित होऊन कमीतकमी पाच वर्षे झालेल्या पुस्तकांचाच पुरस्कारासाठी विचार होतो. ज्या भाषेसाठी हा पुरस्कार दिला गेला असेल, त्याच्या पुढील तीन वर्षे त्या भाषेचा पुरस्कारासाठी विचार केला जात नाही. सुरुवातीला एक लाख, नंतर दीड लाख, नंतर पाच लाख त्यानंतर आता सात लाख रुपये एवढी रक्कम पुरस्कार विजेत्याला दिली जाते. काहीवेळा एका ऐवजी दोन साहित्यिकांची पुरस्कारासाठी निवड होते त्यावेळी ही रक्कम विभागून दिली जाते. [[इ.स. १९६७]] मध्ये [[गुजराती]] व [[कन्नड भाषा|कानडी]], [[इ.स. १९७३]] मध्ये [[उडिया]] व कानडी तसेच [[इ.स. २००६]] मध्ये [[कोकणी]] आणि [[संस्कृत]] अशा दोन भाषांना हे पारितोषिक विभागून देण्यात आले होते.
भारतातील विद्यापीठे, त्यांचे भाषाप्रमुख, अन्य शिक्षणसंस्थांचे प्रमुख, विख्यात साहित्यिक, समीक्षक, भाषाशास्त्रज्ञ अशा सर्वांना आपापल्या मातृभाषेतील साहित्यकृतीची शिफारस करण्याची विनंती करण्यात येते. ज्ञानपीठ पुरस्काराच्या पहिल्या निवडसमितीवर सातपेक्षा कमी व अकरापेक्षा जास्त मान्यवर असू नयेत असे धोरण ठरविण्यात आलेले आहे. ज्ञानपीठ पुरस्कारासाठी नावाची छाननी करण्यासाठी प्रत्येक भाषेची तीन सदस्यांची एक समिती असते. तिला एल.ए.सी. म्हणजेच लोकल अॅडव्हायझरी कमिटी म्हणतात. ही समिती आपल्या भाषेतील एका समर्थ साहित्यिकाच्या नावाची एकमुखाने शिफारस ज्ञानपीठ व्यवस्थापनाला करते. नंतर मध्यवर्ती निवड समितीत एकाच साहित्यिकाच्या ग्रंथाची निवड केली जाते.
==पुरस्काराचे स्वरूप==
ज्ञानपीठ पुरस्कारात 'पुरस्कार-पत्र', 'वाग्देवीची प्रतिमा' आणि 'अकरा लाख रुपयांचा धनादेश' यांचा समावेश असतो.
==विजेते==
ज्ञानपीठ पुरस्कारात दिली जाणारी वाग्देवीची प्रतिमा ही [[माळवा]] प्रांतातील [[धार]] येथील सरस्वती मंदिरातील एका मूर्तीची प्रतिकृती आहे. या सरस्वती मंदिराची निर्मिती [[राजा भोज]] याने [[इ.स. १३०५]] मध्ये केली होती. वाग्देवीची ही मूर्ती सध्या [[लंडन]] येथील [[ब्रिटिश संग्रहालय|ब्रिटिश म्युझियममध्ये]] आहे.
{| class="wikitable sortable" cellspacing="2" cellpadding="4" border="0" width="40%" style="margin-left:5px"
|-
! वर्ष
! नाव
! कृति
! भाषा
|-bgcolor=#edf3fe
|१९६५ || [[जी शंकर कुरुप]] || ''[[ओटक्कुष़ल]]'' (वंशी) ||[[मलयाळम भाषा|मलयाळम]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९६६ ||[[ताराशंकर बंधोपाध्याय]] || ''[[गणदेवता]]'' || [[बंगाली भाषा|बंगाली]]
|- bgcolor=#edf3fe
| rowspan="2" |१९६७{{ref|CG1|[नोंद १]}} ||[[के.वी. पुत्तपा]] || ''[[श्री रामायण दर्शणम]]'' || [[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
| [[उमाशंकर जोशी]] || ''[[निशिता]]'' || [[गुजराती]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९६८ || [[सुमित्रानंदन पंत]] || ''[[चिदंबरा]]'' || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९६९ || [[फ़िराक गोरखपुरी]] || ''[[गुल-ए-नगमा]]'' || [[उर्दू]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७० || [[विश्वनाथ सत्यनारायण]] || ''[[रामायण कल्पवरिक्षमु]]'' || [[तेलुगु]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७१ || [[विष्णू डे]] || ''[[स्मृति शत्तो भविष्यत]]'' || [[बंगाली भाषा|बंगाली]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७२ || [[रामधारी सिंह दिनकर]] || ''[[उर्वशी]]'' || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
| rowspan="2" |१९७३{{ref|CG2|[नोंद २]}}|| [[दत्तात्रेय रामचंद्र बेन्द्रे]] || ''[[नकुतंति]]'' || [[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
| [[गोपीनाथ मोहंती|गोपीनाथ महान्ती]] || ''[[माटीमटाल]]'' || [[उडिया भाषा|उडिया]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७४ || [[विष्णू सखाराम खांडेकर]] || ''[[ययाति]]'' || [[मराठी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७५ || [[पी.वी. अकिलानंदम]] || ''[[चित्रपवई]]'' || [[तमिळ भाषा|तमिळ]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७६ || [[आशापूर्णा देवी]] || ''[[प्रथम प्रतिश्रुति]]'' || [[बंगाली भाषा|बंगाली]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७७ || [[के. शिवराम कारंत]] || ''[[मुक्कजिया कनसुगालु]]'' || [[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७८ || [[अज्ञेय]] || ''[[कितनी नावों में कितनी बार]]'' || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९७९ || [[बिरेन्द्र कुमार भट्टाचार्य]] || ''[[मृत्युंजय (उपन्यास)|मृत्यंजय]]'' || [[आसामी भाषा|आसामी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८० || [[एस.के. पोत्ताकट]] || ''[[ओरु देसात्तिन्ते कथा]]'' || [[मलयालम]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८१ || [[अमृता प्रीतम]] || ''[[कागज ते कैनवास]]'' || [[पंजाबी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८२ || [[महादेवी वर्मा]] || ''[[यम]]'' || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८३ || [[मस्ती वेंकटेश अयंगार]] ||चिक्कवीर राजेंद्र || [[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८४ || [[तकाजी शिवशंकरा पिल्लै]] || कयर || [[मलयालम]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८५ || [[पन्नालाल पटेल]]|| मानविनी भवाई || [[गुजराती]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८६ || [[सच्चिदानंद राउतराय]] || || [[उडिया भाषा|उडिया]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८७ || [[विष्णू वामन शिरवाडकर कुसुमाग्रज]]|| [[विशाखा]] (काव्यसंग्रह) || [[मराठी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८८ || डॉ. [[सी नारायण रेड्डी]] || विश्वंभर || [[तेलुगु]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९८९ || [[कुर्तुलएन हैदर]]|| आखिर-ए-शब के हमसफर || [[उर्दू]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९० || [[वी.के.गोकक]] || भारत सिंधू रश्मी || [[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९१ || [[सुभाष मुखोपाध्याय]] || || [[बंगाली भाषा|बंगाली]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९२ || [[नरेश मेहता]]|| || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९३ || [[सीताकांत महापात्र]] || || [[उडिया भाषा|उडिया]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९४ || [[यू.आर. अनंतमूर्ति]] || ||[[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९५ || [[एम.टी. वासुदेव नायर]] || ||[[मलयालम]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९६ || [[महाश्वेता देवी]] || || [[बंगाली भाषा|बंगाली]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९७ || [[अली सरदार जाफरी]] || || [[उर्दू]]
|- bgcolor=#edf3fe
|१९९८ || [[गिरीश कर्नाड]] || साहित्यातील योगदानासाठी|| [[कन्नड भाषा|कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
| rowspan="2" |१९९९{{ref|CG2|[नोंद ३]}}|| [[निर्मल वर्मा]] || || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
| [[गुरदयाल सिंह]] || ||[[पंजाबी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००० || [[इंदिरा गोस्वामी]] || ||[[आसामी भाषा|आसामी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००१ || [[राजेन्द्र केशवलाल शाह]] || || [[गुजराती]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००२ || [[दण्डपाणी जयकान्तन]] || ||[[तमिळ भाषा|तमिळ]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००३ || [[गोविंद विनायक करंदीकर|विंदा करंदीकर]] || [[अष्टदर्शने]] ||[[मराठी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००४ || [[रहमान राही]]<ref>http://jnanpith.net/images/40thJnanpith_Declared.pdf 40th Jnanpith Award
to Eminent Kashmiri Poet Shri Rahman Rahi</ref> || सुबहूक सोडा, कलमी राही || [[काश्मिरी भाषा|काश्मिरी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००५ || [[कुॅंवर नारायण]] || ||[[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
| rowspan="2" |२००६{{ref|CG2|[नोंद ४]}}|| [[रवींद्र राजाराम केळेकर]] || ||[[कोंकणी]]
|- bgcolor=#edf3fe
| [[सत्यव्रत शास्त्री]] || ||[[संस्कृत]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००७ || [[ओ.एन.वी. कुरुप]] || मल्याळम साहित्यातील योगदानासाठी ||[[मलयालम]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२००८ || [[अखलाक मुहम्मद खान शहरयार]] || ||[[उर्दू]]
|- bgcolor=#edf3fe
| rowspan="2" |२००९{{ref|CG2|[नोंद ५]}}|| [[अमर कांत]] || ||[[हिंदी]]
|-
|[[श्रीलाल शुक्ल]]
|
|[[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१० || [[चन्द्रशेखर कम्बार]] || ||[[कन्नड]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०११ || [[प्रतिभा राय]] || ||[[उडिया भाषा|उडिया]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१२ || [[रावुरी भारद्वाज]] || ||[[तेलुगू]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१३ || [[केदारनाथ सिंह]] || ||[[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१४ || [[भालचंद्र वनाजी नेमाडे]] || [[हिंदू - जगण्याची समृद्ध अडगळ]] ||[[मराठी]]
|- bgcolor=edf3fe
|२०१५ || [[रघुवीर चौधरी]] || ||[[गुजराती]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१६ || [[शंख घोष]] || || [[बंगाली भाषा|बंगाली]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१७ || [[कृष्णा सोबती]] || || [[हिंदी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१८ ||[[अमिताव घोष]] || || [[इंग्रजी]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०१९|| [[अक्कितम अच्युतम नंबुद्री]] || || [[मलयाळम]]
|- bgcolor=#edf3fe
|२०२०|| [[नीलमणी फूकन]] || || [[आसामी]]
|- bgcolor=#edf3fe
| २०२१ || [[दामोदर मावझो]] || || [[कोकणी]]
|}
# <sup>{{note|CG1|[नोंद १]}}</sup> १९६७ या वर्षासाठी [[गुजराती]] व [[कन्नड भाषा|कन्नड]] भाषांना संयुक्त पुरस्कार.
# <sup>{{note|CG2|[नोंद २]}}</sup> १९७३ या वर्षासाठी [[कन्नड भाषा|कन्नड]] व [[उडिया भाषा|उडिया]] भाषांना संयुक्त पुरस्कार.
# <sup>{{note|CG2|[नोंद ३]}}</sup> १९९९ या वर्षासाठी [[हिंदी]] व [[पंजाबी]] भाषांना संयुक्त पुरस्कार.
# <sup>{{note|CG2|[नोंद ४]}}</sup> २००६ या वर्षासाठी [[कोकणी भाषा|कोकणी]] व [[संस्कृत भाषा|संस्कृत]] भाषांना संयुक्त पुरस्कार.
# <sup>{{note|CG2|[नोंद ५]}}</sup> २००९ या वर्षासाठी [[अमर कांत]] आणि [[श्रीलाल शुक्ल]] यांना पारितोषिक विभागून देण्यात आले.
==हे सुद्धा पहा==
* [[ज्ञानपीठ पुरस्कार मिळालेले मराठी साहित्यिक]]
==ज्ञानपीठ विजेत्यांची माहिती देणारी पुस्तके==
* वाग्देवीचे वरदवंत - ज्ञानपीठ लेखक (लेखिका - [[मंगला गोखले]])
==बाह्य दुवे==
*[http://jnanpith.net/ ज्ञानपीठाचे अधिकृत संकेतस्थळ]
==संदर्भ==
[[वर्ग:ज्ञानपीठ पुरस्कार|*]]
[[वर्ग:साहित्य पुरस्कार]]
latz108jpj9pb8mds6ytojmrb0bm31s
न्यू झीलँड क्रिकेट
0
9358
2140946
1959122
2022-07-28T01:27:40Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
am25mzortnojsm9m0y58kay78zmhem8
न्यूज़ीलैंड क्रिकेट
0
9363
2140950
1959121
2022-07-28T01:28:00Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
am25mzortnojsm9m0y58kay78zmhem8
सीरिया
0
9838
2140908
2101268
2022-07-27T15:09:48Z
Khirid Harshad
138639
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट देश
|राष्ट्र_प्रचलित_नाव = सीरिया
|राष्ट्र_अधिकृत_नाव_स्थानिकभाषेमध्ये = الجمهورية العربية السورية
|राष्ट्र_अधिकृत_नाव_मराठीमध्ये = सीरियाचे अरब प्रजासत्ताक
|राष्ट्र_ध्वज = Flag of the United Arab Republic.svg
|राष्ट्र_चिन्ह = Coat of arms of Syria.svg
|जागतिक_स्थान_नकाशा = Syria in its region (claimed).svg
|राष्ट्र_नकाशा = Sy-map.png
|ब्रीद_वाक्य =
|राजधानी_शहर = [[दमास्कस]]
|सर्वात_मोठे_शहर = [[दमास्कस]]
|सरकार_प्रकार = अध्यक्षीय एक-पक्ष प्रजासत्ताक
|राष्ट्रप्रमुख_नाव = [[बशर अल-अस्साद]]
|पंतप्रधान_नाव =
|सरन्यायाधीश_नाव =
|राष्ट्र_गीत = [[हुमाद अद्-दियात]]
|राष्ट्र_गान =
|स्वातंत्र्यदिवस_दिनांक = १७ एप्रिल १९४६
|प्रजासत्ताकदिन_दिनांक =
|राष्ट्रीय_भाषा = [[अरबी भाषा|अरबी]]
|इतर_प्रमुख_भाषा =
|राष्ट्रीय_चलन = [[सीरियन पाऊंड]]
|क्षेत्रफळ_क्रमवारी_क्रमांक = ८८
|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = १८५,१८०
|क्षेत्रफळ_जलव्याप्त_टक्के = ०.०६
|लोकसंख्या_वर्ष = २००९
|लोकसंख्या_क्रमवारी_क्रमांक = ५१
|लोकसंख्या_संख्या = २,२१,९८,११०<ref name=ciapop>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sy.html Central Intelligence Agency. July 2010 est.]</ref>
|लोकसंख्या_घनता = ११८.३
|प्रमाण_वेळ = + २:००
|यूटीसी_कालविभाग =
|आंतरराष्ट्रीय_दूरध्वनी_क्रमांक = ९६३
|आंतरजाल_प्रत्यय = .sy
|जीडीपी_क्रमवारी_क्रमांक =
|जीडीपी_डॉलरमध्ये = ९९.५४४ अब्ज<ref name=imf>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=463&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=58&pr.y=20 |title=Syria|प्रकाशक=International Monetary Fund|अॅक्सेसदिनांक=2010-04-21}}</ref>
|जीडीपी_राष्ट्रीय_चलनामध्ये =
|दरडोई_जीडीपी_क्रमवारी_क्रमांक =
|दरडोई_जीडीपी_डॉलरमध्ये = ४,८८७
|दरडोई_जीडीपी_राष्ट्रीय_चलनामध्ये =
|माविनि = {{वाढ}} ०.७४२
|माविनि_क्रमवारी_क्रमांक = १०७ वा
|माविनि_वर्ष = २००७
|माविनि_वर्ग = <font color="#ffcc00">मध्यम</font>
}}
'''सीरिया''' हा [[मध्यपूर्व|मध्य-पूर्वेतील]] एक [[देश]] आहे. सीरियाच्या पश्चिमेला [[लेबेनॉन]] व [[भूमध्य समुद्र]], उत्तरेला [[तुर्कस्तान]], पूर्वेला [[इराक]], दक्षिणेला [[जॉर्डन]] व नैर्ऋत्येला [[इस्रायल]] देश आहेत. [[दमास्कस]] ही सीरियाची राजधानी व सर्वात मोठे शहर आहे.
== इतिहास ==
{{कॉपीपेस्ट | विभाग | दुवा = http://epaper.esakal.com/eSakal/20120725/4621535099490570224.htm {{मृत दुवा}}}}
माजी संरक्षणमंत्री ’[[मुस्ताफा तलास]]’ माजी अध्यक्ष [[हाफिज अल अस्साद]] ([[बशार अल अस्साद]] ह्या सध्याच्या अध्यक्षांचे वडील) यांच्याशी त्यांचे भावासारखे संबंध होते. सीरिया आणि [[इजिप्त]] ही राष्ट्रे इ.स. १९५८ ते इ.स. १९६१ च्या दरम्यान [[अब्दुल गमाल नासर]] यांच्या प्रेरणेतून '[[संयुक्त अरब प्रजासत्ताक]]' या नावाने एक झाली होती. त्यावेळी हाफिज अल अस्साद आणि मुस्ताफा तलास हे दोघेही लष्करात होते, आणि त्यांनी सत्ताधारी [[बाथ]] पक्षातर्फे [[कैरो]] येथून या प्रजासत्ताकाबाबतची आपली जबाबदारी उचलली होती. पण हा प्रयोग फसल्यावर ही दोन राष्ट्रे पुन्हा वेगळी झाली, आणि ते दोघे परत सीरियाला परतले. त्यांनी एकत्र काम करून इ. स. १९६३ साली बाथ पक्षाला सत्तेवर आणण्याची मोठी कामगिरी बजावली. इ. स. १९६० च्या दशकात त्यांनी नेहमीच घडणाऱ्या 'राज्यक्रांत्या, ऊठसूठ नेतृत्वपालट आणि प्रति-राज्यक्रांती'च्या आवर्तनांना यशस्वीपणे तोंड देत सत्ता अबाधितपणे 'बाथ' पक्षाकडेच राखली.
तलास यांच्या खंबीर पाठिंब्याच्या बळावर हाफीज यांनी रक्तपात होऊ न देता यशस्वी राज्यक्रांती घडविली आणि तलास यांना इ. स. १९७० साली संरक्षणमंत्र्याचे पद देऊ केले. तलास कुटुंबीयांच्या व्यापक लष्करी आणि व्यावसायिक संबंधांच्या साहाय्याने [[सुन्नी]]-[[अलावी]] यांच्यामधील सत्तेच्या सर्वोच्च पातळीवरील एकोपा अनेक दशके टिकला. इ. स. २००० साली हाफीज अल अस्साद मृत्यू पावल्यानंतर तलास यांच्या पितृसदृश छायेखाली, त्यावेळी राजकारणात अगदीच नवखे असलेले [[बशार अल अस्साद]] नव्याने मिळालेल्या सत्तेवर आपली पकड दृढ करू शकले.
जुलै २०१२ मध्ये ब्रिगेडियर तलास यांनी आणि त्यांच्या कुटुंबीयांनी सीरियाचे राष्ट्राध्यक्ष बशीर अल् अस्साद यांची साथ सोडली आणि ते बंडखोरांना जाऊन मिळाले. अस्साद यांच्या अल्पसंख्यांक ’[[अल्वाईट]]’ राजवटीला याच कुटुंबामुळे सुन्नी मुसलमानांकडून खंदा पाठिंबा मिळत आलेला होता.
== भूगोल ==
सीरियाचे भूगोलातील स्थान मध्यपूर्वेत आहे. या देशाची सीमा कुठेही इराणशी जोडलेली नसली, तरी इराकमधून हे दोन्ही देश एकमेकांना जोडलेले आहेत.
== सीरियाच्या चतुःसीमा ==
[[तुर्कस्तान]] असून पश्चिमेला [[लेबॅनॉन]] आणि [[भूमध्यसागर]] आहे. दक्षिणेला [[जॉर्डन]] व [[इराक]] असून, पूर्वेलाही इराक आहे.
== सीरियाचे प्रशासकीय विभाग ==
सीरिया देश प्रशासनाच्या दृष्टीने खालीलप्रमाणे विभाजित करण्यात आलेला आहे.
* १४ प्रशासकीय विभाग (मुहाफजल)
:* ६४ जिल्हे (मिन्तार्क)
::* २७५ उपजिल्हे (न्हीया)
== सीरियामधील महानगरे ==
[[दमिश्क]] - [[अलेप्पो]] - [[लताकिया]] - [[होम्स]] - [[हमा]]
==सीरियामधील मोठी शहरे==
[[अल-हसाख]] - [[दीर अज़-ज़ोर]] - [[अर-रक्का]] - [[इदलिब]] - [[डारा]] - [[अस-सुवयदा]] - [[तरतूस]].
== छोटी शहरे ==
[[अल कमीशली]] - [[नवा]] - [[अर-रास्तान]] - [[मयसफ़]] - [[सफ़िता]] - [[जाब्लेह]] - [[अथ-थवारा]] - [[दुमा]] - [[बनियास]] - [[अन-नब्क]]- [[कुसैर]] - [[मालौला]] - [[ज़बादानी]] - [[बोसरा]] - [[जरामाना]] - [[अत-ताल]] - [[सलामिये]]- [[सैदान्या]] - [[अल-बाब]] - [[जिस्र अल-शुग़ुर]]
== समाजव्यवस्था ==
=== धर्म ===
सीरियाची लोकसंख्या सव्वादोन कोटी आहे व त्यात ७४ टक्के जनता [[सुन्नी इस्लाम|सुन्नी मुस्लिम]] (जास्त करून [[अरब]] वंशाचे सुन्नी पण त्यात कुर्द, सिर्काशियन आणि तुर्कमानी लोकही येतात) असून १२ टक्के अरब वंशाचे अलावाईत आणि [[शिया इस्लाम|शिया]] या आहेत. उरलेल्यांत १० टक्के [[ख्रिस्ती]] आहेत (त्यात अरब, असीरियन आणि आर्मेनियन वंशाचे लोक येतात) आणि ३ टक्के ड्रूझ (यांनाही शियापंथीय मानले जाते) आहेत. म्हणजेच ८७ टक्के सीरियन लोक [[मुस्लिम]] असून जास्त करून अरब वंशाचे आहेत.
==सीरियावरील पुस्तके==
* सीरिया - सगळे विरुद्ध सगळे (लेखक - [[निळू दामले]])
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
== बाह्य दुवे ==
* [http://www.mofa.gov.sy/ सीरियाचे परराष्ट्रमंत्रालय]
* {{wikivoyage|Syria|सीरिया}}
{{commons|Syria|सीरिया}}
{{आशियातील देश}}
[[वर्ग:आशियातील देश]]
buho4spykj2nwbso3coddputdp1wnsa
2140909
2140908
2022-07-27T15:11:35Z
Khirid Harshad
138639
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट देश
|राष्ट्र_प्रचलित_नाव = सीरिया
|राष्ट्र_अधिकृत_नाव_स्थानिकभाषेमध्ये = الجمهورية العربية السورية
|राष्ट्र_अधिकृत_नाव_मराठीमध्ये = सीरियाचे अरब प्रजासत्ताक
|राष्ट्र_ध्वज = Flag of the United Arab Republic.svg
|राष्ट्र_चिन्ह = Coat of arms of Syria.svg
|जागतिक_स्थान_नकाशा = Syria in its region (claimed).svg
|राष्ट्र_नकाशा = Sy-map.png
|ब्रीद_वाक्य =
|राजधानी_शहर = [[दमास्कस]]
|सर्वात_मोठे_शहर = [[दमास्कस]]
|सरकार_प्रकार = अध्यक्षीय एक-पक्ष प्रजासत्ताक
|राष्ट्रप्रमुख_नाव = [[बशर अल-अस्साद]]
|पंतप्रधान_नाव =
|सरन्यायाधीश_नाव =
|राष्ट्र_गीत = [[हुमाद अद्-दियात]]
|राष्ट्र_गान =
|स्वातंत्र्यदिवस_दिनांक = १७ एप्रिल १९४६
|प्रजासत्ताकदिन_दिनांक =
|राष्ट्रीय_भाषा = [[अरबी भाषा|अरबी]]
|इतर_प्रमुख_भाषा =
|राष्ट्रीय_चलन = [[सीरियन पाऊंड]]
|क्षेत्रफळ_क्रमवारी_क्रमांक = ८८
|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = १८५,१८०
|क्षेत्रफळ_जलव्याप्त_टक्के = ०.०६
|लोकसंख्या_वर्ष = २००९
|लोकसंख्या_क्रमवारी_क्रमांक = ५१
|लोकसंख्या_संख्या = २,२१,९८,११०<ref name=ciapop>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sy.html Central Intelligence Agency. July 2010 est.]</ref>
|लोकसंख्या_घनता = ११८.३
|प्रमाण_वेळ = + २:००
|यूटीसी_कालविभाग =
|आंतरराष्ट्रीय_दूरध्वनी_क्रमांक = ९६३
|आंतरजाल_प्रत्यय = .sy
|जीडीपी_क्रमवारी_क्रमांक =
|जीडीपी_डॉलरमध्ये = ९९.५४४ अब्ज<ref name=imf>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=463&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=58&pr.y=20 |title=Syria|प्रकाशक=International Monetary Fund|अॅक्सेसदिनांक=2010-04-21}}</ref>
|जीडीपी_राष्ट्रीय_चलनामध्ये =
|दरडोई_जीडीपी_क्रमवारी_क्रमांक =
|दरडोई_जीडीपी_डॉलरमध्ये = ४,८८७
|दरडोई_जीडीपी_राष्ट्रीय_चलनामध्ये =
|माविनि = {{वाढ}} ०.७४२
|माविनि_क्रमवारी_क्रमांक = १०७ वा
|माविनि_वर्ष = २००७
|माविनि_वर्ग = <font color="#ffcc00">मध्यम</font>
}}
'''सीरिया''' हा [[मध्यपूर्व|मध्य-पूर्वेतील]] एक [[देश]] आहे. सीरियाच्या पश्चिमेला [[लेबेनॉन]] व [[भूमध्य समुद्र]], उत्तरेला [[तुर्कस्तान]], पूर्वेला [[इराक]], दक्षिणेला [[जॉर्डन]] व नैर्ऋत्येला [[इस्रायल]] देश आहेत. [[दमास्कस]] ही सीरियाची राजधानी व सर्वात मोठे शहर आहे.
== इतिहास ==
माजी संरक्षणमंत्री ’[[मुस्ताफा तलास]]’ माजी अध्यक्ष [[हाफिज अल अस्साद]] ([[बशार अल अस्साद]] ह्या सध्याच्या अध्यक्षांचे वडील) यांच्याशी त्यांचे भावासारखे संबंध होते. सीरिया आणि [[इजिप्त]] ही राष्ट्रे इ.स. १९५८ ते इ.स. १९६१ च्या दरम्यान [[अब्दुल गमाल नासर]] यांच्या प्रेरणेतून '[[संयुक्त अरब प्रजासत्ताक]]' या नावाने एक झाली होती. त्यावेळी हाफिज अल अस्साद आणि मुस्ताफा तलास हे दोघेही लष्करात होते, आणि त्यांनी सत्ताधारी [[बाथ]] पक्षातर्फे [[कैरो]] येथून या प्रजासत्ताकाबाबतची आपली जबाबदारी उचलली होती. पण हा प्रयोग फसल्यावर ही दोन राष्ट्रे पुन्हा वेगळी झाली, आणि ते दोघे परत सीरियाला परतले. त्यांनी एकत्र काम करून इ. स. १९६३ साली बाथ पक्षाला सत्तेवर आणण्याची मोठी कामगिरी बजावली. इ. स. १९६० च्या दशकात त्यांनी नेहमीच घडणाऱ्या 'राज्यक्रांत्या, ऊठसूठ नेतृत्वपालट आणि प्रति-राज्यक्रांती'च्या आवर्तनांना यशस्वीपणे तोंड देत सत्ता अबाधितपणे 'बाथ' पक्षाकडेच राखली.
तलास यांच्या खंबीर पाठिंब्याच्या बळावर हाफीज यांनी रक्तपात होऊ न देता यशस्वी राज्यक्रांती घडविली आणि तलास यांना इ. स. १९७० साली संरक्षणमंत्र्याचे पद देऊ केले. तलास कुटुंबीयांच्या व्यापक लष्करी आणि व्यावसायिक संबंधांच्या साहाय्याने [[सुन्नी]]-[[अलावी]] यांच्यामधील सत्तेच्या सर्वोच्च पातळीवरील एकोपा अनेक दशके टिकला. इ. स. २००० साली हाफीज अल अस्साद मृत्यू पावल्यानंतर तलास यांच्या पितृसदृश छायेखाली, त्यावेळी राजकारणात अगदीच नवखे असलेले [[बशार अल अस्साद]] नव्याने मिळालेल्या सत्तेवर आपली पकड दृढ करू शकले.
जुलै २०१२ मध्ये ब्रिगेडियर तलास यांनी आणि त्यांच्या कुटुंबीयांनी सीरियाचे राष्ट्राध्यक्ष बशीर अल् अस्साद यांची साथ सोडली आणि ते बंडखोरांना जाऊन मिळाले. अस्साद यांच्या अल्पसंख्यांक ’[[अल्वाईट]]’ राजवटीला याच कुटुंबामुळे सुन्नी मुसलमानांकडून खंदा पाठिंबा मिळत आलेला होता.
== भूगोल ==
सीरियाचे भूगोलातील स्थान मध्यपूर्वेत आहे. या देशाची सीमा कुठेही इराणशी जोडलेली नसली, तरी इराकमधून हे दोन्ही देश एकमेकांना जोडलेले आहेत.
===सीरियाच्या चतुःसीमा===
[[तुर्कस्तान]] असून पश्चिमेला [[लेबॅनॉन]] आणि [[भूमध्यसागर]] आहे. दक्षिणेला [[जॉर्डन]] व [[इराक]] असून, पूर्वेलाही इराक आहे.
== सीरियाचे प्रशासकीय विभाग ==
सीरिया देश प्रशासनाच्या दृष्टीने खालीलप्रमाणे विभाजित करण्यात आलेला आहे.
* १४ प्रशासकीय विभाग (मुहाफजल)
:* ६४ जिल्हे (मिन्तार्क)
::* २७५ उपजिल्हे (न्हीया)
== सीरियामधील महानगरे ==
[[दमिश्क]] - [[अलेप्पो]] - [[लताकिया]] - [[होम्स]] - [[हमा]]
===सीरियामधील मोठी शहरे===
[[अल-हसाख]] - [[दीर अज़-ज़ोर]] - [[अर-रक्का]] - [[इदलिब]] - [[डारा]] - [[अस-सुवयदा]] - [[तरतूस]].
===छोटी शहरे===
[[अल कमीशली]] - [[नवा]] - [[अर-रास्तान]] - [[मयसफ़]] - [[सफ़िता]] - [[जाब्लेह]] - [[अथ-थवारा]] - [[दुमा]] - [[बनियास]] - [[अन-नब्क]]- [[कुसैर]] - [[मालौला]] - [[ज़बादानी]] - [[बोसरा]] - [[जरामाना]] - [[अत-ताल]] - [[सलामिये]]- [[सैदान्या]] - [[अल-बाब]] - [[जिस्र अल-शुग़ुर]]
== समाजव्यवस्था ==
=== धर्म ===
सीरियाची लोकसंख्या सव्वादोन कोटी आहे व त्यात ७४ टक्के जनता [[सुन्नी इस्लाम|सुन्नी मुस्लिम]] (जास्त करून [[अरब]] वंशाचे सुन्नी पण त्यात कुर्द, सिर्काशियन आणि तुर्कमानी लोकही येतात) असून १२ टक्के अरब वंशाचे अलावाईत आणि [[शिया इस्लाम|शिया]] या आहेत. उरलेल्यांत १० टक्के [[ख्रिस्ती]] आहेत (त्यात अरब, असीरियन आणि आर्मेनियन वंशाचे लोक येतात) आणि ३ टक्के ड्रूझ (यांनाही शियापंथीय मानले जाते) आहेत. म्हणजेच ८७ टक्के सीरियन लोक [[मुस्लिम]] असून जास्त करून अरब वंशाचे आहेत.
==सीरियावरील पुस्तके==
* सीरिया - सगळे विरुद्ध सगळे (लेखक - [[निळू दामले]])
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
== बाह्य दुवे ==
* [http://www.mofa.gov.sy/ सीरियाचे परराष्ट्रमंत्रालय]
* {{wikivoyage|Syria|सीरिया}}
* {{commons|Syria|सीरिया}}
{{आशियातील देश}}
[[वर्ग:आशियातील देश]]
rb7f3ncvcxrde82fkhk68vckk1244cb
पैठण
0
13961
2141001
2086604
2022-07-28T08:55:59Z
114.143.116.246
/* प्रेक्षणीय स्थळे */
wikitext
text/x-wiki
{{गल्लत|प्रतिष्ठाने}}
**
{{हा लेख|[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] पैठण शहर|पैठण (निःसंदिग्धीकरण)}}
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार =
|स्थानिक_नाव=पैठण
|क्षेत्रफळ_आकारमान =
|शोधक_स्थान=right
|क्षेत्रफळ_एकूण =
|अक्षांश =19.4833
|रेखांश=75.3833
|जिल्हा_नाव=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]]
|राज्य_नाव=[[महाराष्ट्र]]
|लोकसंख्या_वर्ष = २००१
|लोकसंख्या_एकूण = ३०,०००
|उंची=458
|एसटीडी_कोड = 0२४३१
|आरटीओ_कोड= MH - २०
|पिन_कोड =४३११०७
|संकेतस्थळ =
|संकेतस्थळ_नाव = पैठण नगरपालिका संकेतस्थळ
|तळटिपा = {{Reflist}}
|गुणक_शीर्षक = हो
|स्वयंवर्गीत = हो
|2=|इतर_नाव=|जवळचे_शहर=|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=|अधिकृत_भाषा=}}मराठी
'''पैठण''' {{audio|2=उच्चार}} हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक गाव आहे. [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद जिल्ह्यातील]] [[पैठण तालुका|पैठण तालुक्याचे]] ते मुख्य ठिकाण आहे. [[औरंगाबाद| औरंगाबादेपासून]] ५० किलोमीटर अंतरावर [[गोदावरी|गोदावरीकाठी]] ते वसले आहे. पैठण हे तेथील [[संत एकनाथ|संत एकनाथांची]] समाधी, [[जायकवाडी धरण]], [[ज्ञानेश्वर उद्यान]] तसेच [[पैठणी साडी]] यांच्यासाठी प्रसिद्ध आहे.
कसे याल-- पैठण येथे येण्यासाठी औरंगाबादहून अनेक वाहने उपलब्ध आहेत. http://santeknath.org/kase%20yal.html {{मृत दुवा}}
== इतिहास ==
साडीप्रकाराचे पैठणी हे नाव ज्या ठिकाणावरून पडले ते पैठण महाराष्ट्राच्या इतिहासात गेली २५०० वर्ष स्वतःचे वेगळेपण राखून आहे. हे गाव प्राचीन कालापासून 'दक्षिण काशी' म्हणून ओळखले जाते. पूर्वी (मूळ नाव "प्रतिष्ठान") ही [[सातवाहन]] राजाची राजधानी होती. त्या काळापासून अगदी आतापर्यंत संस्कृत आणि धर्मशास्त्रांचा अभ्यास करणाऱ्या इथल्या पंडितांनी दिलेला धर्मनिर्णय अखेरचा मानला जाई. याशिवाय पैठणचे आणखी एक महत्त्व म्हणजे महानुभाव पंथाचे प्रवर्तक चक्रधर स्वामी काही काळ पैठणला राहिले होते. पण या सगळ्यांपेक्षा पैठण आपल्या लक्षात राहते ते एकनाथ महाराजांमुळे. १६ व्या शतकात झालेल्या एकनाथ महाराजांची पैठण ही जन्मभूमी आणि कर्मभूमी. एकनाथ महाराजांचा वाडा पैठणमध्ये होता. या वाड्याचेच मंदिरात रूपांतर करण्यात आले आहे.
एकनाथांची विठ्ठलभक्ती एवढी श्रेष्ठ होती की साक्षात पांडुरंग श्रीखंड्याच्या रूपाने पाण्याच्या कावडी एकनाथांच्या घरी आणत असत अशी श्रद्धा आहे. पाण्याचा तो हौदही या वाड्यात अजून आहे. मंदिराच्या गाभाऱ्यामध्ये एकनाथांच्या पूजेतला बाळकृष्ण ठेवला आहे. या वाड्याला आतले नाथ आणि गावाबाहेर गोदावरीच्या पात्रात ज्या ठिकाणी एकनाथांनी देह ठेवला त्या ठिकाणाला बाहेरचे नाथ असे गावकरी म्हणतात. तिथे एकनाथांचे समाधिमंदिर बांधण्यात आले आहे.
फाल्गुन वद्य षष्ठीला [http://www.santeknath.org/eknath-shashthi.html नाथषष्ठी] म्हणतात. ही एकनाथ महाराजांची पुण्यतिथी. यानिमित्त सहा दिवसांचा मोठा उत्सव होतो. अष्टमीला गोपालकाला होऊन उत्सव संपतो.
गोदावरीच्या काळावर नागघाट म्हणून एक ठिकाण आहे. ज्ञानेश्वरांनी रेड्याच्या मुखातून [[वेद]] वदवले ते याच ठिकाणी. इथे रेड्याची मोठी मूर्ती आहे.
ब्रिटिश अंमलात पैठण हे शहर [[हैदराबाद संस्थान]]च्या अखत्यारीत होते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://marathivishwakosh.in/khandas/khand10/index.php?option=com_content&view=article&id=9154&Itemid=2 | title=पैठण | प्रकाशक=महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ, मुंबई | भाषा=मराठी | ॲक्सेसदिनांक=३१ जुलै २०१४}}</ref>
==उद्योगधंदे==
तालुक्यात उद्योगधंदे मध्यमगतीचे आहेत व वाढत आहे. पैठण शहराजवळ एमआयडीसी आहे, पण तेथील अनेक उद्योग बंद आहेत. तालुक्यातील चितेगाव येथे विडिओकॉन सारखे काही उद्योग सुरू आहेत. रोजगाराचे प्रमुख साधन शेतीच आहे.
पण यंदा (DMIC) दिल्ली मुंबई औद्योगिक केंद्र पैठण प्रकल्प बिडकीन येथे सुरू होणार असल्यामुळे तालुक्यातील रोजगाराचा प्रश्न नक्कीच सुटेल.
पैठणमध्ये आकर्षक पैठणी साडी सध्या बाजारात खूप प्रसिद्ध आहे. अनेक लांब राज्यातील पर्यटक पैठणमध्ये काही खास सुट्यांचा महिन्यात भेट देतात. पर्यटकांची खास सोय व्हावी यासाठी पैठण नगरप्रशासन व व्यापारी दर वेळेस प्रयत्न करतात.
== प्रेक्षणीय स्थळे ==
* संत एकनाथ महाराजांचे समाधी मंदिर - एकनाथांची पैठण येथे दोन मंदिरे आहेत. एक त्यांचे देवघर कि ज्यास हल्ली गावातील नाथ मंदिर म्हणून ओळखण्यात येते. तसेच दुसरे मंदिर आहे ते संत एकनाथ महाराजांचे समाधी स्थान, कि जे गोदावरी नदीच्या काठी वसले आहे. भव्य अशा कमानीतून आत गेल्यावर दोन्ही बाजून निरनिराळ्या वस्तूंच्या दुकान आहेत. त्यावरच भक्तनिवासाची सोय करण्यात आली आहे. मंदिराचा आवार भव्यदिव्य असून तेथील दगडी तटबंदी हि अहिल्याबाई होळकर यांनी बांधल्याचे कळते. मंदिरास चारी दिशांनी दरवाजे असून महाद्वार हे पूर्वाभिमुख आहे, पश्चिमेस गोदावरी द्वार, उत्तरेस दत्त द्वार तर दक्षिणेस जनार्दनस्वामी द्वार आहे. महाद्वारातून प्रवेश केल्यावर डाव्याहातास अजानवृक्षाचे झाड असून ते शेवटची घटक मोजत आहे. एकनाथ महाराजांच्या समाधीमागे उद्धवांची समाधी आहे. हे उद्धव एकनाथ महाराजांच्या भावकीतील असून नाथांच्या लग्नाचे वेळी पैठणास आले व नंतर नाथांचे शिष्य बनले. नाथ समाधीच्या उत्तरेस नाथ शिष्य गावोबा यांची समाधी असून हे गावोबा नाथांच्या अनेक प्रमुख शिष्यांपैकी एक होत. गाभाऱ्यात प्रवेश करताना दोन्ही बाजूस दोन ओवऱ्या असून मोठी घंटा लावण्यात आलेली आहे. मंदिर मुख्यतः लाकडी स्वरूपाचे असून गाभाऱ्यातील उंचच उंच लाकडी खांब लक्ष वेधून घेतात तसेच लाकडाची नक्षीदार सिलिंग आकर्षक दिसते. मंदिरात समाधीच्या अगदी वर एकनाथ महाराजांचा एक जुना फोटो लावण्यात आला असून नाथ समाधीच्या समोरील बाजूस प्रवेशद्वारावर संत एकनाथांचे ११ वे वंशज संस्थांनाधिपती श्री भानुदास महाराज गोसावी यांचा फोटो लावण्यात आला आहे. आत प्रवेश केल्यानंतर उजव्या हातास शेंदूर लावलेल्या दक्षिण मुखी मारुतीचे एक छोटेसे मंदिर आहे. पुढे गेल्यानंतर एकनाथ महाराजांच्या समाधीच्या आजूबाजूस काही पादुकायुक्त समाध्या आहेत. डावीकडे तीळ तर उजवीकडे दोन समाध्या आहेत. समाधीकडे तोंड करून उभे राहिल्यास डाव्या हाताची पहिली समाधी हि नाथांचे मोठे नातू प्रल्हाद यांची असून त्याच्या नंतर लहान नातू राघोबा यांची तेथे समाधी आहे. त्यापुढील छोटी मंदिरसदृश्य समाधी हि एकनाथ महाराजांचे वडील सूर्यनारायण महाराज यांची आहे. उजव्या बाजूस नाथ समाधीपेक्षा थोडी छोटी मंदिर सदृश समाधी हि एकनाथ महाराजांचे चिरंजीव हरिपंडित महाराज यांची आहे. हरिपंडित यांनी सुरुवातीच्या काळात नाथांच्या सर्वसामावेशकतेचा विरोध केला व परिवारासह काशीस निघून गेले, नाथांच्या आज्ञेवरून पुन्हा ते सपरिवार पैठणास आले. पुढे काही घटना घडल्या व त्यांना नाथांचा अधिकार कळाला व ते नाथांचे शिष्य बनले. नाथांनी जलसमाधी घेतल्यानंतर यांनीच नाथसमाधीस्थित पादुकांची स्थापना केली आहे. उजवीकडील शेवटची समाधी हि नाथांचे दुसरे नातू मेघश्याम यांची आहे. मंदिर पहाटे ५ वाजता उघडते. पहाटे साडेपाचला काकडआरती होते. त्यानंतर आरती होते. दुपारी नैवेद्य तर संध्याकाळी सूर्यास्तासमयी नाथसमाधीची पूजा करण्यात येते. यास स्थानिक लोक भागीरथी असे संबोधतात. रात्री शेजारती होऊन १० वाजता मंदिर बंद होते. प्रति शुद्ध एकादशीस लाखो भाविक नाथसमाधीचे दर्शन घेतात. एकनाथ षष्ठी हा येथील महत्वाचा उत्सव असून हि वारी महाराष्ट्रातील दुसऱ्या क्रमांकाची मोठी वारी म्हणून सुपरिचित आहे. संबंधित लोकांशी चर्चा केल्यानंतर असे लक्षात आले कि, दररोज येथे सुमारे पाच ते सहा हजार भाविक विविध ठिकाणावरून नाथ दर्शनासाठी येतात.
* संत एकनाथ महाराजांचा वाडा : नाथ महाराजांचा वाडा म्हणून ओळखले जाणारे हे ठिकाण समाधी मंदिराचा काही अंतरावर आहे. मुख्यतः हे एकनाथ महाराजांचे निवास स्थान आहे.
* सातवाहन राजांच्या महालाच्या खाणखुणा, कोरीव खांब वगैरे असणाऱ्या या प्रासादाच्या आवारात एक विहीर आहे. या विहिरीला शालिवाहनाची विहीर म्हणतात.
* [[जायकवाडी धरण]] : [[गोदावरी]] नदीवरील जायकवाडी हे धरण पैठण जवळच आहे. महाराष्ट्रातील मोठ्या धरणांपैकी हे प्रसिद्ध धरण आहे. या जलाशयास नाथसगर असे नाव दिले आहे. नाथसागर पर्यटकांचे खास आकर्षण आहे.
* जांभुळ बाग
* संत ज्ञानेश्वर उद्यान
* नागघाट : नागघाट हे अतिशय सुंदर असे ठिकाण गोदावरी नदीच्या काठावर आहे. येथेच संत ज्ञानेश्वर महाराजांनी रेड्यामुखी वेद वदविले होते. तसेच येथे सिद्ध वरूण पेशवे गणपती, हनुमान मंदिर, नाग देवता मंदिर, नागेश्वर व इन्द्रेश्वर महादेव मंदिर आहेत. नागपंचमीनिमित्त या ठिकाणी मोठ्या संख्येने उत्सव साजरा होतो.
* लद्दू सावकाराचा वाडा
* जामा मशीद
* तीर्थ खांब
* मौलाना साहब दर्गा
* जैन मंदिर पैठण : दिगंबर जैन मंदिर हे पैठणमधील प्रसिद्ध धार्मिक ठिकाण असून अतिशय पवित्र क्षेत्र आहे. देशाचा कानाकोपऱ्यातून लांब ठिकाणांहून जैन बांधव व धार्मिक लोक येथे भेट देतात.
*आचार्य आर्यनंदी महाराज यांचा जन्म ढोरकिन गावत झाला, ढोरकीनला आर्यनंदीनगर असही म्हणतात, पैठण, औरंगाबाद जिल्हा, महाराष्ट्र, ते भारतात महान मूनी म्हणुन ओखले जायचे. सैतवाल समाजाचे एकमेव जैन आचार्य राहिले आहेत
* सातबंगला पैठणी साडी केंद्र
* वीज प्रकल्प, जुने कावसान नाथसागर धरण
* नवनाथ मंदिर, पालथी नगरी पैठण
* छत्रपती शिवाजी महाराज पुतळा चौक
*महाराणा प्रताप चौक
* मराठा क्रांती भवन (महाराष्ट्रातील पहिले क्रांती भवन)
== प्रसिद्ध व्यक्ती ==
१. संत भानुदास महाराज
२. संत एकनाथ महाराज
३. संत गावबा महाराज
४. कृष्णदयार्णव महाराज
५. कवी अमृतराय महाराज
६. शंकरराव चव्हाण
७. भय्यासाहेब महाराज गोसावी (नाथवंशज)
८. बाळासाहेब पाटील (इतिहास संशोधक)
९. योगीराज महाराज गोसावी, (नाथवंशज)
== संदर्भ आणि नोंदी ==
{{संदर्भयादी}}
== बाह्य दुवे ==
* http://santeknath.org/paithan.html
*[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 महाराष्ट्र गॅझेटियर - पैठण]
{{विस्तार}}
[[वर्ग:महाराष्ट्रातील तीर्थक्षेत्रे]]
[[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]]
[[वर्ग:औरंगाबाद जिल्ह्यातील गावे]]
[[वर्ग:महाराष्ट्र राज्यातील शहरे व गावे]]
fwbz7j3cnze32zl0n5jt20j5qotn426
2141003
2141001
2022-07-28T08:57:14Z
114.143.116.246
/* प्रेक्षणीय स्थळे */
wikitext
text/x-wiki
{{गल्लत|प्रतिष्ठाने}}
**
{{हा लेख|[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] पैठण शहर|पैठण (निःसंदिग्धीकरण)}}
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार =
|स्थानिक_नाव=पैठण
|क्षेत्रफळ_आकारमान =
|शोधक_स्थान=right
|क्षेत्रफळ_एकूण =
|अक्षांश =19.4833
|रेखांश=75.3833
|जिल्हा_नाव=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]]
|राज्य_नाव=[[महाराष्ट्र]]
|लोकसंख्या_वर्ष = २००१
|लोकसंख्या_एकूण = ३०,०००
|उंची=458
|एसटीडी_कोड = 0२४३१
|आरटीओ_कोड= MH - २०
|पिन_कोड =४३११०७
|संकेतस्थळ =
|संकेतस्थळ_नाव = पैठण नगरपालिका संकेतस्थळ
|तळटिपा = {{Reflist}}
|गुणक_शीर्षक = हो
|स्वयंवर्गीत = हो
|2=|इतर_नाव=|जवळचे_शहर=|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=|अधिकृत_भाषा=}}मराठी
'''पैठण''' {{audio|2=उच्चार}} हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक गाव आहे. [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद जिल्ह्यातील]] [[पैठण तालुका|पैठण तालुक्याचे]] ते मुख्य ठिकाण आहे. [[औरंगाबाद| औरंगाबादेपासून]] ५० किलोमीटर अंतरावर [[गोदावरी|गोदावरीकाठी]] ते वसले आहे. पैठण हे तेथील [[संत एकनाथ|संत एकनाथांची]] समाधी, [[जायकवाडी धरण]], [[ज्ञानेश्वर उद्यान]] तसेच [[पैठणी साडी]] यांच्यासाठी प्रसिद्ध आहे.
कसे याल-- पैठण येथे येण्यासाठी औरंगाबादहून अनेक वाहने उपलब्ध आहेत. http://santeknath.org/kase%20yal.html {{मृत दुवा}}
== इतिहास ==
साडीप्रकाराचे पैठणी हे नाव ज्या ठिकाणावरून पडले ते पैठण महाराष्ट्राच्या इतिहासात गेली २५०० वर्ष स्वतःचे वेगळेपण राखून आहे. हे गाव प्राचीन कालापासून 'दक्षिण काशी' म्हणून ओळखले जाते. पूर्वी (मूळ नाव "प्रतिष्ठान") ही [[सातवाहन]] राजाची राजधानी होती. त्या काळापासून अगदी आतापर्यंत संस्कृत आणि धर्मशास्त्रांचा अभ्यास करणाऱ्या इथल्या पंडितांनी दिलेला धर्मनिर्णय अखेरचा मानला जाई. याशिवाय पैठणचे आणखी एक महत्त्व म्हणजे महानुभाव पंथाचे प्रवर्तक चक्रधर स्वामी काही काळ पैठणला राहिले होते. पण या सगळ्यांपेक्षा पैठण आपल्या लक्षात राहते ते एकनाथ महाराजांमुळे. १६ व्या शतकात झालेल्या एकनाथ महाराजांची पैठण ही जन्मभूमी आणि कर्मभूमी. एकनाथ महाराजांचा वाडा पैठणमध्ये होता. या वाड्याचेच मंदिरात रूपांतर करण्यात आले आहे.
एकनाथांची विठ्ठलभक्ती एवढी श्रेष्ठ होती की साक्षात पांडुरंग श्रीखंड्याच्या रूपाने पाण्याच्या कावडी एकनाथांच्या घरी आणत असत अशी श्रद्धा आहे. पाण्याचा तो हौदही या वाड्यात अजून आहे. मंदिराच्या गाभाऱ्यामध्ये एकनाथांच्या पूजेतला बाळकृष्ण ठेवला आहे. या वाड्याला आतले नाथ आणि गावाबाहेर गोदावरीच्या पात्रात ज्या ठिकाणी एकनाथांनी देह ठेवला त्या ठिकाणाला बाहेरचे नाथ असे गावकरी म्हणतात. तिथे एकनाथांचे समाधिमंदिर बांधण्यात आले आहे.
फाल्गुन वद्य षष्ठीला [http://www.santeknath.org/eknath-shashthi.html नाथषष्ठी] म्हणतात. ही एकनाथ महाराजांची पुण्यतिथी. यानिमित्त सहा दिवसांचा मोठा उत्सव होतो. अष्टमीला गोपालकाला होऊन उत्सव संपतो.
गोदावरीच्या काळावर नागघाट म्हणून एक ठिकाण आहे. ज्ञानेश्वरांनी रेड्याच्या मुखातून [[वेद]] वदवले ते याच ठिकाणी. इथे रेड्याची मोठी मूर्ती आहे.
ब्रिटिश अंमलात पैठण हे शहर [[हैदराबाद संस्थान]]च्या अखत्यारीत होते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://marathivishwakosh.in/khandas/khand10/index.php?option=com_content&view=article&id=9154&Itemid=2 | title=पैठण | प्रकाशक=महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ, मुंबई | भाषा=मराठी | ॲक्सेसदिनांक=३१ जुलै २०१४}}</ref>
==उद्योगधंदे==
तालुक्यात उद्योगधंदे मध्यमगतीचे आहेत व वाढत आहे. पैठण शहराजवळ एमआयडीसी आहे, पण तेथील अनेक उद्योग बंद आहेत. तालुक्यातील चितेगाव येथे विडिओकॉन सारखे काही उद्योग सुरू आहेत. रोजगाराचे प्रमुख साधन शेतीच आहे.
पण यंदा (DMIC) दिल्ली मुंबई औद्योगिक केंद्र पैठण प्रकल्प बिडकीन येथे सुरू होणार असल्यामुळे तालुक्यातील रोजगाराचा प्रश्न नक्कीच सुटेल.
पैठणमध्ये आकर्षक पैठणी साडी सध्या बाजारात खूप प्रसिद्ध आहे. अनेक लांब राज्यातील पर्यटक पैठणमध्ये काही खास सुट्यांचा महिन्यात भेट देतात. पर्यटकांची खास सोय व्हावी यासाठी पैठण नगरप्रशासन व व्यापारी दर वेळेस प्रयत्न करतात.
== प्रेक्षणीय स्थळे ==
* संत एकनाथ महाराजांचे समाधी मंदिर - एकनाथांची पैठण येथे दोन मंदिरे आहेत. एक त्यांचे देवघर कि ज्यास हल्ली गावातील नाथ मंदिर म्हणून ओळखण्यात येते. तसेच दुसरे मंदिर आहे ते संत एकनाथ महाराजांचे समाधी स्थान, कि जे गोदावरी नदीच्या काठी वसले आहे. भव्य अशा कमानीतून आत गेल्यावर दोन्ही बाजून निरनिराळ्या वस्तूंच्या दुकान आहेत. त्यावरच भक्तनिवासाची सोय करण्यात आली आहे. मंदिराचा आवार भव्यदिव्य असून तेथील दगडी तटबंदी हि अहिल्याबाई होळकर यांनी बांधल्याचे कळते. मंदिरास चारी दिशांनी दरवाजे असून महाद्वार हे पूर्वाभिमुख आहे, पश्चिमेस गोदावरी द्वार, उत्तरेस दत्त द्वार तर दक्षिणेस जनार्दनस्वामी द्वार आहे. महाद्वारातून प्रवेश केल्यावर डाव्याहातास अजानवृक्षाचे झाड असून ते शेवटची घटक मोजत आहे. एकनाथ महाराजांच्या समाधीमागे उद्धवांची समाधी आहे. हे उद्धव एकनाथ महाराजांच्या भावकीतील असून नाथांच्या लग्नाचे वेळी पैठणास आले व नंतर नाथांचे शिष्य बनले. नाथ समाधीच्या उत्तरेस नाथ शिष्य गावोबा यांची समाधी असून हे गावोबा नाथांच्या अनेक प्रमुख शिष्यांपैकी एक होत. गाभाऱ्यात प्रवेश करताना दोन्ही बाजूस दोन ओवऱ्या असून मोठी घंटा लावण्यात आलेली आहे. मंदिर मुख्यतः लाकडी स्वरूपाचे असून गाभाऱ्यातील उंचच उंच लाकडी खांब लक्ष वेधून घेतात तसेच लाकडाची नक्षीदार सिलिंग आकर्षक दिसते. मंदिरात समाधीच्या अगदी वर एकनाथ महाराजांचा एक जुना फोटो लावण्यात आला असून नाथ समाधीच्या समोरील बाजूस प्रवेशद्वारावर संत एकनाथांचे ११ वे वंशज संस्थांनाधिपती श्री भानुदास महाराज गोसावी यांचा फोटो लावण्यात आला आहे. आत प्रवेश केल्यानंतर उजव्या हातास शेंदूर लावलेल्या दक्षिण मुखी मारुतीचे एक छोटेसे मंदिर आहे. पुढे गेल्यानंतर एकनाथ महाराजांच्या समाधीच्या आजूबाजूस काही पादुकायुक्त समाध्या आहेत. डावीकडे तीन तर उजवीकडे दोन समाध्या आहेत. समाधीकडे तोंड करून उभे राहिल्यास डाव्या हाताची पहिली समाधी हि नाथांचे मोठे नातू प्रल्हाद यांची असून त्याच्या नंतर लहान नातू राघोबा यांची तेथे समाधी आहे. त्यापुढील छोटी मंदिरसदृश्य समाधी हि एकनाथ महाराजांचे वडील सूर्यनारायण महाराज यांची आहे. उजव्या बाजूस नाथ समाधीपेक्षा थोडी छोटी मंदिर सदृश समाधी हि एकनाथ महाराजांचे चिरंजीव हरिपंडित महाराज यांची आहे. हरिपंडित यांनी सुरुवातीच्या काळात नाथांच्या सर्वसामावेशकतेचा विरोध केला व परिवारासह काशीस निघून गेले, नाथांच्या आज्ञेवरून पुन्हा ते सपरिवार पैठणास आले. पुढे काही घटना घडल्या व त्यांना नाथांचा अधिकार कळाला व ते नाथांचे शिष्य बनले. नाथांनी जलसमाधी घेतल्यानंतर यांनीच नाथसमाधीस्थित पादुकांची स्थापना केली आहे. उजवीकडील शेवटची समाधी हि नाथांचे दुसरे नातू मेघश्याम यांची आहे. मंदिर पहाटे ५ वाजता उघडते. पहाटे साडेपाचला काकडआरती होते. त्यानंतर आरती होते. दुपारी नैवेद्य तर संध्याकाळी सूर्यास्तासमयी नाथसमाधीची पूजा करण्यात येते. यास स्थानिक लोक भागीरथी असे संबोधतात. रात्री शेजारती होऊन १० वाजता मंदिर बंद होते. प्रति शुद्ध एकादशीस लाखो भाविक नाथसमाधीचे दर्शन घेतात. एकनाथ षष्ठी हा येथील महत्वाचा उत्सव असून हि वारी महाराष्ट्रातील दुसऱ्या क्रमांकाची मोठी वारी म्हणून सुपरिचित आहे. संबंधित लोकांशी चर्चा केल्यानंतर असे लक्षात आले कि, दररोज येथे सुमारे पाच ते सहा हजार भाविक विविध ठिकाणावरून नाथ दर्शनासाठी येतात.
* संत एकनाथ महाराजांचा वाडा : नाथ महाराजांचा वाडा म्हणून ओळखले जाणारे हे ठिकाण समाधी मंदिराचा काही अंतरावर आहे. मुख्यतः हे एकनाथ महाराजांचे निवास स्थान आहे.
* सातवाहन राजांच्या महालाच्या खाणखुणा, कोरीव खांब वगैरे असणाऱ्या या प्रासादाच्या आवारात एक विहीर आहे. या विहिरीला शालिवाहनाची विहीर म्हणतात.
* [[जायकवाडी धरण]] : [[गोदावरी]] नदीवरील जायकवाडी हे धरण पैठण जवळच आहे. महाराष्ट्रातील मोठ्या धरणांपैकी हे प्रसिद्ध धरण आहे. या जलाशयास नाथसगर असे नाव दिले आहे. नाथसागर पर्यटकांचे खास आकर्षण आहे.
* जांभुळ बाग
* संत ज्ञानेश्वर उद्यान
* नागघाट : नागघाट हे अतिशय सुंदर असे ठिकाण गोदावरी नदीच्या काठावर आहे. येथेच संत ज्ञानेश्वर महाराजांनी रेड्यामुखी वेद वदविले होते. तसेच येथे सिद्ध वरूण पेशवे गणपती, हनुमान मंदिर, नाग देवता मंदिर, नागेश्वर व इन्द्रेश्वर महादेव मंदिर आहेत. नागपंचमीनिमित्त या ठिकाणी मोठ्या संख्येने उत्सव साजरा होतो.
* लद्दू सावकाराचा वाडा
* जामा मशीद
* तीर्थ खांब
* मौलाना साहब दर्गा
* जैन मंदिर पैठण : दिगंबर जैन मंदिर हे पैठणमधील प्रसिद्ध धार्मिक ठिकाण असून अतिशय पवित्र क्षेत्र आहे. देशाचा कानाकोपऱ्यातून लांब ठिकाणांहून जैन बांधव व धार्मिक लोक येथे भेट देतात.
*आचार्य आर्यनंदी महाराज यांचा जन्म ढोरकिन गावत झाला, ढोरकीनला आर्यनंदीनगर असही म्हणतात, पैठण, औरंगाबाद जिल्हा, महाराष्ट्र, ते भारतात महान मूनी म्हणुन ओखले जायचे. सैतवाल समाजाचे एकमेव जैन आचार्य राहिले आहेत
* सातबंगला पैठणी साडी केंद्र
* वीज प्रकल्प, जुने कावसान नाथसागर धरण
* नवनाथ मंदिर, पालथी नगरी पैठण
* छत्रपती शिवाजी महाराज पुतळा चौक
*महाराणा प्रताप चौक
* मराठा क्रांती भवन (महाराष्ट्रातील पहिले क्रांती भवन)
== प्रसिद्ध व्यक्ती ==
१. संत भानुदास महाराज
२. संत एकनाथ महाराज
३. संत गावबा महाराज
४. कृष्णदयार्णव महाराज
५. कवी अमृतराय महाराज
६. शंकरराव चव्हाण
७. भय्यासाहेब महाराज गोसावी (नाथवंशज)
८. बाळासाहेब पाटील (इतिहास संशोधक)
९. योगीराज महाराज गोसावी, (नाथवंशज)
== संदर्भ आणि नोंदी ==
{{संदर्भयादी}}
== बाह्य दुवे ==
* http://santeknath.org/paithan.html
*[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 महाराष्ट्र गॅझेटियर - पैठण]
{{विस्तार}}
[[वर्ग:महाराष्ट्रातील तीर्थक्षेत्रे]]
[[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]]
[[वर्ग:औरंगाबाद जिल्ह्यातील गावे]]
[[वर्ग:महाराष्ट्र राज्यातील शहरे व गावे]]
cgkttafacg7ngosobwxr57bkkzpk5me
2141005
2141003
2022-07-28T09:03:33Z
114.143.116.246
/* प्रेक्षणीय स्थळे */
wikitext
text/x-wiki
{{गल्लत|प्रतिष्ठाने}}
**
{{हा लेख|[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] पैठण शहर|पैठण (निःसंदिग्धीकरण)}}
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार =
|स्थानिक_नाव=पैठण
|क्षेत्रफळ_आकारमान =
|शोधक_स्थान=right
|क्षेत्रफळ_एकूण =
|अक्षांश =19.4833
|रेखांश=75.3833
|जिल्हा_नाव=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]]
|राज्य_नाव=[[महाराष्ट्र]]
|लोकसंख्या_वर्ष = २००१
|लोकसंख्या_एकूण = ३०,०००
|उंची=458
|एसटीडी_कोड = 0२४३१
|आरटीओ_कोड= MH - २०
|पिन_कोड =४३११०७
|संकेतस्थळ =
|संकेतस्थळ_नाव = पैठण नगरपालिका संकेतस्थळ
|तळटिपा = {{Reflist}}
|गुणक_शीर्षक = हो
|स्वयंवर्गीत = हो
|2=|इतर_नाव=|जवळचे_शहर=|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=|अधिकृत_भाषा=}}मराठी
'''पैठण''' {{audio|2=उच्चार}} हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक गाव आहे. [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद जिल्ह्यातील]] [[पैठण तालुका|पैठण तालुक्याचे]] ते मुख्य ठिकाण आहे. [[औरंगाबाद| औरंगाबादेपासून]] ५० किलोमीटर अंतरावर [[गोदावरी|गोदावरीकाठी]] ते वसले आहे. पैठण हे तेथील [[संत एकनाथ|संत एकनाथांची]] समाधी, [[जायकवाडी धरण]], [[ज्ञानेश्वर उद्यान]] तसेच [[पैठणी साडी]] यांच्यासाठी प्रसिद्ध आहे.
कसे याल-- पैठण येथे येण्यासाठी औरंगाबादहून अनेक वाहने उपलब्ध आहेत. http://santeknath.org/kase%20yal.html {{मृत दुवा}}
== इतिहास ==
साडीप्रकाराचे पैठणी हे नाव ज्या ठिकाणावरून पडले ते पैठण महाराष्ट्राच्या इतिहासात गेली २५०० वर्ष स्वतःचे वेगळेपण राखून आहे. हे गाव प्राचीन कालापासून 'दक्षिण काशी' म्हणून ओळखले जाते. पूर्वी (मूळ नाव "प्रतिष्ठान") ही [[सातवाहन]] राजाची राजधानी होती. त्या काळापासून अगदी आतापर्यंत संस्कृत आणि धर्मशास्त्रांचा अभ्यास करणाऱ्या इथल्या पंडितांनी दिलेला धर्मनिर्णय अखेरचा मानला जाई. याशिवाय पैठणचे आणखी एक महत्त्व म्हणजे महानुभाव पंथाचे प्रवर्तक चक्रधर स्वामी काही काळ पैठणला राहिले होते. पण या सगळ्यांपेक्षा पैठण आपल्या लक्षात राहते ते एकनाथ महाराजांमुळे. १६ व्या शतकात झालेल्या एकनाथ महाराजांची पैठण ही जन्मभूमी आणि कर्मभूमी. एकनाथ महाराजांचा वाडा पैठणमध्ये होता. या वाड्याचेच मंदिरात रूपांतर करण्यात आले आहे.
एकनाथांची विठ्ठलभक्ती एवढी श्रेष्ठ होती की साक्षात पांडुरंग श्रीखंड्याच्या रूपाने पाण्याच्या कावडी एकनाथांच्या घरी आणत असत अशी श्रद्धा आहे. पाण्याचा तो हौदही या वाड्यात अजून आहे. मंदिराच्या गाभाऱ्यामध्ये एकनाथांच्या पूजेतला बाळकृष्ण ठेवला आहे. या वाड्याला आतले नाथ आणि गावाबाहेर गोदावरीच्या पात्रात ज्या ठिकाणी एकनाथांनी देह ठेवला त्या ठिकाणाला बाहेरचे नाथ असे गावकरी म्हणतात. तिथे एकनाथांचे समाधिमंदिर बांधण्यात आले आहे.
फाल्गुन वद्य षष्ठीला [http://www.santeknath.org/eknath-shashthi.html नाथषष्ठी] म्हणतात. ही एकनाथ महाराजांची पुण्यतिथी. यानिमित्त सहा दिवसांचा मोठा उत्सव होतो. अष्टमीला गोपालकाला होऊन उत्सव संपतो.
गोदावरीच्या काळावर नागघाट म्हणून एक ठिकाण आहे. ज्ञानेश्वरांनी रेड्याच्या मुखातून [[वेद]] वदवले ते याच ठिकाणी. इथे रेड्याची मोठी मूर्ती आहे.
ब्रिटिश अंमलात पैठण हे शहर [[हैदराबाद संस्थान]]च्या अखत्यारीत होते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://marathivishwakosh.in/khandas/khand10/index.php?option=com_content&view=article&id=9154&Itemid=2 | title=पैठण | प्रकाशक=महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ, मुंबई | भाषा=मराठी | ॲक्सेसदिनांक=३१ जुलै २०१४}}</ref>
==उद्योगधंदे==
तालुक्यात उद्योगधंदे मध्यमगतीचे आहेत व वाढत आहे. पैठण शहराजवळ एमआयडीसी आहे, पण तेथील अनेक उद्योग बंद आहेत. तालुक्यातील चितेगाव येथे विडिओकॉन सारखे काही उद्योग सुरू आहेत. रोजगाराचे प्रमुख साधन शेतीच आहे.
पण यंदा (DMIC) दिल्ली मुंबई औद्योगिक केंद्र पैठण प्रकल्प बिडकीन येथे सुरू होणार असल्यामुळे तालुक्यातील रोजगाराचा प्रश्न नक्कीच सुटेल.
पैठणमध्ये आकर्षक पैठणी साडी सध्या बाजारात खूप प्रसिद्ध आहे. अनेक लांब राज्यातील पर्यटक पैठणमध्ये काही खास सुट्यांचा महिन्यात भेट देतात. पर्यटकांची खास सोय व्हावी यासाठी पैठण नगरप्रशासन व व्यापारी दर वेळेस प्रयत्न करतात.
== प्रेक्षणीय स्थळे ==
* संत एकनाथ महाराजांचे समाधी मंदिर - एकनाथांची पैठण येथे दोन मंदिरे आहेत. एक त्यांचे देवघर कि ज्यास हल्ली गावातील नाथ मंदिर म्हणून ओळखण्यात येते. तसेच दुसरे मंदिर आहे ते संत एकनाथ महाराजांचे समाधी स्थान, कि जे गोदावरी नदीच्या काठी वसले आहे. भव्य अशा कमानीतून आत गेल्यावर दोन्ही बाजून निरनिराळ्या वस्तूंच्या दुकान आहेत. त्यावरच भक्तनिवासाची सोय करण्यात आली आहे. मंदिराचा आवार भव्यदिव्य असून तेथील दगडी तटबंदी हि अहिल्याबाई होळकर यांनी बांधल्याचे कळते. मंदिरास चारी दिशांनी दरवाजे असून महाद्वार हे पूर्वाभिमुख आहे, पश्चिमेस गोदावरी द्वार, उत्तरेस दत्त द्वार तर दक्षिणेस जनार्दनस्वामी द्वार आहे. महाद्वारातून प्रवेश केल्यावर डाव्याहातास अजानवृक्षाचे झाड असून ते शेवटची घटक मोजत आहे. एकनाथ महाराजांच्या समाधीमागे उद्धवांची समाधी आहे. हे उद्धव एकनाथ महाराजांच्या भावकीतील असून नाथांच्या लग्नाचे वेळी पैठणास आले व नंतर नाथांचे शिष्य बनले. नाथ समाधीच्या उत्तरेस नाथ शिष्य गावोबा यांची समाधी असून हे गावोबा नाथांच्या अनेक प्रमुख शिष्यांपैकी एक होत. गाभाऱ्यात प्रवेश करताना दोन्ही बाजूस दोन ओवऱ्या असून मोठी घंटा लावण्यात आलेली आहे. मंदिर मुख्यतः लाकडी स्वरूपाचे असून गाभाऱ्यातील उंचच उंच लाकडी खांब लक्ष वेधून घेतात तसेच लाकडाची नक्षीदार सिलिंग आकर्षक दिसते. मंदिरात समाधीच्या अगदी वर एकनाथ महाराजांचा एक जुना फोटो लावण्यात आला असून नाथ समाधीच्या समोरील बाजूस प्रवेशद्वारावर संत एकनाथांचे ११ वे वंशज संस्थांनाधिपती श्री भानुदास महाराज गोसावी यांचा फोटो लावण्यात आला आहे. हे मंदिर एकनाथांच्या वंशजांनी बांधले आहे. आत प्रवेश केल्यानंतर उजव्या हातास शेंदूर लावलेल्या दक्षिण मुखी मारुतीचे एक छोटेसे मंदिर आहे. पुढे गेल्यानंतर एकनाथ महाराजांच्या समाधीच्या आजूबाजूस काही पादुकायुक्त समाध्या आहेत. डावीकडे तीन तर उजवीकडे दोन समाध्या आहेत. समाधीकडे तोंड करून उभे राहिल्यास डाव्या हाताची पहिली समाधी हि नाथांचे मोठे नातू प्रल्हाद यांची असून त्याच्या नंतर लहान नातू राघोबा यांची तेथे समाधी आहे. त्यापुढील छोटी मंदिरसदृश्य समाधी हि एकनाथ महाराजांचे वडील सूर्यनारायण महाराज यांची आहे. उजव्या बाजूस नाथ समाधीपेक्षा थोडी छोटी मंदिर सदृश समाधी हि एकनाथ महाराजांचे चिरंजीव हरिपंडित महाराज यांची आहे. हरिपंडित यांनी सुरुवातीच्या काळात नाथांच्या सर्वसामावेशकतेचा विरोध केला व परिवारासह काशीस निघून गेले, नाथांच्या आज्ञेवरून पुन्हा ते सपरिवार पैठणास आले. पुढे काही घटना घडल्या व त्यांना नाथांचा अधिकार कळाला व ते नाथांचे शिष्य बनले. नाथांनी जलसमाधी घेतल्यानंतर यांनीच नाथसमाधीस्थित पादुकांची स्थापना केली आहे. उजवीकडील शेवटची समाधी हि नाथांचे दुसरे नातू मेघश्याम यांची आहे. मंदिर पहाटे ५ वाजता उघडते. पहाटे साडेपाचला काकडआरती होते. त्यानंतर आरती होते. दुपारी नैवेद्य तर संध्याकाळी सूर्यास्तासमयी नाथसमाधीची पूजा करण्यात येते. यास स्थानिक लोक भागीरथी असे संबोधतात. रात्री शेजारती होऊन १० वाजता मंदिर बंद होते. प्रति शुद्ध एकादशीस लाखो भाविक नाथसमाधीचे दर्शन घेतात. एकनाथ षष्ठी हा येथील महत्वाचा उत्सव असून हि वारी महाराष्ट्रातील दुसऱ्या क्रमांकाची मोठी वारी म्हणून सुपरिचित आहे. संबंधित लोकांशी चर्चा केल्यानंतर असे लक्षात आले कि, दररोज येथे सुमारे पाच ते सहा हजार भाविक विविध ठिकाणावरून नाथ दर्शनासाठी येतात.
* संत एकनाथ महाराजांचा वाडा : नाथ महाराजांचा वाडा म्हणून ओळखले जाणारे हे ठिकाण समाधी मंदिराचा काही अंतरावर आहे. मुख्यतः हे एकनाथ महाराजांचे निवास स्थान आहे.
* सातवाहन राजांच्या महालाच्या खाणखुणा, कोरीव खांब वगैरे असणाऱ्या या प्रासादाच्या आवारात एक विहीर आहे. या विहिरीला शालिवाहनाची विहीर म्हणतात.
* [[जायकवाडी धरण]] : [[गोदावरी]] नदीवरील जायकवाडी हे धरण पैठण जवळच आहे. महाराष्ट्रातील मोठ्या धरणांपैकी हे प्रसिद्ध धरण आहे. या जलाशयास नाथसगर असे नाव दिले आहे. नाथसागर पर्यटकांचे खास आकर्षण आहे.
* जांभुळ बाग
* संत ज्ञानेश्वर उद्यान
* नागघाट : नागघाट हे अतिशय सुंदर असे ठिकाण गोदावरी नदीच्या काठावर आहे. येथेच संत ज्ञानेश्वर महाराजांनी रेड्यामुखी वेद वदविले होते. तसेच येथे सिद्ध वरूण पेशवे गणपती, हनुमान मंदिर, नाग देवता मंदिर, नागेश्वर व इन्द्रेश्वर महादेव मंदिर आहेत. नागपंचमीनिमित्त या ठिकाणी मोठ्या संख्येने उत्सव साजरा होतो.
* लद्दू सावकाराचा वाडा
* जामा मशीद
* तीर्थ खांब
* मौलाना साहब दर्गा
* जैन मंदिर पैठण : दिगंबर जैन मंदिर हे पैठणमधील प्रसिद्ध धार्मिक ठिकाण असून अतिशय पवित्र क्षेत्र आहे. देशाचा कानाकोपऱ्यातून लांब ठिकाणांहून जैन बांधव व धार्मिक लोक येथे भेट देतात.
*आचार्य आर्यनंदी महाराज यांचा जन्म ढोरकिन गावत झाला, ढोरकीनला आर्यनंदीनगर असही म्हणतात, पैठण, औरंगाबाद जिल्हा, महाराष्ट्र, ते भारतात महान मूनी म्हणुन ओखले जायचे. सैतवाल समाजाचे एकमेव जैन आचार्य राहिले आहेत
* सातबंगला पैठणी साडी केंद्र
* वीज प्रकल्प, जुने कावसान नाथसागर धरण
* नवनाथ मंदिर, पालथी नगरी पैठण
* छत्रपती शिवाजी महाराज पुतळा चौक
*महाराणा प्रताप चौक
* मराठा क्रांती भवन (महाराष्ट्रातील पहिले क्रांती भवन)
== प्रसिद्ध व्यक्ती ==
१. संत भानुदास महाराज
२. संत एकनाथ महाराज
३. संत गावबा महाराज
४. कृष्णदयार्णव महाराज
५. कवी अमृतराय महाराज
६. शंकरराव चव्हाण
७. भय्यासाहेब महाराज गोसावी (नाथवंशज)
८. बाळासाहेब पाटील (इतिहास संशोधक)
९. योगीराज महाराज गोसावी, (नाथवंशज)
== संदर्भ आणि नोंदी ==
{{संदर्भयादी}}
== बाह्य दुवे ==
* http://santeknath.org/paithan.html
*[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 महाराष्ट्र गॅझेटियर - पैठण]
{{विस्तार}}
[[वर्ग:महाराष्ट्रातील तीर्थक्षेत्रे]]
[[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]]
[[वर्ग:औरंगाबाद जिल्ह्यातील गावे]]
[[वर्ग:महाराष्ट्र राज्यातील शहरे व गावे]]
eu64aow7npgijpd4bom54qfnrhqyk7w
2141007
2141005
2022-07-28T09:11:22Z
KiranBOT II
140753
शुद्धलेखन — ([[सदस्य:KiranBOT II/typos#नियम १७|शुद्धलेखनाचा नियम १७]])
wikitext
text/x-wiki
{{गल्लत|प्रतिष्ठाने}}
**
{{हा लेख|[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] पैठण शहर|पैठण (निःसंदिग्धीकरण)}}
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार =
|स्थानिक_नाव=पैठण
|क्षेत्रफळ_आकारमान =
|शोधक_स्थान=right
|क्षेत्रफळ_एकूण =
|अक्षांश =19.4833
|रेखांश=75.3833
|जिल्हा_नाव=[[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद]]
|राज्य_नाव=[[महाराष्ट्र]]
|लोकसंख्या_वर्ष = २००१
|लोकसंख्या_एकूण = ३०,०००
|उंची=458
|एसटीडी_कोड = 0२४३१
|आरटीओ_कोड= MH - २०
|पिन_कोड =४३११०७
|संकेतस्थळ =
|संकेतस्थळ_नाव = पैठण नगरपालिका संकेतस्थळ
|तळटिपा = {{Reflist}}
|गुणक_शीर्षक = हो
|स्वयंवर्गीत = हो
|2=|इतर_नाव=|जवळचे_शहर=|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=|अधिकृत_भाषा=}}मराठी
'''पैठण''' {{audio|2=उच्चार}} हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक गाव आहे. [[औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद जिल्ह्यातील]] [[पैठण तालुका|पैठण तालुक्याचे]] ते मुख्य ठिकाण आहे. [[औरंगाबाद| औरंगाबादेपासून]] ५० किलोमीटर अंतरावर [[गोदावरी|गोदावरीकाठी]] ते वसले आहे. पैठण हे तेथील [[संत एकनाथ|संत एकनाथांची]] समाधी, [[जायकवाडी धरण]], [[ज्ञानेश्वर उद्यान]] तसेच [[पैठणी साडी]] यांच्यासाठी प्रसिद्ध आहे.
कसे याल-- पैठण येथे येण्यासाठी औरंगाबादहून अनेक वाहने उपलब्ध आहेत. http://santeknath.org/kase%20yal.html {{मृत दुवा}}
== इतिहास ==
साडीप्रकाराचे पैठणी हे नाव ज्या ठिकाणावरून पडले ते पैठण महाराष्ट्राच्या इतिहासात गेली २५०० वर्ष स्वतःचे वेगळेपण राखून आहे. हे गाव प्राचीन कालापासून 'दक्षिण काशी' म्हणून ओळखले जाते. पूर्वी (मूळ नाव "प्रतिष्ठान") ही [[सातवाहन]] राजाची राजधानी होती. त्या काळापासून अगदी आतापर्यंत संस्कृत आणि धर्मशास्त्रांचा अभ्यास करणाऱ्या इथल्या पंडितांनी दिलेला धर्मनिर्णय अखेरचा मानला जाई. याशिवाय पैठणचे आणखी एक महत्त्व म्हणजे महानुभाव पंथाचे प्रवर्तक चक्रधर स्वामी काही काळ पैठणला राहिले होते. पण या सगळ्यांपेक्षा पैठण आपल्या लक्षात राहते ते एकनाथ महाराजांमुळे. १६ व्या शतकात झालेल्या एकनाथ महाराजांची पैठण ही जन्मभूमी आणि कर्मभूमी. एकनाथ महाराजांचा वाडा पैठणमध्ये होता. या वाड्याचेच मंदिरात रूपांतर करण्यात आले आहे.
एकनाथांची विठ्ठलभक्ती एवढी श्रेष्ठ होती की साक्षात पांडुरंग श्रीखंड्याच्या रूपाने पाण्याच्या कावडी एकनाथांच्या घरी आणत असत अशी श्रद्धा आहे. पाण्याचा तो हौदही या वाड्यात अजून आहे. मंदिराच्या गाभाऱ्यामध्ये एकनाथांच्या पूजेतला बाळकृष्ण ठेवला आहे. या वाड्याला आतले नाथ आणि गावाबाहेर गोदावरीच्या पात्रात ज्या ठिकाणी एकनाथांनी देह ठेवला त्या ठिकाणाला बाहेरचे नाथ असे गावकरी म्हणतात. तिथे एकनाथांचे समाधिमंदिर बांधण्यात आले आहे.
फाल्गुन वद्य षष्ठीला [http://www.santeknath.org/eknath-shashthi.html नाथषष्ठी] म्हणतात. ही एकनाथ महाराजांची पुण्यतिथी. यानिमित्त सहा दिवसांचा मोठा उत्सव होतो. अष्टमीला गोपालकाला होऊन उत्सव संपतो.
गोदावरीच्या काळावर नागघाट म्हणून एक ठिकाण आहे. ज्ञानेश्वरांनी रेड्याच्या मुखातून [[वेद]] वदवले ते याच ठिकाणी. इथे रेड्याची मोठी मूर्ती आहे.
ब्रिटिश अंमलात पैठण हे शहर [[हैदराबाद संस्थान]]च्या अखत्यारीत होते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://marathivishwakosh.in/khandas/khand10/index.php?option=com_content&view=article&id=9154&Itemid=2 | title=पैठण | प्रकाशक=महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ, मुंबई | भाषा=मराठी | ॲक्सेसदिनांक=३१ जुलै २०१४}}</ref>
==उद्योगधंदे==
तालुक्यात उद्योगधंदे मध्यमगतीचे आहेत व वाढत आहे. पैठण शहराजवळ एमआयडीसी आहे, पण तेथील अनेक उद्योग बंद आहेत. तालुक्यातील चितेगाव येथे विडिओकॉन सारखे काही उद्योग सुरू आहेत. रोजगाराचे प्रमुख साधन शेतीच आहे.
पण यंदा (DMIC) दिल्ली मुंबई औद्योगिक केंद्र पैठण प्रकल्प बिडकीन येथे सुरू होणार असल्यामुळे तालुक्यातील रोजगाराचा प्रश्न नक्कीच सुटेल.
पैठणमध्ये आकर्षक पैठणी साडी सध्या बाजारात खूप प्रसिद्ध आहे. अनेक लांब राज्यातील पर्यटक पैठणमध्ये काही खास सुट्यांचा महिन्यात भेट देतात. पर्यटकांची खास सोय व्हावी यासाठी पैठण नगरप्रशासन व व्यापारी दर वेळेस प्रयत्न करतात.
== प्रेक्षणीय स्थळे ==
* संत एकनाथ महाराजांचे समाधी मंदिर - एकनाथांची पैठण येथे दोन मंदिरे आहेत. एक त्यांचे देवघर कि ज्यास हल्ली गावातील नाथ मंदिर म्हणून ओळखण्यात येते. तसेच दुसरे मंदिर आहे ते संत एकनाथ महाराजांचे समाधी स्थान, कि जे गोदावरी नदीच्या काठी वसले आहे. भव्य अशा कमानीतून आत गेल्यावर दोन्ही बाजून निरनिराळ्या वस्तूंच्या दुकान आहेत. त्यावरच भक्तनिवासाची सोय करण्यात आली आहे. मंदिराचा आवार भव्यदिव्य असून तेथील दगडी तटबंदी ही अहिल्याबाई होळकर यांनी बांधल्याचे कळते. मंदिरास चारी दिशांनी दरवाजे असून महाद्वार हे पूर्वाभिमुख आहे, पश्चिमेस गोदावरी द्वार, उत्तरेस दत्त द्वार तर दक्षिणेस जनार्दनस्वामी द्वार आहे. महाद्वारातून प्रवेश केल्यावर डाव्याहातास अजानवृक्षाचे झाड असून ते शेवटची घटक मोजत आहे. एकनाथ महाराजांच्या समाधीमागे उद्धवांची समाधी आहे. हे उद्धव एकनाथ महाराजांच्या भावकीतील असून नाथांच्या लग्नाचे वेळी पैठणास आले व नंतर नाथांचे शिष्य बनले. नाथ समाधीच्या उत्तरेस नाथ शिष्य गावोबा यांची समाधी असून हे गावोबा नाथांच्या अनेक प्रमुख शिष्यांपैकी एक होत. गाभाऱ्यात प्रवेश करताना दोन्ही बाजूस दोन ओवऱ्या असून मोठी घंटा लावण्यात आलेली आहे. मंदिर मुख्यतः लाकडी स्वरूपाचे असून गाभाऱ्यातील उंचच उंच लाकडी खांब लक्ष वेधून घेतात तसेच लाकडाची नक्षीदार सिलिंग आकर्षक दिसते. मंदिरात समाधीच्या अगदी वर एकनाथ महाराजांचा एक जुना फोटो लावण्यात आला असून नाथ समाधीच्या समोरील बाजूस प्रवेशद्वारावर संत एकनाथांचे ११ वे वंशज संस्थांनाधिपती श्री भानुदास महाराज गोसावी यांचा फोटो लावण्यात आला आहे. हे मंदिर एकनाथांच्या वंशजांनी बांधले आहे. आत प्रवेश केल्यानंतर उजव्या हातास शेंदूर लावलेल्या दक्षिण मुखी मारुतीचे एक छोटेसे मंदिर आहे. पुढे गेल्यानंतर एकनाथ महाराजांच्या समाधीच्या आजूबाजूस काही पादुकायुक्त समाध्या आहेत. डावीकडे तीन तर उजवीकडे दोन समाध्या आहेत. समाधीकडे तोंड करून उभे राहिल्यास डाव्या हाताची पहिली समाधी ही नाथांचे मोठे नातू प्रल्हाद यांची असून त्याच्या नंतर लहान नातू राघोबा यांची तेथे समाधी आहे. त्यापुढील छोटी मंदिरसदृश्य समाधी ही एकनाथ महाराजांचे वडील सूर्यनारायण महाराज यांची आहे. उजव्या बाजूस नाथ समाधीपेक्षा थोडी छोटी मंदिर सदृश समाधी ही एकनाथ महाराजांचे चिरंजीव हरिपंडित महाराज यांची आहे. हरिपंडित यांनी सुरुवातीच्या काळात नाथांच्या सर्वसामावेशकतेचा विरोध केला व परिवारासह काशीस निघून गेले, नाथांच्या आज्ञेवरून पुन्हा ते सपरिवार पैठणास आले. पुढे काही घटना घडल्या व त्यांना नाथांचा अधिकार कळाला व ते नाथांचे शिष्य बनले. नाथांनी जलसमाधी घेतल्यानंतर यांनीच नाथसमाधीस्थित पादुकांची स्थापना केली आहे. उजवीकडील शेवटची समाधी ही नाथांचे दुसरे नातू मेघश्याम यांची आहे. मंदिर पहाटे ५ वाजता उघडते. पहाटे साडेपाचला काकडआरती होते. त्यानंतर आरती होते. दुपारी नैवेद्य तर संध्याकाळी सूर्यास्तासमयी नाथसमाधीची पूजा करण्यात येते. यास स्थानिक लोक भागीरथी असे संबोधतात. रात्री शेजारती होऊन १० वाजता मंदिर बंद होते. प्रति शुद्ध एकादशीस लाखो भाविक नाथसमाधीचे दर्शन घेतात. एकनाथ षष्ठी हा येथील महत्वाचा उत्सव असून ही वारी महाराष्ट्रातील दुसऱ्या क्रमांकाची मोठी वारी म्हणून सुपरिचित आहे. संबंधित लोकांशी चर्चा केल्यानंतर असे लक्षात आले कि, दररोज येथे सुमारे पाच ते सहा हजार भाविक विविध ठिकाणावरून नाथ दर्शनासाठी येतात.
* संत एकनाथ महाराजांचा वाडा : नाथ महाराजांचा वाडा म्हणून ओळखले जाणारे हे ठिकाण समाधी मंदिराचा काही अंतरावर आहे. मुख्यतः हे एकनाथ महाराजांचे निवास स्थान आहे.
* सातवाहन राजांच्या महालाच्या खाणखुणा, कोरीव खांब वगैरे असणाऱ्या या प्रासादाच्या आवारात एक विहीर आहे. या विहिरीला शालिवाहनाची विहीर म्हणतात.
* [[जायकवाडी धरण]] : [[गोदावरी]] नदीवरील जायकवाडी हे धरण पैठण जवळच आहे. महाराष्ट्रातील मोठ्या धरणांपैकी हे प्रसिद्ध धरण आहे. या जलाशयास नाथसगर असे नाव दिले आहे. नाथसागर पर्यटकांचे खास आकर्षण आहे.
* जांभुळ बाग
* संत ज्ञानेश्वर उद्यान
* नागघाट : नागघाट हे अतिशय सुंदर असे ठिकाण गोदावरी नदीच्या काठावर आहे. येथेच संत ज्ञानेश्वर महाराजांनी रेड्यामुखी वेद वदविले होते. तसेच येथे सिद्ध वरूण पेशवे गणपती, हनुमान मंदिर, नाग देवता मंदिर, नागेश्वर व इन्द्रेश्वर महादेव मंदिर आहेत. नागपंचमीनिमित्त या ठिकाणी मोठ्या संख्येने उत्सव साजरा होतो.
* लद्दू सावकाराचा वाडा
* जामा मशीद
* तीर्थ खांब
* मौलाना साहब दर्गा
* जैन मंदिर पैठण : दिगंबर जैन मंदिर हे पैठणमधील प्रसिद्ध धार्मिक ठिकाण असून अतिशय पवित्र क्षेत्र आहे. देशाचा कानाकोपऱ्यातून लांब ठिकाणांहून जैन बांधव व धार्मिक लोक येथे भेट देतात.
*आचार्य आर्यनंदी महाराज यांचा जन्म ढोरकिन गावत झाला, ढोरकीनला आर्यनंदीनगर असही म्हणतात, पैठण, औरंगाबाद जिल्हा, महाराष्ट्र, ते भारतात महान मूनी म्हणुन ओखले जायचे. सैतवाल समाजाचे एकमेव जैन आचार्य राहिले आहेत
* सातबंगला पैठणी साडी केंद्र
* वीज प्रकल्प, जुने कावसान नाथसागर धरण
* नवनाथ मंदिर, पालथी नगरी पैठण
* छत्रपती शिवाजी महाराज पुतळा चौक
*महाराणा प्रताप चौक
* मराठा क्रांती भवन (महाराष्ट्रातील पहिले क्रांती भवन)
== प्रसिद्ध व्यक्ती ==
१. संत भानुदास महाराज
२. संत एकनाथ महाराज
३. संत गावबा महाराज
४. कृष्णदयार्णव महाराज
५. कवी अमृतराय महाराज
६. शंकरराव चव्हाण
७. भय्यासाहेब महाराज गोसावी (नाथवंशज)
८. बाळासाहेब पाटील (इतिहास संशोधक)
९. योगीराज महाराज गोसावी, (नाथवंशज)
== संदर्भ आणि नोंदी ==
{{संदर्भयादी}}
== बाह्य दुवे ==
* http://santeknath.org/paithan.html
*[http://www.maharashtra.gov.in/english/gazetteer/gazetteer.php?distId=19&gazId=20020422121541 महाराष्ट्र गॅझेटियर - पैठण]
{{विस्तार}}
[[वर्ग:महाराष्ट्रातील तीर्थक्षेत्रे]]
[[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा]]
[[वर्ग:औरंगाबाद जिल्ह्यातील गावे]]
[[वर्ग:महाराष्ट्र राज्यातील शहरे व गावे]]
qy5ihm93sztplrycee34da4z2lz41jx
हरिश्चंद्रगड
0
17603
2140911
2091874
2022-07-27T15:48:39Z
Khirid Harshad
138639
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट किल्ला
| नाव =हरिश्चंद्रगड
|चित्र =
|चित्रशीर्षक = खुबी गावातून दिसणारा हरिश्चंद्रगड
|चित्ररुंदी = 200px
|नकाशा = Maharashtra
| lat_d = 19 | lat_m = 23 | lat_s = 12 | lat_NS = N
| long_d = 73 | long_m = 46 | long_s = 39 | long_EW = E
| उंची = ४००० फूट
| प्रकार = गिरीदुर्ग
| श्रेणी = मध्यम
| ठिकाण = [[अहमदनगर जिल्हा]][[[महाराष्ट्र]]
| डोंगररांग = [[हरिश्चंद्राची रांग]]
| अवस्था = व्यवस्थित
| गाव = पाचनई,खिरेश्वर
}}
'''हरिश्चंद्रगड''' हा [[ठाणे]], [[पुणे]] आणि [[अहमदनगर जिल्हा|अहमदनगर]] जिल्ह्यांच्या सीमेवर माळशेज घाटाच्या डावीकडे उभा असणारा अजस्र डोंगर आहे.
येठील शिखर अहमदनगर जिल्यातील सर्वात उंच शिखरांपैकी एक आहे.
== स्थान ==
एखाद्या स्थळाचा अथवा गडाचा किती विविध प्रकारे अभ्यास करता येतो याचा सुरेख नमुना म्हणजे हरिश्चंद्रगड. या गडाचा इतिहास कुतूहलजनक तर भूगोल हा विस्मयकारक आहे. बाकी सर्व किल्यांप्रमाणे हा देखील आदिवासी कोळी महादेव समाजाकडेच होता. या किल्याला या समाजाची इतिहासाची पार्श्वभूमी आहेच, परंतु त्याच प्रमाणे
== पौराणिक महत्त्व ==
मोगल अथवा मराठे यांच्या इतिहासाची देखील पार्श्वभूमी आहे, तर हरिश्चंद्रगडाला दोन चार हजार वर्षापूर्वीची पौराणिक पार्श्वभूमी लाभली आहे. साडेतीन हजार वर्षांहूनही प्राचीन असलेल्या चहूबाजूंनी तुटलेल्या रौद्रभीषण कडेकपारींचे नैसर्गिक संरक्षण लाभलेल्या या हरिश्चंद्रगडाचा उल्लेख प्राचीन अग्निपुराणात व मत्स्यपुराणात आढळतो. आदिवासी कोळी महादेव या समाजाकडून हा किल्ला मोघलांनी घेतला व त्यानंतर १७४७-४८ मध्ये हा किल्ला मराठ्यांनी मोगलांकडून घेतला आणि किल्लेदार म्हणून कृष्णाजी शिंदे यांची नियुक्ती केली.किल्ल्याचे शेवटचे किल्लेदार रामजी भांगरे (आद्यक्रांतिकारक राघोजी भांगरे यांचे वडील ) होते. इंग्रजांनी 1818 मध्ये हा किल्ला जिंकला.
[[हरिश्चंद्र]], [[तारामती]] आणि [[रोहिदास]] अशी येथील [[शिखर|शिखरांची]] नावे असल्यामुळे या किल्ल्याचा संदर्भ थेट राजा हरिश्चंद्रापर्यंत स्थानिक दंतकथांनी जोडला आहे. हरिश्चंद्रगडावरील लेण्यांत [[चांगदेव|चांगदेवांनी]] तपश्चर्या केली होती.
==गडाचे वर्णन==
गडावर चहापाण्याची व जेवणाची सोय होते. पावसाळ्यात या गडाचे सौदर्य काही औरच असते. वनस्पतींची विविधता या गडाएवढी इतरत्र कुठेही आढळणार नाही. करवंद, कारवीच्या जाळी , धायटी , उक्षी, मदवेल, कुडा, पांगळी, हेकळ, पानफुटी, गारवेल इत्यादी वनस्पती येथे आढळतात. या भागातील प्राणिवैभव मात्र शिकारींमुळे बरेच कमी झाले आहे. तरीही कोल्हे, तरस, रानडुकरे, बिबळ्या, ससे, भेकर, रानमांजरे इत्यादी प्राणी आढळतात. तारामती य गडाचे सर्वोच्च शिखरावरून नाणेघाट, जीवधन, रतनगड, कात्राबाईची खिंड, आजोबाचा डोंगर, कळसूबाई, अलंग, मदन, कुलंग, भैरवगड, हडसर आणि चावंड हा परिसर दिसतो. अशा तहेने अप्रतिम निसर्गसौंदर्याने नटलेला हरिश्चंद्रगड ’ट्रेकर्सची पंढरी’ ठरतो. हरिश्चंद्रगड समुद्रसपाटीपासून १४२४ मीटर उंचीवर आहे.
== गडावर जाण्याच्या वाटा ==
गडावर जाण्यासाठी सध्या तीन चार वाटा प्रचलित आहेत. गडाचा घेरा फार मोठा असल्याने गडावर जाण्याच्या वाटाही फार आहेत.
[[चित्र:Symptoms of Inner Peace.jpg|thumb|right|गणपती,हरिश्चंद्रेश्वर मंदिर]]
=== खिरेश्वरकडील वाट ===
[[जुन्नर तालुका/पुणे जिल्हातुन]]
खिरेश्वरकडील वाट सोपी असल्याने लोक हरिश्चंद्रगडावर जाण्यासाठी साधारणपणे ही वाट घेतात. मुंबई-जुन्नर असा राजरस्ता [[माळशेज]] घाटातून जातो. या घाटाच्या माथ्यावर [[खुबीफाटा]] आहे. पुण्याहून [[आळेफाटा]]मार्गे अथवा [[राष्ट्रीय महामार्ग २२२|कल्याणहून मुरबाड-माळशेज घाट]] मार्गे खुबीफाट्यास उतरता येते. खुबी फाट्यावरून धरणावरून चालत गेल्यावर ५ कि.मी. अंतरावर खिरेश्वर गाव लागते. तसेच पुण्याकडून खिरेश्वरपर्यंत एस.टी. बसेसचीही सोय आहे. खुबीफाट्यावरून खिरेश्वरकडे निघाल्यावर वाटेत आश्रमशाळा आहे. अडचणीच्या वेळेस येथे विनंतीवरून मुक्कामाची सोय होऊ शकते.
हरिश्चंद्रगडावर जाताना खिरेश्वर गावातून अदमासे एक कि.मी. अंतरावर खिरेश्वराचे प्राचीन शिवमंदिर आहे. हे अकराव्या शतकातील यादवकालीन मंदिर आहे. मंदिराच्या बाहेरील सभामंडप छताला शिल्प पट्टिका बसवलेली आहे. आतील गाभारा असलेल्या दाराच्या माथ्यावर शेषयायी विष्णू व परिवाराचे अप्रतिम कोरीव शिल्प आहे. मूषकवाहन मकर-रती, अशा अनेक कोरीव प्रतिमा येथील पाषाणावर आढळतात. या मंदिराला `नागेश्वराचे मंदिर' असेही म्हणतात. या गावातून दोन वाटा गडावर जातात.
1) एक वाट ही तोलार खिंडीतून सुमारे ३ तासात गडावरील्र मंदिरापर्यंत पोहचवते.
2) दुसरी वाट ही गडावरील जुन्नर दरवाजाला पोचते. ही वाट पूर्वी प्रचलित होती. आता मात्र वाटाड्याशिवाय या वाटेने गडावर जाऊ नये. या मार्गाने जाताना गावातील विहिरीतून पाणी भरून घेतले पाहिजे कारण वाटेत कुठेच पाणी नाही.
=== नळीची वाट ===
नळीची वाट बेलपाड्यातून([[मुरबाड तालुका]], [[ठाणे जिल्हा]]) हरिशचंद्रगडावर जाते. या वाटेने जाताना तब्बल दहा-बारा तासांचा प्रस्तरारोहणाचा (रॉक क्लाइंब) समावेश असलेला खडतर मॅरेथॉन ट्रेक करावा लागतो.ही वाट अतिशय खडतर असून वाटेत भलेमोठे दगड आहेत नळीची वाट चढण्यासाठी सोबत दोर असणे आवश्यक आहे.चार किमीचा व १००० फूट उंच ४० अंश कोनात ट्रेेक करावा लागतो.
== सावर्णे-बेलपाडा-सायले असा घाटमार्ग ==
गड सर करण्यासाठी एक सावर्णे-बेलपाडा-सायले असा घाटमार्ग आहे. परंतु हा मार्ग फारच अवघड असल्याने प्रस्तरारोहणाचे तंत्र अवगत असलेल्यांनीच हा मार्ग अवलंबावा. या मार्गे येण्यासाठी कल्याण-मुरबाड मार्गे माळशेजघाट चालू होण्यापूर्वी सावर्णे गावात उतरावे. येथून `बेलपाडा' या कोकणकड्याच्या पायथ्याच्या गावात यावे. येथून कड्यातून काढलेल्या साधले घाटाच्या साहाय्याने कोकणकड्याच्या पठारावर जाता येते. या वाटेने मंदिर गाठण्यास सुमारे दीड दिवस लागतो. या वाटेलाच `नळीची वाट' असेही म्हणतात.
[[चित्र:harishchandragad08.jpg|right|thumb|रस्त्यातील व्याघ्रशिल्प]]
=== पाचनईकडील वाट ===
हरिश्चंद्रगडावर जाण्याची एक वाट [[पाचनई]] मार्गे [[अहमदनगर जिल्हा|अहमदनगर जिल्ह्यातूनही]] आहे. यासाठी [[राष्ट्रीय महामार्ग १|मुंबई-नाशिक हमरस्त्यावरील]] [[घोटी]] या गावी उतरावे. तिथून [[संगमनेर]] मार्गावरील [[राजूर]] या गावी जावे. राजूरवरून गडावर दोन मार्गांनी चढाई करता येते.
* राजुर-पाचनई अशी बससेवा उपलब्ध आहे. हे अंतर सुमारे २९ कि.मी. भरते. पाचनई हे गडाच्या पायथ्याचे गाव असून येथून गड गाठण्यास सुमारे १.५ - २ तास लागतात. वाट फारच सोपी आहे. पाचनई गाव उंचावर असल्याने येथून गड गाठायला जास्त कष्ट पडत नाहीत. पाचनई ते हरिश्चंद्रेश्वराचे मंदिर हे अंतर सुमारे 4 कि.मी. आहे.
* हल्लीच राजूर ते [[तोलार खिंड]] अशी खाजगी वाहनसेवा उपलब्ध झाली आहे. ही वाट राजूर, अंबीत, पाचनई, [[मुळा नदी]]चे खोरे, घनचक्कर या [[बाळेश्वर रांग|बाळेश्वर रांगेतील]] टेकडीस वळसा घालून सरळ एक तासात [[तोलार खिंड|तोलारखिंडीत]] पोहचते. येथून वर जाणारा रस्ता हा दमछाक करणारा आहे. येथून २ तासात गडावरील मंदिरात पोहचता येते. पायथ्यापासून [[तोलार खिंड|तोलार खिंडीत]] पोहोचेपर्यंत तास दीडतास लागतो. वाटेत कोठेही पाणी नाही. त्यामुळे येतानाच पाण्याच्या बाटल्या सोबत बाळगाव्या लागतात. हा सर्व परिसर जंगलाचा आहे. या भागात वाघाचा वावरही असतो असे सुचविणारे एक वाघाचे शिल्प असलेला दगड [[तोलार खिंड|तोलार खिंडीत]] उभा केलेला आहे. खिंडीतून पुढे वाट कोथळ्याकडे जाते. खिंडीच्या पश्चिमेकडे कड्यावर चढणारी वाट आपल्याला हरिश्चंद्रच्या माथ्यावर घेऊन जाते. खिंडीतून चढणाऱ्या वाटेवर खडकात पायठण्या खोदलेल्या आहेत. येथून अर्ध्या तासातच आपण तटबंदीच्या आत पोहोचतो.
== तोलार खिंड ==
हरिश्चंद्रगडाचा माथा अतिशय विस्तीर्ण असल्यामुळे तो खालून एकदम भव्य दिसतो. त्याच्या पूर्व बाजूला इंग्रजी 'यू' आकाराची खिंड आहे. ही खिंड म्हणजे प्रसिद्ध [[तोलार खिंड]] होय. ही खिंड [[पुणे]] आणि [[अहमदनगर]] जिल्ह्यांमधील दुवा आहे. येथे आदिवासी क्रांतिकारक राघोजी भांगरे यांचा इतिहास आजही देदीप्यमान आहे.
येथून पश्चिमेकडे धोपटमार्गाने ३-४ कि. मी. चालत जावे लागते. या मार्गावर बऱ्याच ठिकाणी दिशादर्शक बाणही रंगवलेले आहेत. या मार्गाने आपण तारामती शिखराच्या पदरात पोहोचतो.
== पाहण्यासारखी ठिकाणे ==
=== हरिश्चंद्रेश्वराचे मंदिर ===
येथेच हरिश्चंद्रेश्वराचे मंदिर आहे. तारामती शिखराच्या उत्तर पायथ्याला लेणी कोरलेली आहे.
[[चित्र:harishchandragad03.jpg|thumb|right|चार खांब - चार युगांचे प्रतीक]]
हरिश्चंद्रेश्वर मंदिराच्या दारात एक [[पुष्करणी]] आहे. त्यामधील कोनाड्यांमध्ये पूर्वी मूर्ती होत्या. मंदिराच्या समोर नंदी आहे. साधारण दहाव्या अकराव्या शतकात [[झांज]] राजाने बांधलेल्या १२ मंदिरांमधील हे मंदिर आहे. मंदिरावर कोरीव गुहा आहे.
मंदिराच्या उत्तरेकडे पाण्याच्या प्रवाहाने झालेली धळ आहे. या धळीमध्ये [[केदारेश्वर|केदारेश्वराची]] लेणी आहे. यामध्ये भलीमोठी पिंड आहे. पिंडीच्या बाजूला पाणी भरलेले असते.प्रदक्षिणा मारता येते.
=== कोकणकडा ===
हे या किल्ल्याचे सर्वांत मोठे आकर्षण म्हणजे गडाच्या पश्चिमेकडे असलेला कोकणकडा. तीन हजार फूट खाली कोकणात कोसळणारा हा कडा मध्यभागी जवळजवळ ७५ फूट अंतर्वक्र आहे. कड्याच्या माथ्यावर झोपूनच (आणि जपूनच) याचे विराट रूप पहावे लागते. स्वच्छ हवा असली तर येथून कल्याणपर्यंतचा प्रदेश दिसतो. हा कडा महाराष्ट्रातील सर्वांत उंच कडा आहे. हा कडा रोमन लिपीतील यू <small>'U'</small> या अक्षराच्या आकाराचा आहे. हा इतर कड्यांसारखा ९० अंशात नसून अंतर्गोल आकाराचा आहे. समोरून बघितला तर नागाच्या फण्यासारखा दिसतो.
हरिश्चंद्रगडावरून [[शिवनेरी]], [[हडसर]], [[चावंड]], [[निमगिरी]], [[सिंदोळा]], [[जीवधन]], [[गोरखगड]], [[मच्छिंद्रगड|मच्छिंद्र]], [[सिद्धगड]], [[माहुलीगड|माहुली]],[[कलाडगड]], [[भैरवगड]], (मोरोशी), तसेच भैरवगड (शिरपुंजे), [[कुंजरगड]] असे किल्ले दिसतात.
गडपणाच्या खाणाखुणा लोप पावत असल्यातरी निसर्गाची मुक्त उधळण, त्याचे रौद्रत्व, निसर्गाचे वेगवेगळे आविष्कार आपल्याला हरिश्चंद्राच्या भटकंतीमध्ये पहायला मिळतात. मात्र हे सर्व पहाण्यासाठी, अनुभवण्यासाठी आपण किमान दोन दिवसांची सवड हाताशी ठेवणे गरजेचे आहे. कोकणकड्यावर १८३५ मध्ये कर्नल साईक्सला [[इंद्रधनुष्य|इंद्रवज्र]] दिसले होते.
====कोकणकड्याला पडलेली धोकादायक भेग====
हरिश्चंद्रगडावरील या प्रसिद्ध कोकणकड्याच्या माथ्यावर मोठी भेग पडली असून, त्यामुळे हा कडा धोकादायक बनला आहे. या भेगेची तातडीने दुरुस्ती न केल्यास कड्याचा वरचा काही भाग येत्या काही दिवसांत कोसळण्याची शक्यता आहे. पर्यटकांना कड्याच्या टोकाचा हा भाग लोंबणारा (पुढे आलेला) असल्याची कल्पना असतेच असे नाही. हा भाग कोसळल्यास कोकणकड्याच्या सौंदर्यालाच तडा जाणार आहे.
कडय़ाच्या टोकापासून सुमारे पाच ते दहा फूट अंतरावर भेग असून, येथील खडकाचा भाग आतून पोखरला गेला आहे. कोकणकड्यावर सरासरी पाच हजार मिलिमीटर पाऊस पडतो. दरीतून वाहत येणाऱ्या वाऱ्याचा वेगही प्रचंड असतो. ऊन, वारा, पाऊस यामुळे ही भेग रुंदावण्याची शक्यता आहे.
== तारामती शिखर ==
तारामती शिखर गडावरील व पुणे जिल्हातील सर्वात उंच शिखर आहे. उंची साधारणतः ४८५० फूट्.. शिखराच्या पोटात एकूण सात लेणी आहेत. त्यापैकी एका गुफेत गणेशाची सुमारे साडेआठ फुटाची भव्य आणि सुंदर मूर्ती आहे. याच गणेशगुहेच्या आजूबाजूला अनेक गुहा आहेत. त्यातही राहण्याची सोय होते. गुहेच्यासमोर उभे राहिल्यावर डावीकडे जाऊन पुढे वर जाणारी वाट आपल्याला अर्ध्या तासाच्या चढाईनंतर तारामती शिखरावर घेऊन जाते. या शिखरावरून समोरच दिसणारे जंगल, घाटावरचा आणि कोकणातील प्रदेश न्याहाळता येतात. शिखरावर जाताना वाटेत अनेक गोमुखे लागतात. माथ्यावर दोनतीन शिवलिंगे आहेत.
== ऐतिहासिक महत्त्व ==
[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] इतर पारंपरिक किल्ल्यांपासून हा किल्ला वेगळा आहे. इतर किल्ल्यांमध्ये आढळणारी तटबंदी येथे दिसत नाही
(अहमदनगरचा 1818 मधील जिल्हाधिकारी हेन्री पाॅटींजर याने 14जुनला हरिश्चंद्रगड तोडला-सुधीर जोर्वेकर)
. या किल्ल्यावर प्राचीन लेणी आहेत, तसेच सुमारे १२व्या शतकापेक्षा जुने [[शालिवाहन]] काळातील शिवमंदिर आहे. [[सह्याद्री]]तील अंत्यंत दुर्गम किल्ला म्हणून याची ओळख आहे. येथील मंदिर कोळी महादेव जमातीचे कुलक असून महादेवाच्या नावावरूनच जमातीची ओळख आहे. संपूर्ण सह्याद्री पट्ट्यातील सर्व महादेव मंदीर ही या जमातीचे प्रतीक आहेत. तसेच महादेव कोळी समाजाचा निकारीचा असणारा इंग्रज, सावकार, जमीनदार यांच्या विरुद्ध असणाऱ्या लढ्याचे हे के प्रतिक आहे.
१७४७-४८ मध्ये हा किल्ला मराठ्यांनी [[मोगल बादशहा|मोगलांकडून]] घेतला आणि किल्लेदार म्हणून महादेव कोळी समाजाचे कृष्णाजी शिंदे यांची नियुक्ती केली.
मंदिराच्या प्रांगणात प्राकाराची भिंत आहे. या प्राकाराच्या भिंतीसमोरच एक दगडी पूल आहे. या पुलाच्या खालून एक ओढा तारामती शिखरावरून वाहत येतो यालाच 'मंगळगंगेचा उगम' असेही म्हणतात. पुढे ही नदी पायथ्याच्या पाचनई गावातून वाहत जाते.तसेच गडाच्या द्शिन बाजुने पुष्पावती व काळु या नद्या उगम होतो. मंदिराच्या आवारात अनेक गुहा आहेत. काही गुहा रहाण्यासाठी योग्य आहेत तर काही गुहांमध्ये पाणी आहे. या गुहांमधील पाणी थंडगार व अमृततुल्य आहे. मंदिराच्या मागे असणाया गुहेमध्ये एक चौथरा आहे. या चौथऱ्यात जमिनीखाली एक खोली आहे. यावर प्रचंड शिळा ठेवली आहे. या खोलीत '[[चांगदेव]] ऋषींनी' चौदाशे वर्ष तप केले होते असे स्थानिक गावकरी सांगतात.
:'शके चौतिसे बारा । परिधावी संवत्सरा ।
:मार्गशिर तीज (तेरज) रविवार । नाम संख्य ॥
:हरिश्चंद्रनाम पर्वतु । तेथ महादेव भक्तु ।
:सुरसिद्ध गणी विरुयातु । सेविजे जो ॥ हरिश्चंद्र देवता ॥
:मंगळगंगा सरिता । सर्वतीर्थ पुरविता सप्तस्थान ।
:ब्रम्हस्थळ ब्रम्ह न संडीतु । चंचळ वृक्षु अनंतु । लिंगी जगन्नाथु । महादेओ ॥
:जोतीर्थासि तीर्थ । केदारांसि तुकिनाति । आणि क्षेत्री निर्मातिबंधु हा॥'
हे चांगदेवाविषयीचे लेख मंदिराच्या प्राकारात, खांबांवर व भिंतींवर आढळतात. येथे तपश्चर्या करून झाल्यावर श्री चांगदेवांनी तत्त्वसार नावाचा ग्रंथ लिहिला.
== छायाचित्रे ==
<gallery>
चित्र:Harishchandragad01.jpg|गडावरील मंदिर
चित्र:Harishchandragad02.jpg|तारामती कडा
चित्र:Harishchandragad06.jpg|मंदिरासमोरील पाण्याचे कुंड
चित्र:Harishchandragad07.jpg|मंदिरावरील नक्षीकाम
</gallery>
== हे सुद्धा पहा ==
* [[सांगाती सह्याद्रीचा]] - यंग झिंगारो
* [[डोंगरयात्रा]] - [[आनंद पाळंदे]]
* [[दुर्गदर्शन]] - [[गो. नी. दांडेकर]]
* [[दुर्ग|किल्ले]] - गो. नी. दांडेकर
* [[दुर्गभ्रमणगाथा]] - गो. नी. दांडेकर
* [[ट्रेक द सह्याद्रीज]] (इंग्लिश) - [[हरीश कापडिया]]
* [[सह्याद्री पुस्तक|सह्याद्री]] - [[स. आ. जोगळेकर]]
* [[दुर्गकथा]] - [[निनाद बेडेकर]]
* [[दुर्गवैभव]] - निनाद बेडेकर
* [[इतिहास दुर्गांचा]] - निनाद बेडेकर
* [[महाराष्ट्रातील दुर्ग]] - निनाद बेडेकर
* [[भारतातील किल्ले]]
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
{{साचा:विस्तार-किल्ला}}
{{जुन्नर तालुका}}
{{अकोले तालुका}}
{{महाराष्ट्रातील किल्ले (विभागवार)}}
{{महाराष्ट्रातील किल्ले}}
{{महाराष्ट्रातील प्राचीन लेणी}}
{{मराठा साम्राज्य}}
[[वर्ग:महाराष्ट्रातील किल्ले]]
[[वर्ग:पुणे जिल्हा]]
[[वर्ग:अहमदनगर जिल्हा]]
[[वर्ग:पश्चिम घाट]]
[[वर्ग:पश्चिम घाटातील पर्वतशिखरे]]
7n4ny12dby44pa5j9ojzry93xzonk0g
मुळशी धरण
0
20477
2141008
1748254
2022-07-28T09:14:45Z
KiranBOT II
140753
शुद्धलेखन — उकार ([[सदस्य:KiranBOT II/typos#उकार|अधिक माहिती]])
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट धरण
| नाव = {{लेखनाव}}
| चित्र =
| चित्र_रुंदी =
| चित्र_शीर्षक = {{लेखनाव}}
| अधिकृत_नाव = {{लेखनाव}}
| उद्देश = सिंचन
| नदी_प्रवाह_नावे = मुळा नदी
| स्थान =
| वार्षिक_पाऊस =
| लांबी =
| उंची =
| रुंदी =
| बांधकाम_आरंभ =
| उद्घाटन =
| पाडले =
| खर्च =
| ओलिताखालील_क्षेत्रफळ =
| जलाशय =
| जलाशय_क्षमता =
| जलसंधारण_क्षेत्रफळ =
| जलाशय_क्षेत्रफळ =
| स्थापित_उत्पादनक्षमता =
| टर्बाइने =
| महत्तम_उत्पादनक्षमता =
| वार्षिक_विद्युतनिर्मिती =
| पुलाचा_प्रकार =
| पुलाची_रुंदी =
| पूल_क्लिअरन्स =
| दैनंदिन_वाहतूक =
| पुलाचा_टोल =
| पूल_आयडी =
| नकाशा_क्यू =
| नकाशा_चित्र =
| नकाशा_रुंदी =
| नकाशा_शीर्षक =
| भौगोलिक_निर्देशांक =
| अक्षांश =
| रेखांश =
| व्यवस्थापन =
| संकेतस्थळ =
| संकीर्ण =
}}
पुणेकरांच्या मनाला पावसाळ्यात बहर आणणार, हिवाळ्यात गारवा अन् ऊन्हाळ्यात निरव शांतता देणारं, '''मुळशी धरण''' हे [[पुणे जिल्हा|पुणे जिल्ह्यातील]] [[मुळा नदी]]वरील धरण आहे.
या धरणातील पाणी [[पुणे जिल्हा|पुणे जिल्ह्यात]] सिंचनासाठी वापरले जाते. या व्यतिरिक्त येथे अडवलेले पाणी [[टाटा पॉवर कंपनी]]च्या [[भिरा जलविद्युत निर्मिती केंद्र|भिरा जलविद्युत निर्मिती केंद्रातील]] सहा २५ [[मेगावॉट]] [[पेल्टन टर्बाइन]] चालवण्यासाठीही होतो. येथे निर्माण झालेली वीज [[मुंबई]] शहरात वापरण्यात येते.
दुरवर पसरलेलं पाणी, त्यात पक्ष्यांची सदाबहार गाणी.. सभोवताली विस्तारलेली वनराई, मनाला सुखावून जाई.. स्वच्छ हवा, त्यात तो पाऊस नवा.. क्षणभर विश्रांती देणार मुळशी हे पुणेकरांच हक्काच पर्यटन स्थळ..
== अन्य वाचनासाठी ==
मुळशी धरणग्रस्तांच्या समस्येवर [[पुणे विद्यापीठ|पुणे विद्यापीठाच्या]] राज्यशास्त्र विभागाचे माजी प्रमुख राजेंद्र व्होरा यांनी 'वल्ड्स फस्ट ॲन्टी डॅम मूव्हमेंट' हे पुस्तक लिहिलेले आहे.
{{विस्तार}}
{{महाराष्ट्रातील धरणे}}
[[वर्ग:पुणे जिल्हा]]
[[वर्ग:महाराष्ट्रातील धरणे]]
[[वर्ग:भारतातील धरणे]]
[[वर्ग:पश्चिम घाट]]
[[वर्ग:पश्चिम घाटातील धरणे]]
pufz1ff5m4m7csuooeue30j49v5emjk
अमळनेर
0
32045
2140912
2111960
2022-07-27T15:55:28Z
Khirid Harshad
138639
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार = तालुका
|स्थानिक_नाव = अमळनेर
|राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|आकाशदेखावा =
|आकाशदेखावा_शीर्षक =
|जिल्हा = जळगाव
|तालुका_नावे = अमळनेर
|अक्षांश = 21.05
|रेखांश = 75.05
|क्षेत्रफळ_एकूण =
|उंची = 700
|लोकसंख्या_एकूण = 96456
|लोकसंख्या_वर्ष = 2009
|लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर =
|संकेतस्थळ =
|संकेतस्थळ_नाव =
}}
'''अमळनेर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[जळगाव जिल्हा|जळगाव जिल्ह्याचा]] एक तालुका आहे.
अमळनेर हा जळगाव जिल्ह्यातला सर्वांत मोठा तालुका समजला जातो. अमळनेर हे शहर [[बोरी नदी]]च्या काठावर वसलेले असून. नदीकिनारी वाडी संस्थान हे तीर्थक्षेत्र आहे. ह्या ठिकाणी विठ्ठलाचे मंदिर असून, संत सखाराम महाराज ह्यांची ही कर्मभूमी आहे. अमळनेर तालुक्यातून वाहणारी [[सूर नदी]] ही आणखी एक नदी आहे. [[बोरी नदी|बोरी]] आणि [[सूर नदी|सूर]] या दोन्ही नद्या [[तापी नदी]]च्या उपनद्या आहेत.
[[पांडुरंग सदाशिव साने|साने गुरुजी]] यांचे अमळनेर येथे वास्तव्य होते. भारताला स्वातंत्र्य मिळण्याच्या पूर्वीच्या काळात साने गुरुजींनी अमळनेरच्या प्रताप हायस्कुलात अध्यापन केले. आता ही संस्था खानदेश एज्युकेशन सोसायटी म्हणून ओळखली जाते. तालुक्यात 152 खेडी आहेत.
== इतिहास ==
खानदेशातील एक महत्त्वाचे गाव म्हणजे
अमळनेर. या शब्दाची उत्पत्ती अमळनेर म्हणजे
मलविरहीत ग्राम म्हणजे अमळनेर, अशी दिसते.
अमळनेर हे जळगाव जिल्ह्यातील एक सुप्रसिद्ध
शहर आहे. सन १९०६ पुर्वी हल्लीचे जळगाव व
धुळे ( पुर्वीचे पुर्व खानदेश व पश्चिम
खानदेश ) या दोन जिल्ह्याचे मिळून एकच
मोठा जिल्हा होता व त्यास खानदेश
जिल्हा असे नाव होते. त्यावेळच्या खानदेशातील
अमळनेर हे मध्यवर्ती ठिकाण म्हणता येईल.
अमळनेर शहर पश्चिम रेल्वेच्या भुसावळ-सुरत
मार्गावर आहे. ते जळगावपासून पश्चिमेकडे ५६
किलोमीटर व धुळ्यापासून पुर्वेकडे ३५
किलोमीटर अंतरावर आहे. भौगोलिक
दृष्ट्या अमळनेर हे २१.३ उत्तर अक्षांशावर व
७५.१ पुर्व रेखांशावर आहे. हे तापी नदीच्या खोऱ्यात बोरी नदीच्या डाव्या काठावर वसले आहे. नदीमुळे शहराचे दोन भाग झाले असुन उजव्या तीरावरील वस्तीस पैलाड म्हणतात. समुद्र सपाटीपासुन गावाची उंची सुमारे ६०८
फूट ( सुमारे १८५ मीटर ) आहे. शहराचा उतार
सामान्यतः दक्षिणेकडून उत्तरेकडे आहे. टाऊन
प्लॅनिंगमुळे हल्ली शहरांची पस्चिमेकडे वाढ होत
आहे. या शहराचे उन्हाळ्यात कमाल उष्णतामान
११२ ( घरात ) व ११६ – ११८ ( बाहेर ) आहे. पावसाचे मान सरासरी २७ इंच आहे.
अमळनेर हे शहर बोरी नदीचा काठावर वसलेले
असून. नदी किनारी वाडी संस्थान हे
तीर्थक्षेत्र आहे. ह्या ठिकाणी विठ्ठलाचे मंदिर
असून, संत सखाराम महाराज ह्यांचे
ही कर्मभूमी आहे.
अमळनेरात मंगळ महाराज यांचे देवस्थान आहे, येथे दर मंगळवारी हजारो भाविक येत असतात।
पांडुरंग सदाशिव सानेगुरुजी यांचे येथे वास्तव्य
होते. अमळनेर मधील प्रताप तत्त्वज्ञान केंद्र येथे साने गुरुजी यांनी शिक्षण घेतले त्यानंतर त्यांना प्रताप शेटजींनी अमळनेरात थांबण्यास सांगितले। स्वातंत्र्यपुर्व काळात साने
गुरुजींनी अमळनेरच्या प्रताप हायस्कुलात
अध्यापन केले. आता ही संस्था खान्देश
एज्युकेशन सोसायटी म्हणून ओळखली जाते.
अमळनेर शहर जळगाव जिल्ह्यात असुन ब वर्ग
नगरपालिका आहे. शहराची लोकसंख्या १ लक्ष
पर्यंत आहे. अमळनेर शहरात आद्य
श्री सखाराम महाराज यांचा यात्रा उत्सव
वैशाख शुद्ध एकादशी पासुन सुरू
होतो एकादशीला रथ उत्सव असतो व
पौर्णिमेला पालखी असते व यात्रा उत्सव
बोरी नदी पात्रात महिनाभर भरते यात्रेस
जळगाव , धुळे, नंदुरबार, अहमदनगर, नासिक
इत्यादी ठिकाणावरून भाविक व वारकरी येत
असतात.
सुमारे दीडशे-पावणेदोनशे
वर्षापुर्वी अमळनेर येथे श्री सखाराम महाराज
या नावाने एक प्रसिद्ध साधू होऊन गेले.
त्यांच्या स्मरणार्थ बोरी नदीच्या पात्रात
त्यांची समाधी बांधली आहे. वैशाख महिन्यात
येथे मोठी यात्रा भरते. श्री संत सखाराम
महाराजांच्या वास्तव्यामुळे व त्यांच्यानंतर
चालत आलेल्या परंपरेमुळे अमळनेरला एक
क्षेत्र म्हणून
त्यावेळी मिळालेली प्रसिद्धी आज कायम असुन
ते खानदेशचे पंढरपुर समजले जाते.
अमळनेर हे ऐतिहासिक महत्त्वाचे ठिकाण
होते.नदीच्या काठी हल्ली एक
पडकी गढी आहे.ती गढी म्हणजे भग्नावस्थेतील
लहानशा भुईकोट किल्ल्याचे आजचे स्वरुप
आहे.पेशवाईच्या काळी या किल्याची व्यवस्था
पेशव्यांच्या वतीने मालेगांव येथील
राजेबहाद्दरांकडे होती सन १८१८ मध्ये
ब्रिटीशांनी खानदेशावर
आपला ताबा बसविला.त्यावेळी ह्या किल्ल्यात
असलेल्या अरब
शिपायांनी ब्रिटीशांच्या ताब्यात
हा किल्ला देण्याचे नाकारले.तेव्हा मालेगाव
येथून कर्नल हस्किसन्स
याच्या अधिपत्याखाली ब्रिटाशाची सुमारे एक
हजार फौज तोफखाना व घोडदळ यांसह
किल्ल्यावर चालून आली.अरब
शिपायांनी आरंभी थोडासा प्रतिकार केला.परंतु
एवढ्या मोठ्या फौजेशी सामना देणे त्यांना शक्य
झाले नाही अखेर
त्यांना किल्ला खाबी करावा.त्यांनी आपली
शस्त्रे किल्ल्याबाहेर आणून ठेविली व ते
नदीच्या पात्रात अले.तेथे
त्यांना ब्रिटीशांना कैद केले.त्या वेळेपासुन
अमळनेर हे ब्रिटीशांच्या अमलाखाली आले.
मोठ्या शहरात आढळणा-या सुखसोई
हल्ली अमळनेरात झाल्या असून
राहिलेली अपुर्तता दुर करण्याकडे विशेष लक्ष
पुरविले जात आहे.जुनी व नवी अशा दोन प्रताप
मिल्स,वनस्पती तुपाचे
कारखाना विप्रो,तेलाच्या गिरण्या, जिनिंग फॅक्टरी,
प्रताप कॉलेज, प्रताप हायस्कुल व इतर
माध्यमिक शाळा, अखिल भारतास ललामभीत
ठरलेले व श्रीमंत प्रताप
शेठजींच्या तत्त्वज्ञानप्रेमाचे द्योतक असलेले
अखिल भारतीय तत्त्वज्ञान मंदीर,प्रताप
हॉस्पीटल, राम मंदिर इत्यादी अनेक उपयुक्त संस्था येथे
आहेत अणि त्यामुळे अमळनेरचे महत्त्व
दिवसेंदिवस वाढत आहे. राष्ट्रीय व कामगार
चळवळीचे एक महत्त्वाचे केंद्र
म्हणूनही अमळनेरचा लौकिक आहे.
अझीम प्रेमजी यांच्या वडिलांनी अमळनेरात विप्रोची सुरुवात केली होती।
अमळनेरसारख्या तालुक्याच्या व
दळणवळणाच्या दृष्टीने
अडवळणाच्या अशा या गावी नियतकालिकेही
चालविण्याचे प्रयत्न
वेळोवेळी निरनिराळ्या साहित्यिकांकडून
करण्यात आले.त्यात प्रथम श्री वासुदेव कृष्ण
भावे यांच्या बालवसंत व नागरिक या दोन
साप्ताहिकांचा व निकास मासिकाचा उल्लेख
केला पाहिजे.खानदेशबद्दल ज्यांना विशेष
अभिमान व आत्मियता वाटल असे व
ज्यांच्यामुळे खानदेशचे व विशेषतः
अमळनेरचे
नाव घेतले जाते ते सर्वांच्या सुपरिचयाचे व
कट्टे कर्मयोगी कै.पुज्य
सानेगुरुजी यांनी चालविलेल्या काँग्रेस
सापातहिकाडे उल्लेख
करताना अमळनेरकरांना विशेष अभिमान वाटणे
साहजिक आहे. कै. पुज्य सानेगुरुजी येथील
हायस्कुलमध्ये शिक्षक असताना त्यांनी प्रौढ
विद्यार्थ्यांकरीता विद्यार्थी मासिक काढले
होते.त्या मासिकाचा दर्जा तात्कालीन
मराठी मासिकात उल्लेखनिय होता. तत्त्वज्ञान
मंदीरामार्फत तत्त्वज्ञान मंदिर हे उच्च दर्जाचे
व तत्त्वज्ञानविषयक तत्त्वज्ञानास वाहिलेले
त्रैमासिक प्रसिद्ध केले जात असे.
वाङमय विकास मंडळातर्फे सन १९४१ मध्ये
संयुक्त खानदेश साहित्य संमेलन आनंद
मासिकाचे संपादक श्री गोपीनाथ तळवळकर
यांच्या अध्यक्षतेखाली भरले होते.तसेच
मराठी वाङमय मंडळाच्या वतीने सुप्रसिद्ध
साहित्यिक श्री.कृष्णाजी पांडुरंग
कुलकर्णी यांच्या अध्यक्षतेखाली १९५२
साली महाराष्ट्र साहित्य संमेलन भरले होते.
यावरून व्यापार, उद्योगधंदे यांच्याप्रमाणे
अमळनेर हे शिक्षण व साहित्य
या बाबतीतही प्रसिद्ध असल्याचे दिसून
येईल.
== भूगोल ==
अमळनेरचा विस्तार बऱ्यापैकी मोठा आहे । पश्चिम दिशेला धुळे रस्त्याला मंगरूळ पर्यंत वस्त्या वाढल्या आहेत, तसेच ढेकू आणि गलवाडे रस्त्याला पण वस्ती खूप जलद गतीने वाढत आहे।
मारवड-अमळनेर पासून जवळच दहा किलोमीटर अंतरावर मारवड हे शैक्षणिक व राजकीय आणि अध्यात्मिक दृष्ट्या प्रगत असे गाव आहे.या गावातील रहिवासी असलेल्या श्री.यशवंतराव अप्पा श्री.रामदास वेडू सोनवणे,श्री.बाबुराव आबा,श्री.माणिक शेट या स्वातंत्र्य सैनिकांनी डांगरी येथील श्री.उत्तमराव पाटील,सौ.लिलाताई पाटील,श्री.शिवाजीराव गिरधर पाटील यांचे सोबत देशाच्या स्वातंत्र्य लढ्यात भरीव योगदान दिले होते. या गावात दर्जेदार शिक्षण देणाऱ्या ग्राम विकास शिक्षण मंडळ मारवड,सारख्या शिक्षण संस्था आहेत.प्राथमिक,माध्यमिक उच्च माध्यमिक व महाविद्यालयीन शिक्षणाची येथे उत्तम व्यवस्था आहे. या गावातून शिक्षण घेतलेले मारवडचे मूळ रहिवासी असलेले श्री.शरद बागुल श्री.संदीपकुमार साळुंखे,स्व.गिरीश पाटील,प्रा.डॉ.दशरथ साळुंखे,श्री.इंजि.विजय भदाणे,श्री.राकेश साळुंखे,श्री.तुषार गरुड,श्री.तुषार साळुंखे हे मारवडचे सुपूत्र महाराष्ट्र शासन व भारत सरकारच्या सेवेत विद्याविभूषित व उच्चपदस्थ अधिकारी म्हणून सेवेत कार्यरत आहेत.तसेच श्री.शांताराम बापू साळुंखे,श्री.वसंतराव चुडामण साळुंखे,श्री.जयवंतराव साळुंखे,सौ.प्रभावतीताई साळुंखे,श्री.एल्.एफ.नाना साळुंखे,श्री.गोविंददादा मुंदडे,श्री.ओमप्रकाश मुंदडे, श्री.योगेश मुंदडे,श्री.उमाकांत दिनकर साळुंखे,श्री.रावसाहेब मांगो पाटील,श्री.राजेंद्र पुंडलिक साळुंखे,सौ.रागिणी किशोरराव चव्हाण-साळुंखे हे दिग्गज जिल्ह्यातील राजकीय व शिक्षण क्षेत्रातील पदाधिकारी म्हणून कार्यरत आहेत. येथे विविध सांस्कृतिक व अध्यात्मिक कार्यक्रम व संपन्न होतात.यासाठी श्री.राजेंद्र सुर्यवंशी,श्री.निंबा साहेबराव आणि श्री.शरद वामनराव साळुंखे सदैव योगदान देतात.
=== उपनगरे ===
अमळनेर तालुक्यात महत्त्वाची गावे सानेनगर जवखेडे ,आणोरे,आर्डी,पिंपळे, मंगरुळ,दहिवद,निमझरी,अमळगाव, गांधली,
मारवड,कळमसरे,शहापुर, चौबारी,निम,शिरुड,पिळोदा, मुडी,पिंपळी,जुनोने,फाफोरे, गलवाडे,पाडसे, एकलहरे,एकतास, भरवस,पातोंडा,वावडे,मांडळ,तरवाडे,शिरसाळे,ढेकुअंबासन,मेहेरगाव,नांदगाव,पिंगळवाडे
== अर्थकारण ==
अमळनेर हे लखपती लोकांचे गाव म्हणून ओळखले जाते,विप्रो मध्ये आधी ज्या लोकांनी पैसे गुंतवले आहेत ते आज करोडपती झाले आहेत , तसे अमळनेर मध्ये खूप दुकान वाढले आहेत बाहेर गावाचे खूप लोक बाजार साठी अमळनेर येतात , अमळनेर मधील कपडा मार्केट प्रसिद्ध आहे.
=== बाजारपेठ ===
अमळनेर मध्ये सोमवारी बाजार भरतो । अमळनेरचे कापड मार्केट प्रसिद्ध आहे। तसेच सराफ बाजार देखील प्रसिद्ध आहे , जिल्ह्यातील सगळ्यात मोठी बाजार समिती अमळनेरला आहे । येथे आजूबाजूच्या जिल्ह्यातील शेतकरी शेतीमाल विकायला आणतात.केदार आप्पा यांच्या कडचे पेढे चविष्ट आहेत.
== वाहतूक व्यवस्था ==
अमळनेर रेल्वे स्थानक, [उधना-जळगाव रेल्वेमार्गावरील] मोठे स्थानक आहे. येथून भारतातील प्रमुख शहरांना रेल्वेसेवा उपलब्ध आहे.
येथून [[धुळे]], [[जळगाव]] आणि महाराष्ट्र तसेच आसपासच्या राज्यांतील शहरांना बससेवा आहे.
== संस्कृती ==
=== रंगभूमी ===
छत्रपती शिवाजी महाराज नाट्यगृह, अमळनेर
=== चित्रपट ===
तंबोली टाॅकिज
=== धर्म- अध्यात्म ===
मंगळग्रह मंदिर
== शिक्षण ==
=== प्राथमिक विशेष शिक्षण ===
1.गंगाराम सखाराम हायस्कूल
2.श्रीमती दौपदाबाई हायस्कूल
3.इंदिरा गांधी माध्यमिक हायस्कूल
सेमी मिडीअम
1.ग्लोबल स्कूल
2.पी.बी.ऐ.स्कूल
3.साने गुरुजी विद्यालय.
=== उच्च शिक्षण ===
{| class="wikitable"
|-
| '''महाविद्यालये''' ||
प्रताप महाविद्यालय
धनदाई माता महाविद्यालय '''अभियांत्रिकी महाविद्यालये''' || '''वैद्यकीय महाविद्यालये''' || '''व्यवस्थापन महाविद्यालये''' || '''इतर''' || '''शाळा'''
|-
|-
|}
=== संशोधन संस्था ===
प्रताप महाविद्यालय
== खेळ ==
पळासदळे येथे श्री दौलत बाबा यांची समाधि आहे
{{जळगाव जिल्ह्यातील तालुके}}
{{महाराष्ट्रातील जिल्हे}}
[[वर्ग:खानदेश]]
[[वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे]]
[[वर्ग:जळगाव जिल्ह्यातील तालुके]]
[[वर्ग:महाराष्ट्रातील तालुके]]
[[वर्ग:अमळनेर तालुक्यातील गावे]]
c99n8f96dr692tv3ai63gsk05idd2zm
दारिद्र्यरेषा
0
38566
2140900
1700661
2022-07-27T14:54:11Z
Khirid Harshad
138639
Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[दारिद्ऱ्यरेषा]] वरुन [[दारिद्र्यरेषा]] ला हलविला
wikitext
text/x-wiki
एखाद्या विशिष्ट प्रदेशात (सहसा [[देश]]भरात) पुरेशा राहणीमानाने राहण्यासाठी लागणारे कमीतकमी दैनिक उत्पन्न म्हणजे '''दारिद्र्यरेषा''' .या उत्पनापेक्षा कमी उत्पन्न असणारी व्यक्ती अथवा कुटुंब हे '''दारिद्र्यरेषेखाली''' तर यापेक्षा जास्त उत्पन्न असणारी व्यक्ती अथवा कुटुंब '''दारिद्र्यरेषेच्या वर''' समजण्यात येतात.
अविकसित व विकसनशील देशांपेक्षा विकसित देशात हे उत्पन्न खूप जास्त असते.
'''भारतातील दारिद्ऱ्य'''
* सर्वप्रथम १९७३ मध्ये नियोजन आयोगाने दारिद्ऱ्यरेषा ठरविण्यासाठी एका कृतिदलाची नेमणूक केली. या कृतिदलाने दारिद्ऱ्याचा निरपेक्ष निकष म्हणून 'दारिद्ऱ्य टोपली ' ही संकल्पना सुचवली. या टोपलीत त्यांनी अन्न हा घटक बसवला. किमान दोन्ही वेळचे अन्न मिळवू न शकणारा म्हणजे ही टोपली भरू न शकणारा गरीब समजावा, असे ठरवले.
* किमान दोन्ही वेळेस मिळून ग्रामीण भागातील व्यक्तीला २४०० कॅलरी आणि शहरी भागातील व्यक्तीला २१०० कॅलरी इतके अन्न खावे लागते. ग्रामीण भागातील व्यक्तीला २४००० कॅलरी अन्न मिळवण्यासाठी रोज १. ६४ रु. खर्च करावे लागतील. म्हणजे महिन्याला त्याला ४९.०९ रु खर्च करावे लागतील. यावरून दरडोई प्रतिमाह खर्च ही संकल्पना तयार करण्यात आली. हा खर्च करू शकणारा दारिद्ऱ्यरेषेवरील तर खर्च न करू शकणारा दारिद्ऱ्यरेषेखालील समजावा, असे ठरले.
*कॅलरीमूल्यानुसार ग्रामीण भागात ४९.०९रु दरडोई प्रतिमाह खर्च ही दारिद्र्यरेषा ठरविण्यात आली तसेच शहरी भागात ५६.६४ रु 'दरडोई प्रतिमाह खर्च 'ही दारिद्र्यरेषा ठरविण्यात आली . या दारिद्यरेषेनुसार नियोजन आयोगाला '१९७३-७४ मध्ये एकूण ५४.९ % दारिद्य आढळले .
{{विस्तार}}
[[वर्ग:अर्थशास्त्र]]
[[वर्ग:विकास अभ्यास]]
9dh1zm7dv0g3hz5xmacwpedjl0m4bzc
मक्का
0
43679
2140937
2115432
2022-07-27T21:58:58Z
CommonsDelinker
685
मूळ स्रोतातून हे चित्र काढले गेल्यामुळे मराठी विकिपीडियावरुनही ते काढण्यात येत आहे.
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट शहर
| नाव = {{लेखनाव}}
| स्थानिक = مكة
| चित्र =
| चित्र_वर्णन = [[अल-हरम मशीद]] आणि पार्श्वभूमीवर [[अब्राज अल बैत]] इमारत
| नकाशा१ = सौदी अरेबिया
| देश = सौदी अरेबिया
| राज्य =
| प्रांत = [[मक्का प्रांत|मक्का]]
| जिल्हा =
| स्थापना = इ.स. पूर्व ५१४
| महापौर =
| क्षेत्रफळ = ७६०
| उंची = ९०९
| लोकसंख्या = १५,७८,७२२
| घनता = १,३००
| वेळ = [[यूटीसी+०३:००]] (अरबी प्रमाणवेळ)
| वेब = http://holymakkah.gov.sa/
|latd=21 |latm=25 |lats=21 |latNS=N
|longd=39 |longm=49 |longs=24 |longEW=E
}}
'''मक्का''' ([[अरबी भाषा|अरबी]]: '''مكة''') हे [[सौदी अरेबिया]] देशातील [[मक्का प्रांत|मक्का]] प्रांताची राजधानी व एक प्रमुख शहर आहे. [[इस्लाम धर्म]]ाचा संस्थापक [[मुहंमद पैगंबर]] ह्याचे जन्मस्थान असलेले मक्का इस्लाम धर्मामधील सर्वात पवित्र स्थळ मानले जाते. दरवर्षी [[हज]] यात्रेच्या निमित्ताने मक्केला कोट्यावधी मुस्लिम भेट देतात. [[कुराण]]ानुसार आयुष्यात एकदा तरी [[हज]] यात्रेदरम्यान येथील [[अल-हरम मशीद]]ीमधील [[काबा]] ह्या वास्तूचे दर्शन घेणे प्रत्येक मुस्लिम धर्मीय व्यक्तीसाठी बंधनकारक मानले जाते.
मक्का शहर [[जेद्दाह]] पासून ७० किमी अंतरावर स्थित असून २०१५ साली येथील लोकसंख्या सुमारे १६ लाख इतकी होती. मक्का शहर [[जेद्दाह]] येथील [[किंग अब्दुलअझीझ आंतरराष्ट्रीय विमानतळ]] तसेच [[मदीना]] ह्या इस्लामधील दुसऱ्या क्रमांकाच्या पवित्र शहरासोबत ४५३ किमी लांबीच्या [[मक्का-मदीना द्रुतगती रेल्वे|द्रुतगती रेल्वे]]द्वारे जोडले गेले आहे.
==हेही पहा==
*[[सौदी अरेबियामधील शहरांची यादी]]
==बाह्य दुवे==
{{Commons category|Mecca|मक्का}}
{{Wikivoyage|Mecca|मक्का}}
* [https://web.archive.org/web/20170317055002/http://www.holymakkah.gov.sa/en/Pages/default.aspx अधिकृत संकेतस्थळ]
[[वर्ग:सौदी अरेबियामधील शहरे]]
[[वर्ग:मुस्लिम तीर्थक्षेत्रे]]
[[वर्ग:मक्का|*]]
ptn2w2h7en12tj4pgegydn2040eopsy
युएफा यूरो २००८ संघ
0
47918
2140914
2114114
2022-07-27T16:00:22Z
Khirid Harshad
138639
/* खेळाडू */
wikitext
text/x-wiki
{{main|युएफा यूरो २००८}}
== गट अ ==
==={{fb|Czech Republic}}===
मुख्य प्रशिक्षक: [[कारेल ब्रुकनेर]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[पेटर चेक]]|वय=[[मे २०]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=५६|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|चेल्सी एफ.सी.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[झ्डेनेक ग्रिगेरा]]|वय=[[मे १४]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=५०|गोल=१|क्लब={{fbcl|ITA|युव्हेंटस एफ.सी.}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=MF|नाव=[[यान पोलाक]]|वय=[[मार्च १४]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=३३|गोल=६|क्लब=[[आर.एस.सी. ॲंडरलेख्ट|ॲंडरलेख्ट]]|clubnat=BEL}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=MF|नाव=[[टोमास गलासेक]]|वय=[[जानेवारी १५]] [[इ.स. १९७३]] (३५)|सामने=५७|गोल=१|क्लब={{fbcl|GER|१. एफसी न्युरेंबर्ग}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=DF|नाव=[[रादोस्लाव्ह कोव्हाच]]|वय=[[नोव्हेंबर २७]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=१९|गोल=१|क्लब={{fbcl|RUS|एफसी स्पार्ताक मॉस्को}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=DF|नाव=[[मेरेक यांकुलोव्स्की]]|वय=[[मे ९]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=६२|गोल=१०|क्लब={{fbcl|ITA|ए.सी. मिलान}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=MF|नाव=[[लिबोर सियोंको]]|वय=[[फेब्रुवारी १]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=२८|गोल=४|क्लब=[[एफ.सी. कोपनहेगन|कोपनहेगन]]|clubnat=DEN}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=FW|नाव=[[मार्टिन फेनिन]]|वय=[[एप्रिल १६]] [[इ.स. १९८७]] (२१)|सामने=५|गोल=०|क्लब={{fbcl|GER|आइनट्राख्ट फ्रांकफुर्ट}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[यान कोलर]]|वय=[[मार्च ३०]] [[इ.स. १९७३]] (३५)|सामने=८५|गोल=५२|क्लब={{fbcl|GER|१. एफसी न्युरेंबर्ग}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=FW|नाव=[[वाक्लाव स्वेर्कोस]]|वय=[[नोव्हेंबर १]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=०|गोल=०|क्लब=[[FC Baník Ostrava|Baník Ostrava]]|clubnat=CZE}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=FW|नाव=[[स्तानिस्लाव वल्केक]]|वय=[[फेब्रुवारी २६]] [[इ.स. १९७६]] (३२)|सामने=८|गोल=०|क्लब=[[आर.एस.सी. ॲंडरलेख्ट|ॲंडरलेख्ट]]|clubnat=BEL}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=DF|नाव=[[झ्डेनेक पोपेक]]|वय=[[डिसेंबर १४]] [[इ.स. १९७८]] (२९)|सामने=६|गोल=०|क्लब=[[एफ.सी. कोपनहेगन|कोपनहेगन]]|clubnat=DEN}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=DF|नाव=[[मिकाल कॅडलेक]]|वय=[[डिसेंबर १३]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=४|गोल=०|क्लब=[[Sparta Prague]]|clubnat=CZE}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=MF|नाव=[[डेव्हिड यारोलिम]]|वय=[[मे १७]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=१३|गोल=१|क्लब={{fbcl|GER|Hamburger SV}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=FW|नाव=[[मिलान बारोस]]|वय=[[ऑक्टोबर २८]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=५९|गोल=३१|क्लब={{fbcl|ENG|Portsmouth F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=GK|नाव=[[यारोमिर ब्लाझेक]]|वय=[[डिसेंबर २९]] [[इ.स. १९७२]] (३५)|सामने=१२|गोल=०|क्लब={{fbcl|GER|१. एफसी न्युरेंबर्ग}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=MF|नाव=[[मेरेक मातेयोव्स्की]]|वय=[[डिसेंबर २०]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=६|गोल=१|क्लब={{fbcl|ENG|Reading F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=MF|नाव=[[टोमास सिवोक]]|वय=[[सप्टेंबर १५]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=२|गोल=०|क्लब=[[Sparta Prague]]|clubnat=CZE}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=MF|नाव=[[रुडॉल्फ स्कासेल]]|वय=[[जुलै १७]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=३|गोल=१|क्लब={{fbcl|ENG|Southampton F.C.}}|clubnat=ENG}}<ref>[[Rudolf Skácel]] was on loan at [[Hertha BSC Berlin|Hertha BSC]].</ref>
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=MF|नाव=[[यारोस्लाव प्लासिल]]|वय=[[जानेवारी ५]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=३१|गोल=२|क्लब={{fbcl|ESP|CA Osasuna}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=DF|नाव=[[टोमास उजफालुसी]]|वय=[[मार्च २४]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=६४|गोल=२|क्लब={{fbcl|ITA|ACF Fiorentina}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=DF|नाव=[[डेव्हिड रोझेहनाल]]|वय=[[जुलै ५]] [[इ.स. १९८०]] (२७)|सामने=४०|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|Newcastle United F.C.}}|clubnat=ENG}}<ref>[[David Rozehnal]] was on loan at [[S.S. Lazio|Lazio]].</ref>
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=GK|नाव=[[डॅनियेल झिट्का]]|वय=[[जून २०]] [[इ.स. १९७५]] (३२)|सामने=१|गोल=०|क्लब=[[आर.एस.सी. ॲंडरलेख्ट|ॲंडरलेख्ट]]|clubnat=BEL}}
{{nat fs end}}
==={{fb|Portugal}}===
मुख्य प्रशिक्षक: {{flagicon|BRA}} [[लुइझ फेलिपे स्कोलारी]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[रिकार्दो परेरा|रिकार्दो]]|वय=[[फेब्रुवारी ११]] [[इ.स. १९७६]] (३२)|सामने=७४|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|Real Betis}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[पाउलो फेरेरा]]|वय=[[जानेवारी १८]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=४६|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|चेल्सी एफ.सी.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[ब्रुनो आल्वेस]]|वय=[[नोव्हेंबर २७]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=१०|गोल=१|क्लब={{fbcl|POR|F.C. Porto}}|clubnat=POR}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[होजे बोसिंग्वा]]|वय=[[ऑगस्ट २४]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=६|गोल=०|क्लब={{fbcl|POR|F.C. Porto}}|clubnat=POR}}<ref>Bosingwa will join [[चेल्सी एफ.सी.|Chelsea]] after the tournament.</ref>
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=DF|नाव=[[फेर्नान्दो मेइऱा]]|वय=[[जून ५]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=४८|गोल=२|क्लब={{fbcl|GER|VfB Stuttgart}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=MF|नाव=[[राउल मैरेलेस]]|वय=[[मार्च १७]] [[इ.स. १९८३]] (२५)|सामने=८|गोल=०|क्लब={{fbcl|POR|F.C. Porto}}|clubnat=POR}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=FW|नाव=[[क्रिस्चियानो रोनाल्दो]]|वय=[[फेब्रुवारी ५]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=५४|गोल=२०|क्लब={{fbcl|ENG|Manchester United F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=MF|नाव=[[पेतित (पोर्तुगालचा फुटबॉल खेळाडू)|पेतित]]|वय=[[सप्टेंबर २५]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=५३|गोल=४|क्लब={{fbcl|POR|S.L. Benfica}}|clubnat=POR}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[हुगो आल्मेदा]]|वय=[[मे २३]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=८|गोल=२|क्लब={{fbcl|GER|SV Werder Bremen}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=MF|नाव=[[होआव मूटिन्हो]]|वय=[[सप्टेंबर ९]] [[इ.स. १९८६]] (२१)|सामने=१२|गोल=०|क्लब={{fbcl|POR|Sporting Clube de Portugal}}|clubnat=POR}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=FW|नाव=[[सिमाओ साब्रोसा]]|वय=[[ऑक्टोबर ३१]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=६०|गोल=१४|क्लब={{fbcl|ESP|Atlético Madrid}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=GK|नाव=[[क्विम (पोर्तुगालचा फुटबॉल खेळाडू|क्विम]]|वय=[[नोव्हेंबर १३]] [[इ.स. १९७५]] (३२)|सामने=२५|गोल=०|क्लब={{fbcl|POR|S.L. Benfica}}|clubnat=POR}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=DF|नाव=[[मिगेल माँतेरो]]|वय=[[जानेवारी ४]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=४६|गोल=१|क्लब={{fbcl|ESP|Valencia CF}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=DF|नाव=[[होर्हो रिबेरो]]|वय=[[नोव्हेंबर ९]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=८|गोल=०|क्लब={{fbcl|POR|Boavista F.C.}}|clubnat=POR}}<ref>[[Jorge Ribeiro]] will join [[S.L. Benfica|Benfica]] after the tournament.</ref>
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=DF|नाव=[[केप्लर लाव्हेरान लिमा फरेरा|पेपे]]|वय=[[फेब्रुवारी २६]] [[इ.स. १९८३]] (२५)|सामने=२|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|Real Madrid C.F.}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=DF|नाव=[[रिकार्दो कारवाल्हो]]|वय=[[मे १८]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=४२|गोल=४|क्लब={{fbcl|ENG|चेल्सी एफ.सी.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=FW|नाव=[[रिकार्दो क्वेरेस्मा]]|वय=[[सप्टेंबर २६]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=२०|गोल=२|क्लब={{fbcl|POR|F.C. Porto}}|clubnat=POR}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=MF|नाव=[[मिगेल व्हेलोसो]]|वय=[[मे ११]] [[इ.स. १९८६]] (२२)|सामने=५|गोल=०|क्लब={{fbcl|POR|Sporting Clube de Portugal}}|clubnat=POR}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=FW|नाव=[[नानी (फुटबॉल खेळाडू)|नानी]]|वय=[[नोव्हेंबर १७]] [[इ.स. १९८६]] (२१)|सामने=१२|गोल=१|क्लब={{fbcl|ENG|Manchester United F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=MF|नाव=[[देको (फुटबॉल खेळाडू)|देको]]|वय=[[ऑगस्ट २७]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=५२|गोल=३|क्लब={{fbcl|ESP|FC Barcelona}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=FW|नाव=[[नुनो गोम्स]]|वय=[[जुलै ५]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=६८|गोल=२८|क्लब={{fbcl|POR|S.L. Benfica}}|clubnat=POR}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=GK|नाव=[[रुइ पात्रिसियो]]|वय=[[फेब्रुवारी १५]] [[इ.स. १९८८]] (२०)|सामने=०|गोल=०|क्लब={{fbcl|POR|Sporting Clube de Portugal}}|clubnat=POR}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=FW|नाव=[[हेल्दर पोस्तिगा]]|वय=[[ऑगस्ट २]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=३१|गोल=१०|क्लब={{fbcl|POR|F.C. Porto}}|clubnat=POR}}<ref>[[Hélder Postiga]] was on loan at [[Panathinaikos FC|Panathinaikos]].</ref>
{{nat fs end}}
==={{fb|Switzerland}}===
मुख्य प्रशिक्षक: [[कोबी कुह्न]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[डियेगो बेनाग्लियो]]|वय=[[सप्टेंबर ८]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=८|गोल=०|क्लब={{fbcl|GER|VfL Wolfsburg}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[योहान जूरू]]|वय=[[जानेवारी २१]] [[इ.स. १९८७]] (२१)|सामने=११|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|Arsenal F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[लुडोविक मॅग्निन]]|वय=[[एप्रिल २०]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=४५|गोल=३|क्लब={{fbcl|GER|VfB Stuttgart}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[फिलिप सेंडेरोस]]|वय=[[फेब्रुवारी १४]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=२३|गोल=३|क्लब={{fbcl|ENG|Arsenal F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=DF|नाव=[[स्टेफान लिखस्टाइनर]]|वय=[[जानेवारी १६]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=५|गोल=०|क्लब={{fbcl|FRA|Lille OSC}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=MF|नाव=[[बेंजामिन हगेल]]|वय=[[जुलै ७]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=२२|गोल=०|क्लब=[[FC Basel]]|clubnat=SUI}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=MF|नाव=[[रिकार्दो कबानास]]|वय=[[एप्रिल २९]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=४७|गोल=४|क्लब=[[Grasshopper-Club Zürich|Grasshoppers]]|clubnat=SUI}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=MF|नाव=[[गोखन इनलेर]]|वय=[[जून २७]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=१३|गोल=१|क्लब=[[Udinese Calcio|Udinese]]|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[अलेक्झांडर फ्रेइ]]|वय=[[जुलै १५]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=५६|गोल=३२|क्लब=[[Borussia Dortmund]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=MF|नाव=[[हकान याकिन]]|वय=[[फेब्रुवारी २२]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=६१|गोल=१५|क्लब=[[BSC Young Boys|Young Boys]]|clubnat=SUI}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=FW|नाव=[[मार्को स्ट्रेलर]]|वय=[[जून २६]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=२५|गोल=११|क्लब=[[FC Basel]]|clubnat=SUI}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=FW|नाव=[[एरेन डेर्डियोक]]|वय=[[जून १२]] [[इ.स. १९८८]] (१९)|सामने=१|गोल=१|क्लब=[[FC Basel]]|clubnat=SUI}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=DF|नाव=[[स्टेफान ग्रिख्टिंग]]|वय=[[मार्च २९]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=१२|गोल=०|क्लब=[[AJ Auxerre|Auxerre]]|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=MF|नाव=[[डॅनियेल जिगॅक्स]]|वय=[[ऑगस्ट २८]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=३०|गोल=५|क्लब=[[FC Metz|Metz]]|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=MF|नाव=[[गेल्सन फर्नान्डेस]]|वय=[[सप्टेंबर २]] [[इ.स. १९८६]] (२१)|सामने=४|गोल=०|क्लब=[[Manchester City F.C.|Manchester City]]|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=MF|नाव=[[त्रांक्वियो बार्नेता]]|वय=[[मे २२]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=३०|गोल=६|क्लब=[[Bayer ०४ Leverkusen|Bayer Leverkusen]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=DF|नाव=[[क्रिस्टॉफ स्पायकर]]|वय=[[मार्च ३०]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=३३|गोल=०|क्लब=[[आइनट्राख्ट फ्रांकफुर्ट]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=GK|नाव=[[पास्कल झुबेरब्युलर]]|वय=[[जानेवारी ८]] [[इ.स. १९७१]] (३७)|सामने=५०|गोल=०|क्लब=[[Neuchâtel Xamax]]|clubnat=SUI}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=MF|नाव=[[व्हालोन बेहरामी]]|वय=[[एप्रिल १९]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=१२|गोल=१|क्लब=[[S.S. Lazio|Lazio]]|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=DF|नाव=[[पॅट्रिक म्युलर]]|वय=[[डिसेंबर ३१]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=७६|गोल=३|क्लब=[[Olympique Lyonnais|Lyon]]|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=GK|नाव=[[एल्डिन याकुपोविच]]|वय=[[ऑक्टोबर २]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=०|गोल=०|क्लब=[[Grasshopper-Club Zürich|Grasshoppers]]|clubnat=SUI}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=FW|नाव=[[योहान व्होनलँथेन]]|वय=[[फेब्रुवारी १]] [[इ.स. १९८६]] (२२)|सामने=२६|गोल=५|क्लब=[[FC Red Bull Salzburg|Red Bull Salzburg]]|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=DF|नाव=[[फिलिप डेगेन]]|वय=[[फेब्रुवारी २५]] [[इ.स. १९८३]] (२५)|सामने=२६|गोल=०|क्लब=[[Borussia Dortmund]]|clubnat=GER}}<ref>[[Philipp Degen]] will join [[Liverpool F.C.|Liverpool]] after the tournament.</ref>
{{nat fs end}}
==={{fb|Turkey}}===
मुख्य प्रशिक्षक: [[Fatih Terim]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Rüştü Reçber]]|वय=[[मे १०]] [[इ.स. १९७३]] (३५)|सामने=१२८|गोल=०|क्लब={{fbcl|TUR|Beşiktaş J.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[Servet Çetin]]|वय=[[मार्च १७]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=२१|गोल=१|क्लब={{fbcl|TUR|Galatasaray S.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[Hakan Balta]]|वय=[[मार्च २३]] [[इ.स. १९८३]] (२५)|सामने=६|गोल=१|क्लब={{fbcl|TUR|Galatasaray S.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[Gökhan Zan]]|वय=[[सप्टेंबर ७]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=१७|गोल=०|क्लब={{fbcl|TUR|Beşiktaş J.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=MF|नाव=[[Emre Belözoğlu]]|वय=[[सप्टेंबर ७]] [[इ.स. १९८०]] (२७)|सामने=५३|गोल=४|क्लब={{fbcl|ENG|Newcastle United F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=MF|नाव=[[Mehmet Topal]]|वय=[[मार्च ३]] [[इ.स. १९८६]] (२२)|सामने=१|गोल=०|क्लब={{fbcl|TUR|Galatasaray S.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=MF|नाव=[[Mehmet Aurélio]]|वय=[[डिसेंबर १५]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=१७|गोल=१|क्लब={{fbcl|TUR|Fenerbahçe S.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=FW|नाव=[[Nihat Kahveci]]|वय=[[नोव्हेंबर २३]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=५३|गोल=१४|क्लब={{fbcl|ESP|Villarreal CF}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[Semih Şentürk]]|वय=[[एप्रिल २९]] [[इ.स. १९८३]] (२५)|सामने=३|गोल=०|क्लब={{fbcl|TUR|Fenerbahçe S.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=FW|नाव=[[Gökdeniz Karadeniz]]|वय=[[जानेवारी ११]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=४५|गोल=६|क्लब={{fbcl|RUS|FC Rubin Kazan}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=MF|नाव=[[Tümer Metin]]|वय=[[ऑक्टोबर १४]] [[इ.स. १९७४]] (३३)|सामने=२३|गोल=७|क्लब={{fbcl|GRE|Larissa F.C.}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=GK|नाव=[[Tolga Zengin]]|वय=[[ऑक्टोबर १०]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=२|गोल=०|क्लब={{fbcl|TUR|Trabzonspor}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=DF|नाव=[[Emre Güngör (Turkish footballer)|Emre Güngör]]|वय=[[०१ ऑगस्ट]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=१|गोल=०|क्लब={{fbcl|TUR|Galatasaray S.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=MF|नाव=[[Arda Turan]]|वय=[[जानेवारी ३०]] [[इ.स. १९८७]] (२१)|सामने=१६|गोल=१|क्लब={{fbcl|TUR|Galatasaray S.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=DF|नाव=[[Emre Aşık]]|वय=[[डिसेंबर १३]] [[इ.स. १९७३]] (३४)|सामने=२६|गोल=२|क्लब={{fbcl|TUR|Galatasaray S.K.}}|clubnat=TUR}}<ref>[[Emre Aşık]] was on loan at [[Büyükşehir Belediye Ankaraspor|Ankaraspor]].</ref>
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=DF|नाव=[[Uğur Boral]]|वय=[[एप्रिल १४]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=७|गोल=०|क्लब={{fbcl|TUR|Fenerbahçe S.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=FW|नाव=[[Tuncay Şanlı]]|वय=[[जानेवारी १६]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=५१|गोल=१४|क्लब={{fbcl|ENG|Middlesbrough F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=MF|नाव=[[Colin Kazim-Richards]]|वय=[[ऑगस्ट २६]] [[इ.स. १९८६]] (२१)|सामने=१|गोल=०|क्लब={{fbcl|TUR|Fenerbahçe S.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=MF|नाव=[[Ayhan Akman]]|वय=[[फेब्रुवारी २३]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=७|गोल=०|क्लब={{fbcl|TUR|Galatasaray S.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=DF|नाव=[[Sabri Sarıoğlu]]|वय=[[जुलै २६]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=११|गोल=१|क्लब={{fbcl|TUR|Galatasaray S.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=FW|नाव=[[Mevlüt Erdinç]]|वय=[[फेब्रुवारी २५]] [[इ.स. १९८७]] (२३)|सामने=१|गोल=०|क्लब={{fbcl|FRA|FC Sochaux-Montbéliard}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=MF|नाव=[[Hamit Altıntop]]|वय=[[डिसेंबर ८]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=४०|गोल=२|क्लब={{fbcl|GER|FC Bayern Munich}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=GK|नाव=[[Volkan Demirel]]|वय=[[ऑक्टोबर २७]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=१९|गोल=०|क्लब={{fbcl|TUR|Fenerbahçe S.K.}}|clubnat=TUR}}
{{nat fs end}}
==गट ब==
==={{fb|Austria}}===
मुख्य प्रशिक्षक: [[Josef Hickersberger]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Alex Manninger]]|वय=[[जून ४]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|ITA|A.C. Siena}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=MF|नाव=[[Joachim Standfest]]|वय=[[मे ३०]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|FK Austria Wien}}|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[Martin Stranzl]]|वय=[[जून १६]] [[इ.स. १९८०]] (२७)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|RUS|FC Spartak Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[Emanuel Pogatetz]]|वय=[[जानेवारी १६]] [[इ.स. १९८३]] (२५)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|ENG|Middlesbrough F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=MF|नाव=[[Christian Fuchs]]|वय=[[एप्रिल ७]] [[इ.स. १९८६]] (२२)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|SV Mattersburg}}|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=MF|नाव=[[René Aufhauser]]|वय=[[जून २१]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|FC Red Bull Salzburg}}|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=MF|नाव=[[Ivica Vastić]]|वय=[[सप्टेंबर २९]] [[इ.स. १९६९]] (३८)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|LASK Linz}}|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=MF|नाव=[[Christoph Leitgeb]]|वय=[[एप्रिल १४]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|FC Red Bull Salzburg}}|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[Roland Linz]]|वय=[[ऑगस्ट ९]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|POR|S.C. Braga}}|clubnat=POR}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=MF|नाव=[[Andreas Ivanschitz]]|वय=[[ऑक्टोबर १५]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|FC Red Bull Salzburg}}|clubnat=AUT}}<ref>[[Andreas Ivanschitz]] was on loan at [[Panathinaikos FC|Panathinaikos]].</ref>
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=MF|नाव=[[Ümit Korkmaz]]|वय=[[सप्टेंबर १७]] [[इ.स. १९८५]] (२२)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|SK Rapid Wien}}|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=DF|नाव=[[Ronald Gërçaliu]]|वय=[[फेब्रुवारी १२]] [[इ.स. १९८६]] (२२)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|FC Red Bull Salzburg}}|clubnat=AUT}}<ref>[[Ronald Gërçaliu]] was on loan at [[FK Austria Wien|Austria Wien]].</ref>
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=DF|नाव=[[Markus Katzer]]|वय=[[डिसेंबर ११]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|SK Rapid Wien}}|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=DF|नाव=[[György Garics]]|वय=[[मार्च ८]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|ITA|S.S.C. Napoli}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=DF|नाव=[[Sebastian Prödl]]|वय=[[जून २१]] [[इ.स. १९८७]] (२०)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|SK Sturm Graz}}|clubnat=AUT}}<ref>[[Sebastian Prödl]] will join [[SV Werder Bremen|Werder Bremen]] after the tournament.</ref>
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=DF|नाव=[[Jürgen Patocka]]|वय=[[जुलै ३०]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|SK Rapid Wien}}|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=DF|नाव=[[Martin Hiden]]|वय=[[मार्च ११]] [[इ.स. १९७३]] (३५)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|SK Rapid Wien}}|clubnat=AUT}}<ref>[[Martin Hiden]] was on loan at [[SK Austria Kärnten|Austria Kärnten]].</ref>
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=FW|नाव=[[Roman Kienast]]|वय=[[मार्च २९]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=|गोल=|क्लब=[[Hamarkameratene|HamKam]]|clubnat=NOR}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=MF|नाव=[[Jürgen Säumel]]|वय=[[सप्टेंबर ८]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|SK Sturm Graz}}|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=FW|नाव=[[Martin Harnik]]|वय=[[जून १०]] [[इ.स. १९८७]] (२०)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|GER|SV Werder Bremen}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=GK|नाव=[[Jürgen Macho]]|वय=[[ऑगस्ट २४]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|GRE|AEK Athens F.C.}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=FW|नाव=[[Erwin Hoffer]]|वय=[[एप्रिल १४]] [[इ.स. १९८७]] (२१)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|SK Rapid Wien}}|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=GK|नाव=[[Ramazan Özcan]]|वय=[[जून २८]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=|गोल=|क्लब={{fbcl|AUT|FC Red Bull Salzburg}}|clubnat=AUT}}<ref>[[Ramazan Özcan]] was on loan at [[१८९९ Hoffenheim]].</ref>
{{nat fs end}}
==={{fb|Croatia}}===
मुख्य प्रशिक्षक: [[Slaven Bilić]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Stipe Pletikosa]]|वय=[[जानेवारी ८]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=६८|गोल=०|क्लब=[[FC Spartak Moscow|Spartak Moscow]]|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[Dario Šimić]]|वय=[[नोव्हेंबर १२]] [[इ.स. १९७५]] (३२)|सामने=९८|गोल=३|क्लब=[[A.C. Milan|Milan]]|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[Josip Šimunić]]|वय=[[फेब्रुवारी १८]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=६१|गोल=३|क्लब=[[Hertha BSC Berlin|Hertha BSC]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[Robert Kovač]]|वय=[[एप्रिल ६]] [[इ.स. १९७४]] (३४)|सामने=७३|गोल=०|क्लब=[[Borussia Dortmund]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=DF|नाव=[[Vedran Ćorluka]]|वय=[[फेब्रुवारी ५]] [[इ.स. १९८६]] (२२)|सामने=१९|गोल=०|क्लब=[[Manchester City F.C.|Manchester City]]|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=DF|नाव=[[Hrvoje Vejić]]|वय=[[जून ८]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=२|गोल=०|क्लब=[[FC Tom Tomsk|Tom Tomsk]]|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=MF|नाव=[[Ivan Rakitić]]|वय=[[मार्च १०]] [[इ.स. १९८८]] (२०)|सामने=७|गोल=१|क्लब=[[FC Schalke ०४|Schalke ०४]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=MF|नाव=[[Ognjen Vukojević]]|वय=[[डिसेंबर २०]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=४|गोल=१|क्लब=[[NK Dinamo Zagreb|Dinamo Zagreb]]|clubnat=CRO}}<ref>[[Ognjen Vukojević]] will join [[FC Dynamo Kyiv|Dynamo Kyiv]] after the tournament.</ref>
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[Nikola Kalinić]]|वय=[[जानेवारी ५]] [[इ.स. १९८८]] (२०)|सामने=१|गोल=०|क्लब=[[HNK Hajduk Split|Hajduk Split]]|clubnat=CRO}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=MF|नाव=[[Niko Kovač]]|वय=[[ऑक्टोबर १५]] [[इ.स. १९७१]] (३६)|सामने=७६|गोल=१३|क्लब=[[FC Red Bull Salzburg|Red Bull Salzburg]]|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=MF|नाव=[[Darijo Srna]]|वय=[[मे १]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=५४|गोल=१५|क्लब=[[FC Shakhtar Donetsk|Shakhtar Donetsk]]|clubnat=UKR}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=GK|नाव=[[Mario Galinović]]|वय=[[नोव्हेंबर १५]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=२|गोल=०|क्लब=[[Panathinaikos FC|Panathinaikos]]|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=MF|नाव=[[Nikola Pokrivač]]|वय=[[नोव्हेंबर २६]] [[इ.स. १९८५]] (२२)|सामने=१|गोल=०|क्लब=[[AS Monaco FC|AS Monaco]]|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=MF|नाव=[[Luka Modrić]]|वय=[[सप्टेंबर ९]] [[इ.स. १९८५]] (२२)|सामने=२५|गोल=३|क्लब=[[NK Dinamo Zagreb|Dinamo Zagreb]]|clubnat=CRO}}<ref>[[Luka Modrić]] will join [[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]] after the tournament.</ref>
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=DF|नाव=[[Dario Knežević]]|वय=[[एप्रिल २०]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=६|गोल=१|क्लब=[[A.S. Livorno Calcio|Livorno]]|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=MF|नाव=[[Jerko Leko]]|वय=[[एप्रिल ९]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=५२|गोल=२|क्लब=[[AS Monaco FC|AS Monaco]]|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=FW|नाव=[[Ivan Klasnić]]|वय=[[जानेवारी २९]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=२८|गोल=८|क्लब=[[SV Werder Bremen|Werder Bremen]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=FW|नाव=[[Ivica Olić]]|वय=[[सप्टेंबर १४]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=५३|गोल=९|क्लब=[[Hamburger SV|Hamburg]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=MF|नाव=[[Niko Kranjčar]]|वय=[[ऑगस्ट १३]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=४०|गोल=७|क्लब=[[Portsmouth F.C.|Portsmouth]]|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=FW|नाव=[[Igor Budan]]|वय=[[एप्रिल २२]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=५|गोल=०|क्लब=[[Parma F.C.|Parma]]|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=FW|नाव=[[Mladen Petrić]]|वय=[[जानेवारी १]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=२२|गोल=९|क्लब=[[Borussia Dortmund]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=MF|नाव=[[Danijel Pranjić]]|वय=[[डिसेंबर २]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=१०|गोल=०|क्लब=[[SC Heerenveen|Heerenveen]]|clubnat=NED}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=GK|नाव=[[Vedran Runje]]|वय=[[फेब्रुवारी १०]] [[इ.स. १९७६]] (३२)|सामने=४|गोल=०|क्लब=[[RC Lens|Lens]]|clubnat=FRA}}
{{nat fs end}}
==={{fb|Germany}}===
मुख्य प्रशिक्षक: [[Joachim Löw]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Jens Lehmann]]|वय=[[नोव्हेंबर १०]] [[इ.स. १९६९]] (३८)|सामने=५४|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|Arsenal F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[Marcell Jansen]]|वय=[[नोव्हेंबर ४]] [[इ.स. १९८५]] (२२)|सामने=२१|गोल=१|क्लब={{fbcl|GER|FC Bayern Munich}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[Arne Friedrich]]|वय=[[मे २९]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=५६|गोल=०|क्लब={{fbcl|GER|Hertha BSC Berlin}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[Clemens Fritz]]|वय=[[डिसेंबर ७]] [[इ.स. १९८०]] (२७)|सामने=१३|गोल=२|क्लब={{fbcl|GER|SV Werder Bremen}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=DF|नाव=[[Heiko Westermann]]|वय=[[ऑगस्ट १४]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=२|गोल=०|क्लब={{fbcl|GER|FC Schalke 04}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=MF|नाव=[[Simon Rolfes]]|वय=[[जानेवारी २१]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=९|गोल=०|क्लब={{fbcl|GER|Bayer 04 Leverkusen}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=MF|नाव=[[Bastian Schweinsteiger]]|वय=[[ऑगस्ट १]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=५०|गोल=१३|क्लब={{fbcl|GER|FC Bayern Munich}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=MF|नाव=[[Torsten Frings]]|वय=[[नोव्हेंबर २२]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=७१|गोल=१०|क्लब={{fbcl|GER|SV Werder Bremen}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[Mario Gómez]]|वय=[[जुलै १०]] [[इ.स. १९८५]] (२२)|सामने=९|गोल=६|क्लब={{fbcl|GER|VfB Stuttgart}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=FW|नाव=[[Oliver Neuville]]|वय=[[मे १]] [[इ.स. १९७३]] (३५)|सामने=६७|गोल=९|क्लब=[[Borussia Mönchengladbach]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=FW|नाव=[[Miroslav Klose]]|वय=[[जून ९]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=७५|गोल=३९|क्लब={{fbcl|GER|FC Bayern Munich}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=GK|नाव=[[Robert Enke]]|वय=[[ऑगस्ट २४]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=१|गोल=०|क्लब={{fbcl|GER|Hannover 96}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=MF|नाव=[[Michael Ballack]]|वय=[[सप्टेंबर २६]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=८०|गोल=३५|क्लब={{fbcl|ENG|Chelsea F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=MF|नाव=[[Piotr Trochowski]]|वय=[[मार्च २२]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=१२|गोल=०|क्लब={{fbcl|GER|Hamburger SV}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=MF|नाव=[[Thomas Hitzlsperger]]|वय=[[एप्रिल ५]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=३३|गोल=५|क्लब={{fbcl|GER|VfB Stuttgart}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=DF|नाव=[[Philipp Lahm]]|वय=[[नोव्हेंबर ११]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=४०|गोल=१|क्लब={{fbcl|GER|FC Bayern Munich}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=DF|नाव=[[Per Mertesacker]]|वय=[[सप्टेंबर २९]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=४१|गोल=१|क्लब={{fbcl|GER|SV Werder Bremen}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=MF|नाव=[[Tim Borowski]]|वय=[[मे २]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=३१|गोल=२|क्लब={{fbcl|GER|SV Werder Bremen}}|clubnat=GER}}<ref>[[Tim Borowski]] will join [[FC Bayern Munich|Bayern Munich]] after the tournament.</ref>
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=MF|नाव=[[David Odonkor]]|वय=[[फेब्रुवारी २१]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=१३|गोल=१|क्लब={{fbcl|ESP|Real Betis}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=FW|नाव=[[Lukas Podolski]]|वय=[[जून ४]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=४७|गोल=२५|क्लब={{fbcl|GER|FC Bayern Munich}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=DF|नाव=[[Christoph Metzelder]]|वय=[[नोव्हेंबर ५]] [[इ.स. १९८०]] (२७)|सामने=४०|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|Real Madrid C.F.}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=FW|नाव=[[Kevin Kurányi]]|वय=[[मार्च २]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=४६|गोल=१९|क्लब={{fbcl|GER|FC Schalke 04}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=GK|नाव=[[René Adler]]|वय=[[जानेवारी १५]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=०|गोल=०|क्लब={{fbcl|GER|Bayer 04 Leverkusen}}|clubnat=GER}}
{{nat fs end}}
==={{fb|Poland}}===
मुख्य प्रशिक्षक: {{flagicon|NED}} [[Leo Beenhakker]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Artur Boruc]]|वय=[[फेब्रुवारी २०]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=३३|गोल=०|क्लब=[[Celtic F.C.|Celtic]]|clubnat=SCO}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[Mariusz Jop]]|वय=[[मार्च ८]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=२३|गोल=०|क्लब=[[FC Moscow]]|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[Jakub Wawrzyniak]]|वय=[[जुलै ७]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=७|गोल=०|क्लब=[[Legia Warsaw]]|clubnat=POL}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[Paweł Golański]]|वय=[[ऑक्टोबर १२]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=९|गोल=१|क्लब=[[FC Steaua Bucureşti|Steaua Bucureşti]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=MF|नाव=[[Dariusz Dudka]]|वय=[[डिसेंबर ९]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=२५|गोल=२|क्लब=[[Wisła Kraków]]|clubnat=POL}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=DF|नाव=[[Jacek Bąk]]|वय=[[मार्च २४]] [[इ.स. १९७३]] (३५)|सामने=९३|गोल=३|क्लब=[[FK Austria Wien|Austria Wien]]|clubnat=AUT}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=FW|नाव=[[Euzebiusz Smolarek]]|वय=[[जानेवारी ९]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=३०|गोल=१३|क्लब=[[Racing de Santander]]|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=MF|नाव=[[Jacek Krzynówek]]|वय=[[मे १५]] [[इ.स. १९७६]] (३२)|सामने=७७|गोल=१४|क्लब=[[VfL Wolfsburg|Wolfsburg]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[Maciej Żurawski]]|वय=[[सप्टेंबर ११]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=६९|गोल=१७|क्लब=[[Larissa F.C.|Larissa]]|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=MF|नाव=[[Łukasz Garguła]]|वय=[[फेब्रुवारी २५]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=११|गोल=१|क्लब=[[GKS Bełchatów|Bełchatów]]|clubnat=POL}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=FW|नाव=[[Marek Saganowski]]|वय=[[ऑक्टोबर ३१]] [[इ.स. १९७८]] (२९)|सामने=२२|गोल=३|क्लब=[[Southampton F.C.|Southampton]]|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=GK|नाव=[[Tomasz Kuszczak]]|वय=[[मार्च २०]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=६|गोल=०|क्लब=[[Manchester United F.C.|Manchester United]]|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=DF|नाव=[[Marcin Wasilewski]]|वय=[[जून ९]] [[इ.स. १९८०]] (२७)|सामने=२६|गोल=१|क्लब=[[R.S.C. Anderlecht|Anderlecht]]|clubnat=BEL}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=DF|नाव=[[Michał Żewłakow]]|वय=[[एप्रिल २२]] [[इ.स. १९७६]] (३२)|सामने=७५|गोल=२|क्लब=[[Olympiacos F.C.|Olympiacos]]|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=MF|नाव=[[Michał Pazdan]]|वय=[[सप्टेंबर २१]] [[इ.स. १९८७]] (२०)|सामने=४|गोल=०|क्लब=[[Górnik Zabrze]]|clubnat=POL}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=MF|नाव=[[Jakub Błaszczykowski]]|वय=[[डिसेंबर १४]] [[इ.स. १९८५]] (२२)|सामने=१३|गोल=१|क्लब=[[Borussia Dortmund]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=MF|नाव=[[Wojciech Łobodziński]]|वय=[[ऑक्टोबर २०]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=१५|गोल=२|क्लब=[[Wisła Kraków]]|clubnat=POL}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=MF|नाव=[[Mariusz Lewandowski]]|वय=[[मे १८]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=४६|गोल=३|क्लब=[[FC Shakhtar Donetsk|Shakhtar Donetsk]]|clubnat=UKR}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=MF|नाव=[[Rafał Murawski]]|वय=[[ऑक्टोबर ९]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=९|गोल=१|क्लब=[[Lech Poznań]]|clubnat=POL}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=MF|नाव=[[Roger Guerreiro]]|वय=[[मे २५]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=१|गोल=०|क्लब=[[Legia Warsaw]]|clubnat=POL}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=FW|नाव=[[Tomasz Zahorski]]|वय=[[नोव्हेंबर २२]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=८|गोल=१|क्लब=[[Górnik Zabrze]]|clubnat=POL}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=GK|नाव=[[Łukasz Fabiański]]|वय=[[एप्रिल १८]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=८|गोल=०|क्लब=[[Arsenal F.C.|Arsenal]]|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=DF|नाव=[[Adam Kokoszka]]|वय=[[ऑक्टोबर ६]] [[इ.स. १९८६]] (२१)|सामने=७|गोल=२|क्लब=[[Wisła Kraków]]|clubnat=POL}}
{{nat fs end}}
==गट क==
==={{fb|France}}===
मुख्य प्रशिक्षक: [[Raymond Domenech]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Steve Mandanda]]|वय=[[मार्च २८]] [[इ.स. १९८५]] (२२)|सामने=०|गोल=०|क्लब={{fbcl|FRA|Olympique de Marseille}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[Jean-Alain Boumsong]]|वय=[[डिसेंबर २८]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=२२|गोल=१|क्लब={{fbcl|FRA|Olympique Lyonnais}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[Éric Abidal]]|वय=[[जुलै ११]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=३२|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|FC Barcelona}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=MF|नाव=[[Patrick Vieira]]|वय=[[जून २३]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=१०५|गोल=६|क्लब={{fbcl|ITA|F.C. Internazionale Milano}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=DF|नाव=[[William Gallas]]|वय=[[ऑगस्ट १७]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=६०|गोल=२|क्लब={{fbcl|ENG|Arsenal F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=MF|नाव=[[Claude Makélélé]]|वय=[[फेब्रुवारी १८]] [[इ.स. १९७३]] (३५)|सामने=६५|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|Chelsea F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=MF|नाव=[[Florent Malouda]]|वय=[[जून १३]] [[इ.स. १९८०]] (२७)|सामने=३५|गोल=३|क्लब={{fbcl|ENG|Chelsea F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=FW|नाव=[[Nicolas Anelka]]|वय=[[मार्च १४]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=४४|गोल=११|क्लब={{fbcl|ENG|Chelsea F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[Karim Benzema]]|वय=[[डिसेंबर १९]] [[इ.स. १९८७]] (२०)|सामने=९|गोल=३|क्लब={{fbcl|FRA|Olympique Lyonnais}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=FW|नाव=[[Sidney Govou]]|वय=[[जुलै २७]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=३०|गोल=७|क्लब= {{fbcl|FRA|Olympique Lyonnais}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=MF|नाव=[[Samir Nasri]]|वय=[[जून २०]] [[इ.स. १९८७]] (२०)|सामने=७|गोल=२|क्लब={{fbcl|FRA|Olympique de Marseille}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=FW|नाव=[[Thierry Henry]]|वय=[[ऑगस्ट १७]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=९८|गोल=४४|क्लब={{fbcl|ESP|FC Barcelona}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=DF|नाव=[[Patrice Evra]]|वय=[[मे १५]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=९|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|Manchester United F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=DF|नाव=[[François Clerc]]|वय=[[एप्रिल १८]] [[इ.स. १९८३]] (२५)|सामने=९|गोल=०|क्लब={{fbcl|FRA|Olympique Lyonnais}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=DF|नाव=[[Lilian Thuram]]|वय=[[जानेवारी १]] [[इ.स. १९७२]] (३५)|सामने=१३८|गोल=२|क्लब={{fbcl|ESP|FC Barcelona}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=GK|नाव=[[Sébastien Frey]]|वय=[[मार्च १८]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=१|गोल=०|क्लब={{fbcl|ITA|ACF Fiorentina}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=DF|नाव=[[Sébastien Squillaci]]|वय=[[ऑगस्ट ११]] [[इ.स. १९८०]] (२७)|सामने=१२|गोल=०|क्लब={{fbcl|FRA|Olympique Lyonnais}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=FW|नाव=[[Bafétimbi Gomis]]|वय=[[जून ८]] [[इ.स. १९८५]] (२२)|सामने=१|गोल=२|क्लब={{fbcl|FRA|AS Saint-Étienne}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=DF|नाव=[[Willy Sagnol]]|वय=[[मार्च १८]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=५४|गोल=०|क्लब={{fbcl|GER|FC Bayern Munich}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=MF|नाव=[[Jérémy Toulalan]]|वय=[[सप्टेंबर १०]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=१०|गोल=०|क्लब={{fbcl|FRA|Olympique Lyonnais}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=MF|नाव=[[Lassana Diarra]]|वय=[[मार्च १०]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=१०|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|Portsmouth F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=MF|नाव=[[Franck Ribéry]]|वय=[[एप्रिल १]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=२४|गोल=२|क्लब={{fbcl|GER|FC Bayern Munich}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=GK|नाव=[[Grégory Coupet]]|वय=[[डिसेंबर ३१]] [[इ.स. १९७२]] (३५)|सामने=२८|गोल=०|क्लब={{fbcl|FRA|Olympique Lyonnais}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g end}}
==={{fb|Italy}}===
मुख्य प्रशिक्षक: [[Roberto Donadoni]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Gianluigi Buffon]]|वय=[[जानेवारी २८]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=८१|गोल=०|क्लब={{fbcl|ITA|Juventus F.C.}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[Christian Panucci]]|वय=[[एप्रिल १२]] [[इ.स. १९७३]] (३५)|सामने=५२|गोल=३|क्लब={{fbcl|ITA|A.S. Roma}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[Fabio Grosso]]|वय=[[नोव्हेंबर २८]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=३०|गोल=३|क्लब={{fbcl|FRA|Olympique Lyonnais}}|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[Giorgio Chiellini]]|वय=[[ऑगस्ट १४]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=९|गोल=१|क्लब={{fbcl|ITA|Juventus F.C.}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=DF|नाव=[[Fabio Cannavaro]]|वय=[[सप्टेंबर १३]] [[इ.स. १९७३]] (३४)|सामने=११५|गोल=२|क्लब={{fbcl|ESP|Real Madrid C.F.}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=DF|नाव=[[Andrea Barzagli]]|वय=[[मे ८]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=२१|गोल=०|क्लब={{fbcl|ITA|U.S. Città di Palermo}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=FW|नाव=[[Alessandro Del Piero]]|वय=[[नोव्हेंबर ९]] [[इ.स. १९७४]] (३३)|सामने=८५|गोल=२७|क्लब={{fbcl|ITA|Juventus F.C.}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=MF|नाव=[[Gennaro Gattuso]]|वय=[[जानेवारी ९]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=५७|गोल=१|क्लब={{fbcl|ITA|A.C. Milan}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[Luca Toni]]|वय=[[मे २६]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=३३|गोल=१५|क्लब={{fbcl|GER|FC Bayern Munich}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=MF|नाव=[[Daniele De Rossi]]|वय=[[जुलै २४]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=३३|गोल=४|क्लब={{fbcl|ITA|A.S. Roma}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=FW|नाव=[[Antonio Di Natale]]|वय=[[ऑक्टोबर १३]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=१७|गोल=५|क्लब={{fbcl|ITA|Udinese Calcio}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=FW|नाव=[[Marco Borriello]]|वय=[[जून १८]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=२|गोल=०|क्लब={{fbcl|ITA|Genoa C.F.C.}}|clubnat=ITA}}<ref>[[Marco Borriello]] was co-owned by [[A.C. Milan|Milan]] and will return to his old club after the tournament.</ref>
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=MF|नाव=[[Massimo Ambrosini]]|वय=[[मे २९]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=३०|गोल=०|क्लब={{fbcl|ITA|A.C. Milan}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=GK|नाव=[[Marco Amelia]]|वय=[[एप्रिल २]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=६|गोल=०|क्लब={{fbcl|ITA|A.S. Livorno Calcio}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=FW|नाव=[[Fabio Quagliarella]]|वय=[[जानेवारी ३१]] [[इ.स. १९८३]] (२५)|सामने=८|गोल=३|क्लब={{fbcl|ITA|Udinese Calcio}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=MF|नाव=[[Mauro Camoranesi]]|वय=[[ऑक्टोबर ४]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=३४|गोल=३|क्लब={{fbcl|ITA|Juventus F.C.}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=GK|नाव=[[Morgan De Sanctis]]|वय=[[मार्च २६]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=२|गोल=०|क्लब={{fbcl|ITA|Sevilla FC}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=FW|नाव=[[Antonio Cassano]]|वय=[[जुलै १२]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=१०|गोल=३|क्लब={{fbcl|ESP|Real Madrid C.F.}}|clubnat=ESP}}<ref>[[Antonio Cassano]] was on loan at [[U.C. Sampdoria|Sampdoria]].</ref>
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=DF|नाव=[[Gianluca Zambrotta]]|वय=[[फेब्रुवारी १९]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=७०|गोल=२|क्लब={{fbcl|ESP|FC Barcelona}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=MF|नाव=[[Simone Perrotta]]|वय=[[सप्टेंबर १७]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=४१|गोल=२|क्लब={{fbcl|ITA|A.S. Roma}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=MF|नाव=[[Andrea Pirlo]]|वय=[[मे १९]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=४५|गोल=६|क्लब={{fbcl|ITA|A.C. Milan}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=MF|नाव=[[Alberto Aquilani]]|वय=[[जुलै ७]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=४|गोल=०|क्लब={{fbcl|ITA|A.S. Roma}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=DF|नाव=[[Marco Materazzi]]|वय=[[ऑगस्ट १९]] [[इ.स. १९७३]] (३४)|सामने=४०|गोल=२|क्लब={{fbcl|ITA|F.C. Internazionale Milano}}|clubnat=ITA}}
{{nat fs g end}}
==={{fb|Netherlands}}===
मुख्य प्रशिक्षक: [[Marco van Basten]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Edwin van der Sar]]|वय=[[ऑक्टोबर २९]] [[इ.स. १९७०]] (३७)|सामने=१२३|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|Manchester United}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[André Ooijer]]|वय=[[जुलै ११]] [[इ.स. १९७४]] (३३)|सामने=३३|गोल=२|क्लब={{fbcl|ENG|Blackburn Rovers F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[John Heitinga]]|वय=[[नोव्हेंबर १५]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=३३|गोल=५|क्लब={{fbcl|NED|AFC Ajax}}|clubnat=NED}}<ref>[[John Heitinga]] will join [[Atlético Madrid]] after the tournament.</ref>
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[Joris Mathijsen]]|वय=[[एप्रिल ५]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=२७|गोल=२|क्लब={{fbcl|GER|Hamburger SV}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=MF|नाव=[[Giovanni van Bronckhorst]]|वय=[[फेब्रुवारी ५]] [[इ.स. १९७५]] (३३)|सामने=७३|गोल=४|क्लब={{fbcl|NED|Feyenoord}}|clubnat=NED}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=MF|नाव=[[Demy de Zeeuw]]|वय=[[मे २६]] [[इ.स. १९८३]] (२५)|सामने=१०|गोल=०|क्लब={{fbcl|NED|AZ (football club)}}|clubnat=NED}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=FW|नाव=[[Robin van Persie]]|वय=[[ऑगस्ट ६]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=२३|गोल=७|क्लब={{fbcl|ENG|Arsenal F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=MF|नाव=[[Orlando Engelaar]]|वय=[[ऑगस्ट २४]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=४|गोल=०|क्लब={{fbcl|NED|FC Twente}}|clubnat=NED}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[Ruud van Nistelrooy]]|वय=[[जुलै १]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=५९|गोल=३०|क्लब={{fbcl|ESP|Real Madrid C.F.}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=MF|नाव=[[Wesley Sneijder]]|वय=[[जून ९]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=४२|गोल=८|क्लब={{fbcl|ESP|Real Madrid C.F.}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=FW|नाव=[[Arjen Robben]]|वय=[[जानेवारी २३]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=३१|गोल=८|क्लब={{fbcl|ESP|Real Madrid C.F.}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=DF|नाव=[[Mario Melchiot]]|वय=[[नोव्हेंबर ४]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=१९|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|Wigan Athletic F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=GK|नाव=[[Henk Timmer (footballer)|Henk Timmer]]|वय=[[डिसेंबर ३]] [[इ.स. १९७१]] (३६)|सामने=४|गोल=०|क्लब={{fbcl|NED|Feyenoord}}|clubnat=NED}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=DF|नाव=[[Wilfred Bouma]]|वय=[[जून १५]] [[इ.स. १९७८]] (२९)|सामने=३२|गोल=२|क्लब={{fbcl|ENG|Aston Villa F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=DF|नाव=[[Tim de Cler]]|वय=[[नोव्हेंबर ८]] [[इ.स. १९७८]] (२९)|सामने=१०|गोल=०|क्लब={{fbcl|NED|Feyenoord}}|clubnat=NED}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=GK|नाव=[[Maarten Stekelenburg]]|वय=[[सप्टेंबर २२]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=११|गोल=०|क्लब={{fbcl|NED|AFC Ajax}}|clubnat=NED}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=MF|नाव=[[Nigel de Jong]]|वय=[[नोव्हेंबर ३०]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=१९|गोल=०|क्लब={{fbcl|GER|Hamburger SV}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=FW|नाव=[[Dirk Kuyt]]|वय=[[जुलै २२]] [[इ.स. १९८०]] (२७)|सामने=३५|गोल=६|क्लब={{fbcl|ENG|Liverpool F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=FW|नाव=[[Klaas-Jan Huntelaar]]|वय=[[ऑगस्ट १२]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=१२|गोल=७|क्लब={{fbcl|NED|AFC Ajax}}|clubnat=NED}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=MF|नाव=[[Ibrahim Afellay]]|वय=[[एप्रिल २]] [[इ.स. १९८६]] (२२)|सामने=३|गोल=०|क्लब={{fbcl|NED|PSV Eindhoven}}|clubnat=NED}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=FW|नाव=[[Ryan Babel]]|वय=[[डिसेंबर १९]] [[इ.स. १९८६]] (२१)|सामने=२२|गोल=४|क्लब={{fbcl|ENG|Liverpool F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=FW|नाव=[[Jan Vennegoor of Hesselink]]|वय=[[नोव्हेंबर ७]] [[इ.स. १९७८]] (२९)|सामने=१४|गोल=३|क्लब={{fbcl|SCO|Celtic F.C.}}|clubnat=SCO}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=MF|नाव=[[Rafael van der Vaart]]|वय=[[फेब्रुवारी ११]] [[इ.स. १९८३]] (२५)|सामने=५०|गोल=१२|क्लब={{fbcl|GER|Hamburger SV}}|clubnat=GER}}
{{nat fs end}}
==={{fb|Romania}}===
मुख्य प्रशिक्षक: [[Victor Piţurcă]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Bogdan Lobonţ]]|वय=[[जानेवारी १८]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=६२|गोल=०|क्लब=[[F.C. Dinamo Bucureşti|Dinamo Bucureşti]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[Cosmin Contra]]|वय=[[डिसेंबर १५]] [[इ.स. १९७५]] (३२)|सामने=६२|गोल=७|क्लब=[[Getafe CF|Getafe]]|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[Răzvan Raţ]]|वय=[[मे २६]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=४७|गोल=१|क्लब=[[FC Shakhtar Donetsk|Shakhtar Donetsk]]|clubnat=UKR}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[Gabriel Tamaş]]|वय=[[नोव्हेंबर ९]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=३१|गोल=२|क्लब=[[AJ Auxerre|Auxerre]]|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=DF|नाव=[[Cristian Chivu]]|वय=[[ऑक्टोबर २६]] [[इ.स. १९८०]] (२७)|सामने=५८|गोल=३|क्लब=[[F.C. Internazionale Milano|Internazionale]]|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=MF|नाव=[[Mirel Rădoi]]|वय=[[मार्च २२]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=४२|गोल=१|क्लब=[[FC Steaua Bucureşti|Steaua Bucureşti]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=MF|नाव=[[Florentin Petre]]|वय=[[जानेवारी १५]] [[इ.स. १९७६]] (३२)|सामने=४९|गोल=५|क्लब=[[PFC CSKA Sofia|CSKA Sofia]]|clubnat=BUL}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=MF|नाव=[[Paul Codrea]]|वय=[[एप्रिल ४]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=३१|गोल=१|क्लब=[[A.C. Siena|Siena]]|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[Ciprian Marica]]|वय=[[ऑक्टोबर २]] [[इ.स. १९८५]] (२२)|सामने=२३|गोल=८|क्लब=[[VfB Stuttgart|Stuttgart]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=FW|नाव=[[Adrian Mutu]]|वय=[[जानेवारी ८]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=६०|गोल=२७|क्लब=[[ACF Fiorentina|Fiorentina]]|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=MF|नाव=[[Răzvan Cociş]]|वय=[[फेब्रुवारी १९]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=२०|गोल=१|क्लब=[[FC Lokomotiv Moscow|Lokomotiv Moscow]]|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=GK|नाव=[[Marius Popa]]|वय=[[जुलै ३१]] [[इ.स. १९७८]] (२९)|सामने=१|गोल=०|क्लब=[[Politehnica १९२१ Ştiinţa Timişoara|Politehnica Timişoara]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=DF|नाव=[[Cristian Săpunaru]]|वय=[[एप्रिल ५]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=०|गोल=०|क्लब=[[FC Rapid Bucureşti|Rapid Bucureşti]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=DF|नाव=[[Sorin Ghionea]]|वय=[[मे ११]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=९|गोल=०|क्लब=[[FC Steaua Bucureşti|Steaua Bucureşti]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=DF|नाव=[[Dorin Goian]]|वय=[[डिसेंबर १२]] [[इ.स. १९८०]] (२६)|सामने=१९|गोल=३|क्लब=[[FC Steaua Bucureşti|Steaua Bucureşti]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=MF|नाव=[[Bănel Nicoliţă]]|वय=[[जानेवारी ७]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=१९|गोल=१|क्लब=[[FC Steaua Bucureşti|Steaua Bucureşti]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=DF|नाव=[[Cosmin Moţi]]|वय=[[डिसेंबर ३]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=१|गोल=०|क्लब=[[F.C. Dinamo Bucureşti|Dinamo Bucureşti]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=FW|नाव=[[Marius Niculae]]|वय=[[मे १६]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=२९|गोल=१३|क्लब=[[Inverness Caledonian Thistle F.C.|Inverness Caledonian Thistle]]|clubnat=SCO}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=MF|नाव=[[Adrian Cristea]]|वय=[[नोव्हेंबर ३०]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=५|गोल=०|क्लब=[[F.C. Dinamo Bucureşti|Dinamo Bucureşti]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=MF|नाव=[[Nicolae Dică]]|वय=[[मे ९]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=२४|गोल=६|क्लब=[[FC Steaua Bucureşti|Steaua Bucureşti]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=FW|नाव=[[Daniel Niculae]]|वय=[[ऑक्टोबर ६]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=२१|गोल=५|क्लब=[[AJ Auxerre|Auxerre]]|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=DF|नाव=[[Ştefan Radu]]|वय=[[ऑक्टोबर २२]] [[इ.स. १९८६]] (२१)|सामने=७|गोल=०|क्लब=[[F.C. Dinamo Bucureşti|Dinamo Bucureşti]]|clubnat=ROU}}<ref>[[Ştefan Radu]] was on loan at [[S.S. Lazio|Lazio]].</ref>
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=GK|नाव=[[Eduard Stăncioiu]]|वय=[[मार्च ३]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=०|गोल=०|क्लब=[[CFR Cluj]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs end}}
==गट ड==
==={{fb|Greece}}===
मुख्य प्रशिक्षक: {{flagicon|GER}} [[Otto Rehhagel]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Antonios Nikopolidis]]|वय=[[ऑक्टोबर १४]] [[इ.स. १९७१]] (३६)|सामने=८५|गोल=०|क्लब={{fbcl|GRE|Olympiacos F.C.}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[Giourkas Seitaridis]]|वय=[[जून ४]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=५४|गोल=१|क्लब={{fbcl|ESP|Atlético Madrid}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[Christos Patsatzoglou]]|वय=[[मार्च १९]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=२७|गोल=१|क्लब={{fbcl|GRE|Olympiacos F.C.}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[Nikos Spiropoulos]]|वय=[[ऑक्टोबर १०]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=४|गोल=०|क्लब={{fbcl|GRE|Panathinaikos FC}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=DF|नाव=[[Traianos Dellas]]|वय=[[जानेवारी ३१]] [[इ.स. १९७६]] (३२)|सामने=४०|गोल=१|क्लब={{fbcl|GRE|AEK Athens F.C.}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=MF|नाव=[[Angelos Basinas]]|वय=[[जानेवारी ३]] [[इ.स. १९७६]] (३२)|सामने=८६|गोल=७|क्लब={{fbcl|ESP|RCD Mallorca}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=FW|नाव=[[Georgios Samaras]]|वय=[[फेब्रुवारी २१]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=१६|गोल=३|क्लब={{fbcl|ENG|Manchester City F.C.}}|clubnat=ENG}}<ref>[[Georgios Samaras]] was on loan at [[Celtic F.C.|Celtic]].</ref>
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=MF|नाव=[[Stelios Giannakopoulos]]|वय=[[जुलै १२]] [[इ.स. १९७४]] (३३)|सामने=७३|गोल=१२|क्लब={{fbcl|ENG|Bolton Wanderers F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[Angelos Charisteas]]|वय=[[फेब्रुवारी ९]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=६३|गोल=१८|क्लब={{fbcl|GER|1. FC Nuremberg}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=MF|नाव=[[Giorgos Karagounis]]|वय=[[मार्च ६]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=७२|गोल=६|क्लब={{fbcl|GRE|Panathinaikos FC}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=DF|नाव=[[Loukas Vyntra]]|वय=[[फेब्रुवारी ५]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=१७|गोल=०|क्लब={{fbcl|GRE|Panathinaikos FC}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=GK|नाव=[[Konstantinos Chalkias]]|वय=[[मे ३०]] [[इ.स. १९७४]] (३४)|सामने=१४|गोल=०|क्लब={{fbcl|GRE|PAOK}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=GK|नाव=[[Alexandros Tzorvas]]|वय=[[ऑगस्ट १२]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=०|गोल=०|क्लब={{fbcl|GRE|OFI Crete}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=FW|नाव=[[Dimitrios Salpigidis]]|वय=[[ऑगस्ट १०]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=१९|गोल=१|क्लब={{fbcl|GRE|Panathinaikos FC}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=DF|नाव=[[Vasilis Torosidis]]|वय=[[जून १०]] [[इ.स. १९८५]] (२२)|सामने=११|गोल=०|क्लब={{fbcl|GRE|Olympiacos F.C.}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=DF|नाव=[[Sotirios Kyrgiakos]]|वय=[[जुलै २३]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=३६|गोल=४|क्लब={{fbcl|GER|Eintracht Frankfurt}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=FW|नाव=[[Theofanis Gekas]]|वय=[[मे २३]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=२५|गोल=६|क्लब={{fbcl|GER|Bayer 04 Leverkusen}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=DF|नाव=[[Yannis Goumas]]|वय=[[मे २४]] [[इ.स. १९७५]] (३३)|सामने=४५|गोल=०|क्लब={{fbcl|GRE|Panathinaikos FC}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=DF|नाव=[[Paraskevas Antzas]]|वय=[[ऑगस्ट १८]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=२२|गोल=०|क्लब={{fbcl|GRE|Olympiacos F.C.}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=FW|नाव=[[Ioannis Amanatidis]]|वय=[[डिसेंबर ३]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=२४|गोल=२|क्लब={{fbcl|GER|Eintracht Frankfurt}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=MF|नाव=[[Kostas Katsouranis]]|वय=[[जून २६]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=४७|गोल=६|क्लब={{fbcl|POR|S.L. Benfica}}|clubnat=POR}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=MF|नाव=[[Alexandros Tziolis]]|वय=[[फेब्रुवारी १३]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=८|गोल=०|क्लब={{fbcl|GRE|Panathinaikos FC}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=FW|नाव=[[Nikolaos Liberopoulos]]|वय=[[ऑगस्ट ४]] [[इ.स. १९७५]] (३२)|सामने=५८|गोल=१२|क्लब={{fbcl|GRE|AEK Athens F.C.}}|clubnat=GRE}}
{{nat fs g end}}
==={{fb|Russia}}===
मुख्य प्रशिक्षक: {{flagicon|NED}} [[Guus Hiddink]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Igor Akinfeev]]|वय=[[एप्रिल ८]] [[इ.स. १९८६]] (२२)|सामने=१८|गोल=०|क्लब={{fbcl|RUS|PFC CSKA Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[Vasili Berezutskiy]]|वय=[[जून २०]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=२५|गोल=१|क्लब={{fbcl|RUS|PFC CSKA Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[Renat Yanbayev]]|वय=[[एप्रिल ७]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=०|गोल=०|क्लब={{fbcl|RUS|FC Lokomotiv Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[Sergei Ignashevich]]|वय=[[जुलै १४]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=३५|गोल=३|क्लब={{fbcl|RUS|PFC CSKA Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=DF|नाव=[[Aleksei Berezutskiy]]|वय=[[जून २०]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=३०|गोल=०|क्लब={{fbcl|RUS|PFC CSKA Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=FW|नाव=[[Roman Adamov]]|वय=[[जून २१]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=१|गोल=०|क्लब={{fbcl|RUS|FC Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=MF|नाव=[[Dmitri Torbinsky]]|वय=[[एप्रिल २८]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=७|गोल=०|क्लब={{fbcl|RUS|FC Lokomotiv Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=DF|नाव=[[Denis Kolodin]]|वय=[[जानेवारी ११]] [[इ.स. १९८२]] (२६)|सामने=१०|गोल=०|क्लब={{fbcl|RUS|FC Dynamo Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[Ivan Saenko]]|वय=[[ऑक्टोबर १७]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=५|गोल=०|क्लब={{fbcl|GER|1. FC Nuremberg}}|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=FW|नाव=[[Andrei Arshavin]]|वय=[[मे २९]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=३३|गोल=१०|क्लब={{fbcl|RUS|FC Zenit Saint Petersburg}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=MF|नाव=[[Sergei Semak]]|वय=[[फेब्रुवारी २७]] [[इ.स. १९७६]] (३२)|सामने=४३|गोल=४|क्लब={{fbcl|RUS|FC Rubin Kazan}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=GK|नाव=[[Vladimir Gabulov]]|वय=[[ऑक्टोबर १९]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=५|गोल=०|क्लब={{fbcl|RUS|FC Kuban Krasnodar}}|clubnat=RUS}}<ref>[[Vladimir Gabulov]] was on loan at [[FC Amkar Perm|Amkar Perm]].</ref>
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=FW|नाव=[[Pavel Pogrebnyak]]|वय=[[नोव्हेंबर ८]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=७|गोल=२|क्लब={{fbcl|RUS|FC Zenit Saint Petersburg}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=DF|नाव=[[Roman Shirokov]]|वय=[[जुलै ६]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=१|गोल=०|क्लब={{fbcl|RUS|FC Zenit Saint Petersburg}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=MF|नाव=[[Diniyar Bilyaletdinov]]|वय=[[फेब्रुवारी २७]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=१९|गोल=१|क्लब={{fbcl|RUS|FC Lokomotiv Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=GK|नाव=[[Vyacheslav Malafeev]]|वय=[[मार्च ४]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=१५|गोल=०|क्लब={{fbcl|RUS|FC Zenit Saint Petersburg}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=MF|नाव=[[Konstantin Zyrianov]]|वय=[[ऑक्टोबर ५]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=९|गोल=०|क्लब={{fbcl|RUS|FC Zenit Saint Petersburg}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=MF|नाव=[[Yuri Zhirkov]]|वय=[[ऑगस्ट २०]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=१६|गोल=०|क्लब={{fbcl|RUS|PFC CSKA Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=FW|नाव=[[Roman Pavlyuchenko]]|वय=[[डिसेंबर १५]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=१४|गोल=४|क्लब={{fbcl|RUS|FC Spartak Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=MF|नाव=[[Igor Semshov]]|वय=[[एप्रिल ६]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=२३|गोल=०|क्लब={{fbcl|RUS|FC Dynamo Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=FW|नाव=[[Dmitri Sychev]]|वय=[[ऑक्टोबर २६]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=३७|गोल=१४|क्लब={{fbcl|RUS|FC Lokomotiv Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=DF|नाव=[[Aleksandr Anyukov]]|वय=[[सप्टेंबर २८]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=२९|गोल=१|क्लब={{fbcl|RUS|FC Zenit Saint Petersburg}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=MF|नाव=[[Vladimir Bystrov]]|वय=[[जानेवारी ३१]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=१६|गोल=२|क्लब={{fbcl|RUS|FC Spartak Moscow}}|clubnat=RUS}}
{{nat fs end}}
==={{fb|Spain}}===
मुख्य प्रशिक्षक: [[Luis Aragonés]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Iker Casillas]]|वय=[[मे २०]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=७५|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|Real Madrid C.F.}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[Raúl Albiol]]|वय=[[सप्टेंबर ४]] [[इ.स. १९८५]] (२२)|सामने=२|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|Valencia CF}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[Fernando Navarro]]|वय=[[जून २५]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=०|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|RCD Mallorca}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[Carlos मार्चena]]|वय=[[जुलै ३१]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=२८|गोल=१|क्लब={{fbcl|ESP|Valencia CF}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=DF|नाव=[[Carles Puyol]]|वय=[[एप्रिल १३]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=५८|गोल=१|क्लब={{fbcl|ESP|FC Barcelona}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=MF|नाव=[[आंद्रेस इनिएस्ता]]|वय=[[मे ११]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=२२|गोल=४|क्लब={{fbcl|ESP|FC Barcelona}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=FW|नाव=[[डेव्हिड व्हिया]]|वय=[[डिसेंबर ३]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=३०|गोल=१३|क्लब={{fbcl|ESP|Valencia CF}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=MF|नाव=[[Xavi]]|वय=[[जानेवारी २५]] [[इ.स. १९८०]] (२८)|सामने=५५|गोल=६|क्लब={{fbcl|ESP|FC Barcelona}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=FW|नाव=[[फेर्नान्दो तोरेस]]|वय=[[मार्च २०]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=४६|गोल=१५|क्लब={{fbcl|ENG|Liverpool F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=MF|नाव=[[Cesc Fàbregas]]|वय=[[मे ४]] [[इ.स. १९८७]] (२१)|सामने=२३|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|Arsenal F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=DF|नाव=[[Joan Capdevila]]|वय=[[फेब्रुवारी ३]] [[इ.स. १९७८]] (३०)|सामने=१४|गोल=२|क्लब={{fbcl|ESP|Villarreal CF}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=MF|नाव=[[Santi Cazorla]]|वय=[[डिसेंबर १३]] [[इ.स. १९८४]] (२३)|सामने=०|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|Villarreal CF}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=GK|नाव=[[Andrés Palop]]|वय=[[ऑक्टोबर २२]] [[इ.स. १९७३]] (३४)|सामने=०|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|Sevilla FC}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=MF|नाव=[[Xabi Alonso]]|वय=[[नोव्हेंबर २५]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=४०|गोल=१|क्लब={{fbcl|ENG|Liverpool F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=DF|नाव=[[Sergio Ramos]]|वय=[[मार्च ३०]] [[इ.स. १९८६]] (२२)|सामने=३१|गोल=४|क्लब={{fbcl|ESP|Real Madrid C.F.}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=FW|नाव=[[Sergio García de la Fuente|Sergio García]]|वय=[[जून ९]] [[इ.स. १९८३]] (२४)|सामने=०|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|Real Zaragoza}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=FW|नाव=[[Dani Güiza]]|वय=[[ऑगस्ट १७]] [[इ.स. १९८०]] (२७)|सामने=२|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|RCD Mallorca}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=DF|नाव=[[Álvaro Arbeloa]]|वय=[[जानेवारी १७]] [[इ.स. १९८३]] (२५)|सामने=१|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|Liverpool F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=MF|नाव=[[Marcos Senna]]|वय=[[जुलै १७]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=७|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|Villarreal CF}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=DF|नाव=[[Juan Gutiérrez Moreno|Juanito]]|वय=[[जुलै २३]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=२०|गोल=२|क्लब={{fbcl|ESP|Real Betis}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=MF|नाव=[[David Silva]]|वय=[[जानेवारी ८]] [[इ.स. १९८६]] (२२)|सामने=११|गोल=२|क्लब={{fbcl|ESP|Valencia CF}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=MF|नाव=[[Rubén de la Red]]|वय=[[जून ५]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=०|गोल=०|क्लब={{fbcl|ESP|Getafe CF}}|clubnat=ESP}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=GK|नाव=[[José Manuel Reina]]|वय=[[ऑगस्ट ३१]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=९|गोल=०|क्लब={{fbcl|ENG|Liverpool F.C.}}|clubnat=ENG}}
{{nat fs g end}}
==={{fb|Sweden}}===
मुख्य प्रशिक्षक: [[Lars Lagerbäck]]
{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|क्र.=१|जागा=GK|नाव=[[Andreas Isaksson]]|वय=[[ऑक्टोबर ३]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=५४|गोल=०|क्लब=[[Manchester City F.C.|Manchester City]]|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=२|जागा=DF|नाव=[[Mikael Nilsson (footballer born १९७८)|Mikael Nilsson]]|वय=[[जून २४]] [[इ.स. १९७८]] (२९)|सामने=४५|गोल=३|क्लब=[[Panathinaikos FC|Panathinaikos]]|clubnat=GRE}}
{{nat fs g player|क्र.=३|जागा=DF|नाव=[[Olof Mellberg]]|वय=[[सप्टेंबर ३]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=८०|गोल=४|क्लब=[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]|clubnat=ENG}}<ref>[[Olof Mellberg]] will join [[Juventus F.C.|Juventus]] after the tournament.</ref>
{{nat fs g player|क्र.=४|जागा=DF|नाव=[[Petter Hansson]]|वय=[[डिसेंबर १४]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=३१|गोल=१|क्लब=[[Stade Rennais F.C.|Stade Rennais]]|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=५|जागा=DF|नाव=[[Fredrik Stoor]]|वय=[[फेब्रुवारी २८]] [[इ.स. १९८४]] (२४)|सामने=३|गोल=०|क्लब=[[Rosenborg BK|Rosenborg]]|clubnat=NOR}}
{{nat fs g player|क्र.=६|जागा=MF|नाव=[[Tobias Linderoth]]|वय=[[एप्रिल २१]] [[इ.स. १९७९]] (२९)|सामने=७३|गोल=१|क्लब=[[Galatasaray S.K.|Galatasaray]]|clubnat=TUR}}
{{nat fs g player|क्र.=७|जागा=MF|नाव=[[Niclas Alexandersson]]|वय=[[डिसेंबर १९]] [[इ.स. १९७१]] (३६)|सामने=१०६|गोल=७|क्लब=[[IFK Göteborg]]|clubnat=SWE}}
{{nat fs g player|क्र.=८|जागा=MF|नाव=[[Anders Svensson]]|वय=[[जुलै १७]] [[इ.स. १९७६]] (३१)|सामने=८८|गोल=१५|क्लब=[[IF Elfsborg|Elfsborg]]|clubnat=SWE}}
{{nat fs g player|क्र.=९|जागा=MF|नाव=[[Fredrik Ljungberg]]|वय=[[एप्रिल १६]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=७१|गोल=१४|क्लब=[[West Ham United F.C.|West Ham United]]|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१०|जागा=FW|नाव=[[Zlatan Ibrahimović]]|वय=[[ऑक्टोबर ३]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=४९|गोल=१८|क्लब=[[F.C. Internazionale Milano|Internazionale]]|clubnat=ITA}}
{{nat fs g player|क्र.=११|जागा=FW|नाव=[[Johan Elmander]]|वय=[[मे २७]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=३३|गोल=११|क्लब=[[Toulouse FC|Toulouse]]|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=१२|जागा=GK|नाव=[[Rami Shaaban]]|वय=[[जून ३०]] [[इ.स. १९७५]] (३२)|सामने=१५|गोल=०|क्लब=[[Hammarby IF|Hammarby]]|clubnat=SWE}}
{{nat fs g player|क्र.=१३|जागा=GK|नाव=[[Johan Wiland]]|वय=[[जानेवारी २४]] [[इ.स. १९८१]] (२७)|सामने=३|गोल=०|क्लब=[[IF Elfsborg|Elfsborg]]|clubnat=SWE}}
{{nat fs g player|क्र.=१४|जागा=DF|नाव=[[Daniel Majstorović]]|वय=[[एप्रिल ५]] [[इ.स. १९७७]] (३१)|सामने=१४|गोल=१|क्लब=[[FC Basel|Basel]]|clubnat=SUI}}
{{nat fs g player|क्र.=१५|जागा=DF|नाव=[[Andreas Granqvist]]|वय=[[एप्रिल १६]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=२|गोल=०|क्लब=[[Wigan Athletic F.C.|Wigan Athletic]]|clubnat=ENG}}<ref>[[Andreas Granqvist]] was on loan at [[Helsingborgs IF|Helsingborg]].</ref>
{{nat fs g player|क्र.=१६|जागा=MF|नाव=[[Kim Källström]]|वय=[[ऑगस्ट २४]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=५४|गोल=८|क्लब=[[Olympique Lyonnais|Lyon]]|clubnat=FRA}}
{{nat fs g player|क्र.=१७|जागा=FW|नाव=[[Henrik Larsson]]|वय=[[सप्टेंबर २०]] [[इ.स. १९७१]] (३६)|सामने=९३|गोल=३६|क्लब=[[Helsingborgs IF|Helsingborg]]|clubnat=SWE}}
{{nat fs g player|क्र.=१८|जागा=MF|नाव=[[Sebastian Larsson]]|वय=[[जून ६]] [[इ.स. १९८५]] (२३)|सामने=२|गोल=०|क्लब=[[Birmingham City F.C.|Birmingham City]]|clubnat=ENG}}
{{nat fs g player|क्र.=१९|जागा=MF|नाव=[[Daniel Andersson (footballer born १९७७)|Daniel Andersson]]|वय=[[ऑगस्ट २८]] [[इ.स. १९७७]] (३०)|सामने=६१|गोल=०|क्लब=[[Malmö FF]]|clubnat=SWE}}
{{nat fs g player|क्र.=२०|जागा=FW|नाव=[[Marcus Allbäck]]|वय=[[जुलै ५]] [[इ.स. १९७३]] (३४)|सामने=७१|गोल=३०|क्लब=[[F.C. Copenhagen|Copenhagen]]|clubnat=DEN}}<ref>[[Marcus Allbäck]] will join [[Örgryte IS|Örgryte]] after the tournament.</ref>
{{nat fs g player|क्र.=२१|जागा=MF|नाव=[[Christian Wilhelmsson]]|वय=[[डिसेंबर ८]] [[इ.स. १९७९]] (२८)|सामने=४९|गोल=४|क्लब=[[FC नॉंत|नॉंत]]|clubnat=France}}<ref>[[Christian Wilhelmsson]] was on loan at [[Deportivo de La Coruña]].</ref>
{{nat fs g player|क्र.=२२|जागा=FW|नाव=[[Markus Rosenberg]]|वय=[[सप्टेंबर २७]] [[इ.स. १९८२]] (२५)|सामने=२१|गोल=६|क्लब=[[SV Werder Bremen|Werder Bremen]]|clubnat=GER}}
{{nat fs g player|क्र.=२३|जागा=DF|नाव=[[Mikael Dorsin]]|वय=[[ऑक्टोबर ६]] [[इ.स. १९८१]] (२६)|सामने=११|गोल=०|क्लब=[[CFR Cluj]]|clubnat=ROU}}
{{nat fs end}}
== खेळाडू==
;क्लब नुसार
{| class="wikitable"
! खेळाडू !! क्लब
|-
|११
|{{fbcl|FRA|Olympique Lyonnais }}
|-
|९
|{{fbcl|GER|FC Bayern Munich }}, {{fbcl|TUR|Galatasaray S.K. }}
|-
|८
|{{fbcl|ESP|FC Barcelona }}, {{fbcl|ENG|Chelsea F.C. }}, {{fbcl|GRE|Panathinaikos FC}}, {{fbcl|ESP|Real Madrid}}
|-
|७
|{{fbcl|ENG|Arsenal F.C. }}, {{fbcl|AUT|FC Red Bull Salzburg}}, {{fbcl|GER|SV Werder Bremen}}
|-
|६
|{{fbcl|GER|Hamburger SV}}, {{fbcl|RUS|FC Lokomotiv Moscow }}, {{fbcl|POR|F.C. Porto }}, [[FC Steaua Bucureşti]]
|-
|५
|{{fbcl|RUS|PFC CSKA Moscow }}, {{fbcl|TUR|Fenerbahçe S.K.}}, {{fbcl|ITA|Juventus F.C.}}, {{fbcl|ENG|Liverpool F.C.}}, {{fbcl|ITA|A.C. Milan }}, {{fbcl|GER|1. FC Nuremberg}}, {{fbcl|GRE|Olympiacos F.C.}}, {{fbcl|AUT|SK Rapid Wien}}, {{fbcl|RUS|FC Spartak Moscow}}, {{fbcl|GER|VfB Stuttgart}}, {{fbcl|ESP|Valencia CF}}, {{fbcl|RUS|FC Zenit Saint Petersburg}}
|}
;क्लब देश
{| class="wikitable"
! खेळाडू !! क्लब
|-
|५५||{{deshen2mr|Germany}}
|-
|४५||{{deshen2mr|England}}
|-
|४०||{{deshen2mr|Spain}}
|-
|३५||{{deshen2mr|Italy}}
|-
|३०||{{deshen2mr|Russia}}
|-
|२६||{{deshen2mr|France}}
|-
|२०||{{deshen2mr|Greece}}
|-
|१८||{{deshen2mr|Austria}}
|-
|१७||{{deshen2mr|Turkey}}
|-
|१४||{{deshen2mr|Portugal}}, {{deshen2mr|Romania}}
|-
|१०||{{deshen2mr|Netherlands}}, {{deshen2mr|Poland}}
|-
|७||{{deshen2mr|Switzerland}}
|-
|६||{{deshen2mr|Sweden}}
|-
|४||{{deshen2mr|Belgium}}
|-
|३||{{deshen2mr|Croatia}}, {{deshen2mr|Denmark}}, {{deshen2mr| Scotland}}, {{deshen2mr|Ukraine}}
|-
|२||{{deshen2mr|Czech Republic}}, {{deshen2mr|Norway}}
|-
|१||{{deshen2mr|Bulgaria}}
|}
Nations in ''italics'' are not represented by their national teams in the finals
;डोमेस्टिक लीग सहभाग
{| class="wikitable sortable"
! संघ !! राष्ट्रीय लीग खेळाडू
|-
|{{deshen2mr|Austria}}||१५
|-
|{{deshen2mr|Croatia}}||३
|-
|{{deshen2mr|Czech Republic}}||२
|-
|{{deshen2mr|France}}||१०
|-
|{{deshen2mr|Germany}}||१९
|-
|{{deshen2mr|Greece}}||१४
|-
|{{deshen2mr|Italy}}||१८
|-
|{{deshen2mr|Netherlands}}||९
|-
|{{deshen2mr|Poland}}||१०
|-
|{{deshen2mr|Portugal}}||१२
|-
|{{deshen2mr|Romania}}||१२
|-
|{{deshen2mr|Russia}}||२२
|-
|{{deshen2mr|Spain}}||१८
|-
|{{deshen2mr|Sweden}}||६
|-
|{{deshen2mr|Switzerland}}||६
|-
|{{deshen2mr|Turkey}}||१६
|}
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
==बाह्य दुवे==
*[http://www.euro2008.com Euro 2008 official site]
{{fb start}}
{{युएफा यूरो २००८}}
{{fb end}}
[[वर्ग:युएफा यूरो २००८]]
jgumbang1482ne0dh58ty4czvxcsgd1
शि. द. फडणीस
0
51077
2140898
2140747
2022-07-27T14:46:05Z
ज्ञानदा गद्रे-फडके
78574
सुधारणा
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट चित्रशिल्पकार
| पार्श्वभूमी_रंग =
| नाव = शि.द. फडणीस
| चित्र =S. D. Phadnis.jpg
| पूर्ण_नाव = शिवराम दत्तात्रेय फडणीस
| जन्म_दिनांक = [[जुलै २९]], [[इ.स. १९२५|१९२५]]
| जन्म_स्थान = भोज, [[बेळगाव जिल्हा]], [[भारत]]
| राष्ट्रीयत्व = [[भारत|भारतीय]]
| कार्यक्षेत्र =
| प्रशिक्षण = [[सर जे.जे. स्कूल ऑफ आर्ट]], मुंबई
| शैली = [[व्यंगचित्र]]
| चळवळ =
| प्रसिद्ध_कलाकृती = हसरी गॅलरी, मिस्किल गॅलरी
| आश्रयदाते =
| पुरस्कार =
| वडील_नाव =
| आई_नाव =
| पती_नाव =
| पत्नी_नाव = सौ. शकुंतला फडणीस
| अपत्ये = लिना आणि रूपा
| तळटिपा =
| संकेतस्थळ = http://www.sdphadnis.com/
}}
'''शिवराम दत्तात्रेय फडणीस''' ( [[जुलै २९]], [[इ.स. १९२५|१९२५]], [[भोज]], [[बेळगाव जिल्हा|बेळगाव]] - हयात) हे [[मराठी]] व्यंगचित्रकार आहेत.
आपल्या ठसठशीत आणि लयबद्ध शैलीने फडणीस यांनी पाच दशकांहून अधिक वर्षे वाचकांना हसवले आहे. व्यंग्यचित्रे ही नेहमी वेडीवाकडी असतात, त्यांत नेहमी बोचरी टीका असते, असे समज फडणीसांच्या चित्रांनी खोटे ठरवले. विसंगती टिपणारे अनेक प्रसंग त्यांनी आपल्या व्यंग्यचित्रांतून रेखाटले, आणि विसंगतीतून किती निर्विष, सुखावणारा विनोद निर्माण करता येतो, याचा वस्तुपाठ घालून दिला. त्यांच्या शब्दविरहित चित्रांनी अनेक नियतकालिकांची, पुस्तकांची मुखपृष्ठे सजली. पु. ल. देशपांडे, चिं. वि. जोशी यांच्यासारख्या दिग्गज लेखकांच्या पुस्तकांची लज्जतही त्यांच्या चित्रांनी वाढवली.
==बालपण==
बेळगाव जिल्ह्यातले भोज हे शि.द. फडणीसांचे जन्मगाव असले, तरी ते कोल्हापुरात वाढले. कोल्हापुरात चित्रकलेसाठी अतिशय पोषक असे वातावरण होते. मंडईत किंवा रंकाळ्याला वगैरे ठिकाणी स्केचिंगसाठी मुले जात असतात. फडणीसही या मुलांमध्ये असत. चित्रकलेतली साक्षरता तपासणाऱ्या एलिमेंटरी आणि इंटरमीजिएट ग्रेडच्या परीक्षा शि.द. फडणीसांनी दिल्या, तेव्हा आपल्यातही एक चित्रकार दडला आहे, हे त्यांना कळाले.. कलाशिक्षणाची पंढरी असलेल्या मुंबईतील [[सर जे.जे. स्कूल ऑफ आर्ट|जे. जे. कलामहाविद्यालयात]] मग त्यांनी प्रवेश घेतला.
==कारकीर्द==
जे.जे.मधील शिक्षण पूर्ण झाल्यावर आणि व्यंगचित्रकलेची अतिशय आवड असल्याने शि.द. फडणीस हे [[अनंत अंतरकर]] यांच्या मदतीने पुण्याला गेले. तेंव्हापासून त्यांची चित्रे ’हंस’, ’मोहिनी’, ’नवल’, या मासिकांतून आणि अनेक पुस्तके व नियतकालिकांतून प्रसिद्ध होत राहिली. पुढे १९५२ सालापासून सलग साठ वर्षं अंतरकरांच्या 'मोहिनी'च्या दिवाळी अंकाचे मुखपृष्ठ रेखाटण्याचा विक्रमही शिदेंनी केला.
त्यांची अनेक चित्रे [[इंटरनॅशन सलून ऑफ कार्टून्स]], [[माँत्रियाल]], [[कॅनडा]] येथेही प्रदर्शित करण्यात आली आहेत. त्यांचे '''हसरी गॅलरी''' , 'चित्रहास', 'चिमुकली गॅलरी' ही चित्रांची प्रदर्शनेही ४० वर्षांत जवळजवळ २० वेगवेगळ्या शहरात मांडण्यात आली आहेत.
चित्रकारांची चित्रे त्यांच्या परवानगीशिवाय वापरली जाऊ नयेत यासाठी, शि.द. फडणीस यांनी कायद्याच्या मदतीने प्रताधिकाराचे, म्हणजे कॉपीराइटचे हक्क चित्रकारांना मिळवून दिले.
==शि.द. फडणीस यांची प्रकाशित पुस्तके==
* Laughing Gallery
* Painting for Children Part 1 and 2.
* छोट्यांसाठी चित्रकला भाग १, २.
* मिस्किल गॅलरी
* रेषाटन -आठवणींचा प्रवास (आत्मचरित्रपर)
फडणीसांच्या पत्नी [[शकुंतला फडणीस]] (माहेरच्या शकुंतला बापट) यांनी लिहिलेले ‘मी आणि हसरी गॅलरी’ हे आत्मकथनपर पुस्तकही प्रकाशित झाले आहे.
==सन्मान आणि पुरस्कार==
* कमर्शियल आर्टिस्ट्स गिल्डने (कॅग) आयोजित केलेल्या चित्रप्रदर्शनात शि.द. फडणीस यांचे १९५४ सालच्या 'मोहिनी'च्या दिवाळी अंकाचे मुखपृष्ठ निवडले गेले होते. असे होणे मोठे प्रतिष्ठेचे समजले जाते.
* महाराष्ट्राच्या शालेय पाठ्यपुस्तक मंडळाने गणिताच्या पुस्तकांमध्ये फडणिसांच्या चित्रांचा समावेश केला आहे.गणितातल्या अमूर्त संकल्पना चित्रांद्वारे पहिलीपासूनच्या विद्यार्थ्यांसमोर मांडणे हे विलक्षण अवघड काम शि.द. फडणिसांनी केले, आणि त्या चित्रांनी महाराष्ट्रातल्या तमाम विद्यार्थ्यांच्या मनातली गणिताची भीती कमी केली.
* जर्मनी, इंग्लंड, अमेरिका या देशांमध्ये त्यांच्या चित्रांची प्रदर्शने भरली होती.
* शि.द. फडणीस यांना ’सृजन कोहिनूर नावाचा पुरस्कार (२५ हजार रुपये रोख आणि मानपत्र) मिळाला आहे.
* बंगलोरच्या इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ कार्टूनिस्ट्सने त्यांचा जीवनगौरव पुरस्कार देऊन सन्मान केला आहे.
* शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब ठाकरे यांच्या पुढाकाराने स्थापन झालेल्या 'कार्टुनिस्ट कंबाईन' या संघटनेचा जीवनगौरव पुरस्कार (एप्रिल २०१६)
==आत्मचरित्र==
आपल्या समृद्ध आयुष्याचा हा पट शि.द. फडणीस यांनी 'रेषाटन' या आपल्या आत्मचरित्रात वाचकांसमोर मांडला आहे.
== बाह्य दुवे ==
* [http://www.sdphadnis.com/ एसडीफडणीस.कॉम - अधिकृत संकेतस्थळ]
* [http://www.cartoonistsindia.com/htm/Cr_phadnis.htm Cartoons by S D Phadnis]
* [http://www.sdphadnis.com/sdphadnis_p_cartoons.html Official Website of S D Phadnis]
* [http://www.indiaart.com/phadnis.asp Website of Indiaart Gallery]{{मृत दुवा}}
{{DEFAULTSORT:फडणीस,शि.द.}}
[[वर्ग:मराठी व्यंगचित्रकार]]
[[वर्ग:इ.स. १९२५ मधील जन्म]]
[[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]]
7tpyt8wgkvedce1giayg4mqkuu7k2t4
2140899
2140898
2022-07-27T14:48:21Z
ज्ञानदा गद्रे-फडके
78574
दुवे जोडले
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट चित्रशिल्पकार
| पार्श्वभूमी_रंग =
| नाव = शि.द. फडणीस
| चित्र =S. D. Phadnis.jpg
| पूर्ण_नाव = शिवराम दत्तात्रेय फडणीस
| जन्म_दिनांक = [[जुलै २९]], [[इ.स. १९२५|१९२५]]
| जन्म_स्थान = भोज, [[बेळगाव जिल्हा]], [[भारत]]
| राष्ट्रीयत्व = [[भारत|भारतीय]]
| कार्यक्षेत्र =
| प्रशिक्षण = [[सर जे.जे. स्कूल ऑफ आर्ट]], मुंबई
| शैली = [[व्यंगचित्र]]
| चळवळ =
| प्रसिद्ध_कलाकृती = हसरी गॅलरी, मिस्किल गॅलरी
| आश्रयदाते =
| पुरस्कार =
| वडील_नाव =
| आई_नाव =
| पती_नाव =
| पत्नी_नाव = सौ. शकुंतला फडणीस
| अपत्ये = लिना आणि रूपा
| तळटिपा =
| संकेतस्थळ = http://www.sdphadnis.com/
}}
'''शिवराम दत्तात्रेय फडणीस''' ( [[जुलै २९]], [[इ.स. १९२५|१९२५]], [[भोज]], [[बेळगाव जिल्हा|बेळगाव]] - हयात) हे [[मराठी]] व्यंगचित्रकार आहेत.
आपल्या ठसठशीत आणि लयबद्ध शैलीने फडणीस यांनी पाच दशकांहून अधिक वर्षे वाचकांना हसवले आहे. व्यंग्यचित्रे ही नेहमी वेडीवाकडी असतात, त्यांत नेहमी बोचरी टीका असते, असे समज फडणीसांच्या चित्रांनी खोटे ठरवले. विसंगती टिपणारे अनेक प्रसंग त्यांनी आपल्या व्यंग्यचित्रांतून रेखाटले, आणि विसंगतीतून किती निर्विष, सुखावणारा विनोद निर्माण करता येतो, याचा वस्तुपाठ घालून दिला. त्यांच्या शब्दविरहित चित्रांनी अनेक नियतकालिकांची, पुस्तकांची मुखपृष्ठे सजली. [[पु.ल. देशपांडे|पु. ल. देशपांडे]], [[चिं.वि. जोशी|चिं. वि. जोशी]] यांच्यासारख्या दिग्गज लेखकांच्या पुस्तकांची लज्जतही त्यांच्या चित्रांनी वाढवली.
==बालपण==
[[बेळगाव]] जिल्ह्यातले भोज हे शि.द. फडणीसांचे जन्मगाव असले, तरी ते कोल्हापुरात वाढले. कोल्हापुरात चित्रकलेसाठी अतिशय पोषक असे वातावरण होते. मंडईत किंवा रंकाळ्याला वगैरे ठिकाणी स्केचिंगसाठी मुले जात असतात. फडणीसही या मुलांमध्ये असत. चित्रकलेतली साक्षरता तपासणाऱ्या एलिमेंटरी आणि इंटरमीजिएट ग्रेडच्या परीक्षा शि.द. फडणीसांनी दिल्या, तेव्हा आपल्यातही एक चित्रकार दडला आहे, हे त्यांना कळाले.. कलाशिक्षणाची पंढरी असलेल्या मुंबईतील [[सर जे.जे. स्कूल ऑफ आर्ट|जे. जे. कलामहाविद्यालयात]] मग त्यांनी प्रवेश घेतला.
==कारकीर्द==
जे.जे.मधील शिक्षण पूर्ण झाल्यावर आणि व्यंगचित्रकलेची अतिशय आवड असल्याने शि.द. फडणीस हे [[अनंत अंतरकर]] यांच्या मदतीने पुण्याला गेले. तेव्हापासून त्यांची चित्रे ’हंस’, ’मोहिनी’, ’नवल’, या मासिकांतून आणि अनेक पुस्तके व नियतकालिकांतून प्रसिद्ध होत राहिली. पुढे १९५२ सालापासून सलग साठ वर्षं अंतरकरांच्या 'मोहिनी'च्या दिवाळी अंकाचे मुखपृष्ठ रेखाटण्याचा विक्रमही शिदेंनी केला.
त्यांची अनेक चित्रे इंटरनॅशन सलून ऑफ कार्टून्स, [[माँत्रियाल]], [[कॅनडा]] येथेही प्रदर्शित करण्यात आली आहेत. त्यांच्या '''हसरी गॅलरी''' , 'चित्रहास', 'चिमुकली गॅलरी' ही चित्रांची प्रदर्शनेही ४० वर्षांत जवळजवळ २० वेगवेगळ्या शहरात मांडण्यात आली आहेत.
चित्रकारांची चित्रे त्यांच्या परवानगीशिवाय वापरली जाऊ नयेत यासाठी, शि.द. फडणीस यांनी कायद्याच्या मदतीने प्रताधिकाराचे, म्हणजे कॉपीराइटचे हक्क चित्रकारांना मिळवून दिले.
==शि.द. फडणीस यांची प्रकाशित पुस्तके==
* Laughing Gallery
* Painting for Children Part 1 and 2.
* छोट्यांसाठी चित्रकला भाग १, २.
* मिस्किल गॅलरी
* रेषाटन -आठवणींचा प्रवास (आत्मचरित्रपर)
फडणीसांच्या पत्नी [[शकुंतला फडणीस]] (माहेरच्या शकुंतला बापट) यांनी लिहिलेले ‘मी आणि हसरी गॅलरी’ हे आत्मकथनपर पुस्तकही प्रकाशित झाले आहे.
==सन्मान आणि पुरस्कार==
* कमर्शियल आर्टिस्ट्स गिल्डने (कॅग) आयोजित केलेल्या चित्रप्रदर्शनात शि.द. फडणीस यांचे १९५४ सालच्या 'मोहिनी'च्या दिवाळी अंकाचे मुखपृष्ठ निवडले गेले होते. असे होणे मोठे प्रतिष्ठेचे समजले जाते.
* महाराष्ट्राच्या शालेय पाठ्यपुस्तक मंडळाने गणिताच्या पुस्तकांमध्ये फडणीसांच्या चित्रांचा समावेश केला आहे.गणितातल्या अमूर्त संकल्पना चित्रांद्वारे पहिलीपासूनच्या विद्यार्थ्यांसमोर मांडणे हे विलक्षण अवघड काम शि.द. फडणीसांनी केले.
* [[जर्मनी]], [[इंग्लंड]], [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिका]] या देशांमध्ये त्यांच्या चित्रांची प्रदर्शने भरली होती.
* शि.द. फडणीस यांना ’सृजन कोहिनूर नावाचा पुरस्कार (२५ हजार रुपये रोख आणि मानपत्र) मिळाला आहे.
* बंगलोरच्या इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ कार्टूनिस्ट्सने त्यांचा जीवनगौरव पुरस्कार देऊन सन्मान केला आहे.
* शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब ठाकरे यांच्या पुढाकाराने स्थापन झालेल्या 'कार्टुनिस्ट कंबाईन' या संघटनेचा जीवनगौरव पुरस्कार (एप्रिल २०१६)
==आत्मचरित्र==
आपल्या समृद्ध आयुष्याचा हा पट शि.द. फडणीस यांनी 'रेषाटन' या आपल्या आत्मचरित्रात वाचकांसमोर मांडला आहे.
== बाह्य दुवे ==
* [http://www.sdphadnis.com/ एसडीफडणीस.कॉम - अधिकृत संकेतस्थळ]
* [http://www.cartoonistsindia.com/htm/Cr_phadnis.htm Cartoons by S D Phadnis]
* [http://www.sdphadnis.com/sdphadnis_p_cartoons.html Official Website of S D Phadnis]
* [http://www.indiaart.com/phadnis.asp Website of Indiaart Gallery]{{मृत दुवा}}
{{DEFAULTSORT:फडणीस,शि.द.}}
[[वर्ग:मराठी व्यंगचित्रकार]]
[[वर्ग:इ.स. १९२५ मधील जन्म]]
[[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]]
m2e8tfw3qyedqhpgi1ot99t2hbxbtoz
ट्रॅक्टर
0
58826
2140979
2060901
2022-07-28T04:37:44Z
2405:204:28F:4C6E:0:0:1009:A8B1
wikitext
text/x-wiki
{{बदल}}
{{संदर्भहीन लेख}}
ट्रॅक्टर हे कोणतीही गोष्ट सहजतेने ओढून नेता यावी या साठी बनवले गेलेले [[वाहन]] आहे.
याचा उपयोग [[शेती]] साठी होतो.(कर्षित्र, कर्षक). गाड्यावर घातलेली वा त्यालाच सरळ जोडलेली शेतकामाची व अन्य प्रकारची यंत्रे; तेल, पाणी किंवा अन्य पदार्थ असलेल्या गाड्यांवरील टाक्या; सामान लादलेले चालीत डबे (अनुवाहन, ट्रेलर) वगैरे ओढण्यासाठी वापरावयाचे स्वयंचलित शक्तिसाधन.
ट्रॅक्टर जनावरांऐवजी नुसते ओढण्याचे कामच करीत नाही; तर तो मालसामान भरण्याचे, कणसे-लोंब्या खुडण्याचे, कापण्याचे, फवारा मारण्याचे, झोडण्याचे, थप्प्या लावण्याचे वगैरे माणसांनी करावयाची कामेही करू शकतो. त्याचा सर्वांत जास्त उपयोग शेतीसाठी, पड जमीन नांगराखाली आणण्यासाठी आणि मोठाल्या बांधकामात होतो. भारतात त्याचा प्रसार मुख्यत्वे शेतीसाठी होत आहे. [[चित्र:Modern-tractor.jpg|thumb|[[युरोप]] खंडातील एक आधुनिक ट्रॅक्टर]]
== इतिहास ==
किले नावाच्या ब्रिटिश तंत्रज्ञांनी १८७५ मध्ये शेतीची अवजारे (मोठी यंत्रे) ओढण्यासाठी जनावरांऐवजी वाफेच्या एंजिनावर चालणाऱ्या ट्रॅक्टराचा उपयोग केली. त्या वेळी नांगर वगैरे अवजारे ट्रॅक्टराला तारदोरांनी जोडीत असत. ट्रॅक्टराचा जन्म जरी अशा तऱ्हेने इंग्लंडात झाला असला, तरी त्याचा खरा विकास अमेरिकेतच झाला. तेथे विपुल जमीन असल्यामुळे शेती उद्योगाच्या यांत्रिकीकरणाला खुपच वाव होता. अमेरिकेत शेतकामाची यंत्रे, उदा., झोडणी, मळणी, कोळपणी, लाकूड कापणी (शेती उद्योगातील उपांग) करणारी यंत्रे सु. १८५० पासून वापरात येऊ लागली. ती एकाच जागी मालकाच्या शेतात असत. वर उल्लेखिलेला वाफ एंजिनाचा ट्रॅक्टर आल्यावर तो मग घोडे लावून यंत्र असलेल्या ठिकाणी नेण्यात येत असे व ट्रॅक्टराची कप्पी यंत्राच्या कप्पीला पट्ट्याने फिरवी. या पद्धतीचा गव्हाच्या शेतीला अमेरिकेत त्या वेळी फार उपयोग झाला. काही दिवासांनी या ट्रॅक्टराला गाड्यावर बसवण्यात आले व तो ओढून नेण्यासाठी घोडे अनावश्यक झाले. बांधलेले रस्ते किंवा रूळ न लागणाऱ्या ट्रॅक्टरांनी जेव्हा जमीन नांगरण्यात येऊन लागली तेव्हा ‘ट्रॅक्टर’ शब्दाचा जन्म झाला. त्या वेळी ट्रॅक्टराची चाके पोलादाची असत आणि जमिनीत पकड मिळवण्यासाठी त्यांच्या प्रधींवर (कडांवर) कंगोरे ठेवलेले असत (आ. १).
हा ट्रॅक्टर इंधन व पाणी भरण्यासाठी अधून-मधून थांबवावा लागे. नांगराच्या तेरा फाळांपैकी सहा फाळ वापरून हा ट्रॅक्टर ७२ मिनिटांत २.६३ एकर ( १ हेक्टरांपेक्षा किंचित जास्त) जमीन नांगरीत असे. या कामात गुंतलेली माणसे म्हणजे ट्रॅक्टराचा परिचालक, [[लाकूड|लाकडे]] आणि [[पाणी]] यांच्या पुरवठ्यासाठी एक माणूस व घोडे, एक आगवाला, दोन नांगर परिचालक आणि संशोधकातर्फे एक माणूस (ट्रॅक्टराच्या देखरेखीसाठी) अशी सहा माणसे व काही घोडे असत.
आ. १. पोलादी चाकांचा वाफ एंजिन ट्रॅक्टर (१९११) : ट्रॅक्टर १२ फाळांचा नांगर ओढत आहे.आ. १. पोलादी चाकांचा वाफ एंजिन ट्रॅक्टर (१९११) : ट्रॅक्टर १२ फाळांचा नांगर ओढत आहे.
ट्रॅक्टर हा अंतर्ज्वलन (सिलिंडरातच इंधनाचे ज्वलन होणाऱ्या) एंजिनाचाच असला पाहिजे अशी नंतरच्या काळात श्रद्धा बनली आहे. वाफ ट्रॅक्टर ही एक केवळ सुरुवातीची अल्पकालिक अवस्था होती. १८८९ मध्ये एका वाफ ट्रॅक्टराच्या गाड्यावर द. डकोटा राज्यात, जेव्हा एक एकसिलिंडरी ‘चार्टर’ वायू एंजिन, चार्टर गॅस एंजिन कंपनीने बसवून नव्या तऱ्हेचा ट्रॅक्टर तयार केला तेव्हाच खऱ्या अर्थाने ट्रॅक्टर पर्वाला सुरुवात झाली असे मानतात. या कंपनीने असले आणखी सहा ट्रॅक्टर बनिवले. पहिला पेट्रोल एंजिन ट्रॅक्टर जे. आय्. केस थ्रेशिंग मशीन कंपनीने १८९२ मध्ये बनविला. पुढील ७–८ वर्षांत जॉन फ्रोएलिक व जॉन डीअर यांनी अमेरिकेत, नीकोलाउस ओटो यांनी जर्मनीत व तसेच काही तंत्रज्ञांनी इंग्लंडात अंतर्ज्वलन एंजिनाचे ट्रॅक्टर बनविले. ओटो यांनी तर आपले १५ ट्रॅक्टर अमेरिकेत विकले. १९०१ मध्ये सी. डब्ल्यू. हार्ट व सी. एच्. पार यांनी एक मोठ्या तेल-शीतन मंद गती, दोन फेरी आवर्तन एंजिनाचा ट्रॅक्टर बनविला. तसलेच आणखी १५ ट्रॅक्टर त्यांनी १९०३ पर्यंत विकले. ते इतके चांगले होते की, त्यातील निम्मे तरी १९२० पर्यंत चांगले काम देऊ शकले. १९०४ मध्ये बेंजामिन होल्ट यांनी पहिला पेट्रोल एंजिनी साखळीपट्ट्याचा ट्रॅक्टर बनिवला. पट्ट्याला लाकाडाचे ठोकळे बसविलेले होते. यात प्रत्येक पट्ट्याला स्वतंत्र क्लच बसविला होता व त्यामुळे तो वळविणे सोपे झाले. हे तत्त्व साखळीपट्ट्याच्या सर्व वाहनास अजूनही वापरले जाते. अशा तऱ्हेने ट्रॅक्टराचा विकास होत असता १९०६ मध्ये एकदम ११ ट्रॅक्टर उत्पादक कंपन्यांच्या स्थापनेने ट्रॅक्टर उद्योगाला सुरुवात झाली.
हेन्री फोर्ड यांनी १९०६ साली २४ अश्वशक्तीचे (अश.चे) चार सिलिंडरी अभे मोटारगाड्यांचे पेट्रोल एंजिन व ग्रहमाली प्रेषण व्यवस्था वापरून एक प्रयोगिक ट्रॅक्टर बनविला. या रचनेने पूर्वीच्या भारी वजनाच्या ट्रॅक्टरांचे पर्व संपून नव्या हलक्या ट्रॅक्टरांचे पर्व सुरू झाले. यानंतर ट्रॅक्टरांच्या बांधणीत सुधारणा करण्याचे प्रयत्न चालूच होते. फोर्ड कंपनीने १९१७ मध्ये एंजिन, प्रेषण चक्रमाला, अंतिम मळसूत्री (वर्म) चालक ही सर्व बिडाच्या एकाच पेटीत बसविली. दंतचक्रे तेलात बुडविलेली होती. तसेच एंजिनाला लागणारी हवा एका मोठ्या ओल्या कपडाच्या गाळणीतून पुरविलेली होती. त्याला खालची चौकट अशी नव्हतीच. या ट्रॅक्टरला ‘फोर्डसन’ असे नाव देण्यात आले होते. हा ट्रॅक्टर लोकांना एकदम पसंत पडून त्याचा मोठा खप झाला व पुढील दशकात ट्रॅक्टरबांधणीसाठी तो प्रमाण मानला गेला. १९१८ हे साल अमेरिकेचे पहिल्या महायुद्धात असल्याचे दुसरे वर्ष होते आणि त्यावर्षी तेथे शेतमजुरांचा भयंकर तुटवडा जाणवू लागला. यामुळे ट्रॅक्टर उत्पदनाला जोर आला. उत्पादनाच्या नव्या सोप्या पद्धती, बांधणीत सुधारणा यांच्या संशोधनाला चालनाही मिळाली. मोटारगाडी उद्योगातील जोडणी-साखळी पद्धत ट्रॅक्टरांसाठी वापरण्यास सुरुवात झाली. तसेच अभिकल्पात आणि बांधणीत सुधारणा होऊन ट्रॅक्टराच्या मागच्या बाजूने स्वतंत्र्य रीत्या एंजिनचलित्र फिरत्या दंडाच्या रूपाने शक्तिग्रहणाची प्रथमच सोय करण्यात आली. यामुळे मागे जोडलेली अवजारे, उदा., गवत कापणीची, बांधणीची, ट्रॅक्टराच्या पुढे जाण्याच्या कमी-जास्त वेगावर परिणाम न होता एका कायम वेगाने एंजिनानेच चालवणे शक्य झाले. ही व्यवस्था इतकी महत्त्वाची होती की, ती त्यानंतर सर्व ट्रॅक्टरांत आवश्यक गोष्ट ठरून गेली. या अगोदर या यंत्रांचे चालन त्यांच्या चक्रांनी म्हणजे ट्रॅक्टराच्या गतीने होत असे व ते अर्थातच ट्रॅक्टराच्या वेगांवर अवलंबून असे. यानंतरची मोठी महत्त्वाची घटना म्हणजे १९३१–३२ साली ट्रॅक्टरांकरिता पोलादी धावांच्या लोखंडी चाकांच्या जागी रबरी हवेचे टायर वापरण्यास सुरुवात झाली. प्रथम हे टायर गोल छेदाचे होते पण पुढे त्यांची उंची कमी करून रुंदी वाढविण्यात आली. तसेच त्यातील हवेचा दाब ०.८ ते १.४ किग्रॅ./सेंमी.२ इतका कमी ठेवण्यात येऊ लागला. टायरवर पावले (ट्रेडिंग) व मोठ्या पण दूरदूर असलेल्या सोंगट्या ठेवण्याची पद्धत आली. या गोष्टींमुळे या धावांचा परिघर्षण रोध कमी झाला. जमिनीवरील पकड वाढली व त्यामुळे कार्योपयोगी शक्तीत व परिणामतः ट्रॅक्टराच्या कार्यक्षमतेत वाढ झाली. एंजिनाच्या बाबतीत वाफ एंजिन, वायू (कोळशाचा वा नैसर्गिक म्हणजे खनिज) एंजिन, केरोसीन एंजिन, पेट्रोल एंजिन आणि शेवटी आपले स्थान अजूनही टिकवून असलेले डीझेल एंजिन असे त्याच्या विकासातील टप्पे पडतात. सुरुवातीच्या वाफ एंजिनाच्या व लोखंडी चाकांच्या ट्रॅक्टराचे वजन सु. ९ टन असे ते सध्याच्या चार चाकी रबरी हवाई टायरांच्या प्रमाणित ट्रॅक्टराचे सु. १.५ टन किंवा कमीही इतके कमी झाले आहे. ट्रॅक्टराची अश्वशक्ती ३०–४० वरून आता (मोठ्यांची) १२०–१५० पर्यंत गेली आहे.
== कार्य ==
हे [[डीझेल]] या इंधनावर चालते. यासाठी [[डीझेल इंजिन]] वापरले जाते.
== 30एचपी ==
[[चित्र:TractorPTOshaftMay04.jpg|left|thumb|वापराचा दांडा जोडलेला आहे]]
{{Commons|Tractor}}
[[वर्ग:वाहने]]
[[वर्ग:शेतीची औजारे]]
[[वर्ग:डीझेलचलित वाहने]]
b1cy3syhbhxezb3zp9wjhu8jjst7zc8
2140980
2140979
2022-07-28T04:46:37Z
2405:204:28F:4C6E:0:0:1009:A8B1
wikitext
text/x-wiki
{{बदल}}
{{संदर्भहीन लेख}}
ट्रॅक्टर हे कोणतीही गोष्ट सहजतेने ओढून नेता यावी या साठी बनवले गेलेले [[वाहन]] आहे.
याचा उपयोग [[शेती]] साठी होतो.(कर्षित्र, कर्षक). गाड्यावर घातलेली वा त्यालाच सरळ जोडलेली शेतकामाची व अन्य प्रकारची यंत्रे;सामान लादलेले चालीत डबे (अनुवाहन, ट्रेलर) वगैरे ओढण्यासाठी वापरावयाचे स्वयंचलित शक्तिसाधन.
ट्रॅक्टर जनावरांऐवजी नुसते ओढण्याचे कामच करीत नाही; तर तो मालसामान भरण्याचे, कणसे-लोंब्या खुडण्याचे, कापण्याचे, फवारा मारण्याचे, झोडण्याचे, थप्प्या लावण्याचे वगैरे माणसांनी करावयाची कामेही करू शकतो. त्याचा सर्वांत जास्त उपयोग शेतीसाठी, पड जमीन नांगराखाली आणण्यासाठी आणि मोठाल्या बांधकामात होतो. भारतात त्याचा प्रसार मुख्यत्वे शेतीसाठी होत आहे. [[चित्र:Modern-tractor.jpg|thumb|[[युरोप]] खंडातील एक आधुनिक ट्रॅक्टर]]
== इतिहास ==
किले नावाच्या ब्रिटिश तंत्रज्ञांनी १८७५ मध्ये शेतीची अवजारे (मोठी यंत्रे) ओढण्यासाठी जनावरांऐवजी वाफेच्या एंजिनावर चालणाऱ्या ट्रॅक्टराचा उपयोग केली. त्या वेळी नांगर वगैरे अवजारे ट्रॅक्टराला तारदोरांनी जोडीत असत. ट्रॅक्टराचा जन्म जरी अशा तऱ्हेने इंग्लंडात झाला असला, तरी त्याचा खरा विकास अमेरिकेतच झाला. तेथे विपुल जमीन असल्यामुळे शेती उद्योगाच्या यांत्रिकीकरणाला खुपच वाव होता. अमेरिकेत शेतकामाची यंत्रे, उदा., झोडणी, मळणी, कोळपणी, लाकूड कापणी (शेती उद्योगातील उपांग) करणारी यंत्रे सु. १८५० पासून वापरात येऊ लागली. ती एकाच जागी मालकाच्या शेतात असत. वर उल्लेखिलेला वाफ एंजिनाचा ट्रॅक्टर आल्यावर तो मग घोडे लावून यंत्र असलेल्या ठिकाणी नेण्यात येत असे व ट्रॅक्टराची कप्पी यंत्राच्या कप्पीला पट्ट्याने फिरवी. या पद्धतीचा गव्हाच्या शेतीला अमेरिकेत त्या वेळी फार उपयोग झाला. काही दिवासांनी या ट्रॅक्टराला गाड्यावर बसवण्यात आले व तो ओढून नेण्यासाठी घोडे अनावश्यक झाले. बांधलेले रस्ते किंवा रूळ न लागणाऱ्या ट्रॅक्टरांनी जेव्हा जमीन नांगरण्यात येऊन लागली तेव्हा ‘ट्रॅक्टर’ शब्दाचा जन्म झाला. त्या वेळी ट्रॅक्टराची चाके पोलादाची असत आणि जमिनीत पकड मिळवण्यासाठी त्यांच्या प्रधींवर (कडांवर) कंगोरे ठेवलेले असत (आ. १).
हा ट्रॅक्टर इंधन व पाणी भरण्यासाठी अधून-मधून थांबवावा लागे. नांगराच्या तेरा फाळांपैकी सहा फाळ वापरून हा ट्रॅक्टर ७२ मिनिटांत २.६३ एकर ( १ हेक्टरांपेक्षा किंचित जास्त) जमीन नांगरीत असे. या कामात गुंतलेली माणसे म्हणजे ट्रॅक्टराचा परिचालक, [[लाकूड|लाकडे]] आणि [[पाणी]] यांच्या पुरवठ्यासाठी एक माणूस व घोडे, एक आगवाला, दोन नांगर परिचालक आणि संशोधकातर्फे एक माणूस (ट्रॅक्टराच्या देखरेखीसाठी) अशी सहा माणसे व काही घोडे असत.
आ. १. पोलादी चाकांचा वाफ एंजिन ट्रॅक्टर (१९११) : ट्रॅक्टर १२ फाळांचा नांगर ओढत आहे.आ. १. पोलादी चाकांचा वाफ एंजिन ट्रॅक्टर (१९११) : ट्रॅक्टर १२ फाळांचा नांगर ओढत आहे.
ट्रॅक्टर हा अंतर्ज्वलन (सिलिंडरातच इंधनाचे ज्वलन होणाऱ्या) एंजिनाचाच असला पाहिजे अशी नंतरच्या काळात श्रद्धा बनली आहे. वाफ ट्रॅक्टर ही एक केवळ सुरुवातीची अल्पकालिक अवस्था होती. १८८९ मध्ये एका वाफ ट्रॅक्टराच्या गाड्यावर द. डकोटा राज्यात, जेव्हा एक एकसिलिंडरी ‘चार्टर’ वायू एंजिन, चार्टर गॅस एंजिन कंपनीने बसवून नव्या तऱ्हेचा ट्रॅक्टर तयार केला तेव्हाच खऱ्या अर्थाने ट्रॅक्टर पर्वाला सुरुवात झाली असे मानतात. या कंपनीने असले आणखी सहा ट्रॅक्टर बनिवले. पहिला पेट्रोल एंजिन ट्रॅक्टर जे. आय्. केस थ्रेशिंग मशीन कंपनीने १८९२ मध्ये बनविला. पुढील ७–८ वर्षांत जॉन फ्रोएलिक व जॉन डीअर यांनी अमेरिकेत, नीकोलाउस ओटो यांनी जर्मनीत व तसेच काही तंत्रज्ञांनी इंग्लंडात अंतर्ज्वलन एंजिनाचे ट्रॅक्टर बनविले. ओटो यांनी तर आपले १५ ट्रॅक्टर अमेरिकेत विकले. १९०१ मध्ये सी. डब्ल्यू. हार्ट व सी. एच्. पार यांनी एक मोठ्या तेल-शीतन मंद गती, दोन फेरी आवर्तन एंजिनाचा ट्रॅक्टर बनविला. तसलेच आणखी १५ ट्रॅक्टर त्यांनी १९०३ पर्यंत विकले. ते इतके चांगले होते की, त्यातील निम्मे तरी १९२० पर्यंत चांगले काम देऊ शकले. १९०४ मध्ये बेंजामिन होल्ट यांनी पहिला पेट्रोल एंजिनी साखळीपट्ट्याचा ट्रॅक्टर बनिवला. पट्ट्याला लाकाडाचे ठोकळे बसविलेले होते. यात प्रत्येक पट्ट्याला स्वतंत्र क्लच बसविला होता व त्यामुळे तो वळविणे सोपे झाले. हे तत्त्व साखळीपट्ट्याच्या सर्व वाहनास अजूनही वापरले जाते. अशा तऱ्हेने ट्रॅक्टराचा विकास होत असता १९०६ मध्ये एकदम ११ ट्रॅक्टर उत्पादक कंपन्यांच्या स्थापनेने ट्रॅक्टर उद्योगाला सुरुवात झाली.
हेन्री फोर्ड यांनी १९०६ साली २४ अश्वशक्तीचे (अश.चे) चार सिलिंडरी अभे मोटारगाड्यांचे पेट्रोल एंजिन व ग्रहमाली प्रेषण व्यवस्था वापरून एक प्रयोगिक ट्रॅक्टर बनविला. या रचनेने पूर्वीच्या भारी वजनाच्या ट्रॅक्टरांचे पर्व संपून नव्या हलक्या ट्रॅक्टरांचे पर्व सुरू झाले. यानंतर ट्रॅक्टरांच्या बांधणीत सुधारणा करण्याचे प्रयत्न चालूच होते. फोर्ड कंपनीने १९१७ मध्ये एंजिन, प्रेषण चक्रमाला, अंतिम मळसूत्री (वर्म) चालक ही सर्व बिडाच्या एकाच पेटीत बसविली. दंतचक्रे तेलात बुडविलेली होती. तसेच एंजिनाला लागणारी हवा एका मोठ्या ओल्या कपडाच्या गाळणीतून पुरविलेली होती. त्याला खालची चौकट अशी नव्हतीच. या ट्रॅक्टरला ‘फोर्डसन’ असे नाव देण्यात आले होते. हा ट्रॅक्टर लोकांना एकदम पसंत पडून त्याचा मोठा खप झाला व पुढील दशकात ट्रॅक्टरबांधणीसाठी तो प्रमाण मानला गेला. १९१८ हे साल अमेरिकेचे पहिल्या महायुद्धात असल्याचे दुसरे वर्ष होते आणि त्यावर्षी तेथे शेतमजुरांचा भयंकर तुटवडा जाणवू लागला. यामुळे ट्रॅक्टर उत्पदनाला जोर आला. उत्पादनाच्या नव्या सोप्या पद्धती, बांधणीत सुधारणा यांच्या संशोधनाला चालनाही मिळाली. मोटारगाडी उद्योगातील जोडणी-साखळी पद्धत ट्रॅक्टरांसाठी वापरण्यास सुरुवात झाली. तसेच अभिकल्पात आणि बांधणीत सुधारणा होऊन ट्रॅक्टराच्या मागच्या बाजूने स्वतंत्र्य रीत्या एंजिनचलित्र फिरत्या दंडाच्या रूपाने शक्तिग्रहणाची प्रथमच सोय करण्यात आली. यामुळे मागे जोडलेली अवजारे, उदा., गवत कापणीची, बांधणीची, ट्रॅक्टराच्या पुढे जाण्याच्या कमी-जास्त वेगावर परिणाम न होता एका कायम वेगाने एंजिनानेच चालवणे शक्य झाले. ही व्यवस्था इतकी महत्त्वाची होती की, ती त्यानंतर सर्व ट्रॅक्टरांत आवश्यक गोष्ट ठरून गेली. या अगोदर या यंत्रांचे चालन त्यांच्या चक्रांनी म्हणजे ट्रॅक्टराच्या गतीने होत असे व ते अर्थातच ट्रॅक्टराच्या वेगांवर अवलंबून असे. यानंतरची मोठी महत्त्वाची घटना म्हणजे १९३१–३२ साली ट्रॅक्टरांकरिता पोलादी धावांच्या लोखंडी चाकांच्या जागी रबरी हवेचे टायर वापरण्यास सुरुवात झाली. प्रथम हे टायर गोल छेदाचे होते पण पुढे त्यांची उंची कमी करून रुंदी वाढविण्यात आली. तसेच त्यातील हवेचा दाब ०.८ ते १.४ किग्रॅ./सेंमी.२ इतका कमी ठेवण्यात येऊ लागला. टायरवर पावले (ट्रेडिंग) व मोठ्या पण दूरदूर असलेल्या सोंगट्या ठेवण्याची पद्धत आली. या गोष्टींमुळे या धावांचा परिघर्षण रोध कमी झाला. जमिनीवरील पकड वाढली व त्यामुळे कार्योपयोगी शक्तीत व परिणामतः ट्रॅक्टराच्या कार्यक्षमतेत वाढ झाली. एंजिनाच्या बाबतीत वाफ एंजिन, वायू (कोळशाचा वा नैसर्गिक म्हणजे खनिज) एंजिन, केरोसीन एंजिन, पेट्रोल एंजिन आणि शेवटी आपले स्थान अजूनही टिकवून असलेले डीझेल एंजिन असे त्याच्या विकासातील टप्पे पडतात. सुरुवातीच्या वाफ एंजिनाच्या व लोखंडी चाकांच्या ट्रॅक्टराचे वजन सु. ९ टन असे ते सध्याच्या चार चाकी रबरी हवाई टायरांच्या प्रमाणित ट्रॅक्टराचे सु. १.५ टन किंवा कमीही इतके कमी झाले आहे. ट्रॅक्टराची अश्वशक्ती ३०–४० वरून आता (मोठ्यांची) १२०–१५० पर्यंत गेली आहे.
== कार्य ==
हे [[डीझेल]] या इंधनावर चालते. यासाठी [[डीझेल इंजिन]] वापरले जाते.
== 30एचपी ==
[[चित्र:TractorPTOshaftMay04.jpg|left|thumb|वापराचा दांडा जोडलेला आहे]]
{{Commons|Tractor}}
[[वर्ग:वाहने]]
[[वर्ग:शेतीची औजारे]]
[[वर्ग:डीझेलचलित वाहने]]
njilu6hpihc3uaef3oan7k6j6ln17ne
2140982
2140980
2022-07-28T05:02:35Z
संतोष गोरे
135680
[[Special:Contributions/2405:204:28F:4C6E:0:0:1009:A8B1|2405:204:28F:4C6E:0:0:1009:A8B1]] ([[User talk:2405:204:28F:4C6E:0:0:1009:A8B1|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:KiranBOT II|KiranBOT II]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले.
wikitext
text/x-wiki
{{बदल}}
{{संदर्भहीन लेख}}
ट्रॅक्टर हे कोणतीही गोष्ट सहजतेने ओढून नेता यावी या साठी बनवले गेलेले [[वाहन]] आहे.
याचा उपयोग [[शेती]] साठी होतो.(कर्षित्र, कर्षक). गाड्यावर घातलेली वा त्यालाच सरळ जोडलेली शेतकामाची व अन्य प्रकारची यंत्रे; तेल, पाणी किंवा अन्य पदार्थ असलेल्या गाड्यांवरील टाक्या; सामान लादलेले चालीत डबे (अनुवाहन, ट्रेलर) वगैरे ओढण्यासाठी वापरावयाचे स्वयंचलित शक्तिसाधन. अचल यंत्रेही ट्रॅक्टर (त्यावरील कप्पी-पट्ट्याच्या मदतीने) चालवू शकतो. ट्रॅक्टर हे केवळ चाके लावलेले एंजिन असते आणि त्यामुळे स्वतः ट्रॅक्टरावर सामान वगैरे काही लादता येत नाही. तरी पण हे विविध प्रकारची कामे करणारे बहुगुणी यंत्र आहे.
ट्रॅक्टर जनावरांऐवजी नुसते ओढण्याचे कामच करीत नाही; तर तो मालसामान भरण्याचे, कणसे-लोंब्या खुडण्याचे, कापण्याचे, फवारा मारण्याचे, झोडण्याचे, थप्प्या लावण्याचे वगैरे माणसांनी करावयाची कामेही करू शकतो. त्याचा सर्वांत जास्त उपयोग शेतीसाठी, पड जमीन नांगराखाली आणण्यासाठी आणि मोठाल्या बांधकामात होतो. भारतात त्याचा प्रसार मुख्यत्वे शेतीसाठी होत आहे. [[चित्र:Modern-tractor.jpg|thumb|[[युरोप]] खंडातील एक आधुनिक ट्रॅक्टर]]
== इतिहास ==
किले नावाच्या ब्रिटिश तंत्रज्ञांनी १८७५ मध्ये शेतीची अवजारे (मोठी यंत्रे) ओढण्यासाठी जनावरांऐवजी वाफेच्या एंजिनावर चालणाऱ्या ट्रॅक्टराचा उपयोग केली. त्या वेळी नांगर वगैरे अवजारे ट्रॅक्टराला तारदोरांनी जोडीत असत. ट्रॅक्टराचा जन्म जरी अशा तऱ्हेने इंग्लंडात झाला असला, तरी त्याचा खरा विकास अमेरिकेतच झाला. तेथे विपुल जमीन असल्यामुळे शेती उद्योगाच्या यांत्रिकीकरणाला खुपच वाव होता. अमेरिकेत शेतकामाची यंत्रे, उदा., झोडणी, मळणी, कोळपणी, लाकूड कापणी (शेती उद्योगातील उपांग) करणारी यंत्रे सु. १८५० पासून वापरात येऊ लागली. ती एकाच जागी मालकाच्या शेतात असत. वर उल्लेखिलेला वाफ एंजिनाचा ट्रॅक्टर आल्यावर तो मग घोडे लावून यंत्र असलेल्या ठिकाणी नेण्यात येत असे व ट्रॅक्टराची कप्पी यंत्राच्या कप्पीला पट्ट्याने फिरवी. या पद्धतीचा गव्हाच्या शेतीला अमेरिकेत त्या वेळी फार उपयोग झाला. काही दिवासांनी या ट्रॅक्टराला गाड्यावर बसवण्यात आले व तो ओढून नेण्यासाठी घोडे अनावश्यक झाले. बांधलेले रस्ते किंवा रूळ न लागणाऱ्या ट्रॅक्टरांनी जेव्हा जमीन नांगरण्यात येऊन लागली तेव्हा ‘ट्रॅक्टर’ शब्दाचा जन्म झाला. त्या वेळी ट्रॅक्टराची चाके पोलादाची असत आणि जमिनीत पकड मिळवण्यासाठी त्यांच्या प्रधींवर (कडांवर) कंगोरे ठेवलेले असत (आ. १).
हा ट्रॅक्टर इंधन व पाणी भरण्यासाठी अधून-मधून थांबवावा लागे. नांगराच्या तेरा फाळांपैकी सहा फाळ वापरून हा ट्रॅक्टर ७२ मिनिटांत २.६३ एकर ( १ हेक्टरांपेक्षा किंचित जास्त) जमीन नांगरीत असे. या कामात गुंतलेली माणसे म्हणजे ट्रॅक्टराचा परिचालक, [[लाकूड|लाकडे]] आणि [[पाणी]] यांच्या पुरवठ्यासाठी एक माणूस व घोडे, एक आगवाला, दोन नांगर परिचालक आणि संशोधकातर्फे एक माणूस (ट्रॅक्टराच्या देखरेखीसाठी) अशी सहा माणसे व काही घोडे असत.
आ. १. पोलादी चाकांचा वाफ एंजिन ट्रॅक्टर (१९११) : ट्रॅक्टर १२ फाळांचा नांगर ओढत आहे.आ. १. पोलादी चाकांचा वाफ एंजिन ट्रॅक्टर (१९११) : ट्रॅक्टर १२ फाळांचा नांगर ओढत आहे.
ट्रॅक्टर हा अंतर्ज्वलन (सिलिंडरातच इंधनाचे ज्वलन होणाऱ्या) एंजिनाचाच असला पाहिजे अशी नंतरच्या काळात श्रद्धा बनली आहे. वाफ ट्रॅक्टर ही एक केवळ सुरुवातीची अल्पकालिक अवस्था होती. १८८९ मध्ये एका वाफ ट्रॅक्टराच्या गाड्यावर द. डकोटा राज्यात, जेव्हा एक एकसिलिंडरी ‘चार्टर’ वायू एंजिन, चार्टर गॅस एंजिन कंपनीने बसवून नव्या तऱ्हेचा ट्रॅक्टर तयार केला तेव्हाच खऱ्या अर्थाने ट्रॅक्टर पर्वाला सुरुवात झाली असे मानतात. या कंपनीने असले आणखी सहा ट्रॅक्टर बनिवले. पहिला पेट्रोल एंजिन ट्रॅक्टर जे. आय्. केस थ्रेशिंग मशीन कंपनीने १८९२ मध्ये बनविला. पुढील ७–८ वर्षांत जॉन फ्रोएलिक व जॉन डीअर यांनी अमेरिकेत, नीकोलाउस ओटो यांनी जर्मनीत व तसेच काही तंत्रज्ञांनी इंग्लंडात अंतर्ज्वलन एंजिनाचे ट्रॅक्टर बनविले. ओटो यांनी तर आपले १५ ट्रॅक्टर अमेरिकेत विकले. १९०१ मध्ये सी. डब्ल्यू. हार्ट व सी. एच्. पार यांनी एक मोठ्या तेल-शीतन मंद गती, दोन फेरी आवर्तन एंजिनाचा ट्रॅक्टर बनविला. तसलेच आणखी १५ ट्रॅक्टर त्यांनी १९०३ पर्यंत विकले. ते इतके चांगले होते की, त्यातील निम्मे तरी १९२० पर्यंत चांगले काम देऊ शकले. १९०४ मध्ये बेंजामिन होल्ट यांनी पहिला पेट्रोल एंजिनी साखळीपट्ट्याचा ट्रॅक्टर बनिवला. पट्ट्याला लाकाडाचे ठोकळे बसविलेले होते. यात प्रत्येक पट्ट्याला स्वतंत्र क्लच बसविला होता व त्यामुळे तो वळविणे सोपे झाले. हे तत्त्व साखळीपट्ट्याच्या सर्व वाहनास अजूनही वापरले जाते. अशा तऱ्हेने ट्रॅक्टराचा विकास होत असता १९०६ मध्ये एकदम ११ ट्रॅक्टर उत्पादक कंपन्यांच्या स्थापनेने ट्रॅक्टर उद्योगाला सुरुवात झाली.
हेन्री फोर्ड यांनी १९०६ साली २४ अश्वशक्तीचे (अश.चे) चार सिलिंडरी अभे मोटारगाड्यांचे पेट्रोल एंजिन व ग्रहमाली प्रेषण व्यवस्था वापरून एक प्रयोगिक ट्रॅक्टर बनविला. या रचनेने पूर्वीच्या भारी वजनाच्या ट्रॅक्टरांचे पर्व संपून नव्या हलक्या ट्रॅक्टरांचे पर्व सुरू झाले. यानंतर ट्रॅक्टरांच्या बांधणीत सुधारणा करण्याचे प्रयत्न चालूच होते. फोर्ड कंपनीने १९१७ मध्ये एंजिन, प्रेषण चक्रमाला, अंतिम मळसूत्री (वर्म) चालक ही सर्व बिडाच्या एकाच पेटीत बसविली. दंतचक्रे तेलात बुडविलेली होती. तसेच एंजिनाला लागणारी हवा एका मोठ्या ओल्या कपडाच्या गाळणीतून पुरविलेली होती. त्याला खालची चौकट अशी नव्हतीच. या ट्रॅक्टरला ‘फोर्डसन’ असे नाव देण्यात आले होते. हा ट्रॅक्टर लोकांना एकदम पसंत पडून त्याचा मोठा खप झाला व पुढील दशकात ट्रॅक्टरबांधणीसाठी तो प्रमाण मानला गेला. १९१८ हे साल अमेरिकेचे पहिल्या महायुद्धात असल्याचे दुसरे वर्ष होते आणि त्यावर्षी तेथे शेतमजुरांचा भयंकर तुटवडा जाणवू लागला. यामुळे ट्रॅक्टर उत्पदनाला जोर आला. उत्पादनाच्या नव्या सोप्या पद्धती, बांधणीत सुधारणा यांच्या संशोधनाला चालनाही मिळाली. मोटारगाडी उद्योगातील जोडणी-साखळी पद्धत ट्रॅक्टरांसाठी वापरण्यास सुरुवात झाली. तसेच अभिकल्पात आणि बांधणीत सुधारणा होऊन ट्रॅक्टराच्या मागच्या बाजूने स्वतंत्र्य रीत्या एंजिनचलित्र फिरत्या दंडाच्या रूपाने शक्तिग्रहणाची प्रथमच सोय करण्यात आली. यामुळे मागे जोडलेली अवजारे, उदा., गवत कापणीची, बांधणीची, ट्रॅक्टराच्या पुढे जाण्याच्या कमी-जास्त वेगावर परिणाम न होता एका कायम वेगाने एंजिनानेच चालवणे शक्य झाले. ही व्यवस्था इतकी महत्त्वाची होती की, ती त्यानंतर सर्व ट्रॅक्टरांत आवश्यक गोष्ट ठरून गेली. या अगोदर या यंत्रांचे चालन त्यांच्या चक्रांनी म्हणजे ट्रॅक्टराच्या गतीने होत असे व ते अर्थातच ट्रॅक्टराच्या वेगांवर अवलंबून असे. यानंतरची मोठी महत्त्वाची घटना म्हणजे १९३१–३२ साली ट्रॅक्टरांकरिता पोलादी धावांच्या लोखंडी चाकांच्या जागी रबरी हवेचे टायर वापरण्यास सुरुवात झाली. प्रथम हे टायर गोल छेदाचे होते पण पुढे त्यांची उंची कमी करून रुंदी वाढविण्यात आली. तसेच त्यातील हवेचा दाब ०.८ ते १.४ किग्रॅ./सेंमी.२ इतका कमी ठेवण्यात येऊ लागला. टायरवर पावले (ट्रेडिंग) व मोठ्या पण दूरदूर असलेल्या सोंगट्या ठेवण्याची पद्धत आली. या गोष्टींमुळे या धावांचा परिघर्षण रोध कमी झाला. जमिनीवरील पकड वाढली व त्यामुळे कार्योपयोगी शक्तीत व परिणामतः ट्रॅक्टराच्या कार्यक्षमतेत वाढ झाली. एंजिनाच्या बाबतीत वाफ एंजिन, वायू (कोळशाचा वा नैसर्गिक म्हणजे खनिज) एंजिन, केरोसीन एंजिन, पेट्रोल एंजिन आणि शेवटी आपले स्थान अजूनही टिकवून असलेले डीझेल एंजिन असे त्याच्या विकासातील टप्पे पडतात. सुरुवातीच्या वाफ एंजिनाच्या व लोखंडी चाकांच्या ट्रॅक्टराचे वजन सु. ९ टन असे ते सध्याच्या चार चाकी रबरी हवाई टायरांच्या प्रमाणित ट्रॅक्टराचे सु. १.५ टन किंवा कमीही इतके कमी झाले आहे. ट्रॅक्टराची अश्वशक्ती ३०–४० वरून आता (मोठ्यांची) १२०–१५० पर्यंत गेली आहे.
== कार्य ==
हे [[डीझेल]] या इंधनावर चालते. यासाठी [[डीझेल इंजिन]] वापरले जाते.
== 30एचपी ==
[[चित्र:TractorPTOshaftMay04.jpg|left|thumb|वापराचा दांडा जोडलेला आहे]]
{{Commons|Tractor}}
[[वर्ग:वाहने]]
[[वर्ग:शेतीची औजारे]]
[[वर्ग:डीझेलचलित वाहने]]
0867e77lnfjc54f2fdeyp8pvjkpy72l
सदस्य चर्चा:V.narsikar
3
63309
2140910
2131148
2022-07-27T15:44:17Z
V.narsikar
6239
/* प्रचालकपद */
wikitext
text/x-wiki
<div style="float:left;border:solid #99b3ff 3px;margin:5px;">
{| cellspacing="0" style="width:700px;background:white;"
| style="width:45px;height:45px;background:#99b3ff;text-align:center;font-size:12pt;" | '''केवळ मराठी''' (Only mr)
| style="font-size:10pt;padding:4pt;line-height:1.25em;text-align:center;" |{{Red|''' कृपया केवळ मराठी वापरावी''' </br>('''STRICTLY''' use Marathi language)}}<hr>या सदस्याचा आग्रह,येथील सदस्यांनी या चर्चापानावर, त्याचेशी केवळ '''[[मराठी भाषा|मराठीतुनच]]''' चर्चा करावी असा आहे.</br> (This user insists that, users here should use only [[मराठी भाषा|Marathi language]] on this talk page for discussion.)
|}</div>
----
{| Align="Right" Style="Background-color: #fdffe7; Border: red solid 1px"
!Style="Border: blue 1px solid"|'Archives'<BR/> जुन्या दप्तरदाखल चर्चा खाली आहेत
!Style="Border: blue 1px solid"|पासून
!Style="Border: blue 1px solid"|पर्यंत
|- Align="Left"
|[[ User talk:V.narsikar/जुनी चर्चा १|चर्चा १ (Archive 1)]]|| ९/०६/२००६ ||०३/०८/२००९
|- Align="Left"
|[[ User talk:V.narsikar/जुनी चर्चा २|चर्चा २ (Archive 2)]]||०४/०८/२००९ ||१२/११/२००९
|- Align="Left"
|[[ User talk:V.narsikar/जुनी चर्चा ३|चर्चा ३ (Archive 3)]]||१३/११/२००९ ||३१/१२/२००९
|- Align="Left"
|[[ User talk:V.narsikar/जुनी चर्चा ४|चर्चा ४ (Archive 4)]]||३१/१२/२००९ ||०५/०६/२०१०
|- Align="Left"
|[[ User talk:V.narsikar/जुनी चर्चा ५|चर्चा ५ (Archive 5)]]||०६/०६/२०१० ||३१/०७/२०१०
|- Align="Left"
|[[ User talk:V.narsikar/जुनी चर्चा ६|चर्चा ६ (Archive 6)]]||०१/०८/२०१० ||२४/०९/२०१०
|- Align="Left"
|[[ User talk:V.narsikar/जुनी चर्चा ७|चर्चा ७ (Archive 7)]]||२५/०९/२०१०||२९/०७/२०११
|- Align="Left"
|[[ User talk:V.narsikar/जुनी चर्चा ८|चर्चा ८ (Archive 8)]]||३०/०७/२०११||२४/१०/२०१२
|- Align="Left"
|[[ User talk:V.narsikar/जुनी चर्चा ९|चर्चा ९ (Archive 9)]]||२४/१०/२०१२||०९/१२/२०१३
|- Align="Left"
|[[ User talk:V.narsikar/जुनी चर्चा १०|चर्चा १० (Archive 10)]]||१०/१२/२०१३||१२/०९/२०१६
|- Align="Left"
|[[ User talk:V.narsikar/जुनी चर्चा ११|चर्चा ११ (Archive 11)]]||१२/०९/२०१६||२१/०१/२०१७
|- Align="Left"
|[[ User talk:V.narsikar/जुनी चर्चा १२|चर्चा १२ (Archive 12)]]||२१/०१/२०१७||१५/०८/२०१७
|}
== Weird, huge page ==
What in the world is going on at [[विकिपीडिया:चावडी/विकिपीडियात कळपट हवा]]? - [[सदस्य:Dcljr|dcljr]] ([[सदस्य चर्चा:Dcljr|चर्चा]]) ०७:०५, २७ ऑगस्ट २०१७ (IST)
:{{साद|Dcljr}}
Thanks a lot for pointing. Necessary action has been taken and the vandalism has been removed. Somehow, it slipped. Thanks again.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) १८:४३, २७ ऑगस्ट २०१७ (IST)
==हटविलेली चित्रे==
{{साद|अभय नातू}}
काम बरोबर सुरू आहे काय? काही नविन सुचले तर जरूर कळवावे ही विनंती.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) १९:५४, ३१ ऑगस्ट २०१७ (IST)
:नरसीकरजी,
:तुम्ही बारीक लक्ष घालून चित्र बदलणे किंवा लाल दुवे काढण्याचे काम हाती घेतल्याबद्दल धन्यवाद.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०१:१८, २ सप्टेंबर २०१७ (IST)
== विकीडेटा कार्यशाळा - १८ व १९ सप्टेंबर २०१७,पुणे ==
प्रिय सदस्य,
[https://meta.wikimedia.org/wiki/User:Asaf_%28WMF%29 असफ बार्तोव्ह] (वरिष्ठ कार्यक्रम अधिकारी, नवोदित विकिमीडिया समाज, विकिमीडिया फाउंडेशन) हे २९ ऑगस्ट ते २० सप्टेंबर या कालावधीत भारतातील विविध भाषा समुदायांना भेट देत आहेत.अधिक माहितीसाठी [https://meta.wikimedia.org/wiki/User:Asaf_%28WMF%29/2017_Technical_trainings_in_India हे पान] पहा. या निमित्ताने सीआयएस-ए२के संस्था निवडक विकिपीडिया सदस्यांसाठी (मराठी, इंग्रजी, हिंदी, संस्कृत)पुणे येथे विकिडेटा कार्यशाळेचे आयोजन करीत आहे. यात बार्तोव्ह तांत्रिक जाणकार म्हणून भाग घेतील. महाराष्ट्र ज्ञान महामंडळ (MKCL),ICC Trade Tower,'A' wing, 5th Floor, सेनापती बापट रोड,पुणे येथे १८ व १९ सप्टेंबर रोजी अशी एक कार्यशाळा आयोजित केली आहे.<br>
सध्या सक्रीय असलेल्या,विकिपिडीयाचा अनुभव असलेल्या आणि विकीडेटा प्रकल्पात योगदान करू इच्छिणाऱ्या सदस्यांना या कार्यशाळेत सहभाग घेता येईल. अशा सदस्यांनी आपली इच्छा आम्हाला लवकरात लवकर कळवावी. यासाठी subodhkiran@gmail.com या पत्त्यावर मेल पाठवावी. निवड झालेल्या सदस्यांचा येण्याजाण्याचा आणि राहण्याचा खर्च सीआयएस तर्फे केला जाईल.<br>
--[[सदस्य:सुबोध कुलकर्णी|सुबोध कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:सुबोध कुलकर्णी|चर्चा]]) ०८:०७, ८ सप्टेंबर २०१७ (IST)
== सन्मान ==
{| style="border: 1px solid gray; background-color: #fdffe7;"
|rowspan="2" style="vertical-align:middle;" | {{#ifeq:{{{2}}}|alt|[[File:Commons-barnstarW.png|100px]]|[[File:Commons-barnstarW.png|100px]]}}
|rowspan="2" |
|style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;" | '''चित्रशोधक बार्नस्टार'''
|-
|style="vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;" | नरसीकरजी,<br>गेले अनेक दिवस/आठवडे तुम्ही मराठी विकिपीडियावरील लेखांतून चित्रांचे मोडके दुवे काढून त्याऐवजी कॉमन्सवरील चित्रे घालीत आहात. या अथक प्रयत्नांसाठी माझ्याकडून तुम्हाला हा बार्नस्टार! [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:१८, १३ सप्टेंबर २०१७ (IST)
|}
:{{साद|अभय नातू}} आपण घेतलेल्या दखलीबद्दल शतश: आभार.आपला विकि सुंदर दिसावा म्हणून ही भानगड निस्तरत आहे. --[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) ०९:२२, १३ सप्टेंबर २०१७ (IST)
== विनंती ==
"भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था"
या पानावर
'नॅशनल रिमोट सेन्सिंग एजन्सी'
ऐवजी
'राष्ट्रीय सुदूर संवेदन केंद्र'
असे लिहावे व त्याला दुवा जोडावा.
--[[सदस्य:अभय होतू|अभय होतू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय होतू|चर्चा]]) १३:५६, २१ ऑक्टोबर २०१७ (IST)
: होय.
--[[सदस्य:V.narsikar|V.narsikar]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) २०:१६, २१ ऑक्टोबर २०१७ (IST)
विनंती प्रलंबित साहेब.....
--[[सदस्य:अभय होतू|अभय होतू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय होतू|चर्चा]]) २०:५६, २२ ऑक्टोबर २०१७ (IST)
::सध्या व्यस्त आहे. तसेच माझा संगणक दुरुस्तीस आहे. घाई असल्यास कृपया करून घ्यावे ही विनंती.--[[सदस्य:V.narsikar|V.narsikar]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) ०९:४३, २३ ऑक्टोबर २०१७ (IST)
[[चित्र:yes.png|20px]] ते केले महाराज! --[[सदस्य:V.narsikar|V.narsikar]] ([[सदस्य चर्चा:V.narsikar|चर्चा]]) १५:११, २३ ऑक्टोबर २०१७ (IST)
आरेवाडी हे सातारा जिल्ह्यातील आहे. ते नवीन माणसाने सांगली जिल्ह्यात टाकून माहिती बदलली आहे. सांगली जिल्ह्यात सुद्धा आरेवाडी (कवठेमहांकाळ) असल्याने तसे घडले असावे. [[सदस्य:नरेश सावे|नरेश सावे]] ([[सदस्य चर्चा:नरेश सावे|चर्चा]]) १९:३८, १४ एप्रिल २०२१ (IST)
== विपत्र ==
नरसीकरजी,
विपत्र पहावे.
[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १७:०५, २३ ऑक्टोबर २०१७ (IST)
== विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७: सहभागी होण्यासाठी आमंत्रण ==
[[File:Sun Wiki.svg|250px|right]]
नमस्कार! गेल्या तीन वर्षांपासून, मराठी विकिपीडियावर विकिपीडिया आशियाई महिना (WAM) असे कार्यक्रम आयोजित केला जाते. हा कार्यक्रम आंतरराष्ट्रीय स्तरावर यशस्वी असते, विविध विकिपीडिया प्रकल्पात शेकडो संपादकानीं आशियायी विषयांवर हजारो लेख तयार करतात.
मी तुम्हाला '''[[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७|विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७]]''' साठी सहभागी होण्यासाठी निमंत्रित करू इच्छितो, जे पुन्हा एकदा नोव्हेंबर महिन्यापासून चालते.सदस्य आशियायी-संबंधित सामग्रीबद्दल नवीन लेख तयार करतील जे किमान ३,००० बाइट आणि ३०० शब्दांची लांबी असेल हे लक्ष्य आहे. किमान '''४''' (चार) लेख तयार करणारे संपादक विकिपीडिया आशियाई महिना पोस्टकार्ड प्राप्त करतील.
आपल्याला स्वारस्य असल्यास, कृपया [[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७/प्रतिभागी|येथे]] साइन अप करा. जर तुमच्याकडे काही प्रश्न असतील तर कृपया [[विकिपीडिया चर्चा:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७|चर्चापानास]] विचारा.
धन्यवाद!
[[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७|विकिपीडिया आशियाई महिनाच्या]] वतीने [[सदस्य:Tiven2240|टायवीन२२४०]] (आयोजक)
--[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १५:२५, १ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
== संदेश ==
नमस्कार नारसिकर साहेब, मराठी विकिपीडियावर माहितगार प्रचालक नाही राहिले. प्रचालक अधिकाराचे दुरुपयोग करण्यास त्यांना प्रतिपालक द्वारे अधिकार काढण्यात आली आहे. {{साद|अभय नातू}} व तुम्ही सध्या सर्व ऍक्टिव्ह प्रचालक आहेत. कृपा पुढील लेखनात आम्हाला आशीर्वाद व मार्गदर्शन करावे --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> २२:०८, ३ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
: +1 -- [[सदस्य:Rohini|Rohini]] ([[सदस्य चर्चा:Rohini|चर्चा]]) २२:४९, ३ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
: +1 -- [[सदस्य:Abhijeet Safai|आभिजीत]] २३:१०, ३ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
== नमस्कार ==
एकदम मनातले केलेत तुम्ही. मी तुम्हाला संदेश पाठवणार होतो, तेवड्यात तुमचा संदेश आला.. छान वाटले. बाकी काही नाही, निहमीचेच लक्ष्य.. लेख बनवुन त्यांच्यात मजकुर टाकुन लेख सुधरवायचा.. आणि मराठी विकिपीडियाच्या कोशात भर पाडायाची.. आपले काय व कसे चालले आहे? प्रशांत शिरसाठ ([[सदस्य_चर्चा:Koolkrazy|माझ्या बरोबर बोला!]])
Hello [[सदस्य:Prasad gurav (sandy)|Prasad gurav (sandy)]] ([[सदस्य चर्चा:Prasad gurav (sandy)|चर्चा]]) ०४:३९, ९ फेब्रुवारी २०१९ (IST)
== साचा:Countdown ==
सर [[साचा:Countdown]] पहा. त्यात काही ठिकाणी तुमची मदत हवी आहे. [[:commons:template:Countdown|साचा:Countdown]] असे जर झाले तर मराठी विकिपीडियावर खूप फायदे होईल. --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> २२:२८, ८ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
{{साद|Tiven2240}}येथील काही अपूर्ण व प्रलंबित कामांमुळे माझे लगेच यावर लक्ष देणे शक्य नाही. ती कामे पूर्ण झाली कि बघतो. ती महत्त्वाची आहेत.तसेच, याचे मराठी विकिस काय फायदे होतील हे मला कळले नाही. विवेचन दिले तर बरे होईल. माझ्या माहितीत भर पडेल. धन्यवाद.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] ०९:०२, ९ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
या साचल्यामुळे वोटिंग किव्हा इव्हेंट संपल्याची माहिती मिळेल. या साच्यांनी मदत झाली की सर्व वेळेवर होईल. एकाद्या इव्हेंट कधी संपणार व एका चावडी किव्हा प्रचालक मत (कॉल) कधी संपणार याचेही माहिती मिळेल. --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> ११:१०, ९ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
:धन्यवाद.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] ११:१२, ९ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
मी काही ठिकाणी बद्दल केली आहे परंतु एक एर्रोर देते. कृपा ते एर्रोर कसे हाटेल ते सांगा. --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १३:४९, ९ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
== Infobox holiday ==
सर मराठी विकिपीडियावर असे ३ साचे आहेत. परंतु सर्वात बरोबर व योग्य साचा [[साचा:Infobox holiday]] आहे. बाकी सर्व साचे बंद करून हा साचा मराठीमध्ये रूपांतर करून वापरू. आपले मत द्या --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> २१:०६, १२ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
== स्वागत साचा ==
{{Tl|स्वागत}}
नमस्कार,
हा साचा बहुतेक सर्वे सदस्यांचे चर्चापानावर आहे. कृपा याला update करा. याहू व sms ग्रुप ते काय उपयोगी दिसत नाही. कृपा यावर काम करावे . धन्यवाद --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १७:५८, २३ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
नमुना स्वरूप मी [[सदस्य:Tiven2240/welcome2017]]वर काम केले होते जर काही लागेल तर यातून घेऊ शकते. --१८:०३, २३ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
{{साद|Tiven2240}}
::क्र. ११ व १२ दोन्ही वाचले. सवड मिळाल्यावर बघतो.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] २०:१८, २३ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
==स्रोत पुस्तक साचा==
नमस्कार,
आपण दिल्याप्रमाणे साचा मी वापरून पाहिला आहे. माझी अडचण वेगळी आहे. समजा, साच्यात दिल्याप्रमाणे एका पुस्तकाची नोंद मी संदर्भसूचीत केली. आता त्या पुस्तकातीलच विविध पृष्ठांचे संदर्भ मला द्यायचे आहेत. त्यासाठी आपण दाखवल्याप्रमाणे पुस्तकाच्या नोंदीतच ते सर्व पृष्ठक्रमांक नोंदवणे हा मार्ग आहे. पण त्याने कोणता संदर्भ कोणत्या पृष्ठक्रमांकाशी संबंधित आहे ते स्पष्ट होत नाही. दुसरे आपण दिलेल्या उदाहरणात संपादक म्हणून मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळाचे नाव नोंदवले आहे. पण खाली पुस्तकाच्या नोंदीत ते नाव संपादकाचे आहे की कोणाचे हे स्पष्ट होत नाही. मला अभिप्रेत असलेली संदर्भनोंदीची पद्धत मी खाली नोंदवत आहे. आपले उदाहरण तसेच ठेवले आहे.
===संदर्भाचे उदाहरणवाक्य===
एका पुस्तकातल्या पाच पानांचे संदर्भ द्यायचे असतील तर ते पुढीलप्रमाणे देता येतील. पहिला{{sfn|अब्राकाड्ब्रा|१९८३|p=१}}, दुसरा{{sfn|अब्राकाड्ब्रा|१९८३|p=२}}, तिसरा{{sfn|अब्राकाड्ब्रा|१९८३|p=३}}, चौथा{{sfn|अब्राकाड्ब्रा|१९८३|p=४}} आणि पाचवा{{sfn|अब्राकाड्ब्रा|१९८३|p=५}}.
===संदर्भनोंदी===
{{संदर्भयादी|4}}
===संदर्भसूची===
<!--{{स्रोत पुस्तक
| पहिलेनाव = ज्ञानचंद
| आडनाव = अब्राकाड्ब्रा
| लेखक =
| सहलेखक =
| शीर्षक = मराठी विश्वकोश, खंड ७ ह्यात समाविष्ट
| मालिका = मराठी मालिका
| प्रकरण = '''प्रकरण क्र.३, आयुर्वेद'''
| भाषा = [[मराठी]]
| संपादक = संपादक:मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ
| प्रकाशक = महाराष्ट्र राज्य शासन
| आवृत्ती = प्रथम आवृत्ती
| दिनांक = २२ मार्च १९८३
| महिना =
| वर्ष =
| फॉरमॅट = इंटरनेट आवृत्ती
| अन्य = (पुस्तकरूपात पण उपलब्ध)
| पृष्ठ =
| पृष्ठे =क्र. २२,२३ व १०३,११२,१४८,२२५,१००७
| दुवा = http://some.दुवा.com
| संदर्भ = (संदर्भअमुकतमुक)
| अॅक्सेसदिनांक =
| अॅक्सेसमहिना =
| अॅक्सेसवर्ष = २४ नोव्हेंबर इ.स. २०१७
| अवतरण = आयुर्वेद हा जीवनदायिनी वेद आहे.
}}-->
===अपेक्षित बदल===
# मला संपादकाच्या नावानंतर कंसात (संपा.) असे यायला हवे आहे.
# भाषा = मराठी ह्याचे शेवटी कंसात (मराठी मजकूर) असे होते त्याऐवजी भाषा : मराठी असे यायला हवे आहे.
# प्रकरण क्र.३, आयुर्वेद हे ठळक व्हायला हवे असून मराठी विश्वकोश, खंड ७ हे '''समाविष्ट : मराठी विश्वकोश, खंड ७''' असे किंवा '''मराठी विश्वकोश, खंड ७ ह्यात समाविष्ट''' असे हवे आहे. ह्यासाठी काय करता येईल ह्याबाबत मार्गदर्शन करावे. [[सदस्य:सुशान्त देवळेकर|सुशान्त देवळेकर]] ([[सदस्य चर्चा:सुशान्त देवळेकर|चर्चा]]) १९:०६, २४ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
::::::कृपया चर्चा पान बघावे. येथेपण आपण म्हणता तसे बदल केले आहेत.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] २०:१४, २४ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
== ऑटोमॅटिक गॅजेट ==
[[:en:MediaWiki:RefToolbar.js|MediaWiki:RefToolbar.js]]---> [[मिडियाविकी:RefToolbar.js]]
संदर्भ क्षेत्रात काही चर्चा चालली होती यामुळे जरा हा मराठी विकिपीडियावर आणण्यास प्रयत्न करा. यांनी संदभ बरोबर येते. --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १७:०१, २५ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
:यात आपणास अभय नातूंची मदत घ्यावी लागेल.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १६:१९, २६ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
::आशा आहे की {{साद|अभय नातू}} आपली मदत करतील. --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १६:२१, २६ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
याची पूर्वपीठिका काय आहे? कोणते बदल येथे आणण्याचा तुमचा प्रस्ताव आहे? [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) २२:४२, २७ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
{{साद|अभय नातू}}
:::पूर्वपिठिका म्हणजे सदस्य सुशान्त देवळेकरांनी चावडीवर टाकलेला संदेश [[विकिपीडिया:चावडी/इतर चर्चा#तांत्रिक गरजा]] व मी त्यांचे सदस्यपानावर टाकलेला संदेश [[सदस्य चर्चा:सुशान्त देवळेकर#साचा:स्रोत पुस्तक चा वापर]].बाकी म्हणाल तर, मी याबाबत कोरा आहे.टायवेनने ती चर्चा वाचून हा संदेश टाकला असावा असे वाटते. टायवेनच आपणांस सांगू शकतील.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] ०९:१०, २८ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
::वरील दुवात नारसीकर व अन्य विकिपीडियाचे सदस्य मराठी विकिपीडियावर संदर्भ क्षेत्रात काम करत आहेत असे दिसते. सद्या मराठी विकिपीडियावर संदर्भ टाकण्यास साचेचे उपयोग होते आणि सर्व'''<nowiki><ref>{{**</nowiki>[[:वर्ग:संदर्भ साचे]]<nowiki>}}</ref></nowiki>''' हा फॉरमॅट मध्ये चालते. हे सर्व काम मॅन्युअल पदतीने होते. मी अन्य विकिपीडियावर एक असा गॅजेट पाहिले जे हे सर्व काम ऑटोमॅटिक करते. फक्त दुवा टाकला की संदर्भ तयार होते. याकरिता असे मराठी विकिपीडियावर हे गॅजेट आले की आपण ही वेळ वाचवू शकूया. जसे आर्काइव्ह करण्यास मी मराठी विकिपीडियाला एक गॅजेट दिले व autoed स्क्रिप्ट सुद्धा मराठीवर आहे परंतु मिडियाविकी चे संपादन फक्त प्रचालक करू शकतो यामुळे मी वरील दुवा दिला होता. या गॅजेट जर आपल्याला मिळतील तर खूप वेळ वाचेल व चूकही कमी होतील. उपयुक्त गॅजेट [[:hi:विकिपीडिया:सन्दर्भ उपकरण|हिंदी विकिपीडिया]] व [[:en:Wikipedia:RefToolbar|इंग्लिशवर]] सुद्धा आहे यांनी आपल्यास रूपांतर करणे सुद्धा सोप्प होणार. यावर आपले मत नोंदवे --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १४:४०, २८ नोव्हेंबर २०१७ (IST)
:{{साद|Tiven2240}}, {{साद|V.narsikar}}
:वरील नोंद बघून पाठपुरावा करीत आहे परंतु तोपर्यंत [[w:en:Wikipedia:ProveIt|''ProveIt'']] हे उपकरण वापरून पहावे. छोट्या बदलांनीशी मी ते वापरले आहे. त्यात नेहमी वापरले जाणारे संदर्भ प्राचलांसह सहजपणे घालता येतात.
:
:टायवीन,
:RefToolbar.js जशीच्या तशी येथे आणण्याचा तुमचा प्रस्ताव आहे का? कि त्यातील काही भाग? जर काही भाग असतील तर नेमके कोणते (फक्त संदर्भ देण्यासाठीचे?)
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०८:५२, १ डिसेंबर २०१७ (IST)
[[File:Reftoolbar screen2.JPG|thumb|चित्र १]][[File:Reftoolbar screen1.JPG|thumb|चित्र २]]
::{{साद|अभय नातू}} proveit एक मॅन्युअल स्क्रिप्ट आहे. मी तेही वापरले होते इंग्लिश विकिपीडियावर. परंतु रेफटूलबार हे ऑटोमॅटिक गॅजेट आहे ज्याने फक्त दुवा टाकायचे आणि संदर्भ अपोपप तयार होते. रेफटूलबार पूर्ण पने संदर्भ करीतच आहे. काही भाग आहे असे माहीत नाही पण पूर्ण आणायला लागेल. चित्र १सारखे त्याचे इंटरफेस आहे व एडिटिंग करताना ते चित्र २ सारखे दिसते. जर इंग्लिशवर तुम्ही संदर्भ टाकत असेल तर हे सर्वात सोप्प तारिका आहे. Quick and precise --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १०:४९, १ डिसेंबर २०१७ (IST)
:{{साद|Tiven2240}},
[[File:Provit-1.png|thumb|प्रूव्हिटमधील सोय|right|180px]]
[[File:Provit-2.png|thumb|इंटरफेस|right|180px]]
[[File:Provit-3.png|thumb|इंटरफेस २|right|180px]]
:वस्तुतः प्रूव्हिटही असेच काहीसे आहे. चित्रे पहावी.
:वरील उपकरण येथे आणेपर्यंत प्रूव्हिट वापरता येईल असे मला सुचवायचे होते.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ११:१६, १ डिसेंबर २०१७ (IST)
:पुढील चर्चा [[सदस्य चर्चा:अभय नातू#फरक]] येथे.
:नरसीकरजी, तुमच्या चर्चापानावर लिहिल्याबद्दल क्षमस्व
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ११:३५, १ डिसेंबर २०१७ (IST)
:::{{साद|अभय नातू}} माफी वगैरे कशासाठी? माझ्या नाहीतर आपल्या चर्चापानावर जितकी माहिती यायची, तितकी माहिती येणारच. यात मला काही कष्ट अथवा त्रास नाही व त्याचा माझेवर काहीच भारही पडत नाही.असो.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १५:३१, १ डिसेंबर २०१७ (IST)
----
निष्कासित हा शब्द मराठी आहे काय? --[[सदस्य:अभय होतू|अभय होतू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय होतू|चर्चा]]) २३:४७, २८ डिसेंबर २०१७ (IST)
{{साद|अभय होतू}}
::होय. हा संस्कृतोद्भव मराठी शब्द आहे.निष्कासन या पासून आलेला. (निः+आसन -निष्कासन-संधीमध्ये त्याचे निषक् हा प्रत्यय लागून असे रुपांतर होते,असे काहिसे स्मरते.) निष्कासित- 'आसनेन विहिनं कृतं यः तत्'-एखाद्याला आसनविहिन करणे,त्याचे आसन अथवा स्थान -सहसा बळजबरीने- हिरावून/हिसकावून घेणे,बैठकीतून अथवा नोकरीतून बाहेर काढणे, संसदेच्या सभागृहातून मार्शलद्वारे बाहेर काढणे अशा अर्थाने तो बरेचदा वापरल्या जातो.संस्कृतची ऊजळणी न झाल्यामुळे त्याबाबत माझी स्मरणशक्ती कधीकधी दगा देते.अधिक माहिती किंवा वरील माहितीची खात्री सध्या 'ज' देऊ शकतील असे वाटते.विचारल्याबद्दल धन्यवाद.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] ०९:३५, २९ डिसेंबर २०१७ (IST)
== मंत्रालय कार्यशाळा ==
{{साद|Rahuldeshmukh101|Harish satpute|Tasmita33}}
मंत्रालयात होणाऱ्या कार्यशाळेस आमच्या शुभेच्छा कृपया स्वीकाराव्यात. दुसरे असे की, काल चर्चा केल्याप्रमाणे कार्यशाळेदरम्यान संपादित प्रत्येक लेखात/नविन लेखात {{c| वर्ग:१२ जानेवारी मंत्रालय कार्यशाळा}} हा वर्ग टाकण्याची तजविज करावी ही विनंती.हा वर्ग विकिवर तयार करण्यात आलेला आहे.त्यायोगे अशा लेखांवर, हवी असेल तर, पुढील प्रक्रिया करणे सर्वांना सोयीचे जाईल म्हणून ही पुन्हा विनंती. धन्यवाद.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] ०९:५३, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
----
{{साद|अभय नातू|Tiven2240|संदेश हिवाळे|Sachinvenga}}
यांना माहितीस्तव.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] ०९:५३, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
== कार्यशाळा लेख ==
प्रिय नरसीकरजी, आपण पहात आहात की कार्यशाळेनंतर सलग नवीन सदस्य बनणे आणि उत्साहाने लेख लिहिणे सुरु आहे. संबधित प्राध्यापक व आयोजक सूचना देत आहेत,तरी सुरुवातीस काही प्रमाणात हे घडणार असे वाटते. मी संपर्क करून सांगितले आहे. आज दोन ठिकाणी आढावा घेण्याचे नियोजन केले आहे. काही चांगले संपादक येत आहेत. त्यांना जरूर मार्गदर्शन करावे.या निमित्ताने विषय विविधता वाढत असल्याचे दिसत आहे.
धन्यवाद, --[[सदस्य:सुबोध कुलकर्णी|सुबोध कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:सुबोध कुलकर्णी|चर्चा]]) १३:११, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
{{साद|सुबोध कुलकर्णी}} - नोंद घेतली.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १३:१३, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
== Bot वापरणे ==
सद्या जर सदस्यखाते वापरले की अलीकडील बद्दल मध्ये नोंद येते यांनी काही संपादन पाहणे कष्ट होईल. याकरिता TivenBot वापरू? --[[User:Tiven2240|<span style="font-family:cursive;"><u><big>Tiven gonsalves</big></u></span>]][[User talk:Tiven2240|<sup><font style="color:Gold">🎄🎉🎅🍻</font></sup>]] १३:५७, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
:सध्या थांबावे ही विनंती. त्यांची कार्यशाळा २-३ शिफ्टमध्ये आहे. एक शिफ्ट संपली की वापरता येईल.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १३:५९, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
::साहेब {{tl|मंत्रालय कार्यशाळा}} हा साचा आता वापरू की नंतर? --[[User:Tiven2240|<span style="font-family:cursive;"><u><big>Tiven gonsalves</big></u></span>]][[User talk:Tiven2240|<sup><font style="color:Gold">🎄🎉🎅🍻</font></sup>]] १४:०२, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
::अंमळ (थोडावेळ) थांबावे. मी सांगतो मग. आपण उपलब्धच रहा.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १४:०३, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
:::ठीक मी आहेतच टिचकी द्या किव्हा चर्चापानास संदेश --[[User:Tiven2240|<span style="font-family:cursive;"><u><big>Tiven gonsalves</big></u></span>]][[User talk:Tiven2240|<sup><font style="color:Gold">🎄🎉🎅🍻</font></sup>]] १४:०६, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
:::सुरू करा. २५ मिनीटे आहेत या कामासाठी.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १४:१०, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
सदस्य खाता वापरू की bot?--[[User:Tiven2240|<span style="font-family:cursive;"><u><big>Tiven gonsalves</big></u></span>]][[User talk:Tiven2240|<sup><font style="color:Gold">🎄🎉🎅🍻</font></sup>]] १४:१३, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
:::सदस्यखाते.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १४:१४, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
:::ज्या लेखांचा शेवट ........महाराष्ट्र शासन असा होतो त्याचे संपादकास लावा.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १४:१८, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
== ऑल सेट ==
नारसिकरजी कार्यशाळेत असलेल्या सर्व सदस्यांनी सदस्य चर्चापान माझ्याकडे आहे. त्यात दोन्ही साचा मी टाकण्यास तयार आहे. फक्त तुमची मंजुरी मिळाली की सर्व काम लवकर करेल. --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १६:३०, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
:आता थांबावे लागेल. इतका वेळ मध्ये मोकळा होता तो वाया गेला. जरा थांबा आता थोडेसे. त्यांचे झाले की सांगतो.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १६:३५, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
::ठीक आहे मला संदेश टका मी लवकर आवश्यक ते करेल. --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १६:३७, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
{{साद|Tiven2240}}
::त्यांचे आजचे काम झाले आहे. आपण संदेश टाकणे सुरू करू शकता.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १६:५०, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
*{{झाले}}मी १३०+ चर्चापानावर संदेश टाकले. --[[User:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[User talk:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १७:०४, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
::खूप खूप धन्यवाद. असेच सहकार्य राहिले सर्वांमध्ये तर काहीही करता येते.(थम्स अप चिन्ह)--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १७:०६, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
{{साद|अभय नातू}}
कृपया त्याचे कौतुक करावे.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १७:०८, १२ जानेवारी २०१८ (IST)
== टिप्पणी ==
मला आशा आहे की आपल्याला [[विकिपीडिया:चावडी/ध्येय आणि धोरणे#कार्यशाळा कशी हवी?]] वर टिप्पणी करणे आवडेल --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १०:२२, १३ जानेवारी २०१८ (IST)
----
काही व्यक्तिगत प्रश्न विचाराचे होते. वय डोन्ट यु गो फॉर बरोक्रातशीप (आपण [[विकिपीडिया:प्रशासक|प्रशासक]] बनण्यास का नाही जात?) --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> ११:०३, १३ जानेवारी २०१८ (IST)
----
नारसिकरजी व {{साद|अभय नातू}}जी ही [https://maharashtratimes.indiatimes.com/maharashtra/mumbai-news/the-ministry-is-going-on-marathi-wikipedia/articleshow/62500068.cms बातमी] वाचा --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> ०९:३१, १५ जानेवारी २०१८ (IST)
: छान. - नरसीकर
:उत्तम. आशा आहे माहितीबरोबरच त्याची काळजी घेणारे सुद्धा मिळतील.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०१:०४, १६ जानेवारी २०१८ (IST)
खूप सुंदर माहिती दिली आहे आपण।
English विकिपीडिया शंभूराजेन वर वर बरीच चुकीची माहिती आहे। काय करता येऊ शकते [[सदस्य:Rahuljade|Rahuljade]] ([[सदस्य चर्चा:Rahuljade|चर्चा]]) १५:०९, १५ ऑक्टोबर २०१८ (IST)
== व्हॅलेंटाईन अभिवादन ==
{| style="background-color: #ff6947; border: 4px solid #DC143C;"
|rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 1px;" | [[File:Wikilove2 new.png|211px]]
|style="font-size: x-large; padding: 2px 2px 0 2px; height: 1.5em;" | '''व्हॅलेंटाईन अभिवादन!!!'''
|-
|style="vertical-align: middle; padding: 3px;" |
----
'''नमस्कार V.narsikar, [[प्रेम]] हे अंत: भाषा आहे आणि रोख्यांची दोन आत्म्यांच्या जोडणारा आणि आणते की दोन अंत: करणात एकत्र भावना आहे. [[विकिपीडिया]] पातळी प्रेम घेऊन, एकमेकांना [[व्हॅलेन्टाईन्स डे]]च्या शुभेच्छा बनवू करून विकिप्रेम पसरु,पूर्वी तो कोण असेल ज्याच्या सोबत आपले मतभेद झाला असेल, एक चांगला मित्र, किंवा फक्त काही यादृच्छिक व्यक्ती.<br /> पूर्वसंध्येला आपण मनापासून व उबदार प्रेम पाठवत आहे <br>
संपादनास शुभेच्छा,<br>
[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> ०८:२८, १४ फेब्रुवारी २०१८ (IST)
<center><span style="color: white"> '''<nowiki>{{subst:व्हॅलेंटाईन अभिवादन}} </nowiki>'''</span> असे ज्या सदस्यास संदेश द्यावयाचा आहे, त्या सदस्याच्या चर्चापानावर जोडून हा शुभेच्छा संदेश त्यांचेपर्यंत पोचवा.''</center>{{clear}}</div>
|}
== मेटा ==
मेटावरील [[:meta:Talk:Supporting Indian Language Wikipedias Program/Support/V.narsikar|संदेश]] पाहून अत्यंत अभिमान वाटतो. माझे मती आपल्याला त्याची गरज आहे मंग असे का? --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १७:३९, २४ फेब्रुवारी २०१८ (IST)
== लेख पाहणारे ==
नमस्कार,
विकिपीडियावरील लेख किती जणांनी वाचला/पाहिला आहे, हे आपल्याला कळू शकते का ? जर हे कळू शकत असेल तर, समजा २ व्यक्तींनी लेख वाचला, एकाने एकदाच (एका वेळी) व दुसऱ्याने चार वेळा (वेगवेगळ्या वेळी/दिवसा) तर लेख वाचणारे व्यक्ती किती दाखवतील - २ की ५ ?
१०:३१, २८ फेब्रुवारी २०१८ (IST) --[[User:संदेश हिवाळे|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:संदेश हिवाळे|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> १०:३१, २८ फेब्रुवारी २०१८ (IST)
{{साद|संदेश हिवाळे}}
:कोणत्याही पानाचे सर्वात खाली (मोबाईलवर संपादन करतांना) .गुप्तता .डेस्कटॉप असे निळे दुवे असतात. त्या पैकी डेस्कटॉप दुव्यावर टिचकावे. आता [[बाबासाहेब अांबेडकर]] हा लेख उघडावा.आता डावीकडचे कडपट्टीत (साईडबार) 'पानाबद्दलची माहिती' असा दुवा असेल. तो टिचकावा.''मागील ३० दिवसांत पान बघितले गेले'' यासमोरचा आकडालेख पाहणाऱ्यांचा आहे.त्या निळ्या आकड्यावर टिचकावे. ग्राफमध्ये हवी ती माहिती दिसेल.
आपण म्हणता तसे >>एकाने एकदाच (एका वेळी) व दुसऱ्याने चार वेळा (वेगवेगळ्या वेळी/दिवसा) तर लेख वाचणारे व्यक्ती किती दाखवतील - २ की ५ ?<< अशी कोणतीही सोय सध्या संचेतनात नाही. विचारल्याबद्दल धन्यवाद.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १९:२१, २८ फेब्रुवारी २०१८ (IST)
::धन्यवाद सर, महत्त्वपूर्ण माहिती दिलीत. बाबासाहेब आंबेडकर लेखाला एका महिण्यात
२१,०१२ लोकांनी पाहिले आहे. आणि ग्राफ सुद्धा खूपच महत्त्वाचा आहे.--[[User:संदेश हिवाळे|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:संदेश हिवाळे|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> १९:५०, २८ फेब्रुवारी २०१८ (IST)
वाचले.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] २०:०३, २८ फेब्रुवारी २०१८ (IST)
विविध अंगाने आकडेवारी मिळवून विश्लेषण करण्यासाठी [https://stats.wikimedia.org/EN_India/TablesPageViewsMonthlyCombined.htm मेटावरील हा दुवा] उपयुक्त आहे. वाचक, संपादने यांची माहिती येथे मिळते. तसेच अधिक नेमका शोध [http://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=mr.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&start=2017-02&end=2018-01&pages=%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C|%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A5%87%E0%A4%AC_%E0%A4%85%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%A1%E0%A4%95%E0%A4%B0|%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%95_%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%A6%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%B0|%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A5%80|%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%88_%E0%A4%AB%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A5%87 टूल्स या दुव्यावर] घेता येतो.नमुना म्हणून काही महत्वाचे लेख घेतले आहेत. लेखनाचा प्राध्यान्यक्रम ठरविण्यासाठी याचा उपयोग करायला हवा असे वाटते.<br>
-[[सदस्य:सुबोध कुलकर्णी|सुबोध कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:सुबोध कुलकर्णी|चर्चा]]) ०८:५६, १ मार्च २०१८ (IST)
येथे माहिती टाकल्याबद्दल धन्यवाद. मला याची माहिती आहे. माझे ऊत्तर आपल्या विकिपुरतेच व पृच्छेनुसार मर्यादित होते.
तथापि, आपण माहिती पुरवल्यामुळे संबंधित सदस्यास ते बघता येईल. पुन्हा धन्यवाद.
ऊत्तर जास्त वाढवता येते पण त्या वेळेत येथे काही ईतर संपादने करता येतात अशी माझी भाबडी समजूत आहे.
--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १०:०८, १ मार्च २०१८ (IST)
== टीमवर्क बार्नस्टार ==
{| style="border: 1px solid gray; background-color: #fdffe7;"
|rowspan="2" style="vertical-align:middle;" | {{#ifeq:alt|alt|[[चित्र:Team Barnstar Hires.png|100px]]|[[चित्र:Team Barnstar.png|100px]]}}
|rowspan="2" |
|style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;" | '''टीमवर्क बर्नस्टार'''
|-
|style="vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;" | [[विकिपीडिया:सायटॉइड|सायटॉइड]] तयार करण्याकरिता आपल्या योगदानासाठी तुम्हाला हा बार्नस्टार देत आहे. [[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १३:४१, १६ मार्च २०१८ (IST)
|}
==आपल्याला परत लिहिताना पाहुन आनंद झाला==
नमस्कार दादा, आपली तब्येत आता उत्तम असेल अशी आशा, आपल्याला परत लिहिते झालेले पाहुन खरोखर खुप आनंद झाला. आपले मार्गदर्शन आणि मदत होत राहिल अशी आशा. [[सदस्य:Sureshkhole|WikiSuresh]] ([[सदस्य चर्चा:Sureshkhole|चर्चा]]) १३:१५, ३ जुलै २०१८ (IST)
{{साद|Sureshkhole}}
:विचारपूस केल्याबद्दल आभार व शतशः धन्यवाद.हळूहळू पुर्ववत् होईल.सध्या मर्यादित काम च असेल.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १३:२४, ३ जुलै २०१८ (IST)
== रोलबॅक ==
कधी कधी रोलबॅक बटन क्लिक होत आहे. माझ्यापासून सुद्धा ते होत असत. यामुळे मी एक युजर स्क्रिप्ट पाहिले आहे त्यांनी ही चूक होत नाही. आपल्या [[सदस्य:V.narsikar/common.js]] मध्ये प्रस्तुत कोड टाका.
<code><nowiki>
importScriptURI('https://en.wikipedia.org/w/index.php?action=raw&ctype=text/javascript&title=User:MusikAnimal/confirmationRollback.js');
</nowiki></code>
--[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]] '''[[विकिपीडिया:प्रचालक|(A)]]''' <sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १५:०१, ११ जुलै २०१८ (IST)
{{साद|सदस्य:Tiven2240}}
धन्यवाद. सवडीने ते काम करतो.
--[[विशेष:योगदान/117.229.49.162|117.229.49.162]] १५:४९, ११ जुलै २०१८ (IST)
:{{साद|V.narsikar}}
हो मी हटवला कारण तो लेख माझ्या wiki50days मधला आहे.कार्यशाळेमधील नाही.
== मदत ==
नारसिकर जी आपली मदत हे ([[विभाग:Protected edit request/active]]) विभागाचे भाषांतर करण्यास हवी आहे. कृपया '''<nowiki>{{edit fully-protected|साचा:Submit an edit request|answered=no}}</nowiki>''' हे कुठल्याही चाचणी पानावर वापरून या विभागाची भाषांतर तपासणी करावी. --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]] '''[[विकिपीडिया:प्रचालक|(A)]]''' <sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १३:१७, २ ऑगस्ट २०१८ (IST)
== Coordinates ==
नारसिकर जी कृपया नोंद घ्यावी मराठी विकिपीडियावर २ विभाग आहेत. एक म्हणजे [[विभाग:Coordinates]] व दुसरे [[विभाग:Coordinatescommons]]. दुसरे मी कॉमन्सवरून आयात केले आहे कारण त्याने {{tl|विकिडाटा माहितीचौकट}} चालते. --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]] '''[[विकिपीडिया:प्रचालक|(A)]]''' <sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> ०७:००, १० ऑगस्ट २०१८ (IST)
:माहिती आहे.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] ०७:०२, १० ऑगस्ट २०१८ (IST)
--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १६:४६, १९ ऑगस्ट २०१८ (IST)
----
{{tl|Classicon}}-दुरुस्ती.
:बघतो.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १५:३३, १३ सप्टेंबर २०१८ (IST)
== मदत ==
अपण्यास वेळ भेटले की आपण [[सदस्य:Tiven2240/mr-cat-a-lot]] याचे आपण मूल्यमापन केले की आभारी. --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]] '''[[विकिपीडिया:प्रचालक|(A)]]''' <sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १५:११, १३ सप्टेंबर २०१८ (IST)
== उल्लेखनीयता साचा ==
आता मराठी विकिपीडियावर साचा {{tl|उल्लेखनीयता}} चर्चापानावर लागले आहेत. उल्लेखनीयता हे विकोपीडियाचे महत्वपूर्ण स्तंभ आहे आणि याच्या विरुद्ध असलेली पाने काढणे योग्य आहेत. आपण या विकिपीडियावर सर्व साचे चर्चापानावर नेले आहेत आणि असे केल्यामुळे एकदा लेख उल्लेखनीय आहे की नाही याबद्दल शंका/माहिती दिसत नाही. माझे मती एक वेगळे साचे तयार करण्याची गरज आहे. त्यात कमी माहिती असली तरी चालेल परंतु एक पेज नोटीस असलेले साचे गरजेजे आहे. आपली राय/मत यात द्यावे. --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]] '''[[विकिपीडिया:प्रचालक|(A)]]''' <sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १३:४३, १४ सप्टेंबर २०१८ (IST)
{{साद|Tiven2240}}
:साचा:ambox (article message box) वापरून असा साचा तयार करावा. त्यात '''कृपया या लेखाचे चर्चा पानही बघा''' हा मजकूरही टाकावा.नंतर मला सांगावे, मी त्यास तपासतो.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १३:४८, १४ सप्टेंबर २०१८ (IST)
{{Tl|लेख उल्लेखनीयता}} तयार केले आहे.कृपया तपासणी करून सांगावे. --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]] '''[[विकिपीडिया:प्रचालक|(A)]]''' <sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १५:०१, १४ सप्टेंबर २०१८ (IST)
::{{झाले}}--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १५:५७, १४ सप्टेंबर २०१८ (IST)
धन्यवाद. मी सर्व १७० लेखात हे नवीन साचा लावले आहे. पुन्हा Ambox द्वारे बनवलेले साचे मुख्य नामविश्वात दिसत नाही. त्याला बदलून {{tl|चौकट}} द्वारे साचे बदल केले आहे. --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]] '''[[विकिपीडिया:प्रचालक|(A)]]''' <sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १९:३२, १४ सप्टेंबर २०१८ (IST)
== उल्लेखनीयता बदल ==
आपल्याला काही उल्लेखनीयता बदल सांगण्यास इछा वाटत आहे. आपल्याला माझ्यापेक्षा जास्त माहिती आहे परंतु काही ठिकाणी आपल्याला ही माहिती उपयोगी पडेल अशी अपेक्षा आहे.
#विकिडाटा कलम
एकदा लेखाला विकिडाटा पासून जोडले की ते उल्लेखनीय? '''नाही''' प्रत्येक विकिपीडियाचे वेगळे उल्लेखनीयता धोरण आहेत. एक सदस्य अनेक भाषेत लेख बनवत असे तर ते दुसरे विकिपीडियावर सुद्धा लेख बनवू शकतो. त्याने उल्लेखनीयता स्पष्ट होत नाही. प्रचालकीय भाषेत आपण त्याला क्रॉस विकी स्पॅम असे म्हणतात.
#स्रोत आहे
'''नाही''' स्रोत आहे परंतु ते स्वतंत्र स्रोत आहेत , की ती तयार केले आहेत? पेड प्रोमोशन तर नाही ना? स्वतः लेखकाने स्रोत बनवले आहे? ही सर्व गोष्टी लक्षात घेऊन त्याची अंमलबजावणी केली पाहिजे.
#विकिदुवे
'''<nowiki>[[अबक]]</nowiki>''' टाकले की विकिदुवे निर्माण होते. असे कण्यास अनेक स्क्रिप्ट सुद्धा उपलब्ध आहे तर असे केले की उल्लेखनीयता स्पष्ट होते? '''नाही'''
मला माहित आहे की आपल्याला याची माहिती आहे आणि इतर वरिष्ठ सदस्यांना सुद्धा माहीत आहे परंतु माझी माहिती बरोबर आहे की नाही कृपया एकदा तपासा कारण असे ([[चर्चा:माया बऱ्हाणपूरकर]]) विनाकारण माझ्या नावांनी आरोप करणारे सदस्यांना कदाचित याची माहिती नसावी व त्यांनी कदाचित [[special:diff/1243636]] तर पहिलेच नसेल, आपण त्यांना काही टीप दिले तर मी आपले खूप आभारी असेल. --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]] '''[[विकिपीडिया:प्रचालक|(A)]]''' <sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> ११:१३, १७ सप्टेंबर २०१८ (IST)
== साचा:Coord ==
{{Tl|coord}} साठी आवश्यक बदल मिडियाविकी:common. js मध्ये केली पाहिजे असे वाटते.
<syntaxhighlight lang=JavaScript>
/* Geographical coordinates defaults. See [[Template:Coord/link]]
for how these are used. The classes "geo", "longitude", and
"latitude" are used by the [[Geo microformat]]. */
/* TemplateStyles */
.geo-default, .geo-dms, .geo-dec {
display: inline;
}
.geo-nondefault, .geo-multi-punct {
display: none;
}
.longitude, .latitude {
white-space: nowrap;
}
</syntaxhighlight>
--[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]] '''[[विकिपीडिया:प्रचालक|(A)]]''' <sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> १०:५९, २७ सप्टेंबर २०१८ (IST)
::(पूर्व-संदर्भ:[[साचा चर्चा:Coord]]) लुआ आधारित साच्यामध्ये Geo microformat अंतर्भूत नाहीत असे माझे मत आहे.त्यामुळे आपण वर नमूद केलेले योग्य वाटत नाही. त्यास बदलण्याची जरुरत नाही. येथे दोन्ही विभाग (विभाग:Coordinatescommons आणि विभाग:Coordinates) यांचा विवाद (conflict)चालू आहे त्यात विभाग:Coordinatescommons '''सुपरसीड''' करतो कारण तो जास्त बलवान आहे. तो साच्यांना आपल्या तऱ्हेने वळवितो.दुसरे असे कि, त्यामुळे व तसेच, जेंव्हा एकाच गावाचे अथवा स्थानाचे दोन वेगवेगळे गुणक या दोन्ही माहितीचौकटीत येतात,(विकिडाटा माहितीचौकट व माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र अथवा तत्सम) त्यामुळे, ही त्रुटी उद्भवत आहे.'''अर्थातच, हे माझे मत आहे'''.तथापि, योग्य त्या तज्ज्ञांचा सल्ला याबाबत घ्यावा. मी काही संगणक भाषातज्ञ नाही व तो माझा प्रांतही नाही.
मुंबई व यासारख्या लेखातील(जेथे गावांबद्दलच्या दोन महितीचौकटी लावल्या आहेत) विकिडाटा माहितीचौकट काढल्यास ही त्रुटी दिसणार नाही हे तितकेच नक्की.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] ११:२४, २७ सप्टेंबर २०१८ (IST)
(ता.क.)::तसेच, विकिडाटा माहितीचौकटी तेथेच लावाव्यात, ज्या लेखात, दुसरी गुणकसंबंधीत माहितीचौकट नाही. असे '''न-केल्यास''' अशी व याप्रकारची त्रुटी उद्भवेल हे नक्की.महानगरांचे बाबतीत, विकिडाटा/कॉमन्सवरील गुणक व आपण टाकत असलेले गुणक यात बराच फरक असतो.त्यास पर्याय म्हणून, नेमके विकिडाटा/कॉमन्सवरील गुणक माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र यात टाकले तर बहुदा काम होईल. एखादा प्रयत्न जरूर करावा.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] ११:३३, २७ सप्टेंबर २०१८ (IST)
मुंबई पाहिले परंतु {{tl|coord}} मध्ये असलेले inline,title पॅरामीटर चालत नाही असे वाटते. मी वर दिलेले कोड हे inline,title वाली त्रुटी दूर करण्यासाठी होती. --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]] '''[[विकिपीडिया:प्रचालक|(A)]]''' <sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> ११:३६, २७ सप्टेंबर २०१८ (IST)
:करुन बघा. नाही झाले तर उलटवा.आज मी ते सर्व साचे अद्ययावत् केले आहेत.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] ११:३९, २७ सप्टेंबर २०१८ (IST)
एक नवीन साचा बनवत आहे. त्याच्यात फक्त २ विभागाचे गरज आहे. जर सक्सेस झाले तर चांगले. --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]] '''[[विकिपीडिया:प्रचालक|(A)]]''' <sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> ११:४१, २७ सप्टेंबर २०१८ (IST)
----
कृप्या 103.208.74.18 या अंकपत्त्याकडे नजर टाका.--[[सदस्य:Thangvelu|तंगवेलू]] ([[सदस्य चर्चा:Thangvelu|चर्चा]]) १५:३७, ६ ऑक्टोबर २०१८ (IST)
== Ip vandal ==
सद्या चाललेले ip उत्पात साठी range block करण्याची आवश्यकता आहे. कृपया सर्वना [[:mw:Help:Range blocks|range block]] करावे. --[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]] '''[[विकिपीडिया:प्रचालक|(A)]]''' <sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> २१:५१, २० ऑक्टोबर २०१८ (IST)
== टी२० विश्वकप पान तपासा ==
नमस्कार, महिला टी२० विश्वकप काही दिवसांच्या अवधीवर येऊन ठेपला आहे. तरी आपण [[आयसीसी महिला टी२० क्रिकेट विश्वचषक, २०१८]] हे पान एकदा तपासा. त्यात काही कमी असल्यास, काही संपादीत करायचे राहिले असल्यास मला कळवा. मी त्वरीत करीन. धन्यवाद. भारतीय महिला हा टी२० क्रिकेट विश्वकप जिंकोत हीच ईश्वरचरणी प्रार्थना.
[[सदस्य:Aditya tamhankar]] [[सदस्य चर्चा:Aditya tamhankar|चर्चा]], २६ ऑक्टोबर २०१८, १०:३० भारतीय प्रमाणवेळ
== महिला स्वास्थ्य अभियान - कालावधी वाढल्याने साईट नोटीस पुन्हा लावणेबाबत ==
सस्नेह नमस्कार. महिला स्वास्थ्य अभियान तारीख २४ नोव्हेंबर पर्यंत वाढवली आहे. संदर्भासाठी [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wiki_Women_for_Women_Wellbeing_2018#Participating_Communities हा दुवा] पहावा. कृपया नोटीस मध्ये तारखेचे बदल करून ती लावावी हि नम्र विनंती.<br>
--[[सदस्य:सुबोध कुलकर्णी|सुबोध कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:सुबोध कुलकर्णी|चर्चा]]) १६:४६, १ नोव्हेंबर २०१८ (IST)
------
:साईट नोटीस करिता आपण साचा तयार केले आहेत असे दिसून येते. परंतु आपल्याला सांगण्यास इच्छितो की संपादन कार्यशाळा साईटनोटीस ही साच्यात असणे अविश्वकोशनिय आहेत. याने साचेचे कारनाचे उल्लंघन होते. विकिपीडियाचे प्रक्रिया नुसार आपण या साच्याला ''साचा'' नामविश्व वरून ''विकिपीडिया'' नावविश्वात हलवा. मिडियाविकी पानावर ते दिसण्यास '''<nowiki>{{विकिपीडिया:अ.ब.क.कार्यशाळा}}</nowiki>''' असे स्वरूप वापरावे. धन्यवाद --[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) २२:३०, १ नोव्हेंबर २०१८ (IST)
----
नोंद घेतली.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] २२:३९, १ नोव्हेंबर २०१८ (IST)
==aarop/arvachya bhasha==
At [[सदस्य चर्चा:Usernamekiran]]. Not sure how to respond there. It is in response to [[w:en:Wikipedia:Articles for deletion/Pratisaad - The Response]]. Best regards, —<span style="font-size: 105%; letter-spacing:2pt;"><span style="font-family: monospace, monospace;">usernamekiran[[User talk:Usernamekiran|<span style="letter-spacing:1pt;">'''(talk)'''</span>]]</span></span> २३:१७, ७ नोव्हेंबर २०१८ (IST)
== विकिपीडिया आशियाई महिना २०१८: सहभागी होण्यासाठी आमंत्रण ==
[[File:Sun Wiki.svg|250px|right]]
नमस्कार! गेल्या चार वर्षांपासून, मराठी विकिपीडियावर विकिपीडिया आशियाई महिना (WAM) असे कार्यक्रम आयोजित केला जाते. हा कार्यक्रम आंतरराष्ट्रीय स्तरावर यशस्वी असते, विविध विकिपीडिया प्रकल्पात शेकडो संपादकानीं आशियायी विषयांवर हजारो लेख तयार करतात.
मी तुम्हाला '''[[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१७|विकिपीडिया आशियाई महिना २०१८]]''' साठी सहभागी होण्यासाठी निमंत्रित करू इच्छितो, जे पुन्हा एकदा नोव्हेंबर महिन्यापासून चालते.सदस्य आशियायी-संबंधित सामग्रीबद्दल नवीन लेख तयार करतील जे किमान ३,००० बाइट आणि ३०० शब्दांची लांबी असेल हे लक्ष्य आहे. किमान '''४''' (चार) लेख तयार करणारे संपादक विकिपीडिया आशियाई महिना पोस्टकार्ड प्राप्त करतील.
आपल्याला स्वारस्य असल्यास, कृपया [[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१८/सहभागी|येथे]] साइन अप करा. जर तुमच्याकडे काही प्रश्न असतील तर कृपया [[विकिपीडिया चर्चा:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१८|चर्चापानास]] विचारा.
धन्यवाद!
[[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०१८|विकिपीडिया आशियाई महिनाच्या]] वतीने [[सदस्य:Tiven2240|टायवीन२२४०]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) (आयोजक)
--[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) १२:५४, १० नोव्हेंबर २०१८ (IST)
== साईट नोटीस ==
[[विकिपीडिया:महिला स्वास्थ्यविषयक लेख संपादन अभियान २०१८]] बदल आपण तारीख २४ नोव्हेंबर केले होते असे दिसून येते परंतु प्रकल्प पानात त्याची काहीही नोंद केली नाही. त्याविषयी १ तारखेनंतर या प्रकल्पात काय योगदान झाले आहे याची सुद्धा अहवाल घ्यावा. जर काही योग्य कारण मिळाले नाही तर कृपया साईट नोटीस काढावी. धन्यवाद. --[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) २०:३७, १५ नोव्हेंबर २०१८ (IST)
आवश्यक व्याकरणातील बदल केले! ([[सदस्य:Usernamekiran tiven gosavi|Usernamekiran tiven gosavi]] ([[सदस्य चर्चा:Usernamekiran tiven gosavi|चर्चा]]) २०:५९, १५ नोव्हेंबर २०१८ (IST))
== संदर्भ साचे ==
नारसिकरजी आज अनेक पाने व साचे तयार केले आहेत. कृपया त्याला तपासा. सद्या प्रचालकीय अधिकार नसल्याने बरेच कामे थांबली आहेत. कृपया [[:en:Template:Reflist/Transwiki guide|या पानात]] असलेली मिडियाविकी पाने अपडेट करा. अधिकार नसल्यामुळे आपल्याला विनंती करत आहे. कृपया आवश्यक बदल करावे. धन्यवाद. --[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) २०:०६, २२ नोव्हेंबर २०१८ (IST)
::{{झाले}}----[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] २१:१६, २२ नोव्हेंबर २०१८ (IST)
== विकिकोटसाठी प्रचालक पदाची निवडणूक ==
* [[q:Wikiquote:कौल#प्रचालक_आणि_तांत्रिक_प्रचालक_पदासाठी_विनंती_(Request_for_Admin_rights_and_interface-admins_on_mr.wikiquote.org)|येथे मी]] विकिकोट प्रचालक पदासाठी केली आहे, आपण आपले मत, सुचना, माहिती द्याल अशी आशा आहे. त्याची मेटा विकीवरील [[metawiki:Steward_requests/Permissions#QueerEcofeminist@mrwikiqoute|लिंक ही]] आहे. [[सदस्य:QueerEcofeminist|'''<span style="background color: black; color:#008000">QueerEcofeminist</span>''']]<sup> [[सदस्य चर्चा:QueerEcofeminist|<span style="color: maroon">"संदर्भ द्या! अगदी भांडतानासुध्दा"!!!</span>]]</sup> १२:००, ११ डिसेंबर २०१८ (IST)
---------------------------------
[[श्रीराम गुंदेकर]] हा अाधीचा लेख खूपच त्रोटक आहे, त्यातील माहिती [['श्रीराम गुंदेकर]] या लेखात भरून आधीचा लेख रद्द करावा.
या नवीन लेखातील माहिती गुंदेकर यांच्या पत्नीने दिली असल्याने तिच्या सत्यतेबद्दल चर्चा करू नये.[[सदस्य:ज|ज]] ([[सदस्य चर्चा:ज|चर्चा]]) १८:४८, १४ डिसेंबर २०१८ (IST)
::नोंद घेतली. यथावकाश करतो.[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १९:३०, १४ डिसेंबर २०१८ (IST)
== साचा बदल ==
नरसीकर सर,
कृपया, [[बाबासाहेब अांबेडकर]] लेखामधील {{t|विकिडाटा माहितीचौकट}} काढून त्याऐवजी 'झाकलेला' ''माहितीचौकट पदाधिकारी'' साचा खुला करा. कारण या साच्यामधे अधिक माहितीचे योग्य प्रकारे संकलन केलेले आहे, जे विकिडाटा माहितीचौकट मधे नाही, धन्यवाद. --[[User:संदेश हिवाळे|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:संदेश हिवाळे|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> २१:१८, ३० डिसेंबर २०१८ (IST)
::नोंद घेतली. यथावकाश तपासून करतो.[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १८:०३, ३१ डिसेंबर २०१८ (IST)
:::धन्यवाद. --[[User:संदेश हिवाळे|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:संदेश हिवाळे|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> २२:२२, ७ जानेवारी २०१९ (IST)
::: {{झाले}}--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] १८:१९, ८ जानेवारी २०१९ (IST)
== Refill बाबत ==
नरसीकर जी,
संदर्भ बाबत आपल्याकडे सद्या साईटोईड, रेफटूलबर असे साधन उपलब्ध आहेत. परंतु काही प्रगत साधन म्हणून [[:en:User:Zhaofeng Li/reFill|refill]] बहुउपयोगी मराठी विकपीडियाला पडेल. याबाबत इंग्लिश विकिपीडियाचे सदस्य Zhaofeng Li यांच्याशी संपर्क साधला. त्यांच्या चर्चापानावर त्यांनी माहीती दिली की भाषांतर हे सद्या ट्रान्सलेट विकीवर होत आहे. त्याच्या पानावर गेल्यावर बरेच भाषांतर ज्यांनी कोड त्रुटी येण्याची शंका आहे असे दिसुन आली. उदाहरण [https://translatewiki.net/wiki/Intuition:Refill-summary/mr हे पहा]. त्यामूळे मी आपल्याला विनंती करतो की आपण जसे वेळ भेटले तसे त्याचे भाषांतर करावे. भाषांतर करण्यास दुवा [https://translatewiki.net/wiki/Special:Translate?group=int-refill&language=mr&filter=%21translated&action=translate हे] आहे. धन्यवाद --[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) ०७:१२, १५ जानेवारी २०१९ (IST)
मी [[metawiki:Indic-TechCom/Requests#%E0%A4%87%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A5%87_%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%8F_reFill_%E0%A4%A4%E0%A4%A5%E0%A4%BE_|येथे]] चालु केलेलेच काम टायविन पुढे नेत आहेत, हे पाहून त्यांच्या सर्जनतेविषयी कौतुक वाटले. असो. रिफिलचे भाषांतर पूर्ण झालेले असून आपण ते तपासून पारित करावे जेणेकरून ते मराठीत बघता येईल. [[सदस्य:QueerEcofeminist|'''<span style="background color: black; color:#008000">QueerEcofeminist</span>''']]<sup> [[सदस्य चर्चा:QueerEcofeminist|<span style="color: maroon">"संदर्भ द्या! अगदी भांडतानासुध्दा"!!!</span>]]</sup> ११:५६, १५ जानेवारी २०१९ (IST)
:ट्रांसलेटविकिवर भाषांतर तपासले/दुरुस्त केले आहे.--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] २१:३७, १६ जानेवारी २०१९ (IST)
::नरसीकर जी, भाषांतर करण्यास धन्यवाद. बदल जतन करण्यात आले आहे. आशा आहे लवकर मराठीत रिफिल तयार होईल.
::{{साद|QueerEcofeminist}} चर्चेत सहभागी होण्यासाठी धन्यवाद. कदाचित आपल्याला माहिती नसावी टायविन हा साधन मराठी विकिपीडियावर चालू होण्यासाठी २०१७ पासून प्रयत्न करत आहे. त्याची माहिती आपल्याला [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Zhaofeng_Li/reFill&diff=801416079&oldid=798500492 इथे] भेटेल. जर आपण सहयोग केले असते तर आज अनेक साधन मराठी विकिपीडियावर चालू करण्यात आले असते. परंतु दुर्भाग्य आपण फक्त माझी चूक दाखविण्यात व्यस्त व मी कधी प्रचालक अधिकारातून बाहेर पडेल यांची वाट पाहत होतो. कदाचित आज आपल्याला अभिमान वाटत असेल की टायविन प्रचालक नाही तुमच्या प्रयत्नांमुळे, परंतु आज जे काही मराठी विकिपीडियावर तांत्रिक बाबतीत कमी पडले आहे याचे मूळ कारण आपण आहेत याचे सुद्धा आपल्याला अभिमान वाटावा. परंतु एक गैर मराठी माणूस असून मी प्रयत्न करत आहेत माझे स्वयंसेवा म्हणून, फक्त मराठी भाषेचा मान राखवण्यास. इतरांनसारखे मराठी माणूस असून मराठी भाषेचे सेवा पैश्यानी करणारा मनुष्य मी नाही. पुन्हा एकदा भाषांतर करण्यास धन्यवाद. --[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) ०९:४९, १८ जानेवारी २०१९ (IST)
{{साद|Tiven2240}} आपण नुसती तांत्रिक कामं केली असतीस तर काहीच अडचण नव्हती, आपण घोळ घातले आहेत, सुरूवात आपणच केली मला ब्लॉक करुन, सध्या [[metawiki:Requests_for_comment/Global_ban_for_Til_Eulenspiegel|इथे चालू]] असलेली चर्चा बघावी, अधिकाराचा गैरवापर करणाऱ्याची काय हालत होते हे पुन्हा एकदा पाहुन घ्या,
* शिवाय विकि लव्हज लव्ह साठी आपण दोघांनीही मशिन ट्रान्सलेट केलेले मी सुधारले आहे, मला टायविनचे आश्चर्य नाही वाटले पण दादा तुम्हीपण मशिन ट्रान्सलेशन केले याचे मोठे दु:ख आहे. [[सदस्य:QueerEcofeminist|'''<span style="background color: black; color:#008000">QueerEcofeminist</span>''']]<sup> [[सदस्य चर्चा:QueerEcofeminist|<span style="color: maroon">"संदर्भ द्या! अगदी भांडतानासुध्दा"!!!</span>]]</sup> १०:५१, १८ जानेवारी २०१९ (IST)
: हा निष्कर्ष आपण कसा काढला?- नरसीकर
== खाते विकसक अधिकाराबाबत ==
* मला २४ आणि २५ जाने २०१९ रोजी दोन कार्यशाळा लातूर आणि उदगीर, येथे घ्यावयाच्या आहेत आणि दोन्हींही ठिकाणी, मोबाईलची उपलब्धता आणि इंटरनेटची पोहोच याबाबत शंका असणार आहेत, तेव्हा * या दोन दिवसांसाठी आणि पुढील काही कार्यशाळांसाठी हे अधिकार मिळाल्यास फार मदत होईल. [[सदस्य:QueerEcofeminist|'''<span style="background color: black; color:#008000">QueerEcofeminist</span>''']]<sup> [[सदस्य चर्चा:QueerEcofeminist|<span style="color: maroon">"संदर्भ द्या! अगदी भांडतानासुध्दा"!!!</span>]]</sup> १९:४३, २२ जानेवारी २०१९ (IST)
:: नोंद घेतली. पण, हे काम विकिवर मला प्रदत्त अधिकारक्षेत्राचे बाहेर आहे. मी ते करू शकणार नाही. - नरसीकर
==You've got mail!==
Hello ! Please check your mailbox with subject - February 2019 - Featured Wikimedian on 25th January at 14:53 hours. --[[सदस्य:Abhinav619|Abhinav619]] ([[सदस्य चर्चा:Abhinav619|चर्चा]]) ०९:४६, २९ जानेवारी २०१९ (IST)
== नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा! ==
<div style="border: 3px solid #FFD700; background-color: #FFFAF0; padding:0.2em 0.4em; height:auto; min-height:173px; border-radius: 0.5em; -moz-border-radius: 0.5em; -webkit-border-radius: 0.5em; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); -moz-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); -webkit-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75);<!--
-->" class="plainlinks">
[[File:Fuochi d'artificio.gif|left|x173px]][[File:Happy new year 01.svg|x173px|right]]
{{Paragraph break}}
{{Center|{{resize|179%|'''[[नवीन वर्ष|नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा!]]'''}}}}
'''V.narsikar''',<br />आपणास या [[नवीन वर्ष|नवीन वर्षात]] सुख, समृद्धी आणि आनंद मिळवा. विकिपीडियावरील आपल्या योगदानाबद्दल धन्यवाद.
<br />[[सदस्य:Dharmadhyaksha|धर्माध्यक्ष]] ([[सदस्य चर्चा:Dharmadhyaksha|चर्चा]]) ११:५९, १ जानेवारी २०२० (IST)<br /><br />
</div>
''{{resize|88%|सदस्याच्या चर्चा पानावर {{tls|नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा}} जोडून नवीन वर्षाच्या शुभेच्छा पाठवा.}}''
{{clear}}
== क्रियाशीलता ==
नमस्कार,
तुम्ही विकिमीडिया प्रकल्पांवर अद्याप कार्यरत आहात का?
मराठी विकिपीडियावर तुमचे शेवटचे संपादन १ फेब्रुवारी, २०१९ रोजी झालेले दिसते. तुम्ही तेथे प्रचालक आहात व संकेतांनुसार तुमचे प्रचालकपद रद्द होण्यास पात्र आहे. तुम्ही हे कायम ठेवू इच्छित असाल तर टाकोटाक संपर्क साधावा ही विनंती.
कृपया लक्षात घ्या की लवकरात लवकर आपल्या बाजूने प्रतिसाद न मिळाल्यास आम्ही धोरणानुसार पुढे जाऊ. मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान दिल्याबद्दल धन्यवाद.
[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०५:१४, २४ फेब्रुवारी २०२० (IST)
==श्री.टायवन यांचा मनमानी कारभार==
मा. प्रचालक आज मी योग्य दुव्यांसकट एक [[योगेश दत्तात्रय गोसावी]] हा लेख पुनर्लेखन केले होते व सुचालन काढले होते, ते श्री.टायवन [[सदस्य:Tiven2240]] यांनी पुन्हा पुन्हा दोन वेळा बदलेले असे का याचे कारण त्यांना देण्यास सांगावे, असेच हे दुवे, लिहिलेले लिखाण तपासून आपण पुनर्निश्चित करावे. अशा मनमानी कारभारा मुळे आमच्या सारख्या नवीन सदस्यांना लेखाचे काम करावेसे वाटणार नाही. कृपया लक्ष घालावे व कारवाई व्हावी.
== [[ गोदावरीबाई गणपतराव खडसे]] या लेखास इंग्रजी विकिीडियातील G.G.Khadse college ya लेखाशी जोडण्याचे सुचवीत आहे. ==
Their is a article present on English Wikipedia. I suggest Wikipedia admin,editors to link these to article, they're about same subject. [[सदस्य:Rich KRD|Rich KRD]] ([[सदस्य चर्चा:Rich KRD|चर्चा]]) २१:११, ४ डिसेंबर २०२० (IST)
== संपादने ==
नमस्कार नरसीकर जी ,
आशा आहे सर्व काही ठीक आहे. लवकरच संपादने सुरू कराल अशी आशा .--[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) २२:०१, २४ जुलै २०२१ (IST)
== ''Invitation for Wiki Loves Women South Asia 2021'' ==
<div style = "line-height: 1.2">
<span style="font-size:200%;">'''Wiki Loves Women South Asia 2021'''</span><br>'''September 1 - September 30, 2021'''<span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Wiki Loves Women South Asia 2021|<span style="font-size:10px;color:red">''view details!''</span>]]</span>
----[[File:Wiki Loves Women South Asia.svg|right|frameless]]'''Wiki Loves Women South Asia''' is back with the 2021 edition. Join us to minify gender gaps and enrich Wikipedia with more diversity. Happening from 1 September - 30 September, [[metawiki:Wiki Loves Women South Asia 2021|Wiki Loves Women South Asia]] welcomes the articles created on gender gap theme. This year we will focus on women's empowerment and gender discrimination related topics.
We are proud to announce and invite you and your community to participate in the competition. You can learn more about the scope and the prizes at the [[metawiki:Wiki Loves Women South Asia 2021|''project page'']].
Best wishes,<br>
[[m:Wiki Loves Women South Asia 2021|Wiki Loves Women Team]] <!---[[सदस्य:HirokBot|HirokBot]] ([[सदस्य चर्चा:HirokBot|चर्चा]])--> ०३:१४, १९ ऑगस्ट २०२१ (IST)
</div>
== विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत आठवणीने मतदान करा ==
नमस्कार {{PAGENAME}},
आपण विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत मतदान करण्यास पात्र असल्याने आपल्याला हा मेल मिळाला आहे. निवडणूक 18 ऑगस्ट, 2021 रोजी सुरू झाली आणि 31 ऑगस्ट, 2021 रोजी संपेल. विकिमीडिया फाउंडेशन मराठी विकिपीडियासारख्या प्रकल्पांचे संचालन करते आणि त्याचे नेतृत्व बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजद्वारे केले जाते. हा बोर्ड ही विकिमीडिया फाउंडेशनची निर्णय घेणारी संस्था आहे. [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Overview|बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजबद्दल अधिक जाणून घ्या]].
या वर्षी सामूहिक मतदानाद्वारे चार पदांसाठी निवडणूक होणार आहे. या पदांसाठी जगभरातून एकोणीस उमेदवार निवडणूक लढवत आहेत. [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|2021च्या बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजविषयी अधिक जाणून घ्या]]
समूहांच्या सुमारे 70,000 सदस्यांना मतदान करण्यास निमंत्रित करण्यात आले आहे. त्यात आपणही आहात! मतदान फक्त 31 ऑगस्ट रोजी 23:59 UTC (जागतिक प्रमाणवेळ) पर्यंतच सुरू राहील.
* [[:mr:विशेष:सुरक्षीतकौल/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2021|'''मराठी विकिपीडियाच्या सेक्युअरपोलवर जाऊन मतदान करा''']].
आपण याआधीच मतदान केले असल्यास, मतदान केल्याबद्दल आभार. कृपया हा मेल दुर्लक्षित करा. लोक त्यांची कितीही खाती असली, तरी फक्त एकदाच मतदान करू शकतात.
[[:m:Wikimedia Foundation elections/2021|या निवडणुकीविषयी अधिक माहिती वाचा]]. धन्यवाद, [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १८:०३, २५ ऑगस्ट २०२१ (IST)
<!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21933963 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== How we will see unregistered users ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin=content/>
Hi!
You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki.
When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed.
Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help.
If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]].
We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January.
Thank you.
/[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/>
</div>
२३:४८, ४ जानेवारी २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:Johan (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== प्रचालकपद ==
नमस्कार,
तुम्ही मराठी विकिपीडियावरील एक प्रचालक आहात व तुम्ही आजवर येथे दिलेल्या योगदानाबद्दल शतशः धन्यवाद. [https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7%3A%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8&target=V.narsikar&namespace=all&tagfilter=&start=&end= येथे पाहता] लक्षात येते की तुम्ही सुमारे दोन वर्षे येथे संपादने केलेली नाहीत. सर्व काही ठीक असेल अशी आशा आहे.
[[विकिपीडिया:प्रचालक#दीर्घकाल_अकार्यरत_प्रचालक/प्रशासक_आपोआप_पदमुक्ती_कालावधी]] येथे असलेल्या संकेतानुसार आपले प्रचालकपद राखण्यासाठी एका वर्षात एक तरी संपादन किंवा प्रचालकीय कृती करणे आवश्यक आहे. तरी आपणास योग्य ती पावले उचलण्याची नम्र विनंती.
जर प्रचालकपद राखणे शक्य नसेल तर कृपया तसे कळवावे. पुढील एक महिन्यात (२८ जुलै, २०२२) तुमच्याकडून उत्तर न आल्यास हे पद रिक्त करण्याची इच्छा आहे असे समजून पुढील पावले घेतली जातील.
तुम्ही येथे परतून पुन्हा सक्रिय व्हाल अशा आशेसह.
[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०८:३४, २८ जून २०२२ (IST)
{{साद|अभय नातू}}
आपला संदेश मिळाला. सूचित केल्याबद्दल धन्यवाद.
--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] २१:१४, २७ जुलै २०२२ (IST)
2dl7hpoxqdsrdzlwudc0ey40gyx85v8
वसमत
0
68429
2140917
2138680
2022-07-27T16:05:10Z
V.narsikar
6239
टन्कन
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार = तालुका
|स्थानिक_नाव = वसमत
|इतर_नाव =
|टोपणनाव = वसमुतीनगरी,बसमत
|राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|अक्षांश = 19|अक्षांशमिनिटे = 19|अक्षांशसेकंद =37
|रेखांश= 77|रेखांशमिनिटे=09|रेखांशसेकंद= 37
|मुळ_नकाशा = <!-- only if default map not wanted -->
|शोधक_स्थान = <!-- left/right -->
|मुळ_नकाशा_पट्टी = <!-- हो/नाही -->
|आतील_नकाशा_चिन्ह = <!-- हो--
|नकाशा_शीर्षक =
|क्षेत्रफळ_एकूण =
|क्षेत्रफळ_आकारमान =
|क्षेत्रफळ_क्रमांक =
|क्षेत्रफळ_एकूण_संदर्भ =
|क्षेत्रफळ_मेट्रो =
|क्षेत्रफळ_मेट्रो_संदर्भ =
|उंची =
|उंची_संदर्भ =
|समुद्री_किनारा =
|हवामान =
|वर्षाव =
|तापमान_वार्षिक =
|तापमान_हिवाळा =
|तापमान_उन्हाळा =
|मुख्यालय = <!-- फक्त जिल्हांसाठीच-->
|मोठे_शहर =
|मोठे_मेट्रो =
|जवळचे_शहर = नांदेड
|प्रांत = मराठवाडा
|विभाग = औरंगाबाद
|जिल्हा = हिंगोली
|लोकसंख्या_एकूण = 68,846
|लोकसंख्या_वर्ष = 2011
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ =
|लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर =
|साक्षरता =
|साक्षरता_पुरुष =
|साक्षरता_स्त्री =
|अधिकृत_भाषा = मराठी
|नेता_पद_१ = [[आमदार]]
|नेता_नाव_१ = चंद्रकांत नवघरे
|नेता_पद_२ =
|नेता_नाव_२ =
|संसदीय_मतदारसंघ = हिंगोली लोकसभा मदारसंघ
|[[विधानसभा_मतदारसं]] =
92-वसमत विधानसभा मदारसंघ
|न्यायक्षेत्र_शीर्षक_१ = [[तहसील]]
|न्यायक्षेत्र_नाव_१ = वसमत
|न्यायक्षेत्र_शीर्षक_२ = [[पंचायत समिती]]
|न्यायक्षेत्र_नाव_२ = वसमत
|न्यायक्षेत्र_शीर्षक_३ = [[नगरपरिषद]]
|न्यायक्षेत्र_नाव_३ = वसमत
|कोरे_शीर्षक_१ =
|कोरे_उत्तर_१ =
|एसटीडी_कोड = 02454
|पिन_कोड = 431512
|आरटीओ_कोड = MH 38
|संकेतस्थळ =
|संकेतस्थळ_नाव =
|दालन =
|तळटिपा =
|गुणक_शीर्षक = <!-- हो/नाही -->
|स्वयंवर्गीत = <!-- हो/नाही -->
|लोकसंख्या_क्रमांक=|मूळ_नकाशा=https://www.openstreetmap.org/#map=13/19.3209/77.1811|आकाशदेखावा=[[FL5Pi46akAE6uqT.jpg]]|आकाशदेखावा_शीर्षक=[[शिवतीर्थ वसमत]]}}
'''वसमत''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[हिंगोली जिल्हा|हिंगोली जिल्ह्याचा]] एक तालुका आहे. वसमत ही एक मोठी बाजारपेठ आहे.
वसमत शहर हे [[राष्ट्रीय महामार्ग ६१|राष्ट्रीय महामार्ग 61]] [[परभणी]] [[नांदेड]] राष्ट्रीय महामार्गा वर वसलेले आहे.
वसमत शहराजवळुन [https://en.m.wikipedia.org/wiki/National_Highway_752I_(India) NH 752I] हा राष्ट्रीय महामार्ग जातो. पूर्णा सहकारी साखर कारखाना शहरापासून 5km अंतरावर आहे. कला, वाणिज्य,विज्ञान या शाखेतील पदवी पाठ्यक्रम हु.बहिर्जी स्मारक महाविद्यालय चालवते.राज्याच्या राजधानीपासुन सुमारे 570km व उपराजधानिपसून सुमारे 350km अंतरावर वसलेले आहे. कुरुंदा हे वसमत तालुक्यातिल प्रमुख गाव आहे.
वसमत तालुक्यातील वाई गोरखनाथ येथील श्री गोरक्षनाथ महराजांचे मंदिर प्रसिद्ध आहे. येथे [[पौष पौर्णिमा|'''पौष पौर्णिमेला''']] यात्रा सुरू होते.
'''दळणवळण वाहतूक'''
शहरातून राष्ट्रीय महामार्ग 61 [[भिवंडी]] ते [[निर्मल जिल्हा|निर्मल]] , राष्ट्रीय महामार्ग 752I [[कोपरगाव|कोपरगांव]] ते [[धानोडा]] तसेच राज्य महामार्ग 256 नांदेड कडे जातो.राज्य महामार्ग 255 पूर्णा कडे, राज्य महामार्ग 249 [[औंढा नागनाथ]] कडे जातो.
अकोला पूर्णा या रेल्वे मार्गावर वसमत रेल्वे स्टेशन आहे. [[श्री गुरू गोविंद सिंग जी विमानतळ]] [[नांदेड]] हे सुमारे ३० किमी अंतरावर आहे.
ा
{{विस्तार}}
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
{{हिंगोली जिल्ह्यातील तालुके}}
[[वर्ग:हिंगोली जिल्ह्यातील तालुके]]
[[वर्ग:महाराष्ट्रातील तालुके]]
[[वर्ग:हिंगोली जिल्ह्यातील गावे]]
bjm0jwkeumdbpzivw4nd1d796zmdp66
गोफण
0
70102
2140978
2119348
2022-07-28T04:06:04Z
2405:204:28F:4C6E:0:0:1009:A8B1
wikitext
text/x-wiki
'''गोफण''' हे [[शेती]]तील धान्य पक्ष्यांनी/प्राण्यांनी खाऊ नये म्हणून त्यांना [[दगड]] मारून पळविण्यासाठी वापरण्यात येणारे एक मानवचलीत उपकरण आहे. हे उपकरण गोफासारखे विणलेले असते.[[File:Girl using Gofan.jpg|350px|]]
[[वर्ग:शेती]]
{{विस्तार}}
cqi0i1p4sjtot99efvdcvjbnld8sycr
2140983
2140978
2022-07-28T05:02:41Z
संतोष गोरे
135680
[[Special:Contributions/2405:204:28F:4C6E:0:0:1009:A8B1|2405:204:28F:4C6E:0:0:1009:A8B1]] ([[User talk:2405:204:28F:4C6E:0:0:1009:A8B1|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:KiranBOT II|KiranBOT II]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले.
wikitext
text/x-wiki
'''गोफण''' हे [[शेती]]तील धान्य पक्ष्यांनी/प्राण्यांनी खाऊ नये म्हणून त्यांना [[दगड]] मारून पळविण्यासाठी वापरण्यात येणारे एक मानवचलीत उपकरण आहे. हे उपकरण गोफासारखे विणलेले असते.याच्या दोन दोऱ्यांच्या मध्ये असलेल्या विशिष्ट जागेत दगड ठेवल्या जातो. त्यानंतर गोफण हातात धरून वेगाने स्वतःचे डोक्याभोवती चक्राकार आणि जमिनीस समांतर अशी फिरविल्या जाते. आवश्यक वेग आल्यावर मग त्यातील एक दोरी सोडल्या जाते.त्यामुळे दगड वेगाने सुटतो आणि हवा तेथे जाऊन पडतो. दगड कुठे जाऊन पडावा वा कुठे लागावा यासाठी कौशल्याची गरज असते.
[[File:Girl using Gofan.jpg|350px|]]
[[वर्ग:शेती]]
{{विस्तार}}
10hlgt34kfy3did72zszblmjnvvmv5z
कोयता
0
71276
2140929
1637827
2022-07-27T18:31:38Z
2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:Sickle hanging from a rusty nail at Ardeshir's farm.jpg|thumb|right|200px|पारंपरिक बनावटीचा कोयता]]
'''कोयता''' (अन्य नावे: '''विळा''', '''विळी''' ; [[इंग्लिश भाषा|इंग्लिश]]: ''Sickle'', ''सिकल'' ;) हे [[हात|हातात]] धरून वापरायचे, बाकदार पाते असलेले शेतीचे/ बागकामाचे [[हत्यार]] आहे. कोयत्याचा वापर पिकाची कापणी करण्यासाठी, तसेच शेतातील तण काढण्यासाठी केला जातो.
== बाह्य दुवे ==
{{कॉमन्स वर्ग|Sickles|कोयते}}
* {{संकेतस्थळ|http://www.britannica.com/EBchecked/topic/542873/sickle|एन्सायक्लोपीडिया ब्रिटानिका - {{लेखनाव}}|इंग्लिश}}
[[वर्ग:शेती]]
[[वर्ग:अवजारे]]
[[वर्ग:शेतीची अवजारे]]
td3bbsj735d9bm76rm3bpcwno1rcxlg
2140963
2140929
2022-07-28T02:04:38Z
अभय नातू
206
[[Special:Contributions/2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904|2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904]] ([[User talk:2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:संतोष दहिवळ|संतोष दहिवळ]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले.
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:Sickle hanging from a rusty nail at Ardeshir's farm.jpg|thumb|right|200px|पारंपरिक बनावटीचा कोयता]]
'''कोयता''' (अन्य नावे: '''विळा''', '''विळी''' ; [[इंग्लिश भाषा|इंग्लिश]]: ''Sickle'', ''सिकल'' ;) हे [[हात|हातात]] धरून वापरायचे, बाकदार पाते असलेले शेतीचे/ बागकामाचे [[हत्यार]] आहे. कोयत्याचा वापर पिकाची कापणी करण्यासाठी, तसेच शेतातील तण काढण्यासाठी केला जातो. या हत्यारात बाकदार पात्याची आतली कड धारदार असते. या धारदार आतल्या कडेचा वार पिकाच्या किंवा तणाच्या देठांच्या खालच्या भागावर करून पीक एकाच वेळी छाटून एकत्र गोळा करता येते.
[[File:विळा.jpg|thumb|एक धारदार शस्त्र]]
== बाह्य दुवे ==
{{कॉमन्स वर्ग|Sickles|कोयते}}
* {{संकेतस्थळ|http://www.britannica.com/EBchecked/topic/542873/sickle|एन्सायक्लोपीडिया ब्रिटानिका - {{लेखनाव}}|इंग्लिश}}
[[वर्ग:शेती]]
[[वर्ग:अवजारे]]
[[वर्ग:शेतीची अवजारे]]
aunac6v4wk90bta6c7yamgw1aglwamd
खोड
0
74366
2140886
1749093
2022-07-27T12:30:11Z
2402:3A80:C81:496:E931:9C06:AFD5:1010
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:פארק הכרמל 3 - גנים לאומיים בצפון הארץ - אתרי מורשת 2016 (156).jpg|इवलेसे|खोड]]
झाडाच्या जमिनीतून बाहेर आलेल्या मुख्य भागास '''खोड''' म्हणतात. [[वनस्पती]]ची ओळख पटविण्यास तसेच वर्गीकरणासाठी खोड एक महत्त्वाचे अंग आहे. खोड हे जमिनीच्या वर असते .
{{विस्तार}}
[[वर्ग:वनस्पतीचे भाग]]
j661l57ppnu5j2tzln01jwvkuqqqkij
माधव श्रीहरी अणे
0
86784
2140880
2140872
2022-07-27T12:08:01Z
अमर राऊत
140696
दुरुस्ती
wikitext
text/x-wiki
{{विकिडेटा माहितीचौकट}}
[[चित्र:Madhav_Shrihari_Aney_2011_stamp_of_India.jpg|अल्ट=अणे|इवलेसे|अणे]]
'''लोकनायक बापूजी अणे''' उपाख्य डॉ. '''माधव श्रीहरी अणे''' (२९ ऑगस्ट १८८० - २६ जानेवारी १९६८) हे एक [[शिक्षणतज्ज्ञ]], [[स्वातंत्र्यसैनिक]], राजकारणी आणि आधुनिक [[संस्कृत]] [[कवी]] होते. त्यांना "'''लोकनायक बापूजी'''" म्हणजे "लोकनेते आणि आदरणीय पिता" ही पदवी देखील बहाल करण्यात आली होती. ते काँग्रेस राष्ट्रवादी पक्षाच्या संस्थापकांपैकी एक होते. टिळकांच्या पावलावर पाऊल ठेवून चालणारे [[न.चिं. केळकर]], [[काकासाहेब खाडिलकर]], [[गंगाधर देशपांडे]], [[बी.एस. मुंजे|डॉ बी.एस. मुंजे]], [[मोरेश्वर अभ्यंकर|अभ्यंकर]], [[टी.बी. परांजपे]] आणि [[वामन मल्हार जोशी]] या [[लोकमान्य टिळक|लोकमान्य टिळकांच्या]] प्रख्यात शिष्यांपैकी ते पहिले होते.
[[बाळ गंगाधर टिळक]] यांच्या निधनानंतर अणेंनी [[महात्मा गांधीं]]<nowiki/>चे नेतृत्व स्वीकारले तसेच त्यांच्या सहकाऱ्यांनाही राजी केले. त्यांनी काँग्रेसला खिलाफत चळवळीत सामील होण्यास विरोध केला तसेच राष्ट्रीय हिताच्या किंमतीवर मुस्लिमांना जास्त आकर्षित करण्याविरुद्ध इशारा दिला. महात्मा गांधी त्यांच्या शांत तर्काचे कौतुक करत, त्यांच्यावर विश्वास ठेवत आणि अनेकदा त्यांचा सल्ला घेत. सुभाषचंद्र बोस आणि जतींद्र मोहन सेनगुप्ता यांच्यातील वादांची मध्यस्थी करण्यासाठी त्यांची निवड करण्यात आली.
ते [[जानेवारी १२]],[[इ.स. १९४८]] ते [[जून १४]],[[इ.स. १९५२]] या काळात [[बिहार]] राज्याचे [[राज्यपाल]] होते.
ते अपक्ष उमेदवार म्हणून [[इ.स. १९६२]] आणि [[इ.स. १९६७]]च्या लोकसभा निवडणुकांमध्ये [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[नागपूर]] लोकसभा मतदारसंघातून लोकसभेवर निवडून गेले.
त्यांच्या निवडक लेखांचे ‘अक्षरमाधव’ हे पुस्तक निघाले, तर ‘श्रीतिलकयशोर्णव’ या बापूजींनी रचलेल्या संस्कृत काव्यास साहित्य अकादमीचा पुरस्कार लाभला होता.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.loksatta.com/navneet-news/hen-puppy-cultivation-183492/ | title=नवनीत:आजचे महाराष्ट्रसारस्वतः २९ ऑगस्ट | प्रकाशक=लोकसत्ता | दिनांक=२९ ऑगस्ट, इ.स. २०१३ | ॲक्सेसदिनांक=३१ ऑगस्ट, इ.स. २०१३ | लेखक=संजय वझरेकर | भाषा=मराठी}}</ref>
बापूजी अणे हे पुसद येथील जंगल सत्याग्रहाशी संबंधित आहेत.
'बापूजी अणे अन् पिवळे दोन आणे' असे त्यावेळी म्हणत असत.
==हे ही पहा==
* [[श्रीहरी अणे]]
== संदर्भ आणि नोंदी ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय राजकारणी]]
[[वर्ग:बिहारचे राज्यपाल]]
[[वर्ग:३ री लोकसभा सदस्य]]
[[वर्ग:४ थी लोकसभा सदस्य]]
[[वर्ग:नागपूरचे खासदार]]
[[वर्ग:इ.स. १८८० मधील जन्म]]
[[वर्ग:इ.स. १९६८ मधील मृत्यू]]
[[वर्ग:पोस्टाचे तिकीट असलेल्या व्यक्ती]]
[[वर्ग:साहित्य अकादमी पुरस्कार विजेते]]
[[वर्ग:नागपूर मधील राजकारणी]]
dit45m9qos151yr1stpjgozk9ldpj78
2140883
2140880
2022-07-27T12:09:36Z
अमर राऊत
140696
दुरुस्ती
wikitext
text/x-wiki
{{विकिडेटा माहितीचौकट}}
[[चित्र:Madhav_Shrihari_Aney_2011_stamp_of_India.jpg|अल्ट=अणे|इवलेसे|अणे]]
'''लोकनायक बापूजी अणे''' उपाख्य डॉ. '''माधव श्रीहरी अणे''' (२९ ऑगस्ट १८८० - २६ जानेवारी १९६८) हे एक [[शिक्षणतज्ज्ञ]], [[स्वातंत्र्यसैनिक]], राजकारणी आणि आधुनिक [[संस्कृत]] [[कवी]] होते. त्यांना "'''लोकनायक बापूजी'''" म्हणजे "लोकनेते आणि आदरणीय पिता" ही पदवी देखील बहाल करण्यात आली होती. ते काँग्रेस राष्ट्रवादी पक्षाच्या संस्थापकांपैकी एक होते. ते [[जानेवारी १२]],[[इ.स. १९४८]] ते [[जून १४]],[[इ.स. १९५२]] या काळात [[बिहार]] राज्याचे [[राज्यपाल]] होते.
टिळकांच्या पावलावर पाऊल ठेवून चालणारे [[न.चिं. केळकर]], [[काकासाहेब खाडिलकर]], [[गंगाधर देशपांडे]], [[बी.एस. मुंजे|डॉ बी.एस. मुंजे]], [[मोरेश्वर अभ्यंकर|अभ्यंकर]], [[टी.बी. परांजपे]] आणि [[वामन मल्हार जोशी]] या [[लोकमान्य टिळक|लोकमान्य टिळकांच्या]] प्रख्यात शिष्यांपैकी ते पहिले होते. [[बाळ गंगाधर टिळक]] यांच्या निधनानंतर अणेंनी [[महात्मा गांधीं]]<nowiki/>चे नेतृत्व स्वीकारले तसेच त्यांच्या सहकाऱ्यांनाही राजी केले. त्यांनी काँग्रेसला खिलाफत चळवळीत सामील होण्यास विरोध केला तसेच राष्ट्रीय हिताच्या किंमतीवर मुस्लिमांना जास्त आकर्षित करण्याविरुद्ध इशारा दिला. महात्मा गांधी त्यांच्या शांत तर्काचे कौतुक करत, त्यांच्यावर विश्वास ठेवत आणि अनेकदा त्यांचा सल्ला घेत. सुभाषचंद्र बोस आणि जतींद्र मोहन सेनगुप्ता यांच्यातील वादांची मध्यस्थी करण्यासाठी त्यांची निवड करण्यात आली.
ते [[अपक्ष उमेदवार]] म्हणून [[इ.स. १९६२]] आणि [[इ.स. १९६७]]च्या लोकसभा निवडणुकांमध्ये [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[नागपूर]] लोकसभा मतदारसंघातून लोकसभेवर निवडून गेले.
त्यांच्या निवडक लेखांचे ‘अक्षरमाधव’ हे पुस्तक निघाले, तर ‘श्रीतिलकयशोर्णव’ या बापूजींनी रचलेल्या संस्कृत काव्यास साहित्य अकादमीचा पुरस्कार लाभला होता.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.loksatta.com/navneet-news/hen-puppy-cultivation-183492/ | title=नवनीत:आजचे महाराष्ट्रसारस्वतः २९ ऑगस्ट | प्रकाशक=लोकसत्ता | दिनांक=२९ ऑगस्ट, इ.स. २०१३ | ॲक्सेसदिनांक=३१ ऑगस्ट, इ.स. २०१३ | लेखक=संजय वझरेकर | भाषा=मराठी}}</ref> बापूजी अणे हे पुसद येथील जंगल सत्याग्रहाशी संबंधित आहेत. 'बापूजी अणे अन् पिवळे दोन आणे' असे त्यावेळी म्हणत असत.
==हे ही पहा==
* [[श्रीहरी अणे]]
== संदर्भ आणि नोंदी ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय राजकारणी]]
[[वर्ग:बिहारचे राज्यपाल]]
[[वर्ग:३ री लोकसभा सदस्य]]
[[वर्ग:४ थी लोकसभा सदस्य]]
[[वर्ग:नागपूरचे खासदार]]
[[वर्ग:इ.स. १८८० मधील जन्म]]
[[वर्ग:इ.स. १९६८ मधील मृत्यू]]
[[वर्ग:पोस्टाचे तिकीट असलेल्या व्यक्ती]]
[[वर्ग:साहित्य अकादमी पुरस्कार विजेते]]
[[वर्ग:नागपूर मधील राजकारणी]]
trrncx7savk2mhop11djus8iwxz1npl
2140884
2140883
2022-07-27T12:10:14Z
अमर राऊत
140696
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:Madhav_Shrihari_Aney_2011_stamp_of_India.jpg|अल्ट=अणे|इवलेसे|अणे]]
{{विकिडेटा माहितीचौकट}}
'''लोकनायक बापूजी अणे''' उपाख्य डॉ. '''माधव श्रीहरी अणे''' (२९ ऑगस्ट १८८० - २६ जानेवारी १९६८) हे एक [[शिक्षणतज्ज्ञ]], [[स्वातंत्र्यसैनिक]], राजकारणी आणि आधुनिक [[संस्कृत]] [[कवी]] होते. त्यांना "'''लोकनायक बापूजी'''" म्हणजे "लोकनेते आणि आदरणीय पिता" ही पदवी देखील बहाल करण्यात आली होती. ते काँग्रेस राष्ट्रवादी पक्षाच्या संस्थापकांपैकी एक होते. ते [[जानेवारी १२]],[[इ.स. १९४८]] ते [[जून १४]],[[इ.स. १९५२]] या काळात [[बिहार]] राज्याचे [[राज्यपाल]] होते.
टिळकांच्या पावलावर पाऊल ठेवून चालणारे [[न.चिं. केळकर]], [[काकासाहेब खाडिलकर]], [[गंगाधर देशपांडे]], [[बी.एस. मुंजे|डॉ बी.एस. मुंजे]], [[मोरेश्वर अभ्यंकर|अभ्यंकर]], [[टी.बी. परांजपे]] आणि [[वामन मल्हार जोशी]] या [[लोकमान्य टिळक|लोकमान्य टिळकांच्या]] प्रख्यात शिष्यांपैकी ते पहिले होते. [[बाळ गंगाधर टिळक]] यांच्या निधनानंतर अणेंनी [[महात्मा गांधीं]]<nowiki/>चे नेतृत्व स्वीकारले तसेच त्यांच्या सहकाऱ्यांनाही राजी केले. त्यांनी काँग्रेसला खिलाफत चळवळीत सामील होण्यास विरोध केला तसेच राष्ट्रीय हिताच्या किंमतीवर मुस्लिमांना जास्त आकर्षित करण्याविरुद्ध इशारा दिला. महात्मा गांधी त्यांच्या शांत तर्काचे कौतुक करत, त्यांच्यावर विश्वास ठेवत आणि अनेकदा त्यांचा सल्ला घेत. सुभाषचंद्र बोस आणि जतींद्र मोहन सेनगुप्ता यांच्यातील वादांची मध्यस्थी करण्यासाठी त्यांची निवड करण्यात आली.
ते [[अपक्ष उमेदवार]] म्हणून [[इ.स. १९६२]] आणि [[इ.स. १९६७]]च्या लोकसभा निवडणुकांमध्ये [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[नागपूर]] लोकसभा मतदारसंघातून लोकसभेवर निवडून गेले.
त्यांच्या निवडक लेखांचे ‘अक्षरमाधव’ हे पुस्तक निघाले, तर ‘श्रीतिलकयशोर्णव’ या बापूजींनी रचलेल्या संस्कृत काव्यास साहित्य अकादमीचा पुरस्कार लाभला होता.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.loksatta.com/navneet-news/hen-puppy-cultivation-183492/ | title=नवनीत:आजचे महाराष्ट्रसारस्वतः २९ ऑगस्ट | प्रकाशक=लोकसत्ता | दिनांक=२९ ऑगस्ट, इ.स. २०१३ | ॲक्सेसदिनांक=३१ ऑगस्ट, इ.स. २०१३ | लेखक=संजय वझरेकर | भाषा=मराठी}}</ref> बापूजी अणे हे पुसद येथील जंगल सत्याग्रहाशी संबंधित आहेत. 'बापूजी अणे अन् पिवळे दोन आणे' असे त्यावेळी म्हणत असत.
==हे ही पहा==
* [[श्रीहरी अणे]]
== संदर्भ आणि नोंदी ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय राजकारणी]]
[[वर्ग:बिहारचे राज्यपाल]]
[[वर्ग:३ री लोकसभा सदस्य]]
[[वर्ग:४ थी लोकसभा सदस्य]]
[[वर्ग:नागपूरचे खासदार]]
[[वर्ग:इ.स. १८८० मधील जन्म]]
[[वर्ग:इ.स. १९६८ मधील मृत्यू]]
[[वर्ग:पोस्टाचे तिकीट असलेल्या व्यक्ती]]
[[वर्ग:साहित्य अकादमी पुरस्कार विजेते]]
[[वर्ग:नागपूर मधील राजकारणी]]
4e2gyn6igucy0qua2ao500dsdqpovmq
2140885
2140884
2022-07-27T12:12:18Z
अमर राऊत
140696
दुवे जोडले
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:Madhav_Shrihari_Aney_2011_stamp_of_India.jpg|अल्ट=अणे|इवलेसे|अणे]]
{{विकिडेटा माहितीचौकट}}
'''लोकनायक बापूजी अणे''' उपाख्य डॉ. '''माधव श्रीहरी अणे''' (२९ ऑगस्ट १८८० - २६ जानेवारी १९६८) हे एक [[शिक्षणतज्ज्ञ]], [[स्वातंत्र्यसैनिक]], राजकारणी आणि आधुनिक [[संस्कृत]] [[कवी]] होते. त्यांना "'''लोकनायक बापूजी'''" म्हणजे "लोकनेते आणि आदरणीय पिता" ही पदवी देखील बहाल करण्यात आली होती. ते काँग्रेस राष्ट्रवादी पक्षाच्या संस्थापकांपैकी एक होते. ते [[जानेवारी १२]],[[इ.स. १९४८]] ते [[जून १४]],[[इ.स. १९५२]] या काळात [[बिहार]] राज्याचे [[राज्यपाल]] होते.
टिळकांच्या पावलावर पाऊल ठेवून चालणारे [[न.चिं. केळकर]], [[काकासाहेब खाडिलकर]], [[गंगाधर देशपांडे]], [[बी.एस. मुंजे|डॉ बी.एस. मुंजे]], [[मोरेश्वर अभ्यंकर|अभ्यंकर]], [[टी.बी. परांजपे]] आणि [[वामन मल्हार जोशी]] या [[लोकमान्य टिळक|लोकमान्य टिळकांच्या]] प्रख्यात शिष्यांपैकी ते पहिले होते. [[बाळ गंगाधर टिळक]] यांच्या निधनानंतर अणेंनी [[महात्मा गांधीं]]<nowiki/>चे नेतृत्व स्वीकारले तसेच त्यांच्या सहकाऱ्यांनाही राजी केले. त्यांनी काँग्रेसला खिलाफत चळवळीत सामील होण्यास विरोध केला तसेच राष्ट्रीय हिताच्या किंमतीवर मुस्लिमांना जास्त आकर्षित करण्याविरुद्ध इशारा दिला. महात्मा गांधी त्यांच्या शांत तर्काचे कौतुक करत, त्यांच्यावर विश्वास ठेवत आणि अनेकदा त्यांचा सल्ला घेत. [[सुभाषचंद्र बोस]] आणि [[जतिंद्र मोहन सेनगुप्ता]] यांच्यातील वादांची मध्यस्थी करण्यासाठी त्यांची निवड करण्यात आली.
ते [[अपक्ष उमेदवार]] म्हणून [[इ.स. १९६२]] आणि [[इ.स. १९६७]]च्या लोकसभा निवडणुकांमध्ये [[महाराष्ट्र]] राज्यातील [[नागपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|नागपूर लोकसभा मतदारसंघातून]] [[लोकसभा|लोकसभे]]<nowiki/>वर निवडून गेले.
त्यांच्या निवडक लेखांचे ‘अक्षरमाधव’ हे पुस्तक निघाले, तर ‘श्रीतिलकयशोर्णव’ या बापूजींनी रचलेल्या संस्कृत काव्यास साहित्य अकादमीचा पुरस्कार लाभला होता.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.loksatta.com/navneet-news/hen-puppy-cultivation-183492/ | title=नवनीत:आजचे महाराष्ट्रसारस्वतः २९ ऑगस्ट | प्रकाशक=लोकसत्ता | दिनांक=२९ ऑगस्ट, इ.स. २०१३ | ॲक्सेसदिनांक=३१ ऑगस्ट, इ.स. २०१३ | लेखक=संजय वझरेकर | भाषा=मराठी}}</ref> बापूजी अणे हे पुसद येथील जंगल सत्याग्रहाशी संबंधित आहेत. 'बापूजी अणे अन् पिवळे दोन आणे' असे त्यावेळी म्हणत असत.
==हे ही पहा==
* [[श्रीहरी अणे]]
== संदर्भ आणि नोंदी ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय राजकारणी]]
[[वर्ग:बिहारचे राज्यपाल]]
[[वर्ग:३ री लोकसभा सदस्य]]
[[वर्ग:४ थी लोकसभा सदस्य]]
[[वर्ग:नागपूरचे खासदार]]
[[वर्ग:इ.स. १८८० मधील जन्म]]
[[वर्ग:इ.स. १९६८ मधील मृत्यू]]
[[वर्ग:पोस्टाचे तिकीट असलेल्या व्यक्ती]]
[[वर्ग:साहित्य अकादमी पुरस्कार विजेते]]
[[वर्ग:नागपूर मधील राजकारणी]]
em0bq5wplhab93cvad215i7rpgoy0k8
महाराष्ट्र पोलीस
0
89173
2140986
2137387
2022-07-28T06:48:36Z
2405:201:9:486F:7553:F01E:177E:3D3B
/* COMMRS */
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:Maharashtra_Police_HQ.jpg|इवलेसे|महाराष्ट्र पोलीस मुख्यालय, मुंबई]]
{{माहितीचौकट सैन्य दल
|नाव = [[महाराष्ट्र पोलीस]]
|चित्र =
|चित्र शीर्षक =
|स्थापना =
|देश = {{IND}}
|विभाग = [[पोलीस]]
|आकार = ११२,३७२,९७२ (२०११)
|ब्रीदवाक्य = सद्रक्षणाय खलनिग्रहणाय
|रंग संगती =
|मुख्यालय = [[मुंबई]]
|सेनापती= श्री.रजनीश सेठ (फेब्रु 2021)
|संकेतस्थळ = [http://mahapolice.gov.in/ महाराष्ट्र पोलीस]
}}
'''महाराष्ट्र पोलीस''' (अन्य नावे: '''महाराष्ट्र राज्य पोलीस'''; [[रोमन लिपी]]: ''Maharashtra Police'' ;) हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्याची कायदा व सुव्यवस्था राखणारी संस्था आहे. महाराष्ट्र पोलीस हे देशातील सर्वांत मोठ्या पोलीसदलांपैकी एक असून त्यात 12 पोलीस आयुक्तालये व 34 जिल्हा पोलीसदले आहेत. महाराष्ट्र पोलिसांचे मनुष्यबळ सुमारे १,८०,००० आहे. [[मुंबई]] येथे महाराष्ट्र पोलिसांचे मुख्यालय आहे.
महाराष्ट्र हे भारतीय प्रजासत्ताकातील तिसरे सर्वात मोठे राज्य असून महाराष्ट्रातील पोलीस दल देशातील सर्वात मोठ्या पोलीस दलातील एक आहे. महाराष्ट्र हे उद्योगीकरणामध्ये प्रगत राज्य असून, त्यामध्ये अनेक शहरी व्यावसायिक आणि व्यापारी संस्था आहेत. महाराष्ट्रातील मोठ्या शहरात पोलिसांच्या कामकाजासाठी आयुक्तालय पद्धतीचा स्विकार करण्यात आला आहे. राज्यात 12 आयुक्तालये आणि 34 जिल्हा पोलीस घटक आहेत. नव्याने स्थापन झालेले पिंपरी चिंचवड आणि वसई विरार ही दोन आयुक्तालय आहे.
‘‘सद्रक्षणाय खलनिग्रहणाय’’ हे महाराष्ट्र पोलिसांचे ब्रीदवाक्य आहे. याचा अर्थ असा की, महाराष्ट्र पोलीस सज्जनांचे रक्षण करण्यास आणि दुर्जनांवर नियंत्रण ठेवून त्यांचा नायनाट करण्यास कटीबद्ध आहेत. पोलीस महासंचालक हे महाराष्ट्र पोलिसांचे प्रमुख असून राज्याचे पोलीस मुख्यालय मुंबई येथे आहे. महाराष्ट्र राज्य पोलीस खात्यांतर्गत वरिष्ठ अधिकारी संघ लोकसेवा आयोग, [[महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग]]ा मार्फत निवडल्या जातात. तर शिपाई व तत्सम पदांसाठी वेळोवेळी पोलीस भरती प्रक्रिया राबविल्या जाते.
== महाराष्ट्र पोलीस प्रमुख अधिकारी ==
=== भारतीय पोलीस सेवा (IPS) आणि राज्य पोलीस सेवा (SPS) यादी ===
*[[राजनीश सेठ|रजनीश सेठ]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलीस महासंचालक]] [[२८ फेब्रुवारी|-]] १९ फेब्रुवारी २०२२
*[[Sanjay pandey|Sanjay Pandey]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलीस महासंचालक]] [[२८ फेब्रुवारी|- 10th April 2021]]
*[[राजनीश सेठ]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलीस आयुक्त]] [[११ मार्च|-११ मार्च]] २०१९
*[[कुलवंत कुमार सरागंल]] (भारतीय पोलीस सेवा)[[पोलीस आयुक्त]] -[[२ नोव्हेंबर]] २०१८
*[[एस.जगन्नाथन|एस.जगन्नाथन RR]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलीस आयुक्त]] [[२६ मार्च|-२६ मार्च]] २०१९
*[[संजीव कुमार सिंघाल]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलीस आयुक्त]] -[[२० मे]] २०१९
*[[प्रभात कुमार]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलीस आयुक्त]] [[आर्थिक गुन्हा|(आर्थिक गुन्हा]] अधिकारी) [[३१ मे]] २०१८
*[[राजेश प्रधान]] (भारतीय पोलीस सेवा) (Estt.)[[ [[विशेष पोलीस महानिरीक्षक]] अधिकारी [[२५ मे]] २०१९
*[[कृष्ण प्रकाश]] (भारतीय पोलीस सेवा) (Admn.)[[विशेष पोलीस महानिरीक्षक|विशेष पोलीस महानिरीक्षक]] [[व्हीआयपी सुरक्षा]] [[१६ मे]] २०१९
*[[मिलिंद भाराबें]] (भारतीय पोलीस सेवा) (Admn.) [[विशेष पोलीस महानिरीक्षक|विशेष पोलीस महानिरीक्षक-]][[२१ जून]] २०१९
*[[ब्रिजेश बी. सिंग]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[विशेष पोलीस महानिरीक्षक]] [[११ जानेवारी]] २०१६
*[[मोहम्मद कैसेर खालीद]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[२८ जून]] २०१६
*[[प्रताप दिघवेकर]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलिस महानिरीक्षक]] [[५ मे]] २०१९
*[[एच.एम.बैजाल]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलिस महानिरीक्षक]] [[२४ आॅगस्ट]] २०१९
*[[शिला साइल]] (राज्य पोलीस सेवा) [[पोलिस महानिरीक्षक]] [[23 ऑगस्ट]] २०१९
*[[मनोज नवल पाटील]] (राज्य पोलीस सेवा) [[पोलिस महानिरीक्षक]] [[१६ सप्टेंबर]] २०१९
*[[व्ही.बी.देशमुख]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[सहायक पोलीस महानिरीक्षक]] ३१-७-२०१८
*[[अभिषेक भगवान त्रिमुखे]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[सहायक पोलीस महानिरीक्षक]] १६-७-२०१९
*[[जयश्री कोंडिबा जाधव]] (राज्य पोलीस सेवा) [[आर्थिक गुन्हा]] अधिकारी ७-५-२०१९
*[[बालसिंग खंडुसिंग राजपुत]] (राज्य पोलीस सेवा) ८-३-२०१६
*[[सचिन सुरेश पांडेकर]] (१-११-२०१८)
=== विशेष ऑपरेशन ===
* [[राजेंद्र सिंह]] (RR) २५-३-२०१९
* [[बजराज बनसोडे]] (राज्य पोलीस सेवा) २२-७-२०१९
=== दहशतवाद विरोधी पथक ===
* [[देवेन भारती]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[अतिरिक्त पोलीस महासंचालक]] १६-५-२०१९
* [[डॉ.सुहास वारके]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[विशेष पोलीस महानिरीक्षक]] २०-२-२०१९
* [[जयवंत नाईकवारे]] (भारतीय पोलीस सेवा)
* [[विनाय कुमार राठोड]] (राज्य पोलीस सेवा)
* [[विक्रम देशमुख]] ( भारतीय पोलीस सेवा)
* [[रविंद्र सिंग परदेशी]]
=== Nagpur ANO ===
* [[आर.जी.कदम]]
* [[एस.एच.रिझावी]] (PI)
=== Force One ===
* [[डॉ.सुखवीदर सिंग]] (भारतीय पोलीस सेवा)
* [[किरण कुमार चोहान]] (राज्य पोलीस सेवा)
* [[संदीप डोईफोडे]] (राज्य पोलीस सेवा)
* [[अमरसिंह जाधव]] (राज्य पोलीस सेवा)
=== राज्य इंटेलिजन्स विभाग ===
* [[सुनिल प्रभू मोरे]] (भारतीय पोलीस सेवा)
* [[अमितेश कुमार]]
* [[सत्यनारायण]]
* यशस्वी या दव
* [[सुधाकर पठारे]] भारतीय पोलीस सेवा
*[[अजित अंबादास बोह्राडे|अजित अंबादास बोह्राडे राज्य पोलीस सेवा]] २८-७-२०१९
*[[भरत तागंडे]] राज्य पोलीस सेवा
*[[संजय जाधव]] भारतीय पोलीस सेवा
*[[पुरस्वोतंम कराड]] राज्य पोलीस सेवा
*[[नम्रता पाटील]] राज्य पोलीस सेवा
*[[रुपाली खैरमोडे]] राज्य पोलीस सेवा
*[[राजा रामसम्य]] भारतीय पोलीस सेवा
*[[उज्वला वानकर]]
*[[रमेश चोपाडे]]
*[[अनिता पाटील]]
*[[संदीप जाधव]]
*[[कल्पना बरवाकर]]
*[[संजय बारकुंड]]
*[[रुपाली खौरमोडे]]
=== महाराष्ट्र इंटेलिलिजन्स अकादमी ===
* [[पी.व्ही.देशपांडे]] (भारतीय पोलीस सेवा)
=== बृह-मुंबई पोलीस आयुक्त ===
* [[संजय बर्वे]] भारतीय पोलीस सेवा
* [[नवल बजाज]] भारतीय पोलीस सेवा
* [[व्ही.के.चौबे]]
* [[संतोष रस्तोगी]]
* [[मधुकर पांडे]]
* [[राजवर्धन]]
* [[नितीश मिश्रा]]
* [[लक्ष्मी गौतम]]
* [[मनोज कुमार शर्मा]]
* [[दिलीप सावंत]]
* [[सगकाल विरेश प्रभु]]
* [[सुनील कोल्हे]]
* [[एस.जय कुमार]]
* [[संदीप कार्नीक]]
* [[ज्ञानेश्वर चैहान]]
* [[प्रवीन पटवाळ]]
== बृह मुंबई पोलीस आयुक्त - मुख्यालय ==
* [[एन.आंबिका]] IPS
* [[सचिन पाटील]] IPS
=== [[दक्षिण क्षेत्र]] ===
* [[संग्रामसिंग पी. निशादंर]] IPS
* [[राजीव जैन]]
* [[रश्मी करंदीकर]] sps
=== [[मध्य क्षेत्र]] ===
* [[अविनाश कुमार]] IPS
* [[सौरभ त्रिपाठी]] ips
* [[नियती दावे]] Rr
*
=== [[पूर्व क्षेत्र]] ===
* [[शशी कुमार मिना]] IPS
* [[अखिलेश कुमार सिंग]] IPS
=== [[पश्चिम क्षेत्र]] ===
* [[मंजुमनाथ सिंगे]] sps
*[[परमजीत दहीया]] IPS
*[[अनिकेत गोयेल]]
=== [[उत्तर क्षेत्र]] ===
* [[मोहन दहिकर]] sps
* [[डी.एस.स्वामी]] sps
=== [[क्राईम शाखा]] ===
* [[अकबर पठाण]] sps
* [[शहाजी उमाप]] ips
=== [[क्राईम शाखा]]-CID ===
* [[दत्ता किसन नलावडे]] sps
=== [[सायबर गुन्हा शाखा]] ===
* [[विठ्ठल ठाकूर]] sps
=== ॲंटी नारकोटिक्स सेल ===
* [[संदीप लाडे]] IPS
=== आर्थिक ऑफिस विंग ===
* [[पराग मानेरे]]
== विशेष शाखा-१ CID ==
* [[गणेश शिंदे]] sps
* [[प्रशांत कदम]]
=== सशस्त्र पोलीस ===
* [[सी.के.मीना]] IPS CRPF
* [[नंदकुमार ठाकूर]] sps
* [[सुनीता सालुंके ठाकरे]] sps
* [[सोमनाथ गारगे]] sps
* [[अश्विनी सानप]]
* [[वसंत जाधव]]
=== [[कायदा आणि नियम]] ===
* [[प्रनय अशोक]]
=== [[वाहतूक व्यवस्था]] ===
* [[रंजन शर्मा]] IPS
=== COMMRS ===
* बृहन्मुंबई
* नवी मुंबई
* ठाणे
* पुणे
* नागपूर
* नाशिक
* औरंगाबाद
* सोलापूर
* अमरावती
* मुंबई रेल्वे
* पिंपरी चिंचवड
* मीरा-भाईंदर, वसई-विरार
== महाराष्ट्र पोलीस विभागाचे विशेष घटक ==
*[[गुन्हे अन्वेषण विभाग]] (CID)
* [[राज्य गुप्तवार्ता विभाग]]
* [[दहशतवाद विरोधी पथक]]
* [[महाराष्ट्र महामार्ग पोलीस]]
* [[राज्य राखीव पोलीस बल]]
* [[प्रशिक्षण आणि खास पथके]]
* [[नागरी हक्क संरक्षण विभाग]]
* [[मोटार परिवहन विभाग]]
* [[पोलीस बिनतारी संदेश विभाग]]
* [[भ्रष्टाचार प्रतिबंधक विभाग]]
== प्रमुख ==
{| class="wikitable"
|-
! सं.न
! नाव
! कार्यालय
|-
| १
| [[नारायणराव मारुतीराव कामटे]]
| ८ऑगस्ट १९४७ते१०जुलै१९५५
|-
|२
|[[मानसिंघजी मेरूजी चुडासमा]]
|११जुलै१९५५ते२४डिसेंबर१९५९
|-
| ३
| [[कुमार श्री प्रवीणसिंगजी]]
| २५डिसेंबर१९५९ते२४जानेवारी१९६०
|-
| ४
| [[कैकश्रू जहांगिर नानावाती]]
| २५जानेवारी१९६०ते२४फेब्रुवारी१९६५
|-
| ५
| [[सय्यद मजीदुल्लाह]]
| २५ फेब्रुवारी१९६५ते१९जानेवारी१९६८
|-
| ६
| [[अनंत गणेश राजाध्यक्ष]]
| २०-जानेवारी-१९६८ ते २८- फेब्रुवारी-१९७५
|-
| ७
|[[महारुद्र गणपतराव वाघ]]
| ०१-मार्च-१९७५ते३१-मे-१९७६
|-
| ८
| [[इमानुअल सुमित्रा मोडक]]
| ०१-जून-१९७६ते३१-मार्च-१९७८
|-
| ९
|[[श्री.मधुकर गणपत मुग्वे]]
| ०१-एप्रिल-१९७८ते३१-मे-१९७८
|-
| १०
| [[श्रीधर व्यंकटेश तांखीवाला]]
| ०१-जून-१९७८ते३१-जुलै-१९७८
|-
| ११
| [[विनायक वासुदेव चौबाल]]
| ०१-ऑगस्ट-१९७८ते३१-ऑक्टोबर-१९७९
|-
| १२
| [[वसंत विनायक नगरकर]]
| ०१-नोव्हेंबर-१९७९ते१८-मार्च-१९८०
|-
| १३
| [[रामदास लक्ष्मण भींगे]]
| १९-मार्च-१९८०ते२३- फेब्रुवारी-१९८१
|-
| १४
| [[सुशिलकुमार चतुर्वेदी]]
| २४- फेब्रुवारी-१९८१ते२४- फेब्रुवारी-१९८२
|-
| १५
| [[कृष्णकांत पांडुरंग मेढेक]]
| २५- फेब्रुवारी-१९८२ते३०-एप्रिल-१९८५
|-
| १६
| [[सुर्यकांत शंकर जोग]]
| ०१-मे-१९८५ते३१-जुलै-१९८७
|-
| १७
| [[दत्तात्रय शंकर सोमण]]
| ०१-ऑगस्ट-१९८७ते३१-मे-१९८८
|-
| १८
| [[सत्येंद्र प्रसन्न सिंघ]]
| ०१-जून-१९८८ते३१-जानेवारी-१९८९
|-
| १९
| [[रामकांत शेशगीरीराव कुलकर्णी]]
|०१- फेब्रुवारी-१९८९ते३१-डिसेंबर-१९८९
|-
| २०
| [[श्री. वसंत केशव सराफ]]
| ०१-जानेवारी-१९९०ते३१-ऑगस्ट-१९९२
|-
| २१
| [[एस. राममूर्ती]]
|०१-सप्टेंबर-१९९२ते३०-जून-१९९३
|-
| २२
| [[शिवाजीराव विठ्ठलराव बारावकर]]
| ०१-जुलै-१९९३ते३१-ऑक्टोबर-१९९४
|-
| २३
| [[ए. व्ही. कृष्णन]]
|०१-नोव्हेंबर-१९९४ते३१-ऑक्टोबर-१९९५
|-
| २४
| [[सुरेंद्र मोहन पठानिया]]
|०१-नोव्हेंबर-१९९५ते३१-मे-१९९६
|-
|२५
| [[अमरजित सिंघ समारा]]
| ०१-जून-१९९६ते३०-सप्टेंबर-१९९७
|-
| २६
|[[अरविंद सिद्धेश्वर इनामदार]]
| ०१-ऑक्टोबर-१९९७ते०५-जानेवारी-२०००
|-
| २७
|[[सुभाष चंद्र मल्होत्रा]]
|०६-जानेवारी-२०००ते३०-जून-२००३
|-
| २८
| [[ओम प्रकाश बाली]]
| ०१-जुलै-२००३ते३१-ऑक्टोबर-२००३
|-
| २९
|[[सुरेंद्र मोहन शंगारी]]
| ०१-नोव्हेंबर-२००३ते३१-ऑगस्ट-२००४
|-
| ३०
| [[कमल कृष्ण कश्यप]]
| ०१-सप्टेंबर-२००४ते३०-एप्रिल-२००५
|-
| ३१
| [[डॉ. पी.एस. पासरिचा]]
| ०१-मे-२००५ते२९- फेब्रुवारी-२००८
|-
| ३२
| [[अनामी नारायण रॉय]]
| ०१-मार्च-२००८ते०७- फेब्रुवारी-२००९
|-
| ३३
|[[एस. एस. विरक]]
| १४-मार्च-२००९ते३१-ऑक्टोबर-२००९
|-
| ३४
| [[अनामी नारायण रॉय]]
| २२-जानेवारी-२०१०ते३१-मे-२०१०
|-
| ३५
| [[डी. सिवानंधान]]
| ३१-मे-२०१०ते२८- फेब्रुवारी-२०११
|-
| ३६
| [[अजित पारसनीस]]
| २८- फेब्रुवारी-२०११ते३०-सप्टेंबर-२०११
|-
| ३७
| [[के. सुब्रमण्यम]]
| ३०-सप्टेंबर-२०११ते३१-जुलै-२०१२
|-
| ३८
| [[संजीव दयाल]]
| ३१-जुलै-२०१२ते३०-सप्टेंबर-२०१५
|-
| ३९
| [[प्रवीण दिक्षीत]]
| ३०-सप्टेंबर-२०१५ते३१-जुलै-२०१६
|-
| ४०
| [[सतीश माथुर]]
| ०१-ऑगस्ट-२०१६ते३०-जून-२०१८
|-
| ४१
| [[डॉ. डी. डी. पडसलगीकर]]
| ०१-जुलै-२०१८ते२८- फेब्रुवारी-२०१९
|-
| ४२
|[[सुबोध कुमार जयसवाल]]
| ०१-मार्च-२०१९ ते २२-फेब्रुवारी-२०२१
|-
| ४३
|[[ हेमंत नगराळे ]]
| २२-फेब्रुवारी-२०२१-आतापर्यंत
|}
== महाराष्ट्र पोलिसांचे यश ==
=== आठव्या आखिल भारतीय पोलीस कमांडो स्पर्धा -२०१७ 23-Jan-2018 ===
=== महाराष्ट्र पोलीस उत्तम पद्धती ते भावी पद्धती २०१७ - २०१८ ===
=== MAHARASHTRA POLICE CONQUERS MOUNT EVEREST. ===
== महत्त्वाचे नंबर ==
=== पोलीस महासंचालक, कार्यालयाचे ई-मेल आयडी ===
* [http://mahapolice.gov.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
==बाह्य दुवे==
[[वर्ग:महाराष्ट्र|पोलीस]]
[[वर्ग:महाराष्ट्र पोलीस| ]]
cxm20x2ki2uehp5227atfoy59kadk8q
2140987
2140986
2022-07-28T06:50:08Z
2405:201:9:486F:7553:F01E:177E:3D3B
/* COMMRS */
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:Maharashtra_Police_HQ.jpg|इवलेसे|महाराष्ट्र पोलीस मुख्यालय, मुंबई]]
{{माहितीचौकट सैन्य दल
|नाव = [[महाराष्ट्र पोलीस]]
|चित्र =
|चित्र शीर्षक =
|स्थापना =
|देश = {{IND}}
|विभाग = [[पोलीस]]
|आकार = ११२,३७२,९७२ (२०११)
|ब्रीदवाक्य = सद्रक्षणाय खलनिग्रहणाय
|रंग संगती =
|मुख्यालय = [[मुंबई]]
|सेनापती= श्री.रजनीश सेठ (फेब्रु 2021)
|संकेतस्थळ = [http://mahapolice.gov.in/ महाराष्ट्र पोलीस]
}}
'''महाराष्ट्र पोलीस''' (अन्य नावे: '''महाराष्ट्र राज्य पोलीस'''; [[रोमन लिपी]]: ''Maharashtra Police'' ;) हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्याची कायदा व सुव्यवस्था राखणारी संस्था आहे. महाराष्ट्र पोलीस हे देशातील सर्वांत मोठ्या पोलीसदलांपैकी एक असून त्यात 12 पोलीस आयुक्तालये व 34 जिल्हा पोलीसदले आहेत. महाराष्ट्र पोलिसांचे मनुष्यबळ सुमारे १,८०,००० आहे. [[मुंबई]] येथे महाराष्ट्र पोलिसांचे मुख्यालय आहे.
महाराष्ट्र हे भारतीय प्रजासत्ताकातील तिसरे सर्वात मोठे राज्य असून महाराष्ट्रातील पोलीस दल देशातील सर्वात मोठ्या पोलीस दलातील एक आहे. महाराष्ट्र हे उद्योगीकरणामध्ये प्रगत राज्य असून, त्यामध्ये अनेक शहरी व्यावसायिक आणि व्यापारी संस्था आहेत. महाराष्ट्रातील मोठ्या शहरात पोलिसांच्या कामकाजासाठी आयुक्तालय पद्धतीचा स्विकार करण्यात आला आहे. राज्यात 12 आयुक्तालये आणि 34 जिल्हा पोलीस घटक आहेत. नव्याने स्थापन झालेले पिंपरी चिंचवड आणि वसई विरार ही दोन आयुक्तालय आहे.
‘‘सद्रक्षणाय खलनिग्रहणाय’’ हे महाराष्ट्र पोलिसांचे ब्रीदवाक्य आहे. याचा अर्थ असा की, महाराष्ट्र पोलीस सज्जनांचे रक्षण करण्यास आणि दुर्जनांवर नियंत्रण ठेवून त्यांचा नायनाट करण्यास कटीबद्ध आहेत. पोलीस महासंचालक हे महाराष्ट्र पोलिसांचे प्रमुख असून राज्याचे पोलीस मुख्यालय मुंबई येथे आहे. महाराष्ट्र राज्य पोलीस खात्यांतर्गत वरिष्ठ अधिकारी संघ लोकसेवा आयोग, [[महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग]]ा मार्फत निवडल्या जातात. तर शिपाई व तत्सम पदांसाठी वेळोवेळी पोलीस भरती प्रक्रिया राबविल्या जाते.
== महाराष्ट्र पोलीस प्रमुख अधिकारी ==
=== भारतीय पोलीस सेवा (IPS) आणि राज्य पोलीस सेवा (SPS) यादी ===
*[[राजनीश सेठ|रजनीश सेठ]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलीस महासंचालक]] [[२८ फेब्रुवारी|-]] १९ फेब्रुवारी २०२२
*[[Sanjay pandey|Sanjay Pandey]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलीस महासंचालक]] [[२८ फेब्रुवारी|- 10th April 2021]]
*[[राजनीश सेठ]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलीस आयुक्त]] [[११ मार्च|-११ मार्च]] २०१९
*[[कुलवंत कुमार सरागंल]] (भारतीय पोलीस सेवा)[[पोलीस आयुक्त]] -[[२ नोव्हेंबर]] २०१८
*[[एस.जगन्नाथन|एस.जगन्नाथन RR]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलीस आयुक्त]] [[२६ मार्च|-२६ मार्च]] २०१९
*[[संजीव कुमार सिंघाल]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलीस आयुक्त]] -[[२० मे]] २०१९
*[[प्रभात कुमार]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलीस आयुक्त]] [[आर्थिक गुन्हा|(आर्थिक गुन्हा]] अधिकारी) [[३१ मे]] २०१८
*[[राजेश प्रधान]] (भारतीय पोलीस सेवा) (Estt.)[[ [[विशेष पोलीस महानिरीक्षक]] अधिकारी [[२५ मे]] २०१९
*[[कृष्ण प्रकाश]] (भारतीय पोलीस सेवा) (Admn.)[[विशेष पोलीस महानिरीक्षक|विशेष पोलीस महानिरीक्षक]] [[व्हीआयपी सुरक्षा]] [[१६ मे]] २०१९
*[[मिलिंद भाराबें]] (भारतीय पोलीस सेवा) (Admn.) [[विशेष पोलीस महानिरीक्षक|विशेष पोलीस महानिरीक्षक-]][[२१ जून]] २०१९
*[[ब्रिजेश बी. सिंग]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[विशेष पोलीस महानिरीक्षक]] [[११ जानेवारी]] २०१६
*[[मोहम्मद कैसेर खालीद]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[२८ जून]] २०१६
*[[प्रताप दिघवेकर]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलिस महानिरीक्षक]] [[५ मे]] २०१९
*[[एच.एम.बैजाल]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[पोलिस महानिरीक्षक]] [[२४ आॅगस्ट]] २०१९
*[[शिला साइल]] (राज्य पोलीस सेवा) [[पोलिस महानिरीक्षक]] [[23 ऑगस्ट]] २०१९
*[[मनोज नवल पाटील]] (राज्य पोलीस सेवा) [[पोलिस महानिरीक्षक]] [[१६ सप्टेंबर]] २०१९
*[[व्ही.बी.देशमुख]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[सहायक पोलीस महानिरीक्षक]] ३१-७-२०१८
*[[अभिषेक भगवान त्रिमुखे]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[सहायक पोलीस महानिरीक्षक]] १६-७-२०१९
*[[जयश्री कोंडिबा जाधव]] (राज्य पोलीस सेवा) [[आर्थिक गुन्हा]] अधिकारी ७-५-२०१९
*[[बालसिंग खंडुसिंग राजपुत]] (राज्य पोलीस सेवा) ८-३-२०१६
*[[सचिन सुरेश पांडेकर]] (१-११-२०१८)
=== विशेष ऑपरेशन ===
* [[राजेंद्र सिंह]] (RR) २५-३-२०१९
* [[बजराज बनसोडे]] (राज्य पोलीस सेवा) २२-७-२०१९
=== दहशतवाद विरोधी पथक ===
* [[देवेन भारती]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[अतिरिक्त पोलीस महासंचालक]] १६-५-२०१९
* [[डॉ.सुहास वारके]] (भारतीय पोलीस सेवा) [[विशेष पोलीस महानिरीक्षक]] २०-२-२०१९
* [[जयवंत नाईकवारे]] (भारतीय पोलीस सेवा)
* [[विनाय कुमार राठोड]] (राज्य पोलीस सेवा)
* [[विक्रम देशमुख]] ( भारतीय पोलीस सेवा)
* [[रविंद्र सिंग परदेशी]]
=== Nagpur ANO ===
* [[आर.जी.कदम]]
* [[एस.एच.रिझावी]] (PI)
=== Force One ===
* [[डॉ.सुखवीदर सिंग]] (भारतीय पोलीस सेवा)
* [[किरण कुमार चोहान]] (राज्य पोलीस सेवा)
* [[संदीप डोईफोडे]] (राज्य पोलीस सेवा)
* [[अमरसिंह जाधव]] (राज्य पोलीस सेवा)
=== राज्य इंटेलिजन्स विभाग ===
* [[सुनिल प्रभू मोरे]] (भारतीय पोलीस सेवा)
* [[अमितेश कुमार]]
* [[सत्यनारायण]]
* यशस्वी या दव
* [[सुधाकर पठारे]] भारतीय पोलीस सेवा
*[[अजित अंबादास बोह्राडे|अजित अंबादास बोह्राडे राज्य पोलीस सेवा]] २८-७-२०१९
*[[भरत तागंडे]] राज्य पोलीस सेवा
*[[संजय जाधव]] भारतीय पोलीस सेवा
*[[पुरस्वोतंम कराड]] राज्य पोलीस सेवा
*[[नम्रता पाटील]] राज्य पोलीस सेवा
*[[रुपाली खैरमोडे]] राज्य पोलीस सेवा
*[[राजा रामसम्य]] भारतीय पोलीस सेवा
*[[उज्वला वानकर]]
*[[रमेश चोपाडे]]
*[[अनिता पाटील]]
*[[संदीप जाधव]]
*[[कल्पना बरवाकर]]
*[[संजय बारकुंड]]
*[[रुपाली खौरमोडे]]
=== महाराष्ट्र इंटेलिलिजन्स अकादमी ===
* [[पी.व्ही.देशपांडे]] (भारतीय पोलीस सेवा)
=== बृह-मुंबई पोलीस आयुक्त ===
* [[संजय बर्वे]] भारतीय पोलीस सेवा
* [[नवल बजाज]] भारतीय पोलीस सेवा
* [[व्ही.के.चौबे]]
* [[संतोष रस्तोगी]]
* [[मधुकर पांडे]]
* [[राजवर्धन]]
* [[नितीश मिश्रा]]
* [[लक्ष्मी गौतम]]
* [[मनोज कुमार शर्मा]]
* [[दिलीप सावंत]]
* [[सगकाल विरेश प्रभु]]
* [[सुनील कोल्हे]]
* [[एस.जय कुमार]]
* [[संदीप कार्नीक]]
* [[ज्ञानेश्वर चैहान]]
* [[प्रवीन पटवाळ]]
== बृह मुंबई पोलीस आयुक्त - मुख्यालय ==
* [[एन.आंबिका]] IPS
* [[सचिन पाटील]] IPS
=== [[दक्षिण क्षेत्र]] ===
* [[संग्रामसिंग पी. निशादंर]] IPS
* [[राजीव जैन]]
* [[रश्मी करंदीकर]] sps
=== [[मध्य क्षेत्र]] ===
* [[अविनाश कुमार]] IPS
* [[सौरभ त्रिपाठी]] ips
* [[नियती दावे]] Rr
*
=== [[पूर्व क्षेत्र]] ===
* [[शशी कुमार मिना]] IPS
* [[अखिलेश कुमार सिंग]] IPS
=== [[पश्चिम क्षेत्र]] ===
* [[मंजुमनाथ सिंगे]] sps
*[[परमजीत दहीया]] IPS
*[[अनिकेत गोयेल]]
=== [[उत्तर क्षेत्र]] ===
* [[मोहन दहिकर]] sps
* [[डी.एस.स्वामी]] sps
=== [[क्राईम शाखा]] ===
* [[अकबर पठाण]] sps
* [[शहाजी उमाप]] ips
=== [[क्राईम शाखा]]-CID ===
* [[दत्ता किसन नलावडे]] sps
=== [[सायबर गुन्हा शाखा]] ===
* [[विठ्ठल ठाकूर]] sps
=== ॲंटी नारकोटिक्स सेल ===
* [[संदीप लाडे]] IPS
=== आर्थिक ऑफिस विंग ===
* [[पराग मानेरे]]
== विशेष शाखा-१ CID ==
* [[गणेश शिंदे]] sps
* [[प्रशांत कदम]]
=== सशस्त्र पोलीस ===
* [[सी.के.मीना]] IPS CRPF
* [[नंदकुमार ठाकूर]] sps
* [[सुनीता सालुंके ठाकरे]] sps
* [[सोमनाथ गारगे]] sps
* [[अश्विनी सानप]]
* [[वसंत जाधव]]
=== [[कायदा आणि नियम]] ===
* [[प्रनय अशोक]]
=== [[वाहतूक व्यवस्था]] ===
* [[रंजन शर्मा]] IPS
=== महाराष्ट्रातील पोलीस आयुक्तालय ===
* बृहन्मुंबई
* नवी मुंबई
* ठाणे
* पुणे
* नागपूर
* नाशिक
* औरंगाबाद
* सोलापूर
* अमरावती
* मुंबई रेल्वे
* पिंपरी चिंचवड
* मीरा-भाईंदर, वसई-विरार
== महाराष्ट्र पोलीस विभागाचे विशेष घटक ==
*[[गुन्हे अन्वेषण विभाग]] (CID)
* [[राज्य गुप्तवार्ता विभाग]]
* [[दहशतवाद विरोधी पथक]]
* [[महाराष्ट्र महामार्ग पोलीस]]
* [[राज्य राखीव पोलीस बल]]
* [[प्रशिक्षण आणि खास पथके]]
* [[नागरी हक्क संरक्षण विभाग]]
* [[मोटार परिवहन विभाग]]
* [[पोलीस बिनतारी संदेश विभाग]]
* [[भ्रष्टाचार प्रतिबंधक विभाग]]
== प्रमुख ==
{| class="wikitable"
|-
! सं.न
! नाव
! कार्यालय
|-
| १
| [[नारायणराव मारुतीराव कामटे]]
| ८ऑगस्ट १९४७ते१०जुलै१९५५
|-
|२
|[[मानसिंघजी मेरूजी चुडासमा]]
|११जुलै१९५५ते२४डिसेंबर१९५९
|-
| ३
| [[कुमार श्री प्रवीणसिंगजी]]
| २५डिसेंबर१९५९ते२४जानेवारी१९६०
|-
| ४
| [[कैकश्रू जहांगिर नानावाती]]
| २५जानेवारी१९६०ते२४फेब्रुवारी१९६५
|-
| ५
| [[सय्यद मजीदुल्लाह]]
| २५ फेब्रुवारी१९६५ते१९जानेवारी१९६८
|-
| ६
| [[अनंत गणेश राजाध्यक्ष]]
| २०-जानेवारी-१९६८ ते २८- फेब्रुवारी-१९७५
|-
| ७
|[[महारुद्र गणपतराव वाघ]]
| ०१-मार्च-१९७५ते३१-मे-१९७६
|-
| ८
| [[इमानुअल सुमित्रा मोडक]]
| ०१-जून-१९७६ते३१-मार्च-१९७८
|-
| ९
|[[श्री.मधुकर गणपत मुग्वे]]
| ०१-एप्रिल-१९७८ते३१-मे-१९७८
|-
| १०
| [[श्रीधर व्यंकटेश तांखीवाला]]
| ०१-जून-१९७८ते३१-जुलै-१९७८
|-
| ११
| [[विनायक वासुदेव चौबाल]]
| ०१-ऑगस्ट-१९७८ते३१-ऑक्टोबर-१९७९
|-
| १२
| [[वसंत विनायक नगरकर]]
| ०१-नोव्हेंबर-१९७९ते१८-मार्च-१९८०
|-
| १३
| [[रामदास लक्ष्मण भींगे]]
| १९-मार्च-१९८०ते२३- फेब्रुवारी-१९८१
|-
| १४
| [[सुशिलकुमार चतुर्वेदी]]
| २४- फेब्रुवारी-१९८१ते२४- फेब्रुवारी-१९८२
|-
| १५
| [[कृष्णकांत पांडुरंग मेढेक]]
| २५- फेब्रुवारी-१९८२ते३०-एप्रिल-१९८५
|-
| १६
| [[सुर्यकांत शंकर जोग]]
| ०१-मे-१९८५ते३१-जुलै-१९८७
|-
| १७
| [[दत्तात्रय शंकर सोमण]]
| ०१-ऑगस्ट-१९८७ते३१-मे-१९८८
|-
| १८
| [[सत्येंद्र प्रसन्न सिंघ]]
| ०१-जून-१९८८ते३१-जानेवारी-१९८९
|-
| १९
| [[रामकांत शेशगीरीराव कुलकर्णी]]
|०१- फेब्रुवारी-१९८९ते३१-डिसेंबर-१९८९
|-
| २०
| [[श्री. वसंत केशव सराफ]]
| ०१-जानेवारी-१९९०ते३१-ऑगस्ट-१९९२
|-
| २१
| [[एस. राममूर्ती]]
|०१-सप्टेंबर-१९९२ते३०-जून-१९९३
|-
| २२
| [[शिवाजीराव विठ्ठलराव बारावकर]]
| ०१-जुलै-१९९३ते३१-ऑक्टोबर-१९९४
|-
| २३
| [[ए. व्ही. कृष्णन]]
|०१-नोव्हेंबर-१९९४ते३१-ऑक्टोबर-१९९५
|-
| २४
| [[सुरेंद्र मोहन पठानिया]]
|०१-नोव्हेंबर-१९९५ते३१-मे-१९९६
|-
|२५
| [[अमरजित सिंघ समारा]]
| ०१-जून-१९९६ते३०-सप्टेंबर-१९९७
|-
| २६
|[[अरविंद सिद्धेश्वर इनामदार]]
| ०१-ऑक्टोबर-१९९७ते०५-जानेवारी-२०००
|-
| २७
|[[सुभाष चंद्र मल्होत्रा]]
|०६-जानेवारी-२०००ते३०-जून-२००३
|-
| २८
| [[ओम प्रकाश बाली]]
| ०१-जुलै-२००३ते३१-ऑक्टोबर-२००३
|-
| २९
|[[सुरेंद्र मोहन शंगारी]]
| ०१-नोव्हेंबर-२००३ते३१-ऑगस्ट-२००४
|-
| ३०
| [[कमल कृष्ण कश्यप]]
| ०१-सप्टेंबर-२००४ते३०-एप्रिल-२००५
|-
| ३१
| [[डॉ. पी.एस. पासरिचा]]
| ०१-मे-२००५ते२९- फेब्रुवारी-२००८
|-
| ३२
| [[अनामी नारायण रॉय]]
| ०१-मार्च-२००८ते०७- फेब्रुवारी-२००९
|-
| ३३
|[[एस. एस. विरक]]
| १४-मार्च-२००९ते३१-ऑक्टोबर-२००९
|-
| ३४
| [[अनामी नारायण रॉय]]
| २२-जानेवारी-२०१०ते३१-मे-२०१०
|-
| ३५
| [[डी. सिवानंधान]]
| ३१-मे-२०१०ते२८- फेब्रुवारी-२०११
|-
| ३६
| [[अजित पारसनीस]]
| २८- फेब्रुवारी-२०११ते३०-सप्टेंबर-२०११
|-
| ३७
| [[के. सुब्रमण्यम]]
| ३०-सप्टेंबर-२०११ते३१-जुलै-२०१२
|-
| ३८
| [[संजीव दयाल]]
| ३१-जुलै-२०१२ते३०-सप्टेंबर-२०१५
|-
| ३९
| [[प्रवीण दिक्षीत]]
| ३०-सप्टेंबर-२०१५ते३१-जुलै-२०१६
|-
| ४०
| [[सतीश माथुर]]
| ०१-ऑगस्ट-२०१६ते३०-जून-२०१८
|-
| ४१
| [[डॉ. डी. डी. पडसलगीकर]]
| ०१-जुलै-२०१८ते२८- फेब्रुवारी-२०१९
|-
| ४२
|[[सुबोध कुमार जयसवाल]]
| ०१-मार्च-२०१९ ते २२-फेब्रुवारी-२०२१
|-
| ४३
|[[ हेमंत नगराळे ]]
| २२-फेब्रुवारी-२०२१-आतापर्यंत
|}
== महाराष्ट्र पोलिसांचे यश ==
=== आठव्या आखिल भारतीय पोलीस कमांडो स्पर्धा -२०१७ 23-Jan-2018 ===
=== महाराष्ट्र पोलीस उत्तम पद्धती ते भावी पद्धती २०१७ - २०१८ ===
=== MAHARASHTRA POLICE CONQUERS MOUNT EVEREST. ===
== महत्त्वाचे नंबर ==
=== पोलीस महासंचालक, कार्यालयाचे ई-मेल आयडी ===
* [http://mahapolice.gov.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
==बाह्य दुवे==
[[वर्ग:महाराष्ट्र|पोलीस]]
[[वर्ग:महाराष्ट्र पोलीस| ]]
b4a7q7zjut0bopafdexmbpqjcr0f5j4
बेल्हे
0
93226
2140940
2107506
2022-07-28T00:28:40Z
Katyare
1186
/* प्रेक्षणीय स्थळे */
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार= गाव
|इतर_नाव= बेल्हे
| स्थानिक_नाव ='''बेल्हे'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश = 19.116542
| रेखांश = 74.172490
| उंची =676
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर= जुन्नर
| जिल्हा = [[पुणे जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी,हिंदी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = 2021
| लोकसंख्या_एकूण = 12658
| लोकसंख्या_घनता =730
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =1476
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड = 02132
| पिन कोड = 412410
| आरटीओ_कोड = एमएच/14
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =मराठी ,हिंदी , उर्दू,मारवाडी , कन्नड
| तळटिपा =}}
'''बेल्हे''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[पुणे जिल्हा|पुणे जिल्ह्यातील]] कल्याण- अहमदनगर राष्ट्रीय महामार्ग क्र. ६१ व राष्ट्रीय महामार्ग ७६१ बेल्हे- शिरूर वरील छोटे शहर आहे . बेल्हे जनावरांचा बाजार महाराष्ट्रात क्रमांक एकवर आहे .
==पार्श्वभूमी==
'''बेल्हे''' [[जुन्नर तालुका|जुन्नर तालुक्यातील]]<nowiki/>राज्यात बैल बाजार, जनावरांचा बाजारसाठी विशेष प्रसिद्ध मोठी बाजारपेठ असलेले गाव आहे. अहमदनगर अन् पुणे जिल्हा सीमेवर वसलेलं असल्यामुळे नेहमी मोठया प्रमाणात बाजारपेठ सजलेली असते. दर सोमवारचा आठवडे बाजार म्हणजे स्थानिक लोकांसाठी मोठी यात्राच किंवा मेळा. या बाजाराला चारशे वर्षांची परंपरा लाभली आहे. शनिवार सुरू होणारा बाजार मंगळवारी संपत असे. परिसरातील गावातही बाजार होत आहेत त्यामुळे गर्दी तुलनेनं कमी असते पण प्रसिद्धी अजून तशीच आहे. शिवकाळातील कसबे बेल्हे म्हणून प्रसिद्ध होते. बेल्हे गावाला चारशे वर्ष जुनी आठवडे बाजार परंपरा लाभली आहे. गावात अनेक पुरातन वास्तू आहेत, "नवाबाचे गाव" असा राजकीय ऐतिहासिक वारसा लाभलेला आहे. ग्रामदैवत बेल्हेश्वर मंदिर, ग्रामदैवत मुक्ताई मातेचे भव्य ६५ फूट उंच विशाल व विविध रंगछटांमध्ये रंगकाम केलेलं मंदिर, बिल्वकेश्वर मंदिर, संत निळोबा यांनी स्थापन केलेले विठ्ठल मंदिर, बालेश्वर, पोलेश्वर शनी मंदिर, मारुती मंदिर, भैरवनाथ, संतरविदास मंदिर, जैन मंदिर, महावीर स्थानक, बौद्ध विहार, सारनाथ, दावलमलिकदर्गा, नियांमतशवली दर्गा, जनाबाई मठ आदी देवस्थान गावात आहेत.
बेल्हे येथील सोमवारचा "बैलांचा बाजार" राज्यभरात क्रमांक एकवर आहे. सोमवारचा जनावरांचा बाजारही खूप प्रसिद्ध आहे. या बाजारामध्ये गाय, विविध जातीच्या म्हशी, बोकड, बैल, शेळी, गावरान कोंबड्या, अंडी, खेचर, घोडी, तसेच भुसार कडधान्य, मासे, सुकी मासळी, रोजच्या वापरातील गृह उपयोगी वस्तू, भाजीपाला, कपडे, शेतोपयोगी साहित्य, बियाणे, खते, मिठाई अशा विविध प्रकारच्या विविध विभागात बाजारपेठ सजलेली असते.
बेल्हेश्वर विद्यामंदिर नावाची एक चांगली शाळा आहे. मॉडर्न इंग्लिश स्कूल, समर्थ गुरुकुल स्कूल, समर्थ शिक्षण संकुल येथे विविध अभियांत्रिकी, पॅरामेडिकल, पॉलिटेक्निक, iti, low, फार्मसी, असे उच्च अभ्यासक्रम शिकवले जातात व ती एक नामवंत संस्था आहे. सह्याद्री पॉलिटेक्निक नावाजलेले आहे. तमासगीर कै. दत्ता महाडीक पुणेकर याच गावचे. गावाला "तमासगीरांचे गाव" असेही म्हणतात. अतिशय जुनी हॉटेल पालाची हॉटेल आहेत. जी बाजारात येणाऱ्यांच्या जेवण्याच्या सोईसाठी पूर्वीपासून आहेत. मटण भाकरी, चिकन, मटकीची भाजी, पिठलं भाकरी, झुणका, मासवडीही प्रसिद्ध आहे. तसेच मिसळ, वडापावसाठी काही हॉटेल बेल्हेश्वर राज, विठू माउली, नंदाभौचा पेढा, भेळ, लाडू चिवडा, शेव ही प्रसिद्ध आहेत.
[[राष्ट्रीय महामार्ग २२२|राष्ट्रीय महामार्ग 61]] कल्याण अहमदनगर परभणी नांदेड निर्मल जगदिलं बेल्हेतून जातो.
राष्ट्रीय महामार्ग 761 बेल्हे शिरूर येथून सुरू होतो.
राज्य महामार्ग क्रमांक 117 बेल्हे शिक्रापुर जेजुरी लोणंद सातारा हा जातो.
राज्य महामार्ग क्रमांक 112 बेल्हे मंचर भीमाशंकर हा बेल्हे येथून सुरू होतो.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
येथील सर्वसाधारण हवामान उष्ण व कोरडे आहे. हवामानातील बदलांनुसार प्रत्येक वर्षात मुख्यतः तीन ऋतू असतात. मार्च ते मे पर्यंत उन्हाळा, जून ते ऑक्टोबर पर्यंत पावसाळा आणि नोव्हेंबर ते फेब्रुवारीपर्यंत हिवाळा असतो. वार्षिक सरासरी पर्जन्यमान ७२० मिमी पर्यंत असते.
==लोकजीवन==
कलाप्रेमी गाव: गणेश उत्सव, नवरात्र, दिवाळी, शिवजयंती, हनुमानजयंती, रामनवमी, महावीर जयंती, भीम जयंती, बुद्धपौर्णिमा, रमजान, मोहरम हे सण मोठ्या प्रमाणात साजरे होतात.
खवय्यांची पहिली पसंत, मिसळ, वडापाव, मास वडी, पालातील चिकन मटण, बिर्याणी, शाकाहारी जेवण खाण्यासाठी अनेक नेहमीच रेलचेल असते .
तमाशा कलावंत पारंपरिक पद्धतीने तमासगीर म्हणून ओळखले जातात. तमाशा कलावंत व तमाशा आश्रय देणारे गाव म्हणून बेल्हेची ओळख आहे. गावाला इतिहास खूप मोठा आहे. भिन्न जाती धर्माचे विविध क्षेत्रातली कलाकार लोक येथे गुण्यागोविंदाने राहत आलेत. शेकडो वर्षे जुना आठवडे बाजार हा इथले लोकजीवन किती पुढारलेले होते याची साक्ष देत आहे. पारंपरिक पद्धतीने सण, उत्सव साजरे केले जातात. हिंदू, मुस्लीम, जैन, बौद्ध लोक एकत्र येऊन रितीरिवाजानुसार आपले सण साजरे करतात. दांवल मलिक तीर्थक्षेत्र, नियामात शहावली, हिंदू मुस्लिम एकतेचे प्रतीक आहे. इथे दोन्हीं धर्मीय एकत्र पूजाविधी करतात.
==प्रेक्षणीय स्थळे==
बेल्हे, महाराष्ट्रातील सर्वात प्राचीन पुष्करणी व एक प्राचीन नगर. बेल्हे गावचा काही ताम्रपट व शिलालेख यात '''बाल्हेग्राम '''असा उल्लेख आढळतो, शिवकाळात व मोगल काळात बेल्हा व नंतर बेल्हे असा सोपा अपभ्रंश झाला! सदर पोस्टमधील फोटो त्या बेल्हे पुष्करणी तलावाचे आहेत. जिने प्राचीन कल्याण प्रतिष्ठान मार्गावरून प्रवास करणारे वाटसरू, देशीविदेशी व्यापारी, संतमहंत यांची एक हजारपेक्षा जास्त वर्ष तहान भागवली आहे. तिची आता अशी दयनीय अवस्था झाली. तिला स्वच्छ करून तिथली झाडेझुडपे काढून, ऊर्जित करणे गरजेचे आहे. तिच्या शेजारचे एक प्राचीन दगडी कुंड व मार्ग सध्या गाडले गेले आहेत. मोगल काळात येथील प्राचीन विष्णू मंदीर (स्वामीनारायण) पवित्र बिल्वकेश्वर मंदीर नष्ट करण्यात आली, परत गावकऱ्यांनी महादेव मंदिर उभारले ही! येथे मोठे चिंचबन आहे. बेल्हे ठाणे पार करून येथे मुक्काम करत व्यापारी गंतव्य स्थानाकडे जात असत. शिवकालातही बेल्हे कसबा होते (बाजारपेठ) शहरातील यादवकालीन भुईकोटातून येथील नवाबाने [[शिवनेरी]] व चाकण किल्ल्याची किल्लेदारी केली. गावला दोन वेशी होत. (कल्याण) पश्चिम वेस काही वर्षांपूर्वी पडली व पूर्ववेस या वेशीतून तेराव्या शतकात नेवासेहुन आळंदीकडे तीर्थाटन करणाऱ्या [[संत ज्ञानेश्वर]], मुक्ताई, सोपान, निवृत्ती, कालोबा, "वेद वदविलेला रेडा"यांनी प्रवेश केला होता. गावात मारुती मंदिराजवळ नामसंकीर्तन, समाज उपदेश करत. काही दिवस मुक्काम करून आळेरेडा समाधीकडे प्रवास केला. सतराव्या शतकात छत्रपती संभाजी राजेंनी १३ डिसेंबर १६८४ रोजी येथील भुईकोट किल्ल्यावर स्वारी केली होती; पूर्व वेशीतून प्रवेश करून पश्चिम (वेस) दरवाजातून बाहेर पडले होते. असा उल्लेख [[जयपूर]]हून त्याकाळी प्रसिद्ध होणाऱ्या अखबारात आहे. शिवकालीन निजामशाहीत जाणारा हा मार्ग असून येथून श्री छत्रपती शिवाजीमहाराजांनी अनेकदा प्रवास केला होता. अठराव्या शतकातील संत [[निळोबा]]राय यांची कन्या भागीरथी ही बेल्हे गावचे कुलकर्णी अण्णाजी दत्तो याची सून झाली. निळोबाराय व त्यांच्या वंशजांनी येथे एक सुबक नक्षीकाम केलेले विठ्ठल रूक्मिणी मंदिर बांधले आहे. येथे जवळच शिवकालीन सुबक अशी बारव आहे जी ग्रामपंचायतीतर्फे गाडण्यात आली. फोटोतील पुष्करणी ग्रामदैवत बिल्वकेश्वर मंदिरास समर्पित आहे. पुष्करणीला अठरा सुबक देवकोस्टके आहेत. ६०x५० फूट आकाराच्या विशाल पुष्करणीत नैसर्गिक जिवंत पवित्र जलस्रोत आहे. शिळेची झालेली झीज, वास्तूरचना, ठेवण, या अंदाजातून ही कल्याण प्रतिष्ठान मार्गावरील सर्वात पहिली बांधलेली पुष्करणी हीच असावी. हा आध्यात्मिक व प्राचीन ठेवा जपण्यासाठी जीर्णोद्धाराच्या कामासाठी जात धर्म बाजूला ठेवून नागरिक, सेवाभावी संस्था, तरुण मंडळांनी एकत्र येऊन श्रमदान व आर्थिक सहाय्य करून हे कार्य तडीस न्यावे ही विनंती; बेल्हे ग्रामपंचायतीतर्फे याठिकाणी असणारा तलाव पुन्हा बनवून बोटींग क्लब, बाग आदी सुविधा दिल्या तर यातून पर्यटन विकास होऊन रोजगार निर्मिती होईल. ऐतिहासिक बेल्हे शहर वैभवसंपन्न होईल.
==नागरी सुविधा==
बेल्हे ग्रामपंचायत 1922 ला स्थापन झाली. बँक ऑफ इंडिया, pdcc बँक, शरद बँक, आदी बँका गावात आहेत. सरकारी दवाखाना, सरकारी पशुवैद्यकीय सेवा, अनेक शॉपिंग सेंटर, ग्रोसरी स्टोर आहेत. कृषी सेवा केंद्र, आठवडे बाजार, कृषी उत्पन्न बाजार समिती, गावात बेल्हेश्वर विद्यामंदिर शाळा आहे. समर्थ शिक्षण संकुल नावाजलेले आहे. येथे अभियांत्रिकी, वैद्यकीय, iti, law college, फार्मसी महाविद्यालय आहे. मॉडर्न इंग्लिश स्कूल, बेल्हे ही उत्तम इंग्रजी माध्यमाची शाळा आहे. समर्थ गुरुकुल स्कूल, ही उच्च शिक्षण देणारी संस्थादेखील येथे आहे. प्राथमिक शिक्षणासाठी पाच शाळा आहेत.
==जवळपासची गावे==
अहमदनगर, आलेफाटा, आळंदी, आळकुटी, ओझर, ओतूर, कल्याण, कोंबरवाडी, कोरठणखंडोबा, खेड, गुंजाळवाडी, गुळूंचवाडी, जुन्नर, टाकली, तांबेवडी, नारायणगाव, नाशिक, निमगाव, पारगाव, पारनेर, पुणे, बांगरवाडी, बोरी, मंगरुळ, मंचर, यादववाडी, रांजणगाव, रांधे, राजुरी, रानमळा, रेनवडी, लेण्याद्री, शिक्रापूर, शिरूर, साकोरी
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:जुन्नर तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:पुणे जिल्ह्यातील गावे]]
ke9or7urafi43180zv6z9qc2xicb41c
सामानगड
0
94569
2140881
2119561
2022-07-27T12:08:05Z
Khirid Harshad
138639
कॉपीपेस्ट मजकूर prasaddoifode.blogspot.com/p/general-knowldge-mpscupsc-all.html
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट किल्ला
| नाव = सामानगड किल्ला
|चित्र =
|चित्रशीर्षक =
|चित्ररुंदी =
| उंची = समुद्रसपाटीपासून २९७२ फूट उंच
| प्रकार = गिरिदुर्ग
| श्रेणी = सोपी
| ठिकाण = [[कोल्हापू]], [[महाराष्ट्र]]
| डोंगररांग =
| अवस्था = चांगली
| गाव = नौकूड
}}
'''सामानगड''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक किल्ला आहे.
== हेसुद्धा पहा==
*[[भारतातील किल्ले]]
{{विस्तार-किल्ला}}
{{महाराष्ट्रातील किल्ले (विभागवार)}}
{{महाराष्ट्रातील किल्ले}}
[[वर्ग:महाराष्ट्रातील किल्ले]]
[[वर्ग:कोल्हापूर जिल्हा]]
ecxjbcfyanal5oh5zska1cszckhypom
2140882
2140881
2022-07-27T12:08:13Z
Khirid Harshad
138639
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट किल्ला
| नाव = सामानगड किल्ला
|चित्र =
|चित्रशीर्षक =
|चित्ररुंदी =
| उंची = समुद्रसपाटीपासून २९७२ फूट उंच
| प्रकार = गिरिदुर्ग
| श्रेणी = सोपी
| ठिकाण = [[कोल्हापूर]], [[महाराष्ट्र]]
| डोंगररांग =
| अवस्था = चांगली
| गाव = नौकूड
}}
'''सामानगड''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील एक किल्ला आहे.
== हेसुद्धा पहा==
*[[भारतातील किल्ले]]
{{विस्तार-किल्ला}}
{{महाराष्ट्रातील किल्ले (विभागवार)}}
{{महाराष्ट्रातील किल्ले}}
[[वर्ग:महाराष्ट्रातील किल्ले]]
[[वर्ग:कोल्हापूर जिल्हा]]
f014jl0rdqolg3ni6o0xrrq7cc1qm6g
नांगर
0
97039
2140932
1769552
2022-07-27T18:42:20Z
2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:Bundesarchiv Bild 135-BAI-05-07, Tibetexpedition, Pflug.jpg|thumb|250px|right|लाकडी नांगर]]
'''नांगर''' म्हणजे [[शेत|शेतात]] [[नांगरणी]] साठी वापरण्यात येणारे उपकरण. बैलांचे साहाय्याने हे चालविले जाते.यासाठी [[बैल]] कुशल असावे लागतात तसेच चालविणारा अनुभवी असावा लागतो. याचा उपयोग सरी तयार करण्यासाठीही केला जातो. हे लाकडी किंवा लोखंडी असतात..
{{विस्तार}}
[[वर्ग :शेती]]
[[वर्ग:शेतीची अवजारे]]
नांगराचे सुटे भाग
1 ईसाड : दहा फूट लांब लाकडी पट्टी
2 रूंगणी : नांगराची मूठ
3 खूट : यालाच फाळ बसवतात
4 कवळी : ईसाडाला खूट व रूंगणी कवळीमुळे घट्ट बसते.
5 जोखड : दोन बैल याला जूंपतात
liuvwj6i5odv33h9sq5xj8j6wmgm6tn
2140933
2140932
2022-07-27T18:43:06Z
2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:Bundesarchiv Bild 135-BAI-05-07, Tibetexpedition, Pflug.jpg|thumb|250px|right|लाकडी नांगर]]
'''नांगर''' म्हणजे [[शेत|शेतात]] [[नांगरणी]] साठी वापरण्यात येणारे उपकरण. बैलांचे साहाय्याने हे चालविले जाते.यासाठी [[बैल]] कुशल असावे लागतात तसेच चालविणारा अनुभवी असावा लागतो.हे लाकडी किंवा लोखंडी असतात.
{{विस्तार}}
[[वर्ग :शेती]]
[[वर्ग:शेतीची अवजारे]]
नांगराचे सुटे भाग
1 ईसाड : दहा फूट लांब लाकडी पट्टी
2 रूंगणी : नांगराची मूठ
3 खूट : यालाच फाळ बसवतात
4 कवळी : ईसाडाला खूट व रूंगणी कवळीमुळे घट्ट बसते.
5 जोखड : दोन बैल याला जूंपतात
edp0fhzctndbeaf3ej2eohduxrev239
2140934
2140933
2022-07-27T18:43:55Z
2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:Bundesarchiv Bild 135-BAI-05-07, Tibetexpedition, Pflug.jpg|thumb|250px|right|लाकडी नांगर]]
'''नांगर''' म्हणजे [[शेत|शेतात]] [[नांगरणी]] साठी वापरण्यात येणारे उपकरण. बैलांचे साहाय्याने हे चालविले जाते.हे लाकडी किंवा लोखंडी असतात.
{{विस्तार}}
[[वर्ग :शेती]]
[[वर्ग:शेतीची अवजारे]]
नांगराचे सुटे भाग
1 ईसाड : दहा फूट लांब लाकडी पट्टी
2 रूंगणी : नांगराची मूठ
3 खूट : यालाच फाळ बसवतात
4 कवळी : ईसाडाला खूट व रूंगणी कवळीमुळे घट्ट बसते.
5 जोखड : दोन बैल याला जूंपतात
o3b3vxco9lrhtfj5rqpfg7m8a31n1ll
2140976
2140934
2022-07-28T03:46:05Z
संतोष गोरे
135680
[[Special:Contributions/2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904|2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904]] ([[User talk:2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:जवान|जवान]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले.
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:Bundesarchiv Bild 135-BAI-05-07, Tibetexpedition, Pflug.jpg|thumb|250px|right|लाकडी नांगर]]
'''नांगर''' म्हणजे [[शेत|शेतात]] [[नांगरणी]] साठी वापरण्यात येणारे उपकरण. बैलांचे साहाय्याने हे चालविले जाते.यासाठी [[बैल]] कुशल असावे लागतात तसेच चालविणारा अनुभवी असावा लागतो. याचा उपयोग सरी तयार करण्यासाठीही केला जातो. हे लाकडी किंवा लोखंडी असतात.काही नांगर लाकडाचे असून त्यास खाली लोखंडी फाळ लावण्यात येतो.त्याद्वारे [[जमीन]] नीट उखरली जाते.
आधुनिक काळात नांगरणी ही [[ट्रॅक्टर|ट्रॅक्टरनी]] केली जाते.ट्रॅक्टर आल्यापासून नांगर नाहीसे झाले.
{{विस्तार}}
[[वर्ग :शेती]]
[[वर्ग:शेतीची अवजारे]]
नांगराचे सुटे भाग
1 ईसाड : दहा फूट लांब लाकडी पट्टी
2 रूंगणी : नांगराची मूठ
3 खूट : यालाच फाळ बसवतात
4 कवळी : ईसाडाला खूट व रूंगणी कवळीमुळे घट्ट बसते.
5 जोखड : दोन बैल याला जूंपतात
29ped558e741zwo7lb6n32h9x8g4qyd
लेओपोल्ड फॉन रांक
0
100094
2141013
1998591
2022-07-28T10:14:38Z
2405:204:9796:E91:5407:93B4:A792:97B8
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट साहित्यिक
| नाव = {{लेखनाव}}
| चित्र = Leopold Von Ranke 1877.jpg
| चित्र_रुंदी = 200px
| चित्र_title = {{लेखनाव}}
| पूर्ण_नाव = {{लेखनाव}}
| टोपण_नाव =
| जन्म_दिनांक = [[डिसेंबर २१]], [[इ.स. १७९५]]
| जन्म_स्थान = [[थ्युरिंगेन]], [[जर्मनी]]
| मृत्यू_दिनांक = [[मे २३]], [[इ.स. १८८६]]
| मृत्यू_स्थान = [[बेर्लिन]], [[जर्मनी]]
| कार्यक्षेत्र = [[जर्मनी]]
| राष्ट्रीयत्व = [[जर्मनी]]
| भाषा = [[जर्मन भाषा|जर्मन]]
| कार्यकाळ =
| साहित्य_प्रकार = इतिहास लेखन
| विषय =
| चळवळ =
| प्रसिद्ध_साहित्यकृती =
| प्रभाव =
| प्रभावित =
| पुरस्कार =
| वडील_नाव =
| आई_नाव =
| पती_नाव =
| पत्नी_नाव =
| अपत्ये =
| स्वाक्षरी_चित्र =
| संकेतस्थळ_दुवा =
| तळटिपा =
}}
'''लेओपोल्ड वॉन रांके''' (मराठी लेखनभेद: '''लेओपोल्ड फॉन रांके'''; [[जर्मन भाषा|जर्मन]]: ''Leopold von Ranke'') ([[डिसेंबर २१]], [[इ.स. १७९५]]; , [[थ्युरिंगेन]], [[जर्मनी]] - [[मे २३]], [[इ.स. १८८६]]; [[बेर्लिन]], [[जर्मनी]]) हा [[जर्मन]] इतिहासकार होता.
== जीवन ==
याचे शिक्षण [[हाले]] व [[बर्लिन]] येथे झाले. [[इ.स. १८१८]] साली त्याने [[फ्रांकफुर्ट]] येथील एका शाळेत शिक्षकाची नोकरी स्विकारली. त्यानंतर [[इ.स. १८२५]] साली रांक [[प्रशिया|प्रशियन]] शासनाच्या सेवेत दाखल झाला. त्याचवेळी त्याची बर्लिन येथे इतिहासाचा प्राध्यापक म्हणून नियुक्ती झाली. नेबूरचा रोमन इतिहास वाचल्यानंतर उत्सुकता व विश्वासार्ह माहिती मिळवण्यासाठी रांक याने [[हिरोडोटस]], थुसिडाडस, झेनोफीन, डायनोसिस, लिव्ही, सिसिरो या इतिहासकारांचे साहित्य अभ्यासले.
[[इ.स.चे १९ वे शतक|इ.स.च्या १९व्या शतकातील]] शास्त्रशुद्ध [[इतिहास]] संशोधन व इतिहास लेखन याचा {{लेखनाव}} प्रणेता आहे. त्याने इतिहासाला बुद्धिवादी विषय बनवून व्यावसायिक प्रशिक्षण व [[पुराभिलेख]] संशोधन कार्यपद्धतीची जोड दिली. शास्त्रोक्त संशोधन करून व पुराव्यांची काटेकोर छानणी करूनच त्यावर इतिहास लेखन करण्याचा नवा पायंडा त्याने पाडला.
== साहित्य ==
{{लेखनाव}} याच्या समग्र साहित्याचे ५४ खंड आहेत. त्यांपैकी ''हिस्ट्री ऑफ पोपस'', ''हिस्ट्री ऑफ रिफर्मेशन इन जर्मनी'', ''फ्रेंच हिस्ट्री'', ''इंग्लिश हिस्ट्री'', ''प्रशियन हिस्ट्री'' हे ग्रंथ महत्त्वाचे होत. या ग्रंथांमध्ये त्याने इ.स.च्या १५ व्या शतकापासून ते इ.स.च्या १८ व्या शतकापर्यंतची [[युरोप|युरोपातील]] घटनांची माहिती दिलेली आहे. [[लॅटिन]] व ट्युटॉनिक राष्ट्रांचा इतिहास या ग्रंथात त्याने युरोपीय [[संस्कृती]] हा रोमन व जर्मन घटकांचा संयुक्त अविष्कार आहे, असे दाखवून दिले.
== अन्य साहित्य ==
* हिस्ट्री ऑफ द रोमानिक अँड जर्मनीक पीपल्स फ्रॅाम १४९४-१५१४,
* सर्बियन रिवोल्युशन
* प्रिन्सेस अँड पीपल्स ऑफ साऊदर्न युरोप इन द सिक्स्टीन्थ अँड सेव्हन्टीन्थ सेंच्युरीज
* द रोमन पोप्स इन द लास्ट फोर सेंच्युरीज १८३४-१८३६
* मेमरीज ऑफ द हाऊस ऑफ ब्रँडेंन्बर्ग अँड हिस्ट्री ऑफ पर्शिया ड्युरींग द सेव्हन्टीन्थ अँड एटिन्थ सेंच्युरीज
* सिवील वार्स अँड मोनार्की इन फ्रान्स
* द जर्मन पावर्स अँड द प्रिन्सेस लीग
* ओरिजीन अँड बिगीनिंग ऑफ द रिवोल्युशनरी वार्स
* वर्ल्ड हिस्ट्री: द रोमन रिपब्लिक अँड इट्स वर्ल्ड रूल
== बाह्य दुवे ==
{{कॉमन्स वर्ग|Leopold Von Ranke|{{लेखनाव}}}}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.geschichte.hu-berlin.de/galerie/texte/rankee.htm | प्रकाशक = हुंबोल्ट विद्यापीठ, बेर्लिन | title = {{लेखनाव}} | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://socserv2.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/ranke/HistEnglandv1.pdf | title = {{लेखनाव}} याचा ग्रंथ ''हिस्ट्री ऑफ इंग्लंड''' - खंड १ | फॉरमॅट = पीडीएफ | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://socserv2.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/ranke/HistEnglandv2.pdf | title = {{लेखनाव}} याचा ग्रंथ ''हिस्ट्री ऑफ इंग्लंड''' - खंड २ | फॉरमॅट = पीडीएफ | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://socserv2.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/ranke/HistEnglandv3.pdf | title = {{लेखनाव}} याचा ग्रंथ ''हिस्ट्री ऑफ इंग्लंड''' - खंड ३ | फॉरमॅट = पीडीएफ | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://socserv2.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/ranke/HistEnglandv4.pdf | title = {{लेखनाव}} याचा ग्रंथ ''हिस्ट्री ऑफ इंग्लंड''' - खंड ४ | फॉरमॅट = पीडीएफ | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://socserv2.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/ranke/HistEnglandv5.pdf | title = {{लेखनाव}} याचा ग्रंथ ''हिस्ट्री ऑफ इंग्लंड''' - खंड ५ | फॉरमॅट = पीडीएफ | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://socserv2.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/ranke/HistEnglandv6.pdf | title = {{लेखनाव}} याचा ग्रंथ ''हिस्ट्री ऑफ इंग्लंड''' - खंड ६ | फॉरमॅट = पीडीएफ | भाषा = इंग्लिश }}
{{विस्तार}}
{{DEFAULTSORT:रांक,लेओपोल्ड फॉन}}
[[वर्ग:इतिहासकार]]
[[वर्ग:जर्मन लेखक]]
[[वर्ग:इ.स. १७९५ मधील जन्म]]
[[वर्ग:इ.स. १८८६ मधील मृत्यू]]
[[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]]
ekpx0q7nhaiz9b7uvaujfjvq0ik0wjo
2141018
2141013
2022-07-28T10:17:35Z
2405:204:9796:E91:5407:93B4:A792:97B8
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट साहित्यिक
| नाव = {{लेखनाव}}
| चित्र = Leopold Von Ranke 1877.jpg
| चित्र_रुंदी = 200px
| चित्र_title = {{लेखनाव}}
| पूर्ण_नाव = {{लेखनाव}}
| टोपण_नाव =
| जन्म_दिनांक = [[डिसेंबर २१]], [[इ.स. १७९५]]
| जन्म_स्थान = [[थ्युरिंगेन]], [[जर्मनी]]
| मृत्यू_दिनांक = [[मे २३]], [[इ.स. १८८६]]
| मृत्यू_स्थान = [[बर्लिन]], [[जर्मनी]]
| कार्यक्षेत्र = [[जर्मनी]]
| राष्ट्रीयत्व = [[जर्मनी]]
| भाषा = [[जर्मन भाषा|जर्मन]]
| कार्यकाळ =
| साहित्य_प्रकार = इतिहास लेखन
| विषय =
| चळवळ =
| प्रसिद्ध_साहित्यकृती =
| प्रभाव =
| प्रभावित =
| पुरस्कार =
| वडील_नाव =
| आई_नाव =
| पती_नाव =
| पत्नी_नाव =
| अपत्ये =
| स्वाक्षरी_चित्र =
| संकेतस्थळ_दुवा =
| तळटिपा =
}}
'''लिओपाॅल्ड व्हाॅन रांके''' (मराठी लेखनभेद: '''लेओपोल्ड फॉन रांके'''; [[जर्मन भाषा|जर्मन]]: ''Leopold von Ranke'') ([[डिसेंबर २१]], [[इ.स. १७९५]]; , [[थ्युरिंगेन]], [[जर्मनी]] - [[मे २३]], [[इ.स. १८८६]]; [[बेर्लिन]], [[जर्मनी]]) हा [[जर्मन]] इतिहासकार होता.
== जीवन ==
याचे शिक्षण [[हाले]] व [[बर्लिन]] येथे झाले. [[इ.स. १८१८]] साली त्याने [[फ्रांकफुर्ट]] येथील एका शाळेत शिक्षकाची नोकरी स्विकारली. त्यानंतर [[इ.स. १८२५]] साली रांक [[प्रशिया|प्रशियन]] शासनाच्या सेवेत दाखल झाला. त्याचवेळी त्याची बर्लिन येथे इतिहासाचा प्राध्यापक म्हणून नियुक्ती झाली. नेबूरचा रोमन इतिहास वाचल्यानंतर उत्सुकता व विश्वासार्ह माहिती मिळवण्यासाठी रांक याने [[हिरोडोटस]], थुसिडाडस, झेनोफीन, डायनोसिस, लिव्ही, सिसिरो या इतिहासकारांचे साहित्य अभ्यासले.
[[इ.स.चे १९ वे शतक|इ.स.च्या १९व्या शतकातील]] शास्त्रशुद्ध [[इतिहास]] संशोधन व इतिहास लेखन याचा {{लेखनाव}} प्रणेता आहे. त्याने इतिहासाला बुद्धिवादी विषय बनवून व्यावसायिक प्रशिक्षण व [[पुराभिलेख]] संशोधन कार्यपद्धतीची जोड दिली. शास्त्रोक्त संशोधन करून व पुराव्यांची काटेकोर छानणी करूनच त्यावर इतिहास लेखन करण्याचा नवा पायंडा त्याने पाडला.
== साहित्य ==
{{लेखनाव}} याच्या समग्र साहित्याचे ५४ खंड आहेत. त्यांपैकी ''हिस्ट्री ऑफ पोपस'', ''हिस्ट्री ऑफ रिफर्मेशन इन जर्मनी'', ''फ्रेंच हिस्ट्री'', ''इंग्लिश हिस्ट्री'', ''प्रशियन हिस्ट्री'' हे ग्रंथ महत्त्वाचे होत. या ग्रंथांमध्ये त्याने इ.स.च्या १५ व्या शतकापासून ते इ.स.च्या १८ व्या शतकापर्यंतची [[युरोप|युरोपातील]] घटनांची माहिती दिलेली आहे. [[लॅटिन]] व ट्युटॉनिक राष्ट्रांचा इतिहास या ग्रंथात त्याने युरोपीय [[संस्कृती]] हा रोमन व जर्मन घटकांचा संयुक्त अविष्कार आहे, असे दाखवून दिले.
== अन्य साहित्य ==
* हिस्ट्री ऑफ द रोमानिक अँड जर्मनीक पीपल्स फ्रॅाम १४९४-१५१४,
* सर्बियन रिवोल्युशन
* प्रिन्सेस अँड पीपल्स ऑफ साऊदर्न युरोप इन द सिक्स्टीन्थ अँड सेव्हन्टीन्थ सेंच्युरीज
* द रोमन पोप्स इन द लास्ट फोर सेंच्युरीज १८३४-१८३६
* मेमरीज ऑफ द हाऊस ऑफ ब्रँडेंन्बर्ग अँड हिस्ट्री ऑफ पर्शिया ड्युरींग द सेव्हन्टीन्थ अँड एटिन्थ सेंच्युरीज
* सिवील वार्स अँड मोनार्की इन फ्रान्स
* द जर्मन पावर्स अँड द प्रिन्सेस लीग
* ओरिजीन अँड बिगीनिंग ऑफ द रिवोल्युशनरी वार्स
* वर्ल्ड हिस्ट्री: द रोमन रिपब्लिक अँड इट्स वर्ल्ड रूल
== बाह्य दुवे ==
{{कॉमन्स वर्ग|Leopold Von Ranke|{{लेखनाव}}}}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.geschichte.hu-berlin.de/galerie/texte/rankee.htm | प्रकाशक = हुंबोल्ट विद्यापीठ, बेर्लिन | title = {{लेखनाव}} | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://socserv2.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/ranke/HistEnglandv1.pdf | title = {{लेखनाव}} याचा ग्रंथ ''हिस्ट्री ऑफ इंग्लंड''' - खंड १ | फॉरमॅट = पीडीएफ | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://socserv2.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/ranke/HistEnglandv2.pdf | title = {{लेखनाव}} याचा ग्रंथ ''हिस्ट्री ऑफ इंग्लंड''' - खंड २ | फॉरमॅट = पीडीएफ | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://socserv2.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/ranke/HistEnglandv3.pdf | title = {{लेखनाव}} याचा ग्रंथ ''हिस्ट्री ऑफ इंग्लंड''' - खंड ३ | फॉरमॅट = पीडीएफ | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://socserv2.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/ranke/HistEnglandv4.pdf | title = {{लेखनाव}} याचा ग्रंथ ''हिस्ट्री ऑफ इंग्लंड''' - खंड ४ | फॉरमॅट = पीडीएफ | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://socserv2.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/ranke/HistEnglandv5.pdf | title = {{लेखनाव}} याचा ग्रंथ ''हिस्ट्री ऑफ इंग्लंड''' - खंड ५ | फॉरमॅट = पीडीएफ | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://socserv2.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/ranke/HistEnglandv6.pdf | title = {{लेखनाव}} याचा ग्रंथ ''हिस्ट्री ऑफ इंग्लंड''' - खंड ६ | फॉरमॅट = पीडीएफ | भाषा = इंग्लिश }}
{{विस्तार}}
{{DEFAULTSORT:रांक,लेओपोल्ड फॉन}}
[[वर्ग:इतिहासकार]]
[[वर्ग:जर्मन लेखक]]
[[वर्ग:इ.स. १७९५ मधील जन्म]]
[[वर्ग:इ.स. १८८६ मधील मृत्यू]]
[[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]]
3okljnw157vooj1x2im6cy8nljt8vsg
संभाजी शहाजी भोसले
0
105036
2141036
2033867
2022-07-28T10:44:52Z
2409:4042:2394:F5B7:0:0:5A1:78B1
/* जन्म */टङ्कनदोष काढले.....
wikitext
text/x-wiki
{{इतिहासलेखन}}
{{गल्लत|संभाजी भोसले}}
{{माहितीचौकट राज्याधिकारी
| नाव = संभाजीराजे भोसले (थोरले)
| पदवी =
| चित्र =
| चित्र_शीर्षक = संभाजीराजे भोसले (थोरले)
| राजध्वज_चित्र =
| राजध्वज_चित्र_शीर्षक =
| राजचिन्ह_चित्र =
| राजचिन्ह_चित्र_शीर्षक =
| राज्य_काळ =
| राज्यारोहण =
| राज्याभिषेक =
| राज्यव्याप्ती =
| राजधानी =
| पूर्ण_नाव = संभाजीराजे शहाजीराजे भोसले
| इतर_पदव्या =
| जन्म_दिनांक = इ.स.१६२३
| जन्म_स्थान =
| मृत्यू_दिनांक =इ.स.१६५५
| मृत्यू_स्थान =कनकगिरी
| पूर्वाधिकारी =
| राजपद_वारस =
| राजपद_वारस_प्रकार =
| उत्तराधिकारी =
| वडील = [[शहाजी भोसले]]
| आई = [[जिजाबाई भोसले]]
| धाकटे बंधु = [[शिवाजी भोसले]]
| पत्नी = जयंती भोसले
| संतती = उमाजी भोसले
| राजवंश = भोसले
| राजगीत =
| राजब्रीदवाक्य =
| राजचलन =
| तळटिपा =
|}}
'''संभाजी शहाजी भोसले''' हे [[शहाजीराजे भोसले]] यांचे थोरले पुत्र व [[छत्रपती शिवाजीराजे भोसले]] यांचे थोरले बंधु होते.
==जन्म==
'संभाजी' यांचा जन्म इ.स.१६२३ साली झाला. जिजाऊने त्यांचे नाव जन्मानंतर सहा महिन्याने 'चुलत दीर संभाजीराजे' यांच्या नावावरून ठेवले होते.
==मृत्यू==
विजापूरच्या आदिलशाही तर्फे कर्नाटकातील कनकगिरीच्या लढाईत अफजल खानाकडुन दगाफटक्याने इ.स. १६५५ साली ठार झाले.
{{विस्तार}}
[[वर्ग:भोसले घराणे]]
[[वर्ग:ऐतिहासिक व्यक्ती]]
[[वर्ग:मराठा साम्राज्य]]
[[वर्ग:इ.स. १६२३ मधील जन्म]]
[[वर्ग:इ.स. १६५५ मधील मृत्यू]]
qgc08x8zuykesvvbwyv4utexb75qu4i
वाङ्मयविद्या
0
119707
2140903
2070267
2022-07-27T14:58:42Z
Khirid Harshad
138639
Khirid Harshad ने लेख [[वाङमयविद्या]] वरुन [[वाङ्मयविद्या]] ला हलविला
wikitext
text/x-wiki
{{वर्ग}}
वस्तुतः, आधी भाषा व मग कोश ही नैसर्गिक प्रक्रिया आहे. भाषेत वापरले जाणारे शब्दच कोशात दाखल होतात. तथापि, पारतंत्र्यामुळे भारतासारख्या काही देशांवर परभाषा लादली गेली. व मध्यंतरीच्या काळात देशी भाषा ज्ञानभाषा म्हणून विकसित होण्याची प्रक्रिया थंडावली. त्यामुळे स्वातंत्र्योत्तर काळात इंग्रजी हीच आपली आधुनिक जगातील ज्ञानभाषा झाली असल्याने आपणास आता भाषांतर–प्रक्रियेचा अवलंब करावा लागत आहे. ग्रामीण भागातील जनतेला ज्ञानाविज्ञानाची ओळख करून देण्यासाठी आपल्याला प्रादेशिक भाषांमधून ग्रंथनिर्मिती करावी लागणार आहे व त्यासाठी नवी शास्त्रीय परिभाषा घडवणे गरजेचे आहे. म्हणून या बाबतीत आधी परिभाषा कोश व मग देशी भाषेतील ग्रंथलेखन ही कृत्रिम प्रक्रिया अवलंबावी लागत आहे.
<ref>(-'चेतना प्रधान' (विभागीय साहाय्यक संचालक), [[भाषा संचालनालय]] यांनी आपला हा निबंध {{ना गुंडाळता|"कोश वाङमय - ज्ञानप्राप्तीचे प्रभावी साधन"}} या ऐक्यभारती संशोधन संस्था आणि [[पुणे विद्यापीठ]] पुणे यांच्या संयूक्तपणे आयोजित कार्यशाळेत दिनांक १७ जानेवारी रविवार २०१० रोजी वाचला गेला.सभेतच हा निबंध प्रताधिकार मुक्त स्वरूपात आंतरजालावर प्रसिद्धीस उपलब्ध करावा अशी विनंती केली होती ती त्यांनी मान्य केली.मराठी टंकलेखीत मुद्रणाची आवृत्ती विजय पाध्ये यांनी utf8 यूनिकोडीत केली आंतरजालीय व इतरत्र मुक्त प्रकाशनास मान्यता पुन्हा एकदा नक्की केल्याचे कळविले.लेखाचे मराठी विकिपीडियाच्या [[:b:मराठी विकिबुक्स|]] सहप्रप्रकल्प संकेतस्थळावर [[:b:मराठी पारिभाषिक संज्ञा आणि संज्ञावली कोश|]] येथे पुनःप्रसिद्ध केला आहे. तद्वतच मराठी विकिपीडियातील [[ज्ञानभाषा]], [[परिभाषा]], [[भाषा संचालनालय]] इत्यादी विश्वकोशिय लेखात संदर्भ देण्याच्या दृष्टीने उद्धृत केला गेला आहे.या निमित्ताने लेखातील पारिभाषिक शब्द केव्हा आणि कसे योजावेत या बद्दलच्या मतांच्या आधारावर [[विकिपीडिया चर्चा:लेखनभाषा संकेत]] स्विकारला जावा काय याबद्दल सर्व मराठी विकिपीडियन वाचक आणि संपादकांनी आपापली मते नोंदवावीत असे आवाहन आहे,)
</ref>
[[परिभाषा]] म्हणजे काय हे समजून घेणे गरजेचे आहे. परिभाषा म्हणजे एखाद्या विशिष्ट क्षेत्रामध्ये वापरावयाची भाषा. ही भाषा सामान्यत: व्यवहार भाषेपेक्षा वेगळी असते. परिभाषेमध्ये अर्थातील नेमकेपणा अपेक्षित असतो. हा नेमकेपणा ज्या शब्दांनी साधला जातो त्या शब्दांना ‘[[पारिभाषिक संज्ञा]]’ म्हणतात. विज्ञानात अशा शब्दांची ते वापरण्यापूर्वी व्याख्या दिलेली असते. त्यामुळे पारिभाषिक संज्ञेला एक विशिष्ट अर्थ प्राप्त होतो.
परिभाषा निर्मितीच्या कामात निव्वळ विषयाचे ज्ञान असून चालत नाही. दर या ज्ञानाच्या जोडीला भाषिक समस्यांकडे पाहण्याची वैज्ञानिक दृष्टी आवश्यक असते व म्हणून [[व्याकरणशुद्ध परिभाषा]] घडविण्यासाठी एका भाषा [[संस्कृत]] तज्ञांची देखील या उपसमितीवर नेमणूक करण्यात येते. ज्याप्रमाणे आंधळ्यांच्या पाठीवर लंगडा बसला की लंगडा वाट दाखवितो व आंधळा त्याला पाठुंगळीस घेऊन वाटचाल करतो त्याप्रमाणे [[विषयतज्ज्ञ]] व [[भाषातज्ज्ञ]] हे दोघे एकमेकांच्या सहकार्याने परिभाषा निर्मितीचे काम करतात.
व्यवहारात संवाद साधताना आपण फारसे काटेकोर शब्द वापरत नाही. कधी-कधी एकाच शब्दाचे दोन-तीन अर्थ होऊ शकतात. अनेकार्थी असणे हा पारिभाषिक शब्दांमध्ये दोष असतो. पारिभाषिक शब्दांच्या बाबतीत शक्यतो एक शब्द – एक [[अर्थ (भाषा)|अर्थ]] असेच व्हावयास हवे. तसेच पारिभाषिक शब्दांमध्ये [[स्पष्टार्थता]] हा गुण हवा. त्यात एकरूपता हवी. पारिभाषिक शब्द अल्पाक्षरयुक्त असावेत, म्हणजेच अशा शब्दांच्या निर्मितीमध्ये कमीत कमी अक्षरांचा वापर असावा. (उदा० crystallisation ‘स्फटिकीकरण’ ऐवजी ‘स्फटन’, magnetization ‘चुंबकीकरण’ ऐवजी ‘चुंबकन’ polarization ‘ध्रुवीकरण’ ऐवजी ‘ध्रुवण’) असे काही निकष व भाषा सल्लागार मंडळाने तयार केलेली [[परिभाषेच्या निर्मितीसाठी निदेशक तत्त्वे|निदेशक तत्त्वे]] यांच्या साहाय्याने व्हावे.
पारिभाषिक संज्ञामध्ये catalyst, enzyme, valency, nucleus, parabola ह्यांसारखे शुद्ध पारिभाषिक शब्द affinity, critical, function, set, neighbourhood ह्यांसारखे अर्धपारिभाषिक शब्द आणि या शब्दांचा परिभाषेत वापर होत असताना प्रयुक्त होणारे form, glass, map, machine, transfer ह्यांसारखे सामान्य शब्दसुद्धा अंतर्भूत होतात.
प्रत्येक इंग्रजी शब्दातील गर्भितार्थ, त्याची छटा, त्याचे अनेकविध संभाव्य वापर ह्यांसारख्या अनेक बाबी लक्षात घेऊन परिभाषा निर्मितीचे काम प्रयत्नपूर्वक करावे.परिभाषा निश्चित करताना कधी-कधी दुसऱ्या भाषेतून म्हणजेच इंग्रजीतूनही [[तांत्रिक शब्द]] उसने घेण्यात येतात. उदा० लिटर, मीटर, केबल, प्रोटॉन, न्यूट्रॉन इ० कधी दुसऱ्या भाषेतील शब्द त्यातील कल्पनेसह आपल्या भाषेशी जुळते करून घेण्यात येतात. म्हणजेच इंग्रजी शब्दांना मराठीची प्रत्यय प्रक्रिया लावून नवीन मराठी रूपे बनविली जातात. उदा० mercurization मर्क्यूरन pastrurization पाश्चरण, decarbonization विकार्बनन, voltage व्होल्टता, electroni इलेक्ट्रॉनी, इ० आंतरराष्टीय स्वरूपाच्या सर्व संज्ञा, [[मूलद्रव्ये]], [[संयुगे]] वगैरेंची नावे त्यांच्या इंग्रजी स्वरूपातच जशीच्या तशी [[लिप्यंतरण|लिप्यंतरित]] केली जातात.
अशा रितीने सर्व तज्ज्ञांच्या सहमतीने तयार झालेले हे पारिभाषिक शब्द बोजड आहेत, कृत्रिम आहेत, सामान्यांना समजत नाहीत अशी या कोशांवर टीका होते. तथापि, मराठी परिभाषा तयार करताना सर्व भाषांची जननी असणाऱ्या संस्कृतची मदत घेणे अपरिहार्य ठरते. संस्कृतोद्भव शब्दांच्या व प्राकृत मराठी व्याकरणाच्या साहाय्याने परिभाषा निश्चित करावी लागते. म्हणून ती क्लिष्ट व दुर्बोध होत नाही. मराठी परिभाषेवर होणारा संस्कृतप्रचुर, क्लिष्ट व बोजडतेचा आरोप तितकासा खरा नाही. बहुदा नवीन प्रतिशब्द प्रथम अपरिचित वाटल्याने अपरिचयात् अवज्ञा होते.
इंग्रजीमध्ये देखील [[ग्रीक]]-[[लॅटिन]] भाषेतून अनेक शब्द आले आहेत. याचे उत्तम उदाहरण म्हणजे haematology. Hem ह्या मूळ ग्रीक शब्दाचा अर्थ रक्त यावरून हा शब्द तयार झाला आहे. इंग्रजीमध्ये blood science असे कोणी म्हणत नाही. Haemवरून haematoma, haematoxylin, haematuria, haemocytoblast असे अनेक शब्द तयार झाले आहेत. मराठी परिभाषा कोशांमधील [[अभियंता]], [[अभियांत्रिकी]] ह्यांसारखे कित्येक शब्द आता लोकव्यवहारात आत्मसात झाले आहेत, रूढ झाले आहेत. नव्याने निर्माण केलेली परिभाषा लेखनात वारंवार वापरल्याने कालांतराने विकसित होते, रूढ होते. कायद्याची भाषा, शासन-व्यवहाची भाषा, विज्ञान व तंत्रज्ञानाची भाषा म्हणून मराठी समृद्ध करायची असेल तर विशिष्ट परिभाषा स्वीकारायलाच हवी
.
[[शास्त्रीय परिभाषा]] ही सतत विकसित व्हायला हवी . नवीन निर्मिती जुन्यापेक्षा सरस असणे हे भाषेच्या जिवंतपणाचे लक्षण आहे.
==येथे आपली मते नोंदवा==
==संदर्भ==
<references/>
kebqtkz9r8e1xoul6tcwaagwsdf30d1
राजशेखर (अभिनेता)
0
126321
2140991
1792658
2022-07-28T07:41:22Z
V.P.knocker
145906
wikitext
text/x-wiki
{{हा लेख|राजशेखर नावाचा मराठी चित्रपटअभिनेता|राजशेखर}}
{{माहितीचौकट अभिनेता
| पार्श्वभूमी_रंग =
| नाव = राजशेखर
| चित्र =
| चित्र_रुंदी =
| चित्र_शीर्षक =
| पूर्ण_नाव =
| जन्म_दिनांक =
| जन्म_स्थान =
| मृत्यू_दिनांक =
| मृत्यू_स्थान =
| इतर_नावे =
| कार्यक्षेत्र = अभिनय
| राष्ट्रीयत्व = भारतीय{{संदर्भ हवा}}<ref>मराठा-भारतीय या नावाचे राष्ट्रीयत्व असण्याची शक्यता नाही. वैश्विक पातळीवर विचार करता या मराठा-भारतीय नावाच्या राष्ट्रीयत्वाचा कायदेशीर स्विकार होऊ शकत नाही. [http://www.jagranjosh.com/general-knowledge/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%A4%E0%A4%BE-1316064552-2 भारतीय संविधानाने संपूर्ण भारतासाठी एकसमान नागरीकत्वाची व्यवस्था केलेली आहे.] भारत सरकारही आपल्या देशातील नागरीकांना [http://india.gov.in/allimpfrms/allforms/4097.pdf नागरीकता अधिनियम १९९५ च्या कलम ५ (१) (ए)] नुसार फक्त भारतीय असेच राष्ट्रीयत्व देते. महाराष्ट्रातील म्हणून मराठा-भारतीय, बिहारमधील म्हणून बिहारी-भारतीय, पंजाबमधील म्हणून पंजाबी-भारतीय असे राष्ट्रीयत्वाचे प्रकार नाहीत. मराठा-भारतीय असे राष्ट्रीयत्व आस्तित्त्वात असल्याचा संदर्भ दिल्यास महाराष्ट्रात जन्मलेल्या व महाराष्ट्राचे नागरीक असलेल्या मराठी विकिपीडियावरील सर्व लेखातील लोकांचे राष्ट्रीयत्व मराठा-भारतीय असे करता येईल.</ref>
| भाषा = [[मराठी भाषा|मराठी]]
| कारकीर्द_काळ =
| प्रमुख_नाटके =
| प्रमुख_चित्रपट =[[चिमणी पाखरं]]
| प्रमुख_दूरचित्रवाणी_कार्यक्रम =
| पुरस्कार =
| वडील_नाव =
| आई_नाव =
| पती_नाव =
| पत्नी_नाव =
| अपत्ये =
| संकेतस्थळ =
| तळटिपा =
}}
'''राजशेखर''' हा [[मराठी चित्रपट]]अभिनेता होता.
==संदर्भ आणि नोंदी==
{{संदर्भयादी}}
{{विस्तार}}
[[वर्ग:मराठी चित्रपट अभिनेते]]
[[वर्ग:मराठी अभिनेते]]
dedi0ybcuyeiog2gns3uu6jfywu11md
शुभांगी भडभडे
0
133067
2140922
2140873
2022-07-27T16:28:38Z
संतोष गोरे
135680
wikitext
text/x-wiki
{{बदल}}
'''शुभांगी भडभडे''' (जन्म: २१ डिसेंबर १९४२) या मराठी लेखिका आहेत. या मुख्यत्वे चरित्रात्मक कादंबऱ्या लिहिताात. २२हून अधिक चरित्रात्मक कादंबऱ्या, २२हून जास्त सामाजिक कादंबऱ्या, सुमारे १० कथासंग्रह, तितकीच १० दोन अंकी नाटके, १३हून अधिक एकांकिका, प्रवासवर्णने, ललित लेखसंग्रह, बालसाहित्याची १०पेक्षा जास्त पुस्तके व काही अप्रकाशित कविता असे त्यांचे एकूण साहित्य आहे. शुभांगी भडभडे यांच्या काही कादंबऱ्या ३५० ते ५५० पानांच्या आहेत.
{{विस्तार}}
== वैयक्तिक आयुष्य ==
== लेखन ==
१.तपोवन- कुष्ठरोग आणि शिवावाजीराव पटवर्धन यांच्या जीवनावर आधारित ही कादंबरी{{संदर्भ}}
२.कृतार्थ-राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे संस्थापक डॉ हेडगेवार यांच्या जीवनावर आधारित{{संदर्भ}}
३. पूर्णविराम- श्रीकृष्ण आणि गांधारी यांच्या जीवनावर आधारित{{संदर्भ}}
४.भौमर्षि- भूदान यज्ञाचे प्रणेते आचार्य विनोबा भावे यांच्या जीवनावर आधारित{{संदर्भ}}
५.स्वयंभू - श्रीरामकृष्ण परमहंस यांच्या जीवनावर आधारित{{संदर्भ}}
६.इदं न मम- राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे द्वितीय सरसंघचालक श्री गोळवलकर गुरुजी यांच्या जीवनावर आधारित{{संदर्भ}}
७. पद्मगंधा- महाभारतातील दुष्यंत शकुंतला यांच्या जीवनावर आधारित कादंबरी{{संदर्भ}}
८. स्वामिनी- सिद्धार्थ गौतम बुद्ध आणि यशोधरा यांच्या जीवनावर आधारित{{संदर्भ}}
९ शिवप्रिया- शिवपुराणावर आधारित आणि शिवशंकर आणि पार्वती यांच्या जीवनावर आधारित{{संदर्भ}}
१०. विळखा- शेंबाळपिंपरीच्या कूल वंशावर आधारित ही कादंबरी{{संदर्भ}}
११. नागनिका- विश्वातील पहिली राज्यकर्ती आणि शालिवाहन पत्नी नागनिकेच्या जीवनावर आधारित{{संदर्भ}}
१२. आकाशवेध- मारवाडी समाज आणि त्यातल्या राज्यमंत्री झालेल्या यशोधरा देवी बजाज यांच्या जीवनावर आधारित{{संदर्भ}}
१३.रणरागिणी-{{संदर्भ}}
== सामाजिक कादंबऱ्या {{संदर्भ}}==
* आंधळी कोशिंबीर
* आनंदयात्री
* ऊनसावली
* किनारा
* कृष्णसखा
* ग्रीष्माची पावलं
* जानकी
* पिंपळ
* प्रतीक्षा
* मृगजळ
* मोक्षदाता
* याज्ञवल्क्य
* रिती ओंजळ
* समाधी
* सार्थक
* सुचेता
* सुमित्रा
* सुवर्णरेखा
== हिंदी भाषेत अनुवादित झालेले मूळ मराठी साहित्य ==
#आकाशवेध (राज्यमंत्री यशोधरादेवी बजाज){{संदर्भ}}
#परमहंस फिर आओ (रामकृष्ण परमहंस){{संदर्भ}}
#पूर्णविराम (श्रीकृष्ण, गांधारी){{संदर्भ}}
#भौमर्षी (आचार्य विनोबा भावे यांच्या जीवनावरील कादंबरी) {{संदर्भ}}
#युगांतरकारी (मराठी : इदं न मम){{संदर्भ}}
#राजवधू.(मराठी :राजवधू){{संदर्भ}}
#विवेकानंद तुम लौट आओ (मराठी : युगप्रवर्तक विवेकानंद{{संदर्भ}}
#शिवप्रिया (शिव पार्वती){{संदर्भ}}
#शिवाजी गुरू रामदास (मराठी : आनंदवनभुवनी) {{संदर्भ}}
#सार्थक (मराठी : सार्थक - सुरक्षा सैनिक देवपुजारी){{संदर्भ}}
#नागनिका (मराठी : नागनिका){{संदर्भ}}
#पारसमणि (मराठी : कृतार्थ){{संदर्भ}}
#आकाशवेेध.(मराठी : आकाशवेेध){{संदर्भ}}
#अद्वैतका उपनिषद (मराठी : अद्वैताचं उपनिषद){{संदर्भ}}
*आज श्री महाभारत कथा. (मराठी: पूर्णविराम){{संदर्भ}}
== अन्य भाषांतील अनुवाद ==
* इदं न मम : कन्नडमधे, (विजापूर प्रकाशन){{संदर्भ}}
* भौमर्षी : गुजराथीत अनुवाद; सर्वोदय आश्रम प्रकाशन{{संदर्भ}}
* राजवधू - उडियामधे{{संदर्भ}}
* गार्डन ऑफ स्पाईस (मूळ हिंदी- महकती बगियाँ'' कथासंग्रहाचे इंग्रजी रूपांतर, प्रकाशक -सिमला){{संदर्भ}}
* अद्वैताचं उपनिषद ही कादंबरी हिंदीत भारतीय ज्ञानपीठ ने आणि इंग्रजीतून रीगी पब्लीकेशन्सने प्रकाशित केली{{संदर्भ}}
==शुभांगी भडभडे यांच्या नाटकांचे प्रयोग==
* शुभांगी भडभडे याच्या स्वामी विवेकानंद या दोन अंकी नाटकाचे प्रयोग राधिका क्रिएशन्स ही संस्था भारतातील राज्यांराज्यांतून करत असते.{{संदर्भ}} १७-७-२०१६ रोजी पुण्यात या नाटकाचा १३९वा प्रयोग झाला. या नाटकाचे दुबईत आणि भारतात एकूण १४९ प्रयोग झाले असून, सन २०२० साली अमेरिकेत सहा प्रयोग आहेत.{{संदर्भ}} इदं न मम—पद्मगंधा साहित्य रा.स्व संघाचे दुसरे सरसंघचालक गोळवलकर यांच्यावरील नाटकाचे प्रयोग कन्याकुमारी ते लेहलद्दाख. गंगटोक ते द्वारका आणि हिमाचल ते गोव्यापर्यंत झाले आहेत. २०१९ सालापर्यंयचे एकूण प्रयोग २५८ झाले आहेत.{{संदर्भ}} भारत की गौरव गाथा, राष्ट्र चैतन्य का शंखनाद, संभवामि युगे युगे, कामधेनू, सियावर रामचंद्र की जय (उत्तर प्रदेश-मध्यप्रदेशात ३० प्रयोग){{संदर्भ}} योगगुरू बी के एस अयंगार. (इंग्रजीत) स्वामी विवेकानंद
==सन्मान==
* अद्वैताचं उपनिषद कादंबरीला पंतप्रधान [[नरेंद्र मोदी]] यांची शुभेच्छा.
* अखिल भारतीय कऱ्हाडे ब्राह्मण महासंघ साहित्य सन्मान, अभिनेत्री इला भाटे यांच्या हस्ते (पुणे, २०१६)
* अखिल भारतीय महात्मा गांधी चॅरिटेबल ट्रस्टचा साहित्य सन्मान (२०१०)
* (पुण्याच्या साहित्य प्रेमी मंडळातर्फे) अभिनेत्री [[सुलभा जोशी]] यांच्या हस्ते साहित्य गौरव, (२०१०)
* 'आकाशवेध' कादंबरीचे प्रकाशन ततकालीन राष्ट्रपती [[प्रतिभा पाटील]] यांच्या हस्ते राष्ट्रपती भवनात .
* इदं न मम आणि [[स्वामी विवेकानंद]] या नाटकाच्या निमित्ताने भारतात अनेक ठिकाणी सत्कार
* कऱ्हाडला २४-२५ नोव्हेंबर २०१२ या काळात भरलेल्या ५१व्या [[अंकुर साहित्य संमेलन|अंकुर साहित्य संमेलनाचे]] अध्यक्षपद.
* जबलपूर ग्राहक मंचाकडून साहित्य सन्मान (२००८)
* जिव्हाळ्याची माणसं ह्या व्यक्ती चित्रणात्मक पुस्तकाला केंद्रीय मंत्री [[नितीन गडकरी]] यांची प्रस्तावना
* पंजाब आणि महाराष्ट्र सरकारांकडून गौरवान्वित
* राष्ट्रीय चरित्र कादंबरीकार ह्या उपाधीने सन्मानित
* रुक्मांगद विश्वविद्यालय (विजापूर, कर्नाटक ) यांजकडून साहित्य सन्मान (२००९)
* विदर्भ साहित्य संघाचा साहित्य सन्मान
* विदर्भ साहित्य संघाच्या लेखिका संमेलनात झालेला सन्मान (२०१३)
'shubhangi bhadbhade _
Honoured as " National Biographical Novelist.Recipient of prestigious " Pradnya puraskar" ,
" Hirakani Award" by Door Darshan National c Channel, Felicitateed by Maharashatra and Panjab Government
== पुरस्कार ==
* "राष्ट्रीय चरित्र कादंबरीकार" उपाधिने सन्मानित.{{संदर्भ}}
* प्रज्ञा पुरस्कार हेडगेवार स्मृती सन्मान कोलकाता, एक लाख रूपये{{संदर्भ}}
* डी.डी.नॅशनल चित्र वाहिनीचा "हिरकणी साहित्य अवॉर्ड.{{संदर्भ}}
* पंजाब शासनाचा नाट्य पुरस्कार
एक लाख रूपये, पठाणकोट येथे.{{संदर्भ}}
* महाराष्ट्र शासनाचा उत्कृष्ट साहित्य पुरस्कार.{{संदर्भ}}
* अखिल भारतीय मराठी नाट्यपरिषदेचा ‘एकांकिका' लेखन पुरस्कार
* अखिल भारतीय नाट्य परिषद (मुंबईचा) पुरस्कार). मच्छिंद्र काबळी यांच्या हस्ते (१९९८)
* कृष्णाबाई मोटे आणि राधाबाई बोबडे साहित्य पुरस्कार (२००२ /२००५)
* दूरदर्शनच्या डी डी नॅशनल या दूरचित्रवाणी वाहिनीवर 'हिरकणी ॲवार्ड'ने विभूषित,
* नागपूर महानगर पालिका साहित्य सन्मान (२००२)
* पंजाब शासनाचा इदं न मम ह्या नाटकाला एक लाख रुपयाचा पुरस्कार
* प्रज्ञा पुरस्कार, कुमारसभा कलकत्ता (मुख्य मंत्री अर्जुन मेघवाल यांच्या हस्ते एक लाख रुपये रोख)
* प्रियदर्शनी साहित्य अवार्ड (उल्हास पवार यांच्या हस्ते, २०१७)
* बाल उपन्यास पुरस्कार
* महाराष्ट्र साहित्य सभा (१९८४)
* महाराष्ट्र साहित्य सभाेचा ‘कविता पुरस्कार’
* (श्रीमंत मुधोजी राजे भोसले प्रतिष्ठानचे) राजरत्न साहित्य ॲवॉर्ड (२०१४)
* विदर्भ साहित्य संघाचा ‘एकांकिका' लेखन पुरस्कार
* विदर्भ साहित्य संघाचा पुरस्कार (१९८२)
* सारथी साहित्य ॲवार्ड
* सारांश’ कथा-संग्रहाला महाराष्ट्र सरकारचा ‘उत्कृष्ट वाड्मय पुरस्कार’
* (बडोद्याच्या) साहित्य अकादमीचा कथा पुरस्कार (१९९०)
* सुमन देशपांडे बाल साहित्य पुरस्कार (औरंगाबाद,१९९४)
* (नागपूर महानगरपालिकेकडून) स्त्रीशक्ती पुरस्कार, (२०१२)
* हर्ड फाऊंडेशनकडून साहित्य ॲवार्ड (अभिनेत्री [[शबाना आझमी]] यांच्या हस्ते (२०१२)
* हिरकणी साहित्य अवार्ड (मुंबई दूरदर्शन, २०१४)
*अ. भारतीय क-हाडे ब्राह्मण महासंघ यांचा साहित्य गौरव पुरस्कार
*प्रियदर्शिनी साहित्य अवार्ड ,मा. उल्हासदादा पवार यांच्या हस्ते
*सारथी साहित्य अवार्ड
.
*जबलपूर ग्राहक मंच . साहित्य सत्कार
*मिनिस्ट्री ऑफ कल्चरलच्या वतीने दक्षिण मध्य केंद्राच्या वतीने साहित्य सत्कार आणि दुस-यांदा स्त्री शक्ती पुरस्कार
* आपटे वाचन मंदिर इचलकरंजी चा
सर्वोत्कृष्ट कादंबरी पुरस्कार
== साहित्य संमेनाध्यक्ष ==
*अ. भारतीय हिंदी साहित्य परिषद , बिकानेर , राजस्थान
*अखिल भारतीय ५१ वे साहित्य.संमेलन कराड, सातारा २०१३
* राज्यस्तरीय साहित्य संमेलन , यवतमाळ २०१४
* अ. भारतीय क-हाडे ब्राह्मण संघ २०१५
* शुभमकरोति साहित्य संमेलन २०१७
* महाराष्ट्र संस्कृती मंडळ आणि राष्ट्रीय वाचनालय साहित्य संमेलन २०१८
{{DEFAULTSORT:भडभडे, शुभांगी}}
[[वर्ग:मराठी साहित्यिक]]
[[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]]
q27cpeu3df2schjjwmjgviotcaie8rw
न्यूझीलंड क्रिकेट
0
133349
2140951
1959118
2022-07-28T01:28:05Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
am25mzortnojsm9m0y58kay78zmhem8
पाचलेगांवकर महाराज
0
135816
2141006
2136846
2022-07-28T09:10:47Z
KiranBOT II
140753
शुद्धलेखन — उकार ([[सदस्य:KiranBOT II/typos#उकार|अधिक माहिती]])
wikitext
text/x-wiki
'''पाचलेगावकर महाराज''' (पूर्वाश्रमीचे '''नृसिंह राजारामपंत कुळकर्णी''') हे महाराष्ट्रात होऊन गेलेले एक संत होते. समर्थ रामदास स्वामींप्रमाणेच पाचलेगावकर महाराज ह्यांचा कार्यासाठी सतत सगळीकडे संचार असे. त्यावरून त्यांना ‘संचारेश्वर’ हे नाव मिळाले.
== पूर्वेतिहास==
पाचलेगावकर महाराजांची गुरुपरंपरा श्री वासुदेवानंद सरस्वती (टेंबे स्वामी) – श्री नारायण दत्तानंद सरस्वती – श्री माधवाश्रम स्वामी अशी होती.
पैकी नारायण दत्तानंद सरस्वती हे वऱ्हाडातले असून, आजानुबाहू आणि सुंदर देहयष्टी असलेले, एम्. ए. पर्यंत शिक्षण झालेले मुळात मोठे अधिकारी होते. एकदा संस्थानाची तपासणी करण्यासाठी शृंगेरी इथल्या मुख्य पीठात गेले असताना त्यांना पीठाधिकारी शिवभिनव भारती भेटले. असे म्हणतात की, शिवभिनव भारतींनी त्या वेळी ‘आता आपल्याला हेच काम करायचे आहे काय? आपला अवतार कशाकरता आहे?’ असे विचारताच नारायण दत्तानंदांची पूर्वअवतारांची स्मृति जागृत झाली आणि त्यांनी तेथेच नोकरीचा राजीनामा लिहिला आणि अवतारकार्याला सुरुवात केली. असे हे नारायण दत्तानंद सरस्वती ठिकठिकाणी लोकांना धर्माचरणाचा उपदेश करत फिरू लागले.
नारायण दत्तानंदांची आणि वासुदेवानंद सरस्वतींची एकदा व्यंकटगिरीवर भेट झाली. वासुदेवानंदांनी दंडदीक्षा दिल्यानंतर नारायण दत्तानंद हे नारायण दत्तानंद सरस्वती या नावाने ओळखले जाऊ लागले. स्वामी नारायण दत्तानंद सरस्वतींनी ठिकठिकाणी असलेल्या गुप्त मूर्ती, गुप्त देवालये यांचा शोध लावला आणि ठिकठिकाणी तीर्थांची स्थापना केली. घटनांदूर येथील ज्या सोमेश्वर मंदिरात त्यांनी तीर्थांची स्थापना केली, तेथे त्यांची खोलीही आहे. लोणार आणि मेहकर याठिकाणी त्यांचा बराच काळ वास होता. औंढ्या नागनाथ, परळी वैजनाथ, नाशिक, पालम, नागपूर अशा खूप ठिकाणी भ्रमंती करून शेवटी ते वाडीला आले. असे म्हणतात की, त्यांनी माधवाश्रमस्वामींना 'आपण हा अवतार संपवून पाचलेगाव येथे अवतीर्ण होणार असल्याचे' सांगितले आणि स्वतःची रुद्राक्षाची माळ, भस्माचा बटवा, वही इत्यादी गोष्टी डोंगरावरच्या गुहेत ठेवून ते समोर दोन समया तेवत ठेवून पद्मासन घालून बसले.
==पाचलेगावकर महाराजांचा जन्म ==
मराठवाड्यातल्या परभणी जिल्ह्यातल्या जिंतूर तालुक्यातील पाचलेगाव नावाच्या एका छोट्या खेड्यात राजारामपंत आणि कृष्णाबाई पांडे (कुलकर्णी) हे दांपत्य राहत होते. सुशील, सात्त्विक, कर्तव्यदक्ष, सौजन्यशील आणि ईश्वरभक्तिपरायण अशा या जोडप्याच्या संसारात मूलबाळ नव्हते. आपण संन्यास घ्यावा असे डोक्यात येऊन राजारामपंत त्यासाठी परवानगी घेण्यासाठी [[लोणी बुद्रुक सखाराम महाराज|लोणी]]<nowiki/>ला जाऊन सखाराम महाराजांना भेटले. परंतु त्यांनी असा विषय काढताच महाराज त्यांच्यावर रागावले आणि म्हणाले 'अविचार करु नका. देवाला घरी येऊ द्या.' असे म्हणतात की, राजारामपंतांना त्याच रात्री भगव्या रंगाची वस्त्रे परिधान केलेला एक महात्मा स्वप्नात आला. त्याने सांगितले की, 'आम्ही तुमच्याकडे येतो. तुम्ही माघारी जावे'. दुसरे दिवशी सकाळी सखाराम महाराजांनी राजारामपंतांना खारीक आणि नारळाचा प्रसाद दिला, आणि घरी परत जायला सांगितले.
त्यानंतर [[लोणी बुद्रुक सखाराम महाराज|सखाराम महाराजांनी]] दिलेली ती फळे कृष्णाबाईंनी सेवन केली. राजारामपंतांनी महाराजांचा आशीर्वाद त्यांना सांगितल्यावर त्या सुखावून गेल्या. पुढे साधारणपणे दोन वर्षांचा कालावधी गेला. तासन् तास जप करावा आणि गावातल्या मुक्तेश्वराच्या मंदिरात जाऊन पूजा, आरती, भजन इत्यादी करावे, असे कृष्णाबाईंना वाटू लागले. आणि हे सगळे त्यांनी आचरणात आणायला सुरुवात केली. कृष्णाबाई तासन् तास यामध्ये रमून जाऊ लागल्या.
म्हणता म्हणता बरेच दिवस गेले आणि आलेल्या दिवाळीचा पहिल्या दिवशी, नरक चतुर्दशीला, जणू स्वतः ईश्वरानेच कृष्णामाईंच्या पोटी जन्म घेतला. ही तारीख होती ८ नोव्हेंबर १९१२.
== बालपण ==
राजारामपंत आणि कृष्णाबाईंच्या या बाळाचे नाव ‘नारसिंह’ ठेवण्यात आले. नारसिंह नाव धारण केलेल्या या दिव्य बाळाच्या बाळलीलाही इतर सामान्य बालकांपेक्षा फार वेगळ्या होत्या. ते पाळण्यात फारसे न थांबता जमिनीवरच खेळत असे. अंगावर कपडे ठेवत नसे. तरीसुद्धा कपडे घातलेच तर रडायला सुरुवात. कधी बाळाला पाजायला म्हणून आईने पाळण्यापाशी जावे तर बाळ सापाशी खेळण्यात रंगून गेलेले दिसायचे. सुरुवातीला तर हे दृश्य पाहून किंचाळत आई बेशुद्धच झाल्या. पाळण्यात बसलेला साप मारावा कसा, हे काठ्या घेऊन धावलेल्या लोकांनाही कळेना. शेवटी पाळण्यातला साप स्वतः होऊनच पाळण्याबाहेर येऊन साऱ्यांसमोर निघून गेला. आणि साऱ्यांनी निःश्वास सोडला. घडल्या प्रसंगाचा अर्थ कसा लावाला हे कोणालाच कळेना.
हळूहळू बाळ रांगू लागला. एक दिवस श्री माधवाश्रमस्वामी तिथे आले. त्यांनी त्या दिव्य बालकाला नमस्कार केला. आणि राजारामपंतांना सांगितले, 'हे बाळ नसून प्रत्यक्ष ईश्वर आपल्या घरी अवतरलेला आहे. हा मोठा सिद्धयोगी होईल. संसारासारख्या लौकिक गोष्टींपासून तो अलिप्त राहील. हा धर्माची पुनःस्थापना करून लोकांना उपासना आणि भक्तिमार्ग शिकवेल.' श्री माधवाश्रम स्वामींनी या दिव्य बालकाचे नाव ‘संचारेश्वर’ असे ठेवले. पुढे काही दिवसांनी श्री वासुदेवानंद सरस्वती पाचलेगावला आले. त्यांनी या बाळाचे दर्शन घेतले आणि राजारामपंतांना सांगितले की 'आपण भाग्यवान आणि पुण्यवान असल्यामुळेच आपल्या घरी या बाळाच्या रूपाने परब्रह्म अवतरलेले आहे.'
वेगवेगळ्या लीला दाखवत बाळ मोठे झाले आणि घरच्यांनी त्याला शाळेत घातले. पण मुलाच्या खोड्यांमुळे चिडलेले शिक्षक त्याला 'तू शाळेत येऊन दुसऱ्यांचे नुकसान करू नकोस. त्यापेक्षा तू शिवमंदिरात जा.' असे त्याला बजावत. त्यामुळे बाराखड्या आणि जेमतेम पंधरापर्यंतचे पाढे यावरच नारसिंहाच्या शिक्षणाची इतिश्री झाली. आत्ताशी सात वर्षाचा झालेल्या या जगावेगळ्या मुलाला सारेजण 'बाबा' म्हणून ओळखू लागले.
बाबा हा सात वर्षाचा मुलगा इतर मुलांपेक्षा फारच वेगळा आहे हे आख्ख्या पाचलेगावने ओळखले. एवढ्या लहान वयातच त्याने आजवर ज्या लीला दाखवल्या होत्या त्या पाहून बाबाला लोक मोठेपणी बाबा महाराज म्हणू लागले. दणकट बांधा, बसके नाक, पाणीदार डोळे, प्रसन्न आणि तेजस्वी चेहरा. कमरेला फक्त लंगोटी. संपूर्ण अंगाला विभूतीचे लेपन केलेले आणि सोबत नाग. अशा वेशामध्ये बसलेल्या बाबा महाराजांच्या दर्शनाला दूरदूरहून लोक येऊ लागले. भंडारा घालू लागले.
== भ्रमंती ==
श्री [[वासुदेवानंद सरस्वती]] महाराजांनी अवतार संपवण्यापूर्वी स्वतःकडील मुक्तेश्वराची एक पंचधातूंची मूर्ती हिंगोलीच्या एका व्यापाऱ्याकडे देऊन, ती पाचलेगावच्या नारसिंह नावाच्या साक्षात भगवान दत्तात्रय अवतार असलेल्या बाबास देण्यास सांगितले होते. त्याप्रमाणे त्या व्यापाऱ्याने बाबांना सन्मानाने बोलावून ती मूर्ती बाबाकडे सुपूर्द केली. (ही मूर्ती आता खामगावच्या आश्रमात आहे.)
भ्रमंतीमध्ये बाबा एकदा [[लोणार सरोवर|लोणारला]] चालला होता. वाटेत [[रिसोड]] – [[मांगवाडी]] ह्या भागातून जाताना त्याला तहान लागली. समोर एक विहीर दिसली. म्हणून तो पाणी पिण्यासाठी तिथे गेला. पण पाहतो तर विहीर आटलेली होती. क्षणभर विचार करून त्याने गंगेचे स्मरण केले, आणि असे सांगतात की, ती विहीर पाण्याने तुडुंब भरली. बाबाने घडवलेल्या ह्या चमत्काराची बातमी पुढे लोणारच्या यात्रेमध्ये सगळ्यांना कळली आणि परिणामी पाचलेगाव हे छोटे खेडेगाव गाजू आणि गजबजू लागले. लोकांच्या झुंडीच्या झुंडी वाहतुकीचे साधन नसतानाही पाचलेगावला येऊ लागल्या; छोट्या बाबाचे दर्शन घेऊन भंडारा घालू लागल्या. आणि काही कालावधीत छोट्या बाबामुळे पाचलेगावचे रूपांतर एका तीर्थक्षेत्रामध्ये झाले.
छोटा बाबा आता आठ वर्षाचा झाला. एक दिवस माधवाश्रम स्वामी पाचलेगावला आले. त्यांनी छोट्या बाबाला गावाबाहेरच्या एका डोंगरातल्या गुहेतून दत्तानंद स्वामींची स्मरणी (जपाची माळ), भस्म आणि लिखाणवही या तीन वस्तू मिळवून दिल्या. त्या मिळाल्याबरोबर नारसिंहाच्या पूर्वस्मृती जागृत झाल्या आणि त्याला आपल्या अवतारकार्याची जाणीव झाली.
नारसिंहाने पालखीबरोबर औंढ्या नागनाथ, परळी वैजनाथ, [[लोणार सरोवर|लोणार]], [[लोणी खुर्द, वाशीम जिल्हा|लोणी]], [[हिंगोली]], [[परभणी]], [[हैदराबाद]] अशी भ्रमंती सुरू केली. वेगवेगळे प्रदेश आणि तिथली माणसे पहायला मिळू लागली. पालखीसाठी आलेली भक्तमंडळी नारसिंहाला आपल्या गावाला घेऊन जात. पण एकंदरच सगळीकडची परिस्थिती पाहून नारसिंह कष्टी झाला. दुःख, दैन्य आणि अज्ञान यात भरडून निघणारे आपले देशबांधव पाहून त्याच्या देशकार्याला झोकून देण्याच्या निश्चयाची धार आणखी वाढली.
[[देश]] आणि देशबांधव यांच्यासाठी सर्वस्व अर्पण करण्याचा दृढनिश्चय केलेला छोटा बाबा प्रथम पाचलेगावच्या शिवमंदिरात गेला. शांतपणे बसून त्याने आपले मनोगत त्या शिवाला सांगितले, ‘शक्ती, बुद्धी आणि दिशा देणारा तूच आहेस’ हे सांगत तो शिवासमोर नतमस्तक झाला. आता देशहित हा एकच विचार रात्रंदिवस त्याच्या समोर येऊ लागला. लोणी क्षेत्रात रहिवास करणाऱ्या सखाराम महाराजांचे दर्शन घेऊन छोट्या बाबाने देशकार्यासाठी त्यांचा आशीर्वाद घेतला. [[लोणी बुद्रुक सखाराम महाराज|सखाराम महाराज]] म्हणाले, 'अरे, तुझा अवतारच धर्मकार्यासाठी आहे, त्यामुळे अगदी निर्भयपणे ते कर.'
==पाचलेगावकर महाराजांच्या कार्याची त्रिसूत्री ==
* देशाच्या स्वातंत्र्यासाठी व उन्नतीसाठी अन्यायाचा प्रतिकार करणारी व न्यायाचे रक्षक अशी कर्तृत्वशाली जनशक्ती जागृत करणे.
* एका कार्यक्षम बलवान जनशक्तीला योग्य वळण देणे.
* अराष्ट्रीय वृत्तीने भरलेल्या लोकांचे संख्याबळ शुद्धीच्या द्वारे घटवून संभाव्य संकटाच्या खाईतून देशाला वाचविणे.
==विस्तार==
हे कार्य करण्यासाठी त्यांनी मुक्तेश्वर दलाची स्थापना केली. हे दल पुढे 'तरुण सभे'त एकत्रित केले गेले. त्यांनी सावरकरांची व्याख्याने आयोजित केली. त्यानंतर त्यांच्या कार्याने प्रेरित झालेली जनता पाहून ब्रिटिशांनीही त्यांच्या अटकेचे वॉरंट काढले. महाराज भूमिगत झाले व त्यांनी भारत भ्रमण केले.
==धर्मांतरास विरोध==
महाराजांनी हिंदूंच्या ख्रिस्ती व [[मुस्लिम]] धर्मांतरास कडाडून विरोध केला. [[मिरज]] येथे त्यासाठी जनजागृती केली. [[हिंदू महासभा|हिंदु महासभे]]<nowiki/>च्या शाखा त्यासाठी स्थापन केल्या. मे १९४१ मध्ये ग्वाल्हेर येथे हिंदुराष्ट्र सेना स्थापन केली. जातिभेद विरहित सहभोजने, हिंदू संघटन आणि [[शिवाजी महाराज]] जयंतीची मिरवणूक यावर भर दिला जाई.
ख्रिश्चनांनी अनेक प्रकारे धर्मांतर केलेल्या लोकांना त्यांनी परत [[हिंदू]] करून घेतले. [[खांडवा]] व [[जबलपुर|जबलपूर]] जिल्ह्यात प्रचार करून १२०० गावातील हजारो लोकांत प्रचार करून [[ख्रिश्चन|ख्रिस्ती]] प्रसाराची लाट थोपवली. तेथेही अनेक लोकांना स्वधर्मात घेतले. विशेषतः याच काळात कडवा मिशनरी फॉनवेल हा महाराजांचे कार्य पाहून चकित झाला. [[हिंदू]] तत्त्वज्ञान त्याने समजून घेतले. व तो ही हिंदू होण्यास उत्सुक झाला. त्यास सहकुटुंब शुद्ध करून घेतले.
एक शाळा स्थापन करून फॉनवेल यास [[शिक्षक]] म्हणून तेथे नियुक्त केले गेले. [[बऱ्हाणपूर जिल्हा|बऱ्हाणपूर]] येथे [[मुस्लिम]] पंथीयांनी बाटवलेल्यांना स्वधर्मात घेण्यासाठी २२ ते २४ मार्च १९४५ रोजी एक संघटन [[यज्ञ]] घेतला.त्याला एक लाखाहून अधिक लोक उपस्थित होते. यावेळी १५० कुटुंबांना स्वधर्मात घेतले गेले. सावरकर, भाई परमानंद, श्यामाप्रसाद मुखर्जी, जुगलकिशोर बिर्ला, अनेकांचे शुभेच्छा संदेश त्यासाठी आले होते. मध्य प्रांताचे तत्कालीन शिक्षण मंत्री बाबासाहेब खापर्डे यांच्या अध्यक्षतेत यज्ञाचा समारोप झाला.
==हे सुद्धा पहा==
* [[मसूरकर महाराज]]
==बाह्य दुवे==
* [http://pachlegaonkarmaharaj.com/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AA_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0 प. पू. राष्ट्रसंत श्री पाचलेगांवकर महाराज]
{{हिंदू धर्मामधील पंथ आणि संप्रदाय}}
[[वर्ग:धर्मांतर]]
[[वर्ग:मराठी संत]]
[[वर्ग:समर्थ संप्रदाय]]
[[वर्ग:हिंदू संत]]
[[वर्ग:हिंदू आध्यात्मिक गुरू]]
[[वर्ग:भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक]]
[[वर्ग:हिंदू धर्म]]
[[वर्ग:इ.स. १९१२ मधील जन्म]]
m33nugclfbozwcuj49angfyy0jzuedl
न्यू झीलंड क्रिकेट
0
136020
2140947
1959120
2022-07-28T01:27:45Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
am25mzortnojsm9m0y58kay78zmhem8
वात्रटिका
0
144459
2140905
2100561
2022-07-27T15:03:00Z
Khirid Harshad
138639
कॉपी पेस्ट suryakantdolase.blogspot.in/2013/03/blog-post_474.html
wikitext
text/x-wiki
न्यूझीलंड क्रिकेट संघ
0
191356
2140952
1959119
2022-07-28T01:28:10Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
am25mzortnojsm9m0y58kay78zmhem8
पाकिस्तान क्रिकेट संघाचा न्यूझीलंड दौरा, २०१६
0
195109
2140961
1412546
2022-07-28T01:28:55Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[पाकिस्तान क्रिकेट संघाचा न्यू झीलँड दौरा, २०१६-१७]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[पाकिस्तान क्रिकेट संघाचा न्यू झीलँड दौरा, २०१६-१७]]
pzapbktcv7ikiqm70ewcctxg5tgctsl
पाकिस्तान क्रिकेट संघाचा न्यूझीलँड दौरा, २०१६-१७
0
195110
2140959
1412547
2022-07-28T01:28:45Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[पाकिस्तान क्रिकेट संघाचा न्यू झीलँड दौरा, २०१६-१७]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[पाकिस्तान क्रिकेट संघाचा न्यू झीलँड दौरा, २०१६-१७]]
pzapbktcv7ikiqm70ewcctxg5tgctsl
गवळी समाज
0
195575
2140972
2130556
2022-07-28T02:59:28Z
2402:3A80:694:69C5:0:55:82C:8001
/* गवळी लोकांतील आडनावे व गावे */
wikitext
text/x-wiki
[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रा]]<nowiki/>तील '''हिंदु गवळी समाज''' हा प्रामुख्याने उत्तर कोकणात रहाणारा समाज आहे. मुंबई, ठाणे, यवतमाळ(पुसद),वसई, रायगड, रत्नागिरी भागात गवळी समाजाची लोकसंख्या मोठी आहे.
महाराष्ट्रात त्यांच्या व्यवसायावरून त्यांना गवळी असे म्हटले गेले असले, तरी त्यांचा महाराष्ट्रातील प्रमुख व्यवसाय हा भात शेतीच आहे.
[[File:Agrees, or Salt Cultivators of Salsette (9842277595).jpg|thumb|Agrees, or Salt Cultivators of Salsette ]]
कोकणपट्टीतील भूमीपुत्र गवळी, कुणबी, आगरी या शेतकरी जातींचा पारंपरिक पोशाख.
'''पुरुष:- कमरेला रुमाल किंवा लंगोटी, अंगात बंडी, डोईला टोपी किंवा पागोटे.'''
'''स्त्रिया:- गुढग्यापर्यंत येणारे मांडकास पद्धतीने नेसलेले नऊवारी लुगडे.'''
कमरेला रुमाल नेसलेला, खांद्यावर घोंगडी, विशेष प्रसंगी धोतीर (धोतर) नेसल्यास ढोपरापर्यंतच, डोक्याला गवारीटोपी, पागोटे, पगडी किंवा मुंडासे, कानात वाळ्या-भिकबाळी, गळ्यात गोफ, पायात जाड करकरीत वहाणा, कमरेवर आकडी आणि कोयती सदोनीत अडकवलेली असा पुरुषांचा भारी रुबाब.
स्त्रियांमध्ये नाकात मोठीनथ, कानात कुड्या कानपट्ट्या बुगडया, हातात पाटल्या गोठ, गळ्यात गळसरी-गाठवण-पुतळीहार, पायात जोडव्या तोडे, कपाळावर गोल मोठे ठसठशीत कुंकू किंवा कुंकवाची जाडसर आडवी चिरी, डोईवर वेणी किंवा सुवासिक रानफुले खोचलेली यासारख्या सौंदर्यालंकारासोबतच ढोपरापर्यंतच लुगडे नेसण्याची पद्धत प्रचलित. त्याला 'मांडकास नेसणे’ असेही म्हणतात.
गौरी गणपती, शिमगा-होळी हे मुख्य सण. पुरुषांचा '''बाल्याचा नाच''' आणि स्त्रियांचा '''फेऱ्यांचा नाच''' हे नृत्यप्रकार.
तांदळाची भाकरी, भात, मळ्यातल्या भाज्या, सुकीमासळी हे नियमित अन्न. भाताची खीर, चामट्या, पानगे, उकडीचा शेंगा-दिवे, नेवऱ्या, मुगवऱ्या, फेण्या पापड्या, तांदळाची बोरं, गोडाचेवडे (पोल्या) हे गवळ्यांचे सणासुदीचे पारंपरिक खाद्य. एकेकाळी भाता सोबत नाचणी, वरी, हारीक ही धान्ये आणि कडधान्ये, भाजीपाला पिकवणारा भूमीपूत्र समाज.
==स्थान==
मुंबई, पालघर, ठाणे, रायगड, यवतमाळ(पुसद), ,रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, कोल्हापूर या जिल्ह्यांत गवळी समाजाची मोठी लोकसंख्या आहे.
याशिवाय पुणे, सोलापूर, धाराशिव (उस्मानाबाद), जालना, अहमदनगर, लातूर, धुळे,नाशिक, हिंगोली,परभणी, अमरावती,बुलडाणा,जळगाव,अकोला इत्यादी जिल्ह्यांत देखील गवळी समाज आहे.
==इतिहास==
मूळ सोमवंशी क्षत्रिय हिंदू-गवळी जमातीच्या उपजाती वेगवेगळ्या असल्या, तरी श्रीकृष्ण हा त्यांचा महापुरुष आहे. श्रीकृष्ण यदु कुलातील होता. त्यांची वसाहत मथुरेच्या प्रदेशातहोती. पुढे यदुवंशातील यादव यमुनेच्या काठी येऊन राहू लागले. त्यांनी शेती आणि गोपालन सुरू केले. तत्कालीन राजकारणामध्येही त्यांना महत्त्वाचे स्थान मिळाले. महाभारत कालखंडामध्ये त्यांनी मानाचे स्थान मिळवले होते.
श्रीकृष्णाच्या काळात अंधक, कुकर, दाशीह, भोज, भौम, यादव आणि वृष्णी असे सात सोमवंशीय (चंद्रवंश) राजे राज्य कारभार करत होते. या सर्व राज्यांमध्ये यादवकुळ प्रबळ आणि बलवान होते. त्या काळामध्ये काही विध्वंसक वृत्तीच्या व्यक्ती होत्या. त्यांनी समाजावर जुलूम सुरू केला होता. त्यांमध्ये कंस, कौरव, जरासंध आणि शिशुपाल इत्यादी होते. जरासंधाच्या त्रासाला कंटाळून अंधक, यादव आणि वृष्णी हे वंश मथुरेलगतचा परिसर सोडून सौराष्ट्रात गेले. प्रबळ असलेले राजे मथुरेतच राहिले, तर अन्य राजे आणि लोक स्थलांतरित झाले. श्रीकृष्णांच्या निधनानंतर यादवकुळातील राजे आपापसात भांडू लागले आणि त्यांतून यादवी माजली त्यात यादवकुळाचा भयंकर संहार झाला. त्यातून काही यादव सौराष्ट्रातून निघून समुद्रमार्गे व भूमार्गे महाराष्ट्राच्या दिशेने आले आणि येथील लोकसंस्कृतीशी समरस झाले. त्यापैकी प्रमुख जमातीची ओळख आणि सद्यस्थिती अशी आहे. :-
ही प्राचीन कृषिप्रधान जमात सर्व भारतात परसली तसेच हजारो वर्षांपूर्वी महाराष्ट्राच्या वसई आणि दाभोळ या बंदरांवर आणि तिथून उर्वरित कोकणात पसरली अनेक वर्षे या परिसरात वास्तव्य केल्यानंतर ही जमात येथील संस्कृतीशी समरस झाली. महाराष्ट्रात कोकणातील ठाणे, रायगड आणि रत्नागिरी या जिल्ह्यांमध्ये बहुसंख्येने असलेली ही जात प्रामुख्याने खाडीकिनारी व नदीकिनारी भागातील भातशेतीच्या तसेच डोंगरी भातशेतीच्या प्रदेशात वास्तव्य करून आहे.
प्राचिन काळापासून गवळी हे कोकणातले मूळ रहिवासी आहेत. कोकणाचा ज्ञात इतिहास इ.स. पूर्व २५० अर्थात मौर्य/अशोकाच्या काळापर्यंत जातो. प्राचीन काळात कोकणच्या किनारपट्टीवर अनेक बंदरे भरभराटीला आली होती. आफ्रिका, भूमध्यसमुद्रापासून ते रोमन साम्राज्यापर्यंतचे व्यापारी येथून समुद्रमार्गाने भारतात येत होते. कोकण विभागावर शिलाहार, मौर्य, शक, राष्ट्रकुट, सातवाहन, वाकाटक, बहमनी सुलतान, आदिलशाही, मुघल, सिद्दी, '''मराठेशाही''' आणि त्यानंतर स्वातंत्र्यापर्यंत ब्रिटिशांची राजवट होती. डच, पोर्तुगिज आणि ब्रिटिशांच्या कोकण किनारपट्टीवर वसाहती होत्या. स्वातंत्र्यापर्यंत कोकणावर ब्रिटिशांचे राज्य असले, तरीही सावंतवाडी, मुरुड-जंजिरा, जव्हार अशी संस्थानेही येथे होती कोकणचा प्रदेश हा जास्तकरून शिलाहारांच्या ताब्यात होता. त्यांची राजधानी स्थानक म्हणजे ठाणे येथे होती. इ.स.च्या १३व्या शतकाच्या प्रारंभी देवगिरीच्या यादवांनी कोकणचा ताबा मिळवला होता. देवगिरीचा पाडाव झाला त्या वेळीही ठाणे यादवांच्या आधिपत्याखाली होते. देवगिरीच्या पराभवानंतर रामदेवराय यांचा दुसरा मुलगा बिंबराज (भीमदेव) यादव कोकणात आला.
कोकणात राहणारे हे यादव शुद्ध क्षत्रिय त्यांच्या पिढीजात धंद्यावरून त्यांना ” गवळी ” हे नामाभिधान पडून त्यांची वेगळीच जात निर्माण झाली. कोकणातील यादव गवळी ही जी अलग अशी जात दिसून येते त्याचे मुख्य कारण हेच कि त्यांनी क्षात्रवृत्ती किंचित बाजूला ठेवली व साधारण शेतकऱ्यांप्रमाणे राहू लागले.
शेती व गोपालन हा मुख्य धंदा आणि यादवी युद्धामुळे कायमची भरलेली धडकी यामुळे त्यांनी दुर्गम अशा अपरांत म्हणजेच कोकण प्रांतात वसाहती करण्यास सुरुवात केली. परंतु मूळ पिंड हा क्षात्रवृत्तीचा असल्या मुळे ते ज्या ठिकाणी वसाहत करून राहिले त्या त्या ठिकाणी आपले वर्चस्व स्थापिले. यादवकुळी गवळी समाज गुलामी वृत्तीने केव्हाच राहिला नाही किंवा दास्य वृत्ती स्वीकारून इतरांची सेवा केली नाही.
इतकेच नव्हे तर कोकणपट्ट्यात बरेच ठिकाणी या लोकांनी स्वतःची गावे वसवून त्या त्या गावचे ते वतनदार, पाटील, खोत बनले. त्यांची प्रामुख्याने उदाहरणे म्हणजे दापोली तालुक्यातील वाकवली गावचे धुमाळ खोत, खेड त्यालुक्यातील आंबवली गावचे यादव खोत, दापोली तालुक्यातील पीचडोली गावचे चोगले खोत, मंडणगड पेठ्यातील पाटगावचे दिवेकर खोत, महाड तालुक्यातील डोंगरोळी गावचे महाडिक खोत, सुधागड तालुक्यातील खवली गावचे चिले खोत वैगरेची उदाहरणे देता येतील. हजारो पिढ्या गेल्यानंतर मुळात भरलेली धडकी पुढे पुढे प्रत्येक पिढीत कमी कमी होत जाऊन शेवटी नाहीशी झाली आणि मुळची संस्कृती उच्च असल्यामुळे व जातिवंत क्षत्रियाचे रक्त नसानसात खेळत असल्या मुळे काही लोकांनी पुढे पुढे मराठेशाही सरकारात, इंग्रजलष्करात नोकऱ्या करून आपले नाव कमाविले.
कित्येकांनी पोलिसात नोकऱ्या केल्या. कित्येक गुजरात मध्ये वडोदर्यातील गायक्वाडीत नोकरीस गेले. काही कोल्हापुरात गेले. कित्येक पुणे आणि सातारा प्रांतात स्थायिक झाले.
सामान्य गवळी कुटुंबातील '''रावसाहेब रावबहादूर डॉक्टर विश्राम रामजी घोले'''' पुण्यात सर्जन झाले. त्यांची ऐन तारुण्याची वर्षे १८५७ च्या युद्धात सैनिकांची शुश्रुषा करण्यात गेली. युद्धोत्तर काळात त्यांचे जीवन एक निष्णात शल्यविशारद, सेवाभावी गृहस्थ, उदारमतवादी समाजसुधारक म्हणून गेले. मूळचे दापोली तालुक्यातील विश्राम रामजींचे घोले घराणे हे एका काळी अंजनवेल (गोपाळगड) गडाचे किल्लेदार होते.
खेड तालुक्यातील भरणे गावचे महाडिक सुभेदार होते. दापोली तालुक्यातील काते प्रसिद्ध डॉक्टर झाले. व त्यांचेच वंशज आज कोल्हापुरात डॉक्टर आहेत. महाडचे बाळू गवळी चिले हे ब्रिटीश सैन्यात हवालदार होते. व त्यांनी अफगाणिस्थानच्या लढाईत फार मोठा पराक्रम केला म्हणून त्यांना दोन चांद व रेशमी शाल इनाम मिळाली.
माणगावचे कै. विठ्ठलराव कृष्णाजी खेडेकर हे एक उत्तम समाजसुधारक, शिक्षक व लेखक होऊन गेले.
गवळी जमातीतील ते पहिले शिक्षक होत. 'विठोबा मास्तर' म्हणून ते प्रसिद्ध होते. विठ्ठलराव हे भाननगर संस्थानचे दिवाण सुद्धा राहिले होते. त्यांनी '''महाराष्ट्रीय दाभोळी यादव''' समाजाचा इतिहास लिहिला होता. '''श्रीकृष्ण आणि गोपाल''' या त्यांच्या हस्तलिखित ग्रंथाचा उपयोग करून त्यांचे चिरंजीव डॉ. रघुनाथराव यांनी '''दि डिव्हाइन हेरिटेज ऑफ यादवाज्''' हा ग्रंथ लिहिला. 'श्रीकृष्ण आणि गोपाल' या ग्रंथाच्या आधारे त्यांनी इंग्रजी प्रत टंकलिखित स्वरूपात तयार केली. त्याचे हिंदीमध्ये '''यादव-हरिवंश''' या नावाने ग्रंथ अनुवादित करण्यात आला. कै. रघुनाथराव खेडेकर हे शल्यविशारद होते. शिवाय ते वेदांत निपुण असल्यामुळे त्यांना शंकराचार्यांनी वेदांतभूषण अशी पदवी दिली होती.
कर्जत तालुक्यातील कै . नानासाहेब घाटवळ हे त्यांच्या उपजत गुण, धाडसी वृत्ती व तीक्ष्ण बुद्धी यामुळे सध्या शिपायापासून डेप्युटी सुप्रीन्तेन्दंत ऑफ पोलीस या मोठ्या हुद्या पर्यंत वाढत गेले. पोलीस खात्यात त्यांच्या सारखा अधिकारी फारच विरळा. त्यांचे धाकटे बंधू गजानन घाटवळ यांनी ” यादव शिक्षण प्रसारक मंडळी ” या नावाची संस्था काढली. असो अशा किती तरी प्रसिद्ध व्यक्तीची माहिती सांगण्यासारखी आहे. संस्कृती आणि आनुवंशिक संस्कार याच्या उपजत सहाय्यामुळे यादवांच्या वंशजांनी आज निरनिराळ्या क्षेत्रात, विद्येत, व्यापारात, धर्मकार्यात प्रवेश केला आणि त्यात यश मिळवले.
कुणबी, आगरी, कराडी, वाडवळ, कुणबी-मराठा या गवळ्यांशी साधर्म्य असलेल्या जाती कोकणात आहेत. त्यापैकी कुणबी, आगरी व गवळी हे भातशेती करू लागले. मीठ पिकवण्याचा अधिकार आगरी या जातीकडेच होता. वसई, सोपारा, ठाणे, नागोठाणे, चौल, अलिबाग, दाभोळ परिसरांत त्यांनी वसाहती केल्या होत्या. रायगड जिल्ह्यातील कुंडलिका नदीकाठी वसलेले चौल हे एक बंदर आहे. सोपारे-चेऊल हे बंदरही त्यावेळी प्रसिद्ध होते. बिंबराजाच्या पूर्वी कोकणामध्ये यादवांच्या वसाहती होत्या. छत्रपती शिवाजी महाराजांचा हिंदवी स्वराज्याच्या काळात व नंतरचा मराठेशाही कालखंडात गवळी, कुणबी, आगरी, कोळी समाजाने सहभाग व सहकार्य केले होते. आजही राजधानी रायगड किल्ल्याच्या आजूबाजूला गवळी समाजाची अनेक गावे आहेत.
== गवळी समाजाबद्दल ==
भातशेती व गोपालनाच्या व्यवसायावरून '''‘गवळी’''' हे नाव पडलेले आहे तरी मुख्य व्यवसाय हा भातशेतीच आहे. ही जात ठाणे, रायगड, रत्नागिरी जिल्ह्यात मोठ्या प्रमाणावर आहे. भातशेतीच्या व गोपालनाच्या धंद्यावरून ही एक स्वतंत्र जात झालेली आहे. यांमध्ये आगरातले गवळी (कोकणातले गवळी) आणि घाटावरचे गवळी असे पोटभेद असून त्या पोटभेदांतील लोकांच्या चालीरीती, बोलीभाषा वेगवेगळ्या आहेत. गवळ्यांच्या पुष्कळ चालीरीती आगरी व कुणब्यांप्रमाणें आहेत. आडनांव एक असलेल्या लोकांमध्यें विवाहसंबंध होत नाहींत. पुनर्विवाह व घटस्फोट या दोन्ही चाली गवळ्यांमध्ये रूढ आहेत. पूर्वीचा काळी स्त्रिया पांढरे शुभ्र उपरणे किंवा धोतर अंगाभोवती शाली प्रमाणे पांघरून घेत असत.
जवळपास दोन तृतीयांश गवळी शाकाहारी आणि सोबतच मांसाहारी असून मुख्य अन्न तांदळाची भाकरी, भात, सुकी मासळी,हे आहे.
सद्यस्थितीला गवळी समाजात नोकरी, उद्योग, विविध व्यवसायांमधून आर्थिक सुबत्ता दिसून येते. हा समाज आता सामाजिक, आर्थिक, भौगोलिक स्तरांनुसार विभागला गेला आहे. घरातील वडिलधाऱ्या व्यक्ती जुनी बोलीभाषा बोलतात. कोकणातील गवळी समाजाची बोली ही आगरी बोलीशी मिळती जुळती आहे. काळानुरूप समाजाचा पेहरावही बदलला आहे. पूर्वी कंबरेला रुमाल, अंगात बंडी, डोक्यावर टोपी असायची. तर लग्न समारंभाला हाफपॅन्ट, कोट, धोतिर (धोतर), टोपी आणि महिला नऊवारी साडी नेसायच्या. तर "आठवार मुली" (लग्न न झालेल्या) "परकर पोलका" घालीत. लग्न समारंभातील हळदीच्या गाण्यांनी आणि अन्य पारंपरिक गाण्यांनी समारंभ अविस्मरणीय व्हायचा. आता त्याचे स्वरूप बदलल्याचे जाणवते. ही गाणी आता ऐकायला मिळत नाहीत. समाजातील बहुतेक मंडळी उच्चशिक्षित, वारकरी आणि आध्यात्मिक बैठकीला जाणारी असल्याने पारंपरिक बोली भाषा विस्मरणात गेली आहे. पूर्वी कुटुंबात आईला "आये" किंवा "बय", आजीला "आजीस" किंवा "म्हातारी बय" आणि बहिणीला "बाय' असे संबोधण्यात येत होते. तसेच वडिलधाऱ्या मंडळींना "बाबास", "काकास", "दादास" म्हणण्याची पद्धत होती. तर लहान मुलांना "बाला' म्हणून हाक मारले जायचे. 'च्या भना', 'वाटोला झाला' ही शिवी-वजा विशेषणे सर्रास वापरली जात. मात्र आता त्याच्यावर काहीसे निर्बंध आल्याचे जाणवते. किंवा ही वाक्ये विस्मरणात गेली. गवळी माणसाचा कणखर आणि काहीसा राकटपणा त्यांच्या बोलीभाषेतून जाणवतो. तर गवळी मंडळींची देहबोलीही त्यांच्या बोलीभाषेशी साधर्म्य साधणारी आहे. या समाजाचे वैशिष्ट्य आणि बोलीभाषा काळानुरूप बदलत आहेत.
== समाजाची दैवते ==
गवळी समाजाचे मुख्य दैवत बाळकृष्ण व भैरी (काळभैरव) हे होय. यांच्या कुलदेवतांमध्ये भैरी, खंडोबा, जोगेश्वरी, भवानी, एकविरा, सालबाई, मोठ्याबाया (सातआसरा), चेडोबा (रक्षकवीर) या मुख्य देवता आहेत. खंडोबा, भैरी (काळ भैरव), भवानी, एकविरा आई, वेताळ, जल आसरा बाया व इतर ग्राम देवता ह्यांना गवळी समाज आपले रक्षक व मार्गदर्शक देवता मानत आलाय.
गवळी बांधवांच्या गावात मधोमध देऊळ असते. गावदेवी, हनुमान, राधाकृष्ण, विठ्ठलरुक्मिणी, राम, गणपती, शंकर, दत्त यांची ही देवळे असतात. गावदेवी, खंडोबा, भैरी, भवानी, जोगेश्वरी, सालबाई, मोठ्याबाया, जागेवाला, म्हसोबा, वेताळ, चेडा ही समाजाची मुख्य दैवते. अलीकडे एकवीरा हेही दैवत मानले जात आहे. बहुतेकांच्या घरी गणपती येतो. गौरीगणपती, होळी, लग्नसमारंभ यांत गवळी बांधव नाचतात.
समाजात कुलदैवताला घरचा देव बोलले जाते. भावकीतील, घराण्यातील एका कुटुंबात घराण्याच्या कुलस्वामीचा देव्हारा पुजला जातो. लग्नाच्या वेळी हा देव आणून त्याची लग्नघरात स्थापना केली जाते. लग्नानंतर कोंबड्या, बकऱ्याचा मान देऊन देव उठवला जातो. वर्षातून एकदा प्रत्येक कुटुंबाने कुलस्वामी कुलस्वामिनीच्या भेटीला जायची रीत आहे. कुलदेवाचा देव्हारा असणाऱ्या घरातील गौरी मानाची असते. गणेशोत्सवात कुलस्वामीचा देव्हारा असलेल्या घरातील गौरीगणपतीच्या दर्शनासाठी जातात. कुलदेवतांचे वर्षातून गौरीपूजन, घटस्थापना, नवरात्र-अष्टमी, महानवमी, चैतावली असे समारंभ केले जातात. समाजातील पाटील व इतर काही घराण्यांचा अपवाद सोडला तर बाकीच्या सर्व घराण्यांतील कुलदेवतांचा गोंधळ हा दर तीन वर्षांनी होतो. हल्ली घाटावरील लोकांप्रमाणे गवळ्यांमध्ये सुद्धा वर्षातून एकदा जेजुरीला किंवा तीर्थक्षेत्राला जायचा प्रघात पडला आहे.
== समाजाच्या रिती ==
गवळ्यांमध्ये लग्न समारंभ तांदूळ, हळद, लग्न असा तीन दिवस असतो. लग्नासाठी बसवलेले देव हे घराण्याच्या रितीप्रमाणे कोंबड्या किंवा बकऱ्याचा मानपान देऊन उठवले जातात. देवक हे आंबा किंवा उंबराच्या झाडाचे असते. मांडवात एका खांबाला आंब्याची, उंबराची फांदी बांधून तिची पूजा केली जाते. त्याला मुहूर्तमेढ किंवा उंबरमेढ म्हणतात. लग्नासाठी बसवलेले देव उठवल्यावर हळदउतरणी हा विधी होतो.
लग्नाच्या आदल्या दिवशीचा हळदीचा कार्यक्रम. या दिवशी वर व वधूला घरात हळद दळून लावतात. याच दिवशी ग्रामदेवता, कुलस्वामी आणि घरच्या देवांना (कुटुंबात पुजत असलेल्या देवांना) मान देण्यात येतो. गवळी समाजात प्रत्येक कुटुंबांचा एक देव्हारा असतो. आणि त्याची पूजा करणारा (भगत) हे मान देतो.
समाजात लग्न समारंभासाठी सूप, टोपली, रोवळी, उखळ, मुसळ, जाता, पाटा, वरवंटा, माल्टा (दगडी दिवा), नामनदिवा (लमाणदिवा), पितळीपराती, मडके, कोयती, कुराड, कनाकोंडा, बिनभरडलेला भात या ग्राम्यसंस्कृती व शेतकरी संस्कृतीशी घट्ट नाते असणाऱ्या वस्तूंचे महत्त्व खूप आहे. या वस्तूंचा उपलब्धते शिवाय विधी पूर्ण होणे अशक्य आहे. देवता पूजण्या शिवाय तांदूळ धुवणे, तांदूळ दळणे, पोल्या तळणे, हळद वाटणे, घाणा भरणे, घाणा कुटणे इत्यादी अनेक विधी करवली आणि नवरानवरीचा हातून करून घेतल्या जातात. यात वरमाया करवल्यांचा मोठामान असतो. हळदी समारंभाचा दिवशी रुईच्या फुलांचा मुंडावळ्या वधू वरांस बांधल्या जातात. पूर्वीचा काळी लग्नासाठी तांदूळ, लाह्या, खोबरे, चणे इत्यादी जिनसा भिजत घालून घरचा घरी मुंडावळ्या ओवल्या जात असत. हल्ली मण्यांचा मुंडावळ्या बांधल्या जातात.
लग्नसमारंभात हळदुल्या कट्यारीला अनन्यसाधारण महत्त्व असून लग्नसोहोळा पूर्णपणे पारपडून वरात घरी भरून होईपर्यंत वधूवर नेहमी कट्यार आपल्या जवळ बाळगून असतात. त्याचप्रमाणे वर लग्नघरातून निघाल्यावर्ती नवरदेवावर्ती धरण्यात येणारा '''सतिर''' (छत्री) लग्न लागल्यावरतीच मिटण्यात येतो. समाजाची क्षात्रधर्मी पार्श्वभूमी यातून दिसून येते.
कोकण प्रांतातील गवळी, कुणबी, आगरी लोकांमध्ये सण चालीरीती लग्नसमारंभ यात साम्यता आढळते. तरीही गवळी, कुणबी, आगरी-कोळी समाजात परस्परात लग्न समारंभ होत नाहीत. या समाजात स्त्रियांसुद्धा पुरुषांसोबत शेतीला आणि व्यवसायाला हातभार लावतात. आज महाराष्ट्रात भेडसावत असलेल्या हुंडापद्धतीच्या विपरीत गवळी समाजात हुंडापद्धत पूर्वीपासून अस्तित्वात नाही. समाजात लग्नसमारंभात स्त्रियांना अग्रमान असतो. मुख्यत्वे सवाष्ण आणि विधवा असा भेद कमी केला जातो. बऱ्याच विधिमंध्ये विधवा महिला देखील सहभागी होऊ शकतात. लग्नसोहोळ्यात विधींची माहीतगार असणारी विधींची गीते (धवळे) गाणारी व्यक्ती ही विधवा स्त्री असेल तरी चालते. तिचा मार्गदर्शनाखाली आणि सूचनेनुसार संपूर्ण लग्नसमारंभ पार पडतो. यातून समाजातली मातृसत्ताक पद्धतीची झलक आपल्याला दिसून येईल. तसेच सध्या चालत आलेल्या पद्धतीनुसार मामाच्या (आईचा भाऊ) मुलीशी लग्न करण्याची पद्धत आहे. पूर्वी गवळी समाजात केवळ आपल्याच विभागातील गावांमध्ये सोयरीक करण्याची पद्धत होती. काळाने हे सर्व विभाग एक मेकात मिसळून गेले.
समाजात जन्मविधी, नामकरण, साखरपुडा, लग्नसमारंभाच्या आधीचे तांदुळ, उटणे, हळद वैगरे मंगलविधी, देवक हे समाजातील जेष्ठ व्यक्ती व स्रीयां मार्फत केले जातात. परंतु लग्नाच्या व उत्तरकार्याच्या वेळी ब्राह्मणच असावा लागतो. कुणबी,आगरी समाजाप्रमाणे गवळ्यांमध्ये सुद्धा पूर्वीपासूनच विधवा विवाहाला मान्यता आहे.
कुणबी, आडमराठे किंवा मराठेकुणबी, आगरी ह्या जाती गवळी सदृश असल्या तरी भिन्न आहेत. पूर्वीचा मुंबई इलाख्यांत (Bombay Presidency) सध्याचा कोकण आणि मध्य महाराष्ट्रात गवळी जातींत कोकणातले व घाटावरचे या पोटभेदांखेरीज पोटजाती नाहीत. विवाहादि संस्कार ब्राम्हणच करतात. जातीचे बहुतेक सर्व प्रश्न जातीतच गोतगंगे (गोतसभा) मार्फत सोडवले जात, मात्र क्वचित् महत्त्वाच्या धार्मिक प्रश्नांवर ब्राह्मणांचे मत घेण्यात येत असे.
गेल्या तीनचारशे वर्षात जातीचे स्थलांतर मुळीच झालेले नाही. इंग्रजी राज्यापूर्वी जातीचा आचार चालीरीतीस अनुसरून होता, असे ज्ञातीच्या मंडळीचे म्हणणे आहे. त्यानंतर काही बाबतीत सुधारणेच्या दृष्टीने फरक पडत चालला आहे.
==गवळी लोकांतील आडनावे व गावे==
(आपटा, कांबा, वडवली, सावरोली, बेलोशी, खोपोली, माणगाव, डोंगरोली, तळा, म्हसळा, महाड, नागोठणे, इंदापूर, तारने, बामणघर, साखरी, पाली, वाघिवली, रोहा, घोसाळे, कोलाड,मंडणगड, चिपळूण, चरई)
'''मुंबई, ठाणे, रायगड,कोल्हापुर, रत्नागिरी,यवतमाळ जिल्हा:-'''
आवासकर, आईनकर, कोटकर, कोदेरे , काटेकर, काते, कासार, किलजे, कांबळे, कोंडेरे, काटले, कापदुले, कलांबकर, केलस्कर, टोपरे, केसरकर, खताते, खरपुडे, खेडेकर, खवलेकर, गवळी, गायकर, गोरीवले, गोपाळ, गोपाळे, घाटवळ, घोले, चाचे, चिले,दाभोळकर, चोगले, चौकेकर, टावरे, ठसाळ, ठाणके, डायरे, डाकरे, डिगे, ढगे, तरेकर, तटकरे, तटकरी, तळकर, तिसकर, तांबडे, थळकर, दर्गे, दुर्गवळी, दळवी, दिवेकर, दुखले, दुर्गावळे, दिघीकर, धुमाळ, नटे, नारिंगकर, निगुडकर, पाटील, सरपाटील, साबळे, सारगे, पंदेरे, पंधारे,पारध, पवार, पागार, पगडे, पाटगे, पाटे,फुके, बांडागळे, बाठे, बिरवटकर, काते, बिरवाडकर, बुराण, बोबडे, बोरे,भाकरे, भुरण, भालेकर, भेरले, भेसरे, भोजने, मांदाडकर, महागावकर, महाडीक, माटे, मिरगळ, मोडशिंग, सरगे, साईकर, येसकर, यादव, राईन, रायगवळी, रिकामे, लटके, लाड, लेपकर, वरणकर, वरेकर, वाजे, शिवकर, शिंदे,करंजकर शिळीमकर.
देखनाळे,बहिरट,बिडकर,कलागते,मिसा,किन्होळकर,गार्वे,वैराळकर, इंगोले,डाकवे,देवर्षी, हुच्चे, परळकर,अलंकर, अवधूत, कविस्कर,नागापुरे, मेहेतर, पायकर, परलकर, औरंगे, घुले, साठे, हिरणवाळे, खडके, येवले, हेकडे, भाकरे, शेळके, शनवारे, चावंडे, काळे, गायन, सुडस्कर, बावस्कर, निखाडे, तोटे, भक्ते, आलोकर, घाटोळ, पाटणकर, घुमारे,आसोले katale, चौधरी, लंगोटे, यमगवळी, खोपेकर ,पुलाते ,भालेराव ,ढोकणे,अवसरे, फुके,काष्टे,भाकरे ,डाखोरे,साखरे ,पारध ,देव्हारे ,मंदाडे झित्रे,लोहंबरे,कवरके,देसाई देशमुख,दादगाये, नाथ ई.
==गवळी लोकांची जुन्या पिढीतील नावे==
*'''पुरुषांचीः-''' कान्हा, काळू, केरू, गोमा, गोंदया, गौरु, गणू, गंग्या, जानू, धर्मा, तानु, दोरक्या, दामु, धाकटू, धोंडू, पदू, पंड्या, पोशा, बारक्या, बाळा, बेंडू, बंडया, बेमट्या, सुडक्या, सोनू, चांगो, भिकू, भिमा, महादू, लखु, राघो, रामा, येशा, वालकू, विठू इ.
समाजातील धनवान किंवा प्रतिष्ठित लोक प्रतिष्टेसाठी नंतर मूळ नावात बदल करून नावापुढे '''जी''' किंवा '''राव''' लावत असत.
उदा. गोमा:- गोमाजी, धर्मा:- धर्माजी, बाबू:- बाबुराव.
*'''बायकांचीं:-''' कुंदा, काळी, गुणी, गंगा, चंद्री, जनी, ठकू, तानी, दोरकी, देऊ, धाकटी, धोंडी, नामी, पंडी, पिटी, पारबती, बाया, बारकी, भागु, भिमा, भिकी, महाली, मंदा, राजी, रोंगी, विठा, शांती, सखू, सोनी, हिरा, येस्वदा, येशी इ.
लग्नानंतर मुलींचा नावापुढे '''बाई''' लावले जात असे.
उदा. गंगी:- गंगुबाई, जनी:- जनाबाई, तानी:- तानुबाई.
==संदर्भ==
*http://ketkarnyankosh.com
*http://www.gawalisamaj.org
[[वर्ग:हिंदू धर्मामधील जाती]]
[[वर्ग:महाराष्ट्रामधील जाती]]
[[वर्ग:मराठी समाज]]
ryzvrhbece9hwtyj5nor2rlskj98v3r
2140973
2140972
2022-07-28T03:03:34Z
2402:3A80:694:69C5:0:55:82C:8001
आशय जोडला.
wikitext
text/x-wiki
[[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रा]]<nowiki/>तील '''हिंदु गवळी समाज''' हा प्रामुख्याने उत्तर कोकणात रहाणारा समाज आहे. मुंबई, ठाणे, यवतमाळ(पुसद),वसई, रायगड, रत्नागिरी कोल्हापुर भागात गवळी समाजाची लोकसंख्या मोठी आहे.
महाराष्ट्रात त्यांच्या व्यवसायावरून त्यांना गवळी असे म्हटले गेले असले, तरी त्यांचा महाराष्ट्रातील प्रमुख व्यवसाय हा भात शेतीच आहे.
[[File:Agrees, or Salt Cultivators of Salsette (9842277595).jpg|thumb|Agrees, or Salt Cultivators of Salsette ]]
कोकणपट्टीतील भूमीपुत्र गवळी, कुणबी, आगरी या शेतकरी जातींचा पारंपरिक पोशाख.
'''पुरुष:- कमरेला रुमाल किंवा लंगोटी, अंगात बंडी, डोईला टोपी किंवा पागोटे.'''
'''स्त्रिया:- गुढग्यापर्यंत येणारे मांडकास पद्धतीने नेसलेले नऊवारी लुगडे.'''
कमरेला रुमाल नेसलेला, खांद्यावर घोंगडी, विशेष प्रसंगी धोतीर (धोतर) नेसल्यास ढोपरापर्यंतच, डोक्याला गवारीटोपी, पागोटे, पगडी किंवा मुंडासे, कानात वाळ्या-भिकबाळी, गळ्यात गोफ, पायात जाड करकरीत वहाणा, कमरेवर आकडी आणि कोयती सदोनीत अडकवलेली असा पुरुषांचा भारी रुबाब.
स्त्रियांमध्ये नाकात मोठीनथ, कानात कुड्या कानपट्ट्या बुगडया, हातात पाटल्या गोठ, गळ्यात गळसरी-गाठवण-पुतळीहार, पायात जोडव्या तोडे, कपाळावर गोल मोठे ठसठशीत कुंकू किंवा कुंकवाची जाडसर आडवी चिरी, डोईवर वेणी किंवा सुवासिक रानफुले खोचलेली यासारख्या सौंदर्यालंकारासोबतच ढोपरापर्यंतच लुगडे नेसण्याची पद्धत प्रचलित. त्याला 'मांडकास नेसणे’ असेही म्हणतात.
गौरी गणपती, शिमगा-होळी हे मुख्य सण. पुरुषांचा '''बाल्याचा नाच''' आणि स्त्रियांचा '''फेऱ्यांचा नाच''' हे नृत्यप्रकार.
तांदळाची भाकरी, भात, मळ्यातल्या भाज्या, सुकीमासळी हे नियमित अन्न. भाताची खीर, चामट्या, पानगे, उकडीचा शेंगा-दिवे, नेवऱ्या, मुगवऱ्या, फेण्या पापड्या, तांदळाची बोरं, गोडाचेवडे (पोल्या) हे गवळ्यांचे सणासुदीचे पारंपरिक खाद्य. एकेकाळी भाता सोबत नाचणी, वरी, हारीक ही धान्ये आणि कडधान्ये, भाजीपाला पिकवणारा भूमीपूत्र समाज.
==स्थान==
मुंबई, पालघर, ठाणे, रायगड, यवतमाळ(पुसद), ,रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, कोल्हापूर या जिल्ह्यांत गवळी समाजाची मोठी लोकसंख्या आहे.
याशिवाय पुणे, सोलापूर, धाराशिव (उस्मानाबाद), जालना, अहमदनगर, लातूर, धुळे,नाशिक, हिंगोली,परभणी, अमरावती,बुलडाणा,जळगाव,अकोला इत्यादी जिल्ह्यांत देखील गवळी समाज आहे.
==इतिहास==
मूळ सोमवंशी क्षत्रिय हिंदू-गवळी जमातीच्या उपजाती वेगवेगळ्या असल्या, तरी श्रीकृष्ण हा त्यांचा महापुरुष आहे. श्रीकृष्ण यदु कुलातील होता. त्यांची वसाहत मथुरेच्या प्रदेशातहोती. पुढे यदुवंशातील यादव यमुनेच्या काठी येऊन राहू लागले. त्यांनी शेती आणि गोपालन सुरू केले. तत्कालीन राजकारणामध्येही त्यांना महत्त्वाचे स्थान मिळाले. महाभारत कालखंडामध्ये त्यांनी मानाचे स्थान मिळवले होते.
श्रीकृष्णाच्या काळात अंधक, कुकर, दाशीह, भोज, भौम, यादव आणि वृष्णी असे सात सोमवंशीय (चंद्रवंश) राजे राज्य कारभार करत होते. या सर्व राज्यांमध्ये यादवकुळ प्रबळ आणि बलवान होते. त्या काळामध्ये काही विध्वंसक वृत्तीच्या व्यक्ती होत्या. त्यांनी समाजावर जुलूम सुरू केला होता. त्यांमध्ये कंस, कौरव, जरासंध आणि शिशुपाल इत्यादी होते. जरासंधाच्या त्रासाला कंटाळून अंधक, यादव आणि वृष्णी हे वंश मथुरेलगतचा परिसर सोडून सौराष्ट्रात गेले. प्रबळ असलेले राजे मथुरेतच राहिले, तर अन्य राजे आणि लोक स्थलांतरित झाले. श्रीकृष्णांच्या निधनानंतर यादवकुळातील राजे आपापसात भांडू लागले आणि त्यांतून यादवी माजली त्यात यादवकुळाचा भयंकर संहार झाला. त्यातून काही यादव सौराष्ट्रातून निघून समुद्रमार्गे व भूमार्गे महाराष्ट्राच्या दिशेने आले आणि येथील लोकसंस्कृतीशी समरस झाले. त्यापैकी प्रमुख जमातीची ओळख आणि सद्यस्थिती अशी आहे. :-
ही प्राचीन कृषिप्रधान जमात सर्व भारतात परसली तसेच हजारो वर्षांपूर्वी महाराष्ट्राच्या वसई आणि दाभोळ या बंदरांवर आणि तिथून उर्वरित कोकणात पसरली अनेक वर्षे या परिसरात वास्तव्य केल्यानंतर ही जमात येथील संस्कृतीशी समरस झाली. महाराष्ट्रात कोकणातील ठाणे, रायगड आणि रत्नागिरी या जिल्ह्यांमध्ये बहुसंख्येने असलेली ही जात प्रामुख्याने खाडीकिनारी व नदीकिनारी भागातील भातशेतीच्या तसेच डोंगरी भातशेतीच्या प्रदेशात वास्तव्य करून आहे.
प्राचिन काळापासून गवळी हे कोकणातले मूळ रहिवासी आहेत. कोकणाचा ज्ञात इतिहास इ.स. पूर्व २५० अर्थात मौर्य/अशोकाच्या काळापर्यंत जातो. प्राचीन काळात कोकणच्या किनारपट्टीवर अनेक बंदरे भरभराटीला आली होती. आफ्रिका, भूमध्यसमुद्रापासून ते रोमन साम्राज्यापर्यंतचे व्यापारी येथून समुद्रमार्गाने भारतात येत होते. कोकण विभागावर शिलाहार, मौर्य, शक, राष्ट्रकुट, सातवाहन, वाकाटक, बहमनी सुलतान, आदिलशाही, मुघल, सिद्दी, '''मराठेशाही''' आणि त्यानंतर स्वातंत्र्यापर्यंत ब्रिटिशांची राजवट होती. डच, पोर्तुगिज आणि ब्रिटिशांच्या कोकण किनारपट्टीवर वसाहती होत्या. स्वातंत्र्यापर्यंत कोकणावर ब्रिटिशांचे राज्य असले, तरीही सावंतवाडी, मुरुड-जंजिरा, जव्हार अशी संस्थानेही येथे होती कोकणचा प्रदेश हा जास्तकरून शिलाहारांच्या ताब्यात होता. त्यांची राजधानी स्थानक म्हणजे ठाणे येथे होती. इ.स.च्या १३व्या शतकाच्या प्रारंभी देवगिरीच्या यादवांनी कोकणचा ताबा मिळवला होता. देवगिरीचा पाडाव झाला त्या वेळीही ठाणे यादवांच्या आधिपत्याखाली होते. देवगिरीच्या पराभवानंतर रामदेवराय यांचा दुसरा मुलगा बिंबराज (भीमदेव) यादव कोकणात आला.
कोकणात राहणारे हे यादव शुद्ध क्षत्रिय त्यांच्या पिढीजात धंद्यावरून त्यांना ” गवळी ” हे नामाभिधान पडून त्यांची वेगळीच जात निर्माण झाली. कोकणातील यादव गवळी ही जी अलग अशी जात दिसून येते त्याचे मुख्य कारण हेच कि त्यांनी क्षात्रवृत्ती किंचित बाजूला ठेवली व साधारण शेतकऱ्यांप्रमाणे राहू लागले.
शेती व गोपालन हा मुख्य धंदा आणि यादवी युद्धामुळे कायमची भरलेली धडकी यामुळे त्यांनी दुर्गम अशा अपरांत म्हणजेच कोकण प्रांतात वसाहती करण्यास सुरुवात केली. परंतु मूळ पिंड हा क्षात्रवृत्तीचा असल्या मुळे ते ज्या ठिकाणी वसाहत करून राहिले त्या त्या ठिकाणी आपले वर्चस्व स्थापिले. यादवकुळी गवळी समाज गुलामी वृत्तीने केव्हाच राहिला नाही किंवा दास्य वृत्ती स्वीकारून इतरांची सेवा केली नाही.
इतकेच नव्हे तर कोकणपट्ट्यात बरेच ठिकाणी या लोकांनी स्वतःची गावे वसवून त्या त्या गावचे ते वतनदार, पाटील, खोत बनले. त्यांची प्रामुख्याने उदाहरणे म्हणजे दापोली तालुक्यातील वाकवली गावचे धुमाळ खोत, खेड त्यालुक्यातील आंबवली गावचे यादव खोत, दापोली तालुक्यातील पीचडोली गावचे चोगले खोत, मंडणगड पेठ्यातील पाटगावचे दिवेकर खोत, महाड तालुक्यातील डोंगरोळी गावचे महाडिक खोत, सुधागड तालुक्यातील खवली गावचे चिले खोत वैगरेची उदाहरणे देता येतील. हजारो पिढ्या गेल्यानंतर मुळात भरलेली धडकी पुढे पुढे प्रत्येक पिढीत कमी कमी होत जाऊन शेवटी नाहीशी झाली आणि मुळची संस्कृती उच्च असल्यामुळे व जातिवंत क्षत्रियाचे रक्त नसानसात खेळत असल्या मुळे काही लोकांनी पुढे पुढे मराठेशाही सरकारात, इंग्रजलष्करात नोकऱ्या करून आपले नाव कमाविले.
कित्येकांनी पोलिसात नोकऱ्या केल्या. कित्येक गुजरात मध्ये वडोदर्यातील गायक्वाडीत नोकरीस गेले. काही कोल्हापुरात गेले. कित्येक पुणे आणि सातारा प्रांतात स्थायिक झाले.
सामान्य गवळी कुटुंबातील '''रावसाहेब रावबहादूर डॉक्टर विश्राम रामजी घोले'''' पुण्यात सर्जन झाले. त्यांची ऐन तारुण्याची वर्षे १८५७ च्या युद्धात सैनिकांची शुश्रुषा करण्यात गेली. युद्धोत्तर काळात त्यांचे जीवन एक निष्णात शल्यविशारद, सेवाभावी गृहस्थ, उदारमतवादी समाजसुधारक म्हणून गेले. मूळचे दापोली तालुक्यातील विश्राम रामजींचे घोले घराणे हे एका काळी अंजनवेल (गोपाळगड) गडाचे किल्लेदार होते.
खेड तालुक्यातील भरणे गावचे महाडिक सुभेदार होते. दापोली तालुक्यातील काते प्रसिद्ध डॉक्टर झाले. व त्यांचेच वंशज आज कोल्हापुरात डॉक्टर आहेत. महाडचे बाळू गवळी चिले हे ब्रिटीश सैन्यात हवालदार होते. व त्यांनी अफगाणिस्थानच्या लढाईत फार मोठा पराक्रम केला म्हणून त्यांना दोन चांद व रेशमी शाल इनाम मिळाली.
माणगावचे कै. विठ्ठलराव कृष्णाजी खेडेकर हे एक उत्तम समाजसुधारक, शिक्षक व लेखक होऊन गेले.
गवळी जमातीतील ते पहिले शिक्षक होत. 'विठोबा मास्तर' म्हणून ते प्रसिद्ध होते. विठ्ठलराव हे भाननगर संस्थानचे दिवाण सुद्धा राहिले होते. त्यांनी '''महाराष्ट्रीय दाभोळी यादव''' समाजाचा इतिहास लिहिला होता. '''श्रीकृष्ण आणि गोपाल''' या त्यांच्या हस्तलिखित ग्रंथाचा उपयोग करून त्यांचे चिरंजीव डॉ. रघुनाथराव यांनी '''दि डिव्हाइन हेरिटेज ऑफ यादवाज्''' हा ग्रंथ लिहिला. 'श्रीकृष्ण आणि गोपाल' या ग्रंथाच्या आधारे त्यांनी इंग्रजी प्रत टंकलिखित स्वरूपात तयार केली. त्याचे हिंदीमध्ये '''यादव-हरिवंश''' या नावाने ग्रंथ अनुवादित करण्यात आला. कै. रघुनाथराव खेडेकर हे शल्यविशारद होते. शिवाय ते वेदांत निपुण असल्यामुळे त्यांना शंकराचार्यांनी वेदांतभूषण अशी पदवी दिली होती.
कर्जत तालुक्यातील कै . नानासाहेब घाटवळ हे त्यांच्या उपजत गुण, धाडसी वृत्ती व तीक्ष्ण बुद्धी यामुळे सध्या शिपायापासून डेप्युटी सुप्रीन्तेन्दंत ऑफ पोलीस या मोठ्या हुद्या पर्यंत वाढत गेले. पोलीस खात्यात त्यांच्या सारखा अधिकारी फारच विरळा. त्यांचे धाकटे बंधू गजानन घाटवळ यांनी ” यादव शिक्षण प्रसारक मंडळी ” या नावाची संस्था काढली. असो अशा किती तरी प्रसिद्ध व्यक्तीची माहिती सांगण्यासारखी आहे. संस्कृती आणि आनुवंशिक संस्कार याच्या उपजत सहाय्यामुळे यादवांच्या वंशजांनी आज निरनिराळ्या क्षेत्रात, विद्येत, व्यापारात, धर्मकार्यात प्रवेश केला आणि त्यात यश मिळवले.
कुणबी, आगरी, कराडी, वाडवळ, कुणबी-मराठा या गवळ्यांशी साधर्म्य असलेल्या जाती कोकणात आहेत. त्यापैकी कुणबी, आगरी व गवळी हे भातशेती करू लागले. मीठ पिकवण्याचा अधिकार आगरी या जातीकडेच होता. वसई, सोपारा, ठाणे, नागोठाणे, चौल, अलिबाग, दाभोळ परिसरांत त्यांनी वसाहती केल्या होत्या. रायगड जिल्ह्यातील कुंडलिका नदीकाठी वसलेले चौल हे एक बंदर आहे. सोपारे-चेऊल हे बंदरही त्यावेळी प्रसिद्ध होते. बिंबराजाच्या पूर्वी कोकणामध्ये यादवांच्या वसाहती होत्या. छत्रपती शिवाजी महाराजांचा हिंदवी स्वराज्याच्या काळात व नंतरचा मराठेशाही कालखंडात गवळी, कुणबी, आगरी, कोळी समाजाने सहभाग व सहकार्य केले होते. आजही राजधानी रायगड किल्ल्याच्या आजूबाजूला गवळी समाजाची अनेक गावे आहेत.
== गवळी समाजाबद्दल ==
भातशेती व गोपालनाच्या व्यवसायावरून '''‘गवळी’''' हे नाव पडलेले आहे तरी मुख्य व्यवसाय हा भातशेतीच आहे. ही जात ठाणे, रायगड, रत्नागिरी जिल्ह्यात मोठ्या प्रमाणावर आहे. भातशेतीच्या व गोपालनाच्या धंद्यावरून ही एक स्वतंत्र जात झालेली आहे. यांमध्ये आगरातले गवळी (कोकणातले गवळी) आणि घाटावरचे गवळी असे पोटभेद असून त्या पोटभेदांतील लोकांच्या चालीरीती, बोलीभाषा वेगवेगळ्या आहेत. गवळ्यांच्या पुष्कळ चालीरीती आगरी व कुणब्यांप्रमाणें आहेत. आडनांव एक असलेल्या लोकांमध्यें विवाहसंबंध होत नाहींत. पुनर्विवाह व घटस्फोट या दोन्ही चाली गवळ्यांमध्ये रूढ आहेत. पूर्वीचा काळी स्त्रिया पांढरे शुभ्र उपरणे किंवा धोतर अंगाभोवती शाली प्रमाणे पांघरून घेत असत.
जवळपास दोन तृतीयांश गवळी शाकाहारी आणि सोबतच मांसाहारी असून मुख्य अन्न तांदळाची भाकरी, भात, सुकी मासळी,हे आहे.
सद्यस्थितीला गवळी समाजात नोकरी, उद्योग, विविध व्यवसायांमधून आर्थिक सुबत्ता दिसून येते. हा समाज आता सामाजिक, आर्थिक, भौगोलिक स्तरांनुसार विभागला गेला आहे. घरातील वडिलधाऱ्या व्यक्ती जुनी बोलीभाषा बोलतात. कोकणातील गवळी समाजाची बोली ही आगरी बोलीशी मिळती जुळती आहे. काळानुरूप समाजाचा पेहरावही बदलला आहे. पूर्वी कंबरेला रुमाल, अंगात बंडी, डोक्यावर टोपी असायची. तर लग्न समारंभाला हाफपॅन्ट, कोट, धोतिर (धोतर), टोपी आणि महिला नऊवारी साडी नेसायच्या. तर "आठवार मुली" (लग्न न झालेल्या) "परकर पोलका" घालीत. लग्न समारंभातील हळदीच्या गाण्यांनी आणि अन्य पारंपरिक गाण्यांनी समारंभ अविस्मरणीय व्हायचा. आता त्याचे स्वरूप बदलल्याचे जाणवते. ही गाणी आता ऐकायला मिळत नाहीत. समाजातील बहुतेक मंडळी उच्चशिक्षित, वारकरी आणि आध्यात्मिक बैठकीला जाणारी असल्याने पारंपरिक बोली भाषा विस्मरणात गेली आहे. पूर्वी कुटुंबात आईला "आये" किंवा "बय", आजीला "आजीस" किंवा "म्हातारी बय" आणि बहिणीला "बाय' असे संबोधण्यात येत होते. तसेच वडिलधाऱ्या मंडळींना "बाबास", "काकास", "दादास" म्हणण्याची पद्धत होती. तर लहान मुलांना "बाला' म्हणून हाक मारले जायचे. 'च्या भना', 'वाटोला झाला' ही शिवी-वजा विशेषणे सर्रास वापरली जात. मात्र आता त्याच्यावर काहीसे निर्बंध आल्याचे जाणवते. किंवा ही वाक्ये विस्मरणात गेली. गवळी माणसाचा कणखर आणि काहीसा राकटपणा त्यांच्या बोलीभाषेतून जाणवतो. तर गवळी मंडळींची देहबोलीही त्यांच्या बोलीभाषेशी साधर्म्य साधणारी आहे. या समाजाचे वैशिष्ट्य आणि बोलीभाषा काळानुरूप बदलत आहेत.
== समाजाची दैवते ==
गवळी समाजाचे मुख्य दैवत बाळकृष्ण व भैरी (काळभैरव) हे होय. यांच्या कुलदेवतांमध्ये भैरी, खंडोबा, जोगेश्वरी, भवानी, एकविरा, सालबाई, मोठ्याबाया (सातआसरा), चेडोबा (रक्षकवीर) या मुख्य देवता आहेत. खंडोबा, भैरी (काळ भैरव), भवानी, एकविरा आई, वेताळ, जल आसरा बाया व इतर ग्राम देवता ह्यांना गवळी समाज आपले रक्षक व मार्गदर्शक देवता मानत आलाय.
गवळी बांधवांच्या गावात मधोमध देऊळ असते. गावदेवी, हनुमान, राधाकृष्ण, विठ्ठलरुक्मिणी, राम, गणपती, शंकर, दत्त यांची ही देवळे असतात. गावदेवी, खंडोबा, भैरी, भवानी, जोगेश्वरी, सालबाई, मोठ्याबाया, जागेवाला, म्हसोबा, वेताळ, चेडा ही समाजाची मुख्य दैवते. अलीकडे एकवीरा हेही दैवत मानले जात आहे. बहुतेकांच्या घरी गणपती येतो. गौरीगणपती, होळी, लग्नसमारंभ यांत गवळी बांधव नाचतात.
समाजात कुलदैवताला घरचा देव बोलले जाते. भावकीतील, घराण्यातील एका कुटुंबात घराण्याच्या कुलस्वामीचा देव्हारा पुजला जातो. लग्नाच्या वेळी हा देव आणून त्याची लग्नघरात स्थापना केली जाते. लग्नानंतर कोंबड्या, बकऱ्याचा मान देऊन देव उठवला जातो. वर्षातून एकदा प्रत्येक कुटुंबाने कुलस्वामी कुलस्वामिनीच्या भेटीला जायची रीत आहे. कुलदेवाचा देव्हारा असणाऱ्या घरातील गौरी मानाची असते. गणेशोत्सवात कुलस्वामीचा देव्हारा असलेल्या घरातील गौरीगणपतीच्या दर्शनासाठी जातात. कुलदेवतांचे वर्षातून गौरीपूजन, घटस्थापना, नवरात्र-अष्टमी, महानवमी, चैतावली असे समारंभ केले जातात. समाजातील पाटील व इतर काही घराण्यांचा अपवाद सोडला तर बाकीच्या सर्व घराण्यांतील कुलदेवतांचा गोंधळ हा दर तीन वर्षांनी होतो. हल्ली घाटावरील लोकांप्रमाणे गवळ्यांमध्ये सुद्धा वर्षातून एकदा जेजुरीला किंवा तीर्थक्षेत्राला जायचा प्रघात पडला आहे.
== समाजाच्या रिती ==
गवळ्यांमध्ये लग्न समारंभ तांदूळ, हळद, लग्न असा तीन दिवस असतो. लग्नासाठी बसवलेले देव हे घराण्याच्या रितीप्रमाणे कोंबड्या किंवा बकऱ्याचा मानपान देऊन उठवले जातात. देवक हे आंबा किंवा उंबराच्या झाडाचे असते. मांडवात एका खांबाला आंब्याची, उंबराची फांदी बांधून तिची पूजा केली जाते. त्याला मुहूर्तमेढ किंवा उंबरमेढ म्हणतात. लग्नासाठी बसवलेले देव उठवल्यावर हळदउतरणी हा विधी होतो.
लग्नाच्या आदल्या दिवशीचा हळदीचा कार्यक्रम. या दिवशी वर व वधूला घरात हळद दळून लावतात. याच दिवशी ग्रामदेवता, कुलस्वामी आणि घरच्या देवांना (कुटुंबात पुजत असलेल्या देवांना) मान देण्यात येतो. गवळी समाजात प्रत्येक कुटुंबांचा एक देव्हारा असतो. आणि त्याची पूजा करणारा (भगत) हे मान देतो.
समाजात लग्न समारंभासाठी सूप, टोपली, रोवळी, उखळ, मुसळ, जाता, पाटा, वरवंटा, माल्टा (दगडी दिवा), नामनदिवा (लमाणदिवा), पितळीपराती, मडके, कोयती, कुराड, कनाकोंडा, बिनभरडलेला भात या ग्राम्यसंस्कृती व शेतकरी संस्कृतीशी घट्ट नाते असणाऱ्या वस्तूंचे महत्त्व खूप आहे. या वस्तूंचा उपलब्धते शिवाय विधी पूर्ण होणे अशक्य आहे. देवता पूजण्या शिवाय तांदूळ धुवणे, तांदूळ दळणे, पोल्या तळणे, हळद वाटणे, घाणा भरणे, घाणा कुटणे इत्यादी अनेक विधी करवली आणि नवरानवरीचा हातून करून घेतल्या जातात. यात वरमाया करवल्यांचा मोठामान असतो. हळदी समारंभाचा दिवशी रुईच्या फुलांचा मुंडावळ्या वधू वरांस बांधल्या जातात. पूर्वीचा काळी लग्नासाठी तांदूळ, लाह्या, खोबरे, चणे इत्यादी जिनसा भिजत घालून घरचा घरी मुंडावळ्या ओवल्या जात असत. हल्ली मण्यांचा मुंडावळ्या बांधल्या जातात.
लग्नसमारंभात हळदुल्या कट्यारीला अनन्यसाधारण महत्त्व असून लग्नसोहोळा पूर्णपणे पारपडून वरात घरी भरून होईपर्यंत वधूवर नेहमी कट्यार आपल्या जवळ बाळगून असतात. त्याचप्रमाणे वर लग्नघरातून निघाल्यावर्ती नवरदेवावर्ती धरण्यात येणारा '''सतिर''' (छत्री) लग्न लागल्यावरतीच मिटण्यात येतो. समाजाची क्षात्रधर्मी पार्श्वभूमी यातून दिसून येते.
कोकण प्रांतातील गवळी, कुणबी, आगरी लोकांमध्ये सण चालीरीती लग्नसमारंभ यात साम्यता आढळते. तरीही गवळी, कुणबी, आगरी-कोळी समाजात परस्परात लग्न समारंभ होत नाहीत. या समाजात स्त्रियांसुद्धा पुरुषांसोबत शेतीला आणि व्यवसायाला हातभार लावतात. आज महाराष्ट्रात भेडसावत असलेल्या हुंडापद्धतीच्या विपरीत गवळी समाजात हुंडापद्धत पूर्वीपासून अस्तित्वात नाही. समाजात लग्नसमारंभात स्त्रियांना अग्रमान असतो. मुख्यत्वे सवाष्ण आणि विधवा असा भेद कमी केला जातो. बऱ्याच विधिमंध्ये विधवा महिला देखील सहभागी होऊ शकतात. लग्नसोहोळ्यात विधींची माहीतगार असणारी विधींची गीते (धवळे) गाणारी व्यक्ती ही विधवा स्त्री असेल तरी चालते. तिचा मार्गदर्शनाखाली आणि सूचनेनुसार संपूर्ण लग्नसमारंभ पार पडतो. यातून समाजातली मातृसत्ताक पद्धतीची झलक आपल्याला दिसून येईल. तसेच सध्या चालत आलेल्या पद्धतीनुसार मामाच्या (आईचा भाऊ) मुलीशी लग्न करण्याची पद्धत आहे. पूर्वी गवळी समाजात केवळ आपल्याच विभागातील गावांमध्ये सोयरीक करण्याची पद्धत होती. काळाने हे सर्व विभाग एक मेकात मिसळून गेले.
समाजात जन्मविधी, नामकरण, साखरपुडा, लग्नसमारंभाच्या आधीचे तांदुळ, उटणे, हळद वैगरे मंगलविधी, देवक हे समाजातील जेष्ठ व्यक्ती व स्रीयां मार्फत केले जातात. परंतु लग्नाच्या व उत्तरकार्याच्या वेळी ब्राह्मणच असावा लागतो. कुणबी,आगरी समाजाप्रमाणे गवळ्यांमध्ये सुद्धा पूर्वीपासूनच विधवा विवाहाला मान्यता आहे.
कुणबी, आडमराठे किंवा मराठेकुणबी, आगरी ह्या जाती गवळी सदृश असल्या तरी भिन्न आहेत. पूर्वीचा मुंबई इलाख्यांत (Bombay Presidency) सध्याचा कोकण आणि मध्य महाराष्ट्रात गवळी जातींत कोकणातले व घाटावरचे या पोटभेदांखेरीज पोटजाती नाहीत. विवाहादि संस्कार ब्राम्हणच करतात. जातीचे बहुतेक सर्व प्रश्न जातीतच गोतगंगे (गोतसभा) मार्फत सोडवले जात, मात्र क्वचित् महत्त्वाच्या धार्मिक प्रश्नांवर ब्राह्मणांचे मत घेण्यात येत असे.
गेल्या तीनचारशे वर्षात जातीचे स्थलांतर मुळीच झालेले नाही. इंग्रजी राज्यापूर्वी जातीचा आचार चालीरीतीस अनुसरून होता, असे ज्ञातीच्या मंडळीचे म्हणणे आहे. त्यानंतर काही बाबतीत सुधारणेच्या दृष्टीने फरक पडत चालला आहे.
==गवळी लोकांतील आडनावे व गावे==
(आपटा, कांबा, वडवली, सावरोली, बेलोशी, खोपोली, माणगाव, डोंगरोली, तळा, म्हसळा, महाड, नागोठणे, इंदापूर, तारने, बामणघर, साखरी, पाली, वाघिवली, रोहा, घोसाळे, कोलाड,मंडणगड, चिपळूण, चरई)
'''मुंबई, ठाणे, रायगड,कोल्हापुर, रत्नागिरी,यवतमाळ जिल्हा:-'''
आवासकर, आईनकर, कोटकर, कोदेरे , काटेकर, काते, कासार, किलजे, कांबळे, कोंडेरे, काटले, कापदुले, कलांबकर, केलस्कर, टोपरे, केसरकर, खताते, खरपुडे, खेडेकर, खवलेकर, गवळी, गायकर, गोरीवले, गोपाळ, गोपाळे, घाटवळ, घोले, चाचे, चिले,दाभोळकर, चोगले, चौकेकर, टावरे, ठसाळ, ठाणके, डायरे, डाकरे, डिगे, ढगे, तरेकर, तटकरे, तटकरी, तळकर, तिसकर, तांबडे, थळकर, दर्गे, दुर्गवळी, दळवी, दिवेकर, दुखले, दुर्गावळे, दिघीकर, धुमाळ, नटे, नारिंगकर, निगुडकर, पाटील, सरपाटील, साबळे, सारगे, पंदेरे, पंधारे,पारध, पवार, पागार, पगडे, पाटगे, पाटे,फुके, बांडागळे, बाठे, बिरवटकर, काते, बिरवाडकर, बुराण, बोबडे, बोरे,भाकरे, भुरण, भालेकर, भेरले, भेसरे, भोजने, मांदाडकर, महागावकर, महाडीक, माटे, मिरगळ, मोडशिंग, सरगे, साईकर, येसकर, यादव, राईन, रायगवळी, रिकामे, लटके, लाड, लेपकर, वरणकर, वरेकर, वाजे, शिवकर, शिंदे,करंजकर शिळीमकर.
देखनाळे,बहिरट,बिडकर,कलागते,मिसा,किन्होळकर,गार्वे,वैराळकर, इंगोले,डाकवे,देवर्षी, हुच्चे, परळकर,अलंकर, अवधूत, कविस्कर,नागापुरे, मेहेतर, पायकर, परलकर, औरंगे, घुले, साठे, हिरणवाळे, खडके, येवले, हेकडे, भाकरे, शेळके, शनवारे, चावंडे, काळे, गायन, सुडस्कर, बावस्कर, निखाडे, तोटे, भक्ते, आलोकर, घाटोळ, पाटणकर, घुमारे,आसोले katale, चौधरी, लंगोटे, यमगवळी, खोपेकर ,पुलाते ,भालेराव ,ढोकणे,अवसरे, फुके,काष्टे,भाकरे ,डाखोरे,साखरे ,पारध ,देव्हारे ,मंदाडे झित्रे,लोहंबरे,कवरके,देसाई देशमुख,दादगाये, नाथ ई.
==गवळी लोकांची जुन्या पिढीतील नावे==
*'''पुरुषांचीः-''' कान्हा, काळू, केरू, गोमा, गोंदया, गौरु, गणू, गंग्या, जानू, धर्मा, तानु, दोरक्या, दामु, धाकटू, धोंडू, पदू, पंड्या, पोशा, बारक्या, बाळा, बेंडू, बंडया, बेमट्या, सुडक्या, सोनू, चांगो, भिकू, भिमा, महादू, लखु, राघो, रामा, येशा, वालकू, विठू इ.
समाजातील धनवान किंवा प्रतिष्ठित लोक प्रतिष्टेसाठी नंतर मूळ नावात बदल करून नावापुढे '''जी''' किंवा '''राव''' लावत असत.
उदा. गोमा:- गोमाजी, धर्मा:- धर्माजी, बाबू:- बाबुराव.
*'''बायकांचीं:-''' कुंदा, काळी, गुणी, गंगा, चंद्री, जनी, ठकू, तानी, दोरकी, देऊ, धाकटी, धोंडी, नामी, पंडी, पिटी, पारबती, बाया, बारकी, भागु, भिमा, भिकी, महाली, मंदा, राजी, रोंगी, विठा, शांती, सखू, सोनी, हिरा, येस्वदा, येशी इ.
लग्नानंतर मुलींचा नावापुढे '''बाई''' लावले जात असे.
उदा. गंगी:- गंगुबाई, जनी:- जनाबाई, तानी:- तानुबाई.
==संदर्भ==
*http://ketkarnyankosh.com
*http://www.gawalisamaj.org
[[वर्ग:हिंदू धर्मामधील जाती]]
[[वर्ग:महाराष्ट्रामधील जाती]]
[[वर्ग:मराठी समाज]]
enmvwv0nixbhl1ptwuhe3gkk9qby6eh
आंबील ओढा
0
197461
2140985
2074585
2022-07-28T06:38:52Z
Estoy bien
146880
wikitext
text/x-wiki
'''आंबील ओढा''' हा [[महाराष्ट्र]]ाच्या [[पुणे]] शहरातील एक ओढा आहे.
आंबील ओढ्याची सुरुवात [[कात्रज तलाव]]ापासून होते [[पेशवाई|पेशव्यांच्या कारकिर्दीत]] आंबील ओढा ही पुण्याची पश्चिमेकडील सीमा समजली जाई. या ओढ्याकाठी इतिहासकाळात एक जागृत जोगेश्वरी मंदिर होते.
शहाजीराजांनी नेमणूक केलेले कारभारी [[दादोजी कोंडदेव]] यांच्या समवेत जिजाबाईंनी पुणे परगण्याची पाहणी केली, त्या वेळेस असे दिसून आले की, कात्रजहून वाहत येणारा आंबील ओढा हा पर्वतीच्या पायथ्यावरून पुणे गावात वाहत जातो. त्याला पावसाळ्यात पूर येऊन गावात नुकसान होते. त्या वेळेस जिजाबाईंनी या ओढ्यावरती धरण बांधायला सांगितले. धरणामुळे, गावकऱ्यांना पावसाळ्यात होणारा पुराचा त्रास कमी झाला व ढोर वस्तीमध्ये कातडी कमावण्यासाठी पाणी मिळू लागले. जिजाबाईंच्या सूचनेनुसार दादोजो कोडदेवांनी ओढ्याचा प्रवाह बदलला व सध्याच्या पुण्यातील पर्वतीच्या पायथ्याशी असलेल्या दांडेकर पुलाच्या पश्चिमेला दिसणारे एक छोटेसे धरण (बंधारा) बांधले. त्याचा आकार हा बेलाच्या पानासारखा असल्यामुळे, हे `बेल धरण` या नावाने ओळखले जाते.
आधुनिक काळात आंबील ओढ्याच्या काठी [[कात्रज]], [[धनकवडी]], बालाजी नगर, पद्मावती, सहकारनगर, [[पर्वती]], आंबील ओढा वसाहत, दांडेकर पूल वसाहत, राजेंद्र नगर, दत्तवाडी असे परिसर वसले आहेत.
आंबील ओढा वैकुंठ स्मशान भूमीच्या मागील बाजूस [[मुठा नदी]]ला (पश्चिमेकडून पूर्वेकडे)मिळतो
[[वर्ग:पुणे]]
k9sllceaxrrr1tvz14q29bhozsg3ixz
काशीबा गुरव
0
216910
2140939
2140877
2022-07-28T00:25:47Z
Katyare
1186
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:संत काशीबा गुरव.jpg|अल्ट=संत काशीबा गुरव|इवलेसे|संत काशीबा गुरव]]'''संत काशीबा गुरव''' महाराज हे गुरव समाजातील एक महान संत होते. संत [[सावता माळी]] व संत काशीबा गुरव हे अतिशय चांगले मित्र होते. शेतात काम करीत असताना संत [[सावता माळी]] भक्तिभावाने जे [[अभंग]] गात ते संत काशीबा गुरव लिहून ठेवत.
त्यांचे मंदिर [[पंढरपूर]] येथे श्री विठ्ठलाचे मंदीरजवळ महाद्वार येथे आहे. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.santsahitya.in/mahati-santanchi/sant-kashiba-maharaj/|title=संत काशिबा महाराज - sant sahitya|date=2019-10-13|language=en-US|access-date=2022-07-27}}</ref>
{{बदल}}
[[वर्ग:मराठी संत]]
2spfhel9nn7wsj9ji3mmet0vjjjoxn0
बीजप्रक्रिया
0
219404
2140889
1789683
2022-07-27T13:23:31Z
2409:4042:615:DB31:0:0:16C7:A5
Ravindra Salgar
wikitext
text/x-wiki
{{बदल}}
Ravindra Salgar 'बीजप्रक्रिया' म्हणजे [[बियाणे|बियाण्यावर]] त्याच्या [[लागवड]]ीपूर्वी करावयाची प्रक्रिया होय. त्यात बियाण्यांची पारख करणे, त्यांतील सकस बिया निवडणे, त्यांवर लेपन इत्यादी योग्य प्रक्रिया करणे, त्यांची उगवणशक्ती तपासणे आदी बाबींचा समावेश असतो. बीजप्रक्रिया केल्यावर त्यांपासून वाढीव दर्जेदार उत्पन्न अवश्य मिळते. ही लागवडीपूर्व करावयाची एक सोपी पण परिणामकारक प्रक्रिया आहे. याने तद्नंतरच्या कीटकनाशक फवारणीच्या खर्चात बचत होते. योग्य प्रक्रिया केलेले बियाणे पेरल्याने कमी अथवा जास्त ओलाव्यातही पीक एकसारखे येते.
बीजप्रक्रिया केल्यामुळे पिकांची रोगप्रतिकार शक्ती वाढते, पीक जोमदार येते, जमिनीत नत्राचे स्थिरीकरण होते व जमिनीतील अपायकारक जीवाणूंसून पिकाचे संरक्षण होते.
'''बीजप्रक्रियेसाठीचे साहित्य''' : बियाणे, बुरशीजन्य औषधे: ॲझोटोबॅक्टर, रायझोबियम, सल्फर (गंधक), पाणी इत्यादी.
'''साधने''' : घमेले, बादली, रद्दी पेपर, हातमोजे इत्यादी.
'''कृती''':
बियाण्याची उगवणशक्ती तपासण्यासाठी बियाणे हे पेरणीपूर्वी किमान १५ दिवस अगोदर खरेदी करतात. या बियाण्याच्या साठ्यातील सुमारे १०० दाणे काढून ते, ज्या शेतात त्यांची पेरणी करावयाची आहे तेथील माती एका मातीच्या कुंडीत घेऊन पेरतात. अशा बियाण्याचे सुमारे ८ ते १० दिवसात कोंब निघतात. किती कोंब निघाले यावरून त्या विशिष्ट बियाण्याची उगवणशक्तीची टक्केवारी कळते. समजा,त्यापैकी ८३ कोंबच उगवले तर त्या बियाण्यांची उगवणशक्ती ८३% आहे असे अनुमान काढता येते.त्याप्रमाणात पेरणी करता येते.
बीजप्रक्रियेसाठी शुद्ध,निरोगी चमकदार व वजनदार बिया घमेल्यात घेतात. पेरणीसाठी वापरण्यात येणाऱ्या बियांवर व त्यांच्या आतही रोगाचे जीवाणू असू शकतात. त्यासाठी, हातात हातमोजे घालून बियांवर ५% गुळाचे पाणी शिंपडतात व नंतर त्यांवर बुरशीनाशक औषधे, संजीवके, सल्फर (गंधक) वगीरे रसायने योग्य प्रमाणात चोळतात. नंतर बियाणे थोडा वेळ सावलीत वाळवतात.
==बीजसंस्काराच्या पारंपरिक पद्धती==
* बी गरम पाण्यात भिजत ठेवणे.
* बी थंड पाण्यात भिजत ठेवणे.
* कोरडया बियांना औषध चोळणे.
* रोपांची मुळे द्रावणात बुडवून ठेवणे.
* बी कठीण पृष्ठभागावर घासणे.
==बीजप्रक्रियेचे थोडक्यात फायदे==
* बियांची उगवणक्षमता वाढते.
* रोपांची किंवा पिकांची रोगप्रतिकार शक्ती वाढते.
* पिकाच्या उत्पादनात वाढ होते.
* रोपे मरण्याचे प्रमाण कमी होते.
{{विस्तार}}
{{संदर्भनोंदी}}
{{संदर्भयादी}}
==बाह्य दुवे==
*[http://hi.vikaspedia.in/agriculture/91594393793f-906917924/92c94091c/92c94091c94b902-91593e-90992a91a93e930 हिंदी विकासपीडिया-बीज उपचार (हिंदी मजकूर)]
* [http://www.bookganga.com/eBooks/Books/Details/5079538942303579433 बीज प्रक्रिया पुस्तक-लेखक - डॉ. शिवाजीराव ठोंबरे,तानाजी नरुटे-कॉन्टिनेंटल प्रकाशन (मराठी)]
* [https://www.bhaskar.com/news/MAT-CHH-OTH-c-16-541763-NOR.html - बीज उपचारकी घरेलू विधी- दैनिक भास्कर.कॉम (हिंदी मजकूर)]
[[वर्ग:शेती]]
7tzk0cje3kvvv8zoh30w19pg57qxrjo
2140920
2140889
2022-07-27T16:09:48Z
संतोष गोरे
135680
wikitext
text/x-wiki
{{बदल}}
'''बीजप्रक्रिया''' म्हणजे [[बियाणे|बियाण्यावर]] त्याच्या [[लागवड]]ीपूर्वी करावयाची प्रक्रिया होय. त्यात बियाण्यांची पारख करणे, त्यांतील सकस बिया निवडणे, त्यांवर लेपन इत्यादी योग्य प्रक्रिया करणे, त्यांची उगवणशक्ती तपासणे आदी बाबींचा समावेश असतो. बीजप्रक्रिया केल्यावर त्यांपासून वाढीव दर्जेदार उत्पन्न अवश्य मिळते. ही लागवडीपूर्व करावयाची एक सोपी पण परिणामकारक प्रक्रिया आहे. याने तद्नंतरच्या कीटकनाशक फवारणीच्या खर्चात बचत होते. योग्य प्रक्रिया केलेले बियाणे पेरल्याने कमी अथवा जास्त ओलाव्यातही पीक एकसारखे येते.
बीजप्रक्रिया केल्यामुळे पिकांची रोगप्रतिकार शक्ती वाढते, पीक जोमदार येते, जमिनीत नत्राचे स्थिरीकरण होते व जमिनीतील अपायकारक जीवाणूंसून पिकाचे संरक्षण होते.
'''बीजप्रक्रियेसाठीचे साहित्य''' : बियाणे, बुरशीजन्य औषधे: ॲझोटोबॅक्टर, रायझोबियम, सल्फर (गंधक), पाणी इत्यादी.
'''साधने''' : घमेले, बादली, रद्दी पेपर, हातमोजे इत्यादी.
'''कृती''':
बियाण्याची उगवणशक्ती तपासण्यासाठी बियाणे हे पेरणीपूर्वी किमान १५ दिवस अगोदर खरेदी करतात. या बियाण्याच्या साठ्यातील सुमारे १०० दाणे काढून ते, ज्या शेतात त्यांची पेरणी करावयाची आहे तेथील माती एका मातीच्या कुंडीत घेऊन पेरतात. अशा बियाण्याचे सुमारे ८ ते १० दिवसात कोंब निघतात. किती कोंब निघाले यावरून त्या विशिष्ट बियाण्याची उगवणशक्तीची टक्केवारी कळते. समजा,त्यापैकी ८३ कोंबच उगवले तर त्या बियाण्यांची उगवणशक्ती ८३% आहे असे अनुमान काढता येते.त्याप्रमाणात पेरणी करता येते.
बीजप्रक्रियेसाठी शुद्ध,निरोगी चमकदार व वजनदार बिया घमेल्यात घेतात. पेरणीसाठी वापरण्यात येणाऱ्या बियांवर व त्यांच्या आतही रोगाचे जीवाणू असू शकतात. त्यासाठी, हातात हातमोजे घालून बियांवर ५% गुळाचे पाणी शिंपडतात व नंतर त्यांवर बुरशीनाशक औषधे, संजीवके, सल्फर (गंधक) वगीरे रसायने योग्य प्रमाणात चोळतात. नंतर बियाणे थोडा वेळ सावलीत वाळवतात.
==बीजसंस्काराच्या पारंपरिक पद्धती==
* बी गरम पाण्यात भिजत ठेवणे.
* बी थंड पाण्यात भिजत ठेवणे.
* कोरडया बियांना औषध चोळणे.
* रोपांची मुळे द्रावणात बुडवून ठेवणे.
* बी कठीण पृष्ठभागावर घासणे.
==बीजप्रक्रियेचे थोडक्यात फायदे==
* बियांची उगवणक्षमता वाढते.
* रोपांची किंवा पिकांची रोगप्रतिकार शक्ती वाढते.
* पिकाच्या उत्पादनात वाढ होते.
* रोपे मरण्याचे प्रमाण कमी होते.
{{विस्तार}}
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
# [https://www.bhaskar.com/news/MAT-CHH-OTH-c-16-541763-NOR.html - बीज उपचारकी घरेलू विधी- दैनिक भास्कर.कॉम (हिंदी मजकूर)]
==बाह्य दुवे==
*[http://hi.vikaspedia.in/agriculture/91594393793f-906917924/92c94091c/92c94091c94b902-91593e-90992a91a93e930 हिंदी विकासपीडिया-बीज उपचार (हिंदी मजकूर)]
* [http://www.bookganga.com/eBooks/Books/Details/5079538942303579433 बीज प्रक्रिया पुस्तक-लेखक - डॉ. शिवाजीराव ठोंबरे,तानाजी नरुटे-कॉन्टिनेंटल प्रकाशन (मराठी)]
* [https://www.bhaskar.com/news/MAT-CHH-OTH-c-16-541763-NOR.html - बीज उपचारकी घरेलू विधी- दैनिक भास्कर.कॉम (हिंदी मजकूर)]
[[वर्ग:शेती]]
ozhxx4mjf3avi28xph6fke2by6sih2t
खुरपे
0
220944
2140930
1736405
2022-07-27T18:34:06Z
2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904
wikitext
text/x-wiki
[[खुरपे]] म्हणजे [[शेती|शेतात]] 'खुरपणी'साठी वापरण्यात येणारे एक साधन आहे. शेतातील तण किंवा गवत काढण्यासाठी गावाकडील स्त्रिया याचा उपयोग करतात.
[[वर्ग:कृषी अवजारे]]
[[वर्ग:शेती]]
[[वर्ग:शेतीची अवजारे]]
9d892mpht6wus9pdlvij2b9o67in6z1
2140977
2140930
2022-07-28T03:46:15Z
संतोष गोरे
135680
[[Special:Contributions/2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904|2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904]] ([[User talk:2409:4040:E89:5FA6:0:0:278A:8904|चर्चा]]) यांनी केलेले बदल [[User:2409:4042:279E:8FBD:615B:C216:2581:A51|2409:4042:279E:8FBD:615B:C216:2581:A51]] यांच्या आवृत्तीकडे पूर्वपदास नेले.
wikitext
text/x-wiki
[[खुरपे]] म्हणजे [[शेती|शेतात]] 'खुरपणी'साठी वापरण्यात येणारे एक साधन आहे. शेतातील तण किंवा गवत काढण्यासाठी गावाकडील स्त्रिया याचा उपयोग करतात. हा विळ्याचा एक भाग आहे. परंतु खुरपे याला धारदार पाते नसते. झाडामधील गवत काढ्ण्यासाठि याचा उपयोग करतात.हे लोखंडा पासून बनवलेले एक शेतातील अवजार आहे.
[[वर्ग:कृषी अवजारे]]
[[वर्ग:शेती]]
[[वर्ग:शेतीची अवजारे]]
evlkbpgr0qu1hgphaea5f5e3okjw2db
सुनील खांडबहाले
0
221261
2140893
2091507
2022-07-27T14:22:04Z
Omega45
127466
wikitext
text/x-wiki
{{विकिडेटा माहितीचौकट}}{{उल्लेखनीयता}}
'''सुनील शिवाजी खांडबहाले''' (जन्म १ जून, १९७८) हे एक [[भारतीय]] [[संशोधक]] आणि [[उद्योजक]] आहेत. ते [[नाशिक जिल्हा|नाशिक जिल्यातील]] [[त्र्यंबकेश्वर]] जवळील [[महिरावणी]] या खेड्यातील आहेत. खांडबहाले.कॉम या भारतीय २२ राजभाषा डिजिटल शब्दकोश निर्मितीसाठी ते ओळखले जातात.<ref>[http://archive.loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=92194:2010-08-08-15-57-41&Itemid=1 "व्यक्तिवेध : सुनील खांडबहाले"] ''दै.लोकसत्ता''</ref><ref>[http://maharashtratimes.indiatimes.com/articleshow/19007448.cms "डिक्शनरीमॅन"]''दै. महाराष्ट्र टाइम्स''</ref> <ref>[http://www.esakal.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5403009163839016092&SectionId=13&SectionName=%E0%A4%89%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0%20%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0&NewsDate=20121105&Provider=-&NewsTitle= "खांडबहाले.कॉम'ने ओलांडला एक कोटी हिट्सचा टप्पा"] ''दै. सकाळ''</ref><ref>[http://www.loksatta.com/maharashtra-news/khandbahale-dotcom-honored-by-giving-international-award-20344 "'खांडबहाले डॉटकॉम'चा आंतरराष्ट्रीय पुरस्काराने गौरव"] ''दै. लोकसत्ता''</ref>, समयसंगीत<ref>[https://www.samaysangit.app "समयसंगीत : वेळेनुसार चालणारे संगीत"] "समयसंगीत.अँप संकेतस्थळ"</ref> <ref>[https://www.lokmat.com/nashik/classical-music-can-be-heard-according-seasons-a687/?utm_source=Lokmat.com&utm_medium=app_banner_amp_AfterArticle&launch_url=https://www.lokmat.com/nashik/classical-music-can-be-heard-according-seasons-a687/ "ऋतू-कालचक्रानुसार ऐकायला मिळणार शास्त्रीय संगीत"] "लोकमत न्यूज नेटवर्क, फेब्रुवारी ६, २०२१"</ref><ref>[http://nashikonweb.com/pandit-bhimsen-joshilaunch-of-samaysangit-app-first-f-its-kind-time-based-classical-music-digital-platform/ "Pandit Bhimsen Joshi भारतरत्न प. भीमसेन जोशी यांच्या जन्मशताब्दीवर्षानिमित्त संगीत-कानसेन-समाज निर्मितीसाठी"] "नाशिक वेब, फेब्रुवारी ५, २०२१"</ref>, कुंभथॉन<ref>[https://www.kumbha.org "कुंभथॉन : कुंभमेळ्यासाठीचे तंत्रज्ञान"] "कुंभथॉन संकेतस्थळ"</ref><ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/city/nashik/Kumbhathon-to-focus-on-tech/articleshow/46006585.cms "Kumbhathon to focus on tech - Sunil Khandbahale] ''Times of India''</ref>, ऑनलाईन ज्ञानेश्वरी रेडिओ<ref>[https://www.loksatta.com/pune/dnyaneshwari-is-now-open-to-the-world-through-internet-radio-abn-97-1981711/ "ज्ञानेश्वरी आता इंटरनेट रेडिओद्वारे विश्वाला खुली"] "दै. लोकसत्ता, September 29, 2019"</ref><ref>[https://maharashtratimes.com/maharashtra/nashik/dhaneshwari-radio-by-khandabhale-com/articleshow/71353315.cms "खांडबहाले डॉट कॉमतर्फे ज्ञानेश्वरी रेडिओ इंटरनेटवर"] "दै. महाराष्ट्र टाइम्स, 29 Sep 2019"</ref>, इंटरनेट कम्युनिटी रेडिओ संस्कृतभारती<ref>[https://divyamarathi.bhaskar.com/news/sanskrit-bharti-is-the-worlds-first-sanskrit-internet-radio-broadcast-1566017205.html "‘संस्कृत भारती’ हा जगातील पहिला संस्कृत इंटरनेट रेडिओ प्रसारित"] "दै. दिव्य मराठी, नोव्हें ३०, २०२०"</ref>, गोदावरीआरती.ऑर्ग<ref>[https://marathi.webdunia.com/article/regional-marathi-news/dedication-of-godavariaarti-org-literary-cultural-technology-website-on-the-occasion-of-goda-janmotsava-122021000008_1.html "गोदा-जन्मोत्सवाचे औचित्य साधून गोदावरीआरती.ऑर्ग (GodavariAarti.Org) या साहित्यक-सांस्कृतिक तंत्रज्ञान वेबसाईटचे लोकार्पण"] "मराठी वेब दुनिया, 10 फेब्रुवारी 2022"</ref><ref>[https://www.deshdoot.com/local-news/nasik/inuguration-of-godavari-aarti-website "‘गोदावरी आरती’ संकेतस्थळाचे लोकार्पण तंत्रज्ञान संशोधक खांडबहाले यांचा उपक्रम"] "दै. देशदूत, 10 Feb, 2022"</ref><ref>[https://www.nandednewslive.com/2022/02/nnl_747.html "गोदावरी आरती.ऑर्ग तर्फे "स्वतःच बनवा स्वतःची गोदावरी आरती पुस्तिका"कार्यशाळेने "जागतिक मुद्रण दिन" साजरा"] "नांदेड न्यूज, नृसिंह न्यूज नेटवर्क २/२५/२०२२"</ref>, मराठी भाषा स्पेलचेकर<ref>[https://maharashtratimes.com/maharashtra/mumbai-news/spell-checker-in-marathi/articleshow/31073018.cms "बिनधास्त लिहा बिनचूक मराठीत "] "दैनिक महाराष्ट्र टाइम्स, २७ फेब्रुवारी २०१४"</ref><ref>[https://divyamarathi.bhaskar.com/news/MAH-NMAH-NAS-nashik-news-in-marathi-sunil-khanbahale-develop-spell-checker-in-computer-4535242-NOR.html "मराठी विश्व: नाशिकच्या तरुणाने आणली मराठी स्पेलचेकर प्रणाली"] "दैनिक दिव्य मराठी, २८ फेब्रुवारी २०१४"</ref> ही त्यांची काही प्रसिद्ध संशोधने आहेत. अनेक वृत्तपत्रं तसेच मासिकांमधून ते स्तंभलेखन करतात.<ref>[https://www.loksatta.com/vruthanta/need-of-documentation-of-dialects-sunil-khandbahale-233394/ "बोली भाषांच्या दस्तावेजीकरणाची गरज - सुनील खांडबहाले"] "दैनिक लोकसत्ता, २५ ऑक्टोबर, २०१३"</ref><ref>[https://divyamarathi.bhaskar.com/news/DMS-HDLN-sunil-khandbahale-write-about-social-media-5854140-NOR.html "भारतीयांसाठी लोकाभिमुख स्वतंत्र सोशल मीडिया हवा"] "दैनिक दिव्य मराठी, १८ एप्रिल २०१८"</ref><ref>[https://divyamarathi.bhaskar.com/news/EDT-HDLN-sunil-khandbahale-write-about-social-media-5853319-NOR.html "सोशल मीडिया व्यसनमुक्तीची गरज"] "दैनिक दिव्य मराठी, १८ एप्रिल २०१८"</ref>
== व्यक्तिगत माहिती ==
== शिक्षण ==
== कार्य ==
== संशोधन ==
== पुरस्कार आणि सन्मान ==
त्यांना विविध पुरस्कारांनी गौरवण्यात आले आहे.
* कॉम्प्युटर सोसायटी ऑफ इंडियाचा 'यशोकीर्ती पुरस्कार' <ref>[https://www.csi-nashik.org.in/yashokirti_award.php, CSI Yashokirti Award, "यशोकीर्ती पुरस्कार"] "कॉम्प्युटर सोसायटी ऑफ इंडिया"</ref>
* टाईम्स ग्रुपचा युथ आयकॉन पुरस्कार <ref>[http://maharashtratimes.indiatimes.com/rssarticleshow/msid-19026839,prtpage-1.cms "युथ आयकॉन"] ''दै. महाराष्ट्र टाइम्स''</ref>
* नोकीयाकडून "स्थानिक भाषेतील सर्वोत्तम अनुप्रयोग" पुरस्कार
* राष्ट्रीय इन्फोर्मेशन कम्युनिकेशन अँड टेकनॉलॉजि (आय.सी.टी.) वास्विक पुरस्कार <ref>[http://www.vasvik.org/Information_&_Communication_Technology.html, VASVIK Award Winners in Information & Communication Technology "वास्विक पुरस्कार"], "राष्ट्रीय इन्फोर्मेशन कम्युनिकेशन अँड टेकनॉलॉजि (आय.सी.टी.) वास्विक पुरस्कार"</ref>
* इंडिया डिजिटल अवार्ड <ref>[https://www.businesswireindia.com/the-second-edition-of-india-di-20120120150500.html, "The Second Edition of India Digital Awards"] "इंडिया डिजिटल अवार्ड"</ref>
* ए.आय.एम.आय.ए.आय. अवार्ड <ref>[http://www.iamai.org.in/events/india_digital_award_2012/award_winners.htm, "IAMAI India Digital Award Winners"] "ए.आय.एम.आय.ए.आय. अवार्ड"</ref>
* एमबिलियन्थ अवार्ड <ref>[http://mbillionth.in/wp-content/uploads/2012/07/Full-mBillionth-2012-book.pdf "mBillionth Award, South Asia 2012"] "एमबिलियन्थ अवार्ड, २०१२"</ref>
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
== बाह्य दुवें ==
* [https://www.newindianexpress.com/education/edex/2013/nov/11/Young-achievers-535948.html "यंग अचिव्हर्स - सुनील खांडबहाले"] '' इंडियन एक्स्प्रेस, ११ नोव्हेंबर २०१३''
* [https://maharashtratimes.com/dictionary-man/articleshow/34341890.cms "‘डिक्शनरी मॅन’ व्हाइट हाऊसमध्ये"] ''दैनिक महाराष्ट्र टाइम्स, २९ एप्रिल, २०१४''
* [http://www.globalprosperityfoundation.org/2012/10/global-discovery-school.html, "ग्लोबल डिस्कव्हरी स्कुल"] "बिना भिंतीची बिना छताची गावाकडची शाळा"
* [https://www.inmarathi.com/135368/sunil-khandbahale-and-khandbahale-dictionary-success-story/ "‘खांडबहाले’ या पहिल्यावहिल्या ऑनलाईन मराठी डिक्शनरीचा ‘असा’ झालाय जन्म"] ''इनमराठी, २३ सप्टेंबर २०२१''
* [http://archive.loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=92194:2010-08-08-15-57-41&Itemid=1 "व्यक्तिवेध : सुनील खांडबहाले"] ''दै.लोकसत्ता''
* [https://economictimes.indiatimes.com/first-english-marathi-online-dictionary-launched/articleshow/3116547.cms?from=mdr "First English-Marathi online dictionary launched"] ''Economic Times, Jun 10, 2008''
* [http://archive.loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=88966:2010-07-26-16-48-20&Itemid=1 "खांडबहाले डॉट कॉमतर्फे विकसित करण्यात आलेल्या जगातल्या पहिल्याच ‘इंग्रजी-मराठी मोबाईल डिक्शनरी’चे प्रकाशन"] ''दैनिक लोकसत्ता''
* [https://economictimes.indiatimes.com/first-english-marathi-online-dictionary-launched/articleshow/3116547.cms "First English-Marathi online dictionary launched"] ''Economic Times, 10 Jun, 2008
* [https://legatum.mit.edu/entrepreneur/sunil-khandbahale/ "MBA, MIT Sloan School of Management"] ''Entrepreneurs, 15th Feb, 2022''
* [https://www.thehindu.com/features/metroplus/words-without-borders/article5308145.ece "Word without borders"] ''The Hindu, NOVEMBER 03, 2013''
* [https://indianexpress.com/article/cities/pune/find-an-english-match-online-in-marathi-hindi-and-now-gujarati/ "Find an English match online in Marathi,Hindi and now Gujarati"] ''23 Jun, 2009''
* [http://www.esakal.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5403009163839016092&SectionId=13&SectionName=%E0%A4%89%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0%20%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0&NewsDate=20121105&Provider=-&NewsTitle= "खांडबहाले.कॉम'ने ओलांडला एक कोटी हिट्सचा टप्पा"] ''दै. सकाळ''
* [http://www.loksatta.com/maharashtra-news/khandbahale-dotcom-honored-by-giving-international-award-20344 "'खांडबहाले डॉटकॉम'चा आंतरराष्ट्रीय पुरस्काराने गौरव"] ''दै. लोकसत्ता''
* [http://timesofindia.indiatimes.com/city/nashik/Kumbhathon-to-focus-on-tech/articleshow/46006585.cms "Kumbhathon to focus on tech - Sunil Khandbahale] ''Times of India''
* [https://divyamarathi.bhaskar.com/news/MAH-NMAH-NAS-youths-to-contribute-in-development-via-indovasion-nasik-circle-4426584-NOR.html "‘इंडोवेशन नाशिक सर्कल’द्वारे तरुणाई टाकणार विकासात भर"] ''दै. दिव्य मराठी, ७ नोव्हेंबर, २०१७''
* [https://vidapatil.medium.com/nilaykulkarni-981e706f5b72 "Kumbhathon, a periodic co-location of innovators — the genesis"] ''मेडीयम.कॉम''
* [http://www.timeskuwait.com/upload/pdf/Times%20Independence%20day%202015.pdf "Kumbhathon : Finding innovative solutions to social challenges"] ''Times Kuwait''
* [https://www.lokmat.com/pune/perennial-opportunity-enjoy-melodious-music-a684/ "सुमधूर संगीताच्या आस्वादाची बारमाही संधी"] ''लोकमत न्यूज नेटवर्क, पुणे, ७ फेब्रुवारी २०२१''
* [https://www.samaysangit.app "समयसंगीत संकेतस्थळ "समयसंगीत.अँप"] ''https://www.samaysangit.app''
* [https://maharashtratimes.com/maharashtra/nashik/dhaneshwari-radio-by-khandabhale-com/articleshow/71353315.cms "खांडबहाले डॉट कॉमतर्फे ज्ञानेश्वरी रेडिओ इंटरनेटवर"] ''दै. महाराष्ट्र टाइम्स, २९ सप्टेंबर २०२९''
* [https://www.loksatta.com/pune/dnyaneshwari-is-now-open-to-the-world-through-internet-radio-abn-97-1981711/ "ज्ञानेश्वरी आता इंटरनेट रेडिओद्वारे विश्वाला खुली"] ''दै. लोकसत्ता, २९ सप्टेंबर २०२९''
* [https://www.hindustantimes.com/mumbai/soon-learn-sanskrit-via-your-cellphone/story-MBP4sK51ar1BcuChSiVVTI.html "Soon, learn sanskrit via your cellphone"] ''Hindustan Times, 14 Aug, 2011''
* [https://www.bhaskar.com/state/haryana/news/haryana-news-world39s-first-sanskrit-internet-radio-started-so-that-people-understand-sanskrit-072504-5255130.html "दुनिया का पहला संस्कृत इंटरनेट रेडियो शुरू हुआ, ताकि लोग संस्कृत को समझें"] ''दैनिक भास्कर''
* [https://www.loksatta.com/nashik/online-sanskrit-internet-radio-launched-zws-70-1952031/ "संस्कृत इंटरनेट रेडिओ ऑनलाईन प्रक्षेपित"] ''दैनिक लोकसत्ता, १७ ऑगस्ट २०१९''
* [https://maharashtratimes.com/maharashtra/nashik/sanskrit-radio-is-now-available-on-the-internet/articleshow/70717022.cms "इंटरनेटवर आता संस्कृत रेड़िओ"] ''दै. महाराष्ट्र टाइम्स १८ ऑगस्ट, २०१९''
* [https://divyamarathi.bhaskar.com/news/sanskrit-bharti-is-the-worlds-first-sanskrit-internet-radio-broadcast-1566017205.html "‘संस्कृत भारती’ हा जगातील पहिला संस्कृत इंटरनेट रेडिओ प्रसारित"] ''दै. दिव्य मराठी''
* [https://maharashtratimes.com/editorial/ravivar-mata/sunil-khandbahale/articleshow/32094924.cms "विश्वास सार्थकी लावला!"] दै. महाराष्ट्र, १६ मार्च, २०१४
* [https://www.dnaindia.com/mumbai/report-12th-language-added-in-online-dictionary-1776928 "12th language added in online dictionary"] DNA India, 13 December, 2012
* [https://timesofindia.indiatimes.com/city/nashik/whats-the-good-word-you-can-send-an-sms/articleshow/11865488.cms "What's the good word? You can send"] ''13 Feb, 2012''
* [https://www.hindustantimes.com/mumbai/translate-marathi-words-into-english-using-mobile-phone/story-wfXpwUJpcuB3FjELK1cWFN.html "Translate Marathi words into English using mobile phone"] ''Hindustan Times, 7 Feb, 2012''
* [https://maharashtratimes.com/editorial/article/-/articleshow/12034523.cms "शब्दकोशाचा बादशाह"] ''दै. महाराष्ट्र टाइम्स, २६ फेब्रुवारी २०१२''
* [http://aksharaya.org/event/aksharsanvad-an-interview-with-sunil-khandbahale/ "Aksharsanvad"] ''Aksharsanvad, 27 April 2012''
* [http://legatum.mit.edu/entrepreneur/sunil-khandbahale/ Sunil Khandbahale at MIT]
* [http://www.inktalks.com/discover/630/sunil-khandbahale-breaking-the-language-barrier इंक टॉल्क - Sunil Khandbahale: Breaking the language barrier]
* [https://www.ted.com/talks/sunil_khandbahale_language_a_life_unscambler टेड टॉल्क - Sunil Khandbahale: Language a Life Unscambler]
* [https://www.ted.com/talks/sunil_khandbahale_the_art_that_is_language टेड टॉल्क - Sunil Khandbahale: The Art that is Language]
* [http://khandbahale.com "KHANDBAHALE.COM"]
* [http://globalprosperityfoundation.org "Global Prosperity Foundation"]
* [https://legatum.mit.edu/entrepreneur/sunil-khandbahale/ "MBA, MIT Sloan School of Management"] ''Entrepreneurs, 15th Feb, 2022''
[[वर्ग:मराठी उद्योजक]]
[[वर्ग:इ.स. १९७८ मधील जन्म]]
[[वर्ग:हयात भारतीय व्यक्ती]]
[[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]]
5heoh8gtp3aldnosr2i2q09c6raymqx
बाबा राम रहीम
0
221910
2140907
2122650
2022-07-27T15:07:25Z
Khirid Harshad
138639
असलेला लेख
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[गुरमीत राम रहीम सिंग]]
mg8gfownwrszfa0yt30b8i6sw0xpx6p
रामसर परिषद
0
225210
2140897
2018190
2022-07-27T14:42:12Z
ज्ञानदा गद्रे-फडके
78574
/* भारतातील रामसर स्थळे */ माहिती + संदर्भ
wikitext
text/x-wiki
[[इराण]] मधील रामसर या शहरात २ फेब्रुवारी १९७१ रोजी जगभरातील पाणथळ जागांच्या संरक्षणासाठीच्या उपाययोजनांवर चर्चा करण्यासाठी एक परिषद भरवण्यात आली. या परिषदेतील ठरावाला '''रामसर ठराव''' म्हणून ओळखले जाते. हा ठराव १९७५ सालापासून अंमलात आला. तेव्हापासून [[संयुक्त राष्ट्रे | संयुक्त राष्ट्रांच्या]] सदस्य देशांपैकी सुमारे ९०% देशांनी हा ठराव स्वीकारला आहे. [[भारत| भारताने]] हा करार ०१ फेब्रुवारी १९८२ रोजी स्वीकारला. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.ramsar.org/|title=रामसर परिषदेचे अधिकृत संकेतस्थळ|last=|पहिले नाव=|दिनांक=|संकेतस्थळ=www.ramsar.org|archive-url=|archive-date=|dead-url=|ॲक्सेसदिनांक=2020-01-27}}</ref>
==उद्देश==
स्थानिक आणि राष्ट्रीय कृतीच्या माध्यमातून तसेच आंतरराष्ट्रीय सहकार्याने सर्व पाणथळ जागांचे संवर्धन आणि विवेकी वापर करणे आणि त्यायोगे जगाचा शाश्वत विकास साधणे हे रामसर परिषदेचे मिशन आहे.
==पाणथळ जागांची व्याख्या ==
पाणथळ जागा अतिशय वैविध्यपूर्ण आणि उत्पादक परिसंस्था असतात. त्यांच्यामुळे आपल्याला गोड्या पाण्याचा पुरवठा होतो. पण पाणथळ जागांचा दर्जा सातत्याने घसरत आहे आणि त्यांचा वापर इतर कारणांसाठी केला जात आहे.<br>या ठरावामध्ये पाणथळ जागांची विस्तृत व्याख्या करण्यात आलेली आहे. त्यानुसार पाणथळ जागांमध्ये सर्व तलाव, नद्या, दलदली, दलदलीतील गवताळ प्रदेश, [[खारफुटी]] वने, वाळवंटातील हिरवळीचे प्रदेश, प्रवाळ बेटे इ.चा तसेच मत्स्य संवर्धनासाठीची तळी, [[भात]] शेती, पाणी साठे आणि [[मिठागरे]] या मानवनिर्मित ठिकाणांचा सुद्धा समावेश होतो.
== बांधिलकी ==
या ठरावाची अंमलबजावणी करणाऱ्या देशांनी पुढील गोष्टी करणे अपेक्षित आहे.
# आपल्या देशातील पाणथळ जागांचा विवेकी वापर
# आंतरराष्ट्रीय दृष्टीने महत्त्वाच्या पाणथळ जागांच्या यादीत म्हणजेच रामसर स्थळांमध्ये आपल्या देशातील योग्य स्थळांचा समावेश करणे.
# दोन देशातील सामायिक पाणथळ जागा, पाणथळ परिसंस्था आणि प्रजाती यांच्या बाबतीत आंतरराष्ट्रीय पातळीवर सहकार्य करणे.
== सुधारणा ==
या ठरावात १९८२ तसेच १९८७ साली सुधारणा करण्यात आल्या.
==रामसर स्थळे ==
रामसर ठरावावर सही करताना प्रत्येक देशाला आपल्या अखत्यारीतील भूभागातील किमान एका पाणथळ जागा रामसर स्थळांच्या यादीत समाविष्ट करावी लागते. अशा रामसर स्थळांना नवीन राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय दर्जा प्राप्त होतो. ही स्थळे त्या देशाच्या दृष्टीने तसेच संपूर्ण जगासाठी महत्त्वाची स्थळे ठरतात. <BR>सध्या जगात २२०० पेक्षा जास्त स्थळांना '''रामसर स्थळे''' म्हणून मान्यता देण्यात आली आहे. विविध देश आपापल्या देशातील महत्त्वाच्या पाणथळ जागांचा समावेश या यादीत करत असतात. एखाद्या देशाने एखाद्या स्थळाला रामसर स्थळ म्हणून घोषित केल्यावर त्या देशाला या जागेच्या संरक्षणाच्या दृष्टीने पावले उचलावी लागतात.
=== भारतातील रामसर स्थळे ===
१ फेब्रुवारी १९८२ मध्ये भारताने या ठरावावर कार्यवाही केली. भारतातील ४७ पाणथळ जागांचा समावेश रामसर स्थळांच्या यादीत आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://indianexpress.com/article/india/10-more-wetlands-added-to-ramsar-sites-prakash-javadekar-6240266/|title=10 more wetlands added to Ramsar sites: Prakash Javadekar|दिनांक=2020-01-29|संकेतस्थळ=The Indian Express|भाषा=en-US|ॲक्सेसदिनांक=2020-02-08}}</ref>
# [[जम्मू आणि काश्मिर]] [[होकेरा]]
# [[त्रिपुरा]] मधील [[रुद्रसागर तलाव]]
# [[राजस्थान]] मधील [[सांभार तलाव]]
# [[मणिपूर]] मधील [[लोकटक तलाव]]
# [[पंजाब]] मधील [[हरीके तलाव]]
# [[जम्मू आणि काश्मिर]] मधील वूलर सरोवर
# [[ओरिसा]] मधील [[चिल्का सरोवर]]
# [[आसाम]] मधील [[दीपोर बील]]
# [[राजस्थान]] मधील [[केवलदेव राष्ट्रीय उद्यान]]
# [[पंजाब]] मधील [[रोपर]]
# [[पंजाब]] मधील [[कंजली]]
# [[केरळ]] मधील [[वेंबनाद कोल]]
# [[केरळ]] मधील [[सास्थमकोट्टा]]
# [[हिमाचल प्रदेश]] मधील [[पोंग डॅम तलाव]]
# [[ओरिसा]] मधील [[भितरकनिका राष्ट्रीय उद्यान]]
# [[तामिळनाडू]] मधील [[पॉइंट कॅलीमेर वन्य जीव आणि पक्षी अभयारण्य]]
# [[आंध्र प्रदेश]] मधील [[कोल्लेरू तलाव]]
# [[जम्मू आणि काश्मिर]] मधील [[त्सोमोरीरी]]
# [[पश्चिम बंगाल]] मधील [[पूर्व कलकत्ता पाणथळ जागा]]
# [[मध्य प्रदेश]] मधील [[भोज पाणथळ जागा]]
# [[हिमाचल प्रदेश]] मधील [[चंद्रताल]]
# [[केरळ]] मधील [[अष्टमुडी]]
# [[जम्मू आणि काश्मिर]] मधील सुरीन्सर, मानसर तलाव
# [[हिमाचल प्रदेश]] मधील [[रेणुका अभयारण्य]]
# [[गुजरात]] मधील [[नलसरोवर पक्षी अभयारण्य|नलसरोवर पक्षी अभयारण्य,]]<nowiki/>थोल,वाधवाना
# [[उत्तर प्रदेश]] मधील [[गंगा]] नदीचा वरचा भाग: ब्रिजघाट ते नरोरादा, हैदरपूर
#पश्चिम बंगालमधील सुंदरबन प्रदेश(२०१९)
#
#
#
#
#[[नांदूर मधमेश्वर अभयारण्य]], महाराष्ट्र
#[[लोणार सरोवर]], [[महाराष्ट्र]] ( २०२० मध्ये समावेश)<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.hindustantimes.com/mumbai-news/800-ha-nandur-madhyameshwar-declared-state-s-first-ramsar-site/story-1A6HLsLIT1iFUR6334l9qN.html|title=800-ha Nandur Madhyameshwar declared state’s first Ramsar site|दिनांक=2020-01-25|संकेतस्थळ=Hindustan Times|भाषा=en|ॲक्सेसदिनांक=2020-01-27}}</ref>
#हरियानामधील सुल्तानपूर, भिंडवास
#पीचावरम, तामिळनाडू <ref name=":0">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/chennai/wetland-state-pallikaranai-karikili-and-pichavaram-get-ramsar-site-tag/articleshow/93146940.cms|title=Ramsar Sites in India: Pallikaranai, Karikili and Pichavaram get Ramsar site tag {{!}} Chennai News - Times of India|last=Jul 27|first=P. Oppili / TNN / Updated:|last2=2022|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-07-27|last3=Ist|first3=06:39}}</ref>
#पल्लीकारानाई, तामिळनाडू<ref name=":0" />
#कारीकिली, तामिळनाडू<ref name=":0" />
{{संदर्भनोंदी}}
[[वर्ग:इराण]]
[[वर्ग:जैव विविधता असलेली स्थळे]]
[[वर्ग:जैवसंपदा]]
[[वर्ग:जागतिक करार]]
pqg03aqwx7uvluqhq7h90kxlhpee57r
चिमणी पाखरं
0
248177
2140895
1748113
2022-07-27T14:37:34Z
V.P.knocker
145906
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट चित्रपट|नाव=चिमणी पाखरं|चित्र=|निर्मिती वर्ष=२००३|प्रदर्शन दिवस=|भाषा=मराठी|दिग्दर्शन=[[महेश कोठारे]]|कथा=[[डेनीस जोसेफ]]|पटकथा=[[शिवराज गोर्ले]]|संवाद=[[शिवराज गोर्ले]]|संकलन=[[अंबर कोठारे]]|छाया=[[समिर आठले]]|गीते=[[जगदीश खेबुडकर]]|संगीत दिग्दर्शन=[[अच्युत ठाकूर]]|ध्वनी=|पार्श्वगायन=|वेशभूषा=|रंगभूषा=|प्रमुख कलाकार=[[सचिन खेडेकर]] [[पद्मिनी कोल्हापुरे]]|प्रदर्शन_तारिख=२००३|प्रमुख सहायक दिग्दर्शक=[[संतोष तोडनकर]]|कला=[[संतिष बिडकर]]|निर्माता=[[मच्छिंद्र चाटे]]}}
''चिमणी पाखरं '' हा २००३ मध्ये प्रदर्शित झालेला [[मराठी चित्रपट]] असून [[महेश कोठारे]] यांनी याचे दिग्दर्शन केले आहे. [[सचिन खेडेकर]] आणि [[पद्मिनी कोल्हापुरे]] हे प्रमुख कलाकार आहेत.
== कलाकार ==
* [[सचिन खेडेकर]]
* [[पद्मिनी कोल्हापुरे]]
* [[बाळ धुरी]]
* [[भारती चाटे]]
* [[अविनाश चाटे]]
* [[निहार शेंबेकर]]
* [[मेघना चाटे]]
* [[राजशेखर]]
* [[नागेश भोसले]]
* [[विजय चव्हाण]]
== गाणी ==
# ''माझा सोन्याचा संसार''
# ''चिमणी पाखरं''
# ''दत्ता धाव रे''
# ''झुंज मुंज उधळुन आली दिशा''
[[वर्ग:इ.स. २००३ मधील मराठी चित्रपट]]
c8sshxj2lvuywnnznizj1puqc3kyms9
2140935
2140895
2022-07-27T20:20:18Z
V.P.knocker
145906
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट चित्रपट|नाव=चिमणी पाखरं|चित्र=|निर्मिती वर्ष=२००३|प्रदर्शन दिवस=|भाषा=मराठी|दिग्दर्शन=[[महेश कोठारे]]|कथा=[[डेनीस जोसेफ]]|पटकथा=[[शिवराज गोर्ले]]|संवाद=[[शिवराज गोर्ले]]|संकलन=[[अंबर कोठारे]]|छाया=[[समिर आठले]]|गीते=[[जगदीश खेबुडकर]]|संगीत दिग्दर्शन=[[अच्युत ठाकूर]]|ध्वनी=|पार्श्वगायन=|वेशभूषा=|रंगभूषा=|प्रमुख कलाकार=[[सचिन खेडेकर]] [[पद्मिनी कोल्हापुरे]]|प्रदर्शन_तारिख=२००३|प्रमुख सहायक दिग्दर्शक=[[संतोष तोडनकर]]|कला=[[संतिष बिडकर]]|निर्माता=[[मच्छिंद्र चाटे]]}}
''चिमणी पाखरं '' हा २००० मध्ये प्रदर्शित झालेला [[मराठी चित्रपट]] असून [[महेश कोठारे]] यांनी याचे दिग्दर्शन केले आहे. [[सचिन खेडेकर]] आणि [[पद्मिनी कोल्हापुरे]] हे प्रमुख कलाकार आहेत.
== कलाकार ==
* [[सचिन खेडेकर]]
* [[पद्मिनी कोल्हापुरे]]
* [[बाळ धुरी]]
* [[भारती चाटे]]
* [[अविनाश चाटे]]
* [[निहार शेंबेकर]]
* [[मेघना चाटे]]
* [[राजशेखर]]
* [[नागेश भोसले]]
* [[विजय चव्हाण]]
== गाणी ==
# ''माझा सोन्याचा संसार''
# ''चिमणी पाखरं''
# ''दत्ता धाव रे''
# ''झुंज मुंज उधळुन आली दिशा''
[[वर्ग:इ.स. २००३ मधील मराठी चित्रपट]]
ovzs1xqxr40c5n2t6awmhc9oobuyv1u
2140936
2140935
2022-07-27T20:25:45Z
V.P.knocker
145906
भित्तीपत्रिका चा समावेश
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट चित्रपट|नाव=चिमणी पाखरं|चित्र=|निर्मिती वर्ष=२०००|प्रदर्शन दिवस=|भाषा=मराठी|दिग्दर्शन=[[महेश कोठारे]]|कथा=[[डेनीस जोसेफ]]|पटकथा=[[शिवराज गोर्ले]]|संवाद=[[शिवराज गोर्ले]]|संकलन=[[अंबर कोठारे]]|छाया=[[समिर आठले]]|गीते=[[जगदीश खेबुडकर]]|संगीत दिग्दर्शन=[[अच्युत ठाकूर]]|ध्वनी=|पार्श्वगायन=|वेशभूषा=|रंगभूषा=|प्रमुख कलाकार=[[सचिन खेडेकर]] [[पद्मिनी कोल्हापुरे]]|प्रदर्शन_तारिख=१ जानेवारी २०००|प्रमुख सहायक दिग्दर्शक=[[संतोष तोडनकर]]|कला=[[संतिष बिडकर]]|निर्माता=[[मच्छिंद्र चाटे]]|छायाचित्र=Chimani Pakhar2000.jpg|चित्र शीर्षक=नाट्यमय भित्तीपत्रिका}}
''चिमणी पाखरं '' हा २००० मध्ये प्रदर्शित झालेला [[मराठी चित्रपट]] असून [[महेश कोठारे]] यांनी याचे दिग्दर्शन केले आहे. [[सचिन खेडेकर]] आणि [[पद्मिनी कोल्हापुरे]] हे प्रमुख कलाकार आहेत.
== कलाकार ==
* [[सचिन खेडेकर]]
* [[पद्मिनी कोल्हापुरे]]
* [[बाळ धुरी]]
* [[भारती चाटे]]
* [[अविनाश चाटे]]
* [[निहार शेंबेकर]]
* [[मेघना चाटे]]
* [[राजशेखर]]
* [[नागेश भोसले]]
* [[विजय चव्हाण]]
== गाणी ==
# ''माझा सोन्याचा संसार''
# ''चिमणी पाखरं''
# ''दत्ता धाव रे''
# ''झुंज मुंज उधळुन आली दिशा''
[[वर्ग:इ.स. २००३ मधील मराठी चित्रपट]]
qa2kfjzch775tpzz39untzatj8i5b00
2140990
2140936
2022-07-28T07:39:18Z
V.P.knocker
145906
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट चित्रपट|नाव=चिमणी पाखरं|चित्र=|निर्मिती वर्ष=२००१|प्रदर्शन दिवस=|भाषा=मराठी|दिग्दर्शन=[[महेश कोठारे]]|कथा=[[डेनीस जोसेफ]]|पटकथा=[[शिवराज गोर्ले]]|संवाद=[[शिवराज गोर्ले]]|संकलन=[[अंबर कोठारे]]|छाया=[[समिर आठले]]|गीते=[[जगदीश खेबुडकर]]|संगीत दिग्दर्शन=[[अच्युत ठाकूर]]|ध्वनी=|पार्श्वगायन=|वेशभूषा=|रंगभूषा=|प्रमुख कलाकार=[[सचिन खेडेकर]] [[पद्मिनी कोल्हापुरे]]|प्रदर्शन_तारिख=सप्टेंबर २००१|प्रमुख सहायक दिग्दर्शक=[[संतोष तोडनकर]]|कला=[[संतिष बिडकर]]|निर्माता=[[मच्छिंद्र चाटे]]|छायाचित्र=Chimani Pakhar2000.jpg|चित्र शीर्षक=नाट्यमय भित्तीपत्रिका}}
''चिमणी पाखरं '' हा २००१ मध्ये प्रदर्शित झालेला [[मराठी चित्रपट]] असून [[महेश कोठारे]] यांनी याचे दिग्दर्शन केले आहे. [[सचिन खेडेकर]] आणि [[पद्मिनी कोल्हापुरे]] हे प्रमुख कलाकार आहेत.
== कलाकार ==
* [[सचिन खेडेकर]]
* [[पद्मिनी कोल्हापुरे]]
* [[बाळ धुरी]]
* [[भारती चाटे]]
* [[अविनाश चाटे]]
* [[निहार शेंबेकर]]
* [[मेघना चाटे]]
* [[राजशेखर]]
* [[नागेश भोसले]]
* [[विजय चव्हाण]]
== गाणी ==
# ''माझा सोन्याचा संसार''
# ''चिमणी पाखरं''
# ''दत्ता धाव रे''
# ''झुंज मुंज उधळुन आली दिशा''
[[वर्ग:इ.स. २००३ मधील मराठी चित्रपट]]
36ys611ky6axo9flxtow5t9sk2o7ixw
2140992
2140990
2022-07-28T07:41:57Z
V.P.knocker
145906
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट चित्रपट|नाव=चिमणी पाखरं|चित्र=|निर्मिती वर्ष=२००१|प्रदर्शन दिवस=|भाषा=मराठी|दिग्दर्शन=[[महेश कोठारे]]|कथा=[[डेनीस जोसेफ]]|पटकथा=[[शिवराज गोर्ले]]|संवाद=[[शिवराज गोर्ले]]|संकलन=[[अंबर कोठारे]]|छाया=[[समिर आठले]]|गीते=[[जगदीश खेबुडकर]]|संगीत दिग्दर्शन=[[अच्युत ठाकूर]]|ध्वनी=|पार्श्वगायन=|वेशभूषा=|रंगभूषा=|प्रमुख कलाकार=[[सचिन खेडेकर]] [[पद्मिनी कोल्हापुरे]]|प्रदर्शन_तारिख=सप्टेंबर २००१|प्रमुख सहायक दिग्दर्शक=[[संतोष तोडनकर]]|कला=[[संतिष बिडकर]]|निर्माता=[[मच्छिंद्र चाटे]]|छायाचित्र=Chimani Pakhar2000.jpg|चित्र शीर्षक=नाट्यमय भित्तीपत्रिका}}
''चिमणी पाखरं '' हा २००१ मध्ये प्रदर्शित झालेला [[मराठी चित्रपट]] असून [[महेश कोठारे]] यांनी याचे दिग्दर्शन केले आहे. [[सचिन खेडेकर]] आणि [[पद्मिनी कोल्हापुरे]] हे प्रमुख कलाकार आहेत.
== कलाकार ==
* [[सचिन खेडेकर]]
* [[पद्मिनी कोल्हापुरे]]
* [[बाळ धुरी]]
* [[भारती चाटे]]
* [[अविनाश चाटे]]
* [[निहार शेंबेकर]]
* [[मेघना चाटे]]
* [[राजशेखर (अभिनेता)|राजशेखर]]
* [[नागेश भोसले]]
* [[विजय चव्हाण]]
== गाणी ==
# ''माझा सोन्याचा संसार''
# ''चिमणी पाखरं''
# ''दत्ता धाव रे''
# ''झुंज मुंज उधळुन आली दिशा''
[[वर्ग:इ.स. २००३ मधील मराठी चित्रपट]]
31bi2784tgz55umglptwwfbq7o72l00
न्यू झीलॅंड क्रिकेट
0
255060
2140949
1959117
2022-07-28T01:27:55Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
am25mzortnojsm9m0y58kay78zmhem8
सदस्य:Rockpeterson
2
255157
2140878
2140689
2022-07-27T11:59:46Z
Khirid Harshad
138639
/* लेख तयार केले */
wikitext
text/x-wiki
<table align="right" cellpadding="2" style="border:1px solid #000000;background-color:#ffffff;">
<tr><td>{{User mr}}</tr></td>
<tr><td>{{UsersSpeak|mr|Marathi|'''मराठी'''}}</tr></td>
<tr><td>{{द्रुतमाघारकार}}</tr></td>
<tr><td>{{१००० संपादने}}</tr></td>
<tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट}}</tr></td>
<tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र}}</tr></td>
<tr><td>{{सदस्य विकिप्रकल्प भारतातील राजकारण}}</td></tr>
<tr><td>{{विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१}}</td></tr>
<tr><td>{{साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/आयोजक आणि परीक्षक}}</td></tr>
<tr><td>{{सदस्य मिशन ६६,६६६}}</tr></td>
<tr><td>{{सदस्य महाराष्ट्र}}</tr></td>
<tr><td>{{सकोबो|en|इंग्रजी लिहु ,वाचु व|'''इंग्रजी'''}}</tr></td>
<tr><td>{{सदस्यचौकट पुणेकर}}</tr></td>
<tr><td>{{सदस्यचौकट हॉटकॅट}}</tr></td>
</table>नमस्कार मी पुण्यातील संगणक शास्त्राचा विद्यार्थी आहे. मी मराठी विकिपीडियावर माझ्या ज्ञानाचे योगदान देण्यासाठी येथे आहे.मी मराठी विकिपीडियावरील अलीकडील बदलांचे पुनरावलोकनकर्ता आहे. मदतनीस आणि जाणकार लेख तयार करुन मराठी विकिपीडिया अधिक माहितीपूर्ण बनविणे हे माझे उद्दीष्ट आहे.
== माझ्या आवडीचे विषय आहेत ==
* भौतिकशास्त्र
* जिवंत लोकांची चरित्रे
* तंत्रज्ञान
* गणित
* विज्ञान
* चित्रपटांबद्दल लेख
== माझे प्रकल्प ==
[[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प चित्रपट]]
[[विकिपीडिया:विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र]]
== मी तयार केलेली साचे ==
[[साचा:सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट|सदस्य विकिप्रकल्प चित्रपट]]
[[साचा:सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र|सदस्य विकिप्रकल्प भौतिकशास्त्र]]
[[साचा:माहितीचौकट फुटबॉल खेळाडू|माहितीचौकट फुटबॉल खेळाडू]]
[[साचा:माहितीचौकट कॅमेरा|माहितीचौकट कॅमेरा]]
[[साचा:१००० संपादने| १००० संपादने ]]
[[साचा:माहितीचौकट यूट्यूब चॅनल|माहितीचौकट यूट्यूब चॅनल]]
[[साचा:विकिब्रेक|विकिब्रेक]]
[[साचा:परीक्षा|परीक्षा]]
[[साचा:विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१|विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१]]
[[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]]
== विकिपीडिया आशियाई महिना २०२० लेख ==
[[हाँगकाँग डिझनी लँड]]
[[दुबई फ्रेम]]
[[जॅकी चॅन]]
[[दुबई संग्रहालय]]
== लेख तयार केले ==
<div style="height: 300px; overflow:auto; border: 1.5px solid #242424; width: 700px; background: transparent; padding: 4px; text-align: left;">
{{refbegin|3}}
[[परिपत्रक गती]]
[[आदिती पोहनकर]]
[[वस्तुमान केंद्र]]
[[अनुज सैनी]]
[[मार्कस पॅटरसन]]
[[सिद्धार्थ चांदेकर]]
[[व्हेंटिलेटर (२०१६ चित्रपट)]]
[[दिमित्री होगन]]
[[विक्की कौशल]]
[[भाग्यश्री शिंदे]]
[[माधव देवचके]]
[[भारतीय डिजिटल पार्टी]]
[[अभिषेक अर्चना श्रीवास्तव]]
[[द फॅमिली मॅन (दूरचित्रवाणी मालिका)]]
[[लय भारी (चित्रपट)]]
[[अलोन्झो वेगा]]
[[सिद्धांत चतुर्वेदी]]
[[कोटा फॅक्टरी (वेब मालिका)]]
[[सॅक्रेड गेम्स (दूरचित्रवाणी मालिका)]]
[[बेताल (वेब मालिका)]]
[[शिव ठाकरे]]
[[एबी आणि सीडी (चित्रपट)]]
[[हिरकणी (चित्रपट)]]
[[छिछोरे (चित्रपट)]]
[[भारतीय माहिती तंत्रज्ञान संस्था, पुणे]]
[[फिबोनाची श्रेणी]]
[[अवनी बी सोनी]]
[[भयभीत (चित्रपट)]]
[[आनंदी गोपाळ (चित्रपट)]]
[[गुंजन सक्सेना: द कारगिल गर्ल]]
[[बाघी ३ (चित्रपट)]]
[[मलंग (चित्रपट)]]
[[मंदार राव देसाई]]
[[इरादा पक्का (चित्रपट)]]
[[मुंबई पुणे मुंबई ३ (चित्रपट)]]
[[सुरेश वरपुडकर]]
[[सुरेश देशमुख]]
[[फिल हीथ]]
[[महदी परसाफर]]
[[कच्चा लिंबू (चित्रपट)]]
[[कमल किशोर मिश्रा]]
[[बाबाजानी दुराणी]]
[[मनीष बसीर]]
[[डब्बू रत्नानी]]
[[मिर्झापूर (दूरचित्रवाणी मालिका)]]
[[तनुज केवलरमणी]]
[[अभिषेक बॅनर्जी (अभिनेता)]]
[[अँपियरचा सर्किट नियम]]
[[तारा सुतारिया]]
[[शुभम सिंह धंदा]]
[[नितीश राणा]]
[[लक्ष्मी (चित्रपट)]]
[[शरद केळकर]]
[[आयफोन १२]]
[[मोहित मित्रा]]
[[दुबई फ्रेम]]
[[हाँगकाँग डिझनी लँड]]
[[जॅकी चॅन]]
[[दुबई संग्रहालय]]
[[मिस इंडिया (चित्रपट)]]
[[अमर पटनायक]]
[[लुडो (चित्रपट)]]
[[प्रतीक गांधी]]
[[जॉब्स (चित्रपट)]]
[[वन रूम किचन (चित्रपट)]]
[[चिंटू २ (चित्रपट)]]
[[दर्शन बुधरानी]]
[[सुधाकर बोकडे]]
[[योगेश टिळेकर]]
[[हॉटेल मुंबई (चित्रपट)]]
[[तानी (चित्रपट)]]
[[मिसमॅच्ड (मालिका)]]
[[शेमलेस (दूरचित्रवाणी मालिका)]]
[[बैजनाथ मंदिर]]
[[अॅलिफॅटिक संयुग]]
[[अनिल कुमार (खेळाडू)]]
[[संत कुमार]]
[[अक्रिती काकर]]
[[अरुण आलाट]]
[[विश्वास गांगुर्डे]]
[[मीत पालन]]
[[ऑरोर पॅरिएन्टे]]
[[एके व्हर्सेस एके (चित्रपट)]]
[[कूली नंबर १]]
[[घराबाहेर]]
[[कीथ बॅरिश]]
[[डेव्हिड धवन]]
[[धुरळा (चित्रपट)]]
[[लता भगवान करे (चित्रपट)]]
[[बिनधास्त (चित्रपट)]]
[[कैरी (चित्रपट)]]
[[आई थोर तुझे उपकार]]
[[काल (मराठी चित्रपट)]]
[[निक मॅककँडलेस]]
[[अल्बर्ट बर्गर]]
[[निर्मला मच्छिंद्र कांबळे]]
[[८३ (चित्रपट)]]
[[नेबर्स (चित्रपट)]]
[[मिस यू मिस (चित्रपट)]]
[[वेगळी वाट (चित्रपट)]]
[[चोरीचा मामला]]
[[प्रियदर्शन जाधव]]
[[द व्हाइट टायगर (चित्रपट)]]
[[आदर्श गौरव]]
[[अपूर्वा सोनी]]
[[त्रिभंगा (चित्रपट)]]
[[कागज (चित्रपट)]]
[[बलिदान (चित्रपट)]]
[[कुलदीपक (चित्रपट)]]
[[विजय कुमार सिन्हा]]
[[राहुल मिश्रा]]
[[नक्षराजसिंह सिसोडीया]]
[[मुंबई सागा]]
[[विक्की वेलिंगकर (चित्रपट)]]
[[वन्स मोर (चित्रपट)]]
[[अवनी पांचाल]]
[[ओजल नलावडी]]
[[पुनीत कौर]]
[[बारायण]]
[[मंत्र (चित्रपट)]]
[[शिकारी (चित्रपट)]]
[[लग्न मुबारक]]
[[अस्ताद काळे]]
[[रणांगण (चित्रपट)]]
[[महासत्ता २०३५ (चित्रपट)]]
[[वाघेऱ्या]]
[[मॉम]]
[[अस्मिता देशमुख]]
[[छत्रपती शिवाजी (चित्रपट)]]
[[ओ माय घोस्ट]]
[[कमिल मिस्झल]]
[[सतीश मोटलिंग]]
[[रुही]]
[[द बिग बुल]]
[[अद्वैत दादरकर]]
[[राधे (हिंदी चित्रपट)]]
[[पीटर (मराठी चित्रपट)]]
[[निखिल राऊत]]
[[पार्कर एगर्टन]]
[[गंगूबाई काठियावाडी (चित्रपट)]]
[[फ्री हिट डांका]]
[[टिम बार्नेस]]
[[कौशल जोशी]]
[[सिद्धार्थ शुक्ला]]
[[समांतर (दूरचित्रवाणी मालिका)]]
[[हरीश शंकर]]
[[लंडन विद्यापीठ]]
[[सिडनहॅम कॉलेज ऑफ कॉमर्स]]
[[हिंदू कॉलनी]]
[[लिसीप्रिया कांगुजम]]
[[झीशान खान]]
[[अरुण कृष्णमूर्ती]]
[[तौक्ते चक्रीवादळ]]
[[वरुण आदित्य]]
[[तपन शेठ]]
[[अल्मा मॅटरस]]
[[एकनाथ गीते]]
[[यतींदर सिंग]]
[[बाळूमामाच्या नावानं चांगभलं]]
[[बोनस (मराठी चित्रपट)]]
[[रिक विल्यम]]
[[पंकज जहाँ]]
[[अंकित सिवाच]]
[[सहज सिंह]]
[[खेळ आयुष्याचा]]
[[ग्रहण (वेब मालिका)]]
[[विंडोज ११]]
[[श्रबानी देवधर]]
[[चांद मोहम्मद]]
[[फ्लाइट]]
[[द पॉवर]]
[[मॅन्युअल दि गेरोनिमो]]
[[लुडविग गुट्टमॅन]]
[[नितेंद्रसिंग रावत]]
[[आशिष रॉय]]
[[हस्ले इंडिया]]
[[आशिष चौधरी (क्रिकेट खेळाडू)]]
[[डायना दीया]]
[[बॉनहॅम्स]]
[[फिलिप्स]]
[[अल्तुराश आर्ट]]
[[बिग बॉस ओटीटी]]
[[मिलिंद गाबा]]
[[ती परत आलीये]]
[[वैदेही - शतजन्माचे आपुले नाते]]
[[सायना (चित्रपट)]]
[[झोंबिवली]]
[[बेफाम (चित्रपट)]]
[[शेरशाह (चित्रपट)]]
[[बेल बॉटम (हिंदी चित्रपट)]]
[[मैदान (हिंदी चित्रपट)]]
[[राहुल मित्रा]]
[[शिवानी रावत]]
[[लैंगिक समानता]]
[[पवनदीप राजन]]
[[कनका राजन]]
[[सावित्री साहनी]]
[[सिमरन बहादूर]]
[[पूर्णिमा राऊ]]
[[शालू निगम]]
[[तेजस्विनी अनंत कुमार]]
[[पदला भुदेवी]]
[[सुचेता दलाल]]
[[सुभाष शिंदे]]
[[विक्रम गायकवाड]]
[[रेश्मा माने]]
[[पूजा गेहलोत]]
[[एन्जी किवान]]
[[अंबिका पिल्लई]]
[[सीमा तबस्सुम]]
[[काशिका कपूर]]
[[बी प्राक]]
[[रश्मी शेट्टी]]
[[अमर गुप्ता ]]
[[ईस्ट कोस्ट पार्क]]
[[धमाका (२०२१ चित्रपट)]]
[[द मीडियम (२०२१ चित्रपट)]]
[[क्षमा चंदन]]
[[अमृत कौर]]
[[विमला देवी शर्मा]]
[[यश ब्रह्मभट्ट]]
[[अशोक दिलवाली]]
[[स्नेहल ब्रह्मभट्ट]]
[[शिवानी वर्मा]]
[[हरपाल सिंग सोखी]]
[[नताशा गांधी]]
[[नीता मेहता]]
[[जेक सितलानी]]
[[क्रेड]]
[[चंदीगड करे आशिकी]]
[[दुती चंद]]
[[नुपूर पाटील]]
[[शार्क टँक इंडिया]]
[[अनुपम मित्तल]]
[[मुखपृष्ठ/चाचणी]]
[[ऑल ऑफ अस आर डेड]]
[[पुलियट्टम]]
[[लुथांग]]
[[लुक्सॉन्ग बाका]]
[[कोळी नृत्य]]
[[जागरण गोंधळ]]
[[रॉकेट बॉईज]]
[[कमल दिगिया]]
[[राहुल पांडे]]
[[देशराज पटैरिया]]
[[अरविंद वेगडा]]
[[अनुभा भोंसले]]
[[मिहिर बोस]]
[[गिरीश प्रभुणे]]
[[श्रीकांत त्यागी]]
[[जयदीप सिंग]]
[[निस्था चक्रवर्ती]]
[[फैझल शकशीर]]
[[ट्रॉय जोन्स]]
[[मिहिका कुशवाह]]
[[जर्सी (चित्रपट)]]
[[दस्वी (चित्रपट)]]
[[के.जी.एफ. २]]
[[भूल भुलैया २]]
[[रनवे ३४]]
[[हिरोपंती २]]
[[निमृत अहलुवालिया]]
[[इशिता राज शर्मा]]
[[प्रिया पारमिता पॉल]]
[[नॅली पिमेंटेल]]
[[हुआन व्हियोरो]]
[[अशोक दवे]]
[[प्रणव पंड्या]]
[[गोपाल गोस्वामी]]
[[जुगजुग जीयो (चित्रपट)]]
[[अनुपम नाथ]]
[[विक्रम कचेर]]
[[अनिरुद्ध काला]]
[[इंदिरा शर्मा]]
[[इरा दत्ता]]
[[तारिक खान]]
[[वीर दास]]
[[सत्या व्यास]]
[[करिश्मा मेहता]]
[[महेश तोष्णीवाल]]
[[शिव खेरा]]
[[सुब्रत दत्ता]]
[[राजेंद्र सिंग पहल]]
{{refend}}
</div>
== वगळलेले लेख ==
[[पुष्करएवा पोलिना]]
[[द वायरल फीवर (यूट्यूब चॅनेल)]]
[[महेश राऊत]]
[[वेरोनिका वाणीज]]
[[डेवोन ट्रू]]
[[दिव्या जैन]]
[[आदित्य कुमार शर्मा]]
[[मनमीत सिंग गुप्ता]]
[[दिलर खरकिया]]
== लेख विस्तृत ==
[[आयुष्मान खुराणा]]
[[त्रिकोणमिती]]
[[भुईमूग]]
[[नशीबवान (चित्रपट)]]
[[विश्वकर्मा विद्यापीठ]]
[[बकेट लिस्ट (मराठी चित्रपट)]]
[[सोसायटी चहा]]
[[सुंदर पिचई]]
[[कट्यार काळजात घुसली (चित्रपट)]]
[[हरिश्चंद्राची फॅक्टरी]]
[[जोगवा (चित्रपट)]]
[[भारतीय तंत्रज्ञान संस्था चेन्नई]]
[[हिंदुस्तान टाइम्स]]
[[भुवन बाम]]
[[देवमाणूस]]
[[अमोल मिटकरी]]
[[तुला पाहते रे]]
[[अमित त्रिवेदी]]
[[मेघा धाडे]]
[[फुलपाखरू (दूरचित्रवाणी मालिका)]]
[[रूपाली भोसले]]
[[अनिल शिरोळे]]
[[राम शिरोमणी वर्मा]]
[[गिरीश चंद्र]]
[[डॉक्टर डॉक्टर (चित्रपट)]]
== प्रलंबित कामे ==
[[वैतरणा नदी (पौराणिक)]]
[[बैजनाथ मंदिर]]
[[महेश राऊत]]
sgzdlqugbhqrqkpp6cp8q0t8xhdljy4
वानिवडे
0
260841
2141009
2140504
2022-07-28T09:17:07Z
KiranBOT II
140753
शुद्धलेखन — उकार ([[सदस्य:KiranBOT II/typos#उकार|अधिक माहिती]])
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''वानिवडे'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=देवगड
| जिल्हा = [[सिंधुदुर्ग जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
''' वानिवडे''' हे भारतातील [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] दक्षिण कोकणातील [[सिंधुदुर्ग जिल्हा|सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील]] [[देवगड तालुुका|देवगड तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
पावसाळ्यात येथे भरपूर प्रमाणात पाऊस पडतो आणि हवामान समशीतोष्ण राहते. हिवाळ्यात येथील हवामान थंड असते व सकाळी धुके पडते. उन्हाळ्यात हवामान उष्ण असते. पावसाळ्यात येथे [[तांदूळ|भातशेती]] केली जाते.
==नटलेला खाडी किनारा*अश्मयुगीन कातळ शिल्पांचे गाव*==
<nowiki>*</nowiki>माड बागायतीत विसावलेला, वानिवडे-पावणाई गाव*
<nowiki>*</nowiki>नर रत्नांनी नेले अटकेपार गावचे नाव*
शैक्षणिक, धार्मिक, सामाजिक व सांस्कृतिक क्षेत्रातही घौडदौड करणारे गाव
सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील देवगड तालुक्यातील तिन्ही बाजूनी पाण्याने वेढलेले वानिवडे- पावणाई गाव. गावी जाण्यासाठी टेंबवली-वानिवडे,मोंड-वानिवडे व तळवडे-वानिवडे असा तरीचा (होडी) प्रवास करून गावात प्रवेश करता येतो. थोडा वळसा मारून गाडीने थेट गावात असा प्रवासही करता येतो. देवगड मोंड खाडी किनाऱ्याच्या विहंगम सृष्टी सौंदर्यात वसलेल्या वानिवडे गावाने जागतिक स्तरावर वैविध्यपूर्ण असा ठसा उमटविला आहे. किनाऱ्यावर माडबागायती आंबा,फ़णस व काजूची केलेली लागवड या मुळे गावाच्या सौंदर्यात अधिक भर पडली. *प्रसिद्ध साहित्यिक व पंडित मोतीलाल नेहरू यांचे सहकारी सल्लागार "साहित्य सम्राट" न.चि. केळकर.* शैक्षणिक क्षेत्रातील एक प्रसिद्ध दातृत्व व उद्योजक *अत्तरवाले केळकर ...* संत परंपरेत नावलौकिक करणारे *सदगुरू वै. सदाशिव स्वामी महाराज* ,असो किंवा वैद्यकीय क्षेत्रात *जेष्ठ साहित्यिक डॉ.भा. वा. आठवले,डॉ.सुनील आठवले,डॉ.समीर सरवणकर* असो ही *नररत्ने वानिवडे-पावणाई गावची* आहेत. देवगड येथील प्रसिद्ध *स.ह.केळकर महाविद्यालय हे अत्तरवाले केळकर* यांच्या आर्थिक मदतीतून उभे राहिले आहे.
गावाची रचना ही सरळ खाडी किनाऱ्या लागत म्हणजे एका बाजूला खाडी तर दुसऱ्या बाजूला निसर्ग संपन्न डोंगर जमीन अशी आहे. गावातून जाणारा प्र.जि.मा.१२ हा सागरी रस्ता सर्व वाडीतून जात असून खाडी किनाऱ्याने जातो.गाडीतून प्रवास करताना एका बाजूला निळेशार खाडी, त्या लगत असणाऱ्या माड,सुपारीच्या बागा, तर दुसऱ्या बाजूला डोंगर पायथ्याशी असलेली कौलारू घरे व त्या सभोवताली असणारी हिरवीगार झाडे आणि त्यामधून प्रवास करताना मन सुखावून जाते. गांव देवगड-निपाणी रस्त्यास तळेबाजार येथे व विजयदुर्ग-तरळे रस्त्यास रेडेटाका येथे रस्त्याने जोडले जाते, तो रस्ता गावाच्या विकासात हातभार लावत आहे.
भारतीवाडी,मंगरवाडी,राणेवाडी व भटवाडी हे बापर्डे मोंड नदी किनाऱ्यावर तर बांदकर वाडी,करंजे वाडी , सरवणकर वाडी, धुरीवाडी, सावंतवाडी, घाडीवाडी, बौद्ध वाडी सुतारवाडी व लाडवाडी या वाड्या मोंड देवगड खाडी किनाऱ्यावर वसलेल्या आहेत त्यामुळे खाडीत मासेमारी ही केली जाते.
गावचे *ग्रामदैवत श्री देवी पावणाई हे पुरातन, प्राचीन काली जागृत दैवत* आहे.लोकवस्ती पासुन दूर असणारी देवी भक्तांच्या नवसाला पावते अशी श्रद्धा आहे.२०१९ ते २०२० मध्ये चोरांनी दोन वेळा दानपेटी फोडली पण चोर दोन दिवसात पकडले गेले.मूर्ती काळ्या दगडात कोरलेली आहे.तिच्या हातात ढाल,तलवार,गदा अशी शस्त्रे आहेत.घाडी मंडळी रोज या देवीची पुजा डोंगरावर देवीचे मंदिर असल्यामुळे संपूर्ण गावचा विचार करता ते एक मध्यवर्ती ठिकाण आहे. गावच्या डोक्यावर विराजमान होऊन पूर्ण गावावर तिची कृपादृष्टी आहे. तसेच हे मंदिर सपाट कातळ जमिनीवर आहे.आजुबाजुला घनदाट जंगल आहे ,त्यामुळे निसर्ग सानिध्याने नटलेलं आहे. मंदिराच्या समोरच सुमारे ५०० मीटर अंतरावर पुरातन काळातील कातळ शिल्पे कोरलेली आहेत. परिसराच्या आजुबाजुस लोकवस्ती नाही आहे गावापासुन जवळजवळ २ कि.मी अंतरावर दूर आहे.आजुबाजूला कुठेच पाण्याचा स्त्रोत नसताना मंदिराच्या शेजारी मात्र गुहेच्या आकाराची विहीर असून त्याला मात्र पुष्कळ थंडगार पाणी आहे व ते सहज हाताने काढण्यासारखे आहे.पूर्वी मंदिर फार जुने व कौलारू होते.आता मात्र गावकऱ्यांनी व भाविक भक्तांनी जिर्णोद्धार करून एक सुंदर देखणे मंदिर उभारले आहे. मंदिराच्या बाहेर उभे राहिले असता मोंड ,टेंबवली गावची मंदिरे सहज दृष्टीस पडतात.वानिवडे गावची देवी पावणाई देवी हे प्रमुख ग्रामदैवत असुन आकारी ब्राम्हण,देवी भावई (ही सरवणकर कुटुंबियांची कुलदेवता आहे ते विजयदुर्ग किल्लावर छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या आरमारावर सरदार म्हणून कार्यरत होते...),देव ईश्वर ,देव सत्पुरुष व गांगो देव अशी लहान मंदिरे या मंदिर परिसरात आहेत.देवी भवानी दसरोत्सवात देवी पावणाईच्या उजव्या बाजूला विराजमान होते.त्यानंतरच दसरोत्सवाची घटस्थापनेने सुरुवात केली जाते.गावातील बारापाचाचे मानकरी व गावकरी मिळुन प्रबोधिनी एकादशी दिवशी हरीनाम सप्ताह,दसरा,होळी आणि अन्य उत्सव साजरे करतात. देवळाचा वर्धापनदिन वसंतपंचमीला उत्साहात साजरा केला जातो.या उत्सवात गोवा ,कारवार आणि मुंबईतील लोक सहभागी होतात.यावेळी आजूबाजूच्या गावातील अनेक भाविक येतात.गावातील माहेरवाशीनि आवर्जून दरवर्षी देवीची खणानारळांनी ओटी भरतात. या मंदिराला फार मोठा इतिहास आहे.देवीने कौल देऊन अनेक अडचणी सोडवल्याचे मानकरी सांगतात.तिच्या अनेक आख्यायिका आहेत.विजयदुर्ग किल्ल्यावरील सेनानी धुळप यांच्या पागेतील घोड्यांना गोचिड या पिसवांचा उपद्रव होत होता.धुळपांनी अनेक देवदेवतांना नवस केले.हुशार वैद्यांकडून औषधउपचार ही केले मात्र त्याचा काही उपयोग होत नव्हता.घोडे मात्र दिवसेंदिवस या आजाराने खंगत चालले होते. वानिवडे गावच्या देवी पावणाई ची ख्याती धुळपांच्या कानी पडताच त्यांनी देवीस सांगणे केले, त्यावेळी देवीने जाऊन त्यांचे संकट निवारण केले.त्यावेळी धुळप यांनी देवी भवानी आणि देवी पावणाई या दोघींची खणानारळांनी ओटी भरली व रयतेसह मोठा उत्सव साजरा केला. धुळप यांनी नवसाची परतफेड म्हणुन देवीला एक मशाल व पंचारती भेट दिली या दोन्ही वस्तु मंदिरात आहेत धुळप यांनी मंदिराला जमीन ही इनाम दिली. तसेच अशी आख्यायिका सांगितली जाते की सिंधुदुर्ग मधील प्रसिद्ध कुणकेश्वर या मंदिराच्या मुख्य दरवाजा अनेक वर्षे बंद होता.त्यावेळी ज्याप्रमाणे अनेक देव (अवसर ,तरंग काठ्या )घेऊन यात्रेच्या वेळी भेटीस जातात.तसे श्री देवी पावणाई देवी सुद्धा भेटीला गेली असता तिने तो दरवाजा उघडला व देवाच्या भेटीस गेली अशी ही आमची पावणाई देवी.....वानिवडे गावचे महसूली दोन गाव झाले असुन एका गावाला देवीचे नाव दिले आहे.त्यामुळे आता ती दोन गावांची ग्रामदेवता आहे. वानिवडे गाव आणि पावणाई गाव....... नवसाला पावणारी आई म्हणजेच पावणाई......
गावच्या मुख्य रस्त्याला जोडून मंदिरात जाणाऱ्या रस्त्याच्या उजवीकडे जाणारा रस्ता हा *कातळ शिल्पकडे* जातो अश्मयुगीन मानव निर्मित कातळ खोद चित्ररूपी खजिना पर्यटकांना आकर्षित करत आहेत सड्यावर असलेली ही कातळ शिल्पे ही पांडवांनी काढली असे गावी बोलले जात होते पण आत्ता संशोधकांच्या मते इसवी सुमारे १० हजार वर्षांपूर्वीची प्राचीन ऐतिहासिक काळातील सांस्कृृतिक संदर्भ म्हणून कातळशिल्पांचे महत्त्व विशेष आहे. आदिमानवाने विविध शिल्पे दगडात कोरून ठेवलेली आहेत. ती कशाची चित्रे आहेत, त्यातून काय व्यक्त होते हे सांगणे अवघड आहे. विविध प्राणी, पक्षी अथवा काही अगम्य नक्षीकाम अशी ती खोदचित्रे गूढ आहेत. जगभरात अशा प्रकारच्या शिल्प किंवा चित्रांना राॅक आर्ट (Rock Art)किंवा पेट्रोग्लिफ्स(petroglyphs)या नावाने ओळखले जाते. मुख्यत्वे लेण्यांच्या भिंतींवर केलेले कोरीव काम सर्वत्र आढळते; परंतु संपूर्णपणे उघड्यावर असलेल्या कातळावरील ही खोदचित्रे महाराष्ट्रात विशेषेकरून कोकणातच पाहण्यास मिळतात ती या आमच्या गावात आहेत.
या गावच्या *देवीचे मंदिर,कातळ शिल्प,चिंगुळ प्रकल्प,होडी प्रवास,प्रत्यक्ष मासेमारी करता येईल व बचतगट कडून जेवणाची सोय होऊ शकते व पावसाळ्यात वेशीच्या धबधब्या वर मनसोक्त डुंबण्याचा आनंद मिळतो, तसेच विजयदुर्ग, देवगड किल्ले केवळ अर्ध्या तासाच्या अंतरावर आहेत. तरी या "साहित्य सम्राट"न.चि. केळकर यांच्या वानिवडे- पावणाई* या गावांना एकदा तरी भेट द्या.
✒️ *श्री.श्रीविद्या सदाशिव सरवणकर*
मु.पो.वानिवडे ता.देवगड जि. सिंधुदुर्ग-४२६६१३
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
१.https://villageinfo.in/
२.https://www.census2011.co.in/
३.http://tourism.gov.in/
४.https://www.incredibleindia.org/
५.https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
६.https://www.mapsofindia.com/
[[वर्ग:देवगड तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील गावे]]
0auedwphv00u4oc5j1axj1wbsudcrtr
मेडशी
0
269195
2141011
1980694
2022-07-28T09:56:57Z
2401:4900:560B:C88:60F3:DB9E:22AF:E06
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''मेडशी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=मालेगाव
| जिल्हा = [[वाशिम जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''मेडशी''' हे भारतातील [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[वाशिम जिल्हा|वाशिम जिल्ह्यातील]] [[मालेगाव|मालेगाव तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
येथील हवामान उष्ण व कोरडे असून उन्हाळ्यात अतिउष्ण तर हिवाळ्यात अतिथंड असते.दिवसा उष्ण आणि रात्री थंड असे वर्षभर तापमान असते.पावसाळ्यात येथे मध्यम प्रमाणात पाऊस पडतो.
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे== मेडशी येथे प्राचीन महादेव मंदीर आहे
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
[[वर्ग:मालेगाव तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:वाशिम जिल्ह्यातील गावे]]
ik7gelt6d00zns42fjcqhhahmgkloq3
2141012
2141011
2022-07-28T09:57:53Z
2401:4900:560B:C88:60F3:DB9E:22AF:E06
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''मेडशी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=मालेगाव
| जिल्हा = [[वाशिम जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''मेडशी''' हे भारतातील [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[वाशिम जिल्हा|वाशिम जिल्ह्यातील]] [[मालेगाव|मालेगाव तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
येथील हवामान उष्ण व कोरडे असून उन्हाळ्यात अतिउष्ण तर हिवाळ्यात अतिथंड असते.दिवसा उष्ण आणि रात्री थंड असे वर्षभर तापमान असते.पावसाळ्यात येथे मध्यम प्रमाणात पाऊस पडतो.
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
[[वर्ग:मालेगाव तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:वाशिम जिल्ह्यातील गावे]]
pzv7i4wutuijktmebcxgqlk52m6awg4
हैबतपूर (आर्वी)
0
269987
2140887
2140746
2022-07-27T12:59:14Z
2409:4042:4D47:3BA5:0:0:C489:4711
/* लोकजीवन */
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''हैबतपूर'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=आर्वी
| जिल्हा = [[वर्धा जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''हैबतपूर''' हे भारतातील [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[वर्धा जिल्हा|वर्धा जिल्ह्यातील]] [[आर्वी|आर्वी तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
येथील हवामान कोरडे व उन्हाळ्यात अतिउष्ण असते.हिवाळा व उन्हाळा हे दोन्ही ऋतू तीव्र असतात.उन्हाळ्यात दिवसाच्या व रात्रीच्या तापमानात जास्त फरक असतो.मे हा अतिउष्णतेचा आणि जानेवारी हा कडाक्याच्या थंडीचा महिना असतो.वार्षिक सरासरी पर्जन्यमान १०९ सेंमी.पर्यंत असते.
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे== भव्य मंदिर व त्याला (क) दर्जा प्राप्त झाला आहे
खूप मोठी मूला करीता हाँसटेल ६वी ते१०वी पर्यत
भव्य बौद्धविहार
वाचनालयात
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
[[वर्ग:आर्वी तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:वर्धा जिल्ह्यातील गावे]]
fzis8ldey4erlpgrk1uwpek0xka45yy
2140888
2140887
2022-07-27T13:00:10Z
2409:4042:4D47:3BA5:0:0:C489:4711
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''हैबतपूर'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=आर्वी
| जिल्हा = [[वर्धा जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''हैबतपूर''' हे भारतातील [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[वर्धा जिल्हा|वर्धा जिल्ह्यातील]] [[आर्वी|आर्वी तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
येथील हवामान कोरडे व उन्हाळ्यात अतिउष्ण असते.हिवाळा व उन्हाळा हे दोन्ही ऋतू तीव्र असतात.उन्हाळ्यात दिवसाच्या व रात्रीच्या तापमानात जास्त फरक असतो.मे हा अतिउष्णतेचा आणि जानेवारी हा कडाक्याच्या थंडीचा महिना असतो.वार्षिक सरासरी पर्जन्यमान १०९ सेंमी.पर्यंत असते.
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे== -भव्य मंदिर व त्याला (क) दर्जा प्राप्त झाला आहे
-खूप मोठी मूला करीता हाँसटेल ६वी ते१०वी पर्यत
-भव्य बौद्धविहार
-वाचनालयात
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
[[वर्ग:आर्वी तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:वर्धा जिल्ह्यातील गावे]]
5iu1janrde8fb1hawhi7u3mn8ujruwy
संग्रामनगर
0
276277
2140974
2138325
2022-07-28T03:04:52Z
2409:4042:2D92:3767:0:0:B708:F07
/* प्रेक्षणीय स्थळे */
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''संग्रामनगर'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर= माळशिरस
| जिल्हा = [[सोलापूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड= 413101| एसटीडी_कोड =02185
| पिन कोड = 413101
| आरटीओ_कोड = एमएच/45
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''संग्रामनगर''' हे भारतातील [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[सोलापूर जिल्हा|सोलापूर जिल्ह्यातील]] [[माळशिरस|माळशिरस तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
बाजूची गावे अकलूज, गिरझणी, बागेवाडी, यशवंतनगर, आनंदनगर आहेत.
नायकुडे वस्ती ,आसबे वस्ती, नायकुडे प्लॉट, 65 बंगला, नउचारी ह्या सर्वात जुन्या आणि महत्वाच्या वस्त्या आहेत.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
येथे मध्यम आणि चांगले हवामान असते.हे कोरडे हवामानाच्या श्रेणीत येते. उन्हाळा, पावसाळा आणि हिवाळा हे ऋतू असतात. मार्च ते मे हे महिने उन्हाळ्याच्या काळात येतात आणि या काळात कमाल तापमान ३० ते ४० डिग्री सेल्सिअस पर्यंत असते. एप्रिल आणि मे महिन्याचा कालावधी सर्वात उष्ण असतो. येथे पाऊस अल्प आणि अनिश्चित प्रमाणात पडतो. जूनच्या दुसऱ्या पंधरवड्यापासून ते सप्टेंबर अखेरपर्यंत मान्सूनचा कालावधी असतो. सरासरी ५४५ मि.मी. पाऊस पडतो.येथे हिवाळा नोव्हेंबरमध्ये सुरू होतो आणि फेब्रुवारी महिन्यात तापमान कधीकधी १० अंश सेल्सिअसपेक्षा कमी होते. हिवाळ्याच्या हंगामातील किमान तापमान जानेवारीत सुमारे ९ अंश सेल्सिअस असते.
==लोकजीवन==
साधी सरळ
==प्रेक्षणीय स्थळे==
साई मंदिर,
लोणकर वस्ती दत्त मंदिर,
गुरुकुल आश्रम,
शिवशक्ती गणेशोत्सव मंडळ स्थापणा सन 1983.
==नागरी सुविधा==
अश्विनी हॉस्पिटल. डॉ. इनामदार.
==जवळपासची गावे==
बाजूची गावे अकलूज, गिरझणी, बागेवाडी, यशवंतनगर, आनंदनगर आहेत.
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:माळशिरस तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:सोलापूर जिल्ह्यातील गावे]]
m6wtnqztxb7pufh6ujh0859fi5z66eq
झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार
0
278688
2140919
2120067
2022-07-27T16:07:41Z
43.242.226.42
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox award
| name = झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार
| image =
| image_size =
| image_upright =
| caption =
| description = मालिका पुरस्कार
| presenter = [[झी मराठी]]
| country = [[भारत]]
| network = [[झी मराठी]]
| firstawarded = २००४
| lastawarded = २०२१
| reward = १८ वर्षे
| former name = आपलं अल्फा पुरस्कार
| holder_label =
| holder =
| award1_type =
| award1_winner =
| award2_type =
| award2_winner =
| award3_type =
| award3_winner =
| previous = [[आपलं अल्फा पुरस्कार २००४|२००४]]
| next = [[झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०२१|२०२१]]
}}
'''झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार''' हा [[महाराष्ट्र|महाराष्ट्राच्या]] [[झी मराठी]] मालिका-जगतामधील एक वार्षिक [[पुरस्कार]] सोहळा आहे. झी मराठीद्वारे आयोजित केले जात असलेले झी पुरस्कार दरवर्षी मालिकांमधील कला गुणवत्तेसाठी बहाल केले जातात.
== पुरस्कार सूची ==
{| class="wikitable"
!दिनांक
!सोहळा
!सूत्रसंचालक
|-
|१४ ऑगस्ट २००४
|[[आपलं अल्फा पुरस्कार २००४|आपलं अल्फा अवॉर्ड २००४ - रसिकांच्या पसंतीचा पुरस्कार]]
|[[भरत दाभोळकर]]
|-
|१३ ऑगस्ट २००५
|[[झी मराठी पुरस्कार २००५|झी मराठी अवॉर्ड २००५]]
|[[सचिन पिळगांवकर]]
|-
|१२ ऑगस्ट २००६
|[[झी मराठी पुरस्कार २००६|झी मराठी अवॉर्ड २००६ – निवड तुमची, आवड महाराष्ट्राची]]
|[[संजय मोने]], [[सुमीत राघवन]]
|-
|२८ ऑक्टोबर २००७
|[[झी मराठी पुरस्कार २००७|झी मराठी अवॉर्ड २००७]]
|[[पुष्कर श्रोत्री]], [[प्रसाद ओक]]
|-
|३१ ऑगस्ट २००८
|[[झी मराठी पुरस्कार २००८|झी मराठी अवॉर्ड २००८ – १० वर्षे अभिमानाची]]
|[[अतुल परचुरे]], [[सुमीत राघवन]]
|-
|३० ऑगस्ट २००९
|[[झी मराठी पुरस्कार २००९|झी मराठी अवॉर्ड २००९ – सुरुवात नव्या दशकाची]]
|[[निर्मिती सावंत]], [[पुष्कर श्रोत्री]]
|-
|३१ ऑक्टोबर २०१०
|[[झी मराठी पुरस्कार २०१०|झी मराठी अवॉर्ड २०१०]]
|[[सुनील बर्वे]]
|-
|९ ऑक्टोबर २०११
|[[झी मराठी पुरस्कार २०११|झी मराठी अवॉर्ड २०११]]
|[[जितेंद्र जोशी]], [[पुष्कर श्रोत्री]]
|-
|२८ ऑक्टोबर २०१२
|[[झी मराठी पुरस्कार २०१२|झी मराठी अवॉर्ड २०१२ – उत्सव नात्यांचा आपल्या माणसांचा]]
|[[अतुल परचुरे]], [[सुमीत राघवन]]
|-
|२७ ऑक्टोबर २०१३
|झी मराठी अवॉर्ड २०१३ – उत्सव नव्या नात्यांचा
|हृषिकेश जोशी
|-
|२६ ऑक्टोबर २०१४
|झी मराठी अवॉर्ड २०१४
|[[प्रियदर्शन जाधव]], [[सुमीत राघवन]]
|-
|१ नोव्हेंबर २०१५
|[[झी मराठी पुरस्कार २०१५|झी मराठी अवॉर्ड २०१५ – उत्सव नात्यांचा अतूट मैत्रीचा]]
|[[अमेय वाघ]], [[पुष्कराज चिरपूटकर]]
|-
|२३ ऑक्टोबर २०१६
|झी मराठी अवॉर्ड २०१६ – दिल मराठी धडकन मराठी
|[[वैभव मांगले]]
|-
|१५ ऑक्टोबर २०१७
|[[झी मराठी पुरस्कार २०१७|झी मराठी अवॉर्ड २०१७ – उत्सव नात्यांचा नवतारुण्याचा]]
|[[संजय मोने]], [[अतुल परचुरे]]
|-
|२८ ऑक्टोबर २०१८
|[[झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०१८]]
|[[संजय मोने]], [[अभिजीत खांडकेकर]]
|-
|२० ऑक्टोबर २०१९
|[[झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०१९]]
|झी मराठी कुटुंब
|-
|२८ मार्च २०२१
|[[झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०२०-२१]]
|[[शशांक केतकर]], [[किरण गायकवाड]]
|-
|३० ऑक्टोबर २०२१
|[[झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०२१]]
|अन्विता फलटणकर, शाल्व किंजवडेकर
|}
==लोकप्रिय पुरस्कार==
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट मालिका पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट मालिका]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट कुटुंब पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट जोडी पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट जोडी]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट नायक पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट नायक]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट नायिका पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट नायिका]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट खलनायक पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट खलनायक]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट खलनायिका पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा पुरुष पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा पुरुष]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा स्त्री पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा स्त्री]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट आई पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट आई]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट वडील पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट वडील]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट सासू पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट सासू]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट सासरे पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट सासरे]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट सून पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट सून]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट गीतकार पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट गीतकार]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट भावंडं पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट भावंडं]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट बालकलाकार पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट बालकलाकार]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट आजी पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट आजी]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट पदार्पण पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट पदार्पण]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट रिॲलिटी शो पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट रिॲलिटी शो]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट सोहळा पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट सोहळा]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट चर्चात्मक कार्यक्रम पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट चर्चात्मक कार्यक्रम]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट विनोदी कार्यक्रम पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट विनोदी कार्यक्रम]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक पुरुष पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक पुरुष]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक स्त्री पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक स्त्री]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट परीक्षक पुरुष पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट परीक्षक पुरुष]]
# [[झी मराठी सर्वोत्कृष्ट परीक्षक स्त्री पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट परीक्षक स्त्री]]
# सर्वोत्कृष्ट मित्र
# सर्वोत्कृष्ट आजोबा
===विशेष पुरस्कार===
* [[झी मराठी विशेष लक्षवेधी चेहरा पुरस्कार|सर्वोत्कृष्ट लक्षवेधी चेहरा]]
== नामांकने ==
# [http://web.archive.org/web/20060820151141/http://www.zeemarathi.com/Marathi_Awards.aspx झी मराठी अवॉर्ड २००६]
# [http://web.archive.org/web/20070921190233/http://www.zeemarathi.com/Marathi_Awards.aspx झी मराठी अवॉर्ड २००७]
# [http://web.archive.org/web/20080828050000/http://zeemarathi.com:80/ZMAAwards2008.aspx झी मराठी अवॉर्ड २००८]
# [http://web.archive.org/web/20090722121627/http://www.zeemarathi.com/ZMAwards2009.aspx झी मराठी अवॉर्ड २००९]
# [http://web.archive.org/web/20111004144228/http://www.zeemarathi.com:80/ZMAAwards2011.aspx झी मराठी अवॉर्ड २०११]
# [http://web.archive.org/web/20121008235419/http://www.zeemarathi.com:80/ZMAAwards2011.aspx झी मराठी अवॉर्ड २०१२]
# [https://www.marathisanmaan.com/news-articles/zee-marathi-awards-2015-nomination-list झी मराठी अवॉर्ड २०१५]
# [https://zeenews.india.com/marathi/entertainment/zee-marathi-awards-nomination-event/385072/amp झी मराठी अवॉर्ड २०१७]
# [https://zeemarathi.zee5.com/zma2018/ झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०१८]
# [https://zeemarathi.zee5.com/zma2019/ झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०१९]
# [https://www.zee5.com/zee5news/zee-marathi-awards-2020-21-from-agga-bai-sasubai-to-devmanus-vote-for-your-favourite-shows-stars झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०२०-२१]
# [https://zma.zee5.com/zma2021/ झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०२१]
== टीआरपी ==
{| class="wikitable"
!वर्ष
!टीव्हीटी
!क्रमांक
!टीव्हीआर
!क्रमांक
|-
| २००४
| –
| –
| ७.५
| १
|-
| २००५
| –
| –
| ९.०
| १
|-
| २०१५
| ३.७
| १
| –
| –
|-
| २०१६
| ३.५
| १
| –
| –
|-
| २०१७
| ५.५
| ३
| ७.२
| १
|-
| २०१८
| ८.०
| १
| ८.१
| १
|-
| २०१९
| –
| –
| ५.८
| १
|-
| २०२०-२१
| –
| –
| ३.४
| –
|}
== २००४ ==
{{मुख्य लेख|आपलं अल्फा पुरस्कार २००४}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''घडलंय बिघडलंय''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सोहळा
|
|
|''[[नक्षत्रांचे देणे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''गुडमॉर्निंग महाराष्ट्र''
|-
|सर्वोत्कृष्ट चर्चात्मक कार्यक्रम
|
|
|''आमने-सामने''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक स्त्री
|
|संपदा जोगळेकर
|''नमस्कार अल्फा''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक पुरुष
|
|[[जितेंद्र जोशी]]
|''कॅम्पस: अ फेअर वॉर''
|-
|सर्वोत्कृष्ट बालकलाकार
|जुई नेरुरकर
|
|''[[अवंतिका (मालिका)|अवंतिका]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा
|मोहन आजगांवकर
|[[भरत जाधव]]
|''साहेब, बीबी आणि मी''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी कार्यक्रम
|
|
|''हसा चकट फू''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा
|सलील दीक्षित
|[[सुबोध भावे]]
|''[[अवंतिका (मालिका)|अवंतिका]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|रमा चौधरी
|[[अदिती सारंगधर]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|[[साईबाबा]]
|[[तुषार दळवी]]
|''साईबाबा''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|श्यामल टिपरे
|[[शुभांगी गोखले]]
|''[[श्रीयुत गंगाधर टिपरे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|आबा चौधरी
|[[अरुण नलावडे]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|विशाखा चौधरी
|[[नीलम शिर्के]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|देवराम खंडागळे
|[[शरद पोंक्षे]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|पद्मिनी-श्रीकांत
|[[निवेदिता सराफ]]-[[सचिन खेडेकर]]
|''[[बंधन (मालिका)|बंधन]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|अवंतिका दीक्षित
|[[मृणाल कुलकर्णी]]
|''[[अवंतिका (मालिका)|अवंतिका]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|गंगाधर (आबा) टिपरे
|[[दिलीप प्रभावळकर]]
|''[[श्रीयुत गंगाधर टिपरे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|टिपरे कुटुंब
|
|''[[श्रीयुत गंगाधर टिपरे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[वादळवाट]]''
|}
== २००५ ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी पुरस्कार २००५}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सोहळा
|
|
|''[[नक्षत्रांचे देणे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट पदार्पण
|सागर सरदेसाई
|[[अनिकेत विश्वासराव]]
|''[[ऊन पाऊस (मालिका)|ऊन पाऊस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक पुरुष
|
|[[आदेश बांदेकर]]
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक स्त्री
|
|राणी गुणाजी / ऋजुता देशमुख
|''मानसी तुमच्या घरी''
|-
|सर्वोत्कृष्ट चर्चात्मक कार्यक्रम
|
|
|''आमने सामने''
|-
|सर्वोत्कृष्ट बालकलाकार
|राज / चिराग
|
|''मिशा / अंकुर''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा
|मोहन आजगांवकर
|[[भरत जाधव]]
|''साहेब, बीबी आणि मी''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|समर अजिंक्य
|[[लोकेश गुप्ते]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|श्रावणी चौधरी
|
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|रमा चौधरी
|[[अदिती सारंगधर]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|जयसिंग राजपूत
|[[सुबोध भावे]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|देवराम खंडागळे
|[[शरद पोंक्षे]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|कल्याणी पटवर्धन
|[[नीना कुळकर्णी]]
|''[[अधुरी एक कहाणी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|सुलक्षणा चौधरी
|मेघना वैद्य
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|आबा चौधरी
|[[अरुण नलावडे]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|आबा-सुलक्षणा
|[[अरुण नलावडे]]-मेघना वैद्य
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|रमा चौधरी
|[[अदिती सारंगधर]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|आबा चौधरी
|[[अरुण नलावडे]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|चौधरी कुटुंब
|
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[वादळवाट]]''
|}
== २००६ ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी पुरस्कार २००६}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[ऊन पाऊस (मालिका)|ऊन पाऊस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सोहळा
|
|
|''[[नक्षत्रांचे देणे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट चर्चात्मक कार्यक्रम
|
|
|''झी न्यूज मराठी''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक स्त्री
|
|राणी गुणाजी
|''मानसी तुमच्या घरी''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक पुरुष
|
|[[आदेश बांदेकर]]
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट गीतकार
|
|सौमित्र
|''[[ऊन पाऊस (मालिका)|ऊन पाऊस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा
|चकोर
|[[भरत जाधव]]
|''असा मी तसा मी''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|जान्हवी चौधरी
|
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|मयुरेश अधिकारी
|गिरीश परदेशी
|''[[या सुखांनो या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|रमा चौधरी
|[[अदिती सारंगधर]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|अभय अधिकारी
|[[राजन भिसे]]
|''[[या सुखांनो या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|आसावरी-अंतरा
|[[अमृता सुभाष]]-[[कादंबरी कदम]]
|''[[अवघाचि संसार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|सुलक्षणा चौधरी
|मेघना वैद्य
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|आबा चौधरी
|[[अरुण नलावडे]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|कल्याणी पटवर्धन
|[[नीना कुळकर्णी]]
|''[[अधुरी एक कहाणी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|देवराम खंडागळे
|[[शरद पोंक्षे]]
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|सागर-मुक्ता
|[[अनिकेत विश्वासराव]]-प्रिया मेंगळे
|''[[ऊन पाऊस (मालिका)|ऊन पाऊस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|मुक्ता सरदेसाई
|प्रिया मेंगळे
|''[[ऊन पाऊस (मालिका)|ऊन पाऊस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|सागर सरदेसाई
|[[अनिकेत विश्वासराव]]
|''[[ऊन पाऊस (मालिका)|ऊन पाऊस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|चौधरी कुटुंब
|
|''[[वादळवाट]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[या सुखांनो या]]''
|}
== २००७ ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी पुरस्कार २००७}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सोहळा
|
|
|''[[नक्षत्रांचे देणे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''सा रे ग म प''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक स्त्री
|
|[[पल्लवी जोशी]]
|''सा रे ग म प''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक पुरुष
|
|[[आदेश बांदेकर]]
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट परीक्षक
|
|[[देवकी पंडित]]
|''सा रे ग म प''
|-
|सर्वोत्कृष्ट गीतकार
|
|मंगेश कुळकर्णी
|''[[या सुखांनो या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट बालकलाकार
|प्रथमेश
|
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|नेहा किर्लोस्कर
|ऋग्वेदी प्रधान
|''[[वहिनीसाहेब]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|मयुरेश अधिकारी
|गिरीश परदेशी
|''[[या सुखांनो या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|आसावरी भोसले
|[[अमृता सुभाष]]
|''[[अवघाचि संसार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|दीनानाथ शास्त्री
|[[आनंद अभ्यंकर]]
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|आदिनाथ-प्रिया
|[[उमेश कामत]]-शर्वरी पाटणकर
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|सरिता अधिकारी
|[[ऐश्वर्या नारकर]]
|''[[या सुखांनो या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|रघुनाथ मोहिते
|विहंग नायक
|''[[अवघाचि संसार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|सुलेखा राऊत
|[[नीलम शिर्के]]
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|सोपान
|[[सुहास भालेकर]]
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|अभय-सरिता
|[[राजन भिसे]]-[[ऐश्वर्या नारकर]]
|''[[या सुखांनो या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|सरिता अधिकारी
|[[ऐश्वर्या नारकर]]
|''[[या सुखांनो या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|हर्षवर्धन भोसले
|[[प्रसाद ओक]]
|''[[अवघाचि संसार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|शास्त्री कुटुंब
|
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|}
== २००८ ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी पुरस्कार २००८}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[कळत नकळत (मालिका)|कळत नकळत]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सोहळा
|
|
|''एकापेक्षा एक महाअंतिम सोहळा''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''सा रे ग म प''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक स्त्री
|
|[[पल्लवी जोशी]]
|''सा रे ग म प''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक पुरुष
|
|[[आदेश बांदेकर]]
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट परीक्षक
|
|[[सचिन पिळगांवकर]]
|''एका पेक्षा एक''
|-
|सर्वोत्कृष्ट गीतकार
|
|अश्विनी शेंडे
|''[[कळत नकळत (मालिका)|कळत नकळत]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|प्रिया शास्त्री
|शर्वरी पाटणकर
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|सचिन म्हात्रे
|पंकज विष्णू
|''[[अवघाचि संसार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|आसावरी भोसले
|[[अमृता सुभाष]]
|''[[अवघाचि संसार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|दीनानाथ शास्त्री
|[[आनंद अभ्यंकर]]
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|आदिनाथ-प्रिया
|[[उमेश कामत]]-शर्वरी पाटणकर
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|सरिता अधिकारी
|[[ऐश्वर्या नारकर]]
|''[[या सुखांनो या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|अभय अधिकारी
|[[राजन भिसे]]
|''[[या सुखांनो या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|सुलेखा राऊत
|[[नीलम शिर्के]]
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|सोपान
|[[सुहास भालेकर]]
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|मधुरा-गौरव
|ऋजुता देशमुख-[[अनिकेत विश्वासराव]]
|''[[कळत नकळत (मालिका)|कळत नकळत]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|भैरवी किर्लोस्कर
|[[भार्गवी चिरमुले]]
|''[[वहिनीसाहेब]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|हर्षवर्धन भोसले
|[[प्रसाद ओक]]
|''[[अवघाचि संसार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|अधिकारी कुटुंब
|
|''[[या सुखांनो या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|}
== २००९ ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी पुरस्कार २००९}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[कुलवधू (मालिका)|कुलवधू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सोहळा
|
|
|''[[सा रे ग म प:लिटील चॅम्प्स]] महाअंतिम सोहळा''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''[[सा रे ग म प:लिटील चॅम्प्स]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक स्त्री
|
|[[पल्लवी जोशी]]
|''[[सा रे ग म प:लिटील चॅम्प्स]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक पुरुष
|
|[[आदेश बांदेकर]]
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट परीक्षक
|
|[[अवधूत गुप्ते]]
|''[[सा रे ग म प:लिटील चॅम्प्स]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट गीतकार
|
|अश्विनी शेंडे
|''[[कुलवधू (मालिका)|कुलवधू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|गोदावरी
|[[सुलभा देशपांडे]]
|''[[कुलवधू (मालिका)|कुलवधू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|वझलवार
|[[अजय पूरकर]]
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा
|कामना कामतेकर
|[[निर्मिती सावंत]]
|''[[कॉन्स्टेबल कामना कामतेकर]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी कार्यक्रम
|
|
|''[[मालवणी डेज]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|आसावरी भोसले
|[[अमृता सुभाष]]
|''[[अवघाचि संसार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|डी.व्ही. देशमुख
|[[सदाशिव अमरापूरकर]]
|''[[कुलवधू (मालिका)|कुलवधू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|देवयानी-साक्षी
|[[पूर्वा गोखले]]-पल्लवी वैद्य
|''[[कुलवधू (मालिका)|कुलवधू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|वसुधा शास्त्री
|[[इला भाटे]]
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|दीनानाथ शास्त्री
|[[आनंद अभ्यंकर]]
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|सुलेखा राऊत
|[[नीलम शिर्के]]
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|रणवीर राजेशिर्के
|[[मिलिंद गुणाजी]]
|''[[कुलवधू (मालिका)|कुलवधू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|देवयानी-विक्रमादित्य
|[[पूर्वा गोखले]]-[[सुबोध भावे]]
|''[[कुलवधू (मालिका)|कुलवधू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|देवयानी देशमुख
|[[पूर्वा गोखले]]
|''[[कुलवधू (मालिका)|कुलवधू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|विक्रमादित्य राजेशिर्के
|[[सुबोध भावे]]
|''[[कुलवधू (मालिका)|कुलवधू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|शास्त्री कुटुंब
|
|''[[असंभव (मालिका)|असंभव]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[कुलवधू (मालिका)|कुलवधू]]''
|}
== २०१० ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी पुरस्कार २०१०}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[माझिया प्रियाला प्रीत कळेना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सोहळा
|
|
|''झी मराठी पुरस्कार २००९''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''[[साडे माडे तीन (मालिका)|साडे माडे तीन]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट रिॲलिटी शो
|
|
|''फू बाई फू''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक स्त्री
|
|[[रेणुका शहाणे]]
|''याला जीवन ऐसे नाव''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक पुरुष
|
|[[निलेश साबळे]]
|''फू बाई फू''
|-
|सर्वोत्कृष्ट परीक्षक
|
|[[अवधूत गुप्ते]]
|''सा रे ग म प''
|-
|सर्वोत्कृष्ट गीतकार
|
|अश्विनी शेंडे
|''[[माझिया प्रियाला प्रीत कळेना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|राधिका
|दीप्ती समेळ-केतकर
|''[[कुंकू (मालिका)|कुंकू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|पद्माकर वाकनीस
|सिद्धेश्वर झाडबुके
|''[[कुंकू (मालिका)|कुंकू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा
|मालक
|[[कुशल बद्रिके]]
|''[[शुभं करोति (मालिका)|शुभं करोति]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|कृष्णा किल्लेदार
|[[सुहास जोशी]]
|''[[कुंकू (मालिका)|कुंकू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|बाप्पाजी
|गुरुराज अवधानी
|''[[भाग्यलक्ष्मी (मालिका)|भाग्यलक्ष्मी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|जानकी-गणेश
|[[मृण्मयी देशपांडे]]-प्रफुल्ल भालेराव
|''[[कुंकू (मालिका)|कुंकू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|विभावरी पेंडसे
|सुहिता थत्ते
|''[[माझिया प्रियाला प्रीत कळेना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|नरसिंह किल्लेदार
|[[सुनील बर्वे]]
|''[[कुंकू (मालिका)|कुंकू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|कामिनी मोहिते
|[[सुरेखा कुडची]]
|''[[भाग्यलक्ष्मी (मालिका)|भाग्यलक्ष्मी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|परशुराम किल्लेदार
|[[शरद पोंक्षे]]
|''[[कुंकू (मालिका)|कुंकू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|अभिजीत-शमिका
|[[अभिजीत खांडकेकर]]-[[मृणाल दुसानीस]]
|''[[माझिया प्रियाला प्रीत कळेना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|जानकी किल्लेदार
|[[मृण्मयी देशपांडे]]
|''[[कुंकू (मालिका)|कुंकू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|अभिजीत पेंडसे
|[[अभिजीत खांडकेकर]]
|''[[माझिया प्रियाला प्रीत कळेना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट पदार्पण
|शमिका पेंडसे / अभिजीत पेंडसे
|[[मृणाल दुसानीस]] / [[अभिजीत खांडकेकर]]
|''[[माझिया प्रियाला प्रीत कळेना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|पेंडसे कुटुंब
|
|''[[माझिया प्रियाला प्रीत कळेना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[कुंकू (मालिका)|कुंकू]]''
|}
===विशेष पुरस्कार===
* '''वामन हरी पेठे ज्वेलर्स विशेष लक्षवेधी चेहरा - जानकी ([[मृण्मयी देशपांडे]]) - ''[[कुंकू (मालिका)|कुंकू]]'''''
== २०११ ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी पुरस्कार २०११}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''मराठी पाऊल पडते पुढे''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट रिॲलिटी शो
|
|
|''मराठी पाऊल पडते पुढे''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक स्त्री
|
|[[प्रिया बापट]]
|''सा रे ग म प''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालक पुरुष
|
|[[आदेश बांदेकर]]
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट परीक्षक
|
|[[अजय-अतुल]]
|''सा रे ग म प''
|-
|सर्वोत्कृष्ट गीतकार
|
|[[श्रीरंग गोडबोले]]
|''मराठी पाऊल पडते पुढे''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|शालिनी देशमुख
|
|''[[पिंजरा (मालिका)|पिंजरा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|विश्वास बनारसे
|[[विवेक लागू]]
|''[[गुंतता हृदय हे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट बालकलाकार
|देवी बनारसे
|[[रितिका श्रोत्री]]
|''[[गुंतता हृदय हे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|जानकी किल्लेदार
|[[मृण्मयी देशपांडे]]
|''[[कुंकू (मालिका)|कुंकू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|मयंक बनारसे
|[[संदीप कुलकर्णी]]
|''[[गुंतता हृदय हे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|जानकी-गणेश
|[[मृण्मयी देशपांडे]]-प्रफुल्ल भालेराव
|''[[कुंकू (मालिका)|कुंकू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|नयना बनारसे
|[[मृणाल कुलकर्णी]]
|''[[गुंतता हृदय हे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|मच्छिंद्र देशमुख
|[[गिरीश ओक]]
|''[[पिंजरा (मालिका)|पिंजरा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|अक्का देशमुख
|सुमुखी पेंडसे
|''[[पिंजरा (मालिका)|पिंजरा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|तात्या देशमुख
|[[सुनील तावडे]]
|''[[पिंजरा (मालिका)|पिंजरा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|वीर-आनंदी
|[[भूषण प्रधान]]-[[संस्कृती बालगुडे]]
|''[[पिंजरा (मालिका)|पिंजरा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|नयना बनारसे
|[[मृणाल कुलकर्णी]]
|''[[गुंतता हृदय हे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|विरेंद्र देशमुख (वीर)
|[[भूषण प्रधान]]
|''[[पिंजरा (मालिका)|पिंजरा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|किल्लेदार कुटुंब
|
|''[[कुंकू (मालिका)|कुंकू]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[पिंजरा (मालिका)|पिंजरा]]''
|}
===विशेष पुरस्कार===
* '''वामन हरी पेठे ज्वेलर्स विशेष लक्षवेधी चेहरा – अंजली ([[तेजस्विनी पंडित]]) - ''[[एकाच ह्या जन्मी जणू]]'''''
== २०१२ ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी पुरस्कार २०१२}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[उंच माझा झोका]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट रिॲलिटी शो
|
|
|''फू बाई फू''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालन
|
|[[आदेश बांदेकर]] / [[मकरंद अनासपुरे]]
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]'' / ''[[हप्ता बंद]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट परीक्षक पुरुष
|
|[[सचिन पिळगांवकर]]
|''एका पेक्षा एक''
|-
|सर्वोत्कृष्ट परीक्षक स्त्री
|
|[[ऊर्मिला मातोंडकर]]
|''मराठी पाऊल पडते पुढे''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|सुभद्रा रानडे
|संयोगिता भावे
|''[[उंच माझा झोका]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|पांडू
|अतुल कासवा
|''[[उंच माझा झोका]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|[[रमाबाई रानडे]]
|तेजश्री वालावलकर
|''[[उंच माझा झोका]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|[[महादेव गोविंद रानडे]]
|विक्रम गायकवाड
|''[[उंच माझा झोका]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|माई रानडे
|ऋग्वेदी प्रधान
|''[[उंच माझा झोका]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|गोविंद रानडे
|[[शरद पोंक्षे]]
|''[[उंच माझा झोका]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासू
|गायत्री रत्नपारखी
|[[आसावरी जोशी]]
|''[[मला सासू हवी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सून
|मंजिरी मुधोळकर
|[[मृणाल दुसानीस]]
|''[[तू तिथे मी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नकारात्मक व्यक्तिरेखा
|प्रिया मोहिते
|[[प्रिया मराठे]]
|''[[तू तिथे मी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|रमा-महादेव
|तेजश्री वालावलकर-विक्रम गायकवाड
|''[[उंच माझा झोका]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|मंजिरी मुधोळकर
|[[मृणाल दुसानीस]]
|''[[तू तिथे मी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|सत्यजित मुधोळकर
|[[चिन्मय मांडलेकर]]
|''[[तू तिथे मी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|रानडे कुटुंब
|
|''[[उंच माझा झोका]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[उंच माझा झोका]]''
|}
===विशेष पुरस्कार===
* '''वामन हरी पेठे ज्वेलर्स विशेष लक्षवेधी चेहरा – [[रमाबाई रानडे]] (तेजश्री वालावलकर) - ''[[उंच माझा झोका]]'''''
* '''विशेष सन्मान (मालिका) – ''[[एका लग्नाची दुसरी गोष्ट]]'''''
* '''कोलगेट मॅक्स फ्रेश स्माईल ऑफ द इयर – अनय ([[नकुल घाणेकर]]) - ''[[अजूनही चांदरात आहे]]'''''
== २०१३ ==
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[राधा ही बावरी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''फू बाई फू''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालन
|
|[[आदेश बांदेकर]] / [[विजय केळकर]]
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]'' / ''[[वेध भविष्याचा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट परीक्षक
|
|[[स्वप्नील जोशी]]
|''फू बाई फू''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|अभिलाषा रत्नपारखी
|दीप्ती समेळ-केतकर
|''[[मला सासू हवी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|सदानंद बोरकर
|[[अतुल परचुरे]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा स्त्री
|शरयू गोखले (छोटी आई)
|[[लीना भागवत]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा पुरुष
|बल्लाळ पाठक / बिरजू पाठक
|[[आनंद इंगळे]] / [[वैभव मांगले]]
|''[[शेजारी शेजारी पक्के शेजारी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|सीमा धर्माधिकारी
|[[कविता लाड]]
|''[[राधा ही बावरी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|सत्यजित मुधोळकर
|[[चिन्मय मांडलेकर]]
|''[[तू तिथे मी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|नर्मदा गोखले
|सुहिता थत्ते
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|सदाशिव सहस्रबुद्धे
|[[मनोज कोल्हटकर]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासू
|जान्हवीच्या सहा सासू
|
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासरे
|मधुकर धर्माधिकारी
|[[शरद पोंक्षे]]
|''[[राधा ही बावरी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सून
|मंजिरी मुधोळकर
|[[मृणाल दुसानीस]]
|''[[तू तिथे मी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|शशिकला सहस्त्रबुद्धे
|[[आशा शेलार]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|दादा होळकर
|[[मिलिंद शिंदे (अभिनेता)|मिलिंद शिंदे]]
|''[[तू तिथे मी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|श्री-जान्हवी
|[[शशांक केतकर]]-[[तेजश्री प्रधान]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|जान्हवी गोखले
|[[तेजश्री प्रधान]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|श्रीरंग गोखले
|[[शशांक केतकर]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|गोखले कुटुंब
|
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|}
===विशेष पुरस्कार===
* '''वामन हरी पेठे ज्वेलर्स विशेष लक्षवेधी चेहरा – राधा ([[श्रुती मराठे]]) - ''[[राधा ही बावरी]]'''''
== २०१४<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.loksatta.com/manoranjan-news/zee-marathi-awards-2014-winners-list-1030095/|title=‘झी मराठी पुरस्कार २०१४’चे मानकरी|date=2014-10-10|website=[[लोकसत्ता]]|access-date=2021-04-04}}</ref> ==
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[जय मल्हार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''[[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालन
|
|[[निलेश साबळे]]
|''[[चला हवा येऊ द्या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट परीक्षक
|
|[[अवधूत गुप्ते]]
|''सा रे ग म प''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|महालक्ष्मी
|पूर्वा सुभाष
|''[[जय मल्हार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|लक्ष्मीकांत गोखले (कांता)
|[[प्रसाद ओक]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा
|सुरेश कुडाळकर
|[[उदय टिकेकर]]
|''[[जुळून येती रेशीमगाठी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|अस्मिता अग्निहोत्री
|[[मयुरी वाघ]]
|''[[अस्मिता (मालिका)|अस्मिता]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|हेगडी प्रधान
|[[नकुल घाणेकर]]
|''[[जय मल्हार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|आदित्य-अमित-अर्चना
|[[ललित प्रभाकर]]-[[लोकेश गुप्ते]]-शर्मिष्ठा राऊत
|''[[जुळून येती रेशीमगाठी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|माई देसाई
|[[सुकन्या कुलकर्णी-मोने]]
|''[[जुळून येती रेशीमगाठी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|नाना देसाई
|[[गिरीश ओक]]
|''[[जुळून येती रेशीमगाठी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासू
|माई देसाई
|[[सुकन्या कुलकर्णी-मोने]]
|''[[जुळून येती रेशीमगाठी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासरे
|नाना देसाई
|[[गिरीश ओक]]
|''[[जुळून येती रेशीमगाठी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सून
|जान्हवी गोखले
|[[तेजश्री प्रधान]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नकारात्मक व्यक्तिरेखा
|शशिकला सहस्त्रबुद्धे
|[[आशा शेलार]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|श्री-जान्हवी
|[[शशांक केतकर]]-[[तेजश्री प्रधान]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|जान्हवी गोखले
|[[तेजश्री प्रधान]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|आदित्य देसाई
|[[ललित प्रभाकर]]
|''[[जुळून येती रेशीमगाठी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|देसाई कुटुंब
|
|''[[जुळून येती रेशीमगाठी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|}
===विशेष पुरस्कार===
* '''वामन हरी पेठे ज्वेलर्स विशेष लक्षवेधी चेहरा – अदिती ([[सुरूची अडारकर]]) - ''[[का रे दुरावा]]'''''
== २०१५ ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी पुरस्कार २०१५}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[दिल दोस्ती दुनियादारी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''[[चला हवा येऊ द्या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालन
|
|[[निलेश साबळे]]
|''[[चला हवा येऊ द्या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|आऊ
|[[इला भाटे]]
|''[[का रे दुरावा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|अरविंद कदम
|[[सुनील तावडे]]
|''[[का रे दुरावा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा
|
|[[भालचंद्र कदम]]
|''[[चला हवा येऊ द्या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|भागीरथी गोखले (आईआजी)
|[[रोहिणी हट्टंगडी]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|केतकर काका
|[[अरुण नलावडे]]
|''[[का रे दुरावा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|आशुतोष-रेश्मा
|[[पुष्कराज चिरपूटकर]]-[[सखी गोखले]]
|''[[दिल दोस्ती दुनियादारी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|केतकर काकू
|मानसी मागीकर
|''[[का रे दुरावा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|केतकर काका
|[[अरुण नलावडे]]
|''[[का रे दुरावा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासू
|जान्हवीच्या सहा सासू
|
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासरे
|अण्णा खानोलकर
|प्रफुल्ल सामंत
|''[[का रे दुरावा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सून
|अदिती खानोलकर
|[[सुरूची अडारकर]]
|''[[का रे दुरावा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नकारात्मक व्यक्तिरेखा
|शशिकला सहस्त्रबुद्धे
|[[आशा शेलार]]
|''[[होणार सून मी ह्या घरची]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|जय-अदिती
|[[सुयश टिळक]]-[[सुरूची अडारकर]]
|''[[का रे दुरावा]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|म्हाळसा / बाणाई
|[[सुरभी हांडे]] / [[ईशा केसकर]]
|''[[जय मल्हार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|खंडेराया
|[[देवदत्त नागे]]
|''[[जय मल्हार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|माजघर कुटुंब
|
|''[[दिल दोस्ती दुनियादारी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[का रे दुरावा]]''
|}
===विशेष पुरस्कार===
* '''कोलगेट मॅक्स फ्रेश स्माईल ऑफ द इयर – ''[[दिल दोस्ती दुनियादारी]]'''''
* '''वामन हरी पेठे ज्वेलर्स विशेष लक्षवेधी चेहरा – स्वानंदी ([[ऋतुजा बागवे]]) - ''[[नांदा सौख्य भरे]]'''''
== २०१६<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.loksatta.com/manoranjan-news/full-list-of-zee-marathi-award-2016-winners-1319777/|title=‘झी मराठी पुरस्कार २०१६’ विजेत्यांची संपूर्ण यादी|date=2016-10-17|website=[[लोकसत्ता]]|access-date=2021-04-05}}</ref> ==
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[खुलता कळी खुलेना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''[[चला हवा येऊ द्या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालन
|
|[[निलेश साबळे]]
|''[[चला हवा येऊ द्या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|महालक्ष्मी
|पूर्वा सुभाष
|''[[जय मल्हार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|नारदमुनी
|अनिरुद्ध जोशी
|''[[जय मल्हार]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा
|
|[[भालचंद्र कदम]]
|''[[चला हवा येऊ द्या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|पार्वती दळवी
|[[उषा नाडकर्णी]]
|''[[खुलता कळी खुलेना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|पांडू
|[[प्रल्हाद कुडतरकर]]
|''[[रात्रीस खेळ चाले]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|गौरी-नचिकेत
|[[सायली संजीव]]-सचिन देशपांडे
|''[[काहे दिया परदेस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|राधिका सुभेदार
|[[अनिता दाते-केळकर]]
|''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|मधुसूदन सावंत
|[[मोहन जोशी]]
|''[[काहे दिया परदेस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासू
|आजी
|[[शुभांगी जोशी]]
|''[[काहे दिया परदेस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासरे
|मधुसूदन सावंत
|[[मोहन जोशी]]
|''[[काहे दिया परदेस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सून
|गौरी शुक्ल
|[[सायली संजीव]]
|''[[काहे दिया परदेस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नकारात्मक व्यक्तिरेखा
|शनाया सबनीस
|[[रसिका सुनील]]
|''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|शिव-गौरी
|ऋषी सक्सेना-[[सायली संजीव]]
|''[[काहे दिया परदेस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|गौरी शुक्ल
|[[सायली संजीव]]
|''[[काहे दिया परदेस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|शिवकुमार शुक्ल
|ऋषी सक्सेना
|''[[काहे दिया परदेस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|सावंत कुटुंब
|
|''[[काहे दिया परदेस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[काहे दिया परदेस]]''
|}
===विशेष पुरस्कार===
* '''कोलगेट मॅक्स फ्रेश स्माईल ऑफ द इयर – अंजली (अक्षया देवधर) - ''[[तुझ्यात जीव रंगला]]'''''
* '''वामन हरी पेठे ज्वेलर्स विशेष लक्षवेधी चेहरा – गौरी ([[सायली संजीव]]) - ''[[काहे दिया परदेस]]'''''
== २०१७<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.loksatta.com/manoranjan-news/zee-marathi-awards-2017-winners-lagira-zhala-jee-grabs-10-awards-1567407/|title=झी मराठी अवॉर्ड्सवर ‘लागिरं झालं जी’ची ठसठशीत मोहोर|date=2017-10-10|website=[[लोकसत्ता]]|access-date=2021-04-05}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://divyamarathi.bhaskar.com/news/BOL-MB-lagir-zala-ji-bag-10-awards-here-is-the-list-of-zee-marathi-awards-2017-winners-5717289-PHO.html|title=राणा-शीतली ठरले सर्वोत्कृष्ट ॲक्टर-ॲक्ट्रेस, जाणून घ्या कुणीकुणी पटकावला झी मराठी अवॉर्ड्स|date=2017-10-10|website=[[दिव्य मराठी]]|access-date=2021-04-05}}</ref> ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी पुरस्कार २०१७}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[लागिरं झालं जी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आजी
|जीजी भोईटे
|कमल ठोके
|''[[लागिरं झालं जी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट बालकलाकार
|ध्रुव पवार
|ध्रुव गोसावी
|''[[लागिरं झालं जी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''[[चला हवा येऊ द्या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालन
|
|[[निलेश साबळे]]
|''[[चला हवा येऊ द्या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|जयश्री भोईटे
|[[किरण ढाणे]]
|''[[लागिरं झालं जी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|विक्रम राऊत
|[[निखिल चव्हाण]]
|''[[लागिरं झालं जी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा
|
|[[भालचंद्र कदम]]
|''[[चला हवा येऊ द्या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|राधिका सुभेदार
|[[अनिता दाते-केळकर]]
|''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|राहुल ताटे
|[[राहुल मगदूम]]
|''[[लागिरं झालं जी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|राणा-सूरज
|[[हार्दिक जोशी]]-राज हंचनाळे
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|गोदाक्का
|छाया सागांवकर
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|सुरेंद्र (नाना) पवार
|देवेंद्र देव
|''[[लागिरं झालं जी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासू
|सरिता सुभेदार
|भारती पाटील
|''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासरे
|प्रताप गायकवाड
|मिलिंद दास्ताणे
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सून
|अंजली गायकवाड
|अक्षया देवधर
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|शनाया सबनीस
|[[रसिका सुनील]]
|''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|गुरुनाथ सुभेदार (गॅरी)
|[[अभिजीत खांडकेकर]]
|''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|अजिंक्य-शीतल
|[[नितीश चव्हाण]]-[[शिवानी बावकर]]
|''[[लागिरं झालं जी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|शीतल पवार
|[[शिवानी बावकर]]
|''[[लागिरं झालं जी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|रणविजय (राणा) गायकवाड
|[[हार्दिक जोशी]]
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|गायकवाड कुटुंब
|
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[लागिरं झालं जी]]'' / ''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|}
===विशेष पुरस्कार===
* '''कोलगेट मॅक्स फ्रेश स्माईल ऑफ द इयर – समीर (साईंकित कामत) - ''[[तुझं माझं ब्रेकअप]]'''''
* '''वामन हरी पेठे ज्वेलर्स विशेष लक्षवेधी चेहरा – अंजली (अक्षया देवधर) - ''[[तुझ्यात जीव रंगला]]'''''
* '''लक्स गोल्डन ब्युटी पुरस्कार – शीतल ([[शिवानी बावकर]]) - ''[[लागिरं झालं जी]]'''''
== २०१८<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.lokmat.com/television/zee-marathi-awards-2018-winners/|title=तुला पाहते रे ही मालिका झी मराठी अवॉर्ड्समध्ये ठरली सर्वोत्कृष्ट, जाणून घ्या कोणाला मिळाला सर्वोत्कृष्ट नायक आणि नायिकेचा पुरस्कार|date=2018-10-29|website=[[लोकमत]]|access-date=2021-04-05}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://zeenews.india.com/marathi/entertainment/zee-marathi-awards-2018-winner-list/449068|title=झी मराठी अवॉर्ड्स २०१८च्या पुरस्कारांची यादी|date=2018-10-29|website=[[झी २४ तास]]|access-date=2021-04-05}}</ref> ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०१८}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[तुला पाहते रे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''[[चला हवा येऊ द्या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालन
|
|[[संकर्षण कऱ्हाडे]]
|''[[आम्ही सारे खवय्ये]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट बालकलाकार
|लाडू
|राजवीरसिंह राजे
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|रेवती गुप्ते
|श्वेता मेहेंदळे
|''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|बरकत
|अमोल नाईक
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा
|राहुल ताटे
|[[राहुल मगदूम]]
|''[[लागिरं झालं जी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|राधिका सुभेदार
|[[अनिता दाते-केळकर]]
|''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|अरुण निमकर
|मोहिनीराज गटणे
|''[[तुला पाहते रे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|राणा-सूरज
|[[हार्दिक जोशी]]-राज हंचनाळे
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|पुष्पा निमकर
|गार्गी फुले-थत्ते
|''[[तुला पाहते रे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|अरुण निमकर
|मोहिनीराज गटणे
|''[[तुला पाहते रे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासू
|सरिता सुभेदार
|भारती पाटील
|''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासरे
|वसंत सुभेदार
|देवेंद्र दोडके
|''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सून
|अंजली गायकवाड
|अक्षया देवधर
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|नंदिता गायकवाड
|धनश्री काडगांवकर
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|हर्षवर्धन देशमुख (भैय्यासाहेब)
|[[किरण गायकवाड]]
|''[[लागिरं झालं जी]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|राणा-अंजली
|[[हार्दिक जोशी]]-अक्षया देवधर
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|राधिका सुभेदार
|[[अनिता दाते-केळकर]]
|''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|विक्रांत सरंजामे
|[[सुबोध भावे]]
|''[[तुला पाहते रे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|निमकर कुटुंब
|
|''[[तुला पाहते रे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[तुला पाहते रे]]''
|}
===विशेष पुरस्कार===
* '''जीवनगौरव पुरस्कार – [[अशोक पत्की]] - ''[[तुला पाहते रे]]'''''
* '''कोलगेट मॅक्स फ्रेश सर्वोत्कृष्ट परफॉर्मन्स ऑफ द इयर – राधिका ([[अनिता दाते-केळकर]]) - ''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]'''''
* '''प्रभावशाली व्यक्तिरेखा – राधिका ([[अनिता दाते-केळकर]]) - ''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]'''''
* '''लक्स गोल्डन ब्युटी पुरस्कार – अंजली (अक्षया देवधर) - ''[[तुझ्यात जीव रंगला]]'''''
* '''विशेष सन्मान (मालिका) – ''[[स्वराज्यरक्षक संभाजी]]'''''
* '''विशेष सन्मान (नायक) – [[संभाजी महाराज]] - [[अमोल कोल्हे]] - ''[[स्वराज्यरक्षक संभाजी]]'''''
* '''वामन हरी पेठे ज्वेलर्स विशेष लक्षवेधी चेहरा – ईशा ([[गायत्री दातार]]) - ''[[तुला पाहते रे]]'''''
== २०१९<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.loksatta.com/manoranjan-news/zee-marathi-awards-2019-full-list-of-winners-ssv-92-1992408/|title=‘झी मराठी अवॉर्ड्स २०१९’चा दैदिप्यमान सोहळा|date=2019-10-14|website=[[लोकसत्ता]]|access-date=2021-04-05}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.lokmat.com/television/agabai-sasubai-and-ratris-khel-chale-2-receives-maximum-awards-zee-marathi-awards-2019/|title=या मालिकेने मारली झी मराठी अवॉर्ड्समध्ये बाजी, नुकतीच सुरू झालीय ही मालिका|date=2019-10-12|website=[[लोकमत]]|access-date=2021-04-05}}</ref> ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०१९}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[अग्गंबाई सासूबाई]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''राम राम महाराष्ट्र''
|-
|सर्वोत्कृष्ट बालकलाकार
|लाडू
|राजवीरसिंह राजे
|''[[तुझ्यात जीव रंगला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|छाया नाईक
|नम्रता पावसकर
|''[[रात्रीस खेळ चाले २]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|चोंट्या
|हृदयनाथ जाधव
|''[[रात्रीस खेळ चाले २]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा स्त्री
|मंदोदरी परब (मॅडी)
|भक्ती रत्नपारखी
|''[[अग्गंबाई सासूबाई]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा पुरुष
|मोहन अष्टपुत्रे
|[[अतुल परचुरे]]
|''[[भागो मोहन प्यारे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|कुमुदिनी (शेवंता) पाटणकर
|[[अपूर्वा नेमळेकर]]
|''[[रात्रीस खेळ चाले २]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|अण्णा नाईक
|[[माधव अभ्यंकर]]
|''[[रात्रीस खेळ चाले २]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|बबन-सुमी
|रोहित चव्हाण-अमृता धोंगडे
|''[[मिसेस मुख्यमंत्री]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|आसावरी कुलकर्णी
|[[निवेदिता सराफ]]
|''[[अग्गंबाई सासूबाई]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|वसंत सुभेदार
|देवेंद्र दोडके
|''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासू
|आसावरी कुलकर्णी
|[[निवेदिता सराफ]]
|''[[अग्गंबाई सासूबाई]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासरे
|दत्तात्रय कुलकर्णी
|[[रवी पटवर्धन]]
|''[[अग्गंबाई सासूबाई]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सून
|आसावरी कुलकर्णी
|[[निवेदिता सराफ]]
|''[[अग्गंबाई सासूबाई]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|वत्सला (वच्छी) नाईक
|संजीवनी पाटील
|''[[रात्रीस खेळ चाले २]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|अण्णा नाईक
|[[माधव अभ्यंकर]]
|''[[रात्रीस खेळ चाले २]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|अभिजीत-आसावरी
|[[गिरीश ओक]]-[[निवेदिता सराफ]]
|''[[अग्गंबाई सासूबाई]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|सुमन मंत्री-पाटील
|अमृता धोंगडे
|''[[मिसेस मुख्यमंत्री]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|मोहन अष्टपुत्रे
|[[अतुल परचुरे]]
|''[[भागो मोहन प्यारे]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|कुलकर्णी कुटुंब
|
|''[[अग्गंबाई सासूबाई]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[अग्गंबाई सासूबाई]]''
|}
===विशेष पुरस्कार===
* '''जीवनगौरव पुरस्कार – दत्ता आजोबा ([[रवी पटवर्धन]]) - ''[[अग्गंबाई सासूबाई]]'''''
* '''लक्स गोल्डन ब्युटी पुरस्कार – मधुवंती (सरिता मेहेंदळे-जोशी) - ''[[भागो मोहन प्यारे]]'''''
* '''कोलगेट मॅक्स फ्रेश सर्वोत्कृष्ट परफॉर्मन्स ऑफ द इयर – शुभ्रा ([[तेजश्री प्रधान]]) - ''[[अग्गंबाई सासूबाई]]'''''
* '''प्रभावशाली व्यक्तिरेखा – राधिका ([[अनिता दाते-केळकर]]) - ''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]'''''
* '''वामन हरी पेठे ज्वेलर्स विशेष लक्षवेधी चेहरा – [[श्रेया बुगडे]] - ''[[चला हवा येऊ द्या]]'''''
* '''विशेष सन्मान (मालिका) – ''[[स्वराज्यरक्षक संभाजी]]'''''
* '''विशेष सन्मान (कार्यक्रम) – ''[[चला हवा येऊ द्या]]'''''
== २०२०-२१<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.tv9marathi.com/entertainment/television/zee-marathi-awards-2020-21-part-2-full-winners-list-431569.html|title='माझा होशील ना' अव्वल, सईचा डबल धमाका, ओम-देवमाणूसचाही सन्मान|date=2021-04-05|website=[[टीव्ही९ मराठी]]|access-date=2021-04-05}}</ref> ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०२०-२१}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[माझा होशील ना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|सुमन साळवी
|शुभांगी भुजबळ
|''[[येऊ कशी तशी मी नांदायला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|शशिकांत (बबन) बिराजदार
|अतुल काळे
|''[[माझा होशील ना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा स्त्री
|सरू पाटील
|रुक्मिणी सुतार
|''[[देवमाणूस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा पुरुष
|शुभंकर पाटील (टोण्या)
|वीरल माने
|''[[देवमाणूस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|सरू पाटील
|रुक्मिणी सुतार
|''[[देवमाणूस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|अजितकुमार देव
|[[किरण गायकवाड]]
|''[[देवमाणूस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|ब्रह्मे भाऊ
|
|''[[माझा होशील ना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|शकुंतला खानविलकर (शकू)
|[[शुभांगी गोखले]]
|''[[येऊ कशी तशी मी नांदायला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|वसंत साळवी (दादा)
|उदय साळवी
|''[[येऊ कशी तशी मी नांदायला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासू
|आसावरी राजे
|[[निवेदिता सराफ]]
|''[[अग्गंबाई सासूबाई]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सासरे
|सईचे पाच सासरे
|
|''[[माझा होशील ना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सून
|शुभ्रा कुलकर्णी
|[[तेजश्री प्रधान]]
|''[[अग्गंबाई सासूबाई]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|मालविका खानविलकर
|[[अदिती सारंगधर]]
|''[[येऊ कशी तशी मी नांदायला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|अजितकुमार देव
|[[किरण गायकवाड]]
|''[[देवमाणूस]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|सई-आदित्य
|[[गौतमी देशपांडे]]-विराजस कुलकर्णी
|''[[माझा होशील ना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|सई कश्यप (देसाई)
|[[गौतमी देशपांडे]]
|''[[माझा होशील ना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|ओमकार खानविलकर
|शाल्व किंजवडेकर
|''[[येऊ कशी तशी मी नांदायला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|ब्रह्मे कुटुंब
|
|''[[माझा होशील ना]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[माझा होशील ना]]''
|}
===विशेष पुरस्कार===
* '''सर्वोत्कृष्ट परफॉर्मन्स – रेवती ([[मानसी साळवी]]) - ''[[काय घडलं त्या रात्री?]]'''''
* '''जीवनगौरव पुरस्कार – अप्पा ([[अच्युत पोतदार]]) - ''[[माझा होशील ना]]'''''
* '''प्रभावशाली व्यक्तिरेखा – समर ([[शशांक केतकर]]) - ''[[पाहिले नं मी तुला]]'''''
* '''विशेष सन्मान (मालिका) – ''[[माझ्या नवऱ्याची बायको]]'''''
* '''लक्स गोल्डन ब्युटी पुरस्कार – स्वीटू (अन्विता फलटणकर) - ''[[येऊ कशी तशी मी नांदायला]]'''''
* '''वामन हरी पेठे ज्वेलर्स विशेष लक्षवेधी चेहरा – मानसी ([[तन्वी मुंडले]]) - ''[[पाहिले नं मी तुला]]'''''
== २०२१ ==
{{मुख्य लेख|झी मराठी उत्सव नात्यांचा पुरस्कार २०२१}}
{| class="wikitable"
!विभाग
!विजेते
!कलाकार
!मालिका
|-
|सर्वोत्कृष्ट शीर्षकगीत
|
|
|''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मित्र
|यश-समीर
|[[श्रेयस तळपदे]]-[[संकर्षण कऱ्हाडे]]
|''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आजी
|बयोबाई देशमुख
|सुरेखा लहामगे-शर्मा
|''[[तुझ्या माझ्या संसाराला आणि काय हवं!]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आजोबा
|जग्गनाथ चौधरी
|[[मोहन जोशी]]
|''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट बालकलाकार
|परी कामत
|मायरा वैकुळ
|''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कथाबाह्य कार्यक्रम
|
|
|''[[चला हवा येऊ द्या]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सूत्रसंचालन
|
|[[मृण्मयी देशपांडे]]
|''[[सा रे ग म प:लिटील चॅम्प्स]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा स्त्री
|सुमित्रा देशमुख (मोठ्याबाई)
|अंजली जोशी
|''[[तुझ्या माझ्या संसाराला आणि काय हवं!]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक व्यक्तिरेखा पुरुष
|सयाजी
|महेश फाळके
|''[[रात्रीस खेळ चाले ३]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा स्त्री
|शेफाली
|काजल काटे
|''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट विनोदी व्यक्तिरेखा पुरुष
|समीर
|[[संकर्षण कऱ्हाडे]]
|''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा स्त्री
|अरुणा नाईक
|मानसी मागीकर
|''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट व्यक्तिरेखा पुरुष
|समीर
|[[संकर्षण कऱ्हाडे]]
|''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावंडं
|स्वीटू-चिन्या
|अन्विता फलटणकर-अर्णव राजे
|''[[येऊ कशी तशी मी नांदायला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट आई
|नेहा कामत
|[[प्रार्थना बेहेरे]]
|''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट वडील
|मनोहर देशपांडे
|[[अरुण नलावडे]]
|''[[मन उडू उडू झालं]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावी सासू
|शकुंतला खानविलकर (शकू)
|[[शुभांगी गोखले]]
|''[[येऊ कशी तशी मी नांदायला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावी सासरे
|वसंत साळवी (दादा)
|उदय साळवी
|''[[येऊ कशी तशी मी नांदायला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट भावी सून
|अवनी परब (स्वीटू)
|अन्विता फलटणकर
|''[[येऊ कशी तशी मी नांदायला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायिका
|मालविका खानविलकर
|[[अदिती सारंगधर]]
|''[[येऊ कशी तशी मी नांदायला]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट खलनायक
|अण्णा नाईक
|[[माधव अभ्यंकर]]
|''[[रात्रीस खेळ चाले ३]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट जोडी
|इंद्रा-दीपू
|[[अजिंक्य राऊत]]-[[हृता दुर्गुळे]]
|''[[मन उडू उडू झालं]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायिका
|नेहा कामत
|[[प्रार्थना बेहेरे]]
|''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट नायक
|यशवर्धन चौधरी
|[[श्रेयस तळपदे]]
|''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट कुटुंब
|देशमुख कुटुंब
|
|''[[तुझ्या माझ्या संसाराला आणि काय हवं!]]''
|-
|सर्वोत्कृष्ट मालिका
|
|
|''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]''
|}
===विशेष पुरस्कार===
* '''जीवनगौरव पुरस्कार – जग्गनाथ ([[मोहन जोशी]]) - ''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]'''''
* '''वामन हरी पेठे ज्वेलर्स विशेष लक्षवेधी चेहरा – नेहा ([[प्रार्थना बेहेरे]]) - ''[[माझी तुझी रेशीमगाठ]]'''''
* '''[[झी फाईव्ह]] सर्वाधिक चर्चित व्यक्तिरेखा पुरुष – इंद्रा ([[अजिंक्य राऊत]]) - ''[[मन उडू उडू झालं]]'''''
* '''[[झी फाईव्ह]] सर्वाधिक चर्चित व्यक्तिरेखा स्त्री – दीपू ([[ऋता दुर्गुळे]]) - ''[[मन उडू उडू झालं]]'''''
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:झी मराठी पुरस्कार]]
[[वर्ग:झी मराठी]]
k7aazjvpjbpetu0j0puyyj8ihp6rjt8
सदस्य चर्चा:संतोष गोरे
3
286003
2140921
2140704
2022-07-27T16:28:37Z
V.narsikar
6239
शुभेच्छा
wikitext
text/x-wiki
{{Template:Welcome|realName=|name=संतोष गोरे}}
-- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) १२:३५, ७ जुलै २०२१ (IST)
==खडीकोळवण==
माझा "खडीकोळवण" मधील अधिक मजकूर delet झाला. माहीती मिळेल का?
[[TimeNow999]]
::खडीकोळवण हा संपूर्ण लेख विकिपीडियास अनुसरून नव्हता, त्यात बदल करण्यात आले आहेत. आपण ग्राम दैवत ची माहिती टाकली, ती संपादित करून ठेवण्यात आली आहे; उडवली नाही. उलट अशा माहितीसाठी संदर्भ जोडावा लागतो, जो तुम्ही जोडला नाही. असो. काव्य पद्धतीची भाषा तसेच अज्ञात व्यक्तीचे नाव जोडून दिलेले व्यक्तीमहत्व काढण्यात आले आहे.
:::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) २०:३२, १२ जून २०२१ (IST)
साहेब मी आपला आभारी आहे, नवीन आहे, पुढे नक्कीच सुधारणा होणारच, उत्पात असा काही नाही. गैरसमज नसावा. मला वाटला दुसरे कोणती तरी मजकूर delet केला..क्षमा असावी
[[TimeNow999]]
:साहेब मला काही चुकले तर block करू नका. मार्गदर्शन करा. हिच विनंती
[[TimeNow999]]
:नमस्कार मला काही मजकूर नवा updt करायचा असेल तर तो करू शकतो का? कृपया मार्गदर्शन करावे
[[TimeNow999]]
::{{साद|TimeNow999}}, नमस्कार, मराठी विकिपीडिया मुक्त ज्ञानकोश आहे. आपण '''सकारात्मक''' आणि '''विधायक''' लिखाण सर्वत्र करू शकता, नवीन पान निर्मिती करू शकता, कुठे काही अडचण निर्माण झाल्यास मदत मागू शकता. --:[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) १९:५०, १४ जून २०२१ (IST)
नमस्कार सरजी, मी खडीकोळवण लेख पूर्णपणे काढून टाकला आहे. पुन्हा सच्चेबद्द लिखाण करूनच येथे माहीतीसाठी पाठविणार......लेख delet केल्यामुळे क्षमस्व [[TimeNow999]]
{{साद|TimeNow999}} '''कोणत्याही पानात मोठ्या प्रमाणात काटछाट किंवा फेरबदल करणे''' हे फक्त विशिष्ट संपादक करू शकतात. तेव्हा कृपया लेख न उडवता पुनर्लिखाण करावे. गरज पडल्यास [[सदस्य:TimeNow999/धुळपाटी/खडीकोळवण]] येथे कच्चे लिखाण करून पाहिजे तितके संपादने करावीत. आणि मग त्यातील उत्तम असे वेगवेगळे परिच्छेद एक एक करून [[खडीकोळवण]] या लेखात जोडावेत. :[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) १९:५४, १५ जून २०२१ (IST)
==अंतर दुवा==
<nowiki>:मला काही पाने इंग्रजी विकिपीडियाशी जोडण्यासाठी सुचवायची आहेत.</nowiki>
:होय सांगा ना!
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) १३:४२, १९ मे २०२१ (IST)
आतापर्यंतची सर्व पाने जोडल्याबद्दल खूप धन्यवाद! [[फुलांची वनस्पती]] हे पान [[फुलझाडे]] येथे स्थानांतरित केले आहे. तर त्याचा दुवा पण स्थानांतरित करावा.
:[[गायत्री दातार]] {{झाले}}, कृपया [[उदय सबनीस]] लेखाचा विस्तार करावा. तुम्ही बरीचशी छोटी पाने निर्माण केली आहेत. विनंती आहे की, पूर्वतयारी करून किमान १,००० बाईट्स, साचा आणि दोन ते तीन परिच्छेद असलेले लेख तयार करावेत.
::[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) २२:०६, १४ ऑक्टोबर २०२१ (IST)
<nowiki>:ठीक आहे, धन्यवाद.</nowiki>
:फुलपाखरू आणि देवयानी ही दोन पाने enwiki वर सापडली नाहीत.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) १४:११, १९ मे २०२१ (IST)
<nowiki>:रंग माझा वेगळाचे पान चुकीच्या इंग्रजी पानाशी जोडण्यात आले आहे. ते Rang Maza Vegla नसून Rang Majha Vegla असे आहे.</nowiki>
:रंग माझा वेगळा दुरुस्त केले, पण enwiki वर जीव झाला येडापिसा सापडत नाहीये.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] )
<nowiki>:Phulpakharu (TV series), Devyani... Ekka Raja Rani, Jeev Zala Yeda Pisa अशी पाने आहेत.</nowiki>
:ते दिसायला वेळ लागतो. आज संध्याकाळी परत मेसेज करा. अजून काही पान असतील तर कृपया मेसेज टाकून ठेवणे. तसेच प्रत्येक मेसेज टाकताना किंवा रिप्लाय देताना खाली '''<nowiki>:~~~~ </nowiki>''' असे टाकणे.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] )
<nowiki>:ओके चालेल.</nowiki>
:ओके चालेल नंतर '''<nowiki>:~~~~ </nowiki>''' असे टाकावे. त्यात nowiki वगैरे लिहू नका आणि हो, तुमचे काम चांगले आहे. Sign up/login म्हणजे सनोंद प्रवेश करून काम करा, अजून सोपे जाईल.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) १४:५२, १९ मे २०२१ (IST)
:नमस्कार, कृपया नवीन पानांची यादी देणे थांबवा. विकिपीडियावर बहुतेक सदस्य हे निस्वार्थपणे काम करत असतात. त्यात त्यांचा कोणताही स्वार्थ नसतो किंवा विकिपीडिया त्यांना पगार देत नसते. आपल्या व्यस्त जीवनातून वेळ काढून येथे योगदान देणे चालू असते. मला मराठी विकिपीडियाने द्रूतमाघारकार म्हणून नेमलेले आहे. वेळेत वेळ काढून सामान्य किंवा नवख्या सदस्यांच्या हातून होणाऱ्या चुका आणि होणारा उपद्रव शोधून तो दुरुस्त करणे हे माझं काम आहे. मराठी विकिपीडियावर सध्या +७४,००० पाने आहेत. जर फक्त दुवे जोडत बसलो तर प्रमुख जिम्मेदारीचे काम बाजूला पडेल. तेव्हा विनंती आहे की, सध्या झाले तेव्हढे काम पुरेसे आहे.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) ०८:३२, २० मे २०२१ (IST)
<nowiki>:नमस्कार. मला तुम्हाला त्रास देण्याचा हेतू नव्हता. मी फक्त मदत म्हणून या पानांची यादी येथे नमूद करत होतो. परंतु, आता मी येथे नवीन पानांची यादी देणार नाही क्षमस्व.</nowiki>
नमस्कार, कृपया संपादने जपून करावीत. यापूर्वी पण आपणास सावध केल्या गेले होते. तुमच्या चुकीच्या संपादनामुळे अनेक पानांवरील साचात बिघाड होतोय. त्यामुळे दुरुस्तीचे काम वाढतेय. तसेच आपण सनोंद संपादने करत नाहीयेत, त्यामुळे क्लिष्टता वाढतेय.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) ०७:०५, २१ मे २०२१ (IST)
कृपया [[महाराष्ट्रातील सर्वाधिक आकर्षक पुरुष (चित्रपट)]] तसेच [[पीयूष रानडे]] सारखी उपयुक्त माहिती नसलेली पाने दुरुस्त करावीत. अन्यथा ही व अशी इतर पाने काढली जातील याची नोंद घ्यावी.
:[[सदस्य:संतोष गोरे|संतोष गोरे]] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|चर्चा]]) ०६:५८, ११ जुलै २०२१ (IST)
कृपया प्रथम [[उदय सबनीस]] लेखात थोडा बहुत मजकूर जोडावा. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) २०:५८, ९ ऑक्टोबर २०२१ (IST)
== व्हॅलेंटाईन अभिवादन ==
{| style="background-color: #ff6947; border: 4px solid #DC143C;"
|rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 1px;" | [[File:Wikilove2 new.png|211px]]
|style="font-size: x-large; padding: 2px 2px 0 2px; height: 1.5em;" | '''व्हॅलेंटाईन अभिवादन!!!'''
|-
|style="vertical-align: middle; padding: 3px;" |
----
'''नमस्कार Goresm, [[प्रेम]] हे अंत: भाषा आहे आणि रोख्यांची दोन आत्म्यांच्या जोडणारा आणि आणते की दोन अंत: करणात एकत्र भावना आहे. [[विकिपीडिया]] पातळी प्रेम घेऊन, एकमेकांना [[व्हॅलेन्टाईन्स डे]]च्या शुभेच्छा बनवू करून विकिप्रेम पसरु,पूर्वी तो कोण असेल ज्याच्या सोबत आपले मतभेद झाला असेल, एक चांगला मित्र, किंवा फक्त काही यादृच्छिक व्यक्ती.<br /> पूर्वसंध्येला आपण मनापासून व उबदार प्रेम पाठवत आहे <br>
संपादनास शुभेच्छा,<br>
[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> ०८:२८, १४ फेब्रुवारी २०१८ (IST)
<center><span style="color: white"> '''<nowiki>{{subst:व्हॅलेंटाईन अभिवादन}} </nowiki>'''</span> असे ज्या सदस्यास संदेश द्यावयाचा आहे, त्या सदस्याच्या चर्चापानावर जोडून हा शुभेच्छा संदेश त्यांचेपर्यंत पोचवा.''</center>{{clear}}</div>
|}
==वंजारी==
{{साद|Goresm}} नमस्कार, आपण Tiven2240 च्या चर्चापानावर [[वंजारी]] लेखाबद्दल उपस्थित केलेल्या प्रश्नांना अनुसरून:
[https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:MobileDiff/1591201 1] [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:MobileDiff/1591203 2] हे वंशज विभागातील मजकूर अनामिक सदस्याने हटवले आहे. (हटवलेला मजकूर – '''''आणि रेणुका माता, माहूरगड हे होत. वंजारी समाजाची उत्पत्ती ही [[रेणुका]] मातेच्या सन्तानीं पासून झाली असे मानल्या जाते. रेणुका मात आणि [[जमदग्नी]] ऋषी यांना पाच पुत्र होते, ते अनुक्रमे असे, १) वशूमंत २) वस्तू ३) सूशौन ४) विश्ववस्तू. ५) [[परशूराम]] हे होत. वशुमंतापासून कमण्डूक ऋषी. त्याच्यापासून अनुक्रमे १)रघुपती, २)अधिपती, ३)कानुपती आणि ४)सुभानुपती हे जन्मले. यातील रघुपती पासून १)रावजीन, अधिपती पासून २)लाडजीन, कानिपती पासून ३)मथुरजन आणि सुभानुपती पासून ४)भूसार्जीन अशा '''क्रमवार चार शाखांची''' उत्पत्ती झाली.आज या चारही शाखा एक आहे व वंजारी म्हणून परिचित आहे.''''' याच मजकूराबाबत आपण बोलत आहात का?
याशिवाय पुढील मजकूर नकल-डकव (कॉपीपेस्ट) सापडला असल्याने त्याला कॉपीव्हायोचा साचा जोडला आहे, त्यामुळे तो झाकला गेला आहे आणि तो मोबाईल दृष्यातून दिसत नाही. डेक्सटॉप दृष्यातून तो तुम्ही पाहू शकता. (मजकूर – '''''अनेक वंजारी स्वत:ला राजपूत कुळीतील राणाप्रतापाचे वंशज समजतात. राजस्थानातून औरंगजेबाच्या वेळी ते दक्षिणेस आले असावेत असेही मानले जाते. त्यांच्यात अनेक उपजमांतीचे लोक आहेत. बिहार व ओरिसा या राज्यांत त्यांना आदिवासी म्हणून मान्यता मिळाली नाही. इतरत्र त्यांना अनुसूचित जमातींत समाविष्ट केले आहे. तर महाराष्ट्र्र राज्यात त्यांना भटक्या विमुक्त जातीचा दर्जा दिलेला आहे. आंध्र प्रदेशात ते सुगाळी, दिल्लीत शिरकिवन, राजस्थान व केरळात गवरिया व गूजरातमध्ये चारण म्हणून ओळखले जातात. लोदी घराण्यातील सिकंदरशाह याने १५०२ मध्ये धोलपूरवर स्वारी केली, तेव्हा वंजारी बंजारांचा प्रथम उल्लेख केलेला आढळतो. थोडक्यात विविध प्रांतीय लोक असल्याने सर्व पोटभेद पडले असले तरी समस्या समान आहेत. वंजारी समाजही पुरातन काळी मातृसत्ताक पद्धती पाळनाराच होता. महाराष्ट्रातील वंजा-यांची श्रद्धास्थाने म्हणजे जेजुरीचा खंडोबा आणि माहूरची रेणुका.''''' ).
काही बदल अपेक्षित आहे? अनामिक सदस्याने हटवलेला मजकूर पूर्ववत चढवला जाऊ शकतो, मात्र तो कॉपीपेस्ट नसावा. कृपया प्रतिक्रिया द्या.
--[[User:संदेश हिवाळे|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:संदेश हिवाळे|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> २०:२७, ४ मे २०१८ (IST)
नमस्कार, बहुतांश वेळा लेखन हे काॅपि पेस्ट असते यात काही वादच नाही. परंतु मी "आणि रेणुका माता, माहूरगड हे होत. वंजारी समाजाची उत्पत्ती ही रेणुका मातेच्या सन्तानीं पासून झाली असे मानल्या जाते. रेणुका मात आणि जमदग्नी ऋषी यांना पाच पुत्र होते, ते अनुक्रमे असे, १) वशूमंत २) वस्तू ३) सूशौन ४) विश्ववस्तू. ५) परशूराम हे होत. वशुमंतापासून कमण्डूक ऋषी. त्याच्यापासून अनुक्रमे १)रघुपती, २)अधिपती, ३)कानुपती आणि ४)सुभानुपती हे जन्मले. यातील रघुपती पासून १)रावजीन, अधिपती पासून २)लाडजीन, कानिपती पासून ३)मथुरजन आणि सुभानुपती पासून ४)भूसार्जीन अशा क्रमवार चार शाखांची उत्पत्ती झाली.आज या चारही शाखा एक आहे व वंजारी म्हणून परिचित आहे. [१].) ' या बद्दल बोलत आहे. वरील माहिती मी माझ्या शब्दात लिहिलेली आहे. काॅपि पेस्ट नाही.
🙏 धन्यवाद
'''उत्पत्ती''' विभाग बनवून त्यामध्ये वरील मजकूरात काहीसा बदल करून मी हा मजकूर लेखात घातला आहे. आपण त्यात आवश्यक ते बदल करावेत, विनंती.
आपल्यासाठी दोन विनम्र सूचना:
# कुठे संदेश टाकल्यावर त्याखाली आपली ''''सही''' अवश्य वापरावी.
# आपले सदस्य पान बनवून घ्या. ([https://mr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:Goresm&action=edit&redlink=1 येथे])
--[[User:संदेश हिवाळे|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:संदेश हिवाळे|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> २३:३१, ५ मे २०१८ (IST)
== आपले सदस्यपान ==
:मुक्त ज्ञान निर्मितीसाठी आपले अभिनंदन व शुभेच्छा!<br>
विकिपीडियावर लाल दुवा म्हणजे रिकामे पान. तुमचे नाव लाल दुव्यात दिसते आहे? मग तर त्यावर क्लिक करून ते उघडा, आणि लिहा स्वत:विषयी आपल्या सदस्य पानावर! आपला परिचय उदा.कामाचे क्षेत्र,आवडीचे विषय,अभ्यासाचे विषय,छंद इ. तसेच कोणत्या विषयांवर लिहायला आवडेल, फोटो संग्रह टाकायला आवडेल हे अवश्य लिहा. इतर विकी प्रकल्प -विकिस्रोत,विक्शनरी,विकिबुक्स इ.- यामध्ये रुची आहे का ते नोंदवावे.<br>
खाजगी माहिती जसे की फोन क्र.,ईमेल देण्याचे टाळावे.<br>
या गोष्टी करून पहा -<br>
#सदस्य पान तयार करणे - स्वत:ची थोडक्यात माहिती लिहिणे, आवड,छंद, कौशल्ये इ.<br>
::या पानावर संपादन करताना - परिच्छेद, शब्द ठळक/तिरपा करणे, बिंदी व अनुक्रमित यादी, दुवा देणे, संदर्भ देणे इ. मुलभूत गोष्टी समजून घेणे.
#आपल्याला आवडणाऱ्या कोणत्याही लेखाचे नाव 'शोधा' खिडकीत टाकून लेख उघडणे. लेखात किमान एक-दोन वाक्याची योग्य ती भर घालणे. अशा १० लेखांत भर घालणे. अलीकडील बदल मध्ये 'आपण १० संपादनांचा टप्पा ओलांडला, अभिनंदन!' असा संदेश दिसेपर्यंत संपादने करणे. याचा उद्देश लेखाची रचना, भाषा, व इतर विकिपीडिया पद्धती जाणणे असाही आहे.
#'माझ्या पसंती' मध्ये संपादनांची संख्या पाहणे. 'माझे योगदान' मध्ये आपण काय कृती केली ती पाहणे. अलीकडील बदल मध्ये नोंदी पाहणे.
# विकिपीडिया प्रशिक्षणाचे व्हिडीओ पुढील लिंकवर आहेत - [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Marathi_Wikipedia_Tutorials Marathi Wikipedia Tutorials]
पुढील लेखनाला शुभेच्छा!<br>
--[[सदस्य:सुबोध कुलकर्णी|सुबोध कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:सुबोध कुलकर्णी|चर्चा]]) ०९:२८, ७ जुलै २०१८ (IST)
== We sent you an e-mail ==
Hello {{PAGENAME}},
Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled "The Community Insights survey is coming!". If you have questions, email surveys@wikimedia.org.
You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]].
[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ००:२३, २६ सप्टेंबर २०२० (IST)
<!-- सदस्य:Samuel (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&oldid=20479295 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
Hello {{PAGENAME}},
नमस्कार ! आपण विष्णू सहस्रनाम लेखात संपूर्ण १००० नावे इंग्रजी भाषेत तक्ता घातला आहे. मराठी विकिवर याचा उपयोग नाही. आपण कृपया त्याचा अनुवाद करून सहकार्य करावे. धन्यवाद ! --[[सदस्य:आर्या जोशी|आर्या जोशी]] ([[सदस्य चर्चा:आर्या जोशी|चर्चा]]) ११:५३, ३० ऑक्टोबर २०२० (IST)
{{साद|आर्या जोशी}} नमस्कार, सुप्रभात. आपलं अंशतः बरोबर आहे. सदरील तक्ता enwiki वरून घेतलाय, घेताना त्यात काही बदल केलेत. व्यवसाय आणि इतर कार्यामुळे ताबडतोब भाषांतर शक्य नाही. माझा प्रयत्न चालू राहील अपूर्ण भाषांतर पूर्ण करण्याचा. कृपया अडचण समजून घ्यावी. आणि आठवण करून दिल्या बद्दल धन्यवाद, नक्कीच अजून वेळ देण्याचा प्रयत्न करेन. [[सदस्य:Goresm|संतोष गोरे]] ([[सदस्य चर्चा:Goresm|चर्चा]]) ०८:२६, ३१ ऑक्टोबर २०२० (IST)
Hello {{PAGENAME}} ठीक आहे. धन्यवाद--[[सदस्य:आर्या जोशी|आर्या जोशी]] ([[सदस्य चर्चा:आर्या जोशी|चर्चा]]) ०९:२९, १ नोव्हेंबर २०२० (IST)
== लेखन ==
संतोष दादा, आपण चांगले काम करत आहेत! धन्यवाद! मी आपल्या [[कांकरेज गाय]] या लेखात काही आवश्यक बदल केले आहेत. कृपया ते पाहावे व पुढील लेखनात वापरावे. आपण जे विकिपीडियावर लिहीत आहेत त्याला विश्वसनीय स्रोत देने गरजेचे आहे. लेखात चित्र असले की त्याचा स्वरूप बदलून जाते आणि लेख अजून वाचायला आवडते. काहीही अडचणी असल्यास मला साद द्यावे किव्हा चर्चापानावर संदेश टाकावे. धन्यवाद --[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) ०८:०१, २६ डिसेंबर २०२० (IST)
{{साद|Tiven2240}}धन्यवाद भाऊ. निश्चितच तुमची मदत आवश्यक आहे. मला अजून खूप काही शिकणे बाकी आहे. सध्या फक्त नवीन पान करणे चालू आहे. फोटो आणि इतर माहिती निश्चितच परत टाकल्या जाईल. [[सदस्य:Goresm|संतोष गोरे]] ([[सदस्य चर्चा:Goresm|चर्चा]]) ०८:३१, २६ डिसेंबर २०२० (IST)
:विकिपीडियावर सद्या ६.७२ कोटी चित्र आहे. आपण त्यांना लेखात जोडू शकता. [[:c:special:search|इथे शोध घ्यावी]]. चित्र जोडण्यासाठी ''''<nowiki>[[चित्र:फाईल नाव|thumb|चित्र माहिती]]</nowiki>''' असे वापरावे. अधिक माहिती [[:en:Wikipedia:Uploading images|इथे पाहता येईल]]--[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) ०८:५३, २६ डिसेंबर २०२० (IST)
==पान पुनर्निर्देशित करणे==
नमस्कार, पाने पुनर्निर्देशित करण्याबाबतची मी तुमची काही संपादने पाहिली. एखादे पान/लेख दुसरीकडे पुनर्निर्देशित करत असताना त्या (पुनर्निर्देशित केले आहे ते) पानावरील इतर संपूर्ण मजकूर काढावा लागतो व ते पान रिकामे करावे लागते. संदर्भ म्हणून माझी अलीकडील संपादने बघावीत, धन्यवाद. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup>
{{साद|sandesh9822}} नमस्कार, होय माहीत आहे. परंतु पूर्वीच्या पानावर काही उपयुक्त माहिती असू शकते. म्हणून मी ती माहिती सहसा उडवत नाही. पुन्हा वेळ काढून त्यातील योग्य माहिती नवीन पानात टाकता यावी हा हेतू. असो.
:[[सदस्य:Goresm|'''<span style="background color: black; color: blue">संतोष</span><span style="color: blue"> गोरे</span>''']] २३:३४, ३ जानेवारी २०२१ (IST)
::तुमचा हेतू योग्य आहे, फक्त यासाठी प्रक्रिया दुसरी वापरावी. पूर्वीच्या पानावर (उपयुक्त) माहिती उचलून ती नवीन पानाच्या चर्चापानावर टाकावी. नंतर वेळेनुसार तेथील योग्य माहिती नवीन पानात टाकावी. ही एक योग्य प्रकिया आहे. अशा प्रकारच्या माहितीला अभय नातू यास "इतरत्र सापडला मजकूर" म्हणत संबंधित लेखाच्या चर्चापानावर टाकत असतात. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> २३:४९, ३ जानेवारी २०२१ (IST)
==क्रांतिवीर वसंतराव नाईक==
जन्म
वसंतराव नाईक यांचा जन्म नांदगाव तालुक्यातील वेहेळगाव येथील श्रीमंत कुटुंबात १३ डिसेंबर १९१२ ला झाला.
स्वातंत्र्यआंदोलनातील सहभाग
स्वातंत्र्यप्राप्तीसाठी त्यांनी अनेक आंदोलनात सहभाग घेतला.सायमन कमिशनला विरोध करीत- म.गांधीजींच्या नेतृत्वाखाली मिठाच्या सत्याग्रहात भाग घेतला. प्रसंगी तुरुंगवास भोगला. भूमिगत राहून त्यांनी इंग्रजांना सळो कि पळो करून सोडले. मनमाड नगरपालिकेचे सर्वात तरुण अध्यक्ष म्हणून राहण्याचा त्यांना बहुमान मिळाला. बिहार येथे झालेल्या भूकंपात डॉ.राजेंद्र प्रसाद यांच्या नेतृत्वाखाली त्यांनी आपले स्वतंत्र पथक तयार करून भूकंपग्रस्तांना मदत केली. १९४२ च्या ‘चले जाव’ आंदोलनात भूमिगत राहून त्यांनी इंग्रजांच्या विरोधात लढा पुकारला. सरकारकडून वसंतरावांना पकडण्यासाठी दहा हजाराचे बक्षीस जाहीर केले गेले. मात्र जनतेत विलक्षण लोकप्रिय असलेल्या वसंतरावांना या काळात अनेक कुटुंबांनी आश्रय देऊन पोटच्या मुलाप्रमाणे सांभाळले. वसंतराव भूमिगत असतांना सरकारकडून त्यांच्या कुटुंबियांचा अतोनात छळ करण्यात आला. त्यांची मालमत्ता जप्तकेली गेली. मात्र वसंतरावांचे देशप्रेम व समर्पण यामुळे लिलावात कुणीही भाग घेतला नाही.
आईचे निधन
याच काळात भूमिगत असतानाचा आईचे दु:खद निधन झाले. घराभोवती असलेला पोलीस पहारा चुकवीत स्रीच्या वेषात वसंतरावांनी आईचे अंत्यदर्शन घेतले.
निवडणुकीतील सहभाग
देशाला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर १९५२ साली झालेल्या पहिल्या सार्वत्रिक निवडणूकीत ते विजयी झाले. पुढे १९६२ व १९६७ असे दोन वेळेस ते नाशिक मधून निवडणूक लढवून विजयी झाले. महाराष्ट्र राज्य मार्ग परिवहन महामंडळाचे ते तह्यात सदस्य होते.
मृत्यू
१४ डिसेंबर १९६८ रोजी भुसावळ येथे वीज कामगारांच्या मेळाव्यात भाषण करीत असतांना ह्दय विकाराच्या तीव्र धक्क्याने त्यांचे दु:खद निधन झाले. नाशिक मध्ये गोदाकाठी साश्रू नयनांनी त्यांच्यावर अपार प्रेम करणाऱ्या त्यांच्या जनतेने या लोकनायकास अखेरचा निरोप दिला.
चिरंतन स्मृती
आपल्या लाडक्या नेत्याच्या वियोगाचे दु:ख हलके करण्यासाठी व क्रांतिवीरांच्या कार्याची चिरंतन स्मृती राहावी हा उद्दात्त हेतू बाळगून नाशिक जिल्ह्यातील वंजारी समाजाच्या जेष्ठ धुरिणांनी त्यांच्या नावाने १९६९ मध्ये क्रांतिवीर वसंतराव नारायणराव नाईक एज्युकेशन सोसायटी या संस्थेची स्थापना केली. [[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे 💬</span>''']] ००:५३, १७ जानेवारी २०२१ (IST)
== विष्णुसहस्रनाम ==
हजारो पुनर्नावासह विष्णुसहस्रनाम भगवान विष्णूचे हे एक महत्त्वाचे स्थान आहे. हे हिंदू धर्मातील सर्वात पवित्र आणि लोकप्रिय स्तोत्र आहे. विष्णू सहस्रनाम ही महाभारतात उपलब्ध असलेली सर्वात लोकप्रिय आवृत्ती आहे. पद्म पुराण किंवा मत्स्य पुराणात आणखी एक आवृत्ती उपलब्ध आहे. प्रत्येक नाव विष्णूचे असंख्य गुण दर्शवितो. अनेक हिंदू कुटुंबे पूजेच्या वेळी ते पाठ करतात. असे मानले जाते की ते ऐकणे किंवा वाचणे मानवी इच्छा पूर्ण करते. अनुशासनपर्व (महाभारत) धडा 9 ते 14, आजोबा कुरुक्षेत्र भीष्म युधिष्ठिर शिकवण देण्यात आली होती. [[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे 💬</span>''']] ०९:५४, ९ फेब्रुवारी २०२१ (IST)
== वर्ग:लातूर निवासी ==
नमस्कार, तुमचे नुकतेच [[:वर्ग:लातूर निवासी]] हे पान पाहिले. मला वाटते की मराठी विकिपीडियावरील लेखांसाठी "वर्ग:लातूर जिल्ह्यातील व्यक्ती"/ "वर्ग:लातूर जिल्ह्यातील लोक" असा वर्ग अधिक समर्पक ठरेल. कारण लातूर शहरातील व लातूर जिल्ह्यातील व्यक्तींचा यात समावेश होऊ शकेल. अशाप्रकारे वर्ग महाराष्ट्रातील प्रत्येक जिल्ह्यासाठी असावे. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> १०:४२, ४ मार्च २०२१ (IST)
{{साद|Sandesh9822}}, नमस्कार, कल्पना चांगली आहे. परंतु आपल्याला माहीत असेल, की हा वर्ग मी निर्माण केला नाही. अभिषेक सौदागर च्या सदस्य पानावर जी रहिवाशी चौकट आहे, त्यामुळे तो त्या नावाने विकिपीडियावर स्वयंचलित पद्धतीने तयार झालाय. मी फक्त त्यात साचेबद्ध मजकूर टाकलाय. आणि बहुतांश गावच्या सदस्यांच्या पानावर हा वर्ग लाल रंगात तयार आहे. मला वाटतं त्यात योग्य ती दुरुस्ती तुम्ही करू शकता.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) १३:४१, ४ मार्च २०२१ (IST)
== Wikimedia Foundation Community Board seats: Call for feedback meeting ==
The Wikimedia Foundation Board of Trustees is organizing a [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Community Board seats/Ranked voting system|call for feedback about community selection processes]] between February 1 and March 14. While the Wikimedia Foundation and the movement have grown about five times in the past ten years, the Board’s structure and processes have remained basically the same. As the Board is designed today, we have a problem of capacity, performance, and lack of representation of the movement’s diversity. Direct elections tend to favor candidates from the leading language communities, regardless of how relevant their skills and experience might be in serving as a Board member, or contributing to the ability of the Board to perform its specific responsibilities. It is also a fact that the current processes have favored volunteers from North America and Western Europe. As a matter of fact, there had only been one member who served on the Board, from South Asia, in more than fifteen years of history.
In the upcoming months, we need to renew three community seats and appoint three more community members in the new seats. This call for feedback is to see what processes can we all collaboratively design to promote and choose candidates that represent our movement and are prepared with the experience, skills, and insight to perform as trustees? In this regard, it would be good to have a community discussion to discuss the proposed ideas and share our thoughts, give feedback and contribute to the process. To discuss this, you are invited to a community meeting that is being organized on March 12 from 8 pm to 10 pm, and the meeting link to join is https://meet.google.com/umc-attq-kdt. You can add this meeting to your Google Calendar by [https://calendar.google.com/event?action=TEMPLATE&tmeid=MDNqcjRwaWxtZThnMXBodjJkYzZvam9sdXQga2N2ZWxhZ2EtY3RyQHdpa2ltZWRpYS5vcmc&tmsrc=kcvelaga-ctr%40wikimedia.org clicking here]. Please ping me if you have any questions. Thank you. --[[User:KCVelaga (WMF)]], १६:००, ८ मार्च २०२१ (IST)
<!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21198421 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== Namaste , I need your assistance. ==
[[घोडसगाव]] article of of our WP is wrongly connected to the the another Ghodasgaon of Dhule district in Eng WP. घोडसगाव - article is about a village in Jalgaon district.
These two villages have same name but they're from different districts of North Maharashtra. You solve this problem [[सदस्य:Research Voltas|Research Voltas]] ([[सदस्य चर्चा:Research Voltas|चर्चा]]) १०:४९, १६ मार्च २०२१ (IST)
होय, दुरुस्ती केलीय. बहुतांश वेळा दिसायला वेळ लागत असतो. आत्ता दिसत आहे. कृपया तपासून पहा.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) ११:०७, १६ मार्च २०२१ (IST)
== खिल्लार गाय ==
धन्यवाद सर, मी सर्व नियमांचे पालन करून इथून पुढे सर्व माहिती खिल्लार गाय या पानावर टाकेल. पण कृपया खिल्लार गाय या पानाचे नाव फक्त खिल्लार ठेवावे ही विनंती. कारण खिल्लार गाय या पानात खिल्लार बैल, आणि त्याच्याशी निगडीत माहिती टाकायची आहे. त्यामुळे आपण त्या पानाचे नाव फक्त खिल्लार या नावाने करण्यास परवानगी द्यावी.
मला खिल्लार महाराष्ट्राची शान या नावाने, नवीन विकिपीडिया पेज चालू करायचे आहे. कि ज्यामध्ये खिल्लार या गोवंशाची सर्व माहिती असेल.
:[[सदस्य:Khillarmaharashtrachishaan|Khillarmaharashtrachishaan]]
::{{साद|Khillarmaharashtrachishaan}}, लेख नावापुढे गाय शब्द लिहिणे विविध कारणाने आवश्यक आहे.
#इंग्रजीत तीन शब्द आहेत, cow, bull आणि cattle. तेथे लेख नाव Khillari Cattle असे आहे. हे योग्य आणि सर्व समावेशक नाव आहे. पण मराठीत तसे नाव ठेवायचे असेल तर खिल्लारी ढोर किंवा खिल्लारी गुरे असे ठेवावे लागेल. पण मराठीत हे शब्दशः भाषांतर थोडे विचित्र ठरते.
# गाईच्या नुसत्या प्रकारचे एकेरी नाव जसे की खिल्लार, देवणी, हरियाना, ओंगल, असे ठेवल्यास ते गावाचे, व्यक्तीचे किंवा इतर कशाचे तरी नाव होऊ शकते. यामुळे तसे लेख नाव ठेवणे शक्य नाही
# मराठी माणूस बोलताना 'मला शेतीसाठी चांगले बैल पाहिजेत त्यासाठी मी कोणती गाय घेऊ असे म्हणतो. निव्वळ बैल घेणे ही सध्याची चुकीची आणि मारक संकल्पना आहे. शेती ही शेण, गोमूत्र, दूध, दही, तूप आणि पशु प्रजोत्पादन अशा दृष्टीने करावी लागते. म्हणून शेतकरी गायी पासून सुरुवात करतात. तुम्ही 'खिल्लारी गोवंशात' प्रावीन्य मिळवले त्यामुळे तुमच्या नजरेत प्रथम बैल/वळू बसतो. सबब तुम्हाला लेख नाव अयोग्य वाटले. पण आपल्याला सर्व समावेशक नाव निवडावे लागते.
आपल्या कोणत्याही शंका आणि सूचनांचे स्वागत आहे.
इतर सूचना-
#कृपया लक्षात घेणे कोणत्याही लिखाणात संदर्भ द्यावा लागतो, जसा मी आज खिल्लारी गाय लेखात दिला. तसा संदर्भ कृपया नियमित देणे. चुकल्यास आपण दुरुस्ती करूया.
# गाणे/कविता लिहिणे (तुमचे जरी असले तरी) प्रताधिकार भंग (कॉपी राईट भंग) मध्ये मोडते, तेव्हा ते लिहू नये.
#कुठेही संदेश (मेसेज) दिल्यावर नेहमी त्या खाली <nowiki>~~~~</nowiki> असे सलग चार चिन्ह टाकणे. याला सही म्हणतात.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) २२:२१, २५ मे २०२१ (IST)
== Mangal Pandey Date of Birth ==
Hi!
You reverted my edits but see the article Mangal Pandey. One source has been cited to say Date of birth is 31 Jan 1830 in 1st line and the tab, while another source has been cited to say 19 July in 2nd para (the 1st subsection)
[[सदस्य:Seomelono|Seomelono]] ([[सदस्य चर्चा:Seomelono|चर्चा]]) ०८:२९, २१ जुलै २०२१ (IST)
{{साद|Seomelono}}, thanks for indicating the error. Some new corrections are made now.
:[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) १५:२९, २१ जुलै २०२१ (IST)
== [Wikimedia Foundation elections 2021] Candidates meet with South Asia + ESEAP communities ==
Hello,
As you may already know, the [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections]] are from 4 August 2021 to 17 August 2021. Members of the Wikimedia community have the opportunity to elect four candidates to a three-year term. After a three-week-long Call for Candidates, there are [[:m:Template:WMF elections candidate/2021/candidates gallery|20 candidates for the 2021 election]].
An <u>event for community members to know and interact with the candidates</u> is being organized. During the event, the candidates will briefly introduce themselves and then answer questions from community members. The event details are as follows:
*Date: 31 July 2021 (Saturday)
*Timings: [https://zonestamp.toolforge.org/1627727412 check in your local time]
:*Bangladesh: 4:30 pm to 7:00 pm
:*India & Sri Lanka: 4:00 pm to 6:30 pm
:*Nepal: 4:15 pm to 6:45 pm
:*Pakistan & Maldives: 3:30 pm to 6:00 pm
* Live interpretation is being provided in Hindi.
*'''Please register using [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSflJge3dFia9ejDG57OOwAHDq9yqnTdVD0HWEsRBhS4PrLGIg/viewform?usp=sf_link this form]
For more details, please visit the event page at [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP|Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP]].
Hope that you are able to join us, [[:m:User:KCVelaga (WMF)|KCVelaga (WMF)]], १२:०४, २३ जुलै २०२१ (IST)
<!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21774789 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== मेघश्री दळवी पान ==
नमस्कार. https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%98%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%A6%E0%A4%B3%E0%A4%B5%E0%A5%80
या पृष्ठावरील अनेक बाह्य दुवे काढून टाकण्यात आले आहेत. त्याचं कारण समजू शकेल का?
:नमस्कार अनामिक, विकिपीडिया वर लेख लिहिताना संदर्भ आवश्यक असतात. संदर्भ म्हणजे लेखातील मजकूरास एक प्रकारचा दुजोरा. संदर्भ आणि बाह्य दुवे हे लेखातील माहितीस आणि ठराविक माजकुरास समर्थन देत असतात; ना की त्या व्यक्तीचे सर्व लेख भाषणे इत्यादीचे सर्व दुव्यांची यादी. तसेच सोशल मीडिया चे दुवे विकिपीडियावर देता येत नाहीत.
:'''प्रातिनिधिक संग्रहात सामाविष्ट झालेल्या कथा''' आणि '''प्रकाशित साहित्य''' या मथळ्याखाली सर्व दुवे चुकीचे असून ते इतर साइट्स ला दिशा दर्शवत आहेत. कृपया ते दुवे हटवून योग्य संदर्भ देणे. अन्यथा नाइलाजाने दोन्ही परिच्छेद उडवावे लागतील.
:काही अडचण असल्यास संपर्क साधावा.
:[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) १०:५२, १० ऑगस्ट २०२१ (IST)
:नमस्कार. '''प्रातिनिधिक संग्रहात सामाविष्ट झालेल्या कथा''' आणि '''प्रकाशित साहित्य''' यासाठी प्रकाशित पुस्तकं / साहित्य उपलब्ध असलेल्या लिंक्स दिलेल्या आहेत. तिथे कोणत्या प्रकारचे संदर्भ अपेक्षित आहेत?
: कृपया हे पहा - [[मेघश्री दळवी#प्रकाशित साहित्य]] येथे '''Time Will Tell''' चा दुवा जोडला आहे. तसा प्रत्येक दुवा दुरुस्त करावा. कृपया या व्यतिरिक्त अजून कुठल्याही संकेतस्थळावरील (वेबसाईटवरील) दुवा आपण अशा प्रकारे देऊ शकता.
:[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) ०८:३०, १२ ऑगस्ट २०२१ (IST)
:धन्यवाद. त्याप्रमाणे बदल करून घेत आहे.
== विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत आठवणीने मतदान करा ==
नमस्कार {{PAGENAME}},
आपण विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत मतदान करण्यास पात्र असल्याने आपल्याला हा मेल मिळाला आहे. निवडणूक 18 ऑगस्ट, 2021 रोजी सुरू झाली आणि 31 ऑगस्ट, 2021 रोजी संपेल. विकिमीडिया फाउंडेशन मराठी विकिपीडियासारख्या प्रकल्पांचे संचालन करते आणि त्याचे नेतृत्व बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजद्वारे केले जाते. हा बोर्ड ही विकिमीडिया फाउंडेशनची निर्णय घेणारी संस्था आहे. [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Overview|बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजबद्दल अधिक जाणून घ्या]].
या वर्षी सामूहिक मतदानाद्वारे चार पदांसाठी निवडणूक होणार आहे. या पदांसाठी जगभरातून एकोणीस उमेदवार निवडणूक लढवत आहेत. [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|2021च्या बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजविषयी अधिक जाणून घ्या]]
समूहांच्या सुमारे 70,000 सदस्यांना मतदान करण्यास निमंत्रित करण्यात आले आहे. त्यात आपणही आहात! मतदान फक्त 31 ऑगस्ट रोजी 23:59 UTC (जागतिक प्रमाणवेळ) पर्यंतच सुरू राहील.
* [[:mr:विशेष:सुरक्षीतकौल/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2021|'''मराठी विकिपीडियाच्या सेक्युअरपोलवर जाऊन मतदान करा''']].
आपण याआधीच मतदान केले असल्यास, मतदान केल्याबद्दल आभार. कृपया हा मेल दुर्लक्षित करा. लोक त्यांची कितीही खाती असली, तरी फक्त एकदाच मतदान करू शकतात.
[[:m:Wikimedia Foundation elections/2021|या निवडणुकीविषयी अधिक माहिती वाचा]]. धन्यवाद, [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १८:०३, २५ ऑगस्ट २०२१ (IST)
<!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21933963 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत आठवणीने मतदान करा ==
नमस्कार {{PAGENAME}},
आपण विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत मतदान करण्यास पात्र असल्याने आपल्याला हा मेल मिळाला आहे. निवडणूक 18 ऑगस्ट, 2021 रोजी सुरू झाली आणि 31 ऑगस्ट, 2021 रोजी संपेल. विकिमीडिया फाउंडेशन मराठी विकिपीडियासारख्या प्रकल्पांचे संचालन करते आणि त्याचे नेतृत्व बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजद्वारे केले जाते. हा बोर्ड ही विकिमीडिया फाउंडेशनची निर्णय घेणारी संस्था आहे. [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Overview|बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजबद्दल अधिक जाणून घ्या]].
या वर्षी सामूहिक मतदानाद्वारे चार पदांसाठी निवडणूक होणार आहे. या पदांसाठी जगभरातून एकोणीस उमेदवार निवडणूक लढवत आहेत. [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|2021च्या बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजविषयी अधिक जाणून घ्या]]
समूहांच्या सुमारे 70,000 सदस्यांना मतदान करण्यास निमंत्रित करण्यात आले आहे. त्यात आपणही आहात! मतदान फक्त 31 ऑगस्ट रोजी 23:59 UTC (जागतिक प्रमाणवेळ) पर्यंतच सुरू राहील.
* [[:mr:विशेष:सुरक्षीतकौल/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2021|'''मराठी विकिपीडियाच्या सेक्युअरपोलवर जाऊन मतदान करा''']].
आपण याआधीच मतदान केले असल्यास, मतदान केल्याबद्दल आभार. कृपया हा मेल दुर्लक्षित करा. लोक त्यांची कितीही खाती असली, तरी फक्त एकदाच मतदान करू शकतात.
[[:m:Wikimedia Foundation elections/2021|या निवडणुकीविषयी अधिक माहिती वाचा]]. धन्यवाद, [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १८:०३, २५ ऑगस्ट २०२१ (IST)
<!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21933963 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== Bhagwan Baba dob ==
Hi Santosh,
Any reason that you're firm on babas date of birth. I see you roller back dob edit.
My last name is Sanap & we are closely related to bhagwan baba. So I am pretty much sure that his dob is Aug 28. Can you plz share your sources for dob? Would be great if you can rollback the rollback. [[सदस्य:Logik004|Logik004]] ([[सदस्य चर्चा:Logik004|चर्चा]]) १९:४३, २७ ऑगस्ट २०२१ (IST)
नमस्कार, भगवान बाबांची इंग्रजी तारखेनुसार जयंती २९ जुलै रोजी येते. तर मराठी तिथीनुसार श्रावण कृष्ण पंचमी ला येते. इ. स. २०२१ साली श्रावण कृष्ण पंचमी ही २७ ऑगस्ट रोजी आलीय. दरवर्षी श्रावण कृष्ण पंचमी ही वेगवेगळ्या तारखेस येत असते.
अधिक माहितीसाठी [https://www.bhagwangad.in/p/blog-page_14.html?m=1 येथे टिचकी देणे]
-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) २०:३६, २७ ऑगस्ट २०२१ (IST)
== https://www.wikidata.org/wiki/Q4748684 ==
Rename the name in Marati wikipidea page. Coimbatore is not needed
== विकी लव्हज् वुमन २०२१ ==
[[File:Wiki Loves Women South Asia-mr.png|right|frameless]]
प्रिय विकिसदस्य,
'''[[विकिपीडिया:विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१|विकी लव्हज् वुमन दक्षिण आशिया]]''' ही विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. हा आंतरराष्ट्रीय विकी लव्हज् वुमन स्पर्धेचा एक भाग आहे. हे मुख्यत्वे महिला आणि महिला संबंधित विषयांवरील लेखांवर लक्ष केंद्रित करते. अनेक आशियाई व भारतीय विकिपीडिया समुदायांनी यात भाग घेतला आहे. आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे.
प्रकल्प पृष्ठ [[विकिपीडिया:विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१|येथे]] उपलब्ध आहे. आपण ही स्पर्धा जिंकल्यास आपण '''पोस्टकार्ड, बार्नस्टार, तसेच $१२ USD ते $२५० USD पर्यंतचे बक्षीस''' आमच्याकडून जिंकू शकता. अधिक माहितीसाठी प्रकल्प पृष्ठ तपासा. [[विकिपीडिया:विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१/ नोंदणी|येथे]] आपली नोंदणी करा. आणि [https://fountain.toolforge.org/editathons/wlwsa2021-mr हा दुवा] वापरून आपला लेख सादर करा.
जर तुम्हाला कोणत्या मदतीची आवश्यकता असेल तर स्थानिक आयोजक [[सदस्य:Sandesh9822|संदेश हिवाळे]] किंवा [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] यांना संपर्क करावा.
धन्यवाद.
--[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ११:००, १६ सप्टेंबर २०२१ (IST)
<!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=22025036 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== हिंदी भाषेतील लिखाण ==
{{साद|Niranjan2209}} नमस्कार, कृपया मराठी विकिपीडियावर जर कुठे मराठी व्यतिरिक्त इतर भाषेत मजकूर लिहिलेला असेल तर तेथे <nowiki>{{भाषांतर}}</nowiki> असा साचा लावावा.
:- [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) ०७:०८, २९ सप्टेंबर २०२१ (IST)
== नेक्सटजेनडिजिहब अकॅडेमी उल्लेखनीयता स्थापित करण्याबाबत संदर्भ ==
नमस्कार, मी सध्या [[नेक्सटजेनडिजिहब अकॅडेमी]] पानाचे लेखन करत आहे. आणि आपण त्या विषयी विश्वकोशीय उल्लेखनीयता/दखलपात्रतेबद्दल साशंकता आहे हा साचा पानावर चढविला आहे. तरी खाली काही भारतातिल तसेच जागतिक स्तरावरील संदर्भ देत आहे ज्याची आपणास उल्लेखनीयता तपासण्यास मदत होऊ शकते
काही संदर्भ:
* https://www.aninews.in/news/business/business/nextgendigihub-academy-a-digital-marketing-hub-for-budding-aspirants-in-the-rural20210326164231/
* https://www.dnaindia.com/technology/report-nextgendigihub-lends-a-hand-in-developing-rural-india-digitally-2885687
* https://www.deccanherald.com/brandspot/pr-spot/nextgendigihub-founder-tushar-rayate-bridging-the-digital-divide-with-his-rural-digital-marketing-institute-974144.html
* https://www.mid-day.com/lifestyle/infotainment/article/tushar-rayate-transforming-the-rural-atmosphere-with-nextgendigihub-23168794
* https://www.mynation.com/india-news/tushar-rayate-the-mind-behind-rural-digital-marketing-platform-nextgendigihub-qs0ito
* https://www.deccanchronicle.com/in-focus/280421/tushar-rayate-manifests-digital-marketing-classes-in-rural-areas-via-n.html
* https://www.hindustantimes.com/brand-post/tushar-rayate-leads-the-world-of-digital-marketing-with-nextgendigihub-101620386235808.html
* https://www.mynation.com/business/establishing-nextgendigihub-tushar-rayate-emerges-as-a-digipreneur-qwj863
==विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया स्पर्धेचा निकाल==
संतोष गोरे नमस्कार, [[विकिपीडिया:विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१|विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१]] साठी तुमच्या योगदानाबद्दल धन्यवाद. तुम्ही स्पर्धेत '''द्वितीय क्रमांक''' पटकावला आहे. आम्ही सर्व मराठी विकिपीडिया समुदायाच्या वतीने तुमचे अभिनंदन करतो. विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशियाच्या नंतरच्या आवृत्तीसाठी आम्ही तुम्हाला पुढच्या वर्षी पाहण्यासाठी उत्सुक आहोत. धन्यवाद.
--[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> २१:१०, १ ऑक्टोबर २०२१ (IST)
== विकिपीडिया आशियाई महिना २०२१==
{{WAM
|header = विकिपीडिया आशियाई महिना <div style="margin-right:1em; float:right;">[[चित्र:Wikipedia Asian Month Logo.svg|330px|center]]</div>
|subheader ='''विकिपीडिया आशियाई महिना'''
|body =
|footer =
{{clear}}
}}
[[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०२१|विकिपीडिया आशियाई महिने २०२१]] मध्ये तुमचा दुसरा क्रमांक आला , अभिनंदन. तुम्ही मराठी विकिपीडियावर लेख लिहून तसेच तांत्रिकदृष्ट्याही योगदान देत आहात. तुमच्या भविष्यातील स्पर्धांसाठी तुम्हाला शुभेच्छा [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) २०:१४, ५ डिसेंबर २०२१ (IST)
== मोहनलाल ==
मोहनलाल या लेखामध्ये मी लिहिलेलं माहिती सर्व चुकीचं आहे कृपया ते सर्व माहिती हटवण्यात यावे...
ते माहिती मी सर्व हटवलेले होतं तुम्ही ते सर्व माहिती
तुम्ही पुन्हा पूर्वपदावर आणून ठेवलेला आहे 😁 [[सदस्य:Cinzia007|Cinzia007]] ([[सदस्य चर्चा:Cinzia007|चर्चा]]) २२:४५, २८ डिसेंबर २०२१ (IST)
== वर्ग ==
नमस्कार, दोन प्रश्न आहेत. लेख लिहल्यावर वर्ग कसा जोडावा? मी मोबाईलवरून लिहतो. प्रयत्न केला बराच, पण माहिती नाही मिळाली. आणि दुसरा प्रश्न, माझे लेख गुगलवर सर्च केल्यावर दिसत नाही. दिसण्यासाठी काय करावे. धन्यवाद [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १५:१८, ३१ डिसेंबर २०२१ (IST)
नमस्कार, वर्ग हा लेखाच्या शेवटी टाईप करून जोडावा. बहुतेक वर्ग हे पूर्वीच निर्माण केलेले आहेत. जर अस्तित्वात नसेल तर निर्माण करावा. विकिपीडियावर उपलब्ध असलेला वर्ग हा शोध खिडकीत 'वर्ग:मराठी लेखक' असे शोधून काढू शकता. वर्ग जोडण्याचा दुसरा पर्याय हा हॉट कॅट नावाने ओळखला जातो. हे तुम्हाला नंतर अनुभवाने समजून येईल. अजून दुसरी काही अडचण असल्यास मेसेज करावा. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:४४, ३१ डिसेंबर २०२१ (IST)
== आठ चिरंजीवी ==
तुम्ही चर्चा न करताच अख्खा लेख का उडवता आहात? मी इंग्रजी विकिपीडियाच्या आधारे लेख तयार केला होता. त्यासाठी बराच वेळही जातो.
"चिरंजीवी" नेमके सात आहेत की आठ, हा वादाचा मुद्दा असू शकतो. पण तुम्ही उपयुक्त माहितीसुद्धा वगळत आहात. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ०९:२४, २३ जानेवारी २०२२ (IST)
{{साद|अमर राऊत}} आपल्याला झालेल्या त्रासा बद्दल क्षमा असावी. काही खुलासे करतो, - '''सप्त चिरंजीव''' आणि '''अष्टचिरंजीव''' या नावाची याच विषयावर दोन पूर्वीचीच पाने असताना आपण '''आठ चिरंजीव''' नावाचे तिसरे पान बनवले होते. कारण काही समजले नाही. कृपया आपण त्या जुन्या पानात दुरुस्ती करायला हवी होती. कोणतेही पान बनवताना कष्ट हे पडत असतात यात काही वाद नाही. मी स्वतः निर्माण केलेले काही पाने यापूर्वी असेच मी स्वतः विलय केले आहेत. यामुळे असेही काही नाही की तुम्हाला आणि स्वतःला वेगळा न्याय लावत आहे. तसेच तुमच्या म्हणण्यानुसार जो मजकूर मी उडवला आहे त्यातील काही भाग इतर पानात पूर्वीच आहे व काही भाग नवीन पानात जोडला आहे. त्यामुळे उपयुक्त माहिती वाया गेली असे मला वाटत नाही. त्याव्यतिरिक्त जर आपल्याला '''आठ चिरंजीव''' या पानावरील मजकूर हवा असेल तर तो त्या पानाच्या इतिहासात मिळून जाईल काळजी नसावी. तो आपण तेथून उचलून इतरत्र पेस्ट करू शकता.
सध्या मी विकिपीडियावर नियमित नाहीये, जर मला एखादे नोटिफिकेशन आले किंवा कुणी ई-मेल केला तर गरजे पुरते पाहून योग्य वाटल्यास काम करून जातो अन्यथा नाही. यामुळे चर्चा करू शकलो नाही.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १२:३५, २३ जानेवारी २०२२ (IST)
काही हरकत नाही सर. तुमचं मार्गदर्शन नेहमी मिळतं.त्यासाठी धन्यवाद.
अष्टचिरंजीव हे पान पूर्वी होते, हे मला माहिती नव्हते. कारण "अष्टचिरंजीव" हा शब्दच मला माहित नव्हता. सप्तचिरंजीव लेख मी पाहिला होता. पण त्यात खूपच त्रोटक माहिती आढळली. त्यामुळे इतरत्र माहिती गोळा करून "चिरंजीवी" नावाचा नवा लेख मी तयार केला होता. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १२:४१, २३ जानेवारी २०२२ (IST)
== स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२ ==
प्रिय विकिसदस्य,
'''[[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]]''' ही विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|विकी लव्हस फॉल्कलोर]] ची थीम लिंगभेद कमी करणे आणि लोकांवर लक्ष केंद्रित करणे यावर आधारित आहे. अनेक आशियाई व भारतीय विकिपीडिया समुदायांनी यात भाग घेतला आहे आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे.योगदानाचा मुख्य हेतू लिंग अंतर कमी करण्यात थेट प्रभाव पाडेल.
ही स्पर्धा आज २ फेब्रुवारी २०२२ रोजी सुरू झाली असून ३१ मार्च २०२२ रोजी समाप्त होईल. स्पर्धेतील विजेत्याला तयार केलेल्या पृष्ठांच्या संख्येच्या आधारे घोषित केले जाईल, पहिल्या विजेत्याला ३०० USD, द्वितीय विजेत्याला आणि तीसऱ्या विजेत्याला अनुक्रमे २०० USD आणि १०० USD दिले जातील. सहभाग किंवा योगदान करताना येणाऱ्या कोणत्याही समस्यांबाबत कोणत्याही मदतीसाठी, ज्युरी सदस्यांच्या [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] किंवा [[सदस्य:Sandesh9822|Sandesh9822]] यांच्या चर्चा पानावर संदेश लिहा.
कृपया या पृष्ठावरील [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२#नियम|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] सर्व सूचना आणि नियम वाचा. या पेजवरून [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] या स्पर्धेत सहभागी व्हा. आपण योगदानामध्ये सहभागी झाल्यास आपल्या मुख्य पृष्ठावर हा [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|साचा]] वापरा. येथून [https://fountain.toolforge.org/editathons/fnf2022 हा दुवा] तुम्ही तयार केलेला लेख सादर करावा.
--[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ११:०१, ३ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=22748073 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== Wikipedia Asian Month 2021 Postcard ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dear Participants,
Congratulations!
It's Wikipedia Asian Month's honor to have you all participated in Wikipedia Asian Month 2021, the seventh Wikipedia Asian Month. Your achievements were fabulous, and all the articles you created make the world can know more about Asia in different languages! Here we, the Wikipedia Asian Month International team, would like to say thank you for your contribution also cheer for you that you are eligible for the postcard of Wikipedia Asian Month 2021. Please kindly fill [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSck2FFBSatWmQYubvyCSWDEAvYzplfL_ZNDvr8j5hWU2bmNww/viewform the form], let the postcard can send to you asap!
:This form will be closed at March 15.
Cheers!
Thank you and best regards,
[[:m:Wikipedia_Asian_Month_2021/Team#International_Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2022.02
</div>
</div>
<!-- सदस्य:Reke@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Asian_Month_Winners&oldid=22878389 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
==सहकार्य कराल ह्यात शंका नाही==
नमस्कार,
आपण मराठी विकिपीडियावर उत्तम योगदान देत आहेत.
जसे कि आपण जाणता मराठी विकिपीडियावर "महिला संपादनेथॉन" ह्या उपक्रमाचे ९ वे आवर्तन सुरु आहे आणि ह्याचा मूळ उद्देश महिला संपादकांची मराठी विकिपीडियावरील योगदानात भागेदारी वाढवणे असा आहे.
अश्या उपक्रमांमध्ये बरेचदा नव्या अथवा जुन्या संपादकाचा समावेश असतो. त्या मुळे अश्या उपक्रम दरम्यान लेख लिहीत असलेल्या कोणत्याही लेखात इतर त्यातल्या त्यात जाणकार संपादकाने उपक्रमा दरम्यान सम्पादन करू नये असा संकेत आहे.उपक्रम संपल्या नंतर आपण यथायोग्य लेखांचे उपचार करू शकता. तेव्हा कुपया उपक्रम संपे पर्यात आपण कोणत्याही चालू कामात संपादन करणे टाळावे ज्याने लेख लिहिण्या साठी आलेल्या महिला अचानक मजकूर गायब होणे अथवा मजकूर बदलणे अश्या प्रसंगांना सामोरे जाण्याचे प्रसंग टाळणे श्यक्य होईल.
आपण हे संकेत पळून सहकार्य कराल ह्यात शंका नाही कदाचित आपणा कडून चुकून काम चालू असलेल्या लेखात संपादन घडले असावे. भविष्यात काळजी घ्यावी.
धन्यवाद
[[सदस्य:Manasviraut|Manasviraut]] ([[सदस्य चर्चा:Manasviraut|चर्चा]]) २१:३७, ९ मार्च २०२२ (IST)
:{{साद|Manasviraut}}, नमस्कार, होय निश्चितच... सहसा मी अथवा इतर जाणकार कुणाचेही संपादन लगेच दुरुस्ती करत नाहीत. परंतु मी जी नुकतीच संपादने उलटवली आहेत, त्यातील एका सदस्याने मराठी विकिपीडियावरील एका लेखातील मजकूर जसाच्या तसा उचलून नावात थोडा बदल करून दुसरे पान बनवले होते. असा १००% इथल्या इथे मजकूर उचलणे मला तरी योग्य वाटले नाही.
:तसेच सदरील व्यक्ती ने गेल्या दोन तीन वर्षांत तयार केलेली पाने ही https://vishwakosh.marathi.gov.in येथून जशीच्या तशी उचलली आहेत. त्यातील काही जुनी पाने रिकामे केली असून, इतर पाने नकल डकव असून ती अजून रिकामी केली नाहीत. व्यक्ती जुनीच आहे, नवीन नाही, तेव्हा कृपया आपण 'विचारपूर्वक निर्णय घ्यावा' आणि तसे मला कळवावे.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:५९, ९ मार्च २०२२ (IST)
:{{साद|Manasviraut}}
:''त्यात जाणकार संपादकाने उपक्रमा दरम्यान सम्पादन करू नये असा संकेत आहे.''
:असा संकेत कधीपासून आहे? गेल्या १६-१७ वर्षांत असा संकेत असल्याचे ऐकीवात नाही. किंबहुना असा उपक्रम घडल्यावर अनेकदा जो कमी प्रतीच्या मजकूराचा ढिगारा पसरतो तो स्वच्छ करताना नाकी नऊ येतात. अशा वेळी उपक्रमात भाग घेणारी (जुनी सुद्धा) लोकं पसार झालेली असतात.
:''उपक्रम संपल्या नंतर आपण यथायोग्य लेखांचे उपचार करू शकता.''
:ही जबाबदारी उपक्रमात भाग घेणाऱ्यांनी घेणे अपेक्षित आहे.
:उपक्रम चालू असताना शक्यतो लेखांमध्ये बदल करू नयेत अशी विनंती केल्यास व उपक्रम संपल्यावर उपक्रमातील लेखांची स्वच्छता करण्यास मदत करण्याची तयारी (हमी वगैरे नको, नुसती तयारी चालेल) दर्शविल्यास काही काळासाठी अशा लेखांकडे दुर्लक्ष करता येईल.
:सरसकट असे दुर्लक्ष करणे हे मराठी विकिपीडियाला हानीकारक आहे.
:अशा उपक्रमांद्वारेच नव्हे तर इतरही वेळी तुमचे योगदान मिळो अशा आशेसह.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:५२, ११ मार्च २०२२ (IST)
:: नमस्कार, सर्वप्रथम [[विकिपीडिया:महिला संपादनेथॉन- २०२२|महिला संपादनेथॉन- २०२२]] च्या यशाबद्दल आयोजक आणि सहभागी झालेल्या सदस्यांचे अभिनंदन. या कार्यशाळेत संपादित लेखात दुरुस्ती करणे, वर्ग जोडणे, आंतरविकि दुवे जोडणे, विकिडेटा कलमाशी लेख जोडणे व इतर कामे आयोजक पार पाडतील ही अपेक्षा आहे.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०८:१३, १६ मार्च २०२२ (IST)
== आभार ==
तुम्ही बार्नस्टार देऊन केलेल्या गौरवाबद्दल मी आपला आभारी आहे. मी इथे येऊन तीनच महिने झाले आहेत. मराठी विकिपीडिया आणि पर्यायाने मराठी भाषा समृद्ध करण्यासाठी आपलाही खारीचा वाटा असावा, म्हणून योगदान देत असतो. त्यात तुमचं मला अगदी पहिल्या दिवसापासून मार्गदर्शन मिळत आहे, भविष्यातही मिळेल असा विश्वास आहे. आपले मनापासून आभार! [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) २०:२४, २४ एप्रिल २०२२ (IST)
:{{साद|अमर राऊत}}, नमस्कार,[[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] मध्ये आपण द्वितीय क्रमांक पटकावला होता. यात सहभागी सदस्यांना प्रोत्साहनपर विकिपीडिया ने काही बक्षिसे घोषित केली होती. अपेक्षा आहे की आपण योग्य प्रकारे फॉर्म भरला आहे. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०९:४२, २४ मे २०२२ (IST)
::@[[सदस्य:संतोष गोरे|संतोष गोरे]], नमस्कार, व्यस्त असल्याने अलीकडे विकिपीडियावर सक्रिय नाही. त्यामुळे फॉर्मबद्दल लवकर समजलं नाही. आठवण करून दिल्याबद्दल धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १०:३९, २४ मे २०२२ (IST)
== धन्यवाद ==
{{साद|संतोष गोरे}},
तुम्ही येथे काम करण्यास सुरुवात केल्यापासून ज्या प्रकारे येथील संकेत, नियम समजून घेतले व भरघोस काम करीत आहात त्याबद्दल तुमचे कौतुक आणि अभिनंदन.
याशिवाय इतर सदस्यांना तुम्ही ज्याप्रकारे मदत करता हे विशेष महत्वाचे आहे. इतरांची उचकवले असतानाही त्यांच्याशी सामंजस्याने संवाद साधता याचे इतरांना उत्तम उदाहरण आहे.
तुमच्याकडून मराठी विकिपीडियाची उत्तरोत्तर अशीच सेवा घडो ही आशा व विनंती.
पुन्हा एकदा धन्यवाद!
[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०८:२८, ११ मे २०२२ (IST)
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]], कौतुकाची थाप दिल्याबद्दल धन्यवाद. विकिपीडियावर जे शिकायला मिळाले तेच मी दिले. यात काही विशेष नाही. या उलट तुम्ही स्वतः, [[सदस्य:ज|ज]], [[सदस्य:Tiven2240|टायविन]] आणि [[सदस्य:Sandesh9822|संदेश हिवाळे]] यांच्या कडून मला खूप काही शिकायला मिळाले. सबब तुम्हा सर्वांचे आभार! [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १०:५३, ११ मे २०२२ (IST)
== आंतरविकी दुव्यांची अदलाबदल ==
[[:en:Paush Purnima]] आणि [[:tt:Пауш Пурнима]] ही पाने [[पौष पौर्णिमा]]ला जोडावीत. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १६:२३, १४ मे २०२२ (IST)
:नमस्कार, मला वाटतं मराठी विकिपीडियावर एकाच तिथीचे दोन वेगवेगळे पान निर्माण झाले आहेत. त्यामुळे हे एकत्रित करावेत. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] कृपया योग्य मार्गदर्शन करावे ही विनंती. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १७:२३, १४ मे २०२२ (IST)
::{{साद|संतोष गोरे|Khirid Harshad}}
::संकेतानुसार [[पौष पौर्णिमा]] लेख ठेवून त्यात या तिथीला साजरे केले जाणारे सण व उत्सव या विभागात शाकंभरी पौर्णिमेबद्दलची माहिती लिहावी.
::जर अशा सण व उत्सवांबद्दलची माहिती मोठी असेल तर वेगळा लेख करावा, उदा. -- [[आश्विन अमावास्या]]/[[दिवाळी]], [[श्रावण पौर्णिमा]]/[[रक्षाबंधन]], इ.
::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १८:०८, १४ मे २०२२ (IST)
खालील पानांचे आंतरविकी दुरुस्त करावे.
# [[शिशिर]] → [[:en:Shishir]]
# [[हिवाळा]] → [[:en:Winter]]
# [[शरद]] → [[:en:Autumn]]
# [[ग्रीष्म]] → [[:en:Grishma]] [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २०:५१, १९ मे २०२२ (IST)
:{{झाले}}-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०९:४३, २४ मे २०२२ (IST)
== इ-मेल संपर्क ==
नमस्कार,
तुमच्याशी इ-मेल वर संपर्क साधता येईल का?
धन्यवाद.
[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०७:२०, १६ मे २०२२ (IST)
:{{साद|अभय नातू}}, नमस्कार, नुकताच मी आपल्याला एक ई-मेल केला आहे. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०७:२३, १६ मे २०२२ (IST)
नमस्कार,
तुमच्याशी इ-मेल वर संपर्क साधता येईल का?
कृपया आपली मेल आय डी द्या सर
नाहीतर मला मेल करा.
Muzzammils48@gmail.con
धन्यवाद. [[सदस्य:Muzzammils41|Muzzammils41]] ([[सदस्य चर्चा:Muzzammils41|चर्चा]]) २३:०३, २७ जून २०२२ (IST)
== Feminism and Folklore 2022 - Local prize winners ==
<div style="border:8px brown ridge;padding:6px;>
[[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|centre|550px|frameless]]
::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''{{int:please-translate}}''
Congratulations for winning a local prize in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competition. Thank you for your contribution and documenting your local folk culture on Wikipedia. Please fill in your preferences before 15th of June 2022 to receive your prize. Requesting you to fill [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScK5HgvVaLph_r_afctwShUuYVtXNwaN24HUSEYnzUUho8d-Q/viewform?usp=sf_link this form] before the deadline to avoid disappointments.
Feel free to [[:m:Feminism and Folklore 2022/Contact Us|contact us]] if you need any assistance or further queries.
Best wishes,
[[:m:Feminism and Folklore 2022|FNF 2022 International Team]]
::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]] [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]]
</div></div>
[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १३:२०, २२ मे २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/fnf&oldid=23312270 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== Questions about edits made to Anjali Soman's wiki page ==
Hello, i am helping create and edit Anjali Soman's Wikipedia page. Some of the links to reviews of her books were removed, and we are not sure why. Can you help clarify? Thanks, Bakul Soman. [[विशेष:योगदान/98.122.153.179|98.122.153.179]] ००:०८, २१ जून २०२२ (IST)
नमस्कार, [[चर्चा:अंजली सोमण]] येथे पुढील चर्चा करूया.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १२:३४, २१ जून २०२२ (IST)
== ई-मेल आय डी मिळण्याबाबत ==
कृपया आपला ई-मेल आयडी मिळेल का सर
जर इथे पाठवता येत नसेल तर मला
आपण मेल करा
Muzzammils48@gmail.com [[सदस्य:Muzzammils41|Muzzammils41]] ([[सदस्य चर्चा:Muzzammils41|चर्चा]]) २३:०६, २७ जून २०२२ (IST)
:नमस्कार, तुमचे सध्या जे विकिपीडियावर प्रोफाइल आहे, त्याला सदस्य पान/user profile असे म्हणतात. यावरून तुम्ही कोणत्याही लेखात संपादने करू शकतात. राहिला प्रश्न तुमच्यावरील पान किंवा लेखाचा, तर त्यासाठी काही अटी आहेत.
#तुमच्यावरील लेखाची निर्मिती तुम्ही स्वतः करू शकत नाहीत.
#विकिपीडियाचा फेसबुक किंवा इतर सोशल मीडिया प्रमाणे वापर करता येत नाही.
#तसेच लेख उल्लेखनीय असला पाहिजे. -[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १०:०६, ५ जुलै २०२२ (IST)
== खालील लेख वगळावेत ==
* [[अर्चना राणाजगजितसिंह पाटील]] ह्या केवळ भाजपचे आमदार राणाजगजितसिंह पाटील यांच्या पत्नी आहेत. लोकप्रिय नाहियेत, राजकारणात सक्रीय सहभाग नसतो.
* [[सरोवर हॉटेल्स आणि रिझॉर्ट्स|सरोवर हॉटेल्स आणि रिझॉर्ट्स]] ही जाहिरात आहे, लोकप्रिय समुह नाहिये. वर्तमान पत्रांमध्ये दखल दिसत नाहिये
* [[मयूर जोशी]] लोकप्रिय नाहिये. वर्तमान पत्रांमध्ये दखल दिसत नाहिये. लेख विश्वकोश उल्लेखनीय नाहिये.
* [[सुदर्शन रापतवार]] Ashutoshrapatwar1 यांनी हा लेख लिहिला आहे.वर्तमान पत्रांमध्ये दखल दिसत नाहिये. लेख विश्वकोश उल्लेखनीय नाहिये.
हे लेख तपासून त्वरीत वगळावे.--[[सदस्य:Omega45|Omega45]] ([[सदस्य चर्चा:Omega45|चर्चा]]) २३:५१, २६ जुलै २०२२ (IST)
==शुभेच्छा==
माझ्या शुभेच्छा कृपया स्वीकाराव्यात.
--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] २१:५८, २७ जुलै २०२२ (IST)
7yjqrup3qckskbfbzxke8tmod7qa2so
2140923
2140921
2022-07-27T16:29:58Z
संतोष गोरे
135680
wikitext
text/x-wiki
{{Template:Welcome|realName=|name=संतोष गोरे}}
-- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) १२:३५, ७ जुलै २०२१ (IST)
==खडीकोळवण==
माझा "खडीकोळवण" मधील अधिक मजकूर delet झाला. माहीती मिळेल का?
[[TimeNow999]]
::खडीकोळवण हा संपूर्ण लेख विकिपीडियास अनुसरून नव्हता, त्यात बदल करण्यात आले आहेत. आपण ग्राम दैवत ची माहिती टाकली, ती संपादित करून ठेवण्यात आली आहे; उडवली नाही. उलट अशा माहितीसाठी संदर्भ जोडावा लागतो, जो तुम्ही जोडला नाही. असो. काव्य पद्धतीची भाषा तसेच अज्ञात व्यक्तीचे नाव जोडून दिलेले व्यक्तीमहत्व काढण्यात आले आहे.
:::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) २०:३२, १२ जून २०२१ (IST)
साहेब मी आपला आभारी आहे, नवीन आहे, पुढे नक्कीच सुधारणा होणारच, उत्पात असा काही नाही. गैरसमज नसावा. मला वाटला दुसरे कोणती तरी मजकूर delet केला..क्षमा असावी
[[TimeNow999]]
:साहेब मला काही चुकले तर block करू नका. मार्गदर्शन करा. हिच विनंती
[[TimeNow999]]
:नमस्कार मला काही मजकूर नवा updt करायचा असेल तर तो करू शकतो का? कृपया मार्गदर्शन करावे
[[TimeNow999]]
::{{साद|TimeNow999}}, नमस्कार, मराठी विकिपीडिया मुक्त ज्ञानकोश आहे. आपण '''सकारात्मक''' आणि '''विधायक''' लिखाण सर्वत्र करू शकता, नवीन पान निर्मिती करू शकता, कुठे काही अडचण निर्माण झाल्यास मदत मागू शकता. --:[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) १९:५०, १४ जून २०२१ (IST)
नमस्कार सरजी, मी खडीकोळवण लेख पूर्णपणे काढून टाकला आहे. पुन्हा सच्चेबद्द लिखाण करूनच येथे माहीतीसाठी पाठविणार......लेख delet केल्यामुळे क्षमस्व [[TimeNow999]]
{{साद|TimeNow999}} '''कोणत्याही पानात मोठ्या प्रमाणात काटछाट किंवा फेरबदल करणे''' हे फक्त विशिष्ट संपादक करू शकतात. तेव्हा कृपया लेख न उडवता पुनर्लिखाण करावे. गरज पडल्यास [[सदस्य:TimeNow999/धुळपाटी/खडीकोळवण]] येथे कच्चे लिखाण करून पाहिजे तितके संपादने करावीत. आणि मग त्यातील उत्तम असे वेगवेगळे परिच्छेद एक एक करून [[खडीकोळवण]] या लेखात जोडावेत. :[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) १९:५४, १५ जून २०२१ (IST)
==अंतर दुवा==
<nowiki>:मला काही पाने इंग्रजी विकिपीडियाशी जोडण्यासाठी सुचवायची आहेत.</nowiki>
:होय सांगा ना!
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) १३:४२, १९ मे २०२१ (IST)
आतापर्यंतची सर्व पाने जोडल्याबद्दल खूप धन्यवाद! [[फुलांची वनस्पती]] हे पान [[फुलझाडे]] येथे स्थानांतरित केले आहे. तर त्याचा दुवा पण स्थानांतरित करावा.
:[[गायत्री दातार]] {{झाले}}, कृपया [[उदय सबनीस]] लेखाचा विस्तार करावा. तुम्ही बरीचशी छोटी पाने निर्माण केली आहेत. विनंती आहे की, पूर्वतयारी करून किमान १,००० बाईट्स, साचा आणि दोन ते तीन परिच्छेद असलेले लेख तयार करावेत.
::[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) २२:०६, १४ ऑक्टोबर २०२१ (IST)
<nowiki>:ठीक आहे, धन्यवाद.</nowiki>
:फुलपाखरू आणि देवयानी ही दोन पाने enwiki वर सापडली नाहीत.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) १४:११, १९ मे २०२१ (IST)
<nowiki>:रंग माझा वेगळाचे पान चुकीच्या इंग्रजी पानाशी जोडण्यात आले आहे. ते Rang Maza Vegla नसून Rang Majha Vegla असे आहे.</nowiki>
:रंग माझा वेगळा दुरुस्त केले, पण enwiki वर जीव झाला येडापिसा सापडत नाहीये.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] )
<nowiki>:Phulpakharu (TV series), Devyani... Ekka Raja Rani, Jeev Zala Yeda Pisa अशी पाने आहेत.</nowiki>
:ते दिसायला वेळ लागतो. आज संध्याकाळी परत मेसेज करा. अजून काही पान असतील तर कृपया मेसेज टाकून ठेवणे. तसेच प्रत्येक मेसेज टाकताना किंवा रिप्लाय देताना खाली '''<nowiki>:~~~~ </nowiki>''' असे टाकणे.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] )
<nowiki>:ओके चालेल.</nowiki>
:ओके चालेल नंतर '''<nowiki>:~~~~ </nowiki>''' असे टाकावे. त्यात nowiki वगैरे लिहू नका आणि हो, तुमचे काम चांगले आहे. Sign up/login म्हणजे सनोंद प्रवेश करून काम करा, अजून सोपे जाईल.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) १४:५२, १९ मे २०२१ (IST)
:नमस्कार, कृपया नवीन पानांची यादी देणे थांबवा. विकिपीडियावर बहुतेक सदस्य हे निस्वार्थपणे काम करत असतात. त्यात त्यांचा कोणताही स्वार्थ नसतो किंवा विकिपीडिया त्यांना पगार देत नसते. आपल्या व्यस्त जीवनातून वेळ काढून येथे योगदान देणे चालू असते. मला मराठी विकिपीडियाने द्रूतमाघारकार म्हणून नेमलेले आहे. वेळेत वेळ काढून सामान्य किंवा नवख्या सदस्यांच्या हातून होणाऱ्या चुका आणि होणारा उपद्रव शोधून तो दुरुस्त करणे हे माझं काम आहे. मराठी विकिपीडियावर सध्या +७४,००० पाने आहेत. जर फक्त दुवे जोडत बसलो तर प्रमुख जिम्मेदारीचे काम बाजूला पडेल. तेव्हा विनंती आहे की, सध्या झाले तेव्हढे काम पुरेसे आहे.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) ०८:३२, २० मे २०२१ (IST)
<nowiki>:नमस्कार. मला तुम्हाला त्रास देण्याचा हेतू नव्हता. मी फक्त मदत म्हणून या पानांची यादी येथे नमूद करत होतो. परंतु, आता मी येथे नवीन पानांची यादी देणार नाही क्षमस्व.</nowiki>
नमस्कार, कृपया संपादने जपून करावीत. यापूर्वी पण आपणास सावध केल्या गेले होते. तुमच्या चुकीच्या संपादनामुळे अनेक पानांवरील साचात बिघाड होतोय. त्यामुळे दुरुस्तीचे काम वाढतेय. तसेच आपण सनोंद संपादने करत नाहीयेत, त्यामुळे क्लिष्टता वाढतेय.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) ०७:०५, २१ मे २०२१ (IST)
कृपया [[महाराष्ट्रातील सर्वाधिक आकर्षक पुरुष (चित्रपट)]] तसेच [[पीयूष रानडे]] सारखी उपयुक्त माहिती नसलेली पाने दुरुस्त करावीत. अन्यथा ही व अशी इतर पाने काढली जातील याची नोंद घ्यावी.
:[[सदस्य:संतोष गोरे|संतोष गोरे]] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|चर्चा]]) ०६:५८, ११ जुलै २०२१ (IST)
कृपया प्रथम [[उदय सबनीस]] लेखात थोडा बहुत मजकूर जोडावा. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) २०:५८, ९ ऑक्टोबर २०२१ (IST)
== व्हॅलेंटाईन अभिवादन ==
{| style="background-color: #ff6947; border: 4px solid #DC143C;"
|rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 1px;" | [[File:Wikilove2 new.png|211px]]
|style="font-size: x-large; padding: 2px 2px 0 2px; height: 1.5em;" | '''व्हॅलेंटाईन अभिवादन!!!'''
|-
|style="vertical-align: middle; padding: 3px;" |
----
'''नमस्कार Goresm, [[प्रेम]] हे अंत: भाषा आहे आणि रोख्यांची दोन आत्म्यांच्या जोडणारा आणि आणते की दोन अंत: करणात एकत्र भावना आहे. [[विकिपीडिया]] पातळी प्रेम घेऊन, एकमेकांना [[व्हॅलेन्टाईन्स डे]]च्या शुभेच्छा बनवू करून विकिप्रेम पसरु,पूर्वी तो कोण असेल ज्याच्या सोबत आपले मतभेद झाला असेल, एक चांगला मित्र, किंवा फक्त काही यादृच्छिक व्यक्ती.<br /> पूर्वसंध्येला आपण मनापासून व उबदार प्रेम पाठवत आहे <br>
संपादनास शुभेच्छा,<br>
[[सदस्य:Tiven2240|'''<span style="background color: black; color: orange">टाय</span><span style="color: blue">वीन</span>'''<span style="color: green">२२४०</span>]]<sup>[[सदस्य चर्चा:Tiven2240|<span style="color: maroon">माझ्याशी बोला</span>]]</sup> ०८:२८, १४ फेब्रुवारी २०१८ (IST)
<center><span style="color: white"> '''<nowiki>{{subst:व्हॅलेंटाईन अभिवादन}} </nowiki>'''</span> असे ज्या सदस्यास संदेश द्यावयाचा आहे, त्या सदस्याच्या चर्चापानावर जोडून हा शुभेच्छा संदेश त्यांचेपर्यंत पोचवा.''</center>{{clear}}</div>
|}
==वंजारी==
{{साद|Goresm}} नमस्कार, आपण Tiven2240 च्या चर्चापानावर [[वंजारी]] लेखाबद्दल उपस्थित केलेल्या प्रश्नांना अनुसरून:
[https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:MobileDiff/1591201 1] [https://mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:MobileDiff/1591203 2] हे वंशज विभागातील मजकूर अनामिक सदस्याने हटवले आहे. (हटवलेला मजकूर – '''''आणि रेणुका माता, माहूरगड हे होत. वंजारी समाजाची उत्पत्ती ही [[रेणुका]] मातेच्या सन्तानीं पासून झाली असे मानल्या जाते. रेणुका मात आणि [[जमदग्नी]] ऋषी यांना पाच पुत्र होते, ते अनुक्रमे असे, १) वशूमंत २) वस्तू ३) सूशौन ४) विश्ववस्तू. ५) [[परशूराम]] हे होत. वशुमंतापासून कमण्डूक ऋषी. त्याच्यापासून अनुक्रमे १)रघुपती, २)अधिपती, ३)कानुपती आणि ४)सुभानुपती हे जन्मले. यातील रघुपती पासून १)रावजीन, अधिपती पासून २)लाडजीन, कानिपती पासून ३)मथुरजन आणि सुभानुपती पासून ४)भूसार्जीन अशा '''क्रमवार चार शाखांची''' उत्पत्ती झाली.आज या चारही शाखा एक आहे व वंजारी म्हणून परिचित आहे.''''' याच मजकूराबाबत आपण बोलत आहात का?
याशिवाय पुढील मजकूर नकल-डकव (कॉपीपेस्ट) सापडला असल्याने त्याला कॉपीव्हायोचा साचा जोडला आहे, त्यामुळे तो झाकला गेला आहे आणि तो मोबाईल दृष्यातून दिसत नाही. डेक्सटॉप दृष्यातून तो तुम्ही पाहू शकता. (मजकूर – '''''अनेक वंजारी स्वत:ला राजपूत कुळीतील राणाप्रतापाचे वंशज समजतात. राजस्थानातून औरंगजेबाच्या वेळी ते दक्षिणेस आले असावेत असेही मानले जाते. त्यांच्यात अनेक उपजमांतीचे लोक आहेत. बिहार व ओरिसा या राज्यांत त्यांना आदिवासी म्हणून मान्यता मिळाली नाही. इतरत्र त्यांना अनुसूचित जमातींत समाविष्ट केले आहे. तर महाराष्ट्र्र राज्यात त्यांना भटक्या विमुक्त जातीचा दर्जा दिलेला आहे. आंध्र प्रदेशात ते सुगाळी, दिल्लीत शिरकिवन, राजस्थान व केरळात गवरिया व गूजरातमध्ये चारण म्हणून ओळखले जातात. लोदी घराण्यातील सिकंदरशाह याने १५०२ मध्ये धोलपूरवर स्वारी केली, तेव्हा वंजारी बंजारांचा प्रथम उल्लेख केलेला आढळतो. थोडक्यात विविध प्रांतीय लोक असल्याने सर्व पोटभेद पडले असले तरी समस्या समान आहेत. वंजारी समाजही पुरातन काळी मातृसत्ताक पद्धती पाळनाराच होता. महाराष्ट्रातील वंजा-यांची श्रद्धास्थाने म्हणजे जेजुरीचा खंडोबा आणि माहूरची रेणुका.''''' ).
काही बदल अपेक्षित आहे? अनामिक सदस्याने हटवलेला मजकूर पूर्ववत चढवला जाऊ शकतो, मात्र तो कॉपीपेस्ट नसावा. कृपया प्रतिक्रिया द्या.
--[[User:संदेश हिवाळे|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:संदेश हिवाळे|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> २०:२७, ४ मे २०१८ (IST)
नमस्कार, बहुतांश वेळा लेखन हे काॅपि पेस्ट असते यात काही वादच नाही. परंतु मी "आणि रेणुका माता, माहूरगड हे होत. वंजारी समाजाची उत्पत्ती ही रेणुका मातेच्या सन्तानीं पासून झाली असे मानल्या जाते. रेणुका मात आणि जमदग्नी ऋषी यांना पाच पुत्र होते, ते अनुक्रमे असे, १) वशूमंत २) वस्तू ३) सूशौन ४) विश्ववस्तू. ५) परशूराम हे होत. वशुमंतापासून कमण्डूक ऋषी. त्याच्यापासून अनुक्रमे १)रघुपती, २)अधिपती, ३)कानुपती आणि ४)सुभानुपती हे जन्मले. यातील रघुपती पासून १)रावजीन, अधिपती पासून २)लाडजीन, कानिपती पासून ३)मथुरजन आणि सुभानुपती पासून ४)भूसार्जीन अशा क्रमवार चार शाखांची उत्पत्ती झाली.आज या चारही शाखा एक आहे व वंजारी म्हणून परिचित आहे. [१].) ' या बद्दल बोलत आहे. वरील माहिती मी माझ्या शब्दात लिहिलेली आहे. काॅपि पेस्ट नाही.
🙏 धन्यवाद
'''उत्पत्ती''' विभाग बनवून त्यामध्ये वरील मजकूरात काहीसा बदल करून मी हा मजकूर लेखात घातला आहे. आपण त्यात आवश्यक ते बदल करावेत, विनंती.
आपल्यासाठी दोन विनम्र सूचना:
# कुठे संदेश टाकल्यावर त्याखाली आपली ''''सही''' अवश्य वापरावी.
# आपले सदस्य पान बनवून घ्या. ([https://mr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:Goresm&action=edit&redlink=1 येथे])
--[[User:संदेश हिवाळे|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:संदेश हिवाळे|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> २३:३१, ५ मे २०१८ (IST)
== आपले सदस्यपान ==
:मुक्त ज्ञान निर्मितीसाठी आपले अभिनंदन व शुभेच्छा!<br>
विकिपीडियावर लाल दुवा म्हणजे रिकामे पान. तुमचे नाव लाल दुव्यात दिसते आहे? मग तर त्यावर क्लिक करून ते उघडा, आणि लिहा स्वत:विषयी आपल्या सदस्य पानावर! आपला परिचय उदा.कामाचे क्षेत्र,आवडीचे विषय,अभ्यासाचे विषय,छंद इ. तसेच कोणत्या विषयांवर लिहायला आवडेल, फोटो संग्रह टाकायला आवडेल हे अवश्य लिहा. इतर विकी प्रकल्प -विकिस्रोत,विक्शनरी,विकिबुक्स इ.- यामध्ये रुची आहे का ते नोंदवावे.<br>
खाजगी माहिती जसे की फोन क्र.,ईमेल देण्याचे टाळावे.<br>
या गोष्टी करून पहा -<br>
#सदस्य पान तयार करणे - स्वत:ची थोडक्यात माहिती लिहिणे, आवड,छंद, कौशल्ये इ.<br>
::या पानावर संपादन करताना - परिच्छेद, शब्द ठळक/तिरपा करणे, बिंदी व अनुक्रमित यादी, दुवा देणे, संदर्भ देणे इ. मुलभूत गोष्टी समजून घेणे.
#आपल्याला आवडणाऱ्या कोणत्याही लेखाचे नाव 'शोधा' खिडकीत टाकून लेख उघडणे. लेखात किमान एक-दोन वाक्याची योग्य ती भर घालणे. अशा १० लेखांत भर घालणे. अलीकडील बदल मध्ये 'आपण १० संपादनांचा टप्पा ओलांडला, अभिनंदन!' असा संदेश दिसेपर्यंत संपादने करणे. याचा उद्देश लेखाची रचना, भाषा, व इतर विकिपीडिया पद्धती जाणणे असाही आहे.
#'माझ्या पसंती' मध्ये संपादनांची संख्या पाहणे. 'माझे योगदान' मध्ये आपण काय कृती केली ती पाहणे. अलीकडील बदल मध्ये नोंदी पाहणे.
# विकिपीडिया प्रशिक्षणाचे व्हिडीओ पुढील लिंकवर आहेत - [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Marathi_Wikipedia_Tutorials Marathi Wikipedia Tutorials]
पुढील लेखनाला शुभेच्छा!<br>
--[[सदस्य:सुबोध कुलकर्णी|सुबोध कुलकर्णी]] ([[सदस्य चर्चा:सुबोध कुलकर्णी|चर्चा]]) ०९:२८, ७ जुलै २०१८ (IST)
== We sent you an e-mail ==
Hello {{PAGENAME}},
Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled "The Community Insights survey is coming!". If you have questions, email surveys@wikimedia.org.
You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]].
[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ००:२३, २६ सप्टेंबर २०२० (IST)
<!-- सदस्य:Samuel (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&oldid=20479295 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
Hello {{PAGENAME}},
नमस्कार ! आपण विष्णू सहस्रनाम लेखात संपूर्ण १००० नावे इंग्रजी भाषेत तक्ता घातला आहे. मराठी विकिवर याचा उपयोग नाही. आपण कृपया त्याचा अनुवाद करून सहकार्य करावे. धन्यवाद ! --[[सदस्य:आर्या जोशी|आर्या जोशी]] ([[सदस्य चर्चा:आर्या जोशी|चर्चा]]) ११:५३, ३० ऑक्टोबर २०२० (IST)
{{साद|आर्या जोशी}} नमस्कार, सुप्रभात. आपलं अंशतः बरोबर आहे. सदरील तक्ता enwiki वरून घेतलाय, घेताना त्यात काही बदल केलेत. व्यवसाय आणि इतर कार्यामुळे ताबडतोब भाषांतर शक्य नाही. माझा प्रयत्न चालू राहील अपूर्ण भाषांतर पूर्ण करण्याचा. कृपया अडचण समजून घ्यावी. आणि आठवण करून दिल्या बद्दल धन्यवाद, नक्कीच अजून वेळ देण्याचा प्रयत्न करेन. [[सदस्य:Goresm|संतोष गोरे]] ([[सदस्य चर्चा:Goresm|चर्चा]]) ०८:२६, ३१ ऑक्टोबर २०२० (IST)
Hello {{PAGENAME}} ठीक आहे. धन्यवाद--[[सदस्य:आर्या जोशी|आर्या जोशी]] ([[सदस्य चर्चा:आर्या जोशी|चर्चा]]) ०९:२९, १ नोव्हेंबर २०२० (IST)
== लेखन ==
संतोष दादा, आपण चांगले काम करत आहेत! धन्यवाद! मी आपल्या [[कांकरेज गाय]] या लेखात काही आवश्यक बदल केले आहेत. कृपया ते पाहावे व पुढील लेखनात वापरावे. आपण जे विकिपीडियावर लिहीत आहेत त्याला विश्वसनीय स्रोत देने गरजेचे आहे. लेखात चित्र असले की त्याचा स्वरूप बदलून जाते आणि लेख अजून वाचायला आवडते. काहीही अडचणी असल्यास मला साद द्यावे किव्हा चर्चापानावर संदेश टाकावे. धन्यवाद --[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) ०८:०१, २६ डिसेंबर २०२० (IST)
{{साद|Tiven2240}}धन्यवाद भाऊ. निश्चितच तुमची मदत आवश्यक आहे. मला अजून खूप काही शिकणे बाकी आहे. सध्या फक्त नवीन पान करणे चालू आहे. फोटो आणि इतर माहिती निश्चितच परत टाकल्या जाईल. [[सदस्य:Goresm|संतोष गोरे]] ([[सदस्य चर्चा:Goresm|चर्चा]]) ०८:३१, २६ डिसेंबर २०२० (IST)
:विकिपीडियावर सद्या ६.७२ कोटी चित्र आहे. आपण त्यांना लेखात जोडू शकता. [[:c:special:search|इथे शोध घ्यावी]]. चित्र जोडण्यासाठी ''''<nowiki>[[चित्र:फाईल नाव|thumb|चित्र माहिती]]</nowiki>''' असे वापरावे. अधिक माहिती [[:en:Wikipedia:Uploading images|इथे पाहता येईल]]--[[सदस्य:Tiven2240|Tiven2240]] ([[सदस्य चर्चा:Tiven2240|चर्चा]]) ०८:५३, २६ डिसेंबर २०२० (IST)
==पान पुनर्निर्देशित करणे==
नमस्कार, पाने पुनर्निर्देशित करण्याबाबतची मी तुमची काही संपादने पाहिली. एखादे पान/लेख दुसरीकडे पुनर्निर्देशित करत असताना त्या (पुनर्निर्देशित केले आहे ते) पानावरील इतर संपूर्ण मजकूर काढावा लागतो व ते पान रिकामे करावे लागते. संदर्भ म्हणून माझी अलीकडील संपादने बघावीत, धन्यवाद. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup>
{{साद|sandesh9822}} नमस्कार, होय माहीत आहे. परंतु पूर्वीच्या पानावर काही उपयुक्त माहिती असू शकते. म्हणून मी ती माहिती सहसा उडवत नाही. पुन्हा वेळ काढून त्यातील योग्य माहिती नवीन पानात टाकता यावी हा हेतू. असो.
:[[सदस्य:Goresm|'''<span style="background color: black; color: blue">संतोष</span><span style="color: blue"> गोरे</span>''']] २३:३४, ३ जानेवारी २०२१ (IST)
::तुमचा हेतू योग्य आहे, फक्त यासाठी प्रक्रिया दुसरी वापरावी. पूर्वीच्या पानावर (उपयुक्त) माहिती उचलून ती नवीन पानाच्या चर्चापानावर टाकावी. नंतर वेळेनुसार तेथील योग्य माहिती नवीन पानात टाकावी. ही एक योग्य प्रकिया आहे. अशा प्रकारच्या माहितीला अभय नातू यास "इतरत्र सापडला मजकूर" म्हणत संबंधित लेखाच्या चर्चापानावर टाकत असतात. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> २३:४९, ३ जानेवारी २०२१ (IST)
==क्रांतिवीर वसंतराव नाईक==
जन्म
वसंतराव नाईक यांचा जन्म नांदगाव तालुक्यातील वेहेळगाव येथील श्रीमंत कुटुंबात १३ डिसेंबर १९१२ ला झाला.
स्वातंत्र्यआंदोलनातील सहभाग
स्वातंत्र्यप्राप्तीसाठी त्यांनी अनेक आंदोलनात सहभाग घेतला.सायमन कमिशनला विरोध करीत- म.गांधीजींच्या नेतृत्वाखाली मिठाच्या सत्याग्रहात भाग घेतला. प्रसंगी तुरुंगवास भोगला. भूमिगत राहून त्यांनी इंग्रजांना सळो कि पळो करून सोडले. मनमाड नगरपालिकेचे सर्वात तरुण अध्यक्ष म्हणून राहण्याचा त्यांना बहुमान मिळाला. बिहार येथे झालेल्या भूकंपात डॉ.राजेंद्र प्रसाद यांच्या नेतृत्वाखाली त्यांनी आपले स्वतंत्र पथक तयार करून भूकंपग्रस्तांना मदत केली. १९४२ च्या ‘चले जाव’ आंदोलनात भूमिगत राहून त्यांनी इंग्रजांच्या विरोधात लढा पुकारला. सरकारकडून वसंतरावांना पकडण्यासाठी दहा हजाराचे बक्षीस जाहीर केले गेले. मात्र जनतेत विलक्षण लोकप्रिय असलेल्या वसंतरावांना या काळात अनेक कुटुंबांनी आश्रय देऊन पोटच्या मुलाप्रमाणे सांभाळले. वसंतराव भूमिगत असतांना सरकारकडून त्यांच्या कुटुंबियांचा अतोनात छळ करण्यात आला. त्यांची मालमत्ता जप्तकेली गेली. मात्र वसंतरावांचे देशप्रेम व समर्पण यामुळे लिलावात कुणीही भाग घेतला नाही.
आईचे निधन
याच काळात भूमिगत असतानाचा आईचे दु:खद निधन झाले. घराभोवती असलेला पोलीस पहारा चुकवीत स्रीच्या वेषात वसंतरावांनी आईचे अंत्यदर्शन घेतले.
निवडणुकीतील सहभाग
देशाला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर १९५२ साली झालेल्या पहिल्या सार्वत्रिक निवडणूकीत ते विजयी झाले. पुढे १९६२ व १९६७ असे दोन वेळेस ते नाशिक मधून निवडणूक लढवून विजयी झाले. महाराष्ट्र राज्य मार्ग परिवहन महामंडळाचे ते तह्यात सदस्य होते.
मृत्यू
१४ डिसेंबर १९६८ रोजी भुसावळ येथे वीज कामगारांच्या मेळाव्यात भाषण करीत असतांना ह्दय विकाराच्या तीव्र धक्क्याने त्यांचे दु:खद निधन झाले. नाशिक मध्ये गोदाकाठी साश्रू नयनांनी त्यांच्यावर अपार प्रेम करणाऱ्या त्यांच्या जनतेने या लोकनायकास अखेरचा निरोप दिला.
चिरंतन स्मृती
आपल्या लाडक्या नेत्याच्या वियोगाचे दु:ख हलके करण्यासाठी व क्रांतिवीरांच्या कार्याची चिरंतन स्मृती राहावी हा उद्दात्त हेतू बाळगून नाशिक जिल्ह्यातील वंजारी समाजाच्या जेष्ठ धुरिणांनी त्यांच्या नावाने १९६९ मध्ये क्रांतिवीर वसंतराव नारायणराव नाईक एज्युकेशन सोसायटी या संस्थेची स्थापना केली. [[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे 💬</span>''']] ००:५३, १७ जानेवारी २०२१ (IST)
== विष्णुसहस्रनाम ==
हजारो पुनर्नावासह विष्णुसहस्रनाम भगवान विष्णूचे हे एक महत्त्वाचे स्थान आहे. हे हिंदू धर्मातील सर्वात पवित्र आणि लोकप्रिय स्तोत्र आहे. विष्णू सहस्रनाम ही महाभारतात उपलब्ध असलेली सर्वात लोकप्रिय आवृत्ती आहे. पद्म पुराण किंवा मत्स्य पुराणात आणखी एक आवृत्ती उपलब्ध आहे. प्रत्येक नाव विष्णूचे असंख्य गुण दर्शवितो. अनेक हिंदू कुटुंबे पूजेच्या वेळी ते पाठ करतात. असे मानले जाते की ते ऐकणे किंवा वाचणे मानवी इच्छा पूर्ण करते. अनुशासनपर्व (महाभारत) धडा 9 ते 14, आजोबा कुरुक्षेत्र भीष्म युधिष्ठिर शिकवण देण्यात आली होती. [[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे 💬</span>''']] ०९:५४, ९ फेब्रुवारी २०२१ (IST)
== वर्ग:लातूर निवासी ==
नमस्कार, तुमचे नुकतेच [[:वर्ग:लातूर निवासी]] हे पान पाहिले. मला वाटते की मराठी विकिपीडियावरील लेखांसाठी "वर्ग:लातूर जिल्ह्यातील व्यक्ती"/ "वर्ग:लातूर जिल्ह्यातील लोक" असा वर्ग अधिक समर्पक ठरेल. कारण लातूर शहरातील व लातूर जिल्ह्यातील व्यक्तींचा यात समावेश होऊ शकेल. अशाप्रकारे वर्ग महाराष्ट्रातील प्रत्येक जिल्ह्यासाठी असावे. --[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> १०:४२, ४ मार्च २०२१ (IST)
{{साद|Sandesh9822}}, नमस्कार, कल्पना चांगली आहे. परंतु आपल्याला माहीत असेल, की हा वर्ग मी निर्माण केला नाही. अभिषेक सौदागर च्या सदस्य पानावर जी रहिवाशी चौकट आहे, त्यामुळे तो त्या नावाने विकिपीडियावर स्वयंचलित पद्धतीने तयार झालाय. मी फक्त त्यात साचेबद्ध मजकूर टाकलाय. आणि बहुतांश गावच्या सदस्यांच्या पानावर हा वर्ग लाल रंगात तयार आहे. मला वाटतं त्यात योग्य ती दुरुस्ती तुम्ही करू शकता.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) १३:४१, ४ मार्च २०२१ (IST)
== Wikimedia Foundation Community Board seats: Call for feedback meeting ==
The Wikimedia Foundation Board of Trustees is organizing a [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Community Board seats/Ranked voting system|call for feedback about community selection processes]] between February 1 and March 14. While the Wikimedia Foundation and the movement have grown about five times in the past ten years, the Board’s structure and processes have remained basically the same. As the Board is designed today, we have a problem of capacity, performance, and lack of representation of the movement’s diversity. Direct elections tend to favor candidates from the leading language communities, regardless of how relevant their skills and experience might be in serving as a Board member, or contributing to the ability of the Board to perform its specific responsibilities. It is also a fact that the current processes have favored volunteers from North America and Western Europe. As a matter of fact, there had only been one member who served on the Board, from South Asia, in more than fifteen years of history.
In the upcoming months, we need to renew three community seats and appoint three more community members in the new seats. This call for feedback is to see what processes can we all collaboratively design to promote and choose candidates that represent our movement and are prepared with the experience, skills, and insight to perform as trustees? In this regard, it would be good to have a community discussion to discuss the proposed ideas and share our thoughts, give feedback and contribute to the process. To discuss this, you are invited to a community meeting that is being organized on March 12 from 8 pm to 10 pm, and the meeting link to join is https://meet.google.com/umc-attq-kdt. You can add this meeting to your Google Calendar by [https://calendar.google.com/event?action=TEMPLATE&tmeid=MDNqcjRwaWxtZThnMXBodjJkYzZvam9sdXQga2N2ZWxhZ2EtY3RyQHdpa2ltZWRpYS5vcmc&tmsrc=kcvelaga-ctr%40wikimedia.org clicking here]. Please ping me if you have any questions. Thank you. --[[User:KCVelaga (WMF)]], १६:००, ८ मार्च २०२१ (IST)
<!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21198421 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== Namaste , I need your assistance. ==
[[घोडसगाव]] article of of our WP is wrongly connected to the the another Ghodasgaon of Dhule district in Eng WP. घोडसगाव - article is about a village in Jalgaon district.
These two villages have same name but they're from different districts of North Maharashtra. You solve this problem [[सदस्य:Research Voltas|Research Voltas]] ([[सदस्य चर्चा:Research Voltas|चर्चा]]) १०:४९, १६ मार्च २०२१ (IST)
होय, दुरुस्ती केलीय. बहुतांश वेळा दिसायला वेळ लागत असतो. आत्ता दिसत आहे. कृपया तपासून पहा.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) ११:०७, १६ मार्च २०२१ (IST)
== खिल्लार गाय ==
धन्यवाद सर, मी सर्व नियमांचे पालन करून इथून पुढे सर्व माहिती खिल्लार गाय या पानावर टाकेल. पण कृपया खिल्लार गाय या पानाचे नाव फक्त खिल्लार ठेवावे ही विनंती. कारण खिल्लार गाय या पानात खिल्लार बैल, आणि त्याच्याशी निगडीत माहिती टाकायची आहे. त्यामुळे आपण त्या पानाचे नाव फक्त खिल्लार या नावाने करण्यास परवानगी द्यावी.
मला खिल्लार महाराष्ट्राची शान या नावाने, नवीन विकिपीडिया पेज चालू करायचे आहे. कि ज्यामध्ये खिल्लार या गोवंशाची सर्व माहिती असेल.
:[[सदस्य:Khillarmaharashtrachishaan|Khillarmaharashtrachishaan]]
::{{साद|Khillarmaharashtrachishaan}}, लेख नावापुढे गाय शब्द लिहिणे विविध कारणाने आवश्यक आहे.
#इंग्रजीत तीन शब्द आहेत, cow, bull आणि cattle. तेथे लेख नाव Khillari Cattle असे आहे. हे योग्य आणि सर्व समावेशक नाव आहे. पण मराठीत तसे नाव ठेवायचे असेल तर खिल्लारी ढोर किंवा खिल्लारी गुरे असे ठेवावे लागेल. पण मराठीत हे शब्दशः भाषांतर थोडे विचित्र ठरते.
# गाईच्या नुसत्या प्रकारचे एकेरी नाव जसे की खिल्लार, देवणी, हरियाना, ओंगल, असे ठेवल्यास ते गावाचे, व्यक्तीचे किंवा इतर कशाचे तरी नाव होऊ शकते. यामुळे तसे लेख नाव ठेवणे शक्य नाही
# मराठी माणूस बोलताना 'मला शेतीसाठी चांगले बैल पाहिजेत त्यासाठी मी कोणती गाय घेऊ असे म्हणतो. निव्वळ बैल घेणे ही सध्याची चुकीची आणि मारक संकल्पना आहे. शेती ही शेण, गोमूत्र, दूध, दही, तूप आणि पशु प्रजोत्पादन अशा दृष्टीने करावी लागते. म्हणून शेतकरी गायी पासून सुरुवात करतात. तुम्ही 'खिल्लारी गोवंशात' प्रावीन्य मिळवले त्यामुळे तुमच्या नजरेत प्रथम बैल/वळू बसतो. सबब तुम्हाला लेख नाव अयोग्य वाटले. पण आपल्याला सर्व समावेशक नाव निवडावे लागते.
आपल्या कोणत्याही शंका आणि सूचनांचे स्वागत आहे.
इतर सूचना-
#कृपया लक्षात घेणे कोणत्याही लिखाणात संदर्भ द्यावा लागतो, जसा मी आज खिल्लारी गाय लेखात दिला. तसा संदर्भ कृपया नियमित देणे. चुकल्यास आपण दुरुस्ती करूया.
# गाणे/कविता लिहिणे (तुमचे जरी असले तरी) प्रताधिकार भंग (कॉपी राईट भंग) मध्ये मोडते, तेव्हा ते लिहू नये.
#कुठेही संदेश (मेसेज) दिल्यावर नेहमी त्या खाली <nowiki>~~~~</nowiki> असे सलग चार चिन्ह टाकणे. याला सही म्हणतात.
::[[सदस्य:Goresm|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[User talk:Goresm|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;">💬</span>]] ) २२:२१, २५ मे २०२१ (IST)
== Mangal Pandey Date of Birth ==
Hi!
You reverted my edits but see the article Mangal Pandey. One source has been cited to say Date of birth is 31 Jan 1830 in 1st line and the tab, while another source has been cited to say 19 July in 2nd para (the 1st subsection)
[[सदस्य:Seomelono|Seomelono]] ([[सदस्य चर्चा:Seomelono|चर्चा]]) ०८:२९, २१ जुलै २०२१ (IST)
{{साद|Seomelono}}, thanks for indicating the error. Some new corrections are made now.
:[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) १५:२९, २१ जुलै २०२१ (IST)
== [Wikimedia Foundation elections 2021] Candidates meet with South Asia + ESEAP communities ==
Hello,
As you may already know, the [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections]] are from 4 August 2021 to 17 August 2021. Members of the Wikimedia community have the opportunity to elect four candidates to a three-year term. After a three-week-long Call for Candidates, there are [[:m:Template:WMF elections candidate/2021/candidates gallery|20 candidates for the 2021 election]].
An <u>event for community members to know and interact with the candidates</u> is being organized. During the event, the candidates will briefly introduce themselves and then answer questions from community members. The event details are as follows:
*Date: 31 July 2021 (Saturday)
*Timings: [https://zonestamp.toolforge.org/1627727412 check in your local time]
:*Bangladesh: 4:30 pm to 7:00 pm
:*India & Sri Lanka: 4:00 pm to 6:30 pm
:*Nepal: 4:15 pm to 6:45 pm
:*Pakistan & Maldives: 3:30 pm to 6:00 pm
* Live interpretation is being provided in Hindi.
*'''Please register using [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSflJge3dFia9ejDG57OOwAHDq9yqnTdVD0HWEsRBhS4PrLGIg/viewform?usp=sf_link this form]
For more details, please visit the event page at [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP|Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP]].
Hope that you are able to join us, [[:m:User:KCVelaga (WMF)|KCVelaga (WMF)]], १२:०४, २३ जुलै २०२१ (IST)
<!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21774789 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== मेघश्री दळवी पान ==
नमस्कार. https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%98%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%A6%E0%A4%B3%E0%A4%B5%E0%A5%80
या पृष्ठावरील अनेक बाह्य दुवे काढून टाकण्यात आले आहेत. त्याचं कारण समजू शकेल का?
:नमस्कार अनामिक, विकिपीडिया वर लेख लिहिताना संदर्भ आवश्यक असतात. संदर्भ म्हणजे लेखातील मजकूरास एक प्रकारचा दुजोरा. संदर्भ आणि बाह्य दुवे हे लेखातील माहितीस आणि ठराविक माजकुरास समर्थन देत असतात; ना की त्या व्यक्तीचे सर्व लेख भाषणे इत्यादीचे सर्व दुव्यांची यादी. तसेच सोशल मीडिया चे दुवे विकिपीडियावर देता येत नाहीत.
:'''प्रातिनिधिक संग्रहात सामाविष्ट झालेल्या कथा''' आणि '''प्रकाशित साहित्य''' या मथळ्याखाली सर्व दुवे चुकीचे असून ते इतर साइट्स ला दिशा दर्शवत आहेत. कृपया ते दुवे हटवून योग्य संदर्भ देणे. अन्यथा नाइलाजाने दोन्ही परिच्छेद उडवावे लागतील.
:काही अडचण असल्यास संपर्क साधावा.
:[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) १०:५२, १० ऑगस्ट २०२१ (IST)
:नमस्कार. '''प्रातिनिधिक संग्रहात सामाविष्ट झालेल्या कथा''' आणि '''प्रकाशित साहित्य''' यासाठी प्रकाशित पुस्तकं / साहित्य उपलब्ध असलेल्या लिंक्स दिलेल्या आहेत. तिथे कोणत्या प्रकारचे संदर्भ अपेक्षित आहेत?
: कृपया हे पहा - [[मेघश्री दळवी#प्रकाशित साहित्य]] येथे '''Time Will Tell''' चा दुवा जोडला आहे. तसा प्रत्येक दुवा दुरुस्त करावा. कृपया या व्यतिरिक्त अजून कुठल्याही संकेतस्थळावरील (वेबसाईटवरील) दुवा आपण अशा प्रकारे देऊ शकता.
:[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) ०८:३०, १२ ऑगस्ट २०२१ (IST)
:धन्यवाद. त्याप्रमाणे बदल करून घेत आहे.
== विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत आठवणीने मतदान करा ==
नमस्कार {{PAGENAME}},
आपण विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत मतदान करण्यास पात्र असल्याने आपल्याला हा मेल मिळाला आहे. निवडणूक 18 ऑगस्ट, 2021 रोजी सुरू झाली आणि 31 ऑगस्ट, 2021 रोजी संपेल. विकिमीडिया फाउंडेशन मराठी विकिपीडियासारख्या प्रकल्पांचे संचालन करते आणि त्याचे नेतृत्व बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजद्वारे केले जाते. हा बोर्ड ही विकिमीडिया फाउंडेशनची निर्णय घेणारी संस्था आहे. [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Overview|बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजबद्दल अधिक जाणून घ्या]].
या वर्षी सामूहिक मतदानाद्वारे चार पदांसाठी निवडणूक होणार आहे. या पदांसाठी जगभरातून एकोणीस उमेदवार निवडणूक लढवत आहेत. [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|2021च्या बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजविषयी अधिक जाणून घ्या]]
समूहांच्या सुमारे 70,000 सदस्यांना मतदान करण्यास निमंत्रित करण्यात आले आहे. त्यात आपणही आहात! मतदान फक्त 31 ऑगस्ट रोजी 23:59 UTC (जागतिक प्रमाणवेळ) पर्यंतच सुरू राहील.
* [[:mr:विशेष:सुरक्षीतकौल/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2021|'''मराठी विकिपीडियाच्या सेक्युअरपोलवर जाऊन मतदान करा''']].
आपण याआधीच मतदान केले असल्यास, मतदान केल्याबद्दल आभार. कृपया हा मेल दुर्लक्षित करा. लोक त्यांची कितीही खाती असली, तरी फक्त एकदाच मतदान करू शकतात.
[[:m:Wikimedia Foundation elections/2021|या निवडणुकीविषयी अधिक माहिती वाचा]]. धन्यवाद, [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १८:०३, २५ ऑगस्ट २०२१ (IST)
<!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21933963 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत आठवणीने मतदान करा ==
नमस्कार {{PAGENAME}},
आपण विकिमीडिया फाउंडेशन 2021 बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजच्या निवडणुकीत मतदान करण्यास पात्र असल्याने आपल्याला हा मेल मिळाला आहे. निवडणूक 18 ऑगस्ट, 2021 रोजी सुरू झाली आणि 31 ऑगस्ट, 2021 रोजी संपेल. विकिमीडिया फाउंडेशन मराठी विकिपीडियासारख्या प्रकल्पांचे संचालन करते आणि त्याचे नेतृत्व बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजद्वारे केले जाते. हा बोर्ड ही विकिमीडिया फाउंडेशनची निर्णय घेणारी संस्था आहे. [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Overview|बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजबद्दल अधिक जाणून घ्या]].
या वर्षी सामूहिक मतदानाद्वारे चार पदांसाठी निवडणूक होणार आहे. या पदांसाठी जगभरातून एकोणीस उमेदवार निवडणूक लढवत आहेत. [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|2021च्या बोर्ड ऑफ ट्रस्टीजविषयी अधिक जाणून घ्या]]
समूहांच्या सुमारे 70,000 सदस्यांना मतदान करण्यास निमंत्रित करण्यात आले आहे. त्यात आपणही आहात! मतदान फक्त 31 ऑगस्ट रोजी 23:59 UTC (जागतिक प्रमाणवेळ) पर्यंतच सुरू राहील.
* [[:mr:विशेष:सुरक्षीतकौल/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2021|'''मराठी विकिपीडियाच्या सेक्युअरपोलवर जाऊन मतदान करा''']].
आपण याआधीच मतदान केले असल्यास, मतदान केल्याबद्दल आभार. कृपया हा मेल दुर्लक्षित करा. लोक त्यांची कितीही खाती असली, तरी फक्त एकदाच मतदान करू शकतात.
[[:m:Wikimedia Foundation elections/2021|या निवडणुकीविषयी अधिक माहिती वाचा]]. धन्यवाद, [[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १८:०३, २५ ऑगस्ट २०२१ (IST)
<!-- सदस्य:KCVelaga (WMF)@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21933963 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== Bhagwan Baba dob ==
Hi Santosh,
Any reason that you're firm on babas date of birth. I see you roller back dob edit.
My last name is Sanap & we are closely related to bhagwan baba. So I am pretty much sure that his dob is Aug 28. Can you plz share your sources for dob? Would be great if you can rollback the rollback. [[सदस्य:Logik004|Logik004]] ([[सदस्य चर्चा:Logik004|चर्चा]]) १९:४३, २७ ऑगस्ट २०२१ (IST)
नमस्कार, भगवान बाबांची इंग्रजी तारखेनुसार जयंती २९ जुलै रोजी येते. तर मराठी तिथीनुसार श्रावण कृष्ण पंचमी ला येते. इ. स. २०२१ साली श्रावण कृष्ण पंचमी ही २७ ऑगस्ट रोजी आलीय. दरवर्षी श्रावण कृष्ण पंचमी ही वेगवेगळ्या तारखेस येत असते.
अधिक माहितीसाठी [https://www.bhagwangad.in/p/blog-page_14.html?m=1 येथे टिचकी देणे]
-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) २०:३६, २७ ऑगस्ट २०२१ (IST)
== https://www.wikidata.org/wiki/Q4748684 ==
Rename the name in Marati wikipidea page. Coimbatore is not needed
== विकी लव्हज् वुमन २०२१ ==
[[File:Wiki Loves Women South Asia-mr.png|right|frameless]]
प्रिय विकिसदस्य,
'''[[विकिपीडिया:विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१|विकी लव्हज् वुमन दक्षिण आशिया]]''' ही विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. हा आंतरराष्ट्रीय विकी लव्हज् वुमन स्पर्धेचा एक भाग आहे. हे मुख्यत्वे महिला आणि महिला संबंधित विषयांवरील लेखांवर लक्ष केंद्रित करते. अनेक आशियाई व भारतीय विकिपीडिया समुदायांनी यात भाग घेतला आहे. आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे.
प्रकल्प पृष्ठ [[विकिपीडिया:विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१|येथे]] उपलब्ध आहे. आपण ही स्पर्धा जिंकल्यास आपण '''पोस्टकार्ड, बार्नस्टार, तसेच $१२ USD ते $२५० USD पर्यंतचे बक्षीस''' आमच्याकडून जिंकू शकता. अधिक माहितीसाठी प्रकल्प पृष्ठ तपासा. [[विकिपीडिया:विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१/ नोंदणी|येथे]] आपली नोंदणी करा. आणि [https://fountain.toolforge.org/editathons/wlwsa2021-mr हा दुवा] वापरून आपला लेख सादर करा.
जर तुम्हाला कोणत्या मदतीची आवश्यकता असेल तर स्थानिक आयोजक [[सदस्य:Sandesh9822|संदेश हिवाळे]] किंवा [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] यांना संपर्क करावा.
धन्यवाद.
--[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) ११:००, १६ सप्टेंबर २०२१ (IST)
<!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=22025036 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== हिंदी भाषेतील लिखाण ==
{{साद|Niranjan2209}} नमस्कार, कृपया मराठी विकिपीडियावर जर कुठे मराठी व्यतिरिक्त इतर भाषेत मजकूर लिहिलेला असेल तर तेथे <nowiki>{{भाषांतर}}</nowiki> असा साचा लावावा.
:- [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;"> 💬</span>]] ) ०७:०८, २९ सप्टेंबर २०२१ (IST)
== नेक्सटजेनडिजिहब अकॅडेमी उल्लेखनीयता स्थापित करण्याबाबत संदर्भ ==
नमस्कार, मी सध्या [[नेक्सटजेनडिजिहब अकॅडेमी]] पानाचे लेखन करत आहे. आणि आपण त्या विषयी विश्वकोशीय उल्लेखनीयता/दखलपात्रतेबद्दल साशंकता आहे हा साचा पानावर चढविला आहे. तरी खाली काही भारतातिल तसेच जागतिक स्तरावरील संदर्भ देत आहे ज्याची आपणास उल्लेखनीयता तपासण्यास मदत होऊ शकते
काही संदर्भ:
* https://www.aninews.in/news/business/business/nextgendigihub-academy-a-digital-marketing-hub-for-budding-aspirants-in-the-rural20210326164231/
* https://www.dnaindia.com/technology/report-nextgendigihub-lends-a-hand-in-developing-rural-india-digitally-2885687
* https://www.deccanherald.com/brandspot/pr-spot/nextgendigihub-founder-tushar-rayate-bridging-the-digital-divide-with-his-rural-digital-marketing-institute-974144.html
* https://www.mid-day.com/lifestyle/infotainment/article/tushar-rayate-transforming-the-rural-atmosphere-with-nextgendigihub-23168794
* https://www.mynation.com/india-news/tushar-rayate-the-mind-behind-rural-digital-marketing-platform-nextgendigihub-qs0ito
* https://www.deccanchronicle.com/in-focus/280421/tushar-rayate-manifests-digital-marketing-classes-in-rural-areas-via-n.html
* https://www.hindustantimes.com/brand-post/tushar-rayate-leads-the-world-of-digital-marketing-with-nextgendigihub-101620386235808.html
* https://www.mynation.com/business/establishing-nextgendigihub-tushar-rayate-emerges-as-a-digipreneur-qwj863
==विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया स्पर्धेचा निकाल==
संतोष गोरे नमस्कार, [[विकिपीडिया:विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१|विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशिया २०२१]] साठी तुमच्या योगदानाबद्दल धन्यवाद. तुम्ही स्पर्धेत '''द्वितीय क्रमांक''' पटकावला आहे. आम्ही सर्व मराठी विकिपीडिया समुदायाच्या वतीने तुमचे अभिनंदन करतो. विकी लव्ह्ज वुमन दक्षिण आशियाच्या नंतरच्या आवृत्तीसाठी आम्ही तुम्हाला पुढच्या वर्षी पाहण्यासाठी उत्सुक आहोत. धन्यवाद.
--[[User:Sandesh9822|'''<span style="background color: black; color: orange">संदेश</span><span style="color: blue"> हिवाळे</span>'''<span style="color: green"></span>]]<sup>[[User talk:Sandesh9822|<span style="color: maroon">चर्चा</span>]]</sup> २१:१०, १ ऑक्टोबर २०२१ (IST)
== विकिपीडिया आशियाई महिना २०२१==
{{WAM
|header = विकिपीडिया आशियाई महिना <div style="margin-right:1em; float:right;">[[चित्र:Wikipedia Asian Month Logo.svg|330px|center]]</div>
|subheader ='''विकिपीडिया आशियाई महिना'''
|body =
|footer =
{{clear}}
}}
[[विकिपीडिया:विकिपीडिया आशियाई महिना २०२१|विकिपीडिया आशियाई महिने २०२१]] मध्ये तुमचा दुसरा क्रमांक आला , अभिनंदन. तुम्ही मराठी विकिपीडियावर लेख लिहून तसेच तांत्रिकदृष्ट्याही योगदान देत आहात. तुमच्या भविष्यातील स्पर्धांसाठी तुम्हाला शुभेच्छा [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) २०:१४, ५ डिसेंबर २०२१ (IST)
== मोहनलाल ==
मोहनलाल या लेखामध्ये मी लिहिलेलं माहिती सर्व चुकीचं आहे कृपया ते सर्व माहिती हटवण्यात यावे...
ते माहिती मी सर्व हटवलेले होतं तुम्ही ते सर्व माहिती
तुम्ही पुन्हा पूर्वपदावर आणून ठेवलेला आहे 😁 [[सदस्य:Cinzia007|Cinzia007]] ([[सदस्य चर्चा:Cinzia007|चर्चा]]) २२:४५, २८ डिसेंबर २०२१ (IST)
== वर्ग ==
नमस्कार, दोन प्रश्न आहेत. लेख लिहल्यावर वर्ग कसा जोडावा? मी मोबाईलवरून लिहतो. प्रयत्न केला बराच, पण माहिती नाही मिळाली. आणि दुसरा प्रश्न, माझे लेख गुगलवर सर्च केल्यावर दिसत नाही. दिसण्यासाठी काय करावे. धन्यवाद [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १५:१८, ३१ डिसेंबर २०२१ (IST)
नमस्कार, वर्ग हा लेखाच्या शेवटी टाईप करून जोडावा. बहुतेक वर्ग हे पूर्वीच निर्माण केलेले आहेत. जर अस्तित्वात नसेल तर निर्माण करावा. विकिपीडियावर उपलब्ध असलेला वर्ग हा शोध खिडकीत 'वर्ग:मराठी लेखक' असे शोधून काढू शकता. वर्ग जोडण्याचा दुसरा पर्याय हा हॉट कॅट नावाने ओळखला जातो. हे तुम्हाला नंतर अनुभवाने समजून येईल. अजून दुसरी काही अडचण असल्यास मेसेज करावा. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:४४, ३१ डिसेंबर २०२१ (IST)
== आठ चिरंजीवी ==
तुम्ही चर्चा न करताच अख्खा लेख का उडवता आहात? मी इंग्रजी विकिपीडियाच्या आधारे लेख तयार केला होता. त्यासाठी बराच वेळही जातो.
"चिरंजीवी" नेमके सात आहेत की आठ, हा वादाचा मुद्दा असू शकतो. पण तुम्ही उपयुक्त माहितीसुद्धा वगळत आहात. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) ०९:२४, २३ जानेवारी २०२२ (IST)
{{साद|अमर राऊत}} आपल्याला झालेल्या त्रासा बद्दल क्षमा असावी. काही खुलासे करतो, - '''सप्त चिरंजीव''' आणि '''अष्टचिरंजीव''' या नावाची याच विषयावर दोन पूर्वीचीच पाने असताना आपण '''आठ चिरंजीव''' नावाचे तिसरे पान बनवले होते. कारण काही समजले नाही. कृपया आपण त्या जुन्या पानात दुरुस्ती करायला हवी होती. कोणतेही पान बनवताना कष्ट हे पडत असतात यात काही वाद नाही. मी स्वतः निर्माण केलेले काही पाने यापूर्वी असेच मी स्वतः विलय केले आहेत. यामुळे असेही काही नाही की तुम्हाला आणि स्वतःला वेगळा न्याय लावत आहे. तसेच तुमच्या म्हणण्यानुसार जो मजकूर मी उडवला आहे त्यातील काही भाग इतर पानात पूर्वीच आहे व काही भाग नवीन पानात जोडला आहे. त्यामुळे उपयुक्त माहिती वाया गेली असे मला वाटत नाही. त्याव्यतिरिक्त जर आपल्याला '''आठ चिरंजीव''' या पानावरील मजकूर हवा असेल तर तो त्या पानाच्या इतिहासात मिळून जाईल काळजी नसावी. तो आपण तेथून उचलून इतरत्र पेस्ट करू शकता.
सध्या मी विकिपीडियावर नियमित नाहीये, जर मला एखादे नोटिफिकेशन आले किंवा कुणी ई-मेल केला तर गरजे पुरते पाहून योग्य वाटल्यास काम करून जातो अन्यथा नाही. यामुळे चर्चा करू शकलो नाही.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १२:३५, २३ जानेवारी २०२२ (IST)
काही हरकत नाही सर. तुमचं मार्गदर्शन नेहमी मिळतं.त्यासाठी धन्यवाद.
अष्टचिरंजीव हे पान पूर्वी होते, हे मला माहिती नव्हते. कारण "अष्टचिरंजीव" हा शब्दच मला माहित नव्हता. सप्तचिरंजीव लेख मी पाहिला होता. पण त्यात खूपच त्रोटक माहिती आढळली. त्यामुळे इतरत्र माहिती गोळा करून "चिरंजीवी" नावाचा नवा लेख मी तयार केला होता. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १२:४१, २३ जानेवारी २०२२ (IST)
== स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२ ==
प्रिय विकिसदस्य,
'''[[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]]''' ही विकीमेडियन्स द्वारा स्थापन केलेली एक वार्षिक स्पर्धा आहे. [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|विकी लव्हस फॉल्कलोर]] ची थीम लिंगभेद कमी करणे आणि लोकांवर लक्ष केंद्रित करणे यावर आधारित आहे. अनेक आशियाई व भारतीय विकिपीडिया समुदायांनी यात भाग घेतला आहे आणि आमची अशी इच्छा आहे की आपण मराठी विकिपीडियावर आपले योगदान द्यावे.योगदानाचा मुख्य हेतू लिंग अंतर कमी करण्यात थेट प्रभाव पाडेल.
ही स्पर्धा आज २ फेब्रुवारी २०२२ रोजी सुरू झाली असून ३१ मार्च २०२२ रोजी समाप्त होईल. स्पर्धेतील विजेत्याला तयार केलेल्या पृष्ठांच्या संख्येच्या आधारे घोषित केले जाईल, पहिल्या विजेत्याला ३०० USD, द्वितीय विजेत्याला आणि तीसऱ्या विजेत्याला अनुक्रमे २०० USD आणि १०० USD दिले जातील. सहभाग किंवा योगदान करताना येणाऱ्या कोणत्याही समस्यांबाबत कोणत्याही मदतीसाठी, ज्युरी सदस्यांच्या [[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] किंवा [[सदस्य:Sandesh9822|Sandesh9822]] यांच्या चर्चा पानावर संदेश लिहा.
कृपया या पृष्ठावरील [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२#नियम|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] सर्व सूचना आणि नियम वाचा. या पेजवरून [[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२/नोंदणी]] या स्पर्धेत सहभागी व्हा. आपण योगदानामध्ये सहभागी झाल्यास आपल्या मुख्य पृष्ठावर हा [[साचा:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|साचा]] वापरा. येथून [https://fountain.toolforge.org/editathons/fnf2022 हा दुवा] तुम्ही तयार केलेला लेख सादर करावा.
--[[सदस्य:Rockpeterson|Rockpeterson]] ([[सदस्य चर्चा:Rockpeterson|चर्चा]]) ११:०१, ३ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlw&oldid=22748073 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== Wikipedia Asian Month 2021 Postcard ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dear Participants,
Congratulations!
It's Wikipedia Asian Month's honor to have you all participated in Wikipedia Asian Month 2021, the seventh Wikipedia Asian Month. Your achievements were fabulous, and all the articles you created make the world can know more about Asia in different languages! Here we, the Wikipedia Asian Month International team, would like to say thank you for your contribution also cheer for you that you are eligible for the postcard of Wikipedia Asian Month 2021. Please kindly fill [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSck2FFBSatWmQYubvyCSWDEAvYzplfL_ZNDvr8j5hWU2bmNww/viewform the form], let the postcard can send to you asap!
:This form will be closed at March 15.
Cheers!
Thank you and best regards,
[[:m:Wikipedia_Asian_Month_2021/Team#International_Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2022.02
</div>
</div>
<!-- सदस्य:Reke@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Asian_Month_Winners&oldid=22878389 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
==सहकार्य कराल ह्यात शंका नाही==
नमस्कार,
आपण मराठी विकिपीडियावर उत्तम योगदान देत आहेत.
जसे कि आपण जाणता मराठी विकिपीडियावर "महिला संपादनेथॉन" ह्या उपक्रमाचे ९ वे आवर्तन सुरु आहे आणि ह्याचा मूळ उद्देश महिला संपादकांची मराठी विकिपीडियावरील योगदानात भागेदारी वाढवणे असा आहे.
अश्या उपक्रमांमध्ये बरेचदा नव्या अथवा जुन्या संपादकाचा समावेश असतो. त्या मुळे अश्या उपक्रम दरम्यान लेख लिहीत असलेल्या कोणत्याही लेखात इतर त्यातल्या त्यात जाणकार संपादकाने उपक्रमा दरम्यान सम्पादन करू नये असा संकेत आहे.उपक्रम संपल्या नंतर आपण यथायोग्य लेखांचे उपचार करू शकता. तेव्हा कुपया उपक्रम संपे पर्यात आपण कोणत्याही चालू कामात संपादन करणे टाळावे ज्याने लेख लिहिण्या साठी आलेल्या महिला अचानक मजकूर गायब होणे अथवा मजकूर बदलणे अश्या प्रसंगांना सामोरे जाण्याचे प्रसंग टाळणे श्यक्य होईल.
आपण हे संकेत पळून सहकार्य कराल ह्यात शंका नाही कदाचित आपणा कडून चुकून काम चालू असलेल्या लेखात संपादन घडले असावे. भविष्यात काळजी घ्यावी.
धन्यवाद
[[सदस्य:Manasviraut|Manasviraut]] ([[सदस्य चर्चा:Manasviraut|चर्चा]]) २१:३७, ९ मार्च २०२२ (IST)
:{{साद|Manasviraut}}, नमस्कार, होय निश्चितच... सहसा मी अथवा इतर जाणकार कुणाचेही संपादन लगेच दुरुस्ती करत नाहीत. परंतु मी जी नुकतीच संपादने उलटवली आहेत, त्यातील एका सदस्याने मराठी विकिपीडियावरील एका लेखातील मजकूर जसाच्या तसा उचलून नावात थोडा बदल करून दुसरे पान बनवले होते. असा १००% इथल्या इथे मजकूर उचलणे मला तरी योग्य वाटले नाही.
:तसेच सदरील व्यक्ती ने गेल्या दोन तीन वर्षांत तयार केलेली पाने ही https://vishwakosh.marathi.gov.in येथून जशीच्या तशी उचलली आहेत. त्यातील काही जुनी पाने रिकामे केली असून, इतर पाने नकल डकव असून ती अजून रिकामी केली नाहीत. व्यक्ती जुनीच आहे, नवीन नाही, तेव्हा कृपया आपण 'विचारपूर्वक निर्णय घ्यावा' आणि तसे मला कळवावे.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:५९, ९ मार्च २०२२ (IST)
:{{साद|Manasviraut}}
:''त्यात जाणकार संपादकाने उपक्रमा दरम्यान सम्पादन करू नये असा संकेत आहे.''
:असा संकेत कधीपासून आहे? गेल्या १६-१७ वर्षांत असा संकेत असल्याचे ऐकीवात नाही. किंबहुना असा उपक्रम घडल्यावर अनेकदा जो कमी प्रतीच्या मजकूराचा ढिगारा पसरतो तो स्वच्छ करताना नाकी नऊ येतात. अशा वेळी उपक्रमात भाग घेणारी (जुनी सुद्धा) लोकं पसार झालेली असतात.
:''उपक्रम संपल्या नंतर आपण यथायोग्य लेखांचे उपचार करू शकता.''
:ही जबाबदारी उपक्रमात भाग घेणाऱ्यांनी घेणे अपेक्षित आहे.
:उपक्रम चालू असताना शक्यतो लेखांमध्ये बदल करू नयेत अशी विनंती केल्यास व उपक्रम संपल्यावर उपक्रमातील लेखांची स्वच्छता करण्यास मदत करण्याची तयारी (हमी वगैरे नको, नुसती तयारी चालेल) दर्शविल्यास काही काळासाठी अशा लेखांकडे दुर्लक्ष करता येईल.
:सरसकट असे दुर्लक्ष करणे हे मराठी विकिपीडियाला हानीकारक आहे.
:अशा उपक्रमांद्वारेच नव्हे तर इतरही वेळी तुमचे योगदान मिळो अशा आशेसह.
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०९:५२, ११ मार्च २०२२ (IST)
:: नमस्कार, सर्वप्रथम [[विकिपीडिया:महिला संपादनेथॉन- २०२२|महिला संपादनेथॉन- २०२२]] च्या यशाबद्दल आयोजक आणि सहभागी झालेल्या सदस्यांचे अभिनंदन. या कार्यशाळेत संपादित लेखात दुरुस्ती करणे, वर्ग जोडणे, आंतरविकि दुवे जोडणे, विकिडेटा कलमाशी लेख जोडणे व इतर कामे आयोजक पार पाडतील ही अपेक्षा आहे.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०८:१३, १६ मार्च २०२२ (IST)
== आभार ==
तुम्ही बार्नस्टार देऊन केलेल्या गौरवाबद्दल मी आपला आभारी आहे. मी इथे येऊन तीनच महिने झाले आहेत. मराठी विकिपीडिया आणि पर्यायाने मराठी भाषा समृद्ध करण्यासाठी आपलाही खारीचा वाटा असावा, म्हणून योगदान देत असतो. त्यात तुमचं मला अगदी पहिल्या दिवसापासून मार्गदर्शन मिळत आहे, भविष्यातही मिळेल असा विश्वास आहे. आपले मनापासून आभार! [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) २०:२४, २४ एप्रिल २०२२ (IST)
:{{साद|अमर राऊत}}, नमस्कार,[[विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२|स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२२]] मध्ये आपण द्वितीय क्रमांक पटकावला होता. यात सहभागी सदस्यांना प्रोत्साहनपर विकिपीडिया ने काही बक्षिसे घोषित केली होती. अपेक्षा आहे की आपण योग्य प्रकारे फॉर्म भरला आहे. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०९:४२, २४ मे २०२२ (IST)
::@[[सदस्य:संतोष गोरे|संतोष गोरे]], नमस्कार, व्यस्त असल्याने अलीकडे विकिपीडियावर सक्रिय नाही. त्यामुळे फॉर्मबद्दल लवकर समजलं नाही. आठवण करून दिल्याबद्दल धन्यवाद. [[सदस्य:अमर राऊत|अमर राऊत]] ([[सदस्य चर्चा:अमर राऊत|चर्चा]]) १०:३९, २४ मे २०२२ (IST)
== धन्यवाद ==
{{साद|संतोष गोरे}},
तुम्ही येथे काम करण्यास सुरुवात केल्यापासून ज्या प्रकारे येथील संकेत, नियम समजून घेतले व भरघोस काम करीत आहात त्याबद्दल तुमचे कौतुक आणि अभिनंदन.
याशिवाय इतर सदस्यांना तुम्ही ज्याप्रकारे मदत करता हे विशेष महत्वाचे आहे. इतरांची उचकवले असतानाही त्यांच्याशी सामंजस्याने संवाद साधता याचे इतरांना उत्तम उदाहरण आहे.
तुमच्याकडून मराठी विकिपीडियाची उत्तरोत्तर अशीच सेवा घडो ही आशा व विनंती.
पुन्हा एकदा धन्यवाद!
[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०८:२८, ११ मे २०२२ (IST)
:[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]], कौतुकाची थाप दिल्याबद्दल धन्यवाद. विकिपीडियावर जे शिकायला मिळाले तेच मी दिले. यात काही विशेष नाही. या उलट तुम्ही स्वतः, [[सदस्य:ज|ज]], [[सदस्य:Tiven2240|टायविन]] आणि [[सदस्य:Sandesh9822|संदेश हिवाळे]] यांच्या कडून मला खूप काही शिकायला मिळाले. सबब तुम्हा सर्वांचे आभार! [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १०:५३, ११ मे २०२२ (IST)
== आंतरविकी दुव्यांची अदलाबदल ==
[[:en:Paush Purnima]] आणि [[:tt:Пауш Пурнима]] ही पाने [[पौष पौर्णिमा]]ला जोडावीत. [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) १६:२३, १४ मे २०२२ (IST)
:नमस्कार, मला वाटतं मराठी विकिपीडियावर एकाच तिथीचे दोन वेगवेगळे पान निर्माण झाले आहेत. त्यामुळे हे एकत्रित करावेत. [[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] कृपया योग्य मार्गदर्शन करावे ही विनंती. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १७:२३, १४ मे २०२२ (IST)
::{{साद|संतोष गोरे|Khirid Harshad}}
::संकेतानुसार [[पौष पौर्णिमा]] लेख ठेवून त्यात या तिथीला साजरे केले जाणारे सण व उत्सव या विभागात शाकंभरी पौर्णिमेबद्दलची माहिती लिहावी.
::जर अशा सण व उत्सवांबद्दलची माहिती मोठी असेल तर वेगळा लेख करावा, उदा. -- [[आश्विन अमावास्या]]/[[दिवाळी]], [[श्रावण पौर्णिमा]]/[[रक्षाबंधन]], इ.
::[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) १८:०८, १४ मे २०२२ (IST)
खालील पानांचे आंतरविकी दुरुस्त करावे.
# [[शिशिर]] → [[:en:Shishir]]
# [[हिवाळा]] → [[:en:Winter]]
# [[शरद]] → [[:en:Autumn]]
# [[ग्रीष्म]] → [[:en:Grishma]] [[सदस्य:Khirid Harshad|Khirid Harshad]] ([[सदस्य चर्चा:Khirid Harshad|चर्चा]]) २०:५१, १९ मे २०२२ (IST)
:{{झाले}}-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०९:४३, २४ मे २०२२ (IST)
== इ-मेल संपर्क ==
नमस्कार,
तुमच्याशी इ-मेल वर संपर्क साधता येईल का?
धन्यवाद.
[[सदस्य:अभय नातू|अभय नातू]] ([[सदस्य चर्चा:अभय नातू|चर्चा]]) ०७:२०, १६ मे २०२२ (IST)
:{{साद|अभय नातू}}, नमस्कार, नुकताच मी आपल्याला एक ई-मेल केला आहे. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) ०७:२३, १६ मे २०२२ (IST)
नमस्कार,
तुमच्याशी इ-मेल वर संपर्क साधता येईल का?
कृपया आपली मेल आय डी द्या सर
नाहीतर मला मेल करा.
Muzzammils48@gmail.con
धन्यवाद. [[सदस्य:Muzzammils41|Muzzammils41]] ([[सदस्य चर्चा:Muzzammils41|चर्चा]]) २३:०३, २७ जून २०२२ (IST)
== Feminism and Folklore 2022 - Local prize winners ==
<div style="border:8px brown ridge;padding:6px;>
[[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|centre|550px|frameless]]
::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''{{int:please-translate}}''
Congratulations for winning a local prize in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competition. Thank you for your contribution and documenting your local folk culture on Wikipedia. Please fill in your preferences before 15th of June 2022 to receive your prize. Requesting you to fill [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScK5HgvVaLph_r_afctwShUuYVtXNwaN24HUSEYnzUUho8d-Q/viewform?usp=sf_link this form] before the deadline to avoid disappointments.
Feel free to [[:m:Feminism and Folklore 2022/Contact Us|contact us]] if you need any assistance or further queries.
Best wishes,
[[:m:Feminism and Folklore 2022|FNF 2022 International Team]]
::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]] [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]]
</div></div>
[[सदस्य:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[सदस्य चर्चा:MediaWiki message delivery|चर्चा]]) १३:२०, २२ मे २०२२ (IST)
<!-- सदस्य:Tiven2240@metawiki ने https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/fnf&oldid=23312270 वरील यादी वापरुन संदेश पाठविला. -->
== Questions about edits made to Anjali Soman's wiki page ==
Hello, i am helping create and edit Anjali Soman's Wikipedia page. Some of the links to reviews of her books were removed, and we are not sure why. Can you help clarify? Thanks, Bakul Soman. [[विशेष:योगदान/98.122.153.179|98.122.153.179]] ००:०८, २१ जून २०२२ (IST)
नमस्कार, [[चर्चा:अंजली सोमण]] येथे पुढील चर्चा करूया.-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १२:३४, २१ जून २०२२ (IST)
== ई-मेल आय डी मिळण्याबाबत ==
कृपया आपला ई-मेल आयडी मिळेल का सर
जर इथे पाठवता येत नसेल तर मला
आपण मेल करा
Muzzammils48@gmail.com [[सदस्य:Muzzammils41|Muzzammils41]] ([[सदस्य चर्चा:Muzzammils41|चर्चा]]) २३:०६, २७ जून २०२२ (IST)
:नमस्कार, तुमचे सध्या जे विकिपीडियावर प्रोफाइल आहे, त्याला सदस्य पान/user profile असे म्हणतात. यावरून तुम्ही कोणत्याही लेखात संपादने करू शकतात. राहिला प्रश्न तुमच्यावरील पान किंवा लेखाचा, तर त्यासाठी काही अटी आहेत.
#तुमच्यावरील लेखाची निर्मिती तुम्ही स्वतः करू शकत नाहीत.
#विकिपीडियाचा फेसबुक किंवा इतर सोशल मीडिया प्रमाणे वापर करता येत नाही.
#तसेच लेख उल्लेखनीय असला पाहिजे. -[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १०:०६, ५ जुलै २०२२ (IST)
== खालील लेख वगळावेत ==
* [[अर्चना राणाजगजितसिंह पाटील]] ह्या केवळ भाजपचे आमदार राणाजगजितसिंह पाटील यांच्या पत्नी आहेत. लोकप्रिय नाहियेत, राजकारणात सक्रीय सहभाग नसतो.
* [[सरोवर हॉटेल्स आणि रिझॉर्ट्स|सरोवर हॉटेल्स आणि रिझॉर्ट्स]] ही जाहिरात आहे, लोकप्रिय समुह नाहिये. वर्तमान पत्रांमध्ये दखल दिसत नाहिये
* [[मयूर जोशी]] लोकप्रिय नाहिये. वर्तमान पत्रांमध्ये दखल दिसत नाहिये. लेख विश्वकोश उल्लेखनीय नाहिये.
* [[सुदर्शन रापतवार]] Ashutoshrapatwar1 यांनी हा लेख लिहिला आहे.वर्तमान पत्रांमध्ये दखल दिसत नाहिये. लेख विश्वकोश उल्लेखनीय नाहिये.
हे लेख तपासून त्वरीत वगळावे.--[[सदस्य:Omega45|Omega45]] ([[सदस्य चर्चा:Omega45|चर्चा]]) २३:५१, २६ जुलै २०२२ (IST)
==शुभेच्छा==
माझ्या शुभेच्छा कृपया स्वीकाराव्यात.
--[[सदस्य:V.narsikar|वि. नरसीकर]] , [[सदस्य चर्चा:V.narsikar|(चर्चा)]] २१:५८, २७ जुलै २०२२ (IST)
:न की पेक्षा आपले मार्गदर्शन असावे ही विनंती. [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २१:५९, २७ जुलै २०२२ (IST)
5dz87748vh7xpwbxv6g1miod4m19crq
न्यू झीलंड क्रिकेट संघ
0
291739
2140948
1959110
2022-07-28T01:27:50Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
am25mzortnojsm9m0y58kay78zmhem8
झी मराठी महाएपिसोड
0
293246
2140966
2140860
2022-07-28T02:26:02Z
43.242.226.42
/* नोव्हेंबर २०२१ ते जुलै २०२२ */
wikitext
text/x-wiki
= एक तासांचे विशेष भाग १ =
== २००९-१२ ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[कुंकू (मालिका)|कुंकू]] !! [[कुलवधू (मालिका)|कुलवधू]] !! [[एकाच ह्या जन्मी जणू (मालिका)|एकाच ह्या जन्मी जणू]] !! [[लज्जा (मालिका)|लज्जा]] !! [[आभास हा]] !! [[एका लग्नाची दुसरी गोष्ट]] !! [[शुभं करोति (मालिका)|शुभं करोति]]
|-
| २५ जुलै २००९
|
|
| रात्री ८
|
|
|
|
|
|-
| ०६ मार्च २०१०
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|-
| १७ एप्रिल २०१०
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|-
| १४ ऑगस्ट २०१०
|
|
|
|
|
|
|
| रात्री ९
|-
| २३ ऑक्टोबर २०१०
|
|
|
|
| रात्री ८.३०
|
|
|
|-
| १५ जून २०११
| संध्या. ६
|
|
|
|
|
|
|
|-
| १८ ऑक्टोबर २०११
|
|
|
| रात्री ८
|
|
|
|
|-
| ०४ डिसेंबर २०११
|
|
|
|
|
| संध्या. ६
|
|
|-
| १८ डिसेंबर २०११
|
|
|
| संध्या. ६
|
|
|
|
|-
| १९ फेब्रुवारी २०१२
| संध्या. ६
|
|
|
|
|
|
|
|-
| ०१ ते ०३ मार्च २०१२
|
|
|
|
|
|
| रात्री ८
|
|-
| २४ मार्च २०१२
|
|
|
|
|
|
| रात्री ८.३०
|
|}
== २०१३-१७ ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[जय मल्हार]] !! [[होणार सून मी ह्या घरची]] !! [[पसंत आहे मुलगी]] !! [[मला सासू हवी]] !! [[काहे दिया परदेस]] !! [[दिल दोस्ती दोबारा]]
|-
| ०९ फेब्रुवारी २०१३
|
|
|
|
| रात्री ८.३०
|
|
|-
| १६ फेब्रुवारी २०१३
|
|
|
|
| रात्री ८.३०
|
|
|-
| २३ फेब्रुवारी २०१३
|
|
|
|
| रात्री ८.३०
|
|
|-
| ०७ सप्टेंबर २०१३
|
|
| रात्री ८
|
|
|
|
|-
| ०९ ते १२ ऑक्टोबर २०१३
|
|
|
|
| रात्री ८.३०
|
|
|-
| २० ऑक्टोबर २०१३
| दुपारी १२ आणि संध्या. ६
|
|
|
|
|
|
|-
| १८ मे २०१४
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|-
| ०३ ऑक्टोबर २०१४
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|-
| २० ऑक्टोबर २०१४
|
|
| रात्री ८
|
|
|
|
|-
| २५ एप्रिल २०१५
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|-
| २५ मे २०१५
|
|
| रात्री ८
|
|
|
|
|-
| २७ जुलै २०१५
|
|
| रात्री ८
|
|
|
|
|-
| २२ ऑक्टोबर २०१५
| संध्या. ६
|
|
|
|
|
|
|-
| २७ जून २०१६
|
|
|
| रात्री ८
|
|
|
|-
| ०६ सप्टेंबर २०१६
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|-
| ०८ ऑक्टोबर २०१६
|
|
|
|
|
| रात्री ९
|
|-
| १९ फेब्रुवारी २०१७
|
|
|
|
|
|
| दुपारी १ आणि संध्या. ६
|}
== २०१८-२२ ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[आम्ही सारे खवय्ये]] !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[मन झालं बाजिंद]] !! [[सत्यवान सावित्री (मालिका)|सत्यवान सावित्री]] !! [[तुला पाहते रे]] !! [[चला हवा येऊ द्या]] !! [[जागो मोहन प्यारे]] !! [[रात्रीस खेळ चाले २]]
|-
| २३ जुलै २०१८
| दुपारी १
|
|
|
|
|
|
|
|-
| १३ सप्टेंबर २०१८
| दुपारी १
|
|
|
|
|
|
|
|-
| १८ सप्टेंबर २०१८
| दुपारी १
|
|
|
|
|
|
|
|-
| १० ऑक्टोबर २०१८
| दुपारी १
|
|
|
|
|
|
|
|-
| १८ ऑक्टोबर २०१८
| दुपारी १
|
|
|
|
|
|
|
|-
| २१ ऑक्टोबर २०१८
|
|
|
|
| रात्री ९
|
|
|
|-
| १० नोव्हेंबर २०१८
|
|
|
|
|
|
| रात्री ९.३०
|
|-
| १५ ऑगस्ट २०१९
|
| संध्या. ६
|
|
|
|
|
|
|-
| १३ सप्टेंबर २०१९
|
| संध्या. ६
|
|
|
|
|
|
|-
| ३१ डिसेंबर २०१९
|
|
|
|
|
|
|
| रात्री १०.३०
|-
| ०२ जानेवारी २०२२
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|-
| ०८ मे २०२२
|
|
|
|
|
| रात्री ९.३०
|
|
|-
| १२ जून २०२२
|
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|}
= एक तासांचे विशेष भाग २ =
== सप्टेंबर २०१२ ते ऑगस्ट २०१४ ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[तू तिथे मी]] !! [[राधा ही बावरी]] !! [[जावई विकत घेणे आहे]] !! [[उंच माझा झोका]] !! [[होणार सून मी ह्या घरची]] !! [[मला सासू हवी]] !! [[जुळून येती रेशीमगाठी]] !! [[अजूनही चांदरात आहे]] !! [[एका लग्नाची तिसरी गोष्ट]]
|-
| ०९ सप्टेंबर २०१२
| संध्या. ७
|
|
| रात्री ८
|
|
|
| रात्री ९
|
|-
| २१ ऑक्टोबर २०१२
| संध्या. ७
|
|
|
|
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
|-
| १६ डिसेंबर २०१२
| संध्या. ७
|
|
|
|
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
|-
| २७ जानेवारी २०१३
| संध्या. ७
|
|
|
|
| रात्री ८
|
|
|
|-
| २४ फेब्रुवारी २०१३
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
|
|
| रात्री ९
|
|
|
|-
| २४ मार्च २०१३
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
|
|
| रात्री ९
|
|
|
|-
| २१ एप्रिल २०१३
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
|
|
| रात्री ९
|
|
|
|-
| १६ जून २०१३
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
|
|
| रात्री ९
|
|
|
|-
| ११ ऑगस्ट २०१३
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
|
| रात्री ९
|
|
|
|
|-
| १५ सप्टेंबर २०१३
| दुपारी १२ आणि संध्या. ७
|
|
|
| दुपारी १ आणि रात्री ८
| दुपारी २ आणि रात्री ९
|
|
|
|-
| १७ नोव्हेंबर २०१३
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
|
|
|
|
|
| रात्री ९
|-
| २२ डिसेंबर २०१३
|
|
|
|
| संध्या. ७
|
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|-
| ०२ मार्च २०१४
|
|
|
|
| संध्या. ७
|
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|-
| २७ जुलै २०१४
|
|
| संध्या. ७
|
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
|
|}
== सप्टेंबर २०१४ ते डिसेंबर २०१५ ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[जय मल्हार]] !! [[नांदा सौख्य भरे]] !! [[होणार सून मी ह्या घरची]] !! [[जुळून येती रेशीमगाठी]] !! [[माझे पती सौभाग्यवती]] !! [[एका लग्नाची तिसरी गोष्ट]] !! [[का रे दुरावा]] !! [[दिल दोस्ती दुनियादारी]]
|-
| १२ ऑक्टोबर २०१४
|
|
|
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
|
| रात्री ९
|
|-
| २२ मार्च २०१५
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
|
|
|
| रात्री १०
|-
| १९ जुलै २०१५
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
|
|
|
|
| रात्री ९
|
|-
| ३० ऑगस्ट २०१५
| संध्या. ७
|
| रात्री ८
| रात्री ९
|
|
|
|
|
|-
| २७ सप्टेंबर २०१५
|
| दुपारी १२ आणि संध्या. ७
| दुपारी १ आणि रात्री ८
|
|
|
|
| दुपारी २ आणि रात्री ९
|
|-
| २५ ऑक्टोबर २०१५
|
|
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
|
|
|-
| २९ नोव्हेंबर २०१५
|
| संध्या. ७
|
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
|
|
|}
== जानेवारी २०१६ ते ऑगस्ट २०१७ ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[जय मल्हार]] !! [[नांदा सौख्य भरे]] !! [[तुझ्यात जीव रंगला]] !! [[पसंत आहे मुलगी]] !! [[माझ्या नवऱ्याची बायको]] !! [[माझे पती सौभाग्यवती]] !! [[खुलता कळी खुलेना]] !! [[का रे दुरावा]] !! [[काहे दिया परदेस]]
|-
| १४ फेब्रुवारी २०१६
|
|
| संध्या. ७
|
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
|
|
|-
| २७ मार्च २०१६
|
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
|
|
|
|
| रात्री ९
|
|-
| १७ जुलै २०१६
|
| संध्या. ७
|
|
| रात्री ८
|
|
|
|
| रात्री ९
|-
| २१ ऑगस्ट २०१६
| संध्या. ७
|
| रात्री ८
|
|
|
|
| रात्री ९
|
|
|-
| २५ सप्टेंबर २०१६
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
|
|
| रात्री ९
|
|
|
|
|-
| २५ डिसेंबर २०१६
|
|
|
| संध्या. ७
|
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
|
|}
== सप्टेंबर २०१७ ते ऑक्टोबर २०१९ ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[लागिरं झालं जी]] !! [[तुझ्यात जीव रंगला]] !! [[माझ्या नवऱ्याची बायको]] !! [[तुझं माझं ब्रेकअप]] !! [[तुला पाहते रे]] !! [[स्वराज्यरक्षक संभाजी]] !! [[जागो मोहन प्यारे]] !! [[जाडूबाई जोरात]] !! [[ग्रहण (मालिका)|ग्रहण]]
|-
| १७ सप्टेंबर २०१७
| संंध्या. ७
|
|
|
|
|
|
| रात्री ८
| रात्री ९
|
|-
| २६ नोव्हेंबर २०१७
| संंध्या. ७
|
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
|
|
|
|
|-
| १५ एप्रिल २०१८
|
|
|
| संंध्या. ७
|
|
| रात्री ८
|
|
| रात्री ९
|-
| २२ जुलै २०१८
|
| संंध्या. ७
| रात्री ८
|
|
|
| रात्री ९
|
|
|
|-
| ०२ सप्टेंबर २०१८
| संंध्या. ७
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
|
|
|
|
|
|-
| ०९ डिसेंबर २०१८
|
|
|
|
|
| रात्री ८
| रात्री ९
|
|
|
|-
| ०६ जानेवारी २०१९
|
| संंध्या. ७
| रात्री ८
| रात्री ९
|
|
|
|
|
|
|-
| १९ मे २०१९
|
|
|
| संध्या. ७
|
| रात्री ८
| रात्री ९
|
|
|
|-
| २७ ऑक्टोबर २०१९
| दुपारी १२ आणि संध्या. ७
|
| दुपारी १ आणि रात्री ८
|
|
|
| दुपारी २ आणि रात्री ९
|
|
|
|}
== नोव्हेंबर २०१९ ते ऑक्टोबर २०२१ ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[घेतला वसा टाकू नको]] !! [[मिसेस मुख्यमंत्री]] !! [[तुझ्यात जीव रंगला]] !! [[कारभारी लयभारी]] !! [[माझ्या नवऱ्याची बायको]] !! [[येऊ कशी तशी मी नांदायला]] !! [[अग्गंबाई सासूबाई]] !! [[माझा होशील ना]] !! [[देवमाणूस]]
|-
| १५ डिसेंबर २०१९
|
|
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
|
|
|
|-
| ०१ नोव्हेंबर २०२०
|
|
|
| दुपारी १२ आणि संध्या. ७
|
| दुपारी १ आणि रात्री ८
|
|
| दुपारी २ आणि रात्री ९
|
|-
| १३ डिसेंबर २०२०
|
|
|
|
| संध्या. ७
| रात्री ८
|
|
| रात्री ९
|
|-
| १७ जानेवारी २०२१
|
|
|
|
|
|
|
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|-
| ०७ फेब्रुवारी २०२१
| दुपारी १२ आणि संध्या. ७
|
|
|
| दुपारी १ आणि रात्री ८
| दुपारी २ आणि रात्री ९
|
|
|
|
|-
| २१ फेब्रुवारी २०२१
|
|
|
|
|
|
| रात्री ८
| रात्री ९
|
|
|-
| १८ एप्रिल २०२१
|
| दुपारी १२ आणि संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
| दुपारी १ आणि रात्री ८
|
|}
== नोव्हेंबर २०२१ ते जुलै २०२२ ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[मन झालं बाजिंद]] !! [[मन उडू उडू झालं]] !! [[येऊ कशी तशी मी नांदायला]] !! [[तू तेव्हा तशी]] !! [[माझी तुझी रेशीमगाठ]] !! [[तुझ्या माझ्या संसाराला आणि काय हवं!]] !! [[सा रे ग म प:लिटील चॅम्प्स]] !! [[किचन कल्लाकार]] !! [[बँड बाजा वरात]] !! [[देवमाणूस २]] !! [[रात्रीस खेळ चाले ३]]
|-
| ३१ ऑक्टोबर २०२१
|
| संध्या. ७
|
|
| रात्री ८
| रात्री ९
| रात्री १०
|
|
|
|
|-
| २१ नोव्हेंबर २०२१
| दुपारी १२ आणि संध्या. ७
| दुपारी १ आणि रात्री ८
|
|
|
| दुपारी २ आणि रात्री ९
|
|
|
|
|
|-
| १९ डिसेंबर २०२१
| संध्या. ७
|
| रात्री ८
|
|
|
|
|
|
| रात्री ९
|
|-
| २६ डिसेंबर २०२१
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| रात्री ९
| रात्री १०
|-
| ०९ जानेवारी २०२२
|
| संध्या. ७
|
|
|
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
| रात्री १०
|
|-
| ०६ फेब्रुवारी २०२२
|
|
|
|
| रात्री ८
| रात्री ९
|
|
|
|
|
|-
| १३ फेब्रुवारी २०२२
|
| रात्री ८
|
|
|
| रात्री ९
|
|
|
|
|
|-
| २० फेब्रुवारी २०२२
| संध्या. ७
|
|
|
|
| रात्री ८
|
|
|
| रात्री ९
|
|-
| ०६ मार्च २०२२
| संध्या. ७
|
|
|
|
| रात्री ८
|
|
|
| रात्री ९
|
|-
| २० मार्च २०२२
|
|
|
| रात्री ८
| रात्री ९
|
|
|
|
|
|
|-
| १० एप्रिल २०२२
| दुपारी १२ आणि संध्या. ७
|
|
| दुपारी १ आणि रात्री ८
|
|
|
|
|
|
|
|-
| १७ एप्रिल २०२२
|
| संध्या. ७
|
| रात्री ८
|
| रात्री ९
|
|
|
| रात्री १०
|
|-
| ०५ जून २०२२
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|
| रात्री ८
|
|-
| १९ जून २०२२
|
| दुपारी १२ आणि संध्या. ७
|
| दुपारी १ आणि रात्री ८
|
|
|
|
|
|
|
|-
| २४ जुलै २०२२
|
| संध्या. ७
|
|
| रात्री ८
|
|
|
| रात्री ९
|
|
|}
== ऑगस्ट २०२२ ते चालू ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[सत्यवान सावित्री (मालिका)|सत्यवान सावित्री]] !! [[तू तेव्हा तशी]]
|-
| ३१ जुलै २०२२
| दुपारी १२ आणि संध्या. ७
| दुपारी १ आणि रात्री ८
|}
= दोन तासांचे विशेष भाग =
== २०१३-१७ ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[जय मल्हार]] !! [[नांदा सौख्य भरे]] !! [[तुझ्यात जीव रंगला]] !! [[उंच माझा झोका]] !! [[होणार सून मी ह्या घरची]] !! [[पसंत आहे मुलगी]] !! [[काहे दिया परदेस]] !! [[स्वराज्यरक्षक संभाजी]]
|-
| १४ जुलै २०१३
|
|
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|-
| २० ऑक्टोबर २०१३
|
|
|
|
|
| दुपारी १ आणि संध्या. ७
|
|
|
|-
| ३० मार्च २०१४
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| १७ ऑगस्ट २०१४
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|
|-
| ०३ मे २०१५
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|
|-
| १३ डिसेंबर २०१५
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|-
| २४ जानेवारी २०१६
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|-
| १७ एप्रिल २०१६
|
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|
|
|-
| ०९ ऑक्टोबर २०१६
|
|
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|
|-
| ०८ जानेवारी २०१७
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|
|-
| १५ जानेवारी २०१७
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| ०५ मार्च २०१७
|
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|-
| ३० एप्रिल २०१७
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|
|-
| १३ ऑगस्ट २०१७
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| २४ सप्टेंबर २०१७
|
|
|
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|-
| १७ डिसेंबर २०१७
|
|
|
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|}
== २०१८-२० ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[मिसेस मुख्यमंत्री]] !! [[तुझ्यात जीव रंगला]] !! [[माझ्या नवऱ्याची बायको]] !! [[तुला पाहते रे]] !! [[चला हवा येऊ द्या]] !! [[झिंग झिंग झिंगाट]] !! [[भागो मोहन प्यारे]]
|-
| २९ जुलै २०१८
|
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|-
| १९ ऑगस्ट २०१८
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|-
| २१ ऑक्टोबर २०१८
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|
|-
| २५ नोव्हेंबर २०१८
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|-
| १३ जानेवारी २०१९
|
|
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|-
| १० फेब्रुवारी २०१९
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|
|-
| २१ एप्रिल २०१९
|
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|
|-
| २२ सप्टेंबर २०१९
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|-
| २४ नोव्हेंबर २०१९
|
|
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|-
| १६ फेब्रुवारी २०२०
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|
|
|}
== २०२१-चालू ==
{| class="wikitable sortable"
! !! [[होम मिनिस्टर (मालिका)|होम मिनिस्टर]] !! [[माझ्या नवऱ्याची बायको]] !! [[मन झालं बाजिंद]] !! [[येऊ कशी तशी मी नांदायला]] !! [[माझी तुझी रेशीमगाठ]] !! [[माझा होशील ना]] !! [[तुझ्या माझ्या संसाराला आणि काय हवं!]] !! [[सा रे ग म प:लिटील चॅम्प्स]] !! [[देवमाणूस]]
|-
| १४ फेब्रुवारी २०२१
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|-
| ०७ मार्च २०२१
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|
|-
| २१ मार्च २०२१
|
|
|
|
|
|
|
|
| रात्री ८
|-
| १६ मे २०२१
|
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|-
| २३ मे २०२१
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|-
| ३० मे २०२१
|
|
|
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|-
| १८ जुलै २०२१
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| १५ ऑगस्ट २०२१
|
|
|
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|-
| २२ ऑगस्ट २०२१
|
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|-
| १७ ऑक्टोबर २०२१
|
|
| संध्या. ७
|
|
|
|
|
|
|-
| १२ डिसेंबर २०२१
|
|
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|
|-
| २६ डिसेंबर २०२१
|
|
|
|
|
|
| दुपारी १ आणि संध्या. ७
|
|
|-
| १२ जून २०२२
|
|
|
|
| रात्री ८
|
|
|
|
|-
| १७ जुलै २०२२
|
|
|
|
|
|
|
|
| संध्या. ७
|}
= अडीच-तीन तासांचे विशेष भाग =
{| class="wikitable sortable"
! !! [[अग्गंबाई सासूबाई]] !! [[भागो मोहन प्यारे]] !! [[चला हवा येऊ द्या]] !! [[सा रे ग म प:लिटील चॅम्प्स]]
|-
| २२ डिसेंबर २०१९
|
| संध्या. ७
|
|
|-
| १९ जानेवारी २०२०
| संध्या. ७
|
|
|
|-
| २४ मे २०२०
|
|
|
| संध्या. ७
|-
| ०१ ऑगस्ट २०२१
|
|
|
| संध्या. ७
|-
| ०८ ऑगस्ट २०२१
|
|
| संध्या. ७
|
|-
| २७ फेब्रुवारी २०२२
|
|
| रात्री ९
|
|}
[[वर्ग:झी मराठी]]
2fg3l9nzc3xdlmhali1b8czyywfr0ti
न्यूझीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ
0
295035
2140958
1972613
2022-07-28T01:28:40Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड राष्ट्रीय क्रिकेट संघ]]
am25mzortnojsm9m0y58kay78zmhem8
देवमाणूस २
0
296344
2140989
2140848
2022-07-28T07:15:02Z
43.242.226.42
/* विशेष भाग */
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट दूरचित्रवाणी कार्यक्रम
| कार्यक्रम = देवमाणूस २
| चित्र =
| लोगो_चित्र_शीर्षक =
| उपशीर्षक =
| प्रकार =
| निर्माता = श्वेता शिंदे
| निर्मिती संस्था = वज्र प्रोडक्शन
| दिग्दर्शक = राजू सावंत
| क्रिएटीव्ह दिग्दर्शक =
| सूत्रधार =
| कलाकार = [[किरण गायकवाड]]
| पंच =
| आवाज =
| अभिवाचक =
| थीम संगीत संगीतकार =
| शीर्षकगीत =
| अंतिम संगीत =
| संगीतकार =
| देश = [[भारत]]
| भाषा = [[मराठी भाषा|मराठी]]
| वर्ष संख्या =
| एपिसोड संख्या =
| कार्यकारी निर्माता =
| सुपरवायझिंग निर्माता =
| असोसिएट निर्माता =
| सह निर्माता =
| कथा संकलन =
| संकलन =
| स्थळ =
| कॅमेरा =
| चालण्याचा वेळ = सोमवार ते शनिवार रात्री १०.३० वाजता
| वाहिनी = [[झी मराठी]]
| चित्र प्रकार =
| ध्वनी प्रकार =
| पहिला भाग =
| प्रथम प्रसारण = १९ डिसेंबर २०२१
| शेवटचे प्रसारण = चालू
| आधी = [[चला हवा येऊ द्या]] / [[किचन कल्लाकार]] / [[बँड बाजा वरात]]
| नंतर = [[रात्रीस खेळ चाले ३]]
| सारखे = [[देवमाणूस]]
}}
{{झी मराठी रात्री १०.३०च्या मालिका}}
== कलाकार ==
* [[किरण गायकवाड]] - डॉ. अजितकुमार चंद्रकांत देव (नटवरसिंह / देवीसिंग)
* [[अस्मिता देशमुख]] - सागरिका बाबू पाटील (डिंपल)
* [[मिलिंद शिंदे (अभिनेता)|मिलिंद शिंदे]] - मार्तंड जामदार
* वीरल माने - शुभंकर बाबू पाटील (टोण्या)
* अंजली जोगळेकर - मंगल बाबू पाटील
* अंकुश मांडेकर - बाबू पाटील
* पुष्पा चौधरी - वंदी पाटील
* रुक्मिणी सुतार - सरु पाटील
* किरण डांगे - बजरंग पाटील (बजा)
* रविना गोगावले - रविना बजरंग पाटील
* निलेश गवारे - नामदेव जाधव (नाम्या)
* नामांतर कांबळे - विंच्या
* प्रिया गौतम - सलोनी
* ऋतुजा कनोजिया - पिंकी
* शिवानी घाटगे - नीलम जयसिंग
* निव्या चेंबूरकर - मधुमती (मधू)
* वैष्णवी कल्याणकर - सोनाली (सोनू)
* तेजस्विनी लोणारी - देवयानी गायकवाड
* स्वरा पाटील - चिनू
* स्नेहल शिदम - जामकरची बायको
* संध्या माणिक - आनंदी
== विशेष भाग ==
# मरतो तो माणूस, पुरून उरतो तो देवमाणूस. <u>(१९ डिसेंबर २०२१)</u>
# डॉ. अजितच्या पुण्यतिथीला गावात पोहोचला नटवरसिंग. <u>(२० डिसेंबर २०२१)</u>
# तो मी नव्हेच म्हणणारा नटवर की डॉ. अजितकुमार देव? <u>(२१ डिसेंबर २०२१)</u>
# वाड्यात शिरलेली व्यक्ती नटवर की अजित, डिंपलच्या हाती लागणार का पुरावा? <u>(२३ डिसेंबर २०२१)</u>
# नटवर की डॉ. अजितकुमार देव, अखेर होणार खुलासा. <u>(२५ डिसेंबर २०२१)</u>
# गावासमोर अजितच्या कुकर्माचं पितळ उघडं पडणार का? <u>(२६ डिसेंबर २०२१)</u>
# अजितने सलोनीला मारल्याचा पुरावा डिंपलच्या हाती लागणार. <u>(२७ डिसेंबर २०२१)</u>
# गावकऱ्यांच्या प्रश्नात अजितला सापडणार नवं उत्तर. (२८ डिसेंबर २०२१)
# गावात आलेली नवी पाहुणी नीलमचं अजित करणार खास स्वागत. <u>(३० डिसेंबर २०२१)</u>
# डिंपलच्या नजरेतून सुटेल का अजित? <u>(०१ जानेवारी २०२२)</u>
# नीलमवर चांगुलपणाची छाप पाडण्यात अजितला मिळणार यश, पण डिंपल ठरणार का अजितच्या खेळातली अडचण? (०४ जानेवारी २०२२)
# डिंपलच्या हाती लागणार अजितच्या विरोधातला पुरावा. (६ जानेवारी २०२२)
# अजितने पाण्याखाली दडवलेलं पाप तळाशी राहणार की लोकांसमोर येणार? <u>(०९ जानेवारी २०२२)</u>
# अजितने मातीत दडवलेलं धन मातीत मिसळणार. <u>(११ जानेवारी २०२२)</u>
# अजित आणि नीलमची छुपी भेट डिंपल कॉन्ट्रॅक्टरसमोर आणणार. <u>(१३ जानेवारी २०२२)</u>
# जाब विचारायला आलेला कॉन्ट्रॅक्टर अजितच्या पायाशी लोळण घेणार. (१५ जानेवारी २०२२)
# नीलम अजितसाठी ठरणार का चुकीचं सावज? (१८ जानेवारी २०२२)
# कॉन्ट्रॅक्टरकडून पैसे येण्याची वाट पाहणाऱ्या अजितचा होणार अपेक्षाभंग. (२० जानेवारी २०२२)
# अजितने रचलेला खेळ त्याच्याच जीवावर बेतणार. (२२ जानेवारी २०२२)
# डिंपलने केलेल्या आरोपामुळे अजित अडचणीत येणार का? (२५ जानेवारी २०२२)
# जयसिंग नीलम आणि अजितला रंगेहाथ पकडणार. <u>(२८ जानेवारी २०२२)</u>
# नीलमचा काटा काढण्याच्या अजितच्या प्लॅनमध्ये ऐनवेळी होणार गडबड. (३१ जानेवारी २०२२)
# देवमाणसाच्या आयुष्यात येणार निराळा टि्वस्ट, नीलमच्या मृत्यूचं अखेर काय आहे रहस्य? (०३ फेब्रुवारी २०२२)
# अजित, पोलीस आणि नीलमचा मृतदेह एकाच खोलीत बंद झाल्याने वाढणार अजितच्या काळजाचे ठोके. (०५ फेब्रुवारी २०२२)
# नीलमचा मृतदेह हॉटेलबाहेर काढण्यात अजितला यश मिळणार की अडकणार एका नव्या पेचात? (०८ फेब्रुवारी २०२२)
# डिंपलशी हातमिळवणी नाकारून अजित सापडणार का पोलिसांच्या तावडीत? (११ फेब्रुवारी २०२२)
# डिंपल आणि अजितची पार्टनरशिप सरू आजीच्या कानावर पडणार. <u>(१४ फेब्रुवारी २०२२)</u>
# अजितच्या अडचणीत आणखीन वाढ, नव्या मनसुब्याला पडणार भगदाड. <u>(१६ फेब्रुवारी २०२२)</u>
# अजितने टाकलेल्या जाळ्यातून मधू वाचवू शकेल का मुलीला? (१८ फेब्रुवारी २०२२)
# शुभमंगल सावधान, डिंपल आणि अजितच्या लग्नात मिळणार डिंपलला अनोखी भेट. <u>(२० फेब्रुवारी २०२२)</u>
# अजितच्या स्वार्थापायी होणार मधूच्या आयुष्याची धूळधाण. <u>(०६ मार्च २०२२)</u>
# अजितच्या रासलीलेला मार्तंड लावणार ग्रहण. <u>(१७ एप्रिल २०२२)</u>
# डिंपलच्या चौकशीत इन्स्पेक्टर जामकरला सापडणार का अजितविरोधात धागेदोरे? <u>(२५ एप्रिल २०२२)</u>
# डिंपलच्या मनसुब्यांना इन्स्पेक्टर जामकरांमुळे जाणार का तडा? <u>(१९ मे २०२२)</u>
# सोनूच्या केसमध्ये अजितचा हात असण्याविषयी जामकरचा संशय बळावणार. <u>(२५ मे २०२२)</u>
# पुरावा सादर केल्याने कोर्टाकडून अजितच्या अधिक तपासाची जामकरला मिळणार परवानगी. <u>(०५ जून २०२२)</u>
# अजितवर देवयानीकडून त्याचाच डाव फिरेल का? (०२ जुलै २०२२)
# अजितने चोरलेले पैसे जामकरच्या हाती लागतील का? (०५ जुलै २०२२)
# अजित आणि डिंपलची आयडिया होईल का यशस्वी? (०७ जुलै २०२२)
# अजितने दिलेलं चॅलेंज जामकर पूर्ण करु शकेल का? (०९ जुलै २०२२)
# अजितबद्दलचा मोठा पुरावा जामकरच्या हाती लागणार. (१२ जुलै २०२२)
# जामकरमुळे अजितची अडचण अधिक वाढणार. (१४ जुलै २०२२)
# काय रस्सी, काय फास, काय खटका, सगळं ओकेमध्ये, अजित धडकणार जामकरच्या घरी. <u>(१७ जुलै २०२२)</u>
# जामकर वाड्यात येऊन उडवणार सर्वांची झोप. (२१ जुलै २०२२)
# जामकरकडून अजितला चेतावणी. (२८ जुलै २०२२)
[[वर्ग:मराठी दूरचित्रवाहिनी मालिका]]
[[वर्ग:झी मराठी दूरचित्रवाहिनी मालिका]]
0a0z49kf1c0odewtr08pa75yebl4y8a
सदस्य:KiranBOT II/typos
2
296701
2140924
2139583
2022-07-27T17:05:59Z
Usernamekiran
29153
शहराचे नाव योग्य विभागात हलवले, + सुखाऊन → सुखावून; _खावून_ → _खाऊन_
wikitext
text/x-wiki
* KiranBOT II हा पूर्णपणे स्वयंचलित bot आहे. हा Wikimedia Toolforge server वर install करण्यात आलेला आहे.
* जर KiranBOT II ने एखाद्या पानामध्ये अनपेक्षित बदल केला तर मला माझ्या चर्चा पानावर कळवावे. ([[सदस्य चर्चा:Usernamekiran]])
# जर तुम्हाला काही शब्द बदलायचे असतील तर त्याबद्दल [[सदस्य चर्चा:KiranBOT II/typos]] वर चर्चा करणे योग्य राहील.
# The following list is used for repairing typos, and inaccuracies in the articles (only mainspace). It is done by using my bot account [[user:KiranBOT II|KiranBOT II]].
# The section "pending" contains the words that '''have not been included''' in the source-code of the bot.
__TOC__
= शुद्धलेखन =
==parameters==
* <code><nowiki><nowiki></nowiki></code> व <code><nowiki></nowiki></nowiki></code> मधील मजकूर bot बदलत नाही. उदा: <nowiki><nowiki></nowiki>बदलण्यात न येणारा मजकूर.<nowiki></nowiki></nowiki> (nowiki टॅग्स योग्यरितीने वापरले असता ते दिसत नसतात. इथे उदाहरणासाठी दाखवण्यात आले आहेत.)
* KiranBOT II does not make corrections inside:
*# ref tags: <code><nowiki><ref>संदर्भ</ref></nowiki></code>
*# comments: comment <code><nowiki> <!-- comment/टिप्पणी --></nowiki></code>
*# any hyperlink, eg external links
*starting from April 3, the bot makes changes inside wikilinks, categories, and image syntax.
==गट १==
# कृ्ष्ण → कृष्ण
# मारुती चे → मारुतीचे
# फेब्रवारी → फेब्रुवारी
# आक्टोबर → ऑक्टोबर
# ळ्याात → ळ्यात
# सोअर्सफोर्ज → सोर्सफोर्ज
# अॅनिमेटेड → अॅनिमेटेड
# अॅनिमेशन → अॅनिमेशन
# अनिमेशन → अॅनिमेशन
# बॅंक → बँक
# अधिसू्चना → अधिसूचना
# जुलैै → जुलै
# पृृष्ठ → पृष्ठ
# नृृत्य → नृत्य
# तंटामु्क्त → तंटामुक्त
# अमरापूूर → अमरापूर
# गाैरव → गौरव
# बद्दलुन → बदलून
# बदलुन → बदलून
# सांगकाम्याद्वारेसफाई → सांगकाम्याद्वारे सफाई
# चीत्रकाम्या → चित्रकाम्या
# व्दार → द्वार
# ध्द → द्ध
# उधृत → उद्धृत
# लवकर जीवन → प्रारंभिक जीवन
==गट २==
# उन्हाळयात → उन्हाळ्यात
# एकुण → एकूण
# एअरलाइन्स → एरलाइन्स
#: एरलाइन्स → एअरलाइन्स ''(बहुतेक लेखांच्या नावामध्ये "एरलाइन्स" असल्यामुळे "एअरलाईन्स" असा बदल केला असता निळ्या दुव्यांचे लाल दुवे होतात.)''
#: प्रामाणिकरण → प्रमाणीकरण
# भाषातील → भाषांतील
# विवीध → विविध
# _विष्णु _ → _विष्णू_
# णार्य → णाऱ्य
==वेलांटी==
# प्राथमीक → प्राथमिक
# एकत्रीत → एकत्रित
# स्थानांतरीत → स्थानांतरित
# अनिर्णीत → अनिर्णित
# अनीर्णित → अनिर्णित
# अनीर्णीत → अनिर्णित
# _आणी_ → _आणि_
#: _नी_ → _नि_ शब्द तात्पुरता काढला
==योग्य दीर्घ वेलांटी==
# आंतरराष्ट्रीयिकरण → आंतरराष्ट्रीयीकरण
# आधुनिकरण → आधुनिकीकरण
# आधुनिकिकरण → आधुनिकीकरण
# इस्लामिकरण → इस्लामीकरण
# उदारिकरण → उदारीकरण
# एकत्रिकरण → एकत्रीकरण
# एकात्मिकरण → एकात्मीकरण
# एकिकरण → एकीकरण
# उद्योगिकरण → उद्योगीकरण
# औद्योगिकरण → उद्योगीकरण
# औद्योगीकरण → उद्योगीकरण
# औद्योगिकिकरण → औद्यौगिकीकरण
# खच्चिकरण → खच्चीकरण
# खासगिकरण → खासगीकरण
# चित्रिकरण → चित्रीकरण
# जागतिकरण → जगतीकरण
# जागतिकिकरण → जागतिकीकरण
# द्रविकरण → द्रवीकरण
# ध्रुविकरण → ध्रुवीकरण
# नविनिकरण → नवीनीकरण
# नविनीकरण → नवीनीकरण
# नवीनिकरण → नवीनीकरण
# नगरिकरण → नगरीकरण
# नागरिकरण → नागरीकरण
# नागरिकिकरण → नागरिकीकरण
# निर्जंतुकिकरण → निर्जंतुकीकरण
# निर्बिजीकरण → निर्बीजीकरण
# निर्बीजिकरण → निर्बीजीकरण
# निश्चितिकरण → निश्चितीकरण
# निश्चीतीकरण → निश्चितीकरण
# निःसंदिग्धिकरण → निःसंदिग्धीकरण
# नुतनिकरण → नूतनीकरण
# नुतनीकरण → नूतनीकरण
# न्यायाधिकरण → न्यायाधीकरण
# प्रमाणिकरण → प्रमाणीकरण
# प्रस्तुतिकरण → प्रस्तुतीकरण
# प्रस्तूतीकरण → प्रस्तुतीकरण
# प्राधीकरण → प्राधिकरण
# प्रामाणिकरण → प्रमाणीकरण
# प्रामाणिकिकरण → प्रामाणिकीकरण
# बाष्पिकरण → बाष्पीकरण
# यांत्रिकिकरण → यांत्रिकीकरण
# राष्ट्रियीकरण → राष्ट्रीयीकरण
# राष्ट्रीयिकरण → राष्ट्रीयीकरण
# रुंदिकरण → रुंदीकरण
# लसिकरण → लसीकरण
# लासिकरण → लसीकरण
# वर्गिकरण → वर्गीकरण
# विकीकरण → विकिकरण
# विकेंद्रिकरण → विकेंद्रीकरण
# विद्युतिकरण → विद्युतीकरण
# विभक्तिकरण → विभक्तीकरण
# विलगिकरण → विलगीकरण
# विलिनिकरण → विलीनीकरण
# विलिनीकरण → विलीनीकरण
# विस्तारिकरण → विस्तारीकरण
# व्यवसायिकरण → व्यवसायीकरण
# व्यावसायिकरण → व्यवसायीकरण
# शुद्धिकरण → शुद्धीकरण
# सक्षमिकरण → सक्षमीकरण
# संदर्भिकरण → संदर्भीकरण
# सबलिकरण → सबलीकरण
# समानिकरण → समानीकरण
# समिकरण → समीकरण
# सर्वत्रिकरण → सर्वत्रीकरण
# सशक्तिकरण → सशक्तीकरण
# सादरिकरण → सादरीकरण
# सार्वत्रिकरण → सर्वत्रीकरण
# सार्वत्रिकिकरण → सार्वत्रिकीकरण
# सुलभिकरण → सुलभीकरण
# सुशोभिकरण → सुशोभीकरण
# सुसूत्रिकरण → सुसूत्रीकरण
# सैद्धांतिकरण → सैद्धांतीकरण
# स्थानिकिकरण → स्थानिकीकरण
# स्थिरिकरण → स्थिरीकरण
# स्पष्टिकरण → स्पष्टीकरण
==उकार==
# करुन → करून
# _सुरु_ → _सुरू_
# सुरवात → सुरुवात
# सुरूआत → सुरुवात
# सुरुआत → सुरुवात
# सुरूवात → सुरुवात
# रुन_ → रून_
# कॅथरून → कॅथरुन
# सुखाऊन → सुखावून
==गुरूचा उकार==
# गुरु_ → गुरू_
# गुरूकुल → गुरुकुल
# गुरूकृप → गुरुकृप
# गुरूगीत → गुरुगीत
# गुरूगृह → गुरुगृह
# गुरूग्रंथ → गुरुग्रंथ
# गुरूचरित्र → गुरुचरित्र
# गुरूजी → गुरुजी
# गुरूत्व → गुरुत्व
# गुरूदक्षिण → गुरुदक्षिण
# गुरूदत्त → गुरुदत्त
# गुरूदेव → गुरुदेव
# गुरूद्वार → गुरुद्वार
# गुरूनाथ → गुरुनाथ
# गुरूनानक → गुरुनानक
# गुरूपत्नी → गुरुपत्नी
# गुरूपद → गुरुपद
# गुरूपरंपर → गुरुपरंपर
# गुरूपौर्णिम → गुरुपौर्णिम
# गुरूप्रसाद → गुरुप्रसाद
# गुरूमंत्र → गुरुमंत्र
# गुरूमहिम → गुरुमहिम
# गुरूमाउली → गुरुमाउली
# गुरूवार → गुरुवार
# गुरूशिष्य → गुरुशिष्य
# गुरूसिन्हा → गुरुसिन्हा
# राजगुरूनगर → राजगुरुनगर
# कुलगुरूपद → कुलगुरुपद
# गुरूकिल्ली → गुरुकिल्ली
# गुरूकुंज → गुरुकुंज
# गुरूग्राम → गुरुग्राम
# गुरूदास → गुरुदास
# गुरूपुष्य → गुरुपुष्य
# गुरूबंधू → गुरुबंधू
# गुरूभक्त → गुरुभक्त
# गुरूमुख → गुरुमुख
# गुरूराज → गुरुराज
# गुरूवर्य → गुरुवर्य
# गुरूस्थान → गुरुस्थान
# गुरूवायुर → गुरुवायुर
# गुरूवायूर → गुरुवायूर
# गुरूजन → गुरुजन
==नियम ५.२==
# _परंतू_ → _परंतु_
# _यथामती_ → _यथामति_
# _तथापी_ → _तथापि_
# _अद्यापी_ → _अद्यापि_
# _इती_ → _इति_
# _कदापी_ → _कदापि_
# _किंतू_ → _किंतु_
# _प्रभृती_ → _प्रभृति_
# _यथाशक्ती_ → _यथाशक्ति_
# _यद्यपी_ → _यद्यपि_
# _संप्रती_ → _संप्रति_
==नियम ८.१==
* This entire section is currently disabled for a few days to make some corrections. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १४:४२, १९ जून २०२२ (IST)
# अंथरूणा → अंथरुणा
# _अंथरुण_ → _अंथरूण_
# अपशकूना → अपशकुना
# _अपशकुन_ → _अपशकून_
# अपीला → अपिला
# _अपिल_ → _अपील_
# अमीरा → अमिरा
# _अमिर_ → _अमीर_
# अशीला → अशिला
# _अशिल_ → _अशील_
# असूडा → असुडा
# _असुड_ → _असूड_
# वडीला → वडिला
# _वडिल_ → _वडील_
# कंजूसा → कंजुसा
# _कंजुस_ → _कंजूस_
# कंदीला → कंदिला
# _कंदिल_ → _कंदील_
# काँक्रीटा → काँक्रिटा
# _काँक्रिट_ → _काँक्रीट_
# कारकूना → कारकुना
# _कारकुन_ → _कारकून_
# कारखानीसा → कारखानिसा
# _कारखानिस_ → _कारखानीस_
# कारागीरा → कारागिरा
# _कारागिर_ → _कारागीर_
# _वीटा → _विटा
# _वीटे → _विटे
# _विट_ → _वीट_
# कीटा → किटा
# _किट_ → _कीट_
# कीसा → किसा
# _किस_ → _कीस_
#: कूटा → कुटा
# त्रि कुटा → त्रिकूटा
# _कुट_ → _कूट_
# कूडा → कुडा
# _कुड_ → _कूड_
# कूला → कुला
# _कुल_ → _कूल_
# कुलूपा → कुलुपा
# _कुलुप_ → _कुलूप_
# कूळा → कुळा
# _कुळ_ → _कूळ_
# कूशा → कुशा
# __कुश_ → _कूश_
# कोकीळा → कोकिळा
# कोकीळे → कोकिळे
# _कोकीळ_ → _कोकीळ_
# कोट्याधीशा → कोट्याधिशा
# _कोट्याधिश_ → _कोट्याधीश_
# कोडकौतीका → कोडकौतिका
# _कोडकौतीक_ → _कोडकौतीक_
# खंजीरा → खंजिरा
# _खंजिर_ → _खंजीर_
# खजूरा → खजुरा
# _खजुर_ → _खजूर_
# खरबूजा → खरबुजा
# _खरबुज_ → _खरबूज_
# खीशा → खिशा
# _खीश_ → _खीश_
# खूना → खुना
# खून् → खुन्
# _खुन_ → _खून_
# खूळा → खुळा
# खूळ् → खुळ्
# _खुळ_ → _खूळ_
# खेडूता → खेडुता
# _खेडुत_ → _खेडूत_
# गनीमा → गनिमा
# _गनिम_ → _गनीम_
# गरीबा → गरिबा
# _गरीब_ → _गरीब_
# गळीता → गळिता
# _गळित_ → _गळीत_
# गांडूळा → गांडुळा
# _गांडुळ_ → _गांडूळ_
# गिऱ्हाईका → गिऱ्हाइका
# _गिऱ्हाइक_ → _गिऱ्हाईक_
# गूढा → गुढा
# _गुढ_ → _गूढ_
# गूरा → गुरा
# _गुर_ → _गूर_
# गूळा → गुळा
# _गुळ_ → _गूळ_
==नियम ८.६==
# _रकम_ → _रक्कम_
# _रक्कमे → _रकमे
# _अकल_ → _अक्कल_
# _अक्कले → _अकले
# _कुक्कूट_ → _कुक्कुट_
# _कुक्कुटा → _कुकुटा
# _चकर_ → _चक्कर_
# _चक्करे → _चकरे
# _टकर_ → _टक्कर_
# _टक्करे → _टकरे
# _टक्करा → _टकरा
# _टकल_ → _टक्कल_
# _टक्कले → _टकले
# _टक्कला → _टकला
# _डूक्कर_ → _डुक्कर_
# _डुक्करा → _डुकरा
# _दूक्कल_ → _दुक्कल_
# _दुक्कला → _दुकला
# _दुक्कले → _दुकले
# _शकल_ → _शक्कल_
# _शक्कले → _शकले
# _छपर_ → _छप्पर_
# _छप्परा → _छपरा
# _छप्परे → _छपरे
# _शप्पथे → _शपथे
# _शप्पथा → _शपथा
# _चप्पले → _चपले
# _चप्पला → _चपला
# _तीप्पट_ → _तिप्पट_
# _तिप्पटी → _तिपटी
# _थपड_ → _थप्पड_
# _थप्पडा → _थपडा
# _थप्पडे → _थपडे
# _दूप्पट_ → _दुप्पट_
# _दुप्पटी → _दुपटी
==नियम ८.९==
# देवून → देऊन
# येवून → येऊन
# नेवून → नेऊन
# ठेऊन → ठेवून
# ठेउन → ठेवून
# _खावून_ → _खाऊन_
# _गावून_ → _गाऊन_
# घेवून → घेऊन
# धुवून → धुऊन
# पिवून → पिऊन
# भिवून → भिऊन
# चाऊन → चावून
# जेऊन → जेवून
# रोऊन → रोवून
# धाऊन → धावून
# येवून → येऊन
# _जावून_ → _जाऊन_
# रागाऊन → रागावून
# समजाऊन → समजावून
# बजाऊन → बजावून
==नियम ११==
# _खरिखरि_ → _खरीखरी_
# _हळुहळु_ → _हळूहळू_
# _दुडूदुडू_ → _दुडुदुडु_
# _रुणूझुणू_ → _रुणुझुणु_
# _लुटूलुटू_ → _लुटुलुटु_
==नियम १७==
# _इत्यादि_ → _ इत्यादी_
# _हि_ → _ही_
# _अन_ → _अन्_
==दोन शब्दांमधील जागा==
# _च_ → च_
# _ला_ → ला_
# _चा_ → चा_
# _ची_ → ची_
# _चे_ → चे_
# _च्या_ → च्या_
# _स_ → स_
# _त_ → त_
# _हून_ → हून_
# _ना_ → ना_
# _नो_ → नो_
#: _नी_ → नी_ शब्द तात्पुरता काढला
==शहराचे अचूक नाव==
# न्यू झीलॅंड → न्यू झीलंड
# न्यूझीलंड → न्यू झीलंड
# न्यूयॉर्क → न्यू यॉर्क
# सोव्हियेत → सोव्हिएत
# _केनिया → _केन्या
# इंडीझ → इंडीज
# इंडिज → इंडीज
==योग्य रकार==
# र्य → ऱ्य
# र्ह → ऱ्ह
# किनार्याची → किनाऱ्याची
# कुर्ह → कुऱ्ह
# गार्ह → गाऱ्ह
# गिर्ह → गिऱ्ह
# गुर्ह → गुऱ्ह
# गेर्ह → गेऱ्ह
# गोर्ह → गोऱ्ह
# चर्ह → चऱ्ह
# तर्ह → तऱ्ह
# नर्हे → नऱ्हे
# नोर्डर्ह → नोर्डऱ्ह
# बर्ह → बऱ्ह
# बिर्ह → बिऱ्ह
# बुर्ह → बुऱ्ह
# र्हस्व → ऱ्हस्व
# र्हाइन → ऱ्हाइन
# र्हाईन → ऱ्हाईन
# र्हास → ऱ्हास
# र्हाड → ऱ्होड
# र्होन → ऱ्होन
# वर्ह → वऱ्ह
# कादंबर्य → कादंबऱ्य
# किनार्य → किनाऱ्य
# कोपर्या → कोपऱ्या
# खर्या → खऱ्या
# खोर्य → खोऱ्य
# झर्य → झऱ्य
# दौर्य → दौऱ्य
# धिकार्य → धिकाऱ्य
# नवर्य → नवऱ्य
# पांढर्या → पांढऱ्या
# पायर्या → पायऱ्या
# फेर्या → फेऱ्या
# बर्या → बऱ्या
# वार्य → वाऱ्य
# शेतकर्य → शेतकऱ्य
# सार्य → साऱ्य
# अपुर्य → अपुऱ्य
# इशार्य → इशाऱ्य
# उतार्य → उताऱ्य
# कचर्य → कचऱ्य
# कर्मचार्य → कर्मचाऱ्य
# कष्टकर्य → कष्टकऱ्य
# कॅमेर्य → कॅमेऱ्य
# गाभार्य → गाभाऱ्य
# गावकर्य → गावकऱ्य
# गोर्य → गोऱ्य
# चेहर्य → चेहऱ्य
# जबाबदार्य → जबाबदाऱ्य
# तार्य → ताऱ्य
# नोकर्य → नोकऱ्य
# पिंजर्य → पिंजऱ्य
# व्यापार्य → व्यापाऱ्य
# सातार्य → साताऱ्य
# सर्य → सऱ्य
==लेखनभेद ==
# रत्नागिरी → रत्नागिरी
# रत्नागीरी → रत्नागिरी
# रत्नागीरी → रत्नागिरी
==योग्य त्व==
# तत्व → तत्त्व
# तात्विक → तात्त्विक
# सत्व → सत्त्व
# सात्विक → सात्त्विक
# महत्व → महत्त्व
# व्यक्तिमत्व → व्यक्तिमत्त्व
# अस्तित्त्व → अस्तित्व
# नेतृत्त्व → नेतृत्व
# सदस्यत्त्व → सदस्यत्व
# हिंदुत्त्व → हिंदुत्व
# प्रभुत्त्व → प्रभुत्व
# प्रभूत्व → प्रभुत्व
# मुख्यत्त्व → मुख्यत्व
* "बोधिसत्त्व → बोधिसत्व" असा बदल वरील बदल झाल्यावर करण्यात येणार आहे.
* योग्य त्व ची, व बोधिसत्व ची दुरुस्ती पूर्ण झाली. सध्या हि task inactive आहे.
== पररूप संधी - इक प्रत्यय ==
'''थोडक्यात नियम''': पहिल्या तत्सम शब्दाच्या पहिल्या अक्षराची वृद्धी होते आणि दुसऱ्या (पर) शब्दाचा स्वर येतो.<br />उदाहरण: नगर + इक = नागर + इक = नागरिक
# अंतरीक → आंतरिक
# अत्याधीक → अत्याधिक
# अधिकाधीक → अधिकाधिक
# अधीक → अधिक
# अध्यात्मीक → आध्यात्मिक
# अनामीक → अनामिक
# अनुनासीक → अनुनासिक
# अनौपचारीक → अनौपचारिक
# अलंकारीक → अलंकारिक
# आण्वीक → आण्विक
# आंतरीक → आंतरिक
# आधुनीक → आधुनिक
# आध्यात्मीक → आध्यात्मिक
# आयुर्वेदीक → आयुर्वेदिक
# आर्थीक → आर्थिक
# इस्लामीक → इस्लामिक
# ऐच्छीक → ऐच्छिक
# ऐतिहासीक → ऐतिहासिक
# ऐतीहासीक → ऐतिहासिक
# ऐहीक → ऐहिक
# औद्योगीक → औद्योगिक
# औपचारीक → औपचारिक
# औष्णीक → औष्णिक
# कायीक → कायिक
# काल्पनीक → काल्पनिक
# कौटुंबीक → कौटुंबिक
# चमत्कारीक → चमत्कारिक
# जागतीक → जागतिक
# जैवीक → जैविक
# तात्कालीक → तात्कालिक
# तांत्रीक → तांत्रिक
# तात्वीक → तात्त्विक
# तार्कीक → तार्किक
# तौलनीक → तौलनिक
# दैवीक → दैविक
# दैहीक → दैहिक
# धार्मीक → धार्मिक
# नागरीक → नागरिक
# नावीक → नाविक
# नैतीक → नैतिक
# नैसर्गीक → नैसर्गिक
# न्यायीक → न्यायिक
# परीवारीक → पारिवारिक
# पारंपरीक → पारंपरिक
# पारंपारीक → पारंपारिक
# पारितोषीक → पारितोषिक
# पारिवारीक → पारिवारिक
# पैराणीक → पौराणिक
# पौराणीक → पौराणिक
# पौष्टीक → पौष्टिक
#: प्रमाणीक → प्रामाणिक
# प्राकृतीक → प्राकृतिक
# प्रांतीक → प्रांतिक
# प्राथमीक → प्राथमिक
# प्रादेशीक → प्रादेशिक
#: प्रामाणीक → प्रामाणिक
# प्रायोगीक → प्रायोगिक
# प्रारंभीक → प्रारंभिक
# प्रासंगीक → प्रासंगिक
# बौद्धीक → बौद्धिक
# भावनीक → भावनिक
# भावीक → भाविक
# भाषीक → भाषिक
# भौगोलीक → भौगोलिक
# भौमितीक → भौमितिक
# माध्यमीक → माध्यमिक
# मानसीक → मानसिक
# मार्मीक → मार्मिक
# मासीक → मासिक
# मौखीक → मौखिक
# यांत्रीक → यांत्रिक
# यौगीक → यौगिक
# रसायनीक → रासायनिक
# राजसीक → राजसिक
# लिपीक → लिपिक
# लैंगीक → लैंगिक
# लौकीक → लौकिक
# वयैक्तीक → वैयक्तिक
# वय्यक्तीक → वैयक्तिक
# वार्षीक → वार्षिक
# वास्तवीक → वास्तविक
# वैकल्पीक → वैकल्पिक
# वैचारीक → वैचारिक
# वैज्ञानीक → वैज्ञानिक
# वैदीक → वैदिक
# वैधानीक → वैधानिक
# वैमानीक → वैमानिक
# वैयक्तीक → वैयक्तिक
# वैवाहीक → वैवाहिक
# वैश्वीक → वैश्विक
# व्याकरणीक → व्याकरणिक
#: व्यावसायीक → व्यावसायिक
# व्यावहारीक → व्यावहारिक
# शाब्दीक → शाब्दिक
# शारिरीक → शारीरिक
# शारीरीक → शारीरिक
# शैक्षणीक → शैक्षणिक
# शैक्षीणीक → शैक्षणिक
# संगीतीक → सांगीतिक
# सपत्नीक → सपत्निक
# समूदायीक → सामुदायिक
# सयुक्तीक → सयुक्तिक
# संयुक्तीक → संयुक्तिक
# सयूक्तीक → सयुक्तिक
# सर्वाधीक → सर्वाधिक
# संविधानीक → सांविधानिक
# संसारीक → सांसारिक
# संस्कृतीक → सांस्कृतिक
# संस्थानीक → संस्थानिक
# सांकेतीक → सांकेतिक
# सांख्यीक → सांख्यिक
# सांगितीक → सांगीतिक
# सांगीतीक → सांगीतिक
# सात्वीक → सात्विक
# साप्ताहीक → साप्ताहिक
# सामाजीक → सामाजिक
# सामायीक → सामायिक
# सामुदायीक → सामुदायिक
# सामुहीक → सामूहिक
# सामूहीक → सामूहिक
# सार्वजनीक → सार्वजनिक
# सार्वत्रीक → सार्वत्रिक
# सांसारीक → सांसारिक
# सांस्कृतीक → सांस्कृतिक
# साहित्यीक → साहित्यिक
# सिद्धांतीक → सैद्धांतिक
# स्थानीक → स्थानिक
# स्थायीक → स्थायिक
# स्फटीक → स्फटिक
# स्वभावीक → स्वाभाविक
# स्वाभावीक → स्वाभाविक
# स्वस्तीक → स्वस्तिक
# हार्दीक → हार्दिक
==इंग्रजी colon चा मराठी विसर्ग==
# विशेषत: → विशेषतः
# अक्षरश: → अक्षरशः
# अंत: → अंतः
# अध: → अधः
# इत: → इतः
# इतस्तत: → इतस्ततः
# पूर्णत: → पूर्णतः
# उ: → उः
# उं: → उंः
# उच्चै: → उच्चैः
# उभयत: → उभयतः
# उष: → उषः
#: क: → कः
# चतु: → चतुः
# छंद: → छंदः
# छि: → छिः
# छु: → छुः
# तप: → तपः
# तेज: → तेजः
# थु: → थुः
# दु: → दुः
# नि: → निः
# परिणामत: → परिणामतः
# पुन: → पुनः
# पुर: → पुरः
# प्रात: → प्रातः
# बहि: → बहिः
# बहुश: → बहुशः
#: मन: → मनः
#: य: → यः
# यश: → यशः
# रज: → रजः
# वक्ष: → वक्षः
# वस्तुत: → वस्तुतः
# व्यक्तिश: → व्यक्तिशः
# शब्दश: → शब्दशः
# संपूर्णत: → संपूर्णतः
# सद्य: → सद्यः
# स्वत: → स्वतः
# स्वभावत: → स्वभावतः
# हु: → हुः
# अंतिमत: → अंतिमतः
# अंशत: → अंशतः
==मराठी विसर्गाचा इंग्रजी colon==
# जर्मनः → जर्मन:
# रोमनः → रोमन:
# ट्रेकः → ट्रेक:
# प्रशिक्षकः → प्रशिक्षक:
# लेखकः → लेखक:
# प्रकाशकः → प्रकाशक:
# व्यवस्थापकः → व्यवस्थापक:
# नाणेफेकः → नाणेफेक:
# संपादकः → संपादक:
# दिनांकः → दिनांक:
# आयोजकः → आयोजक:
# दिग्दर्शकः → दिग्दर्शक:
# स्थानकः → स्थानक:
# क्रमांकः → क्रमांक:
# आहेः → आहे:
# आहेतः → आहेत:
# लेखनावः → लेखनाव:
# सामनाः → सामना:
# तमिळः → तमिळ:
# शकतातः → शकतात:
# खालीलप्रमाणेः → खालीलप्रमाणे:
==अंक व शब्दामधील जागा==
# _नि_ → नी_
# ०चे → ० चे
# १चे → १ चे
# २चे → २ चे
# ३चे → ३ चे
# ४चे → ४ चे
# ५चे → ५ चे
# ६चे → ६ चे
# ७चे → ७ चे
# ८चे → ८ चे
# ९चे → ९ चे
# ०च्या → ० च्या
# १च्या → १ च्या
# २च्या → २ च्या
# ३च्या → ३ च्या
# ४च्या → ४ च्या
# ५च्या → ५ च्या
# ६च्या → ६ च्या
# ७च्या → ७ च्या
# ८च्या → ८ च्या
# ९च्या → ९ च्या
==pending==
===जोडाक्षरे - स्वर===
# अॅ → ॲ
# अॅ → ॲ
# अॉ → ऑ
# ('ाा', 'ा'),
# ('िि', 'ि'),
# ('ीी', 'ी'),
# <s> ाा → ा </s>
# <s> िि → ि </s>
# <s> ीी → ी </s>
# <s> अॅ → ॲ </s>
# <s> अॉ → ऑ </s>
9fy2iobbzv5p65cnrvos0jpewd0z5tc
कर्नाटक संस्कृत विद्यापीठ
0
297839
2140941
2102321
2022-07-28T00:34:58Z
Katyare
1186
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:कर्नाटक संस्कृत विद्यापीठ.jpg|अल्ट=कर्नाटक संस्कृत विद्यापीठ|इवलेसे|कर्नाटक संस्कृत विद्यापीठ]]कर्नाटक संस्कृत विद्यापीठ हे [[कर्नाटक|कर्नाटकातील]] [[बंगलोर]] येथील एक [[विद्यापीठ]] आहे. संस्कृत भाषेचा विकास आणि [[संशोधन]] हे त्याचे उद्दिष्ट आहे. '''कर्नाटक संस्कृत विद्यापीठाची '''स्थापना केवळ संस्कृत भाषेच्या विकासासाठी करण्यात आली आहे. संस्कृतला वैभवशाली, वैभवशाली, वैज्ञानिक, साहित्यिक, सांस्कृतिक परंपरा आणि वारसा आहे. गद्य, काव्य, नाटक, नृत्य, शिल्पकला, चित्रकला, ललितकला, वैद्यकशास्त्र, तत्त्वज्ञान आणि इतर संबंधित क्षेत्रांतील त्याचे योगदान आजपर्यंत भारतीय विद्वानांच्या लक्षात आलेले नाही त्यापेक्षा कितीतरी अधिक व्यापक आणि चिरस्थायी आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://ksu.ac.in/en/about/vision-and-mission/,%20http://ksu.ac.in/en/about/vision-and-mission/|title=Vision and Mission {{!}} Karnataka Samskrit University|language=en-US|access-date=2022-01-16}}</ref>
==ध्येय==
कर्नाटक सरकारच्या प्रयत्नांनी विद्यापीठाची इ.स.२०१० मध्ये स्थापना झाली. म्हैसूरच्या राजांनी संस्कृत भाषा आणि साहित्याच्या अभ्यासाला खूप प्रोत्साहन दिले. कर्नाटकात ३१ संस्कृत महाविद्यालये आहेत. कर्नाटक राज्यात २४३ अनुदानित [[वेद]] आणि [[संस्कृत पाठशाळा]] आहेत. संस्कृत पाठशाळांचे व्यवस्थापन करण्यासाठी कर्नाटक सरकारने संस्कृत शिक्षण संचालनालयाची स्थापना केली आहे. कर्नाटक संस्कृत विद्यापीठाची स्थापना या सर्वांना एकाच छत्राखाली आणणे, शिक्षणात एकसमानता राखणे, विद्यार्थी आणि शिक्षकांना अभ्यासासाठी अधिक संधी उपलब्ध करून देणे आणि राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर संस्कृत संशोधनाचा दर्जा उंचावण्याच्या दृष्टीकोनातून आणि ध्येयाने स्थापन करण्यात आले. विद्यापीठासाठी वेदव्यासाच्या श्रीमन्महाभारतातून बोधवाक्य निवडण्यात आले आहे. लोगोमध्ये [[देवनागरी लिपी]]त [[बोधवाक्य]] दाखवले आहे. 'प्रज्वलितो ज्ञानमयः प्रदीपः' हे ज्ञानाचे श्रेष्ठत्व सूचित करते. हे ब्रीदवाक्य विद्यापीठाच्या प्राचीन आणि आधुनिक ज्ञान प्रणालींना एकत्रित करण्याच्या उद्देशाचे प्रतिनिधित्व करते.
==शाखा ==
कर्नाटक संस्कृत विद्यापीठात प्रामुख्याने चार शाखा आहेत.
# अध्यापन शाखा
# संशोधन शाखा
# प्रकाशन शाखा
# प्रशासकीय शाखा
==स्थळ==
कुडुरू होबळी, मगडी तालुका, रामनगर जिल्ह्यातील विद्यापीठासाठी शंभर एकर जमीन निश्चित करण्यात आली आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.saamtv.com/national-international/sanskrit-university-in-karnataka-foundation-stone-was-laid-by-cm-bommai-pmd98|title=कर्नाटक संस्कृत विद्यापीठाला मिळणार स्थायी कॅम्पस; मुख्यमंत्री बोम्मई करणार पायाभरणी|last=वृत्तसंस्था|website=Latest and Breaking News in Marathi {{!}} Live Marathi News Updates {{!}} live tv streaming in Marathi {{!}} Saam TV|language=mr|access-date=2022-01-17}}</ref>
==उद्दिष्टे ==
संस्कृत भाषा, साहित्य आणि वैदिक अभ्यास आणि व्याकरण, सांख्य, योग, न्याय, वैशेषिक, मीमांसा, वेदांत, बौद्ध, जैन, धर्मशास्त्र आणि इतर शास्त्रांमध्ये उच्च-स्तरीय शिक्षण आणि संशोधन संस्था म्हणून कार्य करणे आणि सहाय्यक देखील शिक्षण कर्नाटकात उपलब्ध वैशिष्ट्यांवर विशेष भर देऊन, वैदिक, अगामिक आणि संज्ञानात्मक साहित्यातील पारंपारिक शिक्षण प्रणालीचे जतन, संवर्धन आणि प्रचार करणे.
वैदिक आणि इतर विद्याशाखांमधील ज्ञान आणि आधुनिक जगाचा त्यांचा संदर्भ जतन करणे.
खालील क्षेत्रातील अभ्यास आणि संशोधन सुलभ करणे आणि त्यांचे नियमन करणे
# [[गीता]] आधारित [[व्यवस्थापन शास्त्र]].
# योगावर आधारित मानवी मानसशास्त्र.
# पर्यावरण संतुलन संबंधित आरोग्य संबंधित पारंपारिक ज्ञान.
# [[पुरातत्त्वशास्त्र]].
# प्राचीन विज्ञान.
# आगमा शास्त्र.
# आयुर्वेदिक विज्ञान.
# मानवता.
# सामाजिकशास्त्रे.
# परफॉर्मिंग आर्ट्स.
# ललित कला आणि संप्रेषण.
# वेदाध्यायन आणि वेदभाष्य अभ्यास आणि संस्कृतमध्ये विकसित झालेले इतर कोणतेही विज्ञान
ज्ञान सशक्तीकरण आणि उच्च स्तरावरील चेतनेची प्राप्ती या संदर्भात वेद आणि शास्त्रांमध्ये मांडलेल्या तर्कसंगत दृष्टिकोन आणि वैज्ञानिक स्वभावाची प्रगल्भता अधोरेखित करणे.
[[भारतीय प्राचीन ज्ञान परंपरा]] एकत्रित करणे, पुनरुज्जीवित करणे आणि प्रोत्साहन देणे तसेच वेद आणि संस्कृत साहित्यातील वैज्ञानिक विचारांना एकत्रित करणे, विशेषतः कृषी, खगोलशास्त्र, जीवशास्त्र, रसायनशास्त्र, मानविकी, माहिती तंत्रज्ञान, कायदा आणि न्यायशास्त्र, व्यवस्थापन, आधुनिक वैज्ञानिक आणि तांत्रिक अभ्यासांसह [[गणित]], [[धातूशास्त्र]], [[हवामानशास्त्र]], [[भौतिकशास्त्र]], [[सामाजिक विज्ञान]] आणि [[योग]].
वेदांच्या अस्सल विवेचनांबद्दल जागरुकता आणणे.
अशा सर्व विद्यापीठे आणि संस्थांनी केलेल्या प्रयत्नांची समन्वय वाढवण्याच्या दृष्टीने परस्पर व्यवस्था आणि परस्परसंवादासाठी सुविधांसह समान उद्दिष्टे असलेल्या वैदिक, संस्कृत संस्था, शैक्षणिक आणि संशोधनाभिमुख संस्थांचे नेटवर्क तयार करणे.
संस्कृत आणि वेदांच्या सामग्रीवर आधुनिक भारतीय आणि परदेशी भाषांमधील साहित्य तयार करणे.
कन्नड आणि इतर भाषांमध्ये सर्व वेद, शास्त्री ग्रंथ आणि संबंधित ग्रंथ, भाष्य आणि भाष्ये अनुवादित/प्रकाशित करणे.
वैदिक जप आणि संबंधित पारंपारिक पद्धतींचे ऑडिओ, दृकश्राव्य रेकॉर्ड तयार करणे.
विद्यापीठातील आंतर-विद्याशाखीय अभ्यास आणि संशोधन आणि विद्यापीठ स्तरावर अशा इतर संबंधित उपक्रमांना चालना देण्यासाठी योग्य उपाययोजना करणे.
संस्कृतमधील प्राच्यविद्या संशोधन संस्था स्थापन करून दुर्मिळ हस्तलिखिते आणि प्राचीन कलाकृतींचे संकलन, जतन, समीक्षात्मक संपादन आणि प्रकाशन करणे.
संपूर्ण हस्तलिखिते आणि संस्कृत ग्रंथांचे संगणकीकरण आणि डिजिटलीकरण करणे.
विद्यापीठ/विभागांमार्फत उच्च दर्जाची [[संशोधन पत्रिका]] बाहेर आणणे.
प्राचीन ज्ञान प्रणालींमध्ये असलेल्या संदेशांबद्दल जागरूकता वाढवण्याच्या उद्देशाने चर्चासत्रे, परिषदा, कार्यशाळा, विद्वथ गोष्ठी आयोजित करणे.
विद्यापीठाने देखरेख न केलेल्या शैक्षणिक संस्थांना विद्यापीठाच्या विशेषाधिकारांमध्ये कर्नाटकातील संलग्न महाविद्यालये/महापाठशाळा/पाठशाळा म्हणून प्रवेश देणे.
प्राध्यापक, शिक्षक आणि विभाग यांच्यामार्फत प्रदान करणे; विशेष संशोधन संस्था जसे की संलग्न महाविद्यालये/महापाठशाळा/पाठशाळा यांना आवश्यक असलेले शिक्षण आणि मार्गदर्शन.
विद्यापीठाच्या वरील उद्दिष्टांशी संबंधित किंवा अनुषंगिक इतर कोणतेही उपक्रम हाती घेणे.
कोणत्याही उद्देशासाठी, एकतर संपूर्ण किंवा अंशतः, अशा अटी व शर्तींवर कोणतीही संस्था ओळखणे आणि देखरेख करणे, जे वेळोवेळी कायद्याने विहित केले जातील आणि अशी मान्यता काढून घेणे.
विद्यापीठाच्या उद्दिष्टांना चालना देण्यासाठी आवश्यक असेल त्याप्रमाणे, उपरोक्त अधिकाराच्या अनुषंगाने किंवा नसलेल्या अशा कृती आणि इतर गोष्टी करणे.
विद्यापीठाचे अधिकारी म्हणून घोषित केलेल्या कायद्यानुसार अशा संस्थांची देखभाल करणे.
प्रगत संशोधन करण्यासाठी विविध विषयांमध्ये 'चेअर्स' स्थापन करणे.
विद्यापीठ खालील शैक्षणिक उपक्रमांद्वारे वरील उद्दिष्टे साध्य करण्याचा प्रयत्न करत आहे
संस्कृत पाठशाळा आणि महाविद्यालये मजबूत करणे आणि आवश्यक सुविधा निर्माण करणे.
शिष्यवृत्तीद्वारे विद्यार्थ्यांना प्रोत्साहन देणे.
पाठशाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये वाचनालयाच्या चांगल्या सुविधा विकसित करणे.
महाविद्यालयांमध्ये वसतिगृहाच्या चांगल्या सुविधा विकसित करणे आणि सरकार आणि स्थानिक संरक्षक यांच्या संयुक्त प्रयत्नातून विद्यार्थ्यांना भोजन-निवासाची सुविधा उपलब्ध करून देणे.
विद्यार्थ्यांना प्रत्येक तालुक्यामध्ये आणि जिल्ह्यात संस्कृतोत्सव आणि संस्कृत स्पर्धा आयोजित करण्यासाठी आणि त्यात सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहित करणे.
दरवर्षी बी ए-संस्कृत, एम ए-संस्कृत आणि वैदिक अभ्यासातील उत्कृष्ट विद्यार्थी ओळखणे. एंडोमेंट्स, ट्रस्ट आणि [[सार्वजनिक निधी]]च्या मदतीने प्रमाणपत्रे आणि रोख बक्षिसे देऊन त्यांना प्रोत्साहन देणे.
अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती आणि इतर मागासवर्गीय संस्कृत विद्यार्थ्यांसाठी विशेष सुविधा उपलब्ध करून देणे.
संस्कृत गायन, गमका आणि संस्कृत-क्रीडा स्पर्धा आयोजित करणे.
[[काव्य]], आणि विद्वत परीक्षांमध्ये अनिवार्य इंग्रजी आणि संगणक पेपर सादर करणे आणि त्यासाठी योग्य [[अभ्यासक्रम]] तयार करणे.
प्रथमा ते विद्वत स्तरापर्यंतच्या अभ्यासक्रमात वैज्ञानिकदृष्ट्या सुधारणा करणे. ग्रंथ प्राचीन आणि आधुनिक ज्ञान प्रणालींवर समान प्रमाणात केंद्रित आहेत याची खात्री करणे.
उत्तर कर्नाटक, हैदराबाद कर्नाटक, उत्तर कन्नड, दक्षिण कन्नड आणि मध्य कर्नाटकात संस्कृतसाठी उच्च शिक्षण केंद्रे निर्माण करणे. या केंद्रांमध्ये उच्च अभ्यास आणि संशोधनासाठी पोषक वातावरण उपलब्ध करून देणे. स्थानिक संस्कृत शिक्षण संस्थांसोबत सहकार्य करणे.
जुन्या सर्व पाठशाळांसाठी विशेष पॅकेज कार्यक्रम सादर करणे आणि या पाठशाळांमध्ये [[पायाभूत सुविधा]] विकसित करणे
बी ए आणि एम ए पदवीधारकांना उपलब्ध असलेल्या विद्वत-विद्वानांना समान मान्यता आणि संधी प्रदान करणे.
==सामंजस्य करार==
[[कवि कालिदास संस्कृत विद्यापीठ|कविकुलगुरू कालिदास संस्कृत विद्यापीठातर्फे]] [[बंगळुरु]] येथील कर्नाटक संस्कृत विद्यापीठासमवेत सामंजस्य करार करण्यात आला आहे. या कराराच्या अनुषंगाने विविध शैक्षणिक, संशोधन आणि वैज्ञानिक स्तरावरील विविध अभ्यासक्रम, परिषदा, सेमिनार, [[कार्यशाळा]], उन्हाळी प्रशिक्षण वर्ग, परिसंवाद आणि मान्यवर तज्ज्ञांची व्याख्याने यासारखे उपक्रम परस्पर सहकार्याने राबविण्यात येतील. याशिवाय दोन्ही विद्यापीठादरम्यान प्रत्येक शैक्षणिक वर्षात विद्यार्थी, प्राध्यापक, शिक्षकेतर कर्मचारी, संशोधक विद्यार्थी यासंदर्भात आदानप्रदान करण्यात येणार आहेत. याशिवाय दोन्ही विद्यापीठाना आवश्यक अशा विविध शैक्षणिक साहित्य आणि प्रकाशनांचे आदानप्रदान करण्यात येईल.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.lokmat.com/nagpur/agreement-sanskrit-university-karnataka-university/|title=संस्कृत विद्यापीठाचा कर्नाटक संस्कृत विद्यापीठासोबत करार|last=author/lokmat-news-network|date=2018-03-29|website=Lokmat|language=mr-IN|access-date=2022-01-17}}</ref>
वेदभूषण आणि वेदविभूषण या पदव्यांना दोन्ही विद्यापीठांनी मान्यता दिली आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://msrvvp.ac.in/recognition.html|title=MSRVVP|website=msrvvp.ac.in|access-date=2022-01-17}}</ref>
==हे ही पहा==
#[[राष्ट्रीय संस्कृत विद्यापीठ, तिरुपती]]
#[[नेपाळ संस्कृत विद्यापीठ]]
#[[संपूर्णानंद संस्कृत विद्यापीठ, वाराणसी]]
#[[श्री शंकराचार्य संस्कृत विद्यापीठ, केरळ]]
#[[महर्षि वाल्मिकी संस्कृत विद्यापीठ, हरियाणा]]
#[[संस्कृत महाविद्यालय आणि विद्यापीठ, कोलकाता]]
#[[मानदाचार्य राजस्थान संस्कृत विद्यापीठ, राजस्थान]]
#[[श्री लाल बहादूर शास्त्री राष्ट्रीय संस्कृत विद्यापीठ, नवी दिल्ली]]
#[[श्री जगन्नाथ संस्कृत विद्यापीठ असेही म्हणतात, ओडिशा]]
#[[महर्षि पाणिनी संस्कृत इवम वैदिक विश्व विद्यालय]]
#[[उत्तराखंड संस्कृत विद्यापीठ, उत्तराखंड]]
#[[दरभंगा संस्कृत विद्यापीठ, बिहार]]
[[वर्ग:कर्नाटकातील विद्यापीठे]]
[[वर्ग:बंगळूर]]
[[वर्ग:संस्कृत विद्यापीठे]]
r3ejfn0y5e6neq42gdcuyqsp7n9i9z4
राष्ट्रीय संस्कृत विद्यापीठ, तिरुपती
0
297855
2140942
2003026
2022-07-28T00:52:11Z
Katyare
1186
wikitext
text/x-wiki
[[चित्र:राष्ट्रीय संस्कृत विद्यापीठ तिरुपती.jpg|अल्ट=राष्ट्रीय संस्कृत विद्यापीठ, तिरुपती|इवलेसे|राष्ट्रीय संस्कृत विद्यापीठ, तिरुपती]]राष्ट्रीय संस्कृत विद्यापीठ हे तिरुपती, [[आंध्र प्रदेश]] येथे स्थित भारतातील एक विद्यापीठ आहे. पारंपारिक शास्त्रीय अभ्यासासाठी हे एक विशेष केंद्र आहे. अनुदान आयोग कलम ३, अधिनियम १९५६ अंतर्गत उच्च शिक्षण आणि संशोधनासाठी या विद्यापीठाची स्थापना करण्यात आली आहे.
तिरुमला पर्वताच्या पायथ्याशी असलेले हे राष्ट्रीय संस्कृत विद्यापीठ गेल्या चार दशकांपासून संस्कृत शिकण्याच्या आणि शिकवण्याच्या दृष्टिकोनातून विद्यार्थी आणि विद्वानांचे केंद्र बनले आहे. देशाच्या विविध भागातून विविध धर्माचे, जातीचे आणि भाषेचे विद्यार्थी येथे येतात. अभ्यास आणि संशोधनासाठी उत्तम सुविधा आणि अतिशय पोषक वातावरण येथे उपलब्ध आहे. नवीन अभ्यासक्रम, भव्य इमारती, [[संगणक]] आदी आधुनिक उपकरणांमुळे हे विदयापीठ [[संस्कृत]]च्या अध्यापनाच्या क्षेत्रात प्रगत झाले आहे. [[तिरुपती]] शहराच्या मध्यवर्ती भागात वसलेले, विदयापीठ संकुल सावली, सुंदर बागा आणि सुंदर जंगलांनी अतिशय आकर्षक दिसते.
==स्थापना==
भारत सरकारने स्थापन केलेल्या केंद्रीय संस्कृत आयोगाच्या शिफारशीनुसार , १९५० मध्ये, आधुनिक संशोधन शैलीसह पारंपारिक संस्कृतच्या संवर्धनासाठी, तिरुपती येथील केंद्रीय संस्कृत विद्यापीठाच्या शिक्षण मंत्रालयाने आणि त्याच्या प्रशासकीय व्यवस्थेसाठी, सरकारने नोंदणी केली. विद्यापीठाची पायाभरणी ४ जानेवारी १९६२ रोजी तत्कालीन [[भारताचे उपराष्ट्रपती|उपराष्ट्रपती]] डॉ. [[सर्वेपल्ली राधाकृष्णन|सर्वपल्ली राधाकृष्णन]] यांच्या हस्ते करण्यात आली. तिरुमला-तिरुपती-देवस्थान विश्वस्त मंडळाचे तत्कालीन कार्यकारी अधिकारी डॉ. सी. अण्णाराव जी यांनी इमारतीच्या बांधकामासाठी बेचाळीस एकर जमीन आणि १० लाख रुपये दिले होते.
==उद्देश==
खालील उद्देश आहे.
संस्कृतभाषायां तथा शास्त्रेषु बहुवैषयिकप्रयोगेण सह स्तराभिवृद्धिः
संस्कृतशिक्षणे नवप्रवर्त्यप्रणालीनिर्माणम्
संस्कृते नूतनगवेणपद्धतिनिर्माणम्
राष्ट्रियस्तरे शास्त्रार्थप्रशिक्षणशालानाम् आयोजनम्
शिक्षणे तथा गवेषणपद्धतौ भाषाप्रयोगशालाप्रभृतीनां नूतनौद्योगानाम् उपयोगः
==अध्यक्ष ==
एक प्रसिद्ध विद्वान आणि राजकारणी, भारताचे माजी सरन्यायाधीश पतंजली शास्त्री विद्यापीठ सोसायटीचे अध्यक्ष राहिले आहेत. त्यानंतर प्राच्यविज्ञानाचे प्रसिद्ध अभ्यासक पी. राघवन आणि लोकसभेचे माजी अध्यक्ष श्री एम. अनंतसायनम अय्यंगार जी अध्यक्ष होते. डॉ. बी.आर. शर्मा जी संचालक म्हणून काम केले. श्री व्यंकट राघवन, डॉ. मंडनमिश्र, डॉ. आर. करुणाकरन, डॉ. एम. डी. बालसुब्रह्मण्यम आणि प्रा. एन. एस. रामानुज ताताचार्य यांनी अनुक्रमे प्राचार्य म्हणून त्यांच्या वैदूष्य आणि प्रशासकीय अनुभवाने या विदयापीठाची सेवा केली.
==विभाग==
'''ज्योतिष विभाग
'''
व्याकरण विभाग
* धर्मशास्त्र विभाग
* संगणक विज्ञान विभाग
* इतिहास विभाग
* गणित विभाग
* वेदभाष्याम विभाग
'''
दर्शन'''
* अद्वैत वेदांत विभाग
* विशेषाद्वैत वेदांत विभाग
* द्वैत वेदांत विभाग
* आगामा विभाग
* मीमांसा विभाग
* न्याय विभाग
* सांख्य योग विभाग
'''शब्दबोध प्रणाली आणि संगणकीय भाषाशास्त्र विभाग
'''
'''योग विभाग
'''
'''साहित्य आणि संस्कृती'''
साहित्य विभाग
* पुराणेतिहास विभाग
* तेलुगु विभाग
* हिंदी विभाग
* संशोधन आणि प्रकाशन विभाग
* परफॉर्मिंग आर्ट्स विभाग
* अनुवाद विभाग
* शिक्षण विभाग
* शारीरिक शिक्षण विभाग
==वसतिगृह==
वसतिगृह प्रवेश
सिंहचल रिसर्च स्कॉलर्स वसतिगृह :
संशोधकांच्या राहण्यासाठी तीन मजली इमारत बांधण्यात आली आहे.
'''पुरूषांचे वसतिगृह '''विद्यापिठा पुरुष विद्यार्थ्यांसाठी चार वसतिगृहे सांभाळत आहे
शेषचला,वेदचल, गरुडाचल आणि नीलाचला. या वसतिगृहांमध्ये, देशाच्या विविध भागांतून आलेल्या विद्यार्थ्यांच्या फायद्यासाठी, उत्तर भारतीय आणि दक्षिण भारतीय [[पाककृती]] तयार करण्यासाठी आणि सर्व्ह करण्यासाठी संलग्न स्वयंपाकघरांसह दोन स्वतंत्र मेसची देखभाल केली जात आहे.
'''महिला वसतिगृह '''विदयापीठामध्ये महिला विद्यार्थ्यांसाठी तीन स्वतंत्र वसतिगृहे आहेत पद्मचला, विद्याचल आणि वकुळाचल
प्राक-शास्त्री ते विद्यावर्धिपर्यंतच्या सर्व महिला विद्यार्थिनींना या वसतिगृहांमध्ये राहण्याची व्यवस्था करण्यात आली आहे. महिलांच्या वसतिगृहात स्वयंपाकघरासह व्यवस्था केली जाते.
==हे ही पहा==
#[[कर्नाटक संस्कृत विद्यापीठ]]
#[[नेपाळ संस्कृत विद्यापीठ]]
#[[संपूर्णानंद संस्कृत विद्यापीठ, वाराणसी]]
#[[श्री शंकराचार्य संस्कृत विद्यापीठ, केरळ]]
#[[महर्षि वाल्मिकी संस्कृत विद्यापीठ, हरियाणा]]
#[[संस्कृत महाविद्यालय आणि विद्यापीठ, कोलकाता]]
#[[मानदाचार्य राजस्थान संस्कृत विद्यापीठ, राजस्थान]]
#[[श्री लाल बहादूर शास्त्री राष्ट्रीय संस्कृत विद्यापीठ, नवी दिल्ली]]
#[[श्री जगन्नाथ संस्कृत विद्यापीठ असेही म्हणतात, ओडिशा]]
#[[महर्षि पाणिनी संस्कृत इवम वैदिक विश्व विद्यालय]]
#[[उत्तराखंड संस्कृत विद्यापीठ, उत्तराखंड]]
#[[दरभंगा संस्कृत विद्यापीठ, बिहार]]
राष्ट्रियसंस्कृतविश्वविद्यालय:, तिरुपति:
[[वर्ग:संस्कृत विद्यापीठे]] केंद्रीय
[[वर्ग:तिरुपती]]
kpz4bcb2dng2p909vvl595kk9gd30hu
सदस्य चर्चा:KiranBOT II/typos
3
299540
2140925
2140795
2022-07-27T17:20:39Z
Usernamekiran
29153
/* नियम ८.१ चर्चा */ re
wikitext
text/x-wiki
{{जुन्या चर्चा चौकट|search=yes|
<center>[[सदस्य चर्चा:KiranBOT II/typos/जुनी चर्चा १|१]]</center>}}
==झिरो विड्थ नॉन जॉईनर 200c काढून टाकावा==
स्तोत्रम् - या शब्दात झिरो विड्थ नॉन जॉईनर \u200c अगदी शेवटी "म" चा पाय मोडण्यासाठी वापरला आहे. तो बरोबर आहे.
रिझॉर्ट्\u200cस - या शब्दात तो "स" च्या आधी येतो, तो चुकीचा आहे. कारण झिरो विड्थ नॉन जॉईनर न वापरता देखील तो शब्द तसाच दिसेलः रिझॉर्ट्स
म्हणजेच झिरो विड्थ नॉन जॉईनर नंतर स्पेस, एंटर मार्क किंवा दंड चिन्ह । आले तर ठीक, नाही तर झिरो विड्थ जॉईनरचा उपयोग नाही तो काढून टाकावा. मला वाटते त्यासाठी रेग्युलर एक्स्प्रेशन वापरावे लागेल. टंकभेद की लेखनभेद
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ११:४१, ९ फेब्रुवारी २०२२ (IST)
==कॉंग्रेस शब्दाची फोड==
काँग्रेस > कॉंग्रेस ( क + ा + ँ > क + ॉ + ं )
कॉम्रेड या शब्दातील 'कॉ' तर लॉजिक शब्दातील 'लॉ' ही दोन-दोन बाईटची (ल + ॉ / क + ॉ) अक्षरे आहेत. ती तीन बाईटमध्ये (क + ा + ऍ) अशी लिहू नयेत. वर दिलेल्या 'कॉंग्रेस' या शब्दामध्ये दोन्ही बाजूंना तीन बाईट आहेत. सर्व टंकात पहिला शब्द अगदी बरोबर दिसतो. तर काही टंकात दुसरा शब्द नीट दिसत नाही. पण तसे असले तरी देखील दुसरा पर्यायच बरोबर ठरवावा कारण तसे पाहिले तर 'कॉ' वर अनुस्वार म्हणजेच 'कॉं' असा क्रम बरोबर आहे. शब्द नीट वाचता येणे हा एकच निकष ठेवला तर मात्र पहिला शब्द बरोबर आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १३:२१, २० फेब्रुवारी २०२२ (IST)
==Corrections as per Rule 8.1==
उपान्त्यी दीर्घ ई किंवा ऊ असलेल्या मराठी शब्दांचा उपान्त्य ई-कार किंवा ऊ-कार उभयवचनी सामान्यरूपांच्या वेळी ऱ्हस्व लिहावा. [[शुद्धलेखनाचे_नियम#नियम_८.१|शुद्धलेखनाचे_नियम#नियम_८.१]]
पोलीसा > पोलिसा
"पोलिस " > "पोलीस " (note the space at the end of the word)
More info: http://shabdasampada.blogspot.com/2022/03/blog-post.html
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ११:४९, २० मार्च २०२२ (IST)
:{{ping|Shantanuo}} मला नुकताच ह्यासारखा एक अनुभव केनिया → केन्या बदल करतांना आला ([[special:diff/2048160]]). तिथे "हर्केनिया" चे "हर्केन्या" असा बदल झाला. लक्ष देऊन बघितल्यास असे दिसते कि (तांत्रिक दृष्ट्या, व्याकरणाप्रमाणे नाही) "हर्केनिया" हा "ह+र + ्+केनिया " असा लिहिल्या जातो. त्याचप्रमाणे "पोलिसा" हा शब्द "पोलिस+अ" असा लिहिला जातो. मराठी मध्ये regular expressions कसे वापरावे किंवा ते खरंच काम करतील किंवा नाही, याची मला खात्री नाही. भरपूर ठिकाणी आपण " केनिया "→ " केन्या " असे रूपांतर करू शकतो. (space at the both end). ह्याव्यतिरिक्त दुसरा काही उपाय अजून तरी सुचत नाहीये. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १८:१०, २१ मार्च २०२२ (IST)
:: आपण " केनिया "→ " केन्या " असे रूपांतर करू शकतो. (space at the both end). तसे केले तर केनियाची सामान्यरूपे तशीच राहतील. म्हणजे “भारताने केनियाला हरविले” हे वाक्य "भारताने केन्याला हरविले” असे होणार नाही. पण "भारताविरुद्ध केनिया विजयी” हे वाक्य "भारताविरुद्ध केन्या विजयी” असे बदलले जाईल. असे केले की काही ठिकाणी "केनिया” तर काही ठिकाणी "केन्या” दिसेल - त्याने गोंधळात अधिक वाढ होईल व ते प्रमाण लेखनाच्या दृष्टीने देखील चुकीचे ठरेल. करायचे तर '''सर्व ठिकाणी''' केनियाचे केन्या करा नाहीतर ते तसेच ठेवा. केनिया बदलताना हर्केनिया चे हर्केन्या झाले ही अपवादात्मक चूक होती. त्यासाठी हवे तर "हर्केन्या - हर्केनिया" अशी एक रिव्हर्स एंट्री टाका. अशी दोन-चार पानेच आहेत. या व्यतिरिक्त इतर काही अपवादात्मक शब्द वापरलेले गेलेले नाहीत. त्यामुळे पोलीसा > पोलिसा हा बदल देखील निश्चिंतपणे करू शकता. [[https://shantanuo.livejournal.com/103367.html या पानावर]] दिलेल्या लिनक्स कमांडने आपण ही खात्री करून घेऊ शकता. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ११:२०, २२ मार्च २०२२ (IST)
:::{{ping|Shantanuo}} मी हर्केनिया लेखावर {{tl|nobots}} साचा टाकला, व लेखाला माझ्या watchlist मध्ये टाकले. हा मला सगळ्यात साधा पर्याय वाटला. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:३४, २५ मार्च २०२२ (IST)
:::: केनिया या शब्दाच्या आधी स्पेस टाकली तर याची गरजच नाही. कारण हर्केनिया हा शब्द केनिया या शब्दाशी न जुळल्यामुळे तो बदललाच जाणार नाही. “\ केनिया” > “\ केन्या” असा बदल करण्यासाठी बहुतेक स्पेस एस्केप \ करावी लागेल. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०८:५६, २७ मार्च २०२२ (IST)
: पोलीसा → पोलिसा ही नोंद झालेली दिसत आहे पण त्याच्याबरोबरच _पोलिस_ > _पोलीस_ अशीही नोंद पाहिजे. म्हणजे नुसता पोलीस शब्द दीर्घ पण त्याची सर्व सामान्यरूपे मात्र ऱ्हस्व होतात. असे आणखी काही शब्द कोशात आहेत ते शोधून जसे मिळतील तसे येथे http://mr.shoutwiki.com/wiki/Non_dict_pages देत आहे. हे शब्द विकीवर वापरले गेले आहेत की नाही मला माहीत नाही तरी देखील देऊन ठेवत आहे कारण त्यावर कधीतरी एक लेख लिहीता येईल! [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १३:४२, ३ एप्रिल २०२२ (IST)
:: नजरचुकीमुळे राहून गेलं. एक-दोन दिवसात टाकतो. लेख असो किंवा नसो, भविष्यासाठी सर्व दुरुस्त्या आधीच टाकून ठेवलेल्या बऱ्या. :-D —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १०:१२, ४ एप्रिल २०२२ (IST)
या नियमानुसार "खूनाचा" हा शब्द खुनाचा असा पाहिजे तर "गरीबांना" हा शब्द गरिबांना असा पाहिजे. त्यासाठी
खूना खुना
गरीबा गरिबा
अशा दोन नोंदी कराव्या लागतील. यात गंमत अशी आहे की मूळ शब्द दीर्घच पाहिजे म्हणून
_खुन_ _खून_
_गरीब_ _गरीब_
अशाही दोन नोंदी लागतील. या नियमात बसणारे आणखी बरेच शब्द आहेत जे वर दिलेल्या पानावर उपलब्ध आहेत.
प्रश्न असा आहे इतकी मोठी यादी बॉटला झेपणार आहे का? काही अनपेक्षित चुका झाल्यास त्या कशा सुधारणार?
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १८:४१, ४ एप्रिल २०२२ (IST)
::चुकांबद्दल बोलायचे झाले तर, मी काही दिवसांपूर्वीच [[विकिपीडिया:धूळपाटी/KiranBOT II]] हे पान तयार केले. आपण तिथे काहीपण प्रयोग करू शकतो. खात्री झाल्यावरच लेख नामविश्वात संपादने सुरु करता येतील. तुमच्या यादीत सध्या ३५८ entries आहेत, तर आपल्या source code मध्ये जवळपास १६४ आहेत. मला वाटते एकच मोठी file/यादी करण्यापेक्षा वेगळ्या-वेगळ्या files करणे सोयीस्कर जाईल. पण दुसऱ्या (defualt व्यतिरिक्त) file ला कॉल कसा करावा हे मला माहित नाही, ते मी लवकरच बघतो. मी लवकरच तुम्हाला ह्याच पानावर bot ची तांत्रिक माहिती देईल (आज रात्री किंवा उद्या). जर वेगळ्या files शक्य नसतील तर त्याच एका file मधे वेग-वेगळे sections करावे लागतील. वर _गरीब_ च्या दोन्ही entries सारख्याच झाल्यात. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १९:००, ५ एप्रिल २०२२ (IST)
"नोएल टाटा" या लेखात ४ एप्रिल रोजी '''कारकिर्दीची''' हा शब्द बदलून '''कारकीर्दीची''' असा केला आहे. माझ्यामते हे चूक असून खालील बदल करावेत.
_कारकिर्द_ > _कारकीर्द_
कारकीर्दी > कारकिर्दी
संदर्भः विकिपीडिया:चावडी/इतर_चर्चा/जुनी_चर्चा_७#सांगकाम्याने_केलेले_बदल
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:१४, ६ एप्रिल २०२२ (IST)
==टिपा की टीपा?==
क्रिकेटवरील लेखांच्या सोर्स कोडमध्ये टीपा व टिपा असे दोन शब्द वापरलेले दिसत आहेत. उदा. भारतीय_क्रिकेट_संघाचा_ऑस्ट्रेलिया_दौरा,_२०२०-२१ या लेखात...
टिपा = सामन्याला प्रथम-श्रेणी दर्जा देण्यात आला.
टीपा = [[२०२०-२२ आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक सुपर लीग|विश्वचषक सुपर लीग गुण]] : ऑस्ट्रेलिया - १०, भारत- ०
अर्थात हे शब्द सोर्स कोडमध्ये असल्यामुळे वाचकांना काहीच फरक पडत नाही. पण या दोनपैकी एक शब्द नक्की केल्यास स्क्रीप्ट वगैरे लिहिणाऱ्यांना ते सोयीचे होईल असे मला वाटते. व्याकरणाप्रमाणे पहिला टिपा बरोबर आहे. येथे ते टीप या शब्दाचे बहुवचन असेल असे गृहीत धरले आहे.
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १३:०६, ५ एप्रिल २०२२ (IST)
== Corrections as per Rule 5.1 ==
मराठीतील तत्सम इ-कारान्त आणि उ-कारान्त शब्द दीर्घान्त लिहावेत. इतर शब्दांच्या अंती येणारा इकार व उकार दीर्घ लिहावा. [[शुद्धलेखनाचे_नियम#नियम५.१|शुद्धलेखनाचे_नियम#नियम५.१]]
व्यक्तिनामे, ग्रंथनामे, शीर्षके व सुटे ऱ्हस्वान्त तत्सम शब्द मराठीत दीर्घान्त लिहावेत.
[[शुद्धलेखनाचे_नियम#नियम_५.३|शुद्धलेखनाचे_नियम#नियम५.३]]
खाली दिलेल्या रेग्युलर एक्स्प्रेशनमध्ये थोडी जरी गफलत झाली तरी विकीचे भरून न येणारे नुकसान होईल हे लक्षात घ्या.
ि(\ |\n|\?|\!|\-|\[|\]|\(|\)|\/|$) > ी
ु(\ |\n|\?|\!|\-|\[|\]|\(|\)|\/|$) > ू
'''Even a minor change in the regex mentioned above may ruin wiki.''' You have been warned.
:: आणि, नि (rule 5.4), प्रति, तथापि (rule 5.2) हे शब्द नियमाप्रमाणे ऱ्हस्वच आहेत. ते बॉटद्वारे दीर्घ करता येणार नाहीत. हि हा शब्द आपण रूल १७ प्रमाणे दीर्घ केलाच आहे. तसेच बहुतांश संस्कृत शब्द ऱ्हस्वान्त असतात उदा. कटपयादि, नेति, नास्ति तर बहुतांश इंग्रजी शब्द देखील ऱ्हस्वान्त लिहिले जातात. वास्तविक मराठीच्या नियमाप्रमाणे ते दीर्घान्त लिहिणे आवश्यक आहे पण हा नियम लोकांच्या गळी उतरवणे अशक्य आहे. त्यामुळे दि, व्हि, बि, लि, हे व इतर ऱ्हस्व शब्द मान्य करण्यावाचून गत्यंतर नाही. तात्पर्य - रेग्युलर एक्स्प्रेशन वापरून ऱ्हस्वान्त शब्द दीर्घान्त करणे शक्य नाही. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ११:१०, १८ एप्रिल २०२२ (IST)
==(प्रस्तावित) नियम १९==
विभक्ती प्रत्यय शब्दाच्या सामान्यरूपाला जोडून लिहावे. (हिंदीसारखे) वेगवेगळे लिहू नये. उदा. "मारुती चा" असे न लिहिता "मारुतीचा" असे अखंड लिहावे.
असा काही नियम अस्तित्वात नाही. पण हल्ली मोठ्या प्रमाणावर असे लेखन दिसत असल्यामुळे खाली दिलेले बदल करावेत.
#"_च_" > "च_"
#"_ला_" > "ला_"
#"_चा_" > "चा_"
#"_ची_" > "ची_"
#"_चे_" > "चे_"
#"_च्या_" > "च्या_"
#"_स_" > "स_"
#"_त_" > "त_"
#"_हून_" > "हून_"
#"_ना_" > "ना_"
#"_नो_" > "नो_"
ह्याचा अर्थ असा की "चा" हा शब्द सुटा / एकटा आढळला तर त्याच्या आधीची स्पेस काढून आधीच्या शब्दाशी जोडून घ्यावा. "ही", "ने" आणि "शी" हे प्रत्यय सुटे शब्द म्हणूनही वापरले जातात त्यामुळे वरील यादीत घेतलेले नाहीत. "ही" हा शब्द तर बऱ्याचदा येतो. पण "ने" (नेणे चे आज्ञार्थी रूप) आणि "शी" (मराठी हगी या अर्थाने आणि इंग्रजी she मराठीत लिहिताना) फार कमी वेळा वापरले गेले आहेत, तेव्हा ते शब्द देखील घ्यावेत असे मला वाटते.
"_ने_" > "ने_"
"_शी_" > "शी_"
"बाळ" सारख्या क्वचित दोन-चार पानांवर अनपेक्षित बदल झाले तर त्याचा बाऊ न करता ती पाने सुधारून घ्यावीत. इतर शेकडो पाने बॉटद्वारे बदलली जाणार आहेत हा लाभ मोठा आहे.
आणखी एक नोंद "_नी_" > "नी_" अशी करता आली असती. पण नियम ५.४ मध्ये देखील तो शब्द असून तिथे आपण तो ऱ्हस्व करणार आहोत ('_नी_' > '_नि_'). "मुलां नी खेळा" या वाक्यात शब्द जोडून "मुलांनी" असा झाला पहिजे तर "मुले नी मुली" यात तो ऱ्हस्व झाला पाहिजे "मुले नि मुली" असा. माझ्यामते ५.४ मधील नियमानुसार न चालता ह्या नियमानुसार हा शब्द चालवावा. कारण विकीवर [ [ मधु लिमये| मधु लिमयें] ] नी आवाज उठविला अशा संदर्भात "नी" वापरलेला दिसतो. सर्वांना हा युक्तिवाद मान्य असेल तर खालील नोंद ठेवावी. नाहीतर दोन्हीकडील नोंदी काढून टाकाव्या.
"_नी_" > "नी_"
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १२:४७, १० एप्रिल २०२२ (IST)
:{{ping|Shantanuo}} "मुले नि मुली" अशा ठिकाणी वेलांटी दीर्घ सुद्धा होईल, आणि "मुलेनी" असं रूपांतर होईल. bot ची संपादने डिफॉल्ट "अलीकडचे बदल" मध्ये दिसत नाहीत. आणि तसेही मराठी विकिपीडिया वर खऱ्या अर्थाने सक्रिय असणारे संपादक खूप कमी आहेत. जर एखादी चूक आपल्या नजरेतून राहून गेली, तर महिनो न महिने ती तशीच राहण्याची दाट शक्यता आहे. पण मी पूर्वी म्हटल्याप्रमाणे स्क्रिप्ट मध्ये नवीन शब्द टाकला नाही तर ५ ते १० बदल मुश्किलीने होतात. जर आपण एकच जास्त खात्री नसणारा शब्द टाकला, तर edits खूप कमी होतील, व आपल्याला प्रत्येक एडिट वैयक्तिकरित्या पडताळून बघता येतील. दोन्हीकडील दोन्ही म्हणजे कुठल्या? —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:१२, १३ एप्रिल २०२२ (IST)
::: "मुले नि मुली" चे "मुलेनी मुली” असे रुपांतर कसे होईल ते मला समजले नाही. आपण धूळपाटीवर हे करून दाखवू शकता का? बॉटचे बदल तपासण्यासाठी देखील मॅनपॉवर नाही अशी स्थिती असेल तर लेख प्रत्यक्ष एडिट करून शुद्धलेखन तपासण्याएवढी मॅनपॉवर मराठी विकीवर येण्यास किती काळ लागेल? बॉटने प्रमाणलेखन सुधारणे हा एकच मार्ग मला सध्यातरी दिसत आहे. इतर सदस्यांनी काहीच प्रतिक्रिया व्यक्त केली नाही तर त्यांचा पाठिंबा आहे असे गृहीत धरता येते. wikipedia हा work in progress प्रोजेक्ट असून १००% परफेक्शनचा आग्रह न धरणे हा त्याचा पाया आहे!
::: माझ्यामते रेग्युलर एक्स्प्रेशनवाले एक/दोन अक्षरी लहान नवीन शब्द (म्हणजे स्पेस _ असलेले) सध्या घेऊ नयेत. कारण त्यात जोखीम जास्त असते. (त्यात ह्या विभागातील शब्द देखील येतात. ते तात्पुरते स्थगित ठेवावे), पण इतर मोठे शब्द जसे शारिरीक > शारीरिक किंवा नागरीक > नागरिक अवश्य बदलावेत कारण त्यात अनपेक्षित चुका होण्याचे प्रमाण नगण्य असते. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:१९, १४ एप्रिल २०२२ (IST)
:::: "तुझं नि माझं" हे शब्द "तुझंनी माझं" असे बदलले गेले आहेत. ते सुधारावेत. "तुझंनी" > "तुझं नि" ही नोंद स्क्रिप्टमध्ये करावी. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १४:५४, २० मे २०२२ (IST)
==इंग्रजी कोलनचा मराठी कोलन==
बेसिक्स, भाग २ (स्टार ट्रेकःव्हॉयेजर मालिका) या लेखातील इंग्रजी कोलन बदलून देवनागरी विसर्ग झाला. मी दिलेल्या यादीत ट्रेक: असा काही शब्द नाही, पण कः असा शब्द आहे. तो "क" शब्दाच्या सुरुवातीला असला तरच हा बदल अपेक्षित आहे. म्हणून रेग्युलर एक्स्प्रेशन वापरावे ...
#^क: → कः
#^नि: → निः
#^य: → यः
#^हु: → हुः
जर regex चालत नसेल तर पुढील शब्दाचे पहिले अक्षर वापरावे.
#क:प > कःप
#नि:प > निःप
#नि:क्ष > निःक्ष
#नि:श > निःश
#नि:श्व > निःश्व
#नि:स > निःस
#य:क > यःक
#सद्य:स्थिती > सद्यःस्थिती
ही माझ्याकडून घडलेली अनपेक्षित चूक असून मी नक्कीच अधिक काळजी घेईन. :(
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:४३, ११ एप्रिल २०२२ (IST)
:अशी चूक होण्याची शंका मला आधीच आली होती, पण शक्यता खूप कमी वाटली होती. तशा शक्यता बऱ्याच आहेत. उदा: "हायड्रोक्लोरिक ऍसिडचे उपयोग पुढील प्रमाणे:" "आहेत:" "होते:" "उदा:"{{pb}}मी सध्यापुरता colon section डिसेबल केलाय. सर्व शक्यता/possibilities चे regex तयार केल्यानंतर पुन्हा सुरु करता येईल. पण कधी कधी वाटते कि कोलन विसर्गामध्ये बदलण्याची मोठी आवश्यकता नाहीये. म्हणजे, ती उकार किंवा वेलांटीसारखी द्रुश्य चूक नाहीये. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २१:०४, ११ एप्रिल २०२२ (IST)
तुम्ही दिलेल्या उदाहरणांपैकी कोणताच कोलन विसर्गात बदलला जाणार नाही. कारण "णे:", "ते:", "दा:" असे शब्द आपल्या स्क्रिप्टमध्ये कुठे आहेत? "त:" ने शेवट होणारे बरेच शब्द असले तरी त्यातला कोणताच शब्द "आहेत:" बरोबर न जुळल्यामुळे तो देखील बदलला जाणार नाही. हवे तर तुम्ही ते शब्द धूळपाटीवर ठेवून पाहू शकता. आपण सर्व कोलन विसर्गात बदललेले नाहीत. गुगलमध्ये शोधताना विसर्गासहित "दुःशासन site:mr.wikipedia.org" असा शोध घेतला तर अगदी योग्य पाने दिसतील, पण कोलनवाल्या "दु:शासन site:mr.wikipedia.org" शोधात "शासन" शब्दाशी संबंधित पाने देखील दिसतील. विकीवरील लिखाण ओपन सोर्स लायसन्सखाली उपलब्ध असल्यामुळे ते विविध प्रकारे वापरले जाते. युनिकोडचे (आणि शुद्धलेखनाचे) सर्व नियम पाळले गेले तर त्याची विश्वासार्हता वाढेल. म्हणून हे महत्त्वाचे आहे. जुन्या चुका सुधारताना नव्या चुका होऊ नयेत ही अपेक्षा बरोबर आहे. पण बॉटने झालेल्या चुका शोधणे आणि सुधारणे शक्य आणि सोपे असते कारण त्यात एक पॅटर्न असतो.
"मन: → मनः" ही नोंद करताना मला मनःकामना, मनःचक्षू, मनःपूत, मनःपूर्वक, मनःशक्ती, मनःशांती, मनःसंतोष, मनःस्थिती, मनःस्फूर्ती असे शब्द अपेक्षित होते. कॅमेरामनः ही शक्यता आता दिसल्यावर लक्षात आली ! मन शब्दाच्या आधी स्पेस दिली असती तर ही नोंद अशी दिसली असती. "_मन:" > "_मनः" आता मन शब्दाने सुरू होणारे शब्दच फक्त बदलले जातील. पण "य: → यः" यात स्पेस वापरता येणार नाही कारण मग सद्य:स्थिती हा शब्द बदलला जाणार नाही. यःकश्चित हा शब्द यःकश्चित असाही लिहिला जातो. म्हणून या बाबतीत खाली दिलेल्या दोन नोंदी वापरता येतील.
य:क > यःक
य:स > यःस
विसर्गाचा पूर्ण सेक्शन सुधारून खाली देत आहे. स्पेससाठी _ वापरला आहे तर काही ठिकाणी विसर्गानंतर एक अक्षर वाढविले आहे.
# विशेषत: → विशेषतः
# अक्षरश: → अक्षरशः
# "_अंत:" → "_अंतः"
# "_अध:" → "_अधः"
# इत:पर → इतःपर
# इतस्तत: → इतस्ततः
# पूर्णत: → पूर्णतः
# "_उ:" → "_उः"
# "_उं:" → "_उंः"
# "_उच्चै:" → "_उच्चैः"
# उभयत: → उभयतः
# "_उष:" → "_उषः"
# "_क:प" → "_कःप"
# "_चतु:" → "_चतुः"
# "_छंद:" → "_छंदः"
# "_छि:_" → "_छिः_"
# "_छु:_" → "_छुः_"
# "_तप:" → "_तपः"
# "_तेज:" → "_तेजः"
# "_थु:_" → "_थुः_"
# दु:ख → दुःख
# दु:श → दुःश
# दु:स → दुःस
# "_नि:" → "_निः"
# परिणामत: → परिणामतः
# "_पुन:" → "_पुनः"
# पुर:स → पुरःस
# "_प्रात:" → "_प्रातः"
# "_बहि:" → "_बहिः"
# बहुश: → बहुशः
# "_मन:" → "_मनः"
# य:क → यःक
# य:स → यःस
# यश: → यशः
# "_रज:" → "_रजः"
# "_वक्ष:स" → "_वक्षःस"
# वस्तुत: → वस्तुतः
# व्यक्तिश: → व्यक्तिशः
# शब्दश: → शब्दशः
# संपूर्णत: → संपूर्णतः
# "_सद्य:क" → "_सद्यःक"
# "_सद्य:स" → "_सद्यःस"
# "_स्वत:" → "_स्वतः"
# स्वभावत: → स्वभावतः
# "_हु:_" → "_हुः_"
# अंतिमत: → अंतिमतः
# अंशत: → अंशतः
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:३०, १२ एप्रिल २०२२ (IST)
:{{ping|Shantanuo}} माझ्याकडून तो गैरसमज झाला, हे मला काल रात्री लक्षात आले होते, मी आत्ता ते म्हणणार होतो, पण वर तुम्हीच ते बोलून दाखवले. झालेल्या गोंदळाबद्दल व गैरसोयीबद्दल क्षमस्व. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २१:२०, १२ एप्रिल २०२२ (IST)
बॉटकडून होणाऱ्या चुकांत एक विशिष्ट पॅटर्न असतो व तो शोधणे सहज शक्य असते. उदाहरणार्थ, कॅमेरामनः या शब्दात झालेला चुकीचा बदल लक्षात आल्यावर मी grep "मन:" backup.txt अशी कमांड देऊन इतर शब्द (जर्मन/ रोमन) शोधले. तसेच कः या शब्दातील नको असलेले बदल पुढे देत आहे.
# जर्मनः > जर्मन:
# रोमनः > रोमन:
# ट्रेकः > ट्रेक:
# प्रशिक्षकः > प्रशिक्षक:
# लेखकः > लेखक:
# प्रकाशकः > प्रकाशक:
# व्यवस्थापकः > व्यवस्थापक:
# नाणेफेकः > नाणेफेक:
# संपादकः > संपादक:
# दिनांकः > दिनांक:
# आयोजकः > आयोजक:
# दिग्दर्शकः > दिग्दर्शक:
# स्थानकः > स्थानक:
# क्रमांकः > क्रमांक:
एक नवीन सेक्शन "corrections” नावाचा तयार करून त्यात हे शब्द ठेवावेत.
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:४४, १५ एप्रिल २०२२ (IST)
:: क, मन याचबरोबर य या अक्षरानंतर कोलन आलेले बरेच शब्द आहेत. उदा. सदस्य:
:: बॉटद्वारे झालेले बदल पुन्हा पूर्वपदावर आणण्यासाठी खाली दिलेल्या फक्त दोन नोंदी "corrections" विभागात ठेवाव्यात.
:: # कः > क:
:: # यः > य:
:: त्याव्यतिरिक्त मन शब्दाच्या खालील दोन नोंदी घ्याव्या लागतील कारण त्यातही पाच - दहा पाने आहेत.
:: # जर्मनः > जर्मन:
:: # रोमनः > रोमन:
:: ह्या चार सुधारणा सोडल्या तर बाकी सर्व बदल बरोबर आहेत याची मी बॅकअपमधून खात्री करून घेतली आहे. अर्थात हे काम मला या आधी देखील करता आले असते. पण अशा विविध शक्यतांची पुरेशी कल्पना नव्हती आणि (अति) आत्मविश्वास ही दोन कारणे या चुकीमागे आहेत. 'य' वरून यःकश्चित आणि 'क' वरून कःपदार्थ हे दोनच विसर्गवाले शब्द कोशात मिळाले. विकीवर हे दोन शब्द दोन-तीन वेळाच वापरले गेले आहेत. त्यामुळे या दोन नोंदींची मुळात गरज नव्हती असे आता वाटते. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:५७, १६ एप्रिल २०२२ (IST)
वर दिलेली विसर्गाची सुधारित यादी वापरात आहे की जुनी यादीच अजून चालू आहे? खाली दिलेले शब्द देखील घ्यावेत असे मला वाटते.
#अंतत: > अंततः
#जन्मत: > जन्मतः
#तत्त्वत: > तत्त्वतः
#निसर्गत: > निसर्गतः
#प्रथमत: > प्रथमतः
#प्रात: > प्रातः
#बाह्यत: > बाह्यतः
#मुख्यत: > मुख्यतः
#मूलत: > मूलतः
#मूळत: > मूळतः
#विशेषत: > विशेषतः
#संभाव्यत: > संभाव्यतः
#सर्वसाधारणत: > सर्वसाधारणतः
#साधारणत: > साधारणतः
#सामान्यत: > सामान्यतः
अंततः, बाह्यतः यासारखे शब्द फार क्वचित वापरले गेले आहेत. हे मला माहीत आहे आणि तरी देखील या यादीत ते शब्द ठेवले आहेत कारण पुढे भविष्यात ते शब्द येऊ शकतात, त्यावेळी हाच अभ्यास परत करायला नको! [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १३:१७, १६ मे २०२२ (IST)
'मुलतः' आणि 'व्यक्तीशः' या दोन शब्दात सुधारणा करता येतील तर एक शब्द 'क्रमशः' टाकावा लागेल.
#क्रमश: > क्रमशः
#मुलत: > मूलतः
#मुलतः > मूलतः
#व्यक्तीश: > व्यक्तिशः
#व्यक्तीशः > व्यक्तिशः
मला जसजसे शब्द मिळत आहेत तसे मी लिहून ठेवत आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १४:२८, १६ मे २०२२ (IST)
खाली दिलेल्या शब्दांमध्ये विसर्ग नव्हे तर इंग्रजी कोलन दिला गेला पाहिजे.
#आहेः > आहे:
#आहेतः > आहेत:
#लेखनावः > लेखनाव:
#सामनाः > सामना:
#तमिळः > तमिळ:
#शकतातः > शकतात:
#खालीलप्रमाणेः > खालीलप्रमाणे:
दोन्ही शब्द सारखे दिसत असले तरी ते वेगळे आहेत. कः > क: असा बदल केला नसेल तर तो देखील करता येईल. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १४:५८, १६ मे २०२२ (IST)
::विसर्गाचा section बऱ्याच दिवसांपूर्वी disable केला होता, तो अजूनही disabledच आहे. अजून एक म्हणजे, काही लेखांमध्ये "विकिपीडिया:अबक" असा मजकूर होता. एका लेखामध्ये मला redlink सापडली होती, कोलन टाकला असता लिंक दुरुस्त झाली. तुमच्या मताशी मी सहमत आहे. आत्ता चुका कमी असतील, किंवा नसतीलही तरी माझ्या मते आपण पूर्ण संभाव्य चुका स्क्रिप्ट मध्ये टाकून ठेवायला पाहिजे. असंही bot दररोज ज्या ५ ते १० चुका दुरुस्त करतो त्या चुका प्रत्येक दिवशी नव्यानेच झाल्येल्या असतात. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २३:२६, १६ मे २०२२ (IST)
== तत्त्व आणि नेतृत्व ==
तत्त्व आणि महत्त्व अशा शब्दात दोन 'त' आहेत. पण नेतृत्व आणि हिंदुत्व अशा शब्दात एकच 'त' आहे. खाली दिलेले चुकीचे शब्द वारंवार वापरले जातात. ते बॉटनेच बदलावे लागतील.
# तत्व > तत्त्व
# तात्विक > तात्त्विक
# सत्व > सत्त्व
# सात्विक > सात्त्विक
# महत्व > महत्त्व
# व्यक्तिमत्व > व्यक्तिमत्त्व
# अस्तित्त्व > अस्तित्व
# नेतृत्त्व > नेतृत्व
# सदस्यत्त्व > सदस्यत्व
# हिंदुत्त्व > हिंदुत्व
# प्रभुत्त्व > प्रभुत्व
# प्रभूत्व > प्रभुत्व
# मुख्यत्त्व > मुख्यत्व
सत्व शब्द बदलून सत्त्व असा झाला की खाली दिलेले दोन शब्द पुन्हा बदलून पूर्वपदावर आणावे लागतील. कारण बुद्ध धर्माशी संबंधित लेखात ते तसेच लिहावे लागतील.
बोधिसत्त्व > बोधिसत्व
बोधीसत्व > बोधिसत्व
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १३:१७, ११ एप्रिल २०२२ (IST)
: _सत्व_ > _सत्त्व_ ही नोंद असेल तर बोधिसत्व बदलणे टळेल. आपण असंही सात्विक > सात्त्विक घेतच आहोत. सत्व ला space न देण्याचं काही इतर कारण आहे का? —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:१९, १३ एप्रिल २०२२ (IST)
:: हो आहे. त्यामुळे जीवनसत्त्व, सत्त्वशील, सत्त्वपरीक्षा असे शब्द देखील मॅच होतील. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:४४, १४ एप्रिल २०२२ (IST)
:::added —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १५:४०, १९ एप्रिल २०२२ (IST)
== पररूप संधी - इक प्रत्यय ==
नगर + इक = नागर + इक = नागरिक
पहिल्या तत्सम शब्दाच्या पहिल्या अक्षराची वृद्धी होते आणि दुसऱ्या (पर) शब्दाचा स्वर येतो.
wrong > correct
# अंतरीक > आंतरिक
# अत्याधीक > अत्याधिक
# अधिकाधीक > अधिकाधिक
# अधीक > अधिक
# अध्यात्मीक > आध्यात्मिक
# अनामीक > अनामिक
# अनुनासीक > अनुनासिक
# अनौपचारीक > अनौपचारिक
# अलंकारीक > अलंकारिक
# आण्वीक > आण्विक
# आंतरीक > आंतरिक
# आधुनीक > आधुनिक
# आध्यात्मीक > आध्यात्मिक
# आयुर्वेदीक > आयुर्वेदिक
# आर्थीक > आर्थिक
# इस्लामीक > इस्लामिक
# ऐच्छीक > ऐच्छिक
# ऐतिहासीक > ऐतिहासिक
# ऐतीहासीक > ऐतिहासिक
# ऐहीक > ऐहिक
# औद्योगीक > औद्योगिक
# औपचारीक > औपचारिक
# औष्णीक > औष्णिक
# कायीक > कायिक
# काल्पनीक > काल्पनिक
# कौटुंबीक > कौटुंबिक
# चमत्कारीक > चमत्कारिक
# जागतीक > जागतिक
# जैवीक > जैविक
# तात्कालीक > तात्कालिक
# तांत्रीक > तांत्रिक
# तात्वीक > तात्त्विक
# तार्कीक > तार्किक
# तौलनीक > तौलनिक
# दैवीक > दैविक
# दैहीक > दैहिक
# धार्मीक > धार्मिक
# नागरीक > नागरिक
# नावीक > नाविक
# नैतीक > नैतिक
#: नैतीक > नैतिक
# नैसर्गीक > नैसर्गिक
# न्यायीक > न्यायिक
# परीवारीक > पारिवारिक
# पारंपरीक > पारंपरिक
# पारंपारीक > पारंपारिक
# पारितोषीक > पारितोषिक
# पारिवारीक > पारिवारिक
# पैराणीक > पौराणिक
# पौराणीक > पौराणिक
# पौष्टीक > पौष्टिक
# प्रमाणीक > प्रामाणिक
# प्राकृतीक > प्राकृतिक
# प्रांतीक > प्रांतिक
# प्राथमीक > प्राथमिक
# प्रादेशीक > प्रादेशिक
# प्रामाणीक > प्रामाणिक
# प्रायोगीक > प्रायोगिक
# प्रारंभीक > प्रारंभिक
# प्रासंगीक > प्रासंगिक
# बौद्धीक > बौद्धिक
# भावनीक > भावनिक
# भावीक > भाविक
# भाषीक > भाषिक
# भौगोलीक > भौगोलिक
# भौमितीक > भौमितिक
# माध्यमीक > माध्यमिक
# मानसीक > मानसिक
# मार्मीक > मार्मिक
# मासीक > मासिक
# मौखीक > मौखिक
# यांत्रीक > यांत्रिक
# यौगीक > यौगिक
# रसायनीक > रासायनिक
# राजसीक > राजसिक
# लिपीक > लिपिक
# लैंगीक > लैंगिक
# लौकीक > लौकिक
# वयैक्तीक > वैयक्तिक
# वय्यक्तीक > वैयक्तिक
# वार्षीक > वार्षिक
# वास्तवीक > वास्तविक
# वैकल्पीक > वैकल्पिक
# वैचारीक > वैचारिक
# वैज्ञानीक > वैज्ञानिक
# वैदीक > वैदिक
# वैधानीक > वैधानिक
# वैमानीक > वैमानिक
# वैयक्तीक > वैयक्तिक
# वैवाहीक > वैवाहिक
# वैश्वीक > वैश्विक
# व्याकरणीक > व्याकरणिक
# व्यावसायीक > व्यावसायिक
# व्यावहारीक > व्यावहारिक
# शाब्दीक > शाब्दिक
# शारिरीक > शारीरिक
# शारीरीक > शारीरिक
# शैक्षणीक > शैक्षणिक
# शैक्षीणीक > शैक्षणिक
# संगीतीक > सांगीतिक
# सपत्नीक > सपत्निक
# समूदायीक > सामुदायिक
# सयुक्तीक > सयुक्तिक
# संयुक्तीक > संयुक्तिक
# सयूक्तीक > सयुक्तिक
# सर्वाधीक > सर्वाधिक
# संविधानीक > सांविधानिक
# संसारीक > सांसारिक
# संस्कृतीक > सांस्कृतिक
# संस्थानीक > संस्थानिक
# सांकेतीक > सांकेतिक
# सांख्यीक > सांख्यिक
# सांगितीक > सांगीतिक
# सांगीतीक > सांगीतिक
# सात्वीक > सात्विक
# साप्ताहीक > साप्ताहिक
# सामाजीक > सामाजिक
# सामायीक > सामायिक
# सामुदायीक > सामुदायिक
# सामुहीक > सामूहिक
# सामूहीक > सामूहिक
# सार्वजनीक > सार्वजनिक
# सार्वत्रीक > सार्वत्रिक
# सांसारीक > सांसारिक
# सांस्कृतीक > सांस्कृतिक
# साहित्यीक > साहित्यिक
# सिद्धांतीक > सैद्धांतिक
# स्थानीक > स्थानिक
# स्थायीक > स्थायिक
# स्फटीक > स्फटिक
# स्वभावीक > स्वाभाविक
# स्वाभावीक > स्वाभाविक
# स्वस्तीक > स्वस्तिक
# हार्दीक > हार्दिक
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १४:३२, १३ एप्रिल २०२२ (IST)
:एकदाच भरपूर edits होऊ नयेत म्हणून मी ४० शब्द add केले. मला वर "नैतीक > नैतिक" अशा सारख्या दोन entries दिसत आहेत. त्यामध्ये काही फरक आहे का? माझ्या browser वर दोन्ही सारख्याच दिसत आहेत. मी सध्यापुरती फक्त पहिली entry घेतली. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:३०, २१ एप्रिल २०२२ (IST)
:: तो शब्द नजरचुकीने दोन वेळा टाईप झाला. सुधारून घेतल्याबद्दल धन्यवाद. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ११:४३, २१ एप्रिल २०२२ (IST)
::: मला वाटते "corrections" विभागात खालील तीन नोंदी घ्याव्या लागतील.
::: # प्रामाणिकरण > प्रमाणीकरण
::: # प्रमाणिकरण > प्रमाणीकरण
::: # प्रामाणिकिकरण > प्रामाणिकीकरण
::: [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:१५, ३० एप्रिल २०२२ (IST)
== corrections as per Rule 8.9 ==
शक्यतो सर्व शब्दांच्या आधी आणि नंतर स्पेस द्यावी. खाली दिलेल्या दोन शब्दात ती आवश्यक आहे.
_गावून_ → _गाऊन_
_जावून_ → _जाऊन_
रागावून, समजावून, बजावून हे तीन शब्द अनुक्रमे रागाऊन, समजाऊन आणि बजाऊन असे चुकीचे बदलले जातील. उदाहरणार्थ १७ एप्रीलचा हा फरक पहा. सुबोध_जावडेकर&diff=prev&oldid=2091524 अशी पाने दोन-चारच असली तरी व्याकरणाचे नियम पाळायला हवे. 8.9 सेक्शनमध्ये किंवा "corrections" विभागात हे तीन शब्द घ्यावेत.
# रागाऊन > रागावून
# समजाऊन > समजावून
# बजाऊन > बजावून
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:१०, १७ एप्रिल २०२२ (IST)
: सध्या हे तीन शब्द चुका दुरुस्ती section मध्ये आहेत. मी उद्या ते ८.९ मध्ये हलवतो. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १६:११, १९ एप्रिल २०२२ (IST)
: विषयाला सोडून एक मुद्दा: जर कोणाला चुकीचं संपादन/चूक लक्षात नाही आली तर ते तसंच राहून जाण्याची शक्यता आहे. दुसरा मुद्दा असा कि जर कोणाला लक्षात आली आणि आपल्याला न कळवता त्यांनी चूक दुरुस्त केली तर bot नंतरच्या run मध्ये तीच चूक पुन्हा करेल. त्यामुळे आपल्याकडून झालेल्या चुका/अनपेक्षित बदल आपल्याला लक्षात येणे, व इतर संपादकांनीही आपल्याला आपल्या व इतर चुका लक्षात आणून देणे, ह्या दोन्ही गोष्टी खूप महत्वाच्या आहेत. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १६:११, १९ एप्रिल २०२२ (IST)
== corrections as per दोन शब्दांमधील जागा ==
जास्तीची स्पेस काढून टाकल्यानंतर काही वर्ग विस्कळित झाले आहेत. उदाहरण म्हणून हे पान पहा. इ.स._१७११&diff=prev&oldid=2079984 यातील एक वर्ग "वर्ग:इ.स.च्या १७१० च्या दशकातील वर्षे" बदलून "वर्ग:इ.स.च्या १७१०च्या दशकातील वर्षे" असा झाला. आणि हा नवीन वर्ग अस्तित्त्वात नाही. म्हणून खालील नोंदी "corrections" विभागात टाकाव्यात.
# ०चे > ० चे
# १चे > १ चे
# २चे > २ चे
# ३चे > ३ चे
# ४चे > ४ चे
# ५चे > ५ चे
# ६चे > ६ चे
# ७चे > ७ चे
# ८चे > ८ चे
# ९चे > ९ चे
# ०च्या > ० च्या
# १च्या > १ च्या
# २च्या > २ च्या
# ३च्या > ३ च्या
# ४च्या > ४ च्या
# ५च्या > ५ च्या
# ६च्या > ६ च्या
# ७च्या > ७ च्या
# ८च्या > ८ च्या
# ९च्या > ९ च्या
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १५:२९, १७ एप्रिल २०२२ (IST)
:त्यासोबतच "[[कल हो ना हो]]" ह्यासारखे बरेच शब्द बदलल्या गेले आहेत (कल होना हो). मला वाटते हि दुरुस्ती तात्पुरती थांबवावी, व त्यातील मोजक्या शब्दांची १०० एडिट्सची लिमिट लावून दुरुस्ती करावी. त्यामुळे कुठे काय चुकत आहे ते कळेल. पण बदल झालेले शब्द शोधणे/दुरुस्त करणे थोडे अवघड वाटत आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १८:३४, १७ एप्रिल २०२२ (IST)
::वरील सर्व, व Rule 8.9 मधील ५ entries टाकल्या. एकाच वेळेस अनेक विभागांत व अनेक नियमांबद्दल चर्चा करण्यापेक्षा, मला वाटते आपण एका वेळेस एकच नियम एकाच चर्चा विभागात tackle करावा. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:३४, १७ एप्रिल २०२२ (IST)
::: "ही दुरुस्ती तात्पुरती थांबवावी, व त्यातील मोजक्या शब्दांची १०० एडिट्सची लिमिट लावून दुरुस्ती करावी." या सूचनेशी पूर्ण सहमत आहे. "पण बदल झालेले शब्द शोधणे/दुरुस्त करणे थोडे अवघड वाटत आहे" ही अडचण खरी आहे. पुढचा बॅकअप येईपर्यंत म्हणजे पुढच्या महिन्यापर्यंत यात काहीही करता येणार नाही. "एकाच वेळेस अनेक विभागांत व अनेक नियमांबद्दल चर्चा करण्यापेक्षा, मला वाटते आपण एका वेळेस एकच नियम एकाच चर्चा विभागात tackle करावा.” ही अपेक्षा नीट कळली नाही. मला जसजसे इश्युज् मिळाले तसतसे लिहीत गेलो. वेगळी पद्धत फॉलो करावी असे वाटत असेल तर इ-मेल करून नीट समजावून द्यावे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:३५, १८ एप्रिल २०२२ (IST)
"कल होना हो" सारखे आणखी काही हिंदी शब्द खाली देत आहे. ते "corrections" या विभागात ठेवावे. बहुतेक हिंदी चित्रपटांची नावे यात दिसत आहेत.
#होना > हो ना
#कहोना > कहो ना
#अलविदाना > अलविदा ना
#जानेना > जाने ना
#तुमना > तुम ना
#जिंदगीना > जिंदगी ना
#कभीना > कभी ना
#कुछना > कुछ ना
काही मराठी शब्द देखील पूर्वपदावर आणावे लागतील.
#आहेना > आहे ना
#नाहीना > नाही ना
#काहीना > काही ना
#कोणत्याना > कोणत्या ना
#नफाना > नफा ना
#कधीना > कधी ना
#एकना > एक ना
ही वाटते तेवढी गंभीर चूक नसावी. बॉटची आणखी एखादी चूक दाखविलीत तर मी त्या पॅटर्नचे इतर शब्द देऊ शकेन.
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:५७, १९ एप्रिल २०२२ (IST)
:चूक तेवढी गंभीर नाहीये, पण काही दुवे तुटल्या गेले आहेत. ([[कल हो ना हो]] - [[कल होना हो]]). [[−१ (संख्या)]] या लेखावरील bot ची दोन संपादने. पहिल्या संपादनात आपण सगळ्या जागा काढल्या, तर दुसऱ्या दुसऱ्या संपादनामध्ये "√−१ला" ह्यामधील जागा निघाली नाही. आपल्याला १ चे, २००० च्या, १ ला, व तत्सम pattern/variation चा विचार करावा लागेल. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १६:०७, १९ एप्रिल २०२२ (IST)
वर दिलेल्या शब्दांमध्ये स्पेस टाकावी. उदा...
# _होना_ > _हो_ना_
# _कहोना_ > _कहो_ना_
ला हा प्रत्यय आधीच्या शब्दाला जोडून घेताना काही चुका झाल्या आहेत. उदाहणार्थ फ्रान्सचे_प्रदेश या लेखात "पेई दा ला लोआर" हे बदलून "पेई दाला लोआर" असे झाले आहे. यासाठी...
# _दाला_ > _दा_ला_
# _देला_ > _दे_ला_
# _डीला_ > _डी_ला_
# _डेला_ > _डे_ला_
# _झोजीला_ > _झोजी_ला_
# _आंदोराला_ > _आंदोरा_ला_
प्रत्येक शब्दाची पाच-दहा पाने तरी चुकीने बदलली गेली असावीत असा माझा अंदाज आहे. पण या सुधारणा लगेच करू नयेत. ह्या खरोखर बॉटच्या चुका आहेत याची मी पुढच्या बॅकअपमधून खात्री करून घेईन. पुढच्या महिन्यात या विषयावर माझा काहीच प्रतिसाद आला नाही तरी या सुधारणा अवश्य कराव्यात. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १५:३७, २० एप्रिल २०२२ (IST)
"दोन शब्दांमधील जागा" या विभागात दोन नोंदी वाढवाव्यात असे मला वाटते.
# _. > .
# _, > ,
पूर्णविराम, किंवा स्वल्पविराम देण्यापूर्वी स्पेस देण्याची गरज नाही . असा पूर्णविराम किंवा , असा स्वल्पविराम दिला जात नाही तर तो आधीच्या शब्दाला जोडून, असा लिहिला जातो. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:०१, २८ एप्रिल २०२२ (IST)
== Corrections as per Rule योग्य रकार ==
बऱ्याचदा हा शब्द बर्याचदा तर तऱ्हेने हा शब्द तर्हेने असा लिहिला जातो. याचे कारण ऱ्य आणि ऱ्ह काढणे खरोखरच फार कठीण आहे. असे शब्द बदलण्यासाठी "योग्य रकार” या विभागात खालील शब्द जमा करा. तुम्ही तिथे किनार्याची → किनाऱ्याची अशी नोंद केलीच आहे. पण खालील यादीत तीच नोंद मी किनार्य >किनाऱ्य अशी केली त्यामुळे किनार्याचे → किनाऱ्याचे, किनार्याला → किनाऱ्याला अशा वेगवेगळ्या नोंदी करायची गरज नाही. अनपेक्षित शब्द मॅच होण्याचा आत्तापर्यंतच्या भीतिदायक अनुभवामुळे आपण एका वेळेला केवळ पाच-दहा शब्दच स्क्रीप्टमध्ये टाकू आणि शिवाय १०० ची लिमिट ठेवू.
# कुर्ह > कुऱ्ह
# गार्ह > गाऱ्ह
# गिर्ह > गिऱ्ह
# गुर्ह > गुऱ्ह
# गेर्ह > गेऱ्ह
# गोर्ह > गोऱ्ह
# चर्ह > चऱ्ह
# तर्ह > तऱ्ह
# नर्हे > नऱ्हे
# नोर्डर्ह > नोर्डऱ्ह
# बर्ह > बऱ्ह
# बिर्ह > बिऱ्ह
# बुर्ह > बुऱ्ह
# र्हस्व > ऱ्हस्व
# र्हाइन > ऱ्हाइन
# र्हाईन > ऱ्हाईन
# र्हास > ऱ्हास
# र्हाड > ऱ्होड
# र्होन > ऱ्होन
# वर्ह > वऱ्ह
# कादंबर्य > कादंबऱ्य
# किनार्य > किनाऱ्य
# कोपर्या > कोपऱ्या
# खर्या > खऱ्या
# खोर्य > खोऱ्य
# झर्य > झऱ्य
# दौर्य > दौऱ्य
# धिकार्य > धिकाऱ्य
# नवर्य > नवऱ्य
# पांढर्या > पांढऱ्या
# पायर्या > पायऱ्या
# फेर्या > फेऱ्या
# बर्या > बऱ्या
# वार्य > वाऱ्य
# शेतकर्य > शेतकऱ्य
# सार्य > साऱ्य
# अपुर्य > अपुऱ्य
# इशार्य > इशाऱ्य
# उतार्य > उताऱ्य
# कचर्य > कचऱ्य
# कर्मचार्य > कर्मचाऱ्य
# कष्टकर्य > कष्टकऱ्य
# कॅमेर्य > कॅमेऱ्य
# गाभार्य > गाभाऱ्य
# गावकर्य > गावकऱ्य
# गोर्य > गोऱ्य
# चेहर्य > चेहऱ्य
# जबाबदार्य > जबाबदाऱ्य
# तार्य > ताऱ्य
# नोकर्य > नोकऱ्य
# पिंजर्य > पिंजऱ्य
# व्यापार्य > व्यापाऱ्य
# सातार्य > साताऱ्य
# सर्य > सऱ्य
बरेच शब्द मॅच होण्याची शक्यता असल्याने वेगळी नोंद.
# णार्य > णाऱ्य
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १८:५६, १८ एप्रिल २०२२ (IST)
वरील यादी न वापरता खाली दिलेली यादी वापरावी.
# तर्ह > तऱ्ह
# बर्हाणपूर > बऱ्हाणपूर
# बुर्हाणपूर > बुऱ्हाणपूर
# कर्हाड > कऱ्हाड
# कुर्हाड > कुऱ्हाड
# र्हास > ऱ्हास
# वर्हाड > वऱ्हाड
# कादंबर्या > कादंबऱ्या
# किनार्या > किनाऱ्या
# कोपर्या > कोपऱ्या
# खर्या > खऱ्या
# खोर्या > खोऱ्या
# दौर्या > दौऱ्या
# धिकार्या > धिकाऱ्या
# नवर्या > नवऱ्या
# पांढर्या > पांढऱ्या
# पायर्या > पायऱ्या
# फेर्या > फेऱ्या
# बर्या > बऱ्या
# वार्या > वाऱ्या
# शेतकर्या > शेतकऱ्या
# सार्या > साऱ्या
# अपुर्या > अपुऱ्या
# उतार्या > उताऱ्या
# कचर्या > कचऱ्या
# कर्मचार्या > कर्मचाऱ्या
# कॅमेर्या > कॅमेऱ्या
# गाभार्या > गाभाऱ्या
# गावकर्या > गावकऱ्या
# गोर्या > गोऱ्या
# चेहर्या > चेहऱ्या
# जबाबदार्या > जबाबदाऱ्या
# तार्या > ताऱ्या
# नोकर्या > नोकऱ्या
# पिंजर्या > पिंजऱ्या
# व्यापार्या > व्यापाऱ्या
# सर्या > सऱ्या
बरेच शब्द मॅच होण्याची शक्यता असल्याने वेगळी नोंद.
णार्य > णाऱ्य
[[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:००, १७ मे २०२२ (IST)
==बॉटचा शब्दक्रम==
बॉट एकामागून एक अशा प्रकारे शब्द बदलत जातो का? तसे असेल तर सत्व या शब्दाच्या नंतर जर बोधिसत्त्व हा शब्द घेतला तर त्या एका शब्दासाठी वेगळा वर्ग ठेवावा लागणार नाही. प्रथम बोधिसत्व हा शब्द बोधिसत्त्व असा होईल आणि लगेच पुन्हा बोधिसत्व असा बदलला जाईल.
#सत्व → सत्त्व
#बोधिसत्त्व → बोधिसत्व
मी स्वतः कधी बॉट चालवून पाहिलेला नाही. त्यामुळे ही कल्पना व्यवहार्य आहे का ते माहीत नाही. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:२८, २५ एप्रिल २०२२ (IST)
:{{ping|Shantanuo}} थोडक्यात सांगायचे तर bot "read - find - replace - save - next page" ह्या क्रमात काम करतो. त्यामुळे तुम्ही सुचवल्याप्रमाणे बदल होणार नाहीत. याचे उदाहरण खालील "प्रमाणीकरण" विभागात योगायोगाने आलेच आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १७:२१, ३० एप्रिल २०२२ (IST)
==प्रमाणीकरण==
नमस्कार. सध्या स्क्रिप्ट मध्ये वेगवेगळ्या ठिकाणी पुढील तीन entries आहेत:
# प्रामाणिकरण → प्रमाणीकरण
# प्रमाणीक → प्रामाणिक
# प्रामाणीक → प्रामाणिक
नुसते शब्द बघितले, तर ते योग्य आहेत. पण त्यामुळे बरेच अनैच्छिक/अवांछित बदल झालेत. त्यापैकी काही [https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%AB%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%80&action=history बदल इथे] बघता येतील (२८, २९, व ३० तारखेची एकूण ४ संपादने). केवळ शब्दाच्या शेवटी स्पेस टाकून दुरुस्ती होणार नाही, कारण "प्रामाणिकता", "प्रामाणिकपणे", अशे काही शब्द असतीलच. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १७:२१, ३० एप्रिल २०२२ (IST)
:: स्क्रिप्टमध्ये प्रमाणीक → प्रामाणिक अशी नोंद आहे त्यामुळे प्रमाणीकरण हा शब्द (चुकीने) प्रामाणिकरण असा बदलला गेला. त्यासाठी आता दोन मार्ग आहेत. एकतर प्रमाणीक → प्रामाणिक ही नोंद स्क्रिप्टमधून काढून टाका. किंवा / आणि प्रामाणिकरण > प्रमाणीकरण अशी एकच नोंद घेऊन स्क्रिप्ट पुन्हा चालवा. असा प्रकार आपण बोधिसत्व शब्दाच्या वेळी केला होता. सत्व शब्द सगळीकडे सत्त्व असा बदलून घेतला त्यानंतर बोधिसत्त्व सुधारून परत बोधिसत्व केला. अशा अपवादात्मक सुधारणा कराव्या लागतील. त्याला इलाज नाही. विकीवरील शुद्धलेखन हा खूप जुना आणि आनुवंशिक म्हणता येईल असा आजार आहे. त्यावरील उपचार दीर्घकाळ चालणारे आहेत. पेशंटची कंडिशन पाहून औषधात बदल होऊ शकतील. वैद्य चुकाही करू शकेल. आपण आत्तापर्यंत जे सहकार्य केलेत ते पुढेही कराल असा विश्वास वाटतो. पण मला माझ्या मूळ प्रश्नाचे समाधानकारक उत्तर मिळालेले नाही. जर मी स्क्रिप्टमध्ये खाली दिलेल्या दोनच नोंदी त्याच क्रमाने घेतल्या.
:: # प्रमाणीक → प्रामाणिक
:: # प्रामाणिकरण → प्रमाणीकरण
:: आणि माझ्या लेखात जर फक्त एकच शब्द ठेवला "प्रमाणीकरण" तर तो तसाच राहील का? याचे होय किंवा नाही असे एका शब्दात उत्तर द्यावे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:४०, २ मे २०२२ (IST)
:::{{ping|Shantanuo}} धन्यवाद, मी जोपर्यंत सक्रिय आहे, तोपर्यंत माझी वागणूक अशीच राहील :-) मी वरच्या "बॉटचा शब्दक्रम" मध्ये तुम्हाला उत्तर दिले होते, पण बहुधा त्याकडे तुमचे लक्ष गेले नसेल. तुमच्या प्रश्नाचे अगदी थोडक्यात उत्तर:<br />"प्रमाणीक → प्रामाणिक" मुळे प्रामाणिकरण असा बदल होईल. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १०:४८, ३ मे २०२२ (IST)
:::: पण त्यानंतर असणार्या "प्रामाणिकरण → प्रमाणीकरण" या नोंदीमुळे तो परत मूळपदावर म्हणजे प्रमाणीकरण असा होणार नाही का? धूळपाटीवर खात्री करून घ्या असे सुचविणे म्हणजे लहान तोंडी मोठा घास घेतल्यासारखे होईल. तुमचा बॉटचा अनुभव खूप मोठा आहे हे मला माहीत आहे पण या बाबतीत मला तुमचे म्हणणे चुकीचे वाटत आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १२:०२, ३ मे २०२२ (IST)
:::: तुम्ही म्हणता आहात ते बहुतेक बरोबर असावे. कारण एकदा का शब्द मॅच झाला की तो प्रोग्राम लूपमधून बाहेर पडल्यामुळे पुढचा शब्द जुळण्याचा प्रश्नच उद्भवत नाही. चूक दुरूस्तीचे बोधिसत्त्व → बोधिसत्व आणि प्रामाणिकरण → प्रमाणीकरण हे शब्द स्वतंत्रपणे चालवावे लागतील. त्याच बरोबर सत्व > सत्त्व तसेच प्रमाणीक → प्रामाणिक ही नोंद रोज चालवण्याच्या स्क्रिप्टमधून काढून टाकावी लागेल. म्हणजे आपल्याला एकूण तीन स्क्रिप्ट्स ठेवाव्या लागतील. एक रोज चालविण्याची यादी, दुसरी कधीतरी म्हणजे २ – ३ महिन्यातून एकदा चालविण्याची यादी आणि या यादीमुळे झालेले अवांछित बदल दुरुस्त करणारी तिसरी यादी. :) [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:०६, ५ मे २०२२ (IST)
:::::दोघांच्या खात्रीसाठी आपण एकदा प्रयोग करून बघू. computers म्हणूनच नाही, सगळ्याच बाबतीत शंकेचं सुरक्षितपणे निरसन होत असेल तर ते करणं कधीही चांगलच. मी काही दिवस गावाला जातोय. परत आलो कि प्रयोग करून बघतो. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:३३, ५ मे २०२२ (IST)
*{{ping|Shantanuo}} नमस्कार. तुमची शंका अगदी बरोबर होती. पानावर फक्त "प्रमाणीकरण" शब्द, आणि तुम्ही सांगितल्याप्रमाणे दोन entries ठेवल्या असता काहीच changes झाले नाहीत. पण "प्रामाणिकरण → प्रमाणीकरण" हि एन्ट्री काढली असता "प्रमाणीकरण" → "प्रामाणिकरण" असा बदल झाला. जवळपास ४ वर्षांपूर्वी अगदी ह्याच विषयावर इंग्रजी विकिपीडियावर चर्चा झाली होती, तेव्हा AWB (bot व non-bot AWB), आणि python bot ह्या दोघांचा "read - find - replace - save - exit/next page" असा क्रम होता. त्यानंतर कधीतरी बदल झाला असावा. तेव्हा bot आधी पूर्ण पान read करायचा. read process पूर्ण झाल्यावर जेवढ्या strings match झाल्या त्या बदलल्या जायच्या, एकदा read - replace झाल्यानंतर page save व्हायचे. माझ्यामुळे झालेल्या तसदीबद्दल क्षमस्व. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २३:११, ११ मे २०२२ (IST)
::: तसे असेल तर फारच उत्तम. खाली दिलेले शब्द त्याच क्रमाने स्क्रिप्टमध्ये टाकायला हरकत नाही.
::: # प्रमाणीक → प्रामाणिक
::: # प्रामाणिकरण → प्रमाणीकरण
::: # सत्व → सत्त्व
::: # बोधिसत्त्व → बोधिसत्व
::: अवांछित शब्द बदलण्यासाठी वेगळी स्क्रिप्ट नको. आणखी एक प्रयोग करून पहायचा असेल तर त्या दोन नोंदी उलट क्रमाने स्क्रिप्टमध्ये ठेवून जर ती स्क्रिप्ट रोज चालवली तर शब्द बदलून प्रामाणिकरण असा चुकीचा शब्द मिळेल. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:०३, १२ मे २०२२ (IST)
:::: {{ping|Shantanuo}} नमस्कार. मी वरील चार entries "experiement" section मध्ये टाकल्या आहेत. experiment section फक्त [[विकिपीडिया:धूळपाटी/KiranBOT II]] वर दुपारी २:३५ वाजता रन होतो. तुम्हाला जितक्या entries/शब्दांसोबत प्रयोग करायचे आहेत, ते कळवा, व मी त्या entries experiments section टाकतो. मी धुळपाटीवर दुसरे महायुद्ध, क्रिकेट, आणि महाराष्ट्राची अर्थव्यवस्था असे तीन लेख टाकले आहेत, त्यांमध्ये वेग-वेगळ्या प्रकारचे भरपूर शब्द आहेत. जर तुम्हाला काही टाकायचे असतील तर "blank section" नावाच्या section मध्ये टाकू शकता. पान खूप मोठे झाले आहे, त्यामुळे एक section edit करायला सोपे जाईल. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:४६, १५ मे २०२२ (IST)
::::: मला फक्त एकच प्रयोग करून हवा आहे. मी जर खाली दिलेल्या दोन नोंदी स्क्रिप्टमध्ये त्याच क्रमाने टाकल्या आणि लेखात फक्त एकच शब्द "प्रमाणीकरण" ठेवला तर तो शब्द तसाच राहील का? याचे "हो" किंवा "नाही" असे एका शब्दात उत्तर हवे आहे. ही स्क्रिप्ट चार-पाच दिवस रोज चालवून शब्दात काही बदल होत आहे का ते पहायचे आहे. तुमचे काम थोडे वाढवत आहे. पण तुम्हीच म्हटल्याप्रमाणे "सगळ्याच बाबतीत शंकेचं सुरक्षितपणे निरसन होत असेल तर ते करणं कधीही चांगलच."
::::: # प्रामाणिकरण → प्रमाणीकरण
::::: # प्रमाणीक → प्रामाणिक
::::: माझ्यामते याचे उत्तर "नाही" असे येईल. पहिल्याच दिवशी "प्रमाणीकरण" चे "प्रामाणिकरण" होईल आणि नंतर दुसर्या/ तिसर्या दिवशी काही बदल न होता तो तसाच "प्रामाणिकरण" असा राहील. मग हे निश्चित होईल की स्क्रिप्टमध्ये नोंदी करताना त्यांचा क्रम निर्णायक ठरतो. नोंदीचा क्रम बदलला की त्यांचा परिणाम बदलू शकतो. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०८:५७, १६ मे २०२२ (IST)
:::::: {{ping|Shantanuo}} काम/प्रयोग कितीही वाढले तरी माझी काहीच हरकत नाही :-) experiment स्क्रिप्ट धुळपाटीवर रोज दुपारी २:३५ वाजता run होते. १६ तारखेला काही बदल झाले नाही. experiment स्क्रिप्ट मध्ये काही entries टाकायच्या किंवा बदलायच्या असतील तर मला कळवा. किंवा experiment स्क्रिप्ट ची संपादनाची वेळ वाढवायची असेल तर तेही जमते. स्क्रिप्ट सध्या cron मधून run/initiate होते. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:०७, १६ मे २०२२ (IST)
::::::: १६ तारखेला काही बदल झाले नाही असे आपण लिहिले आहे. पण तेव्हा शब्दांचा क्रम काय होता? पर्याय १ की पर्याय २?
::::::: पर्याय १ः
::::::: # प्रमाणीक → प्रामाणिक
::::::: # प्रामाणिकरण → प्रमाणीकरण
::::::: पर्याय २ः
::::::: # प्रामाणिकरण → प्रमाणीकरण
::::::: # प्रमाणीक → प्रामाणिक
::::::: कोणताही पर्याय वापरला तरी शब्द बदलत नाही असे आपल्याला म्हणायचे आहे का? [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:०७, १७ मे २०२२ (IST)
:::::::: hypothesis: पर्याय १ वापरला तर एकाच दिवसात तर पर्याय २ वापरला तर दोन दिवसात योग्य शब्द बौद्धिक मिळेल.
:::::::: पर्याय १ः
:::::::: ध्द > द्ध
:::::::: बौद्धीक > बौद्धिक
:::::::: पर्याय २ः
:::::::: बौद्धीक > बौद्धिक
:::::::: ध्द > द्ध
:::::::: लेखातील शब्दः बौध्दीक
:::::::: माझा अंदाज बरोबर आहे का ते पाहून प्रतिसाद द्यावा. कोणत्या शब्दांमुळे गोंधळ होऊ शकतो ते या पायथॉन स्क्रिप्टमध्ये दिसू शकेल. https://github.com/shantanuo/spell_check/blob/master/substring_match_final.ipynb [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:५०, १८ मे २०२२ (IST)
::::::::: experiment/धूळपाटी स्क्रिप्ट मध्ये सध्या पुढील क्रम आहे:
::::::::# प्रमाणीक → प्रामाणिक
::::::::# प्रामाणिकरण → प्रमाणीकरण
::::::::# सत्व → सत्त्व
::::::::# बोधिसत्त्व → बोधिसत्व
:::::::::—usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १२:३३, १८ मे २०२२ (IST)
:::::::::: प्रमाण या मूळ शब्दाला इक प्रत्यय लागून "प्रामाणिक" तर त्याशिवाय "प्रमाणीकरण" असाही शब्द बनतो. त्यासारखे इतर काही शब्द शोधले. उदा. मूळ शब्द "उद्योग" असा असला तर त्यापासून "उद्योगीकरण", "औद्योगिक" (पररूप संधी-इक) आणि "औद्यौगिकीकरण" असे तीन नवे शब्द बनतील. त्या नियमात बसणारे हे आणखी काही शब्द घ्यावेत. http://mr.shoutwiki.com/wiki/Non_dict_pages_4 [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १२:१३, २७ मे २०२२ (IST)
* मी योग्य रकारातील पहिल्या पाच entries स्क्रिप्ट मध्ये टाकल्या (गेर्ह > गेऱ्ह पर्यंत). —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:५३, १५ मे २०२२ (IST)
:: कृपया त्या पाच एंट्री काढून टाकाव्यात. मी नवीन लिस्ट दिली आहे ती वापरावी. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १४:२१, १८ मे २०२२ (IST)
:::{{re|Shantanuo}} vij naslyamule saddhya computer band aahe. 2:30 purvi light parat yetach mi navin list script madhe takto, light nahi aali tar ratri takto. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १४:२६, १८ मे २०२२ (IST)
== corrections as per गट १, गट २, वेलांटी and उकार ==
नेहमी चुकणारे शब्द मी येथे लिहून ठेवले आहेत...
http://mr.shoutwiki.com/wiki/Non_dict_pages_2
त्यातील योग्य वाटतील ते शब्द गट १ आणि गट २ साठी निवडून घ्यावेत. यातील काही शब्द विकीवर फार कमी वेळा वापरलेले गेले आहेत. तरीदेखील मी या यादीत ते शब्द ठेवत आहे कारण त्या निमित्ताने शुद्धलेखनाचे डॉक्युमेंटेशन होईल. :) [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १३:१८, ५ मे २०२२ (IST)
बॉटने "वरुन" हा शब्द "वरून" असा दीर्घ केला आहे. माझ्या मते "रुन " > "रून " (note the space) अशी नोंद स्क्रिप्टमध्ये करावी. म्हणजे इतर शब्द जसे धरुन, भरुन हे देखील सुधारले जातील. आणि मग "करुन" आणि "वापरुन" या दोन शब्दांसाठी वेगळी नोंद करण्याची आवश्यकता राहणार नाही. यातून अनपेक्षित बदल होणार नाहीत याची मी बॅकअपमधून खात्री करून घेतली आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:३९, ३ जून २०२२ (IST)
: "रुन " > "रून " केले. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०१:१२, ५ जून २०२२ (IST)
==योग्य रकार==
नमस्कार. "उपयोगार्ह" योग्य कि "उपयोगाऱ्ह"? [[special:diff/2111435]]. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २१:२०, १६ मे २०२२ (IST)
:माझ्या मते उपयोगार्ह हे योग्य आहे. फोड=उपयोग+अर्ह [[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) २२:५२, १६ मे २०२२ (IST)
:: Yes, you are correct. I have updated the list. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:०१, १७ मे २०२२ (IST)
==नवीन bot==
{{ping|Shantanuo}} नमस्कार. मी हे बऱ्याच दिवसांपूर्वी सुचवणार होतो, पण राहून गेलं. आपल्या दोघांचा online येण्याच्या वेळा वेगळ्या असल्यामुळे, व इतर कारणांमुळे आपल्याला म्हणावं तसे प्रयोग करता येत नाहीयेत. जर तुम्ही bot सुरु केला, तर तुम्हाला प्रयोग करणे खूप सोपे जाईल, आणि म्हणावं तेवढे/तसे प्रयोग करता येतील. AWB tool वापरायला खूप सोपे आहे, आणि [[:en:Wikipedia:AutoWikiBrowser/User_manual]] वर पूर्ण manual उपलब्ध आहे, आणि मला त्याचा खूप अनुभव आहे. bot flag मिळाला तर डेस्कटॉप वर python bot इन्स्टॉल करता येतो, आणि तुम्हाला python बद्दल आधीच भरपूर अनुभव आहे. दोन्ही bot साठी एकदाच परवानगी व एकच नवीन खाते लागेल. फक्त तुमच्या userspace व धुळपाटीवर प्रयोग करण्यासाठी bot फ्लॅग सहजतेने मिळेल, आणि वेगवेगळे व भरपूर प्रयोग करणेसुद्धा सुकर होईल. तुमच काय मत आहे? —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २३:११, १८ मे २०२२ (IST)
:: मला बॉटचा (किंवा इतर कोणताच) विशेषाधिकार नको आहे. त्याला कारणे बरीच आहेत. त्यातील काही निवडक कारणे खाली देत आहे.
:: 1) मला सध्या वेळ असला तरी पुढे अजिबात वेळ मिळणार नाही. तसेच माझा सहभाग फक्त शुद्धलेखन या एकाच विषयाशी संबंधित आहे.
:: 2) मी फक्त विकीपुरता विचार न करता पूर्ण मराठी भाषेच्या संदर्भात विचार / सूचना करतो. विकीच्या तत्त्वांशी एकनिष्ठ राहणे मला जमणार नाही.
:: 3) तुम्ही केलेल्या मार्गदर्शनामुळे आणि प्रोत्साहनामुळे मी काही काम करू शकलो. मॅनॅजमेंटमधील इतर कोणाशीही माझे जराही पटत नाही.
:: [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:२५, १९ मे २०२२ (IST)
::: मला वाटते मी तुमचे विचार थोड्याफार प्रमाणात समजू शकतो, आणि थोड्याफार प्रमाणात सहमत सुद्धा आहे. थोडक्यात सांगायचे तर, तुम्ही आणि मी आणि इतर कोणीही wikipedia शी बांधील नाही. हा bot तयार करण्यामागे हेसुद्धा एक कारण आहे - यदा कदाचित भविष्यात जर माझी येथील सक्रियता कमी झाली किंवा पूर्णपणे थांबली तरी ह्या bot ची संपादने व शुद्धलेखन अवितरतपणे चालावी अशी माझी अपेक्षा आहे.
::: तुम्ही यादी सुचवण्यापूर्वी माझी यादी खूप बालिश [https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:KiranBOT_II/typos&oldid=2019068 व अविकसित होती.] केवळ तुमच्या मदतीमुळे व प्रोत्साहनामुळे ती आजच्या स्वरूपात आली आहे. जर मला तुमचे मार्गदर्शन असेच मिळत राहिले तर मला वाटते ह्या यादीमध्ये जवळपास सगळ्याच संभाव्य चुका समाविष्ट होतील.
::: जर तुम्ही AWB आणि/किंवा python bot वापरून केवळ तुमच्या userspace मध्ये ([[user:Shantanuo/sandbox]]) किंवा [[विकिपीडिया:धूळपाटी/KiranBOT II]] वर फक्त शुद्धलेखन संदर्भात प्रयोग केले असता कोणाला काही आक्षेप किंवा अडचण असेल असे मला वाटत नाही. सगळ्यात महत्वाचा फायदा म्हणजे तुम्हाला हवं तेव्हा, हवे तसे व हवे तितके प्रयोग करून बघता येतील. मला वाटते तुम्ही AWB तरी वापरून बघावं. शेवटी निर्णय तुमचाच आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १०:१५, २० मे २०२२ (IST)
==नेमकी स्क्रिप्ट==
आपण जी स्क्रिप्ट वापरत आहात ती नेमकी येथे आहे तीच आहे का त्यात काही बदल झाले आहेत? सदस्य:KiranBOT_II/typos
उदाहरणार्थ "णार्य → णाऱ्य" ही नोंद "गट २" या विभागात दिसत आहे. पण ती वास्तविक "योग्य रकार" या विभागात हवी. तसेच "योग्य रकार" या यादीतील काही नोंदी चुकलेल्या आहेत. उदा. गार्ह → गाऱ्ह अशी नोंद मी सुचविली पण त्यामुळे काही अनपेक्षित बदल झाले (उदा. उपयोगार्ह). त्यानंतर ती यादी मी सुधारून दिली, पण ती नवीन यादी वापरलेली दिसत नाही.
तुम्ही वापरत असलेल्या पायथॉन स्क्रिप्टमध्ये थोडादेखील बदल केल्यास ती स्क्रिप्ट (कोणत्याही कमेंटशिवाय) "जशी च्या तशी" कुठेतरी प्रसिद्ध करणे आवश्यक आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:०२, २० मे २०२२ (IST)
:{{ping|Shantanuo}} मी थोड्याच वेळात [[user:KiranBOT II/script]] इथे स्क्रिप्ट प्रकाशित करतो. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०९:४९, २० मे २०२२ (IST)
:वरील पानावर जी स्क्रिप्ट ती जशास तशी server आहे. आणि "list of fixes" नावानी जी यादी आहे, त्याप्रमाणे edits होतात. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ११:२८, २० मे २०२२ (IST)
:: इतकं सिस्टिमॅटिक काम मराठी विकीवर मी कधीच पाहिलेलं नाही. चार सूचना आहेत त्यांचा विचार व्हावा.
:: १) तुमच्या स्क्रिप्टमध्ये खालील नोंदी आहेत त्या काढून टाका किंवा कमेंट करा.
:: #(' नि ', 'नी '),
:: #('क:', 'कः'),
:: #('य:', 'यः'),
:: २) "इंग्रजी कोलनचा मराठी कोलन" ह्या चर्चेत काही सूचना केलेल्या आहेत त्यांचा समावेश व्हावा.
:: ३) कोणताही सेक्शन डिसेबल ठेवण्यात काही अर्थ नाही. कारण तो एकदा तरी विकीवर रन झाला आहे. सर्व सेक्शन एनेबल करा.
:: ४) योग्य रकार fix14 यात आता फक्त ४० नोंदी आहेत. # 57 entries नव्हे. तसेच खालील चार आकडे सुधारून घ्यावेत.
:: #fix9 20 (not 16)
:: #fix14 40 (not 3)
:: #fix18 84 (not 41)
:: #fix19 21 (not 24)
:: [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १४:४०, २० मे २०२२ (IST)
:: ५) मूळ लेखातील [[सदस्य:KiranBOT_II/typos#जोडाक्षरे_-_स्वर|जोडाक्षरे - स्वर]] हा विभाग स्क्रिप्टमध्ये कुठे आहे? तो वगळण्याचे कारण काय असावे? मला त्यात आणखी एक नोंद हवी आहे.
:: ाॅ > ॉ
:: "समाजशास्त्र" या लेखात "हॅरी जाॅन्सन यांनी सांगितलेले स्वरूप पुढीलप्रमाणे " यातील जॉ हे अक्षर काही ब्राउझरमधून तुटल्यासारखे दिसते. डॉक्टर याचे लघुरुप डॉ. हे खूप ठिकाणी डाॅ. असे तुटक दिसते. तुम्हाला जर दोन्ही अक्षरे सारखीच दिसत असतील तर हाच मजकूर नोटपॅडमध्ये कॉपी-पेस्ट करून पाहू शकता. हा मुद्दा विशेष महत्त्वाचा नाही असे जर तुमचे मत असेल तर या विनंतीकडे लक्ष देऊ नये.
:: तसेच खालील नोंददेखील हवी आहे.
:: अा > आ
:: आे > ओ
:: आै > औ
:: आॅ > ऑ
:: ाे > ो
:: ाी > ी
:: चावडीवरील "जुनी_चर्चा_७#लेखाचे_शीर्षक_बदलण्याबाबत" या चर्चेत या बदलाचे महत्त्व सांगितले गेले आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:५१, २२ मे २०२२ (IST)
:::{{ping|Shantanuo}} नमस्कार. तुम्ही सुचवल्याप्रमाणे मी चुका सुधरवल्या आहेत. तसेच "णार्य → णाऱ्य" हि entry "योग्य रकार" मध्ये हलवली. काही अनपेक्षित बदल घडल्यास तपासायला सोपे जावे, या हिशोबाने मी ती एन्ट्री वेगळी ठेवली होती (section २० मध्ये). तसेच मी विसर्ग/कोलन संदर्भात मूळ लेखामध्ये (/typos) दोन नवीन विभाग तयार केलेत. स्क्रिप्ट मध्ये केलेले [https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:KiranBOT_II/script&diff=prev&oldid=2113530 बदल इथे बघता येतील,] त्यामधील केवळ edit summary मी नंतर update केली.<p>जोडाक्षरे/स्वर सोबत मी एडिट्स जतन न करता काही प्रयोग करून बघिलते होते, मला भरपूर अनपेक्षित बदल घडण्याची शंका आली होती. "काही दिवसांनंतर पुन्हा प्रयत्न करून बघू" असा विचार केला, नंतर कधी त्यासाठी वेळ भेटला नाही. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २३:१३, २२ मे २०२२ (IST)
:::: अनपेक्षित बदलांची नुसती शंका जरी आली तरी त्या नोंदी स्क्रिप्टमध्ये न घेण्याचा आपला निर्णय योग्य होता. कारण नंतर बदल शोधणे आणि परत फिरवणे कठीण होऊन बसते. पण त्याचबरोबर अशी शंका येण्यासारखे शब्द इथे कळवणे किंवा ब्लॉगवर वगैरे लिहून ठेवणे आवश्यक आहे. त्यामुळे इतरांचा वेळ वाचेल. बऱ्याच लोकांच्या मते हे बदल नाही केले तरी चालण्यासारखे आहे. कारण त्यामुळे वाचकांना काहीच फरक पडत नाही. पण युनिकोडच्या मानकांचे पालन करणे (सहज शक्य असल्यामुळे) लाँग टर्मसाठी उपयुक्त आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:०८, २३ मे २०२२ (IST)
*{{ping|Shantanuo}} "इंग्रजी colon चा मराठी विसर्ग", व "मराठी विसर्गाचा इंग्रजी colon" हे सेक्शन मी नजर ठेवण्यासाठी वेग-वेगळ्या टास्क मध्ये टाकले होते. "मन: → मनः" ह्या एन्ट्रीमुळे "जर्मनः" ला विसर्ग व कोलन लागण्याचा लूप सुरु झाला होता. त्यामुळे मी सध्यापुरतं "मन: → मनः" (कोलन तो विसर्ग) हि एन्ट्री comment out केली आहे. तसेच, वरील संभाषणानुसार प्रमाणिक/प्रामाणिक वाल्या तीन एंट्रीएस comment out केल्या, व "पररूप संधी - इक प्रत्यय" मध्ये नवीन एंट्रीएस टाकून तो section सुरु केला. त्यानुसार मी [[सदस्य:KiranBOT II/typos/script]] update केली (पान स्थानांतरित केले) . —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १३:३३, २६ मे २०२२ (IST)
:: ठीक आहे. "मन: → मनः" (कोलन तो विसर्ग) ही एन्ट्री comment out करायला सांगायचे मी विसरलो. माझी चूक सुधरवून घेतल्याबद्दल धन्यवाद. पण जर्मनः → जर्मन: म्हणजे (विसर्ग तो कोलन) ही नोंद कमेंट करण्याचे कारण कळले नाही. जर्मन शब्दाला संस्कृतसारखा विसर्ग लागत नाही. आणि मन चा कोलन तो विसर्ग बदल झाल्यानंतर जर जर्मन आणि रोमन या दोन नोंदी असतील तर चिंता करण्याचे कारण नाही कारण ती नोंद परत जर्मन: (कोलन) अशी झाली असती. हवे तर धूळपाटीवर खात्री करून घेऊ शकता. जर माझी समजण्यात काही गडबड होत असेल तरी प्रतिसाद देण्याची गरज नाही. पुढच्या महिन्याचा बॅक-अप आला की माझा मी समजावून घेईन. ती पद्धत मला जास्त सोयीची वाटते.
:: दुसरी गोष्ट म्हणजे आपण आपल्या सदस्य पानावर "काही वैयक्तिक कारणांमुळे, मी ऑफलाईन आहे. मला खात्री नाही की मी परत कधी येईन." असा संदेश का लावला आहे? काही महाभाग कुंभकर्णासारखे दीर्घ काळानंतर जागे होऊन विकीवर येतात, त्यांचेही स्वागतच होते. कोणी कारण विचारत नाही. तुम्ही तुमच्या सोयीनुसार जितके योगदान देऊ शकाल ते मौल्यवान आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १४:४४, २६ मे २०२२ (IST)
::: "जर्मनः → जर्मन:" entry पुन्हा सुरु केली, गडबडीत comment out झाली होती. तुम्ही "व्यावसायिकरण > व्यावसायीकरण" असा बदल केल्याचे लक्षात आले. "व्यावसायीक > व्यावसायिक" entry मध्ये space टाकायची का? —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १६:४४, २७ मे २०२२ (IST)
:::: वास्तविक "व्यावसायिकरण" आणि "व्यावसायीकरण" हे दोन्ही शब्द चुकीचे असून खरा शब्द "व्यवसायीकरण" असा आहे. "व्यवसाय" शब्दापासून पररूप संधीचा इक प्रत्यय लागून "व्यावसायिक" असा शब्द बनेल तर त्यापुढे "व्यावसायिकीकरण" असाही शब्द बनविता येईल. बॉटला भारी पडणार नसेल तर ही आणखी एक अशा शब्दांची यादी. http://mr.shoutwiki.com/wiki/Non_dict_pages_4 [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०८:५६, २८ मे २०२२ (IST)
== टंकभेद की लेखनभेद ==
[[File:Tank to lekhan.png|thumb|change tank to lekhan]]
"अधिक माहिती" या दुव्यावर क्लिक केली की "typos#टंकभेद” या दुव्यावर नेले जाते. पण तो दुवा अस्तित्त्वात नाही. त्याबदली “typos#लेखनभेद" येथे नेले गेले पाहिजे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:४७, ३१ मे २०२२ (IST)
:केले. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:२५, ५ जून २०२२ (IST)
== एअरलाइन्स सुधारणेविषयी ==
गट २ मधील "एरलाइन्स → एअरलाइन्स" ही नोंद कमेंट करावी. वास्तविक "एअरलाइन्स" हाच शब्द सर्वानुमते बरोबर असला तरी दोन बॉट्सच्या माध्यमातून "एडिट वॉर" होऊ देऊ नये. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ११:११, ३१ मे २०२२ (IST)
:केले. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:२६, ५ जून २०२२ (IST)
==नवीन यादी==
{{ping|Shantanuo}} http://mr.shoutwiki.com/wiki/Non_dict_pages_4 हि यादी कोणत्या नियमात/section मध्ये बसेल? —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ०१:२०, ५ जून २०२२ (IST)
:: “करण” नावाचा स्वतंत्र विभाग बनवून एकदा रन होऊ द्या. मग डेली क्रॉन साठी "पररूप संधी इक प्रत्यय" या विभागात जमा करून घ्यावा कारण हे शब्द कोणी रोज वापरत नाही. दुसरी गोष्ट म्हणजे हे शब्द कुणाला तरी दाखवून घ्या. माझ्याकडे मराठी भाषेची कसलीही डिग्री नाही! मी मला जमेल तितका अभ्यास करून शब्द सुचवीत आहे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:२३, ५ जून २०२२ (IST)
:::{{ping|Shantanuo}} मी "एअरलाइन्स → एरलाइन्स" अशी एन्ट्री टाकली. आधीच्या एन्ट्रीमुळे बरेच लाल दुवे तयार झाले होते. व वरील यादी "योग्य दीर्घ वेलांटी" ह्या वेगळ्या विभागात टाकली. मी सर्व विभाग/fixes एकाच run मध्ये टाकलेत. जेव्हा कधी आपण नवीन शब्दांची यादी वाढवूत तेव्हा ती दुसऱ्या run मध्ये टाकता येतील, व २-३ दिवसानंतर नवीन यादी पहिल्या run मध्ये हलवता येईल. जेव्हा RAM किंवा दुसरी एखादी अडचण आली, तेव्हा अडचणीनुसार उपाय शोधता येईल. अजून एखादी नवीन यादी आहे का? —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:२०, १० जून २०२२ (IST)
:::: खाली दिलेल्या दोन याद्या सुधारून झाल्या का?
:::: Corrections as per Rule 8.1
:::: http://mr.shoutwiki.com/wiki/Non_dict_pages
:::: corrections as per गट १, गट २, वेलांटी and उकार
:::: http://mr.shoutwiki.com/wiki/Non_dict_pages_2
:::: [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:४९, ११ जून २०२२ (IST)
::: रुन_ > रून_ हि एन्ट्री सुद्धा comment out केली. "कॅथरुन" व इतर काही शब्द अनपेक्षितपणे बदलल्या गेलीत. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:३०, १० जून २०२२ (IST)
:::: रुन_ > रून_ हि एन्ट्री सुद्धा comment out केली. "कॅथरुन" व इतर काही शब्द अनपेक्षितपणे बदलल्या गेलीत. ते माझ्यादेखील लक्षात आले होते. त्यासाठीच मी नियमाखाली त्याचे अपवाद सुधारण्याची सूचना केली होती. उदाहरणार्थः
:::: रुन_ > रून_
:::: कॅथरून > कॅथरुन
:::: ही सूचना तुम्ही स्वीकारली की नाही याची कल्पना नाही. कदाचित पुरेशा प्रमाणात चाचण्या झाल्या नसतील. माझ्यामते एखाद-दुसऱ्या इंग्रजी शब्दासाठी एक चांगला रूल काढून टाकणे योग्य नाही. पण तुमचा निर्णय अंतिम राहील. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:०३, ११ जून २०२२ (IST)
::::: माझं मत अंतिम निर्णय ठरवणे (कधीच) योग्य राहणार नाही. तुम्ही केलेले बदल मला दिसले होते, bot नी ते दुसऱ्या दिवशी उलटवले असते. त्यामुळे ती स्ट्रिंग मी तात्पुरती डिसेबल केली, ती पुन्हा सुरु करता येईलच. दुसरी अडचण अशी आहे कि आपण जरी योग्य शब्द टाकत असलो, तरी बरेच लेखं हे चुकीच्या शीर्षकाखाली तयार झाले होते/आहेत. त्यामुळे लाल दुवे तयार होण्याची शक्यता आहे. हे मी ह्यापूर्वी बरेचदा पाहिले होते, व काही दिवसांपूर्वी पुन्हा "एरलाईन्स" सोबत झाले होते. काही दिवसानंतर मी meta व इंग्रजी विकिपीडियावर चौकशी करतो कि लाल दुवे कसे शोधावेत. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १७:२७, ११ जून २०२२ (IST)
::::: Non dict pages 2 कोणत्या नियमात/विभागात टाकावी? तसेच मला "करूया", "खात्री", "निव्वळ", "संयुक्तिक", व "सर्दी" ह्या शब्दांबद्दल खात्री नाही. तुम्ही म्हटल्याप्रमाणे आपण यादी तयार करू, तुमच्या अनुभवावर मला विश्वास आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १७:३३, ११ जून २०२२ (IST)
:::::: हे सर्व शब्द मी अरुण फडके यांच्या "शुद्धलेखन ठेवा खिशात" या मोबाईल ॲप मधून घेतले आहेत. करूया > करू या / खात्री > खातरी / निव्वळ > निवळ / संयुक्तिक > सयुक्तिक / सर्दी > सरदी प्रत्येक शब्दापुढे त्यांनी स्पष्टीकरण देखील दिले आहे म्हणजे ही काही "प्रिंटींग मिस्टेक" नव्हे किंवा "सॉफ्टवेअर बग" देखील नाही. आपण जन्मभर जे शब्द वापरले ते चुकीचे होते हे समजल्यावर मला धक्काच बसला होता. तुम्हाला जर खात्री / खातरी असे दोन्ही शब्द ठेवायचे असतील तर तसेही करता येईल. कारण हे शब्द आता रूढ झाले आहेत.
:::::: प्रथम हे सर्व शब्द एकदम रन करून घ्या. म्हणजे अनपेक्षित बदल झाले तर सुधारता येतील. त्यानंतर हे शब्द वेलांटी, उकार, रकार, गट १ असे विभागून टाकावे. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:३०, १२ जून २०२२ (IST)
:::::: rule 8.1 मधील पहिल्या ४३ एंट्रीस second run मध्ये घेतल्या. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १८:५४, ११ जून २०२२ (IST)
:::::::{{ping|Shantanuo}} नमस्कार. ८.१ मध्ये मी अजून ४१ एंट्रीएस वाढवल्यात. रोज ४२ एंट्रीएस वाढवत जातो. अजून एक म्हणजे, bot चे दोन्ही run आता धूळपाटीवरसुद्धा काम करतील. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:१७, १३ जून २०२२ (IST)
::::::::: ह्या वेळी बरेच शब्द चुकलेले आहेत. बॉटचे काम काही काळापुरते थांबवा. खाली दिलेल्या शब्दात मी "कि" अशी पहिली काढायला सांगितलेली मला आठवत नाही. हे बदल नक्की कोणत्या रूलनुसार झाले ते सांगू शकाल का?
::::::::: वाहतुकीसाठी वाहतुकिसाठी (नोएडा 2122556)
::::::::: वाहतूकीसाठी वाहतूकिसाठी (एर अरेबिया 2122242)
::::::::: निवडणुकीसाठी निवडणुकिसाठी (एकनाथ शिंदे 2122235)
::::::::: फसवणुकीसाठी फसवणुकिसाठी (एलिझाबेथ होम्स 2122245)
::::::::: कारागीरांनी कारागिरांनी (टिपूचा वाघ 2122446)
::::::::: अमीराती अमिराती (एन्जी किवान 2122241)
::::::::: [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ११:१९, १३ जून २०२२ (IST)
::::::::::: खाली दिलेले रूल स्क्रिप्टमधून काढून टाका. "कीसा > किसा" या रूलमुळे वरील गोंधळ झाला.
::::::::::: कीटा किटा
::::::::::: कीसा किसा
::::::::::: कूटा कुटा
::::::::::: कूडा कुडा
::::::::::: कूला कुला
::::::::::: कूळा कुळा
::::::::::: कूशा कुशा
::::::::::: correction ची शब्दयादी लवकरच तयार करून देतो. तोवर स्क्रिप्ट थांबविण्याची गरज नाही. फक्त २ अक्षरी (लहान) शब्द घेऊ नका. त्यामुळे अनपेक्षित शब्द मॅच होतात. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ११:३२, १३ जून २०२२ (IST)
::::::::::::: प्रत्येक शब्दाच्या सुरुवातीला स्पेस दिली तर अनपेक्षित शब्द बदलण्याचे प्रमाण शून्यावर येईल. उदा. "_कीसा > _किसा" [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ११:४१, १३ जून २०२२ (IST)
::::::::::::: १) खाली दिलेले दोन बदल केले की आजच्या बहुतेक सर्व चुका दुरुस्त होतील.
::::::::::::: लागवडि > लागवडी
::::::::::::: किसाठी > कीसाठी
::::::::::::: २) स्क्रिप्टमध्ये स्पेस देताना १/२ चुका झाल्या आहेत. उदा. किटा, कुटा या शब्दांच्या आधी स्पेस दिली गेल्यामुळे दत्तात्रेय या लेखातील "चित्रकूटाजवळील" शब्द बदलून "चित्र कुटाजवळील" असा झाला आहे. असे आणखी काही शब्द...
::::::::::::: दिनकर नीलकंठ देशपांडे (2122505) "कंदीला आला" > "कंदिलाआला"
::::::::::::: "जिंजरब्रेड (नाताळ)" (2122422) बिस्कीटांसाठी बिस् किटांसाठी
::::::::::::: गुर्जर-प्रतिहार (2122371) राष्ट्रकूटाच्या राष्ट्र कुटाच्या
::::::::::::: क्रिकेट विश्वचषक, २००३ त्रिकूटापुढे त्रि कुटापुढे
::::::::::::: [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १३:०६, १३ जून २०२२ (IST)
::::::::::::::: वर दिलेल्या दोन सुधारणा झालेल्या दिसत नाहीत. या चुकांना आपण दोघेच जबाबदार आहोत तेव्हा त्या सुधारायची जबाबदारी आपल्या दोघांवरच आहे. आपण हा भाग विसरून गेलो तर त्या चुका तशाच राहतील. निदान क्रमांक १ मध्ये दिलेले दोन बदल तर सहज शक्य आहेत असे मला वाटते. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०८:५१, १७ जून २०२२ (IST)
:::::::::::::::: {{ping|Shantanuo}} पुढील entries टाकू का? —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १४:५५, १७ जून २०२२ (IST)
:::::::::::::::: _लागवडि > _लागवडी
:::::::::::::::: किसाठी > कीसाठी
:::::::::::::::: _राष्ट्र कुट > _राष्ट्रकूट
:::::::::::::::: _त्रि कुट > _त्रिकूट
:::::::::::::::::: माझ्यामते हे शब्द असे पाहिजेत. तुम्हाला पटले नाही तर बदल करण्याआधी तपासून / विचारून पहा. आणि एक-एक बदल करा म्हणजे नवीन काही समस्या येणार नाही.
::::::::::::::::::लागवडि > लागवडी
::::::::::::::::::किसाठी > कीसाठी
::::::::::::::::::राष्ट्र कुटा > राष्ट्रकूटा
::::::::::::::::::त्रि कुटा > त्रिकूटा
::::::::::::::::::चित्र कुटा > चित्रकूटा
::::::::::::::::::ति किटा > तिकीटा
:::::::::::::::::: अरुण फडके यांच्या मोबाईल ॲपप्रमाणे "त्रिकूटाचे" हा शब्द बरोबर आहे. तर त्यांच्याच "मराठी लेखन कोश" या पुस्तकाप्रमाणे "त्रिकुटाचे" हा शब्द बरोबर आहे. सध्या मोबाईल ॲपनुसार "त्रिकूटाचे" असा शब्द होईल असे पहा. कोणी जर त्रिकुटाचे शब्द बरोबर आहे असे सिद्ध केले तर पुन्हा क्रॉन लिहून बदल करता येतील. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १०:४९, १८ जून २०२२ (IST)
::::::::::::::::::: {{ping|Shantanuo}} हो. सध्या एका वेळेस दोन शब्द घेऊ. आत्ता "लागवडि > लागवडी" व "किसाठी > कीसाठी" हे दोन घेतले आहेत. "trikut" लिहिले असता गूगल ट्रान्सलेट आधी "त्रिकुट" व नंतर "त्रिकूट" दाखवते. "त्रिकूटा" असा बदल होईल अशी entry टाकतो. अजून एक म्हणजे, "मिरवणुकिसाठी" बरोबर कि "मिरवणुकीसाठी"? —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २३:३६, १८ जून २०२२ (IST)
::::::::::::::::::::: "मिरवणुकीसाठी" बरोबर. मूळ शब्द "मिरवणूक" त्याचे सामान्यरूप "मिरवणुकी". यात णु पहिला झाला. मग त्याला प्रत्यय वगैरे जोडून "मिरवणुकीचा / मिरवणुकीसाठी" असे शब्द बनले. सामान्यरूप बनविताना शेवटच्या अक्षराला पहिला इ किंवा पहिला उ लावता येत नाही. या नियमाला एकाक्षरी शब्दांचा अपवाद, जी, ती, ही, तू. यावरून जिला, तिला, हिला, तुला असे शब्द बनतात. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:२०, १९ जून २०२२ (IST)
::::::::::::::::::::: दोन्ही शब्दांच्या आजच्या करेक्शन्स अगदी योग्य प्रकारे झाल्या आहेत. धन्यवाद. चूक मान्य करणे, कारण शोधणे आणि दुरुस्त करणे हे विकीवरच नव्हे तर इतरत्रही दुर्मीळ झालेले गूण तुमच्यात दिसत आहेत. काही ठिकाणी "मिरवणूकीसाठी" असे चुकीचे लिहिले गेले आहे. ते "मिरवणुकीसाठी" असे पाहिजे. त्यासाठी 'ूकीसाठी' > 'ुकीसाठी' असा रूल स्क्रिप्टमध्ये टाकता येईल. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०८:५४, २० जून २०२२ (IST)
::::::::::::::::::::::{{ping|Shantanuo}} एक घोळ झाला. मी "शुद्धलेखनाचा नियम ८.१" section डिसेबल केला होता, पण सर्वर वर फाईल अपडेट करायचं राहून गेलं. त्यामुळे अडीच वाजता चुकीचे बदल पुन्हा झाले, तर ४:३० वाजता ते पुन्हा दुरुस्त झाले. नवीन चुका काही झाल्या नाही, पण निरर्थक बदल परत-परत झाले.
:::::::::::::::::::::: अजून एक, "त्रिकुट" योग्य कि "त्रिकूट"? तुम्ही वर वेग-वेगळ्या कंमेंट्स मध्ये दोन्ही बरोबर म्हटले त्यामुळे मी थोडा गोंधळलो.
:::::::::::::::::::::: सध्या "वाहतुकिसाठी > वाहतुकीसाठी" असा बदल होतोय. ते बरोबर आहे का? माझ्या मते बरोबर आहे, पण मला खातरी नाही. जर बरोबर असेल तर दुरुस्तीच्या पुढील दोन एंट्रीस वाढवता येतील. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २०:२०, २० जून २०२२ (IST)
:::::::::::::::::::::: बिना अक्षराचा उकार घेणे थोडेसे धोकादायक वाटते. त्यासोबत आधी धुळपाटीवर प्रयोग करून घेतलेले बरे राहील.
:::::::::::::::::::::::: "त्रिकूट" तसेच "त्रिकूटाचे" योग्य. "वाहतुकिसाठी > वाहतुकीसाठी" बरोबर. बिना अक्षराचा स्वर घेणे थोडेसे धोकादायक आहे हे बरोबर पण आपण फक्त स्वर घेणार नसून त्यासोबत व्यंजन देखील घेत आहोत. त्यामुळे त्यात काही धोका नाही. पण आपल्या दोघांनाही थोड्या विश्रांतीची गरज आहे असे मला वाटते. आपण काही दिवस नवीन काम न वाढवता झालेल्या कामावर लक्ष ठेवू. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०८:५२, २१ जून २०२२ (IST)
{{od|27}} चालते. तोपर्यंत मी व्याकरण संदर्भातील लेखांवर काम करतो. दोन-तीन दिवसांपूर्वीच मी [[:वर्ग:मराठी व्याकरण]] व त्यातील काही पोटवर्गातील जवळपास १२० लेखांवर {{tl|nobots}} साचा लावला (हे आपण आधीच करायला पाहिजे होतं). काही दिवस मी ह्या लेखांवर काम करतो, bot नी जर तिथे काही अनपेक्षित बदल केले असतील तर ते उलटवतो, तसेच या कारणानी माझा व्याकरणाचा अभ्यास सुद्धा होईल. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:३४, २१ जून २०२२ (IST)
=== नवीन यादी भाग २ ===
: bot inactive केला. झालेल्या चुका एक-दोन तासात बघून सांगतो. माझ्याकडून सुद्धा script मध्ये काही चुका झाल्या होत्या. त्यामुळेच हे झाले असावे. जिथे space नको होती अशा काही शब्दांमध्ये space आली होती. काल रात्री मी स्क्रिप्टमधील त्या चुका सुधरवल्या होत्या (पण bot रन झाल्यानंतर). —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १५:१२, १३ जून २०२२ (IST)
:: "भारतीय स्वातंत्र्य कार्यकर्त्यांची यादी" लेखामध्ये "त्रिकूटाचे" > "त्रि कुटाचे" असा बदल झाला होता. हा सगळा गोंधळ काही ठिकाणी माझ्यामुळे राहिलेल्या space मुळे झालाय. notepad मध्ये मराठी टाईप केले असता फॉन्ट बारीक होतो, त्यामुळे मला space लक्षात नाही आली. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १९:४७, १३ जून २०२२ (IST)
::: {{ping|Shantanuo}} सध्या स्क्रिप्ट मध्ये पुढील (दुरुस्त केल्यानंतरच्या) एन्ट्रीज आहेत. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २०:०५, १३ जून २०२२ (IST)
<syntaxhighlight lang="python">
('अंथरूणा', 'अंथरुणा'),
(' अंथरुण ', ' अंथरूण '),
('अपशकूना', 'अपशकुना'),
(' अपशकुन ', ' अपशकून '),
('अपीला', 'अपिला'),
(' अपिल ', ' अपील '),
('अमीरा', 'अमिरा'),
(' अमिर ', ' अमीर '),
('अशीला', 'अशिला'),
(' अशिल ', ' अशील '),
('असूडा', 'असुडा'),
(' असुड ', ' असूड '),
('वडीला', 'वडिला'),
(' वडिल ', ' वडील '),
('कंजूसा ', 'कंजुसा'),
(' कंजुस ', ' कंजूस '),
('कंदीला ', 'कंदिला'),
(' कंदिल ', ' कंदील '),
('काँक्रीटा', 'काँक्रिटा'),
(' काँक्रिट ', ' काँक्रीट '),
('कारकूना', 'कारकुना'),
(' कारकुन ', ' कारकून '),
('कारखानीसा', 'कारखानिसा'),
(' कारखानिस ', ' कारखानीस '),
('कारागीरा', 'कारागिरा'),
(' कारागिर ', ' कारागीर '),
(' वीटा', ' विटा'),
(' वीटे', ' विटे'),
(' विट ', ' वीट '),
('कीटा', 'किटा'),
(' किट ', ' कीट '),
('कीसा', 'किसा'),
(' किस ', ' कीस '),
('कूटा', 'कुटा'),
(' कुट ', ' कूट '),
('कूडा', 'कुडा'),
(' कुड ', ' कूड '),
('कूला', 'कुला'),
(' कुल ', ' कूल '),
('कुलूपा ', 'कुलुपा'),
(' कुलुप ', ' कुलूप '),
('कूळा', 'कुळा'),
(' कुळ ', ' कूळ '),
</syntaxhighlight>
:: ही यादी ५० टक्केच बरोबर आहे. म्हणजे (' किस ', ' कीस '), ही नोंद बरोबर आहे. पण ('कीसा', 'किसा'), ही नोंद चुकीची आहे. त्यात शब्दाच्या सुरुवातीला स्पेस पाहिजे. ('_कीसा', '_किसा'), नाहीतर "वाहतुकीसाठी” असे शब्द मॅच होतील. सगळ्यात सुरक्षित मार्ग म्हणजे दोन अक्षरी शब्द घेऊच नका. म्हणजे कीस, वीट असे शब्द स्क्रिप्टमध्ये नसले तरी चालतील. मी स्पेल चेकर बनविण्याच्या दृष्टीने ही एक परिपूर्ण यादी बनविली आहे.
:: दुसरी गोष्ट म्हणजे तुम्ही github.com ही साईट वापरता का? git हे स्क्रिप्टच्या विविध आवृत्त्या साठवून ठेवण्यासाठी जगभर वापरले जाणारे टूल आहे. तुम्ही तिकडे एक रिपोझिटरी तयार करून त्यात तुमची स्क्रिप्ट सेव्ह करत गेलात तर स्क्रिप्टमध्ये कधी काय बदल झाले याचा मागोवा घेणे सोपे जाईल. तुमची स्क्रिप्ट (जुनी आणि नवी) जिटहबवर उपलब्ध असती तर कोणती स्पेस चुकली आहे ते मी लगेच सांगू शकलो असतो. नवीन बदल काय झाले आहेत ते त्यात फार छान रितीने समजते. विकीवरील "विविध आवृत्यांमधील फरक” सारखीच ती सुविधा आहे. तुमची स्क्रिप्ट रन करण्यापूर्वी विकीवर किंवा जिटहबवर टाकून मला (किंवा इतर कोणालाही) दाखवून घ्यावी म्हणजे अशा चुका टाळता येतील. कदाचित संजय गोरे हे सदस्य आपल्याला मदत करायला तयार होतील. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:३४, १४ जून २०२२ (IST)
==फेर पडताळणी==
तसं बघितलं तर माझाही मराठी व्याकरणाचा सखोल अभ्यास नाही. दहावी पर्यंत शाळेत होतं तेवढंच. वाचन भरपूर आहे, पण व्याकरण/शुद्धलेखनाचा अभ्यास जास्त नाही. आपण जे काम करतोय, त्यासंदर्भात आपल्याला कुठे माहिती मिळू शकेल का? एखादं पुस्तक किंवा वेबसाईट? किंवा एखादी संस्था? —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:२०, १० जून २०२२ (IST)
:: मी अरुण फडके यांचे "शुद्धलेखन ठेवा खिशात" हे मोबाईल ॲप व "मराठी लेखन कोश" हे पुस्तक प्रामुख्याने वापरतो. त्यातून अपेक्षित माहिती मिळाली नाही तर क्वचित इतर काही कोष देखील वापरतो.
:: "ज" आणि अभय नातू हे दोन तज्ज्ञ विकीचे सदस्य आहेत. त्यातील "ज" यांनी त्यांचे लिखाण काही कारणाने थांबविले आहे तर अभय नातू यांच्याबरोबरचा संवाद मी माझ्या बाजूने थांबविला आहे. मराठीचे इतर कोणी जाणकार माझ्या माहितीत नाहीत. असले तरी ते अशा चर्चा वाचत नसावेत किंवा त्यांना अशा चर्चेत रस वाटत नसावा. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) ०९:४९, ११ जून २०२२ (IST)
==github==
{{ping|Shantanuo}} Hello. I created "mediawiki-bots" repository, and created replacebot.py with the correct version. I was updating a similar file in the past, but later I deleted it. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:०१, १५ जून २०२२ (IST)
:github वरील तुमच्या मदतीसाठी खूप खूप आभार. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] ००:०४, १८ जून २०२२ (IST)
==नियम ८.१ चर्चा==
{{ping|Shantanuo}} नमस्कार. कसे आहात?<br />१०-१० entries करत "नियम ८.१" मधील चुका दुरुस्त करणे सुरु करायचं का? —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] १२:३१, २५ जुलै २०२२ (IST)
:: वानिवडे या लेखातील "सुखावून" हा शब्द "सुखाऊन" असा बदलला आहे. हा बदल चुकीचा आहे. त्यासाठी स्क्रिप्टमध्ये ('खावून', 'खाऊन'), या नोंदीत स्पेस द्यावी लागेल. अशी... (' खावून ', ' खाऊन '), अशा चुकांचे प्रमाण अगदी नगण्य आहे आणि अशा चुका क्षम्य आहेत हे मला माहीत असले तरी अशा चुका पाहिल्या की माझा आत्मविश्वास कमी होतो. त्यासाठी आणखी एखादा स्वयंसेवक बॉटचे बदल तपासण्यासाठी पुढे येतो का त्याची वाट पाहूया. तो मिळाला की पुढे जाता येईल असे मला वाटते. [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १४:४७, २५ जुलै २०२२ (IST)
::: आपण ह्या शब्दांचा गट पूर्वी run केला होता. त्यामुळे आपण रोज ५ ते १० शब्द वाढवत गेलो तर बदल खूप कमी होतील. bot चे प्रत्येक संपादन मी रोज पडताळून बघू शकतो. जेव्हा कधी एखादा अनपेक्षित बदल दिसला तेव्हा आपण तो दुरुस्त करू शकतो. उदाहरणार्थ "सुखाऊन". 'खावून' मध्ये space व"सुखाऊन" > "सुखावून" अशी नवीन entry टाकली असता पुर्विच्यासुद्धा चुका दुरुस्त होतील. एकाच झटक्यात १००% accuracy येणे जवळपास अशक्य आहे. पण दुरुस्त करता येतानासुद्धा होणाऱ्या चुकणाची भीती बाळगून आपण काम थांबवणे बरोबर नाही. आपण प्रयत्न करत राहिलो तर चुका होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही, पण झालेल्या चुका दुरुस्त केल्या तर आपला end result १००% चुकहीन होईल. <p>तसेच आपण सर्व संपादकांना विनंती करू शकतो कि ते ज्या लेखावर काम करतात, त्यातील चुका (मग त्या bot च्या असो किंवा नसो) आपल्याला कळवाव्या. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २०:२२, २६ जुलै २०२२ (IST)
:::: तुमचा मुद्दा बरोबर आहे. दहा दहा एंट्रीज टाकू शकता. फक्त रोज नवीन नोंदी न करता दोन-चार दिवसांनी नोंदी वाढवा, म्हणजे मला देखील वेळ होईल तसे चुका शोधायला बरे पडेल! :) [[सदस्य:Shantanuo|Shantanuo]] ([[सदस्य चर्चा:Shantanuo|चर्चा]]) १३:०२, २७ जुलै २०२२ (IST)
::::: हो. वेळ मिळाला तसं काम करत राहू, म्हणजे २-३ दिवसांत एक update होत राहील. मध्यंतरी मी शुद्धलेखनासाठी काही संदर्भ सापडतो का ते बघतो. मला व्याकरणासंदर्भात एक (MPSC साठीचे) पुस्तक भेटले आहे, पण मला त्याच्या योग्यतेबद्दल शंका आहे. —usernamekiran [[User talk:Usernamekiran|(talk)]] २२:५०, २७ जुलै २०२२ (IST)
66ha7b07kgn3n9ybw6cniqnq41bys0l
विकिपीडिया:प्रचालक/मार्गदर्शन
4
307506
2140926
2140719
2022-07-27T17:39:04Z
Usernamekiran
29153
+ मजकूर
wikitext
text/x-wiki
खालील मुद्दे मार्गदर्शनासाठी आहेत, हे धोरण किंवा नियम नाहीत.
== प्रचालकांची काही कामे ==
{{main|विकिपीडिया:प्रचालक/कामे}}
:* '''[[विकिपीडिया:संरक्षण धोरण|पानांची सुरक्षा-पातळी]]''': एखाद्या पानावर उत्पात होत असेल, आणि जर उत्पात एकाच खात्यातून, किंवा IP address वरून होत असेल, तर केवळ तेच ब्लॉक करावेत. IP address डायनॅमिक असेल, तर IP range ब्लॉक करावी. IP address, व IP range हे नेहमीच मर्यादित काळापुरते ब्लॉक करावेत. पानाची सुरक्षा पातळी वाढवणे हा शेवटचा पर्याय असावा.
:* '''[[विकिपीडिया:वगळण्याविषयीचे धोरण|पाने हटवणे]]''' (delete करणे):
::* '''पान काढा विनंती''': एखाद्या पानावर "पान काढा" विनंती असेल तर कारण आणि पान बघून सुज्ञ बुद्धीने विनंती स्वीकारण्यात किंवा नाकारण्यात यावी.
::* पान काढा '''साचा लावणे''': ज्या लेखांची उल्लेखनीयता संशयास्पद आहे, असे '''लेख थेट हटवू नये'''. अशा लेखांवर "पान काढा" विनंती टाकावी. इतर प्रचालक ती विनंती बघून (वरीलप्रमाणे) योग्य तो निर्णय घेतील.
:::: ह्यामुळे ह्यामुळे प्रचालकांची मक्तेदारी/मनमानी होणार नाही. तसेच, लेखांची उल्लेखनीयता संशयास्पद असल्यास दोन व्यक्तींचे एकमत झाल्यावरच तो लेख हटवल्या जाईल.
::* '''स्वतः पान काढणे''': ज्या पानांवर किंवा लेखांवर व्यक्तिगत हल्ले, शिवीगाळ, किंवा स्पष्टपणे जाहिरातबाजीचा मजकूर आहे अशी पाने थेट काढण्यास हरकत नाही.
:* '''संस्करण वगळणे''': विकिपीडियाच्या लेखांमध्ये, किंवा इतर कोणत्याही नामविश्वात संपादकांची खाजगी माहिती, किंवा संपर्क माहिती शक्यतो नसावी. अशी माहिती आढळल्यास पूर्ण पान हटवण्याऐवजी केवळ केवळ त्या संपादनाचा इतिहास/संस्करण हटवण्यात यावे (इंग्रजी: revision deletion - रिविजन डिलिशन).
::: इतर विकिपीडियाप्रमाणे मराठी विकिपीडियावरसुद्धा सर्च इंजिनचे वेब क्रॉवलर (इंग्रजी विकिपीडिया: [[:en:Web crawler|web crawler]]) अवितरितपणे माहिती गोळा करत असतात. त्याचप्रमाणे खाजगी वेब क्रॉवलर सुद्धा सक्रिय असतात. त्यांना संपर्क माहिती मिळाली असता अवांछित/अनपेक्षित संपर्क होण्याची खूप दाट शक्यता असते (जाहिरातबाजीचे तसेच धोकाधडी-फसवेगिरी करणारे फोन, email, व इतर माध्यमे).
:* '''सदस्यांना प्रतिबंधित करणे'''
[[वर्ग:विकिपीडिया कारभार]]
45e4qd7vqaxefh56jkt6eyc6hulus9z
भारतीय उपराष्ट्रपती निवडणूक, २०२२
0
308331
2140975
2139379
2022-07-28T03:22:50Z
CommonsDelinker
685
मूळ स्रोतातून हे चित्र काढले गेल्यामुळे मराठी विकिपीडियावरुनही ते काढण्यात येत आहे.
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट निवडणूक|election_name={{लेखनाव}}|country=भारत|type=उपराष्ट्रपती|ongoing=yes|turnout=|election_date=६ ऑगस्ट २०२२|image1=Governor of West Bengal Jagdeep Dhankhar with Prime Minister of India Narendra Modi (cropped).jpg|nominee1=[[Jagdeep Dhankhar]]|alliance1=एनडीए|party1=भाजप|home_state1=[[राजस्थान]]|states_carried1=|electoral_vote1=|percentage1=|image2= |nominee2=[[Margaret Alva]]|alliance2=[[यूपीए]]|party2=भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस|home_state2=[[कर्नाटक]]|states_carried2=|electoral_vote2=|percentage2=|title=[[भारतीय उपराष्ट्रपती]]|before_election=[[एम. वैंकय्या नायडू]]|before_party=भाजप|after_election=|after_party=}}
भारतीय उपराष्ट्रपतीपदासाठी साठी ६ ऑगस्ट २०२२ रोजी निवडणूक होणार आहे. भारतीय निवडणूक आयोगाने ही घोषणा केली आहे. भारतीय राज्यघटनेच्या कलम ५६(१) मध्ये अशी तरतूद आहे की [[भारताचे उपराष्ट्रपती]] पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी पदावर राहतील आणि ६ ऑगस्ट २०२२ रोजी त्यांची नियुक्ती होईल. <ref name=":0">{{स्रोत बातमी|url=https://www.thehindu.com/news/national/election-for-vice-president-on-august-6-election-commission/article65579489.ece|title=Vice-Presidential poll on August 6|date=2022-06-29|work=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=2022-07-09}}</ref> या निवडणुकीतील विजेता विद्यमान उपराष्ट्रपती [[व्यंकय्या नायडू]] यांची जागा घेईल. १६ जुलै २०२२ रोजी, [[पश्चिम बंगालचे राज्यपाल|पश्चिम बंगालचे तत्कालीन राज्यपाल]] [[जगदीप धनखर]] यांना [[भारतीय जनता पक्ष|भाजपने]] उपराष्ट्रपती पदाचे उमेदवार म्हणून नामांकन दिले होते. <ref name=":1">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/jagdeep-dhankhar-named-nda-s-candidate-for-vice-president-101657981364877.html|title=BJP names Bengal governor Jagdeep Dhankhar as NDA candidate for Vice President|date=2022-07-16|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2022-07-16}}</ref> १७ जुलै २०२२ रोजी, [[मार्गारेट अल्वा]] यांना यूपीएने विरोधी पक्षांचे उपराष्ट्रपती पदाचे उमेदवार म्हणून घोषित केले.
== संदर्भ ==
[[वर्ग:भारताचे उपराष्ट्रपती|निवडणूक]]
9l4zwq2l1ayeqnw3c3qax2af0wx2mol
2141075
2140975
2022-07-28T11:54:56Z
79.114.225.121
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट निवडणूक|election_name={{लेखनाव}}|country=भारत|type=उपराष्ट्रपती|ongoing=yes|turnout=|election_date=६ ऑगस्ट २०२२|image1=Governor of West Bengal Jagdeep Dhankhar with Prime Minister of India Narendra Modi (cropped).jpg|nominee1=[[Jagdeep Dhankhar]]|alliance1=एनडीए|party1=भाजप|home_state1=[[राजस्थान]]|states_carried1=|electoral_vote1=|percentage1=|image2=Margaret Alva.png|nominee2=[[Margaret Alva]]|alliance2=[[यूपीए]]|party2=भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस|home_state2=[[कर्नाटक]]|states_carried2=|electoral_vote2=|percentage2=|title=[[भारतीय उपराष्ट्रपती]]|before_election=[[व्यंकय्या नायडू|एम. वैंकय्या नायडू]]|before_party=भाजप|after_election=|after_party=}}
भारतीय उपराष्ट्रपतीपदासाठी साठी ६ ऑगस्ट २०२२ रोजी निवडणूक होणार आहे. भारतीय निवडणूक आयोगाने ही घोषणा केली आहे. भारतीय राज्यघटनेच्या कलम ५६(१) मध्ये अशी तरतूद आहे की [[भारताचे उपराष्ट्रपती]] पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी पदावर राहतील आणि ६ ऑगस्ट २०२२ रोजी त्यांची नियुक्ती होईल. <ref name=":0">{{स्रोत बातमी|url=https://www.thehindu.com/news/national/election-for-vice-president-on-august-6-election-commission/article65579489.ece|title=Vice-Presidential poll on August 6|date=2022-06-29|work=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=2022-07-09}}</ref> या निवडणुकीतील विजेता विद्यमान उपराष्ट्रपती [[व्यंकय्या नायडू]] यांची जागा घेईल. १६ जुलै २०२२ रोजी, [[पश्चिम बंगालचे राज्यपाल|पश्चिम बंगालचे तत्कालीन राज्यपाल]] [[जगदीप धनखर]] यांना [[भारतीय जनता पक्ष|भाजपने]] उपराष्ट्रपती पदाचे उमेदवार म्हणून नामांकन दिले होते. <ref name=":1">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/jagdeep-dhankhar-named-nda-s-candidate-for-vice-president-101657981364877.html|title=BJP names Bengal governor Jagdeep Dhankhar as NDA candidate for Vice President|date=2022-07-16|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2022-07-16}}</ref> १७ जुलै २०२२ रोजी, [[मार्गारेट अल्वा]] यांना यूपीएने विरोधी पक्षांचे उपराष्ट्रपती पदाचे उमेदवार म्हणून घोषित केले.
== संदर्भ ==
[[वर्ग:भारताचे उपराष्ट्रपती|निवडणूक]]
ptgcutqy7zgrfu1c1a9mh3qsjdwk7ip
संथाळ जमात
0
308624
2140998
2140001
2022-07-28T08:39:04Z
संतोष गोरे
135680
/* धर्म */
wikitext
text/x-wiki
{{मट्रा}}
{{Infobox ethnic group|group=Santal people|image=Baha parab 4.jpg|image_caption=Santals in traditional dress celebrating ''[[Baha parab]]''|pop={{circa|7.4 million}}|popplace={{flag|India}}{{*}}{{flag|Bangladesh}}{{*}}{{flag|Nepal}}|region1={{Flag|India}}:<br />{{spaces|7}}[[Jharkhand]]|pop1=<br />2,752,723<ref name="census">{{Cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/ST.html|title=A-11 Individual Scheduled Tribe Primary Census Abstract Data and its Appendix|website=censusindia.gov.in|publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|access-date=18 November 2017}}</ref>|region2={{spaces|7}}[[West Bengal]]|pop2=2,512,331<ref name="census"/>|region3={{spaces|7}}[[Odisha]]|pop3=894,764<ref name="census"/>|region4={{spaces|7}}[[Bihar]]|pop4=406,076<ref name="census"/>|region5={{spaces|7}}[[Assam]]|pop5=213,139<ref>{{Cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-1800.XLSX |title=C-16 Population By Mother Tongue|website=censusindia.gov.in|publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|access-date=3 November 2019}}</ref>|region6={{flag|Bangladesh}}|pop6=300,061 (2001)|ref6=<ref name="Bangladesh">{{Cite web|url=http://www3.ntu.edu.sg/home/cfcavallaro/Pdf%20files/Cavallaro%20and%20Rahman%202009.pdf|title=The Santals of Bangladesh|last1=Cavallaro|first1=Francesco|last2=Rahman|first2=Tania|website=ntu.edu.sg|access-date=17 November 2017|publisher=Nayang Technical University|archive-url=https://web.archive.org/web/20161109161200/http://www3.ntu.edu.sg/home/cfcavallaro/Pdf%20files/Cavallaro%20and%20Rahman%202009.pdf|archive-date=9 November 2016}}</ref>|region7={{flag|Nepal}}|pop7=51,735|ref7=<ref>{{Cite journal|title=National Population and Housing Census 2011: Social Characteristics Tables|url=https://cbs.gov.np/wp-content/upLoads/2018/12/Volume05Part02.pdf|journal=Nepal Census|via=Government of Nepal}}</ref>|languages=[[Santali language|Santal]], [[Hindi]], [[Odia language|Odia]], [[Bengali language|Bengali]], [[Nepali language|Nepali]]|religions='''Majority'''<br />[[File:Om.svg|15px]] [[Hinduism]] (63%)<ref name="censusindia.gov.in">{{cite web |title=ST-14 Scheduled Tribe Population By Religious Community - Jharkhand |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/11908/download/15021/ST-20-00-014-DDW-2011.XLS |website=census.gov.in |access-date=3 November 2019}}</ref><br />'''Minority'''<br />Folk religions ([[Sarnaism|Sarna Dharam]]) (31%)<br />[[File:Christian cross.svg|12px]] [[Christianity]] (5%), Others (1%)<ref name="censusindia.gov.in"/>|related=[[Munda people|Mundas]]{{•}}[[Ho people|Hos]]{{•}}[[Juang people|Juangs]]{{•}}[[Kharia people|Kharias]]{{•}}[[Savara people|Savaras]]{{•}}[[Korku people|Korkus]]{{•}}[[Bhumij people|Bhumijs]]}}
'''संथाळ''' किंवा '''संथाल''' हा एक [[दक्षिण आशिया|दक्षिण आशियातील]] मुंडा वांशिक आदिम समाज आहे. संथाळ ही भारतातील [[झारखंड]] आणि [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील लोकसंख्येच्या दृष्टीने सर्वात मोठी जमात आहे आणि ती [[ओडिशा]], [[बिहार]] आणि [[आसाम]] या राज्यांमध्येही आढळते. ते उत्तर बांगलादेशातील [[राजशाही विभाग]] आणि [[रंगपूर विभाग|रंगपूर विभागातील]] सर्वात मोठे वांशिक अल्पसंख्याक आहेत. त्यांची [[नेपाळ]] आणि [[भूतान|भूतानमध्ये]] मोठी लोकसंख्या आहे. [[मुंडा भाषासमूह|मुंडा भाषांपैकी]] सर्वात जास्त बोलल्या जाणाऱ्या [[संथाळी भाषा]] बोलतात.
== व्युत्पत्ती ==
संथाल हे बहुधा एका प्रतिशब्दावरून आले आहे. हा शब्द सांत रहिवाशांना सूचित करतो पश्चिम बंगालमधील [[मिदनापूर|मेदिनापूर प्रदेशातील पूर्वीच्या सिल्डामध्ये]] . {{Sfn|Schulte-Droesch|2018}} संस्कृत शब्द ''सामंत'' किंवा बंगाली ''सांत'' म्हणजे सपाट जमीन. <ref>{{स्रोत पुस्तक|url=http://lsi.gov.in:8081/jspui/bitstream/123456789/5131/1/22153_1961_MID.pdf|title=Census 1961, west bengal-district handbook, Midnapore|publisher=The superintendent, government printing, West Bengal|year=1966|pages=58}}</ref> <ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=W5dVaq4_cLoC&pg=PA213|title=Encyclopaedia of Scheduled Tribes in Jharkhand|publisher=Gyan Publishing House|year=2010|isbn=9788178351216|pages=213}}</ref> त्यांचे वांशिक नाव {{Lang|sat|Hor Hopon}} आहे ("मानवजातीचे पुत्र"). {{Sfn|Somers|1979}}
=== मूळ ===
संथाळांच्या साहित्यात त्यांचा संथाळ, सांथाळ, संताळ, सावंतार, सावंताळ इ. नावांनी उल्लेख केल्याचे आढळते. त्यांच्या उत्पत्तीविषयीही अनेक दंतकथा प्रचलित आहेत. रामायणात संथाळांच्या पूर्वजांनी राम-लक्ष्मणांना सहकार्य केल्याचा उल्लेख मिळतो. त्यांच्या मूलस्थाना-विषयी निश्चित माहिती उपलब्ध नाही तथापि त्यांची वस्ती प्रथम गंगेच्या खोऱ्यात झाली व नंतर त्यांनी झारखंड राज्यातील छोटा नागपूर ( पालामाऊ, हजारीबाग,धनबाद, रांची, पूर्व व पश्र्चिम सिंगभूम हे जिल्हे असलेला प्रदेश) या पठारी-जंगली प्रदेशात स्थलांतर केले असे दिसते. इंग्रजांनी जंगल- तोड सुरू केल्यानंतर ते ईशान्येकडे सरकले. दमिन-इ-कोह हे त्यांचे मुख्य केंद्र बनले. इंग्रजांनी जंगलतोडीत त्यांचा चांगला उपयोग करून घेतला. संथाळांकडे बृयापैकी जमीनजुमला होता पण एकोणिसाव्या शतकारंभी व्यापारी व महाजन सावकार यांनी संथाळांची पिळवणूक करून कर्जफेडीच्या पोटी त्यांच्या जमिनी बळकावल्या आणि त्यांना गुलाम बनविले. परिणामतः संथाळांनी १८५४ मध्ये बंड केले आणि सावकारी नष्ट करावी व जमिनीवरील कर कमी करावा, अशा मागण्या केल्या. इंग्रजांनी त्याकडे दुर्लक्ष केले, तेव्हा त्यांनी सशस्त्र उठाव करून तिरकमठयाच्या साह्याने अनेक इंग्रजांना मारले. अखेर इंग्रजांच्या लष्कराने हा उठाव मोडला आणि त्यांची दुर्दशा केली परंतु त्यांच्या उद्रेकाचा परिणाम म्हणून पुढे भूदासपद्धती बंद करून स्वतंत्र संथाळ परगणा निर्माण करण्यात आला. प्रत्येक खेडयात मांझी ( पाटील ) अधिकारी नेमून त्यास पोलिसी अधिकार देण्यात आले. याच सुमारास आसाम-बंगालमध्ये चहाचे मळे सुरू झाले. त्यावेळी मळेवाल्यांनी मजूर म्हणून संथाळांची मोठया प्रमाणावर भरती केली. संथाळांचा प्रमुख व्यवसाय शेती असून ते शिकार, मच्छीमारी, गुरे पाळणे इ. उदयोगही करीत. पुढे त्यांनी खाणीतूनकाम करण्यास सुरुवात केली. आसनसोलजवळच्या किंवा जमशेटपूरमधील कोळशाच्या खाणीतून ते प्रामुख्याने काम करतात. दगडी कोळसा फोडण्यात संथाळांनी प्रावीण्य मिळविलेले दिसून येते.<ref name="मवि">{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=https://vishwakosh.marathi.gov.in/34058 |title=संथाळ |लेखक= |दिनांक= |प्रकाशक= | संकेतस्थळ=vishwakosh.marathi.gov.in |अॅक्सेसदिनांक=२३ जुलै २०२२ |विदा संकेतस्थळ दुवा= |विदा दिनांक=}}</ref>
मध्यम उंची, बांधेसूद शरीरयष्टी, कृष्णवर्ण, काळे राठ केस, रूंद चपटे नाक, वाटोळा चेहरा व जाडे ओठ, ही त्यांची काही खास शारीरिक वैशिष्टये होत. त्यांची खेडी जंगलाच्या अंतर्भागात असून ते झोपडयांतून राहतात. प्रत्येक झोपडीत कुलदेवता व पितर यांकरिता स्वतंत्र जागा असते. शिवाय गोठा, कोंबडी-कबुतरे यांची खुराडी आणि डुकरांसाठी आडोसा असतो. प्रत्येक खेड्यात शालवृक्षाखाली प्रमुख देवतेचे स्थान असून या परिसरास जाहेर्थान म्हणतात. गामप्रमुखाच्या घरासमोर मांझी स्थान नावाची जागा असते. तिथे गामसंस्थापकांचा आत्मा वास करतो, अशी त्यांची धारणा आहे. संथाळांचे मुख्य अन्न भात व कडधान्यांचे कालवण होय. याशिवाय ते मांस, मासे, कंदमुळे व फळे खातात. भातापासून ते हांडिया नावाची दारू करतात. मोहाच्या फुलांपासून बनविलेली दारूही असते. त्यांच्या प्रत्येक समारंभात मदयपानास प्राधान्य आहे. ते पान-तंबाखू खातात व बिडीही ओढतात.<ref name="मवि" />
== धर्म ==
{{Pie chart|thumb=right|color2=maroon|color1=orange|color3=dodgerblue|color4=black|value1=63|value2=31|value3=5|value4=1|label1=[[हिंदू]]|label2=सरना|label3=[[ख्रिश्चन]]|label4=इतर|caption=''' संथाळ जमातीतील धर्म '''}}
संथाळांची जमात देशवाली व खरवार किंवा सफा-होर अशा दोन समूहांत विभागलेली आहे. खरवार हे सुधारणावादी असून राम-कांडो देवतेचे अनुयायी होत. त्यांच्यात हासदक, मुरम, किस्कू, हेंबोम, सोदेन, तुडू, बेस्रा, कोरे इ. गणचिन्हे असलेल्या बारा कुळी किंवा पारी असून सु. दोनशे उपकुळी आहेत. त्यांना खूत म्हणतात. एकोणिसाव्या शतकात संथाळांचा मजुरीच्या निमित्ताने नागरी वस्तीशी संपर्क वाढला. त्यामुळे त्यांनी हळूहळू हिंदूंचे देव, रीतिरिवाज, पोशाख यांचे अनुकरण करण्यास सुरुवात केली. पुढे खरवार चळवळीमुळे ते हिंदू धर्माच्या अधिक जवळ आले. ही सामाजिक व राजकीय स्वरूपाची चळवळ असूनती भागत नावाच्या एका संथाळाने रामकांडो या नावाखाली श्रीरामाची उपासना करण्यासाठी १८७१ साली सुरू केली आणि रामाच्या उपासकांनी मदय-मांस वर्ज्य करावे, असा प्रचार केला. शिवाय नियमित स्नान, सांजवात आणि सायंप्रार्थना यांवर या चळवळीने भर दिला. पुढे रामकांडोचे अनेक उपासक झाले. त्यांनी रामासह अन्य हिंदू देवदेवतांची उपासना करण्यास सुरुवात केली. त्यामुळे संथाळ मोठया प्रमाणावर शाकाहारी बनले आणि संथाळांची नवी पिढी शिक्षणाकडेही आकर्षित झाली.<ref name="मवि" />
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:समाज]]
[[वर्ग: मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर]]
fku4vbpwze7fw22ho28jezlkitpwqrz
2140999
2140998
2022-07-28T08:48:34Z
संतोष गोरे
135680
wikitext
text/x-wiki
{{मट्रा}}
{{Infobox ethnic group|group=Santal people|image=Baha parab 4.jpg|image_caption= बाया परब साजरा करताना पारंपारिक वेशातील संथाळ व्यक्ती|pop={{circa|७४ लाख}}|popplace={{flag|भारत}}{{*}}{{flag|बांगलादेश}}{{*}}{{flag|नेपाळ}}|region1={{Flag|भारत}}:<br />{{spaces|7}}[[झारखंड]]|pop1=<br />2,752,723<ref name="census">{{Cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/ST.html|title=A-11 Individual Scheduled Tribe Primary Census Abstract Data and its Appendix|website=censusindia.gov.in|publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|access-date=18 November 2017}}</ref>|region2={{spaces|7}}[[पश्चिम बंगाल]]|pop2=2,512,331<ref name="census"/>|region3={{spaces|7}}[[ओडिशा]]|pop3=894,764<ref name="census"/>|region4={{spaces|7}}[[बिहार]]|pop4=406,076<ref name="census"/>|region5={{spaces|7}}[[आसाम]]|pop5=213,139<ref>{{Cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-1800.XLSX |title=C-16 Population By Mother Tongue|website=censusindia.gov.in|publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|access-date=3 November 2019}}</ref>|region6={{flag|बांगलादेश}}|pop6=300,061 (2001)|ref6=<ref name="Bangladesh">{{Cite web|url=http://www3.ntu.edu.sg/home/cfcavallaro/Pdf%20files/Cavallaro%20and%20Rahman%202009.pdf|title=The Santals of Bangladesh|last1=Cavallaro|first1=Francesco|last2=Rahman|first2=Tania|website=ntu.edu.sg|access-date=17 November 2017|publisher=Nayang Technical University|archive-url=https://web.archive.org/web/20161109161200/http://www3.ntu.edu.sg/home/cfcavallaro/Pdf%20files/Cavallaro%20and%20Rahman%202009.pdf|archive-date=9 November 2016}}</ref>|region7={{flag|नेपाळ}}|pop7=51,735|ref7=<ref>{{Cite journal|title=National Population and Housing Census 2011: Social Characteristics Tables|url=https://cbs.gov.np/wp-content/upLoads/2018/12/Volume05Part02.pdf|journal=Nepal Census|via=Government of Nepal}}</ref>|languages=[[संथाळी भाषा]], [[हिंदी]], [[ओडिसी भाषा]], [[बंगाली भाषा]], [[नेपाळी भाषा]]|religions='''Majority'''<br />[[File:Om.svg|15px]] [[हिंदू]] (63%)<ref name="censusindia.gov.in">{{cite web |title=ST-14 Scheduled Tribe Population By Religious Community - Jharkhand |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/11908/download/15021/ST-20-00-014-DDW-2011.XLS |website=census.gov.in |access-date=3 November 2019}}</ref><br />'''Minority'''<br />Folk religions (सरना) (31%)<br />[[File:Christian cross.svg|12px]] [[ख्रिश्चन]] (5%), इतर (1%)<ref name="censusindia.gov.in"/>|related=[[Munda people|Mundas]]{{•}}[[Ho people|Hos]]{{•}}[[Juang people|Juangs]]{{•}}[[Kharia people|Kharias]]{{•}}[[Savara people|Savaras]]{{•}}[[Korku people|Korkus]]{{•}}[[Bhumij people|Bhumijs]]}}
'''संथाळ''' किंवा '''संथाल''' हा एक [[दक्षिण आशिया|दक्षिण आशियातील]] मुंडा वांशिक आदिम समाज आहे. संथाळ ही भारतातील [[झारखंड]] आणि [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील लोकसंख्येच्या दृष्टीने सर्वात मोठी जमात आहे आणि ती [[ओडिशा]], [[बिहार]] आणि [[आसाम]] या राज्यांमध्येही आढळते. ते उत्तर बांगलादेशातील [[राजशाही विभाग]] आणि [[रंगपूर विभाग|रंगपूर विभागातील]] सर्वात मोठे वांशिक अल्पसंख्याक आहेत. त्यांची [[नेपाळ]] आणि [[भूतान|भूतानमध्ये]] मोठी लोकसंख्या आहे. [[मुंडा भाषासमूह|मुंडा भाषांपैकी]] सर्वात जास्त बोलल्या जाणाऱ्या [[संथाळी भाषा]] बोलतात.
== व्युत्पत्ती ==
संथाल हे बहुधा एका प्रतिशब्दावरून आले आहे. हा शब्द सांत रहिवाशांना सूचित करतो पश्चिम बंगालमधील [[मिदनापूर|मेदिनापूर प्रदेशातील पूर्वीच्या सिल्डामध्ये]] . {{Sfn|Schulte-Droesch|2018}} संस्कृत शब्द ''सामंत'' किंवा बंगाली ''सांत'' म्हणजे सपाट जमीन. <ref>{{स्रोत पुस्तक|url=http://lsi.gov.in:8081/jspui/bitstream/123456789/5131/1/22153_1961_MID.pdf|title=Census 1961, west bengal-district handbook, Midnapore|publisher=The superintendent, government printing, West Bengal|year=1966|pages=58}}</ref> <ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=W5dVaq4_cLoC&pg=PA213|title=Encyclopaedia of Scheduled Tribes in Jharkhand|publisher=Gyan Publishing House|year=2010|isbn=9788178351216|pages=213}}</ref> त्यांचे वांशिक नाव {{Lang|sat|Hor Hopon}} आहे ("मानवजातीचे पुत्र"). {{Sfn|Somers|1979}}
=== मूळ ===
संथाळांच्या साहित्यात त्यांचा संथाळ, सांथाळ, संताळ, सावंतार, सावंताळ इ. नावांनी उल्लेख केल्याचे आढळते. त्यांच्या उत्पत्तीविषयीही अनेक दंतकथा प्रचलित आहेत. रामायणात संथाळांच्या पूर्वजांनी राम-लक्ष्मणांना सहकार्य केल्याचा उल्लेख मिळतो. त्यांच्या मूलस्थाना-विषयी निश्चित माहिती उपलब्ध नाही तथापि त्यांची वस्ती प्रथम गंगेच्या खोऱ्यात झाली व नंतर त्यांनी झारखंड राज्यातील छोटा नागपूर ( पालामाऊ, हजारीबाग,धनबाद, रांची, पूर्व व पश्र्चिम सिंगभूम हे जिल्हे असलेला प्रदेश) या पठारी-जंगली प्रदेशात स्थलांतर केले असे दिसते. इंग्रजांनी जंगल- तोड सुरू केल्यानंतर ते ईशान्येकडे सरकले. दमिन-इ-कोह हे त्यांचे मुख्य केंद्र बनले. इंग्रजांनी जंगलतोडीत त्यांचा चांगला उपयोग करून घेतला. संथाळांकडे बृयापैकी जमीनजुमला होता पण एकोणिसाव्या शतकारंभी व्यापारी व महाजन सावकार यांनी संथाळांची पिळवणूक करून कर्जफेडीच्या पोटी त्यांच्या जमिनी बळकावल्या आणि त्यांना गुलाम बनविले. परिणामतः संथाळांनी १८५४ मध्ये बंड केले आणि सावकारी नष्ट करावी व जमिनीवरील कर कमी करावा, अशा मागण्या केल्या. इंग्रजांनी त्याकडे दुर्लक्ष केले, तेव्हा त्यांनी सशस्त्र उठाव करून तिरकमठयाच्या साह्याने अनेक इंग्रजांना मारले. अखेर इंग्रजांच्या लष्कराने हा उठाव मोडला आणि त्यांची दुर्दशा केली परंतु त्यांच्या उद्रेकाचा परिणाम म्हणून पुढे भूदासपद्धती बंद करून स्वतंत्र संथाळ परगणा निर्माण करण्यात आला. प्रत्येक खेडयात मांझी ( पाटील ) अधिकारी नेमून त्यास पोलिसी अधिकार देण्यात आले. याच सुमारास आसाम-बंगालमध्ये चहाचे मळे सुरू झाले. त्यावेळी मळेवाल्यांनी मजूर म्हणून संथाळांची मोठया प्रमाणावर भरती केली. संथाळांचा प्रमुख व्यवसाय शेती असून ते शिकार, मच्छीमारी, गुरे पाळणे इ. उदयोगही करीत. पुढे त्यांनी खाणीतूनकाम करण्यास सुरुवात केली. आसनसोलजवळच्या किंवा जमशेटपूरमधील कोळशाच्या खाणीतून ते प्रामुख्याने काम करतात. दगडी कोळसा फोडण्यात संथाळांनी प्रावीण्य मिळविलेले दिसून येते.<ref name="मवि">{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=https://vishwakosh.marathi.gov.in/34058 |title=संथाळ |लेखक= |दिनांक= |प्रकाशक= | संकेतस्थळ=vishwakosh.marathi.gov.in |अॅक्सेसदिनांक=२३ जुलै २०२२ |विदा संकेतस्थळ दुवा= |विदा दिनांक=}}</ref>
मध्यम उंची, बांधेसूद शरीरयष्टी, कृष्णवर्ण, काळे राठ केस, रूंद चपटे नाक, वाटोळा चेहरा व जाडे ओठ, ही त्यांची काही खास शारीरिक वैशिष्टये होत. त्यांची खेडी जंगलाच्या अंतर्भागात असून ते झोपडयांतून राहतात. प्रत्येक झोपडीत कुलदेवता व पितर यांकरिता स्वतंत्र जागा असते. शिवाय गोठा, कोंबडी-कबुतरे यांची खुराडी आणि डुकरांसाठी आडोसा असतो. प्रत्येक खेड्यात शालवृक्षाखाली प्रमुख देवतेचे स्थान असून या परिसरास जाहेर्थान म्हणतात. गामप्रमुखाच्या घरासमोर मांझी स्थान नावाची जागा असते. तिथे गामसंस्थापकांचा आत्मा वास करतो, अशी त्यांची धारणा आहे. संथाळांचे मुख्य अन्न भात व कडधान्यांचे कालवण होय. याशिवाय ते मांस, मासे, कंदमुळे व फळे खातात. भातापासून ते हांडिया नावाची दारू करतात. मोहाच्या फुलांपासून बनविलेली दारूही असते. त्यांच्या प्रत्येक समारंभात मदयपानास प्राधान्य आहे. ते पान-तंबाखू खातात व बिडीही ओढतात.<ref name="मवि" />
== धर्म ==
{{Pie chart|thumb=right|color2=maroon|color1=orange|color3=dodgerblue|color4=black|value1=63|value2=31|value3=5|value4=1|label1=[[हिंदू]]|label2=सरना|label3=[[ख्रिश्चन]]|label4=इतर|caption=''' संथाळ जमातीतील धर्म '''}}
संथाळांची जमात देशवाली व खरवार किंवा सफा-होर अशा दोन समूहांत विभागलेली आहे. खरवार हे सुधारणावादी असून राम-कांडो देवतेचे अनुयायी होत. त्यांच्यात हासदक, मुरम, किस्कू, हेंबोम, सोदेन, तुडू, बेस्रा, कोरे इ. गणचिन्हे असलेल्या बारा कुळी किंवा पारी असून सु. दोनशे उपकुळी आहेत. त्यांना खूत म्हणतात. एकोणिसाव्या शतकात संथाळांचा मजुरीच्या निमित्ताने नागरी वस्तीशी संपर्क वाढला. त्यामुळे त्यांनी हळूहळू हिंदूंचे देव, रीतिरिवाज, पोशाख यांचे अनुकरण करण्यास सुरुवात केली. पुढे खरवार चळवळीमुळे ते हिंदू धर्माच्या अधिक जवळ आले. ही सामाजिक व राजकीय स्वरूपाची चळवळ असूनती भागत नावाच्या एका संथाळाने रामकांडो या नावाखाली श्रीरामाची उपासना करण्यासाठी १८७१ साली सुरू केली आणि रामाच्या उपासकांनी मदय-मांस वर्ज्य करावे, असा प्रचार केला. शिवाय नियमित स्नान, सांजवात आणि सायंप्रार्थना यांवर या चळवळीने भर दिला. पुढे रामकांडोचे अनेक उपासक झाले. त्यांनी रामासह अन्य हिंदू देवदेवतांची उपासना करण्यास सुरुवात केली. त्यामुळे संथाळ मोठया प्रमाणावर शाकाहारी बनले आणि संथाळांची नवी पिढी शिक्षणाकडेही आकर्षित झाली.<ref name="मवि" />
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:समाज]]
[[वर्ग: मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर]]
t76l2e5hikv5tho2eurii8vlmfm10a8
2141000
2140999
2022-07-28T08:50:08Z
संतोष गोरे
135680
wikitext
text/x-wiki
{{मट्रा}}
{{Infobox ethnic group|group=संताप लोक|image=Baha parab 4.jpg|image_caption= बाहा परब साजरा करताना पारंपारिक वेशातील संथाळ व्यक्ती|pop={{circa|७४ लाख}}|popplace={{flag|भारत}}{{*}}{{flag|बांगलादेश}}{{*}}{{flag|नेपाळ}}|region1={{Flag|भारत}}:<br />{{spaces|7}}[[झारखंड]]|pop1=<br />2,752,723<ref name="census">{{Cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/ST.html|title=A-11 Individual Scheduled Tribe Primary Census Abstract Data and its Appendix|website=censusindia.gov.in|publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|access-date=18 November 2017}}</ref>|region2={{spaces|7}}[[पश्चिम बंगाल]]|pop2=2,512,331<ref name="census"/>|region3={{spaces|7}}[[ओडिशा]]|pop3=894,764<ref name="census"/>|region4={{spaces|7}}[[बिहार]]|pop4=406,076<ref name="census"/>|region5={{spaces|7}}[[आसाम]]|pop5=213,139<ref>{{Cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-1800.XLSX |title=C-16 Population By Mother Tongue|website=censusindia.gov.in|publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|access-date=3 November 2019}}</ref>|region6={{flag|बांगलादेश}}|pop6=300,061 (2001)|ref6=<ref name="Bangladesh">{{Cite web|url=http://www3.ntu.edu.sg/home/cfcavallaro/Pdf%20files/Cavallaro%20and%20Rahman%202009.pdf|title=The Santals of Bangladesh|last1=Cavallaro|first1=Francesco|last2=Rahman|first2=Tania|website=ntu.edu.sg|access-date=17 November 2017|publisher=Nayang Technical University|archive-url=https://web.archive.org/web/20161109161200/http://www3.ntu.edu.sg/home/cfcavallaro/Pdf%20files/Cavallaro%20and%20Rahman%202009.pdf|archive-date=9 November 2016}}</ref>|region7={{flag|नेपाळ}}|pop7=51,735|ref7=<ref>{{Cite journal|title=National Population and Housing Census 2011: Social Characteristics Tables|url=https://cbs.gov.np/wp-content/upLoads/2018/12/Volume05Part02.pdf|journal=Nepal Census|via=Government of Nepal}}</ref>|languages=[[संथाळी भाषा]], [[हिंदी]], [[ओडिसी भाषा]], [[बंगाली भाषा]], [[नेपाळी भाषा]]|religions='''Majority'''<br />[[File:Om.svg|15px]] [[हिंदू]] (63%)<ref name="censusindia.gov.in">{{cite web |title=ST-14 Scheduled Tribe Population By Religious Community - Jharkhand |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/11908/download/15021/ST-20-00-014-DDW-2011.XLS |website=census.gov.in |access-date=3 November 2019}}</ref><br />'''Minority'''<br />Folk religions (सरना) (31%)<br />[[File:Christian cross.svg|12px]] [[ख्रिश्चन]] (5%), इतर (1%)<ref name="censusindia.gov.in"/>|related=[[Munda people|Mundas]]{{•}}[[Ho people|Hos]]{{•}}[[Juang people|Juangs]]{{•}}[[Kharia people|Kharias]]{{•}}[[Savara people|Savaras]]{{•}}[[Korku people|Korkus]]{{•}}[[Bhumij people|Bhumijs]]}}
'''संथाळ''' किंवा '''संथाल''' हा एक [[दक्षिण आशिया|दक्षिण आशियातील]] मुंडा वांशिक आदिम समाज आहे. संथाळ ही भारतातील [[झारखंड]] आणि [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील लोकसंख्येच्या दृष्टीने सर्वात मोठी जमात आहे आणि ती [[ओडिशा]], [[बिहार]] आणि [[आसाम]] या राज्यांमध्येही आढळते. ते उत्तर बांगलादेशातील [[राजशाही विभाग]] आणि [[रंगपूर विभाग|रंगपूर विभागातील]] सर्वात मोठे वांशिक अल्पसंख्याक आहेत. त्यांची [[नेपाळ]] आणि [[भूतान|भूतानमध्ये]] मोठी लोकसंख्या आहे. [[मुंडा भाषासमूह|मुंडा भाषांपैकी]] सर्वात जास्त बोलल्या जाणाऱ्या [[संथाळी भाषा]] बोलतात.
== व्युत्पत्ती ==
संथाल हे बहुधा एका प्रतिशब्दावरून आले आहे. हा शब्द सांत रहिवाशांना सूचित करतो पश्चिम बंगालमधील [[मिदनापूर|मेदिनापूर प्रदेशातील पूर्वीच्या सिल्डामध्ये]] . {{Sfn|Schulte-Droesch|2018}} संस्कृत शब्द ''सामंत'' किंवा बंगाली ''सांत'' म्हणजे सपाट जमीन. <ref>{{स्रोत पुस्तक|url=http://lsi.gov.in:8081/jspui/bitstream/123456789/5131/1/22153_1961_MID.pdf|title=Census 1961, west bengal-district handbook, Midnapore|publisher=The superintendent, government printing, West Bengal|year=1966|pages=58}}</ref> <ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=W5dVaq4_cLoC&pg=PA213|title=Encyclopaedia of Scheduled Tribes in Jharkhand|publisher=Gyan Publishing House|year=2010|isbn=9788178351216|pages=213}}</ref> त्यांचे वांशिक नाव {{Lang|sat|Hor Hopon}} आहे ("मानवजातीचे पुत्र"). {{Sfn|Somers|1979}}
=== मूळ ===
संथाळांच्या साहित्यात त्यांचा संथाळ, सांथाळ, संताळ, सावंतार, सावंताळ इ. नावांनी उल्लेख केल्याचे आढळते. त्यांच्या उत्पत्तीविषयीही अनेक दंतकथा प्रचलित आहेत. रामायणात संथाळांच्या पूर्वजांनी राम-लक्ष्मणांना सहकार्य केल्याचा उल्लेख मिळतो. त्यांच्या मूलस्थाना-विषयी निश्चित माहिती उपलब्ध नाही तथापि त्यांची वस्ती प्रथम गंगेच्या खोऱ्यात झाली व नंतर त्यांनी झारखंड राज्यातील छोटा नागपूर ( पालामाऊ, हजारीबाग,धनबाद, रांची, पूर्व व पश्र्चिम सिंगभूम हे जिल्हे असलेला प्रदेश) या पठारी-जंगली प्रदेशात स्थलांतर केले असे दिसते. इंग्रजांनी जंगल- तोड सुरू केल्यानंतर ते ईशान्येकडे सरकले. दमिन-इ-कोह हे त्यांचे मुख्य केंद्र बनले. इंग्रजांनी जंगलतोडीत त्यांचा चांगला उपयोग करून घेतला. संथाळांकडे बृयापैकी जमीनजुमला होता पण एकोणिसाव्या शतकारंभी व्यापारी व महाजन सावकार यांनी संथाळांची पिळवणूक करून कर्जफेडीच्या पोटी त्यांच्या जमिनी बळकावल्या आणि त्यांना गुलाम बनविले. परिणामतः संथाळांनी १८५४ मध्ये बंड केले आणि सावकारी नष्ट करावी व जमिनीवरील कर कमी करावा, अशा मागण्या केल्या. इंग्रजांनी त्याकडे दुर्लक्ष केले, तेव्हा त्यांनी सशस्त्र उठाव करून तिरकमठयाच्या साह्याने अनेक इंग्रजांना मारले. अखेर इंग्रजांच्या लष्कराने हा उठाव मोडला आणि त्यांची दुर्दशा केली परंतु त्यांच्या उद्रेकाचा परिणाम म्हणून पुढे भूदासपद्धती बंद करून स्वतंत्र संथाळ परगणा निर्माण करण्यात आला. प्रत्येक खेडयात मांझी ( पाटील ) अधिकारी नेमून त्यास पोलिसी अधिकार देण्यात आले. याच सुमारास आसाम-बंगालमध्ये चहाचे मळे सुरू झाले. त्यावेळी मळेवाल्यांनी मजूर म्हणून संथाळांची मोठया प्रमाणावर भरती केली. संथाळांचा प्रमुख व्यवसाय शेती असून ते शिकार, मच्छीमारी, गुरे पाळणे इ. उदयोगही करीत. पुढे त्यांनी खाणीतूनकाम करण्यास सुरुवात केली. आसनसोलजवळच्या किंवा जमशेटपूरमधील कोळशाच्या खाणीतून ते प्रामुख्याने काम करतात. दगडी कोळसा फोडण्यात संथाळांनी प्रावीण्य मिळविलेले दिसून येते.<ref name="मवि">{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=https://vishwakosh.marathi.gov.in/34058 |title=संथाळ |लेखक= |दिनांक= |प्रकाशक= | संकेतस्थळ=vishwakosh.marathi.gov.in |अॅक्सेसदिनांक=२३ जुलै २०२२ |विदा संकेतस्थळ दुवा= |विदा दिनांक=}}</ref>
मध्यम उंची, बांधेसूद शरीरयष्टी, कृष्णवर्ण, काळे राठ केस, रूंद चपटे नाक, वाटोळा चेहरा व जाडे ओठ, ही त्यांची काही खास शारीरिक वैशिष्टये होत. त्यांची खेडी जंगलाच्या अंतर्भागात असून ते झोपडयांतून राहतात. प्रत्येक झोपडीत कुलदेवता व पितर यांकरिता स्वतंत्र जागा असते. शिवाय गोठा, कोंबडी-कबुतरे यांची खुराडी आणि डुकरांसाठी आडोसा असतो. प्रत्येक खेड्यात शालवृक्षाखाली प्रमुख देवतेचे स्थान असून या परिसरास जाहेर्थान म्हणतात. गामप्रमुखाच्या घरासमोर मांझी स्थान नावाची जागा असते. तिथे गामसंस्थापकांचा आत्मा वास करतो, अशी त्यांची धारणा आहे. संथाळांचे मुख्य अन्न भात व कडधान्यांचे कालवण होय. याशिवाय ते मांस, मासे, कंदमुळे व फळे खातात. भातापासून ते हांडिया नावाची दारू करतात. मोहाच्या फुलांपासून बनविलेली दारूही असते. त्यांच्या प्रत्येक समारंभात मदयपानास प्राधान्य आहे. ते पान-तंबाखू खातात व बिडीही ओढतात.<ref name="मवि" />
== धर्म ==
{{Pie chart|thumb=right|color2=maroon|color1=orange|color3=dodgerblue|color4=black|value1=63|value2=31|value3=5|value4=1|label1=[[हिंदू]]|label2=सरना|label3=[[ख्रिश्चन]]|label4=इतर|caption=''' संथाळ जमातीतील धर्म '''}}
संथाळांची जमात देशवाली व खरवार किंवा सफा-होर अशा दोन समूहांत विभागलेली आहे. खरवार हे सुधारणावादी असून राम-कांडो देवतेचे अनुयायी होत. त्यांच्यात हासदक, मुरम, किस्कू, हेंबोम, सोदेन, तुडू, बेस्रा, कोरे इ. गणचिन्हे असलेल्या बारा कुळी किंवा पारी असून सु. दोनशे उपकुळी आहेत. त्यांना खूत म्हणतात. एकोणिसाव्या शतकात संथाळांचा मजुरीच्या निमित्ताने नागरी वस्तीशी संपर्क वाढला. त्यामुळे त्यांनी हळूहळू हिंदूंचे देव, रीतिरिवाज, पोशाख यांचे अनुकरण करण्यास सुरुवात केली. पुढे खरवार चळवळीमुळे ते हिंदू धर्माच्या अधिक जवळ आले. ही सामाजिक व राजकीय स्वरूपाची चळवळ असूनती भागत नावाच्या एका संथाळाने रामकांडो या नावाखाली श्रीरामाची उपासना करण्यासाठी १८७१ साली सुरू केली आणि रामाच्या उपासकांनी मदय-मांस वर्ज्य करावे, असा प्रचार केला. शिवाय नियमित स्नान, सांजवात आणि सायंप्रार्थना यांवर या चळवळीने भर दिला. पुढे रामकांडोचे अनेक उपासक झाले. त्यांनी रामासह अन्य हिंदू देवदेवतांची उपासना करण्यास सुरुवात केली. त्यामुळे संथाळ मोठया प्रमाणावर शाकाहारी बनले आणि संथाळांची नवी पिढी शिक्षणाकडेही आकर्षित झाली.<ref name="मवि" />
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:समाज]]
[[वर्ग: मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर]]
ocag5t6opc6695bifxxwx2a7y7pfc1g
2141002
2141000
2022-07-28T08:56:01Z
संतोष गोरे
135680
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox ethnic group|group=संताप लोक|image=Baha parab 4.jpg|image_caption= बाहा परब साजरा करताना पारंपारिक वेशातील संथाळ व्यक्ती|pop={{circa|७४ लाख}}|popplace={{flag|भारत}}{{*}}{{flag|बांगलादेश}}{{*}}{{flag|नेपाळ}}|region1={{Flag|भारत}}:<br />{{spaces|7}}[[झारखंड]]|pop1=<br />2,752,723<ref name="census">{{Cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/ST.html|title=A-11 Individual Scheduled Tribe Primary Census Abstract Data and its Appendix|website=censusindia.gov.in|publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|access-date=18 November 2017}}</ref>|region2={{spaces|7}}[[पश्चिम बंगाल]]|pop2=2,512,331<ref name="census"/>|region3={{spaces|7}}[[ओडिशा]]|pop3=894,764<ref name="census"/>|region4={{spaces|7}}[[बिहार]]|pop4=406,076<ref name="census"/>|region5={{spaces|7}}[[आसाम]]|pop5=213,139<ref>{{Cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-1800.XLSX |title=C-16 Population By Mother Tongue|website=censusindia.gov.in|publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|access-date=3 November 2019}}</ref>|region6={{flag|बांगलादेश}}|pop6=300,061 (2001)|ref6=<ref name="Bangladesh">{{Cite web|url=http://www3.ntu.edu.sg/home/cfcavallaro/Pdf%20files/Cavallaro%20and%20Rahman%202009.pdf|title=The Santals of Bangladesh|last1=Cavallaro|first1=Francesco|last2=Rahman|first2=Tania|website=ntu.edu.sg|access-date=17 November 2017|publisher=Nayang Technical University|archive-url=https://web.archive.org/web/20161109161200/http://www3.ntu.edu.sg/home/cfcavallaro/Pdf%20files/Cavallaro%20and%20Rahman%202009.pdf|archive-date=9 November 2016}}</ref>|region7={{flag|नेपाळ}}|pop7=51,735|ref7=<ref>{{Cite journal|title=National Population and Housing Census 2011: Social Characteristics Tables|url=https://cbs.gov.np/wp-content/upLoads/2018/12/Volume05Part02.pdf|journal=Nepal Census|via=Government of Nepal}}</ref>|languages=[[संथाळी भाषा]], [[हिंदी]], [[ओडिसी भाषा]], [[बंगाली भाषा]], [[नेपाळी भाषा]]|religions='''Majority'''<br />[[File:Om.svg|15px]] [[हिंदू]] (63%)<ref name="censusindia.gov.in">{{cite web |title=ST-14 Scheduled Tribe Population By Religious Community - Jharkhand |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/11908/download/15021/ST-20-00-014-DDW-2011.XLS |website=census.gov.in |access-date=3 November 2019}}</ref><br />'''Minority'''<br />Folk religions (सरना) (31%)<br />[[File:Christian cross.svg|12px]] [[ख्रिश्चन]] (5%), इतर (1%)<ref name="censusindia.gov.in"/>|related=[[Munda people|Mundas]]{{•}}[[Ho people|Hos]]{{•}}[[Juang people|Juangs]]{{•}}[[Kharia people|Kharias]]{{•}}[[Savara people|Savaras]]{{•}}[[Korku people|Korkus]]{{•}}[[Bhumij people|Bhumijs]]}}
'''संथाळ''' किंवा '''संथाल''' हा एक [[दक्षिण आशिया|दक्षिण आशियातील]] मुंडा वांशिक आदिम समाज आहे. संथाळ ही भारतातील [[झारखंड]] आणि [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील लोकसंख्येच्या दृष्टीने सर्वात मोठी जमात आहे आणि ती [[ओडिशा]], [[बिहार]] आणि [[आसाम]] या राज्यांमध्येही आढळते. ते उत्तर बांगलादेशातील [[राजशाही विभाग]] आणि [[रंगपूर विभाग|रंगपूर विभागातील]] सर्वात मोठे वांशिक अल्पसंख्याक आहेत. त्यांची [[नेपाळ]] आणि [[भूतान|भूतानमध्ये]] मोठी लोकसंख्या आहे. [[मुंडा भाषासमूह|मुंडा भाषांपैकी]] सर्वात जास्त बोलल्या जाणाऱ्या [[संथाळी भाषा]] बोलतात.
== व्युत्पत्ती ==
संथाल हे बहुधा एका प्रतिशब्दावरून आले आहे. हा शब्द सांत रहिवाशांना सूचित करतो पश्चिम बंगालमधील [[मिदनापूर|मेदिनापूर प्रदेशातील पूर्वीच्या सिल्डामध्ये]] . {{Sfn|Schulte-Droesch|2018}} संस्कृत शब्द ''सामंत'' किंवा बंगाली ''सांत'' म्हणजे सपाट जमीन. <ref>{{स्रोत पुस्तक|url=http://lsi.gov.in:8081/jspui/bitstream/123456789/5131/1/22153_1961_MID.pdf|title=Census 1961, west bengal-district handbook, Midnapore|publisher=The superintendent, government printing, West Bengal|year=1966|pages=58}}</ref> <ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=W5dVaq4_cLoC&pg=PA213|title=Encyclopaedia of Scheduled Tribes in Jharkhand|publisher=Gyan Publishing House|year=2010|isbn=9788178351216|pages=213}}</ref> त्यांचे वांशिक नाव {{Lang|sat|Hor Hopon}} आहे ("मानवजातीचे पुत्र"). {{Sfn|Somers|1979}}
=== मूळ ===
संथाळांच्या साहित्यात त्यांचा संथाळ, सांथाळ, संताळ, सावंतार, सावंताळ इ. नावांनी उल्लेख केल्याचे आढळते. त्यांच्या उत्पत्तीविषयीही अनेक दंतकथा प्रचलित आहेत. रामायणात संथाळांच्या पूर्वजांनी राम-लक्ष्मणांना सहकार्य केल्याचा उल्लेख मिळतो. त्यांच्या मूलस्थाना-विषयी निश्चित माहिती उपलब्ध नाही तथापि त्यांची वस्ती प्रथम गंगेच्या खोऱ्यात झाली व नंतर त्यांनी झारखंड राज्यातील छोटा नागपूर ( पालामाऊ, हजारीबाग,धनबाद, रांची, पूर्व व पश्र्चिम सिंगभूम हे जिल्हे असलेला प्रदेश) या पठारी-जंगली प्रदेशात स्थलांतर केले असे दिसते. इंग्रजांनी जंगल- तोड सुरू केल्यानंतर ते ईशान्येकडे सरकले. दमिन-इ-कोह हे त्यांचे मुख्य केंद्र बनले. इंग्रजांनी जंगलतोडीत त्यांचा चांगला उपयोग करून घेतला. संथाळांकडे बृयापैकी जमीनजुमला होता पण एकोणिसाव्या शतकारंभी व्यापारी व महाजन सावकार यांनी संथाळांची पिळवणूक करून कर्जफेडीच्या पोटी त्यांच्या जमिनी बळकावल्या आणि त्यांना गुलाम बनविले. परिणामतः संथाळांनी १८५४ मध्ये बंड केले आणि सावकारी नष्ट करावी व जमिनीवरील कर कमी करावा, अशा मागण्या केल्या. इंग्रजांनी त्याकडे दुर्लक्ष केले, तेव्हा त्यांनी सशस्त्र उठाव करून तिरकमठयाच्या साह्याने अनेक इंग्रजांना मारले. अखेर इंग्रजांच्या लष्कराने हा उठाव मोडला आणि त्यांची दुर्दशा केली परंतु त्यांच्या उद्रेकाचा परिणाम म्हणून पुढे भूदासपद्धती बंद करून स्वतंत्र संथाळ परगणा निर्माण करण्यात आला. प्रत्येक खेडयात मांझी ( पाटील ) अधिकारी नेमून त्यास पोलिसी अधिकार देण्यात आले. याच सुमारास आसाम-बंगालमध्ये चहाचे मळे सुरू झाले. त्यावेळी मळेवाल्यांनी मजूर म्हणून संथाळांची मोठया प्रमाणावर भरती केली. संथाळांचा प्रमुख व्यवसाय शेती असून ते शिकार, मच्छीमारी, गुरे पाळणे इ. उदयोगही करीत. पुढे त्यांनी खाणीतूनकाम करण्यास सुरुवात केली. आसनसोलजवळच्या किंवा जमशेटपूरमधील कोळशाच्या खाणीतून ते प्रामुख्याने काम करतात. दगडी कोळसा फोडण्यात संथाळांनी प्रावीण्य मिळविलेले दिसून येते.<ref name="मवि">{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=https://vishwakosh.marathi.gov.in/34058 |title=संथाळ |लेखक= |दिनांक= |प्रकाशक= | संकेतस्थळ=vishwakosh.marathi.gov.in |अॅक्सेसदिनांक=२३ जुलै २०२२ |विदा संकेतस्थळ दुवा= |विदा दिनांक=}}</ref>
मध्यम उंची, बांधेसूद शरीरयष्टी, कृष्णवर्ण, काळे राठ केस, रूंद चपटे नाक, वाटोळा चेहरा व जाडे ओठ, ही त्यांची काही खास शारीरिक वैशिष्टये होत. त्यांची खेडी जंगलाच्या अंतर्भागात असून ते झोपडयांतून राहतात. प्रत्येक झोपडीत कुलदेवता व पितर यांकरिता स्वतंत्र जागा असते. शिवाय गोठा, कोंबडी-कबुतरे यांची खुराडी आणि डुकरांसाठी आडोसा असतो. प्रत्येक खेड्यात शालवृक्षाखाली प्रमुख देवतेचे स्थान असून या परिसरास जाहेर्थान म्हणतात. गामप्रमुखाच्या घरासमोर मांझी स्थान नावाची जागा असते. तिथे गामसंस्थापकांचा आत्मा वास करतो, अशी त्यांची धारणा आहे. संथाळांचे मुख्य अन्न भात व कडधान्यांचे कालवण होय. याशिवाय ते मांस, मासे, कंदमुळे व फळे खातात. भातापासून ते हांडिया नावाची दारू करतात. मोहाच्या फुलांपासून बनविलेली दारूही असते. त्यांच्या प्रत्येक समारंभात मदयपानास प्राधान्य आहे. ते पान-तंबाखू खातात व बिडीही ओढतात.<ref name="मवि" />
== धर्म ==
{{Pie chart|thumb=right|color2=maroon|color1=orange|color3=dodgerblue|color4=black|value1=63|value2=31|value3=5|value4=1|label1=[[हिंदू]]|label2=सरना|label3=[[ख्रिश्चन]]|label4=इतर|caption=''' संथाळ जमातीतील धर्म '''}}
संथाळांची जमात देशवाली व खरवार किंवा सफा-होर अशा दोन समूहांत विभागलेली आहे. खरवार हे सुधारणावादी असून राम-कांडो देवतेचे अनुयायी होत. त्यांच्यात हासदक, मुरम, किस्कू, हेंबोम, सोदेन, तुडू, बेस्रा, कोरे इ. गणचिन्हे असलेल्या बारा कुळी किंवा पारी असून सु. दोनशे उपकुळी आहेत. त्यांना खूत म्हणतात. एकोणिसाव्या शतकात संथाळांचा मजुरीच्या निमित्ताने नागरी वस्तीशी संपर्क वाढला. त्यामुळे त्यांनी हळूहळू हिंदूंचे देव, रीतिरिवाज, पोशाख यांचे अनुकरण करण्यास सुरुवात केली. पुढे खरवार चळवळीमुळे ते हिंदू धर्माच्या अधिक जवळ आले. ही सामाजिक व राजकीय स्वरूपाची चळवळ असूनती भागत नावाच्या एका संथाळाने रामकांडो या नावाखाली श्रीरामाची उपासना करण्यासाठी १८७१ साली सुरू केली आणि रामाच्या उपासकांनी मदय-मांस वर्ज्य करावे, असा प्रचार केला. शिवाय नियमित स्नान, सांजवात आणि सायंप्रार्थना यांवर या चळवळीने भर दिला. पुढे रामकांडोचे अनेक उपासक झाले. त्यांनी रामासह अन्य हिंदू देवदेवतांची उपासना करण्यास सुरुवात केली. त्यामुळे संथाळ मोठया प्रमाणावर शाकाहारी बनले आणि संथाळांची नवी पिढी शिक्षणाकडेही आकर्षित झाली.<ref name="मवि" />
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:समाज]]
[[वर्ग: मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर]]
0yvum9h7h0mymzzboq5xwgv4fk3vomh
2141004
2141002
2022-07-28T08:58:06Z
संतोष गोरे
135680
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox ethnic group|group=संताप लोक|image=[[file:Baha parab 4.jpg]]|image_size=220px|image_caption= बाहा परब साजरा करताना पारंपारिक वेशातील संथाळ व्यक्ती|pop={{circa|७४ लाख}}|popplace={{flag|भारत}}{{*}}{{flag|बांगलादेश}}{{*}}{{flag|नेपाळ}}|region1={{Flag|भारत}}:<br />{{spaces|7}}[[झारखंड]]|pop1=<br />2,752,723<ref name="census">{{Cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/ST.html|title=A-11 Individual Scheduled Tribe Primary Census Abstract Data and its Appendix|website=censusindia.gov.in|publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|access-date=18 November 2017}}</ref>|region2={{spaces|7}}[[पश्चिम बंगाल]]|pop2=2,512,331<ref name="census"/>|region3={{spaces|7}}[[ओडिशा]]|pop3=894,764<ref name="census"/>|region4={{spaces|7}}[[बिहार]]|pop4=406,076<ref name="census"/>|region5={{spaces|7}}[[आसाम]]|pop5=213,139<ref>{{Cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-1800.XLSX |title=C-16 Population By Mother Tongue|website=censusindia.gov.in|publisher=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India|access-date=3 November 2019}}</ref>|region6={{flag|बांगलादेश}}|pop6=300,061 (2001)|ref6=<ref name="Bangladesh">{{Cite web|url=http://www3.ntu.edu.sg/home/cfcavallaro/Pdf%20files/Cavallaro%20and%20Rahman%202009.pdf|title=The Santals of Bangladesh|last1=Cavallaro|first1=Francesco|last2=Rahman|first2=Tania|website=ntu.edu.sg|access-date=17 November 2017|publisher=Nayang Technical University|archive-url=https://web.archive.org/web/20161109161200/http://www3.ntu.edu.sg/home/cfcavallaro/Pdf%20files/Cavallaro%20and%20Rahman%202009.pdf|archive-date=9 November 2016}}</ref>|region7={{flag|नेपाळ}}|pop7=51,735|ref7=<ref>{{Cite journal|title=National Population and Housing Census 2011: Social Characteristics Tables|url=https://cbs.gov.np/wp-content/upLoads/2018/12/Volume05Part02.pdf|journal=Nepal Census|via=Government of Nepal}}</ref>|languages=[[संथाळी भाषा]], [[हिंदी]], [[ओडिसी भाषा]], [[बंगाली भाषा]], [[नेपाळी भाषा]]|religions='''Majority'''<br />[[File:Om.svg|15px]] [[हिंदू]] (63%)<ref name="censusindia.gov.in">{{cite web |title=ST-14 Scheduled Tribe Population By Religious Community - Jharkhand |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/11908/download/15021/ST-20-00-014-DDW-2011.XLS |website=census.gov.in |access-date=3 November 2019}}</ref><br />'''Minority'''<br />Folk religions (सरना) (31%)<br />[[File:Christian cross.svg|12px]] [[ख्रिश्चन]] (5%), इतर (1%)<ref name="censusindia.gov.in"/>|related=[[Munda people|Mundas]]{{•}}[[Ho people|Hos]]{{•}}[[Juang people|Juangs]]{{•}}[[Kharia people|Kharias]]{{•}}[[Savara people|Savaras]]{{•}}[[Korku people|Korkus]]{{•}}[[Bhumij people|Bhumijs]]}}
'''संथाळ''' किंवा '''संथाल''' हा एक [[दक्षिण आशिया|दक्षिण आशियातील]] मुंडा वांशिक आदिम समाज आहे. संथाळ ही भारतातील [[झारखंड]] आणि [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील लोकसंख्येच्या दृष्टीने सर्वात मोठी जमात आहे आणि ती [[ओडिशा]], [[बिहार]] आणि [[आसाम]] या राज्यांमध्येही आढळते. ते उत्तर बांगलादेशातील [[राजशाही विभाग]] आणि [[रंगपूर विभाग|रंगपूर विभागातील]] सर्वात मोठे वांशिक अल्पसंख्याक आहेत. त्यांची [[नेपाळ]] आणि [[भूतान|भूतानमध्ये]] मोठी लोकसंख्या आहे. [[मुंडा भाषासमूह|मुंडा भाषांपैकी]] सर्वात जास्त बोलल्या जाणाऱ्या [[संथाळी भाषा]] बोलतात.
== व्युत्पत्ती ==
संथाल हे बहुधा एका प्रतिशब्दावरून आले आहे. हा शब्द सांत रहिवाशांना सूचित करतो पश्चिम बंगालमधील [[मिदनापूर|मेदिनापूर प्रदेशातील पूर्वीच्या सिल्डामध्ये]] . {{Sfn|Schulte-Droesch|2018}} संस्कृत शब्द ''सामंत'' किंवा बंगाली ''सांत'' म्हणजे सपाट जमीन. <ref>{{स्रोत पुस्तक|url=http://lsi.gov.in:8081/jspui/bitstream/123456789/5131/1/22153_1961_MID.pdf|title=Census 1961, west bengal-district handbook, Midnapore|publisher=The superintendent, government printing, West Bengal|year=1966|pages=58}}</ref> <ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=W5dVaq4_cLoC&pg=PA213|title=Encyclopaedia of Scheduled Tribes in Jharkhand|publisher=Gyan Publishing House|year=2010|isbn=9788178351216|pages=213}}</ref> त्यांचे वांशिक नाव {{Lang|sat|Hor Hopon}} आहे ("मानवजातीचे पुत्र"). {{Sfn|Somers|1979}}
=== मूळ ===
संथाळांच्या साहित्यात त्यांचा संथाळ, सांथाळ, संताळ, सावंतार, सावंताळ इ. नावांनी उल्लेख केल्याचे आढळते. त्यांच्या उत्पत्तीविषयीही अनेक दंतकथा प्रचलित आहेत. रामायणात संथाळांच्या पूर्वजांनी राम-लक्ष्मणांना सहकार्य केल्याचा उल्लेख मिळतो. त्यांच्या मूलस्थाना-विषयी निश्चित माहिती उपलब्ध नाही तथापि त्यांची वस्ती प्रथम गंगेच्या खोऱ्यात झाली व नंतर त्यांनी झारखंड राज्यातील छोटा नागपूर ( पालामाऊ, हजारीबाग,धनबाद, रांची, पूर्व व पश्र्चिम सिंगभूम हे जिल्हे असलेला प्रदेश) या पठारी-जंगली प्रदेशात स्थलांतर केले असे दिसते. इंग्रजांनी जंगल- तोड सुरू केल्यानंतर ते ईशान्येकडे सरकले. दमिन-इ-कोह हे त्यांचे मुख्य केंद्र बनले. इंग्रजांनी जंगलतोडीत त्यांचा चांगला उपयोग करून घेतला. संथाळांकडे बृयापैकी जमीनजुमला होता पण एकोणिसाव्या शतकारंभी व्यापारी व महाजन सावकार यांनी संथाळांची पिळवणूक करून कर्जफेडीच्या पोटी त्यांच्या जमिनी बळकावल्या आणि त्यांना गुलाम बनविले. परिणामतः संथाळांनी १८५४ मध्ये बंड केले आणि सावकारी नष्ट करावी व जमिनीवरील कर कमी करावा, अशा मागण्या केल्या. इंग्रजांनी त्याकडे दुर्लक्ष केले, तेव्हा त्यांनी सशस्त्र उठाव करून तिरकमठयाच्या साह्याने अनेक इंग्रजांना मारले. अखेर इंग्रजांच्या लष्कराने हा उठाव मोडला आणि त्यांची दुर्दशा केली परंतु त्यांच्या उद्रेकाचा परिणाम म्हणून पुढे भूदासपद्धती बंद करून स्वतंत्र संथाळ परगणा निर्माण करण्यात आला. प्रत्येक खेडयात मांझी ( पाटील ) अधिकारी नेमून त्यास पोलिसी अधिकार देण्यात आले. याच सुमारास आसाम-बंगालमध्ये चहाचे मळे सुरू झाले. त्यावेळी मळेवाल्यांनी मजूर म्हणून संथाळांची मोठया प्रमाणावर भरती केली. संथाळांचा प्रमुख व्यवसाय शेती असून ते शिकार, मच्छीमारी, गुरे पाळणे इ. उदयोगही करीत. पुढे त्यांनी खाणीतूनकाम करण्यास सुरुवात केली. आसनसोलजवळच्या किंवा जमशेटपूरमधील कोळशाच्या खाणीतून ते प्रामुख्याने काम करतात. दगडी कोळसा फोडण्यात संथाळांनी प्रावीण्य मिळविलेले दिसून येते.<ref name="मवि">{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=https://vishwakosh.marathi.gov.in/34058 |title=संथाळ |लेखक= |दिनांक= |प्रकाशक= | संकेतस्थळ=vishwakosh.marathi.gov.in |अॅक्सेसदिनांक=२३ जुलै २०२२ |विदा संकेतस्थळ दुवा= |विदा दिनांक=}}</ref>
मध्यम उंची, बांधेसूद शरीरयष्टी, कृष्णवर्ण, काळे राठ केस, रूंद चपटे नाक, वाटोळा चेहरा व जाडे ओठ, ही त्यांची काही खास शारीरिक वैशिष्टये होत. त्यांची खेडी जंगलाच्या अंतर्भागात असून ते झोपडयांतून राहतात. प्रत्येक झोपडीत कुलदेवता व पितर यांकरिता स्वतंत्र जागा असते. शिवाय गोठा, कोंबडी-कबुतरे यांची खुराडी आणि डुकरांसाठी आडोसा असतो. प्रत्येक खेड्यात शालवृक्षाखाली प्रमुख देवतेचे स्थान असून या परिसरास जाहेर्थान म्हणतात. गामप्रमुखाच्या घरासमोर मांझी स्थान नावाची जागा असते. तिथे गामसंस्थापकांचा आत्मा वास करतो, अशी त्यांची धारणा आहे. संथाळांचे मुख्य अन्न भात व कडधान्यांचे कालवण होय. याशिवाय ते मांस, मासे, कंदमुळे व फळे खातात. भातापासून ते हांडिया नावाची दारू करतात. मोहाच्या फुलांपासून बनविलेली दारूही असते. त्यांच्या प्रत्येक समारंभात मदयपानास प्राधान्य आहे. ते पान-तंबाखू खातात व बिडीही ओढतात.<ref name="मवि" />
== धर्म ==
{{Pie chart|thumb=right|color2=maroon|color1=orange|color3=dodgerblue|color4=black|value1=63|value2=31|value3=5|value4=1|label1=[[हिंदू]]|label2=सरना|label3=[[ख्रिश्चन]]|label4=इतर|caption=''' संथाळ जमातीतील धर्म '''}}
संथाळांची जमात देशवाली व खरवार किंवा सफा-होर अशा दोन समूहांत विभागलेली आहे. खरवार हे सुधारणावादी असून राम-कांडो देवतेचे अनुयायी होत. त्यांच्यात हासदक, मुरम, किस्कू, हेंबोम, सोदेन, तुडू, बेस्रा, कोरे इ. गणचिन्हे असलेल्या बारा कुळी किंवा पारी असून सु. दोनशे उपकुळी आहेत. त्यांना खूत म्हणतात. एकोणिसाव्या शतकात संथाळांचा मजुरीच्या निमित्ताने नागरी वस्तीशी संपर्क वाढला. त्यामुळे त्यांनी हळूहळू हिंदूंचे देव, रीतिरिवाज, पोशाख यांचे अनुकरण करण्यास सुरुवात केली. पुढे खरवार चळवळीमुळे ते हिंदू धर्माच्या अधिक जवळ आले. ही सामाजिक व राजकीय स्वरूपाची चळवळ असूनती भागत नावाच्या एका संथाळाने रामकांडो या नावाखाली श्रीरामाची उपासना करण्यासाठी १८७१ साली सुरू केली आणि रामाच्या उपासकांनी मदय-मांस वर्ज्य करावे, असा प्रचार केला. शिवाय नियमित स्नान, सांजवात आणि सायंप्रार्थना यांवर या चळवळीने भर दिला. पुढे रामकांडोचे अनेक उपासक झाले. त्यांनी रामासह अन्य हिंदू देवदेवतांची उपासना करण्यास सुरुवात केली. त्यामुळे संथाळ मोठया प्रमाणावर शाकाहारी बनले आणि संथाळांची नवी पिढी शिक्षणाकडेही आकर्षित झाली.<ref name="मवि" />
== संदर्भ ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:समाज]]
[[वर्ग: मराठी विश्वकोशातून कॉपीपेस्ट मजकूर]]
6i4a6w4dhqi8yl15s81r9sd2zjfbcg6
पाकिस्तान क्रिकेट संघाचा न्यूझीलंड दौरा, २०१०-११
0
308628
2140960
2139876
2022-07-28T01:28:50Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[पाकिस्तान क्रिकेट संघाचा न्यू झीलंड दौरा, २०१०-११]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[पाकिस्तान क्रिकेट संघाचा न्यू झीलंड दौरा, २०१०-११]]
mlj1yk19eajtfcqb64sl71cmm5spvp6
मंकीपॉक्स
0
308641
2140994
2139998
2022-07-28T08:21:38Z
संतोष गोरे
135680
दुरुस्ती
wikitext
text/x-wiki
'''मंकीपॉक्स''' हा एक संसर्गजन्य विषाणूजन्य रोग आहे जो मानव आणि काही प्राण्यांमध्ये होऊ शकतो.<ref name="WHO4June2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|title=Multi-country monkeypox outbreak: situation update|date=4 June 2022|website=www.who.int|publisher=World Health Organization|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|archive-date=6 June 2022|access-date=7 June 2022}}</ref> ताप, सुजलेल्या लिम्फ नोड्स आणि फोड येणे आणि नंतर खपली पडणे या लक्षणांचा यात समावेश होतो.<ref name="WHO4June2022" /> या आजाराची लक्षणे दिसू लागण्यासाठीचा कालावधी हा पाच ते एकवीस दिवसांचा असतो.<ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}</ref> <ref name="CDC2017Sym" /> तर लक्षणांचा कालावधी साधारणपणे दोन ते चार आठवडे असतो.<ref name="CDC2017Sym">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|title=Signs and Symptoms Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref> यात सौम्य लक्षणे असू शकतात किंवा कोणतीही लक्षणे न दिसता हा आजार होऊ शकतो.<ref name="WHOfact2022" /><ref name="Sut2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book|last=Sutcliffe|first=Catherine G.|last2=Rimone|first2=Anne W.|last3=Moss|first3=William J.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-55512-8|editor-last=Ryan|editor-first=Edward T.|edition=Tenth|location=Edinburgh|pages=272–277|chapter=32.2. Poxviruses|editor-last2=Hill|editor-first2=David R.|editor-last3=Solomon|editor-first3=Tom|editor-last4=Aronson|editor-first4=Naomi|editor-last5=Endy|editor-first5=Timothy P.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&dq=monkeypox+nigeria&pg=PA272}}</ref> ताप आणि स्नायूंच्या वेदनांचे क्लासिक सादरीकरण, त्यानंतर सूजलेल्या ग्रंथी, एकाच टप्प्यावर जखमांसह, सर्व उद्रेकांमध्ये सामान्य असल्याचे आढळले नाही.<ref name="WHO4June2022" /><ref name="Harris2022">{{जर्नल स्रोत|last=Harris|first=Emily|date=27 May 2022|title=What to Know About Monkeypox|journal=JAMA|doi=10.1001/jama.2022.9499|pmid=35622356}}</ref> हा आजार विशेषतः लहान मुले, गर्भवती महिला किंवा दुर्बल रोगप्रतिकारक शक्ती असलेल्या लोकांवर गंभीर प्रभाव पाडतो.<ref name="WHO13">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON385|title=Multi-country monkeypox outbreak in non-endemic countries|date=21 May 2022|website=World Health Organization|access-date=25 May 2022}}</ref>
हा रोग मंकीपॉक्स विषाणूमुळे होतो, ऑर्थोपॉक्स विषाणू या वंशातील ''झुनोटिक'' विषाणू, व्हॅरिओला विषाणू, [[देवी (रोग)|स्मॉलपॉक्सचा]] कारक विषाणू देखील याच वंशातील आहेत.<ref name="Goldman2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Goldman-Cecil Medicine|last=Petersen|first=Brett W.|last2=Damon|first2=Inger K.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-53266-2|editor-last=Goldman|editor-first=Lee|edition=26th|volume=2|location=Philadelphia|pages=2180–2183|chapter=348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections|editor-last2=Schafer|editor-first2=Andrew I.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180}}</ref> मानवांमधील या आजाराच्या दोन प्रकारांपैकी पश्चिम आफ्रिकन प्रकार हा मध्य आफ्रिकन (कॉंगो बेसिन) प्रकारापेक्षा कमी हानिकारक आहे.<ref name="Adler2022">{{जर्नल स्रोत|last=Adler|first=Hugh|last2=Gould|first2=Susan|last3=Hine|first3=Paul|last4=Snell|first4=Luke B.|last5=Wong|first5=Waison|last6=Houlihan|first6=Catherine F.|last7=Osborne|first7=Jane C.|last8=Rampling|first8=Tommy|last9=Beadsworth|first9=Mike Bj|date=24 May 2022|title=Clinical features and management of human monkeypox: a retrospective observational study in the UK|journal=The Lancet. Infectious Diseases|pages=S1473–3099(22)00228–6|doi=10.1016/S1473-3099(22)00228-6|pmid=35623380}}</ref> हे विषाणू संक्रमित जनावरांपासून, संक्रमित मांस हाताळल्याने किंवा सदरील जनावराच्या चाव्याद्वारे किंवा ओरखड्यांद्वारे पसरू शकतात.<ref name="CDC2015Trans">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/transmission.html|title=Transmission Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202658/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/transmission.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref> मानावातून मानवात होणारे संक्रमण हे संक्रमित शरीरातील द्रव पदार्थ किंवा दूषित वस्तूंच्या संपर्कात आल्याने, लहान थेंबांद्वारे आणि कदाचित हवेच्या मार्गाने देखील होऊ शकते.<ref name="WHO4June2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|title=Multi-country monkeypox outbreak: situation update|date=4 June 2022|website=www.who.int|publisher=World Health Organization|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|archive-date=6 June 2022|access-date=7 June 2022}}<ref name="CDC2015Trans" /> याची लक्षणे दिसू लागल्यापासून सर्व घाव खाजून गळून पडेपर्यंत लोकं या विषाणूचा प्रसार करू शकतात.<ref name="Adler2022" /> विषाणूच्या [[डिऑक्सिरायबो न्यूक्लेइक आम्ल|डीएनए तपासणीसाठी]] जखमेची चाचणी करून निदानाची पुष्टी केली जाऊ शकते.<ref name="CDC2015Out">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/outbreak.html|title=2003 U.S. Outbreak Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202731/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/outbreak.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref>
या आजारावर कोणताही ठोस ज्ञात इलाज नाही. <ref name="CDC2019Tx">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/treatment.html|title=Treatment {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus {{!}} CDC|date=28 December 2018|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190615121759/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/treatment.html|archive-date=15 June 2019|access-date=11 October 2019}}</ref> इस १९८८ मधील एका अभ्यासात असे आढळून आले की [[देवी (रोग)|देवी आजाराची लस]] संसर्ग रोखण्यासाठी आणि रोगाची तीव्रता कमी करण्यासाठी सुमारे ८५% संरक्षणात्मक आहे.<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Fine|first=P. E.|last2=Jezek|first2=Z.|last3=Grab|first3=B.|last4=Dixon|first4=H.|date=September 1988|title=The transmission potential of monkeypox virus in human populations|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2850277/|journal=International Journal of Epidemiology|volume=17|issue=3|pages=643–650|doi=10.1093/ije/17.3.643|issn=0300-5771|pmid=2850277}}</ref> सुधारित लस अंकारा लसिवर आधारित असून मंजूर करण्यात आली आहे, परंतु तिची उपलब्धता मर्यादित आहे.<ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}</ref> नियमित हात धुणे आणि आजारी लोक व इतर प्राणी यांचा संपर्क टाळणे हाच यावरील सर्वात मोठा उपाय आहे.<ref name="CDCprev">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/prevention.html|title=Prevention|date=29 November 2019|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220314010736/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/prevention.html|archive-date=14 March 2022|access-date=14 May 2022}}</ref> अँटीव्हायरल औषधे, सिडोफोव्हिर आणि टेकोव्हिरिमेट, लस रोगप्रतिकारक ग्लोब्युलिन आणि देवीची लस इत्यादी उद्रेकादरम्यान वापरली जाऊ शकतात.<ref name="CDC26may2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/treatment.html|title=Interim Clinical Guidance for the Treatment of Monkeypox {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus {{!}} CDC|date=26 May 2022|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220607235042/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/treatment.html|archive-date=7 June 2022|access-date=8 June 2022}}</ref><ref name="Gov.UK2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|title=Monkeypox|date=24 May 2022|website=GOV.UK|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220518173849/https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|archive-date=18 May 2022|access-date=28 May 2022}}</ref> तसा हा आजार सामान्यतः सौम्य असतो आणि बहुतेक लोक उपचाराशिवाय काही आठवड्यांत यातून बरे होतात.<ref name="Gov.UK2022" /> मृत्यूच्या धोक्याचा अंदाज १% ते १०% पर्यंत दिसून आला असून, शिवाय २०१७ पासून मंकीपॉक्समुळे फारच कमी मृत्यू नोंदवले गेले आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON388|title=Multi-country monkeypox outbreak in non-endemic countries: Update|website=www.who.int|language=en|access-date=2022-07-02}}</ref>
[[कोपनहेगन]], डेन्मार्क येथील प्रयोगशाळेतील [[माकड|माकडांमध्ये]] १९५८ मध्ये प्रथम मंकीपॉक्स हा एक वेगळा आजार म्हणून नोंदवला गेला.<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Parker|first=Scott|last2=Buller|first2=R. Mark|date=2013-02-01|title=A review of experimental and natural infections of animals with monkeypox virus between 1958 and 2012|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23626656/|journal=Future Virology|volume=8|issue=2|pages=129–157|doi=10.2217/fvl.12.130|issn=1746-0794|pmc=3635111|pmid=23626656}}</ref> अनेक प्रकारचे प्राणी हे या विषाणूचे नैसर्गिक वाहक म्हणून काम करतात असा देखील संशय आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=Monkeypox}}</ref> एकेकाळी मानवांमध्ये हा आजार विरळ मानल जात असला तरी, १९८० पासून याच्या प्रकरणांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे.<ref name="Andrew2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology|last=James|first=William D.|last2=Elston|first2=Dirk|last3=Treat|first3=James R.|last4=Rosenbach|first4=Misha A.|last5=Neuhaus|first5=Isaac|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-54753-6|edition=13th|location=Edinburgh|page=389|chapter=19. Viral diseases|chapter-url=https://books.google.com/books?id=UEaEDwAAQBAJ&dq=human&pg=PA389}}</ref><ref name="Bunge2022">{{जर्नल स्रोत|last=Bunge|first=Eveline M.|last2=Hoet|first2=Bernard|last3=Chen|first3=Liddy|last4=Lienert|first4=Florian|last5=Weidenthaler|first5=Heinz|last6=Baer|first6=Lorraine R.|last7=Steffen|first7=Robert|date=11 February 2022|title=The changing epidemiology of human monkeypox—A potential threat? A systematic review|journal=PLOS Neglected Tropical Diseases|volume=16|issue=2|pages=e0010141|doi=10.1371/journal.pntd.0010141|pmc=8870502|pmid=35148313}}</ref> यामागील कारण कदाचित नियमित [[देवी (रोग)|देवीचे लसीकरण]] थांबवल्यापासून सामान्य मानवाची रोग प्रतिकारशक्ती कमी झाल्यामुळे असावे असे मानले जाते.<ref name="Mc2014">{{जर्नल स्रोत|vauthors=McCollum AM, Damon IK|date=January 2014|title=Human monkeypox|journal=Clinical Infectious Diseases|volume=58|issue=2|pages=260–267|doi=10.1093/cid/cit703|pmid=24158414|doi-access=free}}</ref><ref name="Simpson2020">{{जर्नल स्रोत|last=Simpson|first=Karl|last2=Heymann|first2=David|last3=Brown|first3=Colin S.|last4=Edmunds|first4=W. John|last5=Elsgaard|first5=Jesper|last6=Fine|first6=Paul|last7=Hochrein|first7=Hubertus|last8=Hoff|first8=Nicole A.|last9=Green|first9=Andrew|date=14 July 2020|title=Human monkeypox - After 40 years, an unintended consequence of smallpox eradication|journal=Vaccine|volume=38|issue=33|pages=5077–5081|doi=10.1016/j.vaccine.2020.04.062|pmid=32417140}}</ref> या आजाराचे मानवांमध्ये प्रथम प्रकरण १९७० मध्ये [[काँगोचे लोकशाही प्रजासत्ताक|डेमोक्रॅटिक रिपब्लिक ऑफ काँगो]] (DRC) मध्ये आढळून आले आहे. <ref name="CDC2015Main">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/index.html|title=Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015113128/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/index.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref> मध्य आणि पश्चिम आफ्रिकेत तुरळक प्रकरणे आढळून आली आहेत आणि ती DRC मध्ये जास्त आहेत. <ref name="Bunge2022" /> 2022 मंकीपॉक्सचा उद्रेक हा आफ्रिकेबाहेर व्यापक सामूहिक प्रसाराच्या पहिल्या घटनांचे प्रतिनिधित्व करतो, जे सुरुवातीला मे २०२२ मध्ये [[युनायटेड किंग्डम|युनायटेड किंगडममध्ये]] आढळून आले होते. त्यानंतरच्या प्रकरणांची पुष्टी अंटार्क्टिका वगळता सर्व खंडांमध्ये किमान ७४ देशांमध्ये<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://gulfnews.com/special-reports/monkeypox-outbreak-list-of-countries-with-reported-cases-1.1653054419477|title=Monkeypox outbreak: List of countries with reported cases|website=[[Gulf News]]|access-date=24 May 2022}}</ref> झाली.<ref name="arg">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.lanacion.com.ar/sociedad/viruela-del-mono-confirmaron-el-primer-caso-del-virus-en-el-pais-nid26052022/|title=Viruela del mono: confirmaron el primer caso del virus en el país|date=26 May 2022|language=es|access-date=26 May 2022}}</ref><ref name="1stisrael">{{स्रोत बातमी|last=Efrati|first=Ido|url=https://www.haaretz.com/israel-news/israel-discovers-first-case-of-monkeypox-virus-1.10812439|title=Israel Confirms First Case of Monkeypox Virus|work=Haaretz|access-date=21 May 2022}}</ref><ref name="alarabiya">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://english.alarabiya.net/News/gulf/2022/05/24/UAE-reports-first-case-of-monkeypox-in-the-country|title=UAE reports first case of monkeypox in the country|date=24 May 2022|website=[[Al Arabiya]]|access-date=24 May 2022}}</ref><ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.bbc.co.uk/news/health-61506562|title=Monkeypox cases investigated in Europe, the United States, Canada and Australia|date=20 May 2022|work=[[BBC News]]|access-date=20 May 2022}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.channelnewsasia.com/singapore/monkeypox-singapore-imported-case-flight-attendant-fever-rashes-moh-2760996|title=Singapore confirms imported case of monkeypox after flight attendant develops fever and rashes|website=[[CNA (TV network)]]|access-date=21 June 2022}}</ref><ref name="moroc1st">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.moroccoworldnews.com/2022/06/349441/morocco-reports-first-monkeypox-case|title=Morocco Reports First Monkeypox Case|website=[[Morocco World News]]|access-date=2 June 2022}}</ref> २३ जुलै रोजी, [[विश्व स्वास्थ्य संस्था|जागतिक आरोग्य संघटनेने]] (WHO) या उद्रेकाला आंतरराष्ट्रीय चिंतेची सार्वजनिक आरोग्य आणीबाणी (PHEIC) घोषित केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/monkeypox-outbreak-constitutes-global-health-emergency-who-2022-07-23/|title=Monkeypox outbreak constitutes global health emergency - WHO|website=[[Reuters]]|access-date=23 July 2022}}</ref> ७५ देश आणि प्रदेशांमध्ये १६,००० हून अधिक याची प्रकरणे नोंदवली गेली.
== व्याख्या आणि प्रकार ==
मंकीपॉक्स हा एक झुनोटिक पॉक्स विषाणू संसर्ग आहे जो मानव आणि काही इतर प्राण्यांमध्ये होऊ शकतो. <ref name="Goldman2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Goldman-Cecil Medicine|last=Petersen|first=Brett W.|last2=Damon|first2=Inger K.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-53266-2|editor-last=Goldman|editor-first=Lee|edition=26th|volume=2|location=Philadelphia|pages=2180–2183|chapter=348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections|editor-last2=Schafer|editor-first2=Andrew I.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFPetersenDamon2020">Petersen, Brett W.; Damon, Inger K. (2020). [https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180 "348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections"]. In Goldman, Lee; Schafer, Andrew I. (eds.). ''Goldman-Cecil Medicine''. Vol. 2 (26th ed.). Philadelphia: Elsevier. pp. 2180–2183. [[आंतरराष्ट्रीय प्रमाणित पुस्तक क्रमांक|ISBN]] [[विशेष:पुस्तकस्त्रोत/978-0-323-53266-2|<bdi>978-0-323-53266-2</bdi>]].</cite></ref> काँगो बेसिन क्लेड आणि सौम्य पश्चिम आफ्रिकन क्लेड असे दोन ओळखले जाणारे वेगळे प्रकार यात आहेत. <ref name="Goldman2020" />
== चिन्हे आणि लक्षणे ==
[[चित्र:Stages_of_monkeypox_lesion_development.jpg|इवलेसे| मंकीपॉक्स जखमेच्या विकासाचे टप्पे]]
सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये [[डोकेदुखी]], स्नायू दुखणे, ताप आणि थकवा यांचा समावेश होतो. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> <ref name="Kantele, A. 2016">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW|date=August 2016|title=Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo|journal=Clinical Microbiology and Infection|volume=22|issue=8|pages=658–659|doi=10.1016/j.cmi.2016.07.004|pmid=27404372|doi-access=free}}</ref> याची लक्षणे सुरुवातीला [[इंफ्लुएंझा|इन्फ्लूएंझासारखे]] दिसू शकतात. <ref name="DermNetNZ2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://dermnetnz.org/topics/monkeypox|title=Monkeypox: Symptoms, Treatment, and Outcome — DermNet|last=Gilbourne|first=Marika|last2=Coulson|first2=Ian|date=May 2022|editor-last=Amanda Oakley|website=dermnetnz.org|access-date=28 May 2022|last3=Mitchell|first3=Gus}}</ref> हा रोग [[कांजिण्या]], गोवर आणि [[देवी (रोग)|चेचक]] सारखा दिसतो. केवळ सूजलेल्या ग्रंथींच्या उपस्थितीने याचे निदान होते. <ref name="WHOfact2022" /> <ref name="Kantele, A. 2016" /> या गाठी खास करून कानाच्या मागे, जबड्याच्या खाली, मानेमध्ये किंवा मांडीवर, पुरळ सुरू होण्यापूर्वी दिसतात. <ref name="Mc2014">{{जर्नल स्रोत|vauthors=McCollum AM, Damon IK|date=January 2014|title=Human monkeypox|journal=Clinical Infectious Diseases|volume=58|issue=2|pages=260–267|doi=10.1093/cid/cit703|pmid=24158414|doi-access=free}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMcCollumDamon2014">McCollum AM, Damon IK (January 2014). [[doi:10.1093/cid/cit703|"Human monkeypox"]]. ''Clinical Infectious Diseases''. '''58''' (2): 260–267. [[डिजीटल ऑब्जेक्ट आयडेंटीफायर|doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1093/cid/cit703|10.1093/cid/cit703]]</span>. [[PMID (आयडेंटिफायर)|PMID]] [//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24158414 24158414].</cite></ref> ताप आल्यावर काही दिवसांत, चेहऱ्यावर वैशिष्ट्यपूर्ण रीतीने जखमा दिसतात जसे की हाताचे तळवे आणि पायांचे तळवे इत्यादी. <ref name="WHOfact2022" /> <ref name="Kantele, A. 2016" /> तर [[एच.आय.व्ही.|एचआयव्ही]] असलेल्या लोकांमध्ये याची लक्षणे भिन्न असू शकतात. <ref name="Sut2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book|last=Sutcliffe|first=Catherine G.|last2=Rimone|first2=Anne W.|last3=Moss|first3=William J.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-55512-8|editor-last=Ryan|editor-first=Edward T.|edition=Tenth|location=Edinburgh|pages=272–277|chapter=32.2. Poxviruses|editor-last2=Hill|editor-first2=David R.|editor-last3=Solomon|editor-first3=Tom|editor-last4=Aronson|editor-first4=Naomi|editor-last5=Endy|editor-first5=Timothy P.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&dq=monkeypox+nigeria&pg=PA272}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSutcliffeRimoneMoss2020">Sutcliffe, Catherine G.; Rimone, Anne W.; Moss, William J. (2020). [https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&dq=monkeypox+nigeria&pg=PA272 "32.2. Poxviruses"]. In Ryan, Edward T.; Hill, David R.; Solomon, Tom; Aronson, Naomi; Endy, Timothy P. (eds.). ''Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book'' (Tenth ed.). Edinburgh: Elsevier. pp. 272–277. [[आंतरराष्ट्रीय प्रमाणित पुस्तक क्रमांक|ISBN]] [[विशेष:पुस्तकस्त्रोत/978-0-323-55512-8|<bdi>978-0-323-55512-8</bdi>]].</cite></ref> इस २०२२ मध्ये मंकीपॉक्सच्या प्रादुर्भावातील अनेक प्रकरणांमध्ये जननेंद्रियाच्या आणि पेरी-अनल जखमा, ताप, सुजलेल्या लिम्फ नोड्स आणि गिळताना वेदना दिसून आल्या. <ref name="WHO4June2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|title=Multi-country monkeypox outbreak: situation update|date=4 June 2022|website=www.who.int|publisher=World Health Organization|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|archive-date=6 June 2022|access-date=7 June 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390 "Multi-country monkeypox outbreak: situation update"]. ''www.who.int''. World Health Organization. 4 June 2022. [https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390 Archived] from the original on 6 June 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 June</span> 2022</span>.</cite></ref>
बाधित लोकांपैकी तीन चतुर्थांश लोकांना हातापायाची तळवे, दोन तृतीयांश पेक्षा जास्त लोकांना तोंडात, एक तृतीयांश लोकांना जननेंद्रियावर आणि पाचपैकी एकाच्या डोळ्यांना जखमा दिसतात. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> हे लहान सपाट ठिपके म्हणून सुरू होतात, लहान गाठी बनण्याआधी ते प्रथम पाणीदार द्रव आणि नंतर पिवळ्या द्रवाने भरतात, जे नंतर फुटतात आणि खरुज सारखे दिसतात. <ref name="CDC2017Sym">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|title=Signs and Symptoms Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html "Signs and Symptoms Monkeypox"]. ''CDC''. 11 May 2015. [https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html Archived] from the original on 15 October 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 October</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="Kantele, A. 2016">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW|date=August 2016|title=Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo|journal=Clinical Microbiology and Infection|volume=22|issue=8|pages=658–659|doi=10.1016/j.cmi.2016.07.004|pmid=27404372|doi-access=free}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKanteleChickeringVapalahtiRimoin2016">Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW (August 2016). [[doi:10.1016/j.cmi.2016.07.004|"Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo"]]. ''Clinical Microbiology and Infection''. '''22''' (8): 658–659. [[डिजीटल ऑब्जेक्ट आयडेंटीफायर|doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1016/j.cmi.2016.07.004|10.1016/j.cmi.2016.07.004]]</span>. [[PMID (आयडेंटिफायर)|PMID]] [//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27404372 27404372].</cite></ref> यात अजून काही विविधता दिसून येतात ज्यांची पुष्टी करता येत नाही. <ref name="WHOfact2022" />
मानवी शरीराच्या प्रत्येक प्रभावित भागात, जखम एकाच टप्प्यात विकसित होतात. <ref name="Goldman2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Goldman-Cecil Medicine|last=Petersen|first=Brett W.|last2=Damon|first2=Inger K.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-53266-2|editor-last=Goldman|editor-first=Lee|edition=26th|volume=2|location=Philadelphia|pages=2180–2183|chapter=348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections|editor-last2=Schafer|editor-first2=Andrew I.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFPetersenDamon2020">Petersen, Brett W.; Damon, Inger K. (2020). [https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180 "348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections"]. In Goldman, Lee; Schafer, Andrew I. (eds.). ''Goldman-Cecil Medicine''. Vol. 2 (26th ed.). Philadelphia: Elsevier. pp. 2180–2183. [[आंतरराष्ट्रीय प्रमाणित पुस्तक क्रमांक|ISBN]] [[विशेष:पुस्तकस्त्रोत/978-0-323-53266-2|<bdi>978-0-323-53266-2</bdi>]].</cite></ref> हे देवीच्या आजाराच्या पुरळा सारखे दिसतात. <ref name="Kumar2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Kumar and Clark's Clinical Medicine|last=Barlow|first=Gavin|last2=Irving|first2=William L.|last3=Moss|first3=Peter J.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-7020-7870-5|editor-last=Feather|editor-first=Adam|edition=10th|page=517|chapter=20. Infectious disease|access-date=2022-05-09|editor-last2=Randall|editor-first2=David|editor-last3=Waterhouse|editor-first3=Mona|chapter-url=https://books.google.com/books?id=sl3sDwAAQBAJ&pg=PA517|archive-url=https://web.archive.org/web/20220505153004/https://books.google.com/books?id=sl3sDwAAQBAJ&pg=PA517|archive-date=2022-05-05}}</ref> याचे पुरळ साधारणपणे दहा दिवस टिकते. <ref name="DermNetNZ2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://dermnetnz.org/topics/monkeypox|title=Monkeypox: Symptoms, Treatment, and Outcome — DermNet|last=Gilbourne|first=Marika|last2=Coulson|first2=Ian|date=May 2022|editor-last=Amanda Oakley|website=dermnetnz.org|access-date=28 May 2022|last3=Mitchell|first3=Gus}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGilbourneCoulsonMitchell2022">Gilbourne, Marika; Coulson, Ian; Mitchell, Gus (May 2022). Amanda Oakley (ed.). [https://dermnetnz.org/topics/monkeypox "Monkeypox: Symptoms, Treatment, and Outcome — DermNet"]. ''dermnetnz.org''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> आजारी व्यक्ती दोन ते चार आठवडे अशीच राहू शकते. <ref name="CDC2017Sym">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|title=Signs and Symptoms Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html "Signs and Symptoms Monkeypox"]. ''CDC''. 11 May 2015. [https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html Archived] from the original on 15 October 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 October</span> 2017</span>.</cite></ref> बरे झाल्यानंतर, घाव गडद चट्टे होण्यापूर्वी फिकट गुलाबी खुणा सोडू शकतात. <ref name="Goldman2020" />
=== गुंतागुंत ===
गुंतागुंतांमध्ये दुय्यम संसर्ग, [[न्युमोनिया|न्यूमोनिया]], सेप्सिस, [[चमकी (ताप)|एन्सेफलायटीस]] आणि डोळ्यांचा गंभीर संसर्ग झाल्यास दृष्टी कमी होणे यांचा समावेश होतो. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> गर्भधारणेदरम्यान संसर्ग झाल्यास जन्मजात दोष उद्भवू शकतात. <ref name="WHO18May2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON383|title=Monkeypox - United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland|access-date=28 May 2022}}</ref> गर्भधारणेदरम्यान वापरण्यासाठी देवीची किंवा मांकीपॉक्सच्या लसीची शिफारस मंजूर केलेली नाही. <ref name="pmid35772413">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Khalil A, Samara A, O'Brien P, Morris E, Draycott T, Lees C, Ladhani S|date=June 2022|title=Monkeypox vaccines in pregnancy: lessons must be learned from COVID-19|url=|journal=The Lancet. Global Health|volume=|issue=|pages=|doi=10.1016/S2214-109X(22)00284-4|pmc=9236565|pmid=35772413}}</ref> बालपणात देवी विरुद्ध लसीकरण केलेल्या लोकांमध्ये हा रोग सौम्य असू शकतो. <ref name="Gov.UK2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|title=Monkeypox|date=24 May 2022|website=GOV.UK|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220518173849/https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|archive-date=18 May 2022|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.gov.uk/guidance/monkeypox "Monkeypox"]. ''GOV.UK''. 24 May 2022. [https://web.archive.org/web/20220518173849/https://www.gov.uk/guidance/monkeypox Archived] from the original on 18 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref>
== कारणे ==
[[चित्र:Ngarai_Sianok_sumatran_monkey.jpg|इवलेसे| सायनोमोल्गस माकड किंवा खेकडा खाणारा मकाक माकड]]
मंकीपॉक्स हा मंकीपॉक्स विषाणूच्या संसर्गामुळे होतो - ''ऑर्थोपॉक्सव्हायरस'', ''पॉक्सविरिडे'' कुटुंबातील दुहेरी अडकलेला डीएनए विषाणू . <ref name="CDCAbout">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/about.html|title=About Monkeypox {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus {{!}} CDC|date=2021-11-22|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220510152921/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/about.html|archive-date=2022-05-10|access-date=2022-04-27}}</ref> हा विषाणू प्रामुख्याने [[मध्य आफ्रिका|मध्य]] आणि [[पश्चिम आफ्रिका|पश्चिम आफ्रिकेतील]] उष्णकटिबंधीय पर्जन्यवनात आढळतो. <ref name="CDCAbout" /> भौगोलिक क्षेत्रांशी जुळणारे विषाणू काँगो बेसिन आणि पश्चिम आफ्रिकन [[क्लेड|क्लेड्समध्ये]] विभागले गेले आहेत.
मांकीपॉक्सची बहुतेक मानवी प्रकरणे संक्रमित प्राण्यापासूनची आहेत, तरीही संक्रमणाचा मार्ग अज्ञात आहे. हा विषाणू जखम झालेली त्वचा, श्वसनमार्ग किंवा डोळे, नाक किंवा तोंडाच्या श्लेष्मल त्वचेद्वारे शरीरात प्रवेश करतो असे मानले जाते. <ref name="Petersen2019">{{जर्नल स्रोत|last=Petersen|first=Eskild|last2=Kantele|first2=Anu|last3=Koopmans|first3=Marion|last4=Asogun|first4=Danny|last5=Yinka-Ogunleye|first5=Adesola|last6=Ihekweazu|first6=Chikwe|last7=Zumla|first7=Alimuddin|date=December 2019|title=Human Monkeypox: Epidemiologic and Clinical Characteristics, Diagnosis, and Prevention|journal=Infectious Disease Clinics of North America|volume=33|issue=4|pages=1027–1043|doi=10.1016/j.idc.2019.03.001|pmid=30981594}}</ref> एकदा एखाद्या व्यक्तीला संसर्ग झाला की मग इतर मानवांमध्ये संक्रमण सहाजिक आहे. यात कुटुंबातील सदस्य आणि रुग्णालयातील कर्मचाऱ्यांना संसर्ग होण्याचा विशेष धोका असतो. <ref name="Petersen2019" />
मानव-ते-मानवी संक्रमण प्रामुख्याने संक्रमित सजीवाच्या संपर्काद्वारे होते असे मानले जाते. असे संकेत आहेत की लैंगिक संभोगा दरम्यान देखील संक्रमण होते. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/risk-assessment-monkeypox-multi-country-outbreak.pdf|title=Monkeypox multi-country outbreak - RAPID RISK ASSESSMENT|website=European Centre for Disease Prevention and Control}}</ref> चाव्याद्वारे किंवा ओरखडे, मांस कापणे, शरीरातील द्रव किंवा घाव सामग्रीशी थेट संपर्क किंवा घाव सामग्रीशी अप्रत्यक्ष संपर्क, जसे की दूषित बिछान्याद्वारे प्राण्यांपासून मानवापर्यंत याचा प्रसार होऊ शकतो. <ref name="CDC2017Trans">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/transmission.html|title=Transmission|date=11 May 2015|website=CDC|access-date=20 May 2022}}</ref>
एखाद्या प्राण्याच्या चाव्याद्वारे किंवा संक्रमित प्राण्याच्या शरीरातील द्रवपदार्थांशी थेट संपर्क साधून याचा मनुष्यांना संसर्ग होऊ शकतो. हा विषाणू श्वासोच्छवासाद्वारे (हवेतून) संपर्काद्वारे किंवा संक्रमित व्यक्तीच्या शरीरातील द्रवपदार्थांच्या संपर्काद्वारे देखील मानवाकडून मानवामध्ये पसरू शकतो. संक्रमणासाठी घातक घटकांमध्ये पलंग, गादी, पांघरून किंवा खोली सामायिक करणे किंवा संक्रमित व्यक्तीच्या वस्तू वापरणे समाविष्ट आहेत. <ref name="Kantele, A. 2016">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW|date=August 2016|title=Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo|journal=Clinical Microbiology and Infection|volume=22|issue=8|pages=658–659|doi=10.1016/j.cmi.2016.07.004|pmid=27404372|doi-access=free}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKanteleChickeringVapalahtiRimoin2016">Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW (August 2016). [[doi:10.1016/j.cmi.2016.07.004|"Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo"]]. ''Clinical Microbiology and Infection''. '''22''' (8): 658–659. [[डिजीटल ऑब्जेक्ट आयडेंटीफायर|doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1016/j.cmi.2016.07.004|10.1016/j.cmi.2016.07.004]]</span>. [[PMID (आयडेंटिफायर)|PMID]] [//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27404372 27404372].</cite></ref>
== प्रतिबंध ==
देवीच्या आजाराचे [[लसीकरण]] मानवी मंकीपॉक्स संसर्गापासून संरक्षण प्रदान करते असे मानले जाते. कारण ते एकच प्रकारचे विषाणू आहेत. <ref>{{जर्नल स्रोत|last=Marriott|first=Kathleen A.|last2=Parkinson|first2=Christopher V.|last3=Morefield|first3=Samantha I.|last4=Davenport|first4=Robert|last5=Nichols|first5=Richard|last6=Monath|first6=Thomas P.|date=January 2008|title=Clonal vaccinia virus grown in cell culture fully protects monkeys from lethal monkeypox challenge|journal=Vaccine|volume=26|issue=4|pages=581–588|doi=10.1016/j.vaccine.2007.10.063|pmid=18077063}}</ref> हे मानवांमध्ये निर्णायकपणे दिसून आले नाही कारण देवीच्या आजाराच्या [[देवी (रोग)|निर्मूलनानंतर]] नियमित लसीकरण बंद करण्यात आले होते. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref>
== संदर्भ ==
[[वर्ग:आजार]]
[[वर्ग:संसर्गजन्य रोग]]
[[वर्ग:नैसर्गिक आपत्ती]]
0m45697rkxva7ycid6mhinybvjg2lfl
2140995
2140994
2022-07-28T08:24:17Z
संतोष गोरे
135680
wikitext
text/x-wiki
'''मंकीपॉक्स''' हा एक संसर्गजन्य विषाणूजन्य रोग आहे जो मानव आणि काही प्राण्यांमध्ये होऊ शकतो.<ref name="WHO4June2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|title=Multi-country monkeypox outbreak: situation update|date=4 June 2022|website=www.who.int|publisher=World Health Organization|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|archive-date=6 June 2022|access-date=7 June 2022}}</ref> ताप, सुजलेल्या लिम्फ नोड्स आणि फोड येणे आणि नंतर खपली पडणे या लक्षणांचा यात समावेश होतो.<ref name="WHO4June2022" /> या आजाराची लक्षणे दिसू लागण्यासाठीचा कालावधी हा पाच ते एकवीस दिवसांचा असतो.<ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}</ref> <ref name="CDC2017Sym" /> तर लक्षणांचा कालावधी साधारणपणे दोन ते चार आठवडे असतो.<ref name="CDC2017Sym">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|title=Signs and Symptoms Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref> यात सौम्य लक्षणे असू शकतात किंवा कोणतीही लक्षणे न दिसता हा आजार होऊ शकतो.<ref name="WHOfact2022" /><ref name="Sut2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book|last=Sutcliffe|first=Catherine G.|last2=Rimone|first2=Anne W.|last3=Moss|first3=William J.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-55512-8|editor-last=Ryan|editor-first=Edward T.|edition=Tenth|location=Edinburgh|pages=272–277|chapter=32.2. Poxviruses|editor-last2=Hill|editor-first2=David R.|editor-last3=Solomon|editor-first3=Tom|editor-last4=Aronson|editor-first4=Naomi|editor-last5=Endy|editor-first5=Timothy P.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&dq=monkeypox+nigeria&pg=PA272}}</ref> ताप आणि स्नायूंच्या वेदनांचे क्लासिक सादरीकरण, त्यानंतर सूजलेल्या ग्रंथी, एकाच टप्प्यावर जखमांसह, सर्व उद्रेकांमध्ये सामान्य असल्याचे आढळले नाही.<ref name="WHO4June2022" /><ref name="Harris2022">{{जर्नल स्रोत|last=Harris|first=Emily|date=27 May 2022|title=What to Know About Monkeypox|journal=JAMA|doi=10.1001/jama.2022.9499|pmid=35622356}}</ref> हा आजार विशेषतः लहान मुले, गर्भवती महिला किंवा दुर्बल रोगप्रतिकारक शक्ती असलेल्या लोकांवर गंभीर प्रभाव पाडतो.<ref name="WHO13">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON385|title=Multi-country monkeypox outbreak in non-endemic countries|date=21 May 2022|website=World Health Organization|access-date=25 May 2022}}</ref>
हा रोग मंकीपॉक्स विषाणूमुळे होतो, ऑर्थोपॉक्स विषाणू या वंशातील ''झुनोटिक'' विषाणू, व्हॅरिओला विषाणू, [[देवी (रोग)|स्मॉलपॉक्सचा]] कारक विषाणू देखील याच वंशातील आहेत.<ref name="Goldman2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Goldman-Cecil Medicine|last=Petersen|first=Brett W.|last2=Damon|first2=Inger K.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-53266-2|editor-last=Goldman|editor-first=Lee|edition=26th|volume=2|location=Philadelphia|pages=2180–2183|chapter=348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections|editor-last2=Schafer|editor-first2=Andrew I.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180}}</ref> मानवांमधील या आजाराच्या दोन प्रकारांपैकी पश्चिम आफ्रिकन प्रकार हा मध्य आफ्रिकन (कॉंगो बेसिन) प्रकारापेक्षा कमी हानिकारक आहे.<ref name="Adler2022">{{जर्नल स्रोत|last=Adler|first=Hugh|last2=Gould|first2=Susan|last3=Hine|first3=Paul|last4=Snell|first4=Luke B.|last5=Wong|first5=Waison|last6=Houlihan|first6=Catherine F.|last7=Osborne|first7=Jane C.|last8=Rampling|first8=Tommy|last9=Beadsworth|first9=Mike Bj|date=24 May 2022|title=Clinical features and management of human monkeypox: a retrospective observational study in the UK|journal=The Lancet. Infectious Diseases|pages=S1473–3099(22)00228–6|doi=10.1016/S1473-3099(22)00228-6|pmid=35623380}}</ref> हे विषाणू संक्रमित जनावरांपासून, संक्रमित मांस हाताळल्याने किंवा सदरील जनावराच्या चाव्याद्वारे किंवा ओरखड्यांद्वारे पसरू शकतात.<ref name="CDC2015Trans">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/transmission.html|title=Transmission Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202658/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/transmission.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref> मानावातून मानवात होणारे संक्रमण हे संक्रमित शरीरातील द्रव पदार्थ किंवा दूषित वस्तूंच्या संपर्कात आल्याने, लहान थेंबांद्वारे आणि कदाचित हवेच्या मार्गाने देखील होऊ शकते.<ref name="WHO4June2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|title=Multi-country monkeypox outbreak: situation update|date=4 June 2022|website=www.who.int|publisher=World Health Organization|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|archive-date=6 June 2022|access-date=7 June 2022}}</ref><ref name="CDC2015Trans" /> याची लक्षणे दिसू लागल्यापासून सर्व घाव खाजून गळून पडेपर्यंत लोकं या विषाणूचा प्रसार करू शकतात.<ref name="Adler2022" /> विषाणूच्या [[डिऑक्सिरायबो न्यूक्लेइक आम्ल|डीएनए तपासणीसाठी]] जखमेची चाचणी करून निदानाची पुष्टी केली जाऊ शकते.<ref name="CDC2015Out">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/outbreak.html|title=2003 U.S. Outbreak Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202731/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/outbreak.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref>
या आजारावर कोणताही ठोस ज्ञात इलाज नाही. <ref name="CDC2019Tx">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/treatment.html|title=Treatment {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus {{!}} CDC|date=28 December 2018|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190615121759/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/treatment.html|archive-date=15 June 2019|access-date=11 October 2019}}</ref> इस १९८८ मधील एका अभ्यासात असे आढळून आले की [[देवी (रोग)|देवी आजाराची लस]] संसर्ग रोखण्यासाठी आणि रोगाची तीव्रता कमी करण्यासाठी सुमारे ८५% संरक्षणात्मक आहे.<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Fine|first=P. E.|last2=Jezek|first2=Z.|last3=Grab|first3=B.|last4=Dixon|first4=H.|date=September 1988|title=The transmission potential of monkeypox virus in human populations|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2850277/|journal=International Journal of Epidemiology|volume=17|issue=3|pages=643–650|doi=10.1093/ije/17.3.643|issn=0300-5771|pmid=2850277}}</ref> सुधारित लस अंकारा लसिवर आधारित असून मंजूर करण्यात आली आहे, परंतु तिची उपलब्धता मर्यादित आहे.<ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}</ref> नियमित हात धुणे आणि आजारी लोक व इतर प्राणी यांचा संपर्क टाळणे हाच यावरील सर्वात मोठा उपाय आहे.<ref name="CDCprev">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/prevention.html|title=Prevention|date=29 November 2019|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220314010736/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/prevention.html|archive-date=14 March 2022|access-date=14 May 2022}}</ref> अँटीव्हायरल औषधे, सिडोफोव्हिर आणि टेकोव्हिरिमेट, लस रोगप्रतिकारक ग्लोब्युलिन आणि देवीची लस इत्यादी उद्रेकादरम्यान वापरली जाऊ शकतात.<ref name="CDC26may2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/treatment.html|title=Interim Clinical Guidance for the Treatment of Monkeypox {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus {{!}} CDC|date=26 May 2022|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220607235042/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/treatment.html|archive-date=7 June 2022|access-date=8 June 2022}}</ref><ref name="Gov.UK2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|title=Monkeypox|date=24 May 2022|website=GOV.UK|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220518173849/https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|archive-date=18 May 2022|access-date=28 May 2022}}</ref> तसा हा आजार सामान्यतः सौम्य असतो आणि बहुतेक लोक उपचाराशिवाय काही आठवड्यांत यातून बरे होतात.<ref name="Gov.UK2022" /> मृत्यूच्या धोक्याचा अंदाज १% ते १०% पर्यंत दिसून आला असून, शिवाय २०१७ पासून मंकीपॉक्समुळे फारच कमी मृत्यू नोंदवले गेले आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON388|title=Multi-country monkeypox outbreak in non-endemic countries: Update|website=www.who.int|language=en|access-date=2022-07-02}}</ref>
[[कोपनहेगन]], डेन्मार्क येथील प्रयोगशाळेतील [[माकड|माकडांमध्ये]] १९५८ मध्ये प्रथम मंकीपॉक्स हा एक वेगळा आजार म्हणून नोंदवला गेला.<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Parker|first=Scott|last2=Buller|first2=R. Mark|date=2013-02-01|title=A review of experimental and natural infections of animals with monkeypox virus between 1958 and 2012|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23626656/|journal=Future Virology|volume=8|issue=2|pages=129–157|doi=10.2217/fvl.12.130|issn=1746-0794|pmc=3635111|pmid=23626656}}</ref> अनेक प्रकारचे प्राणी हे या विषाणूचे नैसर्गिक वाहक म्हणून काम करतात असा देखील संशय आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=Monkeypox}}</ref> एकेकाळी मानवांमध्ये हा आजार विरळ मानल जात असला तरी, १९८० पासून याच्या प्रकरणांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे.<ref name="Andrew2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology|last=James|first=William D.|last2=Elston|first2=Dirk|last3=Treat|first3=James R.|last4=Rosenbach|first4=Misha A.|last5=Neuhaus|first5=Isaac|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-54753-6|edition=13th|location=Edinburgh|page=389|chapter=19. Viral diseases|chapter-url=https://books.google.com/books?id=UEaEDwAAQBAJ&dq=human&pg=PA389}}</ref><ref name="Bunge2022">{{जर्नल स्रोत|last=Bunge|first=Eveline M.|last2=Hoet|first2=Bernard|last3=Chen|first3=Liddy|last4=Lienert|first4=Florian|last5=Weidenthaler|first5=Heinz|last6=Baer|first6=Lorraine R.|last7=Steffen|first7=Robert|date=11 February 2022|title=The changing epidemiology of human monkeypox—A potential threat? A systematic review|journal=PLOS Neglected Tropical Diseases|volume=16|issue=2|pages=e0010141|doi=10.1371/journal.pntd.0010141|pmc=8870502|pmid=35148313}}</ref> यामागील कारण कदाचित नियमित [[देवी (रोग)|देवीचे लसीकरण]] थांबवल्यापासून सामान्य मानवाची रोग प्रतिकारशक्ती कमी झाल्यामुळे असावे असे मानले जाते.<ref name="Mc2014">{{जर्नल स्रोत|vauthors=McCollum AM, Damon IK|date=January 2014|title=Human monkeypox|journal=Clinical Infectious Diseases|volume=58|issue=2|pages=260–267|doi=10.1093/cid/cit703|pmid=24158414|doi-access=free}}</ref><ref name="Simpson2020">{{जर्नल स्रोत|last=Simpson|first=Karl|last2=Heymann|first2=David|last3=Brown|first3=Colin S.|last4=Edmunds|first4=W. John|last5=Elsgaard|first5=Jesper|last6=Fine|first6=Paul|last7=Hochrein|first7=Hubertus|last8=Hoff|first8=Nicole A.|last9=Green|first9=Andrew|date=14 July 2020|title=Human monkeypox - After 40 years, an unintended consequence of smallpox eradication|journal=Vaccine|volume=38|issue=33|pages=5077–5081|doi=10.1016/j.vaccine.2020.04.062|pmid=32417140}}</ref> या आजाराचे मानवांमध्ये प्रथम प्रकरण १९७० मध्ये [[काँगोचे लोकशाही प्रजासत्ताक|डेमोक्रॅटिक रिपब्लिक ऑफ काँगो]] (DRC) मध्ये आढळून आले आहे. <ref name="CDC2015Main">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/index.html|title=Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015113128/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/index.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref> मध्य आणि पश्चिम आफ्रिकेत तुरळक प्रकरणे आढळून आली आहेत आणि ती DRC मध्ये जास्त आहेत. <ref name="Bunge2022" /> 2022 मंकीपॉक्सचा उद्रेक हा आफ्रिकेबाहेर व्यापक सामूहिक प्रसाराच्या पहिल्या घटनांचे प्रतिनिधित्व करतो, जे सुरुवातीला मे २०२२ मध्ये [[युनायटेड किंग्डम|युनायटेड किंगडममध्ये]] आढळून आले होते. त्यानंतरच्या प्रकरणांची पुष्टी अंटार्क्टिका वगळता सर्व खंडांमध्ये किमान ७४ देशांमध्ये<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://gulfnews.com/special-reports/monkeypox-outbreak-list-of-countries-with-reported-cases-1.1653054419477|title=Monkeypox outbreak: List of countries with reported cases|website=[[Gulf News]]|access-date=24 May 2022}}</ref> झाली.<ref name="arg">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.lanacion.com.ar/sociedad/viruela-del-mono-confirmaron-el-primer-caso-del-virus-en-el-pais-nid26052022/|title=Viruela del mono: confirmaron el primer caso del virus en el país|date=26 May 2022|language=es|access-date=26 May 2022}}</ref><ref name="1stisrael">{{स्रोत बातमी|last=Efrati|first=Ido|url=https://www.haaretz.com/israel-news/israel-discovers-first-case-of-monkeypox-virus-1.10812439|title=Israel Confirms First Case of Monkeypox Virus|work=Haaretz|access-date=21 May 2022}}</ref><ref name="alarabiya">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://english.alarabiya.net/News/gulf/2022/05/24/UAE-reports-first-case-of-monkeypox-in-the-country|title=UAE reports first case of monkeypox in the country|date=24 May 2022|website=[[Al Arabiya]]|access-date=24 May 2022}}</ref><ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.bbc.co.uk/news/health-61506562|title=Monkeypox cases investigated in Europe, the United States, Canada and Australia|date=20 May 2022|work=[[BBC News]]|access-date=20 May 2022}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.channelnewsasia.com/singapore/monkeypox-singapore-imported-case-flight-attendant-fever-rashes-moh-2760996|title=Singapore confirms imported case of monkeypox after flight attendant develops fever and rashes|website=[[CNA (TV network)]]|access-date=21 June 2022}}</ref><ref name="moroc1st">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.moroccoworldnews.com/2022/06/349441/morocco-reports-first-monkeypox-case|title=Morocco Reports First Monkeypox Case|website=[[Morocco World News]]|access-date=2 June 2022}}</ref> २३ जुलै रोजी, [[विश्व स्वास्थ्य संस्था|जागतिक आरोग्य संघटनेने]] (WHO) या उद्रेकाला आंतरराष्ट्रीय चिंतेची सार्वजनिक आरोग्य आणीबाणी (PHEIC) घोषित केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/monkeypox-outbreak-constitutes-global-health-emergency-who-2022-07-23/|title=Monkeypox outbreak constitutes global health emergency - WHO|website=[[Reuters]]|access-date=23 July 2022}}</ref> ७५ देश आणि प्रदेशांमध्ये १६,००० हून अधिक याची प्रकरणे नोंदवली गेली.
== व्याख्या आणि प्रकार ==
मंकीपॉक्स हा एक झुनोटिक पॉक्स विषाणू संसर्ग आहे जो मानव आणि काही इतर प्राण्यांमध्ये होऊ शकतो. <ref name="Goldman2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Goldman-Cecil Medicine|last=Petersen|first=Brett W.|last2=Damon|first2=Inger K.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-53266-2|editor-last=Goldman|editor-first=Lee|edition=26th|volume=2|location=Philadelphia|pages=2180–2183|chapter=348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections|editor-last2=Schafer|editor-first2=Andrew I.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFPetersenDamon2020">Petersen, Brett W.; Damon, Inger K. (2020). [https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180 "348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections"]. In Goldman, Lee; Schafer, Andrew I. (eds.). ''Goldman-Cecil Medicine''. Vol. 2 (26th ed.). Philadelphia: Elsevier. pp. 2180–2183. [[आंतरराष्ट्रीय प्रमाणित पुस्तक क्रमांक|ISBN]] [[विशेष:पुस्तकस्त्रोत/978-0-323-53266-2|<bdi>978-0-323-53266-2</bdi>]].</cite></ref> काँगो बेसिन क्लेड आणि सौम्य पश्चिम आफ्रिकन क्लेड असे दोन ओळखले जाणारे वेगळे प्रकार यात आहेत. <ref name="Goldman2020" />
== चिन्हे आणि लक्षणे ==
[[चित्र:Stages_of_monkeypox_lesion_development.jpg|इवलेसे| मंकीपॉक्स जखमेच्या विकासाचे टप्पे]]
सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये [[डोकेदुखी]], स्नायू दुखणे, ताप आणि थकवा यांचा समावेश होतो. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> <ref name="Kantele, A. 2016">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW|date=August 2016|title=Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo|journal=Clinical Microbiology and Infection|volume=22|issue=8|pages=658–659|doi=10.1016/j.cmi.2016.07.004|pmid=27404372|doi-access=free}}</ref> याची लक्षणे सुरुवातीला [[इंफ्लुएंझा|इन्फ्लूएंझासारखे]] दिसू शकतात. <ref name="DermNetNZ2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://dermnetnz.org/topics/monkeypox|title=Monkeypox: Symptoms, Treatment, and Outcome — DermNet|last=Gilbourne|first=Marika|last2=Coulson|first2=Ian|date=May 2022|editor-last=Amanda Oakley|website=dermnetnz.org|access-date=28 May 2022|last3=Mitchell|first3=Gus}}</ref> हा रोग [[कांजिण्या]], गोवर आणि [[देवी (रोग)|चेचक]] सारखा दिसतो. केवळ सूजलेल्या ग्रंथींच्या उपस्थितीने याचे निदान होते. <ref name="WHOfact2022" /> <ref name="Kantele, A. 2016" /> या गाठी खास करून कानाच्या मागे, जबड्याच्या खाली, मानेमध्ये किंवा मांडीवर, पुरळ सुरू होण्यापूर्वी दिसतात. <ref name="Mc2014">{{जर्नल स्रोत|vauthors=McCollum AM, Damon IK|date=January 2014|title=Human monkeypox|journal=Clinical Infectious Diseases|volume=58|issue=2|pages=260–267|doi=10.1093/cid/cit703|pmid=24158414|doi-access=free}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMcCollumDamon2014">McCollum AM, Damon IK (January 2014). [[doi:10.1093/cid/cit703|"Human monkeypox"]]. ''Clinical Infectious Diseases''. '''58''' (2): 260–267. [[डिजीटल ऑब्जेक्ट आयडेंटीफायर|doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1093/cid/cit703|10.1093/cid/cit703]]</span>. [[PMID (आयडेंटिफायर)|PMID]] [//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24158414 24158414].</cite></ref> ताप आल्यावर काही दिवसांत, चेहऱ्यावर वैशिष्ट्यपूर्ण रीतीने जखमा दिसतात जसे की हाताचे तळवे आणि पायांचे तळवे इत्यादी. <ref name="WHOfact2022" /> <ref name="Kantele, A. 2016" /> तर [[एच.आय.व्ही.|एचआयव्ही]] असलेल्या लोकांमध्ये याची लक्षणे भिन्न असू शकतात. <ref name="Sut2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book|last=Sutcliffe|first=Catherine G.|last2=Rimone|first2=Anne W.|last3=Moss|first3=William J.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-55512-8|editor-last=Ryan|editor-first=Edward T.|edition=Tenth|location=Edinburgh|pages=272–277|chapter=32.2. Poxviruses|editor-last2=Hill|editor-first2=David R.|editor-last3=Solomon|editor-first3=Tom|editor-last4=Aronson|editor-first4=Naomi|editor-last5=Endy|editor-first5=Timothy P.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&dq=monkeypox+nigeria&pg=PA272}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSutcliffeRimoneMoss2020">Sutcliffe, Catherine G.; Rimone, Anne W.; Moss, William J. (2020). [https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&dq=monkeypox+nigeria&pg=PA272 "32.2. Poxviruses"]. In Ryan, Edward T.; Hill, David R.; Solomon, Tom; Aronson, Naomi; Endy, Timothy P. (eds.). ''Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book'' (Tenth ed.). Edinburgh: Elsevier. pp. 272–277. [[आंतरराष्ट्रीय प्रमाणित पुस्तक क्रमांक|ISBN]] [[विशेष:पुस्तकस्त्रोत/978-0-323-55512-8|<bdi>978-0-323-55512-8</bdi>]].</cite></ref> इस २०२२ मध्ये मंकीपॉक्सच्या प्रादुर्भावातील अनेक प्रकरणांमध्ये जननेंद्रियाच्या आणि पेरी-अनल जखमा, ताप, सुजलेल्या लिम्फ नोड्स आणि गिळताना वेदना दिसून आल्या. <ref name="WHO4June2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|title=Multi-country monkeypox outbreak: situation update|date=4 June 2022|website=www.who.int|publisher=World Health Organization|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|archive-date=6 June 2022|access-date=7 June 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390 "Multi-country monkeypox outbreak: situation update"]. ''www.who.int''. World Health Organization. 4 June 2022. [https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390 Archived] from the original on 6 June 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 June</span> 2022</span>.</cite></ref>
बाधित लोकांपैकी तीन चतुर्थांश लोकांना हातापायाची तळवे, दोन तृतीयांश पेक्षा जास्त लोकांना तोंडात, एक तृतीयांश लोकांना जननेंद्रियावर आणि पाचपैकी एकाच्या डोळ्यांना जखमा दिसतात. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> हे लहान सपाट ठिपके म्हणून सुरू होतात, लहान गाठी बनण्याआधी ते प्रथम पाणीदार द्रव आणि नंतर पिवळ्या द्रवाने भरतात, जे नंतर फुटतात आणि खरुज सारखे दिसतात. <ref name="CDC2017Sym">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|title=Signs and Symptoms Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html "Signs and Symptoms Monkeypox"]. ''CDC''. 11 May 2015. [https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html Archived] from the original on 15 October 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 October</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="Kantele, A. 2016">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW|date=August 2016|title=Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo|journal=Clinical Microbiology and Infection|volume=22|issue=8|pages=658–659|doi=10.1016/j.cmi.2016.07.004|pmid=27404372|doi-access=free}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKanteleChickeringVapalahtiRimoin2016">Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW (August 2016). [[doi:10.1016/j.cmi.2016.07.004|"Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo"]]. ''Clinical Microbiology and Infection''. '''22''' (8): 658–659. [[डिजीटल ऑब्जेक्ट आयडेंटीफायर|doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1016/j.cmi.2016.07.004|10.1016/j.cmi.2016.07.004]]</span>. [[PMID (आयडेंटिफायर)|PMID]] [//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27404372 27404372].</cite></ref> यात अजून काही विविधता दिसून येतात ज्यांची पुष्टी करता येत नाही. <ref name="WHOfact2022" />
मानवी शरीराच्या प्रत्येक प्रभावित भागात, जखम एकाच टप्प्यात विकसित होतात. <ref name="Goldman2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Goldman-Cecil Medicine|last=Petersen|first=Brett W.|last2=Damon|first2=Inger K.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-53266-2|editor-last=Goldman|editor-first=Lee|edition=26th|volume=2|location=Philadelphia|pages=2180–2183|chapter=348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections|editor-last2=Schafer|editor-first2=Andrew I.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFPetersenDamon2020">Petersen, Brett W.; Damon, Inger K. (2020). [https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180 "348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections"]. In Goldman, Lee; Schafer, Andrew I. (eds.). ''Goldman-Cecil Medicine''. Vol. 2 (26th ed.). Philadelphia: Elsevier. pp. 2180–2183. [[आंतरराष्ट्रीय प्रमाणित पुस्तक क्रमांक|ISBN]] [[विशेष:पुस्तकस्त्रोत/978-0-323-53266-2|<bdi>978-0-323-53266-2</bdi>]].</cite></ref> हे देवीच्या आजाराच्या पुरळा सारखे दिसतात. <ref name="Kumar2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Kumar and Clark's Clinical Medicine|last=Barlow|first=Gavin|last2=Irving|first2=William L.|last3=Moss|first3=Peter J.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-7020-7870-5|editor-last=Feather|editor-first=Adam|edition=10th|page=517|chapter=20. Infectious disease|access-date=2022-05-09|editor-last2=Randall|editor-first2=David|editor-last3=Waterhouse|editor-first3=Mona|chapter-url=https://books.google.com/books?id=sl3sDwAAQBAJ&pg=PA517|archive-url=https://web.archive.org/web/20220505153004/https://books.google.com/books?id=sl3sDwAAQBAJ&pg=PA517|archive-date=2022-05-05}}</ref> याचे पुरळ साधारणपणे दहा दिवस टिकते. <ref name="DermNetNZ2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://dermnetnz.org/topics/monkeypox|title=Monkeypox: Symptoms, Treatment, and Outcome — DermNet|last=Gilbourne|first=Marika|last2=Coulson|first2=Ian|date=May 2022|editor-last=Amanda Oakley|website=dermnetnz.org|access-date=28 May 2022|last3=Mitchell|first3=Gus}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGilbourneCoulsonMitchell2022">Gilbourne, Marika; Coulson, Ian; Mitchell, Gus (May 2022). Amanda Oakley (ed.). [https://dermnetnz.org/topics/monkeypox "Monkeypox: Symptoms, Treatment, and Outcome — DermNet"]. ''dermnetnz.org''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> आजारी व्यक्ती दोन ते चार आठवडे अशीच राहू शकते. <ref name="CDC2017Sym">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|title=Signs and Symptoms Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html "Signs and Symptoms Monkeypox"]. ''CDC''. 11 May 2015. [https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html Archived] from the original on 15 October 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 October</span> 2017</span>.</cite></ref> बरे झाल्यानंतर, घाव गडद चट्टे होण्यापूर्वी फिकट गुलाबी खुणा सोडू शकतात. <ref name="Goldman2020" />
=== गुंतागुंत ===
गुंतागुंतांमध्ये दुय्यम संसर्ग, [[न्युमोनिया|न्यूमोनिया]], सेप्सिस, [[चमकी (ताप)|एन्सेफलायटीस]] आणि डोळ्यांचा गंभीर संसर्ग झाल्यास दृष्टी कमी होणे यांचा समावेश होतो. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> गर्भधारणेदरम्यान संसर्ग झाल्यास जन्मजात दोष उद्भवू शकतात. <ref name="WHO18May2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON383|title=Monkeypox - United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland|access-date=28 May 2022}}</ref> गर्भधारणेदरम्यान वापरण्यासाठी देवीची किंवा मांकीपॉक्सच्या लसीची शिफारस मंजूर केलेली नाही. <ref name="pmid35772413">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Khalil A, Samara A, O'Brien P, Morris E, Draycott T, Lees C, Ladhani S|date=June 2022|title=Monkeypox vaccines in pregnancy: lessons must be learned from COVID-19|url=|journal=The Lancet. Global Health|volume=|issue=|pages=|doi=10.1016/S2214-109X(22)00284-4|pmc=9236565|pmid=35772413}}</ref> बालपणात देवी विरुद्ध लसीकरण केलेल्या लोकांमध्ये हा रोग सौम्य असू शकतो. <ref name="Gov.UK2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|title=Monkeypox|date=24 May 2022|website=GOV.UK|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220518173849/https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|archive-date=18 May 2022|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.gov.uk/guidance/monkeypox "Monkeypox"]. ''GOV.UK''. 24 May 2022. [https://web.archive.org/web/20220518173849/https://www.gov.uk/guidance/monkeypox Archived] from the original on 18 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref>
== कारणे ==
[[चित्र:Ngarai_Sianok_sumatran_monkey.jpg|इवलेसे| सायनोमोल्गस माकड किंवा खेकडा खाणारा मकाक माकड]]
मंकीपॉक्स हा मंकीपॉक्स विषाणूच्या संसर्गामुळे होतो - ''ऑर्थोपॉक्सव्हायरस'', ''पॉक्सविरिडे'' कुटुंबातील दुहेरी अडकलेला डीएनए विषाणू . <ref name="CDCAbout">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/about.html|title=About Monkeypox {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus {{!}} CDC|date=2021-11-22|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220510152921/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/about.html|archive-date=2022-05-10|access-date=2022-04-27}}</ref> हा विषाणू प्रामुख्याने [[मध्य आफ्रिका|मध्य]] आणि [[पश्चिम आफ्रिका|पश्चिम आफ्रिकेतील]] उष्णकटिबंधीय पर्जन्यवनात आढळतो. <ref name="CDCAbout" /> भौगोलिक क्षेत्रांशी जुळणारे विषाणू काँगो बेसिन आणि पश्चिम आफ्रिकन [[क्लेड|क्लेड्समध्ये]] विभागले गेले आहेत.
मांकीपॉक्सची बहुतेक मानवी प्रकरणे संक्रमित प्राण्यापासूनची आहेत, तरीही संक्रमणाचा मार्ग अज्ञात आहे. हा विषाणू जखम झालेली त्वचा, श्वसनमार्ग किंवा डोळे, नाक किंवा तोंडाच्या श्लेष्मल त्वचेद्वारे शरीरात प्रवेश करतो असे मानले जाते. <ref name="Petersen2019">{{जर्नल स्रोत|last=Petersen|first=Eskild|last2=Kantele|first2=Anu|last3=Koopmans|first3=Marion|last4=Asogun|first4=Danny|last5=Yinka-Ogunleye|first5=Adesola|last6=Ihekweazu|first6=Chikwe|last7=Zumla|first7=Alimuddin|date=December 2019|title=Human Monkeypox: Epidemiologic and Clinical Characteristics, Diagnosis, and Prevention|journal=Infectious Disease Clinics of North America|volume=33|issue=4|pages=1027–1043|doi=10.1016/j.idc.2019.03.001|pmid=30981594}}</ref> एकदा एखाद्या व्यक्तीला संसर्ग झाला की मग इतर मानवांमध्ये संक्रमण सहाजिक आहे. यात कुटुंबातील सदस्य आणि रुग्णालयातील कर्मचाऱ्यांना संसर्ग होण्याचा विशेष धोका असतो. <ref name="Petersen2019" />
मानव-ते-मानवी संक्रमण प्रामुख्याने संक्रमित सजीवाच्या संपर्काद्वारे होते असे मानले जाते. असे संकेत आहेत की लैंगिक संभोगा दरम्यान देखील संक्रमण होते. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/risk-assessment-monkeypox-multi-country-outbreak.pdf|title=Monkeypox multi-country outbreak - RAPID RISK ASSESSMENT|website=European Centre for Disease Prevention and Control}}</ref> चाव्याद्वारे किंवा ओरखडे, मांस कापणे, शरीरातील द्रव किंवा घाव सामग्रीशी थेट संपर्क किंवा घाव सामग्रीशी अप्रत्यक्ष संपर्क, जसे की दूषित बिछान्याद्वारे प्राण्यांपासून मानवापर्यंत याचा प्रसार होऊ शकतो. <ref name="CDC2017Trans">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/transmission.html|title=Transmission|date=11 May 2015|website=CDC|access-date=20 May 2022}}</ref>
एखाद्या प्राण्याच्या चाव्याद्वारे किंवा संक्रमित प्राण्याच्या शरीरातील द्रवपदार्थांशी थेट संपर्क साधून याचा मनुष्यांना संसर्ग होऊ शकतो. हा विषाणू श्वासोच्छवासाद्वारे (हवेतून) संपर्काद्वारे किंवा संक्रमित व्यक्तीच्या शरीरातील द्रवपदार्थांच्या संपर्काद्वारे देखील मानवाकडून मानवामध्ये पसरू शकतो. संक्रमणासाठी घातक घटकांमध्ये पलंग, गादी, पांघरून किंवा खोली सामायिक करणे किंवा संक्रमित व्यक्तीच्या वस्तू वापरणे समाविष्ट आहेत. <ref name="Kantele, A. 2016">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW|date=August 2016|title=Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo|journal=Clinical Microbiology and Infection|volume=22|issue=8|pages=658–659|doi=10.1016/j.cmi.2016.07.004|pmid=27404372|doi-access=free}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKanteleChickeringVapalahtiRimoin2016">Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW (August 2016). [[doi:10.1016/j.cmi.2016.07.004|"Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo"]]. ''Clinical Microbiology and Infection''. '''22''' (8): 658–659. [[डिजीटल ऑब्जेक्ट आयडेंटीफायर|doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1016/j.cmi.2016.07.004|10.1016/j.cmi.2016.07.004]]</span>. [[PMID (आयडेंटिफायर)|PMID]] [//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27404372 27404372].</cite></ref>
== प्रतिबंध ==
देवीच्या आजाराचे [[लसीकरण]] मानवी मंकीपॉक्स संसर्गापासून संरक्षण प्रदान करते असे मानले जाते. कारण ते एकच प्रकारचे विषाणू आहेत. <ref>{{जर्नल स्रोत|last=Marriott|first=Kathleen A.|last2=Parkinson|first2=Christopher V.|last3=Morefield|first3=Samantha I.|last4=Davenport|first4=Robert|last5=Nichols|first5=Richard|last6=Monath|first6=Thomas P.|date=January 2008|title=Clonal vaccinia virus grown in cell culture fully protects monkeys from lethal monkeypox challenge|journal=Vaccine|volume=26|issue=4|pages=581–588|doi=10.1016/j.vaccine.2007.10.063|pmid=18077063}}</ref> हे मानवांमध्ये निर्णायकपणे दिसून आले नाही कारण देवीच्या आजाराच्या [[देवी (रोग)|निर्मूलनानंतर]] नियमित लसीकरण बंद करण्यात आले होते. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref>
== संदर्भ ==
[[वर्ग:आजार]]
[[वर्ग:संसर्गजन्य रोग]]
[[वर्ग:नैसर्गिक आपत्ती]]
kxn3vvsbqnzo56swiicpuku8v7hdo3e
2140996
2140995
2022-07-28T08:33:10Z
संतोष गोरे
135680
wikitext
text/x-wiki
'''मंकीपॉक्स''' हा एक संसर्गजन्य विषाणूजन्य रोग आहे जो मानव आणि काही प्राण्यांमध्ये होऊ शकतो.<ref name="WHO4June2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|title=Multi-country monkeypox outbreak: situation update|date=4 June 2022|website=www.who.int|publisher=World Health Organization|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|archive-date=6 June 2022|access-date=7 June 2022}}</ref> ताप, सुजलेल्या लिम्फ नोड्स आणि फोड येणे आणि नंतर खपली पडणे या लक्षणांचा यात समावेश होतो.<ref name="WHO4June2022" /> या आजाराची लक्षणे दिसू लागण्यासाठीचा कालावधी हा पाच ते एकवीस दिवसांचा असतो.<ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}</ref> <ref name="CDC2017Sym" /> तर लक्षणांचा कालावधी साधारणपणे दोन ते चार आठवडे असतो.<ref name="CDC2017Sym">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|title=Signs and Symptoms Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref> यात सौम्य लक्षणे असू शकतात किंवा कोणतीही लक्षणे न दिसता हा आजार होऊ शकतो.<ref name="WHOfact2022" /><ref name="Sut2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book|last=Sutcliffe|first=Catherine G.|last2=Rimone|first2=Anne W.|last3=Moss|first3=William J.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-55512-8|editor-last=Ryan|editor-first=Edward T.|edition=Tenth|location=Edinburgh|pages=272–277|chapter=32.2. Poxviruses|editor-last2=Hill|editor-first2=David R.|editor-last3=Solomon|editor-first3=Tom|editor-last4=Aronson|editor-first4=Naomi|editor-last5=Endy|editor-first5=Timothy P.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&dq=monkeypox+nigeria&pg=PA272}}</ref> ताप आणि स्नायूंच्या वेदनांचे क्लासिक सादरीकरण, त्यानंतर सूजलेल्या ग्रंथी, एकाच टप्प्यावर जखमांसह, सर्व उद्रेकांमध्ये सामान्य असल्याचे आढळले नाही.<ref name="WHO4June2022" /><ref name="Harris2022">{{जर्नल स्रोत|last=Harris|first=Emily|date=27 May 2022|title=What to Know About Monkeypox|journal=JAMA|doi=10.1001/jama.2022.9499|pmid=35622356}}</ref> हा आजार विशेषतः लहान मुले, गर्भवती महिला किंवा दुर्बल रोगप्रतिकारक शक्ती असलेल्या लोकांवर गंभीर प्रभाव पाडतो.<ref name="WHO13">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON385|title=Multi-country monkeypox outbreak in non-endemic countries|date=21 May 2022|website=World Health Organization|access-date=25 May 2022}}</ref>
हा रोग मंकीपॉक्स विषाणूमुळे होतो, ऑर्थोपॉक्स विषाणू या वंशातील ''झुनोटिक'' विषाणू, व्हॅरिओला विषाणू, [[देवी (रोग)|स्मॉलपॉक्सचा]] कारक विषाणू देखील याच वंशातील आहेत.<ref name="Goldman2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Goldman-Cecil Medicine|last=Petersen|first=Brett W.|last2=Damon|first2=Inger K.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-53266-2|editor-last=Goldman|editor-first=Lee|edition=26th|volume=2|location=Philadelphia|pages=2180–2183|chapter=348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections|editor-last2=Schafer|editor-first2=Andrew I.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180}}</ref> मानवांमधील या आजाराच्या दोन प्रकारांपैकी पश्चिम आफ्रिकन प्रकार हा मध्य आफ्रिकन (कॉंगो बेसिन) प्रकारापेक्षा कमी हानिकारक आहे.<ref name="Adler2022">{{जर्नल स्रोत|last=Adler|first=Hugh|last2=Gould|first2=Susan|last3=Hine|first3=Paul|last4=Snell|first4=Luke B.|last5=Wong|first5=Waison|last6=Houlihan|first6=Catherine F.|last7=Osborne|first7=Jane C.|last8=Rampling|first8=Tommy|last9=Beadsworth|first9=Mike Bj|date=24 May 2022|title=Clinical features and management of human monkeypox: a retrospective observational study in the UK|journal=The Lancet. Infectious Diseases|pages=S1473–3099(22)00228–6|doi=10.1016/S1473-3099(22)00228-6|pmid=35623380}}</ref> हे विषाणू संक्रमित जनावरांपासून, संक्रमित मांस हाताळल्याने किंवा सदरील जनावराच्या चाव्याद्वारे किंवा ओरखड्यांद्वारे पसरू शकतात.<ref name="CDC2015Trans">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/transmission.html|title=Transmission Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202658/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/transmission.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref> मानावातून मानवात होणारे संक्रमण हे संक्रमित शरीरातील द्रव पदार्थ किंवा दूषित वस्तूंच्या संपर्कात आल्याने, लहान थेंबांद्वारे आणि कदाचित हवेच्या मार्गाने देखील होऊ शकते.<ref name="WHO4June2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|title=Multi-country monkeypox outbreak: situation update|date=4 June 2022|website=www.who.int|publisher=World Health Organization|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|archive-date=6 June 2022|access-date=7 June 2022}}</ref><ref name="CDC2015Trans" /> याची लक्षणे दिसू लागल्यापासून सर्व घाव खाजून गळून पडेपर्यंत लोकं या विषाणूचा प्रसार करू शकतात.<ref name="Adler2022" /> विषाणूच्या [[डिऑक्सिरायबो न्यूक्लेइक आम्ल|डीएनए तपासणीसाठी]] जखमेची चाचणी करून निदानाची पुष्टी केली जाऊ शकते.<ref name="CDC2015Out">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/outbreak.html|title=2003 U.S. Outbreak Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202731/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/outbreak.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref>
या आजारावर कोणताही ठोस ज्ञात इलाज नाही. <ref name="CDC2019Tx">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/treatment.html|title=Treatment {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus {{!}} CDC|date=28 December 2018|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190615121759/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/treatment.html|archive-date=15 June 2019|access-date=11 October 2019}}</ref> इस १९८८ मधील एका अभ्यासात असे आढळून आले की [[देवी (रोग)|देवी आजाराची लस]] संसर्ग रोखण्यासाठी आणि रोगाची तीव्रता कमी करण्यासाठी सुमारे ८५% संरक्षणात्मक आहे.<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Fine|first=P. E.|last2=Jezek|first2=Z.|last3=Grab|first3=B.|last4=Dixon|first4=H.|date=September 1988|title=The transmission potential of monkeypox virus in human populations|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2850277/|journal=International Journal of Epidemiology|volume=17|issue=3|pages=643–650|doi=10.1093/ije/17.3.643|issn=0300-5771|pmid=2850277}}</ref> सुधारित लस अंकारा लसिवर आधारित असून मंजूर करण्यात आली आहे, परंतु तिची उपलब्धता मर्यादित आहे.<ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}</ref> नियमित हात धुणे आणि आजारी लोक व इतर प्राणी यांचा संपर्क टाळणे हाच यावरील सर्वात मोठा उपाय आहे.<ref name="CDCprev">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/prevention.html|title=Prevention|date=29 November 2019|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220314010736/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/prevention.html|archive-date=14 March 2022|access-date=14 May 2022}}</ref> अँटीव्हायरल औषधे, सिडोफोव्हिर आणि टेकोव्हिरिमेट, लस रोगप्रतिकारक ग्लोब्युलिन आणि देवीची लस इत्यादी उद्रेकादरम्यान वापरली जाऊ शकतात.<ref name="CDC26may2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/treatment.html|title=Interim Clinical Guidance for the Treatment of Monkeypox {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus {{!}} CDC|date=26 May 2022|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220607235042/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/treatment.html|archive-date=7 June 2022|access-date=8 June 2022}}</ref><ref name="Gov.UK2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|title=Monkeypox|date=24 May 2022|website=GOV.UK|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220518173849/https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|archive-date=18 May 2022|access-date=28 May 2022}}</ref> तसा हा आजार सामान्यतः सौम्य असतो आणि बहुतेक लोक उपचाराशिवाय काही आठवड्यांत यातून बरे होतात.<ref name="Gov.UK2022" /> मृत्यूच्या धोक्याचा अंदाज १% ते १०% पर्यंत दिसून आला असून, शिवाय २०१७ पासून मंकीपॉक्समुळे फारच कमी मृत्यू नोंदवले गेले आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON388|title=Multi-country monkeypox outbreak in non-endemic countries: Update|website=www.who.int|language=en|access-date=2022-07-02}}</ref>
[[कोपनहेगन]], डेन्मार्क येथील प्रयोगशाळेतील [[माकड|माकडांमध्ये]] १९५८ मध्ये प्रथम मंकीपॉक्स हा एक वेगळा आजार म्हणून नोंदवला गेला.<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Parker|first=Scott|last2=Buller|first2=R. Mark|date=2013-02-01|title=A review of experimental and natural infections of animals with monkeypox virus between 1958 and 2012|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23626656/|journal=Future Virology|volume=8|issue=2|pages=129–157|doi=10.2217/fvl.12.130|issn=1746-0794|pmc=3635111|pmid=23626656}}</ref> अनेक प्रकारचे प्राणी हे या विषाणूचे नैसर्गिक वाहक म्हणून काम करतात असा देखील संशय आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=Monkeypox}}</ref> एकेकाळी मानवांमध्ये हा आजार विरळ मानल जात असला तरी, १९८० पासून याच्या प्रकरणांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे.<ref name="Andrew2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology|last=James|first=William D.|last2=Elston|first2=Dirk|last3=Treat|first3=James R.|last4=Rosenbach|first4=Misha A.|last5=Neuhaus|first5=Isaac|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-54753-6|edition=13th|location=Edinburgh|page=389|chapter=19. Viral diseases|chapter-url=https://books.google.com/books?id=UEaEDwAAQBAJ&dq=human&pg=PA389}}</ref><ref name="Bunge2022">{{जर्नल स्रोत|last=Bunge|first=Eveline M.|last2=Hoet|first2=Bernard|last3=Chen|first3=Liddy|last4=Lienert|first4=Florian|last5=Weidenthaler|first5=Heinz|last6=Baer|first6=Lorraine R.|last7=Steffen|first7=Robert|date=11 February 2022|title=The changing epidemiology of human monkeypox—A potential threat? A systematic review|journal=PLOS Neglected Tropical Diseases|volume=16|issue=2|pages=e0010141|doi=10.1371/journal.pntd.0010141|pmc=8870502|pmid=35148313}}</ref> यामागील कारण कदाचित नियमित [[देवी (रोग)|देवीचे लसीकरण]] थांबवल्यापासून सामान्य मानवाची रोग प्रतिकारशक्ती कमी झाल्यामुळे असावे असे मानले जाते.<ref name="Mc2014">{{जर्नल स्रोत|vauthors=McCollum AM, Damon IK|date=January 2014|title=Human monkeypox|journal=Clinical Infectious Diseases|volume=58|issue=2|pages=260–267|doi=10.1093/cid/cit703|pmid=24158414|doi-access=free}}</ref><ref name="Simpson2020">{{जर्नल स्रोत|last=Simpson|first=Karl|last2=Heymann|first2=David|last3=Brown|first3=Colin S.|last4=Edmunds|first4=W. John|last5=Elsgaard|first5=Jesper|last6=Fine|first6=Paul|last7=Hochrein|first7=Hubertus|last8=Hoff|first8=Nicole A.|last9=Green|first9=Andrew|date=14 July 2020|title=Human monkeypox - After 40 years, an unintended consequence of smallpox eradication|journal=Vaccine|volume=38|issue=33|pages=5077–5081|doi=10.1016/j.vaccine.2020.04.062|pmid=32417140}}</ref> या आजाराचे मानवांमध्ये प्रथम प्रकरण १९७० मध्ये [[काँगोचे लोकशाही प्रजासत्ताक|डेमोक्रॅटिक रिपब्लिक ऑफ काँगो]] (DRC) मध्ये आढळून आले आहे. <ref name="CDC2015Main">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/index.html|title=Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015113128/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/index.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref> मध्य आणि पश्चिम आफ्रिकेत तुरळक प्रकरणे आढळून आली आहेत आणि ती DRC मध्ये जास्त आहेत. <ref name="Bunge2022" /> 2022 मंकीपॉक्सचा उद्रेक हा आफ्रिकेबाहेर व्यापक सामूहिक प्रसाराच्या पहिल्या घटनांचे प्रतिनिधित्व करतो, जे सुरुवातीला मे २०२२ मध्ये [[युनायटेड किंग्डम|युनायटेड किंगडममध्ये]] आढळून आले होते. त्यानंतरच्या प्रकरणांची पुष्टी अंटार्क्टिका वगळता सर्व खंडांमध्ये किमान ७४ देशांमध्ये<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://gulfnews.com/special-reports/monkeypox-outbreak-list-of-countries-with-reported-cases-1.1653054419477|title=Monkeypox outbreak: List of countries with reported cases|website=[[Gulf News]]|access-date=24 May 2022}}</ref> झाली.<ref name="arg">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.lanacion.com.ar/sociedad/viruela-del-mono-confirmaron-el-primer-caso-del-virus-en-el-pais-nid26052022/|title=Viruela del mono: confirmaron el primer caso del virus en el país|date=26 May 2022|language=es|access-date=26 May 2022}}</ref><ref name="1stisrael">{{स्रोत बातमी|last=Efrati|first=Ido|url=https://www.haaretz.com/israel-news/israel-discovers-first-case-of-monkeypox-virus-1.10812439|title=Israel Confirms First Case of Monkeypox Virus|work=Haaretz|access-date=21 May 2022}}</ref><ref name="alarabiya">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://english.alarabiya.net/News/gulf/2022/05/24/UAE-reports-first-case-of-monkeypox-in-the-country|title=UAE reports first case of monkeypox in the country|date=24 May 2022|website=[[Al Arabiya]]|access-date=24 May 2022}}</ref><ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.bbc.co.uk/news/health-61506562|title=Monkeypox cases investigated in Europe, the United States, Canada and Australia|date=20 May 2022|work=[[BBC News]]|access-date=20 May 2022}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.channelnewsasia.com/singapore/monkeypox-singapore-imported-case-flight-attendant-fever-rashes-moh-2760996|title=Singapore confirms imported case of monkeypox after flight attendant develops fever and rashes|website=[[CNA (TV network)]]|access-date=21 June 2022}}</ref><ref name="moroc1st">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.moroccoworldnews.com/2022/06/349441/morocco-reports-first-monkeypox-case|title=Morocco Reports First Monkeypox Case|website=[[Morocco World News]]|access-date=2 June 2022}}</ref> २३ जुलै रोजी, [[विश्व स्वास्थ्य संस्था|जागतिक आरोग्य संघटनेने]] (WHO) या उद्रेकाला आंतरराष्ट्रीय चिंतेची सार्वजनिक आरोग्य आणीबाणी (PHEIC) घोषित केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/monkeypox-outbreak-constitutes-global-health-emergency-who-2022-07-23/|title=Monkeypox outbreak constitutes global health emergency - WHO|website=[[Reuters]]|access-date=23 July 2022}}</ref> ७५ देश आणि प्रदेशांमध्ये १६,००० हून अधिक याची प्रकरणे नोंदवली गेली.
== व्याख्या आणि प्रकार ==
मंकीपॉक्स हा एक झुनोटिक पॉक्स विषाणू संसर्ग आहे जो मानव आणि काही इतर प्राण्यांमध्ये होऊ शकतो. <ref name="Goldman2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Goldman-Cecil Medicine|last=Petersen|first=Brett W.|last2=Damon|first2=Inger K.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-53266-2|editor-last=Goldman|editor-first=Lee|edition=26th|volume=2|location=Philadelphia|pages=2180–2183|chapter=348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections|editor-last2=Schafer|editor-first2=Andrew I.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFPetersenDamon2020">Petersen, Brett W.; Damon, Inger K. (2020). [https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180 "348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections"]. In Goldman, Lee; Schafer, Andrew I. (eds.). ''Goldman-Cecil Medicine''. Vol. 2 (26th ed.). Philadelphia: Elsevier. pp. 2180–2183. [[आंतरराष्ट्रीय प्रमाणित पुस्तक क्रमांक|ISBN]] [[विशेष:पुस्तकस्त्रोत/978-0-323-53266-2|<bdi>978-0-323-53266-2</bdi>]].</cite></ref> काँगो बेसिन क्लेड आणि सौम्य पश्चिम आफ्रिकन क्लेड असे दोन ओळखले जाणारे वेगळे प्रकार यात आहेत. <ref name="Goldman2020" />
== चिन्हे आणि लक्षणे ==
[[चित्र:Stages_of_monkeypox_lesion_development.jpg|इवलेसे| मंकीपॉक्स जखमेच्या विकासाचे टप्पे]]
सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये [[डोकेदुखी]], स्नायू दुखणे, ताप आणि थकवा यांचा समावेश होतो. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> <ref name="Kantele, A. 2016">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW|date=August 2016|title=Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo|journal=Clinical Microbiology and Infection|volume=22|issue=8|pages=658–659|doi=10.1016/j.cmi.2016.07.004|pmid=27404372|doi-access=free}}</ref> याची लक्षणे सुरुवातीला [[इंफ्लुएंझा|इन्फ्लूएंझासारखे]] दिसू शकतात. <ref name="DermNetNZ2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://dermnetnz.org/topics/monkeypox|title=Monkeypox: Symptoms, Treatment, and Outcome — DermNet|last=Gilbourne|first=Marika|last2=Coulson|first2=Ian|date=May 2022|editor-last=Amanda Oakley|website=dermnetnz.org|access-date=28 May 2022|last3=Mitchell|first3=Gus}}</ref> हा रोग [[कांजिण्या]], [[गोवर]] आणि [[देवी (रोग)|देवीच्या आजारा]] सारखा दिसतो. केवळ सूजलेल्या ग्रंथींच्या उपस्थितीने याचे निदान होते.<ref name="WHOfact2022" /> <ref name="Kantele, A. 2016" /> या गाठी खास करून कानाच्या मागे, जबड्याच्या खाली, मानेमध्ये किंवा मांडीवर दिसून येतात आणि नंतर त्याचे पुरळ होतात.<ref name="Mc2014">{{जर्नल स्रोत|vauthors=McCollum AM, Damon IK|date=January 2014|title=Human monkeypox|journal=Clinical Infectious Diseases|volume=58|issue=2|pages=260–267|doi=10.1093/cid/cit703|pmid=24158414|doi-access=free}}</ref> ताप आल्यावर काही दिवसांत, चेहऱ्यावर वैशिष्ट्यपूर्ण रीतीने जखमा दिसतात जसे की हाताचे तळवे आणि पायांचे तळवे इत्यादी.<ref name="WHOfact2022" /> <ref name="Kantele, A. 2016" /> तर [[एच.आय.व्ही.|एचआयव्ही]] असलेल्या लोकांमध्ये याची लक्षणे भिन्न असू शकतात.<ref name="Sut2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book|last=Sutcliffe|first=Catherine G.|last2=Rimone|first2=Anne W.|last3=Moss|first3=William J.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-55512-8|editor-last=Ryan|editor-first=Edward T.|edition=Tenth|location=Edinburgh|pages=272–277|chapter=32.2. Poxviruses|editor-last2=Hill|editor-first2=David R.|editor-last3=Solomon|editor-first3=Tom|editor-last4=Aronson|editor-first4=Naomi|editor-last5=Endy|editor-first5=Timothy P.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&dq=monkeypox+nigeria&pg=PA272}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSutcliffeRimoneMoss2020">Sutcliffe, Catherine G.; Rimone, Anne W.; Moss, William J. (2020). [https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&dq=monkeypox+nigeria&pg=PA272 "32.2. Poxviruses"]. In Ryan, Edward T.; Hill, David R.; Solomon, Tom; Aronson, Naomi; Endy, Timothy P. (eds.). ''Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book'' (Tenth ed.). Edinburgh: Elsevier. pp. 272–277. [[आंतरराष्ट्रीय प्रमाणित पुस्तक क्रमांक|ISBN]] [[विशेष:पुस्तकस्त्रोत/978-0-323-55512-8|<bdi>978-0-323-55512-8</bdi>]].</cite></ref> इस २०२२ मध्ये मंकीपॉक्सच्या प्रादुर्भावातील अनेक प्रकरणांमध्ये जननेंद्रियाच्या आणि पेरीअनल जखमा, ताप, सुजलेल्या लिम्फ नोड्स आणि गिळतानाच्या वेदना दिसून आल्या.<ref name="WHO4June2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|title=Multi-country monkeypox outbreak: situation update|date=4 June 2022|website=www.who.int|publisher=World Health Organization|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|archive-date=6 June 2022|access-date=7 June 2022}}</ref>
बाधित लोकांपैकी तीन चतुर्थांश लोकांना हातापायाची तळवे, दोन तृतीयांश पेक्षा जास्त लोकांना तोंडात, एक तृतीयांश लोकांना जननेंद्रियावर आणि पाचपैकी एकाच्या डोळ्यांना जखमा दिसतात.<ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> हे लहान सपाट ठिपके म्हणून सुरू होतात, लहान गाठी बनण्याआधी ते प्रथम पाणीदार द्रव आणि नंतर पिवळ्या द्रवाने भरतात, जे नंतर फुटतात आणि खरुज सारखे दिसतात.<ref name="CDC2017Sym">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|title=Signs and Symptoms Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref><ref name="Kantele, A. 2016">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW|date=August 2016|title=Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo|journal=Clinical Microbiology and Infection|volume=22|issue=8|pages=658–659|doi=10.1016/j.cmi.2016.07.004|pmid=27404372|doi-access=free}}</ref> यात अजून काही विविधता दिसून येतात ज्यांची पुष्टी करता येत नाही.<ref name="WHOfact2022" />
मानवी शरीराच्या प्रत्येक प्रभावित भागात, जखम एकाच टप्प्यात विकसित होतात.<ref name="Goldman2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Goldman-Cecil Medicine|last=Petersen|first=Brett W.|last2=Damon|first2=Inger K.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-53266-2|editor-last=Goldman|editor-first=Lee|edition=26th|volume=2|location=Philadelphia|pages=2180–2183|chapter=348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections|editor-last2=Schafer|editor-first2=Andrew I.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180}}</ref> हे देवीच्या आजाराच्या पुरळा सारखे दिसतात.<ref name="Kumar2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Kumar and Clark's Clinical Medicine|last=Barlow|first=Gavin|last2=Irving|first2=William L.|last3=Moss|first3=Peter J.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-7020-7870-5|editor-last=Feather|editor-first=Adam|edition=10th|page=517|chapter=20. Infectious disease|access-date=2022-05-09|editor-last2=Randall|editor-first2=David|editor-last3=Waterhouse|editor-first3=Mona|chapter-url=https://books.google.com/books?id=sl3sDwAAQBAJ&pg=PA517|archive-url=https://web.archive.org/web/20220505153004/https://books.google.com/books?id=sl3sDwAAQBAJ&pg=PA517|archive-date=2022-05-05}}</ref> याचे पुरळ साधारणपणे दहा दिवस टिकते.<ref name="DermNetNZ2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://dermnetnz.org/topics/monkeypox|title=Monkeypox: Symptoms, Treatment, and Outcome — DermNet|last=Gilbourne|first=Marika|last2=Coulson|first2=Ian|date=May 2022|editor-last=Amanda Oakley|website=dermnetnz.org|access-date=28 May 2022|last3=Mitchell|first3=Gus}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGilbourneCoulsonMitchell2022">Gilbourne, Marika; Coulson, Ian; Mitchell, Gus (May 2022). Amanda Oakley (ed.). [https://dermnetnz.org/topics/monkeypox "Monkeypox: Symptoms, Treatment, and Outcome — DermNet"]. ''dermnetnz.org''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> आजारी व्यक्ती दोन ते चार आठवडे अशीच राहू शकते.<ref name="CDC2017Sym">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|title=Signs and Symptoms Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html "Signs and Symptoms Monkeypox"]. ''CDC''. 11 May 2015. [https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html Archived] from the original on 15 October 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 October</span> 2017</span>.</cite></ref> बरे झाल्यानंतर, घाव गडद चट्टे होण्यापूर्वी फिकट गुलाबी खुणा सोडू शकतात. <ref name="Goldman2020" />
=== गुंतागुंत ===
गुंतागुंतीमध्ये दुय्यम संसर्ग, [[न्युमोनिया|न्यूमोनिया]], सेप्सिस, [[चमकी (ताप)|एन्सेफलायटीस]] आणि डोळ्यांचा गंभीर संसर्ग झाल्यास दृष्टी कमी होणे यांचा समावेश होतो. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> गर्भधारणेदरम्यान संसर्ग झाल्यास जन्मजात दोष उद्भवू शकतात.<ref name="WHO18May2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON383|title=Monkeypox - United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland|access-date=28 May 2022}}</ref> गर्भधारणेदरम्यान वापरण्यासाठी देवीची किंवा मांकीपॉक्सच्या लसीची शिफारस २०२२ पर्यंत तरी मंजूर केलेली नाही.<ref name="pmid35772413">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Khalil A, Samara A, O'Brien P, Morris E, Draycott T, Lees C, Ladhani S|date=June 2022|title=Monkeypox vaccines in pregnancy: lessons must be learned from COVID-19|url=|journal=The Lancet. Global Health|volume=|issue=|pages=|doi=10.1016/S2214-109X(22)00284-4|pmc=9236565|pmid=35772413}}</ref> बालपणात देवी विरुद्ध लसीकरण केलेल्या लोकांमध्ये हा रोग सौम्य असू शकतो.<ref name="Gov.UK2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|title=Monkeypox|date=24 May 2022|website=GOV.UK|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220518173849/https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|archive-date=18 May 2022|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.gov.uk/guidance/monkeypox "Monkeypox"]. ''GOV.UK''. 24 May 2022. [https://web.archive.org/web/20220518173849/https://www.gov.uk/guidance/monkeypox Archived] from the original on 18 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref>
== कारणे ==
[[चित्र:Ngarai_Sianok_sumatran_monkey.jpg|इवलेसे| सायनोमोल्गस माकड किंवा खेकडा खाणारा मकाक माकड]]
मंकीपॉक्स हा मंकीपॉक्स विषाणूच्या संसर्गामुळे होतो - ''ऑर्थोपॉक्सव्हायरस'', ''पॉक्सविरिडे'' कुटुंबातील दुहेरी अडकलेला डीएनए विषाणू . <ref name="CDCAbout">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/about.html|title=About Monkeypox {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus {{!}} CDC|date=2021-11-22|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220510152921/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/about.html|archive-date=2022-05-10|access-date=2022-04-27}}</ref> हा विषाणू प्रामुख्याने [[मध्य आफ्रिका|मध्य]] आणि [[पश्चिम आफ्रिका|पश्चिम आफ्रिकेतील]] उष्णकटिबंधीय पर्जन्यवनात आढळतो. <ref name="CDCAbout" /> भौगोलिक क्षेत्रांशी जुळणारे विषाणू काँगो बेसिन आणि पश्चिम आफ्रिकन [[क्लेड|क्लेड्समध्ये]] विभागले गेले आहेत.
मांकीपॉक्सची बहुतेक मानवी प्रकरणे संक्रमित प्राण्यापासूनची आहेत, तरीही संक्रमणाचा मार्ग अज्ञात आहे. हा विषाणू जखम झालेली त्वचा, श्वसनमार्ग किंवा डोळे, नाक किंवा तोंडाच्या श्लेष्मल त्वचेद्वारे शरीरात प्रवेश करतो असे मानले जाते. <ref name="Petersen2019">{{जर्नल स्रोत|last=Petersen|first=Eskild|last2=Kantele|first2=Anu|last3=Koopmans|first3=Marion|last4=Asogun|first4=Danny|last5=Yinka-Ogunleye|first5=Adesola|last6=Ihekweazu|first6=Chikwe|last7=Zumla|first7=Alimuddin|date=December 2019|title=Human Monkeypox: Epidemiologic and Clinical Characteristics, Diagnosis, and Prevention|journal=Infectious Disease Clinics of North America|volume=33|issue=4|pages=1027–1043|doi=10.1016/j.idc.2019.03.001|pmid=30981594}}</ref> एकदा एखाद्या व्यक्तीला संसर्ग झाला की मग इतर मानवांमध्ये संक्रमण सहाजिक आहे. यात कुटुंबातील सदस्य आणि रुग्णालयातील कर्मचाऱ्यांना संसर्ग होण्याचा विशेष धोका असतो. <ref name="Petersen2019" />
मानव-ते-मानवी संक्रमण प्रामुख्याने संक्रमित सजीवाच्या संपर्काद्वारे होते असे मानले जाते. असे संकेत आहेत की लैंगिक संभोगा दरम्यान देखील संक्रमण होते. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/risk-assessment-monkeypox-multi-country-outbreak.pdf|title=Monkeypox multi-country outbreak - RAPID RISK ASSESSMENT|website=European Centre for Disease Prevention and Control}}</ref> चाव्याद्वारे किंवा ओरखडे, मांस कापणे, शरीरातील द्रव किंवा घाव सामग्रीशी थेट संपर्क किंवा घाव सामग्रीशी अप्रत्यक्ष संपर्क, जसे की दूषित बिछान्याद्वारे प्राण्यांपासून मानवापर्यंत याचा प्रसार होऊ शकतो. <ref name="CDC2017Trans">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/transmission.html|title=Transmission|date=11 May 2015|website=CDC|access-date=20 May 2022}}</ref>
एखाद्या प्राण्याच्या चाव्याद्वारे किंवा संक्रमित प्राण्याच्या शरीरातील द्रवपदार्थांशी थेट संपर्क साधून याचा मनुष्यांना संसर्ग होऊ शकतो. हा विषाणू श्वासोच्छवासाद्वारे (हवेतून) संपर्काद्वारे किंवा संक्रमित व्यक्तीच्या शरीरातील द्रवपदार्थांच्या संपर्काद्वारे देखील मानवाकडून मानवामध्ये पसरू शकतो. संक्रमणासाठी घातक घटकांमध्ये पलंग, गादी, पांघरून किंवा खोली सामायिक करणे किंवा संक्रमित व्यक्तीच्या वस्तू वापरणे समाविष्ट आहेत. <ref name="Kantele, A. 2016">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW|date=August 2016|title=Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo|journal=Clinical Microbiology and Infection|volume=22|issue=8|pages=658–659|doi=10.1016/j.cmi.2016.07.004|pmid=27404372|doi-access=free}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKanteleChickeringVapalahtiRimoin2016">Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW (August 2016). [[doi:10.1016/j.cmi.2016.07.004|"Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo"]]. ''Clinical Microbiology and Infection''. '''22''' (8): 658–659. [[डिजीटल ऑब्जेक्ट आयडेंटीफायर|doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1016/j.cmi.2016.07.004|10.1016/j.cmi.2016.07.004]]</span>. [[PMID (आयडेंटिफायर)|PMID]] [//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27404372 27404372].</cite></ref>
== प्रतिबंध ==
देवीच्या आजाराचे [[लसीकरण]] मानवी मंकीपॉक्स संसर्गापासून संरक्षण प्रदान करते असे मानले जाते. कारण ते एकच प्रकारचे विषाणू आहेत. <ref>{{जर्नल स्रोत|last=Marriott|first=Kathleen A.|last2=Parkinson|first2=Christopher V.|last3=Morefield|first3=Samantha I.|last4=Davenport|first4=Robert|last5=Nichols|first5=Richard|last6=Monath|first6=Thomas P.|date=January 2008|title=Clonal vaccinia virus grown in cell culture fully protects monkeys from lethal monkeypox challenge|journal=Vaccine|volume=26|issue=4|pages=581–588|doi=10.1016/j.vaccine.2007.10.063|pmid=18077063}}</ref> हे मानवांमध्ये निर्णायकपणे दिसून आले नाही कारण देवीच्या आजाराच्या [[देवी (रोग)|निर्मूलनानंतर]] नियमित लसीकरण बंद करण्यात आले होते. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref>
== संदर्भ ==
[[वर्ग:आजार]]
[[वर्ग:संसर्गजन्य रोग]]
[[वर्ग:नैसर्गिक आपत्ती]]
pisc5dy0n2bigip9bb1d2rliv3xyt25
2140997
2140996
2022-07-28T08:35:35Z
संतोष गोरे
135680
wikitext
text/x-wiki
'''मंकीपॉक्स''' हा एक संसर्गजन्य विषाणूजन्य रोग आहे जो मानव आणि काही प्राण्यांमध्ये होऊ शकतो.<ref name="WHO4June2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|title=Multi-country monkeypox outbreak: situation update|date=4 June 2022|website=www.who.int|publisher=World Health Organization|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|archive-date=6 June 2022|access-date=7 June 2022}}</ref> ताप, सुजलेल्या लिम्फ नोड्स आणि फोड येणे आणि नंतर खपली पडणे या लक्षणांचा यात समावेश होतो.<ref name="WHO4June2022" /> या आजाराची लक्षणे दिसू लागण्यासाठीचा कालावधी हा पाच ते एकवीस दिवसांचा असतो.<ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}</ref> <ref name="CDC2017Sym" /> तर लक्षणांचा कालावधी साधारणपणे दोन ते चार आठवडे असतो.<ref name="CDC2017Sym">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|title=Signs and Symptoms Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref> यात सौम्य लक्षणे असू शकतात किंवा कोणतीही लक्षणे न दिसता हा आजार होऊ शकतो.<ref name="WHOfact2022" /><ref name="Sut2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book|last=Sutcliffe|first=Catherine G.|last2=Rimone|first2=Anne W.|last3=Moss|first3=William J.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-55512-8|editor-last=Ryan|editor-first=Edward T.|edition=Tenth|location=Edinburgh|pages=272–277|chapter=32.2. Poxviruses|editor-last2=Hill|editor-first2=David R.|editor-last3=Solomon|editor-first3=Tom|editor-last4=Aronson|editor-first4=Naomi|editor-last5=Endy|editor-first5=Timothy P.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&dq=monkeypox+nigeria&pg=PA272}}</ref> ताप आणि स्नायूंच्या वेदनांचे क्लासिक सादरीकरण, त्यानंतर सूजलेल्या ग्रंथी, एकाच टप्प्यावर जखमांसह, सर्व उद्रेकांमध्ये सामान्य असल्याचे आढळले नाही.<ref name="WHO4June2022" /><ref name="Harris2022">{{जर्नल स्रोत|last=Harris|first=Emily|date=27 May 2022|title=What to Know About Monkeypox|journal=JAMA|doi=10.1001/jama.2022.9499|pmid=35622356}}</ref> हा आजार विशेषतः लहान मुले, गर्भवती महिला किंवा दुर्बल रोगप्रतिकारक शक्ती असलेल्या लोकांवर गंभीर प्रभाव पाडतो.<ref name="WHO13">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON385|title=Multi-country monkeypox outbreak in non-endemic countries|date=21 May 2022|website=World Health Organization|access-date=25 May 2022}}</ref>
हा रोग मंकीपॉक्स विषाणूमुळे होतो, ऑर्थोपॉक्स विषाणू या वंशातील ''झुनोटिक'' विषाणू, व्हॅरिओला विषाणू, [[देवी (रोग)|स्मॉलपॉक्सचा]] कारक विषाणू देखील याच वंशातील आहेत.<ref name="Goldman2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Goldman-Cecil Medicine|last=Petersen|first=Brett W.|last2=Damon|first2=Inger K.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-53266-2|editor-last=Goldman|editor-first=Lee|edition=26th|volume=2|location=Philadelphia|pages=2180–2183|chapter=348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections|editor-last2=Schafer|editor-first2=Andrew I.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180}}</ref> मानवांमधील या आजाराच्या दोन प्रकारांपैकी पश्चिम आफ्रिकन प्रकार हा मध्य आफ्रिकन (कॉंगो बेसिन) प्रकारापेक्षा कमी हानिकारक आहे.<ref name="Adler2022">{{जर्नल स्रोत|last=Adler|first=Hugh|last2=Gould|first2=Susan|last3=Hine|first3=Paul|last4=Snell|first4=Luke B.|last5=Wong|first5=Waison|last6=Houlihan|first6=Catherine F.|last7=Osborne|first7=Jane C.|last8=Rampling|first8=Tommy|last9=Beadsworth|first9=Mike Bj|date=24 May 2022|title=Clinical features and management of human monkeypox: a retrospective observational study in the UK|journal=The Lancet. Infectious Diseases|pages=S1473–3099(22)00228–6|doi=10.1016/S1473-3099(22)00228-6|pmid=35623380}}</ref> हे विषाणू संक्रमित जनावरांपासून, संक्रमित मांस हाताळल्याने किंवा सदरील जनावराच्या चाव्याद्वारे किंवा ओरखड्यांद्वारे पसरू शकतात.<ref name="CDC2015Trans">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/transmission.html|title=Transmission Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202658/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/transmission.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref> मानावातून मानवात होणारे संक्रमण हे संक्रमित शरीरातील द्रव पदार्थ किंवा दूषित वस्तूंच्या संपर्कात आल्याने, लहान थेंबांद्वारे आणि कदाचित हवेच्या मार्गाने देखील होऊ शकते.<ref name="WHO4June2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|title=Multi-country monkeypox outbreak: situation update|date=4 June 2022|website=www.who.int|publisher=World Health Organization|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|archive-date=6 June 2022|access-date=7 June 2022}}</ref><ref name="CDC2015Trans" /> याची लक्षणे दिसू लागल्यापासून सर्व घाव खाजून गळून पडेपर्यंत लोकं या विषाणूचा प्रसार करू शकतात.<ref name="Adler2022" /> विषाणूच्या [[डिऑक्सिरायबो न्यूक्लेइक आम्ल|डीएनए तपासणीसाठी]] जखमेची चाचणी करून निदानाची पुष्टी केली जाऊ शकते.<ref name="CDC2015Out">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/outbreak.html|title=2003 U.S. Outbreak Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202731/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/outbreak.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref>
या आजारावर कोणताही ठोस ज्ञात इलाज नाही. <ref name="CDC2019Tx">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/treatment.html|title=Treatment {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus {{!}} CDC|date=28 December 2018|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190615121759/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/treatment.html|archive-date=15 June 2019|access-date=11 October 2019}}</ref> इस १९८८ मधील एका अभ्यासात असे आढळून आले की [[देवी (रोग)|देवी आजाराची लस]] संसर्ग रोखण्यासाठी आणि रोगाची तीव्रता कमी करण्यासाठी सुमारे ८५% संरक्षणात्मक आहे.<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Fine|first=P. E.|last2=Jezek|first2=Z.|last3=Grab|first3=B.|last4=Dixon|first4=H.|date=September 1988|title=The transmission potential of monkeypox virus in human populations|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2850277/|journal=International Journal of Epidemiology|volume=17|issue=3|pages=643–650|doi=10.1093/ije/17.3.643|issn=0300-5771|pmid=2850277}}</ref> सुधारित लस अंकारा लसिवर आधारित असून मंजूर करण्यात आली आहे, परंतु तिची उपलब्धता मर्यादित आहे.<ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}</ref> नियमित हात धुणे आणि आजारी लोक व इतर प्राणी यांचा संपर्क टाळणे हाच यावरील सर्वात मोठा उपाय आहे.<ref name="CDCprev">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/prevention.html|title=Prevention|date=29 November 2019|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220314010736/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/prevention.html|archive-date=14 March 2022|access-date=14 May 2022}}</ref> अँटीव्हायरल औषधे, सिडोफोव्हिर आणि टेकोव्हिरिमेट, लस रोगप्रतिकारक ग्लोब्युलिन आणि देवीची लस इत्यादी उद्रेकादरम्यान वापरली जाऊ शकतात.<ref name="CDC26may2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/treatment.html|title=Interim Clinical Guidance for the Treatment of Monkeypox {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus {{!}} CDC|date=26 May 2022|website=www.cdc.gov|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220607235042/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/treatment.html|archive-date=7 June 2022|access-date=8 June 2022}}</ref><ref name="Gov.UK2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|title=Monkeypox|date=24 May 2022|website=GOV.UK|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220518173849/https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|archive-date=18 May 2022|access-date=28 May 2022}}</ref> तसा हा आजार सामान्यतः सौम्य असतो आणि बहुतेक लोक उपचाराशिवाय काही आठवड्यांत यातून बरे होतात.<ref name="Gov.UK2022" /> मृत्यूच्या धोक्याचा अंदाज १% ते १०% पर्यंत दिसून आला असून, शिवाय २०१७ पासून मंकीपॉक्समुळे फारच कमी मृत्यू नोंदवले गेले आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON388|title=Multi-country monkeypox outbreak in non-endemic countries: Update|website=www.who.int|language=en|access-date=2022-07-02}}</ref>
[[कोपनहेगन]], डेन्मार्क येथील प्रयोगशाळेतील [[माकड|माकडांमध्ये]] १९५८ मध्ये प्रथम मंकीपॉक्स हा एक वेगळा आजार म्हणून नोंदवला गेला.<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Parker|first=Scott|last2=Buller|first2=R. Mark|date=2013-02-01|title=A review of experimental and natural infections of animals with monkeypox virus between 1958 and 2012|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23626656/|journal=Future Virology|volume=8|issue=2|pages=129–157|doi=10.2217/fvl.12.130|issn=1746-0794|pmc=3635111|pmid=23626656}}</ref> अनेक प्रकारचे प्राणी हे या विषाणूचे नैसर्गिक वाहक म्हणून काम करतात असा देखील संशय आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=Monkeypox}}</ref> एकेकाळी मानवांमध्ये हा आजार विरळ मानल जात असला तरी, १९८० पासून याच्या प्रकरणांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे.<ref name="Andrew2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology|last=James|first=William D.|last2=Elston|first2=Dirk|last3=Treat|first3=James R.|last4=Rosenbach|first4=Misha A.|last5=Neuhaus|first5=Isaac|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-54753-6|edition=13th|location=Edinburgh|page=389|chapter=19. Viral diseases|chapter-url=https://books.google.com/books?id=UEaEDwAAQBAJ&dq=human&pg=PA389}}</ref><ref name="Bunge2022">{{जर्नल स्रोत|last=Bunge|first=Eveline M.|last2=Hoet|first2=Bernard|last3=Chen|first3=Liddy|last4=Lienert|first4=Florian|last5=Weidenthaler|first5=Heinz|last6=Baer|first6=Lorraine R.|last7=Steffen|first7=Robert|date=11 February 2022|title=The changing epidemiology of human monkeypox—A potential threat? A systematic review|journal=PLOS Neglected Tropical Diseases|volume=16|issue=2|pages=e0010141|doi=10.1371/journal.pntd.0010141|pmc=8870502|pmid=35148313}}</ref> यामागील कारण कदाचित नियमित [[देवी (रोग)|देवीचे लसीकरण]] थांबवल्यापासून सामान्य मानवाची रोग प्रतिकारशक्ती कमी झाल्यामुळे असावे असे मानले जाते.<ref name="Mc2014">{{जर्नल स्रोत|vauthors=McCollum AM, Damon IK|date=January 2014|title=Human monkeypox|journal=Clinical Infectious Diseases|volume=58|issue=2|pages=260–267|doi=10.1093/cid/cit703|pmid=24158414|doi-access=free}}</ref><ref name="Simpson2020">{{जर्नल स्रोत|last=Simpson|first=Karl|last2=Heymann|first2=David|last3=Brown|first3=Colin S.|last4=Edmunds|first4=W. John|last5=Elsgaard|first5=Jesper|last6=Fine|first6=Paul|last7=Hochrein|first7=Hubertus|last8=Hoff|first8=Nicole A.|last9=Green|first9=Andrew|date=14 July 2020|title=Human monkeypox - After 40 years, an unintended consequence of smallpox eradication|journal=Vaccine|volume=38|issue=33|pages=5077–5081|doi=10.1016/j.vaccine.2020.04.062|pmid=32417140}}</ref> या आजाराचे मानवांमध्ये प्रथम प्रकरण १९७० मध्ये [[काँगोचे लोकशाही प्रजासत्ताक|डेमोक्रॅटिक रिपब्लिक ऑफ काँगो]] (DRC) मध्ये आढळून आले आहे. <ref name="CDC2015Main">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/index.html|title=Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015113128/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/index.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref> मध्य आणि पश्चिम आफ्रिकेत तुरळक प्रकरणे आढळून आली आहेत आणि ती DRC मध्ये जास्त आहेत. <ref name="Bunge2022" /> 2022 मंकीपॉक्सचा उद्रेक हा आफ्रिकेबाहेर व्यापक सामूहिक प्रसाराच्या पहिल्या घटनांचे प्रतिनिधित्व करतो, जे सुरुवातीला मे २०२२ मध्ये [[युनायटेड किंग्डम|युनायटेड किंगडममध्ये]] आढळून आले होते. त्यानंतरच्या प्रकरणांची पुष्टी अंटार्क्टिका वगळता सर्व खंडांमध्ये किमान ७४ देशांमध्ये<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://gulfnews.com/special-reports/monkeypox-outbreak-list-of-countries-with-reported-cases-1.1653054419477|title=Monkeypox outbreak: List of countries with reported cases|website=[[Gulf News]]|access-date=24 May 2022}}</ref> झाली.<ref name="arg">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.lanacion.com.ar/sociedad/viruela-del-mono-confirmaron-el-primer-caso-del-virus-en-el-pais-nid26052022/|title=Viruela del mono: confirmaron el primer caso del virus en el país|date=26 May 2022|language=es|access-date=26 May 2022}}</ref><ref name="1stisrael">{{स्रोत बातमी|last=Efrati|first=Ido|url=https://www.haaretz.com/israel-news/israel-discovers-first-case-of-monkeypox-virus-1.10812439|title=Israel Confirms First Case of Monkeypox Virus|work=Haaretz|access-date=21 May 2022}}</ref><ref name="alarabiya">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://english.alarabiya.net/News/gulf/2022/05/24/UAE-reports-first-case-of-monkeypox-in-the-country|title=UAE reports first case of monkeypox in the country|date=24 May 2022|website=[[Al Arabiya]]|access-date=24 May 2022}}</ref><ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.bbc.co.uk/news/health-61506562|title=Monkeypox cases investigated in Europe, the United States, Canada and Australia|date=20 May 2022|work=[[BBC News]]|access-date=20 May 2022}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.channelnewsasia.com/singapore/monkeypox-singapore-imported-case-flight-attendant-fever-rashes-moh-2760996|title=Singapore confirms imported case of monkeypox after flight attendant develops fever and rashes|website=[[CNA (TV network)]]|access-date=21 June 2022}}</ref><ref name="moroc1st">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.moroccoworldnews.com/2022/06/349441/morocco-reports-first-monkeypox-case|title=Morocco Reports First Monkeypox Case|website=[[Morocco World News]]|access-date=2 June 2022}}</ref> २३ जुलै रोजी, [[विश्व स्वास्थ्य संस्था|जागतिक आरोग्य संघटनेने]] (WHO) या उद्रेकाला आंतरराष्ट्रीय चिंतेची सार्वजनिक आरोग्य आणीबाणी (PHEIC) घोषित केले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/monkeypox-outbreak-constitutes-global-health-emergency-who-2022-07-23/|title=Monkeypox outbreak constitutes global health emergency - WHO|website=[[Reuters]]|access-date=23 July 2022}}</ref> ७५ देश आणि प्रदेशांमध्ये १६,००० हून अधिक याची प्रकरणे नोंदवली गेली.
== व्याख्या आणि प्रकार ==
मंकीपॉक्स हा एक झुनोटिक पॉक्स विषाणू संसर्ग आहे जो मानव आणि काही इतर प्राण्यांमध्ये होऊ शकतो. <ref name="Goldman2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Goldman-Cecil Medicine|last=Petersen|first=Brett W.|last2=Damon|first2=Inger K.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-53266-2|editor-last=Goldman|editor-first=Lee|edition=26th|volume=2|location=Philadelphia|pages=2180–2183|chapter=348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections|editor-last2=Schafer|editor-first2=Andrew I.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFPetersenDamon2020">Petersen, Brett W.; Damon, Inger K. (2020). [https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180 "348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections"]. In Goldman, Lee; Schafer, Andrew I. (eds.). ''Goldman-Cecil Medicine''. Vol. 2 (26th ed.). Philadelphia: Elsevier. pp. 2180–2183. [[आंतरराष्ट्रीय प्रमाणित पुस्तक क्रमांक|ISBN]] [[विशेष:पुस्तकस्त्रोत/978-0-323-53266-2|<bdi>978-0-323-53266-2</bdi>]].</cite></ref> काँगो बेसिन क्लेड आणि सौम्य पश्चिम आफ्रिकन क्लेड असे दोन ओळखले जाणारे वेगळे प्रकार यात आहेत. <ref name="Goldman2020" />
== चिन्हे आणि लक्षणे ==
[[चित्र:Stages_of_monkeypox_lesion_development.jpg|इवलेसे| मंकीपॉक्स जखमेच्या विकासाचे टप्पे]]
सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये [[डोकेदुखी]], स्नायू दुखणे, ताप आणि थकवा यांचा समावेश होतो. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> <ref name="Kantele, A. 2016">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW|date=August 2016|title=Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo|journal=Clinical Microbiology and Infection|volume=22|issue=8|pages=658–659|doi=10.1016/j.cmi.2016.07.004|pmid=27404372|doi-access=free}}</ref> याची लक्षणे सुरुवातीला [[इंफ्लुएंझा|इन्फ्लूएंझासारखे]] दिसू शकतात. <ref name="DermNetNZ2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://dermnetnz.org/topics/monkeypox|title=Monkeypox: Symptoms, Treatment, and Outcome — DermNet|last=Gilbourne|first=Marika|last2=Coulson|first2=Ian|date=May 2022|editor-last=Amanda Oakley|website=dermnetnz.org|access-date=28 May 2022|last3=Mitchell|first3=Gus}}</ref> हा रोग [[कांजिण्या]], [[गोवर]] आणि [[देवी (रोग)|देवीच्या आजारा]] सारखा दिसतो. केवळ सूजलेल्या ग्रंथींच्या उपस्थितीने याचे निदान होते.<ref name="WHOfact2022" /> <ref name="Kantele, A. 2016" /> या गाठी खास करून कानाच्या मागे, जबड्याच्या खाली, मानेमध्ये किंवा मांडीवर दिसून येतात आणि नंतर त्याचे पुरळ होतात.<ref name="Mc2014">{{जर्नल स्रोत|vauthors=McCollum AM, Damon IK|date=January 2014|title=Human monkeypox|journal=Clinical Infectious Diseases|volume=58|issue=2|pages=260–267|doi=10.1093/cid/cit703|pmid=24158414|doi-access=free}}</ref> ताप आल्यावर काही दिवसांत, चेहऱ्यावर वैशिष्ट्यपूर्ण रीतीने जखमा दिसतात जसे की हाताचे तळवे आणि पायांचे तळवे इत्यादी.<ref name="WHOfact2022" /> <ref name="Kantele, A. 2016" /> तर [[एच.आय.व्ही.|एचआयव्ही]] असलेल्या लोकांमध्ये याची लक्षणे भिन्न असू शकतात.<ref name="Sut2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book|last=Sutcliffe|first=Catherine G.|last2=Rimone|first2=Anne W.|last3=Moss|first3=William J.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-55512-8|editor-last=Ryan|editor-first=Edward T.|edition=Tenth|location=Edinburgh|pages=272–277|chapter=32.2. Poxviruses|editor-last2=Hill|editor-first2=David R.|editor-last3=Solomon|editor-first3=Tom|editor-last4=Aronson|editor-first4=Naomi|editor-last5=Endy|editor-first5=Timothy P.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&dq=monkeypox+nigeria&pg=PA272}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSutcliffeRimoneMoss2020">Sutcliffe, Catherine G.; Rimone, Anne W.; Moss, William J. (2020). [https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&dq=monkeypox+nigeria&pg=PA272 "32.2. Poxviruses"]. In Ryan, Edward T.; Hill, David R.; Solomon, Tom; Aronson, Naomi; Endy, Timothy P. (eds.). ''Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book'' (Tenth ed.). Edinburgh: Elsevier. pp. 272–277. [[आंतरराष्ट्रीय प्रमाणित पुस्तक क्रमांक|ISBN]] [[विशेष:पुस्तकस्त्रोत/978-0-323-55512-8|<bdi>978-0-323-55512-8</bdi>]].</cite></ref> इस २०२२ मध्ये मंकीपॉक्सच्या प्रादुर्भावातील अनेक प्रकरणांमध्ये जननेंद्रियाच्या आणि पेरीअनल जखमा, ताप, सुजलेल्या लिम्फ नोड्स आणि गिळतानाच्या वेदना दिसून आल्या.<ref name="WHO4June2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|title=Multi-country monkeypox outbreak: situation update|date=4 June 2022|website=www.who.int|publisher=World Health Organization|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220606225258/https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON390|archive-date=6 June 2022|access-date=7 June 2022}}</ref>
बाधित लोकांपैकी तीन चतुर्थांश लोकांना हातापायाची तळवे, दोन तृतीयांश पेक्षा जास्त लोकांना तोंडात, एक तृतीयांश लोकांना जननेंद्रियावर आणि पाचपैकी एकाच्या डोळ्यांना जखमा दिसतात.<ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> हे लहान सपाट ठिपके म्हणून सुरू होतात, लहान गाठी बनण्याआधी ते प्रथम पाणीदार द्रव आणि नंतर पिवळ्या द्रवाने भरतात, जे नंतर फुटतात आणि खरुज सारखे दिसतात.<ref name="CDC2017Sym">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|title=Signs and Symptoms Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}</ref><ref name="Kantele, A. 2016">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW|date=August 2016|title=Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo|journal=Clinical Microbiology and Infection|volume=22|issue=8|pages=658–659|doi=10.1016/j.cmi.2016.07.004|pmid=27404372|doi-access=free}}</ref> यात अजून काही विविधता दिसून येतात ज्यांची पुष्टी करता येत नाही.<ref name="WHOfact2022" />
मानवी शरीराच्या प्रत्येक प्रभावित भागात, जखम एकाच टप्प्यात विकसित होतात.<ref name="Goldman2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Goldman-Cecil Medicine|last=Petersen|first=Brett W.|last2=Damon|first2=Inger K.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-323-53266-2|editor-last=Goldman|editor-first=Lee|edition=26th|volume=2|location=Philadelphia|pages=2180–2183|chapter=348. Smallpox, monkeypox and other poxvirus infections|editor-last2=Schafer|editor-first2=Andrew I.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=7pKqDwAAQBAJ&dq=monkeypox&pg=PA2180}}</ref> हे देवीच्या आजाराच्या पुरळा सारखे दिसतात.<ref name="Kumar2020">{{स्रोत पुस्तक|title=Kumar and Clark's Clinical Medicine|last=Barlow|first=Gavin|last2=Irving|first2=William L.|last3=Moss|first3=Peter J.|date=2020|publisher=Elsevier|isbn=978-0-7020-7870-5|editor-last=Feather|editor-first=Adam|edition=10th|page=517|chapter=20. Infectious disease|access-date=2022-05-09|editor-last2=Randall|editor-first2=David|editor-last3=Waterhouse|editor-first3=Mona|chapter-url=https://books.google.com/books?id=sl3sDwAAQBAJ&pg=PA517|archive-url=https://web.archive.org/web/20220505153004/https://books.google.com/books?id=sl3sDwAAQBAJ&pg=PA517|archive-date=2022-05-05}}</ref> याचे पुरळ साधारणपणे दहा दिवस टिकते.<ref name="DermNetNZ2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://dermnetnz.org/topics/monkeypox|title=Monkeypox: Symptoms, Treatment, and Outcome — DermNet|last=Gilbourne|first=Marika|last2=Coulson|first2=Ian|date=May 2022|editor-last=Amanda Oakley|website=dermnetnz.org|access-date=28 May 2022|last3=Mitchell|first3=Gus}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGilbourneCoulsonMitchell2022">Gilbourne, Marika; Coulson, Ian; Mitchell, Gus (May 2022). Amanda Oakley (ed.). [https://dermnetnz.org/topics/monkeypox "Monkeypox: Symptoms, Treatment, and Outcome — DermNet"]. ''dermnetnz.org''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> आजारी व्यक्ती दोन ते चार आठवडे अशीच राहू शकते.<ref name="CDC2017Sym">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|title=Signs and Symptoms Monkeypox|date=11 May 2015|website=CDC|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html|archive-date=15 October 2017|access-date=15 October 2017}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html "Signs and Symptoms Monkeypox"]. ''CDC''. 11 May 2015. [https://web.archive.org/web/20171015202514/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html Archived] from the original on 15 October 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 October</span> 2017</span>.</cite></ref> बरे झाल्यानंतर, घाव गडद चट्टे होण्यापूर्वी फिकट गुलाबी खुणा सोडू शकतात. <ref name="Goldman2020" />
=== गुंतागुंत ===
गुंतागुंतीमध्ये दुय्यम संसर्ग, [[न्युमोनिया|न्यूमोनिया]], सेप्सिस, [[चमकी (ताप)|एन्सेफलायटीस]] आणि डोळ्यांचा गंभीर संसर्ग झाल्यास दृष्टी कमी होणे यांचा समावेश होतो. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref> गर्भधारणेदरम्यान संसर्ग झाल्यास जन्मजात दोष उद्भवू शकतात.<ref name="WHO18May2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON383|title=Monkeypox - United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland|access-date=28 May 2022}}</ref> गर्भधारणेदरम्यान वापरण्यासाठी देवीची किंवा मांकीपॉक्सच्या लसीची शिफारस २०२२ पर्यंत तरी मंजूर केलेली नाही.<ref name="pmid35772413">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Khalil A, Samara A, O'Brien P, Morris E, Draycott T, Lees C, Ladhani S|date=June 2022|title=Monkeypox vaccines in pregnancy: lessons must be learned from COVID-19|url=|journal=The Lancet. Global Health|volume=|issue=|pages=|doi=10.1016/S2214-109X(22)00284-4|pmc=9236565|pmid=35772413}}</ref> बालपणात देवी विरुद्ध लसीकरण केलेल्या लोकांमध्ये हा रोग सौम्य असू शकतो.<ref name="Gov.UK2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|title=Monkeypox|date=24 May 2022|website=GOV.UK|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220518173849/https://www.gov.uk/guidance/monkeypox|archive-date=18 May 2022|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.gov.uk/guidance/monkeypox "Monkeypox"]. ''GOV.UK''. 24 May 2022. [https://web.archive.org/web/20220518173849/https://www.gov.uk/guidance/monkeypox Archived] from the original on 18 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref>
== कारणे ==
[[चित्र:Ngarai_Sianok_sumatran_monkey.jpg|इवलेसे| सायनोमोल्गस माकड किंवा खेकडा खाणारा मकाक माकड]]
मंकीपॉक्स हा मंकीपॉक्स विषाणूच्या संसर्गामुळे होतो - ''ऑर्थोपॉक्सव्हायरस'', ''पॉक्सविरिडे'' कुटुंबातील दुहेरी अडकलेला डीएनए विषाणू . <ref name="CDCAbout">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/about.html|title=About Monkeypox {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus {{!}} CDC|date=2021-11-22|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220510152921/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/about.html|archive-date=2022-05-10|access-date=2022-04-27}}</ref> हा विषाणू प्रामुख्याने [[मध्य आफ्रिका|मध्य]] आणि [[पश्चिम आफ्रिका|पश्चिम आफ्रिकेतील]] उष्णकटिबंधीय पर्जन्यवनात आढळतो. <ref name="CDCAbout" /> भौगोलिक क्षेत्रांशी जुळणारे विषाणू काँगो बेसिन आणि पश्चिम आफ्रिकन [[क्लेड|क्लेड्समध्ये]] विभागले गेले आहेत.
मांकीपॉक्सची बहुतेक मानवी प्रकरणे संक्रमित प्राण्यापासूनची आहेत, तरीही संक्रमणाचा निश्चित मार्ग अज्ञात आहे. हा विषाणू जखम झालेली त्वचा, श्वसनमार्ग किंवा डोळे, नाक किंवा तोंडाच्या श्लेष्मल त्वचेद्वारे शरीरात प्रवेश करतो असे मानले जाते.<ref name="Petersen2019">{{जर्नल स्रोत|last=Petersen|first=Eskild|last2=Kantele|first2=Anu|last3=Koopmans|first3=Marion|last4=Asogun|first4=Danny|last5=Yinka-Ogunleye|first5=Adesola|last6=Ihekweazu|first6=Chikwe|last7=Zumla|first7=Alimuddin|date=December 2019|title=Human Monkeypox: Epidemiologic and Clinical Characteristics, Diagnosis, and Prevention|journal=Infectious Disease Clinics of North America|volume=33|issue=4|pages=1027–1043|doi=10.1016/j.idc.2019.03.001|pmid=30981594}}</ref> एकदा एखाद्या व्यक्तीला संसर्ग झाला की मग इतर मानवांमध्ये संक्रमण सहाजिक आहे. यात कुटुंबातील सदस्य आणि रुग्णालयातील कर्मचाऱ्यांना संसर्ग होण्याचा विशेष धोका असतो.<ref name="Petersen2019" />
मानव-ते-मानवी संक्रमण प्रामुख्याने संक्रमित सजीवाच्या संपर्काद्वारे होते असे मानले जाते. असे संकेत आहेत की लैंगिक संभोगा दरम्यान देखील संक्रमण होते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/risk-assessment-monkeypox-multi-country-outbreak.pdf|title=Monkeypox multi-country outbreak - RAPID RISK ASSESSMENT|website=European Centre for Disease Prevention and Control}}</ref> चाव्याद्वारे किंवा ओरखडे, मांस कापणे, शरीरातील द्रव किंवा घाव सामग्रीशी थेट संपर्क किंवा घाव सामग्रीशी अप्रत्यक्ष संपर्क, जसे की दूषित बिछान्याद्वारे प्राण्यांपासून मानवापर्यंत याचा प्रसार होऊ शकतो.<ref name="CDC2017Trans">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/transmission.html|title=Transmission|date=11 May 2015|website=CDC|access-date=20 May 2022}}</ref>
एखाद्या प्राण्याच्या चाव्याद्वारे किंवा संक्रमित प्राण्याच्या शरीरातील द्रवपदार्थांशी थेट संपर्क साधून याचा मनुष्यांना संसर्ग होऊ शकतो. हा विषाणू श्वासोच्छवासाद्वारे (हवेतून) संपर्काद्वारे किंवा संक्रमित व्यक्तीच्या शरीरातील द्रवपदार्थांच्या संपर्काद्वारे देखील मानवाकडून मानवामध्ये पसरू शकतो. संक्रमणासाठी घातक घटकांमध्ये पलंग, गादी, पांघरून किंवा खोली सामायिक करणे किंवा संक्रमित व्यक्तीच्या वस्तू वापरणे समाविष्ट आहेत.<ref name="Kantele, A. 2016">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW|date=August 2016|title=Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo|journal=Clinical Microbiology and Infection|volume=22|issue=8|pages=658–659|doi=10.1016/j.cmi.2016.07.004|pmid=27404372|doi-access=free}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKanteleChickeringVapalahtiRimoin2016">Kantele A, Chickering K, Vapalahti O, Rimoin AW (August 2016). [[doi:10.1016/j.cmi.2016.07.004|"Emerging diseases-the monkeypox epidemic in the Democratic Republic of the Congo"]]. ''Clinical Microbiology and Infection''. '''22''' (8): 658–659. [[डिजीटल ऑब्जेक्ट आयडेंटीफायर|doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1016/j.cmi.2016.07.004|10.1016/j.cmi.2016.07.004]]</span>. [[PMID (आयडेंटिफायर)|PMID]] [//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27404372 27404372].</cite></ref>
== प्रतिबंध ==
देवीच्या आजाराचे [[लसीकरण]] मानवी मंकीपॉक्स संसर्गापासून संरक्षण प्रदान करते असे मानले जाते. कारण ते एकच प्रकारचे विषाणू आहेत. <ref>{{जर्नल स्रोत|last=Marriott|first=Kathleen A.|last2=Parkinson|first2=Christopher V.|last3=Morefield|first3=Samantha I.|last4=Davenport|first4=Robert|last5=Nichols|first5=Richard|last6=Monath|first6=Thomas P.|date=January 2008|title=Clonal vaccinia virus grown in cell culture fully protects monkeys from lethal monkeypox challenge|journal=Vaccine|volume=26|issue=4|pages=581–588|doi=10.1016/j.vaccine.2007.10.063|pmid=18077063}}</ref> हे मानवांमध्ये निर्णायकपणे दिसून आले नाही कारण देवीच्या आजाराच्या [[देवी (रोग)|निर्मूलनानंतर]] नियमित लसीकरण बंद करण्यात आले होते. <ref name="WHOfact2022">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox|title=WHO Factsheet - Monkeypox|date=19 May 2022|publisher=World Health Organization|access-date=28 May 2022}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox "WHO Factsheet - Monkeypox"]. World Health Organization. 19 May 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 May</span> 2022</span>.</cite></ref>
== संदर्भ ==
[[वर्ग:आजार]]
[[वर्ग:संसर्गजन्य रोग]]
[[वर्ग:नैसर्गिक आपत्ती]]
5a3dbcv6mb4ov5leneknic7f4rx2xpl
न्यूझीलंड क्रिकेट संघाचा झिम्बाब्वे दौरा, २०११-१२
0
308671
2140954
2140005
2022-07-28T01:28:20Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा झिम्बाब्वे दौरा, २०११-१२]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा झिम्बाब्वे दौरा, २०११-१२]]
3fpdp4keidpl0vob17b94ewzaz5a61q
झिम्बाब्वे क्रिकेट संघाचा न्यूझीलंड दौरा, २०११-१२
0
308679
2140944
2140050
2022-07-28T01:27:30Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[झिम्बाब्वे क्रिकेट संघाचा न्यू झीलंड दौरा, २०११-१२]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[झिम्बाब्वे क्रिकेट संघाचा न्यू झीलंड दौरा, २०११-१२]]
spxnwobm680zgzn6yk2ptm9jxagyzyl
दक्षिण आफ्रिका क्रिकेट संघाचा न्यूझीलंड दौरा, २०११-१२
0
308680
2140945
2140052
2022-07-28T01:27:35Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[दक्षिण आफ्रिका क्रिकेट संघाचा न्यू झीलंड दौरा, २०११-१२]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[दक्षिण आफ्रिका क्रिकेट संघाचा न्यू झीलंड दौरा, २०११-१२]]
pv9f0zrr1k3mitelrjp6utzz5h32eu8
न्यूझीलंड क्रिकेट संघाचा वेस्ट इंडीज दौरा, २०१२
0
308709
2140956
2140141
2022-07-28T01:28:30Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा वेस्ट इंडीज दौरा, २०१२]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा वेस्ट इंडीज दौरा, २०१२]]
4obaw4yaj5ytnteiexz0t9qpuvy05hv
इंग्लंड क्रिकेट संघाचा न्यूझीलंड दौरा, २०१२-१३
0
308723
2140943
2140190
2022-07-28T01:27:25Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[इंग्लंड क्रिकेट संघाचा न्यू झीलंड दौरा, २०१२-१३]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[इंग्लंड क्रिकेट संघाचा न्यू झीलंड दौरा, २०१२-१३]]
7am1g9f06xglkkfgy2rk6wkx3hat8kx
न्यूझीलंड क्रिकेट संघाचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, २०१२-१३
0
308724
2140955
2140192
2022-07-28T01:28:25Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, २०१२-१३]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा दक्षिण आफ्रिका दौरा, २०१२-१३]]
sz963nwc2i2fsz73dnd4ql0lc82fjcy
न्यूझीलंड क्रिकेट संघाचा श्रीलंका दौरा, २०१२-१३
0
308725
2140957
2140194
2022-07-28T01:28:35Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा श्रीलंका दौरा, २०१२-१३]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा श्रीलंका दौरा, २०१२-१३]]
rxs8qodtqb15du0odc4co17t2x3v2ha
न्यूझीलंड क्रिकेट संघाचा इंग्लंड दौरा, २०१३
0
308805
2140953
2140395
2022-07-28T01:28:15Z
Xqbot
6858
Bot: Fixing double redirect to [[न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा इंग्लंड दौरा, २०१३]]
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा इंग्लंड दौरा, २०१३]]
22wevdkpeupgk0othl3zyol5inbx8w0
राजेंद्र सिंग पहल
0
308894
2140890
2140718
2022-07-27T13:31:41Z
Rockpeterson
121621
अधिक संदर्भ जोडले
wikitext
text/x-wiki
{{उल्लेखनीयता}}
'''राजेंद्र सिंग पहल''' (जन्म [[जानेवारी २३|२३ जानेवारी]] [[इ.स. १९६९|१९६९]] - [[राजस्थान|राजस्थान, भारत]]) हा भारतीय-अमेरिकन लेखक, शो निर्माता आणि स्टार प्रवर्तक आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.newindianexpress.com/world/2021/jun/01/indian-american-bollywood-stars-promoter-ships-medical-aid-to-india-2310348.html|title=Indian-American Bollywood stars promoter ships medical aid to India|website=The New Indian Express|access-date=2022-07-26}}</ref> त्याने शाहरुखखान, दीपिका पदुकोण, अभिषेक बच्चन, उदितनारायण, अलका याज्ञिक आणि इतर अनेक सेलिब्रिटींसह ह्यूस्टन, यूएसए येथे मेगा बॉलीवूड कार्यक्रम आयोजित केले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.theweek.in/news/biz-tech/2022/01/25/rajender-singh-pahl-founder-of-star-promotion-inc-is-planning-to.html|title=Rajender Singh Pahl founder of Star Promotion Inc is planning to schedule International live concerts in the USA while maintaining COVID-19 norms|website=The Week|language=en|access-date=2022-07-26}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://punemirror.com/entertainment/bollywood/online-concerts-cannot-be-a-substitute-for-live-performance/cid6170504.htm|title=Online concerts cannot be a substitute for live performances: Rajender Singh Pahl|date=2022-01-04|website=punemirror.com|language=en-IN|access-date=2022-07-26}}</ref>
== शिक्षण आणि कारकीर्द ==
राजेंद्रने जयपूरच्या शहीद भगतसिंग कॉलेजमधून मानसशास्त्रात पदव्युत्तर शिक्षण पूर्ण केले. तो यूएसएला गेला आणि इव्हेंट मॅनेजमेंट आणि बॉलीवूड सेलिब्रिटींसोबत स्टार प्रमोटरमध्ये त्याच्या करिअरची सुरुवात केली. कुछ भी हो सक्ता है, हिंदी नाटक मेरा वो मतलब नही था, अनुपम खेरसोबत, अमिताभ बच्चनसोबत अविस्मरणीय, शाहरुख खान, दीपिका पदुकोण, अभिषेक बच्चन आणि फराह खानसोबत स्लॅम द टूर या कार्यक्रमांचे आयोजन केले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://theprint.in/ani-press-releases/i-was-amazed-to-see-the-audiences-reaction-to-pankaj-tripathi-receiving-the-award-at-iifa-2022-rajender-singh-pahl/1006099/|title=I was amazed to see the audience's reaction to Pankaj Tripathi receiving the award at IIFA 2022- Rajender Singh Pahl|last=PR|first=ANI|date=2022-06-21|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-27}}</ref> आयफा पुरस्कार सोहळ्यात त्याने ह्यूस्टनचे प्रतिनिधित्व केले. वतन से दूर या पुस्तकाचे ते लेखक आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/after-allegations-of-threatening-sonu-nigam-rajender-singh-pahl-issues-clarification-asks-why-does-he-want-to-work-with-an-anti-national/articleshow/89798944.cms|title=After allegations of threatening Sonu Nigam, Rajender Singh Pahl issues clarification; asks, 'Why does he want to work with an anti-national?' - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-07-26}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.jagran.com/entertainment/bollywood-rajender-singh-pahl-clarified-on-sonu-nigam-allegations-and-also-asked-why-does-he-want-to-work-with-traitors-22495082.html|title=सोनू निगम के आरोपों पर राजेंदर सिंह पहल ने दी सफाई, पूछा, 'वह देशद्रोहियों के साथ क्यों करना चाहते हैं काम?'|website=Dainik Jagran|language=hi|access-date=2022-07-27}}</ref>
== फिल्मोग्राफी ==
* कुछ भी हो सक्ता है (२०१८)
* मेरा वो मतलब नहीं था (२०१५)
* दि अनफर्गतेअबले टूर (२००८)
* स्लॅम द टूर
== पुस्तके ==
वतन से दूर<ref>{{स्रोत पुस्तक|title=Vatan se door|last=सिंग पहल|first=राजेंद्र|year=2022|isbn=978-93-5628-009-0}}</ref>
== पुरस्कार ==
* इव्हेथॉनचे वर्षातील सर्वोत्कृष्ट इव्हेंट मॅनेजर
* आयफा स्टार प्रवर्तक पुरस्कार
== बाह्य दुवे ==
[https://www.imdb.com/name/nm13221389 राजेंद्र सिंग पहल] आयएमडीबीवर
== संदर्भ ==
<references />
d00qkh32vlkumlu2m86ljnkl5qoz00s
अर्चना राणाजगजितसिंह पाटील
0
308915
2141010
2140862
2022-07-28T09:39:47Z
43.242.226.42
wikitext
text/x-wiki
{{पान काढा|कारण=जाहिरात}}
{{माहितीचौकट पदाधिकारी
| सन्मानवाचक पूर्वप्रत्यय =
| नाव = सौ.अर्चना राणाजगजितसिंह पाटील
| सन्मानवाचक प्रत्यय=
| चित्र = Archana_Patil.jpg
| चित्र आकारमान = 250 px
| चित्र शीर्षक =
| पद= धाराशिव जिल्हा परिषद, उपाध्यक्षा
| कार्यकाळ_आरंभ =
| कार्यकाळ_समाप्ती =
| मागील =
| पुढील =
| जन्मदिनांक =
| जन्मस्थान =
| मृत्युदिनांक =
| मृत्युस्थान =
| राष्ट्रीयत्व = भारतीय
| पक्ष = [[भारतीय जनता पक्ष]]
| इतरपक्ष =
| पती = [[राणाजगजितसिंह पद्मसिंह पाटील]]
| पत्नी =
| नाते =
| अपत्ये = मल्हार पाटील, मेघ पाटील
| निवास = मू.पो.तेर, ता.जि.धाराशिव.
| शाळा_महाविद्यालय =
| व्यवसाय =
| धंदा =
| धर्म = [[हिंदू]]
| सही =
| संकेतस्थळ =
| तळटीपा =
}}
'''सौ.अर्चना राणाजगजितसिंह पाटील''' या धाराशिव जिल्हा परिषद उपाध्यक्षा आहेत. तसेच लेडीज क्लब या महिलांसाठी कार्य करणाऱ्या संघटनेच्या अध्यक्षा आहेत.
==राजकीय कार्य==
आपल्या जिल्हा परिषद उपाध्यक्षा पदाच्या काळात जि. प. इतिहासात सर्वाधिक गावांना भेटी देऊन गाव आढावा बैठक घेण्याचा विक्रम त्यांच्या नावावर आहे. जिल्ह्यातील धार्मिक, सांस्कृतिक व पर्यटन स्थळांच्या विकासासाठी त्या नेहमी प्रयत्नशील असून जि.प. च्या माध्यमातून यासाठी भरपूर विकास निधी त्यांनी उपलब्ध करून दिला आहे..
==शैक्षणिक पात्रता==
* बी. ई.
==सामाजिक कार्य==
===महिला समस्यांविषयी जागरूकता===
धाराशिव, तुळजापूर येथील ग्रामीण भागातील महिलांचे प्रश्न सोडवण्यासाठी त्या नेहमी अग्रेसर राहिल्या आहेत. बचत गटातील महिलांना उद्योग निर्मितीसाठी नेहमी प्रोत्साहन देत आल्या आहे. महिलांना लघु व्यवसायांसाठी बाजारपेठ उपलब्ध व्हावी यासाठी त्या मेळावे व महोत्सवांचे नेहमी आयोजन करत असतात. महिलांच्या आर्थिक व आरोग्याबाबत सर्व समस्या मार्गी लागाव्यात असा त्यांचा कायम प्रयत्न असतो. यासाठी भारत सरकारच्या विविध योजना व धाराशिव जिल्हा परिषदेच्या विशेष निधी अंतर्गत विशेष उपक्रम त्या राबवतात. आशा सेविकांच्या सुरक्षिततेसाठी प्रधानमंत्री जीवन ज्योती बिमा योजना व श्रमयोगी योजनेच्या माध्यमातून निवृत्तीवेतन मिळावे यासाठी शिबिर घेत त्यांना लाभ मिळवून दिला. तसेच बचत गटांच्या माध्यमातून हजारो महिलांना त्यांनी आर्थिक पाठबळ उपलब्ध करून दिले.
===धार्मिक कार्यक्रमात उत्साहाने सहभाग===
विविध धार्मिक कार्यक्रमात त्यांचा हिरीरीने सहभाग असतो. अनेक मंदिरास सभागृह, सभामंडप व आवश्यक ती सामग्री उपलब्ध करून देण्यासाठी त्या सतत प्रयत्नशील असतात. मकर संक्राती निमित्त जिल्हाभर तिळगुळ व हळदी कुंकू मेळावे घेऊन महिलांशी संवाद साधतात. पती आमदार श्री.राणाजगजितसिंह पाटील यांच्या अनुपस्थितीत प्रत्येक कार्यकर्ता व प्रत्येक व्यक्तीची समस्या मार्गी लावण्यासाठी त्या पुढे असतात.
===महिलांसाठी विविध कार्यक्रमांचे आयोजन===
होम मिनिस्टर, खेळ पैठणीचे, हळदी-कुंकू समारंभ असे विविध महिला केंद्रित कार्यक्रम त्या आयोजित करतात. या माध्यमातून महिलांना आपल्या रोजच्या धावपळीतून काही क्षण विरंगुळा व आनंद मिळतो.
==संदर्भ==
*[https://rajkiyakatta.net/माजी-जि-प-उपाध्यक्षा-सौ-अर/ https://rajkiyakatta.net/माजी-जि-प-उपाध्यक्षा-सौ-अर/]
*[https://www.tuljapurlive.in/2021/02/blog-post_173.html?m=0 https://www.tuljapurlive.in/2021/02/blog-post_173.html?m=0]
*[http://www.mycorporateinfo.com/director/archana-ranajagjitsinha-patil-1893397 http://www.mycorporateinfo.com/director/archana-ranajagjitsinha-patil-1893397]
[[वर्ग:मराठी राजकारणी]]
[[वर्ग:भारतीय जनता पक्षातील राजकारणी]]
02on3nr1mmnm1le12y9g0vdvoej9apa
कोकणा
0
308950
2140892
2022-07-27T14:10:13Z
2409:4042:2D02:9A20:4998:9653:3B45:83E1
कोकणा समाज हा नाशिक जिल्ह्यात सुरगाणा, कळवण ,पेठ, त्र्यंकेश्वर, नंदुरबार, पालघर, आणि गुजरात च्या काही भागात आहे ...
wikitext
text/x-wiki
कोकणा समाज हा नाशिक जिल्ह्यात सुरगाणा, कळवण ,पेठ, त्र्यंकेश्वर,
नंदुरबार, पालघर, आणि गुजरात च्या काही भागात आहे ...
jtgx3w70mravq1rr5qw591rd6a6czct
2140902
2140892
2022-07-27T14:55:21Z
Khirid Harshad
138639
wikitext
text/x-wiki
{{पान काढा|कारण=सराव पान}}
f31y8j6f5jqshw8qa2yl7oxpk1ga1hz
2140918
2140902
2022-07-27T16:06:24Z
संतोष गोरे
135680
असलेला लेख
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[कोकणी, कोकणा समाज]]
hqqx9tswygqqmzwbypigcozbwedapks
स्वातंत्र्यसैनिक
0
308951
2140894
2022-07-27T14:37:05Z
अमर राऊत
140696
नवीन पान: '''स्वातंत्र्यसैनिक''' ही एक अशी व्यक्ती असते जी, तिच्यामते अत्याचारी आणि बेकायदेशीर सरकारांविरुद्ध प्रतिकार चळवळीत गुंतलेली असते. या व्यक्ती सरकारला सत्तेवरून दूर करण्याचा प्र...
wikitext
text/x-wiki
'''स्वातंत्र्यसैनिक''' ही एक अशी व्यक्ती असते जी, तिच्यामते अत्याचारी आणि बेकायदेशीर सरकारांविरुद्ध प्रतिकार चळवळीत गुंतलेली असते. या व्यक्ती सरकारला सत्तेवरून दूर करण्याचा प्रयत्न करण्यासाठी हिंसक पद्धती वापरू शकते. एका व्यक्तीचा स्वातंत्र्यसैनिक हा दुसऱ्या व्यक्तीचा दहशतवादी असतो, असे अनेकदा म्हटले जाते.<ref>https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/freedom-fighter</ref>
स्वातंत्र्यसैनिक हे व्यापारी किंवा जुलमी सरकार इत्यादींविरुद्ध सशस्त्र संघर्षात सामील असलेल्या व्यक्ती असू शकतात; त्यांना क्रांतिकारक किंवा बंडखोर असेही संबोधले जाते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.dictionary.com/browse/freedom-fighter|title=Definition of freedom fighter {{!}} Dictionary.com|website=www.dictionary.com|language=en|access-date=2022-07-27}}</ref>
== वापर ==
या व्यक्तीला विशेषतः त्याच्या विरोधकाकडून अतिरेकी म्हटले जाते. त्याच वेळी, एखाद्या च्या विचारसरणीवर अवलंबून प्रचारात या व्यक्तीला सर्व प्रकारे स्वातंत्र्य सेनानी म्हटले जाऊ शकते (उदा. निकाराग्वामधील मार्क्सवादी सँडिनिस्टा नेतृत्वाविरुद्ध लढलेल्या कॉन्ट्रा बंडखोरांना युनायटेड स्टेट्सचे अध्यक्ष रोनाल्ड रेगन यांनी स्वातंत्र्य सैनिक म्हणून संबोधले होते). एकंदरीत, हा शब्द सामान्यतः अतिशय व्यक्तिनिष्ठ असतो आणि संदर्भित व्यक्ती किंवा घटकाप्रती मोठा पक्षपात दर्शवतो.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2022-04-17|title=freedom fighter|url=https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=freedom_fighter&oldid=66453859|journal=Wiktionary|language=en}}</ref>
== संदर्भ ==
9v070mltcwuby4wszqfp064cd0lsbpt
2140896
2140894
2022-07-27T14:38:50Z
अमर राऊत
140696
भर घातली
wikitext
text/x-wiki
'''स्वातंत्र्यसैनिक''' ही एक अशी व्यक्ती असते जी, तिच्यामते अत्याचारी आणि बेकायदेशीर सरकारांविरुद्ध प्रतिकार चळवळीत गुंतलेली असते. या व्यक्ती सरकारला सत्तेवरून दूर करण्याचा प्रयत्न करण्यासाठी हिंसक पद्धती वापरू शकते. एका व्यक्तीचा स्वातंत्र्यसैनिक हा दुसऱ्या व्यक्तीचा दहशतवादी असतो, असे अनेकदा म्हटले जाते.<ref>https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/freedom-fighter</ref>
स्वातंत्र्य सैनिक हा क्रूर किंवा अन्यायी सरकारचा विरोध करतो आणि शस्त्रे वापरून, सहसा संघटित गटाचा भाग म्हणून, सरकारविरुद्ध लढतो. या कृतींचे समर्थन करणारे लोक हा शब्द वापरतात.
स्वातंत्र्यसैनिक हे व्यापारी किंवा जुलमी सरकार इत्यादींविरुद्ध सशस्त्र संघर्षात सामील असलेल्या व्यक्ती असू शकतात; त्यांना क्रांतिकारक किंवा बंडखोर असेही संबोधले जाते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.dictionary.com/browse/freedom-fighter|title=Definition of freedom fighter {{!}} Dictionary.com|website=www.dictionary.com|language=en|access-date=2022-07-27}}</ref>
== वापर ==
या व्यक्तीला विशेषतः त्याच्या विरोधकाकडून अतिरेकी म्हटले जाते. त्याच वेळी, एखाद्या च्या विचारसरणीवर अवलंबून प्रचारात या व्यक्तीला सर्व प्रकारे स्वातंत्र्य सेनानी म्हटले जाऊ शकते (उदा. निकाराग्वामधील मार्क्सवादी सँडिनिस्टा नेतृत्वाविरुद्ध लढलेल्या कॉन्ट्रा बंडखोरांना युनायटेड स्टेट्सचे अध्यक्ष रोनाल्ड रेगन यांनी स्वातंत्र्य सैनिक म्हणून संबोधले होते). एकंदरीत, हा शब्द सामान्यतः अतिशय व्यक्तिनिष्ठ असतो आणि संदर्भित व्यक्ती किंवा घटकाप्रती मोठा पक्षपात दर्शवतो.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2022-04-17|title=freedom fighter|url=https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=freedom_fighter&oldid=66453859|journal=Wiktionary|language=en}}</ref>
== संदर्भ ==
5m20uuo3mig5dgbzant5f781snkqc8q
दारिद्ऱ्यरेषा
0
308952
2140901
2022-07-27T14:54:11Z
Khirid Harshad
138639
Khirid Harshad ने पुनर्निर्देशन ठेउन लेख [[दारिद्ऱ्यरेषा]] वरुन [[दारिद्र्यरेषा]] ला हलविला
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[दारिद्र्यरेषा]]
9evv7d69x1yj88g3ukppqc8wyofbx8j
वाङमयविद्या
0
308953
2140904
2022-07-27T14:58:42Z
Khirid Harshad
138639
Khirid Harshad ने लेख [[वाङमयविद्या]] वरुन [[वाङ्मयविद्या]] ला हलविला
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[वाङ्मयविद्या]]
gf21pxolt4le9h9xf0zr0hpzdlt8794
सदस्य चर्चा:Prem Dere 77
3
308954
2140906
2022-07-27T15:07:19Z
साहाय्य चमू
25365
नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला
wikitext
text/x-wiki
{{Template:Welcome|realName=|name=Prem Dere 77}}
-- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) २०:३७, २७ जुलै २०२२ (IST)
qyz55xwtq9avhjjbe6e51r6d3uxc2kf
सदस्य चर्चा:Baliram Neel
3
308955
2140913
2022-07-27T15:55:31Z
साहाय्य चमू
25365
नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला
wikitext
text/x-wiki
{{Template:Welcome|realName=|name=Baliram Neel}}
-- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) २१:२५, २७ जुलै २०२२ (IST)
47ogu0zmsncbbtb41rlvse02f94vgfi
सदस्य चर्चा:Pavanappa
3
308956
2140931
2022-07-27T18:37:11Z
साहाय्य चमू
25365
नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला
wikitext
text/x-wiki
{{Template:Welcome|realName=|name=Pavanappa}}
-- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) ००:०७, २८ जुलै २०२२ (IST)
mj3p1vwv6k5s4c9wnyapl17x8xvs8h9
सदस्य चर्चा:कार्तिक शेळके
3
308957
2140938
2022-07-27T23:26:59Z
साहाय्य चमू
25365
नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला
wikitext
text/x-wiki
{{Template:Welcome|realName=|name=कार्तिक शेळके}}
-- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) ०४:५६, २८ जुलै २०२२ (IST)
d3vdjd2mwc97xmfivod823og31nlm1e
न्यू झीलंड क्रिकेट संघाचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, २००८-०९
0
308958
2140964
2022-07-28T02:14:03Z
अभय नातू
206
लेखनभेद
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[न्यू झीलँड क्रिकेट संघाचा ऑस्ट्रेलिया दौरा, २००८-०९]]
1mfgoo1nf0fcwfktuaxf5byywcmo0ov
सदस्य चर्चा:सत्यविजय
3
308959
2140965
2022-07-28T02:20:06Z
साहाय्य चमू
25365
नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला
wikitext
text/x-wiki
{{Template:Welcome|realName=|name=सत्यविजय}}
-- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) ०७:५०, २८ जुलै २०२२ (IST)
l4eyff2c483bkmph724il1j2do3rpqy
ग्वादार
0
308960
2140970
2022-07-28T02:30:15Z
अभय नातू
206
नामभेद
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[ग्वादार बंदर]]
fv06yan7e6dlzcssirjt4xcl78sqqq5
सदस्य चर्चा:युवराज विश्वनाथ तरटे
3
308961
2140971
2022-07-28T02:36:46Z
साहाय्य चमू
25365
नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला
wikitext
text/x-wiki
{{Template:Welcome|realName=|name=युवराज विश्वनाथ तरटे}}
-- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) ०८:०६, २८ जुलै २०२२ (IST)
f9515wsvmrl9t4jv8kdg0x4i46q73gj
सदस्य चर्चा:संजय पल्लेवार
3
308962
2140981
2022-07-28T04:46:57Z
साहाय्य चमू
25365
नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला
wikitext
text/x-wiki
{{Template:Welcome|realName=|name=संजय पल्लेवार}}
-- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) १०:१६, २८ जुलै २०२२ (IST)
8srgsdvg07qmi79t8idhfsih7sa3mrj
चर्चा:अर्चना राणाजगजितसिंह पाटील
1
308963
2140984
2022-07-28T06:31:19Z
Mangesh.trimurti
114584
/* हे पान वगळू नये. */ नवीन विभाग
wikitext
text/x-wiki
== हे पान वगळू नये. ==
विकिपीडियाच्या सर्वसाधारणपणे पाने वगळण्याच्या कोणत्याच कारणांमध्ये हे पान समाविष्ट होत नाही. कृपया हे पान वगळू नये. कृपया कारण द्यावे. [[सदस्य:Mangesh.trimurti|Mangesh.trimurti]] ([[सदस्य चर्चा:Mangesh.trimurti|चर्चा]]) १२:०१, २८ जुलै २०२२ (IST)
16p7h3t92gbqf4wgfcp5d5widfgt59k
2140993
2140984
2022-07-28T07:56:07Z
संतोष गोरे
135680
wikitext
text/x-wiki
== हे पान वगळू नये. ==
विकिपीडियाच्या सर्वसाधारणपणे पाने वगळण्याच्या कोणत्याच कारणांमध्ये हे पान समाविष्ट होत नाही. कृपया हे पान वगळू नये. कृपया कारण द्यावे. [[सदस्य:Mangesh.trimurti|Mangesh.trimurti]] ([[सदस्य चर्चा:Mangesh.trimurti|चर्चा]]) १२:०१, २८ जुलै २०२२ (IST)
:नमस्कार, कृपया सदरील लेखात उल्लेखनीय काय आहे हे सांगाल का? कृपया कारण द्यावे-[[सदस्य:संतोष गोरे|'''<span style="text-shadow:grey 3px 3px 2px;color: blue"> संतोष</span><span style="text-shadow:gray 3px 3px 2px;color: blue"> गोरे </span>''']] ([[सदस्य चर्चा:संतोष गोरे|<span style="text-shadow:grey 3px 3px 1px;"> 💬</span>]] ) १३:२६, २८ जुलै २०२२ (IST)
6k83tvdrzlxfzowtmtha1wy9jvn663i
सदस्य चर्चा:Vanjari 89
3
308964
2140988
2022-07-28T06:52:52Z
साहाय्य चमू
25365
नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला
wikitext
text/x-wiki
{{Template:Welcome|realName=|name=Vanjari 89}}
-- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) १२:२२, २८ जुलै २०२२ (IST)
10uolux7e2waugncxcr3flikrppheuj
भिक्खू संघरत्न
0
308965
2141014
2022-07-28T10:14:39Z
Sandesh9822
66586
नवीन पान: '''भिक्खू संघरत्न''' हे एक भारतीय बौद्ध भिक्खू असून ते युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाचे संथापक व अध्यक्ष आहे. त्यांचा जन्म १३ मे २००० रोजी औरंगाबाद येथे झाला. ==परिचय== संघरत्न यांचे शाले...
wikitext
text/x-wiki
'''भिक्खू संघरत्न''' हे एक भारतीय बौद्ध भिक्खू असून ते युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाचे संथापक व अध्यक्ष आहे. त्यांचा जन्म १३ मे २००० रोजी औरंगाबाद येथे झाला.
==परिचय==
संघरत्न यांचे शालेय शिक्षण बौद्ध भिक्खू म्हणून झाले. शिक्षण घेत असताना त्यांनी सामाजिक व धार्मिक कार्य केले, आणि अजूनही करत आहेत. वयाच्या सोळाव्या वर्षी ते बौद्ध धर्म अभ्यासण्यासाठी परदेशात गेले होते. तेथील बौद्ध परंपरांचा अभ्यास केल्यानंतर ते भारतात परतले, आणि तरुण बौद्ध मुला-मुलींना एकत्र आणण्यासाठी मोठी संघटना बनवण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी बौद्ध समुदायाच्या विकासासाठी ३० एप्रिल २०२० रोजी युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाची स्थापना केली. या संघटनेच्या माध्यमातून ते धार्मिक व सामाजिक कार्य करीत आहेत.
==सहयोग==
संघरत्न सध्या तरुण भारतीयांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न करत आहे, आणि अनेकांना बौद्ध धम्माची दीक्षा देण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भारतात बौद्ध धर्माची पुनर्स्थापना केली, आणि बौद्ध धर्माचा प्रचार करण्यासाठी भारतीय बौद्ध महासभेची स्थापना केली. याच आधारावर संघरत्न यांनी त्यांच्या बौद्ध महासंघाची स्थापना केली आहे, आणि याच्या माध्यमातून ते मुले आणि मुलींच्या शैक्षणिक, औद्योगिक, सामाजिक आणि आर्थिक विकासासाठी कार्य करत आहेत.
==हे सुद्धा पहा==
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
751sb4pdzjdwqi620f074moz2f6vetb
2141015
2141014
2022-07-28T10:15:17Z
Sandesh9822
66586
नवीन वर्ग घातला - [[WP:HC|हॉटकॅट]] वापरले
wikitext
text/x-wiki
'''भिक्खू संघरत्न''' हे एक भारतीय बौद्ध भिक्खू असून ते युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाचे संथापक व अध्यक्ष आहे. त्यांचा जन्म १३ मे २००० रोजी औरंगाबाद येथे झाला.
==परिचय==
संघरत्न यांचे शालेय शिक्षण बौद्ध भिक्खू म्हणून झाले. शिक्षण घेत असताना त्यांनी सामाजिक व धार्मिक कार्य केले, आणि अजूनही करत आहेत. वयाच्या सोळाव्या वर्षी ते बौद्ध धर्म अभ्यासण्यासाठी परदेशात गेले होते. तेथील बौद्ध परंपरांचा अभ्यास केल्यानंतर ते भारतात परतले, आणि तरुण बौद्ध मुला-मुलींना एकत्र आणण्यासाठी मोठी संघटना बनवण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी बौद्ध समुदायाच्या विकासासाठी ३० एप्रिल २०२० रोजी युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाची स्थापना केली. या संघटनेच्या माध्यमातून ते धार्मिक व सामाजिक कार्य करीत आहेत.
==सहयोग==
संघरत्न सध्या तरुण भारतीयांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न करत आहे, आणि अनेकांना बौद्ध धम्माची दीक्षा देण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भारतात बौद्ध धर्माची पुनर्स्थापना केली, आणि बौद्ध धर्माचा प्रचार करण्यासाठी भारतीय बौद्ध महासभेची स्थापना केली. याच आधारावर संघरत्न यांनी त्यांच्या बौद्ध महासंघाची स्थापना केली आहे, आणि याच्या माध्यमातून ते मुले आणि मुलींच्या शैक्षणिक, औद्योगिक, सामाजिक आणि आर्थिक विकासासाठी कार्य करत आहेत.
==हे सुद्धा पहा==
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय बौद्ध भिक्खू]]
mo3mi4nsr8uqjq4riaz9y9uxfulcpre
2141016
2141015
2022-07-28T10:15:35Z
Sandesh9822
66586
removed [[Category:भारतीय बौद्ध भिक्खू]]; नवीन वर्ग घातला - [[WP:HC|हॉटकॅट]] वापरले
wikitext
text/x-wiki
'''भिक्खू संघरत्न''' हे एक भारतीय बौद्ध भिक्खू असून ते युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाचे संथापक व अध्यक्ष आहे. त्यांचा जन्म १३ मे २००० रोजी औरंगाबाद येथे झाला.
==परिचय==
संघरत्न यांचे शालेय शिक्षण बौद्ध भिक्खू म्हणून झाले. शिक्षण घेत असताना त्यांनी सामाजिक व धार्मिक कार्य केले, आणि अजूनही करत आहेत. वयाच्या सोळाव्या वर्षी ते बौद्ध धर्म अभ्यासण्यासाठी परदेशात गेले होते. तेथील बौद्ध परंपरांचा अभ्यास केल्यानंतर ते भारतात परतले, आणि तरुण बौद्ध मुला-मुलींना एकत्र आणण्यासाठी मोठी संघटना बनवण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी बौद्ध समुदायाच्या विकासासाठी ३० एप्रिल २०२० रोजी युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाची स्थापना केली. या संघटनेच्या माध्यमातून ते धार्मिक व सामाजिक कार्य करीत आहेत.
==सहयोग==
संघरत्न सध्या तरुण भारतीयांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न करत आहे, आणि अनेकांना बौद्ध धम्माची दीक्षा देण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भारतात बौद्ध धर्माची पुनर्स्थापना केली, आणि बौद्ध धर्माचा प्रचार करण्यासाठी भारतीय बौद्ध महासभेची स्थापना केली. याच आधारावर संघरत्न यांनी त्यांच्या बौद्ध महासंघाची स्थापना केली आहे, आणि याच्या माध्यमातून ते मुले आणि मुलींच्या शैक्षणिक, औद्योगिक, सामाजिक आणि आर्थिक विकासासाठी कार्य करत आहेत.
==हे सुद्धा पहा==
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय बौद्ध]]
2ibawrgqjig311lgfqyogrqkegmrjrd
2141017
2141016
2022-07-28T10:16:43Z
Sandesh9822
66586
+[[वर्ग:बौद्ध भिक्खू]]; +[[वर्ग:इ.स. २००० मधील जन्म]]; +[[वर्ग:भारतीय सामाजिक कार्यकर्ते]] - [[WP:HC|हॉटकॅट]] वापरले
wikitext
text/x-wiki
'''भिक्खू संघरत्न''' हे एक भारतीय बौद्ध भिक्खू असून ते युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाचे संथापक व अध्यक्ष आहे. त्यांचा जन्म १३ मे २००० रोजी औरंगाबाद येथे झाला.
==परिचय==
संघरत्न यांचे शालेय शिक्षण बौद्ध भिक्खू म्हणून झाले. शिक्षण घेत असताना त्यांनी सामाजिक व धार्मिक कार्य केले, आणि अजूनही करत आहेत. वयाच्या सोळाव्या वर्षी ते बौद्ध धर्म अभ्यासण्यासाठी परदेशात गेले होते. तेथील बौद्ध परंपरांचा अभ्यास केल्यानंतर ते भारतात परतले, आणि तरुण बौद्ध मुला-मुलींना एकत्र आणण्यासाठी मोठी संघटना बनवण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी बौद्ध समुदायाच्या विकासासाठी ३० एप्रिल २०२० रोजी युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाची स्थापना केली. या संघटनेच्या माध्यमातून ते धार्मिक व सामाजिक कार्य करीत आहेत.
==सहयोग==
संघरत्न सध्या तरुण भारतीयांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न करत आहे, आणि अनेकांना बौद्ध धम्माची दीक्षा देण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भारतात बौद्ध धर्माची पुनर्स्थापना केली, आणि बौद्ध धर्माचा प्रचार करण्यासाठी भारतीय बौद्ध महासभेची स्थापना केली. याच आधारावर संघरत्न यांनी त्यांच्या बौद्ध महासंघाची स्थापना केली आहे, आणि याच्या माध्यमातून ते मुले आणि मुलींच्या शैक्षणिक, औद्योगिक, सामाजिक आणि आर्थिक विकासासाठी कार्य करत आहेत.
==हे सुद्धा पहा==
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय बौद्ध]]
[[वर्ग:बौद्ध भिक्खू]]
[[वर्ग:इ.स. २००० मधील जन्म]]
[[वर्ग:भारतीय सामाजिक कार्यकर्ते]]
n7an3hwpdz7q04my3kh8522vtxsvwdk
2141019
2141017
2022-07-28T10:18:34Z
Sandesh9822
66586
wikitext
text/x-wiki
'''भिक्खू संघरत्न''' हे एक भारतीय बौद्ध भिक्खू असून ते युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाचे संथापक व अध्यक्ष आहे. त्यांचा जन्म १३ मे २००० रोजी औरंगाबाद येथे झाला.
==परिचय==
संघरत्न यांचे शालेय शिक्षण बौद्ध भिक्खू म्हणून झाले. शिक्षण घेत असताना त्यांनी सामाजिक व धार्मिक कार्य केले, आणि अजूनही करत आहेत. वयाच्या सोळाव्या वर्षी ते बौद्ध धर्म अभ्यासण्यासाठी परदेशात गेले होते. तेथील बौद्ध परंपरांचा अभ्यास केल्यानंतर ते भारतात परतले, आणि तरुण बौद्ध मुला-मुलींना एकत्र आणण्यासाठी मोठी संघटना बनवण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी बौद्ध समुदायाच्या विकासासाठी ३० एप्रिल २०२० रोजी युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाची स्थापना केली. या संघटनेच्या माध्यमातून ते धार्मिक व सामाजिक कार्य करीत आहेत.
==सहयोग==
संघरत्न सध्या तरुण भारतीयांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न करत आहे, आणि अनेकांना बौद्ध धम्माची दीक्षा देण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भारतात बौद्ध धर्माची पुनर्स्थापना केली, आणि बौद्ध धर्माचा प्रचार करण्यासाठी भारतीय बौद्ध महासभेची स्थापना केली. याच आधारावर संघरत्न यांनी त्यांच्या बौद्ध महासंघाची स्थापना केली आहे, आणि याच्या माध्यमातून ते मुले आणि मुलींच्या शैक्षणिक, औद्योगिक, सामाजिक आणि आर्थिक विकासासाठी कार्य करत आहेत.
==हे सुद्धा पहा==
* [[भंते प्रज्ञाशोध]]
* [[भदंत आनंद कौशल्यायन]]
* [[गौतम बुद्ध]]
* [[बाबासाहेब आंबेडकर]]
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय बौद्ध]]
[[वर्ग:बौद्ध भिक्खू]]
[[वर्ग:इ.स. २००० मधील जन्म]]
[[वर्ग:भारतीय सामाजिक कार्यकर्ते]]
tpjm3odf0op6wp47xbzkix0371w1xgl
2141020
2141019
2022-07-28T10:19:02Z
Sandesh9822
66586
wikitext
text/x-wiki
'''भिक्खू संघरत्न''' हे एक भारतीय बौद्ध भिक्खू असून ते युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाचे संथापक व अध्यक्ष आहे. त्यांचा जन्म १३ मे २००० रोजी औरंगाबाद येथे झाला.
==परिचय==
संघरत्न यांचे शालेय शिक्षण बौद्ध भिक्खू म्हणून झाले. शिक्षण घेत असताना त्यांनी सामाजिक व धार्मिक कार्य केले, आणि अजूनही करत आहेत. वयाच्या सोळाव्या वर्षी ते बौद्ध धर्म अभ्यासण्यासाठी परदेशात गेले होते. तेथील बौद्ध परंपरांचा अभ्यास केल्यानंतर ते भारतात परतले, आणि तरुण बौद्ध मुला-मुलींना एकत्र आणण्यासाठी मोठी संघटना बनवण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी बौद्ध समुदायाच्या विकासासाठी ३० एप्रिल २०२० रोजी युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाची स्थापना केली. या संघटनेच्या माध्यमातून ते धार्मिक व सामाजिक कार्य करीत आहेत.
==सहयोग==
संघरत्न सध्या तरुण भारतीयांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न करत आहे, आणि अनेकांना बौद्ध धम्माची दीक्षा देण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भारतात बौद्ध धर्माची पुनर्स्थापना केली, आणि बौद्ध धर्माचा प्रचार करण्यासाठी भारतीय बौद्ध महासभेची स्थापना केली. याच आधारावर संघरत्न यांनी त्यांच्या बौद्ध महासंघाची स्थापना केली आहे, आणि याच्या माध्यमातून ते मुले आणि मुलींच्या शैक्षणिक, औद्योगिक, सामाजिक आणि आर्थिक विकासासाठी कार्य करत आहेत.
==हे सुद्धा पहा==
* [[भंते प्रज्ञानंद]]
* [[भदंत आनंद कौसल्यायन]]
* [[गौतम बुद्ध]]
* [[बाबासाहेब आंबेडकर]]
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय बौद्ध]]
[[वर्ग:बौद्ध भिक्खू]]
[[वर्ग:इ.स. २००० मधील जन्म]]
[[वर्ग:भारतीय सामाजिक कार्यकर्ते]]
2t2vqcsfnnvyhsdxe2xvn1uho10q0jd
2141021
2141020
2022-07-28T10:19:44Z
Sandesh9822
66586
wikitext
text/x-wiki
'''भिक्खू संघरत्न''' हे एक भारतीय [[भिक्खू|बौद्ध भिक्खू]] असून ते युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाचे संथापक व अध्यक्ष आहे. त्यांचा जन्म १३ मे २००० रोजी [[औरंगाबाद]] येथे झाला.
==परिचय==
संघरत्न यांचे शालेय शिक्षण बौद्ध भिक्खू म्हणून झाले. शिक्षण घेत असताना त्यांनी सामाजिक व धार्मिक कार्य केले, आणि अजूनही करत आहेत. वयाच्या सोळाव्या वर्षी ते बौद्ध धर्म अभ्यासण्यासाठी परदेशात गेले होते. तेथील बौद्ध परंपरांचा अभ्यास केल्यानंतर ते भारतात परतले, आणि तरुण बौद्ध मुला-मुलींना एकत्र आणण्यासाठी मोठी संघटना बनवण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी बौद्ध समुदायाच्या विकासासाठी ३० एप्रिल २०२० रोजी युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाची स्थापना केली. या संघटनेच्या माध्यमातून ते धार्मिक व सामाजिक कार्य करीत आहेत.
==सहयोग==
संघरत्न सध्या तरुण भारतीयांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न करत आहे, आणि अनेकांना बौद्ध धम्माची दीक्षा देण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भारतात बौद्ध धर्माची पुनर्स्थापना केली, आणि बौद्ध धर्माचा प्रचार करण्यासाठी भारतीय बौद्ध महासभेची स्थापना केली. याच आधारावर संघरत्न यांनी त्यांच्या बौद्ध महासंघाची स्थापना केली आहे, आणि याच्या माध्यमातून ते मुले आणि मुलींच्या शैक्षणिक, औद्योगिक, सामाजिक आणि आर्थिक विकासासाठी कार्य करत आहेत.
==हे सुद्धा पहा==
* [[भंते प्रज्ञानंद]]
* [[भदंत आनंद कौसल्यायन]]
* [[गौतम बुद्ध]]
* [[बाबासाहेब आंबेडकर]]
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय बौद्ध]]
[[वर्ग:बौद्ध भिक्खू]]
[[वर्ग:इ.स. २००० मधील जन्म]]
[[वर्ग:भारतीय सामाजिक कार्यकर्ते]]
5wt6whnhxqmulsevgzwrdtklc8z81ha
2141022
2141021
2022-07-28T10:20:40Z
Sandesh9822
66586
wikitext
text/x-wiki
'''भिक्खू संघरत्न''' हे एक भारतीय [[भिक्खू|बौद्ध भिक्खू]] असून ते युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाचे संथापक व अध्यक्ष आहे. त्यांचा जन्म १३ मे २००० रोजी [[औरंगाबाद]] येथे झाला.
==परिचय==
संघरत्न यांचे शालेय शिक्षण बौद्ध भिक्खू म्हणून झाले. शिक्षण घेत असताना त्यांनी सामाजिक व धार्मिक कार्य केले, आणि अजूनही करत आहेत. वयाच्या सोळाव्या वर्षी ते [[बौद्ध धर्म]] अभ्यासण्यासाठी परदेशात गेले होते. तेथील बौद्ध परंपरांचा अभ्यास केल्यानंतर ते भारतात परतले, आणि तरुण बौद्ध मुला-मुलींना एकत्र आणण्यासाठी मोठी संघटना बनवण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी बौद्ध समुदायाच्या विकासासाठी ३० एप्रिल २०२० रोजी युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाची स्थापना केली. या संघटनेच्या माध्यमातून ते धार्मिक व सामाजिक कार्य करीत आहेत.
==सहयोग==
संघरत्न सध्या तरुण भारतीयांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न करत आहे, आणि अनेकांना बौद्ध धम्माची दीक्षा देण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भारतात बौद्ध धर्माची पुनर्स्थापना केली, आणि बौद्ध धर्माचा प्रचार करण्यासाठी भारतीय बौद्ध महासभेची स्थापना केली. याच आधारावर संघरत्न यांनी त्यांच्या बौद्ध महासंघाची स्थापना केली आहे, आणि याच्या माध्यमातून ते मुले आणि मुलींच्या शैक्षणिक, औद्योगिक, सामाजिक आणि आर्थिक विकासासाठी कार्य करत आहेत.
==हे सुद्धा पहा==
* [[भंते प्रज्ञानंद]]
* [[भदंत आनंद कौसल्यायन]]
* [[गौतम बुद्ध]]
* [[बाबासाहेब आंबेडकर]]
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय बौद्ध]]
[[वर्ग:बौद्ध भिक्खू]]
[[वर्ग:इ.स. २००० मधील जन्म]]
[[वर्ग:भारतीय सामाजिक कार्यकर्ते]]
qbxi0fqlexy55xwzi415y1ztujkqzdw
2141023
2141022
2022-07-28T10:21:32Z
Sandesh9822
66586
wikitext
text/x-wiki
'''भिक्खू संघरत्न''' हे एक भारतीय [[भिक्खू|बौद्ध भिक्खू]] असून ते युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाचे संथापक व अध्यक्ष आहे. त्यांचा जन्म १३ मे २००० रोजी [[औरंगाबाद]] येथे झाला.
==परिचय==
संघरत्न यांचे शालेय शिक्षण बौद्ध भिक्खू म्हणून झाले. शिक्षण घेत असताना त्यांनी सामाजिक व धार्मिक कार्य केले, आणि अजूनही करत आहेत. वयाच्या सोळाव्या वर्षी ते [[बौद्ध धर्म]] अभ्यासण्यासाठी परदेशात गेले होते. तेथील बौद्ध परंपरांचा अभ्यास केल्यानंतर ते भारतात परतले, आणि तरुण बौद्ध मुला-मुलींना एकत्र आणण्यासाठी मोठी संघटना बनवण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी बौद्ध समुदायाच्या विकासासाठी ३० एप्रिल २०२० रोजी युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाची स्थापना केली. या संघटनेच्या माध्यमातून ते धार्मिक व सामाजिक कार्य करीत आहेत.
==सहयोग==
संघरत्न सध्या तरुण भारतीयांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न करत आहे, आणि अनेकांना बौद्ध धम्माची [[दीक्षा]] देण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]] यांनी भारतात बौद्ध धर्माची पुनर्स्थापना केली, आणि बौद्ध धर्माचा प्रचार करण्यासाठी [[भारतीय बौद्ध महासभा|भारतीय बौद्ध महासभेची]] स्थापना केली. याच आधारावर संघरत्न यांनी त्यांच्या महासंघाची स्थापना केली आहे, आणि याच्या माध्यमातून ते मुले आणि मुलींच्या शैक्षणिक, औद्योगिक, सामाजिक आणि आर्थिक विकासासाठी कार्य करत आहेत.
==हे सुद्धा पहा==
* [[भंते प्रज्ञानंद]]
* [[भदंत आनंद कौसल्यायन]]
* [[गौतम बुद्ध]]
* [[बाबासाहेब आंबेडकर]]
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय बौद्ध]]
[[वर्ग:बौद्ध भिक्खू]]
[[वर्ग:इ.स. २००० मधील जन्म]]
[[वर्ग:भारतीय सामाजिक कार्यकर्ते]]
7mpr6zvzhhaeed5vnne5p73vbp3u35v
2141024
2141023
2022-07-28T10:22:41Z
Sandesh9822
66586
wikitext
text/x-wiki
[[File:Bhikkhu Sangharatna.jpg|thumb|भिक्खू संघरत्न]]
'''भिक्खू संघरत्न''' हे एक भारतीय [[भिक्खू|बौद्ध भिक्खू]] असून ते युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाचे संथापक व अध्यक्ष आहे. त्यांचा जन्म १३ मे २००० रोजी [[औरंगाबाद]] येथे झाला.
==परिचय==
संघरत्न यांचे शालेय शिक्षण बौद्ध भिक्खू म्हणून झाले. शिक्षण घेत असताना त्यांनी सामाजिक व धार्मिक कार्य केले, आणि अजूनही करत आहेत. वयाच्या सोळाव्या वर्षी ते [[बौद्ध धर्म]] अभ्यासण्यासाठी परदेशात गेले होते. तेथील बौद्ध परंपरांचा अभ्यास केल्यानंतर ते भारतात परतले, आणि तरुण बौद्ध मुला-मुलींना एकत्र आणण्यासाठी मोठी संघटना बनवण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी बौद्ध समुदायाच्या विकासासाठी ३० एप्रिल २०२० रोजी युनायटेड बुद्धिस्ट महासंघाची स्थापना केली. या संघटनेच्या माध्यमातून ते धार्मिक व सामाजिक कार्य करीत आहेत.
==सहयोग==
संघरत्न सध्या तरुण भारतीयांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न करत आहे, आणि अनेकांना बौद्ध धम्माची [[दीक्षा]] देण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. [[बाबासाहेब आंबेडकर|डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]] यांनी भारतात बौद्ध धर्माची पुनर्स्थापना केली, आणि बौद्ध धर्माचा प्रचार करण्यासाठी [[भारतीय बौद्ध महासभा|भारतीय बौद्ध महासभेची]] स्थापना केली. याच आधारावर संघरत्न यांनी त्यांच्या महासंघाची स्थापना केली आहे, आणि याच्या माध्यमातून ते मुले आणि मुलींच्या शैक्षणिक, औद्योगिक, सामाजिक आणि आर्थिक विकासासाठी कार्य करत आहेत.
==हे सुद्धा पहा==
* [[भंते प्रज्ञानंद]]
* [[भदंत आनंद कौसल्यायन]]
* [[गौतम बुद्ध]]
* [[बाबासाहेब आंबेडकर]]
==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}
[[वर्ग:भारतीय बौद्ध]]
[[वर्ग:बौद्ध भिक्खू]]
[[वर्ग:इ.स. २००० मधील जन्म]]
[[वर्ग:भारतीय सामाजिक कार्यकर्ते]]
1nyfh2qy3a3y1xry4sqxqkqj8tnrk2p
सदस्य चर्चा:Santosh Shendge
3
308966
2141025
2022-07-28T10:28:39Z
साहाय्य चमू
25365
नविन सदस्याच्या चर्चापानावर [[Template:Welcome|स्वागत संदेश]] टाकला
wikitext
text/x-wiki
{{Template:Welcome|realName=|name=Santosh Shendge}}
-- [[सदस्य:साहाय्य चमू|साहाय्य चमू]] ([[सदस्य चर्चा:साहाय्य चमू|चर्चा]]) १५:५८, २८ जुलै २०२२ (IST)
b62i2mtmo8kh5mpcjjc4ppbzfuiygxo
वारंगा
0
308967
2141026
2022-07-28T10:36:33Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''वारंगा''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळ...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''वारंगा'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''वारंगा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
ngzxqrnogruwe47dukclyod5sib5nmq
घोडेघाट
0
308968
2141027
2022-07-28T10:37:31Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''घोडेघाट''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जव...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''घोडेघाट'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''घोडेघाट''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
losv8dg9mmbq6lkd2ltf06xficnxksj
गुमगाव (हिंगणा)
0
308969
2141028
2022-07-28T10:38:16Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''गुमगाव''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळ...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''गुमगाव'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''गुमगाव''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
n6f0cx2ehazg79cma0qhaorjvel70oi
काजळी (हिंगणा)
0
308970
2141029
2022-07-28T10:39:41Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''काजळी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळच...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''काजळी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''काजळी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
psogq8ejdc00fg8h08zgunt8gz5m0g8
गोधानी
0
308971
2141030
2022-07-28T10:40:29Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''गोधानी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळ...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''गोधानी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''गोधानी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
syccd2l9ldl2k26l0qzcpr0apyh2wf9
खडकी (हिंगणा)
0
308972
2141031
2022-07-28T10:41:10Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''खडकी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळचे_...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खडकी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खडकी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
7jq96e2djwby5q3uuj3ap3vhmojtnkt
गोठणगाव (हिंगणा)
0
308973
2141032
2022-07-28T10:42:02Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''गोठणगाव''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जव...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''गोठणगाव'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''गोठणगाव''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
bchut4534nk5cwofov3zpe58fhp4a60
नेरी (हिंगणा)
0
308974
2141033
2022-07-28T10:42:42Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''नेरी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळचे_...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''नेरी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''नेरी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
4sa0sp2hulo6gl0gke190frvr1pb0ok
इसासणी (हिंगणा)
0
308975
2141034
2022-07-28T10:43:23Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''इसासणी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळ...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''इसासणी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''इसासणी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
iq8pfhsk1lr8iuykvp5ohwyjoyf56nr
जुनापाणी (हिंगणा)
0
308976
2141035
2022-07-28T10:44:06Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''जुनापाणी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |ज...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''जुनापाणी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''जुनापाणी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
o7etd6myxn6k5g8tyqvdb42ccti4rje
जुनेवाणी (हिंगणा)
0
308977
2141037
2022-07-28T10:45:01Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''जुनेवाणी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |ज...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''जुनेवाणी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''जुनेवाणी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
mxw2shesmf5dzx9o4s7i25t0o7wda2b
कान्होळीबाडा
0
308978
2141038
2022-07-28T10:46:08Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''कान्होळीबाडा''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''कान्होळीबाडा'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''कान्होळीबाडा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
p86997ecrbsy63h2w35e9wl38cjz7mi
केरगोंडी
0
308979
2141039
2022-07-28T10:47:09Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''केरगोंडी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |ज...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''केरगोंडी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''केरगोंडी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
pjscb93ij16fp36prvrm0sw2s7kwqrx
पिपारधरा
0
308980
2141040
2022-07-28T10:47:59Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''पिपारधरा''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |ज...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''पिपारधरा'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''पिपारधरा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
2kqjymd3gpmv6j9ugdusctb2dxeihd8
मौदा (हिंगणा)
0
308981
2141041
2022-07-28T10:48:51Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''मौदा''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळचे_...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''मौदा'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''मौदा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
7ddr9yit1maur7jag7d0unlsj555twa
किरमाटी
0
308982
2141042
2022-07-28T10:49:44Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''किरमाटी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जव...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''किरमाटी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''किरमाटी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
hcte4e8lp92bk8tzl0al9dcmu3wiudl
मोंढा
0
308983
2141043
2022-07-28T10:50:25Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''मोंढा''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळच...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''मोंढा'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''मोंढा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
d33zv3ecvoymfhers5ky0k7lxiigsz7
खापरी (हिंगणा)
0
308984
2141044
2022-07-28T10:51:14Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''खापरी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळच...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खापरी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खापरी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
c6yoq2sw7gjxwwo67x8rgc6yt8rwy1h
खडका (हिंगणा)
0
308985
2141045
2022-07-28T10:53:54Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''खडका''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळचे_...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खडका'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खडका''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
a18h5tfoc5fh134ot673xxa9pgzr32y
2141067
2141045
2022-07-28T11:23:30Z
Khirid Harshad
138639
Khirid Harshad ने लेख [[खडका ((हिंगणा)]] वरुन [[खडका (हिंगणा)]] ला हलविला
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खडका'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खडका''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
a18h5tfoc5fh134ot673xxa9pgzr32y
खैरी (हिंगणा)
0
308986
2141046
2022-07-28T10:54:35Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''खैरी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळचे_...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खैरी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खैरी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
d7qetpkry22r1ilp6e60v5xo8yhv77r
खैरी बुद्रुक
0
308987
2141047
2022-07-28T11:04:29Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''खैरी बुद्रुक''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खैरी बुद्रुक'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खैरी बुद्रुक''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
9pv6dtfz3irgw7s0ouwumpn6x5omnj1
वनडोंगरी
0
308988
2141048
2022-07-28T11:05:07Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''वनडोंगरी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |ज...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''वनडोंगरी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''वनडोंगरी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
2siss1uzrx21x4wdfrmp9hkcip3n845
खैरी खुर्द
0
308989
2141049
2022-07-28T11:05:48Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''खैरी खुर्द''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खैरी खुर्द'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खैरी खुर्द''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
ej7mt9bfp65jzp5u2x9wcbarbcb9kgf
माथाणी
0
308990
2141050
2022-07-28T11:06:36Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''माथाणी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळ...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''माथाणी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''माथाणी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
mvjj89fx1i2eqzw5w77ldjizs52cphl
खापानिपाणी
0
308991
2141051
2022-07-28T11:07:24Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''खापानिपाणी''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खापानिपाणी'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खापानिपाणी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
6fs7bf1no66jomfwew1eifxh57viudn
खायरी खुर्द
0
308992
2141052
2022-07-28T11:08:13Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''खायरी खुर्द''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खायरी खुर्द'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खायरी खुर्द''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
2te9w1v8q4cqadft4ku302fcx27wx49
संगम (हिंगणा)
0
308993
2141053
2022-07-28T11:09:10Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''संगम''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळचे_...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''संगम'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''संगम''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
rt87gjy7egr9hphuf05o12rqm7t6e9c
खापा (हिंगणा)
0
308994
2141054
2022-07-28T11:09:48Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''खापा''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळचे_...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खापा'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खापा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
c56wcmuamdw1mecw7ywt2qvrmmmozjt
खापा खुर्द
0
308995
2141055
2022-07-28T11:10:38Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''खापा खुर्द''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खापा खुर्द'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खापा खुर्द''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
fljp2x92ed6952zjs7rk88bhi6limyt
खाप्री
0
308996
2141056
2022-07-28T11:11:19Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''खाप्री''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळ...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खाप्री'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खाप्री''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
1f045u95bkolce1jv0m636huvpgg09x
2141069
2141056
2022-07-28T11:25:04Z
Khirid Harshad
138639
[[खापरी (हिंगणा)]] कडे पुनर्निर्देशित
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[खापरी (हिंगणा)]]
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
t7o085trp5js7wudvd20e6qanbd6lbk
2141070
2141069
2022-07-28T11:25:35Z
Khirid Harshad
138639
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[खापरी (हिंगणा)]]
9ma0y7ulnabyf6egan7z2sl02dgm2jw
किन्हाळा (हिंगणा)
0
308997
2141057
2022-07-28T11:12:04Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''किन्हाळा''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |ज...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''किन्हाळा'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''किन्हाळा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
gp6ly7sfgh9esuqxcoxr1ryvkmnoykq
मोहगावढोल्या
0
308998
2141058
2022-07-28T11:12:52Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''मोहगावढोल्या''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''मोहगावढोल्या'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''मोहगावढोल्या''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
2xcm144yxkb6lkvvve7wfief2pdc6l1
खोरीखापा
0
308999
2141059
2022-07-28T11:13:35Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''खोरीखापा''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |ज...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''खोरीखापा'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''खोरीखापा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
4agyk3uhtf54idqswdfnscmrkavijfj
वागदरा (हिंगणा)
0
309000
2141060
2022-07-28T11:14:16Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''वागदरा''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळ...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''वागदरा'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''वागदरा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
8bgio3ml24ldoi5nrvxevya1y3121uy
किरमिती
0
309001
2141061
2022-07-28T11:15:00Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''किरमिती''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जव...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''किरमिती'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''किरमिती''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
217gwq1nrtdo9cwc2zgd78fncc3j62i
कोहाळा (हिंगणा)
0
309002
2141062
2022-07-28T11:15:45Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''कोहाळा''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळ...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''कोहाळा'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''कोहाळा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
19gj7fexd6uauek0me14ur4481wjotr
पोश्टर बॉईज
0
309003
2141063
2022-07-28T11:15:49Z
Khirid Harshad
138639
Created by translating the opening section from the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1098299174|Poshter Boyz]]"
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट चित्रपट|संगीत=|देश=[[भारत]]|भाषा=मराठी|नाव=पोश्टर बॉईज|दिग्दर्शन=समीर पाटील|निर्मिती=[[श्रेयस तळपदे]]|प्रमुख कलाकार=[[दिलीप प्रभावळकर]], [[अनिकेत विश्वासराव]], हृषिकेश जोशी|प्रदर्शन_तारिख=१ ऑगस्ट २०१४|निर्मिती_खर्च=२ करोड|imdb_id=tt3980868|उत्पन्न=८.५ करोड}}
7lxns2t7xv9fmgnuba5jz9reoe8rxxe
2141071
2141063
2022-07-28T11:32:06Z
Khirid Harshad
138639
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट चित्रपट|संगीत=|देश=[[भारत]]|भाषा=मराठी|नाव=पोश्टर बॉईज|दिग्दर्शन=समीर पाटील|निर्मिती=[[श्रेयस तळपदे]]|निर्मिती वर्ष=२०१४|प्रमुख कलाकार=[[दिलीप प्रभावळकर]], [[अनिकेत विश्वासराव]], हृषिकेश जोशी|प्रदर्शन_तारिख=१ ऑगस्ट २०१४|निर्मिती_खर्च=२ करोड|imdb_id=tt3980868|उत्पन्न=८.५ करोड}}
'''पोश्टर बॉईज''' हा २०१४ मध्ये प्रदर्शित झालेला मराठी चित्रपट असून समीर पाटील यांनी याचे दिग्दर्शन केले आहे. या चित्रपटाची कथा ही चारुदत्त भागवत यांची असून याची निर्मिती [[श्रेयस तळपदे]] याने केली आहे. या चित्रपटात [[पूजा सावंत]], [[नेहा जोशी]], [[अनिकेत विश्वासराव]], [[दिलीप प्रभावळकर]], हृषिकेश जोशी यांच्या प्रमुख भूमिका असून हा चित्रपट १ ऑगस्ट २०१४ या दिवशी सर्वत्र प्रदर्शित झाला.
== कलाकार ==
* [[श्रेयस तळपदे]]
* [[पूजा सावंत]]
* [[नेहा जोशी]]
* [[अनिकेत विश्वासराव]]
* [[दिलीप प्रभावळकर]]
* [[भारत गणेशपुरे]]
* [[हृषिकेश जोशी]]
* [[अश्विनी काळसेकर]]
6pw7h3d9qn5ukiuxf9v7ei2pynz8emu
मांडवघोराड
0
309004
2141064
2022-07-28T11:16:57Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''मांडवघोराड''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''मांडवघोराड'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''मांडवघोराड''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
6rn9lzbnvr6crhl3nfw4vp10x7ay1cq
लाडगाव (हिंगणा)
0
309005
2141065
2022-07-28T11:17:48Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''लाडगाव''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जवळ...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''लाडगाव'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''लाडगाव''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
tjted4efe44keyn9d61tkejug5kmn6l
लखमापूर (हिंगणा)
0
309006
2141066
2022-07-28T11:18:39Z
नरेश सावे
88037
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र |प्रकार=गाव |इतर_नाव= | स्थानिक_नाव ='''लखमापूर''' | आकाशदेखावा = | आकाशदेखावा_शीर्षक = | शोधक_स्थान= right | अक्षांश = | रेखांश = | उंची = | राज्य_नाव = महाराष्ट्र |जव...
wikitext
text/x-wiki
{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र
|प्रकार=गाव
|इतर_नाव=
| स्थानिक_नाव ='''लखमापूर'''
| आकाशदेखावा =
| आकाशदेखावा_शीर्षक =
| शोधक_स्थान= right
| अक्षांश =
| रेखांश =
| उंची =
| राज्य_नाव = महाराष्ट्र
|जवळचे_शहर=हिंगणा
| जिल्हा = [[नागपूर जिल्हा]]
|अधिकृत_भाषा=मराठी
| नेता_पद =[[सरपंच]]
| नेता_नाव =
|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष = २०११
| लोकसंख्या_एकूण =
| लोकसंख्या_घनता =
|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान =
| क्षेत्रफळ_एकूण =
|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड =
| पिन कोड =
| आरटीओ_कोड = एमएच/
|संकेतस्थळ=
|कोरे_शीर्षक_१ =[[बोलीभाषा]]
|कोरे_उत्तर_१ =
| तळटिपा =}}
'''लखमापूर''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र राज्य |महाराष्ट्र राज्यातील]] [[नागपूर जिल्हा|नागपूर जिल्ह्यातील]] [[हिंगणा|हिंगणा तालुक्यातील]] एक गाव आहे.
==भौगोलिक स्थान==
==हवामान==
==लोकजीवन==
==प्रेक्षणीय स्थळे==
==नागरी सुविधा==
==जवळपासची गावे==
==संदर्भ==
#https://villageinfo.in/
#https://www.census2011.co.in/
#http://tourism.gov.in/
#https://www.incredibleindia.org/
#https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
#https://www.mapsofindia.com/
#https://www.weather.gov/dvn/climategraphics?n=climategraphics
#https://www.weather-atlas.com/en/india-climate
[[वर्ग:हिंगणा तालुक्यातील गावे]]
[[वर्ग:नागपूर जिल्ह्यातील गावे]]
h4lheqrvnathunrzjg1n32etjlfgg13
खडका ((हिंगणा)
0
309007
2141068
2022-07-28T11:23:31Z
Khirid Harshad
138639
Khirid Harshad ने लेख [[खडका ((हिंगणा)]] वरुन [[खडका (हिंगणा)]] ला हलविला
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[खडका (हिंगणा)]]
5rmc0pzmysmfj7ijltiscb1o62176bt
हृषिकेश जोशी
0
309008
2141072
2022-07-28T11:43:38Z
Khirid Harshad
138639
Created by translating the opening section from the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1095596781|Hrishikesh Joshi]]"
wikitext
text/x-wiki
<nowiki>'''हृषिकेश जोशी'''</nowiki> हा एक मराठी अभिनेता असून याचा जन्म कोल्हापूरमध्ये झाला. याने अनेक मराठी चित्रपटात काम केलेले असून तो [[लोकसत्ता]] वृत्तपत्रात लेख लिहीत असतो.
{{विस्तार}}
[[:वर्ग:मराठी चित्रपट अभिनेते]]
[[:वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]]
cdsy3larh06yk5jigjiojyar7hduzzb
2141073
2141072
2022-07-28T11:44:14Z
Khirid Harshad
138639
wikitext
text/x-wiki
'''हृषिकेश जोशी''' हा एक मराठी अभिनेता असून याचा जन्म कोल्हापूरमध्ये झाला. याने अनेक मराठी चित्रपटात काम केलेले असून तो [[लोकसत्ता]] वृत्तपत्रात लेख लिहीत असतो.
{{विस्तार}}
[[वर्ग:मराठी चित्रपट अभिनेते]]
[[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]]
j4za0v1s4nxfkupuyq6g0zeea3plm30
ऋषिकेश जोशी
0
309009
2141074
2022-07-28T11:44:53Z
Khirid Harshad
138639
[[हृषिकेश जोशी]] कडे पुनर्निर्देशित
wikitext
text/x-wiki
#पुनर्निर्देशन [[हृषिकेश जोशी]]
rmx3ppmqdozu0dyssgxstqek27nvio5